Dyaryo Bandilyo 2nd ed

The Informers: Handa na ba kayo?

Kap. Gilbert Marquez, solb na solb sa CCTV.

p. 6

Discount sa mga nawalan ng tubig, posible ayon sa QMWD

p. 8

p. 2

Si Kapitan, Kapitana at Kabitana

Enroll Now! ALEC LEARNING CENTER Nursery Kindergarten Preparatory Elementary

0922-835-8025

Abril 7, 2015

Taon 1 Blg. 2

Ready kami sa Brgy. 1 LUCENA CITY- Mariing sinabi ni Barangay 1 Kapitan Nilo Villapando na nakahanda siya kasama ang kanilang Sangguniang Barangay kung sakaling may dumating na kalamidad sa Lunsod ng Lucena.

Ayon kay Villapando, may nakahanda silang mga evacuation centers sa kaniyang nasasakupang barangay para sa paglilikas. Ang mga ito ay ang Mt.Carmel Ho spita l,E le men ta ry School,at barangay hall na pawang sa matataas na bahagi ng kanilang barangay nakapuwesto.

May nakahanda rin umano silang mga

Sundan sa pahina 2

p. 6

Estudyante sa ALEC, huwag bibitiw sa pangarap – Abcede Magpasalamat sa biyayang natanggap at pagsikapan ang mga pangarap. Ito ang mensahe ni K on.

Sunshine Abcede-Llaga sa mga estudyante ng Alec Learning Center sa k a n i l a n g commencement and awarding ceremonies k a m a k a i l a n .

Ikinuwento pa ng kon sehal ang isang noo’y bata na nagsikap sa pag-aaral sa kabila Sundan sa pahina 6

y awa o g in t’s , ra C wan n i a R RRM y!

LCD to pla

BONG RIVERA Makikita sa tabi ng Ilog Iyam sa mataas na bahagi ng gilid nito ang gusali ng Lucena City Disaster Risk Reduction and Management Council Operation Center. (Binilugang bahagi ng larawan)

LUCENA CITY, DISASTER PRONE AREA! Ni: Nick Pedro III

“Definitely Lalaban ako” – Dating Mayor RYT

Analysis, unang hakbang sa disaster mitigation & management, ayon sa LCDRRMC consultant.

Malinaw na malinaw ang naging pahayag ni Former Mayor Ramon Y. Talaga Jr. na siya ay muling lalaban sa 2016 elections.

Sa eksklusibong panayam ng 92.7 Brigada News FM-Lucena sa dating alkalde ay sinabi nitong siguradong lalaban siya sa darating na eleksyon. ito daw ay para sa mga nalilito pa at nagtatanong kung may balak pang bumalik sa pulitika ang dating mayor ng Lungsod ng Lucena.

Sinabi din ni Talaga na may kalayuan pa naman ang eleksyon at madami pang maaaring maging developments, sa ngayon ay ine-enjoy muna niya ang pagiging pribadong indibidwal kapiling ang mga apo at ang pag-aasikaso sa negosyo.

“Ang Lucena ay disaster prone!” Ito ang paniniwala ni Dr. Dante Diamante Jr., isang Office of the Civil Defense (OCD) trained Disaster Risk Reduction manager, na taga lungsod ng Lucena.

Ayon kay Dr. Diamante ay first step sa disaster mitigation and management ang pag-a-analyze – “Saan ba naroon ang problema, saan nakabatay, where does it lie? Ano po ba ang manifesto ng mga ito? Ano ba ang magti-trigger dito? At ‘yung

mga information po na ‘yun ay naibigay sa atin ng Verisk Maplecroft, and that is the first step.”

Ayon pa kay Dr. Diamante.

Ang tinutukoy ni Dr. Diamante ay ang lumabas noong Marso 4, 2015 na analysis ng isang London based risks analyst group na naglalagay sa lungsod ng Luc ena bilang pan gatlo sa nakatalang sampung nangungunang siyudad sa mundo na nahaharap sa natural hazard risk.

Sundan sa pahina 2

Sundan sa pahina 2

Dyaryo

2

BANDILYO

Marso 9, 2015

Mula sa pahina 1

Mula sa pahina 1

Lucena, disaster prone area....

Lalaban ako...

Bag ay namang kinukuwestyon ang basehan ng ilang opisyal ng lungsod ng Lucena, ayon na rin sa pahayag ni Executive Assistant II Arnel Avila, na ayon pa sa report ay gagawa ng hakbang para ipatanggal sa naturang talaan ng Verisk Maplecroft ang siyudad.

Sumasang-ayon si Dr. Diamante sa inilabas na pag-aaral ng Verisk-Maplecroft noong nakaraang Marso 4. At ayon sa sariling pagsasaliksik nito [Dr. Diamante] ay hindi kukunin at ilalathala ng mga prominenteng pahayagan sa iba’t ibang bansa ang pag-aaral na inilabas ng Ver isk-M aplecroft katu lad ng USA Today, Wallstreet Journal at Businessworld.

Sa Pilipinas, 8 siyudad ang kasama sa top 10 risk prone cities sa inilabas na pag-aaral tulad ng Tuguegarao City (2nd), Lucena City (3rd) May nila (4th), San Fer nando City (5th) at Cabanatuan City (6th). Base sa research ni Dr. Diamante, tumutugma din ang pagkakasama ng mga ito sa listahan ng unang sampu base na din sa history ng nangyaring kalamidad sa mga siyudad na ito.

Isa sa mga basehan anya ang bagyong pumapasok sa bansa na 22 hanggang 24 sa loob ng isang taon, bukod pa sa mga pagbaha at iba pang kalamidad. Hindi daw maipagkakaila na sa tuwing may pumapasok na bagyo sa Bicol region ay madalas na dinadaanan ang Lungsod ng Lucena.

Sa Lalawigan ng Quezon ay mayroong dalawang Fault, dagdag pa ni Dr. Diamante – ang Infanta Fault at Guinayangan Fault. Ang Infanta Fault anya ay natatapos sa Lungsod ng Tayabas na 9 na kilometro lang ang layo sa Lucena. Bagama’t wala pa daw sa tinatawag na hinog na panahon ito dahil nasa 150 taon pa lang nang ito ay huling gumalaw.

Sinagot naman ni Dr. Diamante kung gaano kalaki ang magiging epekto ng Infanta Fault sa Lucena kung sakaling gagalaw ito. Naging halimbawa ang nangyaring lindol sa Bohol na magnitude 7.1 na nakaapekto sa Cebu na niyanig ng halos kasing lakas din, gayong napakalayo anya ng pagitan ng dalawa. Samantala, maaari naman daw na wala

Samantala, “Buhay na buhay” ito ang naging sagot ni Former Mayor Ramon Talaga Jr. sa isyung inatake daw umano ang dating alkalde kaya naisugod sa ospital kamakailan.

Dahil anya sa sobrang pagod ang dahilan ng pagkaka-confine ng dating alkalde sa isang ospital sa Maynila. Ani Talaga, nagaasikaso daw siya ng class ‘65 reunion bilang coordinator at naging abala ng sunodsunod na araw, kasama na dito ang pakikisalamuha sa mga dating kaeskwela.

Over fatigue ang naging dahilan at nag-collapse ang dating alkalde, dagdag pa nito na tumama pa ang kaliwang bahagi ng kanyang mukha sa sahig. Pabiro pang sinabi ni Talaga na para daw siyang nasuntok ni 8 division World Champion Manny Pacquiao.

Ipinapahatid naman ng Former Mayor sa kanyang mga taga-suporta na walang dapat ipag-alala, buhay na buhay pa at naghahanda sa dapat paghandaan.

POWERSHIFT 0922-846-6916

pang datos ang Verisk Maplecroft sa lungsod ng Tayabas dahil bago pa lamang ito nagiging siyudad.

Isa pa rin sa maaaring dahilan ani Dr. Diamante ay hindi nakakaranas ng pagbaha ang lungsod ng Tayabas.

Ang Lalawigan ng Quezon ay nagkakaroon ng 180 millimeters hanggang 200 millimeters ng ulan sa loob isang buwan, batay sa pagtaya ng LDRRMC consultant. Sa pag-aaral na ginawa, kung babagsakan anya ang lalawigan partikular ang mga lugar na nasa parting itaas ng Lucena ng 350 hanggang 400 millimeters ng ulan na dala ng bagyo at sinalubong o sinabayan ng high tide, ay kaya nitong paapawin ang dalawang malaking ilog sa lungsod na Ilog Iyam at ang Ilog ng Dumacaa.

