DUIC Krant NR 342 - 27 november. pdf by DUIC

De Domtoren kleurt oranje tijdens Orange the World

Tachtig jaar na de oorlog keert Rivka terug naar de Joodse school

Uniek gesigneerde print van Amor Fati - the city of Utrecht

Het schilderij Amor Fati van Iris Frederix toont een engel met elementen van Sint-Maarten, de beschermheilige van Utrecht, met de Domstad op de achtergrond. Amor Fati betekent ‘liefde voor het lot’ en staat voor het omarmen van alles wat het leven brengt. Dit unieke schilderij is nu te koop als hoogwaardige print, persoonlijk gesigneerd door Iris. De oplage is beperkt, dus bestel snel. De prijs is inclusief btw en bezorging Voor de echte Utrecht-liefhebber!

Soworker maakt delen op Social media makkelijk!

Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs; 8 x meer bereik, 7 x hogere conversie en aanzienlijk meer sollicitanten. Test gratis ons platform!

BLACK FRIDAY

INHOUD

Nieuws

4 DUIC in beeld

Orange the World

6 Tachtig jaar vrijheid

Leerlingen van de Joodse school

9 Green friday

'Gooi de aarde niet in de uitverkoop'

Cultuur / Uit

11 Uittips

Elke week de leukste tips

Stad / Leven

13 Op pad met Oud-Utrecht

Van sporten in Hoograven naar een sifon

Sport

15 Puzzel

Zoek de verschillen

De voormalige Joodse School in Ondiep herinnert ons eraan hoe dichtbij het verleden eigenlijk is. De school werd in 1941 opgericht, omdat Joodse kinderen tijdens de Tweede Wereldoorlog niet meer op reguliere scholen welkom waren. Achter de 193 namen van de leerlingen – van wie tweederde de oorlog niet overleefde – schuilen verhalen die lang onverteld zijn gebleven. Victor Frederik onderzoekt wie zij waren; zijn verhaal lees je op pagina 6 en 7 van deze krant. In deze editie wordt bovendien aandacht besteed aan Black

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

NACHTEGAALSTRAAT

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

Friday, dat de afgelopen jaren steeds populairder is geworden en door tegenstanders zelfs ‘Black Month’ wordt genoemd. Het groene alternatief, Green Friday, probeert deze ontwikkeling te doorbreken. Wat dit precies inhoudt, en waarom we als consumenten zo gevoelig zijn voor de verleidingen van Black Friday, lees je op pagina 9.

De DUIC-redactie

Colofon

en Sam Pol

UITGEVERS

Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 030 7600 226

VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 030 7600 146

ADVERTEREN

Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 030 7600 146

Te Koop: Prachtige vrijstaande bungalow in Zeeland Achtertuin grenst aan een bos; ligging op Zuid-Oosten Ervaar hier de rust en stilte

Onze vraagprijs ligt ruim 2 ton beneden het Randstad prijspeil Tel: 06 127 97 636 e-mail: wovas2008@hotmail.com

Bel ons of kom vrijblijvend eens

Advertentie

Bas van Setten, Bo Steehouwer, Cas Bergsma, Elin Pronk, Else Marie Vonk, Jasper Witte, Josje Janssen, Marly Claassen, Nella van Leeuwen, Robert Oosterbroek

DUIC IN BEELD

Geweld tegen vrouwen en meisjes blijft een groot probleem, ook in Utrecht. Intimidatie, uitsluiting en grensoverschrijdend gedrag komen nog altijd regelmatig voor in de stad. Even ‘s avonds een rondje wandelen of alleen naar huis fetsen, gaat voor velen gepaard met een onveilig gevoel. Om deze gevoelens van onveiligheid zichtbaar te maken, werden op dinsdag 25 no-

vember - tijdens de Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen en Meisjes - verschillende gebouwen in de stad oranje belicht. Waarom oranje? Omdat deze kleur staat voor de zonsopkomst en daarmee een hoopvolle, veilige toekomst voor vrouwen en meisjes symboliseert. Onder andere de Domtoren, de Stadsschouwburg en het provinciehuis kleurden deze avond oranje. a

Fotogra e: Bas van Setten

TACHTIG JAAR VRIJHEID

Victor Frederik geeft alle 193 leerlingen school een verhaal: ‘Ieder kind moet

Tijdens de Tweede Wereldoorlog mogen Joodse kinderen niet meer naar hun eigen school. In de wijk Ondiep wordt daarom in 1941 een Joodse school opgericht. Van de 193 ingeschreven leerlingen overleeft tweederde de oorlog niet. Victor Frederik onderzoekt wie zij waren.

Eén van de oud-leerlingen is Rivka Lindeman. Op 89-jarige leeftijd is zij vanuit Israël naar Utrecht gereisd om de voormalige Joodse school te bezoeken. Het gebouw waar de school destijds gevestigd was, staat er nog steeds: een imposant pand, ingeklemd tussen de huizen van de voormalige arbeiderswijk Ondiep. Tegenwoordig zit er in het gebouw een andere school: de Taalschool voor nieuwkomers in Utrecht.

Voor Rivka is het meer dan tachtig jaar geleden dat ze voor het laatst de school binnenliep. In 1947 vertrok ze, toen tien jaar oud, samen met haar vader, moeder en jongere zusje naar Israël. Rivka spreekt nog Nederlands, al klinkt het wat ouderwets en is ze soms zoekende naar woorden. Wanneer we haar spreken, heeft ze net een rondleiding door de school gekregen. “We hebben net hele mooie foto’s van vroeger gezien”, zegt ze.

