Andersom 2012 - nummer 4

ANDERSOM MAGAZINE VAN OIKOCREDIT NEDERLAND december 2012

Afrika verdient een beetje krediet.

Andersom2012-04_dec.indd 1

16-11-2012 0:09:54

Oikocredit Nederland Fonds

Colofon

Laagste risico-categorie!

Het kwartaalblad Andersom is een uitgave van Oikocredit Neder­land en geeft nieuws en achtergrondinformatie over het werk van Oikocredit en Oikocredit Nederland.

Overname van artikelen is toegestaan na toestemming van de redactie.

Redactie Ronald Everts (hoofdredacteur) Dee Timmermans (bureauredacteur) Aart van Cooten (eindredacteur) Serana Stockmann Walter van Teeffelen Karlijn Smit Jan de Hoon Column Kees van der Maas Illustratie Age Visser Foto’s Oikocredit, Polly Hamlen, Tom Bamber, NBAC, CDA, Jan de Hoon, Frank van Leer, Martien Versteegh Coverfoto Jan Zwart Vormgeving Xplore, Hoevelaken Opmaak Jan de Hoon Druk De Groot Drukkerij BV, Goudriaan Andersom is gedrukt op papier met het FSC-keurmerk

Andersom december 2012

Inhoud

Hann Verheijen: ‘Te weinig mensen kennen Oikocredit’

Coöperatievorm zeer geschikt voor microfinanciering

3

Sterke economische groei in Afrika

Het veranderende gezicht van microfinanciering

5 6

Afrika verdient een beetje krediet

7

4

Microkrediet voor wederopbouw Haïti

11

Klein ondernemerschap in Bulgaarse stad

12

Florian Grohs: ‘De coöperatie staat bij ons centraal’

Creatief met eerlijke chocolade

13

Investeren in kleine boeren keihard nodig Vlamkrant

15 15

Column Kees van der Maas

16

14

ISSN 1566-368X; oplage: 14.000 exemplaren

Oikocredit Nederland Postbus 85015 3508 AA Utrecht Bezoekadres: Herculesplein 207a Utrecht T: 030 234 10 69 E: nederland@oikocredit.org I: www.oikocredit.nl Andersom op de website Andersom is ook te downloaden of door te bladeren op de website: www.oikocredit.nl/andersom Wilt u Andersom niet meer per post ontvangen? Meld dat dan - o.v.v. uw relatienummer – via 030 2341069 of nederland@oikocredit.org 2

Wat doet Oikocredit?

Oikocredit, wereldwijd vooroplopend financier van de microkredietsector, is ervan overtuigd dat arme mensen in ontwikkelingslanden zelf in staat zijn een beter bestaan op te bouwen. Als ze maar een lening kunnen krijgen. Met (micro)krediet kunnen mensen voor hun eigen inkomen zorgen, bijvoorbeeld door een bedrijfje of marktkraam op te zetten.

Oikocredit gaat de strijd aan tegen armoede door leningen en investeringskapitaal te verstrekken aan microkredietinstel­lingen, coöperaties en midden- en kleinbedrijf. Het kapitaal daarvoor trekt Oikocredit wereldwijd aan door de uitgifte van aandelen.

Oikocredit Nederland, een vereniging met ruim achtduizend leden en donateurs en ruim honderd vrijwilligers, geeft bekendheid aan Oikocredit en verzorgt de administratie van het Oikocredit Nederland Fonds (ONF), een erkend sociaalethisch beleggingsfonds. De Stichting Beheer Oikocredit Nederland Fonds is als beheerder van het ONF opgenomen in het register van de AFM.

Hann Verheijen, nieuwe directeur Oikocredit Nederland:

‘TE WEINIG MENSEN KENNEN OIKOCREDIT’ Hann Verheijen (43) werkt graag vanuit zijn idealen. Dat deed hij als directeur zakelijke relaties bij Triodos Bank en vanaf 1 juli als directeur Oikocredit Nederland. Verheijen gelooft sterk in microfinanciering. Wat hoopt hij bij Oikocredit te bereiken?

Door Serana Stockmann Sinds 1 juli heb je de dagelijkse leiding over Oikocredit Nederland. Hoe ziet je functie eruit?

‘Mijn functie onderscheidt zich in een binnen- en buitenkant. De binnenkant is de organisatie en de financiële gang van zaken, dus het fondsmanagement en de administratie. De buitenkant betreft de verbinding met de vrijwilligers en de positionering van Oikocredit Nederland in de markt zodat meer mensen geïnteresseerd raken in beleggen in Oikocredit, de meer commerciële kant. Die twee aspecten samen vormen de kern van mijn rol. Het is fijn om daarin samen te werken met een team dat heel bevlogen is.’

Wat zie je als je grootste uitdaging?

‘Het vergroten van de naamsbekendheid.

Dat zie ik als mijn belangrijkste missie voor de komende jaren. Oikocredit is een verborgen parel met een prachtig verhaal, maar te weinig mensen kennen dat verhaal.’

Je gelooft sterk in microfinanciering.

Waarom?

‘Microfinanciering is voor mij een middel om mensen hun waardigheid en trots terug te geven. Het is een effectief middel voor mensen om uit de armoede te komen. Ik voel me erg verbonden met het humanisme dat de nadruk legt op de regie in eigen hand nemen. Dat gebeurt bij microfinanciering bij uitstek. Mensen die gaan ondernemen en daardoor uit de armoede komen, dat is heel mooi.’

Hann Verheijen: ‘Mijn bijdrage zit vooral in het formuleren van een scherp en inspirerend beeld van hoe de toekomst eruit zal zien.’

Wat wil je over een jaar bereikt hebben?

‘We gaan eerst werken aan de naams- en inhoudbekendheid van Oikocredit. Op dit moment beginnen we een publiciteitscampagne, waarover je meer leest in het middenkatern. Die zal niet direct tot groei van het fonds leiden. Mensen moeten eerst het fonds kennen, dan pas komen ze in actie. Ik wil de komende maanden ontdekken wat mogelijk is. Een groei van tien procent op jaarbasis moet mogelijk zijn. Ook in economisch barre tijden. Oikocredit moet zich richten op mensen die interesse hebben in beleggen, maar die het financiële rendement net wat minder belangrijk vinden dan het sociale rendement. Ik heb een missie, maar ook de weg ernaar toe moet plezierig zijn. Het is

belangrijk dat we met het team en de vrijwilligers met veel plezier en inspiratie samenwerken, want daarmee bereik je ook weer makkelijker je doel.’

Wat zie je als jouw specifieke toegevoegde waarde voor Oikocredit Nederland?

‘Ik denk dat ik kan verbinden en ook een duidelijke focus kan neerzetten. Mijn bijdrage zit vooral in het formuleren van een scherp en inspirerend beeld van hoe de toekomst eruit zal zien, om vervolgens te zorgen dat we daar als organisatie naartoe groeien. Samen met het team en de vrijwilligers lever ik graag een bijdrage aan de uitvoering.’

