DUIC Krant NR 333 - 25 september by DUIC

Koos Marsman over ’t raodio-programma ‘Dijkstra & Evenblij ter plekke’ P. 8

Van Aleppo naar Utrecht: Mohamad bouwt Domtorens in garagebox

bijdrageDoneerjijeenvoordezegratiskrant?

Zorgen over de nieuwe regels voor bevoorrading in het centrum

Heb je een goed idee om je straat, buurt of wijk leuker, mooier, groener of gezelliger te maken? Vraag dan geld aan uit het Initiatievenfonds van de gemeente Utrecht.

Om dit boek uit te brengen hebben wij jouw hulp nodig. Bestel alvast een exemplaar via Voordekunst, https://www.voordekunst.nl/projecten/20056-boek-catharijne-op-een-kantelpunt-1 en draag zo bij aan dit prachtige tijdsbeeld Catharijne op een kantelpunt. Nieuwsgierig geworden? Scan de QR-code.

Een goed idee? Het initiatievenfonds helpt mee!

Bijvoorbeeld voor een gezamenlijke moestuin, een activiteit in een buurthuis, groen in de straat, een evenement voor jongeren of het organiseren van een rommelmarkt.

www.utrecht.nl/initiatievenfonds P. 7

Arjan den Boer over de Christelijke VGLO-school aan de Onyxweg P. 13

Wie een theatervoorstelling bezoekt in een monument weet dat een extra trui soms nodig is vanwege de tocht. Maar in het theater in Fort Blauwkapel in Utrecht zit je er binnenkort warmpjes bij. Dit najaar wordt het pand geïsoleerd en er worden kieren gedicht. Ook krijgt het zonnepanelen. De eigenaar van het pand heeft hulp gekregen van het Ontzorgingsprogramma voor maatschappelijk vastgoed van de provincie.

Fort Blauwkapel is een rijksmonument, je kunt er niet zomaar iets aanpassen

Fort Blauwkapel is een militair fort uit 1883. Het is gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Het theater is gevestigd in de voormalige militaire barak van het fort: de plek waar de soldaten verbleven.

Maak jouw droom voor de buurt werkelijkheid met Kern met Pit

Heb jij een idee dat jouw buurt verbindt en sterker maakt? Doe mee met Kern met Pit! Van speeltuinen tot ontmoetingsplekken: alle ideeën zijn welkom, groot of klein. Je krijgt het hele jaar begeleiding van ervaren adviseurs, inspirerende workshops en de kans om andere enthousiaste initiatiefnemers te ontmoeten. Als je idee binnen een

Het pand is eigendom van stichting DePlaatsmaker. Directeur Arna Notten vertelt: “DePlaatsmaker is een stichting die zorgt voor betaalbare ruimte voor kunstenaars en creatieve ondernemers. Dit prachtige historische pand is ons eigendom. We hebben het in 2005 omgebouwd tot een theaterlocatie, met een eigen kleine theaterstudio en een repetitiezaal. De theaterzaal is nu in gebruik bij jeugdtheater Het Filiaal.”

“Omdat we eigenaar zijn van het pand is het ook aan ons om het te verduurzamen. Van onze bank moeten al onze panden in 2035 CO2-neutraal zijn. Ik ben heel blij dat het Ontzorgingsprogramma ook een duurzaamheids-

coach heeft. Hij is gespecialiseerd in culturele instellingen en heeft ons goed geholpen. Omdat Fort Blauwkapel een rijksmonument is, kun je daar niet zomaar iets aanpassen. De coach heeft samen met ons gekeken wat er mogelijk is en wat er bij ons budget past. Ook heeft hij geholpen met het regelen van de ﬁnanciering en het aanvragen van subsidie. Zonder hem was het nooit gelukt.”

Meer weten?

DePlaatsmaker verduurzaamt nog meer panden met behulp van het Ontzorgingsprogramma.

Geïnteresseerd? Kijk op: provutr.nl/plaatsmaker

Vergaderingen Provinciale Staten

De openbare vergaderingen van Provinciale Staten Utrecht kun je altijd volgen vanaf de publieke tribune in het provinciehuis en via provincialestatenutrecht.nl

Voor de komende tijd staan de volgende bijeenkomsten gepland:

1 oktober, 19.30 uur: Praten met de Staten, de inwonersavond van Provinciale Staten 8 oktober, 10.00 uur: Provinciale Statenvergadering 15 oktober, 09.00 uur: Statencommissie Landelijk gebied, Water (bodem) en Milieu 15 oktober, 14.00 uur: Statencommissie Bereikbaarheid en Energietransitie

Werk aan de weg

Hieronder een greep uit de geplande wegwerkzaamheden van de provincie Utrecht. De planning is onder voorbehoud van onvoorziene (weers-)omstandigheden.

jaar wordt gerealiseerd, ontvang je €1.000 én maak je kans op de landelijke Gouden Pit-prijs van €3.000. De provincie Utrecht is partner van Kern met Pit omdat het de leefbaarheid van dorpen en kernen versterkt. Meld je vóór 31 oktober 2025 aan via kernmetpit.nl

Winnaars van de Gouden Pit editie 2024 – 2025. Project: Dorpspark Schepersheuvel uit Sint Odiliënberg.

Advies: mijd bos- en natuurgebieden vanwege probleemwolf

De tijdelijke aanlijnplicht voor honden in de bosgebieden rondom de Leusderheide is op 15 september verlopen. Dit komt overeen met de eerder gecommuniceerde periode van deze maatregel. Wel geldt nog steeds het dringende advies om bos-

Ontdek wat er te doen is tijdens De Week van Ons Eten

Tijdens De Week van Ons Eten bruist onze provincie van de smakelijke activiteiten! Van ontspannende ﬁetstochten door het groene landschap tot sfeervolle streekmarkten vol heerlijke lokale producten. Er is voor elk wat wils. De Week van Ons eten vindt plaats van 4 t/m 11 oktober. In deze week reikt de provincie Utrecht

ook de Waarde-ring 2025 uit. Deze gaat naar iemand – of een initiatiefdie zich inzet voor het versterken van voedselbewustwording en educatie in onze provincie.

Op de website van De Week van Ons Eten vind je het complete programma. Scan de QR-code en ontdek meteen

en natuurgebieden tussen de A12 en A28 te mijden. Zolang probleemwolf GW3732m zich op de Utrechtse Heuvelrug bevindt, is de situatie onveilig. Meer info: provutr.nl/acx of scan de QR-code.

welke activiteiten er bij jou in de buurt zijn. Of kijk voor alle informatie op deweekvanonseten.nl

N201 Vinkeveen: werkzaamheden kruispunt N201/N212 18 september – 29 september

N210 Benschop-IJsselstein: groot onderhoud 15 september – 13 oktober

N210 Lopik: groot onderhoud 10 oktober –3 november

N225 Elst-Rhenen: groot onderhoud 15 september – 4 oktober

N226 Maarsbergen-Woudenberg: werkzaamheden waterleiding tot eind september

N226 Maarsbergen: aanleg spoortunnel tot eind 2027

Een interactieve kaart van alle actuele wegwerkzaamheden aan de provinciale wegen vind je op: provincie-utrecht.nl/wegen Volg ons account op X @werkaandewegutr. Bel voor spoedeisende zaken zoals storingen aan de verkeerslichten, wegversperringen en olie op de weg met het Meldpunt calamiteiten (030) 258 36 00.

Doe mee aan het Provinciaal Jeugddebat

Ben jij tussen de 12 en 18 jaar? Doe op 7 november mee aan het Provinciaal Jeugddebat! Denk mee, debatteer en vertel politici wat jij belangrijk vindt. Geen voorbereiding nodig, lunch is geregeld. Meld je nu aan – plekken zijn beperkt! Scan de QR code

Ofﬁcielebekendmakingen.nl

Voor ofﬁciële bekendmakingen kun je terecht op ofﬁcielebekendmakingen.nl en op mijnoverheid.nl. Via mijnoverheid.nl krijg je automatisch bericht bij publicaties over een locatie bij jou in de buurt. Wil je toch een geprinte versie van een provinciale verordening, beleidsregel of kennisgeving, die betrekking heeft op jouw directe leefomgeving? Bel dan (030) 258 91 11.

