Στρυμονικό σερρών το φαγητό που μας ένωνε και μας ενώνει

Στρυμονικό Σερρών Το φαγητό που μας ένωνε και μας ενώνει

Μια καταγραφή παραδοσιακών Συνταγών Μαγειρική της Κοινότητας Στρυμονικού Σερρών ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΚΟΓΚΑΣ

Σελίδα: 1

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΚΟΓΚΑΣ Στρυμονικό Σερρών: Το φαγητό που μας ένωνε και μας ενώνει

Σελίδα: 2

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΚΟΓΚΑ Στρυμονικό Σερρών: Το φαγητό που μας ένωνε και μας ενώνει Πιστοποιήθηκε το παρόν βιβλίο ως Πνευματική Ιδιοκτησία © Δημήτριος Γκόγκας e-mail: dimitriosgogas2991964@yahoo.com Τίτλος Συλλογής: Στρυμονικό Σερρών: Το φαγητό που μας ένωνε και μας ενώνει Επιμέλεια και Διόρθωση Κειμένων: Στρατούλα Τραμουντάνη Σελιδοποίηση: Δημήτριος Γκόγκας ΕΚΤΥΠΩΣΗ- ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας κατά τις διατάξεις της Κυπριακής Νομοθεσίας (Ο περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων Νόμος του 1976 (Ν. 59/1976, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει μέχρι και σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου του βιβλίου χωρίς την έγγραφη συναίνεση από τον συγγραφέα αλλά με αναφορά της πηγής και του ονόματος του συγγραφέα.

Σελίδα: 3

Στους παππούδες μου Δημήτρη και Βενέτη Στις γιαγιάδες μου Πασχαλίνα και Καλλιόπη Στον πατέρα μου Αντώνη

Σελίδα: 4

Είπανε: «Θα πρέπει να βρούμε με ποιον θα φάμε και θα πιούμε, πριν βρούμε τι θα φάμε και θα πιούμε.» Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος «…Η μέρα της άρχιζε με τον καφέ του Δημητρού που τον έψηνε πάντα μόνη της, γιατί,.., η Λωξάντρα πίστευε πως απ’ το χέρι της γυναίκας του ο άντρας πρέπει να τρώει και να πίνει.» Μαρία Ιορδανίδου, 1897-1989, Η συγγραφέας της βιβλίου «Λωξάντρα»

Σελίδα: 5

Εισαγωγικό σημείωμα Το βιβλίο αυτό δεν είναι παρά, μια απλή καταγραφή παραδοσιακών συνταγών των κατηγοριών εκείνων (Ντόπιοι, Πόντιοι, Σαρακατσάνοι, Θρακιώτες, Βλάχοι, Μικρασιάτες) που συνέθεταν και συνθέτουν τον πληθυσμό του Στρυμονικού Σερρών, της ιδιαίτερης πατρίδας μου, της γενέτειράς μου. Κάποιες από τις συνταγές βασίστηκαν στις μαρτυρίες της μητέρας μου της κας Νεραντζούλας, θρακιώτισσας στην καταγωγή, της μητέρας της Καλλιόπης, αλλά κυρίως των δύο παππούδων μου, του Δημητρίου Γκόγκα ο οποίος διατέλεσε και μάγειρας στο στράτευμα, αλλά και του Βενέτη Τσιαφίδη, που στην ζωή του αποδείχτηκε δεξιοτέχνης στην κουζίνα του σπιτιού του. Φυσικά ένα τέτοιο εγχείρημα δεν θα μπορούσε να μην βασιστεί σε μαρτυρίες ντόπιων κατοίκων της Κοινότητας οι οποίες διασταυρώθηκαν με άλλες πηγές, κυρίως από βιβλία μαγειρικής που αναφέρονται σε συνταγές του Νομού Σερρών και σε σχετικές διαδικτυακές σχετικές ιστοσελίδες και περιοδικά. Επίσης το βιβλίο αυτό δεν αποτελεί πλήρη κατάλογο όλων των παραδοσιακών συνταγών που θα μπορούσε κανείς να απολαύσει στο Στρυμονικό Σερρών. Εξάλλου η σύγχρονη μαγειρική του χωριού μου, ελάχιστα διαφέρει από αυτή τη υπολοίπου Ηπειρωτικής Ελλάδας και δεν θα μπορούσε σήμερα να έχει κάποιο ιδιαίτερο χρώμα. Έχει όμως εκείνο το γευστικό χρώμα των τόπου από τους οποίους προήλθαν οι κάτοικοι μετά και την ολοκλήρωση των μεταναστευτικών ροών και την ανταλλαγή και μετακίνηση των πληθυσμών πριν και από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σίγουρα κάποιες από αυτές τις συνταγές δεν μαγειρεύονται πια και ο χρόνος τις οδηγεί προς την πλήρη λήθη. Γεννημένος λοιπόν στο Στρυμονικό Σερρών, σε μια εποχή δύσκολη, μέχρι και την φυγή μου για επαγγελματικούς λόγους, γεύτηκα τα φαγητά από όλες τις … «φυλές» των ανθρώπων, που συνέθεταν την πληθυσμιακή πολυμορφία της Κοινότητας. Οι ορισμοί των γεύσεων, η φιλοσοφία της μαγειρικής της κάθε νοικοκυράς και της κάθε ανθρώπινης ράτσας, περνούσαν μέσα από την αγάπη και την επιθυμία τους για καλοπέραση γύρω από ένα τραπέζι όμορφα στρωμένο. Σίγουρα ένας καλός μελετητής της γαστρονομίας, ένας άριστος μάγειρας θα μπορούσε να καταγράψει πολύ καλύτερα τόσο τις συνταγές όσο και τις γαστρονομικές συνήθειες της περιοχής. Ποιος όμως αλήθεια θα καθότανε να ασχοληθεί με κάτι τέτοιο, ειδικά σε μια εποχή που η κάθε προσπάθεια σε οποιοδήποτε τομέα εξαρτάται άμεσα από το μέτρο της αποδοχής αλλά κυρίως από το τελικό οικονομικό όφελος; Ποιος λοιπόν θα χρηματοδοτούσε ένα βιβλίο με συνταγές φαγητών για μια Κοινότητα σχεδόν άγνωστη ανά το πανελλήνιο; Με τις σκέψεις αυτές ότι μέσα από τις καταγεγραμμένες συνταγές θα μπορούσαν να προκύψουν και άλλες πληροφορίες, όπως η προέλευση του φαγητού, το χρονικό διάστημα της ημέρας που καταναλωνότανε, κάποιες ειδικές ονομασίες υλικών, η ετυμολογία τους, κάθισα και ετοίμασα το παρόν βιβλίο, που γνωρίζω και δεν τρέφω αυταπάτες ότι αποτελεί την επιτομή μιας σπουδαίας εργασίας ή συλλεκτικής προσπάθειας, αλλά θεωρώ ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως απλό πληροφοριακό υλικό πάνω σε ανάλογα θέματα. Εξάλλου δεν είμαι μάγειρας και δεν έχω σπουδάσει την Σελίδα: 6

μαγειρική τέχνη, Το βιβλίο προέκυψε από την ενασχόλησή μου με την ιστορία και τις παραδόσεις της γενέτειράς μου και είναι αποτέλεσμα της συλλογής πληροφοριών για τις γαστρονομικές συνήθειες και παρασκευές φαγητών και εδεσμάτων. Προσπάθησα λοιπόν να παρουσιάσω στο βιβλίο αυτό κάποιες συνήθη φαγητά γνωστά στην ελληνική κουζίνα αλλά και ορισμένα πολύ σπάνια που η παρασκευή τους έχει πλέον ξεχαστεί και αποτελούν μακρινό παρελθόν. Για την παρουσίαση των συνταγών επισκέφτηκα πολλές σχετικές σελίδες, ώστε η περιγραφή τους να μοιάζει ως ενός …ειδικού, προκειμένου να κρατηθεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Μην λησμονούμε, ότι η ιστορία του φαγητού είναι παλιά όσο και ο ίδιος ο άνθρωπος, οπότε και η καταγραφή των φαγητών, είναι κάτι περισσότερο από μια απλή ανάγκη. Είναι μια παράλληλη ιστορία που δεν μας αφήνει ανέγγιχτους. Όλη η ανθρώπινη δραστηριότητα (γέννηση, βάφτιση, γάμος, θάνατος) κινείται γύρω από ένα καλό ή κακό φαγοπότι, γύρω από ένα τραπέζι όπου συνυπάρχουν το γέλιο και το δάκρυ. Αλλά και μέσα στο χρονικό όριο της μέρας και της νύχτας, ο άνθρωπος δεν αποχωρίζεται ποτέ την άρρηκτη σχέση του με το φαγητό. Εκτός από απόλυτη ανάγκη, είναι και υπέρτατη απόλαυση. Τρώει το πρωί, λίγο αργότερα, γευματίζει το μεσημέρι, τσιμπολογά το απόγευμα, τελειώνει τη μέρα του με ένα καλό δείπνο. Πώς να ξεχάσω το πρωινό ξύπνημα με τα παραδοσιακά λουκάνικα που έψηνε ο παππούς ο Δημήτρης στα κάρβουνα της ξυλόσομπας; Το Γάλα με τις χαψιές (βούκες) μέσα σε ένα ταψί και τη ζάχαρη από πάνω; Τις γιουφκάδες με το τριμμένο κατσικίσιο τυρί; Τις ξεροψημένες φέτες ψωμιού πάνω στη μασιά και το αλειμμένο βούτυρο; Τη μάνα και τις άλλες νοικοκυρές να ανάβουν τον κεντρικό φούρνο της γειτονιάς, κυρίως την Κυριακή για να απολαύσουμε ένα ψητό με πατάτες ή μια πεντανόστιμη πίττα; Είναι ορισμένες γεύσεις και εικόνες, που δεν μπορούν να σβηστούν από την μνήμη όσα χρόνια και αν περάσουν. Και αυτό που απομένει είναι μία διαρκής ενόχληση κάπου εκεί στο βάθος του ουρανίσκου. Σαν να σε καλεί το παρελθόν να γευτείς ξανά ότι αγάπησες.

Σελίδα: 7

Η Ιστορία του Στρυμονικού Σερρών Το 1000- 1100 μ.χ η αστάθεια στην Δυτική Μακεδονία, αναγκάζει 20 – 25 οικογένειες να εγκαταλείψουν την περιοχή του όρους Όρλιακα των Γρεβενών, το Μέτσοβο και παίρνοντας τον δρόμο προς τον βορρά, ύστερα από μια στάση, που χρονικά δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε, στην Καρατζόβα της Αριδαίας, (υπάρχουν ενδείξεις και πληροφορίες ανεξακρίβωτες όπως για επίθετα που συναντώνται αρχικά στην περιοχή της Καρατζόβας: Πιπερτζής) να φτάσουν στην περιοχή του Κορφοβουνίου (Σιβρί) όπου δημιουργούν τον πρώτο τους οικισμό, δίνοντας και το όνομα της γενέθλιας περιοχής: Όρλιακο. Η ορεινή τοποθεσία, προφανώς επιλέχτηκε, λόγω των ασχολιών τους με την κτηνοτροφία. Με τον καιρό, οι ανάγκες μεγάλωναν και αναγκάστηκαν να κατέβουν στην πεδινή περιοχή, όπου το έδαφος και κάμπος τους έδινε την δυνατότητα να παράγουν και γεωργικά προϊόντα. Το 1204 μ.χ η περιοχή πέρασε στα χέρια των φράγκων και παρέμεινε μέχρι και το 1230, οπότε την κατέλαβαν οι Βούλγαροι. Το 1245 οι Βυζαντινοί υπό την εξουσία των Παλαιολόγων ανακαταλαμβάνουν την πόλη των Σερρών και την γύρω περιοχή. Μέχρι και το 1300-1320 μ.χ οι κάτοικοι δεν είχαν να αντιμετωπίσουν άλλους σοβαρούς κινδύνους, ώσπου οι Τούρκοι στην προσπάθεια τους να καταλάβουν το Βυζάντιο, κατακτούν την περιοχή και εγκαθίστανται στο χωριό, δημιουργώντας ένα ακόμα τσιφλίκι. Εκεί παραμένουν μέχρι και το 1878- 1880, όπου αποφασίζουν να πουλήσουν το τσιφλίκι στον Έλληνα Γεώργιο Χατζηγεωργίου. Σημαντική είναι η προσπάθεια του Γεωργίου Χατζηγεωργίου να αλλάξει την αναλογία του πληθυσμού στο Όρλιακο και στρέφεται για τον σκοπό αυτό σε όμορες κοινότητες όπως αυτή της Μαγκριώτισσας (Τουρμπέσι ή Τουλμπέσι) με σκοπό να προσελκύσει άλλους Έλληνες, δίνοντας κυρίως οικονομικά κίνητρα (εργασία και αργότερα γη) Τα κατορθώνει και σε λίγα χρόνια οι Έλληνες αποτελούν την πλειονότητα. Ο πληθυσμός της Κοινότητας στο τέλος του 19ου αιώνα αγγίζει τους 1000 κατοίκους. Το 1909 περίπου, ο Χατζηγεωργίου Γεώργιος, στην δύση πλέον της ζωής του και για ανεξακρίβωτους λόγους, αποφασίζει και πουλά το τσιφλίκι στους ντόπιους ακτήμονες- γεωργούς και κτηνοτρόφους. Το 1913, το χωριό όπως και όλη η περιοχή καταλαμβάνεται από τους Βουλγάρους. Οι κάτοικοι συμμετέχουν στην μάχη του Λαχανά, στην οποία νίκησαν τους Βουλγάρους. Την επόμενη χρονιά 1914, κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, η περιοχή αποτελούσε μέρος του θεάτρου επιχειρήσεων και της πρώτης γραμμής του μετώπου. Την Διοίκηση των Σελίδα: 8

συμμαχικών δυνάμεων είχε ο Γάλλος στρατηγός Φος. Οι κάτοικοι της Κοινότητας, πλην ελαχίστων, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το χωριό για την ασφάλειά τους, μετακινούνται στην περιοχή της Ξυλούπολης και του Λαγκαδά, για να επιστρέψουν με το τέλος του πολέμου το 1918. Στις 28 Δεκ 1919 αναγνωρίζεται από το ελληνικό κράτος η κοινότητα με την ονομασία Όρλιακο και η σύστασή του επισημοποιείται με το υπ αριθμ: ΦΕΚ 2Α - 04/01/1920. Για την δημιουργία την κοινότητας απαιτήθηκε η συνένωση και άλλων οικισμών. Το Όρλιακο πλέον (1007 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 1920) αποτελείται από τις παρακάτω κοινότητες: · · · · ·

Όρλιακο: 669 κάτ. Τσακαρλή ( Τσακιρλή) : 10 κάτ. Γενή Μαχαλέ: 38 κάτ. Σαλτικλή : 180 κάτ. Σιβρή: 110 κάτ.

(οι παραπάνω οικισμοί προσαρτήθηκαν με το υπ αριθμ: ΦΕΚ 2Α - 04/01/1920) Το 1922, μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, αναχώρησαν όλοι οι Τούρκοι από το χωριό και εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από την Μικρά Ασία, Πόντο (50-60 οικογένειες) (ακριβείς περιοχές από τις οποίες προήλθαν: Τραπεζούντα, Σαμψούντα, Σμύρνη, Ζίγδη, Κιουτάχεια και Μπάφρα (Οι οικογένειες που προέρχονταν από την Μπάφρα ονομάζονταν: Μπαφραλήδες), Ανατολική Ρωμυλία και Δυτική Θράκη. (Κυρίως από την κοινότητα Κωστί). Ο πληθυσμός του Οικισμού Όρλιακο αγγίζει τους 911 κατοίκους και η Κοινότητα τους 1249 κατοίκους. Στις 14/01/1927 με το υπ΄αριθμ: ΦΕΚ 7Α στην Κοινότητα του Όρλιακο προσαρτάται ο οικισμός του Κορφοβουνίου ενώ ο οικισμός Σαλτικλή μετονομάζεται σε Καλό Κάστρο (Καλόκαστρο). Παράλληλα καταργούνται οι οικισμοί στην περιοχή Σιβρί και Γενή Μαχαλέ. Πέντε περίπου μήνες αργότερα την 7 Μαΐου 1920, ο οικισμός Καλό Κάστρο (Καλόκαστρο) αποσπάται και δημιουργείται ξεχωριστή Κοινότητα, ενώ ο οικισμός του Κορφοβουνίου συμπληρώνει τις αποσπάσεις και προσαρτάται στην Κοινότητα του Καλού Κάστρου (Καλοκάστρου) Στις 30 Αυγ 1927 αλλάζει η ονομασία του Όρλιακου σε Στρυμονικό (ή Στρυμωνινό) σύμφωνα με το υπ΄ αριθμ: 179/ΦΕΚ. Η Κοινότητα συνεχίζει να παραμένει γνωστή με το πρώτη της όνομα ( Όρλιακο) το 1936-1937 με την άνοδο του Μεταξά στην εξουσία ήρθε διαταγή στο χωριό για να χρησιμοποιείται πλέον αμετάκλητα η νέα ονομασία: Στρυμονικό (λόγω της γειτνίασής του με τον ποταμό Στρυμόνα)

Σελίδα: 9

Το όνομα Στρυμω(ο)νικό οφείλεται στον τότε γραμματέα της κοινότητας, Πασχάλη Παπαγεωργίου. Ο πληθυσμός σταθεροποιείται στους 1238 κατοίκους. Στις 16 Μαΐου 1928 ο οικισμός Τσακαρλή ή Τσακιρλή καταργείται Στις 3-4-1930 η κοινότητα εντάχθηκε στην επαρχία Σερρών εκ της επαρχίας Βισαλτίας. Την χρονιά αυτή (1930) ιδρύεται και το Δημοτικό Σχολείο του Στρυμονικού. Χρηματοδότης ήταν ο κύριος Δούντας ο οποίος πήρε την εντολή από τις οικογένειες των οικογενειών (25-30 στον αριθμό) που ήρθαν από το χωριό Κωστή. Οι οικογένειες αυτές κατέθεσαν τις αποζημιώσεις από τις περιουσίες που άφησαν με την μετακίνηση των πληθυσμών και με εκείνα τα χρήματα χρηματοδοτήθηκε το έργο. Στις αρχές του Β΄ παγκοσμίου πολέμου κάτοικοι επιστρατεύονται και συμμετέχουν ενεργά. Το Στρυμονικό λόγω της θέσης του την περιοχή, γίνεται έδρα του Στρατηγείου με διοικητή τον Δέδε, επιτελάρχες τον Στεργιόπουλο και τον συνταγματάρχη Πάζη. Η Γερμανική κατοχή στην χωριό ξεκίνησε την 6 Απριλίου του 1941, μετά από ατυχή μάχη στην τοποθεσία Μπέλες. Οι Γερμανοί στις 9 Σεπτεμβρίου του 1942 σκοτώνουν 9 κατοίκους και καίνε δύο σπίτια, επειδή σε μία από τις τακτικές εφόδους ανακαλύπτουν πολεμικό υλικό φυλαγμένο σε αμπάρια. Παράλληλα στα πλαίσια των Διοικητικών μεταρρυθμίσεων την 23/07/1942 η Κοινότητα υπάγεται από την Επαρχία Σερρών του Νομού, στην Επαρχία Βισαλτίας του Νομού Θεσσαλονίκης με το υπ αριθμ: ΦΕΚ 185Α για να επιστρέψει στον Νομό Σερρών και στην επαρχία Βισαλτίας λίγους μήνες αργότερα την 14/11/1942 (ΦΕΚ 292Α). Τον Οκτώβριο του 1944 το χωριό απελευθερώθηκε από τους Γερμανούς, καταλήφθηκε όμως από την οργάνωση ΕΛ.Α.Σ που είχε ξεκινήσει δράση στα γύρω βουνά σε ένδειξη διαμαρτυρίας προς την τότε κυβέρνηση. Μια κατάληψη που διήρκησε μέχρι το Μάιο του 1945. Με την είσοδο του ΕΛ.Α.Σ στο χωριό οι κάτοικοι αντιστάθηκαν και σκοτώθηκαν δύο άτομα από το χωριό : ο Χρήστος Φράντζας και ο Πασχάλης Βέλκος. Στις 08/02/1946 (ΦΕΚ 29Α )η κοινότητα υπάγεται από την Επαρχία Βισαλτίας του Νομού, στην Επαρχία Σερρών του Νομού Σερρών Το 1949 έπαψε να ενεργεί ο ΕΛ.Α.Σ και από το 1950 και μετά η Κοινότητα ζει εν ειρήνη ζώντας τη δική της καθημερινότητα και τις Πολιτικές και Οικονομικές Εξελίξεις της Ελλάδας. Στις επόμενες δεκαετίες λόγω ανέχειας και φτώχειας, παρατηρήθηκε σημαντική φυγή οικογενειών προς την χώρα της Γερμανίας για αναζήτηση καλύτερης τύχης.

Σελίδα: 10

Ο πληθυσμός της Κοινότητας του Στρυμονικού διαμορφώθηκε σύμφωνα και με τις απογραφές της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, όπως παρακάτω: 1940: 1238 κάτοικοι 1951 : 1647 κάτοικοι 1961 : 1911 κάτοικοι.

1971 : 1342 κάτοικοι 1981 : 1111 κάτοικοι 1991 : 1152 κάτοικοι 2001 : 1645 κάτοικοι και ως Δήμος Στρυμονικού: 4532 κάτοικοι 2011 : 1619 κάτοικοι Την 4η Δεκ 1997 με την Νόμο «Καποδίστριας» γίνεται Δήμος και περιλαμβάνει τα χωριά και τους οικισμούς: · Στρυμονικό, · Ζευγολατειό, · Λιβαδοχώρι, · Τριάδα, · Χείμαρος, · Βαρυκό, · Κεφαλοχώρι · Καλόκαστρο. Από 1-1-2011 και με τον νέο νόμο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, εντάσσεται ως Δημοτικό διαμέρισμα, στον νέο Διευρυμένο Δήμο της Ηράκλειας Σερρών Παρατήρηση: η Αρχαιολογική σκαπάνη έχει ανακαλύψει στη θέση «Καλές» στο Στρυμονικό, υπολείμματα κάστρου στην κορυφή οχυρού υψώματος που βρίσκεται τρία περίπου χλμ. δυτικά –νοτιοδυτικά του σύγχρονου οικισμού. Σώζεται σε μερικά σημεία η οχύρωση σε μεγάλο ύψος. Τα επιφανειακά ευρήματα είναι κυρίως ρωμαϊκών χρόνων. Η ανακάλυψη αυτή υποδηλώνει την ύπαρξη οικισμών πολύ πριν την ημερομηνία κατά την οποία ο Ιστορικός τοποθετεί την γέννηση του Στρυμονικού. Επίσης έχει ανακαλυφθεί και σώζεται μέχρι και τις μέρες μας φυσικό οχυρό ύψωμα, ένα χλμ. περίπου νοτιοανατολικά του σύγχρονου χωριού και στη θέση «Καστρί» στο Στρυμονικό, σημείο συνέχειας της Ιστορίας της περιοχής από τα ρωμαϊκά μέχρι και τα βυζαντινά χρόνια.

Σελίδα: 11

Η Ιστορία της Εκκλησίας του Αγίου Αντωνίου Στρυμονικού Σερρών

Η

Εκκλησία χτίστηκε το 1703. Εκείνη την εποχή όπως όλος ο νομός Σερρών έτσι και το Στρυμονικό ήταν υπό την κατοχή Τούρκων. Παρά την τουρκική κατοχή υπήρχε στο χωριό Εκκλησία. Στην περίοδο του Μακεδονικού αγώνα η Εκκλησία χρησιμοποιήθηκε ως τόπος αποθήκευσης υλικού, συναντήσεων αγωνιστών, ξενώνα κτλ. Η επιτροπή του ναού του Αγίου Αντωνίου χρημάτισε κάποιους για να δολοφονήσουν τον έναν από τους δύο Βουλγαρόφωνους κατοίκους Ξυλουπόλεως ως εκδίκηση στη δολοφονία του τότε προέδρου κοινότητας Ξυλουπόλεως. Η Εκκλησία του Αγίου Αντωνίου είναι χτισμένη σε οικόπεδο που δωρίσθηκε από κάποιον Τούρκο που κατοικούσε στο χωριό, επειδή ο θαυματουργός Άγιος Αντώνιος γιάτρεψε την παράλυτη γυναίκα του. Η εικόνα του Αγίου Αντωνίου μέχρι το χτίσμα της εκκλησίας ήταν κρεμασμένη σ' ένα δένδρο φτελιά, (καραγάτσι). Κάηκε το 1982 και αναστηλώθηκε τον ίδιο χρόνο. Το 1972 δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Αντωνίου, χτίστηκε η εκκλησία των Κυρίλλου και Μεθόδιου. Το 1918 κατά την περίοδο της Αγγλικής κυριαρχίας στο χωριό έγινε κάποιο θαύμα στην εκκλησία: κάποιος Άγγλος αξιωματικός ακουμπώντας το χέρι του στη δεξιά πλευρά του τοίχου της εκκλησίας του Αγίου Αντωνίου, διέταξε τους Κυπρίους στρατιώτες να ανοίξουν τις πόρτες της εκκλησίας, να βάλουν τα άλογα μέσα. Οι Κύπριοι στρατιώτες αρνήθηκαν κι ο αξιωματικός θέλησε να τους χτυπήσει. Δεν μπόρεσε όμως να σηκώσει το χέρι του από τον τοίχο γιατί είχε κολλήσει. Γιατροί του αγγλικού στρατού του έκοψαν το χέρι το οποίο έμεινε κρεμασμένο στον τοίχο. Ο Αξιωματικός πέθανε και θάφτηκε στην αυλή της εκκλησίας. Ο τάφος δεν υπάρχει σήμερα γιατί παρασύρθηκε από τα νερά του χειμάρρου. Το περιστατικό είναι πραγματικό και συντελέστηκε μπροστά στα μάτια όχι μόνο των κατοίκων που παραβρεθήκαν αλλά και στη Μεραρχία Αρχιπελάγους των Σερρών. Η Εκκλησία γιορτάζει την 17 Ιαν την μνήμη του Αγίου Αντωνίου και πραγματοποιείται κάθε χρόνο εμποροπανήγυρη, ενώ τον μήνα Μάϊο τελείται 3ήμερος εορτασμός στην μνήμη των Κυρίλλου και Μεθοδίου.

Σελίδα: 12

Καταγεγραμμένες συνταγές μαγειρικής 1. Αριάνι (Ποντίων/ Βλάχων/ Θρακιωτών/ Σαρακατσαναίων και Ντόπιων) Σελ: 15 2. Αρνί στο φούρνο ( Νιέλου κου Κριθαρακ΄του Τσιριαπ΄/ Βλάχων) Σελ: 16 3. Αυγόφετες (Θρακιωτών/Σαρακατσαναίων) Σελ: 17 4. Βαρβάρα (Θρακιωτών) Σελ: 18 5. Βαρένικα (Ποντίων) Σελ: 19 6. Γιουφκάδες (Θρακιωτών) Σελ: 20,21 7. Γκόλιο (Θρακιωτών) Σελ: 22 8. Γριβάδι πλακί (Ντόπιων / Βλάχων / Σαρακατσαναίων) Σελ: 23 9. Δάλα ή Ματίνιτσα (Βλάχων) Σελ: 24 10. Δεκατιανά μιας άλλης εποχής (όλων των φυλών!) Σελ: 25 11. Καμαμποκόπιτα (Σαρακατσαναίων) Σελ: 26 12. Καρτόφι με λεμόνι (Ποντίων) Σελ: 27 13. Κατσαμάκι (Σαρακατσαναίων/ Βλάχων) Σελ: 28 14. Κεσκέκ (Ποντίων) Σελ: 29 15. Κιμαδόπιτα (Θρακιωτών) Σελ: 30 16. Κιντεάτα (Τσουκνίδες) (Ποντίων) Σελ: 31 17. Κοτόπουλο γεμιστό με αρμιά (Ντόπιων) Σελ: 32 18. Κοχλίδα (Ντόπιων) Σελ: 33 19. Κουνέλι με κρεμμύδια στη γάστρα (Ντόπιων) Σελ: 34 20. Κους – κους κοτόπουλο (Ντόπιων) Σελ: 35 21. Κρέας με μακαρόνια (Μικρασιατών) Σελ: 36 22. Κρεμμυδοτήγανο (Ντόπιων) Σελ: 37 23. Λικέρ από ρόδι (θρακιωτών) Σελ: 38 24. Μελιτζάνες και κολοκυθάκια τηγανητά( Θρακιωτών/Ντόπιων) Σελ: 39 25. Μελιτζάνες με ντομάτες στο Φούρνο (Θρακιωτών/Ντόπιων) Σελ: 40 26. Μελιτζάνες με ρεβύθια (Ντόπιων) Σελ: 41 27. Μελιτζάνες σις Κεμπάπ (Μικρασιατών) Σελ: 42 28. Μουσνίτσες με κόκκαλα (Ντόπιων) Σελ: 43 29. Μπλανό (Σαρακατσαναίων) Σελ: 44 30. Μπομπότα (Βλάχων) Σελ: 45 31. Νιαριστά (Σαρακατσαναίων) Σελ: 46 32. Ντοματόρυζο στο φούρνο (Ντόπιων) Σελ: 47 33. Ντοματόρυζο στην Κατσαρόλα (Μικρασιατών) Σελ: 48 34. Ξηροψηστά (Ντόπιων) Σελ: 49 35. Παπάρα (όλων των φυλών!) Σελ: 50 36. Παπούδα σούπα ( Ντόπιων / Βλάχων) Σελ: 51 37. Πατάτες με λεμόνι (ποντίων) Σελ: 52 38. Πατατόπιτα με πράσα (Ντόπιων) Σελ: 53 39. Πράσο τηγανητό με αυγά(Ντόπιων) Σελ: 54 40. Σαράι (Ντόπιων) Σελ: 55 Σελίδα: 13

41. Σουσαμόπιτα (Θρακιωτών) Σελ: 56 42. Σπανακόπιτα (Θρακιωτών) Σελ: 57 43. Στραπατσάδα (Ντόπιων) Σελ: 58 44. Τραχανάς (Ντόπιων) Σελ: 59 45. Τραχανάς με κοτόπουλο (Ντόπιων) Σελ: 60 46. Τσιγαρίδες (Ντόπιων) Σελ: 61 47. Τσιγεροσαρμάς (Θρακιωτών) Σελ: 62 48. Τυρόπιτα (Βλάχων) Σελ: 63 49. Φασολάδα με Λουκάνικα (Ντόπιων) Σελ: 64 50. Φασόλια με λάχανο Τουρσί (Θρακιωτών) Σελ: 65 51. Φέτες με ούρδα (Βλάχων) Σελ:66 52. Χαρταλατσιά (Ντόπιων) Σελ: 67 53. Χαψοτήγανο (Ντόπιων) Σελ: 68 54. Χλιώ (Σαρακατσαναίων) Σελ: 69 55. Χοιρινό με λάχανο (Ντόπιων) Σελ: 70 56. Χοιρινό με αρμιά και λουκάνικο(Ντόπιων) Σελ: 71 57. Ψαρόσουπα με Γουλιανό (Ντόπιων) Σελ: 72

Σελίδα: 14

1

ΑΡΙΑΝΙ ή ΑΙΡΑΝΙ H γιαγιά μου η Πασχαλίνα κάθε που έρχονταν στο σπίτι μουσαφιραίοι (μουσαφίρηδες) εάν δεν είχε κάποιο ηδύποτο να προσφέρει, τους πρόσφερε Αριάνι. Η ίδια το ονόμαζε Ματάνι και το παρασκεύαζε από το αγελαδινό γάλα που περίσσευε, από την προετοιμασία για την παρασκευή βουτύρου και πρόσθετε λίγο, πολύ λίγο, αλάτι. Μερικές φορές συνόδευε τα φαγητά που μας πρόσφερε, κυρίως όσα είχανε κρέας. Η γιαγιά Πασχαλίνα δεν γνώριζε πως το Αριάνι προέρχεται κυρίως από την Τουρκία ή εάν το συναντάμε και σε άλλες χώρες τόσο της Ασίας όσο και της Ευρώπης. Γνώριζε όμως ότι το πίνανε και σε άλλες περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης. Κάποτε μάλιστα της είχανε πει ότι στην Κύπρο εκτός από αλάτι βάζουν οπωσδήποτε το αγαπημένο τους μυρωδικό, τον δυόσμο. Υλικά για δύο τουλάχιστον ποτήρια Αριάνι: 500 γρ. Γιαούρτι κυρίως άπαχο 1/2 λίτρο νερό 1/2 κουταλάκι αλάτι

Εκτέλεση: Ανακατεύουμε απλώς τα υλικά και το ρόφημα που παρασκευάζεται το πίνετε σκέτο και κατά προτίμηση κρύο.

