Dnevne novine 05. maj 2016. by Dnevne Novine

5 DODATAK – CRNA GORA U II SVJETSKOM RATU, OBJAVLJUJEMO SJUTRA

10 GODINA CRNOGORSKE

NEZAVISNOSTI

Dnevne novine objavljuju svakog četvrtka do 21. maja specijalne dodatke o najznačajnijim događajima i datumima geneze crnogorske nezavisnosti

ČETVRTAK, 5. 5. 2016. BROJ 1446 GODINA V

KO SU BILI GOSTI POSLANIČKOG KLUBA DF

U Skupštini jedne i 7. bataljon Bez liste nema LEKS SPECIJALIS I DALJE ■5 NA ČEKANJU

■ 2 3

ni sjednice POSLANICI DF VRIJEĐALI ■3 OBEZBJEĐENJE:

“BITANGE I FUKARE” PODGORICA: NESTAO 11 GODIŠNJI DJEČAK

Sav grad traži Ognjena

AUTO PUT BAR BOLJARE ■ 6 7

Gradnja mosta Moračica počinje naredne nedjelje

■ 11

ZA NAJBOLJE PONUDE:

marketing@dnovine.me

+382 77 300 104

politika

opet traže tehničku vladu

Front opet zove na jedinstvo opozicije

Nakon što je Kolegijum otkazao sjednicu Parlamenta na kojoj je trebalo da se raspravlja o Sporazumu o fer i slobodnim izborima, Demokratski front pozvao je Demos, SDP, URA-u, Pozitivnu Crnu Goru i Demokrate da u Skupštini Crne Gore smijene Vladu Mila Đukanovića. Kažu da su se njihovi dosadašnji pregovori o vladi izbornog povjerenja pretvorilu u blamažu, cirkus, farsu i veliku komediju. “Na Kolegijumu smo čuli

tri različite ponude stranaka koje se svađaju oko mrvica u Đukanovićevoj vladi. Zato ih pozivamo sve, uključujući SDP, koja je ponižavana i čiji su ministri smjenjivani, da formiramo tehničku vladu. Imamo većinu”, poručio je lider DF-a Andrija Mandić. Funkcioneri DF-a su završili pres konferenciju skandirajući standardno „Milo lopove“. Izašli su iz Skupštine i poručili da će doći kada bude zakazana sjednica.

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

ko su gosti poslaničkog kluba d

I bivši pripadnici bataljona šetali S

eliko iznenađenje poslanika u Skupštini Crne Gore juče je izazvalo prisustvo desetak nepoznatih osoba koje su se prošetale parlamentom i ušle u prostorije Poslaničkog kluba Demokratskog fronta. Portal CdM sinoć je objavio imena tih građana. Vasilije Durutović, Božidar Buturović, Velimir Eraković, Đorđe Milović, Dejan Gojković i Goran Nikezić članovi su neformalne grupe obezbjeđenja Demokratskog fronta, takozvani redari DF, kojima je generalni sekretar Skupštine Siniša Stanković odobrio posjetu parlamentu. Iz policije je Dnevnim novinama potvrđeno da je u ovoj grupi bilo i nekoliko bezbjednosno interesantnih osoba i bivših pripadnika Sedmog bataljona.

■ Zahtjev poslat 25. aprila

Veršbov

ª 2bsº forum u budvi

Stoltenbergov zamjenik dolazi u Crnu Goru Zamjenik generalnog sekretara NATO ambasador Aleksandar Veršbov dolazi u Crnu Goru kako bi prisustvovao “2BS” Forumu, koji se održava u Budvi od petog do sedmog maja. “2BS” je međunarodna konferencija koja se bavi pitanjima globalne, transatlantske i bezbjednosti u Jugoistočnoj Evropi. Ove godine ima posebnu težinu, jer je Crna Gora zvanično pozvana da postane članica NATO. Panelisti na Forumu namaju standardne prezentacije. Naprotiv, svaki panel je vođen od strane iskusnog moderatora na dinamičan i interaktivan način kao što je npr. televizijska debata. Moderator ima zadatak da in-

tervjuiše paneliste, a da u isto vrijeme omogući interakciju sa publikom. Ciljna grupa Foruma su donosioci odluka, članovi parlamenta, predstavnici vlada, akademska zajednica, kao i druge ključne ličnosti iz oblasti vanjske politike i bezbjednosti. Veoma važna ciljna grupa Foruma je korporativni sektor, odnosno vlasnici i direktori kompanija. Osim najviših crnogorskih i političara iz regiona, svoje učešće na ovogodišnjem Forumu potvrdili su i ministar vanjskih poslova Turske Mevlut Čavušoglu i predstavnik američkog sekretara za odbranu za Evropu Robert Bel.

CdM je upitao generalnog sekretara Skupštine Sinišu Stankovića da objasni po kom pravilu im je dozvoljeno da uđu u parlament. “Postoji pravilo o unutrašnjem redu Skupštine na osnovu koga se vrši posjeta poslaničkim klubovima. Oni su to pravo iskoristili još 25. aprila i zatražili posjetu Klubu poslanika DF. Parlament je otvoren, a pošto je Poslanički klub DF poslao imena građana, a ne u kom svojstvu bi boravili u zgradi, nije bilo problema da se posjeta dozvoli”, objasnio je Stanković. Na pitanje da li bi im ulazak u zgradu bio dozvoljen da je bilo poznato da su u pitanju

Generalni sekretar Skupštine je očigledno zaboravio na član 9 Pravilnika o unutrašnjem redu u zgradi Skupštine po kojem se u vrijeme sjednice parlamenta u zgradu Skupštine mogu pustiti samo lica koja prisustvuju zasijedanju

članovi grupe obezbjeđenja DF, Stanković odgovara: “Jedino što smo mogli da zaključimo tada jeste da su to građani koji žele da posjete Klub DF, nijesmo mogli da znamo tada o kome se radi, niti su imena i prezimena, kao i brojevi ličnih karata nama išta značili”.

■ Zaboravili pravila

Prekršili sopstveni Pravilnik Za vrijeme održavanja sjednica Skupštine u vrijeme u zgradu Skupštine pored lica pozvanih na sjednicu, zaposlenih u Službi Skupštine i drugih lica koja imaju radne prostorije u zgradi Skupšti-

ne, mogu ulaziti i lica čije je prisustvo u zgradi potrebno iz razloga neposredno vezanih za održavanje sjednice i to po odobrenju generalnog sekretara Skupštine, odnosno lica kojeg on ovlasti.

nje sjednice. Stanković ima objašnjenje. “Nije uobičajeno da se podnosi zahtjev 10 dana ranije, a pošto nijesu naveli datum posjete mislili smo da će se ona desiti istog dana ili sjutradan. Na osnovu toga smo i odobrili posjetu”, rekao je Stanković. Postoji i striktno pravilo ko može sve boraviti u Skupštini kada je u toku sjednica. “Prema pravilu o unutrašnjem redu Skupštine tokom zasijedanja ulazak u parlament je dozvoljen ljudima čije je prisustvo neophodno da bi sjednica mogla biti održana”, objasnio je Stanković. Na pitanje zašto je broj policajaca koji pretresaju, ispostavilo se ne samo poslanike već i novinare, povećan, Stanković nije mogao da da odgovor. “To su pitanja koja generalni sekretar ne rješava. Shodno Zakonu o unutrašnjim poslovima i određenim propisama kojima se definiše zaštita ličnosti i objekata, to je pitanje za policiju”, zaključio je Stanković. E.D.N.

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

politika

demokratskog fronta

Foto: Facebook

i Sedmog Skupštinom

Građani koji su po spisku DF-a ušli u Skupštinu

Ulazak odobrio Stanković Policija je još prošlog četvrtka uveče razgovarala sa generalnim sekretarom Skupštine Crne Gore s obzirom da su po zakonu generalni sekretar i predsjednik Skupštine lica koja odobravaju ko može da koristi prostor unutar zgrade parlamenta, bilo da se radi o salama, holu ili prostorijama koje koriste poslanički klubovi. “Ponovo smo u utorak veče pozvali generalnog sekretara i pitali ima li podnijetih pismenih zahtjeva za ulazak u Skupštinu i decidno nam je odgovoreno da nema. Papir sa imenima onih koje je Demokratski front pozvao da budu prisutni u njihovom klubu dobili smo samo desetak minuta prije nego što su se pojavili i to preko prijavnice Skupštine. Na papiru je bio potpis generalnog sekretara Skupštine Siniše Stankovića. Policajci koji su u obezbjeđenju Skupštine ne odlučuju o tome ko će da uđe u zgradu parlamenta,

već se rukovode spiskom koji im dostavljaju iz nadležnih skupštinskih službi. Dakle, odgovornost za ulazak bezbjednosno interesantnih osoba, kakvi su pripadnici bivšeg Sedmog bataljona, na onima je koji su im odobrili ulazak”, kazali su DN iz vrha Uprave policije.

skandalozno ponašanje poslanika df u skupštini

Branko Radulović obezbjeđenje nazivao bitangama i fukarama Povratak poslanika DF-a u Skupštinu obilježio je juče verbalni sukob i gurkanje sa obezbjeđenjem na ulazu u Parlament. Nakon uvodnog aplauza, koji su frontovci dobili od radnika KAP-a i Radoja Dakića ispred Skupštine, uslijedio je verbalni obračun i gurkanje sa skupštinskim obezbjeđenjem. Na ulazu u Skupštinu juče je svakog dočekalo desetak policajaca, što ranije nije bio slučaj, jer su do sad svi gosti parlamenta prolazili samo regularnu kontrolu koju su pratila samo dva ili tri policajca. Obezbjeđenje obično nije kontrolisalo političare. Upravo to je naljutilo poslanika Branka Radulovića koji je odbio kontrolu. Tada je došlo do sukoba između poslanika i policajaca. Uz povike “bitange”, “fukare” a i konstataciju da je Skupština “njihova kuća”, a ne “sajovski bunker” poslanici su, poslije tri minuta, ipak ušli i ispred novinara kratko pozirali sa transparentom “Sloboda ili ništa” i povike “Milo, lopove!” “Sram vas bilo!”. To je Radulović poručio policajcima koji su pokušali da ga pretresu i, kako kažu, da ga tuku. “Niko ne može da nas tuče! A, pokušali su da nas tuku i torbu da mi okreću kao da je bomba”, živopisno je objasnio Radulović. “Dogovoreno je da se Skupština obrati Dušku Markovi-

Uz povike “bitange”, “fUkare” a i konstatacijU da je skUpština “njihova kUća”, a ne “sajovski bUnker”, poslanici sU, ipak, Ušli i ispred novinara pozirali sa transparentom “sloboda ili ništa” ću da bismo saznali ko je ovih 100 policajaca sa oružjem. Oni će ostati upisani crnim slovima. Ovo je narodna skupština i imaće obezbjeđenje i onoliko policajajca koliko joj priliči”, kaže on. Potom su pošli u kancelarije poslaničkog kluba u kom ih nije bilo devet mjeseci. Prema informacijama DN, razlog većeg broja policajaca u Skupštini je i to što su u zgradi i članovi neformalne grupe obezbjeđenja Demokratskog fronta - takozvani redari DF-a. Kao dokaz da su redari DFa bili u Skupštini, na Fejsbuku se pojavila i fotografija iz poslaničkog kluba DF-a, sa porukom “Mi uđosmo u Skupštinu. Da vidimo nove ministre, a bivše drugove”. Poslanik Demokratske partije socijalista Milorad Vuletić kaže da su čelnici Fronta pokušali da prenesu svo-

je ponašanje sa ulice u crnogorski Parlament, zajedno sa svojim takozvanim “obezbjeđenjem”. Bahati ulazak i ponašanje njihove “pratnje” neprimjereni su visokom skupštinskom domu, kaže Vuletić i dodaje da do sada nijesu zabilježeni u istoriji crnogorskog parlamentarizma. Kako ističe, najavom da su im nekadašnji pripadnici Sedmog bataljona Vojske Jugoslavije “specijalni savjetnici”, kao i zloupotrebom svojih poslaničkih funkcija koje su ignorisali tokom proteklih devet mjeseci, čelni ljudi DF-a su omalovažili crnogorsku Skupštinu i sve njene službe i pokušali da ponize državu Crnu Goru, praveći cirkus od njene najviše institucije. “Propao im je i ovaj pokušaj, kao i svi prethodni, zahvaljujući isključivo razumnoj reakciji nadležnih organa. Vika, prijetnje i psovke mogu biti i jesu karakteristika čelnika DF-a, ali im sigurno neće biti dozvoljeno da takvo uličarsko ponašanje prenesu sa svojih propalih performansa u Skupštinu Crne Gore”, poručuje Vuletić, apelujući na Predsjednika i Generalnog sekretara Skupštine da vode računa o dostojanstvu institucije na čijem su čelu i da, u skladu sa ovlašćenjima koja su im data, preduzmu mjere kako do ovakvih incidenata ne bi više nikada došlo. J.Đ.

marketing

Ä&#x152;ETVRTAK, 5. 5. 2016.

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

POLITIKA

5 Foto: Darko Jovanović

LEKS SPECIJALIS I DALJE NA ČEKANJU

Bez jedinstvene liste kandidata nema sjednice

jednica Skupštine na kojoj je trebalo da se raspravlja o izboru novih članova Vlade odložena je i nije poznato kada će biti održana. Razlog za odlaganje sjednice je to što opozicija ima dvije lista kandidata za ministre, umjesto jedinstvene, koja je bila uslov za postizanje dogovora. Jedan od predlagača posebnog zakona na osnovu kog bi se primijenio Sporazum o fer izborima Dritan Abazović kazao je nakon Kolegijuma Skupštine da sjednica Zakonodavnog odbora na kojoj je trebalo da bude razmatran leks specijalis nije održana, jer se on i Goran Danilović, kao potpisnici sporazuma nijesu pojavili na njoj. “Sjednica Zakonodavnog odbora nije mogla da bude održana jer nema jedinstvene opozicione liste koja se pominje u leks specijalisu. Kako tog dokumenta nema, nema ni sjednice Skupštine do daljnjeg”, rekao je Abazović novinarima u parlamentu. Ističe da neće potpisati nijednu listu koju nijesu sastavile SDP, Demos i URA. Te stranke su dale po jednog ministra i SNP-u ostavile da takođe izabere jednog.

■ ABAZOVIĆ:

MOŽDA I NE BUDE SPORAZUMA

Lider SNP-a Srđan Milić, međutim, ulazak u vladu uslovljava dobijanjem dvije fotelje.

“SNP ide na vodenicu DPSu. A, DPS uvijek ima ljude i u opoziciji koji su uvijek spremni da igraju za njih. Meni sve ovo liči na maslo DPS-a i jedne opozicione stranke”, naglasio je Abazović. Zato naglašava da “sporazuma i dogovora”, na kraju “možda i ne bude”. Prema njegovim riječima, leks specijalis nema nikakvog smisla, jer su se pojavili novi momenti i mogući su dvostruki aršini DPS-a u pristupu listama sa kandidatima za nove članove vlade koji su im dostavljeni. DPS, kako je naveo, mora da iznese jasan stav čiju listu smatra validnom i da li neko ko naknadno potpisuje Sporazum može da bude sudionik u tome. Demokratska partija socijalista očekuje da opozicija predloži jedinstvenu listu kandidata za ministre u prelaznoj vladi, a u slučaju da do toga ne dođe DPS je spreman da se novim razgovorima dođe do najkvalitetnijih rješenja, saopštio je politički direktor te partije Tarzan Milošević. “Poslije toliko pregovora, dobre volja koja je iskazana i s jedne i s druge strane, očeku-

DPS će pružiti priliku opoziciji da se dogovori jemo da se opozicija između sebe dogovori, shodno sporazumu da izađe sa jedinstvenom listom, sa kojom će nakon toga, premijer izaći pred Parlament. Siguran sam da imamo svi kapaciteta da to uradimo. U slučaju da se ne dogovore, DPS je spreman da ponovo sjednemo i da razgovaramo i da dođemo do najkvalitetnijih rješenja”, saopštio je Milošević i podsjetio da je cilj da se dođe do fer izbora koje će svi priznati.

■ MILIĆ:

NE ZANIMAJU NAS FOTELJE

Lider SNP Srđan Milić koga su pojedine opozicione partije označile kao glavnog krivca za nepostizanje dogovora, kaže da njegova partija neće biti prepreka za formiranje vlade izbornog povjerenja, bez obzira na to da li će u njoj biti ministara koje je predložila. On je juče kazao da su u skladu sa zakonom premijeru Milu Đukanoviću dostavljene liste, da je na njemu da “stisne petlju i donese odlu-

Očekujem brz odgovor Đukanovića Predsjednik Skupštine Ranko Krivokapić za Dnevnik Televizije Crne Gore kaže da bi, što se njega tiče, sjednica parlamenta mogla početi danas. Očekuje da premijer Milo Đukanović Skupštini dostavi prijedlog sa imenima ljudi koji će partpicirati u Vladi izbornog povjerenja, prenosi portal RTCG. “Sada moramo imati formalni dokument o čemu će poslanici da se izjašnjava-

ju. Ne mogu voditi raspravu o Vladi, a ne znaju ko će biti u Vladi. Ja očekujem, ja sam optimista. Mislim da premijer ima jednu novu okolnost, ali da će on to brzo riješiti i da ćemo u toku dana dobijemo taj predlog da bi sjutra otpočeli sjednicu sa tri tačke i završili je najviše u dva dana”, kazao je Krivokapić. Nova okolnost je to što je i SNP premijeru dostavila listu sa imenima dva mini-

stra koji bi učestvovali u vladi izbornog povjerenja. Iako u DPS-u očekuju da se opozicija dogovori i preda jedinstvenu listu, Krivokapić nema dilemu. Postoji, kaže samo jedna validna lista. “Samo su tri partije među tih 11 opozicione parije, i opozicija je ispunila svoj zadatak dostavila je jedinstvenu listu, fali jedno mjesto ali ono se da dopuniti ako treba i u toku današnjeg dana”, kazao je Krivokapić

Šef poslaničkog kluba DPS Milutin Simović kazao je da će DPS pružiti priliku opoziciji da se dogovori oko jedinstvene liste za popunjavanje mjesta u Vladi. Simović je novinarima u parlamentu rekao da sva pitanja crnogorska javnost treba da uputi tim opozicionim partijama. “Da ih pita – kako to da nakon toliko mjeseci razgovora i dijaloga sa DPS-om, u danima kad naše društvo treba da ubere plodove tog sporazuma, ispada da je problem među njima i u njima. Zbog toga kod premijera postoje dvije liste kandidata za reku”, dodajući da će premijer pokušati da odugovlači na svaki mogući način. “Nema potrebe, neka kaže odmah šta se dogovarao i kako se dogovorio i imamo vladu izbornog povjerenja”, kaže Milić. Upitan šta će SNP uraditi ukoliko premijer prihvati ponudu Demosa, URE i Socijaldemokratske partije (SDP), Milić je rekao da neće glasati za leks specijalis, ali da će do-

konstrukciju Vlade, postoji nesporazum unutar pojedinih opozicionih partija, postoji najava da ako ne bude po njihovom, da će se povući leks specijalis i blokirati ukupni proces”, rekao je on. Upitan da li DPS čeka da opozicija usaglasi listu kandidata, ili će tokom dana odlučiti koja je lista od pristigle dvije prihvatljiva, on je rekao da smatra da “ukupni proces treba završiti u duhu dijaloga i sporazuma”. “Mislim da sporazumu sa DPS-om mora prethoditi unutaropozicioni sporazum. Valjda bi to bilo realno i u duhu procesa sporazumijevanja”, rekao je Simović. govor postojati. “Imaćemo vladu izbornog povjerenja, uradićemo sve da izbori budu slobodni i fer. Imamo povjerenja u kolege iz Demosa, URE i SDP-a, da će uraditi sve što je u njihovoj moći u takvoj vladi da se obezbijede ti uslovi, ali mi u takvoj priči i na takav način nećemo učestvovati”, kazao je Milić. Prema njegovim riječima, najvažnije je da postoji spremnost da urade sve da se dođe do slobodnih i fer izbora, sa sporazumom ili bez njega, i sa učešćem ili bez učešća SNPa u vladi. Kako je podvukao, SNP ne interesuje nijedna fotelja, već slobodni i fer izbori. Na pitanje da li se boji da bi zahtjevom SNP-a mogao biti srušen cijeli dogovor, lider SNP-a kaže da se neće “srušiti dogovor koji su imali sa Demosom, URA i SDP-om i koji je u Skupštini trajao duži vremenski period. “Da li postoje neki drugi dogovori, neke druge namjere, o tome će javnost biti upoznata u ovoj sali u Skupštini”, zaključio je Milić. J.Đ.

uSd: gbP: jPy: ChF: rub: rSd: hrK:

1.1515 0.7940 122.75 1.0997 75.951 123.01 7.5157

983

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

au = 1,287.60$

monTEnEgRo berza

ekonomija PlEmEniTi metali

KuRsnA lista

aG=17.41$

Naziv PREN TECG LUBA FO02 ULRI

Najveći promet CijeNa 0,9000 3,7762 0,2335 0,1702 7,5011

KoličiNa 14.847 2.410 30.262 35.816 700

obim u € 13.362,3000 9.100,6600 7.064,9800 6.095,8800 5.250,7800

PromjeNa 0,00% -1,02% 3,32% 0,00% -1,30%

hiljade korisnika mobilne telefonije bilo je u Crnoj Gori na kraju marta, što je neznatno više nego u februaru

NOVE VRIJEDNOSTI NAFTNIH DERIVATA

Eurodizel skuplji za dva centa, cijena benzina ista Litar eurodizela od danas je skuplji dva centa i košta 0,92 eura, dok je cijena benzina ostala nepromijenjena, saopšteno je Dnevnim novinama iz Ministarstva ekonomije. Eurosuper 98 i 95 će i u naredne dvije nedjelje koštati 1,10, odnosno 1,07 eura za litar. Lož ulje za veleprodaju skuplje je četiri centa i košta 90 centi,

dok je lož ulje za grijanje poskupilo tri centa na 0,62 eura. “Saglasno Uredbi o načinu obrazovanja maksimalnih maloprodajnih cijena naftnih derivata, naredni obračun biće obavljen 16. maja, a eventualno izmijenjene vrijednosti naftnih derivata važiće od 17. maja”, kazali su u Ministarstvu. Bo.M.

Kompletan spisak najurednijih poreskih obveznika objavljen je na sajtu Poreske uprave

PORESKA UPRAVA OBJAVILA NOVU BIJELU LISTU

Porez uredno Plaćaju samo 194 komPanije Na listi su, pored ostalih, Aerodromi Crne Gore, EPCG, Luka Kotor, Okov, Zetagradnja, Crnogorski Telekom i 12 banaka

Nove cijene važiće u naredne dvije nedjelje

SASTANAK đUKANOVIćA I VAN DEN DOLA

Promovisati Crnu Goru kao privlačnu destinaciju

Potrebno je uložiti dodatan napor u promociju Crne Gore kao privlačne investicione destinacije, posebno kada je riječ o proizvodnji zdrave hrane, turizmu i energetici, ocijenili su premijer Milo Đukanović i nerezidentni ambasador Kraljevine Holandije Hendrik van den Dol. Premijer je zahvalio na podršci koju Vlada Holandije pruža Crnoj Gori u evropskim i evroatlantskim integracijama.

“Istovremeno je prenio zainteresovanost za dalje jačanje bilateralnih političkih i ekonomskih odnosa, u skladu sa našim strateškim unutrašnjim i spoljnopolitičkim razvojnim prioritetima”, saopšteno je iz Vlade. Ambasador Van den Dol je čestitao Vladi i premijeru poziv za članstvo u NATO i istakao da će Holandija sa zadovoljstvom sarađivati sa Crnom Gorom kao budućom članicom Alijanse.

Poreska uprava objavila je juče Bijelu listu poreskih obveznika, odnosno spisak kompanija sa najvećim stepenom fiskalne discipline, na kojoj su se našle 194 firme. Na listi su, pored ostalih, Aerodromi Crne Gore, Elektroprivreda Crne Gore, Luka Kotor, Azmont Investments, Porto Montenegro, Pivara Trebjesa, Mercator, Voli, Jugopetrol, Crnogorski Telekom, Telenor, M:tel, Marina Bar i Centrojadran. Tu su i banke Societe Generale, Atlas, Prva, Universal capital, Erste, CKB, Hypo Alpe Adria, Zapad, Hipotekarna, Lovćen, NLB i Komercijalna banka Budva. Porez redovno plaćaju i kompanije Okov, Drvomont, Bravera, Mesna industrija “Goranović”, Mesopromet, Zetagradnja, Lijek, Nikšićki mlin, Čele-

Kriterijumi na osnovu Kojih je napravljena seleKcija obvezniKa su urednost obračunavanja poreza i podnošenja poresKih prijava, redovnost izmirivanja poresKih obaveza, Kao i da u postupcima inspeKcijsKog nadzora nijesu utvrđivane značajnije nepravilnosti bić i Kips. Kriterijumi na osnovu kojih je napravljena selekcija obveznika za Bijelu listu obuhvatali su urednost obračunavanja poreza i podnošenja poreskih prijava, redovnost izmirivanja poreskih obaveza, kao i da u postupcima inspekcijskog nadzora nijesu utvrđivane značajnije

nepravilnosti. “Sa ovim poreskim obveznicima kontinuirano ostvarujemo uspješnu saradnju u pogledu poštovanja poreskih propisa i izmirivanja poreskih obaveza. Objavljivanje Bijele liste je još jedan korak u podsticanju obveznika na poštovanje poreskih propisa i saradnju sa Poreskom upravom, koji će, uz ostale oblike saradnje, biti nastavljeni i u budućnosti”, saopšteno je iz Poreske uprave. Oni su poručili da pozitivan tretman mogu imati samo uredni poreski obveznici koji redovno izmiruju obaveze, doprinoseći borbi protiv sive ekonomije, ostvarenju budžetskih prihoda i unapređenju poslovnog i investicionog okruženja u Crnoj Gori. Bo.M.

Naziv BRJE LUBA TREN PREN FO02

dobitnici

CijeNa

KoličiNa

obim u €

9,0000 0,2335 0,0521 0,9000 0,1702

106 30.262 10.000 14.847 35.816

954,0000 7.064,9800 521,0000 13.362,3000 6.095,8800

PromjeNa 11,11 3,32 0,19 0,00 0,00

ekonomija

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

gubitnici

Naziv KOGE ULRI TECG TREN-O PREN

CijeNa 0,1502 7,5011 3,7762 0,0528 0,9000

KoličiNa 1.000 700 2.410 5.000 14.847

obim u € 150,2000 5.250,7800 9.100,6600 264,0000 13.362,3000

PromjeNa -4,63 -1,30 -1,02 -0,38 0,00

ministarstvo održivog razvoja i turizma izdaće uskoro novu građevinsku dozvolu

Gradnja mosta moračica počinje naredne nedjelje Ministarstvo održivog razvoja i turizma početkom naredne nedjelje izdaće Ministarstvu saobraćaja građevinsku dozvolu za gradnju mosta Moračica, saznaju Dnevne novine iz više izvora.

■ Kreću radovi Dobijanjem građevinske dozvole praktično odmah može da se krene u realizaciju najzahtjevnijeg objekta na prioritetnoj dionici autoputa Bar - Boljare. Most Moračica gradiće investitor, od-

nosno kineska kompanija China Road and Bridge Corporation (CRBC). Gradnja mosta, baš kao i tunela Vjeternik, najvjerovatnije će se raditi u tri smjene kako bi se na vrijeme završili najzahtjevniji objekti na dionici od Smokovca do Mateševa. Most Moračica, kontrolni projekat auto-puta, dugačak je 960 metara, a najviši stub je visok 158 metara. Lokacija mosta je između tunela Mrke i Klopot, preskače se dolina rijeke i prelazi na suprotno brdo.

kavarić na Biznis Forumu u sarajevu

Krajem prošle nedjelje Ministarstvo održivog razvoja i turizma dalo je građevinsku dozvolu za gradnju tunela Vjeternik. Ovaj objekat gradiće crnogorska građevinska kompanija Bemax. Pomenuti tunel biće dug tri kilometra.

■ Moderna

saobraćajnica

Ova dva impozantna objekta definitivno će biti primjer moderne saobraćajne infrastrukture u regionu, a i šire. Dovoljno je pomenu-

ti podatak da za 41 kilometar, koliko je duga dionica, nadmorska visina varira od 63 metra do preko 1.100 metara. Projektovana brzina na prvoj dionici auto-puta je 100 km/h, a vrijeme putovanja između Podgorice i Kolašina skraćuje se sa sadašnjih sat i 30 minuta na svega 25 minuta. Radovi su zvanično počeli 11. maja 2015. godine i biće završeni do 11. maja 2019. Izgradnja prve dionice auto-puta koštaćd 809,6 miliona eura. Od tog iznosa, 85 odsto,

tj. 688,16 miliona eura će obezbijediti Exim banka kroz kredit, a 15 odsto ili 121,44 miliona eura je učešće države Crne Gore. Rok otplate kredita je 20 godina, grejs period šest godina, a godišnja kamatna stopa iznosi dva posto. Period povratka sredstava koja su potrebna za gradnju prioritetne dionice auto-puta od Smokovca do Mateševa iznosi 17 godina od perioda gradnje, odnosno 13 godina od početka njegove eksploatacije, pokazala je socio-ekonomska analiza tog projekta. N.D.L.

na novoj listi Centralne Banke 15.160 Preduzeća

Zajedno do konkurentnosti Smanjen broj blokiranih kompanija

Kavarić u Sarajevu

Države u regionu, da bi bile ekonomski rastuće, moraju da budu otvorene i da rade na poboljšanju biznis ambijenta i investiranju u infrastrukturu, ocijenio je ministar ekonomije Vladimir Kavarić. Govoreći na Sarajevo biznis forumu, Kavarić je rekao da jedni druge moramo da posmatramo kao partnere na globalnom tržištu, a ne kao protivnike na domaćem tržištu, prenosi agencija Anadolija.

196

Broj blokiranih kompanija u Crnoj Gori u aprilu iznosio je 15.160, što je za 196 manje u odnosu na mart. Na novom spisku blokiranih kompanija, koji je Centralna banka (CBCG) objavila juče našla su se preduzeća sa evidencije Centralnog registra privrednih subjekata, Poreske uprave i CBCG. Od ukupnog broja blokiranih preduzeća, 3.370 ih je na evidenciji CBCG, a ne nalaze se u Centralnom registru privred-

kompanija više bilo je blokirano u martu nego u aprilu

nih subjekata. U skladu sa novim Zakonom o platnom prometu, obaveza CBCG je da objavljuje podatke u vezi sa postupkom prinudne naplate i to: nazive kompanija, odnosno preduzetnika, njihove matične brojeve, iznose blokade računa i broj dana neprekidnog trajanja blokade. Iz CBCG su objasnili da se matični brojevi za preduzetnike ne objavljuju, jer to nije u skladu sa Zakonom o zaštiti podataka o ličnosti.

ekonomija

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

Univerzitet Donja Gorica na Dan evrope 9. maja

Berza preduzetničkih ideja u ponedjeljak šesti put Cilj Berze je buđenje preduzetničkog duha kod mladih, koji će i sami jednog dana znati da prepoznaju dobru ideju Univerzitet Donja Gorica šesti put organizuje Berzu preduzetničkih ideja, koja će se održati na Dan Evrope – 9. maja 2016. godine. Međunarodnu berzu ove podržaće međunarodni projekat Erasmus +. “Koncept Berze isti je kao prethodnih godina. Osmišljen je tako da studenti predstavljaju svoje biznis ideje a ‘ponuda’ i ‘potražnja’ imaju glavnu ulogu. Na strani potražnje su vlasnici velikih kompanija, menadžeri banaka, predstavnici investicionih fondova, državnih in-

Koncept Berze isti je kao prethodnih godina. Osmišljen je tako da studenti predstavljaju svoje biznis ideje a ‘ponuda’ i ‘potražnja’ imaju glavnu ulogu

Pokrenut projekat IdeaLab UDG je odsada bogatiji i za projekat IdeaLab. “IdeaLab, kao laboratorija namijenjena razvoju ideja studenata, sastavna je komponenta i sredstvo za postizanje jednog od osnovnih ciljeva UDG, i to da student nađe zaposlenje u toku studija, odnosno da sam sebi kreira posao. Opremanje laboratorije finansirano je kroz Erasmus program i projekt IdeaLab. stitucija i ostalih privrednika koji ‘vrebaju’ svoju šansu da prošire ili ulože u novi biznis”, istuču na Univerzitetu. Berza je prilika da veliki broj ideja ne ostane samo vizija zbog nemogućnosti realizovanja iste. Osnovni cilj Berze je buđenje preduzetničkog duha kod mladih ljudi koji će i sami jednog dana znati da prepoznaju dobru ideju, ulože u nju i realizuju je. Ove godine je na adresu

Laboratorija je organizovana u saradnji sa evropskim i regionalnim univerzitetima i drugim međunarodnim partnerima – Univerzitet Sheffield, Velika Britanija; Univerzitet Stuttgart, Njemačka; WUS, Austrija; Univerzitet Nikola Zrinski, Zagreb; Univerzitet iz Banja Luke i Zenice kao i vodeći partner, Univerzitet Novi Sad”, pojasnili su na Univerzitetu.

Promet na prošlogodišnjoj berzi dostigao 31.000 eura, dok su neke ideje već prerasle u biznis

UDG pristiglo više od 100 ideja studenata, srednjoškolaca iz Crne Gore i Evrope, a samo najboljih 11 dobiće priliku da se prezentuju pred stranom “potražnje”. Nakon prezentacije slijedi kotacija. Onaj ko ponudi najviše, dobija pravo da nakon kotacije prvi pregovara sa vlasnikom ideje o ulaganju u njen razvoj. Najboljih 30 ideja će biti predstavljeno u četvrtom izdanju publikacije “Knjiga ideja”, ističu organizatori.

Zarade se ne isplaćuju redovno Željeznički prevoz Crne Gore (ŽPCG) od decembra ne isplaćuje redovno zarade zaposlenima iako je izvršni direktor kompanije Milojica Zindović obećao rješavanje situacije do aprila, tvrde iz nevladinog udruženja Centar za željeznička istraživanja. “Nažalost, obećanje ludom radovanje. Zaposleni u ŽPCG su u teškoj egzistencijalnoj situaciji i svjesni da je od dolaska Zindovića na čelo kompanije situacija u tom preduzeću iz dana u dan sve lošija”, naveli su predstavnici Centra za željeznička istraživanja, prenosi Mina-biznis.

sastanak GvozDenovića sa pošem

Raspisan tender za let Budimpešta - Podgorica Tender za koncesiju za let Budimpešta – Podgorica raspisan je juče, a izbor kompanije koja će realizovati ove letove očekuje se sredinom godine, saopšteno je na sastanku ministra održivog razvoja i turizma Branimira Gvozdenovića sa ambasadorom Mađarske u Crnoj Gori Kristijanom Pošom. Poša je precizirao da će se let Budimpešta – Podgorica realizovati četiri godine dva puta nedjeljno. Rezultati tendera se očekuju sredinom ove godine, a uspostavljanje linije tokom ove godine.