Arna Notten bij de voormalige militaire barak op Fort Blauwkapel

Streekmarkt in Woerden

INHOUD

Nieuws

4 DUIC in beeld

Gouden Kalf

7 Venstertijden

Zorgen over strenge nieuwe regels

8 Column Koos Marsman

Klokkespel

9 Saber Kunst

Mohamad maakt Domtorens vanuit garagebox

Cultuur / Uit

11 Uittips

Elke week de leukste tips

Stad / Leven

12 Catharijne op een keerpunt

Blekerijen in Catharijne

13 Verdwenen schoolgebouwen

Christelijke VGLO-school aan de Onyxweg

Sport

15 Puzzel

Zoek de verschillen

Mobiliteit blijft in Utrecht de gemoederen bezighouden. Na ophef over het invoeren van betaald parkeren in de hele stad, het wijzigen (en opnieuw wijzigen) van het verkeersplein bij ’t Goylaan, het verplaatsen van de snorfetsen naar de rijbaan en het opheffen van parkeerplaatsen, is nu discussie ontstaan door het aanpassen van de regels rondom de venstertijden in een deel van de binnenstad. Concreet wil de gemeente het gebied waar venstertijden gelden fors uitbreiden en de tijden waarop koeriers

ONDIEP

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

mogen laden en lossen verder beperken. Meer hierover op pagina 7 van deze krant. Daarnaast is in deze krant te lezen dat Utrecht nóg een parkeerplek armer is, maar hier zal niemand bezwaar tegen hebben. Mohamad, die inmiddels al tien jaar in Nederland woont, gebruikt zijn garagebox namelijk om miniatuur-Domtorens te bouwen. Dit verhaal is te lezen op pagina 9.

De DUIC-redactie

Colofon

WERKTEN MEE ART

EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC

UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 030 7600 226

VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 030 7600 146

Machtige online marketingcampagnes runnen?

Sipr weet precies wat jouw fans willen horen. En dat is te zien.

ADVERTEREN

Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 030 7600 146

Social Media

Bas van Setten, Bo Steehouwer, Cas Bergsma, Else Marie Vonk, Jasper Witte, Josje Janssen, Nella van Leeuwen, Robert Oosterbroek en Sam Pol

DUIC IN BEELD

Aan het begin van de middag parkeert de vrachtwagen voor de schouwburg. De sokkel in de laadbak, het kalf op een aanhanger. Een finke menigte ziet de chauffeur, al veertien jaar dezelfde, koeltjes uitstappen en aan zijn klus beginnen. De spanbanden gaan los. Eerst zweeft de sokkel door de lucht. Daarna gaan de kabels om de poten van het kalf en aan de kettingen vast. Een half uur nadat hij komt aanrijden, klinkt

Fotogra e: Jasper Witte

applaus. Het Gouden Kalf staat weer op zijn sokkel naast de stadsschouwburg. Het symbool van het Nederlands Film Festival is voor de 45e keer op zijn plek gehesen. Vanaf 26 september zijn er in de stad weer premières en activiteiten rondom de Nederlandse flm. Op 3 oktober wordt het afgesloten met het Gouden Kalveren Gala - waarna het kalf weer op stal mag. a

SnackpanXL € 37,99

± 10 pers. 90 hapjes

30 balletjes, 30 mini-saté, 10 pittige kluifjes, 10 zoete kluifjes, 10 naturel kluifjes.

Kluifpan € 37,99

± 8 pers. 75 kluifjes

25 pittige kluifjes,

25 zoete kluifjes, 25 naturel kluifjes.

Kippiepopspan € 44,99

± 10 pers. ± 75 hapjes

20 Kippie pops, 30 balletjes, 25 mini-saté.

Maaltijdpan € 37,99

± 6-8 pers. ± 2400 gram

Keuze uit: bami, nasi, mihoen of Chinese bami met 6 balletjes, 6 mini-saté.

Feestpan € 43,99

± 10 pers. ± 100 hapjes

20 balletjes ketjapsaus, 20 balletjes pindasaus, 20 mini-saté indian mystery marinade, 20 mini-saté ketjapsaus, ± 300 gram kippeling, 12 kluifjes naturel.

Mini-saté/ballenpan € 46,99

± 10 pers. 100 hapjes

25 mini-saté indian mystery marinade, 25 mini-saté ketjapsaus, 25 balletjes ketjapsaus, 25 balletjes pindasaus.

Satépan € 42,99

± 12 pers. 35 stokken

Keuze uit de smaken: pittig, ketjap- of pindasaus.

Sparerib-pan € 39,99

± 6 pers. ± 2500 gram

Keuze uit de smaken: ketjap of pittig.

Alle pannen zijn ook in XXL variant verkrijgbaar. Inhoud x 3. Prijs x 3. Borg elektrische Kippiepan € 15,00. Borg elektrische Kippiepan XXL € 50,00.

Kippieplank € 34,99

± 10 pers. ± 1200 gram. ± 120 hapjes.

Inclusief kartonnen plank. Direct klaar voor gebruik.

Inhoud: gevulde olijven, kaasblokjes met dille, gevulde peppers met roomkaas, mini-saté, grillworst naturel, grillworst kaas, kipgehaktballetjes, salami blokjes, kipfilet roomkaas rolletjes, salami roomkaas rolletjes, serrano roomkaas rolletjes.

VENSTERTIJDEN

Zorgen over strengere nieuwe regels voor bevoorrading centrum Utrecht

Ondernemers en bewoners van het centrum in Utrecht maken zich zorgen over de strenge nieuwe regels die de gemeente wil invoeren voor het bezorgen van goederen. De gemeente wil de mogelijkheden voor goederenvervoer verder beperken om zo de groei van het vrachtverkeer tegen te gaan en te zorgen voor onder meer een betere leefbaarheid, bereikbaarheid en luchtkwaliteit binnen de singels.

Tekst: Luuk Beckers / Fotogra e: Cas Bergsma

Concreet wil de gemeente het gebied waar venstertijden gelden fors uitbreiden. Nu gelden de regels alleen in het voetgangersgebied, maar vanaf 1 januari 2026 wil de gemeente ze invoeren voor het hele gebied binnen de singels. Op dit moment mogen bestel- en vrachtwagens in het voetgangersgebied alleen laden en lossen tussen en 6.00 en 11.30 uur. Vanaf 1 januari wil de gemeente het gebied waar deze venstertijden gelden fors uitbreiden, zo hebben de regels straks betrekking op het hele gebied binnen de singels, en de tijden waarbinnen geladen en gelost mag worden beperken van 06.00 tot 10.00 uur. Als bestuurders van een vrachtauto of bestelbus buiten deze tijden het gebied in willen rijden, moeten zij een vergunning aanvragen. Ondernemers die gebruikmaken van een elektrisch voertuig kunnen vanaf het begin een ontheffng krijgen voor de venstertijden. De gemeente hoopt dat vervoerders hierdoor sneller overstappen op zo’n auto die ‘minder overlast veroorzaakt’. “Ook moedigen we vervoerders aan om over te stappen naar alternatieve manieren van bevoorrading, zoals met kleinere voertuigen, vrachtfetsen, bevoorrading over water of door het bundelen van goederen bij de stadsdistributiecentra”, schrijft het college van B&W.

Naast de venstertijden gaat de gemeente ook strengere eisen stellen aan de voertuigen door middel van een algeheel vrachtautoverbod in vrijwel de gehele binnenstad en een gewichtsbeperking voor de drie toeleveringsgebieden rondom Mariaplaats, Janskerkhof en Twijnstraat. Zo mogen in het gebied rond de werven, vanaf 1 januari alleen nog kleinere bestelwagens komen om de historische kelders niet te veel te belasten.

