Cultuur / Uit 17
MAART 2016
1979-1983
1930 De familie Maas runt Auto Centrale Utrecht (ACU) in verschillende panden op de Voorstraat.
De bewoners van het ACU organiseren er een filmhuis.
eind 1993 Bewoners en betrokkenen bespreken de toekomst en richten Vereniging Voorstaete op. Plan: het pand op de Voorstraat en dat op Boothstraat 8 worden aangekocht. Daarin worden het politiek cultureel centrum ACU en een low-budget hotel gerealiseerd (Hostel Strowis).
1985 Er komt steeds meer culturele invulling (bands, benefieten, thema-avonden).
1969
De panden Voorstraat 69, 71 en 73 worden gekraakt.
1976
De gemeente wil een parkeer garage op de plek van het ACU. Er worden onderzoeken gedaan.
1981
Kraakkafé de Koffiekeet heeft nieuwe ruimte nodig, komt in het ACU te zitten.
De gemeente wil het gebied onteigenen.
1990-1993
De gemeente bemiddelt tussen verkoper Maas, investerend bouwbedrijf Geelen uit Vleuten en koper Stichting Voorstaete. De aankoop is rond.
1995
1983
Wilde feestjes waren er natuurlijk ook. “Het was wel veel seks, drugs en rock-’n-roll”, lacht hij. “Het waren hele mooie grote feesten. De garage, alle kamers waren open. Dat is een hele hoop terrein. Het was dan stampvol.” Toen de ruimtes beneden puinvrij gemaakt waren kwam er op den duur een filmhuis (tot 1983) en toen steeds meer culturele invulling. Met politieke info-avonden, bandjes, dansavonden. De Kraakbond kwam er vergaderen. Ook toen al draaide het volledig op vrijwilligers. In twintig jaar zag Ollie de kraakbeweging veranderen. De oudere groep die de ruimtes boven bewoonde kreeg vanaf de jaren tachtig te maken met een jongere lichting. De kantine van de kraakbeweging Mikkie was een van hen. Zij kwam als 17-jarige de kraakscene van de jaren tachtig ingerold. Ze woonde
niet in het ACU, kraakte ergens anders in de stad een pand, maar heeft er tot 2006 achter de bar en in de keuken gestaan. “De jaren tachtig was best een heftige tijd”, vertelt zij. Er was veel onvrede over de maatschappij. De kraakbeweging was groot en daar kon je gelijkgestemden vinden. “Er waren mooie ideeën, de do-it-yourself-mentaliteit heeft me altijd heel erg aangetrokken. De kraakbeweging was eigenlijk vooral naar binnen gericht in die tijd. Wij bedachten alternatieven en gingen ons eigen leventje leiden. Dat was de tijdgeest. Ik heb me daar ook wel aan op kunnen trekken. Ik heb er veel geleerd over het leven. Hoe de wereld tot op zekere hoogte maakbaar is. Dat je samen heel veel kunt bereiken, als je wilt.” Er waren veel demonstraties, tegen militarisme en de kernbom, en de krakers zetten ludieke acties op. Mikkie begint te lachen. “Op de Maliesingel zou een woongroep ontruimd gaan worden. We wilden aandacht voor de zaak en organiseerden een generale repetitie. Er was veel publiciteit omheen geregeld. De ene helft verkleedde zich als ME’er, de andere helft als kraker. We schilderden helmen wit. Er
1997-1999 Het ACU viert haar 40 jarig bestaan.
2016
1943: aan de Voorstraat wordt een garage gerund
maakten zich zorgen wat er met hun belastingcenten gebeurde. Maar de buurtbewoners zagen wel de voordelen, volgens Ollie. “Wij hielden de verloedering tegen door de panden op te knappen. En er kwamen allerlei kleine bedrijfjes in de garage. Dat was goed voor de buurt.”
Grote verbouwing, met hulp van 150 vrijwilligers.
was zelfs iemand die z’n hond meenam, een lieve bouvier, als politiehond. Er werden busjes gehuurd. Het was hilarisch. Meer dan honderd verklede krakers die door de stad trokken, eigenhandig de Maliesingel afzetten en een veldslag na gingen spelen. Er waren sponsen die dienst deden als stenen.” Na afloop gingen ze in optocht naar het ACU. “Het was toen de kantine van de kraakbeweging”, vertelt ze. “Daar gingen we dan op een tweepits gasfornuisje koffie zetten voor honderd man.” Dan serieuzer: “Sommigen namen het wel te serieus. Bij die nepontruiming vielen uiteindelijk meer gewonden dan bij de echte. Er kwamen ook veel mensen vanuit andere steden op af. Utrecht was wat relaxter dan de rest van het land in die tijd. In andere steden had je de autonomen. In Utrecht vonden we dat een beetje stom.” Mikkie denkt dat het de-escalerende politiebeleid daar wat mee te maken had. Maar ook de diversiteit in de stad, waarin verschillende scenetjes goed met elkaar omgingen, oudere en jongere krakers door elkaar. Plannen voor de aankoop Mikkie was er ook in de jaren
Het pand in 1995 met de kenmerkende gevelkunst
Geschiedenis De voormalige garage en autoshowroom Auto Centrale Utrecht (ACU) werd in 1976 gekraakt. De Voorstraat zag er in die tijd heel anders uit. Het gekraakte gebied was enorm en liep van waar nu de Plus zit bijna tot Janskerkhof. Halverwege de jaren negentig richtte een groep krakers Stichting Voorstaete op en wist het huidige ACU-pand en het pand waar nu Hostel Strowis in zit te kopen en te legaliseren. Er waren ook plannen voor onder andere een brouwerij en een uitgeverij, maar daar kwam geen garantstelling voor. Anno 2016 kun je nog steeds in het ACU terecht voor bandjes, feestjes, benefieten, politieke info-avonden, het kraakspreekuur en een veganistisch eetcafé. Het ACU draait volledig op vrijwilligers.