Gvozdenović

hronika

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

UHAPŠEN PODGORIČANIN VESELIN BOŠKOVIĆ

Djevojčicu ljubio i dodirivao po tijelu godinama? Službenici podgoričkog Centra bezbjednosti uhapsili su juče sugrađanina Veselina Boškovića (41), zbog sumnje da je vršio nedozvoljene polne radnje nad trinaestogodišnjom djevojčicom V.T., saznaju Dnevne novine. Prema nezvaničnim informacijama, Bošković je, prema kazivanju djevojči-

Ilustracija

IzVjEŠtAj O RADU zIKS-A zA 2015.

ce, koja je u zgradu policije došla u pratnji njene majke, zlostavljao nekoliko godina. Ipak, djevojčica je riješila da progovori tek sada, jer je dugo osjećala strah, ali i postiđenost. Navodno, Bošković je prijatelj njene familije, a njegovoj porodici djevojčica je bila povjerena na čuvanje,

dok bi joj roditelji bili na poslu. Sumnja se da je Bošković koristio odsustvo drugih članova porodice, a onda je navodno dodirivao po tijelu i ljubio. Sve to je, kako se sumnja, trajalo nekoliko godina, ponekad u razmacima od po dva-tri mjeseca, a onda bi se ponavljalo. Osumnjičeni je juče priveden kod Osnovnog državnog tužioca u Podgorici, koji mu je odredio tužilački pritvor do 72 sata. J.M.

Sumnja se da je Bošković koristio odsustvo drugih članova porodice da bi djevojčicu navodno dodirivao po tijelu i ljubio

KRIVIČNE PRIjAVE PROtIV NIKŠIĆANA

Svaki drugi zatvorenik povratnik Policija zaplijenila Foto: Balša Rakocević

Od ukupno 1.076 zatvorenika koliko ih je tokom prošle godine bilo u ZIKS-u, sto prestupnika se iza rešetaka našlo zbog najtežih krivičnih djela, navodi se u Izvještaju o radu ZIKS-a za 2015. godinu. Tako se u spuškom i bjelopoljskom zatvoru zbog ubistva i teškog ubistva u pokušaju na kraju prošle godine našao 41 osuđenik, za ubistvo 42, a za ubistvo u pokušaju 17 osuđenika. Znatno više bilo je onih kojima se na teret stavljaju krivična djela protiv imovine, zbog kojih se tokom prošle godine u ZIKS-u nalazilo 476 osuđenika, odnosno 44 odsto. Više od polovine zatvorenika koji su prošle godine primljeni u spuški i bjelopoljski zatvor čine povratnici, a njih je kako se navodi, tokom prošle godine bilo 684. Najčešća djela koja vrše ovi prestupnici usmjerena su protiv imovine poput krađa i razboj-

ništava, za koja je osumnjičeno ukupno 163 zatvorenika. U evidenciji o disciplinskim raportima zabilježeno je da je tokom prošle godine protiv osuđenih i pritvorenih lica pokrenuto ukupno 480 disciplinskih postupaka. “U ukupno 1078 pretresa

oduzeto su 432 mobilna telefona, 239 punjača, SIM kartica i baterija za mobilne telefone, pet zamotuljaka sa drogom, 81 improvizovanih bodeža i noževa, 26 improvizovanih mašinica za tetoviranje i 550 komada raznih tableta”, navodi se u izvještaju. S.K.

DRžAO mARIHUANU zA SOPStVENE POtREBE

Pljevljak oslobođen optužnice Pljevljak Dragiša Mrdak (34) oslobođen je optužnice za krivično djelo neovlašćena proizvodnja, držanje i stavljanje u promet opojnih droga. Prema optužnici, Mrdak je 7. septembra prošle godine u naselju Moćevac u Pljevljima kod sebe držao 12,8 grama

marihuane. Drogu su pronašli službenici CB Pljevlja, umotanu u aluminijumsku foliju i PVC. B.Č.

optuženi je tokom suđenja tvrdio da je drogu držao za ličnu upotrebu

Ilustracija

pištolje i raznu municiju

Nikšićka policija je prethodnih dana u dvije odvojene akcije oduzela oružje i eksploziv u ilegalnom posjedu od Nikšićana Ivana Damjanovića (31) i Stanka Perovića (52). Preduzimajući službene mjere i radnje, pretresom kuće Damjanovića oduzeli su tri klasa eksploziva, četiri detonatorske kapisle, pištolj “vojno-državni”, 31 komad municije različitog kalibra, svježanj detonirajućeg štapina, kao i vojnu pušku i lovačku pušku “jednocijevku” nepoznatih marki. Prema informacijama iz policije, na osnovu operativnih saznanja, a po

naredbi sudije za istragu Osnovnog suda u Nikšiću, izvršen je pretres kuće, drugih prostorija i prevoznih sredstava koja koristi Damjanović. Pripadnici CB Nikšić pretresli su kuću i druge prostorije koje koristi Stanko Perović i tom prilikom od njega oduzeli pušku marke “M-48” kalibra 7,9 milimetara i 38 metaka odgovarajućeg kalibra za nju. O zaplijenjenom oružju i municiji obaviješten je zamjenik osnovnog državnog tužioca koji je naložio da se predmeti upute na vještačenje, nakon čega će biti podnešene prijave. J.L.

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

hronika

potraga za ognjenom rakočevićem (11 godina)

Iskrao se kroz prozor dok su rodIteljI spavalI Otac nestalog dječaka apeluje za pomoć

Ukoliko ga primijetite pozovite policijU Ognjenova majka Vanja i otac Branko pozvali su sve građane da obrate pažnju hoće li ga negdje u svojoj blizini primijetiti. Ukoliko ga primijete neka pozovu policiju na broj 122 ili porodicu na broj telefona 067 265 960.

Policija, službe zaštite i spašavanja, rodbina ali i brojni Podgoričani okupljeni putem Fejsbuka tragali su juče za jedanaestogodišnjakom Ognjenom Rakočevićem koji se usred noći kroz prozor iskrao iz porodične kuće u Ulici Vaka Đurovića. Dječak je autističan i ne govori, a iz kuće je izašao bos, samo u donjem dijelu trenerke. Višesatna potraga počela je juče u cik zore, a od obale Morače preselila se na brdo Gorica. Ognjenova majka Vanja i otac Branko na našli su se juče popodne na Zlatici po pozivu nepoznate sugrađanke koja ih je obavijestila da je dječaka najvjerovatnije vidjela u tom naselju. “Zvala me je žena i kazala da ga je možda vidjela na Zaltici u jakni koja bi mogla biti njeovog oca koje u kući nema. Tragamo uličicama u blizini Pasarele gdje je navodno viđen”, kroz suze je kazala dječakova majka Vanja u telefonskom razgovoru. Prethodno je ispričala i kako je njen sin neopaženo napustio kuću. “Ja sam sa njim spavala, a često smo zaključavali prostorije u kojima boravi jer je autističan. Zaspala sam i njemu je vjerovatno bila igra da se iskrade

Ognjen Rakočević

Potraga na Gorici kroz prozor. Tek ujutru oko sedam sati kada sam se probudila vidjela sam da ga nema. Majicu smo mu našli u dvorištu. Tragamo cijelog dana, pretražili smo obalu Morače, jer se naša kuća nalazi nedaleko od rijeke”, navela je ona. Njen suprug strahu-

je da je upravo voda privukla dječaka da se spusti kraj Morače. “On obožava vodu, svu Moraču. Uvijek me je molio da ga vodim na plažu Ploče”, kazao je on. Potraga od Vezirovog mosta do Milenijuma međutim nije dala rezultate. S.K.

Potraga organizovana preko Fejsbuka Ranije juče, desetine građana različite životne dobi, okupljeni preko društvene mreže Fejsbuk, tragali su za dječakom kroz brdo Gorica. Dva maloljetna Podgoričanina Slobo Zuber (15) i Vuk Saičić (16) samo su neki od njih. Sinoć u centru Podgorice

“Vidjeli smo da se ljudi preko Fejsbuka dogovaraju da se okupe i traže dječaka. Odmah smo se priključili akciji i tragaćemo dok god bude trebalo”, kazao je jedan od njih. Osim njih, na Fejsbuku su se juče popodne mogli vi-

djeti i pozivi biciklistima da se uključe u akciju koji su sinoć čak i lapama tragali za nestalim dječakom. Sinoć oko 21.30 časova na Trgu nezavisnosti okupili su se građani koji su skoro čitavu noć tragali za nestalim dječakom.

hronika

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

SUDIJA DANIJELA SAMARDŽIĆ PRESUDILA:

Nema dokaza da je inspektor lažirao zabilješke o Konjeviću Sudija kotorskog suda Danijela Samardžić donijela je juče oslobađajuću presudu policijskom inspektoru iz Budve Đoki Goluboviću, kojem se sudilo zbog zloupotrebe službenog položaja. Takvu odluku obrazložila je nedostatkom dokaza da je Golubović zloupotrijebio položaj, tako što je navodno montirao seks-aferu tadašnjem ministru unutrašnjih poslova Rašku Konjeviću. Golubović je uhapšen 9. septembra prošle godine zbog sumnje da je lažirao sadržaj službene zabilješke u kojoj piše da je Konjević koristio usluge prostitutke, i to u nekoliko navrata u podgoričkom hotelu Premijer. Prema optužnici kotorskog tužilaštva, Golubović je bez odobrenja tužioca pozivao Lozničanku Mariju

Milovanović (29) na informativni razgovor, i od nje prikupljao obavještenja, 20-tak dana nakon što je sa još dvije osobe uhapšena u Budvi u akciji Pink 3, zbog sumnje da se bavila prostitucijom. Golubovićev branjenik advokat Zoran Piperović kazao je ranije da je siguran da ovakva dispozicija za krivično djelo zloupotrebe službenog položaja neće više nikada izaći ni iz jednog crnogorskog tužilaštva. “Službena zabilješka koju je Golubović sačinio i koju je odmah dostavio svom nadređenom, tretirana je kao i svaka druga policijska zabilješka sve do onog trenutka dok nije dospjela u ruke ministra policije, nakon čega se od jedne uobičajene policijske radnje sve diglo maltene na nivo državnog udara. I umjesto da odu-

PRANJE NovcA

Završen dokazni postupak protiv Velije Hota U Višem sudu u Podgorici juče je završen dokazni postupak protiv Rožajca Velije Hota koji se tereti za produženo krivično djelo pranje novca. Završne riječi koje prethode presudi zakazane su za 9. maj. Pedesetdvogodišnji Rožajac Velija Hot je, prema optužnici, u platni promet Crne Gore u periodu od 2004. do 1012. godine stavio prljavi novac u iznosu od 719.819,056 eura. “Prikrivajući porijeklo novca od prodaje droge, Hota

za koji je oglašen krivim u Sloveniji, stavio je u platni promet Crne Gore tako što je kupovao stambeno-poslovne prostore, zemljišta Zemljoradničke zadruge, ulagao u izgradnju benzinske pumpe”, piše u optužnici. Njegov advokat Kasnim Dizdarević tvrdio je juče pred sudom da je nastupila apsolutna zastarjelost krivičnog gonjenja zbog čega je zatražio od suda da njegovog branjenika oslobodi od optužbe. S.K.

stanu, neko uporno, neću da vjerujem iz neznanja, mada je ovo klasično neznanje, istrajava dokazujući da je moj branjenik sačinjavajući službene zabilješke počinio krivično djelo”, kazao je Piperović ranije dajući završnu riječ. Golubović je u završnoj riječi ocijenio da je optužni predlog zasnovan isključivo na lažnom iskazu lažnog doktora medicine Marije Milovanović, te da se iz predloga vidi da zastupnik optužbe nije vršio analizu listinga telefonske komunikacije i da je selektivno pristupio ovom predmetu. “Žao mi je što je tužilac doveden u zabludu od strane Milovanović, čiji je profil sadržan u transkriptima razgovora u pet predmeta koji se nalaze u ovom sudu”, kazao je u završnoj riječi Golubović. I.K.

PRESUDA

Golubović sa advokatom Mjesto na kojem je došlo do pucnjave

Obavezno liječenje

NAkoN PUcNJAvE U kotoRSkoM NASELJU

Sudija Višeg suda u Podgorici Predrag Tabaš izrekao je mjeru bezbjednosti obaveznog čuvanja u psihijatrijskoj ustanovi u kotorskoj bolnici Božidaru V. Purliji iz Bara zbog ubistva Vladimira Dajkovića nadomak Virpazara. Prema obrazloženju sudije Tabaša, optuženi je počinio ubistvo u neračunljivom stanju, zbog čega ne može biti krivično odgovoran. Prema navodima optužnice, Purlija je 16. februara prošle godine iz pištolja ubio Dajkovića na terasi njegove kuće. Navodi se da je optuženi potom pobjegao.

Peroviću određen pritvor Sudija za istragu Višeg suda u Podgorici odredio je pritvor do 30 dana Davoru Peroviću (30) iz Kotora, zbog sumnje da je hicima iz pištolja 1. maja u naselju Sutvara u Kotoru ubio Vuka Begovića (22) iz Tivta. U pucnjavi koja se dogodila u nedjelju veče, oko 22.15 časova, teško je povrijeđen Perovićev otac Željko Perović (55) u kojeg je prema dosadašnjoj istrazi pucao Begović. Incidentu je prethodila svađa između aktera pucnjave, nakon čega je Begović naoružan puškom došao ispred kuće Perovića i pozvao ih da izađu. Be-

gović je, po kazivanju očevidaca, ispred kuće prijetio da će ih sve pobiti, a u jednom momentu došlo je do fizičkog kontakta između Begovića i Željka Perovića, otimanja tokom kojeg je Perović ranjen. Prema jednoj verziji događaja nakon što je Begović ranio Perovića, stavio je cijev puške u usta i presudio sam sebi. Po drugoj verziji, Davor Perović je pucao iz pištolja na Begovića nakon što je vidio da mu je otac ranjen, a na njegovim rukama, prema nezvaničnim informacijama, nađeni su tragovi barutnih čestica. N.P.

DRUŠTVO

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

NVO ª EUROMOSTº : ROŽAJKE IMAJU PROBLEM ZBOG POGUBLJENIH PODATAKA

Na sjeveru 6.276 žena ostvarilo pravo na doživotnu naknadu Podaci Ministarstva rada pokazuju da je 428 razmatranih zahtjeva odbijeno

Oko 6.300 žena do prvog aprila ostvarilo je pravo na doživotnu naknadu po osnovu rođenja troje i više djece na sjeveru Crne Gore. Takođe je, prema novim podacima NVO “Euromost”, koje je dobila od Ministarstva rada i socijalnog staranja, 428 razmatranih zahtjeva negativno riješeno i odbijeno. Najviše je odobrenih zahtjeva u Bijelom Polju 2.131, dok je 225 Bjelopoljki odbijeno. U Beranama je doživotnu naknadu uzelo 1327 žena, dok su njih 53 odbijene. Doživotnu naknadu do prvog aprila dobilo je 736 žena u Pljevljima, dok je odbijen 61 zahtjev. “U opštinama na sjeveru Crne Gore do prvog aprila 6.276 majki ostvarilo je pravo na naknadu po osnovu rođenja troje ili više djece. Takođe u istom periodu 428 razmatranih zahtjeva je negativno riješeno i odbijeno”, kazali su iz “Euromosta”. U toj NVO tvrde da Rožajke imaju probem sa ostvarivanjem naknade, jer je navodno tamošnji Zavod za zapošljavanje pogubio podatke o njihovom javljanju na biro. “Interesantno je da je do 15. marta u Rožajama 1.636 majki podnijelo zahtjev za ostva-

Traže i regionalnu televiziju U “Euromostu” najavljuju da će na ljeto “prije parlamentarnih izbora pokrenuti peticiju da se jedan dio novca iz državnog budžeta koji se odvaja za RTCG usmjeri prema sjevernom regionu”. Tim novcem bi se, kako kažu, otvorila i finasirala regionalna televizija sjevera Crne Gore, koja bi se, prema njihovim planovima, gledala na čitavom području Crne Gore, a koja bi se bavila sjeverom zemlje. “Buduća regionalna televizija bi pored svog uredništva i menadžmenta imala i svoj savjet koji ne bi sprovodio politiku političkih partija i raznih interesnih grupa”, poručuju u “Euromostu”.

rivanje nadoknade, a da su prema posljednjim podacima pozitivno riješena 623, dok je odbijeno 11 zahtjeva. To znači da je sporno oko 1.000 zahtjeva, gdje se prema informacijama koje smo dobili nalazi problem kod Za-

voda za zapošljavanje u Rožajama, koji su prema izjavama majki pogubili podatke o njihovom javljanju ovom zavodu”, tvrde u “Euromostu”. Ta NVO, kako najavljuju, prije izbora će krenuti u kampanju o izglasavanju iz-

mjena i dopuna Zakona o socijalnoj i dječjoj zaštiti, kako bi se djeci nezaposlenih roditelja školskog uzrasta dodijelio dječji dodatak. Do sada, kako tvrde, za tu inicijativu imaju 6.200 potpisa građana. M.I.

Neadekvatne usluge za OSI Osobe sa invaliditetom (OSI) ne mogu dobiti adekvatne usluge zbog nepostojanja procedure i fizičkih barijera u zdravstvenom sistemu Crne Gore, smatraju u Koaliciji za društvene promjene. Oni su ocijenili da postojećim zakonima nije predviđena obaveza obezbjeđivanja najsavremenije tehničke opreme i dijagnostike. “U praksi postoje vrlo rijetki i sporadični slučajevi opremljenosti pojedinih segmenata zdravstva u skladu sa razvojem i dostignućima u ovoj oblasti i to uglavnom na osnovu inostranih donacija”, rekli su iz Koalicije. Oni su objasnili da OSI nailaze na različite barijere i neadekvatan nivo usluga zbog nepostojanja procedura, nepristupačnosti institucija, informacija i komunikacija. Mina

9-15. maj 2016. Delta City, garažni dio Organizatori:

Vlada Crne Gore Ministarstvo kulture

Pokrovitelji:

Vlada Crne Gore Vlada VladaCrne CrneVlada Gore GoreCrne GoreVlada VladaCrne CrneGore Gore Vlada VladaCrne CrneGore Gore Vlada Crne Gore Vlada Crne Gore Vlada Crne Gore Ministarstvo Ministarstvo MinistarstvoMinistarstvo kulture Ministarstvo Ministarstvo prosvjete kulture Ministarstvo Ministarstvoprosvjete nauke Ministarstvo nauke Ministarstvo Ministarstvo prosvjete nauke informacionih tehnologija informacionih tehnologija informacionih tehnologija

L I G A DRUGACIJA

RADIO

STANICA

League of International Gaming Activists

društvo

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

Foto: Dejan Lopičić

deseti smrtni slučaj od virusa tipa a

Od gripa preminuo maloljetni pacijent

meso opet na udaru

Samo pedeset grama slanine dnevno povećava rizik od raka Svjetski fond za istraživanje raka nedavno je iznio tvrdnje da su slanina i kobasice povezane sa kancerom debelog crijeva. Prema izvještaju, samo 50 grama mesnih prerađevina dnevno povećava šansu za dobijanje raka debelog crijeva 18 procenata. Podsjećamo da su ove mesne prerađevine i ranije bile na udaru, kada je Svjetska zdravstvena organizacija u oktobru 2015. godine izdala saopštenje da procesuirano meso poput kobasica, šunke, slanine može biti uzročnik raka. Kako su Dnevnim novinama objasnili u Centru za zdravstvenu ekologiju Instituta za javno zdravlje, ovo saopštenje je zasnovano na višedecenijskom opsežnom istraživa-

nju u kom su učestvovala 22 istraživača. “U mesne prerađevine ubrajaju se namirnice od mesa kojima se produžava rok trajanja dimljenjem, usoljavanjem, sušenjem ili konzerviranjem. To su kobasice, viršle, salame, slanina, šunke, usoljeno sušeno meso, dimljeno meso, konzervirani mesni odresci i paštete. Dodaci koji se stavljaju u meso u procesu prerade povećava-

individualno, rizik od razvoja kolorektalnog kancera zbog konzumiranja prerađevina ostaje mali, ali se povećava sa količinom pojedenog mesa

ju rizik od dobijanja kancera, kao i visoka temperatura termalne obrade svježeg mesa (kao što je na roštilju)”, navode u IJZ. Prema navodima stručnjaka Svjetske zdravstvene organizacije, “individualno, rizik od razvoja kolorektalnog kancera zbog konzumiranja prerađevina ostaje mali, ali se povećava sa količinom pojedenog mesa”. “Crveno meso (govedina, teletina, jagnjetina, ovčetina, meso koza i konja) je označeno kao ‘vjerovatno kancerogeno’, dakle nema dovoljno dokaza da uzrokuje kancer, ali postoji izvjestan rizik. Preporuka SZO je, stoga, da se na trpezi crveno meso ne nađe više od tri puta sedmično”, pojašnjavaju u IJZ. M.I.

Da sezona gripa ne jenjava ni početkom maja pokazuje prijava još jednog smrtnog slučaja od influence virusa tipa A. Kako je saopštio Institut za javno zdravlje, riječ je o maloljetnoj osobi, koja je od rođenja bolovala od teške hronične bolesti, kod koje je postojao povećan rizik od razvoja komplikacija i nije bila vakcinisana protiv gripa. U ovoj instituciji podsjećaju da je u sezoni nadzora nad gripom za 2015/16. godinu u Crnoj Gori do 1. maja registrovano 10 smrtnih slučajeva. Ipak, kako u IJZ napominju, u Crnoj Gori se u 17. nadzornoj sedmici u odnosu na prethodnu bilježi pad broja registrovanih slučajeva oboljenja sličnih gripu. “Registrovano je 56 oboljelih lica, sa incidencijom 9/100.000 stanovnika. Najveći broj oboljelih registrovan je u dobnoj grupi od 25 do 64 godine starosti. U

telekom

Centru za medicinsku mikrobiologiju Instituta, PCR dijagnostikom, zaključno sa 1. 5. 2016. godine potvrđeno je prisustvo antigena virusa gripa tipa A i antigena virusa gripa tipa B kod 219 pacijenata. Suptipizacijom je u cirkulaciji dokazano prisustvo virusa gripa tipa A(H1N1pdm09), tipa A(H3N2) i tipa B”, ističu u IJZ. U cilju sprečavanja širenja bolesti na zdrave osobe, kako napominju, potrebno je pridržavati se opštih preventivnih mjera. “Oboljela osoba ne treba da ide na posao, a dijete u školu ili vrtić, već da ostane kod kuće do prestanka simptoma. Prilikom kijanja i kašljanja potrebno je prekriti usta i nos papirnatom maramicom. Održavati higijenu ruku pranjem higijenski ispravnom vodom i sapunom, posebno poslije kašljanja i kijanja. U slučaju razvoja teže kliničke slike, javiti se izabranom ljekaru”, dodaju u IJZ. M.I.

Lansirana igrica kao pomoć u borbi protiv demencije

Crnogorski Telekom, zajedno sa ostalim zemljama Dojče Telekom grupe, lansirao je juče inovativnu mobilnu igricu, prvu tog tipa na svijetu, koja će pomoći naučnoj zajednici u borbi protiv demencije. Tu inicijativu, kako je saopšteno iz Crnogorskog Telekoma, podržali su Klinički centar, Medicinski fakultet i Ministarstvo zdravlja Crne Gore, ukazujući na sam

problem demencije i značaj koji ta incijativa ima u daljem istraživačkom radu i pomoći naučnoj zajednici u njenom izlječenju. “Svjesni činjenice da je jedan od prvih simptoma demencije gubitak sposobnosti orijentacije u prostoru i da trenutno ne postoji reper ‘normalnosti’ na osnovu kojeg bi se moglo zaključiti da li se neko gubi u prostoru usljed bolesti ili prirodnog

starenja, stvorili smo igricu ‘Sea Hero’“, kazali su iz Crnogorskog Telekoma. Igrica će, kako dodaju, pomoći u identifikovanju tog problema. “Jednostavno, dok igrate, podaci o sposobnosti orijentacije se pouzdano prate i čuvaju, tako da se kreira najveća baza podataka ovog tipa na svijetu, koja će predstavljati mjerilo za pojam ljudskog snalaženja u

prostoru“, pojašnjavaju iz kompanije. Prema globalnom Alchajmer izvještaju iz 2015. godine, više od 47 miliona ljudi živi sa demencijom, a vjeruje se da će se ovaj broj utrostručiti do 2050. godine. Igrica “Sea Hero Quest” je dostupna besplatno na App Storeu i Google Playu, a svi korisnici Telekom mreže će dobiti besplatno 100MB za preuzimanje igrice. M.I.

društvo

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

konstruktor odjeće jasmina Perović za dn

Sašiti odijelo po mjeri danaS je pravi lukSuz Prema riječima Perović, krojenje i šivenje je azbuka modnog svijeta i bez tih osnovnih stvari ne može se dublje baviti modom, odnosno biti dizajner ili stilista, te raditi za modne časopise Foto:Iva Mandić

⌦ Damjana Bulatović Odlazak kod krojača nekada je bio neizbježan, dok danas predstavlja vrstu luksuza, kazala je Dnevnim novinama konstruktor odjeće Jasmina Perović. Krojačkim zanatom, Perović se bavi već 30 godina, a kruna uspjeha bilo je otvaranje ateljea “Re-moda” u Podgorici i radni angažman na Fakultetu za modni dizajn.

■ najteže je sašiti muško odijelo

■ azbuka modnog svijeta

Ljubav prema krojenju i konstrukciji odjeće došla je, kako objašnjava Perović, sasvim spontano. “Voljela sam da crtam, a kasnije sam došla na ideju da se to može povezati sa odjećom, nakon čega i dolazi do prvih odjevnih predmeta. Naravno, to je bila suknja kao nešto što se moglo najbrže i najjednostavnije uraditi. I to je bio moj ulazak u modni svijet”, prisjeća se ona. Prema riječima Perović, krojenje i šivenje je azbuka modnog svijeta i bez tih osnovnih stvari se ne može dublje baviti modom, odnosno biti dizajner, stilista ili raditi za modne časopise. “Modna ljestvica kreće sa dizajnerom. Poslije njega dolazi konstruktor odjeće, zatim krojač i na kraju šivač. Svi ovi ljudi su jednako bitni i svi mo-

Konstruktor odjeće Jasmina Perović tvrdi da je krojački zanat vječan

Pokušavam da kod studenata razvijem ljubav prema šivenju, da im pokažem kakve sve mogućnosti ono pruža, kako bi oni svoj dizajn mogli da pretvore u stvarnost

raju posjedovati dozu kreativnosti, jer bez toga ne može biti niti dobar krojač niti dobar šivač”, ističe Perović. U svom ateljeu nudi kompletnu krojačku uslugu počev od korekcija, zamjene rajfešlusa i skraćivanja pantalona, pa do šivenja košulja, svečanih haljina, vjenčanica, muških svečanih odijela, i na kraju nekog najvišeg nivoa gdje pruža i dizajn i konstrukciju. Prvi dizajner sa kojim je sarađivala u Crnoj Gori bila je Ivana Murišić.

“Ivana teži kostimografiji, složenom načinu izrade odjevnih predmeta, što je negdje meni blisko. Čak i mi konstruktori sa dizajnerima imamo kvalitetniju saradnju ukoliko su nam senzibiliteti približni”, tvrdi Perović i dodaje da proizvodnju odjeće radi za još nekoliko dizajnera od kojih ističe Natašu Pejović, Katarinu Jocić i Lazara Ilića. Od septembra prošle godine, Jasmina je angažovana i kao profesorica na Fakultetu za modni dizajn na UDG, na šta

“Korset je rađen od izlivene plastike, što je nešto, moglo bi se reći na svjetskom nivou. Došla sam na ideju da izradim nešto potpuno drugačije. Morala sam da sarađujem sa majstorima, a jedan od njih je čak bio i limar. Sam proces je bio po-

sebno složen i trajao je punih mjesec dana. To je za mene bio novitet, ali ujedno i izazov kojem nijesam mogla da odolim. Na kraju uspjela sam da napravim kostim koji fenomenalno izgleda”, objasnila je Perović.

Sa razvojem tehnologije, krojački zanat se nije mogao nositi, pa danas umjesto krojača najviše odjeće se proizvodi u fabrikama. Zbog toga, kako je objasnila Perović, i usluge krojača postale su luksuz i najčešće ih traže ljudi specifičnog ukusa koji žele nešto posebno. “Muško odijelo može koštati od 300 pa do više hiljada eura, u zavisnosti od toga od kojeg se materijala izrađuje i šta je unutrašnjost tog sakoa”, saopštila je ona. Muško odijelo ujedno je i najteže sašiti. “Muško odijelo ima najviše propratnih detalja i na njemu najviše posla ima sa unutrašnje strane gdje sve mora biti besprekorno. Kod muškog odijela nema greške, morate dobro poznavati posao i biti dobar majstor da biste se upustili u takvo nešto”, kaže Perović Iako je krojača iz godine u godinu sve manje, Jasmina smatra da ovaj zanat vječan, ali da bi ga trebalo prilagoditi novim tehnologijama i zahtjevima tržišta. Foto:Iva Mandić

Korset napravljen od izlivene plastike Kao konstruktor odjeće, Jasmina mora da prati rad dizajnera. I sama je, nakon mnogo godina uspješnog rada stekla iskustvo u dizajniranju, pa i taj dio posla često obavlja. Posebno je ponosna na prvi korset koji je radila za Slavicu Vukčević.

je posebno ponosna. “Pokušavam da kod studenata razvijem ljubav prema šivenju, da im pokažem kakve sve mogućnosti ono pruža. Da oni svoj dizajn mogu da pretvore u stvarnost”, rekla je Perović.

Perović pokazuje svoju kreaciju

crna gora

BIJELO POLJE: NAdMETANJE 31. MAJA

Raspisan 22. tender za prodaju fabrike Vunko

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

HERcEg NOVI: PO NALOgU KOM

Čistoća će do oČistiti “divl ⌦ Sanja Milović o nalogu Komunalne policije hercegnovska “Čistoća” angažovana je na čišćenju nezakupljenih plaža od Galeba do Titove vile. Kompletan posao na čišćenju plaža trebalo bi da bude završen do 15. maja.

P Fabrika “Vunko” Stečajna uprava bjelopoljske fabrike “Vunko” odredila je za 31. maj 22. Javno nadmetanje za prodaju imovine ovog preduzeća u iznosu od 2,5 miliona eura. Iako se lani, na održanoj 20. licitaciji za prodaju nekadašnjeg giganta tekstilne industrije, konačno pojavio prvi zainteresovani kupac Italijan Antonio Batalja kako bi kupio fabriku za navedeni licitirani iznos, to se nije moglo realizovati. Predstavnik radnika “Vunka” u stečaju i predsjednik sindikalne organizacije Milan Ljujić kazao je Dnevnim novinama da je depozit uplatilo fizičko lice iz Podgorice, ali nije se mogao realizovati ugovor, jer je potrebno da licitira firma odnosno pravno lice. Prema riječima koordinatora stečajnog upravnika Tufa Spahića, predmet prodaje i na

22. licitaciji je zemljište ukupne površine 92.251 kvadratnih metara, kao i poslovne zgrade. Osim toga, prodaje se i zemljište površine oko 13.560 kvadrata, sa pravom korišćenja. Stečaj u Vunku drugi put je uveden krajem januara 2008. godine, zbog duga od oko 3,8 miliona eura Ministarstvu finansija, na ime garancije koju je Vlada dala Svjetskoj banci. Kako je naveo, potraživanja oko 350 radnika po pravosnažnim sudskim presudama za period od 2003. godine do januara 2008. kada je drugi put uveden stečaj bez zakonskih kamata, iznose oko pola miliona eura. Ministarstvu finansija na ime kredita duguje se 1,1 milion eura, na ime poreza i doprinosa oko 930.000 eura, dok je ostatak duga prema povjeriocima-dobavljačima. B.Č.

BIJELO POLJE: OBNOVILI OBJEKAT

Škola na Brzavi obilježila 140 godina postojanja Povodom jubileja 140 godina od osnivanja škole na Brzavi, koja radi kao područno odjeljenje matične škole “Braća Ribar” u Zatonu, upriličena je prigodna svečanost. Pratećoj manifestaciji koja je upriličena povodom rekonstrukcije objekta, pored predsjednika Opštine Bijelo Polje Aleksandra Žurića i sekretara Ministarstva prosvjete Slobodana Filipovića, prisustvovali su i brojni gosti iz društvenog i javnog života. Direktor matične škole u Zatonu Vladimir Bugarin, pod-

sjetio je na početke osnivanja škole na Brzavi davne 1876. godine, koja je 1956. postala područno odjeljenje osmogodišnje škole “Braća Ribar”. “Zahvaljujući ministru prosvjete Predragu Boškoviću i predsjedniku Opštine Aleksandru Žuriću, uspjeli smo da obnovimo objekat i otrgnemo ga od propadanja”, kazao je direktor Bugarin. Školu na Brzavi trenutno pohađa 13 učenika, koji sa učiteljima vrijedno rade i čuvaju davno zapaljenu luču znanja. B.Č.

Načelnik Komunalne policije Zoran Bijelić za Dnevne novine kaže da je ove godine Morsko dobro ranije pokrenulo postupak tendera za zakup plaža, odnosno kupališta, nego prethodne sezone, ali i pored toga što se ranije krenulo sa ovom procedurom, još nijesu poznati svi zakupci.

■ Osam nalOga za čišćenje

“Iz tog razloga na jednom sastanku koji je održan u hercegnovskoj opštini, iskazana je spremnost da pomognu opštini u smislu finansiranja troškova čišćenja onih plaža koje nijesu pod zakupom, a biće u neko dogledno vrijeme”, ističe Bijelić. On dodaje da je Komunalna policija nakon obavljenog sastanka dogovorila sa Čistoćom na koordinacionom tijelu da oni čiste te plaže, a nakon obavljenog posla će, kako kaže Bijelić, Čistoći isplatiti sredstva, a opštini JP Morsko dobro. Prema riječima Bijelića, prioritet je da se

očisti osam plaža. “Dali smo osam naloga za čišćenje plaža, odnosno prepoznali smo neke prioritetne plaže na potezu od Galeba do Titove vile. Od tih osam naloga, neke pla-

Dali smo osam naloga za čišćenje plaža, oDnosno prepoznali smo neke prioritetne plaže na potezu oD galeba Do titove vile. oD planiraniH, neke plaže već su očišćene, istakao je bijelić že su već očišćene”, istakao je on. Kako dodaje, obaveze je preuzela Čistoća, koja ima izvršni nalog od Komunalne policije. “Čistoća će ostatak čišćenja izvršiti u dogledno vrijeme”, tvrdi Bijelić, a rok je 15. maj kada bi sve plaže trebalo i da budu očišćene.

■ zakupci u

Obavezi da čiste

“Nadamo se da ćemo do 15. maja imati veći broj zakupljenih plaža, tako da ćemo zakupcima davati naloge da očiste te plaže”, dodaje Bijelić. Inače, na koordinacionom tijelu i u kabinetu predsjednice opštine Nataše Aćimović dogovoreno je da se na potezu šetališta od Galeba do Titove vile izvrši krpljenje oštećenja investicione vrijednosti 3.500 eura.

