edescheconcertzaal.nl/nieuwsbrief
edesche concertzaal
@ConcertzaalEde
w
www.edescheconcertzaal.nl
Seizoen 3, concert 108
16 januari 2016
PROGRAMMA
RECITAL HALL | KAMMERMUSIKSAAL
facebook.com/EdescheConcertzaal
“
“Vanaf mijn jeugd wist ik al dat ik op het podium wilde staan! Ik ben iemand die de spotlights opzoekt.” - Deirdre Angenent
Foto: Maurice Lammerts van Bueren
Dit magazine wordt uitgegeven door de Edesche Concertzaal. De Edesche Concertzaal is een initiatief van Eskes Media. De Edesche Concertzaal ontvangt geen subsidies. Vormgeving: Eskes Media Redactie Edesche Concertzaal: Mechteld Hopman Jan-Willem van Ree
De Edesche Concertzaal wordt gesponsord door DagjeWeg.NL: de grootste en leukste website op het gebied van (dag)toerisme en vrije tijd. http://www.dagjeweg.nl/
Bösendorfer Imperial 290 De Imperial 290 is het vlaggenschip van Bösendorfer, de oudste en meest gerenommeerde fabrikant van concertvleugels ter wereld. Eigenschappen 97 toetsen Lengte: 290 cm Breedte: 167,6 cm Gewicht: 552 kg Serienummer: 81
Ypma-orgel Het orgel in de Edesche Concertzaal is in 1882 gebouwd door firma L. Ypma voor de R.K. St.-Corneliuskerk in Limmen. In 1918 is het orgel overgeplaatst naar de Noorderkerk in Ede. Hoofdwerk (I)
Bourdon 16’ Prestant 8’ Holpijp 8’ Viola di Gamba 8’ Octaaf 4’ Roerfluit 4’ Doublette 2’ Mixtuur 3 st Cornet D 3 st Trompet B/D 8’
Pedaal
Subbas 16’ Cello 8’ Bazuin 16’
Bovenwerk (II) Bourdon 8’ Salicet 8’ Voix Céleste 8’ Flûte Harmonique 4’ Quintfluit 3’ Speelfluit 2’ Hobo 8’
Koppels Hw-Bw Ped-Hw
Tremolo
(voor het hele orgel)
Bestel MijnSerie en geniet van uw favorieten! www.edescheconcertzaal.nl/concertseries Stel uw eigen serie samen bij de Edesche Concertzaal. Kies zelf uit alle concerten de mooiste uit, stem de concerten af op uw agenda, en bestel ze als MijnSerie met een mooie korting. Of maak er een origineel cadeautje van! • • • •
Bij 3 tot 5 concerten ontvangt u een korting van 10%; Bij bestelling van 6 tot 10 concerten ontvangt u een korting van 17,5%; Bij 11 tot 15 concerten ontvangt u een korting van 25%; Bestelt u 16 concerten of meer, dan ontvangt u een korting van 32,5%.
Na aankoop ontvangt u een handig pasje in mooie verpakking. Past in de portemonnee zodat u altijd voorbereid bent op een concertbezoek! Bestel een serie of bestel een cadeaubon online of bij één van de voorverkooppunten.
Genadebrood en genegenheid Het zijn wat ouderwetse woorden: genadebrood en genegenheid. Maar binnen zo’n mooi oud gebouw wel passend! Want ‘oud’ moet het daar wel vaak van hebben - van liefde en geduld, van aanpassingsvermogen en adaptatie. Van het resultaat gaat u vanavond genieten...
leeft niet van genadebrood, maar wel van genegenheid. Wij willen graag zonder subsidies door het leven gaan. Wij geloven erin dat deze kamermuziekzaal op eigen kracht kan groeien en bloeien. Het enige wat daarin telt is onze visie en zijn uw ervaringen met de uitvoering van die visie.
Niet dat we geduld van u vragen wat betreft de kwaliteit van de muziek. Want die is ongehoord. Wel vragen we u om eens rustig om u heen te kijken. Want dan ziet u oud en nieuw. Oud is het pijporgel, dat is van 1882. Oud is ook het gebouw, uit 1903. En oud is het type vleugel, dat stamt uit het jaar 1909. Voor het eerst werd toen zo’n grote vleugel gebouwd, om orgelmuziek van Bach op piano uit te kunnen voeren.
Voor genegenheid komen we dan bij u. ‘Ongehoord genieten’, is onze tagline. Al kent u de muziek niet, al bent u nooit geweest, al zou zelfs klassieke muziek niet ‘je ding’ zijn, bij een concert in de Edesche Concertzaal geniet u altijd. Zodat de volgende keer dat u aan ons denkt, u een warm gevoel krijgt. Een gevoel van ontspanning en even weg zijn. Gaat er iets niet helemaal goed? Laat het ons weten. Bent u positief? Vertel het verder. Dat hebben we allemaal nodig, een klein beetje genegenheid.
