"About Vilnius in Roskosz"/"Roskoszne Wilno"

Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży

Realizacja projektu: 26.04-03.07.2023 r.

Międzynarodowa wymiana młodzieży:

ECKiW OHP w Roskoszy, 28.05-03.06.2023 r.

O projekcie

„Roskoszne Wilno”, to tytuł projektu realizowanego w dniach 26.04-03.07.2023r. w Europejskim Centrum Kształcenia i Wychowania OHP w Roskoszy, w partnerstwie z Vilniaus Agroekologijos Mokymo Centras. W projekcie, sfinansowanym ze środków Polsko-Litewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży z dotacji MEiN, udział wzięło 24 młodych ludzi wraz z opiekunami.

Po spotkaniach w swoich grupach narodowych i licznych przygotowaniach, młodzież spotkała się w Centrum w Roskoszy, by poznawać wspólne dziedzictwo kulturowe i zachęcać lokalną społeczność do zainteresowania się polsko-litewską spuścizną i wspólną historią obu narodów, na przykładzie miasta stołecznego Wilna, w siedemsetną rocznicę jego założenia. Międzynarodowa wymiana młodzieży odbyła się w terminie od 28 maja do 3 czerwca 2023 roku.

“About Vilnius in Roskosz” is the title of the project organised between 26.04 and 03.07.2023 in the European Centre of Education and Upbringing OHP in Roskosz in partnership with Vilnius Agroekologijos Mokymo Centras. Polish-Lithuanian Youth Exchange and the Ministry of Education and Science provided funds for the project in which 24 young people along with their caretakers have participated.

After meeting in their national groups and many preparations, youth met in the Centre in Roskosz, to become acquainted with a shared heritage and encourage the local community to get interested in the PolishLithuanian legacy and shared history of both nations as exemplified by the city of Vilnius, in the 700th anniversary of its foundation. International youth exchange took place between the 28th of May and the 3rd of June 2023.

Już pierwszego dnia wspólnego pobytu na uczestników czekały różnego rodzaju wyzwania: gra terenowa służąca poznaniu terenu Założenia Dworsko-Parkowego, ustalenie najważniejszych zasad pobytu, zajęcia ewaluacyjne, gry i zabawy służące poznawaniu swoich imion, zainteresowań, podobieństw i różnic, spodziewanych efektów uczenia się od siebie i wspólnych działań w międzynarodowej grupie.

W kolejnych dniach uczestnicy poznawali specyfikę, historię, zabytki stolicy Litwy poprzez różnego rodzaju aktywności. Po zabawach wspierających budowę współpracy w grupie, młodzież z Litwy wprowadziła grupę polską w tematykę projektu, przekazując najważniejsze informacje związane z Wilnem. Odbyły się także warsztaty w wiosce ginących zawodów z tkania na dawnym narzędziu bardku, opaski na rękę w barwach Wilna i warsztaty z wyplatania wianków wileńskich. Drugi dzień wymiany zakończył się ogniskiem integracyjnym z pokazem obchodów nocy świętojańskiej w rejonie wileńskim. Niełatwym zadaniem okazało się rozstrzygnięcie konkursu plastycznego „Wilno – 700 lat miasta”. Na konkurs wpłynęło wiele pięknych prac zasługujących na wyróżnienie. Uczestnicy także sami wykonali prace plastyczne związane z zabytkami Wilna i przygotowywali wystawę zdjęć o Wilnie. Dużym zainteresowaniem uczestników cieszyły się warsztaty z wykuwania krzyży charakterystycznych w rejonie wileńskim, w warsztacie kowala i z wypieku pysznych kybynów, czyli karaimskich pierogów, w warsztacie piekarza.

On the very first day of their mutual stay, participants faced various challenges: a field game whose aim was to get to know the terrain in Roskosz, setting most important rules of the stay, evaluation classes, games and activities whose aim was to know each other’s names, interests, similarities and differences, expected effects of learning from each other and mutual actions in an international group.