Patuloy pa ni Dr. Diamante maging si Project NOAH Executive Director Dr. Alfredo Mahar Lagmay ay naniniwalang high-risk ang Lucena matapos ang ginawang pag-ikot sa lungsod at nakita ng dalawang ilog.

Ikinumpara pa ni Dr. Diamante ang Ilog ng Cagayan De Oro na pinaapaw noon ng bagyong Sendong sa ilog Iyam o Ilog Dumacaa. Na kahit doblehin ng sampung beses ay mas malaki pa rin ang Ilog ng Cagayan De Oro. Nagkakaroon na din anya ng liquefaction sa lungsod ng Lucena, tulad na lamang ng pagguho ng lupa sa isang Baptist church na malapit sa tulay patungong Red-V. Paliwanag ni Dr. Diamante, ang liquefaction ay nangyayari kung ang soil consistency ay masyado nang malambot at madaraanan pa ng tubig kaya nadadala ng tubig. Mayroon pang mga binanggit si Dr. Diamante na mga dahilan o posibleng dahilan ng pagbaha, katulad ng land subsidence o ang pagbaba ng lebel ng lupa na dahilan ng salt water intrusion o pagpasok ng tubig alat sa mga ilog na s’ya daw nagiging dahilan naman kung bakit kakaunti na ang nabubuhay na isda sa mga ilog, na kasama din sa epekto ng climate change. Sa pag-aaral na ginawa ni Dr. Diamante, mula sa mga kasamang risk prone areas sa bansa na kasama sa Verisk Maplecroft research ay iisa anya ang nakikita niyang malaking banta, at ito ay ang flash flood.

TARPAULIN T-SHIRT PRINTING PRINTING SERVICES: SIGNAGE PERSONALIZED MUG FLYERS, BROCHURES, STICKERS BUTTON PIN CAMPAIGN MATERIALS

BONG RIVERA Si Kap. Narfil “King” Abrencillo ng Brgy. Gulang-Gulang, kaharap ang mga suspek na sina Charles Glifonea Jamilano alyas “Charles”,at Fritz Jaymond Glifonea Jamilano alyas “Scot” na nahulihan ng shabu na nagkakahalaga ng nasa P708,000.00 sa isinagawang operasyon ng Intel/DEU ng Lucena PNP sa pamumuno ni Deputy COP PCI William Angway Jr.

-NICK PEDRO III

Mula sa pahina 1

Ready kami... timbulan upang masakyan ng tao, life jackets, at mahahabang lubid. Ito ang kanila anyang gina-gamit kung may mga taong natrap ng baha.

Ipinagmalaki din ni Kapitan Villapando ang katatapos lang na riprap sa kanilang barangay na nasa tabing ilog. Ito anya ang magsisilbing panangga ng mga residenteng naninirahan dito, sa pagtaas ng tubig at paglakas ng agos kapag may bagyo. Pinalagyan din niya ito umano ng mga hagdanang daanan ng rescuers.

-BONG RIVERA Mula sa pahina 7

Discount sa mga nawalan ng tubig, posible ayon sa QMWD

Bukas ang Quezon Metropolitan Water District sa across the board discount sa mga konsesyonaryo nito na naapektuhan ng pagkakaroon ng dumi sa tubig at pagkawala ng supply nito ng nakaraang buwan dahil sa pagkasira ng water pipeline sa nasasakupan ng lungsod ng Tayabas na nagsusupply sa malaking bahagi ng Lucena.

Sa committee hearing ng committee on laws na isinagawa sa pangunguna ni konsehal Sunshine Abcede-Llaga kasama ang 1st at 2nd district DPWH at QMWD, ay napagusapan daw ayon sa konsehal ang pagbibigay ng diskuwento sa mga apektado ng water interruption. Ang una’y magbibigay lamang dapat ng bawas sa singil sa water bill ang water district sa mga konsesyonaryong maghahain ng complaint sa kanilang tanggapan at hihingi ng discount.

Subalit isinulong ni Abcede-Llaga ang una na ring hiling ng kasamahan, konsehal Benito J. Brizuela na dapat ay lahat ng apektado ang mabigyan ng diskuwento. Bukas dito ang QMWD at ang tangi lamang nitong hiling ay ang pagsusumite ng Sangguniang Panglunsod ng pormal na sulat na nakaaddress sa board of directors ng water district.

Bunsod ito ng paalala ni konsehal Brizuela sa mga kasamahan sa Sangguniang Panglunsod ng Lucena na dapat ipatawag muli sa isang information hour ang Globe Telco dahil hindi nakita ni anino ng representante nito noong unang patawag, pati na ang QMWD para nga mapagusapan ang hiling na diskuwento para sa mga mamamayan.

Matatandaang kamakailan ay nasira ang isa sa mga main water pipelines ng QMWD na patungo sa lungsod ng Lucena sa nasasakupan ng Tayabas City, na ang naging dahilan ay ang contractor ng Globe Telecommunications Company na nagsasagawa ng boring/excavation activity sa naturang lugar. Nagresulta ang pagkakasira ng tubo ng pagkakaroon ng maduming tubig sa malaking bahagi ng Lungsod ng Lucena at pagkawala ng supply nito dahil sa cleaning/flushing na ginawa ng Quezon Metropolitan Water District.

-NICK PEDRO III

Dyaryo

3

BANDILYO

Marso 9, 2015

EDITORYAL Balat Sibuyas May landmark decision ang Supreme Court patungkol sa mga public officials na maigsi ang mga pisi, wika nga, sa kanilang mga kritiko. Ang sabi, eh huwag daw maging balatsibuyas ang mga pinuno.

Hindi dapat manipis ang tinutukoy.

Konting kibot, galit! Kapag napuna, demanda!

Kapag nabuko, patay ka! Na pwedeng gawing literal ng mga ipinalagay na diyos ang sarili nang makahawak ng kapangyarihan!

Ang public office ay parang house of glass – bahay na salamin. Kita ka saan man dumako, limitado ang pwedeng itago. Konti lang ang naikukubli – anit na natatakpan ng buhok, bibig, butas ng tenga at ilong, katawang may damit, loob ng katawan.

Pero kapag binalakubak ang anit, kita na! pag nagka-bad breath, alam na! Sa tenga lumalabas ang tutuli! Tumutulo ang sipon sa ilong! May ipinaa-amoy din ang loob ng katawan, at kapag lumabas, alam mo na! Hindi kayang takpan ng damit yan! May bulsa nga, pero bumubukol kapag makapal na!

Talo ng mga nasa public office ang burlesque dancer. Ang nakikita sa nagbuburles ay yun lang gusto niyang ipakita. Sa public official – kita lahat! Hindi naman pwedeng basagin ang salamin, dahil built-in yun sa public office. Pag nabasag – durog! Pag nadurog, durog din ang lahat sayo! Buking na at pwede ka pang malipat sa bahay na bato at rehas!

Kaya nang pinili mong tumira sa house of glass, asahan mo na ang pagpuna – bakit nagkakamot ka ng kili-kili? Ba’t di ka nagaahit? Bakit pahila-hilata ka lang? Ba’t di ka nagliligpit? Magwalis ka naman! Ba’t di ka nagbabayad ng bills? Marami pang etseterang pagpuna!

Bakit? Kasi nakikitira ka lang diyan!

Nung makitira ka, ang sabi mo aalagaan, lilinisin, pagagandahin at iingatan mo ang house of glass. Tapos nung napupuna na ang katamaran mo, ang kalamugan mo, ang kapabayaan mo! Nagagalit ka pa? Pakiramdam mo sa iyo na yan?

Hindi pwede ang balat sibuyas sa house of glass. Mangangamoy kili-kili sa loob kapag natalupan ang balat.

Dyaryo

BANDILYO RON A. CIN REIL A. BRIONES NICK G. PEDRO III REYMARK VASQUEZ BONG RIVERA KARLO PEDRO LYRNEL GARCIA

Publisher / Editor News Section Chief Feature Section Chief Reporter Reporter Research Graphics / Layout Artist

Bandilyo ML Tagarao St., Ilayang Iyam, Lucena City (042) 795-3296 dyaryobandilyo@yahoo.com www.bandilyo.com

Kuto! Kuto! Bakit malungkot ka?