Όσο αφορά την ετυμολογία της Λέξης αυτή προέρχεται από την τουρκική ayran που σημαίνει αραιό χαρμάνι

Σελίδα: 15

2

ΑΡΝΙ ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΟ ΜΕ ΚΡΙΘΑΡΑΚΙ (Νιέλκ Κου Κριθαράκ΄ του Τσιραπ) Η παρουσία των Βλάχων στην περιοχή των Σερρών χρονολογείται από τις αρχές του 17ου αιώνα και έπειτα. Προέρχονταν κυρίως από περιοχές της Ηπείρου, της Δυτικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας. Στην Κοινότητα του Στρυμονικού είναι άγνωστη η ακριβής ημερομηνία εγκατάστασής τους. Υλικά: 1 μέτριο αρνί, 1 κιλό κριθαράκι, Πιπέρι κόκκινο, Πιπέρι μαύρο, Αλάτι, Νερό.

Εκτέλεση: Κόβουμε το αρνί σε μεγάλα κομμάτια. Το βράζουμε μέχρι να μαλακώσει. Στη συνέχεια το τοποθετούμε σε μεγάλο ταψί με αρκετό νερό, προσθέτοντας κόκκινο και μαύρο πιπέρι. Ρίχνουμε αλάτι. Το ψήνουμε μέχρι να ροδίσει. Τέλος προσθέτουμε το κριθαράκι και το αφήνουμε στον φούρνο μέχρι να ψηθεί μαζί με το ζυμαρικό και να …δέσει. Απαιτείται, από την στιγμή που ρίχνουμε το κριθαράκι στο ταψί, περίπου, 1 ώρα για να γίνει το φαγητό.

Αυτή η συνταγή είναι η παραδοσιακή των Βλάχων. Σήμερα πανομοιότυπο φαγητό είναι το γιουβέτσι με πολλά πρόσθετα μυρωδικά (κρεμμύδια, δενδρολίβανο, μαιδανός κτλ ) αλλά και πρόσθεση κρασιού, μελιού και τοματό - χυμού.

Σελίδα: 16

3

ΑΥΓΟΦΕΤΕΣ Οι αυγό - φέτες των παιδικών μου χρόνων με ακολουθούν μέχρι και σήμερα! Αποτελούσαν και αποτελούν ένα εύκολο, γρήγορο και αγνό πρωινό ή απογευματινό για όλους τους Έλληνες και ειδικά για όλους εμάς που δεν ξεχνάμε τα δύσκολα παιδικά χρόνια των περασμένων δεκαετιών. Υλικά:

Εκτέλεση:

«Μπαγιάτικο» ψωμί κομμένο σε λεπτές φέτες 2-3 αυγά αλλά και περισσότερα εφ΄ όσον προκύψει η ανάγκη για δημιουργία ακόμα περισσότερων αυγo φετών γάλα (προαιρετικό) Ζάχαρη (προαιρετική, μόνο εάν θέλετε τις αυγό φέτες γλυκές) Ελαιόλαδο για το τηγάνισμα (εάν θέλετε χρησιμοποιείστε σπορέλαιο) Τυρί φέτα!

Κόβουμε το ψωμί σε λεπτές φέτες. Βάζουμε το λάδι στο τηγάνι να ζεσταθεί καλά. Χτυπάμε σε μπολ τα αυγά με λίγο γάλα αλλά και χωρίς γάλα το ίδιο μας κάνει! Αλατοπιπερώνουμε! Βουτάμε τις φέτες του ψωμιού μέσα στο μίγμα του αυγού να βραχούν καλά και βάζουμε να τηγανιστούν. Γυρίζουμε τις αυγό φέτες και από τις δυο μεριές μέχρι να ροδίσουν ή να ξεροψηθούν!

Σερβίρουμε ζεστές τις αυγό φέτες, πασπαλισμένες με ζάχαρη ή όπως συνηθίζαμε στο Στρυμονικό, οι περισσότεροι στην γειτονιά, τις τρώγαμε με την συνοδεία φέτας! Φυσικά τρώγονται και κρύες! Ιδανική τροφή για δεκατιανό αλλά και απογευματινό κολατσιό. Πολλές φορές εάν δεν τις θέλουμε αλμυρές, οπότε δεν αλατίζουμε τα αυγά ή τις ίδιες τις φέτες, ρίχνουμε πάνω στις Αυγόφετες ζάχαρη ή και μέλι. Και με αυτό τον τρόπο είναι πεντανόστιμες!

Σελίδα: 17

4

ΒΑΡΒΑΡΑ Η Βαρβάρα ή ο Ασουρές είναι γλυκό γνωστό σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο, τόσο στους Χριστιανούς όσο και στους Μουσουλμάνους. Είναι γνωστό και ως γλυκό του Νώε. Συμβολίζει την πανσπερμία και οι Χριστιανοί το παρασκευάζουν την ημέρα της εορτής της Αγίας Βαρβάρας. Στην γειτονιά του χωριού μου, όλοι έκαναν Βαρβάρα. Ντόπιοι, Πόντιοι και Θρακιώτες. Σαν παιδιά δεν ήταν ένα γλυκό που μας ενθουσίαζε…Παρ΄ όλα αυτά δεν χάναμε την ευκαιρία να δοκιμάζουμε την …Βαρβάρα των συγγενών και των γειτονισσών, αφού τα πιάτα πηγαινοερχόντουσαν μεταξύ των σπιτιών. Υλικά:

Εκτέλεση:

1/ 2 κιλό σιτάρι, φυσικά προτιμήστε το αποφλοιωμένο 350 γραμμάρια ζάχαρη Χουρμάδες Βερίκοκα κομμένα σε μικρές φέτες Σύκα, κομμένα στη μέση Δαμάσκηνα κομμένα επίσης σε μικρές φέτες Σταφίδες μαύρες ή ξανθές, περίπου μία χούφτα (εάν θέλετε μπορείτε να τις βουτήξετε σε κρασί μαυροδάφνη) Κανέλλα σε ξύλο 3-4 κουταλιές αλεύρι

Πλένετε και μουσκεύετε το σιτάρι από την προηγούμενη ημέρα της παρασκευής του γλυκού. Την επόμενη βράζετε το σιτάρι περίπου 20-30 λεπτά της ώρας ή και παραπάνω εφ΄ όσον θέλετε να είναι καλά - βρασμένο. Προσθέστε τους χουρμάδες, τα βερίκοκα, τα δαμάσκηνα και τις σταφίδες. Αφήστε τα σιγοβράσουν σε χαμηλή φωτιά, ενώ παράλληλα ανακατεύεται. Τέλος ρίχνετε και το αλεύρι αφού το έχετε διαλύσει σε νερό. Όταν δείτε να χυλώνει το μίγμα, προσθέστε τη ζάχαρη. Σερβίρετε σε βαθιά πιάτα ή σε μπολ, πασπαλισμένο με χοντροκομμένο καρύδι, κανέλα, εάν θέλετε σουσάμι. Πηγαίνει επίσης και το ρόδι.

Και για το πασπάλισμα: Σουσάμι, Κανέλα, χοντροκομμένο καρύδι, ρόδι.

Πολλές νοικοκυρές προσθέτουν, φασόλια, καλαμπόκι, Ρεβίθια και φακές.

Σελίδα: 18

5

ΒΑΡΕΝΙΚΑ Οι Πόντιοι στο Στρυμονικό εμφανίστηκαν κυρίως μετά το τέλος των πολέμων στις αρχές του 20ου αιώνα και την ανταλλαγή των πληθυσμών. Όπως ήταν φυσικό έφεραν μαζί τους εκτός των άλλων και την απίστευτη μαγειρική τους. Ένα από τα φαγητά που εμάς του ντόπιους και θρακιώτες μας ενθουσίαζε ήταν και τα Βαρένικα. Η κα Κούλα, πόντια στην καταγωγή, γλυκύτατη στη συμπεριφορά, πάντα ανοιχτόκαρδη και φιλόξενη, δεν παρέλειπε όταν τα μαγείρευε να μας φωνάζει για να μας δώσει από ένα κομμάτι να δοκιμάσουμε. Υλικά: Εκτέλεση: 2 φλιτζάνια αλεύρι για όλες τις χρήσεις 1 αυγό 1/2 κουταλάκι αλάτι Νερό όσο χρειαστεί (η ζύμη που θα παρασκευάσουμε θα πρέπει να είναι μαλακή αλλά όχι υγρή) Μισό φλιτζάνι φρέσκο αγελαδινό βούτυρο

Για τη γέμιση: Μισό κιλό φέτα τριμμένη

Αφού κοσκινίσουμε το αλεύρι, το ζυμώνουμε προσθέτοντας το αλάτι, το αυγό και το νερό λίγο – λίγο μέχρι να δημιουργηθεί μια μαλακή ζύμη. Ανοίγουμε φύλλο και το κόβουμε χρησιμοποιώντας ένα μεγάλο ποτήρι σε κύκλους. Με ένα μικρό κουταλάκι του γλυκού, παίρνουμε λίγη τριμμένη φέτα και την τοποθετούμε στο κέντρο κάθε …κύκλου ζύμης. Στη συνέχεια το κλείνουμε και με την βοήθεια ενός πιρουνιού πιέζουμε τις άκρες, ώστε να «ασφαλιστεί» πολύ καλά η γέμιση. Με αυτό τον απλό τρόπο δημιουργήσαμε τα Βαρένικα. Σε μια μεγάλη κατσαρόλα βάζουμε νερό, ρίχνουμε αλάτι και το αφήνουμε να βράσει. Ρίχνουμε μέσα τα Βαρένικα και τα αφήνουμε να βράσουν για 10- 15 λεπτά περίπου. Αφού βράσουν τα σουρώνουμε και τα τοποθετούμε σε ένα ταψί που το έχουμε βουτυρώσει. Τα βουτυρώνουμε και τα βάζουμε στο φούρνο μέχρι να ροδίσουν.

Σερβίρονται και με γιαούρτι ανακατεμένο με σκόρδο, το οποίο περιχύνετε πάνω στα Βαρένικα.

Σελίδα: 19

6

ΓΙΟΥΦΚΑΔΕΣ Οι Γιουφκάδες (κατ΄ άλλους γιοφκάδες και γιοχάδες) είναι ουσιαστικά σπιτικές χυλοπίτες. Καθαρή Θρακιώτικη συνταγή την κουβάλησαν στο Στρυμονικό οι πρόσφυγες με την ανταλλαγή των πληθυσμών, από την Ανατολική Ρωμυλία και την Ανατολική Θράκη. Η ονομασία προέρχεται από την τούρκικη λέξη Yufka. (Yufka στην Τουρκία είναι ένα είδος φύλλου πολύ διαδεδομένο εκεί, με το οποίο φτιάχνουν όλες τους τις πίττες, είναι μεγάλα λεπτά φύλλα συνήθως στρογγυλά. Ψήνονται πάνω σε ένα ειδικό σκεύος με μεγάλη μαντεμένια επιφάνεια και από κάτω έχει κάρβουνα.) Οι γιουφκάδες λοιπόν είναι λεπτές λουρίδες ζύμης, ξεροψημένες, τις οποίες φυλάγαμε μέσα σε μικρές πάνινες θήκες, άλλοτε στα χρόνια της φτώχειας σε παλιές καθαρές μαξιλαροθήκες ή σε πλαστικά σκεύη καλά, ερμητικά κλειστά. Εγώ τις έμαθα από την μητέρα μου, θρακιώτισσα στην καταγωγή από το Ζευγολατιό Σερρών. Την παρακάλεσα και η κα Νεραντζούλα έκατσε και μαγείρεψε για μας. Για την παρασκευή των γιουφκάδων θυμάμαι ότι έδιναν το εβδομαδιαίο παρόν οι γυναίκες της γειτονιάς. Μαζεύονταν δηλαδή και αποφάσιζαν ότι αυτή την εβδομάδα θα κάνουν γιουφκάδες για την τάδε, την άλλη εβδομάδα για την άλλη κ.ο.κ. Την ίδια τακτική ακολουθούσαν και για την παρασκευή του τραχανά. Η εικόνα που θυμάμαι έντονα ήταν, στη σειρά ή σε κύκλο, γυναίκες με κασκόλ και τσεμπέρια στο κεφάλι, σκυφτές να πλάθουν ακούραστα, να απλώνουν στον ήλιο τα μεγάλα κυκλικά φύλλα ζύμης για να ξεραθούν, να κυνηγούν τα σπουργίτια που επισκέπτονταν συχνά τις δημιουργίες τους για το σύνηθες τσιμπολόγημα και τέλος να μαζεύονται εκ νέου για να κόψουν σε λουρίδες τους γιουφκάδες. Η Παρασκευή των γιουφκάδων γίνονται στο τέλος του καλοκαιριού και καταναλώνονται τους μήνες του Χειμώνα. Υλικά: 2 με 2,5 κιλά αλεύρι 6- 7 αυγά 1 με 1,5 κιλό σιμιγδάλι χονδρό 100 -120 γρ μαγιά ξινή 1 ή 1,5 κιλό γάλα και 1 με 1, 5 λίτρο νερό

Εκτέλεση: Λιώνουμε την μαγιά μέσα σε κατσαρόλα, σε 1/2 λίτρο χλιαρό νερό και προσθέτουμε 1 φλιτζάνι αλεύρι, έτσι ώστε να γίνει ένα αραιό μίγμα. Αφήνουμε την μαγιά να φουσκώσει σε ζεστό χώρο, για 1/2 ώρα περίπου. Βάζουμε την μαγιά, που είδη έχει φουσκώσει, σε μια λεκάνη, προσθέτουμε χλιαρό γάλα, τα αυγά και το υπόλοιπο νερό, χλιαρό κι αυτό. Ανακατεύουμε συνεχώς και σταδιακά αρχίζουμε να προσθέτουμε το σιμιγδάλι και το υπόλοιπο Σελίδα: 20

αλεύρι μέχρι να γίνει μια αρκετά πηχτή ζύμη (όπως η ζύμη για το σπιτικό ψωμί) Κατόπιν χωρίζουμε την ζύμη σε μικρά μπαλάκια και το καθένα το ανοίγουμε σε φύλλο λίγο χονδρό, όπως για την πίττα. Τοποθετούμε τα φύλλα σε ένα καθαρό χώρο απλωμένα πάνω σε σεντόνια ή μεγάλα καθαρά πανιά, να στεγνώσουν και να ξεραθούν. Μετά τα κόβουμε με μαχαίρι σε λωρίδες φάρδους 5 cm περίπου. Τις μεγάλες αυτές λωρίδες αυτές τις τοποθετούμε την μια πάνω στην άλλη, ανά 6αδες και τις ξανά κόβουμε σε φάρδος 1 εκατοστού. Μετά την κοπή τους, θα τις ξανά ψήσουμε, θα τις ξανά ξεράνουμε, απλωμένους επάνω στα σεντόνια να στεγνώσουν πολύ καλά για 2-3 ημέρες. ( η αλήθεια είναι ότι οι σκεπές των αποθηκών και των παραγκών γέμιζαν από σεντόνια απλωμένα με γιουφκάδες) Οι Γιουφκάδες μαγειρεύονται μέσα σε αλατισμένο νερό, όπως τα μακαρόνια, οι χυλοπίτες και αφού βράσουν καλά, στα 20- 25 λεπτά περίπου, τους στραγγίζουμε και στην συνέχεια τους καίμε με καυτό βούτυρο ή λάδι. Είναι νοστιμότατοι με τριμμένο κατσικίσιο τυρί ή φέτα. Πολλοί τους τρώνε περιχύνοντάς τους με γάλα. Πάντως είναι απίθανο να τρως γιουφκάδες τις πολύ κρύες μέρες του χειμώνα στο Στρυμονικό!

Σελίδα: 21

7

ΓΚΟΛΙΟ Το Γκόλιο για πρώτη φορά το δοκίμασα στο σπίτι της αείμνηστης γιαγιάς Καλλιόπης στο Ζευγολατιό Σερρών. Η μητέρα μου η Νεραντζούλα δεν έκανε αυτή τη συνταγή όχι γιατί δεν την ήξερε αλλά δεν της άρεσε. Παρ΄ όλα αυτά το γκόλιο, που θυμίζει έντονα ανοικτή κολοκυθόπιτα ή τάρτα με κολοκύθια την έκαναν κάποιες οικογένειες Θρακιωτών στο χωριό. Υλικά:

Εκτέλεση:

1 κιλό κολοκυθάκια 4 αυγά 1,5 φλυτζάνι τσαγιού γάλα φρέσκο 1 κουταλάκι γλυκού μπέικιν 1 κουταλάκι γλυκού αλάτι Λίγο πιπέρι 1 φλυτζάνι τσαγιού αλεύρι

Καθαρίζουμε τα κολοκυθάκια, τα τρίβουμε, ρίχνουμε αλάτι και τα στραγγίζουμε ώστε να βγάλουν όλα τα υγρά τους. Στη συνέχεια, χτυπάμε σε μία μεγάλη γαβάθα, τα αυγά, το γάλα, το αλεύρι, το μπέικιν και προσθέτουμε εάν θέλουμε αλάτι και πιπέρι. Λάδι και αλεύρι για το άλειμμα του Ρίχνουμε τα τριμμένα κολοκυθάκια. ταψιού Το μείγμα που δημιουργήσαμε το τοποθετούμε σε λαδωμένο ταψί, περιχύνουμε με λίγο λάδι και αλεύρι και το ψήνουμε σε υψηλή θερμοκρασία για 1 ώρα περίπου (να ροδίσει) Κρυφά μυστικά δεν υπάρχουν. Η γιαγιά μου για περισσότερη γεύση έριχνε λίγη φέτα κατσικίσια ή τη συνόδευε με ένα κομμάτι τυρί κατά το σερβίρισμα της.