3

Andersom2012-04_dec.indd 3

16-11-2012 0:09:55

In gesprek met hoogleraar Gert van Dijk

‘COÖPERATIEVORM ZEER GESCHIKT VOOR MICROFINANCIERING’ Hoogleraar Gert van Dijk is enthousiast over de kansen en mogelijkheden van microfinanciering en microverzekeren. Maar hij zet wel een paar kritische kanttekeningen.

Door Aart van Cooten Microfinanciering is niet per definitie succesvol, zegt Gert van Dijk. Veel, zo niet alles, hangt af van de omgeving waarbinnen de kredietontvanger functioneert.

Van Dijk is als hoogleraar verbonden aan Wageningen Universiteit en Universiteit Nyenrode. Hij richt zich vooral op vraagstukken rond coöperaties en microfinanciering. Sinds kort bezet hij ook de leerstoel ‘(Coöperatieve) Microfinanciering in Ontwikkelingslanden, met bijzondere aandacht voor verzekeren’ aan de Universiteit Nyenrode.

zen de ontvanger moet maken. Maar microfinanciering is geen panacee voor alle kwalen. Kredietontvangers, vaak kleine ondernemers, kunnen een bedrijf alleen opbouwen als sprake is van een goed functionerende markt. Cliëntisme en corruptie vormen in dat licht bezien enorme obstakels. Ik ben van mening dat microfinanciering alleen succesvol kan zijn als sprake is van gedragen en afdwingbare gedragsregels in de markt waar kleine ondernemers opereren.’

of verzekeraar, maar met een gemeenschappelijk risico. Bovendien, ook erg belangrijk, wordt de winst van een coöperatie niet afgeroomd door derden.’

Moeten microkredietinstellingen zakelijk opereren?

‘Zeker. Als er een charitatief element insluipt en de kredietverschaffer als puntje bij paaltje komt weke knieën krijgt is het hek van de dam en is van duurzame kredietverlening geen sprake meer.’

Horen microfinanciering en microverzekeren bij elkaar?

‘Microverzekeren vermindert de kwetsbaarheid van mensen in ontwikkelingslanden en is daarmee een belangrijke aanvulling op microkredieten. Met een microverzekering wordt het ondernemen minder hachelijk. Maar let wel, we kunnen onze Westerse verzekeringsproducten niet zomaar overplaatsen naar Afrika en Azië. De lokale omstandigheden zijn daar totaal anders dan hier. Dat vraagt om andere producten en organisatievormen.’

Hoogleraar Gert van Dijk: ‘Er bestaat geen panklaar recept voor microfinanciering.’

U hebt veel studie gedaan naar microfinanciering. Nog steeds enthousiast?

‘Met de verstrekking van kleine kredieten aan mensen die onvoldoende onderpand hebben, bied je hen de kans om initiatieven te nemen op hun eigen manier. Dat is heel wat anders dan ontwikkelingshulp waarbij vaak de donor bepaalt welke keu-

Waarom bent u zo’n groot voorstander van de coöperatieve organisatievorm, ook bij microfinanciering en microverzekeren?

‘Bij een coöperatieve microkredietinstelling is de lener tegelijkertijd ook uitlener.

Dat dwingt tot verantwoordelijk gedrag over en weer. Je bent niet louter bezig met jouw private risico versus een bank

‘Als de kredietverschaffer weke knieën krijgt, is het hek van de dam’

Wat kunt u zeggen over het daadwerkelijk effect van microfinanciering?

‘Er is veel onderzoek gedaan naar efficiency en rendement van de kredietinstellingen. Dat zijn zeker belangrijke randvoorwaarden, maar uiteindelijk gaat het toch om het doel: ontwikkeling van ondernemerschap als motor van economische groei en politieke transformatie. Op dat vlak is weinig onderzoek gedaan.

Vanuit Nyenrode zetten we nu een aantal casestudies op in Afrikaanse landen en India. Op basis daarvan willen we een aantal praktische do’s en don’ts formuleren.’

Is Oikocredit op een goede manier bezig?

‘Er bestaat geen panklaar recept voor microfinanciering. Belangrijk is dat wordt aangesloten bij de lokale en regionale omstandigheden. Mijn indruk is dat Oikocredit zich dat realiseert en daar ook naar handelt.’

4

Andersom2012-04_dec.indd 4

16-11-2012 0:09:58

Andersom in gesprek met directeur NABC

STERKE ECONOMISCHE GROEI IN AFRIKA Economieën in Afrika doen het opvallend goed, ook Oikocredit investeert meer dan ooit in Afrika. Andersom vraagt Bob van der Bijl, directeur van het Netherlands-African Business Council (NABC) naar de achtergronden.

belangrijk deel van nieuwe spelers zoals China, India en Brazilië. Vanaf 2000 hebben de investeringen door die landen in Afrika een grote vlucht genomen. Landen die er het meest uitspringen, zijn aan de westkant Nigeria, Angola en Ghana en aan de oostkant Oeganda, Kenia en Rwanda.’

Door Walter van Teeffelen Hoe begon de Afrikaanse economie te draaien?

‘De jaren negentig stonden in het teken van de schuldsanering. Voorwaarde was dat het financieel-economisch beleid van een land in orde was. Met de val van de Muur zijn Afrikaanse landen met een socialistisch bewind van hun uitgangspunten afgestapt. Het beleid werd veel meer gericht op economische groei door private bedrijven. Afrikaanse overheden zijn zich gaan realiseren dat de enige manier om vooruit te komen een marktgeoriënteerde economie is. In landen met veel grondstoffen – een kwart tot een derde van Afrika – komt een deel van de groei uit een sterkere vraag naar grondstoffen op de wereldmarkt. Die vraag komt voor een

Bob van der Bijl

U werkte eerder in Afrika, bij Artsen zonder Grenzen. Wat heeft u daar van geleerd?

‘Ik heb voor AzG gewerkt in Khartoem (Sudan) en in Lusaka (Zambia). Als logistiek coördinator in Lusaka was ik betrokken bij de inkoop van materiaal, het wagenpark en het transport, de communicatie, de veiligheid en bij het opzetten van vluchtelingenkampen. Door mijn betrokkenheid bij het transport, had ik veel te maken met het lokale bedrijfsleven in Zambia en kreeg hierdoor veel gevoel voor logistieke uitdagingen. Dat is voor mij belangrijk geweest voor mijn huidige functie; het was heel praktisch werk.

Door die ervaringen kan ik nu makkelijker met Afrikaanse en Nederlandse bedrijven spreken.’

Hoe kijkt u aan tegen de microkredietsector in Afrika?

‘De sector microkrediet heeft in Afrika een enorme groei doorgemaakt. Ik heb de indruk dat het aanbod op veel plaatsen te groot begint te worden. Het lijkt me in een aantal gevallen verstandig dat de sector zich ontwikkelt in de richting van retailbanking, dat wil zeggen dat de sector als een - kleine – bank directe transacties gaat uitvoeren voor klanten. Als het gaat om coöperaties is mijn ervaring in Afrika toch vaak negatief. In het bestuur van coöperaties zag je in het verleden inmenging vanuit de politiek en daarnaast nogal wat vriendjespolitiek. Coöperaties kunnen alleen maar slagen als de leden aan bepaalde minimumcriteria voldoen. Wat

Het netwerk NABC Het NABC is een onafhankelijk netwerk van Nederlandse bedrijven die in Afrika actief zijn. Dat doet het al sinds 1946.