Sabi kasi noong isang research, solar energy na daw kasi ang “in” sa mga susunod na dekada.

O, e ‘di mabuti at clean energy!

Papaano na ang mga power plant na itatayo sa Quezon?!

Tas wala na ring libreng biyahe…

Malasang Freebies, Malasang Penalties Ang buwena manong isyu ng Dyaryo Bandilyo kamakailan ay naglahad sa alegasyon ng paglabag ng mga bokal ng Quezon Sanggunian sa probisyon ng RA 6713 o “Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Employees…” , sa ilalim ng Section 7 Prohibited Acts and Transactions, subsection (d) solicitation and acceptance of gifts.

Kaugnay ito sa idinaos na Quezon Sanggunian session sa Queen Margarette Hotel Downtown restaurant. Na inisponsoran ng isang kumpanya sa electric generation, gayundin ng libreng byahe sa Taiwan ng mga bokal ilang araw pagkalipas. Naging kuwestyonable ang aksyon ng mga bokal dahil may transaksyon sa Provincial Government ang kumpanya na may panukalang pagtatayo ng coal-fired power plant sa Atimonan. Panukalang inaprubahan ng Quezon SP ilang araw pagkalipas ng libreng 3-day Taiwan trip.

Tiningnan namin kung gaano ba kabagsik ang batas sa halimbawang paglabag nga dito, at ganito ang lumalabas sa penalty provision ng RA 6713 Violations of section 7, 8 and 9 of this act shall be punishable by imprisonment not exceeding five (5) years, or a fine not exceeding five (5) thousand Pesos (P5,000.00) or both, and, in the discretion of the court of competent jurisdiction, disqualification to hold office. (b) Any violation hereof, proven in a proper administrative proceeding shall be sufficient cause for removal or dismissal of a public official or employee, even if no criminal prosecution is instituted against him.

Samantala’y tinatrato din ng batas ang private individuals na partisipante sa conspiracy bilang coprincipals, accomplices or accessories na subject sa kaparehong penal liabilities ng mga public officials o employees at lilitisin kasama nila.

Malasa-lasa din pala! Pero s’yempre, patutunayan pa.

Eh kung mapatunayan? Were the freebies worth all the troubles?

Kamakailan nga pala, sa kurso ng aming pagsasaliksik sa RA 6713 kaugnay sa mga tinanggap na freebies ng mga Bokal sa transaksyon ng power plant, ay kinailangan namin ng ilang public documents buhat sa Quezon SP. Isinugo namin ang Bandilyero nating si Mark Vasquez para magrequest sa secretariat ng SP. Sumulat at katakot-takot na follow-up ang ginawa ni Mark, pero ang nakuha lang nito ay mga pangako ng maraming bukas at walang katapusang “sa isang linggo”!

Nakalulungkot na habang ang namumuno sa SP Secretariat ay isang abogado at personal kong kakilala bilang resonableng opisyal, Atty. Francis Xavier Sia,ay meron naman s’yang mga tauhan na arrogance ang paraan ng pag-iwas para ‘di maibigay ang request.

Ipinaabot ko kay Vice Governor Sam Nantes nang maging bisita namin sa 92.7 Brigada News Fm Station, ang pending request namin sa SP para sa public documents. Walang pag aatubili itong sumagot ng “OO”.

Inulit ko pa kung maibibigay at sumagot ng “Oo naman”, ng walang hesitasyon.

Walang awang diyos-diyosan! Natapos na ang feature namin hindi pa rin ibinigay, liban sa marami ngang bukas at walang katapusang “sa isang linggo”!

S’yempre may toppings ng arrogance!

Kami nama’y enterprising ano pa, at may mga source na totoong civil servant at naniniwala sa karapatan ng mamamayan sa ilalim ng batas para sa mabuting serbisyo.

Tulad ng isinasaad pa rin sa RA 6713 – Section 5 Duties of Public Officials and Employees – In the performance of their duties, all public officials and employees are under obligation to: (a) Act promptly on letters and requests. –All public officials and employees shall within 15 working days from receipt thereof, respond to letters, telegrams, or other means of communications sent by the public.

The reply must contain the action taken on the request.

Samantalang sinasabi ng paragraph – (d) Act immediately on the public’s personal transactions. –All public officials and employees must attend to anyone who wants to avail himself the services of their offices and must, at all times act promptly and expeditiously. (e) Make documents accessible to the public. –All documents must be made accessible to, and readily available for inspection by the public within reasonable working hours.

Hindi na kailangang tagalugin at medaling maintindihan! Ang mag violate ng batas ay maaaring sampahan ng reklamo at mananagot sa sumusunod na penalties: Section 11. Penalties – (a) any public official of employee, regardless of whether or not he holds office or employment in a casual, temporary, holdover, permanent, or regular capacity, committing any violation of this act shall be punished with a fine not exceeding the equivalent of six (6) months salary or suspension not exceeding one (1) year or removal depending on the gravity of the offense after due notice and hearing by the appropriate body or agency…

Kasama pa rin ang ibang penalties na nailahad na namin sa unahan ng kolum na ito.

Paalala lang mga kampon, ang kailangan ng bayan ay serbis, hindi freebies, kung ayaw ma-penalties!

Kung ayaw n’yo naman ay ‘di huwag!

Political Agenda

Manong Nick

Dyaryo

4

BANDILYO

Marso 9, 2015

Ang Pangulo

Ama ng bansa, Chief Executive, Presidente, Ang Pangulo, araw araw laman siya ng mga balita sa telebisyon, dyaryo, radyo at sa social media, pinaguusapan. Minsan napupuri ang mga gawa at mga desisyon pero madalas sentro ng mga pagpuna at sisi, ganoon talaga kailangang tangapin ng kahit sino mang maging pangulo ang kalalagayang ito.

Pero palagay ko naman eh resolbado si El Presidente Noynoy Aquino sa gayong sitwasyon, kaya nga nang mainterview siya ni Vice Ganda at tinanong sa paborito niyang kanta eh mabilis ang tugon ng presidente sa lyrics ng Estudyante Blues na kanta ni Freddie Aguilar, “ako ang nakikita, ako ang nasisisi, ako ang laging may kasalanan”. Alam ni PNOY na sa kanyang bawat desisyon bilang Pangulo ng bansa ay laging may karugtong na mga negatibong pagpuna, paninisi at pambabatikos.

Sana lang wag damdamin ng pangulo ang mga ganitong pagpuna at huwag ituring na personal o dahil sa pulitika lang, minsan kasi eh umaalagwa rin ang kanyang temperatura, nagre-return fire din. Ako, hindi ko rin naman siya masisisi dahil nga tao din lang ang Pangulo. Dalawang beses ko pa lang nakaharap ng malapitan ang Pangulong Noynoy sa loob ng kanyang panunungkulan, ang huli ay nitong March 23 sa briefing ng TR4 project sa Tiaong Quezon. Pinagmamasdan ko siya habang

Reil Way Reil A. Briones nagsasalita at binabalikan ang aniya’y mga kalaban sa pulitika na nagpakalat ng tsismis na umano’y na-stroke siya at nadala sa ICU, malumanay pero ramdam ko ang inis sa kanyang pagsasalita sa sinasabi niyang mga kalaban sa pulitika na nagpakalat ng tsismis. Naitanong ko tuloy sa sarili, “Gaano kaya kahirap ang maging Pangulo ng Bansa?”

Hindi po ako Pro PNOY at hindi rin sa pagtatanggol sa pangulo dahil may mga sablay din namang desisyon, muli po hihiramin natin ang katwirang “tao lang”, kung hindi naman makakaapekto sa malawakang pangkabuhayan at national security, kung maari naman itama ang mga pagkakamali o baguhin kaya ang naunang maling desisyon. Siguro paminsan minsan dapat din nating tanggapin at intindihin dahil sadyang mahirap po ang maging Pangulo ng bansa. Kaya nga hindi na rin mapagtuunan ni PNOY ang kanyang lovelife at

nagbibiro rin minsan na sa dami ng problema, ayun pati buhok niya halos maubos na, hehehe.