Σελίδα: 22

8

ΓΡΙΒΑΔΙ ή ΓΟΥΛΙΑΝΟΣ ΠΛΑΚΙ ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΟ Ο ψαράς περνούσε από τις γειτονιά μας κάθε εβδομάδα, σπάνια κάθε δεκαπενθήμερο. Έτσι μας δίνονταν η ευκαιρία, να δοκιμάσουμε κυρίως ψάρια του γλυκού νερού. Ο Στρυμόνας ήταν η φωλιά του γριβαδιού (Κυπρίνου) των χελιών, της πέρκας αλλά και του πεντανόστιμου γουλιανού. Το Στρυμονικό παρ΄ όλο που βρίσκεται σχετικά κοντά στον ποταμό Στρυμόνα και πήρε το όνομά του λόγω της γειτνίασης αυτής, δεν έβγαλε ψαράδες. Παρέμεινε χωριό με αγρότες και κτηνοτρόφους.

Υλικά: 2-4 γριβάδια ή 2-4 Γουλιανούς 4-6 πατάτες κομμένες 1 πράσινη πιπεριά 2 κρεμμύδια 3 σκελίδες σκόρδο 2-3 ντομάτες κομμένες σε κύβους 1 ποτήρι ντοματοχυμό 1 κουταλιά της σούπας πελτέ ντομάτας Μαιδανός ελαιόλαδο Αλάτι κατά προτίμηση χοντρό Πιπέρι

Εκτέλεση: Καθαρίζουμε και πλένουμε καλά τα ψάρια. Τα χαράζουμε και τα αλατοπιπερώνουμε. Προσθέτουμε όλα τα υλικά, κομμένα σε κύβους ή ροδέλες, περιχύνουμε με σάλτσα, πελτέ, λάδι και τα ψήνουμε σε μέτριο φούρνο.

Ο κυπρίνος ή γριβάδι είναι ψάρι του γλυκού νερού με κύριο χαρακτηριστικό την λιπαρή σάρκα.

Σελίδα: 23

9 ΔΑΛΑ ή ΜΑΤΙΝΙΤΣΑ Υλικά:

Εκτέλεση:

Πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα

Μετά το άρμεγμα, από το πρόβειο και το κατσικίσιο γάλα παίρνουμε την κρέμα που μαζεύεται στην επιφάνεια. Η κρέμα αυτή είναι ιδιαίτερα παχιά. Την χτυπάμε αρκετά μέχρι να βγει το βούτυρο, το οποίο πήζει και μαζεύεται σε μικρά κομμάτια. Αυτό που μένει όμως, ύστερα από αυτή την επεξεργασία και δεν το πετάμε, είναι η δάλα ή ντάλα όπως τη λένε οι Βλάχοι, ή ματινίτσα όπως την ονομάζουν και πάλι στη Δυτική Μακεδονία. Είναι κάτι σαν ξινόγαλο με κρέμα, όχι όμως εντελώς αποβουτυρωμένο, με πολλά λιπαρά, εξαιρετικά νόστιμο και τρώγεται σκέτο ή σαν άλειμμα σε ψωμί.

Μην λησμονούμε ότι οι πρώτοι κάτοικοι του Στρυμονικού (Όρλιακου) προέρχονταν από την περιοχή του όρους Όρλιακα της Δυτικής Μακεδονίας και ασχολούνταν κατά κύριο λόγο με την κτηνοτροφία.

Σελίδα: 24

10

ΔΕΚΑΤΙΑΝΑ Το δεκατιανό όπως όλοι γνωρίζουμε είναι ένα γεύμα που λαμβάνεται μεταξύ πρωινού και μεσημεριανού. Χρονικά τοποθετείται γύρω στις 10-11 το πρωί. Με δεδομένο τις σημαντικές οικονομικές δυσκολίες της περιόδου των δεκαετιών 70-80, τα Δεκατιανά της εποχής εκείνης στο Στρυμονικό ήταν αποτέλεσμα της φαντασίας και της επινοητικότητας της κάθε νοικοκυράς και του εκάστοτε μάγειρα της οικογένειας. Ας γνωρίσουμε μερικά από αυτά: Φέτα ψωμιού με σπιτική μαρμελάδα. (οι μαρμελάδες που γνωρίζαμε ήταν αυτές του κυδωνιού, του μήλου, του αχλαδιού ) Διάφορα φρούτα της κάθε εποχής Φέτα ψωμιού με τυρί και ελιές, συνοδευόμενη και από φέτα τομάτας. Φέτα ψωμιού βουτηγμένη ελαφρώς σε φαγητό σούπα, όπως φασολάδα, φακές, κοτόσουπα κτλ. Η Φέτα έπαιρνε το χρώμα και τη γεύση του κάθε φαγητού. Φέτα ψωμιού σκέτη ή φρυγανισμένη στα κάρβουνα ή στη σόμπα επάνω στη μασιά, ραντισμένη με νερό και πασπαλισμένη με ζάχαρη Φέτα ψωμιού σκέτη ή φρυγανισμένη στα κάρβουνα ή στη σόμπα επάνω στη μασιά, αλειμμένη με βούτυρο ή βάζοντας επάνω μικρή ποσότητα λαδιού, πασπαλισμένη με ρίγανη Φέτα ψωμιού με άλειμμά πάστα σπιτικής σάλτσας. Οι μνήμες συχνά ενοχλητικές φέρνουν μπροστά μου τις μορφές των παππούδων και γιαγιάδων που με τις λιγοστές δυνατότητες τους προσπαθούσαν να μεγαλώσουν τα εγγονάκια τους καθώς τα παιδιά τους, οι γονείς τους, συνήθως είχανε μεταναστεύσει για την αναζήτηση της καλύτερης μοίρας στο εξωτερικό και κυρίως στην Γερμανία. Τις δεκαετίες του 70και του 80 η μετανάστευση είχε ανθίσει στην περιοχή του Στρυμονικού. Μια περιοχή που παραμένει από τις φτωχότερες της Ελλάδας μέχρι και σήμερα.

Σελίδα: 25

11

ΚΑΛΑΜΠΟΚΟΠΙΤΑ Υλικά:

Εκτέλεση:

1 πακέτο έτοιμο πουρέ η πατάτες καλά βρασμένες 1/2 κιλό κιμά ή ψιλοκομμένο κρέας 1 πακέτο κατεψυγμένο καλαμπόκι (μισό κιλό) κρεμμύδι σάλτσα ντομάτας μαϊντανός λάδι πιπέρι αλάτι ρίγανη λίγο σκόρδο (προαιρετικά) κεφαλοτύρι ή φέτα για το πασπάλισμα

Φτιάχνουμε τον πουρέ ή αφού βράσουμε τις πατάτες καλά τις λιώνουμε με ένα πιρούνι. Τσιγαρίζουμε τον κιμά με το κρεμμύδι και το σκόρδο. Προσθέτουμε το χυμό ντομάτας, το αλάτι, το πιπέρι και τη ρίγανη μέχρι να βράσει και να μείνει ο κιμάς χωρίς πολλά υγρά. Βράζουμε το καλαμπόκι και το σουρώνουμε. Σε ένα πυρέξ, βάζουμε από κάτω το καλαμπόκι, στη μέση τον κιμά και από πάνω τον πουρέ ή τις λιωμένες πατάτες και πασπαλίζουμε με το κεφαλοτύρι. Ψήνετε περίπου 30 λεπτά στους 180 μέχρι να πιάσει κρούστα το κεφαλοτύρι ή όταν την βγάζουμε απλώνουμε τριμμένο τυρί φέτα

Η Πίτα με καλαμπόκι τα παλαιότερα χρόνια από τους Σαρακατσάνους γινότανε ως εξής: Ζυμώνανε αλεύρι καλαμποκίσιο με νερό, αλάτι και λίγο λάδι και στρώνανε τη μισή ζύμη στο ταψί βάζοντας ανάμεσα, βρασμένα σπανάκια, κρέας ή κιμά και λίγο τυρί φέτα . Μετά τοποθετούσανε και το υπόλοιπο καλαμποκίσιο μείγμα από πάνω και το βρέχανε με λίγο λάδι και νερό.

Σελίδα: 26

12

ΚΑΡΤΟΦΙ ΝΤΟΛΜΑΔΕΣ Υλικά:

Εκτέλεση:

1 λάχανο καλά βρασμένο 1 κιλό πατάτες βρασμένες 2 ματσάκια φρέσκα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα 2 μεγάλα κρεμμύδια ψιλοκομμένα 1 κουτάλι της σούπας ξερό δυόσμο 1 φλιτζάνι τσαγιού πλιγούρι χονδρό, μουσκεμένο 1 φλιτζάνι τσαγιού ρύζι για γεμιστά 1 φλιτζάνι τσαγιού μαϊντανό ψιλοκομμένο 1 κουταλάκι του γλυκού πάπρικα 1 κουταλάκι του γλυκού μπούκοβο (προαιρετικά) 1 κουταλάκι του γλυκού μαυροπίπερο 1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι χυμό από 1 μεγάλο λεμόνι 2 φλιτζάνια τσαγιού ελαιόλαδο

Ζεματάμε το λάχανο στην κατσαρόλα για 20 περίπου λεπτά. Αφού το βγάλουμε ξεχωρίζουμε τα φύλλα του λάχανου, έναένα για να τα γεμίσουμε με το μείγμα που θα παρασκευάσουμε. Σε μια γαβάθα, ρίχνουμε τα ψιλοκομμένα κρεμμύδια, φρέσκα και ξερά, προσθέτουμε τις βρασμένες πατάτες περασμένες από το χονδρό τρίφτη, ή κομμένες σε πολύ μικρά κομματάκια, το πλιγούρι στραγγισμένο, το ρύζι, το μαϊντανό, το αλάτι, το πιπέρι, το δυόσμο, την πάπρικα και το μπούκοβο, εάν το επιθυμούμε. Ανακατεύουμε τη γέμιση πολύ καλά. Τυλίγουμε ένα – ένα τα λαχανόφυλλα και τα προσέχουμε να τα φτιάξουμε πολύ σφιχτά γιατί υπάρχει κίνδυνος να ανοίξουν κατά την διάρκεια του βρασίματος.. Στρώνουμε στον πάτο της κατσαρόλας μερικά λαχανόφυλλα και πάνω στρώνουμε τους ντολμάδες. Προσθέτουμε το λάδι, αλάτι, και λίγο νερό, ίσα ίσα να σκεπάζει τους ντολμάδες. Τα σκεπάζουμε από πάνω με λαχανόφυλλα και τοποθετούμε ανάποδα και ένα πιάτο ώστε να κρατηθούν καλά εντός της κατσαρόλας. Βράζουμε τους πατατοντολμάδες για περίπου 30 λεπτά σε χαμηλή θερμοκρασία. Λίγα λεπτά πριν κλείσουμε τη φωτιά, προσθέτουμε το χυμό λεμονιού. Οι λαχανοντολμάδες, αυτοί με την προσθήκη πατατών πέρασαν στην κουζίνα των Στρυμονικιωτισσών γυναικών από τις Πόντιες Γυναίκες. Πεντανόστιμο φαγητό.

Σελίδα: 27

13

ΚΑΤΣΑΜΑΚΙ Υλικά:

Εκτέλεση:

Αλεύρι Καλαμποκίσιο, 3 με 4 κουταλιές. ½ κατσαρόλα νερό 1 κουταλιά της σούπας βούτυρο Ι κομμάτι τυρί φέτα

Βράζουμε νερό στην κατσαρόλα και ρίχνουμε το καλαμποκίσιο αλεύρι και το βούτυρο. Ανακατεύουμε συνεχώς μέχρι να πήξει αρκετά. Εάν επιθυμούμε ρίχνουμε λίγο λάδι ή τσιγαρίζουμε το μείγμα που θα παρασκευαστεί. Σερβίρουμε τρίβοντας τυρί φέτα.

θα πρέπει να σημειώσουμε πως εάν θέλουμε μπορούμε το κατσαμάκι να το κάνουμε γλυκό, βάζοντας στη θέση της φέτας, απλώς μέλι.

Σελίδα: 28

14

ΚΕΣΚΕΚ Κατά τις ημέρες της πανήγυρης του Προφήτη Ηλία στο Κορφοβούνι Στρυμονικού Σερρών προσφέρεται πάντα "Κεσκέκ" και '' Αριάνι" στους παρευρισκόμενους, σε ανάμνηση και της ζωής των χαμένων πατρίδων. Το " Κεσκέκ" παραδοσιακό ποντιακό φαγητό έρχεται από το παρελθόν να θυμίζει τις ημέρες των γιορτών (κυρίως των εορτών του 12ήμερου) όπου οι νοικοκυρές το μαγείρευαν. Υλικά: 1/2 κιλό σιτάρι Λίγο αλάτι 1 κοτόπουλο(μέτριο, μεγάλο επιλογή δική σας) Λίγο βούτυρο

Εκτέλεση: Από την προηγούμενη μέρα βάζετε το σιτάρι να μουσκέψει Σε μια κατσαρόλα βράζουμε το Κοτόπουλο. Ενώ παράλληλα βράζουμε και το σιτάρι. Όταν μισοβράσουν και τα δύο, αφού καθαρίσουμε το κοτόπουλο από τα κόκκαλα, τα αναμειγνύουμε και τα βράζουμε μαζί ώστε να μαλακώσουν πάρα πολύ. Στη συνέχεια το χτυπάμε, εάν θέλουμε χρησιμοποιούμε το μίξερ, ώστε να γίνει μια ωραία κρέμα. Στο τέλος καίτε το φρέσκο βούτυρο και το ρίχνετε στο φαγητό.

Οι πρόσφυγες που ήρθαν από τον Πόντο και συγκεκριμένα από την περιοχή της Τόννας (Αρχαία Θοανία) εγκαταστάθηκαν στην περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται χτισμένη η εκκλησία, (στο όρος Σιβρί) επειδή η περιοχή θύμιζε ( όπως πίστευαν) την Τραπεζούντα. Μαρτυρίες υπάρχουν και τα ερείπια των παλαιών σπιτιών στην περιοχή είναι αδιάψευτοι μάρτυρες της ιστορίας μας. Αρχικά οι οικογένειες κατοίκησαν στο Κορφοβούνι την περίοδο 1922- 1944 και μετά αναγκάστηκαν να κατέβουν στα πεδινά της περιοχής του Στρυμονικού.

