Ortaokul Öğretmen Örnek Kitabı - Sosyal

ÖĞRETMEN ÖRNEK KİTABI

“!!!!!.”

İSTİKLÂL MARŞI

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.

O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.

Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl!

Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl?

Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl.

Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!

Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.

Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!

Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım.

Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.

Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.

Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın; Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın.

Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli.

Bu ezanlar-ki şehadetleri dinin temeli Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na’şım; O zaman yükselerek arşa değer belki başım.

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!

Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.

Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl; Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet; Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl!

Mehmet Âkif Ersoy

ÖN SÖZ Değerli öğretmenim, Bu kitabı neden hazırladık?

• Siz değerli öğretmenlerimizden gelen örnek kitap isteklerini yerine getirme ve ürünlerimiz hakkında fikir edinme adına bu kitabı hazırladık.

Bu kitabın içeriğinde ne var?

• 5, 6, 7 ve 8. sınıfa ait kitaplarımızdan tadımlık ünite ünite örnek sayfalarımız var.

Tonguç kitaplarının özellikleri neler?

• Kitaplarımız; Beceri Temelli Soru yazma konusunda uzman yazar kadromuz tarafından kaleme alınmaktadır. Böylelikle MEB tarafından yapılan değişikliklere anında adapte olabilmekteyiz.

• Sorularımız kazanım merkezlidir. Gereksiz ayrıntı, soruyu gereksiz şekilde uzatma, müfredat dışı olma gibi durumlar kapsama alanımız dışındadır.

• Tüm kitaplarımız QR Kod video çözümlüdür. Öğrencilerimiz yapamadıkları sorunların çözümlerine TATS uygulaması ile ulaşabilmektedir.

• Güncel konu anlatımlarımız, eğlenceli karikatürler ve info­gra­fik­ ler­le desteklendiği için öğrencilerin ders çalışma hevesini olumlu etkilemektedir.

Tonguç kitaplarına nasıl ulaşabilirsiniz?

•Ü ç bine yakın Tonguç kitapçısından ya da resmi mağazamız olan www.tongucmagaza.com’dan bize ulaşabilirsiniz.

Her türlü görüş, istek ve önerileriniz için sosyal@yuksekbasari.com

PEKİŞTİRİR Dinamo serisindeki konu öğreten sorular ve sınav tarzı yeni nesil beceri temelli sorularla sınavlara dinamik bir şekilde hazırlanılır. Ünite testleriyle genel tarama yapılır. Yazılıya Hazırlanalım bölümleri ile de öğrencinin okul derslerinde yüksek notlar alabilmesi sağlanır. Konular bu kitapla hazmedilir.

ÖĞRETİR Sözel ve sayısal dersleri 0’dan başlayarak en kolay ve anlaşılır şekilde öğretir. Eğlenceli öğrenmenin en güzel hâli bu kitapta!

3

PROVA YAPTIRIR KOTA Denemeleriyle gerçek sınav provası yapılır. Yeni nesil beceri temelli sorularla LGS’ye hazırlanılır. Sınav alışkanlığı ve pratiği kazandırılır.

5

1

4

2 ZORLAR

HAZIRLAR Taktikli Soru Bankaları MEB kazanımlarına uygun, sınavda karşılaşılabilecek, gereksiz ayrıntılardan arındırılmış, LGS’ye ve okul yazılılarına hazırlayan, müfredatla uyumlu yüzlerce yeni nesil soru ve taktikler içerir. Öğrenilen konuların test etmeyi, soru çözme pratiği kazanmayı ve zor sorulara alışmayı sağlar.

Zoru Bankalarıyla konulara dair ezber bozulur.

Daha üst, daha zor ve en iyiye ulaştırmak hedeflenir.

Konulara ve sorulara farklı açılardan bakılması sağlanır.

KAZANDIRIR Ayrıca PISA ve TIMSS sınavlarına en uygun soru tipleriyle hazırlanan kitaplarımızda TATS video çözümlerine ulaşılabilir, hatalar ve eksiklikler sıcağı sıcağına düzeltilebilir.

Sosyal Bilgiler

8.

8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44

7.

48 52 54 56 58 60 62 64

İçindekiler

SINIF yanan Avrupa - Sarsılan Osmanlı U H ukuk Alanındaki Gelişmeler U yanan Avrupa - Sarsılan Osmanlı B ir Kahraman Doğuyor I . Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti İ stiklal Yolculuğu

illî Uyanış M Ya İstiklâl Ya Ölüm!

M udanya ve Lozan Antlaşmaları B atı Cephesi E ğitim ve Kültür Alanındaki Gelişmeler A tatürk İlke ve İnkılaplarının Temel Esasları D emokratikleşme Çabaları D emokratikleşme Yolunda Atılan Adımlar D ış Politikada Yaşanan Gelişmeler A tatürk Dönemi Türk Dış Politikası A tatürk’ün Vefatı ve Eserleri Yeniden Sarsılan Dünya N utuk Denemeleri

SINIF etih ve Fatih - I F D ünya’yı Evimize Getiren Kutu TV - Benim Hayatım, Benim Özelim İ letişime Başlıyorum - Çevremle İletişim Kuruyorum F etih ve Fatih N ereye Yerleşelim? - Tablo ve Grafiklerle Ülkemiz Tablo ve Grafiklerle Ülkemiz K il Tabletlerden Akıllı Tabletlere G eçmişten Geleceğe Meslekî Eğitim

66

emokrasi Serüveni - Atatürk’ten D Milletimize Armağan İ nsanları Nasıl Tanıyoruz? Küresel Sorunlara Çözüm Üretiyorum

68

6.

SINIF

72 74 76 78 80 82 84

İ slamiyet ve Türkler D ünya’nın Neresindeyim? Ö n Yargıları Kırıyorum İ slamiyetin Doğuşu ve Değişim D ünya’nın Neresindeyim?

F arklı İklimler - Farklı Yaşamlar S osyal Bilimler ve Toplum Hayalimdeki Gelecek K aynaklarımız Kazanca Dönüşüyor Yatırım ve Pazarlama Vergilerimiz Kazançlarımızdır Yöneticilerimiz ve Biz - Hayatın İçinden Demokrasi K üresel Bağlantılar

86 88 90 92

5.

SINIF

96 U ygarlıkları Öğreniyorum 98 Yeryüzü Şekilleri 100 S osyal Bilgiler Dersinden 102 104 106 108 110 112 116 120 122

Öğrendiklerimiz - Yeni Okulum B irey ve Toplum U ygarlıkları Öğreniyorum K ültür ve Miras A fetler ve Çevre Sorunları Doğal Afetlerin Yaşamımıza Etkisi Teknoloji ve Toplum B ilim, Teknoloji ve Toplum Yeni Fikirler Geliştirelim - Bilinçli Tüketici Yaşadığım Yerin Yönetimi Turizm ve Uluslararası İlişkiler

r et!

Tekra n!

Zorla

T.C. İNKILAP TARİHİ

r!

Sindi Alış!

Deneme Kaynağı

Öğren!

Yükselme Kaynağı

Özümseme Kaynağı

Başlangıç Kaynağı

Öğrenme Kaynağı 0’dan ser s le öğrenmeye 0 noktasından başla.

En temel konulara en eğlencel şek lde çalış, temel n sağlam at!

Öğrend ğ n konuları Takt kl Soru Bankalarıyla test et!

Yen nes l soruları tanı. Doğru takt kler kullanarak yorum ve anal z yetenekler n gel şt r.

Ş md hızlanma zamanı! D namo le her konudan yüzlerce soru çözerek hem hız kazan hem de konuları hazmet.

Zoru Bankası sen b raz zorlayacak.

Ama en y s n st yorsan en zorları le yüzleşmel s n.

Zoru Bankası le en y ye g den yolda yükselmey başaracaksın.

Son kontrolünü y yapmalısın.

KOTA’dak konu denemeler le tek tek eks kler n gör, son kontrolünü sağlam yap.

LGS hazırlık sürec nde öğrenc ler n en büyük yardımcısı olan d ğer kaynaklarımız.

8

. S INIF

ÖĞRETMEN Ö rnek Ki tabı T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük

Ünite 1

Uyanan Avrupa - Sarsılan Osmanlı

FRA NS I Z i HT I L A LI

S A N AYI I N K I L A B I

Fransız İhtilali Nedir?

Sanayi İnkılabı Nedir?

18. yüzyılda buhar motorunun icat edilmesinden sonra (1765) İngiltere’nin Manchester kentinde dokuma fabrikalarının açılmasıyla kol gücünden makine gücüne geçiştir.

Sanayi İnkılabı Avrupa’yı Nasıl Etkiledi? İngiltere’de başlayan Sanayi İnkılabı tüm Avrupa’ya yayılmış ve ham madde ihtiyacını artırmıştır. Bu da Avrupalı devletleri sömürge rekabetine itmiştir.

Ardından üretilen malların satılması için pazar arayışına girilmiştir.

Sanayi İnkılabı Osmanlı Devleti’ni Nasıl Etkiledi?

Avrupalı devletler zengin ham madde kaynağı olarak gördükleri Osmanlı topraklarını işgal ederek sömürdüler.

Avrupa’da üretilen ucuz, seri ve bol ürünler Osmanlı pazarlarında yerini alınca Osmanlı’da küçük tezgahlar kapandı, işsizlik arttı.

Fransız İhtilali ile Ortaya Çıkan Düşünceler Nelerdir?

H ürriyet A dalet M illiyetçilik İ nsan hakları D emokrasi E şitlik

Çok uluslu Osmanlı Devleti, Fransız İhtilali ile ortaya çıkan bu fikirlerden etkilenmemek için düzenlemeler yapmıştır.

Fransız İhtilali, Osmanlı Devleti’ni Nasıl Etkilemiştir?

1839 Tanzimat Fermanı: Osmanlı padişahı Abdülmecid, kanun üstünlüğünü kabul etti. İlk kez can ve mal güvencesi, özel mülkiyetin dokunulmazlığı, yargılama olmadan ağır cezaların verilmemesi gibi hükümler getirildi. 1856 yılındaki Islahat Fermanı’yla bu haklar geliştirildi.

Böylece Osmanlı ekonomisi giderek bozuldu.

Bu durum Osmanlı siyasi yaşamını da olumsuz etkiledi.

Yalnız iyi sömürdük.

1789 yılında Fransa’da halkın, kralın baskısına karşı aydınların öncülüğünde isyan etmesidir.

1876 I. Meşrutiyet: II. Abdülhamit ilk Osmanlı anayasası Kanun-i Esasi’yi hazırlattı. Padişahın seçtiği Ayan Meclisi ile halkın seçtiği Mebusan Meclisi oluşturuldu. Böylece halk ilk kez seçme ve seçilme hakkı kazandı. Ayrıca bu mecliste azınlık vekilleri de yer aldı.

Valla ben tam sömüremedim.

1908 II. Meşrutiyet: 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı’nın (93 Harbi) çıkmasıyla meclis kapatılmıştı. Genç Osmanlıların (Jön Türkler) baskısıyla meşrutiyet tekrar ilan edildi.

Evet evet iyi sömürdük.

31 Mart Olayı: Meşrutiyet karşıtlarının İstanbul’da çıkardığı isyanı Mustafa Kemal’in kurmay başkanı olduğu ‘‘Hareket Ordusu’’ bastırdı.

Rejime yönelik bu ilk isyan hareketi sonucunda padişah II. Abdülhamit tahttan indirilip yerine Sultan V. Mehmet Reşat getirildi.

tonguç

8

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Uyanan Avrupa - Sarsılan Osmanlı

1.

Fransız İhtilali ile ortaya çıkan özgürlük, adalet, eşitlik ve milliyetçilik gibi akımların Osmanlı İmparatorluğu’nda yansımaları olmuş; Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı ve Meşrutiyet ilan edilmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu’nda ortaya çıkan bu gelişmeler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

1

1 INK D 436 18954 0 0 84084

2.

Sanayi İnkılabı’na ayak uyduramayan Osmanlı Devleti’nden faydalanmak isteyen Avrupalılar, kapitülasyonlara ve Osmanlı Devleti ile yaptıkları antlaşmalara dayanarak Osmanlı ekonomisinin çökmesinde etkili oldular.

Buna göre Avrupalı devletlerin yaptıkları antlaşmalarla Osmanlı ülkesinin;

A) Fransız İhtilali’ni başarıya ulaştırmak için politikalar geliştirilmiştir.

B) Devletin parlak dönemlerine eriştirmek için ıslahatlarda Fransız İhtilali’nden yararlanılmıştır.

II. Pazar olanakları

III. İnsan kaynakları

özelliklerinin hangilerinden faydalandıkları savunulabilir?

C) Islahatların kalıcı olması için Avrupa hukukundan yararlanılmıştır.

I. Ham madde kaynakları

2 INK C 436 18954 0 0 84084

D) İmparatorlukta yer alan farklı milletlerin bağlılığında çözülme olmaması için politikalar geliştirilmiştir.

A) Yalnız I.

B) Yalnız III.

C) I ve II.

D) I, II ve III.

tonguç

3.

Sanayi İnkılabının gerçekleştiği zaman diliminde Osmanlı pazarında bir kumaş tüccarı ile çırak arasında aşağıdaki diyalog gerçekleşmiştir.

Kumaş Tüccarı: Ah evlat, dinle bak! Bizim dokumalarımızın üstüne yoktur. Lakin kapitülasyonlarla önce Fransa’ya, sonra İngiltere, Rusya, Hollanda’ya ve daha nice memleketlere düşük gümrük vergileri ile ticaret yapma hakkı tanındı. Ben malımı satarken %12 vergi veriyorum. Onlar ise %3 gibi düşük vergiler ödüyorlar. Böyle olunca da geldiler Osmanlı’nın pamuğunu tarladan satın alıp ülkelerine götürdüler. Lonca benim işleyeceğim pamuğu yetiştiremez oldu. Hoş kumaş örsem de artık Avrupalılar almıyor ya. Çırak: Neden ustam, hani dokumalarımızın üstüne yoktu?

Kumaş Tüccarı: Adamlar, adına fabrika denen büyük büyük makineler kurmuşlar. Bizim çıkrıklarda eğirip el tezgâhlarında bir ayda ördüğümüz kumaşı onlar bir günde üretiyor.

Verilen metinden hareketle Osmanlı ülkesinde üretimin gerilemesindeki temel sebep aşağıdakilerden hangisidir?

3 INK D 436 18954 0 0 84084

A) Avrupa’daki değerli madenlerden ve zenginliklerden uzak olunması B) Savaşlarda elde edilen ganimetlerin azalması C) Fransız İhtilali’nin yaymış olduğu fikir akımlarından etkilenilmesi D) Seri üretim yapabilecek teknolojiden mahrum kalınması

Öğretmen Örnek Kitabı

9

tonguç

Ünite 4

Hukuk Alanındaki Gelişmeler

Medeni Kanun’un Gerekçesi

Kadınlar Medeni Kanun’la Hangi Hakları Kazandı

▶⃞■ Hukuk birliğini sağlama

▶⃞■ Tek kadınla evlilik ve resmi nikâh esası getirildi. (Sosyal-Hukuk)

▶⃞■ Hukuk alanında köklü değişiklikler yaparak çağdaş devletler seviyesine çıkmak

▶⃞■ Evlenmede her iki taraf rızası esas alındı. (Sosyal-Hukuk) ▶⃞■ Kadınlara istedikleri mesleğe girme hakkı tanındı. (Ekonomik) ▶⃞■ Ailede kadın-erkek eşitliği sağlandı. (Sosyal) ▶⃞■ Mahkemelerde tanıklık yapma, miras ve boşanma konularında kadın-erkek eşit hâle getirildi. (Sosyal-Hukuk)

Kadın Haklarındaki Diğer Gelişmeler 3 Mart 1924 Tevhiditedrisat Kanunu ile eğitim hakları elde edildi. 1930'da belediye başkanı, 1933'te muhtar, 1934'te vekil olma hakları elde edildi.

Neden İsviçre Medeni Kanunu Tercih Edildi? ▶⃞■ Avrupa'da hazırlanan en güncel medeni kanun olması ▶⃞■ Sorunlara akılcı ve pratik çözümler üretmesi

NOT ▶⃞■ Medeni Kanun kadınlara seçme - seçilme hakkı gibi siyasi alanda haklar kazandırmamıştır. ▶⃞■ 1925'te Ankara Adliye Hukuk Mektebi açılarak hukukçular yetiştirilmiştir.

▶⃞■ Laik olması ik, Kanun'la ekonom Ben de Medeni ev , ım ald ı rım hakla sosyal ve hukuki lenmeye gidiyorum.

İçişleri B akanı'nı aldım hükûmeti kurmaya gidiyorum .

17 ŞBT 1926

tonguç

10

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Hukuk Alanındaki Gelişmeler

2

1.

• Birden fazla kadınla evlenmek yasaklanmıştır.

• Resmi nikâh zorunlu hâle getirilmiştir.

• Boşanma hâlinde kadının hakları güvence altına alınmıştır.

• Miras hukukunda kadın-erkek eşitliği sağlanmıştır.

• Kadınlara her işe girme hakkı verilmiştir.

3.

• 1928'de "Devletin dini İslam'dır" maddesi çıkarılmıştır.

• Toprak reformu yapılmıştır.

• 1934'te kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmiştir.

Medeni Kanun'un kadınlara tanıdığı haklar göz önüne alındığında kadınların;

1924 Anayasası'nda yapılan değişiklikler ile;

Buna göre 1924 Anayasasında; I. Ekonomik

I. Toplumsal

II. Siyasi

II. Ekonomik

III. Eğitim

III. Siyasal

IV. Eğitim

3 INK B 436 19003 0 0 84093

alanlarından hangilerinde kazanım elde ettiğine ulaşılabilir?

1 INK A 436 19003 0 0 84093

A) I ve II.

B) III ve IV.

C) II, III ve IV.

D) I, II, III ve IV.

alanlarından hangilerinde değişiklik yapıldığı söylenebilir?

A) Yalnız I.

B) I ve II.

C) II ve III.

D) I, II ve III.

2.

Müslüman olmayanların Türk vatandaşı olarak kabul edilmesi ile Müslüman olmayanlara da tüm haklardan yararlanma imkânı verilmiştir.

4.

“Bir toplum aynı amaca, bütün kadınlar ve erkekleriyle beraber yürümezse ilerlemesi ve medenileşmesine bilimsel olarak imkân yoktur.”

Anayasaya yukarıdaki maddenin eklenmesiyle Türkiye’nin aşağıdaki kazanımlardan hangisini elde ettiği söylenebilir?

Atatürk’ün bu sözünün;

A) Batılı devletler ile ticari ilişkilerin gelişmesi sağlanmıştır.

2 INK B 436 19003 0 0 84093

B) Avrupa’nın iç işlerimize karışması önlenmiştir.

I. Soyadı Kanunu

II. Medeni Kanun

III. Saltanatın kaldırılması

IV. Halifeliğin kaldırılması

C) Müslüman olmayanlara ayrıcalıklar tanınmıştır.

inkılaplarından hangileri ile ilgili olduğu söylenebilir?

4 INK A 436 19003 0 0 84093

D) Ekonomik gelir elde edilmiştir.

A) I ve II.

B) II ve IV.

C) III ve IV.

D) I ve III.

tonguç

5.

20 Ocak 1921 tarihinde kabul edilen Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nda yer alan bazı maddeler şöyledir:

• Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.

• Yürütme gücü ve yasama yetkisi milletin tek ve gerçek temsilcisi olan Büyük Millet Meclisinde toplanır.

• Şer’i hükümlerin yürürlüğünü TBMM yapar.

• Bakanlar meclis tarafından seçilir.

Buna göre Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nun yapısı hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

5 INK C 436 19003 0 0 84093

A) Millî egemenlik ilkesi benimsenmiştir.

B) Kuvvetler birliği ilkesi benimsenmiştir.

C) Devletin yönetim şekli ve başkanı belirlenmiştir.

D) Meclis hükûmeti benimsenmiştir.

Öğretmen Örnek Kitabı

11

tonguç

Ünite 1 1.

Selanik limanındaki Beyaz Kule şehrin adeta sembolü durumundadır. Limanın bulunduğu caddede değişik kıyafetler ile çeşitli milletlerden insanlar görürsünüz. Bunların kimisi Türk, kimisi Rum ya da Bulgar, kimisi de Ermeni veya Yahudi’dir. İnançları farklı olan bu insanlar uzun yıllar bir arada yaşamışlardır.

Fransız İhtilali'nin en önemli mesajı “milletlerin kendi kaderini kendisinin belirlemesi” prensibiydi. Bu mesajdan en çok etkilenecek devletlerden biri de hiç şüphesiz Osmanlıydı. Osmanlı ülkesinde ihtilal yanlıları, kahvehanelerde broşür dağıtıyorlardı.

Hak, özgürlük ve eşitlikten bahsediyordu. İlk başlarda bu olayın kendisini etkileyeceğini hesaplamayan Osmanlı Devleti, Balkanlardan gelen seslere kulak verdiğinde kendisini büyük bir buhranın içinde buldu.

Buna göre Fransız İhtilali ile birlikte “Balkanlardan gelen seslerin” Osmanlı Devleti'ni aşağıdakilerin hangisinde etkilediği söylenemez?

3 INK D 465 21919 0 0 84084 247179244

Bu metinde aşağıdakilerin hangisinden bahsedilmiştir?

A) Ülke bütünlüğünün tehlikeye girmesinde B) Çeşitli fikir akımlarının ortaya çıkmasında

A) Fransız İhtilali’nin Selanik’teki etkilerinden

C) Demokratikleşme çabalarının görülmesinde

B) Selanik’in gelişmiş bir ticaret merkezi olduğundan

D) Selanik’in sosyal dokusundan

D) Mevcut yönetim anlayışının devam ettirilmesinde tonguç

C) Selanik’teki eğitim-kültür faaliyetlerinden

19. yüzyılda yaşanan Sırp isyanı ve arkasından gelen Yunan isyanı padişah II. Mahmut'u Osmanlı milleti oluşturma düşüncesine itti. II. Mahmut, “Ben tebaamda Müslümanı camide, Hıristiyanı kilisede, Musevisiyi de havrada fark ederim, aralarında başka bir fark yoktur.” demiştir.

Buna göre padişah II. Mahmut'un sözlerinin aşağıdaki fikir akımlarından hangisi ile ilgili olduğu söylenebilir?

2 INK C 465 21919 0 0 84003 964274683

A) İslamcılık

B) Türkçülük

C) Osmanlıcılık

D) Batıcılık

tonguç

3

3.

1 INK D 465 21919 0 0 84084 115262178

2.

TEST

Uyanan Avrupa - Sarsılan Osmanlı

4.

Osmanlı Devleti’nin son dönem devlet adamlarından Keçecizâde Fuat Paşa’ya, Sultan Abdülaziz’in 1867’deki Avrupa seyahati esnasında Avrupalı bir diplomat şöyle der:

“En güçlü devlet hangisidir?”

Keçecizâde Fuat Paşa, “Şüphesiz ki Devlet-i aliye-i Osmaniye’dir.

Diplomat: Nasıl olur?

Fuat Paşa: “Çünkü yıllardır siz dışarıdan, biz içeriden yıkmaya çalışıyoruz ama bir türlü yıkılmıyor.”

Bu anlatıdan hareketle Osmanlı Devleti ile ilgili;

I. Avrupa’daki yenilikleri yakından izlemektedir.

II. Siyasi yalnızlık içinde bulunmaktadır.

III. İç ve dış tehdit altındadır.

IV. Denge siyaseti benimsemektedir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

4 INK A 465 21919 0 0 84084 518381733

12

A) Yalnız III.

B) I ve II.

C) I ve III.

D) I, II, III ve IV. Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Uyanan Avrupa - Sarsılan Osmanlı

5.

3

I. Osmanlıcılık

II. İslamcılık

III. Türkçülük

Hangi din ve ırktan olursa olsun Osmanlı Devleti sınırları içinde yaşayanları kaynaştırarak bir “Osmanlı milleti” oluşturmanın amaçlandığı bu kımla imparatorluğun bütünlüğünü sağlamak hedeflenmiştir.

Devleti kurtarmak için hangi milletten olursa olsun bütün müslümanları halifenin etrafında toplamayı amaçlamıştır.

Devlet; dili, dini, soyu ve ülküsü bir olan topluma dayanarak ayakta durabilir. Bu nedenle Osmanlı Türklerine ulusal bilinç kazandırılmalıdır.

Yukarıdaki tabloda 19. ve 20. yüzyıllarda Osmanlı Devleti’nin dağılmasını önlemek için ortaya çıkan fikir akımlarıyla ilgili bilgiler verilmiştir.

Bu bilgilere göre I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı halifesinin kutsal cihat ilan etmesine dünya müslümanlarının genel manada karşılık vermemesi bu akımlardan hangilerinin etkisiz kaldığını gösterir?

5 INK B 465 21919 0 0 84003 185292891

A) Yalnız I.

B) Yalnız II.

C) I ve II.

D) II ve III.

tonguç

6.

“Yabancı sermayenin etki alanının Osmanlı Devleti’nden daha geniş olduğu bağımsız bir devlet herhâlde yoktur. Bu miras, sadece ekonomik girişimleri ilgilendirmekle kalmaz, Osmanlının politik ve toplumsal hayatının tümüne etkilerini yayar... Siyasi denetim sağlamanın en güvenli ve en basit yöntemlerinden biri sermaye kaynakları üzerinde egemenlik sağlamaktır…

Osmanlı Devleti, şaşılacak derecede dış mali çıkarlara ipotek edilmiş durumda idi.”

Kaynak: (library.cu.edu.tr) (Düzenlenmiştir.)

Bu metinde aşağıdakilerden hangisi dile getirilmiştir?

6 INK B 465 21919 0 0 84084 129623152

A) Osmanlı Devleti’nin denge siyaseti takip ettiği B) Osmanlı Devleti’nin dışa bağımlı bir ekonomik yapıya sahip olduğu C) Osmanlının siyasi ve sosyal hayatının Avrupalıları etkilediği D) Yabancı sermayenin Osmanlı Devleti için önemli olduğu

tonguç

7.

Durum

Gelişme

19 ve 20. yüzyıllarda Osmanlı Devleti’nin onlarca milleti bünyesinde barındıran çok uluslu bir yapıya sahip olması

?

Tabloda “?” ile boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse doğru olmaz?

7 INK A 465 21919 0 0 84084 794613766

A) Mevcut yönetim anlayışında devam edilmesi B) Fransız İhtilali’nin etkilerinin fazlasıyla hissedilmesi C) Bağımsızlık hareketlerinin görülmesi D) Ülke bütünlüğünün korunmaya çalışılması Öğretmen Örnek Kitabı

13

tonguç

Ünite 1 1.

TEST

Bir Kahraman Doğuyor

4

Mustafa Kemal, Sofya’ya ataşemiliter olarak atandığında birtakım zorluklarla karşılaştı. Sofya’ya atanan ilk askerî ataşe olmasından ve devletin ekonomik durumundan dolayı ataşemiliter olarak görev yapacağı müstakil bir bina yoktu. Bir müddet otellerde zor şartlar altında kalan Mustafa Kemal, daha sonra Saray'a ve Bulgar Meclisine yakın bir bina tutmuş ve buranın kirasının bir kısmını da kendi maaşından karşılamıştır.

Verilen metinden hareketle Mustafa Kemal’in aşağıdaki hangi özelliğine ulaşılabilir?

3.

“Müslim ve gayrimüslim ahaliye aynı siyasi hakları tanımak ve vazifeleri yüklemek, böylece aralarında tam eşitlik meydana getirmek, fikir ve din açısından tam serbesti vermek, bu eşitlik ve serbestiden faydalanarak, söz konusu ahaliyi aralarındaki din ve soy farklılığına rağmen diğerine karıştırarak ve temsil ederek, Amerikan milleti gibi ortak vatanla birleşmiş yeni bir milliyet meydana çıkarmak.”

Yusuf Akçura'nın tanımladığı yukarıdaki fikir akımının amacının aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

3 INK B 491 23837 0 0 84003 122541336

A) Osmanlı toplumunun Batı'daki gelişmelerden soyutlanmasını önlemek

1 INK C 491 23837 0 0 84004 471493825

A) Barışseverliğine

B) Osmanlılık duygusu oluşturarak ülke bütünlüğünü korumak

B) İnkılapçılığına C) Fedakârlığına

C) Müslüman unsurları halifenin etrafında birleştirmek

D) İleri görüşlülüğüne

2.

Mustafa Kemal'in çocukluğunda öğrenim hayatına ait önemli yer tutan ilk olay, ilkokula hangi okulda başlamasına dair ebeveyni arasında baş gösteren anlaşmazlık ve bu olaya halası ve hatta diğer akrabalarının dahil olmasıydı. Ancak onun bu konu hakkında “Fakat benim fikrimi soran olmadı.” sözleri, daha o yaşlarda ne hissettiğini ve beklentisinin ne oldugunu ortaya koyması bakımından dikkate değerdi. Çok geçmeden, “Benim fikrimi soran olmadı.” diyen bu çocuk, Selanik Askerî Rüşiyesine gitme kararını bizzat kendisi verdi.

Verilen metne göre Mustafa Kemal ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

tonguç

D) Dili, dini, soyu ve ülküsü bir olan bir toplum oluşturmak

4.

Fransız İhtilali'nin ve Avrupalı devletlerin körüklediği Balkanlar'daki azınlık isyanları Müslüman halkı Anadolu’ya göç etmek zorunda bıraktı. 20. yüzyılın başlarında özellikle İstanbul, İzmir, Edirne ve Selanik gibi büyük kentlere önemli ölçüde göç olayları yaşandı. Osmanlı Devleti yaşanılan göç ve savaşlar nedeniyle şehirlerin artan ihtiyaçlarına cevap veremez hâle geldi. Ayrıca bu kentlerde konut ve gıda ihtiyaçları her geçen gün daha da sıkıntı olmaya başladı. Toplumun büyük bölümü işsizlik nedeniyle ekonomik zorluklar içerisinde yaşamlarını sürdürmek zorunda kaldı. Bu sebeplerden dolayı kentlerde zaman zaman güvenlik sorunları meydana geldi.

Parçada anlatılan durumun Osmanlı Devleti'nde aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenemez?

2 INK A 491 23837 0 0 84002 425624225

A) Çok yönlü bir yapıya sahiptir.

B) Özgüveni yüksektir.

C) Eğitime önem vermektedir.

4 INK D 491 23837 0 0 84084 784928369

A) Kentlerin nüfuslarının artmasına

D) Kararlı bir kişiliğe sahiptir.

B) Huzur ve güven ortamının bozulmasına C) Sosyal sorunların yaşanmasına D) Jeopolitik konumunun değişmesine tonguç

14

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Bir Kahraman Doğuyor

4

5.

Kurtuluş Savaşı sonrası devrimci lider olarak tanışacağımız Atatürk gazeteci Ahmet Emin Yalman’a Harp okulu yıllarını şöyle anlatıyor; “Harbiye okulu yıllarında siyasi olaylar baş gösterdi. Durum hakkında henüz yararlı bir bakış hasıl edemiyorduk. Sultan Hamid devriydi. Namık Kemal Bey’in kitaplarını okuyorduk. İzlenişimiz sıkıydı. Çoğunlukla, ancak yatakhanede, yattıktan sonra okuma olanağı buluyorduk. Bu gibi vatanperverane eserleri okuyanlara karşı takibat yapılması işlerin içinde berbatlık bulunduğunu ihsas ediyordu. Fakat bunun niteliği gözlerimin önünde yeterince belirmiyordu.”

Verilen bilgiye göre Mustafa Kemal ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

5 INK B 491 23837 0 0 84002 382537541

A) Devlet meselelerine ilgi göstermiştir.

B) Okul derslerini göz ardı etmiştir.

C) Vatansever bir kişiliğe sahiptir.

D) Siyasi olaylarla ilgilenmiştir.

tonguç

6.

İngiltere’de başlayan Sanayi İnkılabı ile çok uluslu devletleri derinden etkileyen Fransız İhtilali’nin Osmanlı Devleti’ni;

I. Ekonomik

II. Siyasi

III. Dinî

IV. Ticari

alanlardan hangilerinde etkilediği söylenebilir?

6 INK D 491 23837 0 0 84084 898724949

A) Yalnız I.

B) II ve III.

C) III ve IV.

D) I, II ve IV.

tonguç

7.

II. Meşrutiyet’in ilanından sonra bu olayın önemini yükseltmek ve ihtişamını göstermek adına o dönemde birçok kartpostal ve posta kartları dizayn edilmiş; bu kartların üstüne sadece Osmanlıca değil Arapça, Yunanca ve Fransızca vb. Osmanlı egemenliğinde farklı dillerde bilgilendirici yazılar eklenmiştir. Örneğin yukarıda “Yaşasın vatan, yaşasın millet, yaşasın özgürlük” ve “Özgürlük, eşitlik, adalet ve kardeşlik” yazılı kartpostallar gösterilmiştir.

Osmanlı Devleti’nin bu tarz çalışmalar yapmasındaki temel sebebin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

7 INK B 491 23837 0 0 84084 494116614

A) Batı yönlü ıslahatlar yapmak istemesi B) Bünyesindeki ulusların bağlılığını artırmak istemesi C) Avrupalı devletlerin tepkisinden çekinmesi D) Meşrutiyet yönetiminin tüm dünyaya yayılmak istenmesi

Öğretmen Örnek Kitabı

15

tonguç

Ünite 2 1.

I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti

TEST 5

3.

I. Dünya Savaşı’nın yaklaştığı günlerde Osmanlı Devleti’nin yönetiminde bulunan İttihat ve Terakki Partisinin ileri gelenleri dünyanın hızla bir savaşa sürüklendiğini görüyor ve bu savaşın dışında kalamayacaklarını düşünüyorlardı. Bu nedenle daha savaş başlamadan İngiltere ve Fransa ile ittifak kurmak istemişler ancak istekleri kabul edilmemiştir.

Irak Cephesi’nde kazanılan Kut’ül Amare Zaferi, Çanakkale’den sonra İngilizlere ikinci bir darbe indirmişti. Dünyanın en güçlü devletinin bir tümen askerinin kayıtsız şartsız teslim alınması İngilizler açısından gurur kırıcı idi. Bununla birlikte, Osmanlı Devleti açısından da büyük bir onur ve sevinçti.

Verilen bilgiden Kut’ul Amare Zaferi’nin hem Osmanlı hem de İngiltere açısından hangi alandaki etkisine ulaşılabilir?

Verilen bilgiye göre I. Dünya Savaşı öncesinde Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenirse doğru olur?

1 SOS A 500 24836 0 0 84102 215778281

A) Siyasi arayış içinde olduğu B) Askerî alandaki eksikliklerini gidermeye çalıştığı C) Ekonomik açıdan zor günler geçirdiği

3 SOS B 500 24836 0 0 84007 754721922

D) Mevcut yönetim biçimini korumaya çalıştığı

B) Psikolojik D) Hukuki

tonguç

A) Diplomasi C) Siyasi

2.

I. Dünya Savaşı’ndan sonra ABD Başkanı Woodrow Wilson 14 maddelik bir liste hazırlamıştır. Wilson İlkeleri veya Prensipleri adı verilen bu listede savaşa katılan ülkeleri ilgilendiren barışçıl kararlar yer almıştır.

Wilson İlkelerinin aşağıdaki maddelerinden hangisi çok uluslu imparatorlukların parçalanmasına zemin hazırlayacak niteliktedir?

Kafkas Cephesi’nde Rusya ile mücadele edildi. Rus güçlerini durdurmak ve Orta Asya Türkleri ile birleşmek için başlatılan Sarıkamış Harekâtı başarısız oldu. 3 Mart 1918’de Brest-Litowsk Antlaşması ile bu cephe kapandı.

Verilen metinden Kafkas Cephesi’nde;

2 SOS A 500 24836 0 0 84007 484481589

A) Milletlerin kendi geleceklerini kurma hakkının olması B) Milletler Cemiyetinin kurulması C) Devletler arası anlaşmalarda açıklık ilkesine uyulması

I. Kimle savaşıldığı

II. Harekâtı kimin komuta ettiği

III. Savaşın nasıl sonuçlandığı

IV. Cephenin nasıl kapandığı

sorularından hangilerine cevap bulunamaz?

4 SOS A 500 24836 0 0 84007 749579654

A) Yalnız II. C) II ve IV.

D) Her ülkede silahsızlanma çalışmasının başlatılması

tonguç

4.

16

B) I ve III. D) I, III ve IV.

Öğretmen Örnek Kitabı

I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti

TEST 5

5.

Yukarıda I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin savaştığı cepheler haritası verilmiştir.

Sadece verilen haritaya bakılarak, Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

5 SOS D 500 24836 0 0 84007 568251692

A) Birden fazla cephede savaştığı B) Geniş bir alanda savaş yaptığı C) Sınırları dışında savaştığı D) Sadece Çanakkale’de başarı kazandığı

tonguç

6.

I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı askerlerinin cephelerde olmasını fırsat bilen Ermenilerin Doğu Anadolu’da yaptığı taşkınlıkların önlenmesi için Osmanlı İmparatorluğu 27 Mayıs 1915 tarihinde “Sevk ve İskan Kanunu” nu uygulamaya koymuştur. Osmanlı yönetimi sevk edilen Ermenilerin can güvenliğinin sağlanması için güvenli güzergahlar üzerinden gönderilmeleri, sağlık durumu iyi olmayan Ermenilerin sevk edilmemesi, sevk edilen Ermenilere gelir kaynağı sağlanması gibi insani tedbirler almıştır.

Verilen metinde aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir?