Ondernemers

Ondernemers en binnenstadsbewoners zijn niet enthousiast over de plannen. Volgens Frans Mekel, bewoner en eigenaar van meubelwinkel Kwartier, is de lucht in de binnenstad nog nooit zo schoon geweest. “Doordat het gebied tegenwoordig autoluw is, kunnen klanten de meubels niet meer ophalen en moet ik alle meubels bezorgen. Ook moet ik eerder in de winkel zijn, omdat mijn leveranciers al vroeg komen.” Mekel maakt zich ook zorgen over de aantrekkelijkheid van de binnenstad. “Het aantal winkels neemt af. Als de gemeente een levendige binnenstad wil, moeten ze ervoor zorgen dat de binnenstad behoorlijk bevoorraad kan worden”

Jos de Winter, eigenaar van horecabedrijf Dikke Dries, vraagt zich af waarom de gemeente überhaupt de maatregelen neemt: “Waarom kun je niet overdag laden en lossen? Wat is het probleem? Als de venstertijden nog meer worden beperkt, gaan mijn leveranciers het niet voor elkaar krijgen”.

Jeroen Roose van Leijden, centrummanager in Utrecht, heeft meer begrip voor de ambities van de gemeente, maar hij ziet ook uitdagingen. Roose van Leijden snapt dat de gemeente het centrum schoner en veiliger wil maken en pleit voor bescherming van kwetsbare plekken zoals de werfkelders. Toch kijkt hij ook kritisch naar de plannen: “Er zijn nog nauwelijks geschikte voertuigen waarmee ondernemers kunnen voldoen aan alle nieuwe eisen.” Ook brancheverenigingen TLN en evofenedex zien praktische problemen. Vooral voor het bezorgen van gekoelde producten zijn er nog bijna geen voertuigen die aan de regels voldoen. Ook kunnen sommige elektrische bestelauto’s volgens de brancheverenigingen onbedoeld een boete

'Ik vind gewoon dat ik naar mijn woning moet kunnen rijden als ik om 17.00 uur een bed wil verhuizen'

krijgen omdat het niet altijd duidelijk is wanneer ze het centrum in mogen.

Bewoners

Binnenstadsbewoner Barbara Schouten woont aan de Oudegracht, even buiten het winkelgebied. Op dit moment gelden er bij haar huis nog geen venstertijden. Het invoeren ervan noemt ze ‘een ingrijpende maatregel’ van de gemeente. “Hoe kan hier straks nog iemand komen om een klus te doen? Ik had het erover met de reparateur van mijn vaatwasser. Hij zei geen reparaties meer te doen in de binnenstad als het nieuwe beleid er komt. Ook alle bedrijven die onderhoud uitvoeren aan de (monumentale) panden in de binnenstad moeten steeds weer ontheffngen aanvragen. Dat kost niet alleen tijd, maar ook veel geld dat uiteindelijk door de bewoner betaald moet worden. Ik heb de indruk dat nog maar weinig mensen zich bewust zijn van de impact van het nieuwe beleid”.

Ook De Winter vindt het wonen in de binnenstad er niet aangenamer op worden. “Ik vind gewoon dat ik naar mijn woning moet kunnen rijden als ik om 17.00 uur een bed wil verhuizen. In 99 procent van de steden ben je als binnenstadbewoner gewoon welkom”.

Wassenneus Voordat de gemeente de maatregelen invoert is zij in gesprek gegaan met ondernemers en bewoners. “Ik ben vorige week naar een overleg geweest”, zegt Schouten. “Er waren vrij weinig mensen. De mensen die er waren, hadden er bij toeval over gehoord. Iedereen was overvallen.”

Het is een wassenneus volgens Mekel, ‘Excel-management van de gemeente’ noemt

hij het. “De gemeente is verplicht overleg te voeren. Wat gezegd wordt, is niet belangrijk. Alles afgevinkt, klaar.” Het is een gevoel dat De Winter beaamt: “Ze hebben lak aan de ondernemers en bewoners. Ze doen of er inspraak is, maar alles is al bepaald.”

Twaalf nieuwe ambtenaren “De gemeente heeft al twaalf mensen aangenomen om de ontheffngen te verwerken”, zo hoorde Schouten tijdens de bijeenkomst met de gemeente. “Voor ondernemers en binnenstadbewoners wordt het nu verplicht voor alle leveranciers, reparateurs, onderhoudsmensen en allen die hun diensten met vrachtauto’s en bestelbusjes leveren, een vergunning aan te vragen. Moet je nagaan wat een bureaucratische papierwinkel dat gaat worden voor ondernemers en bewoners. En welk probleem lossen we hier nu eigenlijk mee op”, vraagt Schouten zich af. De gemeente zegt in een reactie dat de nieuwe regels samen met ondernemers, bewoners en vervoerders samen zijn ontwikkeld. Ook zegt een woordvoerder te begrijpen dat het onderwerp vragen oproept. Ook nu nog wordt gesproken met de betrokkenen over de manier waarop het nieuwe beleid wordt uitgevoerd. “We zijn nu actief in gesprek en verzamelen reacties, zodat we die kunnen meenemen in de verdere uitwerking. Het proces is dus nog niet afgerond.” Het lijkt er dus op dat de nieuwe regels nog niet in beton zijn gegoten. Wie wil reageren op de plannen kan dat tot en met 28 september doen. a

COLUMN

Klokkespel

In ’t raodio-programma ‘Dijkstra & Evenblij ter plekke’ schuif ie aon taofel, afgelope zondagaovend. De presentatore zegge dazze eigelijk FC-Uterech-eigenaor Frans ve Seumeren an taofel hadde wille hebbe, maor die kon nie. En wa zei Frans: “Vraog Joop ve Maurik!” De 80-jaorige Joop lach. Hij weet da die de favoriete oud-speuler is van Ve Seumeren. Ze vraoge Joop hoe ’t is begonne, bij Velox toch? Niks d’r van, zeg Joop, voor hem, de oud-verwarmingsmonteur, begon ze voetballoopbaon bij DWSV. Da’s de club van de Roaije Brug in de jaore vijftig en zestig. “Ik ston op zaoterdag in de A-juniore en op zondag ston ‘k in ’t eerste team. Was ‘k 15 jaor en dee’k mee met de groate kerels.” Joop wijs d’r nog e!e op da de leider van de A-juniore Toon van den Berg was. Dan mo’k e!e slikke. Da’s me vaoder. Da’s nieuw voor me, da Joop bij DWSV heb gespeuld. Ik wis ’t wel van Ton de Kruijk die ’n leeftijdgenoat van me is (we schele zeuve daoge), maor Joop? Blij mè da nieuwe gegeve mag ‘k e!e laoter ook anschuive om over de Uterechse vollekstaol te praote. Joop zit d’r nog en ‘k besluit van de gelegeheid gebruik te maoke en zeg: “Joop is ’t waor daj’ ooit zonder onderbroek in ’t veld heb gestaon?” Dijkstra en Evenblij kijke verras op. Joop is minder verras en zeg: “Da klop. ’t Was bij Feyenoord. Eigelijk zou’k nie speule, ston reserve waor ‘k de pest over in had. En omda ‘k nie zou speule ha’k gin slippie angedaon, waorom zou’k. Maor toen mos ‘k d’r in en ben gaon speule.” Lâng verhaol kort: Joop scoorde in die wedstrijd natuurlijk, mooie kopgoal, en de vollegende dag ston d’r ’n foto in de kerant van die aksie. En wa de fotograof nou wel of nie gezien heb, wa’s goe te zien op de foto, wa komp d’r onder ze sportbroekie vedaon? Ze klokkespel! ’t Mot de énigste keer te wereld zijn da van ’n voeballer ze zaokie te zien is gewees de kerant. Die van onze Joop ve Maurik! a

Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol

Mogen wij ons even voorstellen?