FORMIRANJE VLASTI U

Kusovac: Dog

Tivat

Nakon lokalnih izbora 17. aprila, u Tivtu još nijesu precizirani detalji buduće vlasti, odnosno postizborne koalicije, a nijesu poznati ni kandidati za predsjednika Opštine. DPS je na lokalnim izborima osvojio 17 mandata, odnosno povjerenje građana da sami formiraju vlast, a hoće li tako ostati biće poznato do 16. maja, do kada mora biti održana sjednica Skupštine Opštine na kojoj

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

crna gora

MUNALNE POLIcIJE

o 15. maja lje” plaže Radica Rakočević

KOLAšIN: ª ZATVORILIº LISTU šTRAJKAčA U OPšTINI

Svi koji su štrajkovali ostali su bez posla Trenutno ima više od 70 sudskih sporova koje su pokrenuli radnici Opštine prema lokalnoj upravi i predsjednici opštine

Neuređene plaže “Radi se o dionici od 150 kvadrata. Planirano je da odmah nakon praznika ovaj dio šetališta bude saniran. Prije se nije moglo pristupiti zbog asfaltne mase. Nije mogla da se dopremi zbog baze koja nije radila u vrijeme kada je bila niža temperatura. Vrijednost ovih radova je oko 3.500 eura”, kaže Bijelić. Na pitanje kada će biti asfaltirane dionice na kojima se grade kolektori, Bijelić ističe da su dobili informaciju da će radovi na

izgradnji kolektora trajati do 15. maja, te da će nakon ovog datuma radnici turske kompanije Ćeltikćoglu asfaltirati ove dionice. “Prioritet za asfaltiranje dionica biće od tvrđave Forte Mare do Meljina, gdje će biti vraćene behaton ploče. Imamo informaciju da je stigao kamen, jer od 15. maja JKSP će krenuti sa postavljanjem javne rasvjete na onim dionicama, gdje je oštećena od strane turske kompanije Ćeltikćoglu”, kazao je Bijelić.

U TIVTU

govori unutar partije još traju će se verifikovati odbornički mandati novog saziva. Prema riječima predsjednika OO DPS-a dr Siniše Kusovca trenutno su u toku aktivnosti unutar partijskih organa oko predlaganja kandidata za budućeg predsjednika Opštine, a narednih dana, na Izvršnom i Opštinskom odboru partije na lokalnom nivou, razgovaraće se i o mogućoj postizbornoj koalicionoj saradnji. “Uvršteni predlog kandi-

data za prvog čovjeka Opštine biće proslijeđen na usvajanje predsjedništvu partije, koje daje i saglasnost na dogovor o postizbornoj koaliciji”, rekao je dr Kusovac. Kako se u Tivtu ovih dana spekuliše, kandidati predsjednika su aktuelni predsjednik Ivan Novosel, dr Snežana Matijević, koja je bila nosilac izborne liste i predsjednik OO DPS Tivat, dr Siniša Kusovac. Z. Krstović

Radica Rakočević iz Kolašina je samo jedan od radnika koji su učestvovali u štrajku tokom prošlog ljeta, a ujedno i posljednja od štrajkača koja je ostala bez posla. Upravo sa Rakočević se zatvorila lista štrajkača koji su ostali bez posla, ali i bez otpremnine. Njen suprug je bio u grupi od prva 24 radnika koji su dobili otkaz bez otpremnine. Sada, kako kaže, ostaje sa dvoje djece praktično na ulici. Ona je rješenje dobila prije uskršnjih praznika, a kako tvrdi, sve ovo je “pir” predsjednice Opštine Željke Vuksanović, koja se od početka namjerila na radnike, koji su dugo bili u štrajku. “Od dolaska predsjednice Vuksanović na čelo kolašinske Opštine, moj muž nijednu platu više nije dobijao. Retroaktivno mu je tada uričula knjižicu, a za plate se bori preko suda. To je bilo u februaru, a sada i mene ostavlja bez posla. Četvoročlanu porodicu je ostavila na ulici. Pozivam sve nadležne državne organe, kao i Ministarstvo rada i socijalnog staranja da se uključe u ovu priču, jer smo mi od sada jedna od mnogobrojnih socijalno ugroženih porodica koje su dobile otkaze, dok miljenici predsjednice rade u Opštini pored nekoliko članova

Rakočević: Nasilna racionalizacija

Otpuštena radnica smatra da je Kolašin jedinstven slučaj u Crnoj Gori, jer su sve opštine završile racionalizaciju lokalne uprave na blaži način, odnosno radnici su dobrovoljno otišli sa solidnim otpremninama, dok je u Beranama primljeno još 100 ljudi. Napominjemo da su DN upravo ove podatke o broju sudskih sporova, koliko je dobijeno i koliki su iznosi izgubljenih sporova, pismenim zahtjevom tražile od Sekretarijata za finansije još prije dva mjeseca, no sekretar Rakočević, kao ni ostali njegovi saradnici, ne samo što ne dozvoljavaju ulaz novinarki DN u njihove kancelarije, već ne odgovaraju ni na pismene zahtjeve, kršeći tako još jedan u nizu zakona. svoje uže porodice”, kazala je Rakočević. Kad je saznala da će biti raspoređena, otišla je kod opštinskog sekretara za finansije Gorana Rakočevića i pitala ga da li to on ostavlja četvoročlanu porodicu na ulici. “On mi je odgovorio da to nije njegova volja i želja, već da mu je nametnuto. Nakon

toga, otišla sam i kod predsjednice Vuksanović i postavila joj isto pitanje, na šta je ona odgovorila da je zadužena samo za svoj kabinet, a da je ostalo prepustila sekretarima, koji biraju koga će ostaviti, a koga otpustiti. A ti kojima je ostavila na volju da biraju koga će ostaviti, a koga ne, Upravna inspekcija je zabranila dalji rad, osim sekretaru za finansije Rakočeviću”, kazala je Rakočević. Ona tvrdi da su svi radnici znali da će ih ovo snaći, jer je Vuksanović još za vrijeme štrajka kazala da će svi oni koji su bili u štrajku, do jednog otići kući, pa je sada situacija upravo takva. “Ovo će samo prouzrokovati velike gubitke za Opštinu, jer trenutno ima više od 70 sudskih sporova koje su pokrenuli radnici Opštine, s tim što sada novih 20 tužbi ide Upravnom sudu, koje će opet građani da plaćaju kroz poreze koje je ona povećala 100 odsto. Jedino u čemu je Vuksanović doprinijela ovom gradu je to što je dovela obućara kojeg nijesmo imali. Predsjednica Opštine neka se javno obrati ukoliko misli da su ovo sve laži, pošto je u svim medima govorila kako DN izmišljaju i lažu, a sve izjave smo mi dali vašim novinama i iza njih svi stojimo”, kazala je Rakočević. Z.B.

crna gora

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

KoTor: Prvo Putovanje kruzera

Naselje “7. jul”

Carnival Vista u Boki

TivaT: Do kraja seDMice rasPisaće tenDer

Za stanovnike “7. jula” gradnja stanova na jesen

Direkcija za investicije i razvoj Opštine Tivat, najkasnije do kraja sedmice, raspisaće tender za izradu glavnog projekta za izgradnju stanova za stanovnike neformalnog naselja “7. jul” u Bonićima u Tivtu u kome žive Egipćani, uglavnom sa Kosova. Direktor Direkcije Peđa Obradović kazao je da je na lokalitetu Mihova glavica, pored puta za Gradiošnicu planirana gradnja 11 objekata čvrste gradnje za stanovnike naselja “7. jul”. “Planira se izgradnja oko 40 stanova, uglavnom dvosobnih od 60 do 65 kvadrata, a manji broj biće i jednosoban”, kazao je Obradović, istakavši da je u te svrhe u kapi-

talnom dijelu budžeta Opštine za ovu godinu predviđeno 400.000 eura, što će biti dovoljno za izvođenje grubih građevinskih radova i infrastrukturno opremanje, računaju u Direkciji. Stanovi će biti izgrađeni po siste-

36 porodica iz naselja “7. jul” ima pravo na stan, utvrdila je opštinska komisija

mu “ključ u ruke”, a iseljenje naselja “7.jul” uslovljeno je izgradnjom hotela kompanije “Mesopromet” iz Bijelog Polja, koji se gradi u neposrednoj blizini autobuske stanice, a koji je u poodmakloj fazi. “Opštinska komisija je utvrdila da pravo na stanove ima 36 porodica iz ‘7.jula’”, kazao je predsjednik Opštine Ivan Novosel, koji očekuje da, zavisno od tendera i poštovanja Zakona o javnim nabavkama, na jesen počnu radovi na izgradnji tih stanova. U skladu s tim, Novosel je kazao da bi jedan dio stanova mogao biti useljen već do kraja godine, a preostali naredne godine. Z.K.

U Bokokotorski zaliv uplovio je brod Carnival Vista, najveći u svojoj klasi. Kruzerom plovi 4.000 turista koji su imali priliku da obiđu Kotor. Tim povodom, Carnival Vista posjetio je predsjednik Opštine Kotor dr Aleksandar Stjepčević. “Pričinjava mi izuzetno zadovoljstvo činjenica da ste odabrali Kotor kao jed-

nu od destinacija za prvo putovanje Carnival Viste. Hvala vam za ukazano povjerenje”, kazao je Stjepčević. Predstavnik kompanije Leon Sotlif je odgovorio da će nakon što saberu utiske klijenata i gostiju, moći da odluče da li će Kotor biti stalna destinacija ovog broda, kao i da je to vrlo ostvarivo. I.K.

TivaT: Porto Montenegro

U Đenovi predstavili nautičko naselje i marinu Kompanija Adriatic Marinas predstavila je luksuzno nautičko naselje i marinu za superjahte Porto Montenegro na 28. MYBA Charter Showu u Đenovi, koji se završio juče. Ova nautička manifestacija predstavlja jednu od najvažnijih međunarodnih izložbi, kao odabrani prikaz luksuznih čarter jahti i najekskluzivnije pomoćne usluge u ovoj grani industrije. Jahting stručnjaci iz svih krajeva svijeta predstavljaju najprestižnije čarter

agencije i brokerske kuće na ovom sajmu, a posebno interesovanje prema Porto Montenegru pokazuju vlasnici luksuznih plovila na vodi i svjetski priznati kapetani. “Bescarinsko gorivo, sedam odsto poreza na dodatnu vrijednost za usluge u marini i nula odsto PDVa na komercijalnim čarterima samo su neke od beneficija marine, za koje se zanimaju potencijalni klijenti”, poručuje izvršni menadžer PM Jahting kluba Bili Kaneljas. Z.K.

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

marketing

OPŠTINA KOTOR DIREKCIJA ZA UREDENJE I IZGRADNJU KOTORA Broj: 02 -1996 Kotor, 04.05.2016. godine.

Na osnovu člana 13. i 30. Odluke o poslovnim zgradama i prostorijama (Sl. list opštine Crne Gore - opštinski propisi broj 4/011), Odluke Komisije za poslovni prostor opštine Kotor broj: 02-3156/2 od 02.07.2015. godine i 02 -4677/2 od 01.10.2015. godine, Direkcija za uređenje i izgradnju Kotora (u daljem tekstu: Direkcija) oglašava JAVNI POZIV BR. 04/16 o ustupanju u zakup poslovnih prostorija putem prikupljanja ponuda - tendera Red br.

Adresa

Zona

Površina u m2

Katast. podaci Obj.

Kat. parc.

Namjena

Min.cij. €/ m2 mjes. Sa uračun. PDV-om

Rok zakupa

Risan Trg 21. Novembar

III

28,83

572

Risan

Mesara

14,28

5 g-uz moguć. produž.

SP-90 Dobrota

III

15,68

2030

Dobrota I

Krojačka radnja

10,71

5 g-uz moguć. produž.

Poslovne prostorije se izdaju u viđenom stanju. Napomena: Poslove prostorije pod rednim brojem: 2 koristi raniji zakupc. Ukoliko poslovni prostor bude, kao najpovoljnijem ponuđaču, dodjeljena drugom licu (učesniku na tenderu), primopredaja istih će se izvršiti nakon iseljenja ranijeg zakupca. Ponuda treba da sadrži: 1. Tačan naziv i adresu ponuđača 2. Cijenu zakupa po m2 izraženu u € (eurima) sa uračunatim PDV-om. 3. Oznaku poslovnog prostora na koji se ponuda odnosi 4. pečat ipotpis ovlašćenog lica za privredna društva i preduzetnike, odnosno potpis ponuđača za fizička lica 5. obavezu ponuđača da: a. uplate garantni depozit na iznos od 10% od minimalne (početne) cijene zakupa za vremenski period utvrđen javnim pozivom (5 godina), s tim što pravna lica umjesto uplate garantnog depozita, mogu položiti garanciju ponude naplativu na prvi poziv na iznos garantnog depozita od 10 % od minimalne (početne) cijene zakupa poslovnog prostora za vremenski period utvrđen javnim pozivom - 5 godina, sa rokom važenja 90 dana. Uplata garantnog depozita se vrši na uplatni račun Opštine Kotor broj 530-18212-85 sa naznakom «ZA JAVNO NADMETANJE» Dokaz o uplati garantnog depozita ili garanciju banke (pravna lica) ponuđač je dužan da dostavi uz ponudu. b. Osim dokaza iz podtačke a. tačke 5. ovog javnog poziva ponuđač je dužan da uz ponudu dostavi još i sledeću dokumentaciju i to: • Fizička lica koja nijesu obveznici Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora po bilo kom osnovu: - lične podatke (ime i prezime, adresa stanovanja, JMBG i broj lične karte), - dokaz da je ponuđač izmirio poreske obaveze, odnosno da nema dospjelih neizmirenih poreskih obaveza - Akt Poreske uprave po mjestu prebivališta ponuđača, - dokaz da ponuđač nema neizmirenih poreskih obaveza prema opštini Kotor - dva uvjerenja Sekretarijata za lokalne prihode budžet i finansije opštine Kotor i to: Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu poreza na nepokretnosti i Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu lokalnih komunalnih taksi i poreza na firmu, - dokaz da poduđač nije obveznik kod Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora, po bilo kom osnovupotvrda Direkcije. • Fizička lica koja su obveznici Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora: - lične podatke (ime i prezime ,adresa stanovanja, JMBG i broj lične karte), - dokaz da je ponuđač izmirio poreske obaveze, odnosno da nema dospjelih neizmirenih poreskih obaveza - Akt Poreske uprave po mjestu prebivališta ponuđača, - dokaz da ponuđač nema neizmirenih poreskih obaveza prema opštini Kotor- dva uvjerenja Sekretarijata za lokalne prihode budžet i finansije opštine Kotor i to: Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu poreza na nepokretnosti i Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu lokalnih komunalnih taksi i poreza na firmu, - dokaz da je ponuđač izmirio sve obveze prema Direkcije za uređenje i zgradnju Kotora - potvrda Direkcije, - dokaz da je ponuđač izmirio obaveze po osnovu utroška električne energije, utroška vode i odvoza smeća - Potvrda Elektroprivrede Crne Gore AD Nikšić, Potvrda JP »Vodovod i kanalizacija« Kotor i Potvrda JKP «Kotor« Kotor, - dokaz da je ponuđač u periodu zakupa poštovao komunalni red i da protiv istog u tom periodu nisu izrečene upravne mjere i radnje u postupku inspekcijskog nadzora-Akt Komunalne policije opštine Kotor. • Preduzetnici koji nijesu obveznici kod Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora po bilo kom osnovu: - podatke o preduzetniku (ime i prezime preduzetnika, trgovački naziv i potvrda o registraciji kod CRPS-a), dokaz da je ponuđač izmirio poreske obaveze, odnosno da nema dospjelih neizmirenih poreskih obaveza - Akt Poreske uprave po mjestu prebivališta preduzetnika, - dokaz da ponuđač nema neizmirenih poreskih obaveza prema opštini Kotor - dva uvjerenja Sekretarijata za lokalne prihode budžet i finansije opštine Kotor i to: Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu poreza na nepokretnosti i Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu lokalnih komunalnih taksi i poreza na firmu, - dokaz da ponuđač nije obveznik kod Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora, po bilo kom osnovu - Potvrda Direkcije. • Preduzetnici koji su obveznici kod Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora: - podatke o preduzetniku (ime i prezime preduzetnika, trgovački naziv i potvrda o registraciji kod CRPS-a), - dokaz da je ponuđač izmirio poreske obaveze, odnosno da nema dospjelih neizmirenih poreskih obaveza - Akt Poreske uprave po mjestu prebivališta, - dokaz da ponuđač nema neizmirenih poreskih obaveza prema opštini Kotor - dva uvjerenja Sekretarijata za lokalne prihode budžet i finansije opštine Kotor i to: Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu poreza na nepokretnosti i Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu lokalnih komunalnih taksi i poreza na firmu, - dokaz da je ponuđač izmirio sve obaveze prema Direkciji za uređenje i zgradnju Kotora - potvrda Direkcije, - dokaz da je ponudač izmirio obaveze po osnovu utroška električne energije, utroška vode i odvoza smeća - potvrda Elektroprivrede Crne Gore AD Nikšić, potvrda JP »Vodovod i kanalizacija« Kotor i potvrda JKP «Kotor« Kotor, - dokaz da je ponudač u periodu zakupa poštovao komunalni red i da protiv istog u tom periodu nisu izrečene upravne mjere i radnje u postupku inspekcijskog nadzora-Akt Komunalne policije opštine Kotor. • Pravna lica koja nijesu obveznici kod Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora po bilo kom osnovu: - podatke o pravnom licu,

- dokaz o registraciji-Akt CRPS-a, - dokaz da pravno lice nije pod stečajem- Akt CRPS-a (ukoliko je ponudač banka ovaj dokaz izda Centralna banka Crne Gore), - dokaz da plaćanja prema pravnom licu nisu obustavljena - Potvrda banke u kojoj ponudač ima otvoren žiro račun ili Potvrda Centrale banke Crne Gore, - dokaz da je ponuđač izmirio poreske obaveze, odnosno da nema dospjelih neizmirenih poreskih obaveza - Akt Poreske uprave na čijem je području sjedište pravnog lica, - dokaz da ponuđač nema neizmirenih poreskih obaveza prema opštini Kotor - dva uvjerenja Sekretarijata za lokalne prihode budžet i finansije opštine Kotor i to: Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu poreza na nepokretnosti i Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu lokalnih komunalnih taksi i poreza na firmu, - dokaz da ponudač nije obveznik kod Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora, po bilo kom osnovu - potvrda Direkcije. • Pravna lica koja su obveznici kod Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora: - podatke o pravnom licu, - dokaz o registraciji - Akt CRPS-a, - dokaz da pravno lice nije pod stečajem - Akt CRPS-a (ukoliko je podudač banka ovaj dokaz izdaje Centralna banka Crne Gore), - dokaz da plaćanja prema pravnom licu nisu obustavljena - Potvrda banke u kojoj poduđač ima otvoren žiro račun ili Potvrda Centrale banke Crne Gore, - dokaz da je ponuđač izmirio poreske obaveze odnosno da nema dospjelih neizmirenih poreskih obaveza - Akt Poreske uprave na čijem je području sjedište pravnog lica, - dokaz da ponuclač nema neizmirenih poreskih obaveza prema opštini Kotor - dva uvjerenja Sekretarijata za lokalne prihode budžet i finansije opštine Kotor i to: Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu poreza na nepokretnosti i Uvjerenje o izmirenim obavezama po osnovu lokalnih komunalnih taksi i poreza na firmu - dokaz da je ponudač izmirio sve obveze prema Direkciji za uredenje i zgradnju Kotora - potvrda Direkcije, - dokaz da je poduđač izmirio obaveze po osnovu utroška električne energije, utroška vode i odvoza smeća-potvrda Elektroprivrede Crne Gore AD Nikšić, potvrda JP »Vodovofd i kanalizacija« Kotor i potvrda JKP «Kotor« Kotor, - dokaz da je ponudač u periodu zakupa poštovao komunalni red i da protiv istog u tom periodu nisu izrečene upravne mjere i radnje u postupku inspekcijskog nadzora - akt Komunalne policije opštine Kotor. Sva dokumentacija koja se dostavlja uz ponudu mora biti original ili ovjerena kopija i ne starije od 90 dana od dana objavljivanja javnog poziva. 6. Prilikom izbora najpovoljnijeg ponudača polaziće se od kriterijuma: najviše ponuđene cijene Ponuđena cijena po 1m2 max 100 bodova Veći broj bodova dodijeliće se većoj cijeni zakupa, a ostale ponude vrednovaće se primjenom proporcionalne metode. U slučaju jednakog rangiranja učesnika na tenderu u skladu sa utvrđenim kriterijumima, prednost ima raniji zakupac poslovnog prostora, ukoliko ispunjava i uslove alineje 2-4 člana 8. Odluke o poslovnim zgradama i prostorijama («Sl. list Crne Gore- opštinski propisi« broj 4/11) 7. Ponuđači mogu dostaviti zatvorene ponude svakog radnog dana od 8 do 11 sati zaključno sa 20.05.2016. godine do 10 časova, neposrednom predajom na arhivi Direkcije, Škaljari b.b Kotor, kod ovlašćenog lica Mršulja Dubravke, ili putem preporučene pošte, s tim da se ponuda predata putem preporučene pošte razmatra samo ukoliko stigne u Direkciju za uređenje i izgradnju Kotora u roku utvrđenom za dostavu ponuda. Podnesene ponude se ne mogu mijenjati niti dopunjavati. Ponude se mogu povući samo u roku od 7 dana prije isteka tendera. Ponude se predaju u tri zatvorene koverte: original ponude se nalazi u koverti broj 1. sa nazivom »original«, a sva ostala prateća dokumentacija se nalazi u koverti broj 2. koja nosi naziv »prateća dokumentacija«. koverta broj 1. i 2. se dostavlja zajedno u koverti broj 3. Koverta 3. mora biti zapečaćena sa naznakom »Za javno nadmetanje« - ne otvaraj" po tenderu broj 04/16 uz preciznu oznaku broja segmenta ( redni broj prostora iz tendera). Ponude se evidentiraju prema redosledu prijema. 8. Dokumentaciju za Javni poziv - tender zainteresovani ponudači ili njihovi ovlašćeni predstavici mogu preuzeti svakog radnog dana od ovlašćenog lica Seferović Daliborke u prostorijama Direkcije za uredenje i izgradnju Kotora od 08 do 11,00 sati, počevši od 05.05.2016. godine zaključno sa 19.05.2016. godine do 11,00 časova. Prilikom otkupa tenderske dokumentacije ponudač je dužan da uplati 20,00 € (po segmentu-prostoru), za troškove preuzimanja dokumentacije po javnom pozivu na žiro račun opštine Kotor broj 530-9226121-18 ili na blagajni Direkcije. 9. Javno otvaranje ponuda, na koje su pozvani svi zainteresovani ponuđači će biti održano dana 20.05.2016. godine sa početkom u 10,30 časova u prostorijama Direkcije za uredenje i izgradnju Kotora. 10. Ponude dostavljene poslije navedenog roka (neblagovrennene), kao i one koje nijesu zapečaćene smatraju se nevažećim, neće se razmatrati i vraćaju se ponuđaču. Ponuda koja ne sadrži sve dokaze utvrđene tekstom javnog poziva, tj. nije formalno ispravna smatra se nepotpunom i ista se neće rangirati. Komisija će u roku od 15 dana od dana otvaranja ponuda utvrditi tender listu, a u roku od 7 dana od dana utvrđivanja tender liste donijeti odluku o najpovoljnijem ponuđaču i obavijestiti učesnike tendera. Sa najpovoljnijim ponuđačem će biti zaključen ugovor o zakupu poslovnog prostora u roku od 8 dana od konačnosti odluke, o izboru najpovoljnijeg ponuđača, s tim što je taj ponuđač dužan, prilikom zakijučenja ugovora, priložiti dokaz o unaprijed plaćenoj zakupnini za 6 mjeseci, kao i priložiti neko od sredstva obezbjeđenja plaćanja, bliže definisana u članu 7. Nacrta ugovora koji je sastavni dio tenderske dokumentacije. U slučaju da najpovoljniji ponuđač odbije da zaključi ugovor o zakupu ili ugovor o zakupu ne zaključi u propisanom roku, Direkcija će aktivirati njegovu granciju ponude, odnosno zadržati depozit i obratiti se drugom ponudaču u skladu sa redosljedom na rang listi. Ponuđaču čija ponuda ne bude prihvaćena, izvršiće se povraćaj iznosa garancije nakon zaključivanja ugovora sa najpovoljnijim ponuđačem, tj. ponuđačem čija je ponuda prihvaćena. Napomena: Ugovor o zakupu može zaključiti samo sa ponuđačem koji je dostavio ponudu, odnosi ukoliko je ponuctač fizičko lice neće se dozvoliti zaključenje Ugovora o zakupu sa privrednim društvo čije je to lice osnivač ili zakonski zastupnik, osim uz saglasnost Komisije za poslovni prostor Opšth Kotor, kao Ugovor o podzakupu. Ovaj javni poziv biće objavljen na Web site-u Direkcje za uređenje i izgradnju Kotora (www. kotor-direkcija.co.me) i opštine Kotor Kontakt osoba: Daliborka Seferović, tel. - 032/322-94

svijet

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

Na osnovu člana 62, stav 1 Zakona o javnim nabavkama („Službeni list CG“, br.42/11 i 57/14) naručilac Agencija za zaštitu životne sredine oglašava

OBAVJEŠTENJE O JAVNOJ NABAVCI Agencija za zaštitu životne sredine pokreće otvoreni postupak za usluge Redovno godišnje održavanje, kalibracija vazduha, ukupne procijenjene vrijednosti sa PDV-om u iznosu od: 83.000,00 €. Tenderska dokumentacija broj 05-D- 1369/3 objavljena je na Portalu javnih nabavki, na adresi www. ujn.gov.me. dana 28.04.2016. godine. Lice za davanje informacija Živković Svetlana, telefon 020 446 504, e-mail svetlana.zivkovic@epa.org.me.

Na osnovu člana 62.stav 1 Zakona o javnim nabavkama("Službeni list "CG,br.42/11 I 57/14) naručilac JP "Autobuska stanica "Nikšić oglašava

OBAVJEŠTENJE O JAVNOJ NABAVCI Nabavka termo rolni u JP ”Autobuska stanica” Nikšić-ukupne procjenjene vrijednosti sa PDV–om 600,00 €. Tenderska dokumentacija broj 432/16 za dostavljanje ponuda šopingom, objavljena na portalu javnih nabavki, na adresi www.ujn.gov.me dana 04.05.2016.godine. Lice za davanje informacija Lidija Milović, tel.067-618-912, a e-mail adresa autobuskastanica@t-com.me

Na osnovu člana 62, stav 1 Zakona o javnim nabavkama („Službeni list CG“, br. 42/11 i 57/14) naručilac JPU „Đina Vrbica”, ul. 8.Marta br. 76, Podgorica, oglašava

OBAVJEŠTENJE O JAVNOJ NABAVCI Nabavka usluga mobilne telefonije, ukupne procijenjene vrijednosti sa PDV-om 7000.00€. Tenderska dokumentacija broj 23/16 objavljena je na Portalu javnih nabavki, na adresi www.ujn.gov.me dana 04.05.2016.godine. Lice za davanje informacija Mr Milena Mijović, telefon +382(0)20662085, e-mail vrtic@djvrbica.edu.me.

Na osnovu člana 62, stav 1 Zakona o javnim nabavkama („Službeni list CG“, br. 42/11 i 57/14) naručilac Agencija za zaštitu životne sredine oglašava

OBAVJEŠTENJE O JAVNOJ NABAVCI Agencija za zaštitu životne sredine pokreće otvoreni postupak za Usluge osiguranja zaposlenih-životno osiguranje i usluge osiguranja – registracije službenih automobila, ukupne procijenjene vrijednosti sa PDV-om u iznosu od 10.000,00 €. Tenderska dokumentacija broj 05-D-1374/3 objavljena je na Portalu javnih nabavki, na adresi www.ujn.gov.me. dana 28.04.2016. godine. Lice za davanje informacija Živković Svetlana, telefon 020 446 504, e-mail svetlana.zivkovic@epa.org.me.

Hrvatska ponovo sprIJEČILa otvaranJE pogLavLJa 23

Zagreb ne odustaje od blokiranja pregovora Srbije Na sastanku ambasadora zemalja članica EU u Briselu, Hrvatska ponovo nije dala saglasnost za otvaranje poglavlja 23 u pregovorima Srbije i Unije, javio je RTS. Poslije pauze od nekoliko nedjelja, predsjedavajuća EU Holandija ponovo je pokušala da postigne konsenzus zemalja članica, podižući ovo pitanje na viši, ambasadorski nivo odlučivanja. Međutim, kako saznaje RTS, predstavnik Hrvatske ponovio je da ne mo-

že da se složi sa otvaranjem poglavlja 23 navodeći poznate argumente o regionalnoj nadležnosti srpskog suda za ratne zločine i zastupljenosti hrvatske manjine u parlamentu Srbije. Izvori u EU kažu da će se konsultacije Brisela i Zagreba o ovom pitanju nastaviti narednih dana, a da cilj i dalje ostaje otvaranje poglavlja 23 i 24 za vrijeme holandskog predsjedavanja, što znači prije kraja juna. Mada, objektivno, sve je manje vre-

mena za neophodne proceduralne pripreme. Izvori sa sastanka kažu da su Evropska komisija i neke zemlje članice, posebno Njemačka, insistirale da je otvaranje poglavlja 23 potrebno zbog očuvanja kredibiliteta procesa, podsjećajući Zagreb na deklaraciju Hrvatskog sabora kojom se obavezao da neće blokirati susjede u evropskim integracijama zbog bilateralnih pitanja koja nijesu dio evropskog zakonodavstva.

ankara

INFORMATIVNA AGENCIJA raspisuje oglas za: GLAVNOG UREDNIKA Opis posla i kvalifikacije: • Vođenje i obuka tima za pisanje članaka za društvene medije • Odlično poznavanje engleskog jezika i dvije godine radnog iskustva • Uređivanje sadržaja i izrada finalne verzije • Motivisanje i razvoj redakcije Odlično radno okruženje, plata u zavisnosti od kvalifikacija

SARADNIKE ZA DRUŠTVENE MEDIJE Opis posla i kvalifikacije: • Djevojke za pisanje sadržaja na različite teme • Odlično poznavanje engleskog jezika i društvenih medija • Energična, pozitivna, obraća pažnju na detalje • Sposobnost da radi brzo i sa rastućim timom Odlično radno okruženje, plata u zavisnosti od kvalifikacija Prijave slati na mail info@tojeto.me

Erdogan prijeti islamistima Turski predsjednik Redžep Tajip Erdogan upozorio je terorističku organizaciju Islamsku državu da će pretrpjeti velike gubitke ukoliko nastavi da napada Tursku. Kako je istakao, nijedan napad na tursku teritoriju ili njene građane neće proći nekažnjeno. Turska vojska napada ciljeve ID na sjeveru Iraka kao odgovor na višemjesečne raketne napade sa tog područja, usmjerene uglavnom na turski pogranični grad Kilis. Erdogan poručuje da je “ID pretrpjela svoje najveće gubitke u ljudstvu upravo tokom svojih operacija protiv Kilisa, a ako se ti napadi nastave, njihovi gubici će biti još veći”. U Kilisu, gdje broj sirijskih izbjeglica nadmašuje

broj Turaka, od januara je u raketnim napadima džihadista stradalo najmanje 20 ljudi. Turska vojska tvrdi da

je u artiljerijskoj vatri i raketnim napadima iz Turske poginulo i više desetina boraca ID.

svijet

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

Ted KRUZ OdUSTAO Od KAmpANJe

Trampu otvoren put ka nominaciji

didata Bernija Sandersa. “Od početka sam govorio da ću nastaviti s borbom dok god postoji izgledan put u pobjedu. Večeras se, nažalost, pokazalo da je taj put zatvoren. Dali smo sve od sebe u Indijani, ali birači su izabrali drugačiji put”, izjavio je Kruz pred razočaranim pristalicama. Donald Tramp je, nakon pobjede u Indijani, održao govor u kojem je oštro napao Klinton, istovremeno se zahvalivši Kruzu, najvećem suparniku među republikanskim kandidatima. Tramp je izjavio da je “Kruz tvrd suparnik i pametan čovjek pred kojim je velika budućnost”, izvještava Al Džazira. Samo nekoliko sati ranije vrijeđao je Kruza nazivajući ga lažljivcem “čiji je otac uče-

Odustao od trke: Senator Ted Kruz

Svijeće najvjerovatniji uzrok požara u crkvi Svetog Save

NeZApAmćeNI pOžARI bIJeSNe U OblASTI AlbeRTA U KANAdI

Evakuisan grad od 80.000 stanovnika

Cjelokupno stanovništvo kanadskog industrijskog grada Fort Mek Mareja u oblasti Alberta evakuisano je zbog velikog prerijskog požara, brojne kuće su uništene, a vjetar je rasuo pepeo po ulicama. Više od 80.000 stanovnika evakuisano je iz svojih domova. Zbog masovne evakuacije stvorile su se velike gužve na glavnom auto-putu 63, koji je trenutno jedini izlaz iz grada. Jak vjetar i visoke temperature dramatično pogoršavaju situaciju i to veoma brzo, te stanovnici imaju malo vremena

stvovao u ubistvu Džona Kenedija”. Na republikanskoj strani osim Trampa je još samo Džon Kejsik, koji ima simboličnu podršku među delegatima koji će na stranačkoj konvenciji nominovati svog kandidata za predsjednika. Mnogi republikanci već sada pozivaju Kejsika da i on, poput Kruza, odustane od dalje trke.

NJUJORŠKI VATROGASCI ZA RTS:

Foto: CBC NEWS

Republikanski kandidat Ted Kruz odustao je od trke za predsjedničku nominaciju u SAD nakon što je teško poražen u saveznoj državi Indijani. Donald Tramp sada ima otvoren put ka stranačkoj nominaciji za predsjednika. Tramp je u Indijani osvojio više od polovine glasova republikanskih birača, Kruz je dobio blizu 37 odsto, a treći kandidat, guverner savezne države Ohajo Džon Kejsik ostao je daleko iza njih. Tom pobjedom Tramp je praktično osigurao nominaciju Republikanske stranke u trci za predsjednika SAD, gdje će po svoj prilici odmjeriti snage sa Hilari Klinton, koja u borbi za demokratsku nominaciju ubjedljivo vodi po broju delegata ispred svog protivkan-

za evakuaciju. Guvernerka Alberte Rejčel Notli rekla je da se radi o najvećoj evakuaciji stanovništva u istoriji te oblasti i dodala da nadležni čine sve što je u njihovoj moći kako bi osigurali bezbjednost građana. “Razmatramo mogućnost vazdušne evakuacije stanovnika sa medicinskim problemima”, rekla je Notli. Lokalni zvaničnici upozoravaju da se vatrena stihija proširila na centar grada i evakuisanu bolnicu. “Bolnica u kojoj sam rođen i u kojoj su moja djeca rođe-

na je u plamenu. Moj dom u kojem sam živio 15 godina je uništen”, rekao je jedan lokalni zvaničnik. Agencija za vanredne situacije je saopštila da je u požaru izgorjelo više zgrada, ali nijesu mogli da preciziraju koliko. Stotine vatrogasaca učestvuju u gašenju požara. Alberta je industrijska oblast u kojoj se nalazi veliki broj naftnih postrojenja. Rezerve nafte u tom dijelu Kanade su treće po veličini na svijetu, odmah iza Saudijske Arabije i Venecuele.

