DUIC krant NR. 043 oktober 2017 by DUIC

Stad / Leven 23

OKTOBER 2017 | NR. 43 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

VOORPUBLICATIE

Martin Groenewold

De kansloze poging van Henk Westbroek om burgemeester te worden Fotobijschrift

Cynisch, openhartig en provocerend. Het zijn de karaktertrekken van Henk Westbroek waar schrijver Martin Groenewold wel raad mee wist. Hij schreef de biografie Henk. Een voorpublicatie.

In 2007 deed Henk opnieuw een poging om burgemeester te worden

Henks cynisme en droge humor zijn geliefd en gevreesd. Want vriend en vijand weten: Henk is niet bang om stelling te nemen. Dit boek is daarvan het ultieme bewijs. Het vertelt het complete levensverhaal van Henk Westbroek in diens eigen woorden. Zonder schroom, uitgesproken, dwars en geestig.

www.pharosuitgevers.nl

HENK Het levensverhaal van Henk Westbroek

Martin Groenewold

Martin Groenewold (Groningen, 1972) is eindredacteur bij Dagblad van het Noorden. Voorheen werkte hij twee decennia als cultuurjournalist bij die krant en haar voorlopers. Eerder publiceerde Groenewold een boek met anekdotes over het popfenomeen Herman Brood. Ook was hij de laatste Nederlandse dagbladjournalist die Ramses Shaffy interviewde. Als zanger van Nederlandstalige popnummers maakte Groenewold tot nu toe drie albums met producer Bert Hermelink, in de glorietijd van Het Goede Doel het muzikale brein van Toontje Lager.

HENK

Voor Henk Westbroek (Utrecht, 1952) is het woord ‘duizendpoot’ uitgevonden. De zanger van Het Goede Doel, schrijver van popklassiekers als België (Is er leven op Pluto?), Vriendschap en de solohit Zelfs je naam is mooi, werkte als afgestudeerd socioloog bij het Nederlands Instituut voor Sociaal Seksuologisch Onderzoek, presenteerde jarenlang het populairste radioprogramma op 3fm (Denk aan Henk), stond aan de basis van de politieke partijen Leefbaar Utrecht en Leefbaar Nederland én werd door Pim Fortuyn gezien als diens ideale tweede man. Als uitbater van het Utrechtse rockcafé Stairway to Heaven werd Westbroek bovendien één van de beroemdste horecaondernemers van Nederland.

Pharos

Martin Groenewold Pharos

Henk en Henk (Temming) vormden samen Het Goede Doel

ie bij verkiezingen laag op de kandidatenlijst staat, kan met voorkeurstemmen tóch worden verkozen. Bij de Utrechtse gemeenteraadsverkiezingen van 7 maart 2006 waren daarvoor welgeteld 675 stemmen nodig. Vijf kandidaten kregen op die manier voldoende steun, onder wie Henk. Net als in 2003 had hij zich laten strikken als lijstduwer van Leefbaar Utrecht, met de aantekening dat hij niet beschikbaar zou zijn als raadslid. Henks plaats werd ingenomen door de zittende fractievoorzitter Vincent Oldenborg, die zelf op de kop af 268 kiezers aan zich wist te binden. De verkiezingen verliepen voor Leefbaar Utrecht dan ook desastreus: de partij verloor elf van de veertien raadszetels, terwijl de PvdA haar zeven zetels juist verdubbelde. Het was de laatste keer dat Henk zich nog zijdelings met partijpolitiek bemoeide. Wél deed hij in 2007 opnieuw een poging burgemeester van Utrecht te worden. Net als Broos Schnetz, trouwens. Toen het er eind 2004 nog even naar uitzag dat er een gekozen burgemeester zou komen, kondigden de mannen aan zich als duo verkiesbaar te stellen. Maar in 2005 strandde het D66-voorstel voor de gekozen burgemeester op tegenstemmen van de PvdA-senatoren in de Eerste Kamer. Het in 2001 ingevoerde raadplegend burgemeestersreferendum ging de sociaaldemocraten ver genoeg. Of, zoals Henk het noemde, het ‘fopspeenreferendum’, waarbij de bevolking – zonder een bindende uitslag – kon kiezen uit twee voorgeselecteerde kandidaten.

‘Mocht ik burgemeester worden, dan zit er geen firewall meer tussen de inwoners en de ambtenaren en de bestuurders’, zei Henk in de Volkskrant. Deze keer moest Henk op gesprek bij CDA’er Roel Robbertsen, die nog maar kort daarvóór Boele Staal was opgevolgd als commissaris van de Koningin in de provincie Utrecht. ‘Het was een soort mondelinge overhoring. Die goeie man vroeg wat ik zou doen bij een ramp in de stad. ‘Ik zei: Dat ligt eraan wat voor ramp het is.’ Hij: ‘Een atoomramp.’ Waarop ik antwoordde: ‘Nou, dan zou ik zo snel mogelijk proberen te vluchten. Want als ik verdamp, kan ik ook vrij weinig voor de mensen betekenen.’ Hij weer: ‘Maar wie zou je dan bellen?’ Ik: ‘Nou, bij een atoomramp valt er niet zoveel meer te bellen.’ Robbertsen: ‘En bij een terroristische aanslag?’ Ik: ‘Dan zou ik onmiddellijk Tjibbe Joustra bellen, de nationaal coördinator terrorismebestrijding. Ik heb hier z’n nummer.’ Wat nog waar was ook, want Henk had kort daarvóór met hem gegeten na een kritische column in het gratis dagblad De Pers over een anti-terrorismecampagne van de overheid. ‘Ik hield m’n telefoon in de lucht en zei: ‘U heeft zijn nummer ook, mag ik hopen?’’ Robbertsen voelde zich even overtroefd, maar het gesprek verliep verder in goede harmonie. ‘Ik had geregeld dat Ton van den Berg, de enige bevriende journalist bij het Utrechts Nieuwsblad, buiten Het Paushuize met een fotograaf stond te wachten. Hij vroeg: ‘Is Henk geslaagd?’ En Robbertsen zei: ‘Zeker, Henk is geslaagd.’ Dat was gelijk nieuws. Ook al omdat