Dan het nieuwe in deze zaal. De Bösendorfer Imperial, die is nieuw. Nieuw is ook onze aanpak. Want de Edesche Concertzaal
Concerttip Mezzosopraan Karin Strobos, fluitiste Felicia van den End en pianiste Daria van den Bercken zoeken de grenzen op. Laat u verrassen door schitterende Franse en Spaanse liederen en operafragmenten voor sopraan, fluit en piano. Bestel kaarten via tickets.edescheconcertzaal.nl/t361
Nando Eskes
Een bejubelde sopraan én moeder van drie jonge kinderen. Deirdre Angenent combineert het moeiteloos. Ze weet dat haar bestemming op het podium ligt, al sinds haar jeugd. Want stem en zang zijn een essentieel onderdeel van wie Deirdre is. Door Tineke Goedhart - Smits Toch begon Deirdre Angenent na de havo eerst met een studie voor docent Nederlands. “Ik wilde niet meteen aan het conservatorium beginnen, maar na het eerste jaar ben ik toch maar de vooropleiding gaan doen. Zo had ik twee potjes op het vuur staan. Maar vanaf mijn jeugd wist ik al dat ik op het podium wilde staan! Ik ben iemand die de spotlights opzoekt.” Deirdre ziet die hang naar expressie terug bij haar zoontje. “Op
schoolavonden staat hij ook altijd vooraan en trekt hij de aandacht.” Druktemaker Omdat Deirdre uit een muzikale familie komt, was muziekles destijds een verplichte bezigheid. Via de blokfluit, de viool en de saxofoon kwam Deirdre bij zangles uit. “Dat kwam door mijn logopedielessen. Als puber had ik niet zo’n goede stem, dus ik ging naar een logopediste die ook veel met zang deed. Daar merkte ik dat ik zingen ook erg leuk vond.” Deirdre noemt nu het zingen een essentieel onderdeel van wie ze is. “Het is dé manier waarop ik me uit. Als kind was ik een druktemaker, maar inmiddels heb ik die energie weten in te kaderen door zang. Zingen is een heel fysieke vorm van bezig zijn. Omdat het zo belangrijk voor me
Foto: Maurice Lammerts van Bueren
Deirdre Angenent: “Ik zoek de spotlights altijd op”
Foto: Maurice Lammerts van Bueren
is, ben ik heel chagrijnig als ik een keer keelontsteking heb. Ik pas dus goed op mezelf, ik ga vroeg naar bed, doe veel aan yoga. Het is echt een way of life, hoewel ik een hekel aan dat woord heb.” Jong gezin Inmiddels heeft Deirdre een definitieve keuze gemaakt voor één van de twee vakgebieden: “Ik hoop mijn diploma voor docent Nederlands nooit meer nodig te hebben! Hoewel, het lesgeven vond ik altijd wel erg leuk om te doen, maar toch ga ik verder in de muziek.” Die baan is soms moeilijk te combineren met een gezin met drie jonge kinderen. “Mijn man is ook vaak weg van huis, maar hij kan het een beetje om mij heen plannen. Het gevolg is wel dat we elkaar niet vaak zien, maar zo is het nou eenmaal, je raakt er aan gewend. We zeggen wel eens tegen elkaar, ‘ach, anders zit je ook maar elke avond op de bank!’ En er zijn zoveel vrouwen die een drukke baan combineren met een gezin.” Slavische talen Voor het concert vanavond heeft Deirdre samen met haar pianist Peter Nilsson een letterlijk romantisch programma opgesteld. “Het uitgangspunt zijn de ‘Liefdesliederen’ van Dvorák. Ik kwam die muziek tien jaar geleden al tegen, maar om in het Tsjechisch te zingen… De taal weerhield me, maar dat veranderde toen ik twee jaar geleden een Hongaarse opera moest zingen. Toen dacht ik: die Slavische talen liggen me toch wel, laat ik me nu ook maar aan Dvorák wagen! Het is niet eens heel moeilijk, de taal heeft duidelijke uitspraakregels en weinig uitzonderingen in de grammatica. Toch ben ik een jaar bezig geweest met dat Hongaars, en dan heb ik nog niet eens de taal vanaf het begin geleerd, maar alleen de teksten van de opera.” Liefdesperikelen Of een avond vol liefdesliederen niet afgezaagd is? “Ik denk het niet, de liefde is van alle tijden en al die verhalen en perikelen zijn zo herkenbaar voor mensen. Ik vind liefde de kern van waar het om draait, daarom is er ook ontzettend veel over te vinden in de klassieke muziek.” Naast de Liederen van Dvorák en onbekende, maar prachtige werken van Joseph Marx, staat er ook lyrische muziek van de Oostenrijker Alban Berg geprogrammeerd. “En ook de Amerikaanse componist Barber maakt muziek die gemakkelijk te luisteren is. Het concert is daarom leuk voor doorgewinterde liefhebbers, maar ook voor mensen die er nog niet zoveel van weten. Er komen veel talen voorbij, dat maak het heel divers!” Dol op poëzie Dat de gekozen liefdesliederen bomvol zitten met poëtische teksten, is niet geheel toevallig. Deirdre Angenent heeft een bijzondere klik met taal. “Daarom