Σελίδα: 29

15 ΚΙΜΑΔΟΠΙΤΑ Από τις νοστιμότερες πίτες των Θρακιωτών. Οι νοικοκυρές δίνανε έμφαση στο άπλωμα, άνοιγμα της ζύμης, κάνοντάς την όσο το δυνατόν πιο λεπτή. Η μητέρα μου η κα Νερατζούλα κατά την Παρασκευή της πίττας, τοποθετούσε στο ταψί 10-12 φύλλα. Υλικά: Εκτέλεση: 1 κιλό μοσχαρίσιος κιμάς 2 κουταλιές τριμμένη Παρμεζάνα (παλαιότερα ότι κασέρι είχατε στο σπίτι) 1/2 κιλό Φύλλο μπακλαβά 1 1/2 κιλό Κρεμμύδια καθαρισμένα 6 κουταλιές Βιτάμ ( ή απλό βούτυρο) 2 κύβοι βοδινού (τώρα παλαιότερα όχι) Αλάτι και Πιπέρι

Βράζετε τα κρεμμύδια με τον κύβους βοδινού και 2- 3 φλιτζάνια νερό ώσπου να μαλακώσουν και να πιούνε το υγρό τους. Σοτάρετε τον κιμά με τις 2 κουταλιές βούτυρο, ρίχνετε 1 φλιτζανάκι νερό και τον αφήνετε να σιγοβράσει και να πιει τα υγρά του. Λιώνετε τα κρεμμύδια καλά, τα ανακατεύετε με τον κιμά μέχρι να γίνουν ένα μείγμα, ρίχνετε την παρμεζάνα ή το κασέρι, αλάτι και πιπέρι και ανακατεύετε και πάλι. Λιώνετε το υπόλοιπο Βούτυρο σε τηγάνι. Στρώνετε τα μισά φύλλα μπακλαβά, κάθε φύλλο αλειμμένο με Βούτυρο, σε ταψί. Βάζετε στη μέση το μείγμα του κιμά, το σκεπάζετε από πάνω με τα υπόλοιπα φύλλα πάντα αλειμμένα με Βούτυρο. Χαράζετε την πίτα σε κομμάτια και την βρέχετε με νερό. Ψήνετε την κρεατόπιτα σε φούρνο προ θερμασμένο στους 180° για 1 ώρα

Σελίδα: 30

16 ΚΙΝΤΕΑΤΑ (ΤΣΟΥΚΝΙΔΕΣ) Το φαγητό αυτό το δοκιμάσαμε από την κα Σοφία Διαμαντίδου με καταγωγή από την Μπάφρα της σημερινής Τουρκίας. Στην αρχή μας είχε φανεί περίεργο, δεν είχαμε συνηθίσει να τρώμε τσουκνίδες, αλλά στην πράξη αποδείχθηκε ότι κάναμε λάθος. Ήταν ένα πεντανόστιμο πιάτο. Υλικά:

Εκτέλεση:

1 1/2 κιλό κορυφές από τσουκνίδες 5 κουταλιές αλεύρι σιταρένιο 5 σκελίδες σκόρδο κοπανισμένο 3 1/2 ποτήρια νερό 1/2 κουταλιά δυόσμο ψιλοκομμένο αλάτι - μαύρο πιπέρι

Πλένουμε τις τσουκνίδες και τις βράζουμε, ώσπου να λιώσουν. Στη συνέχεια τις στραγγίζουμε και κρατάμε το νερό στ’ οποίο έβρασαν. Τις λιώνουμε μ’ ένα πιρούνι. Προσθέτουμε το αλεύρι, αλάτι και ανακατεύουμε. Σε σιγανή θερμοκρασία και αφού ρίξουμε το νερό που κρατήσαμε, αρχίζουμε ν’ ανακατεύουμε, με ξύλινο κουτάλι, το μείγμα τρίβοντάς το έως ότου γίνει σαν κρέμα, πουρές. Αμέσως μετά, προσθέτουμε το σκόρδο, ανακατεύουμε και σερβίρουμε. Ο καθένας στο πιάτο του προσθέτει όσο πιπέρι και δυόσμο επιθυμεί.

Η κιντέα ή κνιδέα, πληθυντικός τα κιντέας ή τα κιντέατα, προέρχεται απ’ το αρχαίο ουσιαστικό κνίδη, που σημαίνει τσουκνίδα

Σελίδα: 31

17

ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ ΓΕΜΙΣΤΟ ΜΕ ΑΡΜΙΑ Υλικά :

Εκτέλεση:

1 κοτόπουλο, 1 φλυτζάνι ρύζι, συκωτάκια από 3 κοτόπουλα, 3 κιλά τουρσί λάχανο, 2 πακέτα βούτυρο, 1 κουτί χυμό ντομάτας, 1 κρεμμύδι, μαύρο πιπέρι.

Σοτάρουμε στη φωτιά το λάχανο τουρσί και μετά βάζουμε το βούτυρο. Αφού σοταριστεί καλά με το βούτυρο, ρίχνουμε την ντομάτα. Γεμίζουμε το κοτόπουλο ως εξής: Περνάμε απ τον τρίφτη το κρεμμύδι, το σοτάρουμε με φρέσκο βούτυρο και αφού έχουμε τα συκωτάκια ψιλοκομμένα, τα ρίχνουμε μέσα στο κρεμμύδι. Στη συνέχεια ρίχνουμε το ρύζι, το φουσκώνουμε λίγο στη φωτιά με αλάτι και πιπέρι. Γεμίζουμε το κοτόπουλο, το ράβουμε για να μη φύγει κατά το ψήσιμο η γέμιση, το βάζουμε πάνω στο λάχανο και μετά στο φούρνο να ψηθεί σιγά-σιγά στο φούρνο για 2 με 2 1/2 ώρες.

Τι είναι όμως η αρμιά ή αλλιώς η άρμη ή άλμη (λατ. sal muria, αρχ. ἁλμυρίς, ἅλμη, κοινά: αλατόνερο, σαλαμούρα) Είναι ουσιαστικά νερό που περιέχει σε μεγάλο ποσοστό άλας, συνήθως χλωριούχο νάτριο, NaCl. Την άλμη την χρησιμοποιούμαι συνήθως κυρίως για τη συντήρηση τροφίμων : Λαχανικών, τουρσιών, πιπεριών, Ψαριών και κρέατος, Τυριών, όπως το χαλούμι και η φέτα, Αυγών κτλ. Στα φαγητά της παρόντος βιβλίου όταν λέμε αρμιά αναφερόμαστε στο λάχανο τουρσί!

Σελίδα: 32

18

ΚΟΧΛΙΔΑ Συνταγή που την δοκιμάζαμε σπάνια τόσο σε σπίτια Ντόπιων της Κοινότητας, όσο και σε Ποντίων. Βασική προϋπόθεση η ύπαρξη σαλιγκαριών. Περιμέναμε λοιπόν να βρέξει στο Στρυμονικό για να μπορέσει κάποιος να μεταβεί σε φράκτες και στους γύρω λόφους, Μαγκίλα, Κρίστο, στην περιοχή του Πέγκου, προκειμένου να μαζέψει σαλιγκάρια.

Υλικά:

Εκτέλεση:

1 κιλό σαλιγκάρια, αλεύρι, αλάτι, 2 ματσάκια φρέσκα κρεμμυδάκια, 2-3 κρεμμύδια (ξερά), μαϊντανός, 1 κόκκινη καυτερή πιπεριά (προαιρετικά), λάδι.

Βάλτε τα σαλιγκάρια σε μια βαθιά κατσαρόλα, ρίξτε από πάνω μια χούφτα αλεύρι και σκεπαστέ την κατσαρόλα καλά με το καπάκι της, τοποθετώντας πάνω της και ένα βαρύ αντικείμενο, προκειμένου να μην βγουν από την κατσαρόλα τα σαλιγκάρια. Αφήστε τα έτσι για 24 ώρες περίπου. Αφού τελειώσει η διαδικασία του καθαρισμού των σαλιγκαριών, πλύνετε τα καλά πολλές φορές και στο τελευταίο ξέβγαλμα βάλτε λίγο αλάτι για να φύγει και το… σάλιο τους. Ρίξτε τα έπειτα σε νερό που βράζει. Αφού βράσουν, στραγγιστέ τα και πετάξτε το πρώτο νερό. Κατόπιν, ξαναβάλετε τα στην κατσαρόλα με μπόλικο νερό κι όταν αρχίσουν και πάλι να βράζουν, προσθέστε τα κρεμμύδια, φρέσκα και ξερά, ψιλοκομμένα. Περιμένετε μέχρι να λιώσουν τα κρεμμύδια.Προσθέστε ψιλοκομμένο μαϊντανό, την καυτερή πιπεριά (προαιρετικά) και λάδι. Όταν χυλώσει ο ζωμός, τα κοχλίδα (σαλιγκάρια) είναι έτοιμα.

Η λέξη κοχλίδι ή χολίδι, (πληθυντικός κοχλίδα) προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό κοχλίδιον και σημαίνει το σαλιγκάρι. Στην Ποντιακή διάλεκτο θα το συναντήσουμε ως Κοχλίδι ενώ στην Κρητική ως Κοχλίος.

Σελίδα: 33

19

ΚΟΥΝΕΛΙ ΜΕ ΚΡΕΜΜΥΔΙΑ ΣΤΗ ΓΑΣΤΡΑ Η μητέρα μου Νεραντζούλα, Θρακιώτισσα στην καταγωγή, δεν είναι η τέλεια μαγείρισσα. Δεν διεκδικεί δάφνες στον τομέα αυτό και όπως όλες οι κλασσικές (ωραία λέξη και αυτή!) Ελληνίδες Μάνες, γνωρίζει να κάνει όλες τις παραδοσιακές συνταγές, άλλες καλά, άλλες πολύ καλά, αλλά ορισμένες τις πετυχαίνει άριστα, αγγίζει την τελειότητα. Μία από αυτές τις συνταγές είναι το ΚΟΥΝΕΛΙ με ΚΡΕΜΜΥΔΙΑ στη ΓΑΣΤΡΑ. Σε μια επίσκεψή της στο σπίτι μου την παρακάλεσα και να το μαγειρέψει αλλά και να καθίσει να μου πει την συνταγή με απλά λόγια. Υλικά:

Εκτέλεση:

1 μέτριο κουνέλι κομμένο σε μερίδες, ή εάν προτιμάτε ολόκληρο 1 κιλό κρεμμύδια ( τεμαχισμένα) 1/2 κιλό μανιτάρια 250 γραμμάρια σάλτσα φρέσκιας ντομάτας ή ψιλοκομμένα ντο ματάκια κονσέρβας Μαιδανός αλάτι πιπέρι Δάφνη λίγη κανέλλα ξύδι ελαιόλαδο

Σε ένα βαθύ τηγάνι σοτάρουμε με λίγο ελαιόλαδο το κουνέλι, μέχρι να ροδίσει απ΄ όλες τις πλευρές και να πιάσει "κρούστα". Αλατοπιπερώνουμε. Παράλληλα, σε άλλο σκεύος (τηγάνι) σοτάρουμε τα κρεμμύδια και ρίχνουμε την σάλτσα μας. Ακολούθως τον μαιδανό, την δάφνη και την κανέλλα. Προσθέτουμε ένα ποτήρι νερό και αφήνουμε να δέσει το μείγμα. Τοποθετούμε στην γάστρα το κουνέλι και προσθέτουμε τριγύρω το μείγμα που ετοιμάσαμε. Τοποθετούμε και τα μανιτάρια. Θα ήταν προτιμότερο να περιχύσουμε με την σάλτσα το κουνέλι, αλλά ορισμένοι δεν το προτιμούν έτσι. Προσθέτουμε 1 ποτήρι νερό. Σκεπάζουμε την γάστρα και ψήνουμε το φαγητό στους 180ο βαθμούς και για 1 ώρα περίπου. Ελέγχουμε καθ΄ όλη την διάρκεια του ψησίματος το φαγητό και εάν χρειαστεί προσθέτουμε αλάτι. Θα θέλαμε να τονίσουμε ότι από την συνταγή μπορεί να εξαιρεθούν τα μανιτάρια, ή τα κρεμμύδια, ως βάση φαγητού. Να επιλέξουμε δηλαδή ένα από τα δύο. Όμως ο συνδυασμός τους ίσως είναι ο προτιμότερος.

Τοποθετούμε το Κουνέλι σε μια μεγάλη γαβάθα σε ξύδι περίπου για 2-3 ώρες

Σελίδα: 34

20 ΚΟΥΣ – ΚΟΥΣ ΜΕ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ (Ντόπιων) Υλικά:

Εκτέλεση:

2 φλυτζάνια Τσαγιού κουσκούς 1 μεγάλο στήθος κοτόπουλο σε κομμάτια 10 μανιτάρια ψιλοκομμένα 1 πιπεριά ψιλοκομμένη 1 σκελίδα σκόρδο ψιλοκομμένη ¼ φλυτζάνι Ελαιόλαδο ¼ κουταλιού γλυκού κύμινο Αλάτι, πιπέρι

Σε μία κατσαρόλα ζεσταίνουμε λίγο από το ελαιόλαδο και προσθέτουμε το κοτόπουλο. Το γυρίζουμε με προσοχή από όλες τις πλευρές να ροδίσει. Προσθέτουμε τα μανιτάρια, το σκόρδο και τη πιπεριά. Ανακατεύουμε 3-4 λεπτά και προσθέτουμε το κύμινο και 1/4 φλυτζάνι νερό. Αφήνουμε να ψηθεί το κοτόπουλο για 10 λεπτά περίπου. Μόλις εξατμιστεί το νερό προσθέτουμε το κουσκούς και 2 φλιτζάνια νερό. Αλατίζουμε και μόλις βράσει σβήνουμε τη φωτιά. Σκεπάζουμε και αφήνουμε για 10-15 λεπτά να φουσκώσει το κουσκούς.

Το κουσκούς είναι ουσιαστικά χοντρόκοκκο σιμιγδάλι το οποίο βρέχεται με νερό, ανακατεύεται σε αλεύρι και αφήνεται να στεγνώσει στον ήλιο (στην παραδοσιακή του παρασκευή). Στην συνέχεια κοσκινίζεται και φυλάσσεται μακριά από την υγρασία. Για τους Θρακιώτες το κουσκούς ή κουσκούσι είναι ζυμαρικό σε μικρές στρογγυλές μπαλίτσες που βράζονται και η παρασκευή του στο Στρυμονικό ήταν παρόμοια με αυτή των γιουφκάδων.

Σελίδα: 35

21 ΚΡΕΑΣ ΜΕ ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ Υλικά:

Εκτέλεση:

1 κιλό μοσχάρι προτιμήστε χωρίς κόκαλο 1 φλυτζάνι λάδι 3 κουταλιές σούπας φρέσκο βούτυρο 1 κρεμμύδι τριμμένο 2 σκελίδες σκόρδο 1 ποτηράκι κρασί 3-4 ώριμες πολτοποιημένες ντομάτες αλάτι πιπέρι 1 πακέτο μακαρόνια χοντρά (κατά προτίμηση)

Πλένουμε το κρέας χωρίς να το κόψουμε. Τοποθετούμε σε διάφορα σημεία του μικρά κομματάκια σκόρδο. Αλείφουμε την επιφάνεια του κρέατος με βούτυρο και το αλατοπιπερώνουμε. Βάζουμε σε κατσαρόλα μία κουταλιά βούτυρο και το λάδι να κάψουν και σοτάρουμε το κρεμμύδι. Ρίχνουμε στη συνέχεια το κρέας και το γυρνάμε με προσοχή, απ' όλες του τις πλευρές, για να αποκτήσει ομοιόμορφο ρόδινο χρώμα. Το σβήνουμε με το κρασί, προσθέτουμε λίγο ζεστό νερό και το αφήνουμε να βράσει με σκεπασμένη κατσαρόλα. Το γυρνάμε κατά διαστήματα. Μόλις βράσει, προσθέτουμε τις ντομάτες και αφήνουμε λίγο να «δέσει» η σάλτσα. Σε άλλη κατσαρόλα βράζουμε, σουρώνουμε τα μακαρόνια και κατόπιν τα περιχύνουμε με καυτό βούτυρο. Σερβίρουμε το κρέας κομμένο σε μικρές φέτες, ρίχνουμε τη σάλτσα στα μακαρόνια και πασπαλίζουμε με τριμμένη παρμεζάνα ή με φέτα.

Σελίδα: 36

22 ΚΡΕΜΜΥΔΟΤΗΓΑΝΟ Όταν η κυρία Παρθένα (Πόντια στην καταγωγή) μαγείρευε Κρεμμυδοτήγανον, μύριζε κρεμμύδι όλη η γειτονιά (τρόπος του λέγειν). Δεν παρέλειπε να μας στέλνει ένα μικρό πιατάκι έτσι επειδή είμασταν αγόρια και μας αγάπαγε πολύ. Δεν είναι τίποτα σπουδαίο παρά όπως ακούγεται: Κρεμμύδια στο τηγάνι! Υλικά:

Εκτέλεση:

1 ματσάκι φρέσκα κρεμμυδάκια, 2 μεγάλα ξερά κρεμμύδια, αλεύρι, 4 αυγά, λάδι, αλάτι

Πλύντε καλά τα κρεμμύδια, φρέσκα και ξερά και κατόπιν κόψτε τα σε μικρά κομμάτια. Τρίψτε τα με αλάτι να βγάλουν τα υγρά τους και ρίξτε τα σε μια βαθιά γαβάθα. Προσθέστε αλεύρι όσο χρειάζεται για να δημιουργηθεί ένα μείγμα σαν κουρκούτι. Έπειτα, βάλτε λάδι σε ένα τηγάνι και αφού το κάψετε, ρίξτε μια ποσότητα από το μείγμα, ώστε να δημιουργηθεί μια λεπτή στρώση. Μόλις ροδίσει από τη μία πλευρά, γυρίστε το από την άλλη. Στο μεταξύ, χτυπήστε σε ένα πιάτο τ' αυγά και αλατίστε τα. Λίγο πριν ολοκληρωθεί το ψήσιμο του μείγματος, περιχύστε το με τα χτυπημένα αυγά. Στη συνέχεια αφήστε το να ψηθεί καλά και το σερβίρετε.