Ang insidente sa Mamasapano, Maguindanao ang huling lumagas sa mga hibla ng buhok ni PNOY dahil nga sa imbistigasyon ng senado at Board Of Inquiry at tinukoy ang pananagutan ng pangulo bilang commander in chief. Hindi na po natin idedetalye pa ang mga nangyari, mga naungkat, mga naging mali o walang ugnayan at mga hindi nasunod na SOP na nagresulta sa pagkamatay ng SAF 44. Pagkatapos ng masalimuot na pangyayari at imbistigasyon, ang resulta panawagang PNOY resign. May mga nagsabi rin naman na akuin ang responsibilidad at humingi na lang ang Pangulo ng “sorry” sa mga naulila ng SAF 44. Palagay ko, PNOY took the advice. Hindi man direktang binigkas sa isang speech eh inako ng Pangulo ang responsibilidad at sinabing habang buhay niyang papasanin ang bigat sa kanyang dibdib. Sa isang banda ay marami rin ang sumama o pwede din nating sabihing nagsamantala sa panawagang PNOY resign.

Ano man ang kanilang motibo at dahilan, sa ibang kabanata na lang natin pagusapan. Pero come to think of it my friends, kung halimbawang mag resign nga ang Pangulo hindi ba’t mas malaking problema ang kakaharapin ng bansa sa maraming bagay..Hindi po solusyon sa problema ang isang mas malaking problema.

May Tindahan o Wala, Ibenta mo na... Online!

Marami sa atin ngayon (kasama ako) ang mas nadadaliang maghanap ng kanilang gustong bilhin online o sa internet. Kaya kung hindi ninyo napapansin eh lumabas kayo ng kweba dahil ilang taon na rin na usong uso dito sa atin ang online selling. At kung tama ako na sa kweba ka nga nakatira at walang kahit anong porma ng komunikasyon eh ang tanong mo sigurado eh “ano ang online selling?”

Sinimulan ito ni pareng Michael Aldrich noong 1979 pero nagsimulang makilala noong early 80s sa Amerika. Dito sa atin sa Pilipinas ay halos late 90’s na tayo naka-tip ng tungkol sa online selling. Pero hindi ko pa kayo sinasagot kung ano ang online selling, sorry naman! Ang online selling o e-commerce sa iba eh pagbebenta ng mga produkto o serbisyo sa pamamagitan ng internet. Umpisang nauso ang online selling eh mga retail stores lang ang meron, ibig sabihin eh may mga physical stores, may tauhan, may address, may pwesto sa mall sa palengke o kung saan man. Ngayong year 2000s na, panahon ko (ehem!) eh kahit wala kang sariling tindahan o pwesto, basta meron kang ibebentang produkto o serbisyo eh pwede.

At maraming paraan na din ng pagbebenta online! Noon kasi mga bata eh, kailangan mo pa ng sarili mong website para makapag benta ka online. Kasama noon ang pagbili o

Tek Tayo Bok! Karlo Pedro pagbabayad ng website, pagbabayad ng gagawa o magde-design ng website at pag-a-update. Ang halimbawa diyan ngayon eh Amazon.com, Walmart, lazada at kung ano ano pang dot com.

May buwanan o taunan ka ring babayaran para hindi maglahong parang bula ang iyong domain (‘yung website mo). Hindi katulad ngayon kahit walang kang binabayarang website eh pwedeng pwede na. Friendster pa lang at myspace ang uso eh may mga nagbebenta na online.

Facebook na ang uso today kung hindi nyo pa nababalitaan kaya dito sa FB mas marami ang online sellers. Ginamit na rin nila ang Instagram at twitter sa pagbebenta. Bukod pa dito ang mga website na dedicated lang talaga sa pagbebenta online katulad ng Olx.ph, sulit.ph at ayosdito.ph na ngayon eh nasa ilalim na ng isang kumpanya at siyempre ang Ebay.com.

Dahil marami ng pwedeng pagpiliang bibilhan ng kung ano ano, mula sa accesories, sabon, damit, laruan, gamit sa bahay,

SUN: 09228358025 / SMART: 09479829158 / GLOBE : 09175691336

Quezon Province Distributor

PAPAYA SOAP BANANA SOAP GLUTATHIONE W/ GREEN APPLE KOJIC SOAP GUAVA SOAP WHITENING LOTIONS NONI-MANGOSTEEN SOAP & CREAM SLIMMING SOAP

appliances hanggang sa pagkain ay hindi maiiwasang marami rin ang nagsasamantala.

Tinatawag na mga scammer online dahil magbebenta ng gadget o gamit sa murang halaga pero kapag nabayaran mo na eh hindi na ipapadala sa iyo ang produkto o bagay na binili mo. Kaya mag iingat kayo ha mga bata?

Siguraduhing totoong may produktong bibilhin ninyo ang isang nagbebenta. Kung may mga kakilalang mas sanay na bumili online eh magtanong muna lalo kung nasa malayong bayan o lalawigan ang nagbebenta. Hangga’t maaari ay sa bangko magdeposito ng bayad dahil hindi naman papayag ang mga bangko na alyas o hindi totoong pangalan ang nakalagay sa iyong account (pwera na lang kung milyunaryo ka). Bukod sa pag alam ng pangalan ng seller o nagbebenta eh aalamin din ang address nito para ma-verify sa ibang paraan kung totoo ngang may address na ganon. Pero ang pinaka maganda eh bumili ka sa seller na malapit lang kung nasaan ka para makipagmeet-up ka na lang. Pero huwag ka rin namang makikipag kita sa lugar na delikado. Hangga’t maaari eh sa matataong lugar para hindi ka naman maholdap o manakawan. Maging matalino tayo sa pagbili online para hindi masayang ang pinag-hirapan nating pera. O pano? Sa susunod ulit!

FOR YOUR PRINTING NEEDS CONTACT:

0922-846-6916 TARPAULIN - PANAFLEX - OFFSET

Dyaryo

5

BANDILYO

Marso 9, 2015

Women of Substance Buenos diaz amigos y amigas… ¿como esta?

Kamusta po- mga idols, mga bosings? Mga suki ng Dyaryo BANDILYO… Para sa inyong reaksyon… text lang po kayo lagi sa regular kong programa, Lunes-Byernes, 7:00AM at 8:30AM sa No.1 FM station sa apat na direksyon NSEW sa Lungsod ng Lucena at mga karatigbayan… ang 92.7FM Brigada News. Live streaming worldwide: www.bandilyo.com. ~oOo~ Sa pulitikang Pinoy, ang Senado at Camara de Representante (House of Representatives) ay matagal nang itinuturing na “gentlemen’s club” o exclusive boys’ club para lang sa mga kalalakihan. Ngunit sa paglipas ng panahon, marami na ring lahi ni Eba ang umikit ng pangalan bilang mambabatas. Nahalal noong 1947 si Senadora Geronima Pecson. Na re-elect naman si Senadora Eva Estrada Kalaw. Sen. Pia Cayetano was the youngest woman elected Senator in the history of the Republic. Other notable Filipino women senators are Miriam Defensor Santiago, etc…In 1993, Leticia RamosShahani became the first Filipino woman to become President pro tempore of the Senate of the Philippines while Santanina “Nina” Tillah-Rasul is the first Filipina Muslim Senator. Tecla San Andres Ziga was a Filipino senator who was the first woman in the Philippines to top the bar examinations for law degree graduates. She was elected as a Senator in 1963. Magnolia Antonino, Teresa Aquino-Oreta, Helena Benitez, Nancy Binay, Anna Dominique Coseteng, Loi Estrada, Maria Kalaw-Katigbak , Loren Legarda, Gloria MacapagalArroyo (later became the 12th Vice President of the Philippines and then as the 14th President of the Philippines), Jamby Madrigal, Pacita Madrigal-Warns, Grace Poe-Llamanzares, and Cynthia Villar. ~oOo~ Mula sa lalawigan ng Quezon, dalawang ilaw ng kani-kanilang tahanan, dalawang kabiyak at partner ng kani-kanilang kilalang esposo, dalawang ina ng kanikanilang distrito, two straight-forward-no-nonsense women in the Bigger House of Congress are making their respective marks: one, in the field of health of her province-mates and for all indigent senior citizens nationwide; the other- in the wholistic reformation of

The Moderator Joey

“Mr. 4M”

Lipa

prisoners- through their bills. Mesdames Helen Tan and Aleta Suarez, 4th and 3rd District of Quezon, respectively.

