18 Cultuur / Uit
MAART 2016
Kraken in Nederland De culturele sector in de grote Nederlandse steden heeft diepe wortels in de kraakbeweging. Bekende Utrechtse voorbeelden van gelegaliseerde voormalige kraakpanden zijn het oude Tivoli-gebouw aan de Oudegracht en de Moira. Kraken is niet meer legaal sinds de antikraakwet er in 2010 doorheen kwam.
negentig bij, toen de legalisering van het ACU naderde. Er kwamen plannen op tafel voor de aankoop van dit pand en dat waar nu Hostel Strowis in zit. “Er waren best wel mensen die de aankoop niet zagen zitten. Je krijgt daar dan toch een andere plek voor terug. Sommigen zagen dat compromis niet zitten en zijn weggegaan. Ik snap dat wel. Maar uiteindelijk was het de enige manier”, zegt Mikkie. De tijden veranderden. Ook Ollie zag dat in. Hij zegt: “Ik had nooit gedacht dat het weg zou zijn. Ik had gedacht dat het was zoals het nu is: legaal. Ik vind dat te gek. Er was een punt dat we vanuit het huis zeiden: dit kan niet zo blijven doorgaan. Anders wordt het ons onder onze reet vandaan gehaald.” Toch is ook Ollie na de aankoop weggegaan. “Het groeide mij een beetje boven het hoofd. Het plan werd te groots en ik had eigenlijk geen zin om een deel aan te kopen voor mezelf.” André was een van de kartrekkers bij de legalisering van het ACU. Ook hij was er sinds halverwege de jaren tachtig vrijwilliger. “We vonden het zonde als deze plek zou verdwijnen”, zegt hij. Legalisering was een manier om het te behouden. Er werden plannen gemaakt met architecten, politieke partijen benaderd, fondsen en leningen gezocht en gevonden. André richtte samen met een paar anderen
Stichting Voorstaete op. Daar vallen het ACU en Hostel Strowis nu nog steeds onder. André is nog steeds bestuurslid. “Het was een spannende tijd. De gemeente wilde het gebied onteigenen. Eigenaar Maas wilde het eerst niet verkopen. Toen hoorden we in 1995 ineens dat een bouwbedrijf het pand kocht. De gemeente is toen gaan bemiddelen en heeft – heel bijzonder, zelfs voor die tijd – garant gestaan.” Zodra het rond was, is er een enorme verbouwing ingezet. “Daar denk ik nog met het meeste plezier aan terug. We hebben daar ruim twee jaar lang verbouwd met een aannemer en in totaal bijna 150 vrijwilligers. Er was wel wat tegenstand vanuit de kraakbeweging, maar toch zijn er een heleboel mensen heel enthousiast geweest. Het is heel bijzonder geweest om met zo’n grote groep door te zetten.” Een nieuwe generatie Inge leerde eind jaren negentig via een vriendje het ACU kennen. Zij legt al jaren als vrijwilliger haar hele hart en ziel in deze plek. Ze regelt leveringen, coördineert, werkt mensen in, boekt bandjes, organiseert avonden en is een van de drie mensen die nu nog boven het ACU wonen. “We werken nog steeds met alleen maar vrijwilligers. We hebben altijd bewust gekozen voor geen financiele hulp
Het huidige logo van het ACU of subsidie, want daardoor zijn we vrijer en hebben we geen afhankelijkheid. We hebben tot nu toe nooit gebrek aan vrijwilligers. Het is toch een unieke plek in Utrecht. We hebben een platte organisatie. Iedereen die iets wil organiseren, mag dat hier gewoon doen. Dat geeft veel verantwoordelijkheid maar ook veel vrijheid. Het is weleens rommelig, maar als ik eens bij andere uitgaansplekken in de stad ga kijken vind ik dat het nog wel meevalt eigenlijk.” Het is een andere tijd, bevestigt ze. “In de jaren tachtig had je duizenden krakers per stad. Nu is dat wel veranderd. Het is iets realisti-
scher geworden enerzijds, denk ik, maar ook de tijd is gewoon veranderd. Toch denk ik dat het idealisme weer terug zal komen. Met al die polarisering wordt het steeds belangrijker om een tegengeluid te laten horen. Bovendien is het ACU nog steeds idealistisch, net als vroeger. We hebben hier nog steeds benefieten tegen de kraakwet of de ontruiming van een kraakpand, of voor een klein project in Ghana. De fooienpot gaat maandelijks naar een goed doel. En we hebben uit principe lage entreeprijzen. Soms denk ik weleens dat je pas beseft hoe belangrijk iets was, als het weg is.”
HET RECEPT VAN TRAITEUR JEROEN VAN NIJNATTEN
Hartige strudel met verse groenten en kaas Ingrediënten (4 personen) •
Jeroen van Nijnatten
Robert Oosterbroek & Renzo Gerritsen
Jeroen van Nijnatten is al achttien jaar luxe cateraar in het Utrechtse. In zijn culinaire werkplaats aan de Baanstraat bereidt hij hapjes, diners en partijen voor. In zijn keuken is altijd aandacht voor pure, eerlijke, lokale seizoensgroenten en dan net in een ander jasje. Speciaal voor DUIC bekokstooft hij de lekkerste recepten. Deze keer een overheerlijke strudel met verse groenten en kaas. Erbij serveer je salade en tahinyoghurtsaus. Even voorbereiden maar dan heb je er geen omkijken meer naar, als dit gerecht al knapperend in de oven gaart.
•
700 g groenten: kleingesneden paddenstoelen, gesnipperde ui/bosui, geraspte wortel, fijngesneden prei, jonge doperwtjes, geblancheerde roosjes bloemkool. Of naar eigen inzicht groenten toevoegen, boontjes en broccoli en dergelijke altijd eerst blancheren. sesamzaadjes
• • • • • • •
1 pakje roomboterbladerdeeg 250 g geraspte oude kaas, pecorino of parmezaan 4 eieren (3 voor de vulling, 1 om te bestrijken) 1 teen knoflook, fijngehakt 1 tl komijnpoeder 1 tl ketoembar (gemalen korianderzaad) gemalen peper en zout naar smaak
Voor de saus Werkwijze 1. Plakjes bladerdeeg zo uitleggen dat een rechthoek ontstaat van 2 bij 5 plakjes. Druk deze goed aan elkaar zodat ze bij het bakken niet loskomen. 2. Meng de groenten, ei, specerijen, knoflook en kaas goed door elkaar en beleg de lange strook bladerdeeg voor de helft met groenten zodat je hem nog dicht kunt vouwen of op kan rollen. Bij de overlapping dichtplakken met een beetje water.
• 3. Bestrijk de strudel met ei en bestrooi met sesam. 4. Bak af in een oven op 185 °C gedurende 20 á 25 minuten, afhankelijk van het type oven en de kleuring van het deeg. 5. Meng alle ingrediënten voor de saus door elkaar en breng op schenkdikte (misschien klein beetje warm water toevoegen). 6. Snijd in vieren en leg op een bord met de salade.
• •
150 ml Turkse/Griekse yoghurt 10% 1 el tahin (sesampasta) 10 blaadjes fijngesneden munt
• • •
50 g geraspte uitgeknepen komkommer scheutje witte wijn gemalen peper en zout naar smaak
Salade Naar eigen inzicht salade erbij serveren. Jeroen: “Ik zou er een salade rucola met cashewnoten van maken met een balsamico-dressing.”