Meubelstofeerderij Miedema & Zn. is een ouderwets vertrouwd Hollands bedrijf, waarbij kwaliteit, service en persoonlijk contact nog echt bovenaan staan!

OPEN HUIS: UW DROOMHUIS WACHT IN AMMERZODEN!

Wij zijn gespecialiseerd op het gebied van design meubelen van onder andere: Leolux, Artifort, Gelderland, Rolf Benz, Gispen, Jori, De Sede, Oisterwijk

Uw waardevolle meubelen weer als nieuw?

Wij beschikken over een grote collectie leer en stofen van onder andere: Ohmann, Designers Guild, Ploeg, Kvadrat, Alcantara, Romo, Sanderson en Saum & Viebahn.

Doorgezakte banken of fauteuils?

Wij vervangen de vullingen!

Doorgezakte banken of fauteuils? Wij vervangen de vullingen!

Gratis halen en brengen Levering onder 3 jaar garantie

Bel voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak bij u thuis of kom langs in ons atelier.

Miedema & Zn. Amersfoort 033 472 35 77

Bezoek ons Open Huis op zondag 28 september van 11:00 tot 15:00 uur Voorstraat 35, Ammerzoden.

Centraal gelegen, op slechts 5 minuten van de A2, perfecte verbindingen naar alle uithoeken van het land!

Stap binnen in deze karaktervolle, vrijstaande woning in het pittoreske centrum van Ammerzoden, slechts een steenworp verwijderd van het bruisende Den Bosch! Hier combineert u het rustige, landelijke leven perfect met de levendige sfeer van de stad, ideaal voor sociale activiteiten, winkels en cultuur.

Deze goed onderhouden woning biedt:

• 3 ruime slaapkamers en een grote zolder voor extra ruimte

• Ruime, vrijstaande garage, ideaal voor hobby’s, opslag of parkeren

• Stijlvolle natuurstenen vloer in de hal

• Fris geschilderde buitenkant, direct instapklaar

• Moderne kunststof ramen (hout-look) op de 1e verdieping met AAA-isolatiewaarde (energielabel C)

• Gezellige woonkamer met een unieke teakhouten vloer, sfeervolle houten balken en een prachtige open haard

• Grote tuin met twee terrassen, perfect voor zonnige dagen en gezellige avonden

• Supergrote badkamer die elke dag een luxe spa-gevoel biedt

• Karakteristieke keuken met een warme, authentieke uitstraling

• Praktische bijkeuken voor extra gemak en opbergruimte

Miedema & Zn

Miedema & Zn. Amersfoort 033

Miedema & Zn. Bussum 035 691 29 05

Miedema & Zn. Bussum 035 691 29

Miedema & Zn. Rotterdam 010 21 888 76

Miedema & Zn. Rotterdam 010 21 888

030-6628218 Utrecht Texasdreef 19, 3565 CL

Miedema & Zn. Schiedam 010 27 34 727

Amersfoort-Amsterdam-Bussum-Rotterdam-Utrecht

Miedema & Zn. Utrecht 030 662 82 18 www.miedemaenzn.nl

Deze woning biedt een zeldzame combinatie van charme, comfort en een toplocatie. Kom zelf de warme sfeer ervaren en ontdek uw toekomstige thuis!

Kom kijken en laat u verrassen!

Datum: Zondag 28 september

Tijd: 11:00 - 15:00 uur

Adres: Voorstraat 35, Ammerzoden

Advertentie

SABER KUNST

Mohamad maakt Domtorens vanuit garagebox:

‘Ik doe

dit om

wat terug te doen voor de mensen in Nederland’

Mohamad Abdelalhade (1983) woont inmiddels tien jaar in Nederland nadat hij uit zijn geboorteland Syrië vluchtte. De Syriër, opgegroeid in een kunstenaarsfamilie, zet tegenwoordig zijn passie voor handwerk voort in een garagebox in de Utrechtse buurt Tolsteeg. Vanuit de garage waar hij verschillende creaties –waaronder de Domtoren – met de hand maakt, blikt hij terug op zijn tocht naar Utrecht en hoe zijn bedrijf tot stand is gekomen.

Tekst: Sam Pol / Fotogra e: Bas van Setten

Voor Mohamad is het tien jaar geleden dat hij zijn thuis- en geboorteland achterliet en zonder plan vertrok voor een veiligere toekomst. Mohamad, geboren en getogen in de Syrische hoofdstad Aleppo, groeit op in een echte kunstenaarsfamilie. Zijn vader is een kunstschilder, en ook zijn broers hebben een voorliefde voor kunst. De goedlachse kunstenaar vertelt dat hij in zijn geboortestad samen met zijn broer keramieken vazen en kandelaars met veel versieringen maakte. Hij legt uit dat in 2011 de oorlog in Syrië uitbrak, en de veiligheid in het Arabische land steeds meer onder druk kwam te staan, waardoor hij genoodzaakt was te vluchten. “Ik ben uiteindelijk in juni 2015 zonder plan uit Syrië gevlucht.”

De Syrische Utrechter legt uit dat het een lange tocht was, en dat hij eerst in Turkije is beland. Hiervandaan vertrok hij naar Griekenland, toen via de Balkanlanden naar Oostenrijk en vervolgens Duitsland, om in november 2015 in Nederland terecht te komen. “Ik heb in de tussentijd in veel verschillende kampen en opvanglocaties gezeten”, legt hij uit. “Ook in Nederland, zoals de locaties in Delfzijl en Alphen aan den Rijn.” Zijn vrouw en kinderen kwamen pas later naar Nederland. Toen Mohamad uiteindelijk in 2017 een vaste plek in Utrecht had, moest hij eerst inburgeren en de taal leren, en kon hij daarna pas gaan werken: “In de viswinkel op het Smaragdplein – daar werk ik tegenwoordig overigens alleen nog parttime”.

Saber Kunst

Toen hij eenmaal een vaste plek in Utrecht had, wilde hij ook zijn passie voor handwerk weer tot uiting brengen. Mohamad legt uit dat hij vanuit huis begon met het ontwikkelen van een soort plakkaat. Mohamad heeft het origineel niet meer bij de hand liggen, maar vertelt dat de domtoren samen met wat omliggende huizen erop staat afgebeeld. Hieruit is Mohamad zijn werk verder gaan uitbreiden en kwam de garagebox aan de Safferlaan, gelegen aan het Tolsteegplantsoen, in beeld. ‘Saber’, de naam van zijn bedrijf, betekent ‘geduld’ in het Arabisch en heeft een bijzondere betekenis voor Mohamad. “Het is de naam van mijn zoon, en van mijn vader – die inmiddels overleden is.” De kunstenaar geeft aan dat het lastig was om het bedrijf op te zetten door de huur van de garage en het feit dat hij nog weinig bekendheid had. Inmiddels is zijn assortiment fink uitgebreid ten opzichte van het eerste plakkaat dat hij maakte. Zo heeft Mohamad tientallen verschillende maten en soorten van de Domtoren gemaakt. Van beelden tot lampen, en van fonteinen tot urnen van de Utrechtse trots. Mohamad vertelt dat hij eerst begon met decoratieve beelden, en later ook andere producten zoals urnen begon te maken.

Het maakproces “Voor de Domtoren heb ik eerst een ‘moederstuk’ gemaakt”, vertelt hij. Zo’n moederstuk is het oorspronkelijke model waar de mal mee kan worden gemaakt. Mohamad laat zien dat het moederstuk vervolgens in siliconenrub-

ber wordt gegoten. “Als het rubber is opgedroogd haal je het moederstuk eruit en heb je een mal die je vaker kan gebruiken.” Inmiddels heeft de beeldhouwer tientallen mallen in zijn garage staan, in allerlei soorten en maten. Afhankelijk van het model en het type product dat hij wil maken, vult hij de mal met cement, polyesterhars, polyurethaanhars of een ander materiaal. De beelden van cement zijn bijvoorbeeld erg massief en zijn weerbestendiger, terwijl de hars juist een stuk lichter en fexibeler is, waardoor er bijvoorbeeld een lampje in zo’n Domtoren bevestigd kan worden.

Het maken van de beelden duurt ook enige tijd, zo vertelt hij. Allereerst moet hij het materiaal gereedmaken om de mal mee te vullen, en vervolgens moet de creatie opdrogen. Op warme dagen kan dit tien dagen duren, maar in koudere periodes kan dit zeker twee weken duren om er zeker van te zijn dat de creatie goed is opgedroogd. Daarna verft hij de Domtoren volledig zwart, en brengt hij met een kwastje alle details mooi in kleur.

Uitbreiding en betekenis

Het aanbod van Mohamad is inmiddels fors uitgebreid; zo maakt hij ook beelden van de Onze-Lieve-Vrouwetoren uit Amersfoort en wordt hij met regelmaat gevraagd om sierfonteinen aan te leggen in tuinen. Op zijn telefoon laat hij vol trots flmpjes zien van rotspartijen, met daarop een door hem gemaakte Domtoren waarvandaan water naar beneden klettert. Een aantal van deze zelfgemaakte fonteinen staat in de garagebox, maar een

deel heeft hij ook op straat tentoonstaan. “De garagebox wordt soms wel een beetje krap”, vertelt hij lachend.

De Syrische Utrechter vindt het prachtig werk om te doen. “En ik doe het absoluut niet voor het geld”, benadrukt hij. “Ik doe dit om iets terug te doen voor de mensen hier in Nederland.” Mohamad is Nederland, en met name de mensen die vrijwilligerswerk doen en deden bij opvanglocaties, enorm dankbaar. “Toen ik nog op het kamp zat hebben veel mensen ons geholpen, bijvoorbeeld met het leren van de taal. Dat zijn écht aardige, goede mensen; die boden gratis hulp aan mensen die dat nodig hebben”, vertelt hij. Door middel van zijn handgemaakte creaties hoopt hij nog veel mensen blij te maken. a

Waar te koop

Kunstwerken van Mohamad zijn bij zes verschillende zaken verkrijgbaar: Tuincentrum Steck, Smitjes Bloemen, Bloemenshop Rozeneiland, Tabac&Gifts Overvecht, Timeless Shop en Bloemsierkunst Iris. Uiteraard kunnen geinteresseerden ook persoonlijk een afspraak maken via het Facebook-account @SaberKunst, het Instagram-account @ kunstsaber of door simpelweg langs te lopen bij de garagebox van Mohamad op de Safferlaan 15.

Begroting 2026

Utrecht houdt koers: stabiele ﬁnanciën, barmhartige keuzes

Ruim 2 miljard euro besteedt de gemeente Utrecht ieder jaar aan Utrecht en Utrechters. Dit geld gebruikt de gemeente om de stad groener en gezonder te maken. Aan de zorg voor inwoners. Om ondernemers te helpen. Om vluchtelingen opvang te bieden. Aan de grote uitdagingen zoals klimaatverandering en het woningtekort en natuurlĳk om de stad veilig te houden.

In de begroting staat hoe de gemeente de inkomsten aan de stad besteedt. Dit jaar presenteert het huidige college van burgemeester en wethouders haar laatste begroting. De afgelopen jaren heeft het college voor ruim 90 miljoen euro structureel extra geïnvesteerd in de stad voor betaalbaar wonen, kansengelĳkheid, klimaat en levendige en leefbare stad. De inkomsten en de uitgaven van de gemeente zĳn gelĳk. We hoeven in deze begroting geen tekort op te lossen en dus ook geen maatregelen te nemen. De lasten voor inwoners blĳven ook gelĳk.

Hieronder staat een kort overzicht wat we hebben gedaan en van de grootste uitdagingen in 2026. De hele begroting vindt u op www.utrecht.nl/begroting-2026

Uitdagingen in 2026

Asiel en opvang

De gemeente Utrecht blĳft zich inzetten voor een barmhartig asielbeleid. We investeren extra in de opvang en begeleiding van mensen zonder verblĳfspapieren. We gaan door met het Plan Einstein-concept waar bewoners van Utrechtse asielzoekerscentra, buurtbewoners en andere Utrechters samenleven, samen leren en samenwerken. En we zorgen voor goede huisvesting voor statushouders. Groei van de stad Utrecht groeit snel. Veel mensen willen in Utrecht wonen. Om te zorgen voor voldoende woningen werken we op korte termĳn aan 25.000 nieuwe woningen in de polder Rĳnenburg en op termĳn aan 75.000 nieuwe woningen in Groot Merwede. Maar meer mensen en meer woningen betekent ook dat we werken aan meer scholen, winkels, groen, sportvoorzieningen en cultuur.

Vol stroomnet

Het elektriciteitsnet in Utrecht is bĳna vol. Hierdoor kunnen steeds minder nieuwe aansluitingen worden aangelegd. Dit is een probleem voor grote bedrĳven, maar mogelĳk ook voor inwoners. Daarom investeren we fors om een vol stroomnet tegen te gaan. Thuis kunt u ook iets doen: zet de droger en de wasmachine niet aan tussen 16:00 uur – 21:00 uur. Bespaar energie door lampen uit te doen als u weggaat.

Zet de verwarming niet onnodig aan.

Lees op www.utrecht.nl/wonen-en-leven/duurzame-stad/vol-stroomnet wat u nog meer kunt doen.

Contact met de stad

Inwoners en ondernemers krĳgen duidelĳke informatie en goede service. Bĳ de gemeenteraadsverkiezingen zorgen we dat iedereen die mag stemmen dit ook kan doen. Samen met bewoners, ondernemers en organisaties voeren we plannen uit voor buurten en wĳken. Met het programma Samen stad maken betrekken we inwoners nog meer. De wĳkbureaus stemmen hun werk beter af op de behoeften van de wĳk. Helaas stoppen of veranderen door bezuinigingen sommige activiteiten. Het klantcontactcentrum is woensdag- en vrĳdagmiddag gesloten en er zit minder geld in het Initiatievenfonds.

Vier jaar betaalbaar wonen, kansengelĳkheid, klimaat en levendige en leefbare stad

Het tegengaan van de woningnood, het vergroten van de kansengelĳkheid en de aanpak van de klimaatcrisis zĳn de belangrĳkste onderwerpen van het college van burgemeester en wethouders. Daarom steekt het college er al een aantal jaar extra tĳd en geld in. Hieronder staan voorbeelden van wat er de afgelopen vier jaar op deze onderwerpen is gebeurd.

Oplossen woningnood

• Het aantal woningen dat leeg staat, is met twintig procent gedaald.

• Er is een grote stap gezet naar 75.000 woningen in Groot Merwede.

• Er komen 25.000 woningen in polder Rĳnenburg.

• 60 procent van de woningen in Utrecht heeft nu verkoopbescherming en zĳn dus voor particuliere woningzoekenden.

• Er zĳn in 2025 ruim 3600 nieuwe woningen in aanbouw.

Vergroten kansengelĳkheid

• Op 15 Utrechtse scholen wordt een gratis schoollunch gegeven.

• Met hulp van de studenten zelf is de positie van Mbo’ers verbeterd.

• Utrechters met schulden worden sneller geholpen.

• Utrecht heeft geholpen om zo’n 7000 mensen uit Oekraïne op te vangen.

• De afvalstoffenhefﬁng in Utrecht wordt eerlĳker.

Tegengaan klimaatcrisis

• Windpark Rĳnenburg is een stap dichterbĳ

• 15.000 Utrechters kregen een gratis box om hen te helpen om energie te besparen.

• Invoering milieuzone voor schonere lucht in Utrecht.