Doel is de economische betrekkingen tussen Nederland en Afrikaanse landen te bevorderen. Dat gebeurt door middel van het verstrekken van informatie, het onderhouden van goede netwerken in Nederland en in Afrika en het promoten van kansen via missies en onderzoeken.

Directeur Bob van der Bijl: ‘NABC wil graag het beeld van Afrika veranderen.

Dat bedrijven zich actiever opstellen en de Nederlandse overheid meer aandacht besteedt aan Afrika als opkomende markt. Het is veel minder erg in Afrika als de maatschappelijke organisaties vaak beweren.’ www.nabc.nl

er vaak misgaat is dat partners met een kleine productie evenveel stemrecht hebben als degenen met een grotere productie. Dan begint er iets te wringen. Als je aandacht besteedt aan consistent management, goed bestuur en toezicht en aan de manier waarop coöperaties samenwerken met afnemers, wordt de kans op succes groter. Als management, bestuur en toezicht op een goed niveau zit, zie je dat banken ook meer bereid zijn om voor te financieren.’

5

Andersom2012-04_dec.indd 5

16-11-2012 0:09:58

INTERVIEW: HET VERANDERENDE GEZICHT VAN MICROFINANCIERING Ben Simmes, Managing Director van Oikocredit, neemt op 1 januari afscheid van Oikocredit. Hij deelt hier zijn visie op de ontwikkelingen binnen de microfinanciering.

In 2009 signaleerde Oikocredit de zorgwekkende trend dat microfinancieringsklanten een te hoge schuld opbouwen en besloot actie te ondernemen om ervoor te zorgen dat het welzijn van de klanten in de sector de hoogste prioriteit blijft. In elk van haar 33 landenkantoren stelde Oikocredit een stafmedewerker aan om het probleem lokaal te evalueren. Tegelijkertijd werd een aantal sectorbrede initiatieven gestart om ervoor te zorgen dat belanghebbenden zich blijven inzetten voor het welzijn van de armen.

Er is veel discussie geweest over de effectiviteit van microfinanciering. Wat vindt u daarvan?

‘We zijn blij met elke discussie over microfinanciering, want opbouwende kritiek dwingt de sector om na te denken, te evalueren en gefocust te blijven. Als het gaat over microfinanciering in het algemeen, is het belangrijk om te onthouden dat dit niet alleen gaat over het verstrekken van krediet, maar ook over sparen, verzekeringen en remittances. Het is ook van belang om te beseffen dat microfinanciering slechts een van de vele middelen is die, als het op de juiste manier wordt gebruikt, het potentieel heeft om de armen een duurzaam bestaan te bieden.

Microfinanciering is niet voor elke situatie een oplossing. Een eigenaar van een bedrijf dat in zwaar weer verkeert, heeft misschien niet direct behoefte aan een lening, maar is mogelijk veel meer gebaat bij financiële of praktische training. Een kleine boer heeft misschien eerder behoefte aan toegang tot een eerlijke markt om zijn oogst te verkopen. In dergelijke situaties kunnen projecten die financiële geletterdheid stimuleren en coöperaties een belangrijke rol spelen. Daarom ondersteunt Oikocredit niet alleen microfi-

nancieringsinstellingen, maar ook fairtrade-coöperaties en kleine tot middelgrote ondernemingen. Deze gedifferentieerde aanpak creëert banen, stimuleert onderwijs en biedt ondersteuning aan gemeenschappen.’

ges omlaag brengen door de winstmarge en efficiëntie van de organisatie nauwgezet te evalueren. Oikocredit houdt bij welke rentepercentages microfinancieringsinstellingen hun klanten in rekening brengen en heeft activiteiten geïnitieerd en gestimuleerd die erop gericht zijn die rentepercentages omlaag te krijgen, waaronder MFtransparency.

Wat zijn de belangrijkste veranderingen in de microfinancieringssector?

‘In de afgelopen jaren is er veel veranderd op het gebied van microfinanciering. Microfinanciering is een allesomvattend instrument geworden om mensen in staat te stellen hun leven op te bouwen door bijvoorbeeld schoolgeld te betalen, een huis te onderhouden, een ziektekostenverzekering af te sluiten of spaartegoed op te bouwen. We hebben afscheid genomen van het idee dat microfinanciering een wondermiddel is en beschouwen het nu als een van de middelen die we kunnen gebruiken om te voorzien in de financiële behoeften van de ar- Ben Simmes, Managing Director Oikocredit men.’

Hoe kunnen investeerders in microfinanciering, zoals Oikocredit, een microfinancieringsinstelling houden aan haar maatschappelijke missie?

‘Investeerders in microfinanciering kunnen een enorme impact hebben op de sector. In de eerste plaats is het van groot belang om een stabiele en langdurige relatie met microfinancieringspartners op te bouwen en hun maatschappelijke doelen te ondersteunen en te bewaken. Oikocredit ziet vaak knelpunten binnen de organisatie die met een praktische training door ons Social Performance- of Capacity Building-team kunnen worden opgelost.

Tot slot moeten investeerders in de microfinancieringssector de verwachtingen die zij hebben van hun partners helder uiteenzetten. Er zijn een aantal belangrijke initiatieven ontwikkeld om ervoor tezorgen dat het welzijn van de klant centraal blijft staan, zoals de Client Protection Principles. Het naleven van deze principes is nu een contractuele verplichting voor alle nieuwe microfinancieringspartners van Oikocredit.’

Kijk op www.oikocredit.nl/nieuws-enpublicaties voor het gehele interview en meer informatie.

Ten tweede kunnen investeerders in microfinanciering actief de rentepercenta-

6

Andersom2012-04_dec.indd 6

16-11-2012 0:10:00

afrika verdient een beetje krediet.

Oikocredit start nieuwe reclamecampagne.

Veel Nederlanders denken nog steeds dat er vooral slecht nieuws uit Afrika komt. U als Oikocredit belegger weet natuurlijk dat het steeds beter met Afrika gaat. En dat Afrika dus best een beetje microkrediet verdient (misschien zelfs wel heel veel). Daarom zijn de succesverhalen van Afrika het thema van onze nieuwe campagne en gaan we Nederland vertellen hoe ontwikkelingshulp anno NU eruit ziet.

Wij zijn u dankbaar voor uw steun aan Oikocredit. Samen met anderen heeft u tot stand gebracht wat wij nu in de wereld kunnen doen. Maar er âžž

WT Andersom_210x297 Hans2.indd 1

15-11-12 20:36

moet natuurlijk nog veel meer gedaan worden. Om nog meer mensen een kans te geven op een weg uit de armoede, hebben wij een veelvoud nodig van het kapitaal dat nu is ingelegd. Dus moeten we nieuwe mensen vinden die – net als u – beleggen in participaties van het Oikocredit Nederland

GELD VERDIENEN MET AFRIKA. Zo werkt ontwikkelingshulp anno NU.