ben ik ook zo blij dat ik geen musicus ben, maar een zanger! Ik vind tekst een groot en belangrijk onderdeel van de muziek. Het grappige is dat ik vroeger heel moeilijk teksten uit mijn hoofd kon leren, maar met liedteksten heb ik daar weinig moeite mee. Zodra er een koppeling is met een melodie of muziek lukt het me.” Met plezier duikt Angenent dan ook in de literatuur en biografieën van componisten om zoveel mogelijk achtergrondinformatie te verzamelen. “Ik wil natuurlijk wel weten wat ik zing en dat wil ik ook overdragen aan het publiek.” Hart en ziel Deirdre wordt in Nederland door de pers bejubeld en een rijzende ster genoemd. Dat is een prachtig compliment, maar zorgt onderhuids ook voor veel druk. “Maar die druk komt echt bij mezelf vandaan,” aldus Deirdre. “Ik heb dan natuurlijk toch het gevoel dat ik me moet bewijzen, helemaal als ik weet dat er belangrijke mensen in de zaal zitten. Dan zitten ze daar te kijken van ‘laat maar zien wat je kunt!’ Maar aan de andere kant, alles wat ik doe, doe ik met hart en ziel. Dat valt denk ik wel op, die passie. Op het podium verdwijnt de druk altijd. Ik benader de muziek ook niet honderd procent theoretisch, ik leg er mijn eigen expressie in.” Deirdre is hard op weg naar de top. Dat betekent voor haar: “Ik wil op een zo hoog mogelijk niveau zingen. Dat is mijn eerste doel. En wat ik prachtig zou vinden, is een keer optreden in het Festspielhaus Bayreuth in Duitsland, dit operahuis van Richard Wagner is een magische plek voor (Wagner)zangers.” Die grote toekomst waar de jonge sopraan van droomt, ligt voor zover ze nu kan zien niet in Nederland, maar eerder in Duitsland, het land waar alle operazangers heen trekken. Of dat te combineren is met een gezin? “Vast wel, dat zien we dan wel weer. Er zijn zoveel onzekerheden in dit vak, dat ik langzaamaan leer me niet op voorhand druk te maken over allerlei mogelijke scenario’s. Mocht er zich een mogelijkheid voordoen, dan bekijken we hoe de situatie dan is. Maar ik sta overal voor open! Ik woon gelukkig dicht bij Duitsland, dus op en neer reizen is niet zo’n groot probleem. Kwetsbaar Ook Deirdre is de laatste tijd veel bezig in de operawereld. “Daarom vind ik het extra leuk dat ik dit seizoen weer enkele liedrecitals ga doen. Het is zo’n andere manier van optreden, je bent helemaal eigen baas. ” Een solo-recital is daarom ook extra spannend voor Deirdre: “Het kan heel kwetsbaar voelen om daar zo te kijk te staan. Maar ik weet dat het publiek juist komt om dat te zien. Je hebt alleen je stem en je mimiek om ze mee te raken. Het is heel bijzonder als dat lukt, als er na afloop iemand naar je toe komt met tranen in zijn ogen. Daar doe ik het voor.”
Liefdesliederen, op. 83, B. 160 I. O, nasi lasce nekvete (Oh, onze liefde bloeit niet) II. V tak mnohem srdci mrtvo jest (In velen huist een dood hart) III. Kol domu se ted potacim (Ik treur voor het huis van mijn geliefde) IV. Ja vim, ze v sladke nadeji (Ik weet en hoop stilletjes) V. Nad krajem vevodi lehky spanek (Over het landschap waar de zorgeloze dromen heersen) VI. Zde v lese u potoka ja stojim (In het woud bij de rivier) VII. V te sladke moci oci tvych (Door de zoete kracht van je ogen) VIII. O, duse draha, jedika (Oh, jij, mijn zielsverwant) De 24-jarige Antonín Dvorák was stapelverliefd op zijn leerlinge en schreef maar liefst achttien liederen voor haar. Helaas ging ze er met een ander vandoor en Dvorák trouwde uiteindelijk met haar zus Anna. Jaren later vormden deze liederen een dankbare voedingsbodem voor nieuwe composities zoals de bundel ‘Liefdesliederen’, op. 83. Ze behoren tot Dvoráks mooiste liederen.