6 SOS C 500 24836 0 0 84007 653146868

A) Türk-Ermeni ilişkilerinin tarihî seyrine B) Batılı devletlerin Ermenileri çıkarları için kullandıklarına C) Osmanlı Devleti’nin Ermeni Tehcir’i için aldığı önlemlere D) Ermenilerin Osmanlı Devleti’nden hangi isteklerde bulunduklarına

Öğretmen Örnek Kitabı

17

tonguç

Ünite 2

TEST

İstiklal Yolculuğu

1.

“Ben, 1919 yılı Mayıs’ı içinde Samsun’a çıktığım gün elimde, maddî hiçbir kuvvet yoktu. Yalnız büyük Türk milletinin soyluluğundan doğan ve benim vicdanımı dolduran yüksek ve manevî bir kuvvet vardı. İşte ben bu ulusal kuvvete, bu Türk milletine güvenerek işe başladım. Ben Türk ufuklarından bir gün kesinlikle bir güneş doğacağına, bunun sıcaklık ve kuvvetinin bizi ısıtacağına, bundan bize bir güç çıkacağına o kadar emindim ki, bunu âdeta gözlerimle görüyordum.”

Verilen sözden hareketle Mustafa Kemal’in aşağıdaki kişilik özelliklerinden hangisine ulaşılamaz?

6

3.

Mustafa Kemal, 13 Kasım 1918’den Samsun’a çıktığı 19 Mayıs 1919 tarihine kadar İstanbul’da kaldı. İstanbul’da bulunduğu günlerde memleketi ve milleti içine düştüğü durumdan kurtarmanın yollarını aradı. Bu amaçla başta padişah olmak üzere devrin siyasetçileri ve yakın arkadaşlarıyla görüşmeler yaptı. İstanbul’da bulunduğu sırada yerli ve yabancı gazetelerle röportajlar yaparak milletimizin haklarını dünyaya duyurmaya çalıştı. Ayrıca görüşlerini daha etkili biçimde duyurabilmek için yakın arkadaşı Fethi Bey ile birlikte “Minber” adında bir gazete çıkardı. Mustafa Kemal bütün bu çalışmalarının sonunda İstanbul’da kalmanın devleti ve milleti kurtarmak için yeterli olamayacağını görerek kararını verdi: Anadolu’ya geçecek ve millî egemenliğe dayanan yeni bir Türk devleti kuracaktı. Anadolu’ya geçtiğinde de genelge ve kongrelerle Türk halkına Millî Mücadele’ye hazırladı.

Verilen metne göre Mustafa Kemal ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

1 INK A 465 21936 0 0 84014 145622858

A) Barışsever oluşuna B) Vatansever oluşuna C) Milliyetçi oluşuna

tonguç

D) İleri görüşlü oluşuna

3 INK C 465 21936 0 0 84014 943382121

A) Ülkenin istikbali için politik girişimlerde bulunduğuna

2.

B) Olumsuz propagandaların etkilerini kırmaya çalıştığına

Mustafa Kemal Paşa, Mondros’tan sonra Anadolu’da başlayan işgallere karşı Ali Fuat Paşa, Kâzım Karabekir Paşa ve İsmet Paşa gibi önemli komutanlarla görüşerek yapacakları mücadeleye ilişkin esasları tespit etti. Ardından da 16 Mayıs 1919’da Millî Mücadele’yi başlatmak üzere İstanbul’dan Samsun’a hareket etti.

C) Vatanın kurtuluşu için askerî tedbirlere öncelik verdiğine D) Milletin bağımsızlığını millet iradesinde aradığına

Verilen bilgiden Mustafa Kemal’in;

I. Millî Mücadele konusunda planlı hareket ettiği

II. Millî Mücadeleyi şahsi meselesi olmaktan çıkarmaya çalıştığı

III. İtilaf Devletlerinin tepkisini çekmemeye çalıştığı

çıkarımlarından hangilerine ulaşılamaz?

2 INK B 465 21936 0 0 84014 273394376

4.

Mustafa Kemal’in 9. Ordu Müfettişi olarak görevleri;

• Bölgede asayiş ve düzeni sağlamak, • Halkın elindeki silahları toplamak, • Silah altındaki Osmanlı askerlerinin terhisini sağlamaktır.

Buna göre Mustafa Kemal’in 9. Ordu Müfettişi olarak aşağıdaki alanlardan hangisinde görev ve emir verme yetkisine sahip olduğu söylenebilir?

4 INK C 465 21936 0 0 84014 993334137

A) Yalnız I.

B) Yalnız III.

A) Diplomasi

B) Mali

C) I ve II.

D) II ve III.

C) Askerî

D) Dinî

tonguç

18

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

İstiklal Yolculuğu

6

5.

Atatürk’ün 16 Mayıs’ta İstanbul’dan yola çıkarak 19 Mayıs’ta Samsun’a ulaşmasıyla başlayan İstiklal Mücadelesi’nin mihenk taşlarından olan 19 Mayıs 1919 tarihinin 100. yılı vesilesiyle başta Samsun olmak üzere 2019 yılı boyunca tüm Türkiye’de gençlik, spor ve kültür etkinlikleri düzenlenecek. Buna göre, 100. yıl kutlamalarına ilişkin etkinlikler yıl boyunca İstanbul, Samsun, Amasya, Erzurum, Sivas ve Ankara güzergahı başta olmak üzere tüm Türkiye’de gerçekleştirilecek.

Söz konusu uygulama ve etkinlikler ile hedeflenenler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

5 INK D 465 21936 0 0 85014 721752749

A) Millî bilincin devamlılığını sağlama B) Millî kültürün yaşatılmasına katkı sağlama C) Kuvayımilliye ruhunu yeni nesile tanıtma D) Millî Mücadele’yi uluslararası alanda tanıtma tonguç

6.

“Anadolu’da, insanın dara düştüğü, çok sıkıştığı, çaresiz kaldığı bir zamanda gelen yardım için kullanılan ‘Hızır gibi yetişti.’ sözü vardır. Mondros’tan sonra Türk milleti de yardımına Hızır gibi yetişecek birini bekler olmuştu. Çünkü durum gerçekten vahimdi. Ülke yer yer işgal ediliyor, halk perişan, ordu tarumar… Devlet yöneticileri ‘madem yenildik, boyun eğmekten başka çare yok.’ demekteydi. Tüm umutlarının yok olduğu o kara günlerde bahtı kara vatanın bağrından çıkan bir nefer milletine güvenerek ‘Ya istiklal ya ölüm!’ deyip mücadeleye atıldı ve Hızır gibi imdada yetişti.”

Bu metinde Türk milletinin;

(Mete Or, Ya İstiklal Ya Ölüm romanı)

I. Siyasi

II. Askerî

III. Sosyal

IV. Kültürel

alanların hangilerindeki durumuna değinilmiştir?

6 INK C 465 21936 0 0 84014 241741647

A) I ve II. Öğretmen Örnek Kitabı

B) II ve III.

C) I, II ve III.

19

D) I, II, III ve IV. tonguç

Ünite 2

TEST

Millî Uyanış

7

1.

Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Osmanlı, Rusya ve Avusturya-Macaristan gibi imparatorluklar yıkılmış, yerlerine yeni devletler kurulmuştur.

4.

“Bağımsızlık benim karakterimdir.” diyen Mustafa Kemal, herhangi bir devletin güdüm ve koruyuculuğuna girmeyi reddetmiştir.”

Verilen bilgiden hareketle;

Aşağıdakilerden hangisi Mustafa Kemal’in bu düşüncesi ile aynı doğrultudadır?

I. Savaşı İtilaf Devletleri kazanmıştır.

II. Avrupa’nın siyasi haritası değişmiştir.

III. Sömürgecilik sistemi sona ermiştir.

A) “Kapitülasyonlar kabul edilemez.”

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

B) “Manda ve himaye kabul olunamaz.”

4 INK B 491 23863 0 0 84016 541925239

1 INK B 491 23863 0 0 84009 841823519

B) Yalnız II.

C) I ve III.

D) II ve III.

D) “Ulusal iradeyi hâkim kılmak esastır.”

2.

I. Askerî gücü

II. Savaş tecrübesi

III. Ekonomik gücü

IV. Jeopolitik konumu

I. Dünya Savaşı öncesinde Almanya’nın, Osmanlı Devleti’ni savaşa sokmaya çalışmasında, Osmanlı Devleti’nin yukarıdaki özelliklerinden hangisi çok önemli bir etkiye sahiptir?

2 SOS D 491 23863 0 0 84007 792964798

A) I.

B) II.

C) III.

C) “Azınlıklara siyasi hâkimiyet ve sosyal dengemizi bozacak haklar verilemez.”

D) IV.

tonguç

A) Yalnız I.

5.

“Misakımillî, barış yapmak için en uygun ve en azından şartlarımızı içeren bir programdır. Barışa erişmek için bir araya getireceğimiz esasları kapsar.”

Mustafa Kemal’in verilen sözlerine göre Misakımilli’de aşağıdakilerden hangisinin esas alındığı söylenebilir?

5 INK A 491 23863 0 0 84019 177958768

A) Barışın

B) Demokrasinin

C) Ekonominin

D) Eğitimin

3.

“Mütarekenin ilanı ve işgallerin başlamasıyla bütün Türkiye’de büyük bir kaynaşma meydana gelmişti. Hiçbir yerde nizam intizam kalmamıştı. Asayiş iyiden iyiye bozulmuştu. Harp içinde türeyen eşkiya her tarafta çoğalmaya başlamış, soygunlar, baskınlar, adam öldürmeler alıp yürümüştü. Bütün Karadeniz kıyısı ve Trakya, Rum çetelerinin yuvası olmuştu. Rumluk veya Ermenilik hesabına feda edilecek bölgelerin Türk unsuru başının derdine düşmüştü.”

6.

“Türk ata yurduna ve Türk’ün bağımsızlığına saldıranlar kimler olursa olsun, onlara bütün ulusça silahlı olarak karşı çıkmak ve onlarla savaşmak gerekiyordu. Bu önemli kararın bütün gereklerini ve isteklerini ilk gününde açıklamak ve söylemek elbette yerinde olmazdı. Uygulamayı birtakım evrelere ayırmak ve olaylardan yararlanarak ulusun duygu ve düşünceleri üzerinde işlemek ve adım adım ilerleyerek amaca ulaşmaya çalışmak gerekiyordu.”

Aşağıdakilerden hangisi bu durum karşısında Türk milletinin gösterdiği tepkilerden biri olamaz?

A) Bölgesel direniş cemiyetleri kurmak

Mustafa Kemal’in Sivas Kongresi günlerinde söylediği bu sözlerinden onun aşağıdaki kişilik özelliklerinden hangisine ulaşılabilir?

6 INK C 491 23863 0 0 84017 739652341

3 INK C 491 23863 0 0 84012 193741844

A) Çok yönlülüğüne

B) Kuvayımilliye birlikleri oluşturmak C) Manda ve himayeye yönelmek

B) Yenilikçiliğine

D) Protesto ve mitinglerle işgallere tepki göstermek

D) Barışseverliğine

tonguç

C) Planlılığına

20

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Millî Uyanış

7

7.

MİLLİ MÜCADELE’NİN YÜZÜNCÜ YILI Zonguldak 17 Mayıs 2019

İstanbul

Sinop 18 Mayıs 2019 Samsun

16 Mayıs 2019

19 Mayıs 2019 Erzurum 23 Temmuz 2019

Ankara 23 Nisan 2020 Sivas 04 Eylül 2019

Bazı yüz’ler unutulmaz!

Bir avuç inanmış Türk’ün dünyaya kafa tuttuğu, ümitsizliğin rafa kaldırılıp gönüllerin istiklal ateşiyle yandığı özel bir dönem... Bu gün, Atatürk’ün “Benim doğum günüm” diyerek Türkiye’nin doğuşu ile kendisini özdeşleştirdiği 19 Mayıs... Bu yıl, Millî Mücadele’nin başladığı 19 Mayıs 1919’un 100. yılı vesilesiyle Samsun, Amasya, Erzurum, Sivas ve Ankara güzergahı başta olmak üzere tüm Türkiye’de gençlik, spor ve kültür etkinlikleri gerçekleştirilecek.

Böylece 19 Mayıs’ın önemi hafızalardaki tazeliğini koruyacak, Türkiye Cumhuriyeti’nin özünü oluşturan Kuvayımilliye ruhu ve ulusal egemenlik anlayışı yaşatılmaya devam edilecek.

Buna göre ülkemizde Millî Mücadele’nin 100. yılı ile ilgili böyle etkinliklerin yapılmasının;

I. Ulusal bağımsızlık hareketinin yeni nesiller tarafından anlaşılmasını sağlama

II. Millî kültür ve millî kimlik değerlerinin korunması ve yaşatılmasını sağlama

III. Ulusal bağımsızlığı koruma mücadelesinin mazlum milletlere örnek olmasını sağlama

IV. Millî irade ve millî bilinç konusunda duyarlılık kazandırma

amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?

7 INK C 491 23863 0 0 84014 729917917

A) I ve II.

Öğretmen Örnek Kitabı

B) I, II ve III.

C) I, II ve IV.

21

D) I, II, III ve IV.

tonguç

Ünite 3

TEST

Ya İstiklâl Ya Ölüm!

1.

Tılfındır hastane karşıma karşı

Zalim Fransızın bomba atışı

Urfa çetelerin süngü takışı

Di yeri yeri Saip Beğim yeri

Çetelerim gidiyor dönmüyor geri

Çekerim çekerim gitmez kadana

Fransız kurşunu değmez adama

Dönmezsem haber verin anama,

Di yeri yeri kumandanlar yeri

Çetelerim gidiyor dönmüyor geri

8

(Anonim)

3.

TBMM, Lozan’a İsmet Paşa başkanlığında gidecek olan heyetten Ermeni yurdu ve kapitülasyonlar konusunda kesinlikle taviz vermemesini istemiş, gerekirse konferanstan çekilme yetkisi vermiştir.

Buna göre TBMM’nin;

I. Ülke bütünlüğü

II. Mali bağımsızlık

III. Uluslararası ilişkiler

konularından hangilerinde taviz vermeyeceği söylenebilir?

3 INK B 465 21960 0 0 84038 815378835

Verilen dizelerden aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılamaz?

1 INK C 465 21960 0 0 84038 516687488

A) Yalnız III.

B) I ve II.

C) II ve III.

D) I, II ve III.

A) Güney Cephesi’nde Fransızlara karşı mücadele edilmiştir.

B) Urfa halkı canı pahasına yurt savunmasını elden bırakmamıştır.

4.

D) Türk halkı bağımsızlığından ödün vermemiştir.

tonguç

C) Güney Cephesi’nde düzenli ordu birlikleri savaşmıştır.

“Bu memleket tarihte Türk’tür, hâlde Türk’tür ve ebediyen Türk olarak yaşayacaktır.” diyen Mustafa Kemal aşağıdakilerden hangisinden taviz verilmeyeceğini vurgulamıştır?

4 INK D 465 21960 0 0 84038 381762225

A) Eğitimden B) Demokrasiden C) Çağdaşlıktan D) Bağımsızlıktan

2.

5.

TBMM, 1921 yılında yeni kurduğu düzenli ordu ile Yunanlara karşı dört büyük savaş yapmıştır. Bu, yeni kurulan bir ordu için oldukça zor bir durumdu. Türk ordusu Batı Cephesi’nde bir yıl içinde yaptığı savaşlardan üçünü kazanmış sadece Kütahya-Eskişehir Savaşlarını kaybetmiştir.

5 INK D 465 21960 0 0 84033 875722822

A) Genelgeler yayınlaması

Verilen bilgide TBMM’nin aşağıdaki alanlardan hangisindeki faaliyetine değinilmiştir?

B) TBMM’yi açması C) Temsil Heyetini kurması

2 INK D 465 21960 0 0 84038 489228911

A) Siyasi

B) Hukuki

C) Eğitim

D) Askeri

tonguç

“Memleketimizi gerçek hedefe ulaştırmak için iki orduya ihtiyaç vardır: Biri vatanın hayatını kurtaran asker ordusu, diğeri milletin geleceğini yoğuran irfan ordusu.” diyen Mustafa Kemal’in aşağıdaki faaliyetlerinden hangisi, onun bu sözlerini destekler niteliktedir?

D) Maarif Kongresi’ne katılması

22

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Ya İstiklâl Ya Ölüm!

8

6.

Yukarıdaki görselde Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nde esir alınan Yunan orduları Başkomutanı Nikolaos Trikupis, kılıcını Mustafa Kemal Paşa’ya teslim ediyor.

Yunan general bu durumu daha sonra şöyle anlatmıştır: Etrafımız Türkler tarafından çevrilmişti. Esir olacağımızı anlıyorduk. Çemberi yararak kaçmak istedim, fayda vermedi. Türklere esir düştüm. İsmet Paşa beni Mustafa Kemal’in odasına götürdü. İçeri girdiğim vakit ayağa kalkarak beni dostane bir şekilde karşıladı ve Fransızca hitap ederek şunları söyledi: “Unutmayın ki koca Napolyon’da esir düşmüştü. Siz vazifenizi sonuna kadar yaptınız. Burada esir değil misafirsiniz.”

Sonra düşündüm de bizim Anadolu’da ne işimiz vardı? Ne diye bizi oralara gönderdiler? Şimdi itiraf ediyorum, bizim Anadolu savaşında hiçbir çıkarımız yoktu. Yabancı devletlere alet olduk.

Verilen metinden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

6 INK D 465 21960 0 0 84038 721118437

A) Yunanların dış politikada yabancı devletlerin güdümünde hareket ettiği B) Kazanılan zaferde Mustafa Kemal ve arkadaşlarının payının olduğu C) Mustafa Kemal’in insani hassasiyete sahip bir asker olduğu D) Türk ve Yunan orduları arasında güç dengesinin eşit olduğu

Öğretmen Örnek Kitabı

23

tonguç

Ünite 3

Mudanya ve Lozan Antlaşmaları

1.

İstanbul ve Boğazlar Türk mülki idaresine teslim olacaktır.

Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın verilen maddesinden aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılabilir?

1 INK C 491 23879 0 0 84037 657893194

A) Sevr Antlaşması geçerliliğini yitirmiştir.

3.

Sevr Antlaşması’nda, Doğu Anadolu’da iki yeni devletin kurulmasını öngörülüyordu.

Ancak Lozan Barış Antlaşması’nda alınan karar ile Ermenistan ve Kürdistan devletleri kurulamamıştır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Azınlıklara geniş haklar tanınmıştır.

C) Osmanlı Devleti’nin hukuki varlığı sona ermiştir.

B) Lozan Antlaşması ile ülke bütünlüğü korunmuştur.

D) İtilaf Devletleri yeni işgallere zemin hazırlamıştır.

• Yunanlar 15 gün içinde Doğu Trakya’yı boşaltacaklar, Türkiye, barış sağlanıncaya kadar burada emniyet ve asayişin sağlanması için sekiz bin jandarma bulunduracaktır.

• Barış antlaşmasını imzalayıncaya kadar Türkler Doğu Trakya’da ancak sekiz bin jandarma bulunduracak.

• İstanbul ve Boğazlar TBMM Hükûmetine bırakılacak.

• İtilaf Devletleri kuvvetleri barış antlaşmasını imzalayıncaya kadar İstanbul’da kalacak.

Verilen antlaşma maddelerine göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

C) Ekonomik bağımsızlık sağlanmıştır.

D) TBMM ilk siyasi başarısını kazanmıştır.

tonguç

Mudanya Ateşkes Antlaşması’na göre;

9

3 INK B 491 23879 0 0 84040 264828875

B) TBMM’nin hâkimiyet alanı daralmıştır.

2.

TEST

4.

“Patrikhane dış devletlere irtibata geçmemek şartıyla sınırlarımız içinde kalacaktır.”

Lozan Barış Antlaşması’nın verilen maddesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

4 INK D 491 23879 0 0 84040 183259934

A) İç işlerimize karışılmasının önüne geçilmiştir.

B) Patrikhanenin siyasi yetkileri elinden alınmıştır.

C) Egemen devlet anlayışı güçlendirilmiştir.

D) Ulusal gelire katkıda bulunması sağlanmıştır.

2 INK D 491 23879 0 0 84037 986958837

A) TBMM siyasi bir zafer kazanmış oldu.

B) Türkiye-Yunanistan arasındaki silahlı çatışma sona erdi.

5.

İsmet İnönü, Lozan Konferansı’na katılan devletlere, barış yapılması için egemenlik ve hayat hakkımıza saygı duyulması gerektiğini belirtmiştir.

Buna göre İsmet İnönü’nün aşağıdakilerden hangisine vurgu yaptığı söylenebilir?

5 INK B 491 23879 0 0 84040 465319579

A) Millî ekonomiye

C) İstanbul, Boğazlar ve Doğu Trakya savaşsız kurtarıldı.

B) Uluslararası eşitlik anlayışına

D) Millî Mücadele’nin diplomatik safhası sona erdi.

D) Ulusal eğitime

tonguç

C) Millî birlik ve beraberliğe

24

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Mudanya ve Lozan Antlaşmaları

6.

9

Lozan Antlaşması ile kurulan Uluslararası Boğazlar Komisyonunun Montrö Boğazlar Sözleşmesine dek kullandığı bayrağı.

Lozan’da Türk tarafı Boğazların her iki yakasının askerden arındırılmasını isterken sonuç olarak Uluslararası Boğazlar Komisyonu kurulmuştur.

Lozan’daki bu duruma bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

6 INK C 491 23879 0 0 84040 584225577

A) Bağımsız devlet anlayışı zedelenmiştir.

B) Boğazlar üzerinde tam hâkimiyet sağlanamamıştır.

C) Ulusal ekonominin temeli atılmıştır.

D) Türkiye’nin istediği şekilde çözüme ulaşılmamıştır. tonguç

7.

İsmet İnönü, konferansın başındaki durumu şöyle ifade etmiştir: “Biz 1918 mağlubiyetini üzerimize almıyorduk. Galip devletler, 1918 galipleri durumunda ısrar etmek istiyorlardı. Bu şartlar altında konferans toplandı. Sırası geldikçe ben, BMM baş delegesi olarak, Mudanya’dan buraya geldiğimi söylerdim. Lord Curzon ise, bana, Mondros Mütarekesini hatırlatmaya çalışırdı. Mesele, aramızda hallolunamadan, ihtilaflı kalırdı.”

Bu metinden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

7 INK A 491 23879 0 0 84040 883813792

A) Türk tarafının Lozan’da amaçlarının hepsine ulaştığına B) Türk tarafının Lozan’da TBMM tarafından temsil olunduğuna C) İtilaf Devletlerinin, Millî Mücadele’de kazanılan zaferi görmezden geldiğine D) İtilaf Devletlerinin, diplomatik açıdan üstünlük kurmaya çalıştığına tonguç

8.

Lozan Konferansı, basit bir sorunu çözümle uğraşmıyor. Yeni Türkiye devletinin üç buçuk yıllık sorunlarını çözümle yetinmiyor. Lozan Konferansı, başlangıcı çok eski olan bir mücadelenin derin evrelerini inceleyerek onu olumlu bir sonuca bağlamaya çalışıyor. Şüphe yok ki, karışık bir dengeyi belirli bir sonuca ulaştırmak kolay değildir.

(Gazi ve İnkılâp, Mahmut Soydan, Milliyet gazetesi, 5-6.12.1929)

Verilen sözlerde geçen “olumlu bir sonuca bağlamak” ifadesiyle aşağıdakilerden hangisinin kastedildiği söylenebilir?

8 INK B 491 23879 0 0 84040 274692546

A) İtilaf Devletleri ile diplomatik ilişkileri kaybetmemenin B) Türk devletini tam bağımsız bir hüviyete kavuşturmanın C) Olası bir askerî harekattan kaçınmanın D) Konferansın dağılmasını engellemenin

Öğretmen Örnek Kitabı

25

tonguç

Ünite 3 1.

TEST

Batı Cephesi

10

Kemal Tahir, Millî Mücadele’nin güçlendiği döneme kadar geçen olayları bir Osmanlı Yüzbaşısı ve İttihat ve Terakki üyesi olan Yüzbaşı Cemil hikayesi üzerinden “Yorgun Savaşçı” adlı eserinde işlemiştir.

Kurtuluş Savaşı’nda Türk toplumunun yaşadığı zorluklara, acılara, ihanetlere değinen ve bütün bu zor şartlar altında kurtuluş mücadelesi veren Kuvayımillîye, Tarık Buğra’nın Küçük Ağa adlı romanına konu olmuştur.

3.

Sakarya Zaferi dış politikada önemli kazanımlar sağlamıştır.

Bu kazanımlar arasında;

I. Sovyet Rusya ile Kars Antlaşması imzalanması

II. Fransa ile Ankara Antlaşması imzalanması

III. Mustafa Kemal’e Gazi unvanı ve Mareşal rütbesi verilmesi

durumlarından hangileri gösterilemez?

3 INK B 478 23066 0 0 84036 954171698

Verilenler Kurtuluş Savaşı’nın aşağıdakilerden hangisi üzerine yansımasına örnektir?

1 INK C 478 23066 0 0 84038 961982532

B) Sinema

C) Edebiyat

D) Sözlü kültür

B) Yalnız III.

C) I ve II.

D) II ve III.

tonguç

A) İktisat

A) Yalnız I.

2.

Polatlı Sakarya Şehitliği Abidesi’nde;

“Biz burada Yunan’a mezar kazdık,

Can verdik Türkiye yaşasın diye.

Al kanla Sakarya tarihi yazdık

Millete bir vatan ettik hediye.”

diye yazar.

Buna göre Sakarya şehitlerinin;

I. Ulusal egemenliği hâkim kılma,

II. Ulusal bağımsızlığa sahip çıkma,

III. Ülke bütünlüğünü koruma,

IV. Ulusal kültürü geliştirme

amaçlarından hangilerini gerçekleştirmek istedikleri söylenebilir?

4.

“Savunma hattı yoktur, savunma sathı vardır. O satıh tüm vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanı ile ıslanmadıkça terk olunamaz.”

Mustafa Kemal’in Sakarya Savaşı’nda “Topyekûn Savaş” stratejisinin uygulanmasında söylediği bu sözler onun;

I. Askerî dehası

II. Kararlılığı

III. Çok yönlülüğü

IV. Yaratıcı düşüncesi

özelliklerinden hangisini yansıtmaz?

4 INK C 478 23066 0 0 84035 974883296

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

2 INK C 478 23066 0 0 84035 859281391

A) I ve II.

B) I ve IV.

C) II ve III.

D) III ve IV.

tonguç

26

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Batı Cephesi

10

5.

Büyük Taarruz sırasında esir düşürülen Yunan ordusu Başkomutanı Trikopis, Mustafa Kemal’in huzuruna çıkarılmıştır. General Trikopis olanları anlatır. Taarruzun pek ani ve patlak vereceği dakikaya kadar iyi gizlenmiş olduğunu itiraf eder. Nihayet onu teslime mecbur kılan durumu da özetler: “Öyle oldu ki tüfeklerin bile işleyemeyeceği bir dara düşürüldük. İşte o zaman karşımızda süngüler parıldamaya başladı. Arkamız önümüz, her yanımız süngü! Sonu malum. Fakat Trikopis’in de soracağı bir soru vardı:

– Siz bu muharebeyi nereden idare ediyordunuz?

Bu soruya Mustafa Kemal’in cevabı şu olmuştur:

– İşte, tam o süngülerin parıldadığını söylediğiniz yerde, askerlerin yanındaydım.

Şevket Süreyya Aydemir’in “Tek Adam” eserine ait verilen metinden Mustafa Kemal’in aşağıdaki hangi kişilik özelliğine ulaşılabilir?

5 INK B 478 23066 0 0 84037 785958135

A) Barışsever oluşuna

B) Vatansever oluşuna

C) İleri görüşlü oluşuna

D) Yenilikçi oluşuna

tonguç

6.

Anıtkabir’in yakınındaki sokak ve caddelere de adı verilen: “Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” emrini, Atatürk aşağıdaki hangi savaş için söylemiştir?

6 INK D 478 23066 0 0 84037 853611522

A) Çanakkale Savaşı

B) I. İnönü Savaşı

C) Sakarya Savaşı

D) Büyük Taarruz

Öğretmen Örnek Kitabı

27

tonguç

Ünite 4

TEST

Eğitim ve Kültür Alanındaki Gelişmeler

1.

1929 yılına gelindiğinde yabancı basında; “Kalem kılıçtan keskinse Türkiye yeni zaferler kazanma yolundadır.” tarzında ifadelere yer verilmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen ifade ile ilişkilendirilirse yanlış olur?

1 INK C 465 21979 0 0 84093 598739312

11

3.

Yeni Türk devletinde eğitim programları çağın gerekleri ve milletin durumu esas alınarak planlanmıştır.

Buna göre yeni Türk devletinin eğitim programlarında aşağıdakilerden hangisinin göz önünde bulundurulduğu söylenemez?

3 INK B 465 21979 0 0 84093 194876788

A) Yeni Türk harflerinin kabul edilmesi

A) Ulusallık

B) Dogmatiklik

B) Millet mekteplerinin açılması

C) Çağdaşlık

D) Laiklik

C) Ölçü birimlerinde değişiklik yapılması D) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkarılması

4.

tonguç

2.

I. Ulusal eğitim

II. Ulusal kültür

III. Ulusal egemenlik

anlayışlarından hangilerinin güçlendirilmeye çalışıldığı söylenebilir?

4 INK C 465 21979 0 0 84094 625545733

5.

Yeni Türk harflerinin 1 Kasım 1928’de kabulünden sonra Millet Mektepleri Talimatnamesi yayımlanmıştır. Bu talimatname ile 16-45 yaş arasındaki kadın ve erkeklerin devam edeceği 54.050 derslik açılmıştır.

Dersliklerin de % 65’i kırsal bölgelerde oluşturulmuştur.

Maarif Teşkilatı Kanunu’nda yer alan; “Yabancı okullarda Türkçe, tarih ve coğrafya dersleri Türk öğretmenlerce Türkçe okutulacaktır.” kararı ile;

A) Yalnız I.

B) Yalnız III.

C) I ve II.

D) I, II ve III.

Harf İnkılabının yapılması

Millet mekteplerinin açılması

?

Bu çalışmaların amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

2 INK D 465 21979 0 0 84094 573647217

Yukarıdaki inkılapların amacı olarak “?”ile boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse doğru olur?

5 INK B 465 21979 0 0 84093 545578779

A) Okur-yazar oranını artırmak

A) Uluslararası alanda etkinlik kurmak

B) Millî kültürü geliştirmek

B) Eğitim ve öğretimi yaygınlaştırmak

C) Eğitimi yaygınlaştırmak

C) Ulusal egemenliği güçlendirmek

D) Eğitim öğretimi birleştirmek

D) Tam bağımsızlığı sağlamak

tonguç

28

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Eğitim ve Kültür Alanındaki Gelişmeler

6.

Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan Yenilikler Tevhid-i Tedrisat Kanunu (1924)

11

Harf İnkılabı ve Millet Mektepleri (1928)

Türk Tarih Kurumu (1931)

Türk Dil Kurumu (1932)

Üniversite Reformu (1933)

Tabloda verilen gelişmelerin aşağıdakilerden hangisine yönelik yapıldığı söylenebilir?

6 INK C 465 21979 0 0 84093 571141127

A) Demokrasinin korunmasını ve yaygınlaştırılmasını sağlamaya B) Ülkenin idari alanda kalkınmasını sağlamaya C) Cumhuriyeti koruyacak ve geliştirecek bir neslin yetiştirilmesini sağlamaya D) Sosyal devlet anlayışını yaygınlaştırmaya

tonguç

7.

1921

1928

1934

Atatürk’ün farklı zamanlardaki imzalarına bakılarak;

I. Okur-yazar oranını artırmaya yönelik çabaların olduğu,

II. Eğitim-öğretimi yaygınlaştırma çabalarının yaşandığı,

III. Millî kimlik kazanmanın ve çağdaşlaşmanın hedeflendiği

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

7 INK C 465 21979 0 0 84055 362215268

A) Yalnız I.

B) I ve II.

C) I ve III.

D) I, II ve III.

tonguç

8.

Gelişme

Hedef

• Tevhiditedrisat Kanunu

?

• Medreselerin kapatılması • Maarif Teşkilatı hakkında kanun

Tabloda “?” ile boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse doğru olmaz?

8 INK B 465 21979 0 0 84094 794881567

A) Çağdaş eğitimi esas almak B) Eğitimde sosyal devlet anlayışını sınırlandırmak C) Eğitimde millilîği hâkim kılmak D) Eğitimde devlet denetimini etkin kılmak Öğretmen Örnek Kitabı

29

tonguç

Ünite 4 1.

Atatürk İlke ve İnkılaplarının Temel Esasları

“Büyük davamız, en medeni ve en üst refah seviyesinde bir millet olarak varlığımızı yükseltmektir. Bu, yalnız kurumlarda değil, düşüncelerinde de köklü bir inkılap yapmış olan büyük Türk milletinin dinamik idealidir.”

12

3.

Gerçekleştirilen bütün inkılapların temelinde Atatürk ilkeleri yer almaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi Atatürk ilke ve inkılaplarının ortak özelliklerinden birisi değildir?

3 INK C 491 23899 0 0 84069 565665775

A) Laik düşünce anlayışına ve hukuka dayanır.

Atatürk verilen sözünde aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığından bahsetmiştir?

B) Türk milletinin ihtiyaçlarından doğmuştur.

1 INK B 491 23899 0 0 84069 268264398

A) Millileşmenin

C) Kalkınmayı yabancı sermayeye dayandırmak hedefindedir.

B) Çağdaşlaşmanın C) Sosyalleşmenin

D) Millî egemenlik ve bağımsızlık temeline dayanır.

“- - - - esasına göre idare edilen medeni devletlerde kabul edilen ve geçerli olan esas; milletin genel isteklerini en çok temsil eden ve bu isteklerin bağlı olduğu menfaat ve gerekleri, en yüksek kudretle ve yetki ile yapabilecek siyasi grubun, devlet işlerinin idaresini üzerine alması ve bu sorumluluğu en yüksek liderinin omuzuna bırakması prensibinden ibarettir. Kural ve yöntem olarak milletin çoğunluğunu temsil eden ve özel amacı belli olan parti, hükûmeti kurma sorumluluğunu üzerine alır ve kendi amaç ve ilkelerini memlekette uygular...”

tonguç

D) Ekonomik kalkınmanın

2.

TEST

4.

1877-78 yılında Ruslarla yapılan 93 harbi kaybedilmiş, Balkanlarda bağımsızlıklarını kazanan devletler ise daha fazla toprak almanın peşindeydi. Doğu’da Ermeniler isyan etmiş, İngilizler de 1881 yılında Mısır’ı işgal etmiştir. Aynı yıl Avrupalı devletler Osmanlıdan borçlarını alabilmek için Duyun-ı Umumiye İdaresi’ni kurarak Osmanlı maliyesini denetim altına almışlardı. İşte Mustafa Kemal’in çocukluğu böyle bir döneme denk gelmişti.

Verilen bilgilere göre bu durumun Mustafa Kemal’i;

I. Milliyetçilik

II. Geleneksellik

III. Çağdaşlık

alanlarından hangilerinde daha fazla etkilemesi beklenir?

(Genelkurmay Bşk., 1998a:123)

Atatürk’ün verilen sözlerinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse doğru olur?

A) Millî bağımsızlık B) Millî egemenlik

4 INK A 491 23899 0 0 84071 286126521

2 INK B 491 23899 0 0 84069 947763738

C) Millî eğitim

tonguç

D) Millî kültür

30

A) Yalnız I.

B) Yalnız II.

C) II ve III.

D) I, II ve III.

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Atatürk İlke ve İnkılaplarının Temel Esasları

12

5.

“Amerika, Avrupa ve bütün uygarlık dünyası bilmelidir ki Türkiye halkı her uygar ve kabiliyetli millet gibi kayıtsız şartsız hür ve müstakil yaşamaya kesin karar vermiştir. Bu haklı kararı bozmaya yönelik her kuvvet, Türkiye'nin ebedi düşmanı kalır.”

Atatürk’ün verilen sözlerine göre;

I. Ulusal bağımsızlıktan ödün verilmeyecektir.

II. Türkiye tam bağımsızlık konusunda kararlıdır.

III. Uygar uluslara güç gösterisi yapılacaktır.

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

5 INK C 491 23899 0 0 84069 441543684

A) Yalnız I.

B) Yalnız II.

6.

tonguç

C) I ve II.

D) II ve III.

Bu yazılar bana tanıdık geliyor. Ama yine de bir tuhaflık var.

Verilen görselde Atatürk İlke ve İnkılaplarının temel esaslarından hangisinin korunmasının gerekliliğine dikkat çekilmiştir?

6 INK B 491 23899 0 0 84069 321349837

A) Egemenliğin millete ait olması

B) Millî kültürün korunması ve geliştirilmesi C) Millî tarih bilinci kazandırılması D) Çağdaş uygarlık düzeyinin üstüne çıkılması tonguç

7.

“Türk milleti yeni bir iman ve kat’i bir ulusal gayretle yeni bir devlet kurmuştur. Bu devletin dayandığı esaslar “Tam Bağımsızlık” ve “Kayıtsız Şartsız Millî Egemenlik”ten ibarettir. Yeni Türkiye devletinin yapısının ruhu millî egemenliktir. Milletin kayıtsız şartsız egemenliğidir...”

Atatürk’ün verilen sözlerine göre aşağıdakilerden hangisinin amacının millî egemenliği güçlendirmek olduğu söylenemez?