Σελίδα: 37

23 ΛΙΚΕΡ ΑΠΟ ΡΟΔΙ Σε μια επίσκεψή μου, στο Στρυμονικό, η μητέρα μου για να με ευχαριστήσει που πρόσφερε το νέο της λικέρ. Ρόδι μου είπε. Μα κάνεις εσύ λικέρ από ρόδι; την ρώτησα. Την συνταγή την θυμήθηκε από την γιαγιά της, έβαλε την δική της μαεστρία και το μεράκι που δείχνει μέσα στην κουζίνα και το λικεράκι μέσα στο όμορφο μικρό ποτήρι, μοσχομύριζε. Δυνατό!

Υλικά:

Εκτέλεση:

800 γραμμάρια ίσως και λίγο περισσότερο σπόρους ροδιού.

250 γραμμάρια ζάχαρη, αυτοί που το θέλουν πιο γλυκό ας βάλουν 300-400 γραμμάρια 600-700 γραμμάρια ούζο γαρύφαλλο κανέλα

Ανακάτεψε τους σπόρους ροδιού, με την ζάχαρη, το γαρύφαλλο και την κανέλα και τα τοποθέτησε μέσα σε ένα γυάλινο βάζο για 25 ημέρες, αφού το έκλεισε πολύ καλά. Το δοχείο το τοποθέτησε εντός του σπιτιού και σε ζεστό μέρος. Κάπου κάπου το κουνούσε για να διαλυθεί η ζάχαρη, αφού το ρόδι έβγαζε τα ζουμιά του. Μετά τις 25 ημέρες, το φίλτραρε το έβρασε για 5 λεπτά, προσθέτοντας και το τσίπουρο. Γέμισε τα άδεια της μπουκάλια, τα έκλεισε και τα άφησε να ωριμάσει το λικέρ και να κρυώσει φυσικά. Σε λιγότερο από μια βδομάδα ήταν έτοιμο για το σερβίρισμα. Αφού το γεύτηκα, μου είπε ότι άλλες νοικοκυρές βάζουν κονιάκ αντί για ούζο. Καλό και αυτό!

Ροδιές στο Στρυμονικό υπήρχαν πολλές. Κάθε γειτονιά είχε και έναν νοικοκύρη που είχε στην αυλή του. Το δέντρο ήταν γνωστό στην αρχαία Ελλάδα. Ο όμηρος στο έργο του «Οδύσσεια» κάνει αναφορά στη ροδιά. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι το φυτό καλλιεργούνταν στους κήπους του βασιλέα Αλκίνοου.

Σελίδα: 38

24 ΜΕΛΙΤΖΑΝΕΣ ΚΑΙ ΚΟΛΟΚΥΘΑΚΙΑ (ΤΗΓΑΝΗΤΑ) Από τα αγαπημένα φαγητά της τοπικής κουζίνας. Οι περισσότεροι στο Στρυμονικό, τρώγανε τις μελιτζάνες και τα κολοκυθάκια τηγανιτά ως επιδόρπιο! ή ως κολατσό στην δουλειά και ειδικά στα διαλλείματα των αγροτικών ασχολιών, με τυρί φέτα ή λευκό και μπόλικη κόκκινη καυτερή σάλτσα! Υλικά:

Εκτέλεση:

2 μελιτζάνες μεγάλες 4 κολοκυθάκια μεσαίου μεγέθους αλάτι, πιπέρι 2 φλυτζάνια τσαγιού αλεύρι ½ - 1 φλυτζάνι τσαγιού νερό λάδι για το τηγάνισμα

Πλένετε και κόβετε τις μελιτζάνες και τα κολοκυθάκια σε ομοιόμορφες φέτες. Τις αλατίζετε και αφήνετε τις μελιτζάνες να «ξεπικρίσουν» για 1 με 1 ½ ώρα περίπου. Τις ξεπλένετε ( μελιτζάνες) και βάζετε σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίξουν καλά. Αναμιγνύετε το αλεύρι με 1 κουταλάκι αλάτι (περίπου) και λίγο πιπέρι. Ρίχνετε το νερό μέχρι να γίνει ένας πηχτός χυλό. Ζεσταίνετε μπόλικο λάδι και ρίχνετε μέσα μία – μία φέτα μελιτζάνας, ( το ίδιο και τα κολοκυθάκια) αφού πρώτα τις περάσετε από τον χυλό. Τις τηγανίζετε και από τις δυο πλευρές ώσπου να ροδίσουν καλά. Τις βάζετε σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίσει το περιττό λάδι.

Σερβίρονται ζεστές σκέτες, με σάλτσα ντομάτας ή σκορδαλιά. Μπορείτε στο αλεύρι να ρίξετε και μπύρα ή να τηγανιστούν οι μελιτζάνες και τα κολοκυθάκια χωρίς να αλευρωθούν. Μερικές φορές γίνονται ακόμα καλύτερες!

Σελίδα: 39

25 ΜΕΛΙΤΖΑΝΕΣ ΜΕ ΝΤΟΜΑΤΕΣ ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΟ(ΠΛΑΚΙ) Μια ντόπια συνταγή του Στρυμονικού. Θυμάμαι αυτή την συνταγή να την κάνει η μητέρα μου. Αν και αρχικά δεν μου άρεσε γιατί ήταν πολύ απλή και την θεωρούσα κακή συνταγή, εν τούτοις με τον καιρό όχι απλώς την αποδέχτηκα αλλά θεωρώ πως αποτελεί ένα από τα αγαπημένα φαγητά. Απλό, πρόχειρο, γρήγορο και νόστιμο. Υλικά:

Εκτέλεση:

1 κιλό μελιτζάνες φλάσκες, κομμένες σε φέτες 1-2 κρεμμύδια κομμένο φέτες 1 φλυτζάνι ελαιόλαδο 3-4 ντομάτες ώριμες, κομμένες ροδέλες 1 φλυτζάνι ντοματοχυμό ή αραιωμένο ντοματοπολτέ 1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη ( προαιρετικό) λάδι για τηγάνισμα αλάτι, πιπέρι μαιδανός

Κόβετε τις ντομάτες σε ροδέλες και τις αφήνετε να στραγγίσουν. Κόβετε τις μελιτζάνες σε φέτες και τις αφήνετε σε αλατισμένο νερό να «ξεπικρίσουν» για 1 ώρα το πολύ. Τις ξεπλένετε και τις στραγγίζετε Τηγανίζετε ελαφρά τις μελιτζάνες . Τις αφήνετε σε απορροφητικό χαρτί κουζίνας στραγγίξει το λάδι. Κατόπιν τις τοποθετείτε σε σειρά σε ένα μεγάλο ταψί. Βάζετε πάνω τους τις ροδέλες του κρεμμυδιού και της ντομάτας. Αναμειγνύετε το ντοματοχυμό με το λάδι και τη ζάχαρη, περιχύνετε με το μείγμα τις μελιτζάνες και τις ψήνετε στο φούρνο για 15-20' ή για όσο χρειαστεί. Τις βγάζετε από το φούρνο, και εφ΄ όσον το επιθυμείτε τις πασπαλίζετε με μαιδανό. Τρώγονται με φέτα ή συνοδεύονται με γιαούρτι και Αριάνι!

Σελίδα: 40

26 ΜΕΛΙΤΖΑΝΕΣ ΜΕ ΡΕΒΥΘΙΑ Υλικά:

Εκτέλεση:

1 κιλό μελιτζάνες 1 σακουλάκι ρεβύθια, λίγο αλάτι, ντομάτες ώριμες για να τις τρίψετε και να τις ρίξετε ως σάλτσα μέσα στα ρεβύθια λάδι, λίγο πιπέρι.

Από το βράδυ βάζουμε τα ρεβύθια σε χλιαρό νερό με λίγο αλάτι για να φουσκώσουν. Το πρωί τα πλένουμε καλά και μετά τα βάζουμε σε ζεστό νερό να βράσουν με τη ντομάτα, το αλάτι και το λάδι. Μετά τηγανίζουμε τις μελιτζάνες αφού προηγουμένως τις καθαρίσουμε. Βάζουμε τα ρεβύθια σε ένα ταψί και από πάνω αραδιάζουμε τις μελιτζάνες μίαμία. Βάζουμε το ταψί στον φούρνο, στους 1800 για 30-45 λεπτά της ώρας.

Σελίδα: 41

27 ΜΕΛΙΤΖΑΝΕΣ ΣΙΣ ΚΕΜΠΑΠ Υλικά: 10-12 μέτριες μελιτζάνες, 2 κουταλιές αλάτι, 2 κουταλιές βούτυρο, 4-6 πιπεριές πράσινες, 2 κουταλιές λάδι, 1 κιλό μοσχάρι χωρίς κόκκαλο, τεμαχισμένο σε μεσαία κομμάτια 1 κρεμμύδι τριμμένο, 1 κουταλάκι πελτέ ντομάτας, 3 ντομάτες μεσαίες πολτοποιημένες ή ντο ματάκια κονσέρβας, 5-6 ποτήρια νερό, ½ κουταλάκι ρίγανη, 2 σκελίδες σκόρδο τριμμένο, 2 φύλλα δάφνης, ½ κουταλάκι μαύρο πιπέρι σε κόκκους, 1 ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο, 1 κουταλιά αλεύρι.

Εκτέλεση: Κόβουμε τα κοτσάνια από τις μελιτζάνες και καθαρίζουμε τη φλούδα κυκλικά (καθαρίζουμε μία λωρίδα και αφήνουμε μία με τη φλούδα. Όπως η ζέβρα). Τις κόβουμε σε κομμάτια μεγάλα, τις αλατίζουμε και τις αφήνουμε να μείνουν έτσι 1 με 1 ½ ώρα. Κατόπιν τις ξεπλένουμε και τις στραγγίζουμε. Σε τηγάνι τηγανίζουμε στο λάδι τις μελιτζάνες λίγο και μέχρι να ροδίσουν και τις βγάζουμε. Τις εναποθέτουμε σε ένα πιάτο. Καθαρίζουμε τις πιπεριές και τις κόβουμε σε κομμάτια. Ανακατεύουμε σε μία γαβάθα όλα τα μπαχαρικά: τη ρίγανη, το σκόρδο, τη δάφνη, τους κόκκους του πιπεριού και το μαϊντανό και τα αφήνουμε στην άκρη. Σε μια κατσαρόλα σοτάρουμε στο βούτυρο το κρέας μέχρι να ροδίσει. Στη συνέχεια προσθέτουμε το κρεμμύδι και τα αφήνουμε όλα μαζί να σοταρίσουν για ελάχιστα λεπτά. Προσθέτουμε τον πελτέ, τις πολτοποιημένες ντομάτες και το αλεύρι και τα αφήνουμε να βράσουν άλλα 2 λεπτά. Ανακατεύουμε όλα τα υλικά πολύ καλά και προσθέτουμε το αλάτι, το νερό, και τα μπαχαρικά που είχαμε αφήσει στη γαβάθα. Σιγοβράζουμε για 40 λεπτά της ώρας. Βγάζουμε το κρέας από την κατσαρόλα με τρυπητή κουτάλα, παίρνουμε μικρές σούβλες και περνάμε εναλλάξ ένα κομμάτι μελιτζάνα, 2-3 κομματάκια κρέας, ένα κομμάτι πιπεριά και στο τέλος βάζουμε ένα κομμάτι κρέας. Επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία μέχρι να τελειώσουν τα υλικά. Βάζουμε τις σούβλες σε ταψί και τις περιχύνουμε με τη σάλτσα. Σκεπάζουμε το ταψί με αλουμινόχαρτο και ψήνουμε σε μέτριο φούρνο για 35- 45 λεπτά.

Σελίδα: 42

28 ΜΟΥΣΝΙΤΣΚΕΣ ΜΕ ΚΟΚΚΑΛΑ Παρουσιάζουμε ένα περίεργο φαγητό που πλέον δεν μαγειρεύεται από τους ντόπιους του Στρυμονικού Σερρών

Υλικά:

Εκτέλεση:

Μουσνίτσκες*, παστωμένα κόκαλα , 1 κρεμμύδι, λάδι, ρίγανη, 1 κουταλιά σάλτσα.

Από την προηγούμενη ημέρα βάζουμε σε μία κατσαρόλα τα κόκαλα στο νερό να ξαρμυρίσουν και σε άλλη κατσαρόλα τις Μουσνίτσες σε νερό να φουσκώσουν. Την επόμενη μέρα σε μια κατσαρόλα ζεσταίνουμε το λάδι και τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι. Ρίχνουμε τη σάλτσα αραιωμένη σε λίγο νερό και τις μουσνίτσκες να πάρουν μια βράση. Βάζουμε κι άλλο νερό, βάζουμε τα κόκαλα κι αφήνουμε να βράσουν. Λίγο πριν από το τέλος ρίχνουμε τη ρίγανη



Μουσνίτσκες είναι τα πράσινα φασολάκια, που τα περνούσαν σε κλωστή και το αποξήραιναν το καλοκαίρι. Παστωμένα κόκαλα ήταν τα κόκαλα, που έμεναν από το γουρούνι των Χριστουγέννων και παστώνονταν για να συντηρηθούν

Σελίδα: 43

29 ΜΠΛΑΝΟ (ΛΑΧΑΝΟΠΙΤΑ) Οι οικογένειες των Σαρακατσάνων στο Στρυμονικό ήταν λίγες, Οι διατροφικές τους συνήθειες διέφεραν κατά τι από των υπολοίπων. Εκτέλεση: Υλικά: 500 – 600 γρ Καλαμποκάλευρο Χλιαρό νερό ( όσο χρειάζεται) 500 γραμμάρια Φέτα ( κομμένη σε μικρά κομμάτια ή τριμμένη).

1 κιλό λάχανα και διάφορα χόρτα (σπανάκι, τσουκνίδες, φρέσκα κρεμμυδάκια, αντίδια κ.α) .

200 γραμμάρια Ελαιόλαδο ή Βούτυρο.

200- 300 γραμμάρια γιαούρτι πρόβειο. Αλάτι.

Ρίχνετε στο καλαμποκάλευρο χλιαρό νερό και το ζυμώνετε μέχρι να γίνει σφιχτή ζύμη. Την απλώνετε σε βουτυρωμένο ταψί και την στρώνετε ομοιόμορφα. Κόβετε τα λάχανα και τα χόρτα σε πολύ μικρά κομμάτια, προσθέτετε τη φέτα, λίγο ακόμα καλαμποκάλευρο, τα 200 γραμμάρια βούτυρο ή ελαιόλαδο και το αλάτι. Τα ανακατεύετε καλά να γίνουν ένα ομοιογενές μείγμα και τα στρώνετε πάνω από τη ζύμη. Φτιάχνετε ένα χυλό ακόμα από καλαμποκάλευρο, ανακατεύοντας το με το γιαούρτι και λίγο νερό αν χρειαστεί. Το απλώνετε πάνω από τα χόρτα, αλείφετε με το υπόλοιπο βούτυρο ή λάδι στην επιφάνεια και ψήνετε σε μέτριο φούρνο για 1 ώρα περίπου.

Σελίδα: 44

30 ΜΠΟΜΠΟΤΑ Η μπομπότα έχει περάσει στην ιστορία μας ως το ψωμί των φτωχών. Ουσιαστικά είναι ψωμί που παρασκεύαζαν οι Έλληνες από καλαμπόκι, τις δεκαετίες του 30 και 40, όταν η χώρα μας βίωνε ανείπωτη φτώχεια και ειδικότερα κατά την Γερμανική και Ιταλική κατοχή. Υλικά:

Εκτέλεση:

2 κούπες τσαγιού καλαμποκίσιο αλεύρι Αλάτι Λίγο λάδι Ζεματιστό νερό 3-4 κουταλιές ζάχαρη Ένα αυγό

Ανακατεύετε όλα τα υλικά ρίχνοντας σιγά- σιγά το ζεματιστό νερό μέχρι να προκύψει ένα μείγμα υπό τύπου χυλού. Το απλώνετε σε βουτυρωμένο ταψί και ψήνετε στο φούρνο για 45 λεπτά περίπου.

Η Μπομπότα συναντάται σε πολλές εκδοχές. Άλλοι έβαζαν σταφίδες, πρόσθεταν περισσότερη ζάχαρη, έκαναν σιρόπι και το έριχναν μετά τη ψήσιμο στο ταψί και προέκυπτε ένα είδος γλυκού. Προσωπικά δεν την γεύτηκα αλλά σε δύσκολες περιόδους, όταν υπήρχε δυσαρέσκεια για το προσφερόμενο φαγητό στο τραπέζι το όνομα της μπομπότας ως απειλή ακουγότανε!