Fonds. Tegelijkertijd hopen wij u allen ook te inspireren om dit jaar nog bij te investeren in die prachtige propositie die Oikocredit heet.

Afrika verdient geld met uw belegging.

U verdient geld met een eerlijk dividend.

Kijk op www.ontwikkelingshulp.NU

GELD VERDIENEN MET AFRIKA.

De eerste klus van de op 1 juli 2012 aangetreden Oikocredit Nederland directeur Hann Verheijen was een reclamecampagne te laten ontwikkelen. In overleg met Oikocredit International werd besloten om de campagne in Ghana te produceren en dus werd eind oktober afgereisd om te filmen en te fotograferen. Voor Hann Verheijen was het zijn eerste werkbezoek in het veld. Het zou een reis worden die hij niet snel zal vergeten. In Ghana zou de manier waarop we in Nederland tegen ontwikkelingshulp aankijken voor altijd veranderen.

GELD VERDIENEN MET AFRIKA. Zo werkt ontwikkelingshulp anno NU.

www.ontwikkelingshulp.NU

Zo werkt ontwikkelingshulp anno NU.

Afrika verdient geld met uw belegging.

U verdient geld met een eerlijk dividend.

Kijk op www.ontwikkelingshulp.NU

• Om aandacht te trekken voor deze voor veel mensen nieuwe kijk op ontwikkelingshulp, zijn in de loop van november al een aantal opvallende ‘stopperadvertenties’ geplaatst in diverse dagbladen. Meestal gratis en soms tegen een kleine vergoeding – met dank aan de bladen.

Eind november zullen de eerste beelden van de campagne in de media verschijnen: advertenties in dagbladen en later ook reclamespots op TV, zowel op nationale zenders (Nederland 1 en 2)

• De advertentie verwijst naar een aparte website die speciaal voor deze

alsook regionale zenders. De première is te zien bij National

actie is ontwikkeld. Helder staan de voordelen bij elkaar die beleggen

Geographic Channel op zondag 2 december in de breaks van

in het Oikocredit Nederland Fonds aan de belegger biedt: een prima

een 45 minuten special over duurzame chocola in Ghana, met

belegging met mooi dividend en een goed gevoel op de koop toe.

Katja Schuurman als presentator.

Op www.ontwikkelingshulp. NU kunt u dit allemaal nog eens nalezen.

WT Andersom_210x297 Hans2.indd 2-3

15-11-12 20:37

moet natuurlijk nog veel meer gedaan worden. Om nog meer mensen een kans te geven op een weg uit de armoede, hebben wij een veelvoud nodig van het kapitaal dat nu is ingelegd. Dus moeten we nieuwe mensen vinden die – net als u – beleggen in participaties van het Oikocredit Nederland

GELD VERDIENEN MET AFRIKA. Zo werkt ontwikkelingshulp anno NU.

Fonds. Tegelijkertijd hopen wij u allen ook te inspireren om dit jaar nog bij te investeren in die prachtige propositie die Oikocredit heet.

Afrika verdient geld met uw belegging.

U verdient geld met een eerlijk dividend.

Kijk op www.ontwikkelingshulp.NU

GELD VERDIENEN MET AFRIKA.

De eerste klus van de op 1 juli 2012 aangetreden Oikocredit Nederland directeur Hann Verheijen was een reclamecampagne te laten ontwikkelen. In overleg met Oikocredit International werd besloten om de campagne in Ghana te produceren en dus werd eind oktober afgereisd om te filmen en te fotograferen. Voor Hann Verheijen was het zijn eerste werkbezoek in het veld. Het zou een reis worden die hij niet snel zal vergeten. In Ghana zou de manier waarop we in Nederland tegen ontwikkelingshulp aankijken voor altijd veranderen.

GELD VERDIENEN MET AFRIKA. Zo werkt ontwikkelingshulp anno NU.

www.ontwikkelingshulp.NU

Zo werkt ontwikkelingshulp anno NU.

Afrika verdient geld met uw belegging.

U verdient geld met een eerlijk dividend.

Kijk op www.ontwikkelingshulp.NU

• Om aandacht te trekken voor deze voor veel mensen nieuwe kijk op ontwikkelingshulp, zijn in de loop van november al een aantal opvallende ‘stopperadvertenties’ geplaatst in diverse dagbladen. Meestal gratis en soms tegen een kleine vergoeding – met dank aan de bladen.

Eind november zullen de eerste beelden van de campagne in de media verschijnen: advertenties in dagbladen en later ook reclamespots op TV, zowel op nationale zenders (Nederland 1 en 2)

• De advertentie verwijst naar een aparte website die speciaal voor deze

alsook regionale zenders. De première is te zien bij National

actie is ontwikkeld. Helder staan de voordelen bij elkaar die beleggen

Geographic Channel op zondag 2 december in de breaks van

in het Oikocredit Nederland Fonds aan de belegger biedt: een prima

een 45 minuten special over duurzame chocola in Ghana, met

belegging met mooi dividend en een goed gevoel op de koop toe.

Katja Schuurman als presentator.

Op www.ontwikkelingshulp. NU kunt u dit allemaal nog eens nalezen.

WT Andersom_210x297 Hans2.indd 2-3

15-11-12 20:37

Het Oikocredit Nederland Fonds is een sociaal-etisch beleggingsfonds. Het Oikocredit Nederland fonds belegt het ingelegde geld voor 90% in Oikocredit. Stichting Beheer ONF is als beheerder van het ONF opgenomen in het register van de AFM.

Ondernemers zoals Perpetual zijn de economische aanjagers in Afrika. Kleine bedrijven kunnen starten èn groeien met een beetje (micro)krediet van Oikocredit.

Zulke kredieten worden gefinancierd uit het Oikocredit Nederland Fonds. Als u daarin belegt, en dat kan al vanaf 200 euro, doet u aan ontwikkelingshulp anno NU. Want Afrika verdient geld met uw belegging. En u krijgt een eerlijk dividend: de laatste 10 jaar was dit 1,55%. Meer weten? Bel 030 - 2341069 of kijk op www.ontwikkelingshulp.NU

Speciaal programma voor slachtoffers aardbeving

MICROKREDIET VOOR WEDEROPBOUW HAÏTI Ruim 230 duizend doden, 30 duizend ingestorte gebouwen en meer dan 1 miljoen daklozen. Dat waren de onvoorstelbare gevolgen van de aardbeving in Haïti. Er is meer dan 100 miljoen euro aan noodhulp overgemaakt via giro 555. Ook Oikocredit speelde een rol. Wat heeft zij gedaan?

Door Karlijn Smit De Haïtiaanse Odecile Jean lacht hardop.

‘Hoe heet jouw stier?’, was kennelijk een rare vraag. ‘De stier heeft geen naam’, antwoordt zij vrolijk, terwijl ze het jonge dier verzorgt. Nicholas Kristof, journalist van The New York Times, filmde haar een jaar na de aardbeving. Het gaat economisch goed met Jean. Ze vertelt krachtig over haar plannen. ‘Ik wil de stier straks inruilen voor een koe. Als de koe drachtig raakt, verkoop ik de kalfjes. En van de opbrengst koop ik grond.’