7 INK C 491 23899 0 0 84069 682234394

A) Halifeliğin kaldırılmasının

B) Çok partili hayata geçilmek istenmesinin C) Medeni Kanun’un kabul edilmesinin D) Kadınlara seçme ve seçilme haklarının verilmesinin Öğretmen Örnek Kitabı

31

tonguç

Ünite 5

TEST

Demokratikleşme Çabaları

1.

“Millî egemenlik temeline dayanan ve özellikle cumhuriyet yönetimine sahip bulunan ülkelerde siyasi partilerin varlığı doğaldır. Türkiye Cumhuriyeti'nde de biri diğerini denetleyici partilerin kurulacağına şüphe yoktur.”

Buna göre;

I. Çok partili rejim için girişimlerde bulunulması

II. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılması

III. Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması

gibi gelişmelerden hangileri Atatürk’ün verilen sözü ile çelişmektedir?

13

4.

Atatürk

A) Tek sesliliği B) Tek partili yönetimi

B) Yalnız II.

C) Mutlak monarşiyi

C) Yalnız III.

D) I ve III.

Yeni Türk devletinin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının programında “dini inançlara ve fikirlere saygılı” olduğunu vurgulaması;

I. İnkılap karşıtlarının parti çatısında toplanması

II. Ekonomide liberal sistemi benimsemesi

III. Eğitimde ulusal esasları benimsemesi

durumlarından hangilerine neden olduğu söylenebilir?

D) Demokrasiyi

tonguç

2.

5.

(I) 13 Şubat 1925’te Genç ilinin Piran köyünde başlayan Şeyh Sait İsyanı’nı bastıramayan Fethi Bey Hükûmeti istifa etmek zorunda kaldı. (II) Yeni hükûmeti kuran İsmet Bey ayaklanmanın bastırılması için bölgeye ordu birliklerini gönderdi ve sıkıyönetim ilan etti. (III) Suçlular Takrir-i Sükûn Kanunu çerçevesinde İstiklal Mahkemelerinde yargılandı.

Şeyh Sait İsyanı’na yönelik alınan tedbirlerin hangi alanla ilgili olduğuna dair eşleştirme aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?

2 INK A 465 21992 0 0 84099 842188213

3.

A) Yalnız I.

B) I ve III.

C) II ve III.

D) I, II ve III.

Yeni Türk devletinde kurulan; Cumhuriyet Halk Fırkası, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve Serbest Cumhuriyet Fırkasının;

I. Demokrasi

II. Ekonomi

III. Laiklik

Mustafa Kemal’in verilen sözünden hareketle onun aşağıdakilerden hangisini benimsediği söylenebilir?

4 INK D 465 21992 0 0 84044 237885526

1 INK B 465 21992 0 0 84044 715393395

A) Yalnız I.

“Büyük Millet Meclisi’nde ve millet karşısında ulus işlerinin serbestçe tartışılması ve iyi niyet sahibi kişilerin ve partilerin özel görüşlerini ortaya koyarak milletin yüksek menfaatlerini aramaları benim gençliğimden beri aşık ve taraftar olduğum bir sistemdir.”

5 INK A 465 21992 0 0 84099 452485291

II

III

anlayışlarından hangisinde ortak düşüncede oldukları söylenebilir?

A) Siyasi Askerî

Hukukî

B) Askerî Hukukî

Siyasi

A) Yalnız I.

B) Yalnız II.

C) Hukukî Siyasi

Askerî

C) I ve II.

D) II ve III.

D) Siyasi Hukukî

Askerî

3 INK A 465 21992 0 0 84044 478492279

tonguç

32

I

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Demokratikleşme Çabaları

13

6.

Gelişme Çok partili hayata geçilmek istenmesi Gerekçeleri

?

Tabloda “?” ile boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılırsa doğru olmaz?

6 INK B 465 21992 0 0 84044 164413326

A) Demokrasi yönetimini yerleştirmek B) İnkılapların daha hızlı gerçekleşmesini sağlamak C) Hükûmet faaliyetlerinin denetlenmesini sağlamak D) Farklı fikirlerin mecliste temsil edilmesini sağlamak tonguç

7.

Mustafa Kemal TBMM’ye isyan çıkaranlara karşı Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nu, Şeyh Sait İsyanına karşı Takrir-i Sükun Kanunu’nu çıkartmış ve kendisine suikast tertipleyenleri yargılatmadan cezalandırmamıştır.

Verilen bilgide Mustafa Kemal’in aşağıdakilerden hangisini benimsediğine değinilmiştir?

7 INK A 465 21992 0 0 84099 795757285

A) Hukukun üstünlüğünü

8.

B) Akılcılığı

C) Fedakarlığı

D) Demokratlığı

tonguç

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası

Serbest Cumhuriyet Fırkası

• İ lk genel başkanı: Mustafa Kemal’dir.

• İlk genel başkanı: Kâzım Karabekir’dir.

• İlk genel başkanı: Fethi Bey’dir.

•1 930’lu yıllarda devletçi ekonomik modeli savundu.

• Liberal ekonomik modeli savundu.

• Liberal ekonomik modeli savundu.

• Tek dereceli seçim sistemini savundu.

• Tek dereceli seçim sistemini savundu.

• Cumhuriyetçilik ilkesine bağlıdır.

• Cumhuriyetçilik ve laiklik anlayışına bağlıdır.

• İnkılapların zamana yayılarak yapılmasını savundu.

• Vergilerin yeniden düzenlenmesini gerekli görür.

• Cumhurbaşkanı seçilen kişinin, üyesi olduğu partiden istifa etmesi gerektiğini savundu.

• Kadınlara siyasi haklar verilmesini savundu.

Cumhuriyet Halk Fırkası

• İ ki dereceli seçim sistemini savundu.

•C umhuriyetçilik ve laiklik anlayışına bağlıdır.

•K öklü inkılapları gerekli görür.

Tabloda cumhuriyetin ilk yıllarında kurulan siyasi partiler ve genel özellikleri verilmiştir.

Verilen partilerin ortak özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

8 INK B 465 21992 0 0 84044 127887289

A) Millet iradesinin ülke idaresinde etkin olmasını istemişlerdir.

B) Ekonomide devletin etkin olmasını istemişlerdir.

C) Yenilik yapılma taraftarıdırlar.

D) Yöneticilerin seçimle iş başına gelmesini savunmuşlardır. Öğretmen Örnek Kitabı

33

tonguç

Ünite 5

Demokratikleşme Yolunda Atılan Adımlar

1.

Demokrasinin baş koşulu özgürlüktür. Demokrasinin işleyebilmesi için, bireylerin özgürce tavır alabilmeleri, toplumsal ve siyasal tercihlerini açıkça ifade etmeleri gerekir.

Buna göre demokrasinin işleyişi aşağıdakilerden hangisini gerekli kılmıştır?

II. TBMM bir inkılaplar meclisi olacaktı. Bunun için de aralarında görüş birliği bulunan ve temel kanunların çıkarılması sırasında birlikte hareket edecek miletvekillerinden oluşan bir siyasi gruba ihtiyaç vardı. İşte Mustafa Kemal bu ihtiyacı gidermek amacıyla 9 Eylül 1923’te Halk Fırkasını kurdu. Bu parti kurduğu hükümetlerle 1950 yılına kadar tek başına iktidarda kalmıştır.

Buna göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılabilir?

A) Harf İnkılabını

C) Şapka devrimini

4 INK A 491 23901 0 0 84044 855511977

D) Çok partili siyasal yaşamı

A) İnkılaplara siyasi zemin hazırlanmıştır.

B) Tek parti yönetiminde tam demokrasi gerçekleşmiştir.

Siyasi partiler, demokrasilerin sağlıklı bir şekilde gelişip ilerlemesi için mutlaka gereklidir. Bu gerçeği gören Mustafa Kemal, her konuda olduğu gibi bu konuda da Türk milletine öncülük etmiştir.

Verilen bilgiden hareketle aşağıdakilerden hangisi çok partili hayata geçilmek istenmesinin nedenlerinden biri olamaz?

2 INK C 491 23901 0 0 84044 958712955

A) Ulusal egemenlik anlayışını güçlendirmek

C) Hükûmet faaliyetleri denetlenmiştir.

D) Farklı düşünceler meclis içinde yer almıştır.

tonguç

2.

14

4.

1 INK D 491 23901 0 0 84044 993238998

B) Soyadı Kanunu’nu

TEST

B) Ülkede demokrasinin yerleşmesini sağlamak C) Çift başlı yönetim sistemini benimsemek D) Farklı fikirlerin mecliste temsil edilmesini sağlamak

3.

I. Yeni Türk devletinin ilk muhalefet partisidir.

II. Ekonomide serbest ekonomiyi benimsemiştir.

III. Dünya genelinde 1929’da patlak veren ekonomik bunalımdan Türkiye’nin de etkilenmesinden dolayı hükümetin icraatlarını denetlemek amacıyla kurulmuştur.

5.

Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında amaç birliği yapan Millî Mücadele’nin lider isimleri, bağımsızlığın kazanılmasından sonra bazı konularda birtakım fikir ayrılıklarına düştü. 17 Kasım 1924’te İçişleri Bakanlığı’na başvuru yapılarak Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kurulmasında etkili olan isimlerin aşağıdakilerden hangisine katkı sağladığı söylenemez?

5 INK D 491 23901 0 0 84044 731558312

Yukarıda verilen özelliklerden hangisi Serbest Cumhuriyet Fırkası ile ilgilidir?

A) Demokrasiye

A) Yalnız I.

B) Yalnız II.

C) Çoğulculuğa

C) II ve III.

D) I, II ve III.

D) Laiklik anlayışına

B) Ülke yönetimine

3 INK C 491 23901 0 0 84044 895794812

tonguç

34

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Demokratikleşme Yolunda Atılan Adımlar

6.

D

14

emokrasi ilkesinin en çağdaş ve mantıki uygulanmasını sağlayan hükûmet şekli Cumhuriyettir.

(Utkan kocatürk, Atatürk’ün fikir ve düşünceleri, s. 186)

Atatürk’ün verilen sözünden;

I. Demokrasi ile cumhuriyetin birbirini tamamladığı

II. Cumhuriyetin çağdaş bir yönetim şekli olduğu

III. Demokrasi ile yönetilen ülkelerin hepsinin yönetim şeklinin cumhuriyet olduğu

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

6 INK C 491 23901 0 0 84044 522188614

A) Yalnız I.

B) Yalnız III.

C) I ve II.

D) I, II ve III.

tonguç

7.

• Parti tüzüğünde dini inançlara saygılı olduğunun üzerinde durulmuştur.

• 1950 yılına kadar yönetimde tek parti olarak kalmış, Türk devletinin ilk siyasi partisidir.

• Ekonomide liberalizmi benimsemiştir.

• Mustafa Kemal’in tavsiyesi ile Ali Fethi Okyar başkanlığında kurulmuştur.

Verilen özellikler aşağıdaki partiler ile eşleştirildiğinde hangisi dışarıda kalır?

7 INK B 491 23901 0 0 84044 344774416

A) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası

B) Hürriyet ve İtilaf Fırkası

C) Cumhuriyet Halk Fırkası

D) Serbest Cumhuriyet Fırkası

tonguç

8.

“Bu fırkalar benim iki evladım gibi olacak. Bir baba nasıl iki evladına eşit davranırsa ben de bu iki fırkaya eşit davranacağım. Bundan emin olunuz. Bu girişim memleket için çok hayırlı sonuçlar verecektir.”

Serbest Cumhuriyet Fırkası kurulduktan sonra Mustafa Kemal Atatürk yukarıdaki sözleri dile getirmiştir.

Verilen sözlerden yola çıkarak Atatürk’ün aşağıdakilerden hangisini vurguladığı söylenebilir?

8 INK A 491 23901 0 0 84044 135698162

A) Partiler arasında tarafsız kalacağını B) Çok partili hayat denemelerinin tamamlandığını C) Demokrasinin yeni kurulan devlette tamamen yerleştiğini D) İktidarın artık el değiştirmesi gerektiğini tonguç

9.

Parti kurucularının yapılacak inkılaplara bağlı kalacaklarını belirtmelerine rağmen; Terakkiperver Cumhuriyet Partisinin programında yer alan aşağıdaki konulardan hangisi, cumhuriyet karşıtlarının partiye girmelerine neden olmuştur?

9 INK C 491 23901 0 0 84044 241731945

A) Yerel yönetimlere ağırlık verileceği B) Cumhurbaşkanı olan kişinin milletvekilliğinin kaldırılacağı C) Dinî düşünce ve inançlara saygılı olunacağı D) Serbest ekonomi politikasının izleneceği

Öğretmen Örnek Kitabı

35

tonguç

Ünite 6

TEST

Dış Politikada Yaşanan Gelişmeler

15

1.

Türkiye’nin, iki dünya savaşı arası dönemde izlediği dış politikasının genel özelliklerine bakıldığında ulusal çıkarlarını göz ardı etmeden, uluslararası barış ve adaletin sağlanmasına yönelik katkı sağlamaya çalışan bir politikayı titizlikle yürütmeye çalıştığı görülmektedir.

3.

“Lozan Barışı, geneli bakımından bizi hoşnut ediyor. Biz bu anlaşmaya tümüyle uyacağız. Çözümlenmemiş meseleler için dostça çözüm bulunacağını ümit ediyoruz...

Yakın bir gelecekte şimdiye kadar çözümlenmeyen meselelerin kesin olarak çözüm yoluna yaklaştığını görmek istiyoruz.”

Buna göre aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen bilgiyi destekler nitelikte değildir?

Bu sözleri ile Atatürk, Türk dış politikasının temel esaslarından hangisinin önemini vurgulamıştır?

1 INK C 465 21995 0 0 84074 258244749

3 INK A 465 21995 0 0 84074 723414784

A) Barışçı olmasını

B) Balkan Antantı'nı imzalaması

B) Millî güce dayalı olmasını

C) Musul'u Irak'a bırakması

C) Gerçekçi olmasını

D) Sadabat Paktı'nı imzalaması

D) Bağımsız olmasını

tonguç

A) Milletler Cemiyetine üye olunması

2.

Atatürk tüm siyasi hayatı boyunca mantık ölçüleri içerisinde, asla hayallerinin peşinden koşmadan tam manasıyla gerçekçi bir dış politika anlayışı izlemiş ve dış politikanın iç politika ve iç huzurdan bağımsız olmayacağı düşüncesine dayalı olarak da “Yurtta barış dünyada barış” ilkesini uygulamaya koymuştur.

4.

Türk-Yunan ‘nüfus mübadelesi’, Lozan Konferansı’nda Türkiye ve Yunanistan arasındaki öncelikli sorunlardan birisi olmuş ve 30 Ocak 1923 yılında, Türkiye ve Yunanistan arasında imzalanan protokol ile yaklaşık 350.000 Müslüman Türk ve 200.000 Hristiyan Rum zorunlu göçe tabi tutulmuşlardır.

Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün dış politika anlayışına uygun bir ilke değildir?

Buna göre nüfus mübadelesinin Türk ve Yunan taraflarını;

I. Ekonomik

A) Devletler arası sorunları hukuka dayalı barışçı yollardan çözmek

II. Sosyal

III. Siyasi

B) Gerekli olduğunda diğer devletlerin iç işlerine karışmak

alanların hangilerinde olumsuz etkileyeceği söylenebilir?

2 INK B 465 21995 0 0 84074 122169283

4 INK B 465 21995 0 0 84074 516352554

C) Bağımsızlığımıza ve sınırlarımıza saygı duyan devletlerle iyi ilişkiler kurmak D) Milletin hayatı tehlikede olmadıkça savaşa girmemek

tonguç

36

A) Yalnız I.

B) I ve II.

C) II ve III.

D) I, II ve III.

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Dış Politikada Yaşanan Gelişmeler

5.

15

Yıl

Gelişme

1924

Musul meselesi için Milletler Cemiyetine başvurulması

1932

Milletler Cemiyetine üye olunması

1934

Balkan Antantı’nın imzalanması

1936

Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin imzalanması

1937

Sadabat Paktı’nın imzalanması

Tabloda verilen bilgilerden çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?

5 INK C 465 21995 0 0 84074 185523423

A) Türkiye bölgesel oluşumlara önem vermiştir.

B) Türkiye Boğazlardaki egemenlik haklarını korumak istemektedir.

C) Türkiye aktif bir dış siyaset izlemektedir.

D) Türkiye uluslararası barışa katkı sağlamak için Milletler Cemiyetine üye olmuştur.

tonguç

6.

Türkiye, Boğazlar sorununun çözümünü sağlamak için, müzakereye açık ve barışçı bir politika izlemiştir. Türkiye’nin, sorunların çözümüne yönelik bu yaklaşımı, sorunların çözümü konusunda saldırgan bir tavrın benimsendiği bir dönemde, dünyada takdirle karşılanmıştır.

Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin imzalanması, Türk kamuoyu tarafından zafer olarak değerlendirilmiş ve coşkulu şekilde kutlanmıştır.

Buna göre Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanmasının Türkiye'ye kazanımları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

6 INK D 465 21995 0 0 84074 219357731

A) Ülkenin güvenliğini sağlama B) Bağımsız devlet anlayışını güçlendirme C) Toprak bütünlüğünü koruma D) Ulusal egemenliği sağlama

tonguç

7.

Atatürk Hatay konusundaki kararlı tavrını şu sözleriyle ifade etmiştir: “Sonuç alıncaya kadar oradaki (Hatay) baskının hafifletilmesi ve halka daha elverişli bir yaşayış sağlanması için girişimlerimizi bugünden itibaren şiddetle direneceğiz ve devamlı suretle takip edeceğiz. Bundan herkes emin olmalıdır.”

Buna göre Hatay sorununun çözümü için Atatürk nasıl bir düşünce içerisindedir?

7 INK A 465 21995 0 0 84074 598843132

A) Israrcı, kararlı ve konunun takipçisidir.

B) Dünya barışının tehlikede olduğunu düşünmektedir.

C) Avrupa devletleri ile iş birliğinden yanadır.

D) Diplomaside devletler arası eşitliği istemektedir. Öğretmen Örnek Kitabı

37

tonguç

Ünite 6 1.

Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası

“Biliyorsunuz ki Lozan’da İtilaf Devletleri Delegeler Kurulu, aylardan beri süren çalışmalardan sonra bize bir barış tasarısı vermişlerdir. Bu tasarı kapitülasyonlar konusunda içerdiği maddelerden dolayı ulusumuzca kesinlikle benimsenemez. Kapitülasyonlar bir devleti kesinlikle batırır. Osmanlı Devleti ile Hindistan, Türk ve İslam İmparatorlukları bunun en açık kanıtıdır. Biz yasal ve yaşamsal haklarımızı, uygarlık ve insanlık dünyasına onaylatmak ve doğruluğunu benimsetmek için çalışıyoruz!..”

3.

Yabancı okullarda eğitim gören gençler millî kültürlerinden uzaklaşıyor ve içinden çıktıkları topluma yabancılaşıyorlardı. Bunların önemli bir bölümü, okullarını bitirdiklerinde kendilerini eğitenlerin anlayışı ve yararı doğrultusunda davranmaya hazır kişiler hâline geliyordu.

Yabancı okulların Millî Eğitim Bakanlığına bağlanmadan önceki verilen etkisine göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Yabancı okulların Türk okullarından fazla olduğuna B) Yabancı okulların millî değerlere zarar verdiğine

Verilen metinde “yasal ve yaşamsal haklarımız” ifadesiyle aşağıdakilerden hangisinin özellikle vurgulandığı söylenebilir?

C) Batılı anlamda eğitimin ülke kalkınmasına katkı sağladığına

1 INK C 491 23905 0 0 84073 599724791

A) Ulusal Mücadele’de yerel direnişe devam etmek

D) Yabancı okulların Türk müfredatına uygun eğitim verdiğine

D) Uluslararası diplomasiye uygun davranmak

2.

tonguç

B) Ulusal egemenliğin gerçekleşmesini sağlamak C) Tam bağımsızlık konusunda taviz vermemek

16

3 INK B 491 23905 0 0 84100 845326761

(Kemal Kahramanoğlu, Atatürk Aydınlığı, s. 118.)

TEST

Lozan Barış Antlaşması Türk dış politikası açısından bir dönüm noktası olmuştur. Bu antlaşma ile “Kapitülasyonlar” ve “Düyûn-u Umûmiye Teşkilatı” kaldırılmış, böylece hem yabancı devletlerin Türkiye’nin iç işlerine karışmalarının önüne geçilmiş hem de “ekonomik bağımsızlık” yolunda önemli bir adım atılmıştır.

4.

Atatürk, “İnsan mensup olduğu milletin varlığını ve saadetini düşündüğü kadar bütün cihan milletlerinin huzur ve refahını düşünmeli ve kendi milletinin saadetine ne kadar kıymet veriyorsa bütün dünya milletinin saadetine hizmet etmeye de elinden geldiği kadar çalışmalıdır.” demiştir.

Yaşanan bu gelişmelere bakılarak Türkiye için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Atatürk’ün bu ifadesiyle Türkiye’nin,

I. Sadabat Paktı’na katılması,

II. Balkan Antantı’nın oluşumunda etkin rol oynaması,

III. Milletler Cemiyetine üye olması

gelişmelerinden hangileri ilişkilendirilebilir?

2 INK A 491 23905 0 0 84073 796476951

A) Tam bağımsız bir dış politika takip etme imkânına kavuşmuştur.

B) Tam demokrasi önündeki tüm engeller kaldırılmıştır.

4 INK D 491 23905 0 0 84074 541354693

C) Dış politikada edilgen bir tavır takınılmıştır.

A) Yalnız I.

B) Yalnız II.

C) I ve II.

D) I, II ve III.

D) İç politik konulara ağırlık verilmiştir. tonguç

38

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası

16

5.

Misakımillî sınırlarının içinde yer alan Hatay, 1921 Ankara Antlaşması ile Fransa yönetimindeki Suriye’ye bırakılmıştı. Ancak Atatürk bu durumu bir türlü kabullenememişti. Hayatının sonuna kadar bu vatan toprağının ana vatana katılmasına çalışan Atatürk’ün bu ideali 1939 yılında gerçekleşti. Ve yıl 2018. Türkiye, sınırlarının güvenliği için Hatay ve Kilis’ten “Zeytin Dalı Harekatı” ile Suriye’nin Afrin kentine askerî operasyon başlatarak terör koridorunun oluşmasına göz yummamıştır.

Buna göre Türkiye’nin;

I. Ulusal egemenliği hâkim kılma

II. Millî menfaatleri gözetme

III. Ülke bütünlüğü ve sınır güvenliğini sağlama

IV. Uluslararası diplomasiyi devam ettirme

konularından hangilerinde kararlı olduğu söylenebilir?

5 INK B 491 23905 0 0 84073 316292742

A) Yalnız I.

B) II ve III.

C) III ve IV.

D) I, II ve III.

tonguç

6.

Balkan ülkeleriyle dostluk ve iş birliğini geliştiren Türkiye, aynı gayelere Doğu komşularıyla da ulaşmaya çalıştı. İtalya’nın 1935’te Habeşistan’a saldırması, Ortadoğu’da güvenliği tehlikeye düşürmüştü. Bu durum karşısında Türkiye ülke ve bölge güvenliğinin sağlanması için bölge ülkeleriyle iş birliğini geliştirmeye çalıştı. Tahran’da bir araya gelen Türkiye, İran, Irak ve Afganistan temsilcileri Sadabat Paktı adıyla bir antlaşma imzaladılar (8 Temmuz 1937). İş birliğinden çok bir dostluk antlaşması mahiyetinde olan bu Pakt’a üye devletler, birbirlerinin sınırlarına saygı göstermeyi ve birbirlerinin iç işlerine müdahale etmemeyi taahhüt ettiler.

Haritaya ve bilgilere bakılarak;

I. Tüm Ortadoğu’nun Pakt’a üye olmasıyla bölgede barış ve güvenlik kalıcı hâle gelmiştir.

II. Türkiye, sorunlarını diplomasi ile çözmeye ve dünya barışına katkı sunmaya yönelik bir politika izlemiştir.

III. Türkiye; sadece kendi sorunlarını çözmekle kalmamış, bölge devletlerinin huzur ve güvenliğine de katkı sağlamıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

6 INK C 491 23905 0 0 84079 127315358

A) I ve II.

Öğretmen Örnek Kitabı

B) I ve III.

C) II ve III.

39

D) I, II ve III. tonguç

Ünite 7 1.

Atatürk'ün Vefatı ve Eserleri

Belçika’nın Ankara eski büyük elçisi Dervimon, Atatürk’ün ölümü üzerine şunları söylemiştir. “Ben Ankara’da iken daima güneşe bakardım. Fakat güneşi ufukta değil Çankaya’da görürdüm. Çünkü asıl güneş Çankaya’daki Atatürk denilen güneşti. Atatürk’ün ölümü yalnız Türkiye için değil, bütün dünya için büyük bir kayıptır.”

Bu bilgilere göre Atatürk ile ilgili öncelikle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

TEST 17

3.

Ülkemizde 10 – 16 Kasım tarihleri arası Atatürk haftasıdır. Bu hafta içerisinde Atatürk’ün yaşamı, inkılap ve ilkeleri anlatılır, radyo ve televizyonlarda Atatürk’ün konuşmaları kendi sesinden dinletilir, Atatürk ile ilgili film ve belgeseller gösterilir.

Atatürk haftasının etkinliklerle geçmesinde aşağıdakilerden hangisinin asıl etken olduğu söylenemez?

3 INK D 465 21997 0 0 84081 346565267

A) Türk milletinin Atatürk’e bağlılık ve saygı duyması

1 INK A 465 21997 0 0 84081 893383815

A) Evrensel bir liderdir.

B) Türk milletinin Atatürk ilke ve inkılaplarını yaşatma kararlılığında olması

B) Türk milletinin bağımsızlık sembolüdür.

C) Atatürk’ün çağdaş ve modern Türkiye’nin kurucusu olması

C) Çok yönlü bir liderdir.

D) İnsan sevgisi ile dolu şahsiyettir.

tonguç

D) Atatürk’ün askerî okullarda eğitim görmesi

2.

İngiltere başbakanı Winston Churchill Atatürk’ün vefatı üzerine şunları söylemiştir: “Savaşta Türkiye’yi kurtaran, savaştan sonrada Türk ulusunu yeniden dirilten Atatürk’ün ölümü, yalnız yurdu için değil Avrupa için de büyük bir kayıptır. Her sınıf halkın onun ardından döktükleri içten gözyaşı bu büyük kahramana ve modern Türkiye’nin atasına layık bir tezahürden başka bir şey değildir.”

4.

• Ankara’da Atatürk Araştırma Merkezinin kurulması

• Erzurum’da kurulan Üniversitenin isminin “Atatürk Üniversitesi” olması

• Önemli caddelere, kurumlara ve okullara “Atatürk” ismi verilmesi

Bu çalışmaların yapılması aşağıdakilerden hangisinin ispatı olamaz?

4 INK B 465 21997 0 0 84081 455735142

A) Atatürk’ün aziz hatırasının yaşatılmak istenmesinin

Buna göre W. Churchill Atatürk ile ilgili aşağıdakilerden hangisine vurgu yapmamıştır?

B) Kurum ve kuruluşlara Atatürk isminin verilme zorunluluğu olmasının

2 INK D 465 21997 0 0 84081 472535784

C) Türk milletinin atasına olan bağlılığının

A) Türk milletini bağımsızlığa ulaştıran bir lider olduğuna

D) Türk milletinin atasını sonsuza kadar yaşatmak istemesinin

B) Türkiye’nin modern ve çağdaş bir ülke haline gelmesini sağladığına C) Ölümünün bir çok ülkede üzüntüyle karşılandığına D) Dünya barışına önemli katkılarda bulunan bir lider olduğuna tonguç

40

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Atatürk'ün Vefatı ve Eserleri

17

5.

İlk cumhurbaşkanı Atatürk’ün 10 Kasım 1938’de vefat etmesi üzerine 11 Kasım 1938’de TBMM, yeni cumhurbaşkanını seçmek üzere toplanmıştır. Meclis toplantısına katılan 348 milletvekili CHP Meclis Grubunun adayı İsmet İnönü’yü oybirliğiyle Türkiye’nin ikinci cumhurbaşkanı seçmiştir. İsmet İnönü, 3 Nisan 1939’da toplantıda hazır bulunan 413 milletvekilinin oybirliğiyle ikinci kez cumhurbaşkanı seçilmiştir. 1943 genel seçimlerinden sonra toplanan TBMM, 8 Mart 1943’te toplantıda hazır bulunan 435 milletvekilinin oybirliğiyle İsmet İnönü’yü üçüncü kez cumhurbaşkanı seçmiştir. 1946 genel seçimlerinden sonra İsmet İnönü 388 milletvekilinin oyuyla dördüncü kez cumhurbaşkanı seçilmiş ve 1950 yılına kadar bu görevde kalmıştır.

Verilen metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

5 INK C 465 21997 0 0 84081 313778332

A) İsmet İnönü'nün birden fazla cumhurbaşkanı seçildiğine B) Atatürk'ün ölümünden sonra demokratik anlayışın devam ettiğine C) İsmet İnönü'nün ilk üç seçimde oy çokluğu ile cumhurbaşkanı seçildiğine D) İsmet İnönü'nün, ikinci cumhurbaşkanı olduğuna tonguç

6.

Görselde hem asker hem devlet adamı hem de fikir adamı olan Atatürk’ün yazdığı eserler verilmiştir.

Bu bilgiden Atatürk’ün aşağıdaki özelliklerinden hangisine ulaşılabilir?

6 INK B 465 21997 0 0 84101 427799476

A) Planlı hareket etme

B) Çok yönlü olma

C) Teşkilatçı olma

D) İleri görüşlü olma tonguç

7.

Atatürk'ün “Medeni Bilgiler” kitabında millet, hâkimiyet, hak ve görev, devlet, hürriyet, ferdi haklar ve ferdi hürriyetler sıkça bahsedilmekte ve bu kavramlar üzerinde uzunca durulmaktadır.

Buna göre Atatürk'ün “Medeni Bilgiler” kitabını yazmasındaki amacının aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

7 INK A 465 21997 0 0 84101 234813555

A) Türk vatandaşının hak ve sorumluluklarını bilen kişiler olmasını sağlamak B) Türk halkının siyasi olaylar karşısında duruşunu belirlemek C) Türk milletinin askerî alandaki birikimini gelecek nesillere aktarmak D) Türkiye'nin uluslararası alandaki politikasına yön vermek Öğretmen Örnek Kitabı

41

tonguç

Ünite 7

TEST

Yeniden Sarsılan Dünya

18

Verilen bilgiye göre 1 ve 2. soruları yanıtlayınız.

II. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’de sivil halkın ve kentlerin hava saldırısından korunması için karartma uygulandı. Sokaklar aydınlatılmadı ve binalardan dışarı ışık sızmamasına dikkat edildi. Stratejik önem taşıyan Boğazlar çevresinde güvenliği sağlayabilmek için bu çevredeki illerde sıkıyönetim ilan edildi. Basın Yasası’nda yapılan bir değişiklikle ulusal duyguları incitecek nitelikte yayınlar yapılması yasaklandı. Bir milyona yakın erkek, savaşa girme olasılığı nedeniyle askere alındı. Nüfusun dinamik ve aktif kısmını oluşturan bu nüfus, tarım ve sanayide iş gücü kaybı anlamına geliyordu. Bu durum, tarım ve sanayi üretimini olumsuz etkiledi. Ayrıca, erkek nüfusun büyük oranda silah altında olması, evlilik ve doğum oranlarını azalttı; nüfus artış hızı düştü.

Verilen bilgide, Türkiye’nin II. Dünya Savaşında aşağıdaki alanlardan hangisinde etkilendiğine ulaşılamaz?

Dört yıl dünyayı sarsan I. Dünya Savaşı 1918 yılında biterken ufukta barış güneşinin doğacağına dair bir belirti yoktu. Savaşın galip devletleri; bütün suçu yenilen devletlere yüklemiş, intikam hırsıyla onları acımasızca ezmeye çalışmışlardı. Atatürk’ün 1932’de söylediği gibi “Versailles (Versay) Antlaşması I. Dünya Savaşı’nın nedenlerinden hiçbirini yok edemediği gibi, aksine düşman devletler arasındaki uçurumu büsbütün derinleştirmiştir. Çünkü yenen devletler, yenilenlere barış şartlarını zorla kabul ettirirken sadece düşmanlık duygularından beslenmişlerdir. Böylelikle bugün, içinde yaşadığımız barış dönemi sadece ateşkesten ibaret kalmıştır.”

I. Dünya Savaşı’ndan sonraki süreçte yaşanan gelişmeler aşağıdakilerden hangisine neden olmuştur?

3 INK D 491 23909 0 0 84082 737539745

A) Devletler arası dengeleri bozmaya B) Taraf devletler arasındaki anlaşmazlıkları artmasına

tonguç

1.

3.

C) Demokratik anlayışın dünyada yayılmasına D) Yenen devletlerin yenilen devletler üzerinde baskı yapmasına

1 INK A 491 23909 0 0 84103 385632624

2.

A) İdari

B) Askerî

C) Ekonomik

D) Toplumsal

Verilen bilgiden II. Dünya Savaşı’nın Türkiye’ye etkileri ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

2 INK D 491 23909 0 0 84103 959458281

A) Bazı alanlarda kısıtlamalar getirilmiştir.

B) Güvenlik önlemleri alınmıştır.

C) Ekonomik yönden olumsuz gelişmeler yaşanmıştır.

Türkiye coğrafi konumu nedeniyle hem Müttefik hem de Mihver Devletler tarafından kendi yanlarında savaşa sokulmak istendi. Yoğun baskılara rağmen Türkiye, Atatürk’ün belirlediği dış politika ilkeleri çerçevesinde denge siyaseti izleyerek savaşın dışında kalmayı başardı.

Buna göre, Türkiye’nin, II. Dünya Savaşı’nda tarafsız kalmayı tercih etmesinde;

I. Ulusal bağımsızlık

II. Toprak bütünlüğü

III. Egemenlik hakları

unsurlarından hangilerini korumak istemesinin etkili olduğu söylenebilir?

4 INK D 491 23909 0 0 84103 565662371

D) Ülke dışına yapılan göçlerden dolayı nüfus azalmıştır. tonguç

4.

42

A) Yalnız I.

B) I ve II.

C) II ve III.

D) I, II ve III. Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Yeniden Sarsılan Dünya

18

5.

“Bence, dün olduğu gibi yarın da Avrupa’nın kaderi, Almanya’nın alacağı vaziyete bağlı bulunacaktır. Olağanüstü bir dinamizme sahip olan bu yetmiş milyonluk çalışkan ve disiplinli millet, üstelik millî ihtiraslarını kamçılayabilecek siyasi bir cereyana kendisini kaptırdı mı er geç Versay Antlaşması’nın tasfiyesine girişecektir.”

Atatürk’ün II. Dünya Savaşı öncesinde söylediği bu söz onun aşağıdaki hangi kişilik özelliğini vurgular niteliktedir?

5 INK A 491 23909 0 0 84082 781712653

A) İleri görüşlülüğünü

B) Vatanseverliğini

C) Teşkilatçılığını

D) Çok yönlülüğünü tonguç

6.

“Bu kanlı, tehlikeli durumda tarafsız kalmak, harbe katılmamak ve devlet gemisini bu fırtına ortasında hiçbir maniaya çarptırmadan yöneterek harp dışında ve barış içinde yaşamaya çabalamak bizim için hayati önem taşımaktadır.”

Atatürk’ün verilen sözünden hareketle II. Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin yürüttüğü dış politika ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

6 INK C 491 23909 0 0 84103 584136834

A) Barışçılık ilkesi temel alınmıştır.

B) Denge politikası yürütülmüştür.

C) Yayılmacı bir tavır sergilenmiştir.

D) Tedbirli hareket edilmiştir. tonguç

7.

Yunanistan’da 1940’tan itibaren önce İtalya’nın saldırıları sonra da Almanya’nın işgalinin sonucu olarak, tarım ürünlerinin üretiminde büyük düşüş olmuştu. Özellikle Atina ve öteki büyük kentler başta olmak üzere, ülkede “büyük açlık” dönemi başladı. Yunanistan’ın 1941’de Almanya tarafından işgal edilmesi üzerine Müttefikler, Türkiye’den Yunan halkına gıda maddeleri gönderilmesi isteğinde bulundular. Türkiye, savaş nedeniyle Türkiye’de ve dünyada yiyecek maddelerinin kıtlığına rağmen Müttefiklerin bu önerisini kabul etti. Bunun üzerine Yunan halkına yiyecek sağlamak amacıyla üst düzey bürokratların da aralarında bulunduğu Yunan Millî Komitesi İstanbul’a geldi. Heyet, Türk ulusundan yardım talebinde bulundu. Türkiye, kendi halkının da sıkıntılar çektiği bu dönemde zorluklarla sağlayabildiği yardım malzemelerini Ege Denizi üzerinden ve Yunanistan’da işgalci devletler olarak bulunan Almanya ve İtalya’dan özel izinler alarak Yunanlara gönderdi. Yunanistan’ın işgal edilmesinden sonra bu ülkeye yardım gönderen tek devlet, süren savaşta tarafsız kalan Türkiye olmuştur.

[Rifat Uçarol, Siyasi Tarih (1789-2014), s.907-910 (Kısaltılmış ve düzenlenmiştir.)]