Istraga još nije završena, ali istražitelji su fokusirani na svijeće kao mogućem uzroku požara u Crkvi Svetog Save na Menhetnu, rečeno je RTS-u u pres-službi njujorških vatrogasaca tri dana poslije vatrene stihije koja je progutala velelepni vjerski objekat. Njujorški vatrogasci dodaju da ne sumnjaju da je požar podmetnut, napominjući da su požar vjerovatno prouzrokovale neugašene svijeće. Saborna crkva Svetog Save u Njujorku izgorjela je u nedjelju u požaru koji ju je zahvatio samo nekoliko sati nakon što su vjernici u njoj prisustvovali uskršnjoj liturgiji. Crkva, poznata i kao Kapela

Trojstva, sagrađena je pred kraj 19. vijeka po nacrtu arhitekte Ričarda Updžona i građena je u gotskom stilu. Nekada je pripadala protestantskoj crkvi, ali ju je vladika Nikolaj Velimirović, uz pomoć vjernika, otkupio za potrebe srpske zajednice. Hramu su vremenom dodavani vizantijski elementi, postavši arhitektonski dragulj Njujorka. Od prvih dana 1944. godine, kada je osveštana, crkva u Njujorku postala je srpski pravoslavni misionarski centar. U njoj se organizuju i kulturne, obrazovne i društvene aktivnosti. Od 1968. godine crkva Svetog Save nalazi se na listi njujorških

KULTURA

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

PREMINULA JUGOSLOVENSKA KANTAUTORKA JADRANKA STOJAKOVIĆ

Pjevačica i kantautorka Jadranka Stojaković, jedna od najpopularnijih na prostoru bivše Jugoslavije, umrla je u Banjaluci u 66. godini, poslije duge i teške bolesti. Jadranka Stojaković je preminula u Domu za stare “Karitas”, gdje je živjela posljednjih godina, bolujući od multipla skleroze, i to svega desetak dana uoči svjetske premijere dokumentarnog biografskog filma “Jadranka”, u režiji Branka Lazića, koja će biti održana na 9. festivalu Beldoks u Beogradu. “Jadranka” je zbirka fragmenata iz njenog života, ispričanih iz bolesničke postelje tokom trogodišnje borbe sa neizlečivom bolešću. Lazićev film prikazuje Jadranku Stojaković kao pjevačku zvezdu, slikarku, izbjeglicu i onda apatrida, voljenu pjesnikinju nesrećno zaljubljenih, koja će ostati zapamćena po hitovima “Sve smo mogli mi”, “Što

Stojaković

Foto:alo.rs

Pjesnikinja nesrećno zaljubljenih

te nema”, “Ima neka tajna veza”, “Čekala sam”, “Muzika je svirala”… Film otkriva i manje poznate detalje o tome koliko je voljela žestok gitarski zvuk, eksperimentalnu i ambijentalnu muziku, Džeksona Poloka… Uprkos teškoj bolesti, Jadranka Stojaković je nastupala do prije nekoliko godina, a jedan od najemotivnijih koncerata održala je početkom maja 2011. u Domu sindikata u Beogradu, u okviru “Dana Sarajeva”. Beogradskoj publici, koja ju je pozdravila stajaćim ovacijama, obećala je bila ponovni dolazak. Izrazila je i nadu da će sledeći put doći u “pravim cipelama”, a ne u patikama. U Japanu je živjela i radila više od 20 godina, a nakon što se povrijedila na jednom koncertu 2009. godine, vratila se u BiH. Detalji sahrane Jadranke Stojaković još uvijek nijesu poznati. S.I.

Slike Matana Vukčevića u Kotoru Samostalna izložba mladog akademskog slikara Matana Vukčevića biće otvorena u Gradskoj galeriji u Kotoru večeras u 20 časova. U fokusu Vukčevićeve postavke nalazi se unutrašnje psihološko stanje čovjeka, istakao je slikar. “Jako smo slični ma koliko nam se činilo da smo različiti, suština nam je ista, pa sam i krenuo od sebe ka drugima i prikazao unutrašnje stanje na portretu i na samom izrazu. U prvi plan ističem unutrašnje, duhovno stanje i svijet čovjeka u odnosu na ono šta ga okružuje, kao i na odnosu sebe unutra i unutrašnje borbe. Krenuo sam od sebe, pa sam tako i počeo od autoportreta i ličnog iskustva, traganja i borbe”, zapisao je Vukčević. S.I.

23 pod sloganom ª Crna gora čitaº od 9. do 15. maja ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

kultura

Magris na otvaranju podgoričkog sajMa

Gosti najveće kulturne manifestacije u zemlji, pored Klaudia Magrisa, biće i Petre Dimovski, Dragan Dragojlović, Robert Perišić, Marina Vujčić, Muharem Bazdulj, Vule Žurić i Aleksandar Gatalica

⌦ Sonja Ičević

Foto:Iva Mandić

Govorima italijanskog pisca i prvog dobitnika nagrade “Književni plamen” Klaudia Magrisa i ministra obrazovanja Crne Gore Petra Boškovića 9. maja u podne u garaži šoping mola Delta Siti biće otvoren 11. Međunarodni podgorički sajam knjiga i obrazovanja koji će pod sloganom “Crna Gora čita” trajati do 15. maja. Sat kasnije uslijediće književna promocija uglednog italijanskog autora i dobitnika nagrade koju su prošle godine ustanovili izdavačka kuća “Nova knjiga” iz Podgorice i nobelovac Mario Vargas Ljosa, a biće priređen i poseban program posvećen deceniji od obnove crnogorske nezavisnosti u sklopu kojeg će nastupiti studenti sa cetinjske Muzičke akademije. Gosti najveće kulturne manifestacije u zemlji biće i Petre Dimovski, Dragan Dragojlović, Robert Perišić, Marina Vujčić, Muharem Bazdulj, Vule Žurić, Aleksandar Gatalica, a važan dio programa posvećen je i autorima iz Crne Gore, te će biti riječi o djelima Brana Mandića, Obrada Nenezića, Aleksandra Gavranića i Ljubete Labovića. Umjetnička direktorka Sajma Ksenija Popović je kao posebno zanimljiv program

Sa konferencije za novinare istakla gostovanje osnivača portala Njuz.net. “Ovo je pravo osvježenje Sajma, nešto na šta publika nije navikla i vjerujem da će dolazak osnivača Njuz.neta, koji su ove godine objavili i ‘Pravu istoriju svijeta’ privući veli-

ki broj ljudi”, kazala je Popović. PR Sajma Marija Drašković je istakla da je ove godine, u odnosu na nekoliko prethodnih izdanja, broj izlagača udvostručen, te će publika imati priliku da se upozna sa izdanjima kuća iz Hrvatske,

izložba u zbirCi pomorskog nasljeđa

Lubardin crnogorski krš kao inspiracija Izložba naslovljena “Lubarda kao inspiracija” na kojoj će svoje radove izložiti učenici šest crnogorskih srednjih škola biće otvorena u Zbirci pomorskog nasljeđa u Tivtu danas u 17 sati. U projektu koji je svojevrstan omaž ovom crnogorskom i evropskom likovnom velikanu, učestvovali su učenici JU SMŠ “Mladost”

iz Tivta, JU SMŠ “Ivan Goran Kovačić” iz Herceg Novog, JU SLŠ “Petar Lubarda” sa Cetinja, Gimnazije “Stojan Cerović” iz Nikšića, Gimnazije “Slobodan Škerović” iz Podgorice i JU Gimnazije “Petar I Petrović Njegoš” iz Danilovgrada. “Ovogodišnja izložba inspirisana je “Kamenom-kršem” koji je, prema riječima Isido-

re Sekulić, kao materijal usko vezan za ljudsku dušu, stanište mudrosti i postojanosti u kojem je Petar Lubarda osjećao onu poeziju, koja je davno prije stvaranja ljudi započela, kada nije bilo sunca, vode, kamena i oblaka, kada je sva zemlja bila Crna Gora.”, zapisala je istoričarka umjetnosti Ljiljana Zeković o ovoj postavci. Z.K.

Srbije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore ali i Češke, koja je ovogodišnja zemlja gost. “Republika Češka će svakodnevno imati posebno osmišljene programe, a jedan od njih je i projekcija čeških animiranih filmova, što je

U sklopu Sajma biće priređena predstavljanja djela Brana Mandića, Obrada Nenezića, Aleksandra Gavranića i Ljubete Labovića

program namijenjen učenicima nižih razreda”, kazala je Drašković. Još jedan novitet Sajma je i nagradna igra u kojoj učestvuju svi posjetioci i to kupovinom ulaznice čija cijena i ove godine iznosi euro.

SVIJET

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

DOGAĐAJI KOJI SU OBILJEŽILI 5. MAJ 553. AKCENAT NA BOŽANSKOM U HRISTU

Peti Vaseljenski sabor Peti Vaseljenski Sabor počeo je na današnji dan 553. godine u Carigradu i to je drugi vaseljenski sabor održan u prijestonici Vizantije, a sazvao ga je car Justinijan I. Sabor je preformulisao Halkidonsku definiciju tako da je akcenat još više stavljen na božansko u Hristu. Ovaj sabor je osudio pristalice Origena. Saboru u Carigradu prisustvovalo je oko 165 episkopa, a predsedavao je carigradski Patrijarh Evtihije. Papa Vigilije bio je u Carigradu, ali ne i na Saboru, mada je sve saborske odluke priznao. Sabor je potvrdio presudu Teodoru Mopsuestijskom koji je u svojoj crkvi već bio osuđen kao je-

retik. Zatim je, shodno dokumentu “Tri poglavlja”, osudio neke spise Episkopa Teodorita Kirskog koji su bili upereni protiv Kirila Aleksandrijskog, osuđeno je i pismo Ive Edeskog koje je uputio Episkopu Mariju u persijski grad Ardaršir. U ovom pismu Ivo svrstava Kirila Aleksandrijskog u jeretike i podržava Nestorija. Budući da su se zbog tih spisa, Teodorit i Iva javno pokajali, primljeni su nazad i Crkvu i vraćeni na svoje episkopske katedre, sa kojih ih je zbacio Razbojnički sabor. Ovaj Sabor je samo još jednom osudio, posmrtno, ono za šta su se oni jednom već pokajali. Time je potvrđen Četvrti vaseljenski sabor.

1891. MUZIČKA DVORANA U NJUJORKU

Otvoren Karnegi hol Muzička dvorana u Njujorku, danas poznata kao Karnegi hol, otvorena je na današnji dan 1891. godine nastupom koji su vodili maestro Valter Damroš i kompozitor Petar Iljič Čajkovski. Jedno od najpoznatijih muzičkih zdanja u svijetu nazvano je po Endrjuu Karnegiu koji je platio njenu izgradnju, a prvobitno je bila namijenjena kao centar za Oratorio Society of New York i New York

Symphony Society. Dvorana je jedna od posljednjih zgrada u New Yorku koja je u potpunosti izgrađena zidarskim tehnikama te kao takva, iako je tokom kasnijih godina bila modifikovana i dorađivana, predstavlja važan arhitektonski spomenik. U svojoj dugoj istoriji Karnegi hol je, počevši već od samog otvaranja, ugostio sva najistaknutija imena svjetske muzičke scene.

1818. Ro en Karl Hajnrih Marks Karl Hajnrih Marks bio je njemački politički filozof enciklopedijskog uma, ekonomista, istoričar, sociolog, najveći kritičar kapitalizma i teoretičar socijalističke misli, vođa radničkog pokreta i vodeća ličnost Prve internacionale. U svojim djelima stvorio je potpuno nov i originalan pogled na svijet i društvo, novu interpretaciju svjetske istorije i izložio analizu društvenih odnosa, smatra se osnivačem moderne sociologije. Njegova misao svoje izvore ima u evropskom humanizmu, engleskoj političkoj ekonomiji i socijalnom utopizmu. Njegov pisani opus je impozantan; smatra se pojedinačnim piscem koji je izvršio najveći uticaj na svjetsku istoriju. Teško je izdvojiti koje mu je djelo najuticajnije, iz interpretiranja njegovog mišljenja i dela izrastao je jedan od najdominantnijih pravaca u evropskoj i svjetskoj filozofiji XX vijeka: marksizam. Neki smatraju da je njegovo najznačajnije djelo “Kapital”, u kojem je praktično uspostavio i modernu političku ekonomiju kao nauku. Njegova anticipacija novog komunističkog društva djelimično je izložena u Komunističkom manifestu (u čijem pisanju je učestvovao i Fridrih Engels). Osnovne ideje Manifesta će kasnije uticati na formiranje i širenje komunističkog pokreta, pojavu socijalističkih revolucija i razvoj socijalizma u svijetu. Njegovi pogledi na bitna filozofska, sociološka, ekonomska i politička pitanja ovde su samo fragmentarno ocrtani izlaganjem njegove biografije. Umro je 1883. godine.

1855. IMOVINSKE I PORESKE REFORME

Donijet Danilov zakonik Crnogorski knez Danilo I Petrović donio je Opšti zemaljski zakonik, u koji su unijete imovinske i poreske reforme - “Zakonik Danila I, gospodara Crne Gore i Brda”, kasnije poznat kao “Danilov zakonik”. Zakonik je štampan u Novom Sadu, a potom i u Francuskoj, Italiji i Poljskoj. Najznačajnije odredbe su one koje se odnose na ustavnopravna pita-

nja i to na položaj čovjeka i građanina, na položaj knjaza kao vrhovnog gospodara, na prava i položaj sudova, obaveze građana u odbrani otadžbine... Ovim zakonikom dovršeno je rušenje patrijahalnog načina života, ukinuta samostalnost plemena, učvršćena državna vlast, što nije prošlo bez otpora. Zakonik je imao 95 članova.

1949. PREMA LONDONSKOM UGOVORU

Osnovan Savjet Evrope Nakon potpisivanja Londonskog ugovora u aprilu 1949. godine na današnji dan osnovan je savjet Evrope sa sjedištem u Strazburu, a to tijelo prva je evropska institucija koja je počela rad na evropskim integracijama. Potpisnice su bile Belgija, Danska, Francuska, Republika Irska, Italija, Luksemburg, Holandija, Norveška, Švedska i Ujedinjeno

Kraljevstvo, a sam ugovor se danas smatra statutom Savjeta Evrope kojei je 1964. odredilo da se 5. maja obilježava kao Evropski dan. Najizraženije djelovanje Savjeta Evrope je usklađivanje zakonskih standarda, ljudskih prava, razvoja demokratije i kulturne saradnje među njenih 47 država članica u kojima živi približno 800 miliona ljudi.

TEHNOLOGIJA

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

GOOGLEOV SERVIS NAS VODI U RIO

Preko Mapsa u posjetu olimpijskim stadionima

Na osnovu članova 336, 337, 341, 342, 344 i 345 Zakona o svojinsko-pravnim odnosima „OTP Factoring“ DOO Podgorica, kao hipotekarni povjerilac, objavljuje:

OBAVJEŠTENJE O PRVOJ PRODAJI NEPOKRETNOSTI Nepokretnosti koje su predmet prodaje upisane su u listu nepokretnosti br. 468 KO TOPLA, označene kao: • katastarska parcela br. 722, po kulturi stambeni prostor, PD22, P3, objekat br. 1, površine 30 m2, PRAVO SVOJINE: GRAHOVAC MILENA u obimu prava 1/1 Nepokretnosti koje su predmet prodaje upisane su u listu nepokretnosti br. 468 KO TOPLA, označene kao: • katastarska parcela br. 722, po kulturi garaža kao dio zgrade, PD1, 1P, objekat br. 1, površine 732,

Servis Google Maps je u ponudu dodao mogućnost posjete unutrašnjim prostorima svih važnih lokacija i arena na kojima će se održati XXXI Olimpijske igre u Rio de Žaneiru. Uoči ljetne Olimpijade, Google vodi korisnike u posjetu 25 arena na kojima će se održavati sportska takmičenja, a 12 među njima će imati, kako kažu, “prošireni pogled”, pa će se na atraktivnim stadionima moći posjetiti i neke pomalo neuobičajene lokacije poput kioska s brzom hranom, prostora s bankomatima, pa čak i toaleta. Sve najzanimljivije olimpijske lokacije na

kojima će se više od 10.000 sportista iz čitavog svijeta boriti za medalje, u ponudu će biti uvrštene kroz nekoliko sedmica. Google navodi da će korišćenje unutrašnjih mapa biti veoma jednostavno, pa će biti potrebno samo da se otvori Google Maps na računaru ili smartfonu, potraži mjesto koje ima unutrašnje mape, zumira željeno mjesto i klikne na njega. Na donjoj desnoj strane ekrana biće moguće odabrati željene spratove ili nivoe zgrade, a mjesta od posebnog interesa su posebno istaknuta zbog jednostavnijeg snalaženja.

PRAVO SVOJINE: GRAHOVAC MILENA, u obimu prava 30/1242 Početna prodajna cijena nepokretnosti upisane u listu nepokretnosti br. 468 KO TOPLA, označene kao: katastarska parcela br. 722, po kulturi stambeni prostor, PD22, P3, objekat br. 1, površine 30 m2 iznosi 72.000,00 €. Početna prodajna cijena nepokretnosti upisane u listu nepokretnosti br. 468 KO TOPLA, označene kao katastarska parcela br. 722, po kulturi garaža kao dio zgrade, PD1, 1P, objekat br. 1, površine 732, iznosi 15.000,00 €. Ukupan iznos preostalog duga dužnika Grahovac Milene, po osnovu Ugovora o međusobnim pravima i obavezama br. 976/2012 od 10.04.2012.godine i Aneksa istog Ugovora OVP br. 1507/2012 od 25.02.212.godine iznosi 100.000,00 € uključujući i kamate do dana uplate duga, kao i iznos od 1.500,00€, na ime realnih troškova i drugih izdataka nastalih od početka postupka namirenja. Vansudska prodaja predmetne nepokretnosti izvršiće se usmenim javnim nadmetanjem, koje će se sprovesti dana 30.05.2016.godine., u prostorijama Advokatske kancelarije ,,Boris Bodiroga’’, Ul.. Nikole Ljubibratića br. 19, Herceg Novi, sa početkom u 12:00 časova. Pravo učestvovanja na javnom nadmetanju imaju sva strana i domaća pravna i fizička lica u skladu sa pozitivnim propisima i međunarodnim sporazumima, koja uplate depozit za učešće za javno nadmetanje u iznosu od 10% od početne cijene. Jemstvo se uplaćuje na žiro-račun lica koje sprovodi prodaju – Advokata Filipa J. Jovovića br. 530-19659-12, prije početka postupka prodaje, sa svrhom uplate “jemstvo za učešće u javnom nadmetanju“. Prijave se dostavljaju Advokatu Filipu J. Jovoviću, Advokatska kancelarija ,”Radulović&Jovović’’, Ul. Serdara Jola Piletića br. 7, Podgorica, najkasnije jedan dan prije održavanja javnog nadmetanja, do 15,00 časova. Prijave moraju biti zapečaćene, uz naznaku „za javno nadmetanje – ne otvaraj“. Učesnici javnog nadmetanja su, uz prijavu, dužni dostaviti i dokaz o uplati jemstva i sledeće lične podatke: Za fizička lica: ime i prezime, adresu stanovanja, matični broj, broj lične karte; Za pravna lica: naziv i sjedište, izvod iz CRPS-a, prijavu ovjerenu potpisom i pečatom ovlašćenog lica. Učesnici u javnom nadmetanju čije su prijave neblagovremene i neuredne, ne mogu učestvovati u javnom nadmetanju. Smatraće se da su ispunjeni uslovi za javnu prodaju ako se u naznačeno vrijeme prijavi jedan učesnik koji ponudi iznos početne cijene. Učesnik javnog nadmetanja ne može ponuditi cijenu koja je već ponudjena od drugog učesnika. Postupak usmenog nadmetanja se završava ako niko od učesnika ni na treći poziv ne ponudi veću cijenu od tada ponudjene najveće cijene. Učesnik koji ponudi najveću cijenu proglašava se kupcem, a njegova ponuda smatra se prihvaćenom za kupovinu predmetne nepokretnosti. Kupac je dužan da uplati kupoprodajnu cijenu, u roku od 15 dana od dana javnog nadmetanja, nakon čega je ovlašćeno lice koje sprovodi postupak prodaje ovlašćeno da, u ime hipotekarnog dužnika, potpiše ugovor kojim se svojina na nepokretnosti opterećenoj hipotekom prenosi na kupca i da ovjeri svoj potpis na tom ugovoru. Ukoliko kupac,ne isplati kupoprodajnu cijenu u roku od 15 dana od dana javnog nadmetanja ili ne zaključi Ugovor o prodaji u roku od 5 dana od dana uplate kupoprodajne cijene, ovlašćeno lice koje sprovodi vansudsku prodaju ima pravo da zaključi Ugovor o kupoprodaji sa drugim ponudjačem – učesnikom javnog nadmetanja, koji je ponudio kupoprodajnu cijenu koja je, po visini, odmah iza najveće ponudjene cijene. Troškove ovjere notarskog zapisa ugovora o prodaji i poreza na promet snosi kupac. Jemstvo izabranog ponudjača se zadržava i uračunava u kupoprodajnu cijenu. Detaljnije informacije zainteresovani mogu dobiti kontaktiranjem ovlašćenog lica za vansudsku prodaju – Filipa J. Jovovića, advokata iz Podgorice, putem telefona 067 406 460, Advokatska kancelarija „Radulović&Jovović’’, Serdara Jola Piletića br. 7, Podgorica.

SLIJEDI REDIZAJNIRANJE VIDEO SERVISA

Moguće već sada dobiti Material Design za YT Sve više signala upućuje na to da Google testira novi dizajn za YouTube. Pod uticajem jednostavnog Matrial Design izgleda za Android, ažurirani YouTube izgleda ravnije i čistije. Reddit korisnici otkrili su kako da se novi YouTube izgled omogući. Prvo, potrebno je da korisnik bude izlogovan

iz YouTubea ili da koristi inkognito mod, a zatim da ukuca https:www.youtube.com/?gl=US, otvori developer tools, ode u “resources” tab i izbrisati VISITOR_INFO1_LIVE cookie iz YouTube domen, u konzoli definiše VISITOR_ INFO1_LIVE, ukucavanjem komande document. cookie=”VISITOR_INFO1_

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

tehnologija

google četvrtak Važan korak po pitanju bezbjednosti

Svi Blogspot domeni prebačeni na HTTPS

Kompanija Google posvećena je ispunjavanju internog zadatka da internet učini bezbjednijim mjestom, a u toj oblasti upravo je napravila značajan korak. Ovaj pretraživački gigant prebacio je sve Blogspot domene na HTTPS, što je potvrđeno i u objavi na Google Security Blogspot nalogu. Čitav proces je automatski i ne oslanja se na to da li se koristi “HTTPS Availability” opcija, a čak i oni koji nijesu prethodno uključili ovo podešavanje, njihov

blog će imati HTTPS verziju omogućenu. Takođe je dodata i HTTPS Redirect opcija koja omogućava korisniku da se odluči da HTTP preusmjeri na HTTPS. Sistem funkcioniše tako da ukoliko neko kuca HTTP adresu kako bi stigao na neki blog, automatski bude preusmjeren na bezbjedniju verziju. U Googleu su na zvaničnom blogu kompanije objavili detalje o alatki upozorenja za sve što bi moglo da napravi probleme tokom prebacivanja.

izmjene koje će unos teksta učiniti još jednostaVnijim

Moguće prilagođavanje širine Android tastature Novo ažuriranje donosi promjenu dimenzija

napredna zamjena za google glass

Google ima u planu i intra-okularni uređaj Google Glass predstavlja jedan od načina da Android operativni sistem bude korisniku sve vrijeme pred očima. U Googleu, međutim, smat ra j u d a j e praktičbije da Android bude direktno postavljen u oko, pa je popunio patentnu aplikaciju za ono što je nazvano intra-okularni uređaj. Prema patentnoj prijavi, antena će obezbijediti snagu za rad uređaja,

iako u objavi nema preciznijeg objašnjenja o čemu je riječ i kako funkcioniše. Postavlja se pitanje da li je ovo finalni korak u evoluciji smartfona, tableta i nosivih uređaja, kao i li će korisnici dozvoliti sebi da imaju ovakav jedan uređaj u očima, no, kako ocjenjuje Phonearena, očigledno je da će proći još mnogo godina prije nego što on bude dostupan.

Google neko vrijeme nije značajnije mijenjao opcije tastature na mobilnim uređajima, no uz verziju 5.0 došlo je do konkretnijih ažuriranja. Pored očekivanih dorada interfejsa, dodati sui novi gestovi, mogućnost pisanja jednom rukom i još mnogo toga. U postavkama je sad moguće promijeniti visinu ili prikazati ivicu slova umjesto

U postavkama je sad moguće promijeniti visinu ili prikazati ivicu slova umjesto dosadašnjeg pristupa, pojednostavljen je pristup tastaturi sa brojevima, kao i emotikonima, ali posebne novosti stižu za one koji vole da zadaju komande gestovima

dosadašnjeg pristupa, pojednostavljen je pristup tastaturi sa brojevima, kao i emotikonima, ali posebne novosti stižu za one koji vole da zadaju komande gestovima, jer one sada pomijeranje kursora čine jednostavnijim. Najveća promjena je mogućnost korišćenja sužene tastature. Kako bi korisniku bilo jednostavnije da koristi uređaj jednom rukom, potrebno je samo da duže pritisne zarez, a onda da odabere kako da nastavi korišćenje tastaure. Bilo da ste dešnjak ili ljevak i kucate palcem palcem, a koristite uređaj sa ekranom dijagonale pet inča ili većim, često je nezgodno dotaći slova i znakove na suprotnoj strani. Sada je to manji problem, zahvaljujući opciji suženja tastature u jednom ili drugom smjeru. Tastaturu je sada moguće prilagoditi i po visini, a oni koji imaju uređaj s manjim ekranom mogu još bolje da iskoriste prostor Internacionalni stilovi izgleda tastature, QWERTY i QWERTZ automatski

su postavljeni, dok je korišćenje nekog specifičnog jezika ili stila moguće ručno podesiti. Ažuriranje stiže putem Google Play Storea, a budući da postoje APK fajlovi po internetu, savjetuje se čekanje zvaničnog ažuriranja Google Keyboarda. Google je iz postavki izbacio neke teme, zadržavši dvije jednostavne i funkcionalne opcije i to svijetlu i tamnu “material” temu. Poput odabira širine tastature moguće je i pristupiti postavkama jezika. Još jedna zgodna opcija koju možete omogućiti je pristup interpunkcijskim znakovima dugim pritiskom na pripadajuća slova. Iako je zgodno, simbolima i znakovima se jednostavno pristupa i putem namjenske tipke u lijevom kutu tastature. pored omogućavanja bržeg pristupa simbolima i interpunkciji na tastauri, Google je sada integrisao novi prikaz tastaure sa brojevima, kao i liniju Android emotikona i pristup znakovnim i slikovnim smajlijima. A.N.R.

SHOWBIZ

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

CRNA GORA NA

EUROSONGU

MOSKVA, RUSIJA 2009: FINALE IZMAKLO ZA DLAKU

SREĆA OKRENULA LEĐA ODLIČNOJ DEMIROVIĆ 44

⌦ Danilo Brajković

Helsinki i Beograd nijesu bili srećne destinacije za crnogorske evrovizijske predstavnike na prva dva učešća, a po toliko sanjano finale 2009. godine u hladnu Rusiju prvi put u istoriji poslali smo damu. Internim izborom zvaničnici RTCG odlučili su da povjerenje ukažu Andrei Demirović i numeri “Just Get Out of My Life”, tako da smo prekinuli tradiciju predstavljanja na maternjem jeziku. “Olimpiysky” arena ugostila je najbolje što je u tom trenutku muzička Evropa mogla ponuditi, a oskoljena pozitivnim kritikama na račun pjesme Demirović je u Rusiju stigla s ambicijama o plasmanu u finale. I zaista, utisak javnosti bio je da je Andreina numera za klasu ispred prethodnika, umnogome zahvaljujući činjenici da je muziku uradio Njemac Ralf Zigel, jedan od producenata iza kojeg je u tom trenutku bilo na desetine učešća na Eurosongu i jedna pobjeda - davne 1982. Nikol je pod zastavom Njemačke trijumfovala s numerom “Ein bißchen Frieden”. Stihove crnogorske pjesme pisali su Bernd Meinunger i Hose Santana Rodrigez, a našu vedetu usrećila je pjesma koju je dobila. “Veoma je dinamična pjesma, jedna od onih s kojima se možete identifikovati. Zarazna je. Srećna sam što sam dobila priliku, mlada sam i za mene je ovo velika stvar. Vjerujem da su iz RTCG napravili pravi izbor.

Srećna sam što sam dobila priliku, mlada sam i za mene je ovo velika stvar

Crna Gora je mala zemlja. Morate doći da vidite naše more, planine, tu divlju ljepotu...”, poručila je između ostalog Demirović nakon dolaska u Rusiju. Pjevačica je tada bila studentkinja Muzičke akademije na Cetinju, iza nje bili su brojni nastupi na domaćim i inostranim festivalima, evropski auditorijum je odlično prihvatio numeru i spot, ali sreća je opet okrenula leđa Crnoj Gori... Prva polufinalna noć otkrila je imena 10 finalista, a Andrea je zauzela 11. poziciju s 44 osvojena poena. Više sreće od nje imali su aduti Švedske, Jermenije, Turske, Izraela, Islanda, Rumunije, Finske (odlukom žirija prošli su u finale), Portugala, Malte i BiH. Bodove Crnoj Gori dali su BiH, Makedonija, Turska, Malta, Njemačka, Izrael, Švajcarska... Ostaće upamćeno da su nas od finala dijelila 23 poena, a nakon takmičenja pjevačica je razočarano konstatovala da je presudilo takozvano “političko glasanje”, kasnije poznato na Eurosongu kao “blok” glasanje, tokom kojeg ne presuđuje kvalitet pjesme već uticaj države na glasače. Djelimično je na Andrein nastup uticala i činjenica da je u po-

poena osvojila je Crna Gora na Eurosongu u Rusiji

Foto: Eurovision.tv

Prva polufinalna noć otkrila je imena 10 finalista, a Andrea je zauzela 11. poziciju s 44 poena

Andrea ostvarila zapažen nastup

TRIJUMF MAJSTORA S VIOLINOM

Ribakova “Bajka” sa srećnim krajem Najviše razloga za zadovoljstvo u Moskvi imao je Aleksander Ribak, porijeklom iz Bjelorusije, koji je nastupio pod zastavom

sljednji čas morala da promijeni haljinu jer je predstavnica Turske nosila kreaciju s potpisom istog dizajnera iz njene zemlje, tako da je presudio patriotizam. Za razliku od Stevana Faddyja i Stefana Filipovića,

Norveške. Majstor s violinom upriličio je “Fairytale” (Bajka) i osvojio čak 387 poena, što je bilo dovoljno za više nego ubjedljiv tr-

koji su nakon Eurosonga praktično nestali sa scene, Demirović je iskoristila trenutak slave - u međuvremenu je objavila nekoliko numera, od kojih su najzapaženije “Odlazim” i “The Queen of the Night”. Uskoro će

ijumf i obaranje rekorda po broju poena. U leđa mu je gledao drugoplasirani predstavnik Islanda sa više od 100 poena zaostatka.

staviti tačku na dužu pauzu objavljivanjem novog singla, na kojem je sarađivala s Vladimirom Graićem Grajom. (U sjutrašnjem broju prisjetićemo se nastupa Ramba Amadeusa 2012. u Azerbejdžanu)

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

showbiz

BEND NEON NASTUPA SJUTRA VEČE U CAPITAL PLAZI

Posljednja promo žurka City Groove festivala Posljednja promo žurka City Groove festivala proći će u znaku benda Neon, a zakazana je za sjutra u 22 časa u atrijumu Capital Plaze. Ukoliko bude kiša, fešta se seli u Hard Rock Café. Bend Neon postoji od 2012. godine i od tada do danas osim povremenih izmjena na poziciji klavijaturiste, svira u gotovo nepromijenjenom sastavu. Članovi glavne postave su: Marko Vukčević – vokal, Ilija Pe-

Neon

ŠALJITE MEJLOVE TAČNO U PODNE

DN i Cineplexx nagrađuju Na repertoaru bioskopa Cineplexx Delta Siti će se od ove nedjelje naći četiri nova ostvarenja i to dugoočekivano Marvelovo ostvarenje “Kapetan Amerika – Građanski rat” (Captain America: Civil War) sa Krisom Evansom i Robertom Daunijem Džuniorom, komedija “Ona mi je sve” (Mother’s Day) sa Džulijom Roberts, Kejt Hadson, Dženifer Eniston i Džejsonom Sudeikisem, srpsko-grčko ostvarenje

“Burek” sa Branislavom i Sergejem Trifunovićem, ali i poslastica “Angry Birds Film” čija je premijera zakazana za subotu, 7.maj, a počeće u 18 časova. Dva najbrža čitaoca koja danas tačno u 12 časova pošalju mejl na adresu zabavadnovine@ gmail.com, sa naznakom “Bioskopske karte”, imenom i prezimenom, brojem mobilnog telefona i gradom iz kog potiču nagrađujemo sa po dvije karte za film po izboru. M.Rog.

jović – gitara, Batrić Krvavac – bas, Petar Lazović – bubanj, Enes Tahirović – klavijature. Svirke su konceptualno zamišljene kao koncerti u trajanju od dva sata. Na repertoaru se nalaze odabrane numere kultnih bendova i izvođača među kojima su Pink Floyd, Erik Klepton, Leni Kravic, Jamiroquai i drugi, kao i modernih poprok bendova i izvođača na čijem zvuku će se graditi bu-

dući autorski rad benda Neon, kao što su Muse, Kings of Leon, Kaiser Chiefs, Arctic Monkeys, Kasabian itd. Do početka festivala City Groove ostalo je manje od deset dana. Ove godine druženje sa izvođačima među kojima su Dubioza kolektiv, Magnifico, Fedde le Grand, Partibrejkers zakazano je na Stadionu malih sportova od 13. do 15. maja. Karte su puštene u prodaju 21. aprila. M.Rog.

Izdala sIngl “In Common” ALIŠA KIZ

Pjevačica Ališa Kiz objavila je novi singl “In Common”. Ovim singlom pjevačica najavljuje novi, dugoiščekivani album čiji je izlazak planiran ovog ljeta. “Svi imamo naše probleme, naše izazove. Svi smo na neki način zbunjeni i izgubljeni i to je dobro jer nam pomaže da se razumijemo”, rekla je pjevačica, koja će 28. maja otvoriti finale lige šampiona u Milanu. M.Rog.

U V2 PABU VEČERAS U PODGORICI hIP hOP žURkA

Veče posvećeno Monteniggersima

Promotivni plakat

NVO “Muzika, alternativa, kultura” večeras u V2 pabu u Podgorici, sa početkom u 21 čas organizuje muzički događaj pod nazivom “Party of Rap: Voljeli bi da si tu”. Za dobru muziku će biti zaduženi di-džejevi Be Real i Stifler. “Party of Rap je nastavak akcija za podršku hip-hop kulturi kod nas u Podgorici. Ja sam odlučio da ovu žurku posvetimo našoj, a iskreno i mojoj omiljenoj grupi Monteniggersi, pa smo i zbog toga događaj nazvali po njihovoj pjesmi ‘Voljeli bi da si tu’. Osim Monteniggersa, predstavićemo jedan muzički talas s kraja osamdesetih i devedesetih godina prošlog vijeka, kada je hip-hop kultu-

Nebo i Niggor ra imala i najveću ekspanziju”, kazao nam je organizator Damir Ibišević, dodajući da “žurku posvećuju drugovima

koji više nijesu sa nama, a bili su dio hip-hop kulture, dolazili su na žurke i družili se sa svima još od 2000. godine”. M.Rog.

mature

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

Uz ples i mUzikU krenUli dalje

Doček polumaturanata

Foto:

Prije dvije noći polumaturanti OŠ “Milorad Musa Burzan” proslavili završetak školovanja u SC “Morača”

Foto:

PROSLAVA POLUMATURE

⌦ E.Z., Foto: Iva Mandić srednjoškolci, sređeni kao zvijezde sa crvenih tepiha i modnih pista, uz muziku i ples su, kako je to običaj, proslavili završetak školovanja. Naravno, svoje đake ispratili su i nastavnici i direktor škole, koji su im poželjeli srećan nastavak školovanja.