Oorlogsdagboek

Rivka heeft een speciale band met de school. Haar vader Hens Lindeman was daar leraar

natuur- en wiskunde. En toevallig kende Victor Frederik hem ook goed. Hens was een oud-collega van zijn vader en kwam vroeger vaak bij hen over de vloer. “We noemden hem ook wel ‘oom Hens’”, vertelt Victor. Het contact tussen de families verwaterde. Totdat Victors broer hem in 2021 mailde dat hij online een oorlogsdagboek van Hens had gevonden. Victor werd gegrepen door het dagboek. “Stapje voor stapje beschreef Hens de situatie van de Joden, die door de maatregelen steeds erger werd,” zegt hij. Het liet hem niet meer los. Via het museum dat het dagboek online zette, kwam hij in contact met Rivka. Er volgde een bezoek aan haar in Israël. Terug in Nederland gaf hij het dagboek van Hens Lindeman uit, onder de titel Les in oorlogstijd. Het was het begin van zijn onderzoek naar de levens van alle 193 leerlingen.

Ondiep 63

Snel nadat Nederland in 1940 werd bezet, volgden de eerste anti-Joodse maatregelen. Deze sloten Joden steeds verder uit van het

Tekst: Karlijn ten Cate / Fotogra e: Jasper Witte, Bas van Setten & privéarchief Rivka Lindeman

Victor Frederik

Rivka Lindeman

leerlingen van de voormalig Joodse moet een verhaal krijgen’

dagelijks leven. In 1941 kwam de maatregel dat Joodse kinderen niet langer op openbare scholen les mochten krijgen, en Joodse leraren daar niet langer les mochten geven. Dat gold ook voor Hens. Hij was leraar op een reguliere school en werd daar ontslagen. De enige manier voor hem om te blijven lesgeven, was op een Joodse school.

Tot dan toe had Utrecht geen school speciaal voor Joodse kinderen. Er moest dus een locatie komen waar zowel basis- als middelbare Joodse scholieren les konden krijgen. Dat werd het gebouw aan Ondiep 63. Er zat toen al een andere basisschool in het gebouw, maar er was nog ruimte over. De twee scholen werden door middel van schotten van elkaar gescheiden.

“Eén derde van de 193 leerlingen waren Duitse kinderen, die na de Kristallnacht in 1938 naar Nederland vluchtten,” zegt Victor. De overige twee derde bestond uit Utrechtse kinderen, of kinderen uit dorpen in de omgeving van Utrecht.

Rivka was zes toen ze in 1942 voor het eerst naar school ging. Ze herinnert zich niets meer van de school zelf, maar wel hoe ze er samen met haar vader naartoe ging: “we gingen eerst met de bus en daarna moesten we nog een eindje lopen. Ik weet nog dat ik een keer helemaal was natgeregend.”

Iedere dag verdween iemand Naarmate de oorlog vorderde, beperkten de maatregelen het dagelijks leven van Joden steeds meer. Zo mochten ze geen gebruik meer maken van de bus of de fets. Voor veel leerlingen betekende dit dat ze enorme afstanden moesten lopen om naar school te kunnen. “Dus bleven steeds meer kinderen thuis”, zegt Victor.

Het aantal leerlingen nam verder af toen in 1942 de eerste deportaties begonnen. Utrechtse Joden moesten zich melden bij het Maliebaanstation. Vanaf daar gingen ze naar Westerbork en daarna met de trein naar het oosten.

“Iedere dag verdween er iemand”, zegt Rivka. Zo ook haar vriendinnetje. “Ze vertelde dat ze op vakantie naar Polen ging. Toen ik dat hoorde ging ik huilend naar huis en zei dat ik ook op vakantie naar Polen wilde.”

Nauwelijks nog leerlingen

Het bestaan van de Joodse school kwam steeds meer onder druk te staan. De openbare basisschool waarmee het gebouw werd gedeeld, kreeg een NSB-schoolhoofd. Die klaagde bij de gemeente dat de kinderen “te veel lawaai maakten”, zegt Victor. De school moest weg en verhuisde in 1943 naar de synagoge aan de Springweg. Maar er waren toen nog nauwelijks leerlingen over.

“In anderhalf jaar tijd ging het leerlingenaantal van 193 naar 8”, zegt Victor. Maar zelfs die 8 is betwist. “Tegen die tijd waren alle leraren al ondergedoken of vermoord.” In april 1943 was er geen Joodse school meer in Utrecht. Door Hens zijn werk als leraar had de familie Lindeman een sperre, “een vrijstelling van deportatie”, zegt Victor. “Daardoor waren ze nog relatief veilig, maar hens stak ook een beetje zijn kop in het zand.” Toen ze in 1943 toch een deportatie brief kregen, was er eigenlijk geen tijd meer om een onderduikadres te regelen.

Rivka weet nog hoe haar moeder “bezig was met het naaien van onze namen in onze kledingstukken.” Dat moest voordat je je meldde bij een kamp. Maar één dag voordat de familie zou vertrekken, belde een oude studievriend van Hens hem op: ze konden bij hem onderduiken. Rivka werd ondergebracht bij een beweging van Utrechtse studenten. Hierdoor overleefde de familie Lindeman de oorlog.