Mooie toekomstplannen dus, die duidelijk maken dat Jean investeren belangrijk vindt. Ze heeft dan ook al veel bereikt nadat de aardbeving haar bezittingen verwoestte. Ze is met haar man een kleine handel begonnen in hout en kleding. Van dat geld hebben ze het huis opnieuw opgebouwd. En hun vijf kinderen gaan naar school.

Hulp van Fonkoze De 35-jarige Haïtiaanse kreeg hulp van Fonkoze, de grootste Haïtiaanse microkredietinstelling. De bank heeft 43 afdelingen, 45.000 microkredietklanten en 200.000 spaarders. Oikocredit steunde Fonkoze met een lening en investering.

Jean nam deel aan een programma van 18 maanden, speciaal opgezet voor de slachtoffers van de aardbeving. Ze kreeg een gift van 125 dollar voor levensonderhoud, onderdak en voeding. Daarnaast sloot ze een lening af. Ook kreeg ze een training om zich voor te bereiden op toekomstige rampen.

Jean kreeg de hulp niet zomaar. Ze moest aantonen dat ze in staat was om te spa-

ren. Het was ook van belang dat haar kinderen naar school gingen en dagelijks ten minste twee warme maaltijden kregen. In haar geval is het programma geslaagd.

Ze verdient geld en heeft mooie toekomstplannen.

Niet altijd succesvol Steun aan slachtoffers van de aardbeving werkt niet altijd. Journalist Kristhof ontmoette ook een 20-jarige alleenstaande vrouw. Ze had een geit gekocht, maar deze was overleden omdat zij er niet goed voor zorgde. Van haar eerste salaris kocht de vrouw make-up, waardoor er geen geld overbleef voor haar kinderen.

De maatschappelijk werkster ging met haar in gesprek. Dat leidde ertoe dat zij voorzichtiger omging met haar schaarse geld. Fonkoze gaf dus microkrediet aan de slachtoffers van de aardbeving en zij begeleidde hen bij de opbouw van hun leven. Ook zette de organisatie verschillende gezondheidsprogramma’s op. Een voorbeeld daarvan is de training om een

cholerabesmetting te voorkomen, een ziekte waaraan 3300 Haïtianen zijn overleden.

Het was voor Fonkoze trouwens niet makkelijk om zich in te zetten voor haar klanten. Het hoofdkantoor was onherstelbaar beschadigd, vijf stafleden waren verongelukt, en een jaar na de aardbeving leefden 150 medewerkers nog steeds in een tent.

Microkrediet Toch had Fonkoze een belangrijke rol bij het herstel van de economie. In de beginfase was microkrediet de enige manier om een bedrijf op te bouwen, onder andere doordat de Haïtiaanse kredietmarkten waren bevroren. Fonkoze opende haar deuren voordat de gewone banken dit deden. Natuurlijk is microkrediet geen oplossing van alle problemen, maar de organisatie had wel een positieve invloed op het leven van haar leden.

Nicole Muller Cesar, een gezondheidsadviseur van microkredietorganisatie Fonkoze, geeft vitamines aan een kind in Haïti. Tijdens de cholera-uitbraak die uitbrak na de aardbeving, startte Fonkoze trainingen over het voorkomen van cholera en verstrekte vitamines en medicijnen aan haar klanten.

11

Andersom2012-04_dec.indd 11

16-11-2012 0:10:02

Andersom maakt kennis met praktijk op locatie

KLEIN ONDERNEMERSCHAP IN BULGAARSE STAD Ieder jaar organiseert Oikocredit International een studiereis. Zo maken vrijwilligers en medewerkers kennis met de praktijk ‘op locatie’. In 2012 ging de reis naar Bulgarije. Ronald Everts, hoofdredacteur van Andersom, ging mee en doet verslag van zijn bezoek aan kredietcoöperatie Russe Popular Casa (RPC).

Door Ronald Everts Niet voor niets heeft Oikocredit zich toegelegd op de landbouw. Lang was de gouden regel: (micro)financiering in de stad is makkelijker dan op het platteland, dus op het platteland is de meerwaarde van Oikocredit het grootst. Deze stelregel is in Europa deels achterhaald. Wereldwijd stijgen de prijzen van voedsel. Het platteland in Bulgarije vaart daar wel bij, terwijl de stadse economie wordt getroffen door de economische crisis. De eerste indruk van de Bulgaarse stad Russe lijkt dat niet te bevestigen. De stad heeft 180.000 inwoners en een bedrijvige binnenhaven. Er is geen bittere armoede te zien.

Klassieke coöperatie RPC is een klassieke kredietcoöperatie.

De leden kopen aandelen en ontvangen

daarvoor dividend. Het gemeenschappelijk kapitaal wordt uitgeleend aan leden die willen ondernemen, maar geen lening kunnen krijgen van de reguliere banken. RPC wilde meer geld uitlenen en Oikocredit verschaft dat kapitaal. We worden ontvangen door directeur Pavlim Hristos en bestuurslid Yuri Dudev van RPC. De twee mannen zien er uit als bankiers: Meubelmaker aan het werk. goed verzorgd, van middelbare leeftijd, in pak. Zij praten in termen van winst, omzet en RPC blijkt een servicestation voor kleine Portfolio At Risk. Dat laatste slaat op bedrijven. De coöperatie biedt manageklanten die problemen hebben om hun ment, accountancy en juridische onderlening terug te betalen en daarom extra steuning. Het bijzondere van het werk van aandacht vragen. Hun aantal is wel dege- RPC wordt pas echt duidelijk als we haar lijk gegroeid door de economische crisis. klanten ontmoeten, die ook leden zijn. De De stad heeft het dus ten opzichte van buschauffeur die met een lening een eihet platteland inderdaad moeilijker. gen tourbus heeft gekocht en een kleine meubelmaker met tegenwoordig een eiBeheersbaar gen werkruimte waar zijn hele familie Echt ongerust maken Pavlim en Yuri zich werkt. De RPC-bestuurders Pavlim en niet. De problemen zijn beheersbaar en Yuri worden begroet als oude vrienden. de samenwerking met het Bulgaarse team van Oikocredit verloopt uitstekend. De vraag hoe de coöperatie nieuwe leden Als RPC zelf ondersteuning nodig heeft, selecteert, beantwoordt zich vanzelf. Leof als er leningen moeten worden geher- den dragen nieuwe leden voor, men kent structureerd, dan wordt dat geregeld. De elkaar en dat verhoogt de saamhorigheid. mannen hebben professionaliteit hoog in En iedereen is het erover eens dat bij banhet vaandel staan. Ze praten met passie ken geen lening te krijgen is. De boodover hun coöperatie. Hoe die meerwaar- schap is duidelijk: geen RPC, geen eigen de heeft voor de leden, hun leden. En hoe bedrijf. de bundeling van krachten economisch succes mogelijk maakt dat individueel nooit te bereiken is.