Vesela gerenacija pozira

Foto:

Osnovna škola “Milorad Musa Burzan” iz Podgorice u utorak veče otvorila je sezonu maturskih i polumaturskih večeri u restoranu SC “Morača”. Veliki broj prijatelja i porodica okupio se ispred objekta kako bi pozdravio svoje mezimce. Budući

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

MATURe

Foto:

kao Sa modnih piSta

Foto:

“Selfi” - neizoStavni dio Svake zabave

i naStavnici Su igrali Slavilo Se do kaSno u noć

NJEGA

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

Biljni botoks - e S

Njega lica

itne bore i nabori se s godinama stvaraju, naročito na mjestima gdje je mimika najviše izražena. Regije oko očiju i usana su naročito izložene stalnoj mimici i stvaranju bora.

Lepezasti očni mišić, ako se ne njeguje, još u ranoj mladosti počinje da se opušta i pojavljuju se bore, koje s vremenom podsjećaju na lepezu. Ljudima koji žele dobro da izgledaju ove bore i nabori predstavljaju problem. Imajući u vidu da je tempo i način života savremenog, urbanog čovjeka veoma brz, pun stresova i obaveza, a radni vijek produžen, nauka se pobrinula, da odgovori na zahtjeve te probirljive klijentele i ponudi preparate za održavanje mladalačkog izgleda. Da bi neki tretman imao dugotrajne efekte treba ga raditi na nivou mezoderma. Dermis, mezoderm, cutis ili srednji sloj kože je značajan za mnoge kozmetičke procedure i tretmane jer je u mezodermu smještena mreža vezivnih, kolagenskih i elastinskih vlakana, korijen dlake, korijen nokta, lojne i znojne žlijezde, krvni i limfni sudovi, nervi, glatki i poprečnoprugasti mišići. Zbog svega ovoga, mezoderm je interesantan za rad u kozmetologiji, jer raznim kozmetičkim procedurama možemo da dopremo do njega, dopremimo hranljive sastojke, koji će se u njemu resorbovati i poboljšati opšte stanje i izgled kože. Jedan od njih je biljni botoks.

Sloba Bubanja

O biljnom botoksu To je prirodni pročišćeni i stabilizovani biljni preparat, koji ispravlja bore sa svih regija lica, vrata i dekoltea. Proizvodi se u obliku seruma, stavlja se direktno na bore i smatra se revolucionarnom inovacijom za ublažavanje i prevenciju bora. Njegov učinak je trenutno vidljiv i dugotrajan, naročito na djelovima lica i vrata, gdje je zbog izražene mimike, došlo do stvaranja dubokih bora.

■ Primjena biljnog botoksa

Biljni botoks ne parališe, već samo ublažava mišićne kontrakcije. Serum je zamjena za klasični botoks. Nanosimo ga pomoću specijalno dizajniranog aparata za mezoterapiju, direktno na boru, popunjavamo je, redukujući je i smanjujući njenu dubinu.

■ Prednosti uPotrebe biljnog botoksa

Prednosti upotrebe biljnog botoksa su brojne. Tretman je bezbolan, bez ikakvog rizika, samim tim što se ne ubrizgava u kožu, već nanosi na kožu, pomoću aparata koji ga potiskuje, da pro-

dire u dublje slojeve i tako popunjava i ispravlja bore i revitalizuje kožu. Tretman se radi u nekoliko koraka i veoma je luksuzan i prijatan za klijenta. Ono što je značajno je i to što se može ponavljati neograničen broj puta, jer je potpuno neškodljiv.

■ uPotreba klasičnog botoksa

Posljednjih godina se mnogo govori o tome, da li u kozmetičkoj industriji koristiti biljni botoks u obliku seruma ili botoks u obliku injekcija. Toksin, odnosno otrov, koji je proizveden iz bakterije Clostridium botulinum, koja izaziva botulizam, bolest koja dovodi do paralize mišića je botoks. Ovaj toksin se priprema, čuva i razrjeđuje na poseban način i ubrizgava u ograničenim dozama. Do skoro se smatrao eliksirom mladosti. Botoks se i danas mnogo koristi iako je u mnogim razvijenim zemljama, pogotovu u Zapadnoj Evropi njegova upotreba zabranjena, zbog nekih neželjenih efekata koji su propratna pojava upotrebe ovog toksina. Mnogi korisnici ne žele da se odreknu upotrebe ovog toksina, jer im on parališe mišiće, smanjuje mimiku i ublažava stvaranje novih bora, bez obzira što up otreba ovih injekcija zahtijeva veća materijalna sredstva, a ubrizgavanje pravi traume kože, potkožnog tkiva i dijela oko mišića. Mnogi ljudi, već poslije prvog ubrizgavanja odustaju od tog načina podmlađivanja, baš zbog trauma na koži, podliva, nateklina koje su vidljive i po nekoliko dana poslije tretmana. Na-

Zbog svega ovoga, mezoderm je interesantan za rad u kozmetologiji, jer raznim kozmetičkim procedurama možemo da dopremo do njega, dopremimo hranljive sastojke, koji će se u njemu resorbovati i poboljšati opšte stanje i izgled kože. Jedan od njih je biljni botoks

učnici su, uzimajući u obzir sve ove činjenice, a odgovarajući na zahtjeve tržišta, proizveli serum koji je kombinacija botulin toksina i nekih biljnih supstanci (hepapeptida). Bilo koja od ove dvije metode da se koristi, a

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

NJEGA

eliksir mladosti da bi bila uspješna, sa vidljivim rezultatima, obavezna je pravilna i dobra priprema kože, koju treba prije ove procedure dobro očistiti, pročistiti pore i omogućiti joj da nesmetano diše i vrši razmjenu materija. To se postiže pravilnim odnosom prema njoj i adekvatnom njegom. Koža uzima kiseonik, izbacuje ugljendioksid i vodenu paru i treba joj omogućiti da tu funkciju obavlja nesmetano. Tada treba

koristiti kreme koje vrše dubinsku hidrataciju i koje smiruju iritaciju. Nanositi ih uz laganu masažu, jer se masažom pokreće i ubrzava cirkulacija, doprema se kiseonik i hranjivi sastojci u kožu i ojačavaju prirodne zaštitne sposobnosti. Dobrim odabirom preparata koža se veoma brzo normalizuje i uspostavlja ravnotežu.

Poslije upotrebe biljnog botoksa nije potrebna nikakva dodatna normalizacija i smirivanje, jer koža nije crvena, nema nikakvih iritacija već izgleda svježa, zategnuta, njegovana i baršunasta. (Autor: Sloba Bubanja, Beauty centar Estebel 067202120)

POKLON ČITAOCIMA Dnevne novine u saradnji sa autorkom današnjeg teksta, vlasnicom podAbjuti W “Estebel” Slobodankom Bubanjom, poklanjaju jednom od čitalaca tretman lica po izboru. Dobitnik nagrade će poslije pregleda kože dobiti tretman koji odgovara baš njegovom licu i moći će da ga iskoristi u narednih sedam dana. A da biste dobili poklon tretman, potrebno je da danas tačno u 12 časova pošaljete mejl na sljedeću adresu: zabavadnovine@gmail. com sa naznakom Za nagradnu igru Estebel i ličnim podacima (ime, prezime i grad). Srećno!

Botoks se i danas mnogo koristi iako je u mnogim razvijenim zemljama, pogotovu u Zapadnoj Evropi njegova upotreba zabranjena, zbog nekih neželjenih efekata koji su propratna pojava upotrebe ovog toksina. Mnogi korisnici ne žele da se odreknu upotrebe ovog toksina, jer im on parališe mišiće, smanjuje mimiku i ublažava stvaranje novih bora, bez obzira što upotreba ovih injekcija zahtijeva veća materijalna sredstva, a ubrizgavanje pravi traume kože, potkožnog tkiva i dijela oko mišića.

ENIGMATIKA

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

VICEVI Časna sestra pristane. Na to nalete dva vojna policajca i upitaju je da li je vidjela nekog vojnika kako bježi? • Otišao je u onom smjeru pokaza u drugom smejru. Kada su policajci otišli, vojnik se izvuče ispod suknje, zahvali joj se i objasni da ne želi u rat, na front. Časna sestra mu odgovori da ga razumije. Vojnik reče još: • Nadam se, da neću biti previše drzak, ako kažem da sam primijetio kako imate prelijepe noge. Časna sestra odgovori: • Da si pogledao malo više, opazio bi i još nešto, ni ja ne želim u rat.

Učiteljica pita učenike da joj kažu rečenicu u kojoj se spominje riječ gorila. Javlja se Perica i kaže: - Ja i moji smo večerali dok je gorila svijeća. *** Stare babe na vjenčanjima su me uporno gurkale i govorile mi: - Ti si sledeći. Naglo su prestale kad sam ja to počeo njima govoriti na sahranama. *** Vojnik pritrči časnoj sestri. Zadihan zamoli: • Molim Vas, mogu li da se sakrijem pod Vašu haljinu? Posle ću da Vam objasnim ...

Play sudoku online at: Play sudoku online at:

Play sudoku online at:

www.sudokukingdom.com

LAKŠA Daily Sudoku puzzle No. 2684

2014-02-17

Medium level

5 7

6 6 4

9 2

3 4

Play sudoku online at:

4 3 7

Puzzle solution:

8 5 1 9 6 3 7 2 4 Sudoku puzzle No. 1806 2011-09-23

5 8

Sudoku puzzle No. 1803 2011-09-20

Daily Sudoku puzzle No. 2683

4 2 www.sudokukingdom.com 4 3 9 2 7 6 8 5 1

4 9

TEŽA

Puzzle solution: RJEŠENJE IZ PRETHODNOG BROJA

2014-02-16

7 6

4 3

4 4

6 8

Medium level

1 7

1 6

4 3

3 4

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

ENIGMATIKA

Word Search Puzzle #A299YV

Added Added Allayed Allayed Armies Basis Armies Belly Basis Boast Burial Belly Cages Boast Canteen Burial Cater Cavities Cages Chastise Canteen Chewy Cigars Cater Crowns Cavities

Chastise

Dealt Chewy

Gaunt Cigars Genie Giant Crowns Grade DealtHovers Igloo Gaunt Jinxing Genie Joystick GiantKnees Leerier Grade Lever Hovers Maybe IglooNegligee Noise Jinxing

Joystick

Obese Resident Outputs Leerier Satanic Peels Peril Lever Scaly Provokes Maybe Seamen Razes Negligee Resident Sectors Satanic Steamy Noise Scaly Obese Seamen Stomp Outputs Sectors Timer Steamy Peels Stomp Tongs Timer Peril Tongs Knees

Provokes Razes

REBUS

HOROSKOP OVAN Ne dopada Vam se saznanje da neko ima skrivene namjere, stoga insistirate na zajedničkom sučeljavanju. Izbjegavajte potencijalne sukobe, potrudite se da pravilno koristite svoju praktičnu inteligenciju

BIK Odbijate da prihvatite nečiju ulogu u pregovorima, ne želite da se nalazite izvan glavnih događaja na poslovnoj sceni. Upravljate se prema svojim moralnim načelima i insistirate na nekim efikasnim rešenjima

BLIZANCI Pažljivije posmatrajte svoju okolinu i učinite sve što je potrebno da razjasnite zajedničke dileme. Poslovne kriterijume treba da ispunjavate prema stepenu važnosti ili u skladu sa zajedničkim dogovorom

RAK Ukoliko ste sigurni u svoju poslovnu viziju, nemojte dozvoliti da Vas ubjeđuju u suprotna rešenja ili da se neko protivi Vašoj volji. Potrebna Vam je nečija podrška, kako biste u potpunosti ostvarili svoje finansijske namjere

Ponekad Vaša samovolja u ophođenju prema saradnicima ili pretjerana energičnost u postupcima, djeluju iritirajuće na okolinu. Zbog toga Vas prate negativni komentari ili riječi kritike

DJEVICA

Rješenje iz prethodnog broja: Pojela Lana naranču

Ukoliko Vam je stalo da demonstrirate svoje intelektualne ili praktične sposobnosti, pronađite sebi i odgovarajućeg »suparnika«. Potrebno je da odredite preciznije ciljeve i da sačuvate pozitivnu orijentaciju

VAGA Nemojte dozvoliti da neko preuveličava Vaš neuspjeh ili da Vas kažnjava zbog neizmirenih računa. Susret sa jednom osobom djeluje kao neprijatna situacija, ali sačuvajte samopouzdanje

ŠKORPIJA Nema razloga da verujete u neke nove informacije koje dolaze iz nepoznatih izvora. Pažljivije analizirajte svoje saradnike i nove događaje. Ipak, pretjerana doza radoznalosti u nečijim očima može da izgleda kao negativna osobina

STRIJELAC Imate utisak da neko drugi češće dolazi do glavnog izražaja ili da određuje nova pravila poslovnog ponašanja, što se negativno odražava na Vašu koncentraciju. Na vrijeme ispravite svoje propuste

JARAC Potrebne su Vam povjerljive informacije, kako biste na vrijeme završili svoje obaveze ili zadovoljili različite kriterijume o uspješnoj saradnji. Ne treba da se zavaravate raznim olakšicama koje nude samo privremeno rešenje

VODOLIJA Ne dopada Vam se saznanje da neko kritikuje Vaše ideje, stoga pokušavate da promijenite krug saradnika. Izbjegavajte brzopletost u ponašanju, jer greške koje učinite mogu imati dvostruki efekat

RIBE Nema razloga da očekujete velike povlastice ili nečiju saglasnost. Usmjerite svoju koncentraciju na rešavanje nekih praktičnih ciljeva. Važno je da pravilno procijenite redosled poteza, koji vode ka poslovnom uspjehu

Film

36 •TVprogram 07:30 Domaćice sa Bosfora/r 08:15 Moja mama kuva bolje od tvoje 09.00 Praktična žena/r 09.45 Serija: Brusko/r 10:45 Serija: Tračara/r 12:15 Lud, zbunjen, normalan/r 13:00 Tačno 1 14.00 Praktična žena 15:00 Exploziv 15:30 Serija: Brusko 16:15 Serija: Tračara 17:00 Moja mama kuva bolje od tvoje 17:55 Exkluziv 18:15 Serija: Lud, zbunjen, normalan 19:00 Vijesti Prve 19.25 Duoptrija 19:30 Serija: Zvala se Feriha 20:30 Serija: Andrija i Anđelka 21.05 Serija: Sinđelići 22.00 Dosije 00.15 Film: Gnjurac 01.45 Serija: Tračara

PRVA Vijesti Prve 19.00

12.00 Vijesti 12.05 Tenis: MadridMasters 1000 14.00 Riznica, Crna Gora i velike sile 14.30 Serija: Gospodin Selfridž/r 15.30 Dobar dan školo/r 17.50 Fleš sport 18.00 Košarka(m)-Super Liga CG 20.00 Tenis: MadridMasters 1000 20.15 ABS 21.00 Serija: Gospodin Selfridž 22.00 Film: Ljudi koje poznajem 23.45 VOA – glas Amerike

RTCG 2 ABS 20.15

06.30 Dobro jutro Crna Goro 10.00 Vijesti 11.05 Muzika 12.00 Vijesti 12.25 Muzika 13.00 Vijesti 13.05 Meridijani/r 13.30 Muzika 14.05 Crtana serija: Nodi 15.00 Lajmet 15.15 Muzika 15.30 Dnevnik 1 16.00 Serija: Gospodin Selfridž 17.00 Radni dan 18.00 Serija : Opasne igre 19.00 Meridijani 19.30 Dnevnik 2 19.55 Sport 20.05 U centar 21.00 Serija: Džek Ajriš 22.00 Obrazovna emisija 22.30 Dnevnik 3 23.00 Riznica 23.35 Serija : Opasne igre/r 01.00 Radni dan/r

RTCG 1 Sport 19.55

07:00 Uz jutarnju kafu 10:00 Dogodilo se... 10:45 Zabava 11:00 Ekstremno 11:45 Moda 15:15 Zona sumraka/r 15:45 Na domaćem terenu 16:00 Zabavni magazin 16.45 Legende 18:00 Otium 18:15 Konzilijum 18:45 Aktuelno 20:00 Raskovnik 21:45 Teme i dileme/r

777 Raskovnik 20.00

07:00 10:23 11:00 11.03 13:03 13.10 13:25 15:03 16:03 17.00 17.11 17:18 18:00 18:20 18:45 19:06 20.03 21:03 22,03 23.00 00.00 01:51 02:06 02.26

Dobro jutro City kids M Minut, dva... Film: Buđenje pacova Sportisimo City M Paparazzo lov Serija: Bahar City M Minut,dva... 5 minuta kuvajte sa Džajom Serija: Agencija za SIS Info monte Premijera Sportisimo Serija: Elif Serija: Bahar Društvena mreža Neobjavljene priče Farma pregled dana Farma live City M Sportisimo Film

MBC Aljezeera 21.30

Informativa

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

07:00 10:00 10:07 11:00 12:00 12:05 12:30 14:00 14:07 15:15 15:45 16:30 16:44 16:55 17:30 18.20 18:30 19:05 19:10 20:00 21:00 22:00 22:13 22:15 22.30 22:35

PINK Društvena mreža 21.03

11:15 Hrana i vino 12:00 Bez recepta 13:00 Motorsport magazin 13:30 Muzika 14:30 Aljazeera 16:10 Bez recepta 17:30 Hrana i vino 19:30 Mbc muzička top lista 21:30 Aljazeera, kontekst 22:15 Nokaut 23:05 Aljazeera 22:30 Mbc muzička top lista 00:00 Zapisano u zvijezdama

Sport

Boje jutra Vijesti Serija: Crna ruža/r Serija: Tajne/r Vijesti u 12 Meteo centar Serija: Trbosjekov kraj/r Vijesti u 2 Dnevnica/r Boje dana Serija Vijesti u pola 5 Ukusno a lako Serija: Tajne Serija: Serija: Kud puklo da puklo Bonton Vijesti u pola 7 Meteo centar Serija: Crna ruža Načisto sa Petrom Komnenićem Serija: Trbosjekov kraj Vijesti u 10 Meteo centar Sport Bonton Serija: Zaplet

07:30 08:00 10:00 11:00 12:00 12:02 14:00 14:02 16:00 16:02 16:55 18:00 18:30 19:00 19:30 19:59 20:00 21:00 21:30 22:00 00:00 01:00 02:00

VIJESTI Boje jutra 07.00

10.00 11.10 12.00 12.30 14.00 16.00 16.10 17.05 18.00 18.20 19.30 20.00 21.00 22.00 22.30 23.00

Info pres Serija: Gimnazijalci Info pres Koncert Info pres Info pres Hrana i vino Pokreni biznis Vink 1 Popodnevni koncert Vink 2 Serija : Porodica Jermolov Nekultura življenja Vink 3 Get out Serija: Čast i poštovanje

Tv NIKŠIĆ Koncert 12.30

VOA Film 5 do 5/r Ukusi života/r Naslovne vijesti Atlas radija Film Naslovne vijesti Atlas radija Film Naslovne vijesti Atlas radija Ukusi života/r 5 do 5 Forum Club A sa sa Vesnom Rajković/r Autoshop/r DW Global 3000 /r Naslovne vijesti Atlas radija TV Konzilijum Club A sa Ksenijom Popović Forum Film 5 do 5/r TV Konzilijum/r Club A sa Ksenijom Popović/r

ATLAS Film 22.00

08:00 10:00 10:05 11:00 12:00 12:05 12:10 12:40 13:00 17:10 19:35 20:00 21:00 22:35 23:05

Jutarnji program Vijesti Divlja ljepota Glas Amerike Vijesti Time Out – emisija o sportu Emisija: Hipokratija Muzički program Film Hrana i vino Muzički program Emisija: Amfiteatar Divlja ljepota Glas Amerike Film

Tv BUDVA Muzički program 19.35

TVprogram•37

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

dANAS U gRAdU

TV PREPORUKA BUĐENJE PACOVA, Pink 11.03

CINEPLEXX PODGORICA Burek 19:30; 21:30 Hrabri pijetao (sinh) 16:30; Kapetan Amerika - Građanski rat 16:45; 18:30; 19:45; 21:15; 22:30 Knjiga o džungli 15:00; 17:00; Lovac i ledena kraljica 15:45; 18:00 Mr. Right- Ubica na bijelom konju 19:00; 20:15; Ona mi je sve 15:30; 17:45; 20:00; 22:15 Opasna Džejn 17:30; Pogled sa neba 22:00; Prije buđenja 15:15; Zločinački um 21:00

Neuspjeli pokušaj jednog usamljenika da izmijeni svoj sivi i besmisleni život. Tragajući za poslom i novcem, zaljubljuje se u nepoznatu djevojku za koju vjeruje da predstavlja prekretnicu u njegovom dotadašnjem življenju. I baš kada njegova iluzija o sreći dostigne vrhunac, nepoznata krišom odlazi sa njegovim, od poznanika dobijenim novcem, ostavljajući ga razočaranog i prevarenog tamo gdje je bio prije ovog susreta. U l o g e : P a v l e Vu i s i ć , S l o b o d a n Perović,Dušica Žegarac,Mića Tomić

GNJURAC, Prva 00.15 Urnebesna komedija rađena prema pozorišnom komadu ‘’Stolica koja se ljulja’’. Film govori o Radovanu koji je zaposlen u turističkoj agenciji i prenatrpan je poslom. Njegova žena Olja konačno pronalazi posao, a on vidi svoju šansu da da otkaz i malo predahne od višegodišnjeg rada. Međutim, sada ulogu ‘’domaćice’’ preuzima Radovan pošto je Olja zauzeta poslom. Uloge: Dragan Bjelogrlić, Dragana Mrkić, Ksenija Janićijević, Stanislava Pešić

KABLOVSKE TELEVIzIjE RTS 1 08.30 Jutarnji program 09.00 Vesti 09.05 Serija: “Više od igre” 10.05 Tako stoje stvari 12.00 Dnevnik 12.15 Sport plus 12.25 Vreme, stanje na putevima 12.30 Kulturni dnevnik 12.45 Serija: “Mornarički istražitelji” 13.30 Moja lepa Srbi-

RTS 1, Šta radite, bre 17.20

ja 14.00 Profesionalci 14.30 Sasvim prirodno 15.00 Ovo je Srbija 15.50 Serija: “Moj rođak sa sela” 16.50 TV zabavnik 17.00 Dnevnik 17.20 Šta radite, bre 17.42 Beogradska hronika 18.25 Oko magazin 19.00 Kviz: Slagalica 19.22 Vreme 19.30 Dnevnik 20.05 Serija: “Moj rođak sa sela” 21.00 Fud-

bal: Viljareal - Liverpul 22.55 Fudbal - Liga Evrope, sportski program 23.00 Dnevnik RTS 2 10.20 Umetnost uređivanja prostora 10.40 Obrazovni program 11.10 Život sa muzikom 11.35 U svetu 12.00 Večeri Kamija sen Sansa 12.30 Beokult 13.00 Trezor 14.00 Crtani filmovi 16.15 Arehološke pustolovine 16.45 Obrazovni program 17.15 Serija: “Magla” 18.05 Metamuzika: Vlastimir Trajković 19.00 TV lica 20.00 Život i standardi 20.30 Metropolis 21.00 Serija: “Magla” 21.50 Film: “Džezar Čavez” HRT 1 12.00 Dnevnik 12.15 Sport 12.18 Vrijeme 12.26 Serija: “Italijanska nevesta” 13.15 Dr Oz 14.00 Društvena mreža 15.10 Serija: “Dobra žena” 16.00 Lavirint 16.50 Hrvatska uživo 17.43 Život je lijep 18.15 Kviz: Potera 19.00 Dnevnik 20.06 Serija: “Kotlovina” 20.55 Serija: “Do-

bra žena” 21.45 Otvoreno 22.35 Dnevnik 22.56 Sport 23.00 Vrijeme 23.08 Ta divna Francuska 00.03 Serija: “Naše majke, naši očevi” HRT 2 12.40 Serija: “Don Mateo” 13.35 Film: “Džejn Dou” 15.05 Zavolite svoj vrt 16.00 Regionalni dnevnik 16.43 Odbrojavanje do Ria 17.11 Serija: “Luda kuća” 18.22 Čuda moderne medicine 18.52 Serija: “Naši i vaši” 19.28 Garaža 20.02 Pod otvorenim nebom: Novi Zeland 21.00 Liga Evrope, polufinale 23.00 Pregled Lige Evrope

HBO 13.25 Film: “Nemoguća misija - Otpadnička naci-

HRT 1, Život je lijep 17.43

ja” 15.35 Film: “Hobit: Bitka pet armija” 18.00 Film: “Nije moj dan” 20.00 Film: “Krizni štab” 22.00 Borba protiv ISIS-a 22.50 Film: “Poltergajst” 00.25 Film: “Igra gušenja” FOX LIFE 12.00 Serija: “Nerealno” 13.50 Najbolji kuvar 14.40 Serija: “Kuvanje bez granica” 14.55 Serija: “Darma i Greg” 15.20 Film: “Venčanje dobre veštice” 17.10 Serija: “Ružna Beti” 19.00 Serija: “Privatna praksa” 20.00 Serija: “Nova devojka” 21.00 Serija: “Nerealno” 22.00 Serija: “Uvod u anatomiju” FOX CRIME 12.50 Serija: “Nova šansa” 13.50 Serija: “Ubrzana istraga” 14.50 Serija: “Istrage gospođice Fišer” 15.55 Serija: “Vojni advokati” 16.55 Serija: “Rimski policajci” 18.00 Serija: “Bekstorm” 19.00 Serija: “Nepouzdani agenti” 19.55 Serija: “Zločinački umovi” 20.50 Serija: “Smrt u raju” 22.00 Serija: “Rouzvud” 23.00 Serija: “Bekstorm”

ARENA SPORT, Fudbal: Crvena zvezda - Čukarički 14.45 ARENA SPORT 13.00 Fudbal: Atletiko Madrid - Bajern 14.45 Fudbal: Crvena zvezda - Čukarički 16.30 Emisija: Put u Rio 17.00 Fudbal: Partizan - Borac, uživo 17.30 Košarka: Crvena zvezda - Mega Leks, uživo 21.00 CONTENEDERS: Ep 19 21.30 Auto moto, ABS šou 22.00 Auto moto, Indikar Alabama, pregled 22.55 Arenasport vesti SPORT KLUB 11.30 Program iz studija 12.00 Tenis: VTA Madrid, četvrtfinale i ATP Masters Madrid, osmina finala, prenos 23.00 Vesti 23.30 NBA Action 00.00 Fudbal: Bajern – Atletiko

petak, 14. 11. 2014.

MALI OGLASI

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

MALE OGLASE UZ LIČNU KARTU MOŽETE PREDATI I LIČNO RADNIM DANIMA od 10 do 16 h U PROSTORIJAMA DNEVNIH NOVINA 19. decembar br. 5 - 4. sprat Južna tribina stadiona pod Goricom

1 DAN 1€ ZA SVAKIH 5 PLAĆENIH DANA 2 DANA GRATIS

KUĆE/STANOVI P Najbolja ponuda nekretnina u Podgorici. Best Real Estate offer in Podgorica. www.c21fresh.me. Mob: +382 69 090 080 Dalmatinska INGCON, 26m2, 69m2; Delta / Čelebić 43m2 52.500€, 30m2, 50m2, 65m2, 117m2 / Zetagradnja 46m2, 72m2; Zetagradnja Blok VI, 52m2/IX - 1.100€/m2. Tel: 069/100-268, 067/207-047 Stari Aerodrom: Normal u izgradnji 38m2, 40m2, 42m2, 43m2, 63m2, 70m2 - 900 do 950€/m2; useljivi 43m2, 63m2 950€/m2; Zetagradnja: 41m2/ II - 43.000€. Tel.067/260-391, 069/022-070 Gradnja Promet, Ljubović 26m2, 43m2, 44m2, 48m2, 55m2, 64m2, 76m2, 95m2, 102m2 - od 900€ do 1.000€ po m2; V&B Invest Zabjelo - Ljubović: 42m2/I - 37.000€; 70m2/I - 70.000€. Tel. 068/805-303, 069/100-268, 067/207-047 Prodajem kuću 80 m2 na sređenom imanju 2.000 m2, Balijače - blizu DHL-a. Cijena 35.000 eura. Tel.069/974367

Kolašin: prodajem kuću 120 m2 na placu od 14 ari. 300 metara od hotela “Bjanka”. 130.000 eura. Tel.067/173-468

Izdajem namješten stan 40m2, zaseban dio u kući, preko puta Bloka V. Tel.067/602770

Prodajem renoviran jednosoban stan 57m2 + 9m2 pripadajuće ostave na 6. spratu. Blok 6, zapadna strana. Cijena 58.000 eura. Moguća zamjena za dvosobni (Blok 6 ili 9) uz našu doplatu. Tel.069/386-578

Izdajem namještenu garsonjeru u blizini Bazara. Internet, kablovska, 150 eura. Tel.069/415-825

Prodajem kuću u Podgorici - Zabjelo, 100m2 na placu od 400m2. Kompenzacija za tri jednosobna stana ili fiksno 90.000 eura. Papiri 1/1. Tel.069/893-727 Prodajem kuću, 84m2, na placu od 1.000m2 sa vinogradom i voćnjakom u naselju Murtovina. Tel.069/883-220

I Agenciji „Century21Fesh“ potrebni nenamješteni i namješteni stanovi, kuće i poslovni prostori za izdavanje i prodaju. Tel.067/207-047, 069/403-905 Najbolja ponuda stanova, kuća i poslovnih prostora za zakup po povoljnim cijenama kao i prodaja poslovnih prostora. Tel.067/260-336, 069/279-406

Izdajem luks opremljen apartman u Budvi od 1. oktobra preko cijele godine. Tel.069/566-716 Izdajem namješten stan u Lepoj Kati (kod Gintaša), 50m2, 250 eura. Tel.069/411-797

SOBE

PLACEVI Prodajem imanje 20.000 kvadrata i kuću 56 kvadrata Donja Brezna selo Bajovo Polje, papiri 1/1. Tel.067/898-614

Registracija preduzeća, likvidacije i knjigovodstvene usluge - najjeftinije, najprofesionalnije i najbrže.

Prodajem 1.852 m2 zemlje u Zeti KO Golubovci. Tel.069/689-081

Tel. 067/591-950 020/511-925 - 067/210-340

REGISTRACIJA PREDUZEĆA I KNJIGOVODSTVENE USLUGE. TEL.067/600-473

Prodajem 3.556 m2 zemlje u Zeti KO Bijelo Polje. Tel.069/689-081 Prodajem placeve na dvije lokacije: Golubovci - Zeta (urbanizovano) 300 m od restorana “Anovi”, 100 m od magistrale i u Doljanima - Murtovina, blizu auto otpada Ivanović. Tel.069/019-018

Izdajem dvokrevetnu sobu (kuhinja, kupatilo, internet, klima) blizu Ekonomskog i Pravnog fakulteta. Prednost osobe koje rade. Tel.067/555-065, 069/305363

Prodaje se (može kompenzacija za stan) 13.000m2 zemlje, selo Orašje i 1.600m2, selo GrlićDanilovgrad. Tel.069/073-331

POSLOVNI PROSTOR

Prodajem placeve u Mahali, Zeta. Tel.069/334-042, 067/381-071

Prodajem poslovni prostor u Poslovnom centru “Kruševac” (30+12m2) ili mijenjam za stan. Tel.067/244616

USLUGE

REGISTRUJTE VAŠE VOZILO

PO NAJJEFTINIJOJ CIJENI (PUTNIČKO I TERETNO) Penzionerima na rate (3, 6 ili 12 mjeseci)

Tel. 068 326 549

Prodajem plac na Veruši, 400m2. Cijena 6.800 eura. Tel.067/390-767

Prodajem hitno i povoljno 5.128m2 placa u Gornjim Kokotima. Tel.067/666-791

Tim profesora engleskog jezika radi sve vrste prevoda sa S-E i sa E-S. Cijena po dogovoru. Kontakt telefon 067/429-984. Mail: montenegrina987@gmail.com

PRODAJEM STAN 40m2 Herceg Novi-Kumbor, 50 metara od mora, preko puta kompleksa Portonovi, namješten, bez posrednika.

Tel.068/403-438 DNEVNE NOVINE ● 077/300-104 ● oglasi.dnovine@gmail.com ● Južna tribina stadiona pod Goricom ● 19. decembar br. 5, 4. sprat

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

MALI OGLASI

GRAĐEVINSKE USLUGE

MUZIČKI INSTRUMENTI

Malim i velikim bagerima kopanje kanala, temelja, septičkih jama, ravnanje placeva - čišćenje, proboj puteva, miniranje, rezanje - bušenje betona, pikamer, vibro žaba, prevoz. Tel.069/297-222

Prodajem klavinovu (električni pijanino) marke roland RP201, stara dvije godine, odlično očuvana. Tel.068/270-276, 069/910-900

Hidroizolacija betonskih ploča, krovova, terasa, kupatila, bazena itd. Porodična tradicija i provjereni kvalitet su garancija posla. www.hidroizolacija. me. Tel.067/809-806

POSAO

APARATI/OPREMA Klime - midea, vivax, fujitsu, daikin, LG, mitsubishi, aux. Prodaja, montaža, servis, čišćenje, dezinfekcija, popravke, freon. Garancija do 5 godina. Povoljno. Tel.069/020-023, 067/342392 Klime fujitsu, midea, vivax, aux, obične, inverteri, multi. Prodaja, montaža, servis, dopuna freona, dezinfekcija. Garancija do 5 godina. Povoljno. Tel.069/020-997, 067/9112598

Prodajem majstorske violine. Tel.069/617-231

Potrebni RADNICA i SERVISER za radnju mobilnih telefona Zvati od 14 do 18 h Tel. 068/276-363 Potrebne saradnice za švedsku kozmetiku Oriflame Crna Gora. Mogućnost dobre zarade, napredovanja i brojne povoljnosti... Tel.067/831-662

RAZNO Kupujem dinare, lire, perpere, medalje, ordenje, sablje, bajonete, ćemere, umjetničke slike, knjige, razglednice, poštanske marke, gramofonske ploče, srebrne predmete, od porculana i kristala. Tel.069/019-698, 067/455-713

39 31

Sobna, blind, sigurnosna vrata za stanove, kuće, vikendice. Ugradnja, garancija, ekstra kvalitet. Tel.069/101-460 Lijek ΄stretan΄ - porodična tradicija - liječi sve vrste kožnih oboljenja: psorijazu, mojasil, hemoroide, trombozu, bradavice. Unutrašnja oboljenja: bronhitis, ešerihiju koli, bešiku, prostatu, trigliceride. Savić Vasiljka, Lazine, Danilovgrad. +38267/746-298, +38268/474188, +382/69-605-782 Prodajem dva dječja radna stola i krevet. Telefon 067/244-166

PRODAJA MREŽA

za fudbal, tenis, odbojku, zaštitnih mreža itd. Mreže se proizvode u Španiji i iste se nalaze na stadionima u Brazilu za svjetsko prvenstvo. www.mreze.me 069/843-366 067/308-306 Invalidska kolica manuelna sa svim podešavanjima (naslona leđa, glave, ruku, nogu, visine, dužine). Invalidska elektro-motorna kolica nova i polovna za kretanje po stanu i u saobraćaju. Dušek za nepokretne protiv stvaranja rana, jastuče za kolica protiv rana. Telefon: 067/318-537

Samo na stranama malih oglasa POPUST ZA PAKET 22 + 8 GRATIS Dimenzije - širina puta visina: 81 x 65 mm: 81 x 34 mm i 38 x 65 mm: 38 x 34 mm: 38 x 24 mm:

za pravna lica 308 • za fizička lica 220 € za pravna lica 154 • za fizička lica 110 € za pravna lica 77 • za fizička lica 55 € za pravna lica 44 • za fizička lica 33 € Cijene sa uračunatim PDV-om

DNEVNE NOVINE ● 077/300-104 ● oglasi.dnovine@gmail.com ● Južna tribina stadiona pod Goricom ● 19. decembar br. 5, 4. sprat

SPORT

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

POLUFINALE SUBOTA

15:15h

17:45h

KAD SMO PRAVE, NIKO NAM NIŠTA NE MOŽE

JOŠ DVA DANA: ĐURĐINA JAUKOVIĆ ZA DNEVNE NOVINE PRED FAJNAL FOR

SPORT

KINGA AHRUK

Želimo da u Budimpešti odigramo dva najbolja meča u sezoni. Želimo da odigramo odbranu na visokom nivou, da djelujemo kao tim i ako bude tako, možemo da savladamo svakog protivnika.