De namen in leven houden Elk kind krijgt een verhaal op Victors website joodseschoolutrecht.nl. Inmiddels staan er 113 verhalen online, waaronder dat van Rivka. Hij heeft veel voor haar betekent in het onderzoeken van haar oorlogsverleden: “Victor is briljant want hij weet van alles”, zegt ze.

Wat beweegt hem om de verhalen van deze leerlingen te vertellen? “Er is een klassenfoto uit 1941”, vertelt hij. De foto is gemaakt voor het schoolgebouw. Er staan leerlingen op en achteraan staan een aantal leraren, waaronder Hens. “Als ik al die kopjes zie, wetende dat twee derde van hen anderhalf jaar later is vermoord, dan word ik gek”, zegt hij zichtbaar geëmotioneerd. Victor vertelt dat je in de Joodse traditie twee keer sterft: wanneer je leven stopt en wanneer je naam niet meer wordt genoemd. “De levens van de kinderen zijn gestopt, maar hun namen kan ik in leven houden.” a

Dit artikel is geschreven voor het project ’80 jaar bevrijding’. In 2025 staan we stil bij bijzondere Utrechtse oorlogsverhalen. De verhalen zijn ook te beluisteren in onze podcast ‘Utrecht ten tijde van oorlog’ via Spotify en Apple Podcasts. Dit verhaal is een productie van HUB Utrecht, in samenwerking met DUIC, UStad, Stichting Journallab de gemeente Utrecht en het Mediafonds Provincie Utrecht.

Schoolfoto met daarop Hens Lindeman (bovenaan rechts van het midden).

Jouw lichaam, jouw tempo, jouw Reformer moment

Waar: Vleutenseweg 277a, Utrecht

REFORMER studios Utrecht brengt Reformer Pilates naar het individu. Train in jouw eigen tempo en flter op duur, niveau, spiergroep en intensiteit. Ideaal voor jou als je zelf wil bepalen waar de focus ligt en hoe de training eruitziet. Het is een moment tussen jou, lichaam en geest, samen met de Reformer. De uitgebreide openingstijden bieden fexibiliteit om jouw training moeiteloos in je schema te passen, voor een trainingservaring die écht om jou draait.

www.reformerstudios.nl/utrecht

Beauty & Wellness

Waar: Ingen Houszstraat 28A, Utrecht / Lepelaarstraat 1, Utrecht / Zomervlinderberm 1, Houten

Pijnvrij de feestdagen door

Gun jezelf uitzonderlijke ontspanning bij Medical Masseur. Wij combineren deep tissue, ontspanning en therapeutische technieken voor directe verlichting van rug-, nek- en stressklachten. Met professionele massages op drie locaties, een persoonlijke benadering en optie voor bedrijfsmassage of aan huis, ervaar je pure luxe en merkbaar herstel. Geef jezelf — of iemand anders — rust cadeau met onze elegant verpakte cadeaubon.

www.medicalmasseur.nl

Nieuw: Dermacare bij Etos, Steenweg 72 in Utrecht .

Op zondag 30 november vanaf 12.00 uur vieren we de opening van onze vernieuwde winkel Kom langs en ontdek onze dermatologisch geteste huidverzorging en ontvang gratis persoonlijk advies van onze huidexper t

Recht toe recht aan steengoede massages bij Salvete

Waar: Bemuurde Weerd OZ 69, Utrecht / Jutfaseweg 93, Utrecht

In een tijd waarin we veel aandacht schenken aan de nodige self-care is een heerlijkemassagebehandeling absoluut een must. Bij Salvete Beauty & Massage Utrecht kun jegenieten van waardevolle, kwalitatief zeer goede massages, gericht op het herstellen van lichaam & geest. Met meer dan 8500 tevreden cliënten, en bijna 3000 lovende reviews op Treatwell ben je bij deze Top Rated Massagestudio in veilige en deskundige handen. Boek via Whatsapp (06 – 20 20 9500) en ontvang nu 10% DUIC korting!

www.salvete.nl

Massagestudio Kleine-Oase: waar rust en persoonlijke aandacht centraal staan

Waar: Ondiep-Zuidzijde 6, Utrecht

Zodra je binnenstapt, voel je de zachte energie die je uitnodigt om volledig te ontspannen. Hier vind je geen standaardroutine. Elke massage wordt met aandacht en gevoel gegeven, aansluitend op jouw ritme en behoefte. Perfect voor wie veel geeft, maakt, denkt, creëert of inspireert—en af en toe een moment nodig heeft om weer op te laden, spanning los te laten en in balans te komen.

www.kleine-oase.nl

is Etos Dermacare? Elke huid is uniek En elke huid wordt mooier van speciale aandacht De producten van Dermacare zijn ontwikkeld met getest én aanbevolen door dermatologen

GREEN FRIDAY

Green Friday moet voorkomen dat ook de aarde in de uitverkoop gaat tijdens Black Friday

Traditiegetrouw staat op de vierde vrijdag van november, de dag na Thanksgiving, Black Friday in de agenda. Wie door de Utrechtse winkelstraten loopt, wordt bedolven onder de reclameborden met hoge kortingen en speciale acties. De laatste jaren lijkt de populariteit van deze kortingen alleen maar toe te nemen; tegenstanders van de kortingsdag noemen het tegenwoordig zelfs ‘Black Month’. “Een zorgwekkende ontwikkeling”, vindt Marieke Romano van het groene alternatief Green Friday. Maar waarom worden we eigenlijk zo verleid door deze kortingsdag?