Σελίδα: 45

31 ΝΙΑΡΙΣΤΑ Δεν ξέρω γιατί έχει ξεχαστεί αυτή η συνταγή. Ο παππούς ο Δημήτρης, σύζυγος της γιαγιάς Πασχαλίνας, μάγειρας στο στρατό, έκαμε αυτή τη συνταγή για πρωινό. Σήμερα με τόσα έτοιμα πρωινά εδέσματα, είναι απίθανο να εκτελείται σε κάποιο σπίτι του Στρυμονικού. Υλικά:

Εκτέλεση:

Αλεύρι Τυρί άσπρο αλμυρό ή τυρί φέτα Αλάτι

Σε ένα ταψί βαθύ βάζουμε αλεύρι και ρίχνουμε σιγά – σιγά νερό, ανακατεύοντας συνεχώς, ώστε να δημιουργηθούν μικρές μπάλες. Όταν γίνουν αρκετές οι μικρές μπάλες από αλεύρι, τις ρίχνουμε μαζί με το τυρί ή την φέτα στην κατσαρόλα, προσθέτοντας αλάτι και ανακατεύουμε μέχρι να πήξει το μείγμα.

Σελίδα: 46

32 ΝΤΟΜΑΤΟΡΥΖΟ ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΟ Δεν είναι άγνωστη η συνταγή ακόμα και σήμερα. Όμως με τόσες άλλες επιλογές δύσκολα παρασκευάζεται από τις νοικοκυρές. Υλικά:

Εκτέλεση:

1 κιλό ώριμες ντομάτες, 4-6 σκελίδες σκόρδο, 1 φλιτζάνι τσαγιού λάδι, ½ κιλό ρύζι, 3 πράσινες πιπεριές ψιλοκομμένες, 1 ματσάκι μαϊντανός ψιλοκομμένος,

Ξεφλουδίζουμε τις ντομάτες και τις ψιλοκόβουμε. Βάζουμε σε μεγάλο ταψί λίγο λάδι με νερό και τοποθετούμε το μισό κιλό από τις ντομάτες. Τις πασπαλίζουμε με αλάτι. πιπέρι, σκόρδο ψιλοκομμένη πιπεριά. Αναμειγνύουμε το ρύζι άβραστο με το μαιδανό. Βάζουμε το μισό ρύζι επάνω στις ντομάτες, ρίχνουμε λίγο λάδι και το σκεπάζουμε με τις μισές από τις υπόλοιπες ντομάτες πού τις πασπαλίζουμε με αλάτι, πιπέρι, σκόρδο και ψιλοκομμένη πιπεριά. Αφήνουμε το Ντοματόρυζο να ψηθεί σκεπασμένο σε μέτριο φούρνο για 45 λεπτά περίπου. Προσέχουμε μήπως χρειαστεί νερό, οπότε προσθέτουμε όσο χρειάζεται.

Σελίδα: 47

33 ΝΤΟΜΑΤΟΡΥΖΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΣΑΡΟΛΑ Υλικά:

Εκτέλεση:

1 φλυτζάνι ελαιόλαδο 1 μεγάλο κρεμμύδι ψιλοκομμένο 4-6 ντομάτες πολτοποιημένες ή κομμένες χωρίς την φλούδα τους σε μικρά κομματάκια 1 ματσάκι μαϊντανός 1 πιπεριά πράσινη κομμένη σε φέτες ή καυτερή εάν θέλετε καυτερό το φαγητό σας.

1 φλυτζάνι ρύζι 1 κουταλάκι αλάτι λίγο μαύρο πιπέρι 4-6 φλυτζάνια νερό βραστό

Σε μια κατσαρόλα σοτάρουμε το κρεμμύδι και κατόπιν ρίχνουμε μέσα τις πολτοποιημένες ντομάτες, τον μαϊντανό, την πιπεριά, το αλάτι και το πιπέρι και αφήνουμε να βράσει σε δυνατή φωτιά ώσπου να πιεί όλα τα υγρά της η ντομάτα. Αμέσως μετά ρίχνουμε μέσα στην κατσαρόλα το βραστό νερό και το ρύζι. Χαμηλώνουμε την φωτιά, ανακατεύουμε και αφήνουμε να βράσει ώσπου να γίνει το ρύζι και σβήνουμε την φωτιά. Το αφήνουμε να …ξεκουραστεί και να χυλώσει.

Η συνταγή …ήρθε στο Στρυμονικό με την εγκατάσταση Μικρασιατών

Σελίδα: 48

34 ΞΕΡΟΨΗΣΤΑ Υλικά:

Εκτέλεση:

5-6 μελιτζάνες, ½ κιλό καρύδια, σκόρδο, λάδι, ξύδι, κόκκινο πιπέρι.

Κάνουμε την διαδικασία που συνηθίζεται στις μελιτζάνες. Τις πλένουμε καλά, τις κόβουμε σε φέτες και τις ζεματάμε. Στη συνέχεια τις αλευρώνουμε και τις τοποθετούμε σε μεγάλο ταψί. Ρίχνουμε από πάνω λάδι και κόκκινο πιπέρι. Τις βάζουμε στο φούρνο και μόλις κοκκινίσουν τις βγάζουμε. Ετοιμάζουμε σκορδαλιά. Βάζουμε σε ένα πιάτο τα καρύδια, το σκόρδο ψιλοκομμένο, το αλάτι, ένα ποτήρι ξύδι και μισό ποτήρι νερό. Περιχύνουμε τη σκορδαλιά πάνω από τις μελιτζάνες και ξαναβάζουμε το ταψί στον φούρνο. Μόλις κοκκινίσει η σκορδαλιά το φαγητό είναι έτοιμο.

Σελίδα: 49

35 ΠΑΠΑΡΑ Εκεί γύρω στην ηλικία των 10 χρόνων, μέσα στην καρδιά της Χούντας δηλαδή, στα δύσκολα χρόνια, όπου ο δρόμος της μετανάστευσης ήταν ανοικτός για πολλές οικογένειες του χωριού, κάποιοι λόγω της εργασίας τους, του μόχθου τους που έπιανε τόπο, είχαν την δυνατότητα να έχουν ένα ποτήρι γάλα στο τραπέζι τους. Ακόμα στη σκέψη μου υπάρχει η σκηνή, όπου ο θείος μου Γιάννης και η γυναίκα του, κτηνοτρόφοι, πολλά πρωινά μας έστρωναν τραπέζι με φρέσκο βρασμένο γάλα και κομμένο ψωμί σε «χαψιές» πασπαλισμένο με ζάχαρη, λίγο πριν ξεκινήσουμε αδέλφια και ξαδέλφια για το Δημοτικό Σχολείο του Στρυμονικού. Υλικά: Γάλα Ψωμί (ξερό ή φρέσκο) φρυγανιά

Εκτέλεση: ή παξιμάδι ή Βράζουμε το γάλα, ή και κρύο και το βάζουμε σε γαβάθα. Ρίχνουμε μέσα μικρές βούκες από ψωμί και το σερβίρουμε. Εάν επιθυμούμε προσθέτουμε ζάχαρη.

Το πιάτο αυτό ήταν και είναι μια διατροφική συνήθεια όλων των λαών της βαλκανικής χερσονήσου. Συνηθίζεται στην Βουλγαρία, Σερβία, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ και Βοσνία. Επίσης παπάρα ονομάζουμε και κάθε ψωμί που βουτάμε σε κάθε είδους σαλάτα, κυρίως την χωριάτικη. Ειδικά το βούτηγμα ψωμιού σε ένα μείγμα από λάδι, ρίγανη, υπόλειμμα ντομάτα και φέτας, είναι ένας υπέροχος γευστικός πειρασμός.

Σελίδα: 50

36 ΠΑΠΟΥΔΑ ΣΟΥΠΑ Η Παπούδα είναι όσπριο με καταγωγή από την Αιθιοπία Στις Σέρρες δεν γνωρίζω πότε έκανε την … Γνωρίζω όμως πολύ καλά ότι ο παππούς μου ο Δημήτρης καλλιεργούσε στα χωράφια του το είδος αυτό του φασολιού πολύ πριν από το 1964. Το φαγητό Παπούδα Σούπα, όπως η φασολάδα αλλά και οι φακές ήταν ιδιαίτερα αγαπητό, όπως και ένα άλλο φαγητό εαυτό της Παπούδας με Τζιεροσσαρμά. Εικάζω ότι η Παπούδα ήρθε στο Στρυμονικό από την περιοχή της Καρατζόβας, που πιθανόν να αποτέλεσε σταθμό στην μετακίνηση των πρώτων κατοίκων του Στρυμονικού από την Δυτική Μακεδονία ως το όρος Σιβρί. Υλικά:

Εκτέλεση:

300 γραμμάρια Παπούδα 2-4 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο 1 μέτριο κρεμμύδι 2 καρότα Σέλινο 2 φύλλα δάφνης 1 πρέζα μπούκοβο 1 κονσέρβα ντοματάκια 1 κύβο λαχανικών λιωμένο σε 1-1/2 λίτρα νερού 1 κουταλάκι αλάτι

Βάζουμε την Παπούδα μέσα σε κατσαρόλα με κρύο νερό από την προηγούμενη για να φουσκώσει και να μαλακώσει. Κόβουμε το κρεμμύδι και το ρίχνουμε στην κατσαρόλα μαζί με το ελαιόλαδο. Καθαρίζουμε και κόβουμε σε μικρές φέτες τα καρότα και το σέλινο. Ρίχνουμε το καρότο και το σέλινο στην κατσαρόλα και σοτάρουμε περίπου για 5 λεπτά μέχρι να μαλακώσουν. Ρίχνουμε και τα υπόλοιπα υλικά και ανακατεύουμε. Προσθέτουμε την Παπούδα και τον ζωμό των λαχανικών. Βράζουμε το φαγητό μας για 1 ώρα περίπου. Προσθέτουμε αλάτι.

Σελίδα: 51

37 ΠΑΤΑΤΕΣ ΜΕ ΛΕΜΟΝΙ Είναι οι λεμονάτες πατάτες στον φούρνο σε ποντιακή … έκδοση. Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι οι Πόντιοι δανείστηκαν αυτή την συνταγή από τους ντόπιους οι οποίοι την έφτιαχναν κατά κόρον λόγω του φτηνού κόστους.

Υλικά:

Εκτέλεση:

1 κιλά πατάτες, 1 ποτήρι λάδι, 1 κουταλιά βούτυρο, 2 κουταλιές χυμό λεμονιού, ½ κουταλάκι ρίγανη, 2 ποτήρια νερό ζεστό, αλάτι, πιπέρι.

Παίρνουμε τις πατάτες, τις καθαρίζουμε και τις κόβουμε σε φέτες. Τις βάζουμε με το λάδι να ροδίσουν. Μετά ρίχνουμε το νερό, τ' αλάτι, το πιπέρι, τη ρίγανη, το χυμό λεμονιού, το βούτυρο. Τ' ανακατεύουμε και τ' αφήνουμε να ψηθούν σε σιγανή φωτιά, μέχρι να απορροφήσουν

Σελίδα: 52

38 ΠΑΤΑΤΟΠΡΑΣΟΠΙΤΑ (ΠΙΤΑ ΜΕ ΠΑΤΑΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΣΑ) Υλικά:

Εκτέλεση:

10 χωριάτικα φύλλα 1 κιλό πατάτες 3/4 φλιτζανιού λάδι (ελαιόλαδο) και λάδι για το άλειμμα των φύλλων 2 πράσα, ψιλοκομμένα και τρυφερά 1 κρεμμύδι, ψιλοκομμένο 1φλιτζάνι φέτα, τριμμένη 1 φλιτζάνι αλεύρι 2 αυγά, αλάτι, πιπέρι άσπρο.

Καθαρίζετε και πλένετε καλά τις πατάτες και τις κόβετε σε λεπτές φέτες. Προσθέτετε το πράσο, το κρεμμύδι, αλάτι, πιπέρι άσπρο, κατόπιν τη φέτα, τα αυγά, 1 φλιτζάνι τσαγιού αλεύρι και 3/4 φλιτζανιού λάδι. Τα ανακατεύετε όλα καλά. Ανοίγετε τα μισά φύλλα, και τα στρώνετε σε μεγάλο ταψί, ρίχνοντας αρκετό λάδι ανάμεσα τους. Ρίχνετε τη γέμιση και από πάνω στρώνετε τα υπόλοιπα φύλλα, αφού τα αλείψετε κι αυτά με λάδι. Την αλείφετε με λάδι, χαράζετε την πίτα σε κομμάτια και την ψήνετε σε μέτριο φούρνο για 1 περίπου ώρα.

Σελίδα: 53

39

ΠΡΑΣΟ ΤΗΓΑΝΗΤΟ ΜΕ ΑΥΓΑ Δεν ξέρω γιατί έχει ξεχαστεί αυτή η συνταγή. Ο παππούς ο Δημήτρης, σύζυγος της γιαγιάς Πασχαλίνας, μάγειρας στο στρατό, έκαμε αυτή τη συνταγή για πρωινό. Εκτέλεση: Υλικά: 2 πράσα μεγάλα, 4 αυγά, λάδι, Αλάτι, Κόκκινο πιπέρι.

Κόβουμε σε μικρές ροδέλες τα πράσα και τα ρίχνουμε σε λάδι που ήδη έχει κάψει. Όταν μαλακώσουν, σπάμε μέσα τα αυγά (προσοχή δεν τα χτυπάμε σε πιάτο όπως την ομελέτα) και ανακατεύουμε μέχρι να ψηθούν. Αλατοπιπερώνουμε και σερβίρουμε.

Ανάλογα με τα άτομα που θα παρακαθίσουν στο τραπέζι, αυξάνουμε και τα υλικά.

Σελίδα: 54

40

ΣΑΡΑΙ Υλικά:

Εκτέλεση:

250 γραμμάρια ψιλό σιμιγδάλι 250 γραμμάρια χοντρό σιμιγδάλι 400 γραμμάρια λιωμένο βούτυρο 5 μεγάλα φύλλα για γλυκά 3 φλυτζάνια ζάχαρη 4 φλυτζάνια νερό

Ανακατεύουμε τα δύο είδη σιμιγδάλι με τα 250 γραμμάρια βούτυρο. και τα καβουρντίζουμε για 10 λεπτά. Απλώνουμε το ένα φύλλο, το αλείφουμε με βούτυρο και τοποθετούμε το 1/5 του μείγματος που κάναμε με τα σιμιγδάλια. Το τυλίγουμε και το κόβουμε σε διαγώνιες ροδέλες. Έτσι κάνουμε και με τα υπόλοιπα φύλλα. Αλείφουμε με βούτυρο ένα ταψί και τοποθετούμε επιμελώς τα κομμάτια του γλυκού που ετοιμάσαμε. Το ψήνουμε περίπου για 1 ώρα σε φούρνο που τον προθερμάναμε. Τα απλώνουμε σε αλειμμένο με βούτυρο ταψί. Τα ψήνουμε για 1 ώρα σε καλά προ θερμασμένο φούρνο. Τέλος ετοιμάζουμε σιρόπι, το ρίχνουμε και το αφήνουμε να …ησυχάσει.

Σελίδα: 55

41

ΣΟΥΣΑΜΟΠΙΤΑ Η Σουσαμόπιτα είναι ίσως η πίτα που παρακαλούσαμε να φτιάξει η μαμά και η γιαγιά όταν ήμασταν παιδιά στα φτωχικά χρόνια των δεκαετιών 70 -80. Θυμάμαι ότι μύριζε σουσάμι όλη η γειτονιά κυρίως τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Η κανέλλα και τα γαρύφαλλα (ένα στο κέντρο κάθε κομματιού) δίνανε το Κωνσταντινουπολίτικο άρωμά τους και ευωδίαζε ο τόπος....Την πίτα αυτή την γνώρισα ως πίτα Θρακιωτών αλλά έχω την αίσθηση ότι την συνήθιζαν και οι ντόπιοι Σερραίοι τόσο στο Στρυμονικό όσο και στην περιοχή της Νιγρίτας, της Ηράκλειας κτλ. Υλικά: Εκτέλεση: Για την γέμιση: Πλένουμε πολύ καλά το σουσάμι, το 2 κιλά σουσάμι αφήνουμε να στεγνώσει, το ψήνουμε σε 1/2 κιλό καρυδόψιχα κοπανισμένη μέτριο φούρνο μέχρι να …ξανθίσει και κανέλα τριμμένη πριν κρυώσει καλά το κοπανίζουμε στο γαρύφαλλα τριμμένα γουδί για να σπάσει. Βάζουμε σε μία 1 κούπα ζάχαρη λεκάνη το σουσάμι, προσθέτουμε τα Για το φύλλο: υπόλοιπα υλικά που προορίζονται για την 1 1/2 κιλό φύλλα γέμιση και τα ανακατεύουμε καλά.