Richard Strauss (1864-1949) Die Nacht, op. 10, nr. 3 Geduld, op. 10, nr. 5 Die Georgine, op. 10, nr. 4 Morgen, op. 27, nr. 4
Joseph Marx (1882-1964) Uit: Italienisches Liederbuch Nachtgebet Nocturne Nachtgebet Hat dich die Liebe berührt
PAUZE Richard Wagner (1813-1883) Wesendonck-Lieder I. Der Engel II. Stehe Still III. Im Treibhaus IV. Schmerzen V. Träume Richard Wagner hield er naar verluid een stormachtige affaire op na met Mathilde van Wesendonck, de vrouw van zijn beschermheer. Mathilde uitte haar gevoelens in vijf gedichten, die Wagner op zijn beurt weer van muziek voorzag. Zo schreef Wagner in een brief: Aangezien ik in mijn leven nooit het geluk van de liefde heb mogen proeven, wil ik voor de mooiste van mijn dromen een gedenkteken oprichten. Uiteindelijk zou het project uitmonden in Wagners wereldberoemde opera ‘Tristan und Isolde’.
Samuel Barber (1910-1981) Uit: Four Songs, op. 13 III. Sure on this shining night IV. Nocturne De twee gezongen liederen uit Barbers ‘Four Songs’, op. 13 behoren tot zijn meest geliefde liederen. Barber vertelde altijd graag een anekdote rond het lied ‘Sure on this shining light’. Toen hij een nieuwe telefoonaansluiting kreeg moest Barber, om zichzelf bij de telefonist te identificeren, de eerste regel van dit lied zingen. O boundless, boundless evening, op. 45, nr. 3 In het schitterende lied ‘O boundless, boundless evening’, schildert Barber met melodieën van (voor de zanger) letterlijk adembenemende melodieën de sfeer van een serene zonsondergang. Het werd het laatste lied dat Barber componeerde.
PROGRAMMA
Antonín Dvorák (1841-1904)
Verdieping De liefde en de nacht zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. “Because the night belongs to the lovers” zong Patty Smith in haar legendarische popliedje uit 1978. Ook in de klassieke muziek wemelt het van de liederen over de liefde en de nacht. Door Jan-Willem van Ree Antonín Dvorák wist waarover hij het had toen hij zijn beroemde ‘Liefdesliederen’, op. 83 componeerde. Voor deze liederencyclus greep hij terug op achttien oudere liederen, die hij op 24-jarige leeftijd componeerde. Stapelverliefd op één van zijn leerlingen vond Dvorák inspiratie in de Moravische volkspoëzie van dichter Gustav Pfleger- Moravsky. Dvoráks amoureuze gevoelens ten spijt werd zijn liefde niet beantwoord. Uiteindelijk zou de componist het ware liefdesgeluk vinden bij de zus van zijn begeerde leerling. De bundel liefdesliederen bleek een dankbare voedingsbodem voor latere composities. Acht van die vroege liederen werkte Dvorák om tot zijn bundel ‘Liefdesliederen’, op 83. De melodie van het zevende lied ‘Door de zoete kracht van je ogen’ kwam ook in zijn beroemde Pianokwintet, op. 81 terecht. Deze mijlpaal uit Dvoráks kamermuziek klinkt 19 maart in de Edesche Concertzaal, gespeeld door pianiste Anna Fedorova en het Mirovia Quartet. Ook Richard Strauss was nog maar begin twinig toen hij zijn ‘Acht Liederen’, op. 10 componeerde. De teksten koos hij uit de bundel ‘Letzte Blätter’ van de Oostenrijker dichter Hermann von Gilm (1812–1864). In het dagelijks leven was hij ambtenaar, maar in het geheim schreef Von Gilm vele gedichten. Deze romantische gedichten over de nacht en de bossen inspireerde Strauss tot een aantal van zijn beste liederen, waaronder ‘Die Nacht’. De nacht boezemt de dichter angst in. Zou het duister, dat de contouren van alle voorwerpen laat vervagen, ook de liefde kunnen wegnemen? Net als Strauss werd ook de Oostenrijkse componist Joseph Marx beroemd door zijn liederen, waarvan hij er ruim 150 componeerde. Daarin horen we een delicate mix van laat-romantiek en impressionisme. In ‘Nocturne’ (1911) doen de geuren en geluiden van een zomerse nacht in juni de dichter subtiel terugdenken aan zijn voorbije jeugd. De melancholie die dat oproept weet Marx treffend in zijn muziek te verklanken. “Aangezien ik in mijn leven nooit het geluk van de liefde heb mogen proeven, wil ik voor de mooiste van mijn dromen een gedenkteken oprichten.” Deze woorden schreef Richard Wagner in 1854 aan Franz Liszt. Wagner had juist de laatste hand gelegd aan het libretto voor zijn opera ‘Tristan und Isolde’, toen hij verwikkeld raakte in een affaire met Mathilde Wesendonck, de vrouw van zijn broodheer. Zij schreef vijf hartstochtelijke gedichten, die Wagner op zijn beurt van muziek voorzag. De liederen ‘Im Treibhaus’ en ‘Träume’ zouden een voorstudie voor ‘Tristan und Isolde’ blijken, aangezien Wagner de muziek ervan verwerkte in zijn nieuwe opera. Over ‘Träume’ moet Wagner overigens bijzonder tevreden zijn geweest. Als verjaardagscadeau voor Mathildes 29e verjaardag maakte hij van dat lied ook een bewerking voor viool en orkest. Samuel Barber is de enige componist uit de twintigste eeuw op het programma. Toch past zijn stijl van componeren volledig bij de overige Romantische componisten. Net als Strauss en Marx was Barber een echte liederencomponist. Hij had maar weinig muzikale middelen nodig om zijn gekozen teksten te verklanken. Zowel in ‘Sure on this shining night’ als in ‘O boundless, boundless evening’ weet Barber de intimiteit van een zomernacht en de grootsheid van de avondhemel treffend in klanken te vatten.