Tekst: Nella van Leeuwen / Fotogra e: Cas Bergsma

“Het belangrijkste psychologische principe achter Black Friday is het creëren van schaarste”, legt Madelijn Strick uit. Ze is sociaal psycholoog aan de Universiteit Utrecht en gespecialiseerd in sociale beïnvloeding en consumentengedrag. “Er is één dag in het jaar waarop alles goedkoper is - daarna niet meer.” Dat idee, vertelt ze, wekt bij mensen een sterke drang op om juist op dat moment aankopen te doen. Om dit inzichtelijk te maken, geeft ze het eenvoudige voorbeeld van een spijkerbroek kopen: “Stel dat er één specifeke spijkerbroek is die je heel mooi vindt en die op dat moment fink is afgeprijsd. Als je weet dat er nog twintig anderen naar diezelfde broek kijken, voel je extra druk. Je krijgt het gevoel dat je er snel bij moet zijn – en juist daardoor doe je die aankoop.”

‘Hedonistische tredmolen’ Of je echt gelukkig wordt van een Black Friday-aankoop, hangt volgens Strick af van het soort aankoop. Koop je iets dat je al langer op het oog had, of gaat het om een impulsaankoop? Van dat laatste word je volgens haar niet écht gelukkig. “Na zo’n aankoop voel je je even heel gelukkig, maar wanneer die rush voorbij is, volgt vaak een korte terugslag”, licht ze toe. Het gaat om een kortstondige piek in gelukshormonen. “Dat gevoel van: ja, ik heb ‘m - ik heb gewonnen!”

In de psychologie wordt dit fenomeen een ‘hedonistische tredmolen’ genoemd, voegt Strick toe. “Het is vergelijkbaar met een molentje waarin een hamster loopt: je hebt het idee dat je vooruitgaat, maar in werkelijkheid blijf je op dezelfde plek.” Na een aankoop keer je als consument dus al snel terug naar

je oude geluksniveau. “De aankoop went heel snel.”

Het gevolg is dat je vervolgens wéér iets wilt kopen, zegt Strick. “Het wordt een soort verslaving om dat gelukshormoon aan te maken. Je blijft erachteraan rennen, net als in dat molentje.”

Misleiding Los van de vraag of Black Friday-aankopen je gelukkiger maken, heeft Strick soms haar twijfels bij de echtheid van deze kortingen. “Vaak is er wel een beetje sprake van misleiding.” Ze haalt opnieuw het voorbeeld van de spijkerbroek aan: “Stel dat de spijkerbroek die je wilt kopen tijdens Black Friday is afgeprijsd van 70 naar 50 euro. Dan kan het best zo zijn dat de spijkerbroek normaal gesproken eigenlijk óók al 50 euro kost”. Om niet in zulke ‘nepkortingen’ te trappen, heeft ze een simpele tip: “Kijk wat de broek vorige week, vóór Black Friday, kostte”. Maar eigenlijk geeft Strick liever een andere boodschap mee: “Ik zou mensen in het algemeen aanraden om goed te bedenken of je het product echt nodig hebt of dat je je gewoon laat meeslepen door de Black Friday-deals”.

Trees for All

De toenemende populariteit van Black Friday is volgens Marieke Romano, directeur Fondsenwerving, Marketing & Communicatie bij stichting Trees for All, een zorgwekkende ontwikkeling. “En ook best gek, in een tijd waarin het klimaatbewustzijn steeds groter wordt”, aldus Marieke. Trees for All, dat inmiddels al 25 jaar bestaat en gevestigd is aan de Voetiusstraat in Utrecht, heeft als missie

om voor een bosrijke wereld te zorgen. “Wij planten bomen, wij herstellen bossen en we werken aan het verhogen van het bewustzijn van het belang van bomen”, aldus Marieke.

De stichting heeft projecten in zowel het binnen- als buitenland: van Bolivia en Tanzania tot Portugal, Spanje en Nederland. “Onze projecten moeten altijd bijdragen aan een beter klimaat, meer biodiversiteit en een gezonde leefomgeving voor mensen wereldwijd”, vertelt ze trots.

De bomen die Trees for All plant, verschillen dan ook sterk per regio; in Nederland worden heel andere bomen geplant dan in bijvoorbeeld Tanzania. “We planten zoveel mogelijk inheemse bomen, zodat er een duurzaam bos groeit waar het klimaat, de biodiversiteit én de mensen in de regio van profteren.”

Green Friday Omdat Trees for All zich dagelijks inzet voor een duurzame wereld, initieerde de stichting enkele jaren geleden een groen tegengeluid: Green Friday, dat - net als Black Friday - dit jaar op 28 november plaatsvindt. Marieke legt uit dat ze met deze actie willen laten zien dat je op deze dag ook iets positiefs kunt doen voor de aarde. “Gooi de aarde niet óók in de uitverkoop”, benoemt ze als motto van het groene alternatief.

Ze verwijst hiermee naar de milieubelastende effecten van alle Black-Fridaykortingen. “Door overconsumptie stimuleer je als consument ook overproductie, wat op zijn beurt leidt tot uitputting van de aarde”, licht Marieke toe. “Omdat mensen tijdens Black Friday meer bestellen, is er bovendien meer transport nodig, wat weer zorgt voor extra CO2-uitstoot. En doordat veel mensen impulsaankopen doen, wordt er ook nog eens meer teruggestuurd en weggegooid.”

