Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies, Online ISSN 2278-8808, SJIF 2021 = 7.380, www.srjis.com PEER REVIEWED & REFEREED JOURNAL, MAY-JUNE, 2021, VOL- 8/65 https://doi.org/10.21922/srjis.v8i65.1353 आदिवासी स्त्री जीवन दवनोि दवठ्ठलराव जाधव, Ph. D.
समाजशास्त्र विभाग प्रमु ख, मास्टर दीनानाथ मं गेशकर महाविद्यालय, औराद शहाजानी ता. वनलं गा वज. लातूर
Paper Received On: 21 JUNE 2021 Peer Reviewed On: 30 JUNE 2021 Published On: 1 JULY 2021
Scholarly Research Journal's is licensed Based on a work at www.srjis.com
प्रस्तावना : जगातील सिवच दे शात कमी अविक प्रमाणात आवदिासी समाज आढळू न येतो. जगाच्या तूलने त भारतातील आवदिासींची लोकसंख्या लक्षवणय आहे . डोंगर, द-या खो-यामध्ये राहणारा हा समाज प्रगत समाजापासून अवलप्त आहे . भारताच्या चौफेर वदशां नी आवदिासी विखू रले ला आहे . त्ां ना िेगिेगळ्या नािानी संबोिले जाते. ठक्कर बाप्पा यानी ‘मुळ वनिासी’ डॉ.िूये यां नी ‘मागासलेले वहं दु’ एलविन यां नी ‘वगरीजन’ तर भारतीय राज्यघटने त ‘अनु सूवचत जमाती’ असा उल्ले ख आहे . वगलीन ि वगलीन यां च्यामते, “एका विवशष्ठ भू प्रदे शात राहणारा, समान बोलीभाषा बोलणारा ि समान
सां स्कृतीक जीिन जगणारा पण अक्षरओळख
नसले ल्या व्यक्तिच्या समु च्चयाला आवदिासी असे म्हणतात.” आवदिासी मध्ये अने क जाती, उपजाती आहे त. प्रत्ेकाची जीिनपध्दती, मु ल्य, श्रध्दा, आचार-विचार,प्रथा-परं परा ठरलेली आहे . त्ा त्ा विवशष्ठ भू प्रदे शातच ती जात मोठ्या प्रमाणात आढळू न येते. आवदिासीचा जेव्हा सभ्य समाजाशी संपकव आला तेव्हा त्ां च्या जीिनात पररितवनाला सुरुिात झाली. हा समाज विकासापासून कोसो दू र होता. स्वातंत्र्य प्राप्तीनं तर आवदिासींच्या विकासाकडे लक्ष दे ण्याचा मोठ्या प्रमाणात प्रयत्न झालेला वदसून येतो. यासाठी शासवकय पातळीिरुन प्रयत्न तर झाले ले आहे तच पण समाजसुिारकां चेही योगदान विसरता येणार नाही. आज आवदिासी समाजाचा पूणवपणे विकास झाले ला नसला तरी तो विकासाच्या प्रिाहामध्ये नक्कीच सहभागी झाले ला आहे . या सहभागामध्ये आवदिासी स्त्रीचा मोठ्या प्रमाणात हातभार आहे . आवदिासी समाजातील स्त्री वह पुरुषाबरोबर सिव कामे करते. मातृसत्ताक कुटू ं ब पध्दती मध्ये स्त्रीच सिवस्वी असल्याचे वनदशव नास येते. म्हणून प्रस्तूत अध्ययनात आवदिासी समाजातील स्त्री जीिनाचा आढािा घेण्याचा प्रयत्न केले ला आहे .
Copyright © 2021, Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies