RE^NIK I STIL Leksikata na makedonskiot jazik spored potekloto na zborovite
Site zborovi vo jazikot ‡ doma{ni i tu|i, literaturni (kni`ni) i dijalektni, stari i novi, go so~inuvaat negoviot leksi~ki (zboroven, re~ni~ki) sostav. So ovoj termin se ozna~uva celokupnosta na leksi~kiot (zborovniot) sostav na ovoj ili onoj jazik na koj bilo narod. Me|utoa, zborot celokupnost treba da se sfati poop{to (relativno), zatoa {to naj~esto e te{ko da se odredi to~niot broj na zborovi {to gi ima eden jazik. Pa taka, naj~esto se zboruva za razvieni sovremeni jazici so bogat i raznoviden zboroven sostav. Ponekoga{ se zboruva za jazici so sostav od stotici iljadi zborovi, ili za jazici so posiroma{en zboroven sostav. Pri~inite za nemo`nosta da se opredeli to~niot broj na zborovite vo eden jazik le`at, pred sè, vo soznanieto deka jazikot e dinami~en, otvoren i pove}efunkcionalen sistem. Leksikata (zborovniot sostav), pak, kako del od jazi~niot sistem, e najotvorena i najpodlo`na na promeni. Vo taa smisla, na primer, Re~nikot na makedonskiot literaturen jazik (I-III) i novoobjaveniot Tolkoven re~nik na makedonskiot jazik (I-IV) , ne ja dava celokupnosta na leksi~kiot sostav na makedonskiot jazik. Grupiraweto na zborovite na eden jazik se vr{i spored pove}e pravila: 1. potekloto na zborovite 2. procesot na obnovuvaweto 3. sferata na upotreba na zborovite i dr. 1. Spored potekloto zborovite vo makedonskiot jazik, a toa se odnesuva i na sekoj drug jazik, se podeleni vo dve grupi: a) doma{ni (svoi) i b) tu|i (stranski). Najgolemiot sloj od leksi~kiot (zborovniot) sostav na makedonskiot jazik go pretstavuvaat doma{nite (svoite) zborovi. Toa se zborovi nasledeni, glavno od staroslovenskiot i od crkovnoslovenskiot jazik, koi ponatamu, preku narodniot jazik, navlegle vo literaturniot jazik.
74