Volgens Marieke is Black Friday niet alleen zorgwekkend vanwege de impact op het milieu. “Maar ook voor kleine ondernemers is het vervelend”, voegt ze toe. “Zij moeten een enorme strijd voeren met de grote ketens, die wel met Black Friday mee kunnen doen.”

Dat Black Friday een ongezonde dynamiek in de hand werkt, staat volgens Marieke dus als een paal boven water. “En die bewustwording proberen wij door middel van Green Friday te vergroten”, benadrukt Marieke. Ze legt uit dat iedereen mee kan doen aan dit duurzame alternatief. “Het gaat niet alleen om het letterlijk zelf planten van bomen; bedrijven kunnen ook met een eigen idee komen.”

In Utrecht zijn verschillende acties. Zo noemt ze het voorbeeld van hostelketen

StayOkay, die in Utrecht gevestigd is aan de Neude. “Voor iedereen die op vrijdag 28 november een boeking doet, planten zij in samenwerking met ons een boom”, aldus Marieke. Maar ook op andere plekken in de stad doen organisaties mee aan Green Friday, ieder op zijn eigen manier. Zo sluit Dille & Kamille aan de Oudegracht juist zijn deuren op Black Friday en opent op die dag een speciale Plantenservice; bij de winkel kan een gratis zakje zaadjes worden opgehaald, zodat je als consument kan bijdragen aan de vergroening van de stad.

Ook tweedehands kledingwinkel Appel & Ei aan de Voorstraat doet mee aan Green Friday. “Wij doneren, samen met de andere ketens, tijdens Black Friday een geldbedrag om bomen te laten planten”, aldus Arda Palm van de winkel in Utrecht.

Persoonlijke stad

Volgens Marieke past het idee van Green Friday goed bij Utrecht. “Utrecht is een stad die serieus nadenkt over duurzaamheid - dat bleek ook weer uit het stemgedrag tijdens de afgelopen verkiezingen.”

Maar los van politieke voorkeuren ziet ze ook dat het ‘dorpse karakter’ van Utrecht kan helpen om overconsumptie tegen te gaan. “Utrecht heeft nog iets heel persoonlijks: mensen zoeken binnen hun wijken nog vaak contact met hun buren.” Ze verwijst daarnaast naar het actieve verenigingsleven in Utrecht. “Dat is heel bruisend. Vanuit die hoek kun je bijvoorbeeld ook spullen lenen of doorgeven.”

Het is volgens haar dan ook niet altijd nodig om iets nieuws te kopen; je kan ook een oplossing vinden binnen je eigen buurt of vereniging. “Je hebt niet altijd een nieuwe boormachine nodig - je buurman heeft er misschien wel twee liggen”, geeft ze als voorbeeld. “Dat vind ik écht iets voor Utrechters, om elkaar op te zoeken.”

Meedoen aan Green Friday kan volgens Marieke dan ook op veel verschillende manieren. “Het begint al met het bewuster worden van het milieueffect van je aankoop”, zegt ze. “In de hoop dat mensen uiteindelijk minder gaan kopen én ook echt iets willen teruggeven aan de aarde.”

Hoewel bewustwording volgens Marieke een belangrijke eerste stap is, gaat er voor haar persoonlijk niets boven het gevoel van zelf een boom planten - met je voeten in de modder en een schep in je hand. “Dat levert veel meer voldoening op dan die nieuwe jas.” a

Gezocht: nieuwe leden voor Cliëntenplatform

‘Help mee het uitkeringssysteem te verbeteren’

Wil jij graag met de gemeente in gesprek om zaken rond een bijstandsuitkering beter te regelen? Dat kan! Het Cliëntenplatform Participatiewet Utrecht (CPU) zoekt nieuwe leden. De cliëntenraad helpt mensen die een uitkering of andere ondersteuning krijgen via de Participatiewet, die bedoeld is om mensen te helpen (weer) aan het werk te gaan.

Met een groep van twaalf vrijwilligers laat het CPU de stem horen van mensen die gebruikmaken van de Participatiewet. Dat doet de cliëntenraad elke maand in een overleg met de afdeling Werk & Inkomen van de gemeente Utrecht. “We zijn een mix van ervaringsdeskundigen en professionals”, zegt voorzitter Saskia Brandewijn. Ook zij heeft vroeger een bijstandsuitkering gehad. “Op dit moment zouden we ook graag professionals aan willen trekken als nieuwe leden.”

Volgens Saskia is het belangrijk dat mensen die zelf in de bijstand zitten - of daar recent in hebben gezeten - onderdeel zijn van het CPU. “Bij de gemeente werken gedreven ambtenaren, maar zij weten niet altijd wat de knelpunten zijn”, legt Saskia uit. Dat geldt ook voor de uitwerking van het beleid van de gemeente. “Wij helpen om die belangrijke signalen uit de samenleving bij de gemeente te krijgen. We adviseren over wat voorrang moet krijgen.”

Regels versoepelen

Het CPU stelt dat dingen goed gaan, maar zeker niet alles. Mensen krijgen bijvoorbeeld onduidelijke of geen informatie, hun situatie wordt niet goed begrepen of het verrekenen of stopzetten van de uitkering gaat verkeerd. Ook Saskia heeft daar een slechte erva-

ring mee. “Als je per ongeluk te veel bijstand ontvangt, wil de gemeente dat natuurlijk terug. Ik ontdekte dat ik € 200 per maand te veel kreeg. Ik had geen recht op dat geld en meldde dat bij de gemeente. Een jaar later kreeg ik een brief: ik moest € 1100 terugbetalen.”