• In Utrecht wordt 30 km/u de norm.

• Zero-emissiezone voor bestel- en vrachtauto’s per 1 januari 2025.

Levendige en leefbare stad

• In 2030 is 90% van de openbare ruimte in Kanaleneiland vernieuwd.

• Utrechtse parken worden groener en worden beter ingericht.

• Met de Utrechtse nachtvisie wordt de Utrechtse nachtcultuur versterkt.

• Utrecht stelt meer dan 12.000 vierkante meter beschikbaar voor broedplaatsen en culturele initiatieven.

• Er zĳn duidelĳke regels gemaakt voor wat in Utrecht leefbaarheid en kwaliteit betekent, voor zowel de bestaande als de groeiende stad.

Inkomsten: € 2,2 miljard

Hoe komt gemeente Utrecht aan geld?

€ 463,9 mln

€ 369,6 mln

€ 1343,8 mln

Rĳk, provincie en andere overheden

Lokale hefﬁngen

Overige inkomsten

Uitgaven: € 2,2 miljard

Waar geeft gemeente Utrecht geld aan uit?

€ 305,4 mln

€ 266 mln

€ 281,6 mln

€ 258,8 mln

€ 324,3 mln € 262 mln € 72,7 mln

Betrouwbare overheid

Ontwikkelen en wonen

Klimaatvriendelĳke stad

Duurzame bereikbaarheid

Veilige stad

Ondersteuning en opvang

Groene leefomgeving & erfgoed

Werk, economie en bestaanszekerheid

Kansrĳk opgroeien

Levendige en gezonde stad

Algemene middelen en Overhead

utrecht.nl/ begroting

Nederlands Film Festival

Waar: Diverse locaties in de stad

Wanneer: 26 september t/m 3 oktober

Prijs: Prijzen verschillen

Het Nederlands Film Festival (NFF) viert de 45e editie in Utrecht. Tijdens het festival staan de Nederlandse lm, makers en verhalen centraal. Utrecht is een centrale plek waar lmliefhebbers en -professionals elkaar ontmoeten voor de beste nieuwste lms, series, documentaires en digitale producties. Het festivalthema van 2025 is samenspel. Tijdens het festival zijn onder andere lms te bekijken en exposities te bezoeken.

Improv & Science festival

Waar: Theaterhuis de Berenkuil

Wanneer: 26 en 27 september 9.30-21.30 uur, 28 september 9.30-16.30 Prijs: Gratis

Improv & Science festival combineert wetenschap en theaterimprovisatie. Het is oorspronkelijk geïnspireerd door de Utrecht Science Week, maar iedereen is welkom: studenten, onderzoekers, docenten, theaterliefhebbers en alle nieuwsgierige geesten van Utrecht. Drie dagen lang biedt het festival een dynamisch programma met workshops, liveoptredens, interactieve sessies en avondshows.

Première Prentenboekjesfestival

Waar: Podium Hoge Woerd

Wanneer: 28 september 9.30 uur, 10.45 uur en 15.00 uur

Prijs: Tussen 6,50 en 15 euro

Tijdens de feestelijke aftrap van het Prentenboekjesfestival is astronaut André Kuipers aanwezig, ter ere van de première van de voorstelling Reis om de aarde met de Kleine Astronauten. Kinderen kunnen hem al hun vragen over de ruimte stellen. Daarnaast is er ook een interactieve voorleessessie. Vanaf september reist een gloednieuwe editie van het Prentenboekjesfestival door het hele land – met onder andere interactieve theatervoorstellingen en een creatieve speeltuin vol boeken en verhalen.

Integratieconcert

Waar: Fundatie van Renswoude

Wanneer: 25 september 20.00 uur

Prijs: 27,50 euro |17 euro (t/m 21 jaar)

Stichting Cultuur als Weldaad organiseert een klassiek concert in combinatie met een gesprek over integratie. De laagdrempelige klassieke concerten worden verbonden met de Utrechtse omgeving. De muziek van Bernsteins West Side Story wordt gespiegeld met de lm de Multi Culti Story. Tussen de muziekstukken wordt er gesproken door een aantal sprekers die in Utrecht ervaring hebben met het onderwerp integratie.

Ligconcert koor Bird Pack

Waar: Aula Begraafplaats Kovelswade

Wanneer: 28 september 11. 00 uur, 12.15 uur en 14:00 uur.

Prijs: Ongeveer 20 euro

Liggend op je rug, kijkend naar een bijzonder kunstwerk, word je tijdens een korte begeleide meditatie uitgenodigd verbinding te maken met je lijf. Vanuit deze ervaring mag je als publiek genieten van de prachtige klanken van meerstemmig a capella vrouwenkoor Bird Pack, onder leiding van Ferra Heskin.

De Mensenbieb: dak- en thuisloze stadsgenoten

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: 1 oktober 14.00 uur

Prijs: Gratis

Dak- en thuisloosheid kent vele vormen. Het gaat om mensen die op straat leven, maar ook om studenten die nog steeds thuis wonen of een gescheiden stel dat niet verder kan met hun leven. Deze situaties gaan vaak gepaard met grote eenzaamheid, omdat het lastig kan zijn om contacten te onderhouden of gevoelens te delen. Tijdens de Mensenbieb vertellen dak- en thuisloze mensen hun verhaal.

Housewarming Theater Utrecht

Waar: Theater Utrecht

Wanneer: 27 en 28 september

Prijs: 5 – 28,50 euro

Theater Utrecht opent de deuren van haar nieuwe pand aan de Boorstraat 107 en organiseert daarom een housewarming met een voorproefje van het komend theaterseizoen. De dagen zijn gevuld met diverse activiteiten, waaronder jeugdvoorstellingen, Drag Bingo en talks over zorg, activisme en samenleven.

CATHARIJNE OP EEN KANTELPUNT

Blekerijen in Catharijne

Vóór de uitvinding van de wasmachine was het wassen van kleding is één van de zwaarste en vuilste huishoudelijke taken. Daarom besteedde iedereen die het zich kon veroorloven het wassen en bleken van kleding uit. Al in de vroege middeleeuwen wordt de was verzorgd door zogeheten blekers.

Voor het verzorgen van de was is veel schoon water nodig. Na het wassen moet veel vervuild water worden geloosd dat niet meer als drinkwater kan dienen. Daarom waren blekerijen binnen de singels van Utrecht verboden. Blekerijen vestigen zich daarom stroomafwaarts buiten de stad, bijvoorbeeld in Catharijne. In 1654 telt Catharijne 18 blekerijen. De Vleutense Wetering is de belangrijkste, centraal gelegen locatie voor blekerijen. Ook in Pijlsweerd is een blekerij en bij Sint Anna, het huidige Hoogh Boulandt, zijn er twee. Gemiddeld hadden blekerijen toen 4,5 personeelsleden, naast de familieleden van de bleker. De blekerijen bieden werkgelegenheid aan bijna een kwart van de bevolking van Catharijne.

Economisch gesproken is de blekerij een gezonde bedrijfstak maar het heeft weinig aanzien. De kwaliteit van het geleverde werk, of liever gezegd het gebrek daarvan, is een geliefd onderwerp van gesprek tussen klanten. Er valt altijd wel wat te klagen!

Kleding wordt lang gedragen Wie zijn was uitbesteedt aan een bleker moet een grote voorraad huishoud- en linnengoed hebben. Gedragen en gebruikte kleding wordt in een kist bewaard en eens per kwartaal of per half jaar naar de blekerij gestuurd

om gewassen te worden.

Onderkleding wordt intensief gedragen. Het bestaat vaak uit hemden met lange mouwen, lange onderrokken en lange broeken.