In the following days, participants got to know the character, history and monuments of the Lithuanian capital through different kinds of activities. After activities fostering cooperation in the group, the Lithuanian youth briefed the Polish group on the project’s subject, passing to them the most important information on Vilnius. Also, workshops of weaving a wristband in the colours of Vilnius on an old tool called “bardko” and plaiting Vilnius garlands took place in the Village of Disappearing Professions. The second day finished with an integrational bonfire with a show of celebrations of Midsummer Night in the Vilnius region. However, determining a winner of an art competition ”Vilnius700 years of the city”, proved to be an uneasy task. We received many works which deserved an honourable mention. Also, participants themselves created artworks connected with monuments in Vilnius and prepared an exhibition of photos about Vilnius. Workshops of forging crosses characteristic of the Vilnius region in the blacksmith’s workshop and of baking delicious “kybyn” - Karaite dumplings, found huge interest among participants.

Wieczorami młodzież miło i zabawnie spędzała czas, poznając kulturę swoich krajów przy wystąpieniach, prezentacjach, zabawach, konkursach, muzyce i śpiewie podczas tematycznych wieczorków narodowych: Wilno – stolica Litwy oraz polskie oblicza Wilna.

W czwartek, pierwszego czerwca, uczestnicy wybrali się do Warszawy, gdzie zwiedzili Muzeum Józefa Piłsudskiego oraz ruszyli na spacer po centrum stolicy śladami osób ważnych dla Warszawy i Wilna, czyli m.in. Adama Mickiewicza, Stanisława Moniuszki, Marszałka Józefa Piłsudskiego, ks. Piotra Skargi czy Andrzeja Boboli. Pobyt w stolicy zakończył się niezapomnianym spektaklem „Kongo” w teatrze Capitol.

Uczestnicy poświęcili dużo czasu na przygotowanie warsztatów międzykulturowych dla dzieci i młodzieży z lokalnej społeczności, na których zostały zaprezentowane efekty wspólnej pracy oraz przeprowadzone praktyczne warsztaty, nawiązujące do bogactwa kulturowego Wileńszczyzny.

Spotkanie finałowe odbyło się przedostatniego dnia pobytu, uczestnicy po przywitaniu gości zaprezentowali zrealizowane działania projektowe, wrażenia z realizacji wspólnych działań, wprowadzili w klimat i historię Wilna. Po krótkim występie artystycznym ogłoszone zostały wyniki konkursu plastycznego „Wilno700 lat miasta” i odbyło się wręczenie nagród. Następnie przybyli goście zostali zaproszeni do obejrzenia wystawy o Wilnie, wystawy prac plastycznych i do udziału w zajęciach w klimacie wileńskim. Uczestnicy projektu zaprosili do udziału w warsztatach kulinarnych, tkackich, pokazu w warsztacie kowala, strefy piosenek litewskich, gier i zabaw podwórkowych, toru przeszkód, quizu wiedzy czy kącika plastycznego. Na zakończenie wspólnego pobytu w Roskoszy odbyła się ewaluacja projektu, uroczysta kolacja i rozdanie certyfikatów uczestnikom.

W ostatniej fazie projektu opracowane zostały krótkie filmy instruktażowe nawiązujące do dziedzictwa kulturowego Wilna oraz niniejsza publikacja, którą z radością przekazujemy w Państwa ręce.

In the evenings, the youth spent an enjoyable time, becoming acquainted with their countries’ culture thanks to performances, presentations, activities, competitions, music and singing during theme national evening parties: Vilnius - the capital of Lithuania and the Polish colours of Vilnius.

On Thursday, the 1st of June, participants went to Warsaw where they visited the museum of Józef Piłsudski and went on a stroll through the Centre of the capital, following the steps of people important to the history of Vilnius, including Adam Mickiewicz, Stanisław Moniuszko, Marshal Józef Piłsudski, pr. Piotr Skarga or Andrzej Bobola. A trip to the capital was finished with the unforgettable performance of “Kongo” in Capitol Theatre.

Participants took a lot of time to prepare intercultural workshops for local youth and children, where the effects of cooperation were presented and practical workshops about the cultural richness of the Vilnius region were organised.