Verilen metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

7 SOS A 491 23909 0 0 84103 275598626

A) Müttefik Devletlerin, Türkiye’nin tarafsızlık politikasını desteklediğine B) Türkiye’nin, II. Dünya Savaşı’nda farklı bloklarda yer alan ülkelerle temasta bulunduğuna C) Yunanistan’ın, I. Dünya Savaşı’ndan sonra işgal girişiminde bulunduğu Türkiye’nin yardımına ihtiyaç duyduğuna D) II. Dünya Savaşı’nın, Türkiye’yi sosyal, siyasi ve diplomatik açılardan etkilediğine

Öğretmen Örnek Kitabı

43

tonguç

Ünite ­

TEST

Nutuk Denemeleri

19

1.

1905

Şam 5. Ordu, ilk görevidir. Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kurdu.

1911

1909

1913

1912-13

Diplomat, milliyetçi, demokrat.

1915

1916

Milli Mücadelenin lideri…

1917

Suriye Cephesi. 7. Ordu,

1919

1921

Son görev yeri

1922

Yukarıdaki görselde Mustafa Kemal'in katıldığı savaşlar, bulunduğu görevler ve aldığı rütbeler yıllara göre verilmiştir.

Bu görselden hareketle,

I. Atatürk’ün farklı bölgelerde askerî görevlerde bulunduğu

II. Atatürk’ün, I. Dünya Savaşı’nda hangi cephelerde savaştığı

III. Atatürk’ün ilk ve son askerî görev yerinin nereler olduğu

IV. Atatürk’ün tüm görevlerinde hangi rütbelerde bulunduğu

bilgilerinden hangilerine kesinlikle ulaşılır?

1 SOS C 287 15597 0 0 84070 716756788

A) I ve II.

tonguç

B) II ve IV.

C) I, II ve III.

44

D) I, II, III ve IV.

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Nutuk Denemeleri

19

2.

“1919’da, İtilaf Devletleri’nin uygun bulması ile Yunan ordusu da İzmir'e çıkartılıyor. Bundan başka, memleketin her tarafında Hristiyan azınlıklar gizli veya açıktan açığa kendi özel emel ve maksatlarını gerçekleştirmeye, devleti bir an önce çökertmeye çalışıyorlar. (…)İstanbul Rum Patrikhanesi’nde kurulan Mavri Mira Heyeti illerde çeteler kurmak ve idare etmek, gösteri toplantıları ve propagandalar yaptırmakla meşgul.”

Atatürk’ün Nutuk’taki bu sözlerinden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

2 SOS A 287 15599 0 0 84070 952913999

A) Azınlık haklarının yeterince gündeme getirilmediğine B) Azınlıkların İtilaf Devletleri tarafından desteklendiğine C) Azınlıkların tarihi emellerini gerçekleştirmeye çalıştığına D) Azınlık faaliyetlerinin ülke bütünlüğüne aykırı olduğuna

tonguç

3.

“…memleket içinde daha başka birtakım dernek ve kuruluşlar da ortaya çıkmıştır. Bunlar arasında Diyarbakır, Bitlis, Elâzığ illerinde, İstanbul’dan idare edilen Kürt Teali Cemiyeti vardı. Bu derneğin amacı yabancı devletlerin himâyesi altında bir Kürt devleti kurmaktı.”

Atatürk’ün Nutuk’taki bu sözlerinden hareketle Kürt Teali Cemiyeti üyelerinin aşağıdakilerden hangisine karşı olduğu söylenemez?

3 SOS C 287 15599 0 0 84070 953772668

A) Ulusal bağımsızlığa B) Ulusal birlik ve beraberliğe C) Manda ve himayeye D) Bağımsız devlet anlayışına

Öğretmen Örnek Kitabı

45

tonguç

n!

Zorla SOSYAL BİLGİLER

r!

Sindi

Alış!

Yükselme Kaynağı

Öğren! Özümseme Kaynağı

Başlangıç Kaynağı

Öğrenme Kaynağı 0’dan ser s le öğrenmeye 0 noktasından başla.

En temel konulara en eğlencel şek lde çalış, temel n sağlam at!

Öğrend ğ n konuları Takt kl Soru Bankalarıyla test et!

Yen nes l soruları tanı. Doğru takt kler kullanarak yorum ve anal z yetenekler n gel şt r.

Ş md hızlanma zamanı! D namo le her konudan yüzlerce soru çözerek hem hız kazan hem de konuları hazmet.

Zoru Bankası sen b raz zorlayacak.

Ama en y s n st yorsan en zorları le yüzleşmel s n.

Zoru Bankası le en y ye g den yolda yükselmey başaracaksın.

LGS hazırlık sürec nde öğrenc ler n en büyük yardımcısı olan d ğer kaynaklarımız.

7

. S INIF

ÖĞRETMEN Ö rnek Ki tabı Sosyal Bilgiler

Ünite 2

Fetih ve Fatih - I

Osmanlı Devleti

Bizans İmparatorluğu

Savunma Hazırlıkları Savunma Hazırlıkları

• Hristiyan dünyasından yardım istendi.

• Şehrin surları tamir edildi.

• Haliç'in ağzına zincirler gerildi.

• Grejuva (Rum ateşi) adlı denizde de yanan silah geliştirildi.

• Anadolu Hisarı’nın karşısına Rumeli (Boğazkesen) Hisarı yapıldı.

• 400 parçadan oluşan bir donanma hazırlandı.

• Surlara tırmanmak için tekerlekli kuleler yapıldı.

• Surları yıkmak için Şahi adı verilen büyük toplar döküldü.

İstanbul Neden Fethedilmek İsteniyor?

• Ekonomik: Ticaret yollarının kontrol altına alınmak istenmesi.

• Siyasi: Anadolu ve Rumeli toprak bütünlüğünü sağlamak istenmesi.

Bizans'ın Haçlı Seferlerine neden olması.

Bizans'ın Osmanlı şehzadeleri ve Türk beyliklerini kışkırtması.

• Dini: Hz. Muhammed'in (sav.): “İstanbul bir gün muhakkak fetholunacaktır. Onu fetheden kumandan ne güzel kumandan, askeri de ne güzel askerdir.” hadisi.

Gemilerin karada yüzebileceğini sezmek, Mehmetlerden birini “Fatih” yapar.

tonguç

48

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Fetih ve Fatih - I

1.

1

Küçük yaştan itibaren iyi bir eğitim almıştır. “Avni” lakabıyla şiirler yazacak kadar edebiyat bilgisine, topların tasarımını yapacak kadar matematik ve mühendislik bilgisine sahiptir. Ayrıca Fatih’in padişah olduktan sonra da çeşitli ilimleri tahsil için hoca tayin edip her gün belli saatte ders dinlediği söylenir. Farsça, Arapça, Yunanca, Sırpça, Slavca ve İtalyancayı öğrendiği bilinmektedir.

Bu bilgide Fatih Sultan Mehmet’in hangi özelliği vurgulanmıştır?

3.

II. Mehmet’in fetih için yaptığı hazırlıklardan bazıları şunlardır:

• Yıldırım Bayezıt’ın İstanbul kuşatması sırasında yaptırdığı Anadolu Hisarı’nın karşısına, Rumeli Hisarı (Boğazkesen) inşa edildi.

• 400 parçalık büyük bir donanma kuruldu.

Yapılan bu hazırlıklar ile amaçlananlar arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

3 SOS B 452 20642 0 0 74029 756817121

A) Boğazların kontrolünü sağlamak

1 SOS A 452 20642 0 0 74029 119534337

A) Çok yönlü olma

B) Avrupa’dan gelebilecek yardımlara açık olmak

B) İleri görüşlü olma

C) Bizans’a Boğazlardan gelebilecek yardımları engellemek

C) Sabırlı ve kararlı olma

D) İstanbul’u denizden de kuşatmak

D) Muzaffer bir komutan olma

2.

4.

İstanbul, Asya’yı Avrupa’ya bağlayan kara ve deniz ticaret yolları üzerinde bulunuyordu. Bu nedenle Osmanlı Devleti İstanbul’u fethederek bu ticaret yollarına hâkim olmak istedi.

II. Mehmet, İstanbul’un Fethi’yle;

I. Batı dünyasına üstünlük sağlamak

Verilen bilgide İstanbul’un fethedilme nedenlerinin hangi alandaki öneminden bahsedilmiştir?

II. Anadolu ve Rumeli topraklarının güvenliğini ve bütünlüğünü sağlamak

III. İslam dünyasında itibar kazanmak

A) Kültürel C) Ekonomik

IV. Türk ekonomisini canlandırmak

2 SOS C 452 20642 0 0 74029 244114564

B) Dinî D) Askerî

amaçlarından hangilerini gerçekleştirmeyi hedeflemiştir?

4 SOS D 452 20642 0 0 74029 175672964

A) I ve II. C) II, III ve IV.

B) I, II ve III. D) I, II, III ve IV.

tonguç

5.

Osmanlı Devleti’nin İstanbul’u fethetme nedenlerinden bazıları şunlardır:

• İstanbul’un, Osmanlı Devleti’nin Anadolu ve Rumeli topraklarının ortasında yer alması

• Bizanslıların, Osmanlı ordusunun İstanbul Boğazı üzerinden Rumeli’ye geçişlerini engellemesi

• Bizanslıların, Anadolu Beyliklerini ve Osmanlı şehzadelerini taht kavgaları için kışkırtması

Verilen bilgiye göre Osmanlı Devleti’nin İstanbul’u fethetmek istemesinde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğuna ulaşılamaz?

5 SOS C 452 20642 0 0 74029 563729311

A) Toprak bütünlüğünü sağlamak istemesi B) Fetih hareketlerine hız vermek istemesi C) Haçlı ittifakını bozmak istemesi D) Anadolu’da birlik sağlamak istemesi Öğretmen Örnek Kitabı

49

tonguç

Ünite 2

Fetih ve Fatih - I

İstanbul mutlaka fethedilecektir. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, askeri de ne güzel askerdir.

Hz. Muhammed (sav.) İstanbul'un Fethi'nin Türk Tarihi Açısından Sonuçları • Yükselme dönemi başladı.

• Anadolu ve Rumeli toprak bütünlüğü sağlandı.

• İstanbul yeni başkent oldu.

• Osmanlı'nın itibarı arttı.

• İpek Yolu ticareti kontrol altına alındı.

İstanbul'un Fethi'nin Dünya Tarihi Açısından Sonuçları • Orta Çağ kapandı, Yeni Çağ açıldı.

• Yeni ticaret yolları aranmaya başlandı.

(Coğrafi Keşifler) • Avrupa'da derebeylik yönetiminin zayıflamasına yol açtı. (Surların yıkılması)

tonguç

50

Öğretmen Örnek Kitabı

29 MAYIS İstanbul fethedildi.

28 MAYIS Ordu fetih öncesi dinlendi.

23 MAYIS Bizans'a son kez teslim teklif edildi.

23 NİSAN Türk gemileri karadan Haliç'e indirildi.

20 NİSAN Bizans'a yardıma gelen gemiler Haliç'e girdi.

12 NİSAN Toplar surları dövmeye başladı.

6 NİSAN Cuma namazı kılınarak kuşatmaya başlandı.

2 NİSAN 1453 Haliç'e zincir gerildi, Şahi topu İstanbul'a ulaştı.

AĞUSTOS 1452 Fatih, Edirne'den hareket etti.

HAZİRAN 1452 Bizans'a harp ilan edildi.

MART 1452 Rumeli Hisarı'nın inşasına başlandı.

Fethin Kronolojisi

• Rönesans'ın başlamasında etkili oldu. (İtalya'ya giden bilim insanları)

TEST

Fetih ve Fatih - I

2

1.

İstanbul’un Fethi hem Türk tarihi hem de dünya tarihi açısından önemli sonuçlar doğurmuştur.

Buna göre İstanbul’un Fethi’nin aşağıdaki sonuçlarından hangisi, Dünya tarihi açısından önemli bir dönüm noktası niteliğindedir?

3.

1 SOS B 452 20643 0 0 74029 147428472

A) Osmanlı Devleti’nin, devletten imparatorluk hâline geçmesi

II. Osmanlı Devleti’nin İslam dünyasındaki saygınlığı arttı.

III. Fener Rum Patrikhanesi Osmanlı himayesine girdi.

IV. İpek Yolu’nun Avrupa’ya giden kolu ele geçirildi.

sonuçlarından hangileri, Osmanlı Devleti’nin ekonomik alanda kazanç elde ettiğini gösterir?

3 SOS B 452 20643 0 0 74029 357224199

D) Fener Rum Patrikhanesinin Osmanlı himayesine girmesi

I. Karadeniz’i Akdeniz’e bağlayan ticaret yolları ele geçirildi.

C) Karadeniz’i Akdeniz’e bağlayan ticaret yollarının Osmanlı tarafından ele geçirilmesi

2.

B) Orta Çağ’ın kapanıp, Yeni Çağ’ın başlaması

İstanbul’un Fethi’nin;

A) I ve II. C) II, III ve IV.

II. Mehmed’in fetih için yaptığı tüm hazırlıklar yaşamış olduğu çağın ilim ve teknolojisinden de faydalandığını göstermektedir. Bu teknolojinin de yardımıyla II. Mehmed 54 gün içerisinde geçilmez sanılan surları yıkıp fethi gerçekleştirmiştir.

4.

Buna göre Fatih Sultan Mehmed ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

B) I ve IV. D) I, II, III ve IV.

Aşağıdakilerden hangisi İstanbul’un Fethi’nin Türk tarihi açısından sonuçları arasında gösterilemez?

4 SOS C 452 20643 0 0 74029 294661618

A) Osmanlıların Avrupa’daki ilerlemeleri kolaylaştı.

B) Osmanlı Devleti’nin Anadolu ve Rumeli toprakları arasındaki bağlantısı sağlandı.

2 SOS B 452 20643 0 0 74029 221341425

A) Bilim insanlarını Osmanlı ülkesinde topladığı B) Bilimsel gelişmeleri yakından takip ettiği

C) Avrupa’da feodalite zayıfladı, krallıklar güçlendi.

C) Bilime önem veren ilk Osmanlı padişahı olduğu

D) Osmanlı Devleti, Karadeniz’i Akdeniz’e bağlayan ticaret yollarını ele geçirdi.

D) Bilimsel çalışmalara öncülük ettiği tonguç

5.

I. Kalelerin ve surların top gülleleriyle yıkılabileceği anlaşıldı.

II. İstanbul’dan kaçan bilginler İtalya’ya gitti.

III. Ticaret yolları Osmanlı Devleti’nin eline geçti.

İstanbul’un Fethi’nin verilen sonuçları ile;

a. Coğrafi Keşiflere sebep oldu.

b. Avrupa’da derebeylik rejiminin gücünü kaybetmesini ve mutlak krallıkların güçlenmesini sağladı.

c. Rönesans hareketleri başladı.

neden olduğu gelişmeler aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

5 SOS C 452 20643 0 0 74029 376729174

I

II

III

A)

a

b

c

B)

c

a

b

C)

b

c

a

D)

a

c

b

Öğretmen Örnek Kitabı

51

tonguç

Ünite 1

Dünya'yı Evimize Getiren Kutu TV -

TEST

Benim Hayatım, Benim Özelim

1.

4.

Gazete, dergi, radyo, televizyon ve internet gibi kitle iletişim araçlarının tümünü kapsayan genel bir terimdir.

Bu cümlede aşağıdakilerden hangisinin tanımı yapılmıştır?

3

Medya olarak önemli görevlerimiz ve sorumluluklarımız vardır. Doğru haber yapma ve yayma bunların başında gelir. Tarafsız olmak ve özel hayata saygılı olmak uymamız gereken ilkelerdendir.

Bu ilkeleri kabul eden bir yayın kuruluşundan aşağıdaki hangi davranışı sergilemesi beklenir?

4 SOS D 580 30123 0 0 74003

A) Ünlü kişilerin yaşamlarının görüntülerini izin almadan çekmesi B) Halkı sürekli yanlış bilgilendirmesi C) Kişilerin konutlarına gizlice girmesi D) Genel ahlaka uygun yayın yapması

1 SOS D 580 30123 0 0 74003

A) Genel ağ B) Sosyal medya C) Kamuoyu D) Medya Medya yayınları çocukların gelişimine ve aile yaşamına zarar verecek olursa medya yayınına - - - -

Cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa doğru olur?

5. tonguç

2.

2 SOS B 580 30123 0 0 74067

A) tekzip yazılmalıdır.

B) sansür getirilmelidir.

C) kapatma cezası verilmelidir.

D) ünlüler davet edilmelidir.

3.

Medyanın sosyal değişim ve etkileşimdeki rolü, her geçen gün artmaktadır. Bu değişim ve etkileşim bazen olumlu bazen de olumsuz olabilmektedir. - - - - olumlu etkiler arasında gösterilebilir.

Cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa doğru olur?

3 SOS C 580 30123 0 0 74067

A) İnsanların toplumdan giderek uzaklaşması

Bilgisayar, akıllı telefon ve genel ağ kullanımı bireyler arasındaki iletişimi artırmıştır.

Ancak sosyal medya kullanımı ve mesajlaşma sırasında kullanılan ifadeler, simgeler ve yazı karakterleri yeni bir iletişim kültürü ortaya çıkarmıştır. Bu kültürün etkisiyle “selam”, “ne yapıyorsun”, “merhaba”, “kendine iyi bak” gibi kelimelerin yerine kısaltmalar ve duyguları ifade eden simgeler kullanılmaktadır.

Bu durum, medyanın hangi alanda değişim meydana getirdiğini gösterir?

5 SOS C 580 30123 0 0 74067

B) Dilde yozlaşma ve bozulma meydana gelmesi

A) Sosyal bağları zayıflatma

C) Kamuoyu oluşturma

C) Dilde yozlaşma

D) Güven duygusunun azalması

D) Medyaya aşırı bağlanma

tonguç

B) Özel yaşama müdahale

52

Öğretmen Örnek Kitabı

Dünya'yı Evimize Getiren Kutu TV -

TEST

Benim Hayatım, Benim Özelim

3

6.

Sosyal medyada yeni akım: Instaception

Bu akımı başlatan isim @dom.skii adlı kullanıcı. Makyaj sanatçısının paylaştığı fotoğraftan sonra #instaception etiketiyle onu pek çok Instagram kullanıcısı takip etmeye başladı. Böylece tüm dünyaya yayıldı.

Verilen bilgiler medyanın;

I. etkileşim,

II. eğitim,

III. sosyalleşme

kavramlarından hangileri üzerindeki rolüne örnek oluşturur?

6 SOS A 580 30123 0 0 74067

A) Yalnız I.

B) I ve II.

C) II ve III.

D) I, II ve III.

tonguç

7.

Medya okuryazarlığı, kitle iletişim araçları yoluyla elde edilen bilgileri çözümleyerek bağımsız yargılar geliştirmemize yardımcı olan eleştirel düşünme becerisidir.

Buna göre iyi bir medya okuryazarının aşağıdaki sorulardan hangisini sorması beklenemez?

7 SOS D 580 30123 0 0 74067

A) Bu mesaj kim ya da kimler tarafından üretilmiştir?

B) Söz edilenlerin ne kadarı gerçekten, ne kadarı görüşten oluşmaktadır?

C) Bu mesajın bakış açısı nedir?

D) Söz edilenlerin izlenme oranlarına etkisi var mıdır?

8.

tonguç

• İstediğim herhangi bir iletişim aracını kullanabilirim. Böylece - - I - - hakkımı kullanırım.

• Sınıfta hiçbir arkadaşımın günlüğünü izni olmadan okumam. Böylece arkadaşımın - - II - saygı göstermiş olurum.

Numaralandırılmış yerlere sırasıyla yazılması gerekenler hangi seçenekte doğru verilmiştir?

8 SOS A 580 30123 0 0 74003

I

A)

haberleşme hürriyeti

II özel yaşamın gizliliğine

B) yerleşme

özel yaşamın gizliliğine

C) fikir özgürlüğü

konut dokunulmazlığına

D) ifade özgürlüğü

tekzip hakkına

Öğretmen Örnek Kitabı

53

tonguç

Ünite 1

İletişime Başlıyorum -

TEST

Çevremle İletişim Kuruyorum

1.

İnsanlar ilk çağlardan günümüze değin daima çevresinde olup bitenleri merak etmiş onlarla etkileşim içinde olmayı istemiştir. İnsanlar ilk başlarda işaret dili ile mağara duvarlarına resim çizerek iletişim kurmuştur. Daha sonra konuşmayı keşfeden insan etrafı ile etkili iletişim kurmuştur.

Buna göre,

I. İletişim şekli zaman içinde değişmiştir.

II. İletişim teknolojik gelişmelerle ortaya çıkmıştır.

III. İnsanların ilk iletişimi konuşma ile başlamıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

4

3.

1 SOS A 505 25271 0 0 74001 188982953

Emine, yorucu bir günün ardından evine gitmek üzere otobüse biner. Bir süre sonra otobüs kalabalıklaşır ve bu kalabalığın arasında yaşlı bir kadını fark eder. Yaşlı kadının ayakta durmakta zorlanmasına rağmen kimsenin ona yer vermediğini gören Emine hemen yerinden kalkarak yaşlı teyzeye yer verir.

Buna göre Emine’nin bu davranışı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Yalnız I.

B) I ve II.

C) II ve III.

D) I, II ve III.

3 SOS D 505 25271 0 0 74001 125352624

A) Bulunduğu toplulukta diğer insanları zor durumda bırakmıştır.

B) Toplumsal bir konuda aykırı bir davranış sergilemiştir. tonguç

C) Bulunduğu topluluğun davranışlarına benzer hareket etmiştir.

D) İçinde bulunduğu duruma karşı duyarlı bir davranış sergilemiştir.

2.

I • - - - - - : Duygu düşünce ve bilgilerin akla gelebilecek her türlü yol ile başkalarına aktarılmasına denir.

4.

II • - - - - - : Dış dünyayı karşımızdaki insanın penceresinden görmeye çalışmak demektir.

Numaralandırılarak verilen cümlelerde boş bırakılan yerlere getirilmesi gerekenler aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

2 SOS A 505 25271 0 0 74001 271925286

I

II

Söz söylemek için önce duymak, dinlemek gerek.

Sen de söze, dinlemek yolundan gir.

Ne kadar anlatırsan anlat: Söylediklerin karşındakinin anlayabildiği kadardır.

MEVLANA

Mevlana bu sözü ile aşağıdakilerden hangisini vurgulamıştır?

4 SOS C 505 25271 0 0 74001 714739467

A) İletişim

Empati kurma

A) Ön yargının doğuracağı olumsuz sonuçları

B) Etkili dinleme

İletişim

B) İnsan ilişkilerinde empatinin önemini

C) İletişim

Etkili dinleme

C) Etkili dinlemenin önemini

D) Empati kurma

İletişim

D) Ben dili kullanmanın iletişime etkisini

tonguç

54

Öğretmen Örnek Kitabı

İletişime Başlıyorum -

TEST

Çevremle İletişim Kuruyorum

5.

4

İnsanların iletişim sırasında kullandığı kelimeler ilişkinin nasıl sonuçlanacağında önemli bir etkendir. Atalarımız insan ilişkilerinde nesilden nesile aktarılan atasözleri ile bu duruma dikkat çekmiştir.

Saadet Öğretmen’in ifadelerine aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak verilebilir?

5 SOS B 505 25271 0 0 74001 935847453

A) Acele işe şeytan karışır.

B) Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.

C) Aça dokuz yorgan örtmüşler, yine uyuyamamış.

D) Eli dar olanın dili kısa olur.

tonguç

6.

Hacivat: "Selam Karagözüm, ben geldim, selam."

Karagöz: "Sen misin Hacivat?"

Hacivat: "İyi günler Karagözüm, iyi günler."

Karagöz: "Güller iyidir de ben papatyayı pek severim."

Hacivat: “Ne gülü, papatyası Karagözüm.”

Karagöz: “Gül reçeli mi getirdin? Pek de severim.”

Karagöz

Hacivat

Hacivat ve Karagöz arasında geçen konuşmada Karagöz'ün davranışı iletişimi olumsuz yönde etkileyen hangi unsura örnek niteliğindedir?

6 SOS D 505 25271 0 0 74001 173953993

A) Ön yargılı olma

B) Tehdit etme

C) Alay etme

D) Etkin dinlememe

Öğretmen Örnek Kitabı

55

tonguç

Ünite 2

TEST

Fetih ve Fatih

5

1.

İstanbul’un Fethi’nin Türk ve dünya tarihi açısından önemli sonuçları olmuştur. Avrupalılar İstanbul’un Fethi’nden sonraki süreçte yeni bir dönemin başlangıcı niteliğinde olan Coğrafi Keşifleri gerçekleştirmişlerdir.

3.

Buna göre aşağıda verilen İstanbul’un Fethi’nin sonuçlarından hangisi Avrupalıların Coğrafi Keşifleri başlatmasına neden olmuştur?

İstanbul’un Fethi İçin Yapılanlar

Şemaya aşağıdakilerden hangisi yazılırsa yanlış olur?

3 SOS B 505 25293 0 0 74029 982838473

A) Rumeli Hisarının yapılması

1 SOS B 505 25293 0 0 74029 624864471

B) Anadolu Hisarının yapılması

A) Osmanlı Devleti’nin İslam dünyasındaki saygınlığının artması

C) Şâhi toplarının yapılması D) 400 parçalık donanma oluşturulması

B) Boğazların ve önemli ticaret yollarının kontrolünün Osmanlı Devleti’ne geçmesi C) Büyük surların toplarla yıkılabileceğinin anlaşılması

tonguç

D) Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünün sağlanması

4.

I. İstanbul, fethedildikten sonra Osmanlı Devleti’nin başkenti yapıldı.

II. Savaş sonunda büyük kalelerin de yıkılabileceği anlaşıldı. Avrupa’da derebeylik sistemi zayıfladı.

III. Savaş öncesi Bizans İmparatoru’na teslim olması için çağrıda bulunuldu.

IV. İstanbul fethedildiğinde Hristiyan halk şehri terk etti. Kalan malları ganimet olarak paylaşıldı.

Yukarıda İstanbul’un Fethi ile ilgili verilen kaç numaralı bilgi yanlıştır?

4 SOS D 505 25293 0 0 74029 251231783

A) I.

2.

İstanbul, Fatih Sultan Mehmet’ten önce Türk, Arap, Sırp ve Bulgar gibi değişik uluslar tarafından defalarca kuşatılmış fakat alınamamıştı. Bunun nedenleri arasında şehrin güçlü surlarla çevrili olması da vardı. Fatih bu surları aşması gerektiğini biliyordu.

Fatih Sultan Mehmet, Bizans surlarını aşmak için aşağıdakilerden hangisini yapmıştır?

B) II.

C) III.

5.

II. Mehmet’in İstanbul’u almak isteme nedenlerinden biri de Bizans’ın Osmanlı Devleti’ne karşı Avrupa’dan sürekli yardım istemesiydi.

Bizans’ın Avrupa’dan yardım istemesinin Osmanlı Devleti’ne olumsuz etkisi aşağıdakilerden hangisidir?

2 SOS C 505 25293 0 0 74029 223817743

5 SOS A 505 25293 0 0 74029 987376935

A) Şehri denizden kuşatmıştır.

A) Haçlı Seferlerinin başlaması

B) Şehre dışarıdan gelecek yardımları engellemiştir.

B) Milliyetçi ayaklanmaların başlaması

C) Beş yüz kiloluk gülleler atabilen büyük toplar döktürmüştür.

D) Rumeli Hisarını yapmıştır. tonguç

56

D) IV.

C) Osmanlı Devleti’nde taht kavgalarının başlaması D) Uluslararası ticaret yollarının kontrolünün zorlaşması Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Fetih ve Fatih

6.

5

İstanbul’un Fethinin Dünya Tarihi Açısından Önemi

İstanbul’un Fethinin Türk Tarihi Açısından Önemi

• -----

• -----

• -----

• -----

• -----

• -----

Aşağıda verilenlerden hangisi “İstanbul’un Fethinin Dünya Tarihi Açısından Önemi” sütununun altına yazılamaz?

6 SOS D 505 25293 0 0 74029 264236986

A) Orta Çağ sona erdi ve Yeni Çağ başladı.

B) Feodalite güç kaybetti.

C) Avrupa’da Rönesans hareketleri başladı.

D) Osmanlı Devleti’nin İslam dünyasında saygınlığı arttı.

tonguç

7.

Dobruca Niğbolu

Niş

KARADENİZ

Makedonya

Mora

Ülkemin toprak bütünlüğünü bozan Bizans, Osmanlı ticareti içinde büyük bir tehlike oluşturuyor.

İstanbul İznik

Bursa Midilli Balıkesir EGE DENİ Zİ

Avlonya

Keşan

Girit

İzmir

Rodos

Sinop Samsun

Bolu Ankara

Sivas

Trabzon Erzincan

Konya Antalya Alanya

AKDENİZ

Maraş Adana

Kıbrıs

0

Fatih Sultan Mehmet bu sözüyle İstanbul’un Fethi’nin hangi nedenini vurgulamıştır?

7 SOS A 505 25293 0 0 74029 479559223

A) Ekonomik

B) Askerî

C) Kültürel

D) Dinî

tonguç

8.

Fatih Sultan Mehmet anlaşma yapmak için yanına gelen Bizans elçisine yukarıdaki sözleri söylemiştir.

Fatih Sultan Mehmet’in bu sözü onun hangi kişilik özelliğini yansıtmaktadır?

“Ya İstanbul beni alır, ya ben İstanbul’u!”

8 SOS C 505 25293 0 0 74029 918323475

A) Hoşgörüsünü

B) Güvenilir oluşunu

C) Kararlı oluşunu

D) Çok yönlülüğünü

Öğretmen Örnek Kitabı

57

tonguç

Ünite 3 1.

Nereye Yerleşelim? -

TEST

Tablo ve Grafiklerle Ülkemiz

3.

Kadın İstihdam oranı %

40,0

6

35,0 30,0 25,0 20,0 15,0

20

24

21

1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

0,0

Grafikte Türkiye’de kadınların istihdam edilme oranları verilmiştir.

Grafik incelendiğinde aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Günümüzde kadınlar daha çok hizmet sektöründe çalışmaktadır.

1 SOS C 505 25311 0 0 74072,74007 614672754

B) Ülkemizde kadın çalışan oranı her zaman erkek çalışan oranından az olmuştur.

17 8

6

4

l a a ul ku m m az en az len İlko ok rta a y mey a y bi O m m l i ku b ku O O

5,0

Erkekler

0

10,0

% 30 25 20 15 10 5

e

Lis

ul

ok

ek

ks Yü

en

ey

m ilin

B

Grafikte verilen bilgilere göre, I. Erkeklerin okuryazarlık oranı kadınlardan yüksektir.

II. Erkeklerin ilkokul mezun oranı diğer eğitim kademelerinden fazladır.

III. Erkeklerin yüksekokul mezun oranı okuryazar olmayanlardan yüksektir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

3 SOS C 505 25311 0 0 74072,74007 739328121

A) I ve II.

C) Günümüzde kadınların çalışma oranı eskiye göre daha azdır.

C) II ve III.

B) I ve III. D) I, II ve III.

tonguç

D) Kadın çalışan oranının en yüksek olduğu yıl 1993 yılıdır.

2.

%100

Kır nüfusu

4.

Şehir nüfusu

80 60 40 20 0

1927 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 2010 2016

Türkiye’de 1927-2016 kır ve şehir nüfus oranları TÜİK, 2016

KÖYÜNE DÖNENE 300 KOYUN Tarım ve Orman Bakanlığı “Kendi İşinin Patronu Ol.” projesi kapsamında kentten köye geri dönenlere 300 koyun + asgari ücret verileceğini açıkladı.

Tarım ve Orman Bakanlığının yaptığı bu projenin aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?

Grafikte Türkiye kır ve kent nüfusları verilmiştir.

Grafikte verilenler dikkate alındığında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Kentlerde nüfus yoğunluğunun artmasına

A) 1990 yılında kırsal nüfus oranı %40’a kadar düşmüştür.

C) Kırsal kesimlerde üretimin arttırılmasına

4 SOS C 505 25311 0 0 74072,74007 655949579

2 SOS A 505 25311 0 0 74072,74007 471117951

B) Türkiye’de kırsal nüfus oranı her zaman kentsel nüfus oranından fazladır.

B) Kent nüfusunda azalma olması D) Tarım ve hayvancılığın devlet tekelinde olmasına

C) 1927 yılında kentsel nüfus oranının az olma nedeni doğum oranının az olmasıdır.

D) Günümüzde kentsel nüfusun bir bölümü yurt dışına göç etmektedir. tonguç

58

Öğretmen Örnek Kitabı

Nereye Yerleşelim? -

TEST

Tablo ve Grafiklerle Ülkemiz

5.

6

TÜRKİYE NÜFUSU 80 MİLYONU GEÇTİ Türkiye’nin nüfusu, 2017’de bir önceki yıla göre 995 bin 654 kişi artarak 80 milyon 810 bin 525 kişi oldu. 2016’da binde 13,5 olan yıllık nüfus artış hızı, 2017’de binde 12,4’e geriledi.

2016 79 MİLYON 814 BİN 871 2017 80 MİLYON 810 BİN 525

%92,5

ERKEK NÜFUS 40 milyon 535 bin %50,2

%49,8

%7,5

KADIN NÜFUS 40 milyon 275 bin

Yıllık nüfus artış hızı İl ve ilçe 2016’da binde 13,5 merkezlerinde iken, 2017’de binde yaşayanların sayısı 12,4 oldu.

74 milyon 761 bin 132

Belde ve köylerde yaşayanların sayısı 6 milyon 49 bin 393

Görselde verilen bilgiler dikkate alındığında Türkiye’nin nüfus özellikleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

5 SOS C 505 25311 0 0 74072,74007 356468536

A) Ülkemizde nüfus miktarı artarken nüfus artış hızı azalmaktadır.

B) Ülkemizde kent yerleşmelerine nüfus oranı kırsal yerleşmelerdeki nüfus oranından fazladır.

C) Kırdan kente doğru göç hareketi nüfus artış hızının azalmasına neden olmaktadır.

D) Kadın ve erkek nüfus oranları birbirine yakındır.

tonguç

6.

Yıllara Göre Türkiye’de Çalışan Nüfusun İş Kollarına Dağılımı %5 %6

%26 %89

%62

%12

1927

1980

%49

%25 %26

Hizmet Sanayi Tarım

2010

Verilen grafikler incelendiğinde aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

6 SOS B 505 25311 0 0 74072,74007 412366119

A) Hizmet sektöründe çalışan nüfus oranının yıllar içinde arttığına B) 1927’den 2010’a kadar en fazla artış yaşanan sektörün sanayi olduğuna C) 2010 yılında sanayi ve tarım sektöründe çalışanların toplamı hizmet sektöründe çalışanlardan fazla olduğuna D) Yıllar içinde çalışan nüfusunda azalma gösteren sektörün tarım olduğuna Öğretmen Örnek Kitabı

59

tonguç

Ünite 3 1.

TEST

Tablo ve Grafiklerle Ülkemiz

Bir ülkede kalkınma planlarının yapılması ve uygulanabilmesi için ülke nüfusunun özelliklerinin bilinmesi gerekmektedir. Bunun için nüfus sayımları yapılır. Ülkemizde ilk nüfus sayımı 28 Ekim 1927 tarihinde yapılmış ve ülke nüfusumuz 13.648.270 olarak belirlenmiştir. “Türkiye İstatistik Kurumu” (TÜİK) tarafından yapılan nüfus sayımları sırasında nüfusumuzun özellikleri de tespit edilir.

7

3.

1927 yılında sanayide çalışan nüfus oranı %6, tarımda çalışan nüfus oranı %89, hizmet sektöründe çalışan nüfus oranı %5 iken bu oran günümüzde sırasıyla sanayide %19,1 - hizmette %61,5 - tarımda %19,4’dür.

Bu bilgiye ait olan grafik aşağıdakilerden hangisidir?

3 SOS B 511 25963 0 0 74007 871215875

A) %19,1 %19,4

Buna göre nüfus tespit işlemleri ile;

%6 %5

I. Nüfusun yaş gruplarına ve cinsiyete göre dağılımı

II. Çalışan nüfusun hangi ekonomik faaliyet kollarında çalıştığı

III. Nüfusun eğitim durumu

IV. Kır ve kent nüfus oranları

bilgilerinden hangileri elde edilir?

Sanayi

%89

%61,5

1927 Sanayi

2017 Hizmet

Tarım

C)

25,0

80.000 70.000

20,0

60.000

%19,4 %19,1 %5 %6

15,0

50.000 40.000

%89

%61,5

10,0

30.000 20.000

5,0

10.000

1927

0,0

Sanayi

1927 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2050 Nüfus (milyon)

Tarım

30,0

90.000

0

Hizmet

%19,1 %19,4 %5 %6

B) III ve IV. D) I, II, III ve IV.

100.000

2017

B)

tonguç

2.

%61,5

1927

1 SOS D 511 25963 0 0 74007 548263282

A) I ve II. C) I, II ve III.

%89

2017 Hizmet

Tarım

Artış hızı (binde)

D)

Türkiye’nin nüfusu ve nüfus artış hızı ile ilgili verilen grafiğe göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

%19,1 %19,4

2 SOS C 511 25963 0 0 74007 154563282

%61,5

A) 1927 yılından bu yana Türkiye nüfusu sürekli artmıştır.

%5 %6

1927

B) Nüfusun 2050 yılında 90 milyonu geçmesi beklenmektedir.

Sanayi

%89

2017 Hizmet

Tarım

C) Nüfus artış hızının azalması nüfusun azalmasına neden olmuştur.