Het is niet toegestaan om film-, foto- en geluidsopnamen te maken. Tips voor een mooie voorstelling
Je kunt een speld horen vallen in de Edesche Concertzaal. Houd daar s.v.p. rekening mee: * Schuifelen, bladeren door programmaboekjes, snoeppapiertjes openen... vermijd dat tijdens het concert. Dan heeft niemand er last van. * Hoesten, kuchen, daar kunt u natuurlijk niets aan doen. Probeer dit te beperken en te timen tijdens het applaus of tussen stukken door. Kan het niet anders, probeer dan het geluid te dempen, bij aanhoudende hoest kunt u eventueel de zaal verlaten.
Liedteksten
AntonĂn DvorĂĄk - Liefdesliederen, op. 83 Oh, onze liefde bloeit niet Oh, onze liefde bloeit niet Tot aan het gewenste punt van geluk: En als ze dat zou doen, Zou het niet voor lang zijn. Waarom kapen de tranen De gepassioneerde kussen weg? Waarom is het dat terwijl ik zo liefheb De angst mij steeds overvalt? Oh, bitter is het scheiden, Want waar de hoop leeft: Daar weet het hart, Dat de hoop snel zal vergaan. In velen huist een dood hart In velen huist een dood hart, Als in een barre woestijn, In zulk een hart is er enkel plaats voor droefenis en ziekte. De brandende liefde dringt door tot het hart om te misleiden, Het droeve hart dat verlangt, Denkt dat het om oprechte liefde gaat. In deze zoete toestand Een hemelse toestand Leeft de dood het hart weer op En zingt het oude liedje!
Ik treur voor het huis van mijn geliefde Ik treur voor het huis van mijn geliefde, Het huis waar zij ooit woonde, Nog steeds bloed ik van de door liefde geslagen wonden, De zoete wonden, door tevergeefs van je te houden! Met gesloten ogen voel ik je voetstappen Die op me afkomen; Ik open mijn armen om je te omarmen, Maar het enige wat ik voel zijn de tranen in mijn ogen! Oh, waar ben je, mijn liefste, waar, Dat je niet komt om mij te omarmen? Zal ik nooit meer voelen, Het geluk om je in mijn armen te hebben? Ik weet en hoop stilletjes Ik weet en hoop stilletjes Dat ik je mijn liefde mag aanbieden; Dat je mijn liefde zal koesteren Met hartstocht. En toch, wanneer ik kijk In je ogen in de deze schitterende nacht En alle kracht verneem Die liefde uit de hemel voortbrengt: Plotseling vullen mijn ogen zich met tranen van droefenis, Boven ons geluk, Doemt een gruwelijk lot op!
Over het landschap waar de zorgeloze dromen heersen Over het landschap waar de zorgeloze dromen heersen Strekt een heldere meinacht zich uit; Zachtjes blaast de wind door de bladeren, De hemel straalt rust uit. Bloemen slapen in, en door de bomen Als een geheimzinnig koor, zingt een beekje. De rijke natuur mijmert hemels en baadt in een volmaakte rust. Sterren komen samen om licht te geven, De aarde versmelt met het hemelgewelf. Maar in mijn hart waar ooit gelukzaligheid heerste, Blijft nu alleen nog droefenis over! In het woud bij de rivier In het woud bij de rivier Sta ik eenzaam; En verloren in gedachten Staar ik naar de stroom. Daar zie ik een oude steen, Waar het water overheen rolt; De steen onder het water, Beweegt op en neer. Hij vecht tegen de golven, Om zich uiteindelijk over te geven. Wanneer zullen de golven van het leven Mij eindelijk wegvoeren van deze wereld? Door de zoete kracht van je ogen Ik zou niet graag vergaan Door de zoete kracht van je ogen, Als je mooie glimlach me niet Terug tot leven zou roepen. Ik zou altijd gelukkig zijn om te kunnen kiezen voor de zoete dood Met deze liefde, de liefde in mijn borst: Maar enkel als ik zou weten dat je mooie lippen Me zouden wekken uit mijn slaap. Oh, jij, mijn zielsverwant Oh, jij, mijn zielsverwant, Die altijd in mijn hart zal leven: Mijn gedachten zijn bij jou, Zelfs wanneer het wrede lot ons zal scheiden. Oh, als ik een zingende zwaan was, Zou ik tot bij jou vliegen, en met mijn laatste adem; Zou mijn hart voor je zingen Oh, met mijn laatste adem.