In één klap was ze een tijd lang een kwart van haar inkomen kwijt. “Het was een fout van de gemeente, maar ik zat met de gebakken peren.” Gelukkig wil de gemeente de regels rondom terugvordering aanpassen, legt Saskia uit. “Dat gaan ze nu verzachten. De periode waarover de gemeente geld kan terugvorderen, wordt verkort: van zes naar twee maanden. Als iemand geen blaam treft, is twee maanden meer dan genoeg. Ook hierover adviseert het CPU.”

‘Het systeem verbeteren’

In de tijd dat Saskia zelf een uitkering ontving, liep het niet altijd van een leien dakje. “Ik wil niet dat anderen dit ook overkomt. Met het CPU zorgen we dat het beleid van de gemeente past bij de wereld van de mensen om wie het gaat.”

Als ervaringsdeskundige wil Saskia geen onderdeel worden van het systeem. “Ik wil helpen het systeem te verbeteren. Ik wil met mijn poten in de klei staan. Wat speelt er in de stad?”

Wat ga je doen als CPU-lid?

• Je verzamelt, samen met de andere raadsleden, zaken waar mensen met een bijstandsuitkering tegenaan lopen;

• Je neemt deel aan vergaderingen met het CPU en met mensen van de gemeente en bereidt die voor;

• Je bedenkt hoe je zoveel mogelijk mensen met een bijstandsuitkering in Utrecht kunt bereiken.

Wat krijg je ervoor terug?

• Een vrijwilligersvergoeding;

• Een laptop om op te werken (als je die niet hebt);

• Als dat nodig is: cursussen over de Participatiewet, teambuilding, etc.

Wat vragen wij van jou?

• Jij houdt je als professional bezig met thema’s rond de Participatiewet;

• Je bent ervaringsdeskundige, d.w.z. je maakt gebruik van de Participatiewet;

• Je bent bereid om 2-3 uur per week te besteden aan het CPU;

• Je toont initiatief, bent bereid te werken aan oplossingen en blijft niet hangen in klachten.

Meer weten of aanmelden? Neem dan contact op met Lindy Brouwer: l.brouwer@clientenplatformutrecht.nl. Of bezoek de website: www.clientenplatformutrecht.nl. WOENSDAG 03-12

Backstage rondleiding

TivoliVredenburg

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: vrijdag 28 november, om 10.00 uur Prijs: 15 euro

Hoe zien de kleedkamers van artiesten er van binnen uit? Is het echt waar dat ze alleen om blauwe M&M’s vragen? En hoe voelt het om op het podium van de Ronda of de Grote Zaal te staan? Tijdens deze speciale backstage rondleiding krijg je een kijkje achter de schermen van TivoliVredenburg en kom je op plekken waar je als concertbezoeker niet mag komen. Wie weet vertelt een van de gidsen je nog wel een smeuïg verhaal uit de backstage.

Buitenspeelavond voor volwassenen - Winter Weekend

Waar: Beton-T

Wanneer: vrijdag 28, zaterdag 29 en zondag 30 november Prijs: 15 euro

Na acht uitverkochte zomeredities, organiseert Beton-T ook een wintereditie van de Buitenspeelavond voor volwassenen. Juist nu de dagen weer wat eerder donker worden, is het belangrijk om nog steeds naar buiten te gaan. Tijdens deze weekendeditie wordt het buitenterrein gevuld met speelse installaties, creatieve opdrachten en verrassende spellen. Want ook als volwassene mag je af en toe even buitenspelen, zoals je dat vroeger als kind hebt geleerd.

VrijSpraak Festival

Waar: De Vrijstaat, Hof van Monaco 3

Wanneer: zaterdag 29 november, 18.00 - 21.00 uur

Prijs: 3,50 - 4,50

De boerderij van De Vrijstaat wordt op zaterdagavond omgetoverd tot een duistere plek. Als de avond valt, begint het Vrijspraak Festival - een avond voor én door jongeren. Deze keer is het thema Game Over & Beyond. Durf jij de spannende spookzolder te betreden? Of speel je misschien liever een potje Weerwolven? Iedereen tussen de 12 en 16 jaar kan meedoen aan het festival.

Openingsconcert 150 jaar HKU Utrechts Conservatorium

Waar: HKU Utrechts Conservatorium

Wanneer: vrijdag 28 november, 16.00 - 17.30 uur Prijs: gratis

Op 1 december blaast het HKU Utrechts Conservatorium 150 kaarsjes uit. Voor dit jubileum wordt er op vrijdagmiddag een speciaal concert verzorgd door het HKU Large Ensemble, onder muzikale leiding van voormalig Componist der Nederlanden Martin Fondse. Het HKU Large Ensemble, dat ruim 60 musici sterk is, bestaat uit blazers, strijkers, zangers en een ritmesectie van de afdelingen Jazz & Pop en Klassieke Muziek.

Feestelijke opening Moestuin bakkerij

Waar: Laan van Maarschalkerweerd 2 Wanneer: zaterdag 29 november, 10.30 - 16.00 uur Prijs: gratis

De Moestuin, een sociale onderneming aan de Oostkant van de stad die plek biedt voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, opent hun eigen Bakkerij. En dat moet natuurlijk gevierd worden met een feestelijke opening. Vanaf 10.30 uur kan er een kijkje in de bakkerij worden genomen met de bakker en chef-kok zelf en vanaf 11.00 uur worden er gratis kaneelbroodjes en warme chocolademelk uitgedeeld.