D) 2050 yılında nüfus artış hızının en az seviyelere gelmesi ön görülmektedir. tonguç

60

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Tablo ve Grafiklerle Ülkemiz

7

4.

Bu görselden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

4 SOS D 511 25963 0 0 74007 282698539

A) Türkiye’nin nüfusunun bir önceki döneme göre ne kadar attığına B) Türkiye’de nüfusun kır ve kent yerleşme oranına C) Türkiye’nin nüfus yoğunluğuna D) Türkiye’nin doğuştan beklenen yaşam süresine

Öğretmen Örnek Kitabı

61

tonguç

Ünite 4 1.

Ödev: Yazının icadının ortaya çıkardığı sonuçlar nelerdir?

Aşağıdakilerden hangisi verilen ödevin cevap kısmında yer alırsa yanlış olur?

1 SOS D 505 25319 0 0 74042 684368297

A) Bilgilerin kalıcı olması sağlandı.

B) Tarih süreci başladı ve tarihe ışık tutuldu.

C) İnsanlar arası iletişim kolaylaştı.

D) Yeni yerlerin keşfi kolaylaştı.

8

3.

Günümüz insanlarında olduğu gibi ilk çağlarda yaşamış insanlarda da iletişim kurmak büyük bir ihtiyaçtı. Bu ihtiyaç toplumların birbirleri ile etkileşime girmelerine neden olmaktaydı. Eski çağlardaki toplumların etkileşimine birçok örnek vermek mümkündür.

Buna göre,

Cevap:

TEST

Kil Tabletlerden Akıllı Tabletlere

I. Sümerlilerin kullandığı hiyeroglif yazısının benzerinin Hititlerde kullanılması

II. Fenikeliler tarafından bulunan alfabenin, Romalılar tarafından geliştirilmesi

III. Çinliler tarafından bulunan kağıdın bilgiyi daha kolay şekilde aktarması

olaylarından hangileri toplumların etkileşim hâlinde olduğuna örnektir?

3 SOS A 505 25319 0 0 74042 485598387

A) I ve II.

2.

D) I, II ve III.

tonguç

C) II ve III.

B) I ve III.

Sümerliler, Ziggurat adı verilen ve piramite benzeyen tapınaklar yapmışlardır. Tapınaklar üç katlı olup ilk kat tahıl ambarı, ikinci kat ibadethane, üçüncü kat ise gözlemevi olarak kullanılırdı. Tapınakta bulunan tahılların kayıtlarını tutmak için çeşitli simgeler kullanılmıştır. Bu simgeler zamanla yazıya dönüşmüştür.

Verilen bilgiden yararlanarak Sümerliler hakkında,

4.

Bergamalılar Parşömen kâğıdının mucididir.

Kâğıtsız kalan Bergamalılar koyun ve keçi derilerini kurutarak papirüsten çok daha kullanışlı, katlanıp kitap hâline getirilebilen parşömen kâğıdını icat etmişlerdir.

Bergamalıların Parşömeni icat etmesi,

I. Alfabenin icat edilmesi

I. Tarımsal faaliyetlere önem verdikleri

II. Mürekkebin icat edilmesi

II. Bilimsel faaliyetlerde bulundukları

III. Yazının icat edilmesi

III. Tek tanrılı dine inandıkları

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

gelişmelerinden hangilerine neden olmuştur?

2 SOS B 505 25319 0 0 74042 399172126

4 SOS A 505 25319 0 0 74042 361726415

A) Yalnız I.

B) I ve II.

A) Yalnız II.

B) I ve II.

C) I ve III.

D) II ve III.

C) I ve III.

D) II ve III.

tonguç

62

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Kil Tabletlerden Akıllı Tabletlere

5.

8

Tarihteki ilk yazılı barış antlaşması olarak bilinen Kadeş Antlaşması, MÖ 1280’de, Mısırlılar ve Hititliler arasında imzalanmıştır. Hititler’in ticaret yollarını ele geçirmek istemeleri ve Nefertiti ile evlenmesi için gönderilen bir Hitit prensinin öldürülmesi sonucunda Kadeş Savaşı yapılmış ve savaş sonucunda Kadeş Antlaşması imzalanmıştır.

Bu bilgiler ve verilen göresele göre tarihin ilk yazılı antlaşması hangi yazı türü ile imzalanmıştır?

5 SOS C 505 25319 0 0 74042 761791182

A) Hiyeroglif yazı

B) Kiril alfabesi

C) Çivi yazısı

D) Latin alfabesi

tonguç

6.

Mezopotamya uygarlıklarından olan Sümerler tarafından bulunan çivi yazısı, kayıt tutma zorunluluğu ile ortaya çıkmıştır. Mısır’da tarımın gelişmesiyle zirai ürünlerin, tahıl üretiminin kaydını tutmak amacıyla resim benzeri sembollü bir iletişim aracı geliştirilmiştir. Bu yazıya da hiyeroglif yazısı denilmektedir.

Verilen metin aşağıdaki sorulardan hangisine cevap niteliğindedir?

6 SOS C 505 25319 0 0 74042 818597194

A) Anadolu uygarlıklarının yazının ortaya çıkmasındaki katkıları nelerdir?

B) Sümerler ticari faaliyetleri geliştirmek için neler yapmıştır?

C) Yazının ortaya çıkışı nasıl olmuştur?

D) Yazının kullanılmasının sonuçları nelerdir?

tonguç

7.

Sultanahmet Meydanı’nda bulunan dikilitaş Romalılar döneminde Mısır’dan getirilmiştir. Kaide üzerinde yükselen granit sütunun dört yüzünde resimli yazılar yer alır.

Görselde kullanılan ve metinde bilgisi verilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?

7 SOS C 505 25319 0 0 74042 768366682

A) Çivi yazısı Öğretmen Örnek Kitabı

B) Latin alfabesi

C) Hiyeroglif

63

D) Arap alfabesi tonguç

Ünite 5 1.

Osmanlı dinamiğini oluşturan birkaç unsurdan biri de Ahilik teşkilatıdır. Çünkü Ahi Evran tarafından oluşturulan bu dinamiğin en önemli amacı “Kâmil insan” yetiştirmektir. Bir başka deyişle Kur’an’ın insan modelini hayata geçirmektir.

Aşağıdakilerden hangisi Ahilik Teşkilatının yetiştirdiği kâmil bir insanda bulunabilecek özelliklerden değildir?

A) Başkasının ayıp ve kusurlarını örter.

B) Kini, hasedi ve düşmanlığı hayatından çıkarır.

C) Kişisel çıkarlarını her şeyin üzerinde tutar.

D) İyi huylu, güzel ahlaklı, herkes için sevgi doludur.

Ahilik Teşkilatı'nda ahilerin,

I. Siyasi yönleri yoktur.

II. Savaş zamanı cepheye gider, barış zamanı öğretmenlik ve ticaretle uğraşırlar.

III. Devlet hazinesine destek çıkarlar.

Ahilik Teşkilatı'ndaki ahilerle ilgili verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

3 SOS B 505 25333 0 0 74058 684786785

A) Yalnız II.

B) I ve II.

C) I ve III.

D) I, II ve III.

tonguç

Hristiyan ailelerden devşirilen çocukların zeki ve gösterişlileri saraya alınarak özel bir şekilde yetiştirilirlerdi. Enderûn Mektebine alınan bu çocuklara, Kur’an-ı Kerim, tefsir, hadis, kelâm, edebiyat, şiir, dil bilgisi, Arapça, Farsça, matematik, coğrafya, mantık dersleri verilirdi. Bir taraftan da Osmanlı saray geleneği ve görgüsüyle, protokol kuralları ve bürokratik işler öğretilirdi. Bunların yanında çeşitli sanat kollarında beceriler kazandırıldığı gibi sportif faaliyetlere de yer verilirdi. İç oğlanı denilen Enderûn talebesi ortak bir kültürü özümseyerek, saray ve padişah hizmetlerinin yürütülmesini sağlarlar, böylece Osmanlı Devleti’nin sarayda, yönetimde, ordu ve bürokraside ihtiyaç duyulan kadrolarının bir kısmı bu şekilde yetiştirilmiş olurdu. Sarayda kademe kademe yükselerek Sancakbeyi rütbesiyle taşrada görev alırlardı.

9

3.

1 SOS C 505 25333 0 0 74058 932132495

2.

TEST

Geçmişten Geleceğe Meslekî Eğitim

4.

Tarih boyunca İslâm toplumunda önemli görevler üstlenmiş olan Ahîlik kurumunun ismi hakkında ileri sürülen iki görüş bulunmaktadır. Genel olarak Arapça “kardeşim” mânasına gelen “ahî” kelimesine dayandığı söylense de eski Türkçe’de “cömert” anlamını taşıyan “akı” kelimesinden türetildiğini savunanlar da mevcuttur. Ahiliğin uyulması gereken belirli kuralları vardır. Bu şartname kurallarının bazıları,

Ahilik Şartnamesi:

Verilen bilgilerden Enderun Mektebi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

I. Gelmeyene gitmek, dost ve akrabayı ziyaret etmek

A) Müspet ilimler, dil, edebiyat ve dinî derslerin eğitimi verilmiştir.

II. Gözü, gönlü ve kalbi tok olmak

B) Ahilik Teşkilatı için temel eğitim almış esnaf ve zanaatkarların yetiştirilmesi amaçlanmıştır.

III. Komşularını zenginlerin içinden seçmek, cahil ve zalim olanlara mesafeli davranmak

IV. Aza kanaat, çoğa şükrederek dağıtmak

C) Devlet adamı yetiştirmek amaçlanmıştır.

Buna göre verilen şartname maddelerinden hangisi yanlıştır?

2 SOS B 505 25333 0 0 74058 385529283

D) Öğrencilerin zeki olanları seçilerek üst düzey bir eğitim almaları sağlanmıştır. tonguç

64

4 SOS C 505 25333 0 0 74058 693474335

A) I.

B) II.

C) III. Öğretmen Örnek Kitabı

D) IV.

TEST

Geçmişten Geleceğe Meslekî Eğitim

5.

9

AHİLİK YÜZYILLARDIR ANADOLU’YA IŞIK TUTUYOR Anadolu’nun Türkleşmesi ve Müslümanlaşmasına manevi mimar olarak büyük katkı sağlayan, Osmanlı Beyliği’nin cihan devleti hâline gelmesindeki önemli teşkilatlarından birisi olan Ahilik, yüzyıllardır ilham kaynağı olmayı sürdürüyor.

Ahi Evran-ı Veli DOĞUM: 1171 - ÖLÜM: 1261 Anadolu Ahiliğinin kurucusu Ahi Evran-ı Veli, 1171’de İran’ın Batı Azerbaycan bölgesinde bulunan Hoy kasabasında doğdu.

Denizli, Konya ve Kayseri gibi şehirleri gezerek Ahilik Teşkilatının kurulması ve yayılmasında önemli rol oynadı.

Horasan ve Maveraünnehir’e giderek burada Hoca Ahmet Yesevi, Fahrettin Razi büyük alimlerden ders aldı.

Kırşehir’e göç etti. Türkmenlerin tekke ve zaviyelerde iyi bir Müslüman ve vasıflı bir meslek sahibi üretici insan olmaları için çalışmalar yaptı.

13. yüzyıl başlarında Selçuklu Sultanı I. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde Muhyiddin Arabi ve hocası Evhadüddin Kirmanı ile Anadolu’ya geldi.

32 çeşit esnafı teşkilatlandırarak, zamanla Selçuklu ve Osmanlı coğrafyasında sanatını icra eden bütün esnaflara yayılacak Ahilik sisteminin temellerini attı.

Ahi Evran-ı Veli ile ilgili verilen bilgilerden,

I. 12 ve 13. yy da Anadolu topraklarında yaşamıştır.

II. Anadolu'da ticaretin temelini atmıştır.

III. Anadolu’nun farklı şehirlerini gezerek ahiliği yaymıştır.

IV. Anadolu’nun Türkleşmesini sağlamıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

5 SOS B 505 25333 0 0 74058 552698181

A) I ve II.

Öğretmen Örnek Kitabı

B) I ve III.

C) II ve IV.

65

D) I, II ve III.

tonguç

Ünite 6

Demokrasi Serüveni -

TEST

Atatürk'ten Milletimize Armağan

1.

Bilge Kağan Yazıtı

3.

Türk kültüründe var olan “meşveret” kavramı akıl toplamak demektir. Yani en doğruyu bulmak için birilerine danışılmasıdır. Bu işlem kurultayda yapılırdı. Kurultayda devletin siyasi, askerî ve ekonomik konuları ile ilgili görüşmeler yapılır, kararlar alınırdı. Kurultaya hakanın eşi de katılırdı. Eski Türk devletlerinde adalet bir devlet töresiydi. Hakan bile kanuna aykırı davranırsa kurultayda alınan karar ile cezalandırılırdı.

Verilen metin incelendiğinde aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz?

“Türk milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım. Çıplak milleti giydirdim, fakir milleti zengin ettim. Başka milletlerarasında onları pek üstün kıldım.”

Bilge Kağan Yazıtı’ndaki verilen kısım incelendiğinde Türkler için,

I. İnsana verilen değerin fazla olduğu

II. Sosyal devlet anlayışının benimsendiği

III. Göçebe bir yaşam tarzı benimsendiği

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

3 SOS B 505 25339 0 0 74085,74078 277495638

A) Eski Türk devletlerinde Hakan, tek başına kararlar alıp, kararların uygulamasını yapmamıştır.

B) İslamiyet öncesi meşveret için yapılan toplantıların adı kurultay iken İslamiyet sonrası Divan adını almıştır.

1 SOS B 505 25339 0 0 74085,74078 672691643

B) I ve II.

C) I ve III.

D) I, II ve III.

C) Hakanın görevini yapamadığında azlini gerçekleştirecek kurul kurultaydır.

D) Eski Türk devletlerinde yönetimde Hatun da etkili olmuştur.

tonguç

A) Yalnız I.

2.

Türk-İslam Dünyasındaki Demokratik Uygulamalar • - - - - • - - - - -

4.

Demokrasi Eski Yunan’daki ilk hâlinden günümüzdeki şekline gelene kadar birçok aşamadan geçmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi demokrasinin gelişim aşamalarından değildir?

4 SOS D 505 25339 0 0 74085,74078 484399627

• - - - -

10

A) 1789’da Fransız İnsan Hakları Bildirgesi’nin yayımlanması

Tabloda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi yazılamaz?

2 SOS A 505 25339 0 0 74085,74078 966754789

A) Magna Carta ile kralın yetkileri sınırlandırıldı.

B) 1215’te Magna Carta’nın imzalanması C) 1948’de İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin yayımlanması D) 1949’da NATO’nun kurulması

B) Kurultay adlı bir meclis kuruldu.

C) Yönetimde kadına da söz hakkı verildi.

D) Monarşi yönetiminden Meşrutiyet yönetimine geçildi. tonguç

66

Öğretmen Örnek Kitabı

Demokrasi Serüveni -

TEST

Atatürk'ten Milletimize Armağan

5.

10

-----?---1839

1808

Tanzimat Fermanı

1876

Sened-i İttifak

Vatandaşlara hak ve özgürlüklerin geniş kapsamda sağlanması

İlk kez padişahın, yönettiği insanlara taviz vermesi 1856

Kanun-i Esasi

Türk tarihinin ilk yazılı anayasası

Islahat Fermanı

Gayrimüslimlere bir takım ayrıcalıkların sağlanması

Bu görsele verilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?

5 SOS A 505 25339 0 0 74085,74078 462446145

A) Osmanlı Devleti‘nde Demokrasinin Gelişim Aşamaları B) Türk Tarihinde Anayasal Hareketler C) Türk-İslam Devletlerinde Demokratik Adımlar D) Demokrasi ve Etki Alanları

tonguç

6.

Mutlakiyet (Monarşi): Hükümdarın kayıtsız şartsız yönetimi elinde bulundurması, tek bir kişinin yönetimde etkin olması.

Meşrutiyet: Hükümdarın yetkilerinin anayasa ve halkoyuyla seçilen meclis tarafından kısıtlandığı yönetim biçimine denir. Meşrutiyet, bir hükümdarın başkanlığı altında parlamento yönetimine dayanan hükümet biçimidir. Yani meşruti yönetimde padişahın yanı sıra meclis ve bir de anayasa olmalıdır.

Osmanlı Devleti’nin mutlakiyet yönetiminden meşrutiyet yönetimine geçişi aşağıdakilerden hangisine kanıttır?

6 SOS A 505 25339 0 0 74085,74078 766397816

A) Halkın sınırlı da olsa seçme ve seçilme hakkını kullandığına B) Cumhuriyet yönetimine geçildiğine C) Ülkede iç karışıklıkların yaşanmasına sebep olduğuna D) Azınlıkların yönetimi ele geçirdiğine

Öğretmen Örnek Kitabı

67

tonguç

Ünite 7 1.

İnsanları Nasıl Tanıyoruz?

TEST

Küresel Sorunlara Çözüm Üretiyorum

Yapılan araştırmalar önümüzdeki yarım asır içerisinde sıcaklık artışlarının yaşanacağını söylüyor. Bu durum Türkiye için tarımda, endüstride, turizmde, ekonomide ve daha birçok sektörde düşüş anlamına gelmektedir.

Araştırmalara göre; yaz aylarında Türkiye’nin batısında sıcaklıklar 5 ila 6 derece, Orta ve Doğu Anadolu ile Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ise 3 ila 4 derece yükselecek. Karadeniz Bölgesi’nde yağışlar yüzde 10 ila 20’lik artış gösterecek, güneyde ise yüzde 30’a kadar azalacak. Tüm bunlar beraberinde ülkemizin su kaynaklarında ciddi derecede azalma, kuraklık ve çölleşme, tarımsal verim kaybı, orman yangınlarının sayısında ve etkisinde artış ve biyolojik çeşitlilik kaybını getirecektir.

3.

Belirli dönemlerde dünyamızın doğal dengesinin bozulmasına bağlı olarak bazı sorunlar ortaya çıkmıştır. Dünya üzerinde insan yaşamını etkileyen birtakım sorunlar yaşanmıştır. Tüm insanlığı ilgilendiren bu sorunlara küresel sorun denilmektedir.

Buna göre aşağıdaki haber içeriklerinden hangisinde bir doğal afetten bahsedilmemiştir?

3 SOS B 505 25349 0 0 74084,74066 861744577

A) Hindistan’ın Kerala eyaletinde şiddetli yağışların neden olduğu seller, 12 bölgeyi etkisi altına aldı.

B) Rize’de merkeze bağlı 10 mahallenin içerisinden geçen Çiftekavak Deresi beyaza büründü. Bölge halkı yol ve tünel inşaatına ait atıklar nedeniyle derenin bu hâle geldiğini iddia etti.

Bu bilgide aşağıdakilerden hangisinin cevabı yoktur?

C) ABD’nin güney eyaletlerinde etkili olan şiddetli kasırga ve sellerde 3’ü çocuk 8 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi.

1 SOS D 505 25349 0 0 74084,74066 638228123

A) Küresel ısınmanın Türkiye’ye etkileri neler olacaktır?

C) Türkiye’de sıcaklık ortalamalarının yükselmesinin doğal alanlara etkisi nasıl olacaktır?

D) Rusya’ya bağlı Kuril Adaları, volkanik hareketler sonucu oluştuğu için adalarda sık sık depremler meydana geliyor.

tonguç

B) İklim değişikliği ile Türkiye’de hangi ekonomik alanlar etkilenecektir?

11

D) Türkiye’deki doğal afetlerin oluşumunda iklim değişikliğinin etkisi var mıdır?

2.

Onsekizinci yüzyılın son çeyreğinde başlayan Sanayi Devrimi ile 1950’li yıllardan itibaren insan aktivitesi ve sanayi sistemleri tarafından atmosfere bırakılan gazların sera etkisi oluşturması sonucu, yeryüzünde sıcaklık giderek artmıştır.

4.

I. Türkler tuttuğunu koparan bir millet olarak dünyaya nam salmıştır.

II. Arabistan tarihi, ilk yaratılmış insan ve ilk peygamber Hz. Adem ile başlar.

III. Almanlar çalışkan ve hırslı olmaları nedeniyle her yılı kazanç ile kapatırlar.

Metinde açıklanan durum aşağıdakilerden hangisine neden olmuştur?

IV. Amerika en yüksek ticaret hacmine sahip ülkeler arasındadır.

A) Küresel ısınma B) Uluslararası ticaret

C) Deprem

Verilen cümlelerden hangileri ön yargı olarak değerlendirilebilir?

4 SOS B 505 25349 0 0 74084,74066 699427286

2 SOS A 505 25349 0 0 74084,74066 972997522

D) Savaşlar

A) I ve II.

C) I ve IV. tonguç

68

B) I ve III. D) II ve IV. Öğretmen Örnek Kitabı

İnsanları Nasıl Tanıyoruz?

TEST

Küresel Sorunlara Çözüm Üretiyorum

11

Hayvanların göç yollarında ve yaşam döngülerinde değişiklik

Değişen kar ve yağış rejimi

Kar ve buz miktarının azalması

Sıcaklık dalgalanmaları Artan çölleşme ve orman yangınları

Daha güçlü fırtanalar

İklim göçleri

Su kaynaklarının zarar görmesi Artan salgın hastalık riski

Gıda güvenliğinin sağlanamaması Yükselen deniz seviyesi

Bitkilerin yaşam döngülerinde değişiklik

5 ve 6. soruları yukarıdaki görsele göre cevaplayınız.

5.

Görselde verilen olayların aşağıdakilerden hangisine neden olması beklenmez?

5 SOS C 505 25349 0 0 74084,74066 952142815

A) Temiz su kaynaklarında azalma yaşanmasına B) Bazı canlı türlerinin yok olmasına C) Donlu gün sayısında artış yaşanmasına D) Göçlerin artarak sosyal ve ekonomik zorluklara yol açmasına

6.

Görselde verilen durumların yaşanmasında;

I. Kuraklık

II. Küresel ısınma

III. Küresel iklim değişikliği

IV. Çevre kirliliği

küresel sorunlarından hangilerinin etkili olabileceği söylenebilir?

6 SOS B 505 25349 0 0 74084,74066 434254749

A) I ve II. Öğretmen Örnek Kitabı

B) II ve III.

C) II ve IV.

69

D) I, III ve IV. tonguç

n!

Zorla SOSYAL BİLGİLER

r!

Sindi

Alış!

Yükselme Kaynağı

Öğren! Özümseme Kaynağı

Başlangıç Kaynağı

Öğrenme Kaynağı 0’dan ser s le öğrenmeye 0 noktasından başla.

En temel konulara en eğlencel şek lde çalış, temel n sağlam at!

Öğrend ğ n konuları Takt kl Soru Bankalarıyla test et!

Yen nes l soruları tanı. Doğru takt kler kullanarak yorum ve anal z yetenekler n gel şt r.

Ş md hızlanma zamanı! D namo le her konudan yüzlerce soru çözerek hem hız kazan hem de konuları hazmet.

Öğrenc ler n en büyük yardımcısı olan d ğer kaynaklarımız.

Zoru Bankası sen b raz zorlayacak.

Ama en y s n st yorsan en zorları le yüzleşmel s n.

Zoru Bankası le en y ye g den yolda yükselmey başaracaksın.

6

. S INIF

ÖĞRETMEN Ö rnek Ki tabı Sosyal Bilgiler

Ünite 2

İslamiyet ve Türkler

Talas Savaşı Nedir?

Türklerin İslamiyet'e girişinin başlamasını sağlayan savaş.

Kimler Arasında Yapıldı?

ABBASİLER

Araplar + Türkler + Çinliler

Selamun Aleyküm.

Nerede Yapıldı?

Bugünkü Kırgızistan sınırları içinde.

Çinlilerle kapıştık.

Ne Zaman Yapıldı?

Acil destek lazım.

751 yılında Savaşın Nedenleri?

Düşmanımın düşmanı dostumdur.

Konum at geliyorum Abbasi kardeş.

Çinlilerin ve Arapların Orta Asya hâkimiyeti için mücadele etmeleri

19:05

Savaşın Sonuçları?

Savaşta taraf değiştirerek Arapların yanına geçen Karluk ve Yağma Türkleri savaşın gidişatını etkiledi. Ve savaşı Araplar kazandı.

TALAS

Türkler bu savaşta Müslümanları yakından tanıma fırsatı buldu.

Kâğıt, matbaa, barut ve pusula gibi teknik aletler Çinlilerden öğrenilmiş oldu.

19:07

Bil-Geç

Abbasiler yazıyor...

• Türklerin İslamiyet'e girmelerinde inanç benzerliği önemli rol oynarken İslamiyet, Türklerin millî kimliklerini korumalarında etkili olmuştur.

• Ancak Türklerin İslam'a girişleri bir anda toplu olarak değil aşamalı bir şekilde gerçekleşmiştir.

İslam Öncesi Türk İnancı

İslam İnancı • Allah, bir ve tektir.

• Bir olan Gök Tanrı'ya inanılırdı.

• Ahiret inancı vardı.

• İyi insanların cennete (Uçmağ), kötülerinse cehenneme (Tamu) gideceğine inanılırdı.

• Yalancılık, hırsızlık, adaletsizlik ve zina suçtur.

• Türklük dünyanın her yerine hâkim olacaktır. (Cihan hâkimiyeti anlayışı)

• Ahiret, cennet ve cehennem vardır.

• Yalancılık, hırsızlık, adaletsizlik ve zina günahtır.

• İslam'ı dünya üzerindeki her yere götürmek esastır.

(Cihat anlayışı)

İLK TÜRK-İSLAM DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET (İSLAMİYETLE BERABER TÜRKLERİN YAŞADIKLARI DEĞİŞİMLER) Sosyal

Kültürel

İdari

Yerleşik yaşama geçişte etkili. Ribat, Bimarhane, kervansaray, külliyeler yapıldı.

Nevruz kutlamaları devam…

Karahanlılarda Türkçe resmî dil.

Gaznelilerin ve Selçukluların resmî dili Arapça, bilim dili Farsça, saray ve halk dili Türkçe.

Kut, devletin hanedanın ortak malı sayılması, ikili yönetim vb. aynen devam.

“Han, hakan, kağan” + sultan, hünkâr, hüdavendigâr, gibi unvanlar eklendi.

tonguç

72

Hukuk Örfi hukuk ve Şer'i hukuk kullanıldı.

Sanat Resim, heykel yerine minyatür.

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

İslamiyet ve Türkler

1.

1

Doğudan batıya ilerleyen Çinliler ile Ön Asya’dan doğuya ilerleyen Araplar arasında yaşanmıştır. Bu savaşta, Orta Asya’nın Çin egemenliğine girmesini istemeyen, Karluk ve Yağma Türkleri, Arapların yanına geçmişler ve savaşı Arapların kazanmasını sağlamışlardır.

3.

Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinde birçok faktör etkili olmuştur. Bunlardan biri de Türklerin inançlarının İslamiyet inancı ile gösterdiği benzerliklerdir.

Bilgisi verilen bu savaş aşağıdakilerden hangisidir?

Buna göre eski Türk inancı ile İslamiyet arasındaki benzerlikler arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

3 SOS D 458 21485 0 0 64034 519865112

1 SOS C 458 21485 0 0 64034 196617647

A) Bedir Savaşı C) Talas Savaşı

2.

• Türk-Arap ilişkileri gelişti.

• Orta Asya’nın Çinlileşmesi önlenip İslamlaşma süreci başladı.

• Türkler kitleler hâlinde Müslüman olmaya başladı.

• Türk-İslâm tarihi başladı.

A) Tek tanrı inancı C) Ahlak anlayışı

B) Hendek Savaşı D) Dandanakan Savaşı

Verilen bilgiler, aşağıdakilerden hangisinin cevabı niteliğindedir?

B) Ahiret inancı D) Kutlamalar

4.

Türkler, İslamiyet’i kendi istekleriyle kabul etmişlerdir. Türklerin İslâmiyet’i kabul etmeleri hem İslâm âlemi hem de dünya tarihi açısından büyük sonuçlar doğurmuştur.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi, Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinde etkili olan faktörler arasında gösterilemez?

4 SOS B 458 21485 0 0 64034 586232814

2 SOS C 458 21485 0 0 64034 326618967

A) Göktanrı ve İslam inancında tek tanrılı inanç sisteminin benimsenmesi

A) Talas Savaşı’nın nedenleri nelerdir?

B) Türklerin İslamiyet’i kabul etme nedenleri nelerdir?

B) Türklerde göçebe hayat tarzının İslamiyet dininde de benimsenmesi

C) Talas Savaşı’nın sonuçları nelerdir?

D) Türklerin Orta Asya’dan göç etme nedenleri nelerdir?

C) Türklerde Göktanrı için kurban kesilmesi inancının İslamiyet’te de Allah adına kurban kesme şeklinde benzerlik göstermesi D) Türklerin töreyi hâkim kılmak adına yaptıkları savaşlar ile İslamiyet’teki cihat inancının benzerlik göstermesi

tonguç

5.

“… Bilge Kağan’ın şehirlerin etrafını duvarlarla ve kalın surlarla çevirtmek, Budist tapınakları inşa etmek, Budizm’i yaymak isteğine Tonyukuk karşı çıktı. Çünkü Kök Türklerin askerlik gücü, büyük ölçüde hayat tarzlarına dayanmakta idi. Şayet surlu şehirler inşa edip, içinde otururlarsa gelenekleri değişirdi. Ülkede Budizm propagandasına izin verilmesi ve bu dinin metotlarının uygulanmasına gelince, bu dinin insanları zayıflatması söz konusu idi. Çünkü et yemenin yasak olduğu bu dinde Türklerin yiyecek bulması mümkün değildi. Et yemeyen toplumun soğuğa dayanması ve diğer faaliyetlerde kendini göstermesi beklenemezdi. Ayrıca Budistler az yerler ve az hareket ederlerdi. Sonuçta savaş hâlinde kuvvetli, dinamik olmak gerekirdi ve Budizm Türklerin savaşçı olmalarını, kuvvetli olmalarını önlerdi. Dolayısıyla ülkede uygulanamazdı.”

(Ahmet Taşağıl, Kök Tengri’nin Çocukları, s.168)

Verilen bilgilerde Tonyukuk ile ilgili, I. Türklerin savaşçı yeteneklerini korumak istemiştir.

II. Türklerin güç ve kuvvetten düşmelerini önlemek istemiştir.

III. Türklerin İslamiyet’i seçmelerini sağlamak istemiştir.

çıkarımlarından hangileri yapılabilir?

5 SOS B 458 21485 0 0 64034 912333839

A) Yalnız I.

Öğretmen Örnek Kitabı

B) I ve II.

C) I ve III.

73

D) II ve III. tonguç

Ünite 3

Dünya'nın Neresindeyim?

PARALEL

MERİDYEN Kuzey Kutup Noktası (90 o)

Greenwich

40o KP 23o 27'

60o BM 20 BM

o

o

0 Ekvator

o

0

20 DM o

60o DM

23o 27'

Paraleller ve özellikleri

Meridyenler ve özellikleri

Paralel: Ekvator'a birer derece aralıklarla uzandığı varsayılan çemberlerdir.

Meridyen: Bir kutuptan diğerine uzandığı varsayılan yarım çemberlerdir.

Ekvator: Dünya'yı iki eşit parçaya ayırdığı varsayılan hayali çizgidir.

Başlangıç meridyeni Greenwich'tir. (0˚) 180 tanesi doğu, 180 tanesi de batı yarım kürededir.

90 tanesi kuzey, 90 tanesi de güney yarım kürede yer alır.

İki meridyen arası zaman farkı 4 dakikadır.

En büyük paralel dairesi Ekvator'dur. (0˚) İki paralel dairesi arasında 111 km fark vardır.

Boyları eşittir ancak Ekvator'dan kutuplara doğru aralarındaki uzaklık azalır.

Boyları Ekvator'dan kutuplara doğru kısalır.

Yarım daire şeklindedirler.

Daire şeklindedirler.

Kuzey-güney doğrultusunda uzanırlar.

Doğu-batı doğrultusunda uzanırlar.

Sırtım kaşındı da Ekvator'la Greenwich'in kesiştiği yeri kaşısana.

tonguç

Nereye gidiyorsun?

Daha karpuz kesecektik.

Ne o meridyenleri mi anlatacaksın?

Yalnız kıyafetin de çok şekil.

74

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Dünya'nın Neresindeyim?

1.

2

3.

IV

42° Kuzey Paraleli

II 0° I

0° 36° Kuzey Paraleli

III

26° Doğu Meridyeni

Şekilde numaralandırılarak verilen alanlarla ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

1 SOS C 458 21493 0 0 64008 225375374

A) I, en büyük paralel dairesi üzerindedir.

45° Doğu Meridyeni

Verilen şekilden Türkiye ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?

3 SOS B 458 21493 0 0 64008 989773433

A) Orta Kuşak'ta yer aldığına

B) II, Türkiye’nin batısında yer alır.

B) Yükseltisinin batıdan doğuya doğru arttığına

C) III, Ekvatorun kuzeyindedir.

C) Kuzeyi ile güneyi arasında kaç paralel fark olduğuna

D) IV, Kuzey Kutup Dairesi’ne en yakın konumdadır.

2.

Ekvatora ve birbirine yatay olarak uzandığı varsayılan hayali çizgilere paralel denir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi paralellerin özelliklerinden değildir?

D) Başlangıç Meridyeni’nin doğusunda yer aldığına

4.

(I) Türkiye, 36°C ve 42°C kuzey paralelleri ile 26°C ve 45° doğu meridyenleri arasındadır. (II) Ülkemiz Ekvatorun kuzeyinde, Greenwich’in doğrusunda yer alır. (III) Türkiye’nin kuzeyi ile güneyi arasında 76 dakikalık paralel farkı vardır. (IV) Doğusu ile batısı arasında da 666 km meridyen farkı bulunmaktadır.

Numaralarla verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

2 SOS D 458 21493 0 0 64008 484959868

A) 90 tanesi kuzey, 90 tanesi de Güney Yarım Küre’de yer alır.

B) İki paralel dairesi arasındaki kuş uçuşu mesafe 111 km’dir

4 SOS A 458 21493 0 0 64008 367176494

C) Boyları Ekvator’dan kutuplara doğru kısalır.

D) Aralarındaki mesafe kutuplara doğru azalır.

A) I ve II.

B) III ve IV.

C) I, II ve III.

D) I, II, III ve IV.

tonguç

5.

10°

0° III

10°

20°

30° I

IV II

30° 15° 0° 15° 30°

Koordinatları numaralandırılarak verilen alanlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

5 SOS C 458 21493 0 0 64008 793516436

A) I, Kuzey Yarım Küre'de yer alır.

B) Ekvator'a en yakın alan IV numaralı alandır.

C) Tüm alanlar Doğu yarım kürede yer alır D) Tüm alanların kuzey ve güney noktalarının kuş uçuşu uzaklığı eşittir.

Öğretmen Örnek Kitabı

75

tonguç

Ünite 1

TEST

Ön Yargıları Kırıyorum

3

1.

3.

Görselde insanların kendisi hakkında düşüncelerini simgesel olarak taşıyan bir kadının durumu gösterilmiştir.

Verilen görsel ve bilgiye göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

3 SOS B 527 27290 0 0 64076 353875355

1 SOS B 527 27290 0 0 64076 436752623

A) İnsanlar arasındaki sosyal sınıf ayrımının

A) Ön yargıya maruz kalan insanların daha fazla sorumluluk yüklendiğine

B) İnsanların düşüncelerindeki ‘engelli’ fikrinin C) İnsanların birbirleriyle benzer olma isteğinin

B) İnsanların sahip olduğu ön yargıların, ön yargıya maruz kalan kişi için bir yük olduğuna

D) İnsanların ön yargılı davranışlarının şiddet ve ayrımcılığa neden olduğuna

2.

Gençliği bozmanın en iyi yolu, onlara, kendileriyle aynı düşünenlere, kendilerinden farklı düşünenlerden daha çok değer vermelerini söylemektir.

Verilen sözde “Gençliği bozmanın en iyi yolu” olarak belirtilen açıklamanın aşağıdakilerden hangisine neden olması beklenemez?

2 SOS B 527 27290 0 0 64076 245257999

A) Farklı düşüncelere kapalı olmaya B) Aynı düşüncedeki insanlar arasında fikir çatışmasına C) Ön yargılı bakış açısına sahip olmaya

4.

Ön yargının, ayrımcılığın ve çatışmanın azalmasını istiyorsak toplumsal temas artırılmalıdır. Ön yargıların azalması; toplumsal uyumun, birlik ve beraberliğin kuvvetlenmesini sağlayacaktır. Ön yargı hem bireysel hem de toplumsal bir sorundur.

Buna göre ön yargı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

4 SOS D 527 27290 0 0 64076 998657638

A) Toplumu olumsuz yönde etkileyen bir unsurdur.

B) Hem bireyleri etkileyen hem de toplumu etkileyen bir sorundur.

C) Azaltılmasına yönelik bireylere düşen görevler vardır.

D) Gelişmemiş toplumlarda yaygın olarak görülür.

D) İnsanlara karşı ayrımcılık yapılmasına tonguç

D) İnsanların eğitim seviyelerinin düşüklüğünün tonguç

C) Ön yargıların toplumda yaygın olduğuna ve değişmesinin zor olduğuna

ÖN YARGI EN BÜYÜK ENGELDİR Bu görsel ve “Ön yargı en büyük engeldir” ifadesi ile aşağıdakilerden hangisinin ön yargının temel nedeni olduğu vurgulanmıştır?

