aggiornamenti albanesi n° 13

Përditësimi Shqiptar

n. 13 - Dicembre 2012

RIVISTA DELLA CAMERA DI COMMERCIO ITALIANA IN ALBANIA

1912 - 2012

Albania 100 Anni di Indipendenza

Shqipëria 100 Vjet Pavarësi 1

Aggiornamenti Albanesi

2

UN ANNO PIENO DI ATTIVITÀ NJË VIT I MBUSHUR ME AKTIVITETE

Sommario Indeksi

4 5

Përditësimi Shqiptar

AUGURI ALBANIA! URIME SHQIPËRI!

6 7

28.11.1912- 28.11.2012: 100 anni: non li dimostra, ma sono tanti di più!

28 nëntor 1912 - 28 nëntor 2012: 100 vjeç: janë shumë më tepër nga sa tregon!

8 9

Ruolo propulsivo della Camera di Commercio Italiana in Albania di Massimo Gaiani 1 2 Roli shtytës i Dhomës së Tregtisë Italiane në Shqipëri nga Massimo Gaiani 13 1° Semestre - 1° semestër

n. 13 - Dicembre 2012

C.C.I.A. 1912 - 2012

LA VICINA ALBANIA, PAESE DELLE OPPORTUNITÀ IMPRENDITORIALI SHQIPËRIA E AFËRT, VENDI I MUNDËSIVE PËR SIPËRMARRJE

15 15

TAVOLO ENERGIA: UN MODO CONCRETO DI FARE “SISTEMA PAESE” TRYEZA E ENERGJISE: NJË MËNYRË KONKRETE PËR TË BËRË “SKUADER”

17 17

MISSIONE A PRATO MISION NË PRATO

19 19

“TOSCANA - ALBANIA: CRESCERE INSIEME” Tirana - Scutari – Lezhe “TOSKANA - SHQIPËRIA: TË RRITEMI SËBASHKU” Tiranë - Shkodër – Lezhë

20 20

PROFUMI DI... VINI AROMË VERËASH

21 21

INVESTIRE IN FUTURO TË INVESTOSH NË TË ARDHMEN

21 21

RIVISTA DELLACAMERA DI COMMERCIO ITALIANAIN ALBANIA

Albania 100 Anni di Indipendenza

Shqip ëria 100 Vjet Pava rësi

Aggiornamenti Albanesi Organo della C.C.I.A. Sheshi Skanderbej Pallati i Kulturës Tiranë - Albania Tel. +355 4 2234243 Fax +355 4 2259098 www.ccia.al segreteria@ccia.al Direttore Luigi Nidito Impaginazione e stampa LBN Editor

2° Semestre - 2° semestër XXI Convention mondiale delle Camere di Commercio Italiane all’Estero Konventa e XXI Botërore e Dhomave të Tregtisë Italiane Jashtë Vendit

22 23

“Nautica da diporto e il turismo nautico” “LUNDRIMI PËR ARGËTIM DHE TURIZMI DETAR”

24 25

“Degustazione del vino italiano” “Degustimi i verës italiane”

28 29

L’impegno di Federexport Piemonte nel sostenere il Made in Italy all’estero Impenjimi i Federexport Piemonte për mbështetjen e Made in Italy jashtë vendit

30 31

Istruzione Tecnico-Professionale: l’Impresa e la formazione ARSIMI TEKNIKO-PROFESIONAL: BIZNESI DHE TRAJNIMI

32 33

L’internazionalizzazione delle imprese ed il progetto di indirizzo della Camera di Commercio Italiana in Albania (C.C.I.A.) 36 Ndërkombëtarizimi i ndërrmarjeve dhe projekti orientues i Dhomës së Tregetisë Italiane në Shqipëri (C.C.I.A.) 37 Accordo fra Finest S.p.A. e Camera di Commercio Italiana in Albania 38 Marrëvëshje bashkëpunimi midis Finest S.p.A. dhe Dhomës së Tregetisë Italiane në Shqipëri 38

3

Aggiornamenti Albanesi

EDITORIALE di Luigi Nidito

UN ANNO PIENO DI ATTIVITÀ Il primo anno della Presidenza Zannier ha mantenuto gli impegni del “fare” con una serie di iniziative importanti.

Valido il ruolo di sostegno operativo dello staff della Camera Vice Presidente Vicario C.C.I.A.

Questo numero della rivista “Aggiornamenti Albanesi”, visto anche il periodo di fine anno in cui vede la luce, è tutto dedicato alla presentazione, soprattutto per immagini, delle attività svolte dalla nostra Camera nel 2012.

Dopo il rinnovo del Consiglio Direttivo e dopo la definizione degli incarichi interni, a cominciare dall’elezione del nuovo Presidente nella persona di Maurizio Zannier, avvenuta negli ultimi mesi del 2011, riportare gli eventi più significativi del 2012 è un momento doveroso e necessario per testimoniare l’impegno della Camera nel mantenere fede all’intento dichiarato di voler essere il Direttivo del “fare”.

Va dato atto, innanzitutto, allo staff della Camera, composto da Alda Bakiri, Segretario Generale, e da Anisa Alickolli di aver rappresentato nel quotidiano la disponibilità ad affrontare e risolvere i più vari problemi, che le decine e decine di potenziali investitori in Albania nel corso dell’anno hanno sottoposto alla nostra struttura.

Tutto ciò senza dimenticare i rapporti istituzionali da mantenere con le Autorità albanesi e con gli Uffici della nostra Ambasciata; quelli con la rete delle Camere italiane all’estero, a cominciare dal costante rispetto delle disposizioni impartite dagli Uffici romani di Assocamerestero; ed in ultimo, ma aspetto ancor più importante, la cura dei rapporti con tutti gli associati alla Camera.

La nostra è una Camera giovane che, in coerenza con il comportamento tenuto anche nella precedente esperienza, come AIIOA, ha caratterizzato il proprio impegno commisurandolo alle disponibilità finanziarie senza fare “passi più lunghi della gamba”. I risultati non sono mancati: a qualsiasi organismo del “fare” potrà sempre succederne un altro più bravo, a patto che i più bravi “scendano in campo” per fare e non solo per “giudicare”!

Gli eventi riportati in questo numero sono l’espressione di una proiezione della realtà camerale operativa, testimonianza necessaria per comunicare all’opinione pubblica l’importanza della nostra presenza, nata per supportare imprese industriali e commerciali nelle loro necessità.

I Soci della Camera sono dei semplici “volontari”, consapevoli, però, di rappresentare tutti insieme in Albania una realtà conosciuta ed apprezzata, sia nelle Istituzioni pubbliche che nella società civile, associazione capace di rispondere in concreto alle richieste di tutti quei servizi che abbiamo dichiarato di mettere a disposizione. Come Soci volontari lo abbiamo fatto, lo facciamo e lo faremo ancor più e ancor meglio in futuro, con la speranza di poter dare per superato il pericolo che ci sia qualcuno, più o meno influente, che, poi, non sappia far altro che giocare “nella” squadra per pestare l’acqua nel mortaio, anziché “per” la squadra (rispettandone i ruoli) per affermare una presenza forte, cosa che gli albanesi sono in grado di leggere ed apprezzare più di quanto qualcuno può pensare, magari per la scarsa conoscenza di questo Paese.

4

Përditësimi Shqiptar

EDITORIAL nga Luigi Nidito

NJË VIT I MBUSHUR ME AKTIVITETE Viti i parë i presidencës Zannier mbajti angazhimet “për punë” të marra përsipër, me një sërë nismash të rëndësishme.

I vlefshëm dhe roli mbashtetës i stafit të Dhomës Ky numër i revistës “Aggiornamenti Albanesi”, duke pasur parasysh edhe periudhën e fundvitit në të cilën po del, i dedikohet tërësisht prezantimit, mbi të gjitha me imazhe, të veprimtarive të zhvilluara nga Dhoma e Tregtise Italiane në Shqipëri për vitin 2012.

Pas zgjedhjeve të reja për Këshillin e ri Drejtues dhe pas ndarjes së detyrave të brendshme, duke nisur me zgjedhjen e Presidentit të ri te C.C.I.A. Z. Maurizio Zannier, në muajt e fundit të vitit 2011, paraqitja e eventeve më domethënëse të vitit 2012 është detyrë e nevojshme për të dhënë dëshminë e angazhimit të

marrë për të qenë Këshilli Drejtues “ i punës”. Para së gjithash, duhet përmendur puna e stafit të Dhomës, të përbërë nga Sekretarja e Përgjithshme Alda Bakiri dhe nga Anisa Aliçkolli që kanë përfaqësuar në përditshmërinë e punës, gadishmërinë për të përballuar dhe zgjidhur probleme nga më të ndryshmet që dhjetra e dhjetra investitorë të interesuar për Shqipërinë kanë paraqitur përgjatë vitit pranë Dhomës së Tregtisë Italiane, pa harruar dhe marrëdhëniet institucionale që duhen ruajtur me Autoritetet shqiptare dhe me Zyrat e Ambasadës sonë, me rrjetin e Dhomave të

Tregtisë Italiane në Botë, duke nisur me respektin e vazhdueshëm për sygjerimet e Assocamerestero-s; pa harruar dhe një aspekt edhe më të rëndësishëm, përkujdesjen e marrëdhënieve me të gjithë anëtarët e Dhomës. Dhoma e Tregtisë është e sapo krijuar dhe në vijimësi të sjelljes që ka patur në përvojën e mëparshme si AIIOA, ka zhvilluar veprimtarinë e saj sipas mundësive financiare duke “i shtrirë këmbët sa ka jorganin”.

Rezultatet nuk kanë munguar: çdo organizmi që punon mund t’ia kalojë kushdo, por me kushtin që më të zotët “të zbresin në fushë” për të vepruar e jo për të “gjykuar”!

Eventet e përshkruara në këtë numër janë shprehje e projektimit të një realiteti që vepron, dëshmi e nevojshme për t’i komunikuar opinionit publik rëndësinë e pranisë tonë, e lindur për të mbështetur sipërmarrje industriale dhe tregtare në nevojat e tyre. Anëtarët e Dhomës janë vullnetarë “të thjeshtë” por të vetëdijshëm se përfaqësojnë të gjithë së bashku një realitet të njohur dhe të vlerësuar në Shqipëri, si në Institucionet publike ashtu edhe në shoqërinë civile, shoqatë që është në gjendje t’i përgjigjet në mënyrë konkrete kërkesave për të gjitha ato shërbime për të cilat jemi angazhuar se mund t’u përgjigjemi. Si vullnetarë e kemi bërë, e bëjmë dhe do ta bëjmë edhe më mirë në të ardhmen, me shpresën se e quajmë si të kapërcyer tashmë rrezikun se ekziston dikush, pak a shumë me influencë, i cili nuk di të bëjë tjetër veçse të luajë “në” skuadër “për të rrahur ujë në hava”e jo “për” skuadrën (duke respektuar rolet), për të afirmuar një prezencë të fortë, gjë që shqiptarët janë në gjendje ta kuptojnë dhe ta vlerësojnë më shumë nga sa mund të mendojë ndonjë, ndoshta sepse e njeh 5 shumë pak këtë Vend.

Aggiornamenti Albanesi

AUGURI ALBANIA! UN SECOLO DALLA DICHIARAZIONE DI IND IPEN D ENZ A. IN TUTTO IL PAESE L A PO POL AZION E HA PAR TEC IPAT O AI FESTEGGIAM ENTI CON GRANDE EN T U S IAS M O La Camera di Commercio Italiana in Albania non come atto formale, ma come partecipazione sentita vuole, per prima cosa, manifestare, anche in occasione della pubblicazione della rivista, il proprio sentimento di ammirazione e simpatia per il popolo albanese e, attraverso il ricordo delle celebrazioni del centenario della dichiarazione di indipendenza, esprimere gli auguri per l’importante anniversario.

28 novembre 1912-28 novembre 2012: 100 anni dalla dichiarazione di indipendenza firmata a Valona da tanti patrioti, fra i quali Ismail Qemali.

Non è un augurio formale come non può essere formale un augurio, per quanto espresso in maniera semplice, di veri amici ad un amico!

Tutte le relazioni fra Italia e Albania sono sorrette da vicinanza e autentica amicizia, anche quando gli eventi avrebbero potuto portare su binari diversi.

Non c’è bisogno, almeno per una volta, di richiamarci alla presenza in Italia, da secoli, di arberesh, che testimoniano il profondo legame fra le due popolazioni; non c’è bisogno, almeno per una volta, di ricordare l’accoglienza nel ‘90-’91 dei primi arrivi degli albanesi, che fuggivano dalla tragica caduta della dittatura comunista, per cercare pace e lavoro in Italia, né ricordare le tante occasioni di aiuti e cooperazione nella rinascita infrastrutturale del Paese dopo il tracollo comunista.

In questa occasione è sufficiente ricordare che, non solo per politica, nel periodo difficile della nascita dei blocchi protagonisti della triste “guerra fredda”, la posizione dell’Italia nel 1953 attraverso i massimi rappresentanti del Governo (Giuseppe Pella e, pochi mesi dopo, Alcide De Gasperi) era: “L’Italia considera fondamentale il mantenimento della indipendenza e della sovranità dell’Albania”.

In merito ai ventilati progetti di quel periodo su possibili spartizioni greco-jugoslave, la frase, fra altre posizioni citate, è riportata in un articolo storico di Giovanni Armilotta, a pagina 62 nel numero 4 del periodico dello Stato Maggiore della Difesa Italiana.

6 (L.N.)

Përditësimi Shqiptar

URIME SHQIPËRI! NJË SHEKULL NGA SHPALLJA E PAVARËSISË.

I GJITHË VENDI MORI PJESË NË FESTIME ME ENTUZIAZËM TË MADH Dhoma e Tregtisë Italiane në Shqipëri, jo thjesht si një akt formal, por si një pjesmarrje e ndjerë, me rastin e publikimit të revistës, dëshiron pikë së pari të shprehë admirimin dhe simpatinë e saj për popullin shqiptar si dhe të përcjellë urimet për 100 vjetorin e Pavarësisë së Vendit, në këtë përvjetor të rëndësishëm: 28 nëntor 1912-28 nëntor 2012: 100 vjet që nga shpallja e Pavarësisë, firmosur në Vlorë, nga shumë patriotë ndër të cilët Ismail Qemali. Nuk është një urim formal, ashtu siç nuk mund të jetë formal një urim, edhe pse shprehur thjesht, i miqve të vërtëtë për një mik! Të gjitha marëdhëniet ndërmjet Italisë dhe Shqipërisë karakterizohen nga një miqësi e vërtetë, edhe në rastet kur ndodhitë mund të kishin çuar në rrugë të ndryshme. Nuk është e nevojshme, të paktën për një herë, të sjellim në vëmendje praninë shekullore të arbëreshëve në Itali, të cilët dëshmojnë “in re ipsa” lidhjen e thellë midis dy popujve; nuk është e nevojshme, të paktën për një herë, të kujtojmë mikpritjen italiane në vitet ’90-’91, kundrejt shqiptarëve qe iknin larg nga rënia tragjike e diktaturës komuniste, në kërkim të qetësisisë dhe të një pune në Itali, as të kujtojmë rastet e shumta të ndihmës dhe bashkëpunimit në rilindjen infrastrukturore të Vendit, pas rënies së regjimit.

Në këtë rast mjafton të kujtojmë, jo vetëm për politikë, në përiudhën e vështirë të lindjes së blloqeve protagonistë të “luftës së ftohtë”, pozicionin e Italisë në vitin 1953, shprehur përmes përfaqësuesve më të lartë të Qeverisë (Giuseppe Pella dhe pak muaj më vonë Alcide De Gasperi) që ishte: “Italia e konsideron si thelbësore ruajtjen e pavarësisë dhe të sovranitetit të Shqipërisë”. Për sa i përket projekteve të asaj periudhe, lidhur me një ndarje të mundshme ndëmjet grekëve dhe jugosllavëve, kjo frazë, ndër tjë tjera të cituara, është shkruar në një artikull historik të Xhovani Armilotës, në faqen 62 të numrit 4 të periodi kut të 7 Shtatmadhorisë të Mbrojtjes italiane. (L.N.)

Aggiornamenti Albanesi

28 novembre 1912 28 novembre 2012

100 anni: non li dimostra, ma sono tanti di più!

Sono passati 100 anni da quando Ismail Qemali il 28 novembre 1912 ha firmato insieme ad altri patrioti la dichiarazione di indipendenza dell’Albania.

Un evento che ha sancito definitivamente la volontà del popolo albanese di darsi un’identità istituzionale dopo secoli di paziente 8 fatica per mantenere integra la

propria identità etnica e culturale nonostante l’oppressione di “invasori” vicini e lontani.

Solo la gelosa conservazione delle proprie tradizioni, delle ataviche regole consuetudinarie, insieme alla identità linguistica, hanno consentito al popolo albanese di superare come un fiume carsico tutte le intemperie della storia per risfociare al cospetto del mondo con l’orgogliosa dichiarazione di indipendenza.

100 anni di esistenza, però, e non del tutto 100 anni di indipendenza!

Infatti il 28 novembre 1912 non sono certo finiti i passaggi difficili ed a volte tragici nel percorso riservato a questo Paese dal fluire delle vicende storiche: la definizione dei confini; la “creazione” del Regno d’Albania; i difficili rapporti con i Paesi confinanti, compresa la vicina Ita-

lia fino all’occupazione fascista; la guerra sciagurata voluta dal nazi-fascismo e la sua conclusione che ha lasciato in eredità all’Albania il più rigido regime dittatoriale comunista di tutto l’Est europeo.

Praticamente dopo secoli di dominazione ottomana, altri 90 anni di tribolazioni e difficoltà.

Eppure con giusto orgoglio il 28 novembre 2012 il popolo albanese ha celebrato i 100 anni di indipendenza.

Gli anni dal ’90 ad oggi sono stati anni di difficile transizione in cui il popolo ha dovuto affrontare il pericolo di un tragico collasso del Paese viste le disastrose condizioni lasciate in eredità dal comu-

Përditësimi Shqiptar

28 nëntor 1912 28 nëntor 2012

100 vjeç: janë shumë më tepër nga sa tregon!

Kanë kaluar 100 vjet që kur Ismail Qemali, më 28 nëntor 1912 firmosi, së bashku me patriotë të tjerë, Deklaratën e Pavarsisë së Shqipërisë.

Një ngjarje kjo që vulosi një herë e përgjithmonë vullnetin e popullit shqiptar për të pasur një identitet institucional pas shekujsh e shekujsh vuajtje dhe durim për të mbajtur të paprekur integritetin e vet etnik dhe kulturor, pavarësisht nga shtypja e “pushtuesve” të afërt dhe të largët.

Vetëm të ruajturit me fanatizëm e traditave, e rregullave të lashta zakonore, së bashku me identitetin gjuhësor, i mundësoi popullit shqiptar kapërcimin njëlloj si një lumë karstik, të të gjitha vështirësive historike, për të rilindur përballë Botës me deklaratën e Pavarësisë. 100 vjet ekzistencë, por jo plotesisht 100 vjet pavarësi!

Më 28 nëntor 1912 sigurisht që nuk morën fund vështirësitë që shpesh shndërroheshin edhe në tragjedi, të rrugëtimit të këtij Vendi përgjatë historisë: përcaktimi i kufijve; “krijimi “ i Mbretërisë së Shqipërisë; marëdhëniet e vështira me Vendet fqinje, përfshi edhe me Italinë deri në pushtimin fashist; lufta e mallkuar e nisur nga nazi-fashishtët dhe përfundimi i saj që i la Shqipërisë si

9

Aggiornamenti Albanesi nismo del dittatore Enver Hoxha, ma sono stati anche anni in cui, pure fra mille contraddizioni, gli albanesi hanno reagito con pazienza e determinazione per costruire una prospettiva più rosea per le generazioni future.

Oggi l’Albania si presenta come un Paese vivo che guarda al domani con la ferma intenzione di raggiungere gli standard moderni dei Paesi più avanzati. Le nuove generazioni ormai hanno acquisito costumi ed atteggiamenti in tutto simili a quelli dei Paesi della vicina Unione Europea.

Dalla caduta del comunismo ad oggi l’Albania ha fatto passi da gigante addirittura incredibili per le stesse generazioni albanesi più giovani che non hanno visto con i propri occhi lo stato in cui si trovava il Paese con la fine della dittatura “rossa”. Per questo è con ammirazione e simpatia che tutti noi ospiti dell’Albania, per lavoro o per scelta, abbiamo seguito l’entusiasmo con cui il popolo ha vissuto le celebrazioni del centenario.

In tutte le città del Paese, ma soprattutto a Tirana numerose sono state le iniziative organizzate dalle Istituzioni governative e da tutti gli Enti pubblici in genere, a cominciare dal Comune di Tirana. Anche gli stranieri presenti hanno partecipato con proprie iniziative, fra le quali non potevano mancare alcune proposte della nostra Ambasciata, fra le quali di grande interesse un convegno, voluto dall’Istituto Italiano di Cultura, che ha posto l’accento sulla necessità di riscoprire il profondo legame della cultura arberesh con quella albanese.

10

Përditësimi Shqiptar trashëgimi regjimin më të egër diktatorial komunist në të gjithë Europën Lindore. Me fjalë të tjera, pas shekujsh pushtimi osman, edhe 90 vjet të tjera vështirësish dhe vuajtjesh.

E megjithatë, me krenari të merituar, më 28 nëntor 2012 populli shqiptar festoi 100 vjet pavarësi. Vitet ’90 e deri më sot kanë qenë vite të një tranzicioni të vështirë, ku popullit i është dashur të përballojë rrezikun e një kolapsi tragjik të Vendit, duke pasur parasysh kushtet shkatërrimtare që la si trashëgimi diktatori Enver Hoxha, por kanë qenë edhe vite përgjatë të cilëve, edhe pse midis shumë kontradiktave, shqiptarët kanë reaguar me durim dhe vendosmëri në ndërtimin e një perspektive më të mirë për brezat e ardhshëm.

Sot, Shqipëria është një Vend i gjallë që sheh për nga e ardhmja, me qëllimin e vetëm për të arritur standartet moderne të Vendeve më të zhvilluara. Brezat e rinj janë brymosur tashmë me zakonet dhe sjelljet e Vendeve të Bashkimit Europian. Që nga rënia e komunizmit e

der më sot, Shqipëria ka bërë hapa gjigande e gati-gati të pabesueshëm për vetë brezat më të rinj që nuk e kanë parë me sytë e tyre gjëndjen në të cilën ndodhej Shqipëria në fund të regjimit “të kuq”. Për këtë arsye, të gjithë ne që jemi miq në Shipëri, qoftë për punë apo sepse kështu kemi zgjedhur, ndjekim me admirim dhe simpati entuziazmin me të cilin populli ka përjetuar festimet e njëqind vjetorit.

Në të gjitha qytetet e Vendit, sidomos në Tiranë, u organizuan një sërë nismash nga institucionet shtetërore si dhe nga të gjitha Entet publike në përgjithësi, duke nisur që nga Bashkia e Tiranës.

Edhe të huajt e pranishëm në Vend morën pjesë me nisma vetjake, ndër të cilat nuk mund të mungonin disa propozime të Ambasadës sonë, midis të tjerave një konferencë me interes të madh, organizuar nga ana e Institutit Italian të Kulturës që vuri theksin mbi domosdoshmërinë për të zbuluar edhe një herë lidhjen e fortë të kulturës arbëreshe me atë shqiptare.

11

Aggiornamenti Albanesi Intervento del dottor Massimo Gaiani - Ambasciatore d’Italia a Tirana

Ruolo propulsivo della Camera di Commercio Italiana in Albania Albania: “La Cina d’Europa” per le grandi opportunità che offre ai Paesi limitrofi ed in particolare all’Italia ro, del tessile, del calzaturiero.

Dal punto di vista economico, l’AlIl settore delle energie rinnovabania continua a confermarsi una bili, in particolare, rappresenta, realtà dinamica e promettente, le al momento, un comparto di sicui potenzialità di sviluppo percuro interesse per molte azienmangono in larga parte nonode italiane di piccole e medie distante la crisi finanziaria internamensioni, già impegnate in Alzionale in atto. bania nell’ottenimento di conSi è certamente verificato un ralcessioni per la realizzazione di lentamento rispetto alle perforcentrali idroelettriche o in promance degli ultimi sei anni, ma il getti per la costituzione di parPaese ha continuato a registrare chi eolici, per un totale stimato tassi di crescita positivi. di investimenti pari a circa 3 miL’intensità e la solidità dei rapliardi di Euro. porti bilaterali con l’Italia, faciliPer tali ragioni, di concerto con tati da una posizione geografica la Camera di Commercio italiastrategica, dalla dinamicità della na in Albania, l’Ufficio Commergiovane popolazione locale, dalciale dell’Ambasciata d’Italia ha la conoscenza della lingua italiapromosso un “Tavolo di coordina parlata da oltre il 50% degli namento per l’energia” che prealbanesi, trovano piena espresvede riunioni periodiche con i sione nelle eccellenti relazioni principali operatori economici economiche tra i nostri due Paeitaliani impegnati in Albania nella si, fondate su una consolidata produzione di energia rinnovapresenza della nostra imprendibile con iniziative in fase di protoria e su un interscambio comgettazione o già in corso di reamerciale attestatosi intorno ai Dott. Massimo Gaiani lizzazione.

1.800 milioni di Euro nel 2011, che fanno dell’Italia il primo partner dell’Albania, con una quota La forte attenzione dell’imprenditoria italiana nei confronti del pari a circa il 34% dell’intero valore delle esportazioni ed im- mercato albanese è, tra l’altro, confermata in ogni occasione, con visite e missioni di delegazioni istituzionali e non. portazioni effettuate dal Paese con il resto del mondo.

Ritengo utile segnalare che i dati relativi al 2011 hanno, tra A tal proposito, ricordo il recente Seminario organizzato, per l’altro, evidenziato un incremento del 17% dell’interscambio l’appunto, con la C.C.I.A. “La vicina Albania, Paese delle optra Italia ed Albania rispetto al 2010 ed una crescita pari al portunità imprenditoriali” che ha avuto luogo a Brescia nel 18,6% delle sole esportazioni italiane in Albania (1.146 milio- maggio scorso. ni di Euro, per un saldo commerciale a favore dell’Italia di 488 Nel corso di quell’evento, che riscosse notevole successo, ebbi a dire convintamene che l’Albania, pur tenendo conto delle milioni di Euro).

Inoltre, da tempo, l’Italia è il primo investitore nel Paese per differenti scale di grandezza, è oggi, di fatto, “la Cina d’Euronumero di imprese e per joint ventures con le azien- pa” per via delle opportunità che offre ai paesi limitrofi ed in de locali (oltre 400 quelle sinora censite), impegnate particolare all’Italia. settori strategici dell’energia, delle infrastruttu- Come risulta evidente dai miei richiami, un ulteriore impulso 12 nei re, dei servizi e in quelli tradizionali del manifatturie- al consolidamento delle suddette relazioni economiche bilate-

Përditësimi Shqiptar Ndërhyra e Sh.T Massimo Gaiani – Ambasador i Italisë në Shqipëri

Roli shtytës i Dhomës së Tregtisë Italiane në Shqipëri Shqipëria: “Kina e Europës” për mundësitë e mëdha që i ofron Vendeve fqinje e në mënyrë të veçantë Italisë Nga pikëpamja ekonomike, Shqipëria vazhdon të jetë një realitet dinamik dhe premtues, mundësitë e zhvillimit të së cilës mbeten të tilla, pavarësisht nga kriza financiare e momentit.

Megjithatë, është vënë re një ngadalësim i ekonomisë krahasuar me vitet e fundit, por gjithsesi Vendi vazhdon të ketë një rritje pozitive.

Marrëdhënia dypalëshe e ngushtë me Italinë si dhe pozicioni gjeografik mjaft strategjik, dinamizmi i popullsisë së re vendase, njohja e gjuhës italiane e cila flitet nga më shumë se gjysma e popullsisë, gjejnë shprehje edhe në marrëdhëniet ekonomike ndërmjet dy Vendeve tona, të bazuara në praninë e konsoliduar tashmë të sipërmarrjes sonë si dhe në shkëmbimet tregtare që për vitin 2011 kanë arritur në 1.800 milionë

Euro, duke e kthyer Italinë në partnerin e parë tregtar të Shqipërisë, me një nivel prej rreth 34% të vlerës totale të importeve të Shqipërisë.