Onderkleding wordt na het dragen vaak binnenste –buiten gekeerd en nogmaals gedragen. Gedragen onderkleding kan daardoor fink vuil zijn. Bovenkleding wordt minder intensief gedragen. Deze kleding moet niet alleen schoon zijn maar ook de sociale status benadrukken. Het moet daarom goed verzorgd zijn. Bovenkleding is minder vuil, maar moet daarentegen zorgvuldig verzorgd worden. Het wordt daarom vaker gewassen.

Wassen

Het wassen van gedragen kleding verloopt in een aantal stappen. De vuile was wordt eerst gesorteerd en ter identifcatie gemerkt, wat een vies en onhygiënisch werk is. Veel blekerijen bepalen de prijs van hun werk aan de hand van het gewicht van de droge was. Daarom wordt de was vooraf gewogen.

Daarna wordt de was geweekt. Vervolgens wordt het in kuipen gewassen door het te stampen met water en zeep. Het stampen is zwaar handwerk. Regelmatig wordt de was gewrongen en wordt het water ververst. Als laatste natte stap wordt de was met schoon water nagespoeld.

De natte was wordt daarna gedroogd. Vaak wordt de was eerst door een wringer gehaald om er het meeste water uit te persen. Wanneer het weer het toestaat, wordt het buiten te drogen gelegd. Bij slecht weer wordt de natte was gedroogd in een drooghuis dat met open vuur warm wordt gestookt. De droge was wordt op verzoek van de klant gestreken, verpakt en tot slotte bij de klant afgeleverd.

Bleken

Bleken gaat verder dan wassen. Witte was wordt gebleekt, dat wil zeggen van een gelige kleur tot wit gemaakt. Het bleken gebeurt na het wassen. De was wordt gekookt in een mengsel van water met as van eikenhout. Na het uitkoken wordt de witte was een paar keer met water uitgespoeld totdat het wit genoeg is. Daarna wordt het door een wringer gehaald en het overtollig water weg geperst. De nog natte was wordt op het bleekveld te bleken gelegd. Door de zon geactiveerd zuurstof maakt de stof witter. Dat proces heeft enige tijd nodig. De was wordt daarbij natgehouden. Met een houten hoosspaan wordt water over de uitgespreide was gesprenkeld. Sommige blekers voegen een zuur of zure melk aan het hooswater toe om kalkvorming af te breken. Ook dat maakt de was witter.

Na het bleken op het veld wordt de was op-

Advertentie

U bent altijd welkom voor een open gesprek. Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/utrecht

Ook als u niet of elders verzekerd bent.

nieuw gespoeld. Om het laatste geel te verwijderen wordt vaak blauwsel, gemalen kobalt, aan het spoelwater toegevoegd. Ook in de 20e eeuw wordt dit gedaan, bijvoorbeeld met Reckitt’s Blue. Daarna wordt de was gewrongen en hangend aan de lucht gedroogd. Als de witte was droog is, wordt het op verzoek van de klant gestreken en gevouwen, verpakt en bij de klant afgeleverd. Wassen en bleken zijn zwaar en vies werk. Het wordt meestal gedaan door jonge vrouwen uit de regio die een betere betrekking of eenpartner in Utrecht zoeken. Zij blijven slechts enige jaren in dienst bij een blekerij.

Het einde van een lange traditie Dit proces van wassen en bleken heeft zeker zo'n 600 jaar, vanaf de middeleeuwen tot circa het jaar 1900, bestaan. In de 19e eeuw komt de stoommachine in zwang. Daarmee is het mogelijk om het vele handwerk van stampen en wringen te mechaniseren. De warmte van de stoommachine wordt gebruikt om de natte was te drogen. Dat gaat sneller en is veiliger dan drogen met open vuren. Bleekvelden worden door de komst van stoommachines overbodig en worden meestal bebouwd. Elisabeth van Huussen is de laatste traditionele bleker. In 1901 verkoopt ze haar blekerij aan het Leidseveer. a

Wie aan Utrecht denkt, ziet al snel de Dom, de Oudegracht en het gebied binnen de singels voor zich. Maar er is een ander deel van de stad dat minstens zo bepalend is voor het beeld van Utrecht: Catharijne. Over Catharijne is nauwelijks iets geschreven. Daar komt nu verandering in. Gerard Aaftink neemt Utrechters mee door Catharijne. Hij doet dat hier via DUIC, maar uitgebreider in het bijzondere boek ‘Catharijne op een kantelpunt’. een vertrouwd gezicht voor al uw vragen vragen

Waarom families kiezen voor ons uitvaartcentrum:

• de sfeervolle opbaarkamers zijn warm en huiselijk ingericht

• de professioneel uitgeruste aula biedt ruimte voor grote afscheidsdiensten

U bent altijd welkom voor een open gesprek. Noorderveld

Structuurbaan 1 030 - 604 42 35

Tekst: Gerard Aaftink / Fotogra e: Het Utrechts Archief

Bianca Versteeg Utrecht

VERDWENEN SCHOOLGEBOUWEN IN UTRECHT

Christelijke VGLO-school aan de Onyxweg

Toen de gemeente Zuilen in 1954 werd geannexeerd door Utrecht, kwam de Zuilense gemeentearchitect Wim van Hoorn te werken bij de Utrechtse dienst Gemeentewerken. In Zuilen had Van Hoorn naam gemaakt met innovatieve duplexwoningen en bijzondere halscholen, zoals de Elout van Soeterwoudeschool. In Utrecht deed Van Hoorn vooral verbouwingen aan bestaande scholen en andere publieke gebouwen. Toch ontwierp hij ook nog enkele nieuwe panden. Een daarvan was in 1958 de christelijke VGLO-school bij de Oranjebrug in Hoograven.

Tekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief

VGLO stond voor Voortgezet Gewoon Lager Onderwijs, niet te verwarren met Uitgebreid Lager Onderwijs (ULO). Dat laatste was meer theoretisch, het VGLO praktijkgericht. Het ontstond in 1950 met de invoering van de achtjarige leerplicht. Jongens en meisjes kregen andere vakken 'omdat rekening moet worden gehouden met hun verschillende bestemming', volgens een toelichting. De jongens kregen houten metaalbewerking, de meisjes handwerken en koken, vergelijkbaar met de Huishoudschool. De leerlingen (12-15 jaar oud) kregen deels gezamenlijk theorielessen, hoewel ook daar verschil in zat: handelsrekenen versus huishoudkunde.

De nieuwe christelijke VGLO-school moest verrijzen aan de Onyxweg in Hoograven, naast de enkele jaren eerder gebouwde katholieke Sint-Lebuïnus MAVO. Samen stonden deze twee scholen aan een plein langs de Vaartsche Rijn. Op 3 september 1958 legde de apotheker Oege Stadig de eerste steen voor de VGLO-school. Hij was voorzit-

ter van de Stichting voor christelijk-nationaal voortgezet lager onderwijs voor Utrecht en omstreken. Deze stichting liet de schoolbouw door de gemeente uitvoeren.

Licht, lucht en ruimte Stadig sprak de hoop uit dat de bouw snel zou gaan, want het VGLO moest zich sinds de start in 1950 behelpen met een oud schoolgebouw van de Marnixstichting aan de Springweg. 'Daar wachten 80 leerlingen op het nieuwe riante pand met begane grond en twee verdiepingen. In maart komt de school klaar. De school zal vijf leslokalen en o.m. een kooklokaal, een dienlokaal (wat een modern snufje is), een proviandkamer, een handenarbeid- en een handwerklokaal bevatten', aldus een krantenbericht.

In april 1959 gingen de leerlingen daadwerkelijk over naar het nieuwe pand. Voor het volgende schooljaar adverteerde de stichting voor nieuwe leerlingen: 'Gelegenheid tot bezichtiging van het zeer moderne gebouw en gesprek telkens op vrijdag van 7-8 uur'. De

advertentie vermeldde ook dat er Engels en typeles werd gegeven, destijds iets nieuws.