en
Richard Strauss Die Nacht, op. 10, nr. 3 Aus dem Walde tritt die Nacht, Aus den Bäumen schleicht sie leise, Schaut sich um in weitem Kreise, Nun gib acht. Alle Lichter dieser Welt, Alle Blumen, alle Farben Löscht sie aus und stiehlt die Garben Weg vom Feld. Alles nimmt sie, was nur hold, Nimmt das Silber weg des Stroms, Nimmt vom Kupferdach des Doms Weg das Gold. Ausgeplündert steht der Strauch, Rücke näher, Seel an Seele; O die Nacht, mir bangt, sie stehle Dich mir auch. Geduld, op. 10, nr. 5 Geduld, sagst du, und zeigst mit weißem Finger Auf meiner Zukunft festgeschloss’ne Tür; Ist die Minute, die da lebt, geringer Als jene ungebornen? Sage mir; Kannst mit der Liebe du den Lenz verschieben, Dann borg’ ich dir für eine Ewigkeit, Doch mit dem Frühling endet auch das Lieben, Und keine Herzens-Schulden zahlt die Zeit. Geduld, sagst du und senkst die schwarze Locke, Und stündlich fallen Blumenblätter ab, Und stündlich fordert eine Totenglocke Der Träne letztes Fahrgeld für das Grab. Sieh’ nur die Tage schnell vorüberrinnen, Horch, wie sie mahnend klopfen an die Brust: Mach auf, mach auf, was wir nicht heut’ gewinnen, Ist morgen unersetzlicher Verlust. Geduld, sagst du und senkst die Augenlider, Verneint ist meine Frage an das Glück; So lebe wohl, ich seh’ dich nimmer wieder, So will’s mein unerbittliches Geschick. Du hast geglaubt, weil andre warten müssen Und warten können, kann und muß ich’s auch, Ich aber hab’ zum Lieben und zum Küßen Nur einen Frühling, wie der Rosenstrauch.
Die Georgine, op. 10, nr. 4 Warum so spät erst, Georgine? Das Rosenmärchen ist erzählt, Und honigsatt hat sich die Biene Ihr Bett zum Schlummer ausgewählt. Sind nicht zu kalt dir diese Nächte? Wie lebst du diese Tage hin? Wenn ich dir jetzt den Frühling brächte, Du feuergelbe Träumerin! Wenn ich mit Maitau dich benetzte, Begöße dich mit Junilicht? Doch ach, dann wärst du nicht die Letzte, Die stolze Einzige auch nicht. Wie, Träumerin, lock’ ich vergebens? So reich’ mir schwesterlich die Hand, Ich hab’ den Maitag dieses Lebens wie du den Frühling nicht gekannt. Und spät, wie dir, du Feuergelbe, Stahl sich die Liebe mir ins Herz; Ob spät, ob früh, es ist dasselbe Entzücken und derselbe Schmerz. Morgen, op. 27, nr. 4 Und morgen wird die Sonne wieder scheinen, und auf dem Wege, den ich gehen werde, wird uns, die Glücklichen, sie wieder einen inmitten dieser sonnenatmenden Erde… Und zu dem Strand, dem weiten, wogenblauen, werden wir still und langsam niedersteigen, stumm werden wir uns in die Augen schauen, und auf uns sinkt des Glückes stummes Schweigen…
Joseph Marx Nachtgebet O sähst du mich jetzt beten zu deinen heilig tiefen Augen, die fragend zu mir flehten wie nach Liebe; du schlössest deine tiefen Augen, daß ich nicht drein vergehe, wie in Liebe. O sähst du wie ich bete zu deiner kinderfrohen Seele, es schwiege deine Kinderseele, daß sie nicht untergehe in meiner Liebe. Nocturne Süß duftende Lindenblüthe in quellender Juninacht. Eine Wonne aus meinem Gemüthe ist mir in Sinnen erwacht. Als klänge vor meinen Ohren leise das Lied vom Glück, als töne, die lange verloren, die Jugend leise zurück. Süß duftende Lindenblüthe in quellender Juninacht. Eine Wonne aus meinem Gemüthe ist mir zu Schmerzen erwacht. Hat dich die Liebe berührt Hat dich die Liebe berührt, Still unterm lärmenden Volke Gehst du in goldner Wolke, Sicher von Gott geführt. Nur wie verloren, umher Lässest die Blicke du wandern, Gönnst ihre Freuden den Andern, Trägst nur nach einem Begehr. Scheu in dich selber verzückt, Möchtest du leugnen vergebens, Daß nun die Krone des Lebens Strahlend die Stirn dir schmückt.