Opet maj i opet Budimpešta, mjesto koje polako postaje dio istorije Budućnosti. Treći put zaredom “plave dame” napadaju grad na Dunavu, ponovo napadaju slavu, trofej Lige šampiona... Prošla godina bila je zlatna, na novu fajnal-for priču rukometašice Budućnosti stižu sa krunom na glavi, kao šampionke Evrope. Još samo dva dana ostala su do početka spektakla u grandioznoj “Laslo Pap areni”, prvi meč biće bez sumnje i najzvučniji, najglamorozniji. Finale prije finala (subota, 15.15h) igraće Budućnost - Đer. “Samo o tom meču i razmišljamo”, jasna je supertalentovana Đurđina Jauković. “Svi znamo koliko nas težak posao čeka, ali naravno i to da kada mi odigramo onako kako umijemo da nam niko ništa ne može”.

■ NE MOŽE BITI

IZNENAĐENJA

TIP 1

DANA 2

Liverpul - Viljareal

kvota 1,80

Budućnost i Đer su ove sezone u Glavnoj rundi odigrali dva meča - oba tima upisala su po pobjedu. Nekih velikih iznenađenja teško da može biti na terenu “Laslo Pap arene”... “Dobro ih poznajemo, jer smo igrali dva puta protiv njih, a još smo analizirali njihove mečeve mađarskog Kupa i stvarno mislim da nas ne mogu iznenaditi”, istakla je Jauković. “Znamo njihovu igru kad je Kovačic srednji bek, a Gorbic krilo ili obrnuto, tako da smo na sve spremne”.

■ SPREMNE ZA 5-1

Đer je poznat po sjajnim individualkama, ali trener Ambros Martin sve to je odlič-

mimo za njih tako da se nadam da ćemo sa pravim odnosom i odličnom energijom trijumfovati”.

■ ARENA UZ ĐER -

DODATNI MOTIV

Prošle godine nije bilo Đera na završnom turniru, pa i atmosfera na tribinama nije bila posebno paklena. Sada će kopletna “Arena” biti uz Đer. “To će biti dodatni motiv za nas! Iskreno uživamo da igramo pred velikim brojem navijača i stvarno jedva čekamo da sve krene”, zaključila je Jauković. K.B.

Pravim pristupom smiriti Đer i Laslo Pap arenu: Đurđina Jauković no posložio u sjajan kolektiv... “Đer je ekipa koja odlično igra 5-1 odbranu, ali smo se mi dosta dobro spremile za to i što se tiče napada bićemo mnogo bolji nego što smo bili u prvom meču grupne faze, to je sigurno. I njih odlikuje timska igra, svi jednako učestvuju i u napadu i u odbrani, ali imaju i sjajne idvidualke kao što su Grot, Amorim, Loke, Grimsbo”, riječi su lijevog beka šampiona Evrope. Budućnost, praktično od četvrtfinalnog duela sa Baja Mareom, nije imala ozbiljnu takmičarsku utakmicu. S druge strane... “Đer je prošlog vikenda igrao finale mađarskog kupa i non-stop je u takmičarskoj formi, a mi to nismo imale. Međutim, imale smo dosta vremena da se spre-

Znamo njihovu igru kad je Kovačic srednji bek, a Gorbic krilo ili obrnuto, tako da smo na sve spremni

SPORT

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

Odbojkašice kreću iz Bara

JADRAN DOMINIRA U CRNOJ GORI, A STEFAN VIDOVIĆ PORUČUJE

Jača liga - plus i za nas

Jadran, nekoliko praznih mjesta, pa Budva, Primorac i Kataro. Upravo završena sezona, u kojoj je tim iz Herceg Novog dominantno i lagano osvojio duplu krunu, pokazala je ogromnu razliku u kvalitetu između naših timova. Vladimir Gojković, trener šampiona, odmah nakon finalne serije plej-ofa rekao da to nije dobro za crnogorski vaterpolo, a o svemu dan nakon nove titule govorio je Stefan Vidović - jedan od Jadranovih momaka koji je najviše napredovao ove sezone. “Zaista je razlika između nas i ostalih ekipa u Crnoj Gori velika, ali vjerujem da i oni kroz utakmice sa na-

ma napreduju, jer igraju sa kvalitetnim protivnikom. Nadam se da će se već sljedeće sezone kvalitet naših timova podići na viši nivo. To će biti plus za sve nas”, istakao je Vidović za DN.

■ VIŠE OD

OČEKIVANOG

Uz duplu krunu Jadran se ove sezone vratio i u evropsku elitu... “Uradili smo i više nego što je očekivano ako uzmemo u obzir plasman u Ligu šampiona”, jasan je Vidović. “Ostaje žal što nijesmo ostvarili pobjedu, ali bili smo blizu u nekoliko mečeva. Mišljenja sam da smo bili dostojan rival i da

smo na pravi način reprezentovali klub i državu. Moja velika želja je da ponovo igramo Ligu šampiona. Kvalitet tih utakmica ubrzava napredak mladih igrača i to se najbolje može vidjeti u našem slučaju.”

■ VLADO I

PROGRES

Ekipa je rasla u mečevima Lige šampiona, a rastao je i Stefan Vidović - toliko da je njegovo ime redovno na spiskovima selektora Crne Gore Vladimira Gojkovića “Svi su individualno napredovali, tako i ja. Mislim da smo i kao ekipa ostvarili veliki napredak u odnosu

na početak sezone. To je veliki plus za nas, ali i za crnogorski vaterpolo”, objasnio je Vidović. Sve je dakle do rada u klubu... “U Jadranu imamo sreću da se sa nama kvalitetno radi, što i rezultati pokazuju. Ako se vratimo par godina unazad, kada je Vlado došao za trenera, vidjećemo koliki je taj progres bio”, rekao je Vidović. Dominacija na domaćoj sceni neće uticati na motiv Jadrana... “Nadam se da će ekipa nastaviti da napreduje. Motiva nam ne fali, a sigurno ćemo imati i dobar rad kao do sada”, zaključio je Stefan Vidović. K.B.

Oparcije Litvanija, Bar i Francuska od juče su zvanično krenule! Odbojkašice Crne Gore okupile su se u barskom hotelu Sidro, gdje će boraviti na pripremama za kvalifikacije za Evropsko prvenstvo (2022. maj, Litvanija) i Evropsku ligu (03-05.jun, Baru i 10-12. jun, Francuska). Na okupljanju nije bilo kapitenke Tatjane Bokan, koja će se pridružiti oko 12.maja, kada bi trebalo da se vrati iz Indonezije, odnosno kada joj se završava sezona. Ana Otašević, Dragana Peruničić i Nikoleta Perović imaju problema sa povredama, pa će u početku priprema trenirati po posebnom programu. “Primarni cilj je da prođemo prvi krug kvalifikacija za EP, dok bi nam Evropska liga dobro došla za uigravanje i popularizaciju ženske odbojke”, istakao je selektor Vladimir Milačić. K.B.

SPORTSKI EKRAN SK 1 CG 12:00 21.05 02:00

ARENA SPORT 2 WTA i ATP Madrid Fudbal: Liverpul - Dortmund NBA: Toronto - Majami

SK 2 12:00 20:15

WTA i ATP Madrid Odbojka: Peruđa – Modena

SK 3 17:00 19:15

Fudbal: Kopenhagen – Arhus Fudbal: Fenerbahče – Konja

Košarka: Njižni - Uniks

ARENA SPORT 1 02:30 Fudbal: Boka juniors - Sero Portenjo

NHL: Dalas - St. Luis

ARENA SPORT 3 21:00 00:15

Fudbal: Liverpul - Viljareal Fudbal: Rozario - Gremio

ARENA SPORT 4 21:00

SK 4 17:30

02:00

Fudbal: Sevilja - Šahtjor

EUROSPORT 1 15:30 Biciklizam: Četiri dana Dankerka 17:50 Fudbal (EP, U17): Azerbejdžan - Portugal

EUROSPORT 2 14:50

Fudbal (EP, U17): Ukrajina Njemačka

NE PROPUSTITE

Veče Lige Evrope: Liverpul - Viljareal i Sevilja - Šahtjor (SK i Arena sport)

SPORT

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

Poster nazvan London 2012. prikazuje olimpij-

ske krugove koji se međusobno dodiruju, što je Metak iz Baltimora zadivio planetu jasna referenca na pet prstenova koji simbolizuju Olimpijske igre. Krugovi koji se pojavljuju kao otisak boce ili kao naočare ostavljene na stolu simbolizuju sjećanja na posebna društvena okupljanja kao što je okupljanje na Olimpijskom stadionu prilikom otvaranja OI.

XXXI OLIMPIJSKE IGRE RIO 2016 5 21. AVGUST

XXX

Olimpijske igre u slikama

VATERPOLO

London ENGLESKA 27. jul 12. avgust

Crna Gora je već praktično slavila bronzu, ali... - Miloš Šćepanović i Aleksandar Radović izgubili su duel od Andrije Prlainovića (zlato je uzela Hrvatska, srebro Italija)

2012.

BROJ DRŽAVA UČESNICA

204

SPORT

Foto:

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

JOŠ 92 DANA RUKOMET Francuzi su u finalu porazili Šveđane i potvrdili rukometnu dominaciju

PLIVANJE Amerikanac Majkl Felps ušao je u istoriju kao čovjek koji je osvojio 18 zlatnih medalja na Olimpijskim igrama, ukupno 22

ATLETIKA

RUKOMET

Britanac Mo Farah osvojio je zlatne medalje na 5.000 i 10.000 metara

BROJ SPORTISTA

10.768

U nezaboravnom finalu Crna Gora je poražena od Norveške - LIn Suland slavi pored Anđele Bulatović i Suzane Lazović

BROJ SPORTOVA

NAJVIŠE ZLATNIH MEDALJA SAD

NAJVIŠE MEDALJA UKUPNO SAD

46 103

SPORT

Ä&#x152;ETVRTAK, 5. 5. 2016.

Plavi spremaju ĹĄah-mat, ili ...

BUDUÄ&#x2020;NOST DOÄ&#x152;EKUJE MORNAR 19.00 POBJEDA DONOSI TITULU

Tompson i Igoudala slave veliku pobjedu u drugoj utakmici

GOLDEN STEJT NADOKNADIO 17 RAZLIKE

Ratnici preokrenuli, brejk sjajnog Majamija

Golden Stejt - Portland 2:0, Toronto - Majami 0:1! â&#x20AC;&#x153;Ratniciâ&#x20AC;? su u oba meÄ?a na svom parketu odigrali po jednu fenomenalnu Ä?etvrtinu u napadu i u odbrani i na taj naÄ?in rijeĹĄili pitanje pobjednika. Portland je u Orakl areni vodio od prvog minuta, najviĹĄe sa 17 poena razlike, a trojka Demijena Lilarda na isteku treÄ&#x2021;e Ä?etvrtine donijela je Blejzersima velikih 76:87 uoÄ?i Ä?etvrte Ä?etvrtine. Tu dionicu je Golden Stejt odigrao ĹĄampionski, dobio je rezultatom 34:12 i stigao do konaÄ?nih 110:99. Klej Tompson je pogodio pet trojki i potpisao ukupno 27 poena, dok je u gostujuÄ&#x2021;oj ekipi najbolji bio pomenuti Lilard, koji je dodao 25 koĹĄeva uz ĹĄest asistencija. TreÄ&#x2021;i meÄ? igra se u Portlandu u noÄ&#x2021;i izmeÄ&#x2018;u subo-

te i nedjelje, a tada bi branioci titule mogli da budu jaÄ?i za Stefa Karija, koji privodi kraju oporavak od povrede koljena. Na Istoku je poÄ?ela polufinalna serija izmeÄ&#x2018;u Toronto Reptorsa i Majami Hita i to pobjedom gostiju poslije produĹžetka - 96:102 (90:90). Majami je bio bolji, posebno u drugom poluvremenu, ali Toronto je u posljednjih 20 sekundi nadoknadio â&#x20AC;&#x153;minus ĹĄestâ&#x20AC;? i izborio dodatnih pet minuta. IzjednaÄ?io je Kajl Lauri koĹĄem sa svoje polovine, meÄ&#x2018;utim, to Reptorsima nije dalo energiju da se u produĹžetku nametnu kvalitetnijom i agresivnijom igrom. Jonas ValanÄ?unas je bio odliÄ?an sa â&#x20AC;&#x153;dabl-dablomâ&#x20AC;? od 24 koĹĄa i 14 skokova, dok je kod gostiju dominirao Goran DragiÄ&#x2021; sa 26 poena.

10.

Detalj sa prvog meÄ?a u â&#x20AC;&#x153;MoraÄ?iâ&#x20AC;?

Kraj igre ili totalni zaplet? ZnaÄ&#x2021;emo nakon veÄ?eraĹĄnjeg meÄ?a u â&#x20AC;&#x153;MoraÄ?iâ&#x20AC;?, gdje aktuelni i dominantni vladar crnogorske koĹĄarke ima priliku da pred svojim navijaÄ?ima zavrĹĄi posao kada je u pitanju domaÄ&#x2021;a liga. MeÄ? viner iz prethodnog dramatiÄ?nog meÄ?a u â&#x20AC;&#x153;Topoliciâ&#x20AC;? Suad Ĺ ehoviÄ&#x2021; vjeruje da Ä&#x2021;e ovaj obraÄ?un u â&#x20AC;&#x153;MoraÄ?iâ&#x20AC;? biti i zvaniÄ?no posljednji za â&#x20AC;&#x153;plaveâ&#x20AC;? u ovoj sezoni. Ä&#x152;ovjek

â&#x20AC;&#x153;Mornar je odliÄ?na ekipa i sigurno ih nijesmo potcijenili - o tome mi priÄ?amo joĹĄ od finala Kupa koje je igrano u februaru. Mislim da smo prethodne dvije utakmice bili dostojni meÄ?eva za nacionalnu tituluâ&#x20AC;?, dodao je Ĺ ehoviÄ&#x2021;.

TITULU PRVAKA DRĹ˝AVE Ä&#x2020;E OSVOJITI BUDUÄ&#x2020;NOST VOLI UKOLIKO VEÄ&#x152;ERAS U â&#x20AC;&#x153;MORAÄ&#x152;Iâ&#x20AC;? POBIJEDI MORNAR.

koji je pogodio trojku za pobjedu sa zvukom sirene oÄ?ekuje pobjede... â&#x20AC;&#x153;I treÄ&#x2021;em meÄ?u moramo da pristupimo sa istim elanom i Ĺželjom ako hoÄ&#x2021;emo da nakon tri duela odbranimo tron. U prethodnom meÄ?u smo imali malo sreÄ&#x2021;e, ali isto tako smatram da smo je zasluĹžili, jer smo u zavrĹĄnici imali prednostâ&#x20AC;?, rekao je Ĺ ehoviÄ&#x2021;. Bez obzira na izraĹženu ulogu favorita, kapiten BuduÄ&#x2021;nosti je svjestan da je ovosezonski zadatak BuduÄ&#x2021;nosti za osvajanje titule znatno teĹži nego ĹĄto je to bio

prethodnih sezona. Mornar je pokazao kvalitet, a Ä?injenica koja to potvrÄ&#x2018;uje je upravo taj drugi meÄ? u Baru, kao i cijela sezona u Balkanskoj ligi, gdje su Barani posustali u finalu... â&#x20AC;&#x153;Mornar je odliÄ?na ekipa i sigurno ih nijesmo potcijenili - o tome mi priÄ?amo joĹĄ od finala Kupa koje je igrano u februaru. Mislim da smo prethodne dvije utakmice bili dostojni meÄ?eva za nacionalnu tituluâ&#x20AC;?, dodao je Ĺ ehoviÄ&#x2021;. OÄ?ekivano, Barani joĹĄ uvijek nijesu â&#x20AC;&#x153;svariliâ&#x20AC;? ĹĄokantan poraz u â&#x20AC;&#x153;Topoliciâ&#x20AC;?. Ko se zna ĹĄta bi se desilo u produĹžecima, ovako, pred momcima Ä?orÄ&#x2018;ija PaviÄ&#x2021;eviÄ&#x2021;a je (ne) moguÄ&#x2021;a misija... â&#x20AC;&#x153;PokuĹĄaÄ&#x2021;emo da pobijedimo. Imali smo nekoliko dana nakon ĹĄokantnog poraza da se oporavimo i nadam se da Ä&#x2021;e moji momci pruĹžiti dobru partiju u Podgorici i moĹžda vratiti seriju u Barâ&#x20AC;?, rekao je Ä?ovjek koji je i te kako zasluĹžan za uspjeh Barana ove sezone.

SPORT

FRANCUSKA (10. JUN - 10. JUL)

D Š 36 AN

XVI EVROPSKO PRVENSTVO

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

1 5

MILION, 122.833 GLEDAOCA POSMATRALA SU EURO SA TRIBINA

Trenutak odluke: Trezege “zlatni gol” za titulu šampiona Evrope

Italijanska bol - Trezegol

JEDANAESTO EVROPSKO PRVENSTVO ODRŽANO U BELGIJI I HOLANDIJI 2000. GODINE

⌦ Aleksandar Popović

Jedno od najboljih Evropskih prvenstava zapečaćeno je pod nebom Belgije i Holandije 2000. godine. Jedanaesti Euro trajao je od 10. juna do 2. jula, na kojem je učestvovalo 16 reprezentacija u Briselu, Brižu, Liježu i Šarloi, odnosno Amsterdamu, Ajndhovenu, Roterdamu i Arnemu. Portugal (9 bodova) i Rumunija (4) riješili su grupu A, Italija (9) i Turska vagon B, Holandija (9) i Francuska (6) pansion D, dok je u apartmanu C Španija (6) zauzela prvo mjesto ispred Jugoslavije (4). Bio je to posljednji nastup Juge, koja je do 67. minuta (sa igračem manje, isključen Siniša Mihajlović) gubila 3:0 od Slovenije, a onda u tri minuta stigla do nezaboravnih 3:3. Nakon toga je slomila Norvešku (1:0), a onda, u još jednom trileru, izgubila od “crvene furije” (4:3) kojoj su preokret donijeli Gaiska

Mendieta iz penala u 94. i Alfonso Perez u 95. minutu. Taj poraz odveo je tim Vujadina Boškova na furioznu Holandiju u četvrtfinalu, koja ga je razbila (6:1) uz het-trik Patrika Klajverta i dva Marka Overmarsa. Italija je pobijedila Rumuniju Adrijana Mutua (2:0) golovima Franćeska Totija i Filipa Inzagija,, identičnim rezultatom Portugal se obračunao sa Turskom zahvaljujući Nunju Gomešu, dok

Zinedin Zidan proglašen je najboljim igračem Eura.

je Francuska na pogon Zinedina Zidana i Jurija Đorkaefa ispratila Španiju (2:1) i plasirala se u polufinale. “Trikolori” su u Briselu, pred 47.000 gledalaca, gubili od “evropskog Brazila” pogotkom Gomeša u 19, ali je Tijeri Anri poravnao u 51. minutu. Uslijedili su produžeci i svi su čekali jedanaesterce, a onda je u 117. Silvan Viltor sa desne strane šutirao, a Abel Šavijer (onaj Portugalac sa ludim i ofarbanim frizurama) rukom spriječio gol, pa je sudija Ginter Benko pokazao na penal, a Zidan rutinski matirao Vitora Baiju i “zlatnim golom” za 2:1 lansirao selekciju Rožera Lemera u veliko finale. A, dan kasnije, 29. juna, odigrala se jedna od najvećih bitaka u istoriji. U Amsterdamu je 51.300 navijača svjedočilo možda i najluđem meču ikada. Domaća Holandi-

85 GOLOVA (2,74 PO MEČU) POSTIGNUTO JE NA 31 UTAKMICI EURA

ja imala je protiv Italije pomoć arbitra Markusa Merka, koji je prestrogo isključio Đanluku Zambrotu u 34. minutu, zatim doslovno poklonio prvi penal (Franćesko Toldo odbranio udarac Franku de Buru). U drugom poluvremenu Njemac je dosudio i drugi (ispravni) jedanaesterac, ali je Patrik Klajvert pogodio lijevu stativu, baš kao i Denis Bergkamp u prvom dijelu. “Lale” su bezuspješno pokušavale, “azzurri” se branili, ali je sudbina odvela duel na rulet. Toldo je opet ski-

GOLOVA POSTIGLI SU PATRIK KLAJVERT I SAVO MILOŠEVIĆ, NAJBOLJI STRIJELCI EURA.

nuo udarac De Buru i Polu Bosveltu, Jap Stam je poslao loptu “preko stadiona”, a Franćesko Toti “panjenkom” zauvijek obilježio trijumf Italije (3:1), iako ga je selektor Dino Zof psovao ne vjerujući kakav je, zapravo, Rimljanin “ludak”. A onda, Roterdam i veliko finale. Majstorska peta Totija, centaršut Đanluke Pesota i gol “na prvu” Marka Delvekija u 55. otvorili su Italijanima vrata raja, a Francuzima pakla, ali... Viltor je u 93. minutu, sa zvukom sirene, uspio da provuče dijagonalu ispod ruku Tolda i poravna u “minut do 12” i najavi veleobrt. Produžeci, 103. minut - Rober Pires je sa lijeve strane prohujao pored Demetrija Albertinija i Fabija Kanavara, poslao povratnu loptu u srce šesnaesterca, a David Trezege predivnim volejom zakucao loptu u mrežu, bacio rivala na koljena i zlatnim golom donio Francuskoj drugu titulu evropskog šampiona.

SPORT

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

DRUGA LIGA

Poraz Cetinja, Jedinstvo sanja

Odmotava se klupko u drugoligaškom karavanu! Cetinje je juče u gostima nakon preokreta poraženo od Berana rezultatom 3:2, a ovakvom ishodu se najviše raduje ekipa Jedinstva koja danas gostuje Radničkom i može da poveća prednost na tabeli. Veoma važan trijumf u borbi za opstanak je ostvarila ekipa Koma tim sa Zlatice je u gostima srušio Jezero sa minimalnih 0:1. SEMAFOR 29. KOLA: Berane - Cetinje 3:2, Igalo - Brskovo 0:0, Grafičar - Ibar 0:0, Jezero Kom 0:1, slobodna je bila ekipa Bratstva. Danas (17.00): Radnički - Jedinstvo. RASPORED 30. KOLA (nedjelja, 17.00): Jedinstvo - Berane, Cetinje - Bratstvo, Kom - Grafičar, Brskovo - Radnički, Ibar - Igalo, slobodna će biti ekipa Jezera. U.R.

TABELA JEDINSTVO BRATSTVO CETINJE BERANE RADNIČKI KOM IGALO IBAR JEZERO GRAFIČAR BRSKOVO

55 47 46 37 35 32 29 29 28 28 24

AEK LARNAKA

Vladimir Boljević produžio ugovor

Oči u oči: Jirgen Klop i Marselinjo

VEČERAS 21.05 SE IGRAJU REVANŠI PO LUFINALNIH MEČEVA LIGE EVROPE

Novi život ili istorija Da li nas na Enfildu čeka još jedna spektakularna noć? Kada se igra u domu Liverpula, uvijek je spektakularno, makar što se atmosfere tiče, ali ovog puta ulog je nikada veći. Zaboravlja se magična eliminacija Borusije Dortmund, zadatak je druga “žuta ekipa” Viljareal koji sa svog El Madrigala nosi malih, a možda i ogromnih 1:0, stečenih golom Adriana u 92. minutu prvog polufinalnog duela Lige Evrope.

■ KLOP: SPRE-

MNI SMO, MARSELINJO: ZA ISTORIJU!

Odavno “redsi” nijesu bili tako blizu velikog trofeja, a toga je svjestan i harizmatični Jirgen Klop... “Spremni smo. Sve što

Boljević Dobre partije su nagrađene novim ugovorom! Reprezentativac Crne Gore Vladimir Boljević je produžio saradnju sa AEK-om iz Larnake na još dvije godine, tačnije do 2018! Centralni vezista je pred početak sezone 2014/15. pojačao ovaj klub sa Kipra, a sa kojim će i drugu godinu zaredom završiti na drugom mjestu iza moćnog APOEL-a. Boljević je ove sezone odigrao čak 38 utakmica za AEK, a uspio je da dva puta zatrese protivničku mrežu. Osim za AEK, Boljević je u inostranstvu branio i boje Krakovije Krakov, a za reprezentaciju Crne Gore je upisao osam nastupa. U.R.

Puni smo nade u dobar rezultat. Daćemo sve od sebe kako bismo uspjeli u onome šta želimo, a to je veliko finale. Mislim da će ovo biti mnogo drugačija utakmica od one u Španiji

Ukoliko pružimo svoj maksimum, možemo do finala. Imam povjerenja u ove momke, dokazali su mi to svojim kvalitetom na terenu smo radili od kada sam došao u ovaj klub je perfektno spremno za utakmice poput ovih. Možemo da prođemo dalje”, rekao je Klop, koji ne može da računa na Divoka Origija, Džordana Hendersona, Mamadua Sakoa i dodao: “Ukoliko pružimo svoj maksimum, možemo do finala. Imam povjerenja u ove momke, dokazali su mi to svojim kvalitetom na terenu”. “Žuta podmornica” želi da torpeduje “grad Bitlsa”. Motiv i razlog za to su ogromni, jer Viljareal dolazi u Englesku, zemlju gdje je u sezoni 2005-06 elimisan u polufinalu Lige šampiona od Arsenala, što je ujedno i najveći uspjeh u istoriji kluba kada se gledaju evropska takmičenja. Trener sa El Madrigala Marselinjo dolazi sa najjačim sastavom na Enfild... “Puni smo nade u dobar rezultat. Daćemo sve od sebe kako bismo uspjeli u onome šta želimo, a to je veliko finale. Mislim da će ovo biti mnogo drugačija utakmica od one u Španiji, ali imamo sposobnost da stignemo do finala. Znamo gdje je Liverpul najopasniji i nadam se da ćemo ih zaustaviti”, poruka je trenera Viljareala.

PRVI MEČ 2:2

SEVILJA ŠAHTJOR

21.05h

i na samom jugu Španije. Šahtjor i Sevilja su igrali 2:2 u prvom duelu, a poznato je koliko je aktuelni osvajač Lige Evrope moćan kada igra u svojoj Andaluziji. “Pored sebe imamo veoma iskusnog protivnika, tako da će nam za pobjedu biti potrebna i velika podrška. Brzi su, nezgodni i imaju veoma dobru kontru - biće veoma teško, ali znamo šta nam je cilj”, rekao je strateg Sevi-

3 5 ■ ANDALUZIJA GORI

MEČEVA ZAREDOM VILJAREAL NE ZNA ZA POBJEDU U ENGLESKOJ

Odlična fudbalska partija je prije sedam dana viđena u Ukrajini, a sigurno nas slična predstava očekuje

POLUFINALA OD POSLJEDNJIH PET USPIO JE DA PROĐE LIVERPUL NAKON ŠTO JE IMAO NEGATIVNI REZULTAT POSLIJE PRVOG MEČA U GOSTIMA

PRVI MEČ 0:1

LIVERPUL VILJAREAL

21.05h

DA LI STE ZNALI? Da je ovo četvrti međusobni duel između Sevilje i Šahtjora. Prethodna tri su nakon 90 minuta završena 2:2, s tim što su Andalužani postigli gol u produžetku 2007. godine. lje Unaji Emeri koji je lišen usluga Mihaela Krona Delija i Huana Antonija Rejesa. Osvajač Lige Evrope iz 2009. godine izgubio je bitku u prvenstvu od Dinama iz Kijeva, tako da će sve dati za ulazak u finale Lige Evrope koje je zakazano za 18. maj u Bazelu. “Napašćemo, jer remi nije opcija. Mislim da će biti slična utakmica kao u prvom duelu u Lavovu - za mnoge od nas ovo je meč karijere”, rekao je napadač gostiju Argentinac Fakundo Ferejra.

SPORT

ČETVRTAK, 5. 5. 2016.

Real je 2014. u finalu preko Serhija Ramosa izjednačio na 1:1 protiv Atletika u 93. minutu, a u produžecima slavio 4:1.

Finale Lige šampiona igra se u Milanu na stadionu San Siro. Dom Milana i Intera 28. maja ugostiće dvije najbolje ekipe u najkvalitetnijem evropskom takmičenju.

LIGA ŠAMPIONA POLUFINALE, REVANŠ REAL U FINALU PROTIV ATLETIKA

KOMŠIJE, VIDIMO SE U MILANU!

14 FINALA LIGE ŠAMPIONA POTPISAO JE REAL, NAJVIŠE U ISTORIJI.

Junak Reala: Geret Bejl proslavlja gol protiv Sitija

⌦ Aleksandar Popović

rije dvije godine u Lisabonu, 28. maja 2016. u Milanu. Gledaćemo veliki “Madrilenjo” na “San Siru”, gdje će se ponovo Atletiko i Real boriti za titulu šampiona Evrope.

Dovoljno koncentrisani Real uspio je da isprati nedostojni Mančester siti iz polufinala Lige šampiona. “Merengesi” su, nakon remija bez golova u prvom meču, slavili 1:0 i izborili novi komšijski okršaj za “klempavka”. Trenutak odluke dogodio se u 20. minutu, kada je Danijel Karvahal proigrao Gereta Bejla na desnoj strani, a Velšanin preletio u šesnaesterac, šu-

tirao na drugu stativu, a lopta uz pomoć Fernanda od stative završila u golu “građana” za, ispostavilo se, kapitalni pogodak. “Bili smo čvrsti, ujedinjeni i na kraju smo uspjeli da izborimo novo veliko finale protiv Atletika. Pokazali smo zrelost tokom cijelog meča i presrećni smo zbog novog velikog uspjeha”, jasan je Serhio Ramos. Iako ni Real nije briljirao, na-

FINALE LIGE ŠAMPIONA IGRAĆE DRUGI PUT ISTI TIMOVI. OSIM ATLETIKA I REALA, IGRALI SU JOŠ MILAN I LIVERPUL, ODNOSNO BARSELONA I JUNAJTED. protiv, predstava Sitija može se okarakterisati kao - poražavajuća, uprkos povredi kapitena

Nikola PRELEVIĆ, izvršni direktor (nikola.prelevic@dnovine.me)

Izdavač: Novine d.o.o. Prvi broj izašao 10. oktobra 2011. Ul. 19. decembar br. 5, Južna tribina stadiona pod Goricom

Vesna ŠOFRANAC, glavni i odgovorni urednik, Goran POPOVIĆ, zamjenik gl. i odg. urednika Samir RASTODER, zamjenik gl. i odg. urednika

redakcija@dnovine.me

(desk@dnovine.me)

Vensana Kompanija zbog koje je morao da napusti teren već u 10. minutu. Jednostavno, tromi, bezidejni i sterilni sastav Manuela Pelegrinija igrao je kao da postoji revanš, pa je poraz od 1:0 “otvoren i prihvatljiv”. Međutim, i pored takvog “sramotnog” pristupa “građani” su mogli iz jedne prilike da dohvate istoriju. U 44. minutu (najgorem trenutku po rivala) Kevin De Brujn proigrao je Fernandinja, koji se oslobodio Serhija Ramosa na lijevoj strani i šutirao sa 20-ak metara, ali je njegov pokušaj poljubio stativu! To je, uz pokušaj nevidljivog Serhija Aguera (šut s distance završio tik preko gola), jedina prilika vrijedna pomena za tim koji je, makar u posljednjih 20 minuta, trebao i mora da juri zlatni gol u gostima, koji bi mu donio prvo finale Lige šampiona od osnivanja. “Razočaran sam jer smatram da smo mogli postići gol i imali smo prostora za to. Bili smo ravnopravni sa Realom i tužan sam zbog ovakvog kraja”, poru-

REAL M.

MAN. SITI.

1 0

Fernando 20’ a.g.

UKUPNO 1:0 Navas Karvahal Ramos (k) Pepe Marselo Kros Modrić (od 88. Kovačić) Isko (od 67. Rodrigez) Bejl Hese (od 56. Vaskez) Ronaldo Trener: Zinedin Zidan

Hart Sanja Otamendi Kompani (k) (od 10. Mangala) Kliši Fernando Fernandinjo Navas (od 69. Ihenaćo) Ture (od 61. Sterling) De Brujn Aguero Trener: Manuel Pelegrini

MADRID - Stadion: “Santijago Bernabeu”. Gledalaca: 78.000 . Sudija: Damir Skomina (Slovenija). Pomoćnici: Jure Praprotnik i Robert Vukan (Slovenija)

čuje Pelegrini. Zinedin Zidan će u svojoj debitanskoj trenerskoj sezoni na voditi Real u finale Lige šampiona - svega četiri mjeseca od kad je naslijedio Rafaela Beniteza. Nevjerovatni Francuz ponovo je sjajno postavio svoj tim, iako je nemoć i izgubljenost Sitija doprinijela da “merengesi” liče na još bolji tim nego što su to sinoć, objektivno, bili.

Politika: Mili PRELEVIĆ (politika@dnovine.me), Hronika: Jasmina MUMINOVIĆ (hronika@dnovine.me), Društvo: Bojana PEJOVIĆ (drustvo@dnovine.me), Crna Gora: Mladen MEDENICA (crnagora@dnovine.me), Kultura: Jelena BOLJEVIĆ (kultura@ dnovine.me), Reportaže: Ivanka FATIĆ RASTODER (reportaze@ dnovine.me), Svijet: Nikola MIJUŠKOVIĆ (svijet@dnovine.me), Zabava: Filip JOVOVIĆ (zabava@dnovine.me), Sport: Miloš ANTIĆ (sport@dnovine.me), Foto: Vedran ILIĆ (foto@dnovine.me)

AKTUELNO

ZANIMLJIVO

EVROPSKA CENTRALNA BANKA

Povlače iz opticaja novčanicu od 500 eura

Evropska centralna banka juče je objavila planove povlačenja iz opticaja banknote od 500 eura zbog njene reputacije kao najomiljenijeg novca za ilegalne novčane transakcije. Odluka o povlačenju banknote iz opticaja objavljena je sinoć, nakon sastanka Vijeća ECB. U februaru je predsjednik ECB Mario Draghi nagovijestio namjere banke sa sjedištem u Frankfurtu, kada je izjavio da postoji “preovlađujuće i sve snažnije uvjerenje u svijetu da se banknote visoke vrijednosti koriste u kriminalne svrhe”.