House Bill/Resolution NO. HB04593 REPUBLIC ACT NO. RA10645 PRINCIPAL AUTHOR : TAN, ANGELINA “HELEN” D.L. M.D. SHORT TITLE : Mandatory Philhealth Coverage For All Senior Citizens FULL TITLE: AN ACT PROVIDING FOR THE MANDATORY PHILHEALTH COVERAGE FOR ALL SENIOR CITIZENS, AMENDING FOR THE PURPOSE REPUBLIC ACT NO. 7432, AS AMENDED BY REPUBLIC ACT NO. 9994, OTHERWISE KNOWN AS THE ‘EXPANDED SENIOR CITIZENS ACT OF 2010.

DATE FILED : 2014-06-04 SIGNIFICANCE: NATIONAL House Bill/Resolution NO. HB00332 PRINCIPAL AUTHOR : SUAREZ, ALETA C. DATE FILED : 2013-07-01 SIGNIFICANCE: NATIONAL NATURE : Reform FULL TITLE : AN ACT MANDATING THE DEPARTMENT OF JUSTICE TO SELL THE NEW BILIBID PRISONS AND FROM THE PROCEEDS THEREOF TO ACQUIRE FOUR NEW PRISON FACILITIES TO BE LOCATED IN LUZON, VISAYAS, MINDANAO, AND THE NEW CAPITAL REGION. ABSTRACT : Directs the Department of Justice, through the Bureau of Corrections, to sell the facilities and properties of the New Bilibid Prison, located in Muntinlupa City, to the highest possible bidder, with the

proceeds of the sale to be exclusively used for the purchase of new Penal colony facilities to be located in Luzon, Visayas, Mindanao and the National Capital Region, respectively.

ACTIONS TAKEN BY THE COMMITTEE ON RULES REFERRAL TO THE COMMITTEE ON JUSTICE ON 2013-07-23.

It appears though that the present administration’s plan is different from the pending bill because the whole NBP will be transferred to N. Ecija including its 20,000 prisoners, the project, being under a public-private partnership (PPP) scheme, and includes the construction of a modern prison facility on a 500-hectare property in Laur.

GABAY sa Kalayaan at Karapataan (sa pagsasalita, pagpapahayag, pamamahayag) Noong 1988, sa isang kaso sa US Supreme Court, Falwell vs. Flynt, by unanimous vote, ang desisyon ay sinulat mismo ni Chief Justice Rehnquist ay may ganitong isinasaad na mababasa sa libro nina Michael Lief at H. Mitchell Caldwell, And The Walls Came Tumbling Down, ©2004“The court’s decision in Falwell vs. Flynt explicitly gave Americans the right to criticize celebrities and leaders. The First Amendment was intended to encourage robust and vigorous discussion among the people of this nation; mere humiliation, embarrassment, or anger cannot still that debate… Philosophers, pundits, and pornographers share the same right of free speech; to muzzle one leads inevitably to the muzzling of all.” .(p.206). [Ang desisyon ng korte sa Falwell vs.

Flynt ay maliwanag na nagbibigay ng karapatan sa mga Amerikano na pumuna sa mga sikat at mga pinuno. Ang First Amendment ay nilalayon na humimok ng malusog at masiglang talakayan sa mga mamamayan ng bansang ito; ang pagkapahiya, pagkainis, o pagkagalit ay hindi dapat na magpahinto sa debate o pagtatalo…Ang mga Pilosopo, marurunong, at pornographers(o nasa kalaswaan) ay kapwa may karapatan sa malayang pamamahayag; ang pagsikil sa isa ay di-maiiwasang patungo sa pagsikil sa lahat.

Muchas gracias! Hasta la vista!

May Tinik ba ang Rosas, o May Rosas ang Tinik?

Madalas nating masubaybayan sa telebisyon at radyo ang

lusubin ng MILF ang mga nasa bayan ng Kauswagan,

mga opinyon, minsa’y putik na ibinabato ng mga kritiko, ilang

Kolambugan, Maigo at Bacolod sa Lanao del Norte sa Maasim

namumuno sa bansa at mula sa iba’t ibang sektor ng lipunan

sa Sarangani, matapos hindi matuloy ang usapang

tungkol sa kinakaharap na hamon at problema ng Pangulong

pangkapayapaan sa pagitan ng MILF at ng Pamahalaan.

Benigno Aquino III. Problema sa ekonomiya, kahirapan, relasyon ng Pilipinas sa ibang bansang pilit na sinasakop ang bahagi ng teritoryo nito at ang pinakahuli, ay ang trahedya

Paninindigan Nick Pedro III

sa Mamasapano, Maguindanao.

At patuloy pa din ang listahang ito.

Wala raw narinig kahit kanino man, lalo na sa mga kritiko ng mga nakaraang administrasyon ng pagdamay o paggamit sa mga naulila ng mga Sundalo, Marino, Pulis at

Madami ang nanawagan at nananawagan parin ng

nasawi noong Oktubre 10, 1977 sa Patikul, Sulu; Pebrero 12,

sa mismong mga mamamayan na naging biktima ng

pagbibitiw ng Pangulo. Pero mas madami ang ayaw na

1981, 119 na mga opisyales at sundalo ng 31st Infantry

kaguluhan. Subalit sa Mamasapano incident, halos lahat daw

bumaba sa pwesto si PNoy, ayon sa pinakahuling survey ng

Battalion ng Phillipine Army ang pinagbabaril hanggang sa

ng sektor ng lipunan ay nakisawsaw – mula sa senado,

isang kilalang survey firm. Sa nasyunal, alam na natin ang

mapatay sa Pata Island, Jolo, Sulu.

kongreso etc.

paninindigan nila. Dito sa atin sa lokal, puro kamalian at sablay lang din ba ang nakikita?

Noong pangulo si Gloria Macapagal Arroyo, 13

Inako na daw ni PNoy ang responsinilidad at sinabi

Marines ang napatay ng Moro National Liberation Front

sa pangalawang talumpati na ipinalabas sa telebisyon:

Sa pribilehiyong pananalita na inihain ng isa sa mga

(MNLF) sa Pamumuno ni Nur Misuari sa Panamo, Sulu. Na

“Bilang Commander-in-Chief, ang responsibilidad ay

beteranong mambabatas sa Lungsod ng Lucena – beterano

nasundan pa ng 40 pang nasawi mula sa panig ng sundalo;

nakaatang sa akin. Ako ang ama ng bansa at ako ay nawalan

pagdating sa karanasan, hindi sa edad, konsehal Rey Oliver

Hulyo 10, 2007, 14 na Marines ang nasawi sa ambush kung

ng 44 na anak na ang buhay ay hindi na maibabalik pa. Aking

S. Alejandrino, ay ibinahagi ng konsehal ang opinyon at

saan 10 ang pinugutan ng ulo ng mga Abu Sayaff at MILF

papasanin ito hanggang sa katapusan ng aking buhay.”

obserbasyon ukol sa mga isyu na ipinupukol kay PNoy,

guerillas sa isang operasyon ng paghahanap sa na-kidnap na

At habang kinakaharap ito ng pangulo, patuloy pa din daw

partikular ang Mamasapano incident. Ayon sa pribilehiyong

Italyanong paring si Giancarlo Bossi; August 9, 2007, 26 na

ang pagpaplano para sa progreso, para sa ikagiginhawa ng

pananalita ni konsehal Alejandrino, hindi lamang ang

sundalo ang nagbuwis ng buhay sa isang engkwentro laban

buhay ng mga mamamayang Pilipino. Katulad na lamang ng

trahedya sa Mamasapano ang nangyari sa Mindanao, hindi

sa Abu Sayaff at MILF; siyam na araw ang nakalipas, 15

pagbubukas ng karugtong ng South Luzon Express Way

lamang si PNoy ang presidenteng nagkaroon ng ganitong

sundalo ang namatay sa isang operasyong opensiba laban sa

kamakailan na magpapabilis ng byahe ng mga Lucenahin

problema:

Abu Sayaff sa Silangkum, Unkaya Pukan, Basilan; Isang taon

patungo at pabalik ng Maynila. Na magpapasigla sa komersyo

Sa pamumuno ni dating pangulong Fedinand E.

ang nakalipas, patay ang 41 katao kasama isang opisyal ng

at kalakalan, na lilikha ng trabaho para sa mga mamamayan.