Richard Wagner - Wesendonck-Lieder Der Engel In der Kindheit frühen Tagen Hört ich oft von Engeln sagen, Die des Himmels hehre Wonne Tauschen mit der Erdensonne, Daß, wo bang ein Herz in Sorgen Schmachtet vor der Welt verborgen,
Daß, wo still es will verbluten, Und vergehn in Tränenfluten, Daß, wo brünstig sein Gebet Einzig um Erlösung fleht, Da der Engel niederschwebt, Und es sanft gen Himmel hebt. Ja, es stieg auch mir ein Engel nieder, Und auf leuchtendem Gefieder Führt er, ferne jedem Schmerz, Meinen Geist nun himmelwärts! Stehe Still! Sausendes, brausendes Rad der Zeit, Messer du der Ewigkeit; Leuchtende Sphären im weiten All, Die ihr umringt den Weltenball; Urewige Schöpfung, halte doch ein, Genug des Werdens, laß mich sein! Halte an dich, zeugende Kraft, Urgedanke, der ewig schafft! Hemmet den Atem, stillet den Drang, Schweiget nur eine Sekunde lang! Schwellende Pulse, fesselt den Schlag; Ende, des Wollens ew’ger Tag! Daß in selig süßem Vergessen Ich mög alle Wonnen ermessen! Wenn Aug’ in Auge wonnig trinken, Seele ganz in Seele versinken; Wesen in Wesen sich wiederfindet, Und alles Hoffens Ende sich kündet, Die Lippe verstummt in staunendem Schweigen, Keinen Wunsch mehr will das Innre zeugen: Erkennt der Mensch des Ew’gen Spur, Und löst dein Rätsel, heil’ge Natur! Im Treibhaus Hochgewölbte Blätterkronen, Baldachine von Smaragd, Kinder ihr aus fernen Zonen, Saget mir, warum ihr klagt? Schweigend neiget ihr die Zweige, Malet Zeichen in die Luft, Und der Leiden stummer Zeuge Steiget aufwärts, süßer Duft. Weit in sehnendem Verlangen Breitet ihr die Arme aus, Und umschlinget wahnbefangen Öder Leere nicht’gen Graus. Wohl, ich weiß es, arme Pflanze; Ein Geschicke teilen wir, Ob umstrahlt von Licht und Glanze, Unsre Heimat ist nicht hier!
Und wie froh die Sonne scheidet Von des Tages leerem Schein, Hüllet der, der wahrhaft leidet, Sich in Schweigens Dunkel ein. Stille wird’s, ein säuselnd Weben Füllet bang den dunklen Raum: Schwere Tropfen seh ich schweben An der Blätter grünem Saum. Schmerzen Sonne, weinest jeden Abend Dir die schönen Augen rot, Wenn im Meeresspiegel badend Dich erreicht der frühe Tod; Doch erstehst in alter Pracht, Glorie der düstren Welt, Du am Morgen neu erwacht, Wie ein stolzer Siegesheld! Ach, wie sollte ich da klagen, Wie, mein Herz, so schwer dich sehn, Muß die Sonne selbst verzagen, Muß die Sonne untergehn? Und gebieret Tod nur Leben, Geben Schmerzen Wonne nur: O wie dank ich, daß gegeben Solche Schmerzen mir Natur! Träume Sag, welch wunderbare Träume Halten meinen Sinn umfangen, Daß sie nicht wie leere Schäume Sind in ödes Nichts vergangen? Träume, die in jeder Stunde, Jedem Tage schöner blühn, Und mit ihrer Himmelskunde Selig durchs Gemüte ziehn! Träume, die wie hehre Strahlen In die Seele sich versenken, Dort ein ewig Bild zu malen: Allvergessen, Eingedenken! Träume, wie wenn Frühlingssonne Aus dem Schnee die Blüten küßt, Daß zu nie geahnter Wonne Sie der neue Tag begrüßt, Daß sie wachsen, daß sie blühen, Träumend spenden ihren Duft, Sanft an deiner Brust verglühen, Und dann sinken in die Gruft.
Samuel Barber Sure on this shining night, op. 13, nr. 3 Sure on this shining night Of star made shadows round, Kindness must watch for me This side the ground. The late year lies down the north. All is healed, all is health. High summer holds the earth. Hearts all whole. Sure on this shining night I weep for wonder wand’ring far alone Of shadows on the stars. Nocturne, op. 13, nr. 4 Close my darling both your eyes, Let your arms lie still at last. Calm the lake of falsehood lies And the wind of lust has passed, Waves across these hopeless sands Fill my heart and end my day, Underneath your moving hands All my aching flows away. Even the human pyramids Blaze with such a longing now: Close, my love, your trembling lids, Let the midnight heal your brow. Northward flames Orion’s hom, Westward th’Egyptian light. None to watch us, none to warn But the blind eternal night. O Boundless, Boundless Evening, op. 45, nr. 3 O boundless, boundless evening. Soon the glow Of long hills on the skyline will be gone, Like clear dream country now, rich-hued by sun. O boundless evening where the cornfields throw The scattered daylight back in an aureole. Swallows high up are singing, very small. On every meadow glitters their swift flight, In woods of rushes and where tall masts stand In brilliant bays.Yet in ravines beyond Between the hills already nests the night.