Mendoj së është e dobishme të përmend se të dhënat për vitin 2011 kanë vënë në pah, ndër të tjera, një rritje prej 17% të shkëmbimeve ndërmjet Italisë dhe Shqipërisë, në krahasim me vitin 2010 si dhe një rritje prej 18,6% te eksporteve italiane në Shqipëri(1.146 milionë Euro, për një bilanc tregtar në favor të Italisë prej 488 milionë Eurosh). Gjithashtu,prej kohësh Italia është investitori i parë në Vend për nga numri i bizneseve dhe joint ventures të realizuara me bizneset vendase (mbi 400 deri tani të regjistruara), të angazhuar në sektorë strategjikë si energjia, infrastruktura, shërbimet si dhe në sektorë tradicionalë si sektori i manifakturës, ai tekstil dhe i këpucëve.

Në mënyrë të veçantë, sektori i energjisë së rinovueshme paraqet në këto momente një sektor me interes për shumë firma italiane të vogla dhe të mesme që janë në përpjekje e sipër për marrjen e konçesioneve për realizimin e centraleve hidroenergjetike, ose të centraleve eolike, për një total ivestimesh prej 3 miliardë Eurosh. Për këto arsye, në marrëveshje me Dhomën e Tregtisë Italiane në Shqipëri, Zyra Tregtare pranë Ambasadës Italiane në Tiranë ka promovuar një “Tavolinë koordinimi për energjinë” që parashikon mbledhje periodike me operatorët ekonomikë italianë më kryesorë që operojnë në Shqipëri në sektorin e prodhimit të energjisë së rinovueshme, me nisma në fazë projektimi apo që tashmë janë në fazë zbatimi.

Vëmendja e sipërmarrjes italiane kundrejt tregut shqiptar përforcohet edhe më tej, rast pas rasti, me vizita dhe misione të delegacioneve istitucionale dhe jo vetëm.

Në këtë kuadër, kujtoj seminarin e organizuar në bashkëpunim me C.C.I.A. “Shqipëria e afërt, Vendi i mundësive të sipërmarjes” që u mbajt në Bresha, Majin që shkoi.

Gjatë këtij eventi që pati mjaft sukses, përmenda me bindje faktin se Shqipëria, pa patur parasysh diferencën e madhe në shkallën e madhësisë teritoriale, është sot “Kina e Europës” për nga mundësitë që ofron për vender fqinje e në veçanti për Shqipërinë.

Siç suket qartë nga sa u përmend, një tjetër impuls për përforcimin e marrëdhënieve ekonomike 13

Aggiornamenti Albanesi rali è fornito dal ruolo propulsivo che svolge la neo costituita Camera di Commercio Italiana in Albania (C.C.I.A.), che accoglie attualmente 140 imprese italiane ed albanesi, presenti su tutto il territorio nazionale e rappresentative dei più diversi settori produttivi.

Oltre ad eventi e manifestazioni, corre obbligo ricordare come la C.C.I.A. operi in perfetta sintonia con l’Ufficio Commerciale dell’Ambasciata d’Italia in particolare e, più in generale, con lo Sportello Unico per le Imprese che, oltre al citato Ufficio Commerciale vede la presenza attiva dell’Agenzia per la Promozione all’Estero e l’Internazionalizzazione delle Imprese Italiane (ex ICE).

Alla luce dell’intensa e prolifica attività dei sopra citati organismi italiani presenti nel Paese, sono quindi certo che i già solidi rapporti economici bilaterali tra Italia ed Albania non potranno che far registrare maggiori e importanti passi in avanti.

Auspico che ciò possa avvenire, ove possibile, anche attraverso il mio personale e convinto apporto.

Massimo Gaiani Ambasciatore d’Italia

Nato ad Adis Abeba il 28 maggio 1956 Laurea in Economia e Commercio - Università “La Sapienza” di Roma.

Marzo 2006-Novembre 2011, Direttore Generale presso il Dipartimento politiche europee della Presidenza del Consiglio dei Ministri. Responsabile della Segreteria del Comitato interministeriale per gli affari comunitari europei.

Aprile 2005-Novembre 2011, Consigliere diplomatico del Ministro per le politiche europee.

Febbraio 2004 – Aprile 2005, MAE Consigliere giuridico del Direttore generale per le risorse umane.

Maggio 2002 – Gennaio 2004, MAE – Direzione generale per l’integrazione europea. - Capo della divisione relazioni esterne dell’Unione europea, responsabile per l’allargamento.

Agosto 1999 – Maggio 2002, Ambasciata d’Italia a Washington Consigliere responsabile per le questioni militari e di sicurezza.

Novembre 1996 – Luglio 1999, MAE Capo della Divisione Assunzioni.

Gennaio – Ottobre 1996, Consigliere diplomatico del Ministro per il bilancio.

Dopo l’ingresso nella carriera diplomatica nel 1982, ha svolto numerosi incarichi presso il MAE e presso le missioni diplomatiche di Montreal, Washington e Bruxelles.

14

dypalëshe jepet edhe nga roli shtytës që zhvillon Dhoma e Tregtisë Italiane në Shqipëri (C.C.I.A.), e cila aktualisht ka në gjirin e saj rreth 140 firma italiane dhe shqiptare të pranishme në të gjithë territorin kombëtar e që përfaqësojnë sektorë të ndryshëm.

Përveç eventeve dhe organizimeve të ndryshme, duhet përmendur se C.C.I.A. zhvillon aktivitetin e saj në bashkëveprim me Zyrën Tregtare të Ambasadës Italiane në veçanti dhe në pëgjithësi me Sportelin e Vetëm për Bizneset ku perfshihet edhe Agjencia për Promovimin Jashtë Vendit dhe Internacionalizimin e Firmave Italiane (ex ICE).

Duke pasur parasysh veprimtarinë intensive dhe frytdhënëse të organizmave italiane të pranishëm në Vend, jam i sigurt se mardhëniet e forta tashmë midis Italisë dhe Shqipërisë nuk do të bëjnë gjë tjetër veçse të shënojnë hapa të mëtejshëm edhe më të rëndësishëm.

Uroj që kjo gjë të mund të ndodhë edhe përmes ndihmës sime personale.

Massimo Gaiani Ambasadori i Italisë

Lindur në Adis Abeba më 28 Maj 1956 Diplomuar për Ekonomi në Universitetin “La Sapienza” të Romës.

Mars 2006-Nëntor 2011, Drejtor i Përgjithshëm pranë Departamentit të Politikave Europiane pranë Këshillit të Ministrave. Përgjegjës i Sekretarisë së Komitetit Ndërministror për Punët Komunitare Europiane.

Prill 2005-Nëntor 2011 Këshilltar Diplomatik i Ministrit për Çështjet Europiane.

Shkurt 2004 – Prill 2005 Ministria e Punëve të Jashtme - Këshilltar Juridik i Drejtorit të Përgjithshëm të Burimeve Njerëzore.

Maj 2002 – Janar 2004 Ministria e Punëve të Jashtme – Drejtoria e Përgjithshme për Integrimin Europian - Drejtor i Divizionit për Marrëdhëniet e Jashtme të Bashkimit Europian, Përgjegjës për Zgjerimin.

Gusht 1999 – Maj 2002, Ambasada Italiane ne Uashington - Këshilltar Përgjegjës për Çështjet Ushtarake dhe të Sigurisë.

Nëntor 1996 – Korrik 1999 Ministria e Punëve të Jashtme - Drejtor i Divizionit të Punësimit.

Janar – Tetor 1996 Këshilltar Diplomatik i Ministrit të Financave - Pas hyrjes në karrierën diplomatike në vitin 1982, ka zhvilluar detyra të shumta pranë Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe pranë Misioneve Diplomatike në Montreal, Uashington dhe Bruksel.

Përditësimi Shqiptar

Seminario a Brescia

Seminar në Bresha

LA VICINA ALBANIA, PAESE DELLE OPPORTUNITÀ IMPRENDITORIALI

SHQIPËRIA E AFËRT, VENDI I MUNDËSIVE PËR SIPËRMARRJE

Presso la Sala Consiliare della Camera di Commercio di Brescia nel maggio scorso si è tenuto il Seminario: “LA VICINA ALBANIA, PAESE DELLE OPPORTUNITÀ IMPRENDITORIALI”.

La Camera di Commercio Italiana in Albania, in collaborazione con ProBrixia – Agenzia della CCIAA di Brescia, ha inteso promuovere un’occasione di presentazione del Paese Albania alle aziende bresciane. All’evento, che ha registrato un’importante presenza dell’imprenditoria bresciana, ha partecipato l’Ambasciatore d’Italia in Albania Massimo Gaiani, che nel suo intervento ha sottolineato come l’Albania sia un Paese con una posizione strategica, con una popolazione giovane, dove la lingua italiana è diffusa in tutti i settori della società e dove esistono opportunità in vari settori come: energia, turismo, agricoltura, manifatturiero e costruzioni.

Dopo gli interventi del Presidente della Camera di Commercio di Brescia Francesco Bettoni, del Direttore ProBrixia Massimo Ziletti e del Rappresentante dell’Agenzia per lo Sviluppo degli

Pranë sallës së konferencave të Dhomës së Tregtisë së qytetit të Breshas, Majin e shkuar, u organizua seminari: “SHQIPËRIA E AFËRT, VENDI I MUNDËSIVE PËR SIPËRMARRJE”.

Dhoma e Tregtisë Italiane në Shqipëri, në bashkëpunim me ProBrixia – Agjenci e Dhomës së Tregtisë së Breshas, pati si qëllim promovimin e mundësisë së prezantimit të Shqipërisë tek bizneset breshane. Në eventin që shënoi një prani të konsiderueshme të sipërmarrjes breshane, morën pjesë Ambasadori i Italisë në Shqipëri Massimo Gaiani, i cili gjatë ndërhyrjes së tij nënvizoi faktin se si Shqipëria, me një piozicion strategjik, me një popullsi të re ku gjuha italiane është e përhapur në të gjithë sektorët, ofron mundësi në fusha të ndryshme, si në energjitikë, në turizëm, bujqësi, në sektorin e manifakturave dhe në atë të ndërtimit.

Pas ndërhyrjes së Presidentit të Dhomës së Tregtisë së Breshas Françesko Bettoni, të Drejtorit të ProBrixia-s Massimo Ziletti dhe të Përfaqësueses së Agjencisë për Zhvillimin e In-

15

Aggiornamenti Albanesi Investimenti in Albania Silvi Gruda che ha illustrato le opportunità che offre il Paese Albania, il Presidente della C.C.I.A. Maurizio Zannier, ha presentato la Camera di Commercio Italiana in Albania riconosciuta dal Governo Italiano nel 2011 come punto di riferimento per tutti gli imprenditori italiani. Nel suo intervento Zannier ha ricordato la sua esperienza di 17 anni nel Paese delle Aquile.

Zannier ha voluto far rappresentare anche ad altri componenti del Direttivo della C.C.I.A. la loro positiva esperienza in terra albanese al fine di invitare i suoi colleghi bresciani a vedere l’Albania come un’opportunità. Sono, quindi, intervenuti i consiglieri Carmine Cipro e Giordano Gorini. Carmine Cipro, Amministratore della Società Manifacture Italiana CISA - Settore Meccanico, oltre ad aver parlato della decennale esperienza della sua attività in Albania, ha illustrato anche le iniziative di Manifacture Italiana nel campo sociale come l’Asilo nido e varie iniziative nel campo sanitario per i dipendenti dell’azienda. Giordano Gorini, Amministratore Essegei, Gruppo Camuna Idroelettrica - Settore Energetico, altra società bresciana ha parlato del settore idroelettrico, “un settore che in Italia è già saturo, mentre in Albania offre enormi possibilità di crescita”. Dopo le relazioni è seguito un interessante dibattito fra le aziende intervenute che rappresentavano diversi settori dell’imprenditoria bresciana.

Nel 2013 la C.C.I.A. organizzerà una missione in Albania in collaborazione con ProBrixia Agenzia per l’Internazionalizzazione della Camera di Commwercio di Brescia.

Il Convegno ha avuto ampio spazio sulle pagine economiche della stampa locale.

16

vestimeve në Shqipëri Silvi Gruda, e cila bëri një përshkrim të mundësive që ofron Shqipëria, Presidenti i C.C.I.A Maurizio Zannier prezantoi Dhomën e Tregtisë Italiane në Shqipëri, të njohur nga Qeveria italiane në vitin 2011, si një pikë referimi për të gjithë sipërmarrësit e italianë. Gjatë ndërhyrjes së tij, Zannier solli në vëmendje të të pranishmëve përvojën e tij 17 vjeçare në Vendin e Shqiponjave. Zannier përfaqësoi edhe anëtarë të tjerë të Këshillit Drejtues të C.C.I.A., përvojën e tyre pozitive në tokën shqiptare, me qëllimin për të ftuar kolegët e tij breshanë ta shohin Shqipërinë si një mundësi. Më tej ndërhynë dhe anëtarët e Këshillit Drejtues të C.C:I.A; Karmine Çipro dhe Xhordano Gorini. Karmine Çipro, Administrator i shoqërisë “Manifacture Italiana CISA” sektori mekanik, përveçse foli për përvojën e tij dhjetëvjeçare në Shqipëri, tregoi edhe mbi nismat e firmës së tij në fushën sociale, si për shembull kopshti që ka ndërtuar si dhe nisma e shërbime të tjera në fushën shëndetësore, për vartësit e tij. Xhordano Gorini, Administrator i shoqërisë “Essegei”, Grupi “Camuna Idroelettrica” i sektorit energjitik, një tjetër shoqëri breshane, foli mbi këtë sektor që “në Itali është i ezauruar tashmë, ndërsa në Shqipëri ofron mundësi të mëdha rritjeje”.

