Crregullimet e sistemit uropoetik

ÇRREGULLIMET E SISTEMIT UROPOETIK PATOFIZIOLOGJIA STUDENTJA: EDONA HALILI ASS.DR. TAULANT SADRIU

PËRMBA JTJA ANATOMIA DHE FIZIOLOGJIA E VESHKËVE ÇRREGULLIMET E VESHKËVE INSUFICIENA RENALE TESTET RENALE

HYRJE SISTEMIN URINAR E PËRBËJNË:  Veshkët ,ureterët , vezika urinare dhe uretra

VESHKËT  Organe kryesore të ekskretimit  Rregullojnë vëllimin e gjakut dhe përbërjen e tij kimike, duke ruajtur balancën ndërmjet ujit e kripës dhe acideve e bazave  Prodhojnë enzimen reninë, hormonin eritropoetinë, sintetizohet forma aktive e vitamines D

A N AT O M I A E V E S H K Ë S  Kanë formen e fasulës  Pozicion Retroperitoneal në rajonin lumbar të sipërm  Peshon rreth 150 gr, rreth 12 cm e gjatë, 6cm e gjerë dhe 3 cm e trashë  Në qendër ka Hilus renal (Ureteret, enët e gjakut, enët limfatike, fijet nervore)

Sinusi renal

 Në majë zënë vend Gjëndrrat mbiveshkore (adrenale dhe suprarenale)  Rrethohet nga 3 shtresa indi lidhor (Kapsula fibroze, Kapsula adipoze, Fascia renale)

A N ATO M I A E B R E N D S H M E E V ES H K ËS

TRI ZONAT KRYESORE TE VESHKES:  KORJA E VESHKES (KORTEKSI)

 PALCA E VESHKES (MEDULA RENALE) Piramidat renale  LEGENI (PELVISI)

Ureteret

Degezimet e pelvisit formojne: Kalcitet e medha dhe te vogla

A N ATO M I A E B R E N D S H M E E V ES H K ES  NEFRONET  GLOMERULI  KAPSULA GLOMERULARE E BOWANIT  MEMBRANA FILTRUESE  TUBULET RENAL (PROXIMAL, DISTAL)  LAKU HENLE  DUKTUSET PERMBLEDHESE

FIZIOLOGJIA E VESHKEVE M E K A N I Z M AT E F O R M I M I T T E U R I N ES Nga 1000-1200 ml gjak që kalon nëpër glomerula për cdo minut, afërsisht 600 ml është plazmë

Nga këto 600 ml plazmë, rreth 125 ml/min përfundojnë në tubulat e veshkës

Urina përbëhet kryesisht nga mbeturina metabolike, lëndë të panevojshme dhe një vëllim i caktuar uji

FIZIOLOGJIA E VESHKEVE M E K A N I Z M AT E F O R M I M I T T E U R I N ES Formimi i urinës dhe rregullimi i njëkohshëm i përbërjes së gjakut realizohet nëpërmjet tri proceseve:  Filtrimi glomerular

 Ripërthithja tubulare  Sekretimi tubular

ÇRREGULLIMET E VESHKEVE

PARARENALE

RENALE

GLOMERULARE

NEFRITIKE

NEFROTIKE

POSTRENALE

JOGLOMERULARE

VASKULARE

TUBULARE

INTERSTICIALE

ÇRREGULLIMET PARARENALE TE VESHKEVE Zvoglimi i qarkullimit renal te gjakut

Crregullimet sistematike te qarkullimit te gjakut

ETIOLOGJIA E SEMUNDJEVE PARARENALE

Hipotensioni

Hipovolemia

Stenoza e dyaneshme e arterieve renale

Semundjet e melqise me ascit

Pamjaftushmeri kongjestive e zemres

ÇRREGULLIMET GLOMERULARE SINDROMA NEFROTIKE | SINDROMA NEFRITIKE PËRBËHET:  Proteinurisë masive  Hipoalbuminemisë  Edemës  Hiperlipidemisë  Hiperkoagulabilitetit të gjakut MË SË SHPESHTI ZHVILLOHET TE  Nefropatia membranoze  Sëmundja e sheqerit  Nefroza lipoide  Glomerulnefriti  Amiloidoza

PERFSHINË:  Hematurinë (makro ose mikroskopike)  Proteinuria  Hipertensioni  Azotemia  Hipoalbunemi  Edemat  Oliguria

Çrregullimet joglomerulare SËMUNDJET VASKULARE ETIOLOGJIA:  Mbyllja e eneve te gjakut te veshkave me trombe, embollus ose me eritrocite draperore  Veprimi i drejtperdrejte i faktoreve imunologjik, hipertensionit ose rrezatimit  SEMUNDJET TROMBOEMBOLIKE TE VESHKAVE  STENOZA E ARTERIES RENALE

 VASKULITET SISTEMATIKE  SKLERODERMIA  KOAGULOPATITE

Çrregullimet postrenale UROPATIA OBSTRUKTIVE  Sëmundjet postrenale, kryesisht janë pasojë e mbylljes së rrugëve urinare  Zhvillimin e uropatisë obstruktive mund ta stimulojnë gabimet e lindura, ndryshimet inflamatore, lendimet, tumoret beninj dhe malinj

ÇRREGULLIME TJERA

OLIGURITË

POLIURITË PROTEINURIA SËMUNDJET E VESHKËVE QË I SHKAKTON HIPERTENSIONI

INSUFICIENCA RENALE

Insuficienca

Insuficienca

Akute

Kronike

Renale

Renale

INSUFICIENCA E VESHKAVE INSUFICIENCA AKUTE |` INSUFICIENCA KRONIKE Veshket deshtojne per nje periudhe prej disa oresh ose ditesh

Zhvillohet per muaj dhe vite dhe ne fund arrin deri ne stadin terminal te pamjaftushmerise

E kthyeshme Eshte e pakthyeshme Rritja e kreatinines dhe urese Oliguria Klasifikohet: Pre-renale Renale Post-renale

Pasojat perfshijne metabolizmin e รงrregulluar te ujit dhe natriumit, hiperkalemite metabolizmi jo normal I kalciumit , anemite

TESTET RENALE KREATININA DHE UREA NE SERUM KLIRENSI RENAL

EKZAMINIMET FIZIKO-KIMIKE TE URINES:  Ngjyra dhe transparenca  Aroma  pH

 Pesha specifike  Elementet ne perberje te urines

L I T E R AT U R A [1] Stjepan Gamulin, Matko Marushiq, Zdenko Kovac, Crregullimet e funksioneve te veshkave, Patofiziologjia Botimi VI i përtrirë dhe i ndryshuar, Prishtinë (2009)

[2] Artan Shkoza, Sistemi urinar , Fiziologjia e njeriut Botimi II, Shtepia botuese UFO Press (2009)