‘Ik hield m’n telefoon in de lucht en zei: ‘U heeft het nummer van Tjibbe Joustra ook, mag ik hopen?’ voor de tweede keer uit een enquête van de krant was gebleken dat ik met vlag en wimpel een burgemeestersverkiezing zou winnen.’ Maar een week later – het was nu eind augustus 2007 – werd de droom ruw verstoord. ‘Ik kreeg een briefje waarin stond dat de commissaris na rijp beraad en in overleg met de vertrouwenscommissie had besloten dat ik niet in aanmerking kwam voor de tweede ronde, omdat anderen beter in het profiel pasten.’ In het Algemeen Dagblad noemde Henk die gang van zaken ‘onfatsoenlijk’. ‘De ene dag ben je geschikt en de andere dag ineens niet meer. Of de commissaris moet een black-out hebben gehad, maar die indruk maakte hij absoluut niet.’ De vertrouwenscommissie, met daarin onder anderen de fractievoorzitters, koos half september twee kandidaten om Annie Brouwer op te volgen. ‘In principe stond de vacature open voor iedereen, maar de commissie vond in heel Nederland precies twéé geschikte kandidaten. Allebei van de PvdA, is dat niet toevallig? De ene PvdA’er, Aleid Wolfsen, noemde de andere PvdA’er, Ralph Pans, een buitengewoon kundig bestuurder. En Pans zei over Wolfsen dat hij zelden zo’n fijne collega had ontmoet. Ze waren het voor negenennegentig procent met elkaar

eens. Ze droegen zelfs exact hetzelfde pak. Het enige onderscheid zat in de stropdas: bij de één zaten de streepjes naar links, bij de ander naar rechts.’ Er viel, kortom, níets te kiezen bij het burgemeestersreferendum van 10 oktober 2007. ‘Met een opkomstpercentage van negen procent was het een geruchtmakend fiasco. Ik weet uit betrouwbare bron dat onder die negen procent ook nog tal van mensen zaten die opschreven: ‘Wij willen Henk.’ Want ik had er natuurlijk wel voor gezorgd dat mijn afwijzing breed was uitgemeten in de pers.’ Ook de overstap van Broos Schnetz naar de eerder door hem verguisde PvdA was voer voor het journaille. ‘Ik heb urenlang met Wolfsen gepraat en ik ben om’, verklaarde Schnetz in NRC Handelsblad. Henk daarover: ‘Broos was als PvdA’er herboren en heeft direct alle wegen gezocht die een ambitieuze PvdA’er bewandelt: hij werd bestuurder en ging in allerlei clubs zitten, in de hoop daar op z’n minst maatschappelijke waardering voor te oogsten. Ineens praatte hij recht wat hij daarvóór altijd verafschuwde. Ik plaagde hem er wel eens mee dat hij in al die bestuursfuncties nogal eens een blauwtje liep. Dus liet Broos me op een gegeven moment weten dat hij zich niet langer

gelukkig voelde in mijn gezelschap en me bij voorkeur nooit meer wilde zien. Dat was jammer, want ik heb heel prettige tijden met hem beleefd. Maar mensen kunnen wel eens een pad inslaan dat het jouwe niet is. Het zij zo.’ Roel Robbertsen dook jaren later nog eens op in het tv-programma van Henk. ‘We deden een uitzending over provincies. Hoe werken die eigenlijk? Wat is de rol van Provinciale Staten? Wat zijn waterschappen? Mijn vraag aan Robbertsen was heel simpel: wat dóet een commissaris van de Koningin eigenlijk? Hij kon het niet uitleggen. ‘En wat régelt de provincie dan?’ Robbertsen: ‘Wij zorgen voor de woningbouw.’ Ik zei: ‘Maar dat doet het Rijk toch ook, en de gemeente?’ En hij: ‘Ja, maar, eh…’ Gelukkig voor hem was er een communicatiedeskundige bij, die in elk geval uit z’n woorden kwam. Want zelf draaide hij zich volledig vast. Persoonlijk ben ik altijd voorstander geweest van het opheffen van alle provincies. Een paar taken delegeren naar de gemeenten, een beetje naar het Rijk en je spaart een compleet nutteloze bestuurslaag uit.’ Ralph Pans, die partijgenoot Aleid Wolfsen burgemeester van Utrecht zag worden, schreef naar aanleiding van het volledig mislukte referendum het boek De slag om de Domstad. De presentatie ervan viel samen met het burgemeestersreferendum in Eindhoven, dat óók draaide om twee PvdA’ers. Opnieuw was het opkomstpercentage ver onder de maat, waarna deze referendumvorm bij wet werd afgeschaft.