Punimet vijuan me një debat interesant ndërmjet firmave që përfaqësonin sektorë të ndryshëm të sipërmarrje së qytetit të Breshas. Në vitin 2013, C.C.I.A. do të organizojë një mision në Shqipëri, në bashkëpunim me ProBrixia-n, Agjencia për Internacionalizimin e Bizneseve, pjesë e Dhomës së Tregtisë së Breshas. Konferenca pati një impakt të gjerë në faqet ekonomike të shtypit lokal.

Përditësimi Shqiptar

TAVOLO ENERGIA: UN MODO CONCRETO DI FARE “SISTEMA PAESE”

TRYEZA E ENERGJISE: NJË MËNYRË KONKRETE PËR TË BËRË “SKUADER”

Il Settore energetico è uno dei settori di Sektori i energjisë është një nga sektorët maggiore attrazione per investimenti in Almë tërheqës që ofron Shqipëri për të invebania, Paese che offre opportunità interesstuar. Situata e përgjithshme e Sistemit santi in questo campo. La situazione geneenergjetik shqiptar ofton në fakt një potenrale del Sistema energetico albanese precial të madh, potencial ky që ka shtyrë shusenta, infatti, grandi potenzialità che indumë investitorë italianë ti drejtohen këtij trecono molti investitori italiani ad affacciarsi gu. Të shumta janë vështirësitë që nuk a questo mercato. Tante sono, però, nello lejojnë zhvillimin përfundimtar të këtij sekstesso tempo, le criticità che ancora si fraptori në nivelet e shpresuara nga vëtë Qevepongono ad un decollo definitivo del settoria Shqiptare. re, come auspicato dallo stesso Governo Për këtë arsye, CCIA i është bashkuar me albanese. entuziazëm nismes së Ambasadës Italiane Per questo la nostra Camera ha aderito con nën drejtimin e vetë Sh.T Ambasadori Masentusiasmo all’impostazione dell’Ambasciasimo Gaiani dhe nga Dr. Raffaella Valentini, ta d’Italia, nelle persone dell’Ambasciatore Shefe e Zyres Tregtare, për të ngritur Giordano Gorini Massimo Gaiani e della Dottoressa RaffaConsigliere del Direttivo e “Tryezën e Energjisë”, me qëllim përfshiresponsabile commissione ella Valentini, capo dell’Ufficio Commerciale, rjen e operatoreve italianë qe operojnë në Energia C.C.I.A. nel voler costituire un “Tavolo Energia” cui ketë sektor për të diskutuar së bashku aspekpotessero partecipare gli operatori italiani del settore per af- tet, problematikat dhe zgjidhjet me qëllim realizimin e projekfrontare insieme gli aspetti riguardanti la realizzazione dei teve te tyre. Tryesa e Energjisë në Shqipëri përfshin një gamë rispettivi progetti. të gjerë të kompanive italiane që operojnë në forma të ndryshIl Tavolo Energia Albania raggruppa un vasto insieme di im- me në Shqipëri (prodhimi dhe transmetimi i energjisë, proprese italiane presenti in Albania, che operano a vario titolo dhimi i komponentëve, projektimi, ndërtimi i impianteve, fi(produzione e trasmissione di energia, fabbricazione compo- nancime, etj ...) në fushën e energjisë së rinovueshme. Tryenenti, progettazione, costruzione impianti, finanziamento, za, nën kujdesin e Ambasadës Italiane në Shqipëri, operon ecc…) nel settore delle energie rinnovabili. Il Tavolo, sotto nën koordinimin e Dhomës së Tregtisë Italiane në Shqipëri, l’egida dell’Ambasciata Italiana in Albania, opera all’interno kjo e fundit e njohur nga Qeveria Italiane, nga Unioncamere della Camera di Commercio Italiana in Albania, riconosciuta dhe e antarësuar pranë Assocamerestero. dal Governo italiano, associata ad Assocamerestero e ricono- Qëllimi i tryezës është të mbështesë aktivitetet e kompanive sciuta da Unioncamere. italiane që operojnë në sektorin energjetik shqiptar, kryesisht Scopo dell’attività del Tavolo è il sostegno all’attività delle im- në lidhje me çështjet legjislative dhe rregullatore si me palën prese italiane del settore energetico albanese, con particola- shqiptare ashtu dhe me atë italiane. Përpos kësaj, objektivi re riferimento alla composizione dei problemi legislativi e nor- primar është organizimi dinamik i një “Skuadre”, në kuadër të mativi, sia dal lato albanese che da quello italiano. Nello spe- nje koordinimi dhe bashkëpunimi midis kompanive të ndryshcifico la volontà è quella di sviluppare una dinamica di “Siste- me italiane - si private dhe institucionale – me qëllim nxitjen e ma-Paese”, dove il coordinamento e l’aggregazione tra i di- zhvillimit të bizneseve italiane si dhe rritjen e ndikimit të Itaversi operatori italiani – sia privati che istituzionali – costitui- lisë ne ekonominë shqiptare. sca un elemento capace di favorire il concreto sviluppo delle Situata energjetike në Shqipëri, vitet e fundit ka qënë e karaknostre imprese e di incrementare l’influenza ed il ruolo del terizuar nga një gjendje tejet kritike, çdokush sot ka në kujtenostro Paese nell’ambito economico albanese. së racionalizimin ditor të ofrimit në orë të caktuara të enerLa situazione energetica albanese, partita negli anni passati gjisë, por sot situata paraqitet me nje përmirësim të lehtë da una condizione di grande criticità, quando è nel ricordo di falë edhe politikës së importimit të energjisë nga tutti l’esperienza di un razionamento quotidiano in varie fasce jashtë vendit si dhe së fundmi rritjes së prodhimit të orarie dell’energia erogata, presenta oggi un netto migliora- brendshëm. Shqipëria ka një potencial hidroelektrik mento grazie ad una politica di importazione di energia dal- që e lejon te pozicionohet në vendin e dytë në Evropë 17

Aggiornamenti Albanesi l’estero e, negli ultimi tempi, ad un maggiore incremento della produzione interna. L’Albania ha un potenziale idroelettrico secondo in Europa solo alla Norvegia ed alla Svizzera, potenziale di cui solo il 35% circa viene sfruttato.: da qui il pressante interesse da parte di investitori italiani, le cui competenze tecnologiche rappresentano una garanzia per lo sviluppo dei progetti italiani in Albania. Ecco che il “Tavolo Energia” e, più in generale, la C.C.I.A. rappresentano un sicuro punto di riferimento anche per i nuovi investitori. Per dare concretezza al nostro impegno, come coordinatore del “Tavolo” e responsabile del Settore Energia della C.C.I.A., ritengo significativo ripercorrere i passi salienti del percorso, ancora in itinere, che evidenzia l’azione sinergica e collaborativa dell’iniziativa nella tavola qui riportata.

Giordano Gorini

pas Norvegjisë dhe Zvicër, potencial nga i cili vetëm 35% është përdorur: ky është dhe shkaku që ka nxituar interesin e investitorëve italianë, eksperienca dhe teknologjia e tyre janë një garanci për zhvillimin e projekte italiane në Shqipëri.

Për këtu arsye “Tryeza e Energjisë” dhe, më në përgjithësi CCIA, përfaqësojnë një pikë referimi të sigurtë për investitorët e rinjë.

Për t’i dhënë formë angazhimit tonë, ne cilësine e Koordinatorit të “Tryezës” dhe Përgjegjësit të Sektorit të Energjisë pranë CCIA, e konsideroj të nevojshme të ripërshkoj hapat kryesore të rrugës së bërë dhe çka do bëjmë, me qëllim realizimin e kësaj nismë kaq të rëndesishme.

Giordoano Gorini Këshiltar i Këshilit Drejtues dhe Përgjegjës i Sektorit të Energjisë pranë CCIA

1. Prima convocazione del “Tavolo Energia” 19/01/2012 a. Tutti intorno al tavolo b. Analisi della situazione: criticità e convergenze c. Richieste imprenditori e necessità del settore energetico: i. Prezzi di vendita dell’energia · La logica del mercato europeo · Validità dei prezzi in un’ottica almeno quinquennale ii. Applicazione degli accordi governativi Italia-Albania d. Iniziative immediate: i. Lettera al Sott.rio Dassù ii. Lettera al Presidente Ente Regolatore Energetico albanese 2. Incontro con Presidente ERE Sokol Ramadani (16.02.2012) 3. Incontro al Mise con Ing. Gilberto DIALUCE (06 marzo 2012) Direttore Direzione Generale per la sicurezza dell’approvvigionamento e le infrastrutture energetiche 4. Incontro c/o Authority Energia con: Commissario Dott. Alberto Biancardi e Responsabile Rel. Internazionali Dott. Fabio Tambone (06 marzo 2012) 5. Nuovo incontro del tavolo il 29.03.2012 alla presenza di: a. Ambasciatore d’Italia in Montenegro: S.E. Sergio Barbanti b. Authority Energia: Commissario Dott. Alberto Biancardi e Responsabile Rel. Internazionali Dott. Fabio Tambone c. Bers: Dott. Fabio Serri, Dott. Giulio Moreno d. Terna: Ing. Gabriele Manduzio 6. Formalizzazione richiesta a ERE per modifica contratto di compravendita dell’energia (24/05/2012) 7. Incontro c/o Sace Milano (04/07/2012) 1. incontro a Roma c/o MISE con il Sott.rio Claudio DeVincenti (29/08/2012) al quale hanno partecipato anche i vertici del Ministero dello sviluppo: i Dirigenti Responsabili Ing. Gilberto Dialuce, dott. Leonardo Senni, dott. Ëolfang D’Innocenzo oltre che il Consigliere Diplomatico del Ministero degli Esteri Dott. Giorgio Novello 2.

Lettera al Sott.rio De Vincenti con le richieste concrete del Tavolo 3.

Riunione c/o ERE con Segretario Generale CCIA per udienza richiesta modifica Contratto di compravendita energia 4.

07/12/12 udienza definitiva con approvazione da parte del board dei Commissari ERE della richiesta di modifica del contratto di compravendita dell’Energia come da richiesta della Camera di Commercio Italiana in Albania

1. Mbledhja e parë e “Tryezës së Energjisë” më datë 19/01/2012 a. Të gjithë rreth tryezës b. Analiza e situatës: vështirësitë dhe nevojat c. Kërkesat e investitoreve dhe nevojat e sektorit të energjisë: i. Çmimi i shitjes së energjisë • Logjika e tregut evropian • Vlefshmëria e çmimeve në një këndvështrim të paktën pesëvjeçar ii. Zbatimi i marrëveshjeve bilaterale Itali - Shqipëri d. Nisma të menjëhershëm: i. Shkresë drejtuar Nën Sekretarit Dassù ii. Shkresë drejtuar Kryetarit të Entit Rregullator të Energjisë në Shqipëri - ERE 2. Takim me Kryetarin e ERE, Z. Sokol Ramadani (16 shkurt 2012) 3. Takim me Gilberto DIALUCE, Drejtori i Përgjithshëm për Sigurimin e Infrastrukturave dhe Furnizimin me Energji pranë Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik në Itali (6 mars 2012).

4. Takim pranë Autoritetit të Energjisë me Komisionerin Dr. Alberto Biancardi dhe Përgjegjësin për Marrëdhëniet Ndërkombëtare Dr. Fabio Tambone (6 mars 2012) 5. Takimi i radhes së “Tryesës” me datë 29 mars 2012, në prani të: a. Ambasadorit italian në Mal të Zi: Z.T Sergio Barbanti b. Autoriteti i Energjisë: Komisionerit Dr. Alberto Biancardi dhe Përgjegjësit për Marrëdhëniet Ndërkombëtare Dr. Fabio Tambone, c. BERZH: Dr. Fabio Serri, Dr. Giulio Moreno d. Terna: Dr. Gabriele Manduzio 6. Formalizimi i kërkesë për modifikimin e kontratës së shitjes së energjisë drejtuar ERE (2012/05/24) 7. Mbledhje pranë SACE Milan (2012/04/07) 8. Takim në Romë, pranë Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik me Nën Sekretarin Claudio Devincenti (2012/08/29), në te cilën morën pjesë dhe krerët e Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik: Drejtoret përgjegjës Dr. Gilberto Dialuce, Dr. Leonardo Senni, Dr. Wolfgang D’Innocenzo edhe si Këshilltari Diplomatik i Ministrisë së Punëve të Jashtme Dr. Giorgio Novello 9. Shkresë me kërkesat konkrete të Tryezës drejtuar Nën Sekretarit De Vincenti 10. Mbledhje prane ERE me pjesmarrjen e Sekretarit të Përgjithshëm të CCIA për diskutimin e kërkesës për modifikimin e kontratës së shitjes së energjisë.

11. 07/12/12 - Seanca e fundit për miratimin nga ana e Bordit të Komisionerëve të EREs së kërkesën së Dhomës së Tregtisë Italiane në Shqipëri për modifikimin e kontratës së shitjes së Energjisë.

18

Përditësimi Shqiptar

MISSIONE A PRATO La Camera di Commercio Italiana in Albania, nel maggio, in collaborazione con l’Ufficio Scolastico dell’Ambasciata d’Italia a Tirana ha organizzato a Prato una missione con rappresentanti del Ministero dell’Istruzione Pubblica albanese.

Scopo della visita è stato quello di favorire conoscenze e competenze specifiche nel settore della formazione tecnico professionale, specialmente nel settore tessile ed in quello turistico alberghiero. La delegazione albanese era composta da: Fatmir Vejsiu, Direttore per le Politiche scolastiche pre-universitarie del Ministero dell’Istruzione Pubblica, Arjana Bekteshi, Direttrice Regionale Scolastica di Tirana, Merita Zylai, Direttrice dell’Istituto Tecnico Commerciale di Tirana, Hedie Gjoni, Direttrice dell’Istituto Tecnico Elettrico di Tirana. L’organizzazione è stata curata dal Vice Presidente della C.C.I.A. Luigi Nidito e dal Responsabile Ufficio Scolastico dell’Ambasciata Italiana in Albania Vito Stigliani, in collaborazione con il Comune di Prato e la Provincia di Prato.