76

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Ön Yargıları Kırıyorum

3

Görselde verilen bilgilere göre 5 ve 6. soruları cevaplayınız.

ABD’de beyaz kadınların ölüm oranı 100 binde 12,7 ABD’de her yıl yaklaşık 700 ila 900 KADIN hamileliğe veya doğuma bağlı komplikasyonlar nedeniyle yaşamını yitiriyor.

Siyahi kadınların ölüm oranı 100 binde 43,5

Siyahi kadınların doğum ya da hamilelik esnasında hayatını kaybetme oranı beyaz kadınlara nazaran 4 kat daha fazla

Bebeklerin ilk 1 yılında ölüm oranı Siyahi bebekler BİNDE 11,3

Siyahi kadınların % 75’i

Beyaz bebekler BİNDE 4,9

kendi nüfuslarının yaşadığı bölgelerdeki daha düşük nitelikteki hastanelerde doğum yapmak zorunda kalıyor.

Siyahi kadınların % 22’si

Uzmanlar, ABD’deki sosyal ve sistemsel ayrımcılığın, siyahi hamilelerde psikolojik stres oluşturduğunu, bunun da hipertansiyon ve preklamsi gibi anne ve bebek hayatını doğrudan tehdit eden durumlara yol açtığını belirtiyor.

sağlık hizmeti alanında doktorların ve sağlık çalışanlarının ayrımcılığına maruz kalıyor.

Siyahi kadınlara yönelik ayrımcılık, kadınların şikayetlerini yeterince dikkate almama, ya da siyahilerin kültürel ve kişisel tercihlerine göre tedavi sağlanmaması gibi sonuçlara yol açar.

(Anadolu Ajansı)

5.

Görselde aşağıdaki ayrımcılık çeşitlerinden hangisine dikkat çekilmiştir?

5 SOS C 527 27290 0 0 64076 752863792

A) Cinsiyet ayrımı

B) Din ve mezhep ayrımı

C) Irk ayrımı

D) Fiziksel ayrım

tonguç

6.

Görselde verilen durumun ortaya çıkmasında etkili olan unsurlar arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

6 SOS B 527 27290 0 0 64076 915639851

A) Farklılıklara saygılı olmamak

B) Millî değerleri korumamak

C) Karşımızdaki kişiyi yeterince tanımamak

D) Empati kurmamak

Öğretmen Örnek Kitabı

77

tonguç

Ünite 2 1.

“Ey hükümdar! Biz cahiliye zihniyetine sahip bir kavimdik. Putlara tapar, ölü hayvan eti yer, akrabalık bağlarına riayet etmez, komşularımıza kötülük ederdik, güçlü olanlarımız zayıfları ezerdi.” İslam Ansiklopedisi, TDV Yayınları, c.7, s.18

TEST

İslamiyetin Doğuşu ve Değişim

Hz. Cafer’in verilen sözü doğrultusunda İslamiyet’ten önce Arap Yarımadası’nın sosyal durumu ile ilgili;

4

3.

• İnsanlar; hürler, mevaliler ve köleler olarak ayrılmıştı.

• Kadına verilen değer azdı. Kadınlara miras verilmezdi.

• Toplum kabilelerden oluşurdu. Kabileler arasında kan davaları ve çatışmalar yaşanıyordu.

İslamiyet’ten önce Arap Yarımadası’nın verilen özelliklerinden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

I. Putperestliğin yaygın olduğu

II. Sosyal ilişkilerin zayıf olduğu

A) Ticari faaliyetlerin zayıf olduğuna

III. Sosyal sınıf ayrımının olmadığı

B) Sosyal sınıf ayrımının olduğuna

çıkarımlarından hangileri yapılabilir?

C) Siyasi birliğin olmadığına

3 SOS A 527 27298 0 0 64023 178718261

1 SOS B 527 27298 0 0 64023 868622987

B) I ve II.

C) I ve III.

D) I, II ve III.

D) Cinsiyet ayrımı yapıldığına

tonguç

A) Yalnız I.

2.

Bedir Savaşı sonrasında, Hz. Muhammed (sav.) başta olmak üzere sahabelerin birçoğu esirlerin fidye karşılığı serbest bırakılmasını savunmuştur. Esirlerin, fakir olup ödeme yapamayacak olanlarından okuma yazma bilenler, on Müslümana okuma yazma öğretmesi karşılığında serbest bırakılmıştır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?

2 SOS B 527 27298 0 0 64023 164318794

A) Mekkeliler ile Müslümanlar arasındaki savaşların sona erdiğinin B) İslamiyet’in eğitime verdiği önemin C) Savaş esirlerinin Müslümanlığı seçtiğinin

4.

“Dört halife döneminde İslam devletinde iç politikada bazı gelişmeler yaşanmıştır.’’

diyen bir kişi, aşağıdakilerden hangisini İslam devletindeki bu gelişmelere örnek olarak gösteremez?

4 SOS D 527 27298 0 0 64023 624588132

A) İç karışıklıkların ortaya çıkmasını B) Yalancı peygamberlerle mücadele edilmesini C) Hz. Ali ile Muaviye arasında yaşanan halifelik sorununu D) Müslümanlar ile Bizans İmparatorluğu arasında yaşanan ilk savaşı

D) Medine’de okuma yazma oranının yüksek olduğunun tonguç

78

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

İslamiyetin Doğuşu ve Değişim

4

5.

Ha

TÜRKİSTAN

en

rD

za

Karadeniz

izi

İstanbul

DOĞU ROMA İMPARATORLUĞU

SASANİ İMPARATORLUĞU

Şam

Akdeniz İskenderiye

Nihavend

Kudüs

MISIR

Tebük Medine K ız

Mekke

iz

en ıld

AFRİKA

ARAP YARIMADASI

0

450 km

HABEŞ KRALLIĞI

Kuzey

Harita 4.1:

İslamiyet’in

Haritaya bakarak İslamiyet Öncesi Arap Yarımadası ile ilgili; doğduğu dönemde I. Etrafında geniş sınırlara ulaşan devletler yer alır.

II. Siyasi birliğini sağlayan güçlü bir devlet yoktur.

III. Kültürel faaliyetler açısından gelişmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

5 SOS B 527 27298 0 0 64023 867147961

A) Yalnız II.

B) I ve II.

Arabistan ve çevresi

C) I ve III.

D) I, II ve III.

tonguç

6.

Savaş / Antlaşma

Bedir Savaşı

Uhud Savaşı

Hendek Savaşı

Hudeybiye Antlaşması

Çıkarım

Moral kazandılar.

Ders çıkardılar.

Güçlerini pekiştirdiler.

Siyasi varlıklarını kabul ettirdiler.

Yukarıdaki gelişmeler ve çıkarımları ile aşağıdaki yargılardan hangisi ilişkilendirilemez?

6 SOS B 527 27298 0 0 64023 644953276

A) Hz. Muhammed’in sözlerinin dinlenmemesi ve ona göre hareket edilmemesi sonucu Uhud Savaşı kaybedilmiştir.

B) Hz. Muhammed’in, Yahudilerin bulunduğu Hayber üzerine bir sefer düzenlemesiyle kale kuşatılarak kısa sürede ele geçirilmiştir.

C) Bedir Kuyuları önünde yapılan savaşı Müslümanlar kazanmıştır.

D) Medine etrafına derin bir hendek kazılarak Müşriklerin kuşatması boşa çıkarılmıştır.

Öğretmen Örnek Kitabı

79

tonguç

Ünite 3

TEST

Dünya'nın Neresindeyim?

5

1.

Ekvator

3.

Bir yerin Ekvator’a ve başlangıç meridyenine göre yerinin belirlenmesine mutlak konum denir. Türkiye 26°-45° doğu meridyenleri ile 36°-42° kuzey paralelleri arasında yer alır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin mutlak konumunun sonuçları arasında gösterilemez?

3 SOS A 527 27312 0 0 64008 584321115

Şekilde gösterilen doğu-batı doğrultusunda uzanan çizgiler ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Kısa mesafelerde yer şekillerine bağlı olarak sıcaklık değişir.

B) Kuzeyden esen rüzgârlar sıcaklığı düşürürken, güneyden esen rüzgârlar ise sıcaklığı arttırır.

1 SOS B 527 27312 0 0 64008 734894426

A) Birbirine paralel olarak uzandığı varsayılan hayali çizgilerdir.

C) Dağların güney yamaçları daha sıcaktır.

B) Ekvator’dan kutuplara doğru aralarındaki mesafe azalır.

D) Güneyinden kuzeyine doğru gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı daralır.

C) Aralarında kuşuçuşu uzaklık 111 km’dir.

tonguç

D) Boyları Ekvator’dan kutuplara doğru kısalır.

2.

Dünya üzerindeki bir yerin kıtalara, okyanuslara, geçitlere, su yollarına ve kentlere olan uzaklığı o yerin göreceli konumunu verir. Ayrıca bir yerin sanayisi, yer altı kaynakları, iklim çeşitliliği, yer şekilleri gibi özellikleri göreceli konumunu belirler.

4.

42° Kuzey Paraleli

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin göreceli konumu ile ilgili değildir?

36° 45° Doğu Kuzey Meridyeni Paraleli

26° Doğu Meridyeni

2 SOS D 527 27312 0 0 64008 756923468

A) Üç kıtanın birbirine en yakın olduğu yerde bulunması B) Farklı iklim tiplerinin görülmesi C) Önemli ticaret yollarına ve boğazlara sahip olması D) Dört mevsimin belirgin olarak yaşanması

Türkiye’nin verilen koordinatlarından;

I. Kuzeyi ile güneyi arasındaki kuş uçuşu mesafeye

II. Hangi yarım kürede yer aldığına

III. Ortalama yükseltisine

bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?

4 SOS A 527 27312 0 0 64008 558335391

tonguç

80

A) I ve II.

B) I ve III.

C) II ve III.

D) I, II ve III.

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Dünya'nın Neresindeyim?

5.

5 0°

0°

Verilen Dünya haritasından aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz?

5 SOS D 527 27312 0 0 64008 966628911

A) Greenwich’in batısında toprağa sahip olmayan kıta Okyanusya’dır.

B) Sadece güney yarım kürede toprakları olan kıtalar Antarktika ve Okyanusya’dır.

C) Hem Amerika kıtasının hem de Asya kıtasının Büyük Okyanus’a kıyısı vardır.

D) Güney Amerika kıtasının sadece güney yarım kürede toprakları vardır.

tonguç

6.

60°

IV V

0°

30°

I

II

0° 30°

III 60°

Şekilde numaralandırılarak verilen alanlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

6 SOS D 527 27312 0 0 64008 373958939

A) I ile III’ün paralel uzunlukları aynıdır.

B) V Grenwich’in batısındadır.

C) IV’ün paralel uzunluğu en azdır.

D) II’nin meridyen uzunluğu en fazladır.

Öğretmen Örnek Kitabı

81

tonguç

Ünite 3 1.

TEST

Farklı İklimler - Farklı Yaşamlar

6

4.

Yaşadığımız yerde en çok çeltik tarımı yaparız. Çünkü çeltik yaz aylarında bol yağış ister.

Amar’ın verdiği bilgiden yaşadığı bölgenin iklim özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

1 SOS B 563 28958 0 0 64009

Dünyada yayılış alanı verilen iklim ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

4 SOS C 563 28958 0 0 64009

A) Gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkı yüksektir.

A) Bitki örtüsü ormandır.

B) Kışlar kurak, yazlar yağışlıdır.

C) Yazlar yağışlı, kışlar kuraktır.

C) Bitki örtüsü kurakçıl otlardır.

D) Günlük ve yıllık sıcaklık farkı azdır.

B) Sıcaklık yıl boyunca yüksektir.

D) Sıcaklıklar yıl boyunca sıfır derecenin altındadır.

Evlerde kullanılan yapı malzemesi bölgeden bölgeye farklılık gösterir.

Bu farklılığa etki eden temel faktör aşağıdakilerden hangisidir?

5. tonguç

2.

2 SOS C 563 28958 0 0 64009

A) Denize göre konum

B) Bulunduğu yarım küre D) Yeryüzü şekilleri

İklim, coğrafi ortamın oluşması ve şekillenmesi ile insanların yaşayış şekli ve etkinlikleri üzerinde önemli rol oynar.

I. Ekvatoral İklim

Orman

II. Kutup İklimi

Maki

III. Çöl İklimi

Kaktüs

Yukarıda verilen iklim ve bitki örtüsü eşleştirmelerinden hangileri doğrudur?

3 SOS D 563 28958 0 0 64009

C) Konut tipi

C) I ve III.

D) I, II ve III.

• Her mevsim yağış alır.

B) Yetiştirilen tarım ürünleri

B) I ve II.

• Bitki örtüsü sık ve uzun boylu yağmur ormanlarından oluşur.

A) Bitki örtüsü

A) Yalnız I.

6.

Buna göre, aşağıdaki faktörlerden hangisi iklim koşullarından etkilenmez?

• Yıllık sıcaklık ortalaması 25°C’nin üzerindedir.

• Günlük sıcaklık farkı azdır.

Yukarıda özellikleri verilen iklim hangisidir?

6 SOS A 563 28958 0 0 64009

D) Yeraltı kaynakları

tonguç

Bitki örtüsü

5 SOS C 563 28958 0 0 64009

C) İklim özellikleri

3.

İklim

82

A) Ekvatoral iklim

B) Kutup iklimi

C) Çöl iklimi

D) Karasal iklim Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Farklı İklimler - Farklı Yaşamlar

6

7.

Dağların kuzey yamaçları daha soğuk iken, güney yamaçları daha sıcaktır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

7 SOS D 563 28958 0 0 64009

A) Yeryüzü şekilleri

B) Dağların uzanış yönü

C) Rüzgar yönü

D) Bakı etkisi

tonguç

8.

Deniz, yaz tatilinde ailesiyle çok merak ettikleri ve hiç görmedikleri bir yere gitmeye karar verir.

Deniz’in ailesi ona sürpriz yapmak için gidecekleri yeri söylemez ve ona gidecekleri yer ile ilgili bazı ipuçları verir ve şunları söyler: Gideceğimiz yerde, herkes açık renk kıyafetler giyiyor ve yüzlerini kum fırtınalarından korumak için kapatıyor. Orada yıl boyunca yağmur yok denecek kadar az miktarda yağıyor.

Buna göre, Deniz’in ailesinin verdiği ipuçlarına bakarak gidecekleri yer aşağıdakilerden hangisidir?

8 SOS D 563 28958 0 0 64009

A) Kutuplar

B) Amazon Havzası

C) Sibirya

D) Çöl

tonguç

9.

Görseli verilen yerin iklim bölgesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

9 SOS A 563 28958 0 0 64009

A) Bitki örtüsünü, adını yıl boyunca yağan yağmurlardan alan yağmur ormanları oluşturur.

B) Yıl boyunca kar ve buzlarla kaplıdır.

C) Sıcaklık yıl boyunca sıfır derecenin altındadır.

D) Temel geçim kaynakları avcılık ve balıkçılıktır. Öğretmen Örnek Kitabı

83

tonguç

Ünite 4

Sosyal Bilimler ve Toplum - Hayalimdeki Gelecek

1.

TEST 7

3.

“Hayal gücü bilgiden daha önemlidir.”

Buna göre Albert Einstein’ın verilen sözünden hayal gücünün;

I. Farklı fikirler üretebilme

II. Uygulanabilir çözümler sunabilme

III. Özgün sorular ortaya koyabilme

durumlarından hangilerine imkân sağlayabileceği söylenebilir?

3 SOS D 527 27325 0 0 64073 737761848

• Jules Verne, 1865’te yazdığı “Ay’a Seyahat” isimli kitabında Dünya’nın yörüngesinde yer alacak olan hafif aksamlı uzay araçlarından bahsetmiştir. Günümüzde NASA (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi), bu araçlara NanoSail (Güneş Yelkeni) adını vermiştir.

• “Ay’a Seyahat” isimli eserinde Verne, uzaydan sorunsuz bir şekilde okyanusa inebilen bir aracı öngörmüştür. Bu araç, günümüzde Merkür Kapsülü adıyla bilinmektedir.

Verilen bilgiye göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

1 SOS A 527 27325 0 0 64073 646544737

A) Geçmişteki sanat eserlerinde bazı bilimsel gelişmeler öngörülmüştür.

A) I ve II.

B) I ve III.

C) II ve III.

D) I, II ve III.

tonguç

B) Tüm bilimsel çalışmalar öncelikle sanatsal eserlerde konu olmuştur.

C) Sanatsal çalışmaların amacı bilime katkı sağlamaktır.

D) Sanat alanındaki gelişmeler bilimin önüne geçmiştir.

2.

Eski kültür ve uygarlıklardan kalan her türlü alet, malzeme, ev eşyaları ve sanat eserleri gibi maddi kalıntıları inceler.

Çalışma alanı verilen sosyal bilim alanı aşağıdakilerden hangisidir?

2 SOS C 527 27325 0 0 64072 798389424

A) Antropoloji

B) Sosyoloji

C) Arkeoloji

D) Tarih

tonguç

4.

Tarih: İnsanların geçmişteki her türlü faaliyetlerini, insanların ve olayların birbirleri ile ilişkilerini, sebep-sonuç ilişkisi içinde, yer ve zaman göstererek belgelere dayanarak inceler.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi tarih biliminin doğrudan inceleme alanı içinde yer almaz?

4 SOS B 527 27325 0 0 64072 285753981

A) Anadolu ve Mezopotamyada yaşayan uygarlıklar B) Geçmişten günümüze insan ile tabiat arasındaki etkileşim C) Türklerin Anadolu’yu yurt edinme süreci D) Orta Çağ sonrası Avrupa’da yaşanan gelişmeler

84

Öğretmen Örnek Kitabı

Sosyal Bilimler ve Toplum - Hayalimdeki Gelecek

TEST

Görselde verilen bilgilere göre 5 ve 6. soruları cevaplayınız.

5.

İSTANBUL’DA İNŞAAT KAZILARINDA GÜN YÜZÜNE ÇIKARILAN TARİHÎ ESERLER 1

3

BEŞİKTAŞ

2 KADIKÖY

Kabataş, Beşiktaş, Mecidiyeköy, Mahmutbey metro hattının yapımı sırasında Erken Demir Çağı'na ait kalıntılar bulundu.

General Ali Rıza Ersin Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinin inşaatının temel kazısı sırasında Roma Dönemi’ne ait lahit (mezar) bulundu.

Eski DGM binası ve otoparkının bulunduğu alanda yürütülen yeni kampüs inşaatı çalışmaları sırasında, eski yerleşim yerlerine ait kalıntılar tespit edildi.

İnşaat kazısı sırasında Erken Bizans Dönemi’ne ait sarnıç ile Fransız Mektebi kalıntıları ortaya çıkarıldı.

MALTEPE

4 PENDİK

Haydarpaşa-Pendik arasındaki banliyö hattının proje güzergâhında yapılan çalışmalar sırasında Bizans kalıntıları bulundu.

7

Marmaray için Gebze-Haydarpaşa hattında yapılan çalışmalarda Taş Devri’nde yaşadığı düşünülen insan izlerine rastlandı.

Görselde verilen tarihi eserlerin gün yüzüne çıkarılması ile;

I. Tarihe ışık tutan kalıntı ve bulgular elde edildiğine

II. Yazının bulunmasından önceki zamana ait kalıntılar bulunduğuna

III. Anadolu’da yaşayan toplumlar ve devletlere ait kalıntılar bulunduğuna

kazanımlarından hangilerinin elde edildiği söylenebilir?

5 SOS D 527 27325 0 0 64072 866392615

A) Yalnız I.

6.

B) I ve II.

C) I ve III.

D) I, II ve III.

Görselde verilen bilgilerin aşağıdaki sosyal bilim alanlarından hangisinin çalışmaları sonucunda elde edildiği söylenebilir?

6 SOS B 527 27325 0 0 64072 966529554

A) Filoloji

Öğretmen Örnek Kitabı

B) Arkeoloji

C) Sosyoloji

85

D) Nümismatik

tonguç

Ünite 5 1.

TEST

Kaynaklarımız Kazanca Dönüşüyor

İnsanlık dünya üzerinde var olduğu ilk günden günümüze kadar toprağa bağlı kalmıştır. İnsanlar yüzyıllarca giydikleri, yedikleri, içtikleri ve barındıkları malzemeleri topraktan elde etmişlerdir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisinin doğal kaynağı toprak değildir?

1 SOS A 527 27330 0 0 64039 647462589

8

4.

Ağaçların nem tutma özellikleri aşırı ısınma ve soğumayı önler.

Verilen bilgiden hareketle Türkiye’nin bölgelere göre orman varlığı dağılışı göz önüne alındığında aşağıdaki bölgelerin hangisinde günlük ve yıllık sıcaklık farkının daha az olduğu söylenebilir?

4 SOS D 527 27330 0 0 64039 465857263

A) Demir-çelik sanayi

A) Ege

B) Marmara

B) Çömlekçilik

C) Akdeniz

D) Karadeniz

C) Cam sanayi D) Seramik sanayi

Ormanlar toprağın verimli kısmının rüzgar, yağmur, akarsu gibi etkenlerle süpürülmesini önlerler. Bu amaçla “Türkiye Çöl Olmasın” sloganıyla yola çıkan TEMA her sene düzenlediği ağaçlandırma faaliyetleriyle ülkemizdeki orman alanlarını artırmayı hedeflemektedir.

Buna göre ormanların varlığı aşağıdaki doğal afetlerden hangisinin önlenmesinde önemli bir yere sahiptir?

5.

Ülkemizde hayvancılık genel anlamda büyükbaş, küçükbaş ve kümes hayvancılığı olarak sınıflandırılır. Bunun yanında arıcılık ve ipek böcekçiliği de hayvancılık faaliyetleri arasında yer alır. Karasal iklimin görüldüğü orta ve güneydoğu kesimlerinde koyun yetiştiriciliği yapılırken Akdeniz kıyılarında kıl keçisi yetiştirilir. Meraların fazla yer kapladığı doğu ve kuzey doğu kesimlerinde büyükbaş hayvancılık yapılır. Nüfusun kalabalık olduğu batı ve kuzeybatı kesimlerinde ise kümes ve besi hayvancılığı yaygındır. Ayrıca bitki çeşitliliğinin fazla olduğu yerlerde arıcılık, dut ağacının fazla olduğu yerlerde ise ipek böcekçiliği yapılır.

Verilen bilgiden aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

tonguç

2.

2 SOS B 527 27330 0 0 64039 477295911

A) Deprem

B) Erozyon

C) Heyelan

D) Sel

3.

GAP’tan sonra:

• Şanlıurfa, pamuk üretiminde ülke birincisi olmuştur.

• Pamuklu dokuma fabrikaları açılmıştır.

• Çok Amaçlı Toplum Merkezleri (ÇATOM) açılarak özellikle kadın nüfusunun okuma-yazma oranı artırılmıştır.

Verilen bilgide GAP’ın bölgeye hangi alandaki etkisinden bahsedilmemiştir?

3 SOS C 527 27330 0 0 64039 979877561

A) Sanayi

B) Tarım

C) Turizm

D) Kültürel

tonguç

5 SOS B 527 27330 0 0 64039 621171187

A) Hayvancılık faaliyetleri en fazla karasal iklim alanlarında yapılır.

B) Hayvancılık faaliyetlerinin ülkemizdeki dağılımında iklim, bitki örtüsü, yer şekilleri ve halkın ihtiyaçları belirleyicidir.

C) Ülke ekonomisine en fazla katkı sağlayan hayvancılık türü büyükbaş hayvancılıktır.

D) Ülkemizde bitki çeşitliliğinin olduğu yerlerde mera hayvancılığı gelişmiştir.

86

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Kaynaklarımız Kazanca Dönüşüyor

8

6.

Şifalı bitkiler ülke ekonomisine de ilaç oldu. Türkiye’de geçen yıl defne, kekik, ada çayı ve keçiboynuzu gibi ürünlerin ihracatından 507 milyon dolar gelir elde edilerek ekonomiye önemli katkı sağlandı.

Verilen genel ağ haberinde aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi ile ilgili bir gelişmeden bahsedilmiştir?

6 SOS B 527 27330 0 0 64039 684372131

A) Tarım

B) Ormancılık

C) Sanayi

D) Hizmet

tonguç

7.

Görselde verilen bilgilere göre 7 ve 8. soruları cevaplayınız.

TOPRAK İŞLEME

EKİM

HASAT

I

II

III

NAKLİYAT VE DEPOLAMA

IV

V

FIRINDA SATIŞ

VI

Ekmeğin üretimden tüketime olan yukarıdaki aşamalarından hangileri “üretim” aşaması içerisinde yer alır?

7 SOS B 527 27330 0 0 64039 977981223

A) I, II ve III.

8.

UN FABRİKASI

B) I, II, III ve V.

C) II, IV, V ve VI.

D) I, IV, V ve VI.

Ekmeğin üretimden tüketime verilen aşamalarından hangileri tarım sektörü içerisinde yer alır?

8 SOS C 527 27330 0 0 64039 563194239

A) I ve III.

Öğretmen Örnek Kitabı

B) III ve V.

C) I, II ve III.

87

D) II, IV ve V.

tonguç

Ünite 5

Yatırım ve Pazarlama Vergilerimiz Kazançlarımızdır

1.

TEST

PROJENİN Coğrafî Özellikleri

Yer şekilleri sade, kışları ılık ve yağışlıdır.

Yatırım Önerisi

Zeytin yağı üretimi.

Pazarlama Önerisi

• Reklam ve ürün tanıtıcı faaliyetler.

• Ham maddeye yakın yer tercih edilecek.

9

4.

Devletimiz ulaşım, eğitim, iletişim, sağlık, güvenlik, barınma ve şehirleşme gibi halka sunduğu imkânların çoğunu halktan aldığı vergilerle karşılamaktadır. Bu vergiler halka hizmet olarak harcanır.

Bu paragrafa verilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?

4 SOS C 651 36843 0 0 64045

A) Vergi Sorumluluğum B) Vergi Vatandaşlık Borcudur C) Vergim Bana Dönüyor D) Dolaylı Ödenen Vergiler

Verilen bilgilere göre bu işletmenin açılacağı yer aşağıdakilerden hangisi olabilir?

1 SOS D 651 36843 0 0 64044

A) Kars ve çevresi B) Kayseri ve çevresi C) Giresun ve çevresi

2.

Ülkemizde yatırım yapmak isteyen bazı girişimcilerin yapacağı işletmelerin kurulacağı yerler tabloda verilmiştir.

tonguç

D) Aydın ve çevresi

5.

Köprüdür okuldur bize

Bir sevgidir gönlümüze

Uçak limandır denize

Görevimiz işte budur

Onu vermek bir onurdur (Adnan Durdağı)

Yukarıdaki dörtlükte hangi vatandaşlık görevimiz vurgulanmıştır?

Şehir

Fabrika

I.

Kars

Et ve süt ürünleri

II.

Bursa

İpekli dokuma

B) Vergi vermek

III.

Fethiye

Çay işletmesi

C) Oy kullanmak

IV.

Alanya

Otel

5 SOS B 651 36843 0 0 64045

A) Askere gitmek

D) Kanunlara uymak

Tabloda verilen eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

2 SOS C 651 36843 0 0 64044

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

3.

“Su kaynaklarına bağlı olarak elektrik üretmek istiyorum. Seçeceğim bölge hem yüksek hem de su kaynağı bol olmalı.”

diyen bir iş adamı, aşağıdaki bölgelerden hangisini tercih etmelidir?

3 SOS D 651 36843 0 0 64044

6.

“Ülkemin gelişmesi için, devletin kamu giderlerini karşılaması adına, mali gücüme göre, üzerime düşen görevleri yerine getirmeye çalışıyorum.”

Konuşması verilen vatandaştan aşağıdaki faaliyetlerden hangisini yapması beklenir?

6 SOS C 651 36843 0 0 64044

A) Ege Bölgesi

A) Şirket kurması

B) İç Anadolu Bölgesi

B) Yeni projeler üretmesi

C) Marmara Bölgesi

C) Vergi vermesi

D) Doğu Anadolu Bölgesi

D) Yatırım yapması

tonguç

88

Öğretmen Örnek Kitabı

Yatırım ve Pazarlama -

TEST

Vergilerimiz Kazançlarımızdır

9

7.

Adem Bey: “Tasarladığım ekolojik kentin en önemli artılarından birisi tüm elektriğin güneş ve rüzgar enerjisinden yararlanılarak üretiliyor olması. Üretim fazlası şebeke aracılığıyla diğer şehirlere aktarılabilecek. Bu kenti güneşli gün sayısı fazla olan bir yere kuracağım.”

Buna göre Adem Bey yatırım projesi için aşağıdaki bölgelerden hangisini tercih etmelidir?

7 SOS B 651 36843 0 0 64045

A) Doğu Anadolu

B) Akdeniz

C) Karadeniz

D) İç Anadolu

tonguç

8.

“Kim milyoner olmak ister?” yarışmasında Türkiye tarihine geçen yarışmacı Arda Ayten, 1 milyonluk sorunun cevabını bilerek ilk defa 1 milyon kazanan yarışmacı oldu. Ancak Ayten’in alacağı ödülden Veraset ve İntikal Vergisi (VİV) kesintisi yapılacak. Yani yarışmacı Ayten milyoner olamayacak. Kazandığı 1 milyonluk ödülün VİV kapsamında yaklaşık yüzde 20’lik bir dilimi vergi olarak kesilecek. Hesaplaması yapıldığında ise Ayten’in yaklaşık 800 bin TL’lik bir ödül alması bekleniyor.

Verilen bilgiden hareketle;

I. kazanılan paranın vergilendirildiği,

II. kazanılan paradan kamu yararı adına kesinti yapıldığı,

III. yarışmacının kazandığı para ile vergi mükellefi kapsamına girdiği

çıkarımlarından hangileri yapılabilir?

8 SOS D 651 36843 0 0 64045

A) I ve II.

B) I ve III.

C) II ve III.

D) I, II ve III.

tonguç

9.

Eğitimim için şehir değiştirince babam yeni taşındığımız yerde ulaşım sorunu yaşamamamız için yeni bir araba aldı.

Tonguç’un verdiği bilgiye göre babası araba alırken devlete aşağıdaki vergilerden hangisini vermiştir?

9 SOS A 651 36843 0 0 64045

A) Motorlu Taşıtlar Vergisi Öğretmen Örnek Kitabı

B) Gelir Vergisi

89

C) Kurumlar Vergisi

D) Emlak Vergisi tonguç

Ünite 6

Yöneticilerimiz ve Biz -

TEST

Hayatın İçinden Demokrasi

1.

Devletin dışında birtakım siyasal, kültürel, ekonomik ve sosyal faaliyetleri yürüten gönüllü kuruluşlara sivil toplum kuruluşu adı verilir. Sivil toplum kuruluşları yönetimin karar alma sürecini etkileyen unsurlardan biridir.

10

3.

Buna göre sivil toplum kuruluşları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Demokratik yönetimlerde seçimde en çok oyu alan kişi ya da parti yönetime gelir. Seçilen yöneticiler Anayasa’da belirtilen süre içinde görevlerini yaparlar. Seçimle gelen yöneticilerin değiştirilebilmesinin şartı vatandaşların iradesidir.

A) Gelirleri üye aidatları ya da bağışlar ile sağlanır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisinde verilen bilgide altı çizili ifadeye ters bir durum söz konusudur?

3 SOS A 527 27339 0 0 64083 132377347

1 SOS D 527 27339 0 0 64082 571581995

B) Üyeleri kâr amacı taşımazlar.

A) Askeri darbe ile yönetime el konulması

C) Üyelerin çalışmalarında gönüllülük ilkesi esastır.

B) Seçimlerle yönetimin el değiştirmesi

D) Çalışanları devlet tarafından atama yolu ile görev alırlar.

D) Herkesin seçimlerde bir oy hakkının olması

tonguç

C) Dört yılda bir seçimlerin yenilenmesi

2.

Panel, miting, sempozyum, afiş, gösteri, yürüyüş, imza toplama faaliyetleri …………… oluşmasında kullanılan yöntemlerdendir.

Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

4.

Medya, yöneticilerin yaptıkları işleri halka duyururken, halkın istek ve şikayetlerinin de yöneticilere ulaştırılmasına katkı sağlar. Bu yönüyle demokratik ülkelerde yönetimin karar alma sürecinde etkili olur. Bu bağlamda medyanın topluma yönelik birtakım görevleri vardır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi medyanın topluma yönelik görevleri arasında gösterilemez?

2 SOS B 527 27339 0 0 64082 351723428

A) sivil toplum kuruluşlarının B) kamuoyunun C) medya içeriklerinin

4 SOS D 527 27339 0 0 64082 719463684

D) denetim organlarının

A) Toplumsal değer ve amaçların belirginleşmesine yardımcı olma B) Bilgi ve eğitim düzeyinin yükselmesine yardımcı olma C) Kültürün geliştirilmesine katkıda bulunma D) Devletin sunduğu sosyal hizmetlerin yürütülmesini sağlama

tonguç

90

Öğretmen Örnek Kitabı

Yöneticilerimiz ve Biz -

TEST

Hayatın İçinden Demokrasi

5.

10

ÇARPITMA

PARODİ Eğlence ve alaya alma amaçlı hazırlanan, kullanıcıları yanıltma potansiyeli olan içerikler

UYDURMA Tamamen üretilmiş, herhangi bir gerçeklik payı taşımayan içerikler

TAKLİT

Gerçek anlamından saptırarak yanlışa sürükleme/yönlendirme.

Bir kişi ya da kurumun imitasyonunun oluşturulduğu içerikler ya da hesaplar

YANLIŞ BİLGİNİN

C

EN YAYGIN 7 TÜRÜ

MANİPÜLASYON Seçme, ekleme ve çıkarma yoluyla değiştirilmiş bilgi

X

HATALI İLİŞKİLENDİRME

BAĞLAMDAN KOPARMA

Bir olayla ilişkilendirilen ancak farklı bir durumu yansıtan fotoğraf, video, alıntı ya da haber başlıkları

Doğru bir bilginin, içinde bulunduğu olaylar, durumlar veya ilişkiler örgüsünden koparılarak farklı bir anlatı içinde sunulması

Görselde medyanın yanlış bilgi yayma yöntemleri verilmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

5 SOS D 527 27339 0 0 64082 691666665

A) Medya, insanları çeşitli yollarla etkileyip yönlendirebilmektedir.

B) Medya organlarının bir kısmı etkileme gücünü kötü amaçlarla kullanabilir.

C) Medya araçları farklı yöntemlerle halkı ve yönetimi yanlış bilgilerle yanıltabilir.

D) Medyanın yanlış bilgilendirme yöntemlerine karşı yasalar oluşturulmuştur.

tonguç

6.

Medya yoluyla yayılan haberlerde toplumun yanlış bilgilerle yönlendirilmesinin azaltılması için;

I. Medyanın, yönetimin karar alma sürecindeki etkisinin azaltılması için çalışmalar yapılması

II. Medya mesajlarını eleştirel bir gözle değerlendirip anlayan medya okuryazarı bireylerin artması

III. Gündemin doğru ve güvenilir kaynaklarla takip edilmesi konusunda toplumun bilinçlendirilmesi

önlemlerinden hangilerinin alınması sorunun çözümüne katkı sağlar?

6 SOS C 527 27339 0 0 64082 977481548

A) I ve II.

Öğretmen Örnek Kitabı

B) I ve III.

C) II ve III.

91

D) I, II ve III.

tonguç

Ünite 7 1.

TEST

Küresel Bağlantılar

11

Görsele göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1 SOS A 527 27347 0 0 64085 888841995

5 kıtada 140’ın üzerinde ülkede kalkınma merkezli yardım faaliyetleri gerçekleştiriyor.

2002 85 milyon dolar

KALKINMA YARDIMLARININ BÖLGESEL DAĞILIMI

Resmi kalkınma yardımları

2014 3 milyar 591 milyon dolar

UZAKDOĞU 22.5 milyon dolar

BALKANLAR /D.AVRUPA KAFKASLAR 133.8 milyon dolar 454.4 milyon dolar

AFRİKA 383.3 milyon dolar

ORTADOĞU 2.5 milyar dolar

AFRİKA KITASI 4.5 milyon dolar

OKYANUSYA 0.5 milyon dolar

EN AZ GELİŞMİŞ ÜLKELERE YARDIMLAR 1.5

MİLYAR DOLAR’A ULAŞTI.

a. Görselde TİKA’nın hangi alandaki etkinliği verilmiştir?

•----------------------------------------------------------

b. TİKA’nın yıllar içinde yardımlarında nasıl bir gelişme olmuştur?

•----------------------------------------------------------

c. TİKA’nın yaptığı yardımlar Türk dış politikasının en çok hangi ilkesi ile ilişkilidir?

•----------------------------------------------------------

d. TİKA’nın yaptığı yardımların dünyanın geniş bir alanına yayılması çalışma amaçlarının hangi nitelikte olduğunu gösterir?

tonguç

•----------------------------------------------------------

92

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Küresel Bağlantılar

2.

11

Görsele göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

2 SOS A 527 27347 0 0 64049 848659328

DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ Türkiye’nin ihracatı, haziranda geçen yılın aynı ayına göre % 1,3, ithalatı da % 3,8 azaldı.

Haziran Haziran 2017 2018 İHRACAT (DOLAR)

Dış ticaret açığı %9,1 azalışla 6 milyar 48 milyon dolardan 5 milyar 497 milyon dolara düştü.