NOVI ŠEF NATO ZA EVROPU

Podržati Ukrajince

Zbog toga su banknote od 500 funti već povučene u Britaniji 2010. godine, a banknote od 1.000 dolara su ukinute u Ka-

nadi deset godina ranije. U Sjedinjenim Državama, takođe, banknota s najvišom vrijednošću iznosi samo 100 dolara.

Novi vrhovni komandant NATO snaga za Evropu general Kertis Skaparoti izjavio je juče da bi Sjevernoatlantska alijansa trebalo da razmotri koju vrstu oružja bi mogla da dostavi Ukrajini u svrhu borbe protiv proruskih snaga na teritoriji te zemlje. “Vjerujem da bi trebalo da podržimo Ukrajince onim što im je potrebno da bi uspješno odbranili svoju teritoriju i svoj suverenitet”, istakao je Skaparoti, samo sat vremena pošto je preuzeo dužnost

komandanta NATO snaga za Evropu, javio je AP. Skaparoti (60), bivši komandant američkih i snaga Ujedinjenih nacija u Koreji, zamijenio je na funkciji šefa NATO za Evropu generala Filipa Bridlava, koji je taj posao obavljao tri godine. Novi šef NATO je rekao kako očekuje da će imati samo “ograničeni obim komunikacije” sa ruskim vojnim vrhom, “sve dok Moskva ne počne ponovo da se pridržava međunarodnih normi i zakona”.

MOSKVA

Osujećen teroristički napad

Grupa ljudi uhapšena je u Moskvi zbog planiranja terorističkih napada koji je trebalo da budu izvršeni tokom majskih odmora. Nije navedeno koliko je ljudi uhapšeno, niti njihov identitet, osim da su iz centralne

KINA

Najljepši most na svijetu Oblast Hubei u centralnoj Kini može da se pohvali najljepšim pontonskim mostom koji kroz prelijep pejzaž prati tok rijeke. Ovaj živopisni i bajkoviti predio je ranije bilo moguće vidjeti samo iz

čamca. Drvena promenada u Šiziguanu prvi put je snimljena prošle subote, da bi već sjutradan, 1. maja, na Međunarodni praznik rada, bila predstavljena javnosti.

Azije. “Nakon opsežne istrage u Moskvi, Federalna služba bezbjednosti Rusije uhapsila je grupu građana iz centralne Azije koji su planirali niz terorističkih napada u Moskvi tokom obilježavanja Dana

pobjede u maju“, navodi se u saopštenju FSB. Osim toga, oni navode i da su uhapšeni radili po “instrukcijama vođa međunarodnih terorističkih organizacija aktivnih na teritorijama Sirije i Turske”.

NEOBIČNO ISKUSTVO NJEMAČKIH POLICAJACA

Trogodišnjak vozio auto Policajci u gradiću Gommersheimu nijesu mogli vjerovati vlastitim očima kad su za volanom zelene Opel Corse, koja je vrlo malom brzinom vrludala ulicom, ugledali dječaka za kojega se kasnije ustanovilo da ima samo tri godine. Policajci su malom vozaču pomogli da zaustavi vozilo, a onda ga odvezli majci, javlja Hina. Ona po vlastitom iskazu nije ni primijetila da joj je dijete nestalo, niti da u dvorištu nema au-

tomobila. Policija još ispituje ovaj slučaj i traži svjedoke neobičnog događaja, iako prilikom ne-

obične vožnje niko nije bio povrijeđen i nije bilo materijalne štete, objavili su njemački mediji.

10 Ministarstvo kulture

godina crnogorske nezavisnosti

CRNA GORA

U DRUGOM

svjetskom

RATU

AUTOR:

Prof. dr Živko Andrijašević

10 godina crnogor

AUTOR TEKSTA

Prof. dr Živko Andrijašević

Ministarstvo kulture

Dnevne novine u saradnji sa Ministarstvom kulture objavljuju, svakog četvrtka do 21. maja, seriju posebnih dodataka na 16 strana, o najznačajnijim događajima, datumima i ličnostima geneze crnogorske nezavisnosti, autora prof. dr Živka Andrijaševića. Nakon specijalnih dodataka, koji su bili posvećeni Berlinskom kogresu 1878. godine i Prvom svjetskom ratu, Podgoričkoj skupštini 1918. godine i knjazu Danilu Prvom, u današnjem dodatku je tekst o Crnoj Gori u Drugom svjetskom ratu. U sljedećem specijalnom dodatku biće obrađena tema - Crnogorske prilike 1948. godine, a posljednji specijalni dodatak je posvećen obnovi crnogorske nezavisnosti i državnosti na Referendumu 2006. godine. Uz autorske tekstove prof. dr Živka Andrijaševića, dodaci će sadržati kopije originalnih dokumenata i fotografije.

CRNA GORA U DRUGOM

rske nezavisnosti

POČETAK DRUGOG SVJETSKOG RATA Drugi svjetski rat počeo je septembra 1939. godine, napadom Hitlerove Njemačke na Poljsku

aprila 1941. godine napadom njemačkih, italijanskih i mađarskih snaga, Jugoslavija je ušla u rat

rugi svjetski rat počeo je septembra 1939. godine, napadom Hitlerove Njemačke na Poljsku. Od početka rata, Vlada Kraljevine Jugoslavije trudila se da zadrži neutralnost. Marta 1941. godine potpisala je sa Hitlerovom Njemačkom i njenim saveznicima – Italijom i Japanom - ugovor kojim se na neutralnost i zvanično obavezala. Dio javnosti u Srbiji i Crnoj Gori, nije u tome prepoznao čin mudrosti i suzdržanosti, već akt izdaje nacionalnih interesa i služenja fašizmu. Slična su stanovišta zastupali i neki viši oficiri i političari, kao i KPJ. Ohrabreni ovakvim raspoloženjem, i podržani od britanske tajne službe, grupa oficira je u zoru 27. marta izvršila državni udar i preuzela vlast. Istog dana u Beogradu i još nekim mjestima, održane su velike demonstracije, na kojima je traženo da se pakt sa Hitlerom raskine. Parole koje su se na tim demonstracijama čule: “Bolje rat nego pakt” i “Bolje grob nego rob”, iskazuju duh njihovih političkih zahtjeva. Ipak, nova pučistička vlada nije raskinula ovaj ugovor. Hitler je ubrzo naredio da se izvrši napad na Jugoslaviju.

BOMBARDOVANJE BEOGRADA Njemačkim bombardovanjem Beograda, 6. aprila 1941. godine, i napadom njemačkih, italijanskih i mađarskih snaga, Jugoslavija je ušla u rat. Poraz jugoslovenske vojske bio

M SVJETSKOM RATU

Na prostoru Crne Gore italijanske snage su na početku okupacije imale oko 18.000 vojnika. Bile su stacionirane u gotovo svim mjestima, a sjedište glavne komande bilo je na Cetinju.

je brz i potpun. Kralj Petar Karađorđević i vlada napustili su zemlju 15. aprila, a kapitulacija jugoslovenske vojske potpisana je dva dana kasnije. Teritoriju Crne Gore zauzele su italijanske trupe i pod njihovim okriljem bila je formirana okupatorska vlast. Jedan dio Crne Gore – Ulcinj sa okolinom, Malesija, Plav, Gusinje i Rožaje, okupator je priključio novostvorenoj “Velikoj Albaniji”, dok je Boka Kotorska, 20. maja 1941. godine bila izuzeta iz Crne Gore i pripojena Italiji. Za kratko vrijeme, prostor od Pljevalja do Bijelog Polja bio je priključen NDH, ali je ubrzo vraćen Crnoj Gori.

OKUPACIJA CRNE GORE Na prostoru Crne Gore italijanske snage su na početku okupacije imale oko 18.000 vojnika. Bile su stacionirane u gotovo svim mjestima, a sjedište glavne komande bilo je na Cetinju. Okupatorska vlast je uspostavila žandarmerijsko-policijske i

finansijske organe, kao i vojni sud. Krajem aprila 1941. ustanovljen je i organ najviše civilne, tj. građanske vlasti – Civilni komesarijat za Crnu Gori, koji je ubrzo promijenio ime u Visoki civilni komesarijat za Crnu Goru. Na čelu ovog komesarijata bio je grof Serafino Macolini, visoki činovnik italijanske vlade. Komesarijat je imao lokalne organe na čitavoj teritoriji Crne Gore.

ŽIVOT NA OKUPIRA NOJ TERITORIJI Kao najviši organ građanske vlasti, Visoki komesarijat je donio čitav niz uredaba i pravila, kojima je regulisan život na okupiranoj teritoriji. Odlukom okupatorskih vlasti, ostali su da važe svi zakoni koji su regulisali građanske, trgovačke, krivične i mjenične sporove. Obnovljena je važnost pređašnjih poreskih stopa i taksi, a priznata su činovnička prava. Rad u državnoj službi, osim u sudstvu i prosvjeti, mogli su da nastave svi oni koji polože zakletvu italijanskoj vlasti, pa je, pored ostalih, službu nastavilo i oko hiljadu žandarma. Otvorene su i osnovne škole, s tim što su bile sprovedene izmjene u nastavnom programu, izbacivanjem dotadašnjih nacionalnih i ideoloških stanovišta u nastavi istorije i književnosti. Prekinuto je i sa slavljenjem dotadašnjih državnih i nacionalnih praznika. Dva dana nakon uspostavljanja okupatorske vlasti, počeo je da izlazi i “Glas Crnogorca”.

kupator je uspostavio i redovno snabdijevanje građanstva životnim namirnicama. Osnovne životne namirnice mogle su se kupovati po pristupačnoj cijeni, što je svakako bila jedna od najvažnijih povlastica koju je okupator dao crnogorskom stanovništvu. Zadržan je privremeno u upotrebi i pređašnji jugoslovenski novac, čija je važnost potvrđivana pečatom italijanskih vlasti. Naredbom visokog komesara uveden je i policijski čas, kao i obaveza predaje oružja i radio-aparata. Da bi stekla naklonost stanovništa, okupatorska vlast je donijela odluku o oslobađanju oko hiljadu crnogorskih zarobljenika iz Aprilskog rata.

BLAG OKUPATORSKI REŽIM Okupatorski režim u Crnoj Gori bio je jedan od najblažih na prostoru Jugoslavije. U tome nije bilo nekog posebnog sentimenta pre-

10 godina crnogor ma Crnogorcima, niti je na takav odnos uticala činjenica da je kćerka kralja Nikole, Jelena, bila italijanska kraljica. Većina motiva za ovakav okupacioni režim bili su sadržani u želji da se uz što manje vojnih snaga i žrtava obezbijedi mir. Da bi sasvim ostvarili ovaj cilj, Italijani su vješto povlačili čitav niz političko-propagandnih poteza, a jedan od tih poteza bila je i tvrdnja da u Crnu Goru dolaze kao oslobodioci. Oslobađaju je, naravno, od srpske okupacije i podređenosti u jugoslovenskoj kraljevini. Sljedeći potez, koji je nakon ovog trebalo da slijedi, bio je obnavljanje nezavisne Crne Gore i povratak Petrovića-Njegoša na njeno čelo. Ne može se reći da Italijani nijesu umješno izabrali pogodan ideološki okvir za svoju okupaciju, kao i za stvaranje marionetske vlasti, koja bi umjesto njih, držala Crnu Goru pod fašističkim okriljem. Ubrzo su našli crnogorsku političku grupaciju koja će im u tome pomagati. Bila je to Crnogorska federalistička stranka, koja se prije rata zalagala za ravnopravnost Crne Gore u jugoslovenskoj državi i poštovanje crnogorske državne tradicije. Njeni najistaknutiji članovi i prvaci: Sekula Drljević, Jovo Popović, Novica Radović, Petar

Plamenac, Mihailo Ivanović, Ivo Jovićević i mnogi drugi, odmah su stali uz italijansku okupacionu vlast. Da li su zaista vjerovali da će im Italijani donijeti obnovu crnogorske nezavisnosti ili im je takvo vjerovanje služilo samo kao pokriće za učestvovanje u vlasti, nije lako utvrditi.

SAVJETODAVNO VIJEĆE CRNOGORACA Da bi iskoristio ovu političku grupaciju za jačanje okupatorske vlasti u Crnoj Gori, visoki komesar Serafino Macolini donio je 18. maja 1941. godine odluku o formiranju Savjetodavnog vijeća Crnogoraca, koje je trebalo da bude njihova glavna institucija. Savjetodavno vijeće Crnogoraca imalo je šest članova: Mihailo Ivanović, počasni predsjednik, Jovo Popović, predsjednik i članovi: Petar Plamenac, Dušan Vučinić, Sekula Drljević i sveštenik Simo Martinović. Poslije formirana Vijeća, visoki komeser Macolini je uz pomoć nekih članova Savjetodavnog vijeća, posebno Sekule Drljevića, koncipirao Memorandum o obnavljanju crnogorske države pod italijanskim protektoratom. Nakon nekoliko odlazaka u Rim na konsultacije, Macolini je donio odluku da se na Cetinju, 12. jula 1941. godine, na Petrovdan, održi “Crnogorski sabor”, koji je trebalo da donese odluku o ponovnom uspostavljanju Kraljevine Crne Gore. Macolini je Savjetodavnom vijeću dao i tekst Deklaracije koju je trebalo usvojiti na Saboru.

12. jula 1941. godine, na Petrovdan, održan je “Crnogorski sabor”, koji je trebalo da donese odluku o ponovnom uspostavljanju Kraljevine Crne Gore

Područje anektirano od strane Njemačke Banat pod Njemačkom upravom Područje anektirano od strane Italije Područje priključeno velikoj Albaniji Područje Crne Gore pod Italijanskim guvernerom Tzv. nezavisna država Hrvatska Područje anektirano od strane Mađarske Međumurje okupirano od Mađara Područje anektirano od strane Bugarske

PODJELA JUGOSLAVIJE POSLIJE OKPUACIJE APRILA 1941. GODINE

Područje Srbije okupirano od strane Njemaca

CRNA GORA U DRUGOM

rske nezavisnosti

12.000 Z

a Petrovdanski sabor izabrano je 65 poslanika, isto koliko je prema crnogorskom ustavu iz 1905. godine, imala i Crnogorska narodna skupština. Dan prije početka sabora, poslanici su dobili tekst deklaracije, sa zadatkom da ga prouče i bez diskusije usvoje. Neki poslanici, poput Novice Radovića i Petra Plamenca, odbili su da učestvuju u radu Sabora, nezadovoljni što su Crnoj Gori oduzete neke teritorije i što se u procesu obnove nezavisnosti ne ide drugačijom procedurom.

PETROVDANSKI SABOR Zasijedanje Sabora održano je u Zetskom domu, u prisustvu visokog komesara Serafina Macolinija i nekolicine visokih vojnih komandanata. Sabor je otvorio Mihailo Ivanović, a glavno izlaganje imao je Sekula Drljević. Poslije Drljevićevog izlaganja, Sabor je jednoglasno usvojio deklaraciju o proglašenju nezavisne države Crne Gore, koja treba da bude ustavna monarhija pod italijanskom zaštitom, kao i proklamaciju kojom se poništavaju odluke Podgoričke skupštine. Time je, kako se kaže, prestala okupacija Crne Gore od strane Srbije. Sabor je odlučio i da se formira kraljevsko namjesništvo, a da italijanski kralj odredi namjesnika Kraljevine Crne Gore. Sa Petrovdanskog sabora upućene su izjave zahvalnosti Italiji, kao i pozdravni telegrami kraljici Jeleni, Musoliniju, grofu Ćanu, Hitleru. Prema izvještaju grofa Macolinija, poslanici su sve odluke donijeli s najvećim oduševljenjem, ali je izostalo znatnije učešće građana Cetinja u ovoj svečanosti. Petrovdanski sabor sproveo je sve što je u Rimu bilo planirano, osim odluke o imenovanju jednog člana porodice Petrović-Njegoš za vladara obnovljene Crne Gore. Jedini potomak vladajuće dinastije, kome je to pravo pripadalo, bio je princ Mihailo Petrović-Njegoš, sin srednjeg kraljevog sina Mirka. Kada su mu Italijani ponudili kraljevsku krunu, princ Mihailo je to odbio, s obrazloženjem da bi to za njega bila kompromitujuće.

PRIPREME ZA USTANAK Milovan Đilas

M SVJETSKOM RATU

Dok je italijanski okupator radio na uspostavljanju marionetskog režima,

pušaka i oko tri miliona metaka za kratko vrijeme, komunisti su prikupili na prostoru Crne Gore

crnogorski komunisti su započeli pripreme za oružanu borbu. Početkom maja 1941. rukovodstvo KPJ je održalo konferenciju u Zagrebu, na kojoj je odlučeno da se krene u pripreme za oružanu borbu protiv okupatora. Na ovoj konferenciji dati su zadaci i crnogorskim komunistima. Njihove su obaveze bile da mobilišu narod protiv italijanskog okupatora, da se bore protiv pokušaja uspostavljanja tobožnje nezavisnosti, da suzbijaju djelovanje federalista i štite narod od nasilja, ali i da brinu o njegovim životnim potrebama. No, i prije konferencije u Zagrebu, crnogorski komunisti su donijeli odluku o prikupljanju oružja i bojkotu svih aktivnosti koje preduzimaju okupator i njegove pristalice. Za kratko vrijeme, komunisti su na prostoru Crne Gore prikupili više od 12.000 pušaka i oko tri miliona metaka. Krajem maja uslijedila je nova naredba vođstva jugoslovenskih komunista o formiranju oružanih udarnih grupa od 10-30 boraca, uglavnom sastavljenih od članova partije, SKOJ-a i njihovih simpatizera. Na prostoru Crne Gore komunisti su uspjeli da formiraju oko 280 udarnih grupa, sa 6.200 boraca, od kojih su 1.800 bili članovi partije. Svi ovi podaci ukazuju da su u Crnoj Gori sprovedene temeljite pripreme za podizanje oružanog ustanka protiv okupatora. Glavni organizatori ovih aktivnosti bili su čelni ljudi crnogorskih komunista: Blažo Jovanović, Mitar Bakić, Savo Brković, Jefto Šćepanović, Božo Ljumović, Budo Tomović... Rukovodstvo KPJ donijelo je 4. jula odluku o dizanju oružanog ustanka protiv okupatora, a 10. jula 1941. na sastanku u selu Stijena Piperska, Pokrajinski komitet KPJ za Crnu Goru napravio je plan oružanih djejstava. Crnogorski komunisti su na čitavom prostoru Crne Gore formirali okružne komitete, koji su imali zadatak da ustanove gerilske odrede i rukovode oružanim akcijama. U ime vođstva KPJ, u Crnu Goru je poslat jedan od čelnih ljudi Partije - Milovan Đilas. Do početka ustanka protiv okupatora, došlo je u ranim jutarnjim satima 13. jula 1941. godine, napadom na Virpazar, kao i napadima na italijanske posade u Mišićima, Čevu, Buljarici, Reževićima, Petrovcu, Sutormanu.

10 godina crnogor ALESANDRO PIRCIO BIROLI Italijanska reakcija na ustanak u Crnoj Gori bila je munjevita i snažna. Vrhovna komanda izdala je naređenje oružanim snagama u Albaniji, na čijem je čelu bio general Alesandro Pircio Biroli, da započne operacije za gušenje ustanka.

IMPOZANTNI SU BILI REZULTATI TRINAESTOJULSKOG USTANKA U CRNOJ GORI

orbe su nastavljene tokom dana, napadom na italijanske kolone kod Kufina, na Pavlovoj strani, na putu Cetinje-Budva, na Košćelama, u rejonu Careva Laza. Italijani su pretrpjeli velike gubitke, a zaplijenjene su velike količine ratnog materijala. Istog dana oslobođena je Rijeka Crnojevića, a razoružane su žandarmerijske stanice na Ljubotinju, Brajićima, Žabljaku Crnojevića...

USTANAK SE ŠIRI Narednog dana ustanak je zahvatio i druge krajeve Crne Gore: Bjelopavliće, nikšićki kraj, Pipere, okolinu Podgorice. Ustanici su 15. jula izvojevali veliku pobjedu na Košćelama. Istog dana ustanički odredi oslobodili su Mojkovac, Spuž, Mateševo, Manastir Moraču, Lijevu Rijeku, a tokom narednih dana: Šahoviće, Andrijevicu, Berane, Danilovgrad, Kolašin, Bijelo Polje, Žabljak, Grahovo. Ustaničkom jezgru ubrzo se priključuje veliki broj stanovnika Crne Gore, tako da je broj ustanika bio veći od 30.000. Započet pod rukovodstvom KPJ, i uglavnom sa komu-

nistima i njihovim simpatizerima u borbenim redovima, ustanak je odjednom dobio opštenarodni karakter. Impozantni su bili rezultati Trinaestojulskog ustanka: za desetak dana oslobođena je teritorija Crne Gore na kojoj je živjelo oko 280.000 stanovnika, dok je pod okupatorskom vlašću ostao prostor gdje je živjelo oko 130.000 ljudi. I gubici neprijatelja bili su veliki: oko 730 poginulih, 1.200 ranjenih, 3.000 zarobljenih. Na strani ustanika poginula su 72 borca, a ranjena su 53. Trinaestojulski ustanak bio je i po svom toku, i po svojim rezultatima, vojni i politički fenomen Drugog

Za desetak dana oslobođena je teritorija Crne Gore na kojoj je živjelo oko 280.000 stanovnika, dok je pod okupatorskom vlašću ostao prostor gdje je živjelo oko 130.000 ljudi

svjetskog rata. Nadasve, bio je to prvi opštenarodni ustanak u Evropi protiv okupatora. Ali i unaprijed izgubljena bitka.

OPERACIJA ZA GAŠE NJE USTANKA Italijanska reakcija na ustanak bila je munjevita i snažna. Vrhovna komanda izdala je naređenje oružanim snagama u Albaniji, na čijem je čelu bio general Alesandro Pircio Biroli, da započne operacije za gušenje ustanka. Italijanske snage određene za ovu operaciju imale su više od 100.000 vojnika. Oko 15. jula italijanska vojska izvršila je koncentraciju u rejonu Podgorice, da bi tokom narednih dana preduzela akcije prema Cetinju i drugim žarištima ustanka. Oružani odredi su se povlačili daleko od komunikacija ili su bili raspušteni. Do 15. avgusta, čitava teritorija Crne Gore bila je stavljena pod potpunu italijansku kontrolu. Veliki ustanički zanos, splasnuo je gotovo istom brzinom kojom je i nastao, a sa njim su nestali i rezultati ustaničkih uspjeha.

Početkom septembra 1941. godine formiran je Štab narodnooslobodilačkih gerilskih odreda za Crnu Goru, Boku i Sandžak, kao i gerilske čete i bataljoni koji su mu bili podređeni

4.500 boraca imale su ukupno partizanske jedinice na prostoru Crne Gore podijeljene su u četiri odreda: Lovćenski, Zetski, Durmitorski i Komski

CRNA GORA U DRUGOM

rske nezavisnosti

Četnički pokret imao je nekoliko ciljeva: borba za slobodu i stvaranje velike Jugoslavije, u kojoj će biti velika Srbija, ali etnički “očišćena“ od svih narodnih manjina i nenacionalnih elemenata (komunista)

okom operacija za reokupaciju Crne Gore, ali i kasnije, italijanska vojska sprovodila je represalije nad stanovništvom. Najveće represalije izvršene su u cetinjskom i barskom kraju, gdje je žarište ustanka bilo najjače, dok su u drugim krajevima Crne Gore odmazde sprovođene u manjoj mjeri. Italijani su uglavnom strijeljali one za koje su imali saznanja da su učestvovali u ustanku ili da su ubijali italijanske vojnike. Paljene su i kuće ustanika, a više hiljada ljudi sprovedeno je u internaciju. Ipak, kako primjećuje istoričar Đuro Vujović, italijanski okupator nije bio do kraja rigorozan u sprovođenju represalija, posebno ako se uporedi sa odnosom Njemaca prema stanovništvu Srbije. (Đ. Vujović: 1997).

PROMJENE OKUPACIO NOG SISTEMA Poslije ugušivanja ustanka, Italijani su na prostoru Crne Gore zadržali dosta jake snage – oko 100.000 vojnika, pod komandom generala Birolija. Nova situacija u Crnoj Gori navela je Italijane i da, oktobra 1941., izvrše promjene u okupacionom sistemu. Umjesto Visokog civilnog komesarijata, na čijem je čelu bio činovnik Serafino Macolini, ustanovljen je kao najviši organ okupatorske uprave za Crnu Goru – Guvernatorat, čiji je prvi čovjek bio general Alesandro Pircio Biroli. On je imao zvanje guvernera, i predstavljao je najvišu vojnu i civilnu vlast u Crnoj Gori. Krahom ustanka dolazi i do reorganizacije vojnih formacija koje su bile pod rukovodstvom KPJ. Početkom septembra 1941. godine formiran je Štab narodnooslobodilačkih gerilskih odreda za Crnu Goru, Boku i Sandžak, kao i gerilske čete i bataljoni koji su mu bili podređeni. Ubrzo je naziv “gerilski” zamijenjen sa “partizanski”. Partizanske jedinice na prostoru Crne Gore podijeljene su u četiri odreda: Lovćenski, Zetski, Durmitorski i Komski. Ukupno su imali oko 4.500 boraca. Posljednih mjeseci 1941. godine formirana je još jedna vojna organizacija na prostoru Crne Gore, takođe od domaćeg stanovništva. Bila je to antikomunistička milicija (žandarmerija), koja je bila pod italijanskim pokroviteljstvom i vrhovnim zapovjedništvom. Pripadnici žandarmerije dobili su naziv “krilaši“, prema nazivu crnogorskih žandarmerijskih jedinica u oblastima koje su oslobođene u Balkanskom ratu. Jedan od najpoznatijih vođa “krilaša“ bio je Krsto Popović, nekadašnji oficir crnogorske vojske.

REOKUPACIJA Najveće represalije izvršene su u cetinjskom i barskom kraju, gdje je žarište ustanka bilo najjače, dok su u drugim krajevima Crne Gore odmazde sprovođene u manjoj mjeri Spaljena sela

FORMIRANJE ČETNIČ KOG POKRETA Tokom septembra i oktobra 1941. godine uobličava se i treća vojna formacija na prostoru Crne Gore, takođe sastavljena od domaćeg stanovništva, i takođe antikomunistički nastrojena. Bili su to četnici. Četnički pokret imao je svoje izvorište u Srbiji, a njegovo vođstvo činili su oficiri bivše jugoslovenske vojske na čelu sa pukovnikom

M SVJETSKOM RATU

Dragoljubom-Dražom Mihailovićem. Pukovnik Mihailović je oktobra 1941. imenovao majora Đorđija Lašića za komandanta četničkih trupa u južnoj i centralnoj Crnoj Gori, dok je kapetan Pavle Đurišić dobio komandu nad četnicima u sjevernom dijelu Crne Gore i Sandžaku. U narednih nekoliko mjeseci, četničke jedinice formirane su na gotovo čitavom prostoru Crne Gore. Četnički pokret u Crnoj Gori dobio je krajem decembra 1941. godine i instrukcije od pukovnika Mihailovića, u kojima se navode ciljevi za koje treba da se bore. Četnički pokret imao je nekoliko ciljeva: borba za slobodu i stvaranje velike Jugoslavije, u kojoj će biti velika Srbija, ali etnički “očišćena“ od svih narodnih manjina i nenacionalnih elemenata (komunista), eliminacija nepravoslavnog življa na prostoru Sandžaka i Bosne, kao i kažnjavanje ustaša i muslimana. Formiranjem ovih vojno-političkih formacija, stvoreni su nepomirljivi unutrašnji frontovi i podjele, s kojima će neman građanskog rata doći u Crnu Goru. Sredinom 1941. godine u Crnoj Gori su na jednoj strani partizani, s KPJ kao svojim vrhovnim vojnim i političkim rukovodstvom, a na drugoj četnici i zelenaši, koji iako različitih ideoloških i političkih opredjeljenja, imaju istog pokrovitelja – italijanskog okupatora. Shodno tome, logično je bilo da se nakon poraza ustanka protiv okupatora, u teškom položaju nađu formacije koje su zagovarale oslobodilačku borbu.

TEŠKI DANI ZA PARTIZANE Druga polovina 1941. godine, donijela je zbog toga teške dane za partizanske snage u Crnoj Gori, koje su se našle između okupatora i njegovih pomagača, ali i u problemama koje su izazvali sopstvenim nepromišljenim potezima. Da bi ojačalo poziciju partizanskih odreda u Crnoj Gori, rukovodstvo pokreta počinje s pripremama za izvođenje većih vojnih akcija, prije svega, za napad na gradove i komunikacije. Pretpostavljalo se da će takvim poduhvatima doći do borbenog, materijalnog i brojčanog snaženja pokreta, ali i da će se time dobiti na njegovom moralnom i političkom prestižu. Uslijedile su vojne akcije protiv Italijana, uglavnom napadi na motorizovane kolone ili manje vojne postaje. Krajem 1941. godine započinju pripreme za napad na Pljevlja. Do napada dolazi decembra iste godine, ali umjesto uspjeha, rezultat ove akcije bio je - poraz partizanskih snaga i više od dvije stotine poginulih. Uprkos velikom porazu, partizanske snage nastavile su s vojnim akcijama na gotovo čitavom prostoru Crne Gore.

1942.

10 godina crnogor godine, dolazi do prvog većeg sukoba između četnika i partizana. Napad četnika na partizane u Barama Kraljskim, može se smatrati istovremeno i početkom građanskog rata u Crnoj Gori.

Od kraja 1941. godine počinje da raste snaga četničkog pokreta u Crnoj Gori. Najveći uspon pokret je imao u oblastima između Tare i Lima, a posebno u Vasojevićima

poredo s vojnim akcijama, od sredine 1941. godine rukovodstvo KPJ u Crnoj Gori, vodi i političku borbu: širi se partijska organizacija, formiraju organi lokalne vlasti, formiraju organizacije za podršku partizanskom pokretu. Od početka jula do početka novembra 1941. godine, u Crnoj Gori se kao predstavnik Vrhovnog Štaba partizanskih odreda i KPJ, nalazi Milovan Đilas, koji je rukovodio partizanskim pokretom.

MASOVNA POLITIČKA UBISTVA U drugoj polovini 1941. godine dolazi i do obračuna partizanskih snaga sa političkim i ideološkim protivnicima. Kako je utvrdio istoričar Đuro Vujović, u drugoj polovini avgusta 1941. godine izvršeno je prvo političko ubistvo neprijatelja partizanskog pokreta i revolucije. Time je započela likvidacija deklarisanih protivnika, ali nažalost, i onih za koje se samo sumnjalo da su protivnici pokreta, bez obzira bili oni članovi Partije ili ne. Ova masovna politička ubistva, odnosno, klasični zločini, u istoriografiji se nazivaju “lijeve greške”. Od avgusta do sredine decembra 1941. godine, ubijeno je, prema jednoj evidenciji, 117 lica. Bajo Stanišić i Pavle Đurišić Političke likvidacije i bezobzirni radi-

kalizam u ime revolucije i komunizma, nastavljaju se sve do marta 1942. godine. U tim likvidacijama stradaju i nedužni ljudi. Bilo je slučajeva da se na smrtnu kaznu osude pripadnici pokreta koji neće da pucaju u svoje najbliže, a desilo se i da, po zadatku Partije, sin ubije oca. Crveni teror, iskazan kroz najgnusnije zločine i ubistva nedužnih ljudi, zahvatio je Crnu Goru. Zato su komunistički zločini oslabili političku i vojničku poziciju partizanskog pokreta na ovom prostoru i pružili osnovu za njegovo propagandno diskreditovanje. Od kraja 1941. godine počinje da raste snaga četničkog pokreta u Crnoj Gori. Najveći uspon pokret je imao u oblastima između Tare i Lima, a posebno u Vasojevićima. Pokret je krajem 1941. godine osnažio i u nikšićkom kraju, Drobnjacima, Piperima, Kučima... Već januara 1942. godine, dolazi do prvog većeg sukoba između četnika i partizana. Napad četnika na partizane u Barama Kraljskim, može se smatrati istovremeno i početkom građanskog rata u Crnoj Gori.

117

lica je prema jednoj evidenciji ubijeno do sredine decembra 1941. godine. Ova masovna politička ubistva, odnosno, klasični zločini, u istoriografiji se nazivaju “lijeve greške”.

ČETNICI POTISKUJU PARTIZANE Od januara 1942. godine četnici, uz materijalnu pomoć Italijana, potiskuju partizanske jedinice.

CRNA GORA U DRUGOM

rske nezavisnosti

isto vrijeme, italijanska okupaciona vlast sprovodi podjelu operativnih i vojničkih nadležnosti kolaborantskih trupa na prostoru Crne Gore. Četnički komandant, pukovnik Bajo Stanišić, dobija nadležnost nad nikšićkim, danilovgradskim i podgoričkim srezom. Pod italijanskim pokroviteljstvom, četnički komandant Pavle Đurišić dobio je nadležnost nad bjelopoljskim, beranskim, kolašinskim, andrijevičkim i šavničkim srezom, dok je vođa “zelenaškog pokreta“, Krsto Popović, dobio nadležnost nad cetinjskim, barskim i dijelom nikšićkog sreza. Već tada četničko-zelenaške snage postaju brojnije od partizana i zahvaljujući sigurnom snabdjevanju oružjem, hranom i drugim ratnim materijalom od strane italijanskog okupatora, potiskuju partizane. Ukupna jačina partizanskih snaga bila je u to vrijeme između 3-4.000 boraca, i oni su, zbog sve teže situacije, morali da se tokom maja i juna 1942. godine povuku u oblast između rijeka Pive, Tare, Ćehotine i Sutjeske. Sredinom jula 1942. godine, cjelokupne partizanske snage, osim oko 700 tzv. “pozadinaca“ (ilegalaca), napustilo je teritoriju Crne Gore i sklonilo se na teritoriju Bosne i Hercegovine. Poslije odstupanja partizanskih jedinica, italijanska okupatorska vlast formira tzv. Nacionalni odbor, kasnije nazvan “Glavni nacionalni odbor“, od kolaborantskih snaga. Odboru prepušta vojnu kontrolu crnogorske teritorije. Snage Glavnog nacionalnog odbora, činilo je oko 1.500 četnika pod komandom Pavla Đurišića i isto toliko pod komandom Baja Stanišića, kao i oko 1.700 vojnika pod komandom Krsta Popovića. Pripadnici ovih jedinica dobili su kompletno naoružanje od Italijana, a primali su od njih i mjesečnu platu. U isto vrijeme, počinju aktivnije da djeluju još dvije kolaborantske vojne formacije – Muslimanska antikomunistička milicija, sastavljena od muslimanskog stanovništva iz sjevernog dijela Crne Gore i Vulnetari, u kojima su učestvovali Albanci sa prostora Crne Gore.