Nei settori tessile e turistico-alberghiero molte sono le opportunità di sbocchi professionali importanti per i giovani albanesi: a questo riguardo le autorità scolastiche albanesi vogliono sviluppare nel settore della formazione professionale una cooperazione tra il sistema scolastico italiano e quello albanese, al fine di formare il capitale umano necessario allo sviluppo socio-economico di questo Paese, con un ritorno positivo anche per gli investimenti stranieri. La delegazione, oltre ad essere ricevuta dal Sindaco di Prato e dalla Vice Presidente del-

la Provincia di Prato. La missione ha svolto visite guidate ed incontri con i Docenti dell’Istituto Tecnico Industriale “Tullio Buzzi” di Prato, eccellenza in Italia nel tessile, e con l’Istituto Professionale Alberghiero Statale di Montecatini, eccellenza in Italia nel settore turistico-alberghiero.

La missione ha registrato l’assoluto interesse da parte della delegazione albanese e la disponibilità a future collaborazioni delle scuole italiane coinvolte, con l’impegno a proseguire la collaborazione in autunno con una missione italiana a Tirana.



MISION NË PRATO Dhoma e Tregtisë Italiane në Shqipëri, në muajin Maj, në bashkëpunim me Zyrën e Shkollave të Ambasadës Italiane në Tiranë, organizoi një mision në Prato, me përfaqësues të Ministrisë së Arsimit të Shqipërisë.

Qëllimi i vizitës ishte të favorizoheshin njohjet dhe kompetencat specifike në sektorin e formimit tekniko-profesional, në veçanti në sektorin tekstil dhe në atë të turizmit dhe hotelerisë.

Delegacioni shqiptar përbëhej nga Fatmir Vejsiu, Drejtor për Politikat Shkollore Parauniversitare në Ministrinë e Arsimit, Arjana Bekteshi, Drejtoreshë e Arsimit Rajonal të Tiranës, Merita Zylai, Drejtore e Institutit Tekniko-Tregtar të Tiranës, Hedie Gjoni, Drejtore e Institutit Tekniko-Elektronik të Tiranës.

Për organizimin u kujdes Zv/Presidenti i C.C.I.A Luigi Nidito dhe Drejtori i Zyrës së Shkollave pranë Ambasadës Italiane në Tiranë Vito Stigliani, në bashkëpunim me Komunën dhe Provincën e Pratos.

Për sa i përket sektorit tekstil dhe atij turistik e të hotelerisë, janë të shumta mundësitë e zhvillimit profesional për të rinjtë hqiptarë: në këtë kuadër, Autoritetet shkollore shqiptare dëshirojnë të zhvillojnë në sektorin e formimit profesional, një bashkëpunim ndërmjet sistemit italian dhe atij shqiptar, me qëllimin për të formuar kapitalin njerëzor të nevojshëm për zhvillimin socioekonomik të këtij Vendi, me një përgjigje pozitive edhe për investimet e huaja. Delegacioni, përveçse u prit nga Kryetari i Bashkisë së Pratos dhe nga Zv/Presidentja e Provincës së Pratos, zhvilloi gjithashtu vizita dhe takime me Docentë të Institutit Tekniko-Industrial “Tullio Buzzi” të Pratos, leader në Itali për sa i përket sektorit tekstil si dhe me Institutin Profesional Shtetëror të Hotelerisë në Montekatini, leaderi italian në sektorin turistik dhe të hotelerisë.

Misioni shënoi një interes të madh nga ana e delegacionit shqiptar për bashkëpunime të ardhshme të shkollave 19 italiane të përfshira, me angazhimin për të vazhduar bashkëpunimin në vjeshtë, me një mision italian në Tiranë.

Aggiornamenti Albanesi

“TOSCANA - ALBANIA: CRESCERE INSIEME” Tirana - Scutari - Lezhe Nel mese di giugno la C.C.I.A. ha ricevuto la visita di una delegazione guidata dal Presidente della Provincia di Firenze Andrea Barducci e composta dal Consigliere della Provincia di Firenze Mauro Costi, dal Presidente del Consiglio Provinciale di Pistoia Marco Onari, dal Consigliere della Provincia di Pistoia Silvano Calistri e da 15 imprenditori italiani e albanesi, che operano da anni in Toscana.

Della delegazione arrivata dalla Toscana facevano parte i rappresentanti di Assoalbania, Associazione di imprenditori albanesi in Italia, con sede a Firenze, di cui ICSE & CO (International Center for Southern Europe) è il partner principale ed il più stretto collaboratore. La missione ha affrontato gli aspetti dello sviluppo del turismo italiano verso l’Albania.

Il Vice Presidente C.C.I.A. Luigi Nidito, dopo aver illustrato il ruolo che la Camera di Commercio Italiana svolge per gli imprenditori italiani, si è soffermato sull’impegno per un turismo rispettoso dell’ambiente, settore nel quale gli investitori italiani potranno portare un notevole contributo, anche in riferimento alle potenzialità di investimenti legati ai Fondi di Pre-adesione all’UE (IPA).



“TOSKANA SHQIPËRIA: TË RRITEMI SËBASHKU”

20

Tiranë Shkodër Lezhë

Në muajin Qershor, Dhoma e Tregtisë Italiane në Shqipëri priti një delegacion me në krye Presidentin e Provincës së Firences Andrea Barduçi e të përbërë nga Këshilltari i Provincës së Firences Mauro Kosti, Presidenti i Këshillit Bashkiak të Pistoias Marko Onari, nga Këshilltari i Provincës së Pistoias Silvano Kalistri si dhe nga 15 sipërmarrës italianë dhe shqiptarë që ushtrojnë aktivitetin e tyre prej vitesh në Toskana.

Misioni diskutoi mbi aspektet e zhvillimit të turizmit italian drejt Shqipërisë.

Zv/Presdienti i C.C.I.A. Luixhi Nidito, pasi bëri një përshkrim të rolit që Dhoma e Tregtisë kryen për sipërmarrësit italianë, u ndal në anazhimin për një turizëm në respekt të mjedisit, sektor ky në të cilin sipërmarrësit italianë do të mund të sjellin një kontribut të ndjeshëm edhe duke iu të mundësive investuese të lidhura me fondet e Para-Aderimit në UE (IPA).

Përditësimi Shqiptar

PROFUMI DI...VINI DEGUSTAZIONE DEL VINO ITALIANO Nell’ambito delle iniziative approvate dal Direttivo C.C.I.A. e comunicate al Ministero dello Sviluppo Economico, la Camera di Commercio Italiana in Albania in collaborazione con Ital–Alb Holding, ha organizzato nel mese di giugno, presso il Ristorante Florentina, Elbasan, la “DEGUSTAZIONE DEL VINO ITALIANO”. All’evento hanno partecipato membri della C.C.I.A., rappresentanti del Potere Locale della Zona di Elbasan, nonché ristoratori e commercianti del settore vinicolo.

AROMË VERËASH D EG US T IM I VERËRAVE ITALIANE

Në kuadrin e nismave të aprovuara nga Këshilli Drejtues i Dhomës e që i janë komunikuar Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik, CCIA, në bashkëpunim me Ital–Alb Holding, organizoi në muajin Qershor, pranë restorantit “Florentina”, Elbasan, “DEGUSTIMIN E VERËS ITALIANE”. Në këtë event morën pjesë anëtarë të Dhomës, përfaqësues të Pushtetit Lokal të Zonës së Elbasanit si dhe pronarë restorantesh dhe tregtarësh të sektorit të prodhimit të verërave.



XIII MEETING DEI SEGRETARI GENERALI CAMERE DI COMMERCIO ITALIANE ALL’ESTERO

INVESTIRE IN FUTURO A fine giugno primi di luglio si è svolto a Verona l’incontro annuale dei Segretari Generali delle Camere associate ad Assocamerestero, occasione, estremamente importante per contatti sempre più stretti fra le Camere e per il tessuto imprenditoriale italiano.

Il meeting ha «offerto ad imprese, enti ed istituzioni, la rara opportunità di entrare in contatto, in un unico contesto, con i rappresentanti di diversi mercati potenziali per ottenere informazioni su prospettive ed opportunità di collaborazione commerciale con le economie dei paesi rappresentati». All’assemblea ed agli incontri b2b ha partecipato Alda Bakiri, Segretario Generale della C.C.I.A..

TAKIMI I XIII-të I SEKRETARËVE TË PËRGJITHSHËM TË DHOMAVE TË TRGEGTISË JASHTË VENDIT

TË INVESTOSH NË TË ARDHMEN Në fund të Qershorit, u zhvillua në Verona takimi i përvitshëm i Sekretarëve të Përgjithshëm të Dhomave të Tregtisë të anëtarësuara pranë Assocamerestero-s, një rast ky jashtëzakonisht i rëndësishëm për sipërmarrjen italiane.

Takimi i «ofroi firmave, enteve dhe institucioneve një mundësi të rrallë për të hyrë në kontakt, në një kontekst të vetëm, me përfaqësuesit e tregjeve të ndryshëm, për të marrë informacione mbi perspektivat dhe mundësitë e bashkëpunimit tregtar me ekonomitë e Vendeve të përfaqësuara».

Në Asamble dhe në takimet që pasuan b2b mori pjesë Alda Bakiri, Sekretare e Përgjithshme e C.C.I.A..

21

Aggiornamenti Albanesi

XXI Convention mondiale delle Camere di Commercio Italiane all’Estero Aereo Tirana Roma. Partenza col treno alle 6 del 15 Ottobre per Perugia. Andavo a partecipare in rappresentanza della nostra Camera di Commercio dove dal 13 al 17 Ottobre si svolgeva la Convention mondiale della C.C.I.E..

Il 15 mattina al Palazzo dei Priori avrei partecipato al Convegno dal titolo “Reti, filiere e qualità dell’Internazionalizzazione per i territori: cultura, turismo, credito e servizi per le PMI”, ospite d’onore il Ministro dello Sviluppo Economico Corrado Passera.

Nel pomeriggio del 15 Ottobre e nella successiva giornata del 16, oltre ad assistere a workshop settoriali rivolti ai poli di eccellenza della produzione Umbra, avrei partecipato agli incontri previsti tra le aziende locali e i rappresentanti delle Camere di Commercio Italiane all’Estero.

Alle precedenti giornate della Convention del 13 e 14 Ottobre, relative allo svolgimento dei lavori interni per le scadenze statutarie ed il rinnovo dei responsabili di area, la nostra C.C.I.A. è stata rappresentata dal Vice Presidente Vicario Luigi Nidito.

Dalla stazione all’albergo e subito a piedi attraverso dieci minuti di inusitate bellezze architettoniche della città, entravo nel Palazzo dei Priori e mi sedevo su una cassapanca seicentesca che decora magnificamente tutto un lato della stupenda Sala dei Notari. Stordito dalla bellezza e dal fascino artistico dei locali iniziavo ad ascoltare gli oratori. Il tema della XXI Convention delle C.C.I.E. era il confronto con il sistema della promozione, le Istituzioni nazionali e locali e l’imprenditoria locale, per definire politiche di supporto alla domanda di Internazionalizzazione delle imprese che valorizzino il territorio italiano e ne favoriscano lo sviluppo sui mercati esteri.

Al Convegno del tema hanno parlato diversi eloquenti oratori tra cui il Presidente dell’Assocamerestero, Augusto Strianese, il Presidente della Unioncamere Ferruccio Dardanello.

Molti i dati statistici e le cifre o a conferma della crisi che sta attraversando il Paese o a conforto che presto “ … l’anno prossimo … ne potremmo uscire fuori”, come concludeva il Ministro Passera nel suo affabile e lineare discorso. In esso egli, dopo aver sancito l’Export come risorsa strategica, ha confermato che con i duecento miliardi di esportazioni italiane, a cui va aggiunta l’ulteriore grande quantità di export che viene dalle Filiali estere di aziende italiane, l’Italia e rimane uno dei grandi paesi esportatori al mondo, 22 èsecondo solo alla Germania in Europa.

Alessandro Limata Vice Presidente C.C.I.A. Dopo aver evidenziato il contributo che le Camere di Commercio Italiane all’estero possono e devono dare al Paese, ha sostanzialmente enfatizzato che si vola l’export ma servono strategie di internazionalizzazione delle imprese e della loro capacità di esportare per rilanciare l’economia.

Tutti gli oratori del Convegno hanno apportato consigli e strategie attinenti al tema e in sintesi vi era la concordanza che per migliorare l’internazionalizzazione: occorre superare la parcellizzazione, la frammentazione delle iniziative promozionali, favorire l’aggregazione in rete delle imprese piccole ed intraprendere specifici percorsi per la formazione professionale di operatori in grado di muoversi in mercati anche culturalmente diversi. Non basta vendere prodotti ma si deve invece puntare al radicamento delle aziende in questi mercati, scegliendo e selezionando settori ed aree specifiche sulle quali concentrare la produzione.

Alessandro Limata

Përditësimi Shqiptar

Konventa e XXI Botërore e Dhomave të Tregtisë Italiane Jashtë Vendit Avioni Tiranë-Romë. Nisja me trenin e orës 06.00, më datë 15 Tetor për në Peruxha.

Isha nisur për të marrë pjesë si përfaqësues i Dhomës së Tregtisë Italiane në Shqipëri, në Konventën e datave 13-17 Tetor. Më datë 15 në mëngjes, në “Palazzo dei Priori”, do të merrja pjesë në konferencën me titull: “Rrjetet dhe cilësia e Internacionalizimit për sektorët: kulturë, turizëm, kreditim dhe shërbime për Firmat e Vogla dhe të Mesme”, ku i ftuar nderi ishte Ministri i Zhvillimit Ekonomik Korrado Passera.

Në mbasditen e 15 Tetorit dhe në ditën pasuese, përveçse mora pjesë në workshop-e sektoriale kushtuar mjeshtërisë prodhuese të zonës së Umbrias, do të merrja pjesë në takimet që ishin parashikuar ndërmjet bizneseve lokale dhe përfaqësuesve të Dhomave të Tregtisë Italiane Jashtë Vendit.

Në ditët paraardhëse të Konventës, në datat 13 dhe 14 Tetor, kur u zhvilluan punimet e brendshme për shkak të afateve që parashikon Statuti si dhe për ripërtëritjen e detyrave për Drejtorët Rajonalë, C.C.I.A u përfaqësua nga Zv/Presidenti Luixhi Nidito.