Wim van Hoorn had een eenvoudig maar eigentijds vierkant gebouw ontworpen. De bakstenen waren geel, de daklijst wit met lichtblauwe strepen. Het aanvankelijke ontwerp omvatte ook een losstaande schoolzaal op betonnen poten, waaronder een fetsenstalling zou komen. Daarvoor was echter geen geld, waardoor de school een simpele hoofdvorm kreeg met als opvallende afwijking aan één kant een schuine glazen erker over de hele hoogte. Daarin was ook de entree. De drie verdiepingen hadden vrijwel dezelfde plattegrond. Een L-vormige hal met trappen verbond de etages en lokalen met elkaar.

'Het gehele gebouw maakt een prettige indruk door het vele licht, waaraan uiteraard ook de heldere tinten van wanden en plafonds, de overall afwisselende kleuren van het verfwerk en zeker ook de mooie vloeren van colovinyltegels — eveneens in sterke afwisseling — bijdragen', stond in het perso-

neelsblad van Gemeentewerken. En verder: 'Rechts van de ingang bevindt zich het van ruime bordessen voorziene trappenhuis, een belangrijk onderdeel in een in de hoogte gebouwde school. Van de talrijke nieuwe snufjes trof ons hier de plastic bekleding van de leuningen.'

Het grote kooklokaal op de begane grond was voorzien van vele kookpitten en spoelbakken, het waslokaal daar recht boven telde vijftien 'hypermoderne strijkplanken'. Aan een foto te zien werd er gewerkt met zinken tobbes en wasborden, maar er stonden ook 'enige elektrische wasmachines' (nog geen automaten). Op de bovenverdieping lagen een naailokaal annex flmzaal en een handenarbeidlokaal met werkbanken voor de jongens, die kennelijk in de minderheid waren. Op een foto werken zij aan gitaren (!), lampen en bijzettafels.

VGLO, LEAO, MSPO… Na enkele jaren raakte de aanduiding VGLO uit de mode. In 1961 besloot men op een congres in Utrecht 'dat het vaststaat dat de VGLO-school, wil zij werkelijk toekomst hebben, zich dient te ontwikkelen in de richting van het lager economisch, administratief en commercieel onderwijs'. Vanaf 1963 noemde de school aan de Onyxweg zich simpelweg Prot. Chr. School voor Voortgezet Onderwijs en vier jaar later School voor Handel en Bedrijf. Het schoolhoofd was nog steeds Hendrik Kroon (1907-1991), net als aan het begin, en hij had ook nog spreekuur op vrijdagavond. Inhoudelijk was er ook niet veel veranderd: 'De specifeke vakken als koken, huishoudkunde, vr. handwerken, handenarbeid en esthetische vorming worden gegeven door bevoegde leerkrachten.' Kroon was nog altijd directeur toen de school omstreeks 1970 LEAO De Doorslag werd (lager economisch en administratief onderwijs). Maar in 1977 begon er een nieuwe opleiding tot gezins- en bejaardenverzorgende in het pand: MSPO De Vaart (middelbaar sociaal-pedagogisch onderwijs). Deze maakte deel uit van de Stichtse Scholengemeenschap. Op het plein moesten noodlokalen worden bijgeplaatst. Later viel de opleiding onder ROC Utrecht, dat er nog het Service-centrum Studie en Beroep vestigde. In 2005 kwam het schoolgebouw samen met de voormalige Sint-Lebuïnus MAVO leeg te staan. Sloop van beide panden volgde twee jaar later. Rond 2010 zijn er appartementengebouwen verrezen aan de Onyxweg. a

VGLO-schoolgebouw aan de Onyxweg 3 bij oplevering.

Het was- en strijklokaal, 1959.

Een kras op het hart van de beste ﬁetsenbouwer van Nederland!

Dat ons dat nou moet overkomen!

Tijdens het transport van 2500 ﬁetsen is er kleine transportschade ontstaan. Een krasje hier, een krasje daar. Dat doet pijn als je gewend bent 100 procent perfecte elektrische ﬁetsen af te leveren.

‘Wat zeur je nou, ze zijn perfect, ik kan geen krasje vinden,’ zei mijn vrouw. Tja. Ze zijn ook perfect, er is niets mis mee. Zelfde kwaliteit. Zelfde garantie. Zelfde ﬁetsen die twee keer de AD Fietstest hebben gewonnen en door de ANWB tot Beste Koop zijn uitgeroepen.

Maar ik zie vooral die krasjes. Noem het beroepsdeformatie, ik lig er wakker van. Daarom hebben we iets bedacht: Krasjeskorting. Op maar liefst 2500 gloednieuwe elektrische ﬁetsen geven we kortingen tot 40 procent! Hoe meer krasjes, hoe hoger de korting.

We zijn letterlijk met een loep langs alle fietsen gelopen en laten u volledig zien waar die krasjes zitten. Grote kans dat u het niet ziet als we u er niet op hadden gewezen, maar hé, zo doen we geen zaken bij Stella. We leveren u de beste fiets met de beste service zolang u erop fietst. Daar kunt u op vertrouwen.

Hartelijke groet,

Stella Fietsen

ZOEKPLAAT

Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN. LOCATIE: PELIKAANSTRAAT

Hoe lang ruikt u de bloemkool?

Na het eten niet in de etensluchten blijven zitten – dat vindt ook u vast prettig. Als u goede afzuiging in uw keuken heeft, dan is dat mogelijk. Het belang van een goede afzuigkap wordt snel onderschat, terwijl dit u toch een veel prettiger leefklimaat kan opleveren! Bij Vink Witgoed helpen we u graag om de lucht in huis door middel van een afzuigkap te verbeteren.

Nieuwe afzuigkap Veel mensen wachten tot een afzuigkap het volledig begeven heeft voordat zij een nieuwe aanschafen. Dit terwijl het zuigefect soms al jaren ver onder de maat is en u de bloemkool nog veel te lang blijft ruiken. Bent u toe aan frisse lucht? Dan is het raadzaam om contact op te nemen met Vink Witgoed. Wij laten u graag zien welke mogelijkheden er zijn die passen bij uw situatie. Of u nu kiest voor een geïntegreerde kap, een stijlvolle schouwkap of een praktische onderbouwkap, wij leveren en monteren alles vakkundig. Onze specialisten letten daarbij ook op de details, zoals de juiste afvoerslang en een goed geplaatst buitenrooster. Zo bent u verzekerd van een frisse keuken zonder nare luchtjes.

Winkel, telefonisch of via de website

U wilt kiezen en informatie verzamelen op een manier die het beste bij u past. Dat kan bij Vink Witgoed. Als u in de showroom komt, kunnen wij u vakkundig voorlichten over witgoed of keukenrenovatie. Ook kunt u via onze website of telefonisch uw informatie verkrijgen.

Blijvende service

Bij Vink Witgoed helpen we u van het oriëntatiegesprek tot het installatiemoment daarna. Bij ons in de winkel zoekt u uw nieuwe afzuigkap uit. Wij leveren en installeren de nieuwe aankoop op een tijd die u het beste schikt. De oude voeren we gratis voor u af. Mocht u een vraag of een storing hebben, dan kunt u ook een beroep op ons doen.

Tot ziens bij Vink Witgoed!

Vink Witgoed

Advertentie

Kom op tegen eenzaamheid.

Van elk verkocht verspakket tomatensoep doneren wij €0.50 aan Resto VanHarte.

Albert Heijn gelooft dat samen eten mensen verbindt. Daarom steunen we de buurtrestaurants van Resto VanHarte, waar iedereen die niet alleen wil eten gezellig met elkaar aan tafel kan. We doneren €0.50 van elk verkocht verspakket tomatensoep in de periode van 22 september tot en met 5 oktober 2025 aan Resto VanHarte. Zo komen we met elkaar op tegen eenzaamheid. En smaakt je soep dubbel zo goed. Meer weten over onze samenwerking met Resto VanHarte of wil je een donatie doen? Kijk op ah.nl/goededoelen