Marcos, 34 na opisyales at sundalo ng Philippine Army ang

Philippine Army, dalawang sundalo at isang pulis nang

Sundan sa pahina 6

Dyaryo

6

BANDILYO

Dear Diary Ni Bong Rivera

Si Kapitan, Kapitana at Kabitana...

Dear Diary, Sumulat ako upang maglabas ng sama ng loob... Hindi ko na kasi kaya diary ang mga nangyayaring gulo sa aming barangay, kung kaya idinaan ko na lang sa sulat sa inyo ang hinanakit at mga hindi magandang ginagawa na nakikita ko sa aming kapitan. Napilitan akong mag-resign bilang isang brgy. tanod diary, kasi naman ay pinagmura kami nung isa pang tanod na kasama ko. Ang ikalawa diary, ay hindi ko kaya ang ginagawang kamanyakan ni kapitan. Alam kong chickboy itong kapitan namin, pero sobra naman yata. Diary, kasi wala ng pinatawad, daig pa ang may atsara sa kanyang bird kaya walang umay sa babae. Lahat na yata ng babaeng kanyang nakikilala ay pinapatulan. Basta kumagat sa kanyang pambobola ay go ahead na! Katulad nung tindera sa may kanto na malapit sa aming barangay tanod outpost ay hindi pinatawad at pinatulan din! Bukod pa sa kanyang iniskolar na estudyante sa kolehiyo na patuloy niyang mini-maintain. Kung baga sa pagkain ay kanyang minatamis, pampaalis ng umay!

Minsan may nahuli kaming mga kabataan sa aming pagroronda, magagandang babaeng kabataan, Diary. Yun bang porma at tipong

Mula sa pahina 1

Estudyante sa Alec... ng kahirapan. Sa kwento ni abcede, nagtitinda anya ang bata sa kalsada para mag karoon ng panggastos sa pagaar al.

D ahil sa pagsisikap at angking talino ay nakakuha ito ng scholarship sa sekondarya at pagtuntong sa kolehiyo ay scholarship grant naman ang nakuha sa ibang bansa dahil sa anya’y pagsisikap.

Maswerte ayon pa kay Abcede-Llaga ang mga estudyante ng Alec Learning center dahil malaki ang ibinibigay na suporta ng

kanilang mga magulang. Sa huli ay sinabi ni Kon Abcede na huw ag bibitaw sa kanilang pangarap at pagsikapan ito upang makamit.

Samantala, inihayag naman ng pamunuan ng Alec Learning Center na tumatanggap na ito ng mga estudyante para sa kasunod na school year at mayroon ding summer classes ngayong buwan. Ang Alec Learning Center ay nasa ML Tagarao St., sa Ilayang Iyam, Lungsod ng Lucena.

-MARY ANN CONSUL

Marso 9, 2015

witwiw, at nasa edad na 16 at 17. Nagulat kami ng mga kasamahan kong tanod, diary, sa naging aksyon ni kapitan. Inarbor niya ang mga ito, at alam nyo ang kasunod na nangyari, upang makabayad ng utang na loob ang mga girling bagets? Ooooops! Hindi pwedeng ikwento kasi sensored na. Tapos sa tuwing ronda namin sa may highway, madalas din naming nakikita si kapitan doon sa isang videoke bar na nag-iinom habang may ka-table na GRO na yummy ang dating. Ang masaklap diary, angal na sa kanya yung manager ng videoke bar, bukod sa laging naka-VIP room si Chairman ay madalas ding kulang ang bayad, at minsan walang pang bayad! Lahat na yata pinatos ni kapitan diary.

Nito lang nakaraang linggo, bagong-bago ito na pangyayari sa aming barangay at sa buhay ni kapitan. Nagkagulo sa barangay hall, nagsisigawan, kaya naki usyuso ako. Nakita kong nagtutu-turo yong isang babae na medyo bata pa nagsisigaw! Alam mo ba diary kung sino ang kalaban at inaaway? Walang iba kundi ang original na asawa ni Chairman, si kapitana! Ang malakas pang sabi ng babaeng matapang, ay “bakit daw punta ng punta sa barangay hall e siya daw ang kapitana ng aming barangay!” Nagtaka ako Diary, pero yun daw pala ang kabit ni kapitan!

Sa barangay hall nagpang abot… ang original na misis ni kapitan at ang kanyang kabit! Hahaha buti nga sa kanya! Wala magawa si kapitan at pulang pula ang kanyang mukha sa kahihiyan at kakamot kamot sa kanyang ulo habang pinagtitinginan ng mga empleyado at tao sa barangay hall. Sayang Diary, ang kanyang mala-pormang Jean Claude Van Damme!

Yung asawa ni kabitan este kapitan pala ang sinugod ng kabit sa loob mismo ng barangay hall! Baligtad yata Diary. Bakit ganon? Parang Pilipinas at China, teritoryo mo na argabyado ka pa! Tsk tsk tsk..thats all Diary, maraming salamat sa pagbibigay daan mo sa aking liham. Itago mo na lamang ang aking pangalan at katauhan sa alyas na Barangay Tanod sa tabi ng riles.

Kap. Gilbert Marquez, solb na solb sa CCTV LUCENA CITYIpinagmalaki ni Barangay 4, Kap. Gilbert Marquez ang kanilang ikinabit na mga CCTV camera sa bawat purok ng kanilang barangay.

Ayon kay Kap. Marquez,malaki anya ang naitutulong ng mga cctv sa paglutas ng mga kaso sa kanilang barangay.

Ayon pa rin Kay Marquez,nakatutulong din ito sa kapulisan,kapag may

hinahabol na snatcher o mandurukot na ang kanilang barangay ang malimit na ginagawang takbuhan. Dahil malapit umano ang kanilang lugar sa palengke at gitna ng lunsod ng Lucena. Madali na anya nilang makikilala at matatagpuan ang mga suspek dahil sa CCTV. Ayon kay Marquez, hindi na kailangan pa ng barangay tanod ang madalas at palagiang pagroronda sa

kanilang barangay,dahil sa cctv camera ay kanila ng nakikita ang nangyayari dito.

Ang monitor naman ng CCTV ay nakalagay sa kanilang barangay hall at dito ay 24 oras na may nagbabantay na barangay tanod.

Nagagamit din umano ng mga pulis bilang ebidensiya ang mga nairecord ng CCTV na krimen dito.

FOR YOUR OFFSET PRINTING NEEDS, CALL: 0922-846-6916

-BONG RIVERA

Paninindigan: May Tinik ba ang Rosas...

Mula sa pahina 5

May maidudulot kayang positibo ang pagsisisihan? May mangyayari kaya sa pagtuturuan?

Sa isang survey na inilabas ng Pulse Asia kung dapat bang magbitiw si Pnoy sa pwesto dahil sa Mamasapano Tragedy, 42% ang hindi sang-ayon sa pagbibitiw. 29% ang nagsasabing dapat na ngang mag balot balot na ang presidente.

Dahil dito, mayorya pa din daw ng mga ‘BOSS’ ang nagtitiwala sa pangulo at nais na tapusin ang sinimulang ‘tuwid na daan’.

Pero hindi pa rin kuntento at nadala ang mga PNoy detractors, mayroon pa ring nagsasabing no choice lang daw ang taong bayan. Bakit kamo? Kung bababa daw kasi sa pagka pangulo si PNoy ay papalitan ito ni Vice President Jejomar Binay na humaharap din sa sangkaterbang isyu ng korapsyon – mga pag-aaring multi million ang halaga, bukod pa sa Makati City Hall Building 2 na bilyong piso ang inabot.

Bumalik tayo sa lokal, sa mga reaksyon naman ng mga observers sa lungsod ng Lucena at karatig bayan at Lungsod

BANDILYO iTV

na narinig at nabasa ang pribilehiyong pananalita ni konsehal Alejandrino. May mga nagkibit balikat lang at di mo mahulaan

LIVE STREAM

ng ekonomiya ng bansa. Mayroon pang reaksyon na thumbs up daw sila sa sinabi ni konsehal Alejandrino, dahil nakikita daw

www.bandilyo.com

ang iniisip. Pero mayroon ding mga nagsalita na sumasang-ayon sa opinyon ng konsehal. Tila daw ba natakpan na ng Mamasapano isyu ang mga nagawang positibo ng pangulo katulad ng mas seryosong pagsugpo sa katiwalian at ang paglago nito ang big picture at hindi lamang papogi sa masa ang inuuna kundi ang kalalagayang makakabuti para sa nakararami.