Pavle Đurišić

Italijani formiraju nekoliko logora – na ostrvu Mamuli, na Prevlaci, u Baru, na Zabjelu kod Podgorice, u Pljevljima. Zatvore za pristalice partizanskog pokreta formiraju i četnici, a najveći četnički zatvor bio je u Kolašinu

ITALIJANI FORMIRA JU LOGORE Potpuna prevlast okupatorskih i kolaboracionističkih snaga, označila je i početak većih represalija prema pristalicama partizanskog pokreta, kao i prema onima za koje se sumnjalo da su njihove pristalice. Italijani formiraju nekoliko logora – na ostrvu Mamuli, na Prevlaci, u Baru, na Zabjelu kod Podgorice, u Pljevljima. Zatvore za pristalice partizanskog pokreta formiraju i četnici, a najveći četnički zatvor bio je u Kolašinu, gdje je bilo zatočeno nekoliko hiljada ljudi. Od jula 1942. do početka 1943. godine, četnici su organizovali i suđenja simpatizerima partizanskog pokreta i u tom periodu strijeljali oko 1.300 osoba. U ovom periodu dolazi i do masovnih zločina nad civilnim stanovništvom. Krajem 1942. godine pripadnici Muslimanske milicije zapalili su nekoliko sela sa pravoslavnim stanovništvom u sjevernom dijelu Crne Gore, ubijajući neborbeno stanovništvo. Januara 1943. i četnici Pavla Đurišića započinju masovne represalije nad nedužnim muslimanskim stanovništvom na prostoru Crne Gore i Bosne i Hercegovine. U tim pohodima ubijeno je oko 10.000 žena, djece i nenaoružanih muškaraca. U vrijeme potpune prevlasti okupatorskih i kolaboracionističkih snaga u Crnoj Gori, četnici su organizovali nekoliko konferencija, na kojima su raspravljali o političkim i vojnim ciljevima svog djelovanja, tokom rata i nakon njegovog završetka. Na skupovima četničkih komandanata i intelektualaca, koji su održani krajem 1942. godine na prostoru Crne Gore, utvrđeno je da nakon završetka rata treba obnoviti jugoslovensku državu u kojoj, osim tri naroda: Srba, Hrvata i Slovenaca, ne smije biti nacionalnih manjina. Zbog toga se već januara 1943. godine započelo s fizičkom likvidacijom i protjerivanjem muslimanskog stanovništva iz Crne Gore i susjednih krajeva. Četnički pokret je donio odluku i o likvidaciji svih komunista i njihovih pomagača. Četnici u Crnoj Gori nijesu imali naklonost ni prema zelenaškom pokretu Krsta Popovića, iako su s njima bili na istoj ratnoj strani. Zbog toga nijesu bili rijetki sukobi između pripadnika ova dva pokreta. Isključivo je italijanski uticaj sprječavao četnike da se sa zelenašima obračunaju na isti način kao s komunistima i muslimanima.

M SVJETSKOM RATU

BITKA NA NERETVI Krajem 1942. i početkom 1943. godine, četnici su predstavljali najsnažniju kolaborantsku grupaciju u Crnoj Gori, i prema pouzdanim podacima, imali su oko 20.300 ljudi pod oružjem. Od tog broja, nešto više od 15.000 bilo je pod komandom Pavla Đurišića, a pod komandom Baja Stanišića oko 5.000 boraca. Upravo tada, početkom 1943. godine, četnička nadmoć počinje da opada: ratna sreća im okreće leđa, a političke okolnosti koje su im do tada išle na ruku, odjednom su se okrenule protiv njih. U namjeri da unište glavninu partizanskih snaga, koje su se krajem 1942. godine nalazile na prostoru Bosne i Hercegovine, njemački i italijanski komandantni napravili su plan operacija, u istoriografiji nazvan “četvrta neprijateljska ofanziva“ ili “bitka na Neretvi“. U bitku na Neretvi Njemci i Italijani su uključili i četničke snage. Ukupno je na Neretvi bilo oko 20.000 četnika, a nešto više od pet hiljada iz Crne Gore. U ovoj bici, koja je trajala od januara do marta 1943. godine, njemačko-italijanska namjera da unište glavninu partizanskih snaga doživjela je neuspjeh. U pokušaju da spriječe izvlačenje partizana iz obruča, četnici su bili potučeni. Prema jednom izvoru, od 2.500 četnika pod komandom Baja Stanišića, sa Neretve se vratilo najviše osam stotina boraca. Od ovog poraza četnički pokret u Crnoj Gori nikada se više neće oporaviti.

ČETRVRTA OFANZIVA Krajem 1942. godine, njemački i italijanski komandantni napravile su plan za bitku na Neretvi

10 godina crnogor

Tokom okupacije bio je obnovljen rad mnogih sportskih i kulturnih društava, pozorišta, bioskopa, a od početka 1942. godine redovno je emitovan program Radio Cetinja

etničkom pokretu na ruku nije išla ni međunarodna situacija. Očekivanje Njemaca da u skorijem vremenu može doći do iskrcavanja savezničkih snaga na Balkanu, i da u takvim okolnostima može doći do prelaska četnika na stranu angloameričkih snaga, uticala su na njemačku odluku o njihovom razoružavanju. Zbog toga su maja 1943. godine njemačke snage razoružale i internirale četničke snage na prostoru Crne Gore.

PODRŠKA MITROPOLI TA ITALIJANIMA

NJEMCI RAZORUŽAVA JU ČETNIKE Najveći broj četnika razoružan je u Kolašinu, njih oko 2.000, a oko 600 četnika je internirano. U početku, Italijani su se protivili ovoj odluci, ali su kasnije i oni uvidjeli opravdanost ovakvog postupka. I Italijani zato razoružavaju najmanje 4.000 četnika. Upravo u to vrijeme, tokom aprila i maja 1943. godine, na prostor Crne Gore počinju da se vraćaju partizanske snage. Njima prilazi i oko 1.500 novih boraca, čime započinje ponovno snaženje pokreta. Dok se vodio rat, crnogorsko stanovništvo u selima i gradovima, privikavalo se na život u novim okolnostima. Ratno doba i okupacija, donijela je crnogorskom društvu čitav niz problema. Glavni problem bio je opstanak i prehrana, iako je u Crnoj Gori takvih problema bilo dosta i bez ratnih okolnosti. Na početku rata, italijanski okupator je proglasio svojinom sva privatna i državna preduzeća, ali je i preuzeo obavezu da organizuje snabdjevanje stanovništva osnovnim životnim namirnicama i ratarskim sjemenom. Najsiromašnijem dijelu stanovništva, okupatorska vlast je prodavala žito po povoljnim cijenama, a mnogi su dobijali jednokratnu pomoć u osnovnim životnim namirnicama. Teško ekonomsko stanje pratio je i višestruki porast cijena svih proizvoda, kao i pojava inflacije.

PRIVID NORMALNOG ŽIVOTA Tokom okupacije bio je obnovljen rad mnogih sportskih i kulturnih društava,

NJEMAČKA OKUPACIJA Maja 1943. godine njemačke snage razoružale i internirale četničke snage. Najveći broj četnika razoružan je u Kolašinu, njih oko 2.000, a oko 600 četnika je internirano

Peko Dapčević pozorišta, bioskopa, a od početka 1942. godine redovno je emitovan program Radio Cetinja. Štampane su i novine “Glas Crnogorca“, ilustrovane revije i kalendari, kao i političko-propagandne publikacije. Ovakvim aktivnostima okupator je želio da stvori privid da se život odvija svojim uobičajenim tokom, i da se samo manji dio crnogorskog stanovništva protivi njegovoj vlasti. U želji da održi takvu predstavu, italijanski vojni guverner za Crnu Goru, Pircio Biroli, obilazio je crnogorske gradove i varoši, gdje su mu priređivani dočeci od dijela građanstva i predstavnika četničkog i zelenaškog pokreta. Italijanskom vojnom guverneru držane su i zdravice, u kojima se zahvaljivalo za pomoć koju okupator pruža kolaboracionističkim formacijama u odbrani od komunizma. Na jednu od tih zdravica, koju su mu uputili predstavnici četničko-zelenaških snaga, Pircio Biroli je, prema pisanju tadašnjih novina, odgovorio: “Ja nađoh među vama prave vođe, od kojih ovdje imamo među nama dva predstavnika: generala Popovića i pukovnika Baja Stanišića, a tamo dalje u surovom kršu Crne Gore još i kapetana Đurišića, koji su svi, pod zapovjedništvom generala Đukanovića, odano pomogli italijanskim trupama da se slomi zajednički neprijatelj.“

Podršku italijanskom okupatoru pružao je, nažalost, i poglavar najuticajnije vjerske institucije u Crnoj Gori, mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije Lipovac. U želji da se protiv komunizma bori uz pomoć fašizma, Lipovac je postao duhovni vođa snaga kolaboracije. Partizane je smatrao najvećim zlom koje je zadesilo Crnu Goru, a odnos italijanskog okupatora prema crnogorskom narodu ocijenio je “bratskim i hrišćanskim“. Uz mitropolita Joanikija naklonost okupatoru i kolaboracionističkim snagama pokazivali su i mnogi sveštenici Crnogorsko-primorske mitropolije, ali je ipak njih nešto više od trideset (od skoro 250), pristupilo partizanskom pokretu. Naklonost prema okupatoru pokazivao je i dio sveštenstva Islamske zajednice, kao i rimokatoličke crkve na prostoru Crne Gore, dok se dio držao po strani ili je bio povezan sa oslobodilačkim pokretom. Posebno se u tim teškim danima, svojim patriotskim i moralnim stavom isticao nadbiskup barski Nikola Dobrečić, koji je strogo zabranio sveštenstvu da se politički angažuje, a sam je jasno pokazao da ne želi da bude saradnik okupatora. U granicama svojih moći, nadbiskup Dobrečić je podjednako štitio i pomagao sve ratne stradalnike, snažeći ličnim primjerom i djelovanjem duh međuvjerske tolerancije i sloge.

POHVALA IZDAJNICIMA Pircio Biroli je, prema pisanju tadašnjih novina, odgovorio: “Ja nađoh među vama prave vođe, od kojih ovdje imamo među nama dva predstavnika: generala Popovića i pukovnika Baja Stanišića, a tamo dalje u surovom kršu Crne Gore još i kapetana Đurišića

i više sveštenika Crnogorsko-primorske mitropolije pristupilo partizanskom pokretu

RATNI PREOKRET, DOLAZE NJEMCI U drugoj polovini 1943. godine dolazi do velikog preokreta: Italija kapitulira početkom septembra, izlazi iz rata, a Crnu Goru zaposijedaju njemačke trupe.

Đurišić i štab

CRNA GORA U DRUGOM

rske nezavisnosti JOANIKIJE LIPOVAC Podršku italijanskom okupatoru pružao je, nažalost, i poglavar najuticajnije vjerske institucije u Crnoj Gori, mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije Lipovac.

ačnije, njemačke jedinice zaposjele su samo primorje i gradove u zaleđu: Podgoricu, Nikšić, Danilovgrad i Cetinje. Veći dio Crne Gore ostao je bez direktne okupatorske kontrole, izuzimajući povremene dolaske koje su uslovljavali operacijski poduhvati. Djelimična kontrola crnogorske teritorije, povoljno je uticala na razvoj partizanskog pokreta, koji postaje sve jači i brojniji. Na snaženje antifašističkog pokreta u Crnoj Gori i Jugoslaviji, uticala je i situacija na sovjetsko-njemačkom frontu od početka 1943. godine. Tada je njemačka vojna sila počela da ide unazad, i njeno propadanje više ni na koji način neće biti moguće zaustaviti. U isto vrijeme, Njemačka postaje svjesna da će nakon kapitulacije Italije, pored fronta na istoku, biti otvoren i zapadni front. Njemci su pretpostavljali da do iskrcavanja angloameričkih snaga može doći na Apeninskom poluostrvu, Balkanu ili na atlanskoj obali. S takvom situacijom na frontu, i s takvim očekivanjima, započela je njihova okupaciona uprava u Crnoj Gori.

PARTIZANI LIKVI DIRAJU ČETNIČKE KOMANDANTE Neposredno prije kapitulacije Italije, iz Bosne je na prostor Crne Gore upućen veći broj partizanskih jedinica. Od ovih snaga formiran je Drugi udarni korpus, kojim je komandovao Peko Dapčević. Zadatak korpusa bio je da stvori slobodnu teritoriju i likvidira četničke snage. Već tokom septembra 1943. godine, jedinice Drugog udarnog korpusa su nanijele poraze četničkim snagama. Zahvaljujući tome, partizanske snage su oslobodile Pljevlja, Bijelo Polje, Kolašin, Berane i Andrijevicu. U vrijeme ofanzive Drugog udarnog korpusa, likvidirani su četnički komandanti: Bajo Stanišić i Blažo Đukanović. Ostavši bez dvojice važnih ljudi, general Draža Mihailović imenovao je Đorđa Lašića za komandanta svih četničkih snaga u Crnoj Gori, a Lašić je ubrzo s njemačkom ko-

M SVJETSKOM RATU

11 hiljada boraca imaju partizanske jedinice krajem 1943. godine, dok u isto vrijeme, njemačke snage imaju oko 11.000 vojnika i oko 3.000 italijanskih fašista

mandom sklopio sporazum o sadjejstvu u borbi protiv partizana. Zahvaljujući sve većoj vojnoj snazi i ratnim uspjesima, partizanske snage formiraju slobodnu teritoriju i na njoj uspostavljaju organe tzv. “narodne vlasti”. Središte slobodne partizanske teritorije postaje Kolašin. Krajem 1943. godine, partizanske jedinice imaju oko 15.000 boraca, dok u isto vrijeme, njemačke snage imaju oko 11.000 vojnika i oko 3.000 italijanskih fašista, koji su im se priključili poslije kapitulacije Italije. Na prostoru pod njemačkom kontrolom, krajem 1943. godine formirana je nova okupacijska uprava, čiji je vrhovni organ bila Feldkomandatura, na čelu sa generalom Kajperom. Njemci su krajem 1943. formirali i “Narodnu upravu”. U njoj su bili crnogorski kolaboranti, pripadnici četničko-zelenaškog pokreta. Shodno tome, ona je odmah pozvala stanovništvo na lojalnost okupatoru i borbu protiv komunista.

KOMANDANT PEKO DAPČEVIĆ Neposredno prije kapitulacije Italije, iz Bosne je na prostor Crne Gore upućen veći broj partizanskih jedinica. Od ovih snaga formiran je Drugi udarni korpus, kojim je komandovao Peko Dapčević.

Peko Dapčević govori Italijanima

10 godina crnogor PRIZNATA RAVNOPRAVNOST CRNE GORE U NOVOJ JUGOSLAVIJI

ri Narodnoj upravi bili su i represivni organi: žandarmerija i Narodna milicija, jačine oko 5.000 ljudi, sa zadatkom da pružaju vojničku podršku njemačkom okupatoru. Njemački okupator je, pored žandarmerije i Narodne milicije, mogao računati i na desetak hiljada četnika. “Narodna uprava” je, pored prostora Crne Gore, imala nadležnost i na prostoru Boke Kotorske i Sandžaka. Prema svom karakteru i ulozi, ona je bila pandan kolaborantskoj vladi generala Nedića u okupiranoj Srbiji. Na okupiranom području njemačka uprava je obavljala osnovnu administrativnu djelatnost, kontrolu privrednih djelatnosti, kao i organizaciju kulturno-prosvjetnog života. Vodila je računa i o propagandi, tako da je od kraja 1943. godine na Cetinju nastavilo s radom pozorište, obnovljen je program Radio-Cetinja, a izlazio je i “Crnogorski vjesnik”.

SAVEZNIČKO BOMBARDOVANJE Krajem 1943. i početkom 1944. godine, nastavljene su i žestoke borbe između sve brojnijih partizanskih snaga, koje su tada imale oko 20.000 boraca i njemačko-četničkih jedinica. Na prostoru oko Lima i Tare, njemačko-četničke snage nijesu uspjele da u s p o s t av e

Prema komunističkim vizijama Crna Gora je trebalo da bude jedna od članica jugoslovenske federacije, a Crnogorci, kao narod, njen ravnopravni činilac

vojničku domunaciju, a iste ratne sreće bile su tokom borbi sa partizanskim jedinicama u dolini Zete i Morače. Početkom 1944. godine, na prostoru između Cetinja, Čeva i planine Garač, partizanske snage nanijele su veliki poraz crnogorskim zelenašima i oni su od tada gotovo beznačajna vojna formacija. Pored žrtava na frontu, kao i njemačkih represalija, Crna Gora je s proljeća 1944. godine teško postradala zbog borbardovanja njenih gradova od strane savezničkih, uglavnom američko-britanskih, snaga. Pod izgovorom da žele da unište komunikacije kojima bi se njemačke snage mogle povlačiti iz Grčke, Albanije i Makedonije, saveznička avijacija je zasula bombama nekoliko crnogorskih gradova. Najviše je stradala Podgorica u bombardovanju 5. maja 1944. porušeno je 60 odsto kuća, a oko 450 ljudi je izgubilo život. Među žrtvama bio je i četnički komandant Đorđije Lašić. Pretpostavlja se da su ova bezobzirna saveznička bombardovanja ima-

la još jednu važnu svrhu – da navedu Njemce na zaključak da savezničke snage pripremaju teren za iskrcavanje na jadransku obalu. Time su se, navodno, prikrivale pripreme za iskrcavanje u Normandiji, do koga je došlo početkom juna iste godine.

KPJ STVARA NOVI POLITIČKI SISTEM Uporedo s razvojem vojnih snaga i vođenja rata, KPJ je od 1941. godine radila i na stvaranju uslova za promjenu političkog sistema u Jugoslaviji i formiranje nove vlasti. U tim komunističkim vizijama političke budućnosti Crne Gore i Jugoslavije, postojao je model federativne države, koju bi trebalo da čine ravnopravne federalne jedinice i ravnopravni narodi. Crna Gora je trebalo da bude jedna od članica jugoslovenske federacije, a Crnogorci, kao narod, njen ravnopravni činilac. Još u proglasu povodom početka ustanka protiv okupatora, KPJ se obraća narodima Jugoslavije, u koje ubraja: Srbe, Hrvate, Slovence, Makedonce i Crnogorce. Crnogorci su, dakle, imali ravnopravan status sa svim ostalim narodima Jugoslavije, a njihovo ime nije značilo samo regionalnu, već i narodnosnu pripadnost. KPJ je imala stav da je 1918.

godine jugoslovenska država postavljena na neodrživom temelju, jer narodima koji su je činili nije donijela slobodu i ravnopravnost. Posebno je isticano da je nanijeta nepravda Crnoj Gori i Crnogorcima. Zbog toga je u planovima o preuređenju Jugoslavije, KPJ isticala da treba ispraviti grešku učinjenu prema Crnoj Gori 1918. godine. Kao vojnička snaga sa jasnim političkim ciljem, partizanske jedinice su na oslobođenoj teritoriji odmah počele da uspostavljaju i tzv. organe narodne vlasti. Da bi ovi organi imali neku vrstu legitimiteta, ali i da bi imali jasne programske zadatke, KPJ za Crnu Goru, početkom februara 1942. godine, organizuje tzv. skupštinu rodoljuba iz svih krajeva Crne Gore. Skupština je održana u Donjem manastiru Ostrog (“Ostroška skupština”), a prisustvovalo je 65 delegata. Mnogi od njih nijesu bili članovi ni simpatizeri KPJ, već im je najvažnija preporuka za učešće na Skupštini bilo antifašističko i patriotsko opredjeljenje. Na Ostroškoj skupštini odlučeno je da se organizuju i povežu svi narodnooslobodilački odbori, da se odbori podignu na stepen prave narodne vlasti, kao i da se pomaže borba protiv okupatora i njegovih saradnika. Krajem 1942. godine KPJ je formirala i najviše političko i predstavničko ti-

CRNA GORA U DRUGOM

rske nezavisnosti

su birani na neposrednim izborima ili na demokratski način, već ih je birala Partija koja je bila na čelu antifašističkog pokreta. Takav način formiranja i osvajanja vlasti, zove se - revolucijom.

NOVI OBRI SI CRNOGORSKE DRŽAVNOSTI

jelo narodne vlasti na prostoru čitave zemlje – Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Jugoslavije, ili skraćeno AVNOJ. Na prvom zasijedanju AVNOJ-a konstituisani su njegovi organi.

DRUGO ZASIJEDANJE AVNOJ A Na drugom zasijedanju, održanom 29. novembra 1943. godine u Jajcu, odlučeno da se AVNOJ konstituiše u vrhovno zakonodavno i izvršno pred-

stavničko tijelo naroda Jugoslavije, a da se izbjegličkoj vladi u Londonu oduzme pravo da predstavlja Jugoslaviju. AVNOJ je odlučio i da se, nakon oslobođenja zemlje, Jugoslavija uredi kao demokratska i federativna državna zajednica ravnopravnih naroda. U donošenju odluka Drugog zasijedanja AVNOJ-a, učestvovali su i predstavnici Crne Gore, koje je izabrala skupština Zemaljskog antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja (skraćeno: ZAVNO). ZAVNO je bio najviši predstavnički organ nove vlasti na prostoru Crne Gore, a formiran je u Kolašinu, novembra 1943. godine. Na narednoj skupštini, održanoj 13. jula

M SVJETSKOM RATU

1944. godine, ZAVNO je preimenovan u Crnogorsku antifašističku skupštinu narodnog oslobođenja (CASNO), koja je postala najviše izvršno i zakonodavno tijelo buduće ravnopravne republike u demokratskoj i federativnoj Jugoslaviji. Tako su odlukama Ostroške skupštine, skupštine ZAVNO i CASNO, udareni temelji nove vlasti u Crnoj Gori. Razumije se, organi nove vlasti i njenih predstavničkih tijela, poput ZAVNO i CASNO, nije-

Dokumenta o radu ZAVNO i CASNO, ukazuju na opredjeljenje KPJ da nakon završetka rata Crna Gora bude ravnopravna federativna jedinica nove Jugoslavije. Primjetno je i da se u mnogim proklamacijama navodi da nova vlast, sa KPJ na čelu, želi da priznavanjem prava Crne Gore na ravnopravnost u Jugoslaviji, poništi odluke Podgoričke skupštine i ispravi nepravdu koja joj je tada nanijeta. Da bi Crna Gora dobila ravnopravan status u okviru nove Jugoslavije, bilo je, naravno, potrebno da KPJ i partizanski pokret dobiju međunarodni legitimitet i podršku da mijenjaju uređenje jugoslovenske države. Polazeći od nespornog antifašističkog i oslobodilačkog karaktera partizanskog pokreta, KPJ je uspjela da pokret od saveznika, krajem 1943. godine, dobije legitimitet, a KPJ pravo da, kao politička snaga, učestvuje u borbi za vlast. Nešto kasnije, sporazumom na Visu, juna 1944. godine, karakter AVNOJ-a, kao najvišeg organa nove vlasti, priznao je, pored zapadnih saveznika, i predsjednik jugoslovenske izbjegličke vlade Ivan Šubašić.

10 godina crnogor

Ivan Šubašić

Josip Broz Tito

a osnovu sporazuma između Josipa Broza Tita i Ivana Šubašića, utvrđeno je da o budućem političkom uređenju zemlje odluče narodi Jugoslavije, i to na neposrednim i slobodnim izborima nakon završetka rata.

počnu povlačenje prema Austriji. Njemačke snage iz Grčke i Albanije (između 50.000 i 80.000 vojnika), započele su krajem oktobra 1944. godine povlačenje pravcem: Skadar-Podgorica-Nikšić-Mostar. Ali, zbog snažnih napada partizanskih snaga, donijeli su odluku da se povlače prema sjeveru Crne Gore i dalje prema Bosni. Đurišić je zatražio od njemačke komande odobrenje da se i njegovi četnici povlače zajedno s njemačkom vojskom. Đurišićev prijedlog Njemci nijesu prihvatili, ali nijesu ni branili da se četnici povlače istim pravcem, s tim da njemačka vojska nema obaveza prema njima.

ZAVRŠNE OPERACIJE

U vrijeme dok se vodila borba za sticanje međunarodnog legitimiteta partizanskog pokreta, na prostoru Crne Gore započinju završne operacije za oslobođenje od okupatora. Avgusta 1944. godine propao je posljednji pokušaj njemačkih snaga da, ofanzivom na prostoru između Durmitora i Pivske planine, unište glavninu partizanskih jedinica. Narednog mjeseca, Njemci su primorani da veći dio snaga upute iz Crne Gore u Srbiji, ne bi li zaustavili prodor partizanskih jedinica i jedinica Crvene armije prema Beogradu. Njemačke trupe, koje su ostale na prostoru Crne Gore, nijesu predstavljale ozbiljniju prepreku za partizanske snage. Partizani su najprije, 18. septembra 1944, oslobodili Nikšić, a zatim, krajem oktobra, Herceg Novi. Tokom novembra oslobođeni su svi gradovi u primorju i Cetinje, a 19. decembra Podgorica. Nakon oslobođenja Podgorice, započele su operacije za oslobađanje sjevernog dijela Crne Gore. Poslije oslobođenja Bijelog Polja, 4. januara 1945. godine, na teritoriji Crne Gore nije bilo njemačkih jedinica. U završnim operacijama za oslobođenje Crne Gore, u posebno teškoj situaciji našli su se crnogorski četnici, čiji je komandant, nakon pogibije Đorđa Lašića, bio Pavle Đurišić. Potisnuti sa oslobođenih teritorija, crnogorski četnici su se tokom novembra 1944. godine koncentrisali na prostoru Podgorice. Njihov je plan bio da zajedno s njemačkim snagama za-

POVLAČENJE ČETNIKA IZ CRNE GORE Predveče, 6. decembra 1944. godine, iz sela Doljani, nedaleko od Podgorice, započelo je povlačenje četničkih snaga iz Crne Gore. Prema dostupnih podacima, pod Đurišićevom komandom bilo je između 7.000 i 12.000 četnika, a s njima se takođe povlačilo između 3.000 i 6.000 članova njihovih porodica. Zajedno s četnicima, odstupao je i crnogorski mitropolit Joanikije Lipovac, a uz njega i 76 pravoslavnih sveštenika, koji zbog saradnje s okupatorom, nijesu mogli spokojno čekati partizane. Kolona četnika, članova njihovih po-

Predveče, 6. decembra 1944. godine, iz sela Doljani, nedaleko od Podgorice, započelo je povlačenje četničkih snaga iz Crne Gore

rodica i simpatizera, krenula je prema Lijevoj Rijeci, Kolašinu i Bijelom Polju. Krajem decembra, oni su, uz velike žrtve i stradanja, napustili teritoriju Crne Gore i početkom januara 1945. godine stigli u Rudo. Iz Rudog su krenuli prema Višegradu, pa prema zapadnoj Bosni. Sredinom marta, stigli su do Dervente i Bosanskog broda. U tom velikom maršu, izvedenom u najtežim vremenskim uslovima, uz glad i stalne napade partizanskih snaga, život je izgubilo oko 3.000 ljudi, a oko 1.500 bilo je ranjeno. Kada je došao na teritoriju Nezavisne države Hrvatske, Pavle Đurišić je stupio u kontakt sa nekadašnjim crnogorskim ministrom i političarem Sekulom Drljevićem, koji se nalazio u Zagrebu. Kao štićenik i povjerenik ustaškog režima, Drljević je prihvatio da pregovara sa Đurišićem o saradnji, ali je postavio uslov da on prizna njegovo političko vođstvo. Računajući da će mu prihvatanje Drljevića za političkog vođu, omogućiti da nesmetano pređe preko hrvatske teritorije u Sloveniju, Đurišić je prihvatio prijedlog.

POVLAČENJE Njemačke snage iz Grčke i Albanije (između 50.000 i 80.000 vojnika), započele su krajem oktobra 1944. godine povlačenje pravcem: Skadar-PodgoricaNikšić-Mostar.

hiljada četnika pod Đurišićevom komandom povlačilo se iz Crne Gore

CRNA GORA U DRUGOM

rske nezavisnosti

porazum o tome Đurišić i Drljević potpisali su u Doboju, krajem marta 1945. godine. Ali, ustaška vlast nije mogla propustiti Đurišića i njegove četnike da mirno pređu preko hrvatske teritorije, čak i ako su prihvatili Sekulu Drljevića za komandanta.

USTAŠE HVATAJU ĐURIŠIĆA Aprila 1945. ustaše su uhvatile Đurišića i većinu njegovih oficira i ubile ih u Jasenovcu. Ostaci njegovih snaga, zajedno sa članovima familija, uspjeli su da se prebace na teritoriju Slovenije. Ubrzo, na teritoriji Slovenije dočekale su ih i opkolile partizanske jedinice. Najveći broj crnogorskih četnika uhvaćen je, maja 1945. godine, kod Zidanog

M SVJETSKOM RATU

U završnim borbama, partizanske snage uhvatile su i crnogorskog mitropolita Joanikija, koji je zbog saradnje s okupatorom, strijeljan. Strijeljana je i većina sveštenika koja se nalazila u njegovoj pratnji.

Mosta, nedaleko od Celja. Prema nekim podacima, na teritoriji Slovenije zarobljeno je oko 5.000 crnogorskih četnika. Od tog broja, između 1.200 i 1.300 četnika je strijeljano, dok je njih oko 150, uspjelo da prebjegne u Austriju. Ostali su mobilisani u partizanske jedinice i upućeni na front, a neki su vraćeni u Crnu Goru, kao i porodice crnogorskih četnika. U završnim borbama, partizanske snage uhvatile su i crnogorskog mitropolita Joanikija, koji je zbog saradnje s okupatorom, strijeljan. Strijeljana je i većina sveštenika koja se nalazila u njegovoj pratnji.

STRIJELJANJA BEZ SUDA I SUĐENJA I u Crnoj Gori, pobjednici su se surovo obračunavali sa svojim neprijateljima.

Bez suda i suđenja, krajem 1944. godine, ubijani su zarobljeni četnici, a strijeljano je na desetine saradnika okupatora i političkih protivnika partizanskog pokreta. Najveći zločin partizanskih jedinica u završnoj fazi rata, bila je masovna likvidacija oko 300 zarobljenih četnika i njihovih simpatizera u Grahovu. Marta 1945. pred sud je izvedena i grupa od šezdeset političkih prvaka zelenaškog i četničkog pokreta. Na smrt je osuđeno trinaest, a ostali su dobili vremenske kazne. Obračunom sa ostacima poraženih snaga, ratni pobjednici su pripremali teren za uspostavljanje novog sistema i učvršćivanje revolucionarne vlasti. Surovost kojom se pobjednik obračunavao s poraženima, nije bila crnogorska posebnost, pa čak ni posebnost samo ovog rata. Taj obračun uvijek je surov, a granica koja razdvaja zločin od pravde, najčešće nije jasno vidljiva. Lakoća kojom se nad poraženima čini zločin u ime pravde, najčešće se objašnjava činjenicom da je poraženi počinio zločine, koji pobjednika ne obavezuju da se ponaša drugačije. I zaista, mnogi pripadnici kolaboracionih snaga, koji su se 1945. godine našli na poraženoj strani, počinili su najteže zločine. Istina, bilo je i onih kojima je drugačije političko opredjeljenje, proglašeno za neoprostivi zločin. Izgleda da prvi dani nove vlasti i posljednji dani stare, nikada nijesu pravo vrijeme za pravdu. Tako je u Crnoj Gori počela 1945. godina.

godina crnogorske nezavisnosti

40.500 lica poginulo je ili strijeljano tokom rata

10% stanovništva Crne Gore prema popisu iz 1941. godine stradalo je tokom rata

6.000

a kraju rata zbrajale su se žrtve i pravio popis onoga što je tokom rata uništeno. A žrtve rata u Crnoj Gori bile su ogromne. Prema zvaničnim podacima iz 1945. godine, tokom rata poginulo je ili strijeljano od okupatora – 40.500 lica, što iznosi oko 10 odsto stanovništva iz 1941. godine. Oko 6.000 djece postala su siročad, a njih 65.000 izgubilo je hranioca. Kada se ovim podacima pridoda brojka od 95.000 ljudi koji su bili u zatvorima i logorima, kao i žrtve u redovima kolaborantskih snaga i 26.000 ratnih invalida, zaključujemo da u Crnoj Gori nije bilo porodice koja u većoj ili manjoj mjeri nije doživjela gubitak ili stradanje tokom četiri ratne godine.

STATISTIKA ŽRTAVA RATA Prema državnoj statistici, 32 odsto stanovništva Crne Gore smatralo se žrtvama rata i okupatorskog terora. Demografske procjene govore da bi Crna Gora, da nije bilo rata, 1945. godinu dočekala sa 8090.000 stanovnika više nego 1941. godine. Od ove brojke, polovina je stradala u ratu, a polovina bi bila rođena da nije bilo rata. Tokom rata u velikoj mjeri su uništena i materijalna dobra. U zvaničnoj procjeni ratne štete, navodi se podatak da je uništeno više od 22.000 kuća, 54.000 objekata za ekonomsku namjenu i oko 870 državnih zgrada, od čega 321 škola. Smatralo

hiljada djece postalo je siročad

Dvadesetak godina nakon prve velike crnogorske podjele u XX vijeku: zelenaškobjelaške, nastala je još jedna: partizanskočetnička

se da je 25 odsto stanovništva Crne Gore ostalo bez smještaja. Uništeno je i oko 80 odsto stočnog fonda, koji je bio jedan od glavnih izvora egzistencije crnogorskog stanovništva, kao i veliki broj privrednih i industrijskih postrojenja. Državna komisija za procjenu ratne štete, saopštila je i podatak da je oštećeno 1.500 kilometara puteva i oko tri stotine mostova.

RAT OSTAVIO VELIKE PODJELE Drugi svjetski rat stvorio je u Crnoj Gori i veliku ideološko-političku podjelu. Dvadesetak godina nakon prve velike crnogorske podjele u XX vijeku: zelenaško-bjelaške, nastala je još jedna: partizansko-četnička. Za razliku od prve ideološko-političke podjele, u kojoj su se suprotstavljene strane u ponečemu i slagale, u drugoj podjeli u Crnoj Gori nije bilo nijednog pitanja o kome su dvije strane imale čak približno slična stanovišta.

Različit je bio njihov pristup državnom i političkom uređenju Jugoslavije, stav prema nacionalnom pitanju, sistem vrijednosti, vjerovanja... Brojka od oko 40.000 pripadnika partizanskog pokreta, nasuprot 30.000 ljudi koji su pripadali kolaborantskim pokretima - oko 25.000 četničkom i oko 5.000 zelenaškom, ukazuje da je političko mišljenje koje je suprotno pobjedničkom, imalo snažno uporište u crnogorskom društvu. Ako brojci od 30.000 kolaboranata pridodamo barem članove njihovih porodica i simpatizere, onda postaje očito da je gotovo polovina Crne Gore imala politička uvjerenja koja su suprotna uvjerenjima pobjednika.

ODANOST ¹ NOVOJ VJERIª Naravno, tek neznatan broj njih je bio spreman da to i javno pokaže. Sklonost pobjednika prema represiji, i totalitarni karakter novog sistema vlasti, učinio je da većina njegovih ideoloških neistomišljenika započne veliku seobu i pređe na stranu nove vlasti. Prilagođavanje i preobraćanje - voljno i nevoljno, bilo je masovno, tako da će u iskazima vjernosti i sljedbeništva, ubrzo biti sve manje razlika između onih koji su komunističkoj ideji odavno pripadali, i onih koji su je prihvatili tek kada je postala pobjednička. Odanost novoj vjeri, stvarna ili deklarativna, obilježiće nekoliko narednih decenija istorije Crne Gore.

65.000 djece izgubilo je hranioce

95.000 ljudi bilo je tokom rata u zatvorima i logorima

26.000 ljudi postali su invalidi tokom rata

32% stanovništva Crne Gore smatralo se žrtvama rata

CRNA GORA U DRUGOM SVJETSKOM RATU