Voved
Rabotnata tetratka sodr`i rabotni zada~i. Teoretskoto znaewe steknato na ~asovite po tehni~ko obrazovanie }e go primeni{ vo praktika, pri izrabotka na prakti~nite zada~i. Grafi~koto komunicirawe }e te vovede vo tehni~koto tvore{tvo. Ti ima{ prostor da tvori{, da gradi{ modeli i maketi, da kreira{ so tvoite drugar~iwa. Razmenuvaj idei i istite realiziraj gi.
Prou~uvaj, konstruiraj, gradi i zabavuvaj se. Prou~uvaweto na tehni~kata dokumentacija }e ti ja olesni rabotata pri izrabotka na zada~ite. Ti }e ima{ mo`nost izrabotenite modeli i maketi estetski da gi oblikuva{ (dizajnira{). Rabotata e taa {to go sozdala ~ovekot i mu ovozmo`ila da go dostigne svojot dene{en stepen na razvoj.
Avtorot
1
Sodr`ina Grafi~ka pismenost Skicirawe Merewe Razmer Kotirawe Crtawe skici i figuri vo Paint
Materijali, Gradba i Oblikuvawe Izrabotka na Origami Rabotni zada~i od karton Rabotni zada~i od tekstil Rabotni zada~i od {per-plo~a
3 7 8 9 10 12 13 13 18 24 27
Konstruktivno Tvore{tvo
30
Modeli od konstruktorski materijal
30
Soobra}aj Re{avawe na krstosnici
32 35
2
Grafi~ka pismenost Teoretskoto znaewe primeni go vo praktikata. Rabotnite zada~i sledniot redosled:
izrabotuvaj
gi
Crtawe na grafi~ki simboli Izrabotka na skica Prepoznavawe i primena tehni~ki linii
po
na
Razmenuvaweto na idei, dogovarawe, izvestuvawe, ispra}awe i primawe poraki so pomo{ na teni~ki crte`, skica i grafi~ki simboli se vika grafi~ko komunicirawe. Grafi~kite simboli ti ovozmo`uvaat da komunicira{ so decata od celiot svet.
Nacrtaj grafi~ki simbol po sopstven izbor.
Izraboti skica na tvoeto rabotno mesto vo koja izveduva{ nastava.
3
Izgledot na tehni~kite linii ti e poznat. Primeni gi pri crtawe na geometriski tela.
Primena na tehni~ki linii pri crtawe na geometriskite tela.
So pomo{ na priborot za tehni~ko crtawe nacrtaj geometriski telo.
Prepoznaj gi i definiraj gi tehni~kite linii.
4
Nau~i kako se rakuva so priborot za tehni~ko crtawe
Rabotnite zada~i izrabotuvaj gi po sledniot redosled: Iscrtuvawe na tenka isprekinata i polna debela linija. Isrctuvawe na paralelni horizontalni, vertikalni i kosi linii.
Podgotvi gi dvata triagolnika i vnimatelno raboti. Ispravnosta na priborot vlijae vrz kvalitetot na izraboteniot tehni~ki crte`. Triagolnicite is~isti gi pred da gi upotrebuva{.
5
Vnimatelno raboti so priborot za tehni~ko crtawe. Liniite precizno iscrtaj gi.
Odredi gi triagolnicite od 30ยบ i 45ยบ stepeni. Nacrtaj isprekinati linii pod agol od 45 stepeni (45ยบ).
6
Skiciraweto e prakti~no primenuvawe na sopstvenite idei. Rabotnite zada~i izrabotuvaj gi po sledniot redosled: Po daden tehni~ki crte` izraboti skica Nacrtaj skica po sopstvena ideja Ot~itavawe na mernite golemini na daden predmet
Na skicata e prika`an horizantalen presek na stan. Nacrtaj skica na tvojot stan, u~ilnica, soba ili ima{ sopstvena ideja?
7
Dol`ina
Visina
Merewe e postapka na sporeduvawe na nepoznata golemina. Izberi predmet, izmeri go i zapi{i gi negovite golemini.
[ iro~ina
Dol`ina
Visina
[ iro~ina
8
Skiciraj go tvoeto u~ili{te vo prirodna golemina onaka kako {to go gleda{. So negovite vistinski dimenzii ne e vozmo`no. Treba da go namali{, odnosno da go nacrta{ vo razmer. Spored primerite {to se ponudeni, potrudi se zada~ata da ja realizira{ so priborot za tehni~ko crtawe. Zabele`uva{! Kotnite broevi na tehi~kiot crte` kaj site tri vida razmer ostanuvaat isti, ne se menuvaat. Razmisli zo{to?
Primer
Zada~a
16
M 1:1
30
16
M 1:2
30
16
M 2:1
30
Izberi predmet po sopstvena ideja i nacrtaj go vo razmer
9
Kotiraweto ti ovozm`uva da go pro~ita{ i razbere{ tehni~kiot crte`. Ti si tehni~ki pismen. Gi ot~ituva{ dimenziite na tehni~kiot crte` Rabotnite zada~i izrabotuvaj gi po sledniot redosled: Kotirawe Pretstavuvawe na predmet vo razmer Zada~i za ispituvawe
Kotiraj gi elementite: 1 pogled od napred; 2 pogled od odozgora; 3 pogled od strana (profil); vo ozna~enite poliwa.