The final meeting took place on the day before the last day of the stay. After greeting the guest, participants presented finished project objectives, and impressions of realising mutual activities and moved invited people into the climate and history of Vilnius. After a brief artistic performance, the results of the art competition “Vilnius - 700 years of the city” were announced and awards were handed to the winners. Then, the guests were invited to see an exhibition about Vilnius, an exhibition of artworks and to take part in Vilnius-inspired classes. Participants of the project invited the guests to take part in culinary and weaving workshops, to see a show in the blacksmith’s forge, to Lithuanian song corner, field games and backyard activities, an obstacle course, a quiz and an art corner. At the end of the stay in Roskosz, a project evaluation and festive supper along with handing participants the certificates took place.

In the last phase of the project, short instruction movie clips related to the cultural heritage of Vilnius and this very publication which we joyously present you with, were made.

WYBRANE ELEMENTY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO WILNA

Noc Świętojańska

24 czerwiec na Litwie jest dniem świątecznym, wolnym od pracy, a w poprzedzającą go Wigilię św. Jana, w całym kraju, hucznie obchodzona na imprezach jest Noc Świętojańska. Główne obchody tej nocy, zwanej także Sobótką, Nocą Kupały czy Świętem Rosy, odbywają się w Wilnie i Kernavė. Najważniejsze tradycje tej nocy to wyplatanie wianków, palenie ognisk i skakanie przez nie, mycie się rosą, szukanie kwiatu paproci, śpiewanie litewskich pieśni ludowych i różne świętojańskie zabawy.

Trudno wyobrazić sobie klimat tej nocy bez wianków, które były starannie przygotowywane z dziewięciu rodzajów kwiatów, gałązek, traw, ziół. Każda roślina miała swoje znaczenie, dla każdego ruchu w wyplataniu wianka w swoim czasie towarzyszyło jakieś powiedzenie, czy myśl. Trawy musiały być różnej długości, te kwitnące musiały być krótsze, a trawy i zboże, symbolizujące dobrobyt, musiały być dłuższe. Wianki świętojańskie wyplatano, śpiewając ludowe pieśni, miały one symbolizować przede wszystkim zdrowie, urodzaj i dobrobyt w przyszłości dla panien i młodych chłopców. Kwiaty przeplatane rutą przynosiły dziewczętom szczęście, natomiast chłopcy zakładali wianki zrobione z gałązek dębu, co symbolizowało siłę, zdrowie i pracowitość.

Midsummer Night

The 24th of June is a feast day in Lithuania. It’s a non-working day and on St. John’s Eve, which precedes the 24th, Midsummer Night is celebrated with revelry all over the country. The main festivities of this night, also known as Sobótka, Kupala’s night and festival of Dew, take place in Vilnius and Kernavė. The most important traditions of this holy day are plaiting garlands, lighting bonfires and jumping over them, bathing with dew, looking for the fern flower, singing Lithuanian folk songs and many other midsummer activities.

It is difficult to imagine the climate of this night without garlands, which were carefully plaited from nine types of flours, twigs, grasses and herbs. Every plant had its meaning and every move of plaiting the garland was accompanied by some saying or thought. Grasses had to be of different lengths, blooming ones had to be shorter, whereas flowers and grain, which symbolised welfare, had to be longer. Midsummer garlands were plaited while singing folk songs. Garlands were to symbolise mainly health, good harvest and future wealth for ladies and young boys. Flowers entwined with rue brought girls luck, whereas boys wore garlands made from oak twigs, which symbolised strength, health and diligence.

Kuchnia Wileńska

Wilno jest znane z pysznych dań, do najbardziej znanych potraw kuchni litewskiej należą cepeliny, bliny, czy chłodnik litewski. Będąc w Wilnie warto spróbować z pewnością pysznego, ciemnego chleba litewskiego na naturalnym zakwasie, z lekkim posmakiem miodu i kminku oraz słynnej litewskiej wędliny - kindziuka.

My spośród wielu specjałów i przysmaków, z których słynie region wileński, szczególnie polecamy kybyny. Są to pieczone pierogi Karaimów, którzy ponad 600 lat temu przybyli z Krymu do Trok, na zaproszenie księcia litewskiego Witolda.