Kerngegevens Russe Popular Casa

Een eigen tourbus voor deze chauffeur.

• • • • • • •

opgericht in 1993 in Russe eerste lening van Oikocredit in 2002 Oikocredit geeft totaal vier leningen, totaal € 1,5 miljoen daarvan zijn er twee terugbetaald 8 werknemers 600 leden, waarvan 230 een lening hebben, 40 procent is vrouw 600 projecten zijn gefinancierd met totaal 5.000 arbeidsplaatsen

12

Andersom2012-04_dec.indd 12

16-11-2012 0:10:07

Florian Grohs van Oikocredit International:

‘DE COÖPERATIE STAAT BIJ ONS CENTRAAL’

Florian Grohs is de nieuwe Loans and Investments directeur van Oikocredit.

Sinds 2002 werkt hij al bij de organisatie. Hij wil de toegankelijkheid tot financiële diensten verbeteren, vooral voor mensen en groepen die daarvan verstoken zijn. Grohs is een groot voorstander van coöperaties.

Door Walter van Teeffelen Florian Grohs: ‘In het midden van de jaren negentig werkte ik namens de Wereldbank aan de landhervorming in Moldavië.

De vraag was: hoe krijgen we de landbouw weer aan de gang na de omwenteling? Het antwoord: via de coöperatieve Savings & Credit Associations. De banken waren absoluut niet geïnteresseerd.

We gingen met de boeren praten. Zij hadden nog herinneringen aan de vroegere coöperaties. Want die waren er in Moldavië voor 1945. We gaven iedere coöperatie 10.000 dollar. Zou het gaan werken?

Tot onze verrassing ging het goed. Veel aandacht gaven we aan training van boeren. Voordeel is dat de kosten bij een coöperatie relatief laag zijn. We pakten het democratisch aan; we maakten gebruik van lokale kennis. Een minder punt was dat het management soms zwak was. Op dit moment zijn er in Moldavië meer dan driehonderd coöperaties. In 2002 werd ik actief voor Oikocredit. En ik ging door waar ik mee bezig was, nu op grotere schaal.’

Hoe belangrijk is de coöperatie voor Oikocredit?

‘Oikocredit is zelf een coöperatie. Dat om te beginnen. Een derde van de negenhonderd samenwerkingspartners van Oi-

Florian Grohs: ‘Coöperaties zijn geen panacee.’ kocredit is een coöperatie. Daarvan zijn er 181 financiële coöperaties en 84 landbouwcoöperaties. Een mooi voorbeeld van die laatste is Githunguri in Kenia. In 1996 begonnen we met 31 boeren die samen de melk gingen afleveren. Afgelopen jaren hebben we grote investeringen gedaan in een verwerkingsfabriek die in staat is om Nairobi tegen relatief lage kosten van melk en yoghurt te voorzien.

Het is het op twee na grootste bedrijf op dit terrein in de regio Nairobi met een omzet van 46 miljoen euro. De banken hadden er geen vertrouwen in. Nu leveren 15.000 boeren melk aan de fabriek. Er zijn veel banen gecreëerd. Er zijn moderne melkstallen. Het project heeft ook steun gehad van Rotary Nederland.’

Een coöperatie is niet bij voorbaat succesvol. Wat zijn de hobbels?

‘Zeker, coöperaties zijn geen panacee.

Een coöperatie moet vaak opboksen tegen gevestigde belangen. Soms is het management zwak. Fraude, bureaucratie, onvoldoende controle van de leidinggevenden; er zijn vele hobbels te bedenken.

En als er winst wordt gemaakt, wordt daar nogal eens op een onjuiste manier mee omgegaan. Regels op dit punt zijn absoluut noodzakelijk.’

Wanneer is de kans op een succesvol functioneren van een coöperatie het grootst?

‘Als we de succesfactoren op een rijtje zetten voor coöperaties kunnen we noemen dat de coöperatie is gericht op de leden, dat er is sprake van een stevig management, dat er sterke lokale wortels zijn, dat de coöperatie deel uit maakt van een netwerk en dat het model is aangepast aan de lokale wensen.

Laat ik tot slot Raiffeisen, een van de grondleggers van de Rabobank citeren.

Al in 1868 zei hij: ‘Als er één middel is om de nood onder de plattelands- en stadsbevolking te verlichten, dan is dat de coöperatie’.’

13

Andersom2012-04_dec.indd 13

16-11-2012 0:10:09

Andersom op bezoek bij chocoladeworkshop in Haarlem

CREATIEF MET EERLIJKE CHOCOLADE Sinterklaas was weer in het land en meestal brengt hij voor iedereen een chocoladeletter mee. Vragen we ons wel eens af waar de cacao vandaan komt waarvan deze chocolade gemaakt is? Oikocredit organiseert chocoladeworkshops waarbij het verhaal van (on)eerlijke chocolade wordt verteld. Andersom nam een kijkje in de keuken bij een workshop.

Divine Chocolate In oktober 2011 heeft Oikocredit aan Kuapa Kokoo Limited in Ghana een lening van 2,55 miljoen euro verstrekt. Het bedrijf koopt cacao in en is volledig eigendom van de Kuapa Kokoo Farmers Union, een coöperatie van 62.000 cacaoboeren. Kuapa Kokoo Farmers Union is de grootste aandeelhouder van Divine Chocolate UK en heeft een derde van de aandelen van Divine Chocolate US in bezit. De twee fairtrade chocoladebedrijven zijn partner van Oikocredit en de belangrijkste inkopers van de cacao van Kuapa Kokoo. De producten van deze bedrijven worden op de markt gebracht onder het label Divine Chocolate.

Door Jan de Hoon Het is vijf uur en de kantine van de Rabobank in Haarlem wordt klaargemaakt voor een chocoladeworkshop van Oikocredit.

Deze avond is georganiseerd door Bep Pruntel-Bootsma, vrijwilliger bij Oikocredit. Ger Boon, voormalig directeur van Rabobank, was meteen enthousiast voor de workshop. ‘Ik ken Bep al vrij lang en wat me aansprak aan de workshop was de combinatie van creativiteit en de inhoudelijke boodschap. In deze samenwerking komt de ware betekenis van coöperatie mooi tot uiting. Wat Oikocredit op grote schaal doet, doet de Rabobank Foundation in het klein met tien miljoen euro per jaar.’

Diddy Hamelink begeleidt deze workshop. Zij organiseert al sinds 2009 workshops voor Oikocredit. Om zeven uur worden de deelnemers ontvangen met koffie en thee. Na een korte uitleg gaat iedereen op een eigen manier aan de slag met de marsepein, om vulling voor de bonbons te maken. Als de vulling gemaakt is, gaat deze de koelkast in om op te stijven. Dit moment wordt gebruikt om de deelnemers achtergrondinformatie te geven over de productie van cacao tot chocolade. De deelnemers reageren erg positief. ‘Je staat er niet bij stil hoe chocolade gemaakt wordt,’ zegt een van hen.

In de tussentijd wordt de chocolade ge-

Diddy Hamelink geeft uitleg.