Nga stacioni për në hotel dhe menjëherë në këmbë, për të kapërcyer për rreth dhjetë minuta përmes bukurive arkitekturore të qytetit, hyra më pas në “Palazzo dei Priori” dhe u ula në një stol gjashtëqindvjeçar që zbukuron në mënyrë të shkëplqyer një krah të sallës “La Sala dei Notari”.

I trullosur nga bukuria dhe hijeshia artistike e atyre mjedise-

ve, nisa të dëgjoj oratorët. Tema e Konventës së XXI të Dhomave të Tregtisë ishte krahasimi me sistemin e promovimit, institucionet ndërkombëtare dhe vendore si dhe sipërmarrja lokale, për të përcaktuar politika mbështetëse për kërkesën e internacionalizimit të bizneseve që i japin vlerë territorit italian e që të favorizojnë zhvillimin në tregjet e huaja. Në konferencë folën disa personalitete, ndër të cilët Presidenti i Assokamerestero-s Augusto Strianese, Presidenti Unionit të Dhomave të Tregtisë Ferruccio Dardanello.

U paraqitën shumë të dhëna statistikore dhe shifra ose që konfirmonin krizën që po kalon Vendi, ose që ngushëllonin me faktin se së shpejti “ … vitin që vjen … do të mund ta kapërcejmë”, siç përfundoi Ministri Passera fjalimin e tij.

Gjatë fjalimit, Ministri, pasi përcaktoi Eksportet si një burim strategjik, konfirmoi se me dyqind miliardë të eksporteve italiane, të cilëve u shtohen eksportet që vijnë nga filialet e huaja të firmave italiane, Italia mbetet një nga Vendet më të mëdha eksportuese në Botë e që vjen vetëm pas Gjermanisë, për sa i përket Europës.

Pasi vuri theksin mbi kontributin që Dhomat e Tregtisë Italiane jashtë Vendit i japin dhe duhet t’i japin Italiasë, Ministri theksoi faktin se përveç eksporteve pozitive, nevojiten edhe strategji për internacionalizimin e bizneseve si dhe aftësia e tyre për të rimëkëmbur ekonominë.

Të gjithë folësit në konferencë sollën këshilla dhe strategji që kanë të bëjnë me temën, për të rënë dakord se për të përmirësuar internacionalizimin: është e nevojshme të kapërcehet parcelizimi, fragmentarizimi i nismave promozionale; nevojitet favorizimi i bashkëpunimit në formë rrjeti i firmave të vogla si dhe të ndërmerren rrugë specifike për formimin profesional të operatorëve që janë në gjendje të lëvizin në tregje që jane të ndryshëm edhe nga pikpamja kulturore.

Nuk mjafton thjesht të shiten produktet, por i duhet vënë theksi shpërndarjes së firmave në këto tregje, duke përzgjedhur sektorët specifikë në të cilët të përqëndrohet prodhimi.

Alessandro Limata Zv/Presdienti i C.C.I.A.

23

Aggiornamenti Albanesi Marina di Orikum: Convegno Nazionale

“NAUTICA DA DIPORTO E IL TURISMO NAUTICO” Hanno partecipato l’Ambasciatore d’Italia, il Ministro del Turismo ed il Vice Ministro dei Trasporti Il 17-18 ottobre, presso “Marina di Orikum” – Valona, si è tenuta un’importante iniziativa che la nostra Camera ha organizzato in collaborazione con l’Ambasciata d’Italia: “NAUTICA DA DIPORTO E IL TURISMO NAUTICO”. È stato un significativo momento di proposta su un tema di grande attualità nel Paese Albania che la C.C.I.A. ha voluto organizzare presso l’unico porto turistico realizzato già da molti anni dal Gruppo Giorgi Alfo Sh.p.k. nostro associato.

La manifestazione ha ottenuto anche la preziosa collaborazione di RINA Group e di VENETO BANKA, realtà anch’esse nostre associate. La Conferenza ha registrato la presenza dell’Ambasciatore d’Italia Massimo Gaiani, del Ministro del Turismo, Cultura, Gioventù e Sport On. Aldo Bumçi, del Vice Ministro di Lavori Pubblici e Trasporti Avv. Ylli Manjani, del Prefetto di Valona Dr. Eduart Veçani, Deputati, Sindaci e Presidenti

24

di Camere di Commercio. Il tema centrale ha riguardato l’opportunità, offerta dall’Albania, per lo sviluppo di una rete di porti turistici come volano dello sviluppo più generale del territorio circostante in materia di turismo culturale, paesaggistico ed agriturismo. Significativo a questo proposito l’intervento del Sindaco di Suvereto (LI) Giampaolo Pioli, Presidente nazionale dell’Associazione Città del Vino, che ha incentrato il proprio contributo sull’importanza del settore nautico per lo sviluppo del turismo in Albania. Hanno partecipato al convegno Presidenti di Distretti della zona costiera, Polizia di Frontiera, Guardia costiera, Autorità portuali e rappresentanza italiana della Guardia di Finanza e Marina Militare.

La conferenza è stata aperta da Maurizio Zannier, Presidente C.C.I.A., che, dopo aver ringraziato tutte le Autorità presenti, ha sottolineato l’impegno della nostra Camera in un settore,

Përditësimi Shqiptar Marina Orikum: Konferencë Kombëtaree

“LUNDRIMI PËR ARGËTIM DHE TURIZMI DETAR” Morën pjesë Ambasadori i Italisë, Ministri i Turizmit dhe Zv/Ministri i Transportit Në datat 17-18 Tetor, pranë Marinës së Orikumit – Vlorë, u mbajt konferenca me temën “LUNDRIMI DETAR DHE TURIZMI PËR ARGË TI M” që Dhoma e Tregtisë Italiane organizoi në bashkëpunim me Ambasadën Italiane: Qe një moment i rëndësishëm për të trajtuar një temë shumë aktuale në Shqipëri, moment të cilin C.C.I.A. e shfrytëzoi duke organizuar aktivitetin pranë të vetmit port turistik të ndërtuar prej shumë vitesh, nga Grupi “Giorgi Alfo Sh.p.k.”, anëtar i Dhomës së Tregtisë Italiane në Shqipëri.

Për oganizimin e eventit dhanë një kontribut të çmuar edhe RINA Group dhe VENETO BANKA, gjithashtu anëtare të C.C.I.A. Në konferencë morën pjesë Ambasadori i Italisë në tTranë Massimo Gaiani, Ministri i Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve Aldo Bumçi, Zv/Ministri i Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit Ylli Manjani, Prefekti i Vlorës Eduart Veçani, De-

putetë, Kryetarë Bashkish dhe Presidentë të Dhomave të Tregtisë. Tema qëndrore ishte mundësia që ofron Shqipëria në zhvillimin e një rrjeti portesh turistike, si drejtues i një zhvillimi më të përgjithshëm të territorit përreth, për sa i përket turizmit kulturor, atij të peisazhit dhe turizmit agrar.

Me vlerë ishte ndërhyrja e Kryetarit të Bashkisë së Suveretos (LI) Xhampaolo Pioli, President Kombëtar i Shoqatës “Qyteti i Verës”, i cili përqëndroi fjalën e tij në rëndësinë e sektorit detar për zhvillin e turizmit në Shqipëri.

Morën pjesë në konferencë Kryetarë Komunash të zonës bregdetare, Policia Kufitare, Roja Bregdetare, Autoritete portuale si dhe përfaqësia italiane nga Guardia di Finanza dhe nga Marina Ushtarake.

Konferenca u hap nga Mauricio Zannier, President i C.C.I.A., i cili pasi falenderoi të gjitha Autoritetet e pranishme, theksoi angazhimin e Dhomës së Tregtisë Italiane në sektoritn e turizmit, i cili është një prioritet për Qeverinë shqiptare. “Nisma jonë – theksoi Zannier – ka për qëllim të sjellë një kontribut konkret në diskutimet për zhvillimin e kuadrit ligjor shqiptar sipas kërkesave më 25

Aggiornamenti Albanesi

quello turistico, che è una delle priorità del Governo albanese.

“La nostra iniziativa – ha sottolineato Zannier – ha lo scopo di portare un contributo concreto nella discussione per lo sviluppo del quadro legislativo albanese in sintonia con le esigenze più moderne del settore in base alle normative europee”. Nel suo intervento l’Ambasciatore Gaiani ha posto l’accento sull’importanza della promozione turistica albanese nella consapevolezza che l’Albania è una meta turistica che può, a buon diritto, essere considerata alla pari degli altri Paesi che si affacciano sull’Adriatico come Croazia e Montenegro, oltre alla stessa Grecia più a sud. Il Ministro del Turismo, On. Bumçi, dopo aver ribadito l’impegno del Governo albanese per lo sviluppo del settore di sua competenza, come importante contributo alla crescita del PIL, ha sottolineato l’attualità dell’iniziativa della Camera di Commercio, rilevando con convinzione che l’Albania sta entrando in una nuova fase nello sviluppo della rete portuale una volta ormai superato il grande problema degli anni passati, quando furono necessari provvedimenti per evitare traffici illeciti di persone, danno enorme per la stessa immagine del Paese.

Analoga impostazione nel suo intervento da parte del Vice Ministro Avv. Manjani, che ha posto in evidenza la realtà albanese, ricca di circa 400 chilometri di bellissime coste, che il Governo vuole valorizzare anche facendo tesoro dell’esperienza di

26

un Paese amico come l’Italia. Molti gli interventi nella prima giornata fra i quali quello del Vice Presidente di Assonautica italiana, Professor Paolo Dal Buono, che, da diportista, ha segnalato la necessità di un piano organico di sviluppo della rete portuale turistica, sottolineando che la situazione attuale può contare solo sul porto turistico di “Marina di Orikum”, realizzato da Alfo Giorgi sin dagli anni ’90. Nella seconda giornata di grande interessi gli interventi dell’Ingegnere Stefano Pagani di U.C.I.N.A. (Unione Cantieri Industrie Nautiche e Affini) e dell’Ingegnere Fiorenzo Spadoni di RINA Services, che si sono dichiarato la disponibilità a collaborare con le Autorità albanesi a concreta garanzia della prosecuzione della nostra iniziativa.

Ha concluso la seconda giornata dei lavori l’intervento di Alfo Giorgi, imprenditore toscano, che da venti anni segue le problematiche del settore, dopo aver realizzato nei primi anni ’90 la “Marina di Orikum”, che, ancora oggi, è l’unico approdo per i diportisti in Albania.

Përditësimi Shqiptar moderne të sektorit në fjalë, në bazë të normativave europiane”.

Gjatë ndërhyrjes së tij, Ambasadori Gaiani vuri theksin në rëndësinë e promovimit të turizmit shqiptar, me vetëdijen se Shqipëria është një destinacion turistik që mundet, me të gjitha të drejtat, të konsiderohet në të njëjtin nivel me Vendet e tjera që shohin nga Adriatiku, si për shembull Kroacia dhe Mali i Zi, pa lënë mënjanë dhe Greqinë, më në Jug. Ministri Bumçi, pasi theksoi edhe një herë angazhimin e Qeverisë shqiptare për zhvillimin e sektorit për të cilin është përgjegjëse Ministria që ai drejton, si një kontribut i rëndësishëm për rritjen e Produktit të Brendshëm Bruto, nënvizoi aktualitetin e nismës së CCIA, duke theksuar me bindje se Shqipëria është duke hyrë në një fazë të re zhvillimi të rrjetit portual, pas kapërcimit të problemit të madh të viteve të shkuara, kur u shfaq nevoja e marrjes së masave të nevojshme për të penguar trafiqet e paligjshme të njerëzve, një dëm i madh ky edhe për vetë imazhin e Vendit.

Në të njëjtën linjë ishte dhe ndërhyrja e Zv/Ministrit të Transporteve Ylli Manjani, i cili nxorri në pah realitetin shqiptar, me një pasuri prej 400 km vijë bregdetare që Qeveria dëshiron t’i shfrytëzojë duke pasur parasysh edhe përvojën e një Vendi mik si Italia.

Dita e parë e punimeve pati shumë ndërhyrje, ndër të cilat edhe edhe ajo e Zv/Presidentit të shoqatës “Assonautica italiana”, Prof. Paolo Dal Buono, i cili vuri theksin mbi nevojën e një plan zhvillimi organik në rrjetin portual turistik, duke nënvizuar faktin se momentalisht mund të mbështetemi vetëm në një port turistik, atë të Marinës së orikumit, ndërtuar nga Alfo

Xhorxhi që në vitet ’90. Në ditën e dytë të punimeve të konferencës, me interes u ndoqën edhe ndërhyrjet e inxhinier Stefano Paganit nga U.C.I.N.A. (Unioni i Kantiereve dhe Industrive Detare) dhe të inxhinier Fiorenzo Spadonit nga RINA Services, të cilët shprehën gadishmërinë për të bashkëpunuar me Autoritetet shqiptare, pas marrjes së garancisë për vazhdimin më tej të nismës sonë.

Dita e dytë e punimeve u mbyll me ndërhyrjen e Z. Alfo Xhorxhi, sipërmarrës toskan, i cili që prej viteve ’90 ndërtoi Marinën e Orikumit që edhe sot është vend ankorimi i vetëm për lundruesit me anije në Shqipëri.

27

Aggiornamenti Albanesi C.C.I.A. - FEDEREXPORT PIEMONTE

“Degustazione del vino italiano” Riuscito evento con la partecipazione del Ministro dell’Agricoltura Professor Genç Ruli. Le qualità dei vini illustrate da Giuseppe Monforte e dal Presidente dell’Associazione albanese dei Sommeliers Dashamir Elezi Il 30-31 ottobre, organizzato dalla C.C.I.A., in collaborazione con Federexport Piemonte, si è tenuta una riuscita manifestazione negli accoglienti locali dell’Hotel Dinasty, nei pressi del lago di Tirana e del suo Parco naturale: “Degustazione del vino italiano”. Il Dottor Giuseppe Monforte, Presidente di Federexport Piemonte, coadiuvato da Emirjeta Alicaj, ha illustrato le caratteristiche dei vini presentati alle Autorità presenti nella serata inaugurale.

Importante la presenza del Ministro dell’Agricoltura Professor Genç Ruli, che nel suo intervento, dopo aver ringraziato la C.C.I.A. per l’organizzazione della manifestazione, ha espresso l’auspicio che il rapporto fra le realtà produttive italiana ed albanese si sviluppi sempre di più con il duplice scopo da una parte di facilitare la conoscenza dei prodotti italiani da parte dei consumatori albanese e dall’altra di promuovere in Italia il “Made in Albania” nel campo della produzione del vino che in

28

Albania sta vivendo una fase interessante sotto il profilo della qualità della produzione.

Alla serata ufficiale di presentazione dell’iniziativa hanno portato il saluto la Dottoressa Raffaella Valentini , Responsabile dell’Ufficio Commerciale dell’Ambasciata d’Italia ed il Dottor Francesco Vitulli, Direttore dell’Ufficio I.C.E. a Tirana.

Nella seconda giornata notevole è stata la partecipazione del pubblico, che ha seguito con molto interesse la presentazione delle caratteristiche dei vini fatta dal Presidente Monforte.

Nel salone dell’Hotel Dinasty erano presenti per la degustazione dei vini il Presidente dei Sommeliers albanesi, la Dottoressa Fulvia Veneziani dell’Ufficio Italiano di Cultura, il Dottor Vitulli, Direttore dell’I.C.E., il Dottor Riccardo Romanazzo dell’Ufficio Commerciale dell’Ambasciata d’Italia, Deputati ed alti Dirigenti ministeriali oltre a molti commercianti e ristoratori ed importanti produttori del settore.

Përditësimi Shqiptar C.C.I.A. - FEDEREXPORT PIEMONTE

“Degustimi i verës italiane” Event që pati sukses, me pjesmarrjen e Ministrit të Bujqësisë Prof. Genç Ruli. Cilësia e verërave e përshkruar nga Xhusepe Monforte dhe nga Presidenti i Shoqatës së Somelierëve Shqiptarë Dashamir Elezi Në datat 30-31 Tetor, u organizua nga C.C.I.A., në mjediset mikpritëse te Hotelit “Dinasty” pranë parkut artificial të Tiranës, në bashkëpunim me Federexport Piemonte, eventi “Degustimi i Verërave Italiane” që shënoi sukses.

Z. Giuseppe Monforte, President i Federexport Piemonte, ndihmuar nga Znj. Emirjeta Alicaj, përshkroi karakteristikat e verërave që iu prezantuan Autoriteteve të pranishme në mbrëmjen e inagurimit.

Me rëndësi ishte pjesmarrja e Ministrit të Bujqësisë Pof. Genç Ruli, i cili në ndërhyrjen e tij, pasi falenderoi Dhomën e Tregtisë Italiane në Shqipëri për organizimin dhe për ftesën, shprehu urimin që marëdheniet midis bizneseve prodhuese italiane dhe atyre shqiptare të zhvillohen edhe më tej, me qëllimin e dyfishtë që nga njëra anë të lehtësohet njohja e produkteve italiane nga konsumatorët shqiptarë dhe nga ana tjetër të promovohet në Itali marka “Made in Albania” në fushën e prodhimit të verërave që në Shqipëri po përjeton një fazë interesante për sa i përket cilësisë së

prodhimit. Në mbrëmjen zyrtare të prezantimit të nismës, përshendetën znj Raffaella Valentini, Drejtore e Zyrës Tregtare të Ambasadës Italiane në Shqi-

përi dhe Z. Françesko Vitulli, Drejtor i Zyrës I.C.E. në Tiranë.

Në ditën e dytë u shënua interes i madh nga ana e publikut, i cili ndoqi me shumë interes prezantimin e karakteristikave të verërave nga ana e Presidentit Monforte.

Në sallonin e hotelit “Dinasty” ishin të pranishëm për degustimin Presidenti i somelierëve shqiptarë, Znj. Fulvia Veneciani Drejtoresha e Institutit Italian të Kulturës, Z. Françesko Vitulli, Drejtor i zyrës I.C.E., Z. Rikardo Romanazzo i Zyrës Tregtare të Ambasadës Italiane, Deputetë, Drejtorë Ministrish si dhe tregtarë, pronarë restorantesh dhe prodhues të rëndësishëm të sektorit.

29

Aggiornamenti Albanesi Intervento di Giuseppe Monforte

L’impegno di Federexport Piemonte nel sostenere il Made in Italy all’estero A fronte di un alto numero di produzioni agroalimentari italiane di qualità, aumentano di pari passo le falsificazioni.

Per dare un’idea di quanto sia diffusa la contraffazione dei prodotti tradizionali italiani all’estero, basti pensare che, su quattro prodotti venduti nel mondo come italiani, tre non lo sono.

Questo fenomeno interessa i prodotti “italian sounding”, ossia tutti i prodotti che riportano in etichetta nomi, immagini, colori, slogan chiaramente italiani o evocativi dell’Italia. Il fenomeno è causato dal fatto che il richiamo diretto o indiretto all’immagine, alla qualità, alla tipicità e alla cultura italiana in genere consente un posizionamento del prodotto su un target di mercato medio alto. Ma, naturalmente, le imitazioni non possono neanche lontanamente avvicinarsi agli standard degli originali. Questo diffuso fenomeno comporta, naturalmente, gravi perdite economiche a danno del sistema produttivo italiano.

Per tali motivi occorre puntare sulla sensibilizzazione dei consumatori, aumentandone la consapevolezza e mettendoli in condizione d’individuare quali siano realmente i prodotti italiani. Il prodotto alimentare italiano si collega a un fattore basilare: la capacità di miscelare sapientemente materie prime, lavorandole secondo ricette e tecnologie inimitabili e garantendole con l’affidabilità e la responsabilità del produttore, il quale, con la propria marca, firma e certifica la qualità del prodotto.

L’agroalimentare Made in Italy rappresenta oggi oltre il 15% del Pil italiano e in agricoltura operano circa un milione di imprese (il 15% del totale delle imprese italiane) mentre circa 70mila sono quelle dell’industria alimentare. Un patrimonio produttivo che, può diventare un punto di forza per rilanciare il Sistema Italia. Federexport Piemonte, con le sue innumerevoli iniziative promozionali in molti Paesi, ha sempre sostenuto la qualità dei prodotti italiani legati ai territori di produzione.

30

Përditësimi Shqiptar Ndërhyrje Dr. Giuseppe Monforte

Impenjimi i Federexport Piemonte për mbështetjen e Made in Italy jashtë vendit Përballë një numuri të lartë të prodhimeve ushqimore bujqësore italiane cilësore, në përpjesëtim të drejtë me të, rriten edhe fallsifikimet.

Për të dhënë një ide se sa i përhapur është fallsifikimi i produkteve tradicionale italiane jashtë vendit, mjafton të mendohet se, në katër prodhime të shitura në botë si italiane, tre nuk janë të tilla. Ky fenomen është në favor të produkteve “italian sounding”, me fjalë të tjera, të atyre produkteve që kanë në etiketë emrin, imazhet, ngjyrat, sloganet e qarta italiane ose evocative të Italisë. Fenomeni është shkaktuar nga fakti se referimi direkt ose indirekt në, imazhin e cilësisë, veçantisë dhe kulturës italiane në përgjithësi, lejon vendosjen e produktit në një çmim tregu mesatarisht të lartë. Por, natyrisht, imitimi nuk mund t’i afrohet standarteve të produkteve origjinale.

Ky fenomen i përhapur sjell, natyrisht, humbje të rënda ekonomike në dëm të sistemit të prodhimit italian.

Për këto arsye ne duhet të përqëndrohemi në rritjen e ndërgjegjësimit të konsumatorit dhe krijimin e kushteve për të identifikuar se cilat produkte janë me të vërtetë italiane. Produkti ushqimor italian është i lidhur me një faktor bazë: aftësia për të realizuar përzierje të lëndëve të para, duke i përpunuar sipas recetave dhe teknologjive të paimitueshme dhe duke garantuar me besueshmërinë dhe përgjegjësinë e prodhuesit, i cili, me markën e tij, nënshkruan dhe çertifikon cilësinë e produktit.

Ushqimet bujqësore Made in Italy sot përfaqësojnë mbi 15% të PBB-së italiane dhe në bujqësi veprojnë rreth një milion firma (15% e të gjitha kompanive italiane) dhe rreth 70 mijë të industrisë ushqimore. Një pasuri prodhuese, që mund të bëhet një burim force për të ndihmuar Sistemin Italian.

Federexport Piemonte, me iniciativat e saj të shumta promovuese në shumë Vende, gjithmonë ka mbështetur cilësinë e produkteve italiane në lidhje me zonën e prodhimit.

31

Aggiornamenti Albanesi C.C.I.A. - CONVEGNO NAZIONALE A SCUTARI

ISTRUZIONE TECNICO-PROFESSIONALE: L’IMPRESA E LA FORMAZIONE Contributi di Halit Shamata Vice Ministro, di Ilir Zhilla, Presidente dell’Unione delle Camere di Commercio ed Industria in Albania. Saluto di Roberto Andreotti, Console d’Italia a Scutari. Partecipazione dell’Istituto “Tullio Buzzi” di Prato Il 23 novembre nella Sala conferenze della Biblioteca dell’Università di Scutari la C.C.I.A., in collaborazione con l’Ambasciata d’Italia – Ufficio Scolastico e con la Società Shqiperia – Trikot, ha organizzato il Convegno nazionale “ISTRUZIONE TECNICO PROFESSIONALE: L’IMPRESA E LA FORMAZIONE”.

Lo sviluppo delle scuole professionali in Albania è una delle priorità del Governo albanese nell’ottica dell’esigenza di “formare” la manodopera necessaria alle aziende, non solo albanesi, ma anche straniere e, in particolare, per quelle italiane numerose, che da anni sono presenti in Albania.

La Conferenza è stata introdotta dal Presidente della nostra Camera Maurizio Zannier, che nel suo saluto introduttivo ha

32

sottolineato l’impegno della Camera a collaborare con le Istituzioni albanesi per lo sviluppo dell’Istruzione professionale.

Significativi i contenuti dell’intervento del Presidente Zannier, che è presente in Albania fino dalla seconda metà degli anni ’90 con la produzione di intimo per il noto marchio “Cotonella”, dando occupazione a centinaia di lavoratori nella città di Scutari.

Al dibattito hanno portato il proprio contributo il Professor Halit Shamata, Vice Ministro della Pubblica Istruzione, il Vice Prefetto del Distretto di Scutari, il Dottor Ilir Zhilla, Presidente dell’Unione delle Camere di Commercio ed Industria in Albania, oltre a Gjergj Leqeiza di Shqiperia Trikot.

Përditësimi Shqiptar C.C.I.A. – KONFERENCË KOMBËTARE NË SHKODËR

ARSIMI TEKNIKO-PROFESIONAL: BIZNESI DHE TRAJNIMI Kontributi i Z. Halit Shamata Zv/Ministër, i Z. Ilir Zhilla, President i Unionit të Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë në Shqipëri. Përshendetja e Z. Roberto Andreotti, Konsull i Italisë në Shkodër. Pjesmarrja e Institutit “Tullio Buzzi” të Pratos.

Në datën 23 Nëntor, në sallën e konferencave të Bibliotekës së Universitetit të Shkodrës, C.C.I.A., në bashkëpunim me Ambasadën Italiane – Zyra e Shkollave dhe me Shoqërinë “Shqipëria – Trikot”, organizoi konferencën kombëtare “ARSIMI TEKNIKO-PROFESIONAL: BIZNESI DHE TRAJNIMI”.

Zhvillimi i shkollave profesionale në Shqipëri është një nga prioritetet e Qeverisë shqiptare, duke pasur parasysh nevojën e trajnimit të krahut të punës aq të nevojshëm jo vetëm për bizneset shqiptare, por edhe për ato të huaja, në veçanti për ato firma italiane që janë të shumta në numër e që prej vitesh zhvillojnë aktivitetin e tyre në Shqipëri.

Konferenca u hap nga Presidenti i Dhomës së Tregtisë Italiane Mauricio Zannier, i cili gjatë fjalës së tij përshëndetëse nënvizoi angazhimin e CCIA në bashkëpunimin me institucionet shqiptare për zhvillimin e Arsimit Profesional.

Shumë domethënëse ishte ndërhyrja e Presidentit Zannier, i cili është i pranishëm në Shqipëri që nga gjysma e dytë e vitete ’90 me prodhimin e veshjeve intime për markën e njohur “Cotonella”, duke punësuar qindra punonjës në qytetin e Shkodrës.

Gjatë punimeve të konferencës, dhanë kontributin e tyre edhe Prof. Halit Shamata, Zv/Ministër i Arsimit, Zv/Prefekti i Qarkut të Shkodrës, Z. Ilir Zhilla, President i Unionit të Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë në Shqipëri si dhe Gjergj Leqejza i shoqërisë “Shqiperia Trikot”.

Përshëndeti gjithashtu me fjalën e tij Z. Roberto Andreotti, Konsull i Italisë në Shkodër, i cili komplimentoi organizimin e konferencës dhe uroi që ky event të mund të japë frytet e zhvillimit social dhe ekonomik për investitorët e për të gjithë popullin shqiptar në përgjithësi.

Prof. Vito Stiliani u ndal në problematikat specifike që lidhen me projektet trajnuese. Stiliani solli në vëmendje angazhimin e zyrës që drejton në projektin “Iliria” dhe në zhvillimin e seksioneve dygjuhëshe në shkollat 33

Aggiornamenti Albanesi

Nel corso del Convegno ha portato il saluta il Dottor Roberto Andreotti, Console d’Italia a Scutari, il quale si è complimentato per l’organizzazione del Convegno ed ha auspicato che la manifestazione possa dare frutti forieri di sviluppo sociale ed economico per gli investitori e per l’intera popolazione albanese.