Ocak-Haziran 2018

13 milyar 125 milyon

%1,3 AZALIŞ

12 milyar 954 milyon 82 milyar 223 milyon

İhracatın ithalata karşılama oranı (%)

68,5

,9 70,2 66

İTHALAT (DOLAR) 19 milyar 174 milyon

%3,8 AZALIŞ

18 milyar 451 milyon

Ekvator

• • • • • • • • •

İHRAÇ ETTİĞİMİZ BAZI ÜRÜNLER Hazır Giyim Eşyaları Otomobil Ürünleri Elektronik Eşyalar Demir Çelik Ürünleri Pamuk İpliği Fındık Cam Ürünleri Meyve Sebze

122 milyar 960 milyon

AB’ YE YAPILAN İHRACAT AB’ye yapılan ihracat

%6,4

ALMANYA İNGİLTERE İTALYA ABD

AB’nin

%47,5

payı

%51,2

6.6 MİLYAR $ ihracattaki

EN FAZLA İHRACAT YAPILAN ÜLKELER

1 miyar 308 milyon 882 milyon 815 milyon 627 milyon

Ekvator

EN FAZLA İTHALAT YAPILAN ÜLKELER

(dolar)

ÇİN RUSYA ALMANYA ABD

1 miyar 838 milyon 1 miyar 794 milyon 1 miyar 793 milyon 1 miyar 149 milyon

• • • • • • • • •

İTHAL ETTİĞİMİZ BAZI ÜRÜNLER

Otomobil Çeşitli Makineler Uçak Petrol Ürünleri Plastik Ürünler Eczacılık Ürünleri Tıbbi Malzemeler Elektrikli Cihazlar Kimyasal Maddeler

a. Bir önceki yıla göre ihracatın % 1.3 ithalatın ise % 3.8 oranında azalmasının sonucu nedir? yazınız.

•----------------------------------------------------------

b. Türkiye’nin en fazla ticaret yaptığı ülke hangisidir?

•----------------------------------------------------------

c. Türkiye’nin AB ile ticari ilişkisi nasıl bir değişim göstermiştir?

•----------------------------------------------------------

d. Türkiye en fazla hangi ekonomik faaliyet alanında ithalat yapmaktadır?

•----------------------------------------------------------

Öğretmen Örnek Kitabı

93

tonguç

n!

Zorla SOSYAL BİLGİLER

r!

Sindi

Alış!

Yükselme Kaynağı

Öğren! Özümseme Kaynağı

Başlangıç Kaynağı

Öğrenme Kaynağı 0’dan ser s le öğrenmeye 0 noktasından başla.

En temel konulara en eğlencel şek lde çalış, temel n sağlam at!

Öğrend ğ n konuları Takt kl Soru Bankalarıyla test et!

Yen nes l soruları tanı. Doğru takt kler kullanarak yorum ve anal z yetenekler n gel şt r.

Ş md hızlanma zamanı! D namo le her konudan yüzlerce soru çözerek hem hız kazan hem de konuları hazmet.

Öğrenc ler n en büyük yardımcısı olan d ğer kaynaklarımız.

Zoru Bankası sen b raz zorlayacak.

Ama en y s n st yorsan en zorları le yüzleşmel s n.

Zoru Bankası le en y ye g den yolda yükselmey başaracaksın.

5

. S INIF

ÖĞRETMEN Ö rnek Ki tabı Sosyal Bilgiler

Ünite 2

Uygarlıkları Öğreniyorum

MUHTEŞEM

SÜMERLER Tarih Sümerle Başlar

Nerede ve Ne Zaman Kuruldular?

Akdeniz

Güney Mezopotamya'da

Dicle Nehri

Fırat Nehri

MÖ 4000 - MÖ 2000'ler arasında tarih sahnesinde yer almışlardır.

Kiş Urug Ur Arabistan

Lagaş Sümer

Devlet Yönetimi Krallıkla yönetilen sümerlerde; Ur, Urug, Lagaş gibi site adı verilen şehir devletleri vardır.

Bunların başında da ensi ya da patesi adı verilen yöneticiler bulunurdu.

Kral Urgakina

Kil Tablet

Dinî ve Ekonomik Yapısı Çok tanrılı dini inanca sahiptiler. Sulu tarım hayvancılık ve ticaret ile uğraşmışlardır.

Ziggurat

Önemli Özellikleri Tarihte ilk defa yazıyı buldular (MÖ 3200).

Kullandıkları çivi yazısı ile tarihî çağları başlattılar.

Ziggurat adı verilen okul, rasathane, ambar, tapınak yaptılar. İlk yazılı hukuk kurallarını (Urgakina) oluşturdular. Tekerlek ve takvimi kullandılar.

Gılgamış Destanı, en eski yazılı destandır.

tonguç

96

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Uygarlıkları Öğreniyorum

1.

Sümerler MÖ 3200’lerde yazıyı bulmuşlardır.

Buna göre Sümerlerin yazıyı bulmasıyla;

I. Tarihî çağlar başlamıştır.

II. Bilgi birikimi ve aktarımı kolaylaşmıştır.

III. Eğitim ve öğretim faaliyetleri kolaylaşmıştır.

IV. Ticarette takas usulü sona ermiştir.

1

3.

I. Sümerler, geçimlerini tarım, hayvancılık ve ticaretle sağlamışlardır.

II. “Karum” adı verilen pazar yerleri kurmuşlardır.

III. Tarihte bilinen ilk kütüphaneyi kurmuşlardır.

Verilenlerden hangileri Sümerlere ait özelliklerden değildir?

3 SOS D 463 21736 0 0 54006 633928655

gelişmelerinden hangilerinin yaşandığı söylenebilir?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

D) II ve III

1 SOS C 463 21736 0 0 54006 832159191

A) I ve II

B) II ve IV

C) I, II ve III

D) II, III ve IV

2.

Sümerler, Güney Mezopotamya’da MÖ 4000 - MÖ 2000’li yıllar arasında kurulmuşlardır. Sümerler krallıkla yönetilmiş ve şehir devletleri şeklinde yaşamışlardır. Sulu tarım, hayvancılık ve ticaret ile uğraşmışlardır.

Verilen bilgide Sümerler ile ilgili aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?

4.

Gılgamış Destanı

Tekerlek

Ziggurat

2 SOS B 463 21736 0 0 54006 557431692

A) Nerede ve ne zaman kurulmuşlardır?

B) Dini inanışları nasıldır?

C) Geçim kaynakları nelerdir?

D) Yönetim şekilleri nasıldır?

Dört işlem

Yazı

Verilen kavramlar aşağıdaki uygarlıklardan hangisiyle ilişkilidir?

4 SOS A 463 21736 0 0 54006 718159859

A) Sümerler

B) Asurlular

C) Babiller

D) Hititler

tonguç

5.

Sümerler tanrıları için Ziggurat adı verilen yedi katlı tapınaklar inşa etmişlerdir. Bu tapınakların alt katı depo, orta katı tapınak ve okul ve en üst katı da gözlemevi olarak kullanılmıştır. Zigguratlardaki gözlemevi sayesinde ay yılı esasına dayanan takvimi bulmuşlardır. Güneş sistemindeki 5 gezegeni keşfetmişlerdir.

Verilen bilgilere göre Sümerler ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

5 SOS D 463 21736 0 0 54006 884245355

A) Astronomi biliminde ileri gitmişlerdir.

B) Dini inançları için yapılar inşa etmişlerdir.

C) Eğitim faaliyetlerinde bulunmuşlardır.

D) Farklı uygarlıklardan kültürel alanda etkilenmişlerdir. Öğretmen Örnek Kitabı

97

tonguç

Ünite 3

Yeryüzü Şekilleri

Dağ

Körfez

Plato

Göl

Vadi Boğaz

Akarsu

Koy

Ova

Ada

Bil-Geç 2500 m 2000 m 1500 m 1000 m 500 m 0 metre

200 m

-500 m

tonguç

Kalıcı kar Koyu Kahverengi Kahverengi Turuncu Koyu Sarı Açık Yeşil Yeşil Açık Mavi Mavi

Yeryüzünün tamamının veya bir kısmının kuş bakışı görünümünün belli bir oranda küçülterek kağıda aktarılmasına harita denir.

Not: Fiziki haritalardaki renkler bitki örtüsünü değil yükselti basamaklarını gösterir. Fiziki haritalarda yükselti basamaklarına göre renklendirme yapılır. Ülkemizde batıdan doğuya gidildikçe renk değişimindeki koyulaşmanın nedeni yükseltinin doğuya doğru artmasıdır.

98

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Yeryüzü Şekilleri

2

1.

3.

• Akarsuların yatağını aşındırarak oluşturduğu yüzey şekline denir.

• Karalardaki çukurlarda birikmiş durgun sulara denir.

• Çevresine göre yüksek olan ve tabandan zirveye doğru yamaçları eğimli yeryüzü şekilidir.

Verilen tanımlar ile aşağıdaki yer şekilleri eşleştirildiğinde hangisi dışarıda kalır?

3 SOS D 463 21744 0 0 54012 215763144

Yukarıda verilen Türkiye fiziki haritasında aşağıdakilerden hangisi gösterilmemiştir?

1 SOS C 463 21744 0 0 54012 822323959

A) Dağlar

B) Boğazlar

C) İl sınırları

D) Akarsular

2.

1/100.000 ölçekli haritada 1 cm’lik bir uzaklık gerçekte 1 km’lik uzaklığa karşılık gelir.

Yukarıda verilen açıklamadan yararlanarak ölçek ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

2 SOS A 463 21744 0 0 54012 377958169

A) Haritalardaki küçültme oranıdır.

A) Vadi

B) Dağ

C) Göl

D) Akarsu

4.

Yeryüzünün tamamının ya da bir bölümünün kuş bakışı görünüşünün belli bir ölçek dâhilinde küçültülerek bir düzlem üzerine aktarılmasına harita denir.

Buna göre bir çizimin harita olabilmesi için aşağıdakilerden hangisi gerekli değildir?

4 SOS B 463 21744 0 0 54012 211249118

A) Bir düzlem üzerine aktarılması

B) Tüm haritalarda aynıdır.

B) Kabataslak bir çizime sahip olması

C) Kroki çiziminde kullanılır.

C) Belli bir ölçek dâhilinde küçültülmüş olması

D) Tüm haritalarda bulunmaz.

D) Kuşbakışı görünüşe göre çizilmesi

tonguç

5.

Akdeniz Bölgesi fiziki haritasına baktığımızda Çukurova’nın ve kıyı şeridinin yeşil, Toros Dağları’nın ise kahverengi olarak renklendirildiğini görüyoruz.

Buna göre, bu alanların haritada farklı renkler ile gösterilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

5 SOS A 463 21744 0 0 54012 591383378

A) Yükseltilerinin farklı olması

B) Bitki örtülerinin farklı olması

C) Yüz ölçümlerinin farklı olması

D) Denizden uzaklıklarının farklı olması

Öğretmen Örnek Kitabı

99

tonguç

Ünite 1 1.

Sosyal Bilgiler Dersinden Öğrendiklerimiz -

TEST

Yeni Okulum

3

Olayların birden fazla nedeninin ve sonucunun olması ve insanların bu olaylardan farklı şekillerde etkilenmesine olayların çok boyutluluğu denir. Örneğin, bir insanın işe geç kalmasının birçok sonucu olabilir.

Aşağıdakilerden hangisi işe geç kalınması sonucu ortaya çıkabilecek durumlardan biri değildir?

3.

I. Vergisini düzenli olarak öder.

II. Küresel ısınmaya katkıda bulunur.

III. Her gün düzenli ders çalışır.

IV. Üretim yaparak ülke ekonomisine katkıda bulunur.

Verilenlerden hangileri “Etkin Vatandaş Ne Yapar?” sorusuna cevap niteliğindedir?

3 SOS B 557 28286 0 0 54001 256543211

1 SOS B 557 28286 0 0 54002 364257969

A) İş yerinde işlerin aksaması B) Sabah çalan alarmın duyulmaması

A) I ve II.

B) I ve IV.

C) II ve III.

D) II ve IV.

C) Kişinin geç kaldığı için işten çıkarılması D) Günlük çalışma veriminin düşmesi

I. Sosyal bilgiler, bireyleri toplumsal hayata hazırlar ve onların sosyal yanını geliştirir.

II. Sosyal bilgiler, bireylere vatandaşlık bilinci aşılayarak vatandaş hak ve ödevlerini öğretir.

III. Sosyal bilgiler, bütün çeşitlilikleriyle yeryüzüne bağlı olayları tanıtır ve bunların oluş sebeplerini açıklar.

Sosyal bilgiler dersi ile ilgili verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

Çevre Kirliliğinin Nedenleri:

• Fabrikaların çevreye bıraktığı atıklar

A) I ve II.

• Kentsel katı atıklar ve çöpler

• Çarpık kentleşme ve yetersiz altyapı imkânları

Yukarıda verilen olay ve nedenleri birlikte düşünüldüğünde aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılır?

tonguç

2.

2 SOS D 557 28286 0 0 54001 312893285

C) II ve III.

B) I ve III. D) I, II ve III.

4.

4 SOS A 557 28286 0 0 54002 169241254

A) Olayların meydana gelmesinde birçok neden etkili olabilir.

B) Olayların birçoğu bölgesel niteliktedir.

C) Her olayın birçok sonucu vardır.

D) İnsanlar bir olaydan farklı şekillerde etkilenebilirler. tonguç

100

Öğretmen Örnek Kitabı

Sosyal Bilgiler Dersinden Öğrendiklerimiz Yeni Okulum

TEST 3

5.

Ormanların kısmen ya da tamamen yanarak yok olmasına orman yangını denir. Acı bilançoya sahip orman yangınlarından biri de geçen yaz Yunanistan’da yaşandı. Yunanistan’ın başkenti Atina’nın 40 kilometre doğusundaki Mati bölgesinde uzun süre kontrol altına alınamayan orman yangınında 50 kişi hayatını kaybetmiş 150 kişi de yaralanmıştır.

Verilen görsel ve bilgiden yola çıkarak Yunanistan’da meydana gelen orman yangınlarının sonuçları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

5 SOS D 557 28286 0 0 54002 419376361

A) Can ve mal kayıpları meydana gelmiştir.

B) Hava kirliliğine yol açmıştır.

C) Doğal ortamın zarar görmesine neden olmuştur.

D) Turizm potansiyelinin azalmasına neden olmuştur.

tonguç

6.

Üniversiteyi kazanmayı çok istiyordum. İstediğim okul yaşadığım şehirden biraz uzaktaydı. Hedefime ulaşmak için çok çalıştım ve sonunda istediğim bölümü, istediğim üniversitede kazanmıştım.

Adana’dan ODTÜ’ye gidecektim. Tabi bu olayın birçok güzel yanı vardı ancak ailemin durumu çok iyi olmadığı için masrafları karşılamamız biraz zor olacaktı. Babam benim eğitim masraflarımı karşılamam için hemen ek bir işe girdi. Annemle de üniversitede ihtiyacım olan kıyafet, kitap ihtiyaçlarım için alışveriş yaptık. Aileme çok yük olmamak için çeşitli burslara başvurdum ve ihtiyacım kadar olan desteği almış oldum. Üniversiteyi okuyacağım şehre giderek bir arkadaşla ev tuttuk. Orada gördüm ki benim gibi birçok öğrenci ev tutuyordu. Bu da kira fiyatlarının yüksek olmasına neden oluyordu. Tabi öğrencilerin gelmesiyle hareketlenen kafe, restoran, market gibi yerlerin kazancı da artıyordu. Okul zamanı kalabalık olan üniversite çevresindeki trafik ise bazen bizi de diğer vatandaşları da yoruyordu.

Arda’nın yaşadıkları ile ilgili anlattığı olaylar çok boyutlu değerlendirildiğinde aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz?

6 SOS C 557 28286 0 0 54002 369821366

A) Arda’nın üniversiteye gitmesi, aile bireylerinin hayatında değişiklere neden olmuştur.

B) Arda ve diğer öğrenciler üniversitenin olduğu yerde birçok gelişmenin yaşanmasına neden olmuştur.

C) Üniversite çevresine öğrencilerin gelmesi her yönden olumlu sonuçlar doğurmuştur.

D) Üniversite öğrencileri bölgede kira fiyatlarının artmasına neden olurken aynı zamanda işletmelerin de işlerinin artmasında etkili olmuştur. Öğretmen Örnek Kitabı

101

tonguç

Ünite 1 1.

TEST

Birey ve Toplum

4

Sosyal bilgiler dersi ile öğrenilen konuları ‘’Å’’ ile işaretleyiniz.

1 SOS A 557 28290 0 0 54001 942798187

a. Hak ve sorumluluklarının farkına varma b. Sayılarla hesaplama yapabilme c. Teknolojik ürünleri bilinçli kullanabilme d. Bulunduğu yerin krokisini çizebilme e. Canlıların biyolojik özelliklerini bilme f. Yaşadığı ülkenin dünya üzerindeki konumunu bilme g. Sözcük yapısı ve dil bilgisi kurallarını kavrayabilme h. Yaşadığı ülkenin diğer ülkelerle olan ekonomik, kültürel ve sosyal ilişkilerini öğrenme

tonguç

“PLASTİK ÇAĞINDA YAŞIYORUZ”

Dünya plastik kullanımının %50’si plastik ambalajdan oluşuyor ve bunların da çoğunluğu üretildiği yıl “çöp” olarak dünya ekosistemine dahil oluyor.

2050’DE

12

MİLYAR TON

Çöplerde ve ekosistem alanlarında yaklaşık 12 milyon ton plastik pet şişe olacak

740 Sadece Avrupa’da MİLYON sahilleri ve kıyıları DOLAR temizlemek için 740 milyon dolar harcanıyor.

50’Sİ

%

PLASTİK

AMBALAJLARDAN

OLUŞUYOR ÜRETİLEN TÜM

%99’u

PLASTİKLERİN

Deniz kuşlarının %99’u kullanılmış plastik yutmuş olacak

%79’u

çöplüklerde ve çevrede çözünmeden bekliyor.

PLASTİKLER DÜNYADA

13

MİLYAR DOLARLIK

%9’u

ZARARA NEDEN OLUYOR

2.

geri dönüşüme kazandırıldı.

“Plastik Çağında Yaşıyoruz” başlığı altında verilen bilgilerin çok boyutlu olarak değerlendirildiği ifadeleri “Å” ile işaretleyiniz.

2 SOS A 557 28290 0 0 54002 334719848

a.

Plastik atıkların artmasında plastik ambalaj kullanımının fazla olması ve plastiklerin çöpe atılmaması gibi birden fazla faktör etkili olmuştur.

b. Çevre kirliliğinin tek nedeni plastik atıkların doğaya atılmasıdır. c.

Gelecek yıllarda plastik atıkların doğal çevreyi ve ekonomiyi olumsuz yönde etkilemesi beklenmektedir.

d. Plastik atıklar hem doğayı hem de doğadaki canlıları olumsuz yönde etkilemektedir. e. Plastik kullanımının sadece doğal sistem üzerinde olumsuz etkileri vardır. tonguç

102

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Birey ve Toplum

3.

4

Görselde boş bırakılan yerlere uygun hak ve özgürlükleri yazınız.

3 SOS A 557 28290 0 0 54003 726391836

-----

1

2

-----

-----

4

3

-----

-----

5

-----

6

-----

7

8

-----

tonguç

4.

Verilen tanımların karşılıklarını ilgili boşluklara yazınız.

4 SOS A 557 28290 0 0 54003 337326833

Üyesi olduğumuz grup ya da kurumlarda üstlenilen görev a

-----

Toplumu oluşturan insanların her biri d

-----

Ortak bir amaç için bir araya gelen, aralarında etkileşim olan, en az iki kişiden oluşan topluluk b -----

Bir grup ya da kurumda bireylerin üstlendiği rollerin gereklerini yerine getirmesi c

-----

Bireyin içinde yaşadığı toplu- Bir kişiye kanunlarca tanınmış mun bir üyesi olma süreci ayrıcalık e

-----

f

-----

tonguç

5.

Aşağıdaki boş alanları verilen yönergelere göre doldurunuz.

5 SOS A 557 28290 0 0 54004 396611785

a. Dünya çocuklarını korumak ve yaşam koşullarını iyileştirmek amacıyla Birleşmiş Milletler tarafından kurulan yardım kuruluşunu yazınız.

-----------------------------------------------------

• Okul çağına gelmiş çocukların okula gönderilmemesi: - - - - -

• Devlet kurumları tarafından ücretsiz olarak uygulanan aşıların aksatılması veya hiç yaptırılmaması: - - - - -

• Ait olduğu grup veya kurumlarda çocukların kendini ifade etmesinin engellenmesi: - - - - -

• Çocukların savaş, çatışma ve doğal afet gibi durumlarda korunmaması ve gerekli önlemlerin alınmaması: - - - - -

b. Aşağıdaki durumlarda çocukların hangi hak ve özgürlüklerinin kısıtlandığını boş bırakılan alanlara yazınız.

Öğretmen Örnek Kitabı

103

tonguç

Ünite 2

TEST

Uygarlıkları Öğreniyorum

5

1. İyonlarda demokratik bir yönetim anlayışı

4.

vardı. Bu yönetim anlayışının sağladığı özgür düşünce ortamı İyonların; astronomi, tıp ve felsefe alanında ilerlemelerine zemin hazırlamıştır.

Buna göre İyonların insanlık tarihine katkısı hangi alanda olmuştur?

1 SOS B 557 28292 0 0 54005 524356276

A) Ticaret

B) Bilim

C) Ulaşım

D) Turizm

2. Urartular ile ilgili aşağıdaki bilgilerden han-

Milattan önce 7. yüzyıla kadar insanlar ticarette değiş tokuş yaparlardı ve değiş tokuş yaptıkları şeylerin arasında sığır, taş gibi taşınması zor olan şeyler vardı. Lidyalılar milattan önce 7. yüzyılda - - - - gibi nedenlerle parayı bulmuşlardır.

Metinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılamaz?

gisi yanlıştır?

2 SOS D 557 28292 0 0 54005 527998336

A) Mezarlarını ev ve oda biçiminde yapıp, mezarlara ölünün değerli eşyalarını koymuşlardır.

B) Kaya işçiliği, maden işlemeciliği ve su mimarisi gelişmiştir.

4 SOS A 557 28292 0 0 54005 555192695 tonguç

C) Asur çivi yazısını ve hiyeroglif yazısını kullanmışlardır.

A) faiz sisteminin hayata geçirilmesi B) takas sisteminin kullanışsız olması

D) Efes’ten başlayarak Mezopotamya’ya kadar uzanan “Kral Yolu’nu” yapmışlardır.

C) kolay taşınabilir bir değiş tokuş aracı olması D) ticareti kolay hâle getirmesi

3.

5. Hititlerde evlilikler resmi nikâh ile yapılırdı.

Kız çocuklarına yüklü miktarda çeyiz verilir ancak mirastan pay almalarına müsaade edilmezdi.

Buna göre Hititler;

Görselde yer alan Ziggurat adlı yapının kullanım amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

I. askerî,

II. hukuki,

III. siyasi

A) Astrolojik gözlem

B) İbadet yeri

alanların hangilerinde çalışmalar yapmışlardır?

5 SOS A 557 28292 0 0 54005 496375112

3 SOS C 557 28292 0 0 54005 729543793

C) Ticaret merkezi

A) Yalnız II.

B) I ve II.

D) Gıdalar için depo alanı

C) I ve III.

D) II ve III.

tonguç

104

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Uygarlıkları Öğreniyorum

5

6.

HİTİTLER

FRİGLER

U

OL

D NA

A

R

İYONLA

R

ILA

L YA LİD

URARTULAR

M

EZ

O

PO

BABİLLER

TA

M

YA

ASURLAR SÜ R

LE

ER

M

K

Anadolu ve Mezopotamya Uygarlıkları Haritası

Anadolu ve Mezopotamya toprakları tarih boyunca birçok medeniyetin yerleşim yeri olarak tercih ettiği topraklar olmuştur.

Bu durumun nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

6 SOS D 557 28292 0 0 54005 431323451

A) Ticari faaliyetlerin geliştiği bir bölge olması B) Verimli topraklara ve önemli su kaynaklarına sahip olması C) Hayvancılık faaliyetleri için uygun olması D) Ulaşım imkânlarının kısıtlı olması

tonguç

7.

Hammurabi Kanunları,

• Bir kişi kendisiyle aynı sınıftaki bir kişinin dişine zarar verirse onun da dişi çekilir.

• Bir hırsız duvar delerek bir eve girmişse, o deliğin önünde cezalandırılır.

Buna göre Hammurabi Kanunları ile ilgili,

I. Kısasa kısas uygulaması yapılmıştır.

II. Kanunların uygulandığı medeniyette halk sosyal sınıflara ayrılmıştır.

III. Medeni hukuka örnek oluşturmuştur.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

7 SOS A 557 28292 0 0 54005 518266372

A) I ve II. Öğretmen Örnek Kitabı

B) I ve III.

C) II ve III.

105

D) I, II ve III. tonguç

Ünite 2

TEST

Kültür ve Miras

1.

6

Diyagramda verilen bilgilerin hangi İlk Çağ uygarlığına ait olduğunu yazınız.

1 SOS A 557 28301 0 0 54005 482482945

Ölümden sonra yaşam inancı vardı. Bu nedenle ölen kişilere oda mezarlar yapar ve bu kişilerin eşyalarını yanlarına koyarlardı.

Önemli işlerin karara bağlandığı Pankuş adlı bir meclis vardır.

------------a

--------------a

Kralları ve soylu kişiler için tepe görünümlü mezarlar inşa etmişlerdir. Bu mezarlara tümülüs adı verilir.

Şehir devletleri hâlinde yaşamışlardır. En ünlü şehir devletleri İzmir, Efes, Foça ve Milet’tir.

--------------b

------------Kralın en önemli yardımcısı Tavananna adı verilen kraliçedir.

-------------

Yıllıklarını Tanrılara hesap vermek amacıyla tutmuşlardır.

b c

Devlet Y

c

Tarım ve hayvancılığı korumak için oldukça sert kanunlar yapmış- d lardır.

Ek

on

-------------

Di n

Anadolu Uygarlıkları

om

d

zellikleri îÖ

i etim ön

ik Özellikle

------------Kibele en büyük toprak ve bereket tanrıçasıdır.

----------Çok tanrılı dini inanış vardır.

ri

e

----------------------------------------------------

a

c

d

f

Paranın icadı ile takas (değiş-tokuş) usulünü sona erdirmişlerdir.

Akdeniz ve Karadeniz’de koloniler kurarak deniz ticaretinde ileri gitmişlerdir.

Maden işlemeciliği, taş işçiliği ve kale yapımında ustalaşmışlardır.

Tapates denen halı ve kilimleri dokumuşlardır.

-------------

-------------

------------b

Tarımı geliştirmek için Şamran adı verilen su kanallarını yapmışlardır.

e

Tarihteki ilk ticaret yolu olan Kral Yolu’nu kullanmışlardır. Bu yol sayesinde ticarette merkez konumuna gelmişlerdir.

-------------

tonguç

-------------

--------------------

106

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Kültür ve Miras

2.

6

Haritada başkentleri verilen uygarlıkları yazınız.

2 SOS A 557 28301 0 0 54005 466641234

Hattuşaş

Gordion

Tuşpa

Sardes Efes

tonguç

3.

Tablodaki bilgileri eşleştiriniz.

3 SOS A 557 28301 0 0 54005 283541996

Özellikleri

Frigler Lidyalılar Urartular Hititler İyonlar

I. Özgür düşünce ortamı bilim, astronomi, sanat, tıp ve felsefe alanında ilerlemelerine zemin hazırlamıştır.

II. Eserlerinde genellikle taş kullanmışlardır. Bu nedenle günümüze ulaşan birçok eseri veya kalıntısı mevcuttur.

III. Mısırlılarla yaptıkları Kadeş Antlaşması, insanlık tarihinin ilk yazılı antlaşması olarak bilinir.

IV. Fibula denen çengelli iğne, günümüzde kullanılan çengelli iğnelerin tarihteki ilk örneği olarak kabul edilir.

V. Yapılışında katkıda bulundukları Kral Yolu, Doğu ile Batı arasında ticaretin gelişmesine katkı sağlamıştır. tonguç

4.

Aşağıdaki görsellerin ait olduğu uygarlıkları yazınız.

4 SOS A 557 28301 0 0 54005 611688987

Karum:- - - - -

Urgakina:- - - - -

a

b

Para:- - - - Öğretmen Örnek Kitabı

Anallar:- - - - -

c

d

Fibula:- - - - -

107

e

f

Hamburabi Kanunları:- - - - tonguç

Ünite 3

Afetler ve Çevre Sorunları -

TEST

Doğal Afetlerin Yaşamımıza Etkisi

1.

7

3.

III IV II

Bingöl'ün Karlıova ve Yedisu ilçelerinde yoğun kar yağışı nedeniyle okullar bir gün tatil edildi. Sadece fırınların açık olduğu Karlıova'da 47 köyün yolu kapandı. Öte yandan köylerde yaşayan insanlara gerekli tıbbi destek sağlanamıyor.

I

Haritada numaralandırılarak verilen alanlardan hangisinde çığ olayının görülme ihtimali daha fazladır?

3 SOS A 557 28314 0 0 54016 238676542

A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

Metinde Bingöl’de yaşanan çığ felaketinin aşağıdakilerden hangisi üzerindeki etkisine değinilmemiştir?

1 SOS D 557 28314 0 0 54017 578988532

B) Eğitim

C) Sağlık

D) Turizm tonguç

A) Ulaşım

4.

2.

I. Sel

Dere yataklarına yerleşim yapılması engellenmelidir.

II. Heyelan Dik yamaçlarda ağaçlandırma çalışmaları yapılmalıdır.

III. Çığ

Konutlar yumuşak zemin ve fay hatları üzerine yapılmalıdır.

IV. Deprem Konut yapımında kullanılan malzeme dayanıklı ve kaliteli olmalıdır.

Rize şehrimizde hemen hemen her yıl sel felaketleri görülmektedir.

Rize’de yaşanan sel felaketinin nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

4 SOS B 557 28314 0 0 54016 363476746

Tabloda verilen doğal afet ve alınması gereken önlem eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Aşırı yağışların olması

A) I.

D) Bitki örtüsünün tahrip edilmesi

2 SOS C 557 28314 0 0 54016 658516336

tonguç

B) II.

C) III.

D) IV.

108

B) Kır yerleşmelerinin olması C) Nehir taşkınlarının yaşanması

Öğretmen Örnek Kitabı

Afetler ve Çevre Sorunları -

TEST

Doğal Afetlerin Yaşamımıza Etkisi

7

5.

Tayland’da ailesi ile tatil yapan İngiliz öğrenci, yaklaşık 100 kişiyi ölümden kurtarmıştır. Tilly adındaki İngiliz kız, yaşanan depremin ardından suyun kabarcıklar çıkarıp çekilmeye başladığını fark edince çevresindekileri uyarmıştır. Uyarıları dikkate alan Tayland sakinleri alanı hızla tahliye etmiştir.

İngiliz öğrenci aşağıdaki doğal afetlerin hangisinden insanları kurtarmıştır?

5 SOS A 557 28314 0 0 54017 518932664

A) Tsunami

B) Çığ

C) Heyelan

D) Yangın

tonguç

6.

Geçtiğimiz yaz Avustralya yetkilileri yeni bir filtreleme sistemi kurdu. Sistem akıl almaz derecede basit ve faydalı. Hem devlet, hem de vatandaşlar şimdiden faydasını görmeye başladılar.

Avustralya yaptığı filtreleme sistemi ile aşağıda verilen çevre sorunlarından daha çok hangisine çözüm bulmayı amaçlamıştır?

6 SOS B 557 28314 0 0 54017 227943656

A) Hava kirliliği Öğretmen Örnek Kitabı

B) Su kirliliği

C) Erozyon

109

D) Toprak kirliliği tonguç

Ünite 4

TEST

Teknoloji ve Toplum

8

1.

Teknoloji bağımlılığının neden olduğu sorunlar arasında; gözlerde yanma, boyun kaslarında ağrı ve sertleşme, beden duruşunda bozukluk, elde uyuşukluk ve halsizlik yer alır.

4.

Bir internet platformu teknolojik gelişmelerin hayatımıza etkilerini anlatan “Siyah Ayna” adlı bir dizi yayınladı. Dizinin adı çok ilgi çekti.

Verilen parçada teknoloji bağımlılığının;

Şimdi yapmanız gereken şu: Telefonunuzu elinize alın ve uyku modundayken ekrana bakın. Ne görüyorsunuz? Kara bir aynadaki yansımanız değil mi? Evet… Siyah ayna adı aslında televizyon ya da telefonların ekranından geliyor. Orada gördüğümüz karanlık yansıma, aslında bizi ekranlara hapseden ve bu hapis hayatından keyif aldıran bir sistemin uyarısı. Siyah ayna dizisinin bizi ikaz ettiği şey de bu zaten.

Verilen parçada aşağıdakilerden hangisine dikkat çekilmek istenmiştir?

I. fiziksel,

II. psikolojik,

III. toplumsal

alanların hangilerine olan etkilerine değinilmiştir?

1 SOS A 557 28319 0 0 54020 747855467

A) Yalnız I.

B) Yalnız II.

C) I ve III.

D) II ve III.

4 SOS B 557 28319 0 0 54020 458723689

A) Siber zorbalık B) Teknoloji bağımlılığı - - - - : Bir sanayi dalı ile ilgili yapım yöntemlerini, kullanılan araç, gereç ve aygıtları kapsayan bilgi, uygulama bilimi.

Verilen tanım aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir?

C) Aile içi iletişim eksikliği D) Yalnızlaşma tonguç

2.

2 SOS A 557 28319 0 0 54020 783238344

A) Teknoloji B) İnternet C) Basın D) Sosyal Medya

3.

Teknolojiyi kontrollü kullanmayan insanlar teknoloji bağımlısı hâline gelebilirler. Teknoloji bağımlıları sosyal hayattan ve toplumsal ilişkilerden uzak kalmayı tercih ederler.

Aşağıdakilerden hangisine duyulan bağımlılık teknoloji bağımlılığı olarak değerlendirilemez?

3 SOS D 557 28319 0 0 54020 934921527

A) Televizyon

B) Telefon

C) Bilgisayar

D) Kitap

tonguç

5.

Ayşe Hanım oğlunun internet kullanırken çok fazla zaman geçirmesinden şikâyetçidir. Bu soruna bir çözüm yolu bulmak için hafta sonu düzenlenecek olan “İnternet Bağımlılığı ve Kontrolü” seminerine katılacaktır.

Buna göre Ayşe Hanım katıldığı seminerde aşağıdakilerden hangisini öğrenmiş olabilir?

5 SOS C 557 28319 0 0 54020 182421169

A) Bağımlılığı kontrol altına almak için evde internet kullanımını yasaklama B) Bağımlıya karşı gerektiğinde fiziksel güç uygulama C) Bağımlılığı azaltmak için çeşitli aktiviteler düzenleme D) Bağımlıyı sevdiği şeylerden alıkoymakla tehdit etme

110

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Teknoloji ve Toplum

8

6.

1980’LER

1990’LAR

2000’LER

Verilen görsel, teknolojinin hangi olumsuz etkisine vurgu yapmıştır?

6 SOS B 557 28319 0 0 54020 795365766

A) Bilgisayar başında çok fazla zaman geçirirsek göz ve beden sağlığımızın bozulacağına B) Çevremiz ile iletişimimizin zamanla kopacağına C) Görüntü ve ses kirliliğine sebep olduğuna D) İnternet aracılığıyla kötü alışkanlıklar kazanılacağına

Öğretmen Örnek Kitabı

111

tonguç

Ünite 4 1.

TEST

Bilim, Teknoloji ve Toplum

9

Görseldeki bilgilere göre tablodaki bilgileri değerlendiriniz.

1 SOS A 557 28325 0 0 54020 145558734

Teknolojik Ürün Kullanma Eğilimi Raporu Teknolojik ürünler %10 ile en çok harcama yapılan 4. kalem Ulaşım

%16

Teknolojik Ürünleri

Gıda

%18

%10

Haberleşme Sağlık Eğitim Kültür & Sanat Diğer

Konut

%25

Tüketicileri en çok heyecanlandıran teknoloji akımları YAPAY ZEKA

%48

SANAL GERÇEKLİK

%19

3 BOYUTLU YAZICI

%19

NESNELERİN İNTERNETİ

%13

Tüketicilerin %50’si 2018’de cep telefonunu değiştirmek istiyor.

%50

Özellikleri

a. Teknoloji ürünleri hayatımızın önemli bir parçası hâline gelmiştir.

Evet

Hayır

b. Cep telefonu kullananların yarısının ürünlerini değiştirmek istemesi tüketim alışkanlığının bir göstergesidir. c. Yapay zeka günümüzde her alanda kullanılmaktadır. d. Sağlık harcamaları oranı teknolojik ürün harcamalarından azdır. e. Cep telefonu dünyanın her yerinde en fazla kullanılan teknolojik üründür. f. Teknolojik ürün kullanımında Türkiye ilk sıralarda yer almaktadır.

tonguç

112

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Bilim, Teknoloji ve Toplum

2.

9

Numaralandırılarak verilen görsellerle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

2 SOS A 557 28325 0 0 54020 816953419

I

II

III

a. Teknolojinin insan hayatına olumsuz etkilerine kaç numaralı görseller örnek gösterilebilir?