Deelnemers geconcentreerd aan het werk.

smolten door een van de vrijwilligers van Oikocredit, waarmee de deelnemers hun eigen bonbons gaan maken. Dit is het hoogtepunt van de avond, waar iedereen

Samen bonbons maken Ontdek de wereld van eerlijke chocolade en leer hoe de cacaoboon wordt verwerkt tot chocolade. Ga zelf aan de slag om bonbons te maken. Tussen de bedrijven door wordt het verhaal verteld van de cacaoketen, eerlijke handel en microfinanciering.

Neem contact op met Oikocredit Nederland voor meer informatie voor een workshop (10-15 personen). Telefoon: 030 – 234 10 69 of e-mail naar nederland@oikocredit.org

zijn eigen creativiteit de vrije loop kan laten gaan. Er klinkt een vriendelijk geroezemoes en mensen zijn daadwerkelijk in gesprek met elkaar. Sommigen zijn heel geconcentreerd aan het werk. De bonbons worden versierd met vloeibare chocolade en nootjes. Als de bonbons voor een volgende ronde de koelkast in gaat om op te stijven, vertelt Bep PruntelBootsma over Oikocredit en het werk dat de organisatie doet. Na afloop vult iedereen een doosje met de eigen gemaakte bonbons om mee naar huis te nemen.

14

Andersom2012-04_dec.indd 14

16-11-2012 0:10:11

Máxima speecht tijdens congres ‘Samenwerken aan voedselstabiliteit’

Investeren in kleine boeren keihard nodig ‘Samenwerken aan voedselstabiliteit’ was het thema van een congres van het ministerie van Buitenlandse Zaken en Rabobank waaraan Oikocredit bijdroeg. HKH Prinses Máxima was een van de sprekers op 1 november in de Ridderzaal.

vesteren in landbouw is een slimme investering’, aldus Máxima, die een pleidooi hield voor de kleine boeren. Ze haalt aan dat een euro geïnvesteerd in landbouw twee tot drie keer beter tegen armoede werkt dan een investering in welke andere sector dan ook.

HKH Prinses Máxima was inspirerend door aandacht te vragen voor de andere aspecten van het leven van een boer dan enkel het bedrijf. Ze benadrukte verder dat er financiële producten speciaal voor vrouwen moeten worden ontwikkeld. ‘In-

De Wereldbank laat zien dat kleine boeren bepaalde gewassen beter kunnen verbouwen dan grote boeren. Kleine boeren zijn te lang niet serieus genomen. Ze zouden te klein zijn voor een plaats in de zogenaamde waardeketens. ‘Maar de realiteit is dat we de kleine boeren keihard nodig hebben in onze strijd voor meer voedselzekerheid. Kleine boeren bewerken namelijk 50 procent van alle bestaande landbouwgrond en bij de kleine boeren valt misschien wel de hoogste efficiencywinst te halen,’ aldus de prinses. Ze sluit haar toespraak af met de wens van een boer die dankzij een microkrediet een koe kon kopen. Daardoor kon hij een huis kopen en zijn kinderen naar school sturen. Toen prinses Máxima hem vroeg of hij nog iets te wensen over had, was zijn antwoord: ‘Blijf in mij geloven.

Dat is alles wat ik wens.’

HKH Prinses Máxima tijdens congres ‘Samenwerken aan voedselstabiliteit’.

Mariam Dao, Oikocredits manager West-Afrika

De beste boeren zijn vrouwen Mariam Dao Gabala, Oikocredits regionale manager West-Afrika, benadrukte de rol van vrouwen in de landbouw: ‘De beste boeren zijn vrouwen. Dat heeft niets met productiviteit te maken of met bedrijfsvoering. Dat gaat over het feit dat de Afrikaanse vrouwen voedsel produceren voor zo’n miljard mensen met enkel 19e eeuws materiaal ter beschikking. Dat verdient onze steun.’

Help mee de VLAM te verspreiden Maandag 10 december is het de dag van de Mensenrechten. Die dag komt er een speciale krant uit die helemaal gewijd is aan mensenrechten in een oplage van 100.000 stuks: de VLAMkrant. Oikocredit Nederland doet mee met dit prachtige initiatief en daar hebben wij u bij nodig!

In deze krant wordt uitgebreid aandacht besteed aan onze campagne ‘Afrika verdient een beetje krediet’. Het recht op zelfbeschikking is een fundamenteel mensenrecht, maar als niemand gelooft in jouw capaciteiten, om-

dat je vrouw bent, arm en misschien niet hoog opgeleid, dan voelen mensenrechten als een ver-van-je-bedshow. Oikocredit meent daarom dat microkredieten toegankelijk moeten zijn voor iedereen met een droom en een goed plan.

Om ons verhaal met zoveel mogelijk mensen te delen, zijn we op zoek naar vrijwilligers, die op 10 december bij het krieken van de dag deze VLAM-krant uit willen delen op de grote stations in Nederland. Een deel van onze vaste vrijwilligers heeft al aangegeven te wil-

len helpen, maar we hebben voor deze speciale actie meer handen nodig.

Daarom zouden we het zeer op prijs stellen als u deze ene keer ook wilt helpen. Heeft u die maandag een paar uurtjes over?

Laat het ons weten via 030 - 234 1069 of nederland@oikocredit.org

15

Andersom2012-04_dec.indd 15

16-11-2012 0:10:12

van de

10 Dec

me

hte

D

ag

nsenrec

Vlam Eenmalige krant in een oplage van 100.000 verspreid door Nederland

COLUMN

n

krant oVer mensenrechten Initiatief van: Puck ‘t Hart Puck grafisch ontwerp, fotograaf Mona van den Berg en journalist Annemiek Verbeek

MENsENREchTEN vOlgENs...

Zangeres Wende snijders (33) “Het begint bij de basis: menselijk contact. Daadwerkelijk contact, één op één, oprecht luisteren naar elkaar. Dan weet je dat je met een méns te maken hebt en niet met ‘de ander’ of ‘de vreemdeling’. Na contact is er geen angst meer, iemand is niet langer onbekend.

In veel landen waar ik ben geweest, voor werk of om te reizen, merk je direct dat het naleven van de mensenrechten niet vanzelfsprekend is. Agenten die je willekeurig van de straat pikken om je paspoort te zien. Mannen die je neerbuigend behandelen omdat je een vrouw bent.

Als dat gebeurt, borrelt er een haast primaire agressie in me op. Die houd ik in toom, maar het maakt me boos. Zo bóós.

Wie zijn zij om mij zo te behandelen?

Wie zijn zij om het lot van andere mensen te bepalen?

Mensenrechten gaan niet alleen over verre landen, ze zijn niet alleen van dáár. Ook hier in Nederland worden veel rechten continu geschonden. Ik heb récht op mijn rechten. Dat kan ik alleen opeisen als ik een ander precies dezelfde rechten gun.

Zo simpel is het.”