Hindi tama ang nangyari sa 44 SAF troopers, pero hindi din tama na magpadala sa emosyon at magdesisyon ng padalos dalos, lalo na ang namumuno sa bansa. Dapat na makita ang kabuuan ng larawan, hindi lang puna, may puri din.

Hindi lang mali, may tama din. Sabi nga ni Abraham Lincoln, “Maaari tayong magreklamo na matinik ang rosas, o magalak dahil may rosas ang tinik.”

Dyaryo

The Informers: locations or market entry is increasingly influenced by issu es such as stre ngth of infrastructure and institutional robustness,” ayon pa kay Hewston.

Ang Verisk Maplecroft’s Natural Hazards Risk Atla s ay nak a-disen yo, ang ibig sa bihin, para matulungan ang mga negosyo, mamu-muhunan at mga international organizations sa pagkukumpara ng risk of natural hazards sa 198 na bansa at nag-a-assess ng kanilang kakayanan habang at pagka-lipas ng natural hazard. Impormasyong mahalaga lalo na sa malalaking negosyo.

Malalaking negosyante ang kliyente ng Verisk Maplecroft sa natural hazard analysis. Mukhang hindi ito patakbuhin at hindi barya-barya! Kaya hindi daw dapat ipagwalang bahala ng Lungsod ng Lucena.

BAGYO SA VANUATU – NAGKATAON? O PATOTOONG KWENTO???

Ilang araw makalipas ang paglalabas ng Verisk Maplecroft ng analysis tungkol sa mga syudad na may panganib sa natural disasters na kinabilangan ng Lucena bilang ikatlo sa sampung nangungunang syudad, matinding binagyo ang Vanuatu! Isang maliit na bansa sa pasipiko na binayo at dinurog ni Tropical Cyclone Pam sa tinatayang lakas na hanggang 320 kilometers per hour. Hindi anya nila inaasahan ang lakas ng bagyo, ayon kay Vanuatu President Baldwin Lonsdale. Nag-contribute daw sa disaster sa kanyang bansa ang climate change, dagdag pa ni Lonsdale.

Gutom, wasak na tirahan at maraming iba pang imprastraktura, temporary evacuation shelters, sakit, kawalan ng trabaho, etsetera, ang kinakaharap ngayon ng Vanuatu!

Ang Port Vila sa Vanuatu, na isa sa may pinak amalakin g pinsal a dito a y ang si yang nangunguna sa talaan ng 10 siyudad ng Verisk Maplecroft na nanganganib sa natural disasters!

Nagkataon lang ba?

ANG KWENTO NG LCDRRMC...

Sa interview sa Umagang Tambayan, 92.7 Brigada News kay Lucena City Disaster Risk Reduction and Management Council Action Officer Jun Alcala, ay pinatotohanan nito na nasorpresa sila sa lumabas na analysis ng Verisk Maplecroft. Naghahanap din umano ang City Government ng naging basehan ng international analyst firm sa pagkakasama sa Lucena bilang ikatlo sa pangunahing siyudad ng mundo na delikado sa natural disaster. Inamin nito gayunman na h indi pa sila n akikipag -ugnaya n sa Ve risk Maplecroft para mag-usisa sa basis nito. Hindi rin umano sila kumukuha pa ng kopya ng analysis sa kumpanya para mapag-aralan dahil may bayad daw umano ito! Bagay na binigyan namin ng reaksyon na: “What is a few hundred thousand pesos fee if it could be useful for public safety?”

Baga y na sin ang-ayu nan nama n ni Administrator Alcala.

MAY IBA NAMAN ANG KWENTO...

May ibang kwento samantala si Dr. Dante Diamante Jr. Si Diamante ay isang medical doctor sa DEPED na may kaukulang training sa disaster risk management buhat sa Office of the Civil Defense.

Consultant din ito sa ilang DRRMC ng ilang local government units.

Ayon kay Diamante, sa unang araw pa lang ng paglabas sa inte rnet sa analysi s ng Ve risk Maplecroft ay agad siyang nakipag-ugnayan sa ilang opisyal ng siyudad. Bagamat hindi nga nakalagay sa analysis report ang basis ng results lalo na para sa Lucena City, malaki ang paniniwala ni Diamante dito.

Isa raw repu table research analyst ang Ve risk Maplecroft na naka-base sa London. Pangalawa ay may kaalaman si Diamante sa mga natural hazards risks na pwede anyang kaharapin ng Lungsod ng Lucena at iba pang bayan sa Quezon. Bunga rin anya ito ng

7

BANDILYO

Marso 9, 2015

Handa na ba kayo?...

kanyang pag-aaral, pagkonsulta sa mga eksperto, pagsasaliksik at paggamit ng teknolohiya para dito.

Naniniwala ang Office of the Civil Defense Risk Management trained doctor na disaster prone ang Lungsod ng Lucena! May positive side at eye-opener daw ang Verisk Maplecroft report ayon kay Diamante!

Hindi dapat a nya itong tingnan sa angg ulong makakasira sa investment sa syudad. Kundi sa kalagayang makapag-hahanda ang Lucena dahil sa analysis! Paano nga naman mababahala ang mga investors kung kung ang maipi-prisinta ay isang syudad na handa sa disasters – lokal na gobyerno, organisadong mamamayan, infrastructures, resources, equi ppage, e tc. Sab i nga, w alang s ubstitute sa preparedness.

Geographically, lowland ang Lucena, may dalaw ang mala king ilo g, malapit sa da gat, niyuyungyungan ng Bundok Banahaw na ang sabi’y active volcano, bagamat matagal nang tulog! Any confluence of factors could certainly spell disasters! May storm surge sa dagat, baha kapag umapaw ang ilog lalo na kung high tide ang dagat! Siguro proteksyon natin ang Banahaw sa isang panig buhat sa hangin ng bagyo, pero ang ulan na babagsak dito pati na sa nasa paanan nitong mga bayan ay may epekto rin sa Duma caa at Iyam ri vers. Bu ti nga at hind i pa nagigising ang bulkan!

KWENTO NG PREPARASYON NG LUCENA Sa totoo lang, may preparasyon naman daw ang Lungsod ng Lucena. May River Development Project. Hindi lang para sa Eco-Tourism potential ng syudad, kundi may layunin din na mag-mitigate sa panganib ng baha. Ayon kay project chairman Arwin Flores ay nakapag tanim na ng mga propagules ng bakawan at kawayan malapit sa riverbanks para ito patibayin. Anytime daw ay sisimulan na rin ang dredging para i-address ang siltation. Katunayan ay may ECC o Environmental Compliance Certificate na raw ang Lucena City para gawin ito. May initial funding na rin daw ayon kay Flores buhat sa premyo sa Seal of Good Housekeeping na napanalunan ng Lucena.

Inayunan ito ng Chairman ng komite ng SP sa environment, Konsehal Anacleto Alcala III kasabay ang assurance na oras na dumating sa kanya ang panukala para pondohan ang iba pang pangangailangan ay kanya itong agad na isusulong sa konseho.

Kump leto ri n daw an g disaster pla n ng Lungsod ayon naman kay Administrator Jun Alcala.

Hanggang barangay level raw ang preparasyon.

Nalaman din namin buhat kay Dr. Dante Diamante na bilang consultant ng LCDRRMC eh nakapagtrain na rin sila ng human resource for disaster response. Ilang pribadong business establishment na rin daw sa Lucena ang nagkaron na ng training.

Gayundin ay ilang mga barangay ang dumaan sa trainor’s training para mag-echo ng pagsasanay sa kani-kanilang komunidad. Bagamat tila nauna raw sa training ang private sectors! Ipinaliwanag pa ni Diamante na may kanya-kanya raw sitwasyon sa komunidad kaya anya hinati ang mga barangay sa Lucena sa clusters ng commonality. Rivering cluster para sa mga barangay na nasa tabi ng ilog, Poblacion cluster para sa poblacion barangays, Coastal cluster at Road/highway cluster para sa barangay sa tabi ng highways.