Aby przekonać się, jak pyszna jest to potrawa, zapraszamy do samodzielnego jej wykonania według przepisu i instrukcji, przedstawionych przez Dominikę, Gabrielė i Alekseja w filmie ukrytym w qr kodzie na sąsiedniej stronie.

Vilnius Cuisine

Vilnius is known for tasty dishes, the most famous examples of Lithuanian dishes are cepelinai, blini, and cold beet soup. While visiting Vilnius it is worth trying dark Lithuanian bread made with natural sourdough which has an aftertaste of honey and caraway, and Lithuanian cooked meat skilandis are also worth a try.

From the wild variety of tasty goods that Vilnius has to offer, we especially recommended kybyn. They are traditional Karaite dumplings. Karaites arrived over 6oo years ago from Crimea to Trakai, following the invention of Vytautas the Great.

To fully know how delicious this dish is, we encourage you to try to prepare it by yourself with the recipe and instructions presented by Dominika, Gabrielė, and Alekseja. The QR code on the other side will transfer you to the video with the recipe.

Kybyny

Składniki na kybyny

dla całej rodziny:

1 kg mąki

4 jaja

450 g margaryny

200 g śmietany

1 kg drobno siekanego surowego mięsa

3 cebule

pieprz i sól

Kybyny

Ingredients for kybyn, a portion for the whole family:

1kg flour

4 eggs

450g margarine

200g sour cream

1kg of finely minced raw meat

3 onions

pepper and salt

Jak wykonać kybyny?

ZESKANUJ KOD QR

How to make kybyny?

SCAN THE QR CODE

Wileńskie Motywy - Miasto Świątyń

Wilno jest miastem wielu kultur, języków i wyznań. Są tu katolickie kościoły, prawosławne i unickie cerkwie, synagoga, świątynia karaimska. Miasto jest miejscem licznych pielgrzymek z całej Europy udających się do Matki Boskiej Ostrobramskiej. W Wilnie możemy zobaczyć ponad 40 kościołów pochodzących z różnych epok, często będących unikatowymi perłami architektury barokowej, gotyckiej czy rokokowej, uwieńczonych licznymi krzyżami. Wilno słynie również z jednego z najstarszych cmentarzy w Europie, cmentarza na Rossie. Tam szczególnie możemy spotkać charakterystyczne dla Wilna krzyże.

Vilnius Motives - City Of Temples

Vilnius is a city of many cultures, languages, and denominations. There are catholic churches, Orthodox and Uniate churches, synagogue, and Karaite temple. The city is the destination of countless pilgrims leading to Our Lady of the Gate of Dawn. In Vilnius we can see over 40 churches from different epochs, commonly being unique pearls of Baroque, Gothic, and Rococo architecture, crowned with numerous crosses. Vilnius is also famous for one of the oldest cemeteries in Europe - Rasos Cemetery. There, in particular, we can find crosses characteristic of Vilnius.

Jak wykuc taki krzyz, charakterystyczny dla Wilenszczyzny?

ZESKANUJ KOD QR

How to forge a cross characteristic for the Vilnius region?

SCAN THE QR CODE

Wileńskie Rękodzieło

Starówka wileńska urzeka licznymi pracowniami miejscowych rzemieślników, twórców ludowych i artystów. Odwiedzając tamtejsze warsztaty rękodzielnicze, muzea, sklepiki, można podpatrzeć kunsztowną i precyzyjną pracę twórców oraz zakupić piękne, unikatowe pamiątki czy przedmioty dekoracyjne lub użytkowe z naturalnych materiałów.

Podczas realizacji projektu wykonywaliśmy niewielkie prace rękodzielnicze i poznawaliśmy podstawy tkania, wykonując niewielkie krajki, które posłużyły nam jako opaski na rękę. Wykonywaliśmy je wzorując się barwami flagi Wilna, na dawnym narzędziu tkackim – bardku.

Choć początkowo tkanie krajki wydawało się być nieco żmudnym i pracochłonnym zajęciem, po pewnym czasie okazało się wciągające i dające wiele satysfakcji z utkanej samodzielnie opaski.

