Nr 4
ZESZYT NAUKOWY IZiIR PWSZ W SULECHOWIE KSZTAŁTOWANIE TERENÓW ZIELENI
2010
PROJEKT KONCEPCYJNY REWALORYZACJI ZIELEŃCA NA TERENIE NIECZYNNEGO CMENTARZA EWANGELICKIEGO W SIERAKOWIE DOMINIK OSYCZKA Streszczenie: W sierakowskiej strukturze urbanistycznej można zaobserwować brak dobrze zorganizowanej zieleni przeznaczonej do użytku publicznego. W związku z tym opracowany został koncepcyjny projekt rewaloryzacji zieleńca na terenie nieczynnego sierakowskiego cmentarza. Artykuł opisuje koncepcję oraz wyjaśnia przyczyny lokalizacji terenu o zgoła odmiennej funkcji w miejscu charakteryzującym się pewnego rodzaju ‘sacrum’. Dodatkowo przytoczono opisy wybranych założeń parkowych zlokalizowanych na terenach dawnych nekropolii w innych miastach polskich. WPROWADZENIE Dla większości ludzi, tereny zieleni – parki, ogrody, zieleńce – pełnią rolę bardzo ważną w życiu. Trudno sobie wyobrazić mieszkanie w mieście, gdzie nie można wyjść na spacer z bliską osobą, dzieckiem, czy psem, gdzie nie ma dostępu do „świeżego powietrza” . Równie trudno sobie wyobrazić, że istnieją nadal miasta, w których zieleni mogącej pełnić taką funkcję brakuje. Jednym z takich miasteczek jest, położony na zachodzie województwa wielkopolskiego, Sieraków. Jedyną występującą tam formą zieleni urządzonej jest skwer na rynku. Brakuje natomiast tych wszystkich wspomnianych wcześniej form przestrzeni publicznej: ogrodów, parków, zieleńców. Sieraków kryje jednak ogromny, ukryty potencjał – w miejscach ‘strategicznych’ miasta znajduje się blisko 5 ha terenów zieleni, które mogłyby stać się, obok wspaniałych zabytków architektury, dodatkową wizytówką miasta. Ich stan zachowania jest tragiczny, ale pod czujnym okiem projektanta mogą tam powstać tereny codziennego wypoczynku sierakowian. W skład tych 5 ha wchodzi między innymi cmentarz ewangelicki mieszczący się przy ulicy XXV-lecia PRL. Miejsce to cmentarzem jest już tylko w ewidencji, gdyż większość grobów, kapliczek, czy alejek już dawno przestała istnieć. Dla osób spoza Sierakowa, o fakcie, że mieściła się tam niegdyś nekropolia informuje już tylko charakterystyczna brama główna, na której murowanych słupach widoczne są dwa krzyże.
ZIELEŃCE I ICH ROLA W MIEŚCIE W publikacjach poświęconych terenom zieleni pojawiają się różne definicje zieleńców, a autorzy zwracają uwagę na ich odmienne funkcje. Według Mitkowskiej i Siew-