Tinanong din namin ang equippage concerns kagamitan, tools, vehicle, etc – na ayon kay Diamante ay dapat sanang ipundar ng bawat barangay at hindi sumandal lang sa City Govt., kaya lang, may maliit at malaki ng baranga y anya, kay a importan te ang pagtutulungan.

KWENTONG PASAYAHAN...

Ma y bi nuksan sa ami ng nakakapangambang senaryo si Dr. Diamante na medyo nagpakislot sa aming imahinasyon. Tungkol

Mula sa pahina 8

ito sa kalamidad ng sunog na ayon sa kanya ay nagpapabagabag din sa sektor ng pamatay sunog.

A ng ti nu t uk o y n i Di a ma n te a y a n g b ah ag i n g P a s a y a h a n F e s t i v a l n a n a g ta ta m po k n g samutsaring paninda sa maraming karsada ng halos isang buwan bilang night market na bukas din yata kung araw! Delikado daw ito kung walang tamang pagpa-plano at pag-i-implementa ng regulasyon.

Bukod sa health hazard ay fire hazard din anya ito!

P we de ng pa ng ga l in ga n n g su n og n a m aa arin g magdamay sa malaking bahagi ng Central business district ng siyudad! Ang problema pa, pagbibigay di i n n i D i a m a n te , a y a n g a cc e ss n g mg a f i re responders lalo na ng firetrucks kung magkakasunog! Dahil may barang mga stalls ang karsada!

Oo nga naman, come to think of it, dahil sa panganib sa buhay at ari-arian, baka palungkutan ang resulta nito kaysa pasayahan!

ANG KWENTO NAMIN...

Disaster plan? Mayroon naman, ang tingin ng The informers. Ang gusto naming itanong ay – seryoso ba kayo sa disaster risk management, ang ibig naming sabihin. Kung Oo, pakisagot nga po ang mga bakit namin: 1 – Bakit ang LCDRRMC office o center ay nasa tabi ng ilog Iyam? Hazardous ang lugar ng command center na pinaglalagyan ng communication system, pinagiimbakan ng resources at mga gamit, pati ng relief? Is it operationally correct?

2 – Bakit walang pondo ang River Resuscitation project liba n sa premyo buh at sa seal of good housekeeping?

3 – Bakit hindi yata priority sa housing ang paglilipat sa River bank dwellers at informal settlers dito?

Bakit mas may proyoridad ang JODA at TODA? 4 – Bakit nauna pa sa disaster response training ang mga private sector kaysa local govt. units? Ayon kay Dr. Diamante?

5 – Bakit sa limang barangay na malapit sa ilog na tinanong namin ang preparasyon sa disaster ay isa lang ang may bangka, ang isa pa’y timbulan o interior ng goma ng sasakyan ang ipinakikita?

Bakit nga ba Rudy?

6 – Bakit hindi kasama sa river resuscitation program ang river tributaries na nagdadala ng basura sa dalawang ilog? Mag-dredge ka araw-araw at bubuhos pa din ang basura sa dalawang ilog arawaraw dahil tinatapunan ang mga sapa na papunta sa Dumacaa at Iyam Rivers!

7 – Bakit walang ahensya o opisina ang City Govt. sa environment at natural resources? Sa harap ito ng problema sa Climate Change, natural hazards, etc.?

8 – Bakit walang epektibong kampanya para sa kapaligiran, climate change at aktibidad na magpapakilos sa tao para magkaisa?

9 – Bakit hindi mag-organisa ng pagsisikap para sa malalaking barangay na may kakayahan sa resources ay mag-a-adopt sa karatig nitong maliliit na barangay para magkatulungan sa panahon ng matinding natural or man-made disasters?

10 – At higit sa lahat – bakit hindi sikapin ng City Government na makakuha ng sipi o excerpts ng Verisk Maplecroft. Analysis para maging gabay sa paghahanda ng Lungsod ng Lucena sa banta ng disaster? Paano kung totoo? Shouldn’t prudence be on the side of caution?

Sa huli, hindi dapat indifference ang gawing katapat ng paglabas ng Verisk Maplecroft report. Sabi nga ni Dr. Diamante ay dapat itong eye-opener sa pagkilos ng tama at mabilis sa pagkakaroon ng disaster. Kung sakali ay baka ito ang magtulak sa atin para ang ginagawa na ay mapahusay pa at mapalaki para sa isang Lucena na ligtas at handa. Eh di wow!

Abril 7, 2015

Taon 1 Blg. 2

by The Bandilyo Reportorial Team

FILE

Ang Ilog Iyam noong kasagsagan ng Bagyong Ruby

HANDA NA BA KAYO? Ni Manong Nick

Noong March 4, 2015, isang London based global risk analytics company ang naglabas ng resulta ng kanilang pananaliksik at pagaaral tungkol sa 150 na siyudad sa buong mundo na may malaking banta sa natural disasters. Nasa Pilipinas ang 21 sa mga siyudad na may panganib. Ang resulta ng analysis ay nagbuhat sa may 1,300 siyudad na isinalang sa 5th annual National Hazards Risk Atlas (NHRA).

Ikinonsidera sa analysis ang pinagsamang panganib na idudulot ng tropical storms, ang cyclones, floods, earthquakes, tsunamis severe storms, extra tropical cyclones, wildfires, storm surges, volcanoes at landslides.

Sa sampung mga siyudad na nangunguna sa natural hazards na tinukoy ng Verisk Maplecroft ay dalawa lang umano ang nasa labas ng Pilipinas. Ang Port Vila sa Vanuatu na No. 1 at Tapei City sa Taiwan na ikawalo. Ang nasa Pilipinas ay Tuguegarao na ikalawa, Lucena ang ikatlo, ikaapat ang Maynila, San Fernando sa Pampanga ang ika-lima, at Cabanatuan ang ika-anim. Hindi nabanggit sa ulat ang tatlong iba pa.

IKATLO ANG LUCENA SA NANGUNANG SAMPU, BAGONG KWENTO Ikatlo nga ang Lucena! Pero, ang tila unang reaksyon ng mga opisyales ng siyudad ay pagkibit-balikat! Kinukwestyon ang analysis ng Verisk Maplecroft pati na ang inilabas sa internet at broadsheets na umano’y walang basis! Nasaan daw ba ang batayan ng naturang claim?

Nabalitaan ng The Informers, na may pulong na ginawa ang mga opisyal ng Lucena City at nakapamayani umano ang kaisipan na baka daw maka-apekto sa mga investors sa Lucena ang balita at dahil walang naiprisintang basis ang analysis ay di

na raw dapat pansinin pa! may nagsabi pa raw na ipaa-alis ang Lucena sa talaan ng Verisk Maplecroft.

Si executive Assistant II Arnel Avila ng Office of the Chief Executive sa Lucena City ay nagpahayag sa kanyang kolum sa isang lokal na pahayagan na hindi umano disaster prone area ang siyudad at nagpa-alala na walang dapat ipangamba ang mamamayan ng lungsod. Binanggit din nito na walang batayan umano ang inilabas na analysis ng Verisk Maplecroft.

ANG KWENTO NG VERISK MAPLECROFT Tulas ng inilahad na namin sa unahan, isang London based global risk analytics company ang Verisk Maplecroft. Ayon dito, ang natural hazards ang nagdadala ng pinaka-malubhang pang-abala sa negosyo at sa tuloy-tuloy na supply chain. Banta rin anila ito sa economic output at paglago ng key cities sa mundo lalo na sa mga lugar ng pangunahing merkado.

Nasa ika- limang taon na ang inilalabas na Natural Hazards Risk Atlas (NHRA) ng Verisk Maplecroft. Nagtatasa ito sa natural hazards exposure ng higit pa sa 1,300 na siyudad, na pinili sa importansya ng kahalagahang pang-ekonomiya at pagiging sentro ng populasyon sa mga susunod na dekada.

Ayon kay Dr. Richard Hewston, Principal Environmental Analyst sa Verisk Maplecroft: “With foreign investment continuing to flow into countries highly exposed to natural hazards, those which are unable to demonstrate robust reselience way loose an element of their competetiveness... Company decision-making over sourcing

Sundan sa pahina 7