Vilnius Craftwork

The old town of Vilnius captivates with a great number of workshops of local craftsmen, folklore creators, and artists. While visiting local handcrafted workshops, museums, and shops we can observe the exquisite and precise work of craftsmen and buy beautiful, unique souvenirs as well as decorative or practical objects made from natural materials.

During the realisation of the project, we made small handcrafted works and learned the basics of weaving while making small decorative woven bands (krajka) which we used as wristbands. We used an old weaving tool called bardko, as the colour pattern we used colours that appear on the flag of Vilnius.

Although in the beginning weaving decorative woven bands (krajka) seemed like tedious and toilsome activity, after some time it turned out to be absorbing and giving satisfaction from self-made wristbands.

Jak wykonać samodzielnie krajkę? ODKRYJ

Hoq to make this decorative woven band (krajka)?

THE KNOWLEDGE WILL APPEAR AFTER SCANNING THE QR CODE

FINAŁOWE WARSZTATY

MIĘDZYKULTUROWE

DLA DZIECI I MŁODZIEŻY

FINAL INTERCULTURAL WORKSHOPS FOR CHILDREN AND YOUTH

Vilnius in Roskosz

Galeria prac konkursowych o Wilnie

W fazie przygotowawczej projektu zorganizowaliśmy konkurs plastyczny „Wilno700 lat miasta” skierowany do uczniów klas I-III i IV–VI, szkół podstawowych. Jego celem była popularyzacja wiedzy dotyczącej kultury i zabytków Wilna w związku z obchodami 700-lecia miasta, zachęcanie do zainteresowania się polsko-litewskim dziedzictwem i wspólną historią obu narodów na przykładzie miasta stołecznego Wilna, promowanie wspólnego dziedzictwa kulturowego Polski i Litwy, a także rozwijanie zdolności artystycznych i twórczości w lokalnym środowisku.

Na konkurs napłynęło wiele pięknych prac, zatem rozstrzygnięcie konkursu okazało się sporym wyzwaniem.

Gallery of competition entries

In the preparative phase of the project, we organised an art competition “Vilnius - 700 years of the city” which was aimed at students from grades I - III and IV-VI of primary school. Its objective was to popularise the knowledge concerning culture and moments of Vilnius, in connection with the celebration of the 700th anniversary of the city, encouraging to get interested in Polish-Lithuanian cultural heritage and the common history of both nations using the example of the capital city of Vilnius, promotion of the common cultural heritage of Poland and Lithuania as well as developing art skills and crafts in the local environment.

There were many amazing competition entries, which made choosing the winner of the competition a big challenge.

II MIEJSCE III MIEJSCE

Nojus kl. I

Agroekologijos mokymo centras, Wilno

WYRÓŻNIENIE

Zosia Filipiuk kl. I

Szkoła Podstawowa nr 2

w Białej Podlaskiej

Jagoda Zawierucha kl. I

Szkoła Podstawowa nr 2

w Białej Podlaskiej

I MIEJSCE

Samuel Sołoducha kl. I

Szkoła Podstawowa nr 2

w Białej Podlaskiej

KLASY IV - VI

II MIEJSCE III MIEJSCE WYRÓŻNIENIE

Weronika Romaniuk kl. VI

Szkoła Podstawowa w Grabanowie

Tomasz Łukjańczuk kl. IV

Szkoła Podstawowa nr 2

w Białej Podlaskiej

Jan Kanabaj kl. IV

Szkoła Podstawowa nr 2

w Białej Podlaskiej

I MIEJSCE

Michalina Kamińska kl. IV

Szkoła Podstawowa nr 2 w Białej Podlaskiej

GALERIA

ZDJĘĆ Z WYSTAWY O WILNIE

PHOTO GALLERY OF EXHIBITION ABOUT VILNIUS

Ostra Brama: cudowny obraz Matki Bożej Miłosierdzia, namalowany prawdopodobnie na początku XVII wieku. Gate of Dawn: Our Lady of the Gate of Dawn, painted probably in the early 17th century.

Ostra Brama: kaplica, w której znajduje się cudowny obraz, zwany Madonną Ostrobramską.