Nelle specifiche delle problematiche sui progetti formativi si è particolarmente soffermato il Professor Vito Stigliani, Dirigente dell’Ufficio Scolastico dell’Ambasciata d’Italia a Tirana. Stigliani ha ricordato l’impegno del suo Ufficio nel “Progetto Iliria” e nello sviluppo delle Sezioni bilingue nelle scuole albanesi, oltre ad introdurre le tematiche successivamente sviluppate, nei rispettivi interventi, da parte dei relatori del Ministero dell’Istruzione: Professor Fatmir Vejsiu, Direttore Generale dell’Istruzione Pre-universitaria, Dottoressa Arjana Bekteshi, Responsabile della Direzione Scolastica della Regione di Tirana, Dottoressa Rozafa Zmijanej, della Direzione Regionale della Formazione Professionale Pubblica di Scutari. Importante protagonista del Convegno l’Istituto “Tullio Buzzi” di Prato, una delle scuole professionali più im-

34

portanti d’Italia, vera e propria scuola di eccellenza soprattutto nel settore della Formazione Tessile, ma anche meccanica ed elettronica.

Sono stati seguiti con molto interesse dalle autorità e dal pubblico le relazioni dei professori in rappresentanza dell’Istituto “T. Buzzi”.

Dopo il primo intervento generale sull’Istruzione Tecnico-Professionale in Italia dei Preside Professor Erminio Serniotti, dono intervenuti la Professoressa Lucia Pieri per il Settore “Sistema Moda”, il Professor Franco Panzarella per il Settore “Elettronico”, il Professor Carlo Scardazzi per il Settore “Meccanica ed Energia”.

I lavori nel pomeriggio si sono conclusi con l’intervento del rappresentante di C.E.L.I.M. Dottor Filippo Unterhofer, che ha riportato l’esperienza del progetto “Albania domani”, e con quello del Dottor Antonio Fantasia, Responsabile del Progetto per l’Albania del Ministero italiano del Lavoro, che si è soffermato sulla Formazione Professionale Linguistica in funzione di opportunità di lavoro in Italia.

Përditësimi Shqiptar

shqiptare si dhe përmendi temat që u zhvilluan më tej, në ndërhyrjet pasardhëse, nga ana e relatorëve të Ministrisë së Arsimit, siç ishin: Prof. Fatmir Vejsiu, Drejtor për Arsimin Parauniversitar, Znj. Arjana Bekteshi, Drejtore e Drejtorisë së Shkollave për rajonin e Tiranës, Znj. Rozafa Zmijanej na Drejotria Rajonale e Formimit Profesional Publik në Shkodër.

Protagonisti i rëndësishëm i konferencës, Istituti “Tullio Buzzi”

nga Prato, një nga shkollat profesionale më të rëndësishme në Itali, sidomos në sektorin e formimit tekstil, por edhe në atë mekanik dhe elektronik.

U ndoqën me mjaft interes nga Autoritetet dhe nga publiku, relacionet e profesorëve që përfaqësonin Institutin “T. Buzzi”.

Pas ndërhyrjes së parë të përgjithshme mbi Arsimin TeknikoProfesional në Itali, nga ana e Drejtorit të Institutit Prof. Erminio Serniotti, morën fjalën Prof.

Luçia Pieri për sektorin “Sistema Moda”, Prof. Franko Pancarela për sektorin “Elektronik”, Prof. Karlo Skardaci për sektorin “Mekanik dhe Energjetik”.

Pasdite, punimet u mbyllën me ndërhyrjen e përfaqësuesit të C.E.L.I.M. Z. Filippo Unterhofer, i cili tregoi përvojën e projektit “Shqipëria nesër” dhe me fjalën e Z. Antonio Fantazia, Drejtor i Projektit për Shqipërinë nga Ministria italiane e Punës, i cili un ndal në formimin profesional gjuhësor në funksion të mundësive të punësimit në Itali.

Shqipëria Trikot Shkodër

35

Aggiornamenti Albanesi

L’internazionalizzazione delle imprese ed il progetto di indirizzo della Camera di Commercio Italiana in Albania (C.C.I.A.) E’ sempre più sentita dalle imprese, anche da quelle che tradizionalmente hanno sviluppato prevalentemente la propria attività entro i confini Nazionali, la necessità di volgere lo sguardo all’estero.

Tale esigenza viene ormai spesso valutata imprescindibile allo scopo di fronteggiare la crisi generata dalla trasformazione degli equilibri del mercato internazionale, che è effetto dell’avvenuta emersione delle nuove economie.

Questa tendenza, di cui registriamo una escalation evidenziata da un aumento delle missioni imprenditoriali esplorative, implica una inevitabile esigenza di mutamento delle tradizionali logiche di pianificazione della vita e delle strategie dell’azione imprenditoriale.

Si diffonde sempre di più nei piani aziendali delle imprese la previsione di progetti di esplorazione di nuovi mercati al fine di valutare la prospettiva di realizzazione di progetti di internazionalizzazione.

L’intento diffuso è quello dell’insediamento di rami della produzione all’estero in aree considerate di interesse, se ed in L’Avvo cato Em anu ele Ferretti, quanto offrano possibilità di abbattere i costi della produzioconsigliere del direttivo e responsabile ne, ma anche lo sviluppo del marketing territoriale in aree della commissione affari legali, fiscali e geografiche vicine ai mercati di potenziale ed apprezzabile finanziari della C.C.I.A., è Managing assorbimento di beni e servizi, tra i quali spicca l’Area dei Partner dello Studio Legale e Tributario Ferretti, Ippolito & Partners che ha sedi Balcani e del Far-East. in Belgrado, Roma, Taranto e Tirana Lo scopo è generalmente duplice: l’aumento della competitività dell’offerta e la vendita del prodotto.

Gli sforzi dell’imprenditore che si accinge a esplorare questo cammino – ormai considerato essenziale e prioritario dall’azione dei Governi, in quanto imposto dalle logiche del mercato internazionale - convergono, quindi, sulla necessità di adozione di strategie per la ricerca, accantonamento ed oculato impiego di risorse economiche ed umane, da esprimere nell’azione esplorativa e nell’avviamento delle start-up, sulle interazioni finalizzate alla realizzazione di reti di imprese, sulla previsione di investimento per l’innovazione dei processi e dei prodotti.

In questo contesto, la C.C.I.A. ha inteso avviare un progetto di indirizzo per l’internazionalizzazione delle imprese italiane che operano o intendono operare in Albania e delle imprese albanesi che intendono parimenti operare all’estero.

Il progetto parte dall’intensificazione dei rapporti tra la C.C.I.A. con le associazioni di impresa italiane in Italia ed all’estero, oltre che con le associazioni di impresa albanesi, prendendo spunto dalla considerazione del ruolo di maggiore responsabilità che viene conferito dalle Istituzioni Governative all’associazionismo di impresa che sia orientato a sviluppare – a beneficio dei propri associati – percorsi esplorativi di opportunità all’estero.

Proprio nell’ambito dell’analisi sopra esposta, su impulso del Presidente della C.C.I.A. Maurizio Zannier, si colloca l’iniziativa che è stata proposta nei termini illustrati sopra dal Consigliere Emanuele Ferretti nella riunione del Consiglio Direttivo del 22 Novembre.

L’idea ha suscitato l’interesse e la condivisione del Consiglio Direttivo, il quale – considerando la proposta rispondente alle linee di tendenza più avanzate per lo sviluppo di strumenti a sostegno dell’azione imprenditoriale - ha deliberato il conferimento al Consigliere Ferretti dell’incarico di porre in essere l’attività organizzativa e di marketing del progetto.

Tali interazioni con l’associazionismo imprenditoriale, verranno intraprese con l’obiettivo di giungere a realizzare, nel corso del 2013, a beneficio delle imprese italiane ed albanesi, seminari o eventi di comunicazione illustrativi di opportunità e di informazioni utili ad agevolare lo sviluppo e le valutazione delle relazioni di affari.

Emanuele Ferretti

36

Përditësimi Shqiptar

Ndërkombëtarizimi i ndërrmarjeve dhe projekti orientues i Dhomës së Tregetisë Italiane në Shqipëri (C.C.I.A.) Ndihet gjithnjë e më shumë nga sipërmarrjet, edhe nga ata që tradicionalishtë kan zhvilluar kryesisht aktivitetin e tyre brenda kufijëve Kombëtar, nevoja që të hedhin vështrimin jashtë.

Kjo nevojë tashmë vlerësohet shpesh e domosdoshme me qëllim që të përballohet kriza e krijuar nga trasformimi i ekulibrave të tregjeve ndërkombëtare, që është rezultat i lindjes së ekonomive të reja.

Kjo tendence, për të cilën rregjistrojm një përshkallëzim e vënë në dukje nga një rritje e misioneve sipërmarrëse eksploruese, sjell si rrjedhim nevojën të pashmangëshme të shndërrimit të llogjikave tradicionale të planifikimit të jetës dhe të strategjive të aksioneve sipërmarrëse.

Po përhapet gjithnjë e më shumë në projektet sipërmarrëse, parashikimi për projekte eksploruese të tregjeve të reja me qëllim që të vlerësohet perspektiva e realizimit të projekteve ndërkombëtare. Synimi kryesor është krijimi i disa degëve produese jashtë vendit në zona që konsiderohen me interes, nëse efektivisht ofrojn mundësinë për uljen e kostove të prodhimit, por edhe zhvilllimin të një marketing territorial në zona gjeografikishtë të afërta më tregjet kur është e mundur blerja e të mirave dhe e shërbimeve, ndër të cilat dallohet Rajoni i Ballkanit dhe i Far-East. Qëllimi është përgjithësisht i dyfishtë: rritja e ofertës konkuruese dhe shitja e prodhimit.

Përpjekjet e sipërmarrësve të interesuar per eksplorimin e ksaj rruge – tashmë e konsideruar esenciale dhe prioritare në veprimet e Qeverive, sepse diktohet nga llogjika e tregut ndërkombëtarë – fokalizohen, pra, mbi nevojen për të adoptuar strategji për kërkimin, vënien mënjamë dhe përdorimin me kujdes të burimeve ekonomike dhe njerëzore për t’u shprehur në veprimin eksplorues dhe në fillimin e start-up, mbi nderveprimet që kanë si qëllim realizimin e rrjeteve të ndermarrjeve, mbi parashikimin e investimeve në inovacione të proceseve dhe të produkteve.

Në këtë kuptim, Dhoma e Tregëtisë Italiane në Shqipëri ka marrë përsipër fillimin e një projekti orientues për ndërkombëtarizimin e sipërmarrjeve italiane të cilat operojnë ose kanë si qëllim të operojnë në Shqipëri dhe të sipërmarrjeve shqiptare të interesuara të operojn jashtë vendit.

Projekti lind nga intensifikimi i mardhënieve midis C.C.I.A. me shoqata të sipërmarrësve italiane në Itali dhe jashtë vendit, si edhe me shoqata të sipërmarrësve shqiptarë, duke marrë shkas nga vlerësimi i rolit me përgjegjësi më të madhe që i jepet nga institucionet Qeveritare bashkimit të shoqatave sipermarrëse të orientuara të shvillojnë - në favore të anëtarve të tyre – rugë eksploruese për mundesi biznesi jasht vëndit.

Pikërisht, në bazë të ksaj analizë të parashtruar më lartë, me inkurajimin e Presidentit së C.C.I.A. Maurizio Zannier, lind nisma e propozuar nga Këshilltari Emanuele Ferretti në mbledhjen e Këshillit Drejtues të datës 22 Nëntor 2012.

Idea ka zgjuar interes dhe ështe përkrahur nga Këshilli Drejtues, i cili – duke e konsideruar këtë propozim në armoni me linjat e tendencës më të avancuara për zhvillimin e instrumenteve në mbështetje të veprimeve sipërmarrëse – ka vendosur ti ngarkoj Këshilltarit Ferretti mandatin per shvillimin e aktivitetit organizues dhe marketing të keti projekti.

Këto ndërveprime me shoqatat sipërmarrëse, do të ndërmerren me qellimin për të realizuar gjatë vitit 2013, në favor të sipërmarrjeve italiane dhe shqipetare, seminare ose evente kominikimi ilustrues mbi mundësi dhe informacione të nevojshme për të lehtestuar zhvillimin dhe vleresimin e marredhenieve te biznesit.

Emanuele Ferretti Av. Emanuele Ferretti Këshiltar i Këshilit Drejtues dhe Përgjegjes i Komisionit për Çeshtjet Ligjore, Fiskale dhe Financiare e Dhomës së Tregëtisë Italiane në Shqipëri, ëshë Titular i Studios ligjore dhe Fiskale Ferretti, Ippolito &Partenres, e cila ka seli në Beograd, Romë, Taranto dhe Tiranë

37

Aggiornamenti Albanesi

Accordo fra Finest S.p.A. e Camera di Commercio Italiana in Albania Nel mese di dicembre avrebbe dovuto esserci la firma di un accordo di collaborazione tra la Società di Promozione della Cooperazione Economica con i Paesi dell’Est Europa – FINEST S.p.A con la C.C.I.A., ma la sigla dell’accordo è stata rinviata all’inizio dell’anno 2013.

Il Vice Presidente Vincenzo Pastoressa ha tenuto i contatti per la stesura della bozza dell’accordo, bozza poi approvata dall’Ufficio di Presidenza della C.C.I.A.. È questo un passo importante da parte della nostra Camera nel perfezionamento dell’offerta di servizi per i nostri associati e per tutti i soggetti interessati ad utilizzare informazioni, notizie e comunicazioni connesse alle rispettive attività.

Vincenzo Pastoressa Vice Presidente C.C.I.A.



Marrëvëshje bashkëpunimi midis Finest S.p.A. dhe Dhomës së Tregetisë Italiane në Shqipëri Gjatë muajit dhjetor ishte parashikuar nënshkrimi i nje marrëveshje bashkëpunimi midis Shoqërisë për Promovimin dhe Kooperimit Ekonimik me Vendet e Europës Lindore – FINEST S.p.A dhe CCIA, por firmosja e marrëveshjes është shtyrë ne fillim te vitit 2013.

Zëvendës Presidenti Vincenzo Pastoressa ka ndjekur hapat e hartimit të kesaj marrëveshjeje, draft që më pas u miratua nga Kryesia e CCIA. Ky është një hap mjaft i rëndësishëm që ka bërë CCIA në përmirësimin e ofertës së shërbimeve për antarët e saj dhe për të gjitha ato subjektet të intëresuara për të përdorur informacionet dhe njoftimet e nevojshme për aktivitetet e tyre.

38

Përditësimi Shqiptar

39

Aggiornamenti Albanesi

40