Back to the 70s, 80s & 90s

Waar: CitySense

Wanneer: zaterdag 29 november, 20.00 - 02.00 uur

Prijs: 12,50 - 22,50 euro

Op deze avond neemt Disco-Train je mee op een swingende tijdreis door de jaren zeventig, tachtig en negentig. Of je nu houdt van de Bee Gees, Depeche Mode of 2 Ulimited; deze avond biedt voor ieder wat wils. Het gaat tijdens deze avond niet enkel om het dansen, maar vooral om het hebben van een onbezorgde avond vol plezier met je vrienden.

Huis van Sinterklaas

Waar: Museum Catharijneconvent

Wanneer: tot en met vrijdag 5 december Prijs: 9 euro

Nu Sinterklaas weer in het land is, logeert hij tot en met pakjesavond in Museum Catharijneconvent. Alle kinderen en hun (groot)ouders of verzorgers kunnen bij hem op bezoek komen in zijn tijdelijke huis in Utrecht. Tijdens een rondleiding door het huis, kunnen bezoekers meer ontdekken over de legendes rondom de goedheiligman. Dit jaar staat het Huis van Sinterklaas in het teken van de wonderen rondom graan.

Unieke aanbieding voor lezers van DUIC

Amor fati the city of Utrecht

Het schilderij ‘Amor fati - the city of Utrecht’ is exclusief verkrijgbaar in de DUICshop. Het werk toont een engel met elementen van Sint-Maarten, de beschermheilige van Utrecht, met de Domstad en zijn herkenbare locaties op de achtergrond. Amor fati betekent ‘liefde voor het lot’ en staat voor het omarmen van alles wat het leven brengt.

Er zijn slechts twee gelimiteerde oplages beschikbaar. De prijs is inclusief btw en bezorging. Elke hoogwaardige print is persoonlijk gesigneerd door Iris Frederix Een uniek verzamelobject voor de echte Utrecht-liefhebber.

50x70cm (originele maat) 1/100 gesigneerd € 95,€145,-

Maat 30x42cm 1/100 gesigneerd

Bestel snel op DUICshop.nl Ook leuk als kerstcadeau!

Bestel via duicshop.nl en ontvang een gratis setje ansichtkaarten

Maat

OP PAD MET OUD-UTRECHT

Van sporten in Hoograven naar een sifon

Waarom starten bij deze sporthal?

Sporthal Hoograven is gebouwd in 1978 en is inmiddels een monument voor de sport. Tot 1960 had heel Nederland nog nauwelijks sporthallen en voornamelijk gymnastiekzalen. In Utrecht was tot die tijd een Jaarbeurshal beschikbaar voor sport. Utrecht kreeg pas in 1968 de eerste sporthallen. Die twee, aan de Jaarbeurszijde van het station en in Overvecht, zijn beide alweer gesloopt. In Overvecht kwam er wel een nieuwe voor in de plaats. De gemeente beheert nu veertien sporthallen, waarvan sporthal Hoograven de oudste is van de stad. We passeren lopend of ﬁetsend ’t Goylaan naar de Verlengde Hoogravenseweg. Daar gaan we van straatnummer 190 naar 150A en B. Dat is natuurlijk vreemd, want huisnummers lopen altijd op als je van het centrum naar het buitengebied gaat. Maar het was niet vreemd toen Hoograven nog bij de gemeente Jutphaas hoorde. Op nummer 150A en B staat een prachtig opgeknapt gebouw dat uit twee delen bestaat: de voormalige Nederlands Hervormde Lagere School en de Fröbelschool. Het ontwerp is van Charles L. Quéré, gemeente-architect van Maartensdijk. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg hij niet veel opdrachten meer omdat hij tijdens de bezettingsjaren NSB-wethouder in Utrecht was. Met de school is het een stuk beter afgelopen want die is recent duurzaam gerenoveerd. We gaan verder en komen bij het Mr. J.J.M. Hamerplantsoen.

Jan Marie Michiel Hamer was van 1925

tot 1957 burgemeester van Jutphaas. In die periode verrees op deze locatie de nodige industrie. Van een plantsoen was toen nog geen sprake. In 1935 opende hier de fabriek Van Heuzen’s Textielonderneming. Van Heuzen had meer dan veertig winkels in lingerie en tricots in Nederland en dat alles werd hier gemaakt. Meer dan honderd medewerkers, veelal jonge vrouwen, maakten dagelijks vierduizend tricots op de breimachines en duizend stuks lingerie. De fabriek hield op te bestaan in de jaren 1960. Het plantsoen is in de jaren 1980 aangelegd na de sloop van de gebouwen. Wij slaan rechtsaf de IJzerdraadstraat in.

Nog meer bedrijvigheid in Jutphaas

Neerlandia Draadindustrie maakte staaldraad in elke mogelijke dikte. Maar van draad is er meer te maken dus was er een tweede productielijn voor prikkeldraad en gaas. Het bedrijf had eigen baden voor het verzinken van het staal. De Draagnagelstraat had ook de Spijkerstraat kunnen heten, want tegenwoordig noemen wij een draadnagel een spijker. Het bedrijf maakte er miljoenen, opgeteld 75.000 kilo spijkers per dag!

