Briefadvies over de EU-ontwerpverordening inzake nieuwe genbewerkingstechnieken

Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 9 1030 BRUSSEL T 02 553 24 40 www.vario.be

uw bericht van uw kenmerk / vragen naar/e-mail Annelies Wastyn Annelies.wastyn@vlaanderen.be

ons kenmerk VARIO/AW/143.2024 telefoonnummer 0495/933014

bijlagen / datum 5/2/2024

Betreft: Briefadvies over de EU-ontwerpverordening inzake nieuwe genbewerkingstechnieken Aan de relevante beleidsmakers op Vlaams, federaal en Europees niveau, In het kader van het Belgische EU-Voorzitterschap wil VARIO zijn advies rond de ‘EU-ontwerpverordening inzake nieuwe genbewerkingstechnieken’ 1 opnieuw onder de aandacht brengen.

De voorliggende EU-ontwerpverordening (d.d. 5 juli 2023) stelt een versoepeling van de GGO-regelgeving voor, voor planten en (dan voornamelijk voedingsgebonden) genetisch gemodificeerde organismen, die via de Nieuwe Genomische Technieken (NGT’s), zoals CRISPR-Cas, verkregen worden.

VARIO vindt een aanpassing van de huidige strenge GGO-regelgeving dringend nodig en juicht elke verbetering toe. Mede hierdoor is er vandaag immers geen gelijk speelveld tussen Europa en de rest van de wereld. Europa en in het bijzonder Vlaanderen, toch wel de bakermat van de plantenbiotechnologie en de genetische modificatie, hebben vanuit economisch en innovatiepotentieel veel kansen gemist en missen die nog steeds. De strenge Europese regelgeving heeft er voor gezorgd dat valorisatie van deze wetenschappelijke excellentie heel moeilijk verliep en verloopt, en onze kennis vaak naar het buitenland verdwijnt.

VARIO moedigt de Europese wetgever zelfs aan om in de toekomst nieuwe regelgeving (terzake) een niveau hoger te tillen en het innovatieprincipe 2 toe te

1 VARIO ADVIES NR 32: EU-ontwerpverordening - Nieuwe genbewerkingstechnieken 2 ec_rtd_factsheet-innovation-principle.pdf (europa.eu)

pagina 1 van 2

passen, wat wetgeving toekomstbestendig maakt en rechtszekerheid garandeert. De adviesraad kan zich evenwel verzoenen met de ontwerpverordening van de Europese Commissie (d.d. 5 juli 2023), maar vraagt met het oog op maximale rechtszekerheid voorafgaandelijk een grondige revisie van Annex 1.

De ontwerpverordening doorloopt momenteel de verschillende gremia van de EU ‘legislative train’. Onder het Spaanse voorzitterschap is de Raad van de EU niet tot eensgezindheid gekomen. De besprekingen worden voortgezet onder het Belgische voorzitterschap.

Binnen het Europees Parlement ligt een consensustekst ter stemming voor waarin er amendementen zijn toegevoegd m.b.t. de volledige uitsluiting van octrooieerbaarheid van NGT-planten, zowel categorie 1 als 2.

Dit terwijl de EU-ontwerpverordening (d.d. 5 juli 2023) enkel het introduceren en in de handel brengen van NGT-planten omvat, maar geen kwesties van intellectuele eigendom regelt.

“De Europese Commissie erkent 3 het belang van een evenwichtig kader dat de toegang van landbouwers en kwekers tot geoctrooieerde technieken en materiaal ondersteunt, de beschikbaarheid van een divers aanbod van zaaigoed tegen betaalbare prijzen bevordert, en de veredeling en teelt van niet-octrooieerde conventionele en biologische gewassen beschermt, terwijl tegelijkertijd innovatie op het gebied van plantenveredeling sterk wordt aangemoedigd door investeringsstimulansen, zoals octrooien, te behouden.

Daarom zal de Europese Commissie, in het kader van een bredere marktanalyse, beoordelen welke effecten de octrooiering van planten en de daarmee samenhangende vergunnings- en transparantiepraktijken kunnen hebben voor de innovatie op het gebied van de plantenveredeling. Ze zal ook de impact beoordelen op de toegang van veredelaars tot genetisch materiaal en technieken, op de beschikbaarheid van zaaigoed voor landbouwers en op het algemene concurrentievermogen van de biotechnologische industrie in de EU.” VARIO vraagt, vanuit zijn bevoegdheden wetenschap, innovatie en ondernemen, om inderdaad octrooiering buiten het toepassingsgebied van de EU-ontwerpverordening te houden. Bijkomend dringt de raad aan op het effectief uitvoeren van de diepgaande analyse zoals voorgesteld door de Europese Commissie en hierboven beschreven.

Gezien deze verontrustende evolutie binnen de gremia van de EU roept VARIO de Vlaamse en federale regering en de Vlaamse Europarlementsleden op om het Belgische EU-voorzitterschap maximaal te gebruiken om de kansen voor innovatie en valorisatie van deze nieuwe genbewerkingstechnieken te vrijwaren.

VARIO is beschikbaar voor verdere toelichting en debat, Met vriendelijke groeten, Danielle Raspoet

Lieven Danneels

directeur

voorzitter

3 Q&A: Proposal on New Genomic Techniques (europa.eu)

pagina 2 van 2