Utrecht volgens

‘Als we samen op het podium staan, vechten we voor hetzelfde doel’

Op initiatief van de Russische celliste Maya Fridman hebben verschillende Russische en Oekraïense musici de handen ineengeslagen voor bene etconcerten in verschillende steden, waaronder in Utrecht. Op woensdag 16 maart organiseerde TivoliVredenburg samen met Gaudeamus een bene etavond voor slachto ers van de oorlog in Oekraïne. Het publiek kon zelf een ticketprijs kiezen en alle opbrengsten gingen naar Giro555. Inmiddels woont Maya zo’n elf jaar in Nederland, bracht ze meerdere albums uit, won ze onder meer de Dutch Classical Talent Award en was ze Artist in Residence bij TivoliVredenburg. Door met de Oekraïense pianiste Anna Fedorova op te treden wil ze onder andere oproepen tot vrede. We vroegen Maya hoe zij de afgelopen weken beleefde en wat het beste optreden was dat ze ooit in Utrecht zag.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Brendon Heinst

Hoe ben je op het idee gekomen om de bene

“In de week van de invasie, was ik mijn nieuwe album aan het opnemen. De opnames waren heel lastig, omdat ik alleen maar aan de oorlog kon denken. Terwijl ik aan het spelen was, dacht ik er de hele tijd aan en zag ik allerlei beelden voorbijkomen. ’s Avonds sprak ik met de componist van wie ik het stuk aan het opnemen was. Ik voelde me ontzettend machteloos, maar tijdens dat gesprek realiseerde ik me dat ik wel iets kan doen. De volgende ochtend begon ik met mensen bellen. Anna was een van de eersten die ik sprak. Zij had hetzelfde idee als ik. We verzamelden allerlei fantastische mensen die ook graag wat wilden doen.”

“Ik vond dat het een actie moest zijn die langer duurde dan slechts één concert. Dat lost namelijk niet zoveel op. De aandacht van mensen moet op het probleem gericht blijven worden. Mensen zijn geneigd om te snel gewend te raken aan slechte dingen die gebeuren in de wereld. Het is belangrijk om te blijven benadrukken.”

“Het enige positieve van deze situatie is dat je voelt hoe betrokken mensen zijn. Het is mooi om te zien dat mensen bereid zijn om te helpen zonder er iets voor terug te krijgen, zoals de musici en de artistieke programmeurs. Daar ben ik heel dankbaar voor: iedereen neemt verantwoordelijkheid en zet zich in. Dat geeft ook wat troost, ook al breekt alles wat er gebeurt alsnog je hart. Als we samen op het podium staan, met musici uit Oekraïne en Rusland, vechten we voor hetzelfde doel.”

“Aan het begin voelde ik me enorm machteloos. Ik voel me verantwoordelijk om te helpen. Hiervoor voelde ik me nooit echt een Russin hier, ik dacht er in ieder geval nooit bewust over na. Ik probeer te begrijpen wat er allemaal gebeurt en waarom. En om zoveel mogelijk Russische mensen te motiveren om te protesteren en ze aan te moedigen om in actie te komen. Hopelijk ook in Rusland zelf. Ze lopen dan het risico om gearresteerd te worden, maar dat risico weegt niet op tegen wat de mensen in Oekraïne nu meemaken. De Russen die ik in Nederland ken zijn aan het protesteren en doen alles wat ze kunnen om te helpen.”

“Het contact maken met mensen. Muziek betekent veel voor mij, maar ik wil ook zorgen dat het voor anderen betekenisvol is. Muziek zorgt voor een intense aanwezigheid; je bent echt in het moment. Bij veel muziek gaat het om het vinden van de stilte achter de noten. Dat maakt muziek heel speciaal. Dat geldt zowel voor luisteren naar muziek als het maken ervan. Het is ook een manier om mooie, maar ook verschrikkelijke dingen te uiten. Het creeert ruimte voor troost en voor rouw. Beter dan woorden dat kunnen.”

“Ik vind MØS Coffee Bar op de Kievitstraat een leuke plek. Ik kom er regelmatig met mijn partner. Ook Coffeemania in Overvecht vind toor voor mij: ik kan me er goed focussen.”

“Als ik tijd, heb maak ik na een lange dag repeteren graag wandelingen met mijn partner vanaf ons huis in Overvecht naar de stad. Dan lopen we langs de grachten en drinken we of The Village.”

“In september bezocht ik de première van het stuk van Jan-Peter de Graaff in TivoliVredenburg met het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor. Het stuk is geschreven ter ere van het 75-jarig bestaan van het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor. Dat vond ik erg speciaal. Het stuk was zo mooi en er stonden ongeveer 180 mensen op het podium. Iedereen was heel enthousiast, het was prachtig. Jan-Peter is bij te zijn.”

“Misschien ergens dichter in de buurt van een park of bij de singel. Vlak bij Tivoli Oudegracht of de synagoge MerkAz in de Magdalenastraat, het centrum voor joodse cultuur in Utrecht. Ik hou van die synagoge: het was een van de eerste plekken waar ik heb opgetreden in Utrecht. Ze zijn erg open-minded. Ik heb er zelfs een album opgenomen.”

“...waar ik me het meest thuis voel.”