Meer dan tachtig procent van de productie ging naar Amerika. In 1971 liepen de orders terug en besloot de fabriek haar faillissement aan te vragen. In totaal 125 medewerkers kwamen op straat te staan. Na de sluiting van Neerlandia heeft een handel in oud-ijzer, de ﬁrma Prozee, het terrein overgenomen. Daarvan zijn de sporen tien jaar geleden,

Wil je lid worden van Oud-Utrecht? Kijk dan op oud-utrecht.nl/ lid-worden

De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed. Deze keer gaan we iets sportiefs doen: u mag kiezen tussen lopen of fetsen. We starten bij de sporthal van Hoograven en gaan met een klein uitstapje door Nieuwegein naar de Noordersluis.

Tekst: Bert Poortman / Fotografe: Het Utrechts Archief en Bert Poortman

door de huidige nieuwbouw, grondig uitgewist. We ﬁetsen of lopen een rondje langs de Neerlandiakade en komen via de Vlechtdraadhof terug op de Verlengde Hoogravenseweg.

Daar staat het gebouw van de oudste kringloopwinkel van Utrecht, De Arm. Voor wie die winkel nog niet kent: een ongekende collectie van niet gewenst en toch goed bruikbaar is hier verzameld en te koop. In 1982 begon dat. De Arm heeft inmiddels het hele bedrijvenparkje in gebruik genomen waaronder gebouwen van trappenfabriek Dix uit 1950 en Kunststoffabriek Filoform uit 1974. Met als basis het creëren van sociale werkgelegenheid, de opvang van mensen, de herwaardering van oude spullen en niet te vergeten de zonne-energie centrale op het dak, is De Arm op alle fronten waardevol bezig. In dit kringloop warenhuis vind je altijd iets van je gading.

We gaan door en passeren het brugje over de Ravensche Wetering. Met een zwaai naar rechts langs het sportpark naderen we het begin van de Verlengde Hoogravenseweg. Daar staat sinds 1978 De Driewerf, het gezamenlijke gebouw van drie Utrechtse roeiverenigingen: Orca, Viking en Triton. Elke vereniging heeft eigen boten en daarmee liggen de opslagplaatsen overvol. Voor de meer dan drieduizend roeiers geldt ook dat er na inspanning ruimte moet zijn voor ontspanning. De kantines zijn sinds 2019 zo goed geïsoleerd dat niet alleen de warmte maar ook het geluid bij feestjes binnen blijft.

Een uitstapje naar Nieuwegein Wij lopen of ﬁetsen sportief door en gaan onder het viaduct van de A12 door, naar het grondgebied van de gemeente Nieuwegein. Daar is nog iets bijzonders te zien. Wie al rechtsomkeert wil maken, mag dat ook over het viaduct van de A12 en de andere zijde van het Merwedekanaal. Er loopt een ﬁets-/voetpand overheen. Wij gaan langs het werfterrein van de voormalige scheepsbouwmaatschappij De Liesbosch. Aan het eind gaan we stil staan op de ophaalbrug. Vanaf de brug is het uiteinde van het Merwedekanaal te zien. Daar ligt de Noordersluis van Nieuwegein, voor de verbinding met het Amsterdam-Rijnkanaal. Aan de andere zijde ligt de Zuidersluis in het Merwedekanaal. En nu is het jammer dat we iets heel bijzonders niet kunnen zien. Het Merwedekanaal loopt namelijk dwars door het Amsterdam-Rijnkanaal, of beter gezegd er onderdoor. Er ligt een onderleider ofwel sifon, een tunnel van bijna drie meter hoog, acht meter breed en 158 meter lang. Die tunnel ligt onder de bodem van het Amsterdam-Rijnkanaal. Al wat leeft in het water van het Merwedekanaal gaat naar de andere kant zonder een sluis te passeren. Die weg is dus afgesloten voor ons en we passeren de brug naar het grondgebied van de gemeente Utrecht. Op de terugtocht kan al dat prachtigs van de heenweg aan de overzijde van het water bewonderd worden. a

Een trappenfabriek is nu Kringloopbedrijf De Arm

De nieuwe sporthal Hoograven in 1977

De nieuwe roeiaccomodatie De Driewerf in 1978

‘Door te oefenen word je vanzelf beter in bankzaken’

Lucille Werner:

‘Mijn buurvrouw Dory vindt bankzaken best ingewikkeld. Maar toen ik laatst een oefening met haar deed op de tablet, zag ik haar met sprongen vooruitgaan. Ze is nu veel minder bang om fouten te maken. En ze vindt het nog leuk ook!’

Scan de code en bekijk het flmpje

Ontdek handige tips en oefeningen: www.bankinformatiepunt.nl

Bankinformatiepunt is een initiatief van samenwerkende banken, de Nederlandse Vereniging van Banken en Betaalvereniging Nederland.

Oud en vanaf

nuuuuuuuuuuuuuuuuuu een feest voor iedereen.

Samen maken we nieuwe tradities voor een jaarwisseling zonder vuurwerk. Organiseer je eigen buurtfeest of kom op oudejaarsavond naar het aftelmoment op het Jaarbeursplein.

Wat ga jij doen? Kijk op oudenvanafnu.nl

ZOEKPLAAT

Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN. LOCATIE: PADUALAAN

WIJ ZIJN WEER OPEN!

Het is zover, onze winkel in Utrecht op de Steenweg is weer open! Dat willen we graag samen met je vieren met een hapje en drankje tijdens onze openingsdagen van 27 t/m 30 november 2025.

€30,-