-----------------------------------------------------

-----------------------------------------------------

-----------------------------------------------------

-----------------------------------------------------

b. İnsanların sosyal medya gibi ortamlarda kendini olduğundan farklı gösterme eğilimi hangi görselde vurgulanmıştır? c. İnsanların sosyal medya bağımlılığını vurgulayan görseller hangileridir? d. “Teknolojinin gelişmesi ile insanlar iş gücünde yerini teknolojik alet ve makinelere bırakmaktadır.” diyen bir kişi, hangi görseli ifadesine örnek olarak gösterebilir?

tonguç

3.

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

3 SOS A 557 28325 0 0 54018 235448339

a. Doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmak için dikkat edilecek unsurlardan üç tanesini yazınız.

•-----------------------------------------------------

•-----------------------------------------------------

•----------------------------------------------------b. Güvenilir bilgi içeriğine ulaşmak için hangi uzantılı sitelerde arama yapılmalıdır.

----------------------------------------------------c. Genel ağı güvenli kullanmak için dikkat edilmesi gerekenlerden üç tanesini yazınız.

•-----------------------------------------------------

•-----------------------------------------------------

•-----------------------------------------------------

Öğretmen Örnek Kitabı

113

tonguç

Ünite 4 1.

TEST

Bilim, Teknoloji ve Toplum

Teknoloji hayatımızı birçok alanda kolaylaştırdı. Teknoloji sayesinde dünyanın neresinde olursa olsun sevdiklerimizle iletişim kurabiliyoruz. Akıllı telefonlar ile bankacılık, ulaşım, eğitim vb. alanlarda işlerimizi halledebiliyoruz. İletişimin bu gibi olumlu yönleri yanında olumsuz yönleri de bulunmaktadır. Sanal ortamdaki iletişim yaygınlaşırken yüz yüze iletişim giderek azalmaktadır. Aile bireyleri bir araya geldiğinde sohbet etmek yerine televizyon, bilgisayar ve cep telefonu gibi araçlarla zaman geçirmeyi tercih ediyorlar.

10

3.

Teknolojinin gelişmesi birçok alanda hayatımızı kolaylaştırırken kültürümüzde, yaşam biçimimizde önemli değişikliklere yol açmıştır. Bu nedenle teknolojinin olumlu yönleri yanında olumsuz yönleri de olabilmektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi teknolojinin olumlu yanları arasında gösterilemez?

3 SOS B 579 29992 0 0 54020

A) Bankacılık işlemlerini sanal ortamda birkaç tuşa basarak yapabilmek B) Gerçek yaşam alanlarımızdan daha fazla sanal ortamlarda arkadaşlıklar kurabilmek

Metinden verilen bilgilerle teknoloji ile ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?

1 SOS D 579 29992 0 0 54020

C) Sevdiklerimiz nerede olursa olsun onlarla istediğimiz zaman iletişim kurabilmek

A) İnsanların hayatında sadece iletişim alanında fayda sağlamaktadır.

B) Aile bağlarını kuvvetlendiren en önemli unsurdur.

D) İnternet, televizyon, radyo gibi teknolojik alanlarda sesimizi birçok kişiye ulaştırabilmek

D) Hayatımızı kolaylaştırmanın yanında olumsuz yanları da bulunmaktadır.

2.

Geçmişte bayram öncesinde uzakta yaşayan yakınlara kart gönderilirdi. Cep telefonlarının kullanılmaya başlamasıyla kısa mesaj gönderilmeye başlandı.

Verilen örnek ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

tonguç

C) Sanal ortamdaki iletişimin artması ile yüz yüze iletişim artmıştır.

4.

Teknoloji sayesinde toplumsal bilincimiz de artmaktadır. İnsanlar çevresinde olan olaylara karşı daha duyarlı hale gelmektedir. Televizyon, radyo, İnternet gibi kitle iletişim araçlarıyla sorunlar daha büyük kesimlere hitap etmekte, aynı anda daha çok kişi bilinçlendirilmekte ve amaca giden yolda daha hızlı adımlarla ilerleme sağlanabilmektedir.

Teknolojinin yararları ile ilgili verilen bilgiden, teknolojinin aşağıdakilerden hangisinde artış sağladığına ulaşılamaz?

2 SOS B 579 29992 0 0 54020

A) Sanal ortamda iletişimin artması geleneklerimizde değişikliklere neden olmuştur.

B) Teknolojik gelişmeler geleneklerin tamamen ortadan kalkmasına neden olmuştur.

4 SOS D 579 29992 0 0 54020

A) İnsanların toplumsal bilincinde

C) Teknolojik gelişmeler toplumsal alanda değişikliklere neden olmuştur.

B) İnsanların çevresine karşı duyarlılığında C) Sorunların kitlelere ulaşmasında

D) Bayramlar geçmişte olduğu gibi günümüzde de kutlanmaktadır. tonguç

D) İnsanların arasındaki yüz yüze iletişimde

114

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Bilim, Teknoloji ve Toplum

10

5.

Bu görsel teknolojinin insan ve toplum üzerindeki etkisi kapsamında düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

5 SOS C 579 29992 0 0 54020

A) Teknoloji doğru kullanılmadığında bağımlılık yapabilir.

B) Teknolojinin dengesiz ve bilinçsiz kullanımı toplumsal duyarsızlığa neden olabilir.

C) Teknolojik gelişmeler yavaşlatılırsa insanlara zararları da azalabilir.

D) Teknolojinin bilinçsiz kullanımı insanları tembelleştirebilir. tonguç

6.

“Teknoloji duygu ve düşüncelerimizin kitlelere hızlı bir şekilde görsel ya da yazılı şekilde ulaştırılmasını sağlar.” diyen bir kişi, teknolojinin yararlarına yukarıdaki ifadesinden başka hangisini örnek olarak gösteremez?

6 SOS B 579 29992 0 0 54020

A) Ulaşımın hızlı ve güvenli olmasını sağlar.

B) Yüz yüze iletişimin azalmasına neden olur.

C) Günlük hayatımızı kolaylaştırır.

D) İstediğimiz ve merak ettiğimiz bilgilere kolay ulaşmamızı sağlar. tonguç

7.

Teknolojinin gelişmesi ile hayatımıza giren teknolojik ürünler de artmıştır. Bu ürünlerin belirli bir kullanım süresi olduğu için insanlar sürekli olarak kullandıkları bu ürünleri değiştirmektedir. Bu durumun olumsuz yanlarından bir tanesi insanların kullandığı teknolojik ürünleri daha zamanı dolmadan, kullanılabilir hâldeyken yenisiyle değiştirmesi ve ekonomik olarak bu ürünlere gereğinden fazla ve bilinçsizce paralar harcamasıdır.

Verilen bilgide insanların aşağıdaki hangi yöndeki tutumunun arttığından bahsedilmiştir?

7 SOS C 579 29992 0 0 54020

A) Üretim faaliyetlerindeki C) Tüketim alışkanlıklarındaki

B) Ticari faaliyetlerindeki D) Ekonomik uğraşlarındaki

tonguç

8.

İnsanların teknolojik cihazlara olan bağlılığı her an kullanıcılarda İnternet’e ulaşma isteği doğuruyor ve buna bağlı olarak geceleri kullanıcılar İnternet’te daha fazla vakit geçirebilmek adına uykularından vazgeçiyor. Ayrıca ekran ışığının uyku açtığına yönelik araştırmaları da hesaba kattığımızda teknolojinin uyku düzenimize olumsuz etkilerinin olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. http://www.webtekno.com

Verilen İnternet haberinde, insanların teknolojik cihazlara bağlılığının ortaya çıkardığı hangi sorundan bahsedilmiştir?

8 SOS A 579 29992 0 0 54020

A) Sağlık Öğretmen Örnek Kitabı

B) Sosyal

C) Kültürel

115

D) Ekonomik tonguç

Ünite 5

Yeni Fikirler Geliştirelim - Bilinçli Tüketici

1.

İnsan tek başına her işi yapamaz, yapsa bile gereğinden fazla emek ve zaman harcar. Fakat birlik beraberlik ve dayanışmanın olduğu bir yerde işleri halletmek daha rahat olur.

- - - - atasözü atalarımızın da işbirliğine önem verdiğini gösterir.

Parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılamaz?

TEST 11

4.

1 SOS A 557 28335 0 0 54026 172762459

A) Sakınan göze çöp batar.

Tonguç alışverişe her zaman liste yaparak çıkmaktadır.

Buna göre Tonguç için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

B) Yalnız taş duvar olmaz.

C) Akıl akıldan üstündür.

D) Birlikten kuvvet doğar.

4 SOS A 557 28335 0 0 54027 672122661

A) Gereksiz harcamalardan kaçındığı B) Alacağı mal veya hizmetlerin kaliteli olmasına dikkat ettiği I. Girişimci insanlar kararlı, çalışkan ve azimlidir.

II. Girişimci insanlar büyük maddi güce sahiptir.

III. Girişimci insanlar kısıtlı imkanlar ile çalışır.

IV. Girişimci insanlar yeni iş alanları oluşturarak işsizliğin önlenmesine katkı sağlar.

Verilen bilgilerden hangileri yanlıştır?

C) Alışveriş sonrası mutlaka fiş aldığı D) Aldığı ürünlerin son kullanma tarihlerini kontrol ettiği

tonguç

2.

2 SOS B 557 28335 0 0 54026 913551228

3.

A) I ve III.

B) II ve III.

C) I ve IV.

D) II ve IV.

Orhan Bey: İş yerimi açarken öncelikle bulunduğum yerde genel tüketim alışkanlıklarını belirledim. İnsanlar sabah erken saatlerde işe gittiklerinden kahvaltı öğününü geçiştirebiliyordu. Ben de paket kahvaltı sunmaya karar verdim. İşlerimde başta sıkıntı yaşasam da bugün ikinci şubemi açtım.

Orhan Bey ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

3 SOS D 557 28335 0 0 54026 888376315

A) Kolayca pes etmemiştir.

B) Gözlem yeteneği gelişmiştir.

5.

Bilinçli Alışveriş: Daha iyi bir yaşam için ihtiyaç duyulan yüksek kalitedeki mal ve hizmetleri uygun fiyata satın alarak para, zaman, enerji vb. kaynaklardan üst düzeyde yarar sağlamaktır. Kişi alışveriş sırasında kendisine bazı sorular sormalıdır.

Buna göre bilinçli bir tüketicinin kendisine aşağıdaki sorulardan hangisini yöneltmesi beklenmez?

5 SOS D 557 28335 0 0 54027 847127985

A) Satın alınan mal ya da hizmete gerçekten ihtiyacım var mı?

B) Ürün tasarlandığı gibi amacına hizmet ediyor mu?

C) Yenilik ve değişimlere açıktır.

C) Malın satın alınmasında kullanılabilecek tüm bilgilerden yararlandım mı?

D) Kendi bildiğini okumayı sevmektedir.

D) Bu ürün piyasadaki en pahalı ürün mü?

tonguç

116

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Yeni Fikirler Geliştirelim - Bilinçli Tüketici

6.

11

BAŞARMAK İÇİN ÇOK MU FAKİRSİNİZ? Whatsapp’ın kurucusu Ukraynalı Jan Koum’un fakirlikten milyardeliğe ulaşan hayatı

1976 16 18 Annesi ABD’ye göç etti.

Ukrayna’da doğdu Parasızlıktan yemek kuponları topladı

21

30 32 Yahoo’da çalıştı

Kapıcı olarak çalıştı

Whatsapp’ı bırakmayı düşündü

Üniversiteye başladı (nefret etti) bıraktı

Yahoo’dan ayrıldı Whatsapp’a başladı

Kod yazmayı öğrendi

37 Whatsapp’ı Facebook’a 19 milyar dolar’a sattı.

(Boks antremanlarına devam ediyor.)

Ve bu değer Ukrayna’nın GSYİH’sinin 1/10’u (gayri safi yurtiçi hasıla)

Görseldeki bilgilerden hareketle bir girişimcinin aşağıdakilerden hangisine sahip olması gerekir?

6 SOS C 557 28335 0 0 54026

A) Sermayeye

B) Karamsarlığa

C) Kararlılığa

D) Yabancı ortağa

tonguç

7.

Roni, yaz aylarında güneş ışınları nedeniyle gözleri kamaşan köpeğine teknoloji bakımından yenilenmiş bir gözlük yaptı. Roni gözlüklerin fotoğraflarını sergilemek için bir internet sitesi açtı ve insanlar gözlükleri çok beğendi. Roni’nin belirttiğine göre insanlar gözlük takmış köpekleri görmeyi seviyorlar. Roni’yi şaşırtansa diğer köpek sahiplerinin de bu gözlüklerden istemesi oldu. Roni yazılımcı ve tam zamanlı işi olan bir insan olarak hiçbir zaman böyle bir iş yapmayı planlamadığını belirtmiştir. Her yeni siparişte bir çift gözlük alarak bunları dört ayaklı müşterileri için modernize etti.

Satışlar arttıkça firma açmaya karar verdi. Doogles firması 2002 yılında 30.000 gözlük siparişi aldı.

Verilen girişimcilik örneği ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

7 SOS C 557 28335 0 0 54026 879556677

A) İhtiyaç giderme amacıyla yapılmıştır.

B) Ekonomik fayda sağlanmıştır.

C) Kendini kanıtlama isteği ön plandadır.

D) Topluma hizmet sunulmuştur.

Öğretmen Örnek Kitabı

117

tonguç

Ünite 5 1.

Köyden çıkan Nişantaşı markası Yok olmaya yüz tutmuş kültürel değerlerden bir marka çıkarmayı başaran 22 yaşındaki üniversite öğrencisi Yasin Sert aynı zamanda artık kullanılmayan kıyafetlerden yeni ürünler tasarlayarak geri dönüşüme de katkı sağladı.

12

3.

Mehmet Ali Kağıtçı, ülkemizde selüloz ve kağıt fabrikasının kurulmasına öncülük etmiştir. Aynı zamanda ham maddesini Kütahya’dan karşıladığı kaolin (porselen yapımında kullanılan beyaz kil) cevherinin de işletilmesini sağlamıştır.

Buna göre Mehmet Ali Kağıtçı ülkemizde hangi alanda girişimciliğe öncülük etmiştir?

3 SOS C 398 17457 0 0 54026 252653312

Genel Ağ Haberi 03.05.2017

TEST

Yeni Fikirler Geliştirelim - Bilinçli Tüketici

A) İletişim

B) Ulaşım

C) Sanayi

D) Tarım

Yukarıdaki genel ağ haberine göre Yasin Sert için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

1 SOS C 398 17457 0 0 54026 127527331

A) Eski kuralları çağdaş yeniliklerle yorumladığı B) Ülke ekonomisine katkıda bulunduğu C) Riskten uzak durduğu

4.

Herhangi bir malı satın alarak kullanan, para karşılığı hizmetlerden yararlanan kişilere tüketici adı verilir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi tüketici değildir?

tonguç

D) Geniş bir hayal gücüne sahip olduğu

4 SOS D 398 17457 0 0 54027 297652997

A) Marketten yumurta alan kişi B) Pansiyonda kalan turist C) Uçakla seyahat eden yolcu D) Tarlaya tohum atan çiftçi

2.

Hızla değişen dünyadaki beklentileri doğru okuyamadık, değişimi göremedik ve geride kaldık. Şirketimizi satmak zorunda kaldık.

5.

Satılan bir malın taşıması gereken özellikleri taşımaması durumunda tüketici olarak;

Bir telefon firmasının CEO’sunun ağlayarak yaptığı bu açıklamaya göre şirket sahipleri aşağıdakilerden hangisini yaparsa yeniden satışları artabilir?

I. Malın ücretsiz olarak onarımı

A) Teknolojik gelişmeleri ve yenilikleri takip ederlerse

II. Maldaki ayıp oranında indirim talep etme

III. Malı eskisiyle değiştirme

B) Tasarruf sağlarlarsa

5 SOS C 398 17457 0 0 54027 169496233

haklarından hangilerini kullanabiliriz?

2 SOS A 398 17457 0 0 54026 589291316

C) Öz güven sahibi olurlarsa

A) Yalnız III.

B) II ve III.

D) Dağıtım ağını geliştirirlerse

C) I ve II.

D) I ve III.

tonguç

118

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Yeni Fikirler Geliştirelim - Bilinçli Tüketici

12

6.

Çinli bir çiftçi tarla sulamak için ilginç bir yönteme başvurdu. Hortumu balonlara bağlayıp yüzlerce dönüm tarlayı tek seferde suladı. Çiftçi önce, su deposu ve pompayı tekerlekli bir araca yerleştirdi. Sonra da hortumu büyük balonlarla bağlayıp tarlanın üzerinde havalanmasını sağladı. Her şeyi hazırladıktan sonra su pompasını çalıştırdı. Kocaman tarla tek seferle sulandı.

Buna göre Çinli çiftçinin gerçekleştirdiği bu girişim ile aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söylenemez?

6 SOS A 398 17457 0 0 54026 367435494

A) Daha fazla insan çalıştırmak

B) Zamandan tasarruf sağlamak

C) Çiftçilere örnek olmak

D) Su tasarrufu sağlamak

tonguç

7.

Beyefendi! Bu ürünün raftaki fiyatı böyle değildi.

Satın alacağımız bir ürünün raf fiyatı ile kasa fiyatı arasında fark olması hâlinde aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?

7 SOS B 398 17457 0 0 54027 446531624

A) Ürünü almaktan vazgeçmeliyiz.

B) Düşük olan fiyatı ödemeliyiz.

C) Mahalle muhtarına gitmeliyiz.

D) Yeni ürün talep etmeliyiz tonguç

8.

Tüketici olarak bazı haklarımız olduğu gibi sorumluluklarımız da vardır.

Aşağıdakilerden hangisi bu sorumluluklarımızdan birisi değildir?

8 SOS D 398 17457 0 0 54027 493731434

A) Dayanıklı tüketim maddeleri satın aldıktan sonra garanti belgesini onaylatmak B) Alacağımız ürünün üzerinde TSE damgasının olmasına dikkat etmek C) Gıda ürünleri alırken son kullanım tarihine bakmak D) Alışverişlerde ihtiyaçlarımızdan önce hoşumuza giden ürünleri almak Öğretmen Örnek Kitabı

119

tonguç

Ünite 6 1.

I. Vali:

II. Kaymakam:

TEST

Yaşadığım Yerin Yönetimi

13

Verilen yöneticilerin göreve geliş şekli sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

3.

Ulusal Egemenlik: Egemenliğin kişilere veya belli zümrelere değil, doğrudan doğruya millete ait olmasıdır.

Türkiye’de ulusal egemenliğin yönetime yansıdığı kurum aşağıdakilerden hangisidir?

1 SOS C 557 28341 0 0 54032 565196997

I

II

A) Atama

Seçim

B) Millî Savunma Bakanlığı

B) Seçim

Seçim

C) Emniyet Genel Müdürlüğü

C) Atama

Atama

D) Türk Tarih Kurumu

D) Seçim

Atama

3 SOS A 557 28341 0 0 54032 423292849

A) Türkiye Büyük Millet Meclisi

tonguç

4.

Yönetim Birimleri

Yöneticileri

I. İl

Vali

II. İlçe

Muhtar

III. Köy

Kaymakam

IV. Ülke

Cumhurbaşkanı

Tabloda yapılan eşleştirmelerden hangi ikisi yer değiştirirse tablo doğru olur?

4 SOS C 557 28341 0 0 54032 486483811

2.

Lösemili Çocuklar Vakfı (LÖSEV)

Sağlık alanında hizmet veren bir sivil toplum kuruluşudur. Lösemi, kan kanseri hastalığıdır.

Vakfın temel amacı, lösemili çocukların sağlık ve eğitim başta olmak üzere her türlü ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olmaktır.

C) Lösemili çocukların kendilerini geliştirmelerine yardımcı olmak D) Ülkede lösemili çocuklara yardım eden kuruluş sayısını arttırmak tonguç

120

C) II ve III.

D) III ve IV.

Cumhurbaşkanı yürütme yetkisi ve görevi, cumhurbaşkanı tarafından anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir. Cumhurbaşkanı olabilmek için bazı şartları yerine getirmek gerekir.

Aşağıdakilerden hangisi cumhurbaşkanı olabilme şartlarından biridir?

2 SOS D 557 28341 0 0 54032 347792664

B) Lösemili çocuklar ve ailelerinin durumları ile ilgili toplumu bilinçlendirmek

B) I ve IV.

5.

Lösemili Çocuklar Vakfı (LÖSEV) ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Lösemili bireylerin iyileşmesi için kalıcı çözümler üretmek

A) I ve II.

5 SOS B 557 28341 0 0 54032 967143573

A) Milletvekili olmak B) Yüksek öğrenim görmüş olmak C) Yabancı bir dil bilmek D) 25 yaşını doldurmuş olmak Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Yaşadığım Yerin Yönetimi

13

6.

Yeşilay, vapurda ve iskelede insanlar arasında dolaşan astronot kıyafeti giyen kişiyle toplumun dikkatini çekmek için etkinlik düzenledi. Dağıtılan broşürlerde sigarayı bıraktıktan 20 dakika sonra nabız ve hızlı soluk alıp vermenin normale döndüğü, 8 saat sonra kandaki oksijen düzeyinin normalleştiği, 48 saat sonra azalan koku ve tat duyusunun düzeldiği, 72 saat sonra enerji düzeyinin arttığı, 2-12 hafta sonra vücuttaki dolaşımın düzeldiği, 1 yıl sonra kalp hastalıkları riskinin yüzde 50 azaldığı, 5 yıl sonra kalp krizi ve solunum yollarıyla ilgili kanserlere yakalanma riskinin yüzde 50'ye düştüğü, 10-15 yıl sonra ise kalp krizi geçirme olasılığının sigara içmeyenlerle aynı seviyeye indiği ve akciğer kanserine yakalanma riskinin içenlere göre yarı yarıya azaldığı bilgileri yer alıyor.

Verilen bilgilere göre Yeşilay ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

6 SOS D 557 28341 0 0 54032 513241474

A) Madde bağımlılığını önlemeye çalıştığı B) Zararlı alışkanlıklara karşı toplumu bilinçlendirmeyi hedeflediği C) Pasif içiciliğe dikkat çekmek istediği D) Vakıf eserlerinin korunmasını amaçladığı

tonguç

7.

Tonguç Bey: Halkı üretime katılma noktasında teşvik ederim.

Metehan Bey: Şehirdeki tarihi mekanların restore edilmesini sağlarım.

Gönül Hanım: Hastane ve polikliniklerin iyileştirilmesini sağlarım.

Yukarıdaki kişilerin görevli oldukları idari birimler düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi açıkta kalır?

7 SOS A 557 28341 0 0 54032 446335661

A) İl Emniyet Müdürlüğü B) İl Sağlık Müdürlüğü C) İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü D) İl Tarım Müdürlüğü Öğretmen Örnek Kitabı

121

tonguç

Ünite 7

TEST

Turizm ve Uluslararası İlişkiler

1.

I. İnsanlar arasında kültürel etkileşim sağlar.

II. Ekonomik gelir ve döviz sağlar.

III. Ülke ihracatının artmasını sağlar.

IV. Ülke nüfusunun azalmasına neden olur.

Verilenlerden hangileri turizmin faydaları arasında gösterilemez?

14

3.

Turizm: İnsanların başka yerleri görmek, tanımak, dinlenmek, eğlenmek, alışveriş yapmak vb. için yaptıkları gezilere denir.

Aşağıdakilerden hangisi turizmin sağladığı ekonomik faydalardan biridir?

3 SOS B 557 28348 0 0 54039 822365318

A) İnsanlar arasında kültürel bağların kurulup gelişmesini sağlaması

1 SOS D 557 28348 0 0 54039 628256646

A) I ve II.

B) I ve IV.

C) II ve III.

D) III ve IV.

B) Turizm ile ülkenin döviz gelirinin artması C) Turizm ile sosyal etkinliklerin artması D) Turizm ile ülkelerin ortak miraslarının artması

Bilgi: Turizm, iç ve dış turizm olmak üzere ikiye ayrılır.

Özcan Bey: Öğrencilerimle birlikte Azerbaycan’da yapılacak olan halk oyunları gösterilerine katılacağız.

Esra Hanım: Bu sene İstanbul’da Belgrad Ormanı’ndaki doğal güzellikleri göreceğiz.

Gönül Hanım: Öğrencilerimle 23 Nisan’da Anıtkabir’i ziyaret edeceğiz.

Metehan Bey: 23 Nisan’da üç gün sürecek Karadeniz turu düzenleyeceğiz.

Verilen etkinlikler düşünüldüğünde hangi öğretmenin yapacağı etkinlik farklıdır?

Tonguç İstanbul’un tarihî mekânlarını tek başına gezerken iki yeni arkadaş edinmiştir.

A) Özcan Bey

Buna göre turizmin aşağıdakilerden hangisini sağladığı söylenebilir?

4 SOS C 557 28348 0 0 54039 648245772

2 SOS A 557 28348 0 0 54039 842974563

tonguç

2.

4.

B) Esra Hanım

A) Turizm tarihi eserlere sahip çıkılmasını sağlar.

C) Gönül Hanım

B) Turizm yeni iş alanlarının oluşmasını sağlar.

D) Metehan Bey

C) Turizm farklı kültürlerin tanınmasına katkı sağlar.

D) Turizm ülkeler arası ticari ilişkilerin gelişmesini sağlar.

tonguç

122

Öğretmen Örnek Kitabı

TEST

Turizm ve Uluslararası İlişkiler

14

ZİYARETÇİ İSTATİSTİKLERİ

5.

Yabancı ziyaretçi 39,5 milyon Toplam ziyaretçi 46,1 milyon Yurt dışında ikamet eden vatandaş 6,6 milyon ALMANYA 4,5 milyon

2017'ye göre turist sayısı yüzde 21.45 arttı.

2018'de en çok ziyaretçi aldığımız ülkeler

GÜRCİSTAN 2,06 milyon İNGİLTERE 2,25 milyon RUSYA 5,96 milyon BULGARİSTAN 2,38 milyon

TÜRKİYE'DE TURİZM TÜRLERİ Sağlık ve termal turizmi

Kış turizmi

Yayla turizmi

Golf turizmi

Yat turizmi

Su altı dalış, kuş gözlemciliği, dağcılık

İnanç turizmi

Verilen bilgiler dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

5 SOS B 557 28348 0 0 54039 419213475

A) Türkiye’nin turizm gelirlerinde en önemli payı kış turizmi almaktadır.

B) Türkiye birçok ülkeden turistin ziyaret ettiği bir ülkedir.

C) Türkiye’yi ziyaret eden turist sayısı her yıl artmaktadır.

D) Türkiye’de birçok kişi turizm gelirleri ile geçim sağlamaktadır.

Öğretmen Örnek Kitabı

123

tonguç

CEVAP ANAHTARI

8.

SOSYAL BİLGİLER

SINIF

Sayfa

1. A

2. C

3. B

4. D

5. C

48

5. C

10

Test

1. B

2. B

3. B

4. C

5. C

50

4. A

5. B

12

Test

1. D 6. A

2. B 7. D

3. C 8. A

4. D

5. C

52

3. B

4. D

5. B

14

Test

1. A 6. D

2. A

3. D

4. C

5. B

54

2. A

3. B

4. A

5. D

16

Test

1. B 6. D

2. C 7. A

3. B 8. C

4. D

5. A

56

1. A 6. C

2. B

3. C

4. C

5. D

18

Test

1. C 6. B

2. A

3. C

4. C

5. C

58

1. B 6. C

2. D 7. C

3. C

4. B

5. A

20

Test

1. D

2. C

3. B

4. D

1. C 6. D

2. D

3. B

4. D

5. D

22

Test

1. D 6. C

2. B 7. C

3. A

4. A

5. C

62

1. C 6. C

2. D 7. A

3. B 8. B

4. D

5. B

24

Test

1. C

2. B

3. B

4. C

5. B

64

1. C 6. D

2. C

3. B

4. C

5. B

26

Test

1. B 6. A

2. A

3. B

4. D

5. A

66

1. C 6. C

2. D 7. C

3. B 8. B

4. C

5. B

28

Test

1. D 6. B

2. A

3. B

4. B

5. C

68

1. B 6. B

2. B 7. C

3. C

4. A

5. C

30

1. B 6. B

2. A 7. A

3. A 8. B

4. D

5. A

32

1. D 6. C

2. C 7. B

3. C 8. A

4. A 9. C

5. D

34

Test

1. C

2. C

3. D

4. B

5. B

72

1. C 6. D

2. B 7. A

3. A

4. B

5. C

36

Test

1. C

2. D

3. B

4. A

5. C

74

1. C 6. C

2. A

3. B

4. D

5. B

38

Test

1. B 6. B

2. B

3. B

4. D

5. C

76

1. A 6. B

2. D 7. A

3. D

4. B

5. C

40

Test

1. B 6. B

2. B

3. A

4. D

5. B

78

1. A 6. C

2. D 7. A

3. D

4. D

5. A

42

Test

1. B 6. D

2. D

3. A

4. A

5. D

80

1. C

2. A

3. C

44

Test

1. B 6. A

2. C 7. D

3. D 8. D

4. C 9. A

5. C

82

2. C

3. D

Test

1. A

2. B

3. B

4. A

1. D 6. B

2. C 7. A

3. D

1. C 6. D

2. A 7. B

1. A 6. C

Test

3

Test

4

Test

5

Test

6

Test

7

Test

8

Test

9

Test

10

Test

11

Test

12

Test

13

Test

14

Test

15

Test

16

Test

17

Test

18

Test

19

Sayfa

Test

1. D

2

SINIF

8

Test

1

7.

tonguç

1

2 3 4 5

6

7 8

9

10 11

6.

60

SINIF 1

2 3 4 5

6

Öğretmen Örnek Kitabı

SOSYAL BİLGİLER

CEVAP ANAHTARI Sayfa

Test

7

Test

8

Test

9

Test

10

Test

11

1. A 6. B

2. C

3. D

4. B

5. D

1. A 6. B

2. B 7. B

3. C 8. C

4. D

5. B

1. D 6. C

2. C 7. B

3. D 8. D

4. C 9. A

5. B

1. D 6. C

2. B

3. A

4. D

5. D

1. a. Ekonomik b. Resmi kalkınma yardımları 12 yılda 42 kat artmıştır. c. Barışçılık d. Evrensel

Sayfa

84

Test

6

86 88 90

7

SINIF Test

1. C

2. B

3. D

4. A

5. D

96

Test

Test

1. C

2. A

3. D

4. B

5. A

98

Test

1. B 6. C

2. D

3. B

4. A

5. D

1

2

Test

3

Test

4

8

9

100

2. a, c, d 3. 1. Özel Hayatın Gizliliği 2. Konut Dokunulmazlığı

3. Haberleşme Hürriyeti

4. Yerleşme ve Seyahat Hürriyeti

5. Din ve Vicdan Hürriyeti

6. Düşünce ve Kanaat Hürriyeti

7. Bilim ve Sanat Hürriyeti

8. Eğitim ve Öğretim Hakkı

4. a. Rol

5

d. Birey e. Sosyalleşme

c. Sorumluluk

f. Hak

10

Test

11

Test

12

b. Eğitim hakkı, Sağlık hakkı, Düşünce ve kanaat özgürlüğü, Güvenlik hakkı

Öğretmen Örnek Kitabı

3. C

c. Hittiler

a. Lidyalılar

c. Lidyalılar

e. İyonlar

b. Urartular

d. Urartular

f. Frigler

2. Sardes: Lidyalılar

Hattuşaş: Hititler

Efes: İyonlar

Tuşpa: Urartular

Gordion: Frigler

3. I. İyonlar

III. Hititler

IV. Frigler

II. Urartular

106

V. Lidyalılar

4. a. Asurlar

d. Frigler

b. Lidyalılar

e. Hititler

c. Sümerler

f. Babiller

1. D 6. B

2. C

3. A

4. B

5. A

108

1. A 6. B

2. A

3. D

4. B

5. C

110

1. Evet: a, b, d 2. a. II ve III

Hayır: c, e,f b. II

c. II ve III

d. I

112

• Virüs programı kullanmak Test

2. D 7. A

e. F rigler, İyonlar, Lidyalılar, Ururtular.

• Güvenli olmayan sitelerden dosya indirmemek

102

b. Grup

1. B 6. D

b. Frigler

d. Frigler

c. • Kişisel bilgileri paylaşmamak

5. a. UNICEF

Test

a. Urartular

b. ‘‘gov’’ ‘‘edu’’

d. Frigler

3. a. • B ir tek internet sitesinden alınan bilgiyle yetinilmemelidir.

• G üvenilir ve doğru bilgi verdiği bilinen internet sitelerinden yararlanılmalıdır.

• Bilgilerin güncel olup olmadığı dikkate alınmalıdır

1. a, c, d, f, h

c. Hititler

Ekonomik Özellikleri

Test

5.

a. Hititler b. İyonlar Dini Özellikleri

92

2. a. Dış ticaret açığı azalmıştır. b. Almanya c. Yapılan ihracat oranı artmıştır. d. Sanayi, Kimya, Elektronik

1. Devlet Yönetimi

4. A

5. A

z 104

Test

13

Test

14

1. D 6. B

2. B 7. C

3. B 8. A

4. D

5. C

114

1. A 6. C

2. B 7. C

3. D

4. A

5. D

116

1. C 6. A

2. A 7. B

3. C 8. D

4. D

5. C

118

1. C 6. D

2. D 7. A

3. A

4. C

5. B

120

1. D

2. A

3. B

4. C

5. B

122

tonguç

4’lü Motivasyon Denemeleri

Dört deneme tek k tapta! MEB müfredatı ve kazanımlarına %100 uygun, tamamı yen nes l sorulardan oluşan bu denemeler gerçek sınav deney m yaşatacak. K tapta denemeler n yanında, opt k form ve Deneme Anal z K tapçığı da bulunuyor. Opt k formla gerçek sınav deney m yaşanıyor, Anal z K tapçığı le sınav sonrası öğrenc n n kend sonucunu detaylı anal z edeb lmes sağlanıyor.

TOST (Temel, Orta, Sınav Tarzı )

TOST fas küller adım adım sınava hazırlıyor. Bu fas küllerdek sorular üç kısma ayrılıyor.

Temel sev ye sorular konunun tekrarını, Orta sev ye sorular hazmed lmes n , Sınav Tarzı sorular se sınava tamamen hazır olunmasını sağlıyor. Her fas külde o güne kadar şlenen konular bulunuyor. Tak b kolay, çözmes zevkl , hazırlığı tam!

Geri Sayım Denemeleri

LGS’n n b reb r provası bu denemelerle mümkün! Ger Sayım Denemeler , MEB’ n açıkladığı en güncel soru tarzlarıyla hazırlanır. Bu denemeler, sınav yaklaştıkça değ şen soru tarzlarına öğrenc n n alışmasını sağlar. Soruların tamamı yen nes l yorum becer ler n ölçme temell d r. Aynı zamanda PISA ve TIMS g b uluslararası sınavlara da uyumludur.

Akıl Notları

360° Kontrol Soruları

Evde, okulda, serv ste, metroda, otobüste kısaca her yerde! Akıl Notları b r cep k tabı. İç nde derslerde şlenen konuların kısa, renkl ve akılda kalıcı notları var. Bu notlar her zaman cepte taşınab l r, her yerde okunab l r.

Kısaca Akıl Notları le her an, her yerde konu tekrarı yapılab l r.

Her an yanında her konu kontrol altında! 360 Kontrol Soruları ç nde 360 çok özel soru bulunan b r cep k tabı. MEB müfredat ve kazanımlarına ve yen nes l sınav tarzına %100 uyumlu bu sorular bütün sene şlenen konuların tamamını kapsıyor ve konuların kavranıp kavranmadığını etk l b r şek lde ölçüyor.

Son Tekrar

Son Tekrar k taplarıyla, sınav başarısında deneme prat ğ kadar öneml olan etk l ve hızlı tekrar çalışması prat k şek lde yapılab l r. Son Tekrar ’larda konuların kısa, renkl , akılda kalıcı özetler le konu hatırlatılır, ardından sınav sorularıyla prat k yaptırılır. K taplar nce formuyla kolaylıkla taşınab l r, her yerde hızlıca tekrar yapılab l r.

LGS Nutuk Denemeleri

Yazılı Notları

3’lü Hedefim Derece Yeni Nesil Matematik

Paragraf ON Yazılı Notları

Sözel Mantık Sayısal Analiz

Tonguç Tanıtım Kılavuzu

Biz Kimiz?

Her şey bir hayal ile başladı. “Tonguç anladıysa herkes anlar.” dedik ve 2014 yılında yola çıktık.

Alanında uzman hocalarımızla hazırladığımız konu anlatımlarımızı, öğrencilerimizin en hızlı şekilde öğreneceği taktiklerle, gülerek ve sıkılmadan öğrenmelerini sağlamaya çalıştık. İstedik ki öğrencilerimiz öğrenirken yüzleri tatlı bir tebessümle, zihinleri aydınlıkla dolsun.

Türkiye’nin en büyük eğitim kanalında Rehberlik & Motivasyon videoları, ders taktikleri, yazılı provaları gibi pek çok yararlı içerik hazırladık.

LGS öğrencilerine ‘‘Asla yalnız yürümeyeceksiniz!’’ dedik ve ders ders kamp videoları hazırladık. Sene başından sene sonuna kadar tüm konuları hafta hafta anlattık.

‘‘Müzik, dersin gıdasıdır.’’ dedik, her dersin ilgili konularını şarkılarla tekrar ettik. Öğrenirken eğlenmeyi ihmal etmedik.

5. Sınıftan 12. sınıfa kadar öğrencilerin daimi yardımcısı olacak diğer eğitim kanallarımız…