1
2
3 2 3 1
10
Zada~i za ispituvawe Kontrola e sporeduvawe na edna golemina so druga. Izberi predmet. Nacrtaj tehn~ki crte` na izbraniot predmet. Izmeri gi dimenziite i prenesi gi. Proveri gi (kontrola) dimenziite dali ti se to~ni.
Tehni~ki Crte`
11
Crtawe na skici i figuri vo Paint
Rabotnite zada~i sledniot redosled:
izrabotuvaj
gi
po
Crtawe na pravoagolnik, triagolnik, kvadrat, krug Crtawe na skica
Svoite idei za crtawe na ednostavni figuri vo Paint }e mo`e{ da gi realizira{ vo u~ilnicata po informatika. U~i i zabavuvaj se.
Klikni na alatkata, vo prostorot za crtawe realiziraj ja zada~ata.
Klikni na alatkata, vo prostorot za crtawe realiziraj ja zada~ata. So alatkata mo`e{ da crta{ pravi i kosi linii.
Klikni na alatkata, vo prostorot za crtawe realiziraj ja zada~ata.
Klikni na alatkata, vo prostorot za crtawe realiziraj ja zada~ata. So alatkata mo`e{ da crta{ skica so slobodna raka.
12
Materijali, Gradba i Oblikuvawe Ve{tina so hartija Rabotnite zada~i izrabotuvaj gi po sledniot redosled: Izrabotki na origami: avion, cvet, pliko, ma~ka,srce Izrabotka na figuri od polu karton
Potreben materijal: • Hartija • Polukarton • No`ici • Lepak
So zadovolstvo }e gi otkrie{ ve{tinite na drugite narodi. Stanuva zbor za japonska umetnost. Previtkuvawe na hartija, origami.
13
Ve{tinata na pravewe origami e od edukativen karakter. Ti podaruva beskone~ni ~asovi zabava.
14
Odberi hartija vo boja. Na slikata e prika`an na~inot na previtkuvawe hartija. Ako pravilno go sledi{ upatstvoto, }e dobie{ origami ma~e.
15
So zadovolstvo gi izrabotuva{ origamite. Izrabotenoto srce od hartija (origami) podari go. Dokolku saka{ da go pro{iri{ tvoeto znaewe, }e ti pomogne literaturata za izrabotka na origami.
16
Modelite }e ti bidat dadeni kako poluproizvod. Pritisni gi na obele`anoto mesto. Sostavi go po redosledot. Za brzo vreme tvojot model }e bide gotov.
17
Zadovolstvo e da se patuva so avion. Izraboti go i zabavuvaj se.
18
Napi{i go tvoeto ime i prezime. Najdi soodvetno mesto vo tvojot dom.
19
Izraboti go zabavniot park od soobra}ajni sredstva. Tvojata vrtele{ka e spremna. Zabavuvaj se.
20
Maketa na avtobus Rabotni postapki: se~ewe, sostavuvawe, lepewe.
21
Maketa na ku}a Rabotni postapki: se~ewe, sostavuvawe so lepewe, dekorirawe na okolinata.
22
Izrabotuvaj najrazli~ni kreacii od tekstil. Mo`ebi kaj tebe }e se pobudi interes za moden kreator, moden stilist.
Rabotnite zada~i izrabotuvaj gi po sledniot redosled: Modeli i kreacii od tekstil [ iewe na tekstil Izrabotka na ~estitka od kombiniran materijal
Potreben materijal: • Tekstil • Igla i konec • Lepilo • Volnica • Biser~iwa • Ukrasni svetki
Eden od najstarite na~ini na dobivawe tekstil e tkaewe na razboj. Ovie proizvodi i denes imaat golema vrednost. I den-denes sé u{te mo`e da se najde razboj koj funkcionira.
Na~ini na ra~no {iewe Kroeweto izvedi go so {ablon
23
Na~inot na sostavuvawe na tekstil go prou~ivme. Imate mo`nost da izrabotite nekolku kreacii. Skrojte go tekstilot, a potoa sostavete go so igla za {iewe.
Izraboti od tekstil ukrasna torbi~ka
Vezewe
24
Izberi material. Kroeweto pretstavuva posebno zadovolstvo. Sostavi go so igla i konec. Ti }e bide{ kreator.
Kreacii od tekstil
25
Izrabotka na ~estitka od kombiniran materijal
Po tvoj izbor dimenzioniraj ja ~estitkata. Materijalot od koj }e ja izraboti{ ~estitkata mo`e da bide hamer ili polukarton. Od nadvore{niot del nacrtaj go cvetot. So volnica vo dve boi po tvoj izbor aran`iraj ja ~estitkata. Sredinata ispolni ja so mali biser~iwa. Odozgora stavi ukrasni svetki. Vo vnatre{niot del na ~estitkata napi{i ja porakata. Tvojata ~estitka e gotova, mo`e{ da ja isprati{.