Mensenrechten, dat zijn rechten die ieder mens – man, vrouw en kind heeft. Waar hij ook woont, welke kleur zijn huid heeft, of hij nou op mannen of vrouwen verliefd wordt, op welke partij hij ook stemt en welk geloof hij ook aanhangt. Mensenrechten zijn er om mensen te beschermen tegen de macht van de staat en moeten ervoor zorgen dat iedereen kan leven in menselijke waardigheid. Mensenrechten betekenen bijvoorbeeld dat iedereen recht heeft op onderwijs, dat je mag zeggen wat je wilt en dat de overheid niet zo maar geweld mag gebruiken.

Er zijn meer dan negentig mensenrechten.

Veel van die rechten staan in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en in verdragen van internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties, de Raad van Europa en de Europese Unie.

Daarnaast staan mensenrechten in nationale grondwetten, zoals de Nederlandse Grondwet.

Veel mensen denken aan landen als Iran, Birma of Zimbabwe als het over mensenrechten gaat. Of Amerika en Rusland misschien. Maar Nederland? Daar is het toch allemaal prima geregeld? Klopt: ‘Nederland is geen Syrië’, zegt Nicola Jägers van het College van de Rechten van de Mens in het interview in deze krant. Maar helaas worden ook in Nederland regelmatig mensenrechten geschonden. Soms bewust, vaker onbewust omdat mensen simpelweg niet bekend zijn met de mensenrechten.

Daarom is er deze krant op 10 december, de Dag van de Mensenrechten. De dag dat we ook in Nederland stilstaan bij wat deze rechten betekenen. Gelijke kansen, gelijke behandeling, gelijke berechting: het lijkt voor misschien zo vanzelfsprekend, maar de verhalen in Vlam maken duidelijk dat mensenrechten óók in Nederland relevanter zijn dan ooit.

Ontwikkelingsorganisatie Oikocredit steunt deze krant, omdat ze al dertig jaar knokken voor een eerlijke wereld waar mensen over de hele wereld een eerlijke kans krijgen om een bestaan op te bouwen.

Oikocredit zdoet dat door leningen te verstrekken, waarmee groepen mensen bijvoorbeeld een bedrijf kunnen starten.

Eten, een dak boven je hoofd, je eigen leven vorm kunnen geven – ook dát zijn mensenrechten. Oikocredit geeft mensen het heft in eigen hand, waardoor ze vol zelfvertrouwen ook hun andere mensenrechten kunnen opeisen.

3 Nicola Jägers

‘Mensenrechten zijn geen rustig bezit’

7 TIJN DOKTER heeft geen plakker op zijn mond

12 shirin Musa, Femme for Freedom: 3.000 vrouwen in huwelijksdwang 1

We zoeken dringend nog mensen die willen meehelpen de nationale stunt op 10 december tot een succes te maken. (zie artikel op pagina 15!)

Vacature Adviescommissie van Oikocredit Nederland

Gezocht wordt een enthousiaste vrouw of man die zich betrokken voelt bij het werk van Oikocredit. Inzicht in financiële informatie is een pré. Lees de vacature op www.oikocredit.org.

Vacature Board of Directors

Oikocredit International zoekt bestuursleden voor de International Board of Directors. Ben je iemand of ken je iemand met interesse? Neem contact op met: Hann Verheijen: 030 2341069 of hverheijen@oikocredit.org.

Nieuwe directeur OI

Met genoegen maakt Oikocredit bekend dat David Woods is aangesteld als managing director van Oikocredit International.

Hij neemt de functie op 1 januari 2013 over van Ben Simmes die, na zestien jaar in verschillende sleutelfuncties bij Oikocredit, met pensioen gaat.

Nieuwe website

Oikocredit Nederland krijgt een nieuwe website. Deze heeft een frisse nieuwe look en informatie is gemakkelijker te vinden.

Neem dus binnenkort een kijkje op www.oikocredit.nl. (Het adres www.oikocredit.org blijft voorlopig bestaan voor Oikocredit België.)

AGENDA 10 december Internationale Dag van de Rechten van de Mens

Meer info: www.oikocredit.org/agenda of 030 2341069.

Kees van der Maas

De stille kracht van klein krediet De spookachtige taferelen in het boek ‘Stille kracht’ van Louis Couperus hebben mij enorm gefascineerd. Het verhaal gaat over de mysterieuze Javaanse cultuur waarmee een koloniale bestuurder en zijn gezin in contact komen, en waarvan zij niets begrijpen. Couperus zet in het oude Nederlands Indië een bestuursambtenaar van Laboewangi neer, die conflicten heeft met de lokale gemeenschap. Hij denkt die te kunnen oplossen met zijn autoriteit. Maar de ambtenaar negeert gebruiken die op Java heilig zijn. En doet waarschuwingen uit de ‘geestenwereld’ af als bijgeloof. Zoiets gaat natuurlijk fout. Hij raakt verstrikt in intriges en raadselachtig gefluister. Er gebeuren steeds vreemdere dingen in en om zijn huis. Die verzieken zijn familieleven en ondermijnen zijn gezag. Aan het eind van zijn leven moet hij toegeven dat ongrijpbare krachten hem hebben geveld.

Er werken stille krachten die sympathieker van karakter zijn.

Zoals die van het klein krediet voor grote doorzetters. Voor mensen met ideeën en initiatief. Voor aanpakkers en volhouders. Zij missen vaak financiële rugdekking om van hun dromen daden te maken. Klein krediet is dan brandstof voor de startmotor van hun onderneming en verandert hun leven. Ik heb ze in deze rubriek aan het woord gelaten. Ze hebben u in de keuken van hun business laten kijken. De ‘meiden’ uit Ocokpeque, Honduras bijvoorbeeld. Samen zetten zij een bedrijfje op in draagmanden voor koffieplukkers. Neem Koffi Beng in Thema, Ghana, die een handel in onderdelen voor defect geraakte machines, motoren en landbouwwerktuigen begon. Of Abu Sproot in Pauk op Java. Gehandicapt aan twee benen na een treinongeluk werd hij instrumentmaker in protheses. Dankzij klein krediet dat voor hen bereikbaar werd, zijn zij zo ver kunnen komen.

Duurzame investeerders zorgen ervoor dat klein krediet zijn werk doet. Uit solidariteit en overtuiging leveren zij het zaad, het water en de zuurstof voor een sociale financieringscyclus.

Ook zij zijn in deze rubriek voorbijgekomen. Zoals de vrienden van een beleggingsclub in Arnhem die met hun handeltje in aandelen op de beurs overstapten naar sociaalethische fondsen. Of taxichauffeur Oscar uit Eindhoven: hij ging met zijn spaargeld naar een ‘bonusvrije’ bank. En dan het groepje jongelui uit Groningen dat in Indonesië met eigen ogen zag hoe kleine ondernemers met een bescheiden lening pas echt aan de slag konden gaan. Met duizenden anderen willen deze investeerders persoonlijk iets betekenen voor de ander die vooruit wil, maar dat vaak niet kan als gevolg van een geldprobleem. Klein krediet is dan een uitkomst. Voorbeelden genoeg over de stille kracht van klein krediet.

Dit is de laatste column van Kees van der Maas.

16

Andersom2012-04_dec.indd 16

16-11-2012 0:10:13