Gate of Dawn: chapel, which houses the miraculous painting known as the Madonna of the Dawn Gate.

Ostra Brama: kaplica ostrobramska, zabytek renesansu z XVI wieku. Jedna z bram wjazdowych do Wilna.

Gate of Dawn: the Chapel, a monument from the Renaissance from the 16th century. One of the entrance gates to Vilnius.

Kościół św. Teresy: kościół barokowy przy ulicy Ostrobramskiej, zabytek architektury z XVII wieku.

Church of St. Theresa: Baroque churches located on Ostrobramska Street, an architectural monument from the 17th century.

Cerkiew św. Ducha. Orthodox Church of the Holy Spirit.

Zespół kościołów św. Anny, św. Franciszka i św. Bernarda: zakątek gotycki. Zabytek architektury z XVI wieku.

The ensemble of St Anne’s, St Francis’, and St Bernard’s Churches: gothic nook. Architectural monument from the 16th century.

Cerkiew św. Ducha: relikwie trzech męczenników.

Orthodox Church of the Holy Spirit: relics of the three martyrs.

Wnętrze kościoła św. Ducha. The interior of the Dominican Church of the Holy Spirit.

Church of St. Casimir the patron of Lithuania, is Lithuania’s first Baroque-style church.

Kościół św. Kazimierza, patrona Litwy, pierwszy na Litwie kościół w stylu baroku.

Uliczka Antokolskiego i dzielnica żydowska.

Antokolskiego street and Jewish district.

Pałac prezydencki: dziedziniec wewnętrzny.

Presidential Palace: the inner courtyard.

Bazylika archikatedralna: św. Stanisława i św. Władysława.

Cathedral Basilica of St Stanislaus and St Ladislaus of Vilnius.

Uniwersytet Wileński: Dziedziniec Wielki.

Vilnius University: the Grand Courtyard.

Monument to Jonas Basanavicius, signatory of the Act of Independence of Lithuania.

Sanktuarium Miłosierdzia

Bożego: ołtarz z obrazem Miłosierdzia Bożego.

Divine Mercy Sanctuary: altar with the image of the Divine Mercy.

Bazylika archikatedralna: ołtarz kaplicy św. Kazimierza.

Cathedral Basilica: the altar of St Casimir’s Chapel.

Pomnik Jonasa Basanaviciusa, sygnatariusza Aktu Niepodległości Litwy.

Romantyzm w Wilnie: tablice upamiętniające miejsca pobytu Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego.

Romanticism in Vilnius: plaques commemorating the whereabouts of Adam Mickiewicz and Juliusz Słowacki.

Wzgórze Zamkowe: Wieża Gedymina.

Castle Hill: Gediminas’ Hill.

Uliczka wileńska, w tle Wieża Gedymina.

Anioł Zarzecza. The Angel of Užupis

Vilnus street and Gediminas’ Castle Tower.

Vilnius in Roskosz

„Roskoszne Wilno”

Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży

Realizacja projektu: 26.04-03.07.2023 r.

Międzynarodowa wymiana młodzieży: ECKiW OHP w Roskoszy, 28.05-03.06.2023 r.

„About Vilnius in Roskosz”

Polish-Lithuanian Youth Exchange Fund

Implementation of the project: 26.04-03.07.2023

International youth exchange: 28.05-03.06.2023, ECKiW OHP in Roskosz

EUROPEJSKIE CENTRUM KSZTAŁCENIA

I WYCHOWANIA OHP W ROSKOSZY

Roskosz 23, 21-500 Biała Podlaska

www.eckiw-roskosz.ohp.pl

VILNIAUS AGROEKOLOGIJOS

MOKYMO CENTRAS

Parko g. 2, Baltosios Vokės k., LT – 14147 Vilniaus raj.

www.vamc.lt

Projekt został sfinansowany ze środków Polsko-Litewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży z dotacji MEiN. Wyłączną odpowiedzialność za treść publikacji ponosi wydawca. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji oraz Ministerstwo Edukacji i Nauki nie odpowiadają za wykorzystanie tych informacji w jakikolwiek sposób.

PUBLIKACJA BEZPŁATNA