26
Drugaruvaj so drvoto. Ima{ mo`nosti da nau~i{ da se zabavuva{ i da odbere{ svoe hobi. Dali si razmisluval za : brodomodelarstvoto, rezbarstvoto, grade`ni{tvoto, stolarstvoto?
Rabotnite zada~i izrabotuvaj gi po sledniot redosled: Identifikuvaj gi elementite Sostavuvawe Lepewe, dekorirawe Izrabotki od kombiniran materijal
Potreben materijal: • Furnir • [ per-plo~a • Polukarton • No`ici • Brusna hartija • Lepilo
Prou~i go upatstvoto za rabota. Identifikuvaj gi delovite za gradba na ~amecot. Izbrusi gi delovite. Sostavi gi. Tvojot model e gotov. So {to }e go za{titi{ tvojot model?
^amec
27
Podgotvi go materijalot i priborot za rabota. Izbrusi gi delovite na avionot. Sostavi go, dekoriraj go i lakiraj go so prema~kuvawe.
Avion~e
28
Furnirot se primenuva vo industrijata za dobivawe na {per-plo~a i panel-plo~a i za proizvodi izraboteni od pomalku kvalitetno drvo.
Redosledot na rabotnite postapki e sledniot: • Par~eto {per -plo~a oblo`i go so furnir. • So molivot iscrtaj crte` po sopstvena kreacija na par~eto {per-plo~a. • Skroj gi delovite {to treba da gi zalepi{ na crte`ot. • Poznato ti e deka ima{ pove}e nijansi na furnir. • Zalepi gi delovite od furnir. • Prema~kaj go so lak da dobie sjaj i da go za{titi{.
29
Od posetata na drvoprerabotuva~kata industrija zabele`i (skiciraj) go procesot na dobivawe na gotovi proizvodi od drvo.
30
KONSTRUKTIVNO TVORE[ TVO Modelite {to }e gi izrabotuva{ od konstruktorskiot materijal se modeli na originalni konstrukcii. Tie se od osobeno zna~ewe za `ivotot i rabotata na ~ovekot. Rabotnite zada~i sledniot redosled:
izrabotuvaj
gi
po
Prou~i go upatstvoto za rabota. Identifikuvaj gi elementite i oddeli gi. Prepoznaj gi elementite za gradba i po~ni da gradi{.
Potreben materijal: • Odvrtuva~ • Klu~ za navrtuvawe • Zavrtka • Navrtka
Vo u~ebnikot se zapoznavte so modulite za gradba na modelite izraboteni od plastika. Vo rabotnava tetratka imate mo`nost da gi vidite konstruktorskite modeli izraboteni od metal.
31
Napravi izbor od ponudeniot konstruktorski materijal za gradba na tvojot model. Gradi! Inoviraj! Tvori!
32
SOOBRA] AJ • Za da bide{ bezbeden vo soobra}ajot po~ituvaj gi pravilata i propisite • Proveri go tvoeto znaewe
Obele`i so moliv: • Kade da se dvi`i pe{akot? • Kade da ja pomine ulicata? • So {to e regulirana soobra}ajnata krstosnicata?
Obele`i gi znacite koi gi prepoznava{ ili si gi sretnal na ulica ili pat.
Analiziraj gi slikite. Na {to te predupreduva svetlosniot soobra}aen znak?
33
Dali pravilno se dvi`at pe{acite pokraj desniot rab na slikata spored situacijata?
Spored situacijata na slikata, na dvonaso~na ulica nepravilno se dvi`i pe{akot broj eden, dva ili i dvata pe{aka? Soobra}ajniot policaec pravi kru`no dvi`ewe na rakata vo lakotot od desno na levo. [ to zna~i toa?
Koga pe{akot na slikata pravilno }e ja premine ulicata? Odredi ja nasokata na dvi`ewe i bojata.
Vozrasta ne ti dozvoluva da se vklu~i{ vo javniot soobra}aj so velosiped. Potrudi se da go pro~ita{ soobra}ajniot znak. Vo javniot soobra}aj }e se vklu~i{ so napolneti deset godini.
Pro~itaj go soobra}ajniot znak. Dali velosipedistot na slikata mo`e da go prodol`i dvi`eweto bez zapirawe?
34
Zabele`uva{ pove}e krstosnici. Na niv se ispi{ani razni simboli. Prepoznava{ li nekoj? Analiziraj gi krstosnicite so pomo{ na nastavnikot. 35
Soobra}ajt vo mojata okolina: Izberi soobra}ajna situacija na nekoja krstosnica i istata skiciraj ja
36
Za izdava~ot
Vera Veqanovska
Tehni~ko obrazovanie za IV oddelenie za devetgodi{no osnovno obrazovanie Tehni~ki urednik Gabriela Misovska Grafi~ki urednik Marija Veqanovska Lektura Danijela Nikoli} Kompjuterska obrabotka Dungevski Zlatko
Obem : Format: Tira`:
37