BIOGRAFIE Hoewel Deirdre Angenent aanvankelijk de docentenopleidind Nederlands volgde, begint ze in 2002 haar professionele zangopleiding aan het ArtEZ-Conservatorium, die ze in 2007 succesvol afrondt. Drie jaar later studeert ze summa cum laude af aan de Dutch New Opera Academy en ontvangt ze haar Mastertitel in Opera. Deze prestigieuze titel opent ook deuren naar het buitenland. In 2012 is haar het befaamde Stipendium voor de Bayreuter Festspiele toegekend door het Wagnergenootschap Nederland en een jaar later maakt ze haar operadebuut als Judit in ‘Blauwbaards burcht’ van Béla Bartók. De jaren 2014 en 2015 staan in het teken van drie belangrijke internationale prijzen. In september 2014 valt ze maar liefst drie keer in de prijzen in de finale van het Vijftigste Internationaal Vocalisten Concours (IVC) in Den Bosch. Ze wint daar de publieksprijs, de Opera Nederland prijs en ook de Brava publieksprijs. In 2015 wint ze in Boekarest Le Grand Prix de l’Opera, een paar maanden later gevolgd de Valsesia Musica 2015 (Varallo, Italië).
Foto: Maurice Lammerts van Bueren
Peter Nilsson werd geboren in Chicago en studeerde aan de Universiteit van Illinois. Hij begon zijn carrière bij het Illonois Opera Center en het Chicago Symphony Chorus, waar hij onder meer werkte met Daniel Barenboim, Pierre Boulez en Sir Georg Solti. Momenteel is hij als Head of Musical Studies verbonden aan de Dutch National Opera Academy (Den Haag/Amsterdam) en als repetitor aan het Koninklijk Conservatorium en verleent hij daarnaast regelmatig zijn medewerking aan projecten bij de Nationale Reisopera, het Groot Omroepkoor en de Nederlandse Opera. Peter Nilsson is tevens actief als begeleider van masterclasses van onder anderen Roberta Alexander, JosÊ van Dam, Hartmut Haenchen, Jard van Nes, Charlotte Margiono en Nelly Miricioiu. Inmiddels heeft hij opgetreden in alle grote zalen van Nederland. In 2013 keerde hij terug samen met Charlotte Margiono bij de serie Grote Zangers in het Muziekgebouw aan het IJ.
Foto: Maurice Lammerts van Bueren
edesche concertzaal RECITAL HALL | KAMMERMUSIKSAAL
AGENDA bestel kaarten: tickets.edescheconcertzaal.nl
za 13 feb - 20:00 uur
Anna Fedorova - Beethoven, Liszt, Ravel - Wereldpianisten Artist in residence Anna Fedorova laat op indrukwekkende wijze horen hoe Beethoven en Liszt het juk van de klassieke sonate van zich afwierpen en zich door hun fantasie lieten leiden; terwijl Ravel in de beroemde cyclus ‘Gaspard de la Nuit’ een karikatuur schildert van de Romantiek.
bestel kaarten: tickets.edescheconcertzaal.nl
vr 4 mrt - 20:00 uur
The Phantom of the Opera - Orgel en stomme film Orgel en film. Beleef in de Edesche Concertzaal de filmklassieker The Phantom of the Opera zoals u het nog niet eerder zag. Organist Joost Langeveld voorziet deze beroemde griezelfilm van Ruper Julian van live improvisaties op het kleurrijke Ypma-orgel van de Edesche Concertzaal.
bestel kaarten: tickets.edescheconcertzaal.nl
za 19 mrt - 20:00 uur
Anna Fedorova & Mirovia Quartet - Kroonjuwelen uit de kamermuziek
Dvorák en Brahms schreven misschien wel de mooiste pianokwintetten van de hele negentiende eeuw. Prachtige stukken die een toegewijde uitvoering verdienen. Anna Fedorova en het Mirovia Quartet profileren zich op uitzonderlijk hoog niveau op de internationale concertpodia.
bestel kaarten: tickets.edescheconcertzaal.nl
zat 16 apr - 20:00 uur
Daria van den Bercken, Karin Strobos en Felicia van den End Pianiste Daria van den Bercken, mezzosopraan Karin Strobos en fluitiste Felicia van den End zijn inmiddels gevierde solisten. Met de bijzondere combinatie van zangstem, fluit en piano bestrijken ze een breed palet van de klassieke muziek, variërend van opera tot kamermuziek.
Ticketverkoop Koop heel eenvoudig via internet kaarten. Dat kan via onze eigen ticketwebsite: www.ticketjames.com. Voorverkoop Tickets zijn ook te koop bij de Edesche Concertzaal en in Ede, Barneveld, Bennekom, Lunteren, Veenendaal, Woudenberg, Wageningen en Nijkerk. Zie edescheconcertzaal.nl.
Adres en contact U vindt de Edesche Concertzaal aan de Amsterdamseweg 9 (Noorderkerk) in Ede. Voor vragen over concerten of reserveringen kunt u ons bellen op: 0318 200 214.