1/2 κιλό σησαμέλαιο Στη συνέχεια, λαδώνουμε ένα ταψί, Για το σιρόπι: στρώνουμε τρία φύλλα και καλύπτουμε 2 κιλά ζάχαρη με μία στρώση από την γέμισή μας.

6 ποτήρια νερό Βάζουμε στην συνέχεια ένα φύλλο, μία 1 κομμάτι κανέλα στρώση γέμιση, ένα φύλλο μια στρώση 3 γαρύφαλλα γέμιση και συνεχίζουμε μέχρι να τελειώσει η γέμισή μας. Από πάνω βάζουμε τρία φύλλα. Τρία φύλλα κάτω στη βάση δηλαδή, στη μέση η γέμιση ανά ένα φύλλο και στο πάνω μέρος πάλι τρία φύλλα. Κόβουμε την πίτα μας με κοφτερό μαχαίρι σε ρόμβους, καίμε το λάδι σε ένα τηγάνι και ρίχνουμε από μία κουταλιά πάνω σε κάθε ρόμβο. Ψήνουμε την πίτα μας σε μέτριο φούρνο μέχρι να ροδίσει. Σιρόπι: Σε μία κατσαρόλα ρίχνουμε το νερό, την ζάχαρη, την κανέλα και τα γαρίφαλα και αφήνουμε να βράσουν σε δυνατή φωτιά προσέχοντας να μην δέσει πολύ το σιρόπι μας. Αφήνουμε το σιρόπι να γίνει χλιαρό, το ρίχνουμε πάνω στην πίτα μας ενώ ακόμη είναι ζεστή και αφήνουμε να μουσκέψει καλά.

Σελίδα: 56

42 ΣΠΑΝΑΚΟΠΙΤΑ (ΘΡΑΚΙΩΤΙΚΗ) Υλικά:

Εκτέλεση:

1 κιλό σπανάκι 1 κρεμμύδι ξερό 1 ματσάκι άνηθο 600 γρ. φέτα την οποία τρίβουμε σε μικρά κομμάτια με το χέρι λίγο αλάτι, πιπέρι.

1 κούπα λάδι. φύλλο σπιτικό ( 8 φύλλα τουλάχιστον)

και αρχίζοντας πλένουμε το σπανάκι. Τα αλατίζουμε και τα πιέζουμε μέχρι να ...μαραθούν. Τα στύβουμε καλά μέχρι να βγούν τα υγρά τους και τα βάζουμε μέσα σε ένα ταψί. Ρίχνουμε μέσα τον άνηθο, τη φέτα, το λάδι, λίγο πιπέρι και ανακατεύουμε να ........ενωθούν τα υλικά. ( όσο είναι δυνατόν) Λαδώνουμε ενα άλλο ταψί, στρώνουμε στην βάση δύο φύλλα και απλώνουμε λίγη γέμιση. Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία για τέσσερα φύλλα . Την σκεπάζουμε με άλλα δύο λεπτά φύλλα. Επειδή όμως πάντα η κυρία Νεραντζούλα πειραματιζότανε.....άλλες φορές τσιγάριζε πρώτα το κρεμμύδι και το σπανάκι, το άφηνε να βράσει ελάχιστα, το έβαζε να στραγγίξει από τα νερά του στο σουρωτήρι, μετά το ανακάτευε με τα υπόλοιπα υλικά, ώστε να δέσουν μεταξύ τους και ύστερα άρχιζε τις στρώσεις. Το αποτέλεσμα πάντα την δικαίωνε. Την ψήνουμε σε ξυλόσομπα ή σε φούρνο ....μέχρι να ξεροψηθεί. Τώρα στον φούρνο της σύγχρονης νοικοκυράς, μάλλον για 45 λεπτά στους 200 βαθμούς.

Σελίδα: 57

43 ΣΤΡΑΠΑΤΣΑΔΑ Φυσικά και δεν αποτελεί συνταγή που συναντάται μόνο στο .......Στρυμονικό, αλλά σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ελλάδας. Αποτελεί ένα από τα φαγητά των...φτωχών και όπως και η πίτσα ξεκίνησε το πιθανότερο, από την Ιταλία και μέσω των Επτανήσων εξαπλώθηκε στην Πελοπόννησο, στην Ήπειρο και στην ύστερα στην υπόλοιπη Ελλάδα. Μην ξεχνάμε ότι οι πρώτοι κάτοικοι του Στρυμονικού προήλθαν από την Ήπειρο (περιοχή Καρατζόβας, πλησίον του Μετσόβου). Εκτέλεση: Υλικά: 2 μεγάλες και ώριμες ντομάτες Τρίβουμε τις ντομάτες και τις βάζουμε 100 με 150 gr φέτα στην κατσαρόλα ή σε βαθύ τηγάνι με λάδι 4 αυγά ανακατεύοντας συχνά για να μην μας αλάτι κολλήσουν μέχρι να αρχίσουν να βράζουν. Όσο οι ντομάτες βράζουν στο...ζουμί τους, άλλες νοικοκυρές προσθέτουνε και εμείς έχουμε τρίψει το τυρί και έχουμε πράσινη πιπεριά, κρεμμύδι κομμένο χτυπήσει τα αυγά, όπως περίπου στην αλλά και πιπέρι. ομελέτα, αν και ορισμένες νοικοκυρές απλώς τα χτυπάνε μία- δύο φορές να διαλυθούν και σταματάνε. Ρίχνουμε τη φέτα, ανακατεύουμε και στη συνέχεια ρίχνουμε και τα αυγά. Ανακατεύουμε συνεχώς μέχρι να πήξουν τα αυγά και να δέσουν κάπως τα υλικά. Στραπατσάδα ονομάζεται το φαγητό που τα κύρια συστατικά του είναι: ντομάτα, φέτα και αυγά. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι το χρώμα που προσδίδει η ντομάτα και φυσικά η νοστιμιά της φέτας. Σε πολλά μέρη είναι γνωστή και με το όνομα Καγιανάς 'η γκαικανάς. Το όνομά της προέρχεται από την ιταλική λέξη strapazzare που σημαίνει: ""κακομεταχειρίζομαι"" ""κόβω μικρά κομματάκια""

Σελίδα: 58

44

ΤΡΑΧΑΝΑΣ Όπως και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, έτσι και στο χωριό μου το Στρυμονικό, σε τακτά χρονικά διαστήματα απλώναμε… τραχανά. Μπορεί βέβαια, το άπλωμα του τραχανά, να έχει παραμείνει και ως λαϊκή έκφραση, που αναφέρεται σε κάποιον που αργοπορεί χαρακτηριστικά, εκεί όμως στην Κοινότητα του Στρυμονικού, όσο θυμάμαι τις κυρίες Κούλα, Νεραντζούλα, Μαρίκα, Άννα (που όταν γράφονται αυτές οι γραμμές, μας κοιτά από άλλον ουρανό) τόσο σκέφτομαι ότι η λαϊκή έκφραση δεν αναφερότανε σε αυτές. Ταχύτατες με όρεξη για δουλειά και ειδικά παρασκευή του τραχανά. Ποιος δεν θυμάται στο Στρυμονικό, στα παιδικά μας χρόνια κάποια γιαγιά με μαύρη μαντίλα και ποδιά, να απλώνει τον τραχανά στο χωριό ή τη ταλαιπωρημένη μαμά να μας κυνηγάει να ρουφήξουμε δυο – τρεις κουταλιές από την τραχανόσουπα, που εκτός από υγιεινή, είναι ιδανική για τις κρύες ημέρες του χειμώνα. Ο τραχανάς είναι ένα ζυμαρικό φτιαγμένο από αλεύρι, γάλα και αυγά και έχει σχήμα κοκκώδες και ακανόνιστο. Υπάρχει σε διάφορες ποικιλίες, ξινός και γλυκός, χοντρός και ψιλός. Κατά την παρασκευή του, το τελευταίο στάδιο είναι το στέγνωμά του. Για να γίνει αυτό, ο τραχανάς απλώνεται σε μέγιστη δυνατή επιφάνεια, για τουλάχιστον μία εβδομάδα. Οι νοικοκυρές του Στρυμονικού ξεκινούσαν την προετοιμασία του τραχανά, τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού, για να στεγνώσει, να συσκευαστεί και να είναι έτοιμος για τον χειμώνα, που θα έρχονταν. Η μεγάλη διάρκεια της ζωής του ήταν και είναι το βασικό πλεονέκτημα του τραχανά, και του έδινε αλλά και του δίνει μια θέση ανάμεσα στα παραδοσιακά παρασκευάσματα στην κουζίνα. Θυμάμαι τα κρύα βράδια του χειμώνα στο χωριό, που ανάμεσα στις άλλες σούπες την πρώτη θέση κατείχε ο τραχανάς. Συνοδευότανε από τυρί, ψωμί ,ελιές. Κόβαμε το ψωμί σε μπουκιές, ή χάπκες ή χαψιές, γεμίζαμε το πιάτο με τραχανόζουμο, τραχανόσουπα και ηρεμούσαμε. Άλλες φορές, ήταν που γευόμασταν τα πολύ νόστιμα φαγητά, όπως τραχανά με κοτόπουλο ή τραχανά με κρέας. Εκτέλεση: Σε κατσαρόλα, ρίχνουμε 1-2 φλυτζάνια τραχανά, κύβο λαχανικών, ή κύβο βοδινό ή κοτόπουλου και το αφήνουμε να βράσει περίπου 40-45 λεπτά σε σιγανή φωτιά. Σερβίρεται ο τραχανάς ζεστός με φρυγανισμένα ψωμάκια ή φέτες ψωμιού πασπαλισμένες με ελαιόλαδο και ρίγανη. Ορισμένες νοικοκυρές, ξεκινούσαν το μαγείρεμα του τραχανά σοτάροντας ψιλοκομμένο κρεμμύδι.

Σελίδα: 59

45

ΤΡΑΧΑΝΑΣ ΜΕ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ Υλικά:

Εκτέλεση:

1 κοτόπουλο 1 κούπα ξινός τραχανάς 1 μικρό κρεμμύδι ξερό ψιλοκομμένο φρέσκια τριμμένη ντομάτα ελαιόλαδο πάπρικα αλάτι πιπέρι

Μουλιάζετε τον τραχανά σε ένα μπολ με 2-3 νερό. Τσιγαρίζετε το κρεμμύδι, αφού το έχετε ψιλοκόψει σε ελαιόλαδο, μέσα σε κατσαρόλα. Στη συνέχεια ρίχνετε το κοτόπουλο κομμένο σε μερίδες και το αφήνετε μέχρι να …πάρει χρώμα. Προσθέτετε το αλάτι, το πιπέρι, την πάπρικα και την τομάτα ανακατεύετε για μερικά λεπτά ακόμα. Τέλος ρίχνετε τον τραχανά και αφήνετε σε σιγανή φωτιά να βράσουν όλα τα υλικά για 35-40 λεπτά της ώρας, προσθέτοντας το απαραίτητο νερό.

Σελίδα: 60

46

ΤΣΙΓΑΡΙΔΕΣ Έβλεπα τον παππού μου να τις κάνει και πάντα αναρωτιόμουνα εάν κατάφερνα και εγώ κάποτε να τις κάνω. Δυστυχώς μέχρι στιγμής, αυτό το υπέροχο έδεσμα, δεν κατόρθωσα να το μαγειρέψω, είτε λόγω δουλειάς, είτε λόγω ...χώρου. Γιατί όπως και να το κάνουμε η δημιουργία της Τσιγαρίδας, χρειάζεται αυλή, απλωσιά, καζάνι και ξύλα. Που να βρεις όλη αυτή την άνεση στις πόλεις που γυρνούσα (λόγω επαγγέλματος) για να διαπιστώσεις ότι οι Τσιγαρίδες του παππού, δεν ήταν μια εύκολη διαδικασία μαγειρέματος. Η παρασκευή Τσιγαρίδων ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της τελετουργίας του σφαξίματος του γουρουνιού στο Στρυμονικό τις ημέρες των Χριστουγέννων. Ένα έθιμο που ελάχιστοι τηρούν στις μέρες μας. Απαραίτητη λοιπόν προϋπόθεση για τις Τσιγαρίδες η ύπαρξη χοιρινού κρέατος, άρα η ύπαρξη ενός γουρουνιού, που θα οδηγηθεί (χωρίς κλάματα) στην λαιμητόμο. Αφού σφαχτεί το γουρούνι, κόβουμε το λίπος σε μεγάλα κομμάτια μεγέθους παλάμης ή μισής παλάμης και τα τοποθετούμε σε ένα μεγάλο τσίγκινο καζάνι. Θα θυμάστε πιστεύω εκείνα τα μεγάλα καζάνια που κάθε καλή Στρυμονικιώτισσα νοικοκυρά είχε στο χαγιάτι και στην αυλή της. Στην συνέχεια λιώνουμε αλάτι σε ζεστό ή καυτό νερό και περιχύνουμε το λίπος. Γεμίζουμε το καζάνι με νερό και το τοποθετούμε πάνω σε φωτιά που ανάψαμε με ξύλα. Ανακατεύουμε συνεχώς μέχρι το λίπος να αφρίσει. Αφαιρούμε αρκετό λίπος- αφρό και αφήνουμε το υπόλοιπο να μαγειρευτεί μέχρι οι Τσιγαρίδες να πάρουν εκείνο το υπέροχο χρώμα και την μοναδική γεύση. Ορισμένοι σβήνανε τις Τσιγαρίδες με κρασί. Αυτό έκανε και ο παππούς μου. Η μητέρα μου θυμάμαι ότι τηγάνιζε τις λουρίδες λίπος σε τσιγαριστό λάδι, ενώ ο παππούς δίνοντας και μια άλλη διάσταση στο λίπος, τις έψηνε πάνω σε κάρβουνα. Μοναδικός μεζές, μαζί με τις συκωταριές πάνω στα κάρβουνα. Οι νοικοκυρές σερβίριζαν στην ομάδα των ανδρών που έσφαξε το γουρούνι μεζέδες και κόκκινο καλό κρασί. Αλησμόνητες ημέρες.

Σελίδα: 61

47 ΤΣΙΓΕΡΟΣΑΡΜΑΣ Ένα νοστιμότατο φαγητό που το τρώμε στο Στρυμονικό το Πάσχα. Το έφεραν μαζί τους οι Θρακιώτες κάτοικοι του χωριού από την Ανατολική Θράκη μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών. Συνοδεύεται με λευκό κρασί.

Υλικά:

Εκτέλεση:

1 συκωταριά αρνίσια 4 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο 2 σκέπες αρνίσιες 1 ματσάκι ψιλοκομμένα φρέσκα κρεμμυδάκια 2 ξερά κρεμμύδια ψιλοκομμένα ½ ματσάκι δυόσμο ψιλοκομμένο ½ ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο ½ ματσάκι άνηθο ψιλοκομμένο ½ φλυτζάνι τσαγιού ρύζι 2 αυγά αλάτι, πιπέρι, ρίγανη

Πλένουμε καλά τη συκωταριά. Τη βράζουμε για δέκα λεπτά περίπου και στη συνέχεια την κόβουμε σε μικρά κομματάκια . Σε μία κατσαρόλα βάζουμε το λάδι, και σοτάρουμε το ξερό κρεμμύδι μέχρι να μαραθεί. Προσθέτουμε το φρέσκο κρεμμυδάκι. Στη συνέχεια ρίχνουμε μέσα τη συκωταριά, τη σοτάρουμε, ρίχνουμε το ρύζι, ανακατεύουμε συνεχώς, προσθέτοντας λίγο ζεστό νερό και όλα τα μυρωδικά. Αφού κρυώσει σπάμε μέσα ένα αυγό για να δέσει καλύτερα το ρύζι. Πλένουμε καλά τη σκέπη με χλιαρό νερό και ξύδι. Γεμίζουμε τα κομμάτια της σκέπης με το μίγμα των συκωτιών, σχηματίζοντας στρογγυλούς τζιγερο - σαρμάδες. Για να πάρουμε στρόγγυλο σχήμα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα μπολάκι, και να κλείνουμε την κάθε σκέπη. Τοποθετούμε τους τζιγεροσαρμάδες σε ένα ταψί και τους αλείφουμε με ένα χτυπημένο αυγό, λίγη πάπρικα (προεραιτικά). Ψήνουμε στους 180 βαθμούς μέχρι να πάρουν ένα ρόδινο χρώμα. Σερβίρονται ζεστοί.

Σελίδα: 62

48

ΤΥΡΟΠΙΤΤΑ (ΒΛΑΧΙΚΗ) Την παρακάτω συνταγή μας την έστειλε η Κυρία Ελένη ........από το Στρυμονικό, βλάχα στην καταγωγή και την ευχαριστούμε ! Υλικά:

Εκτέλεση:

500 - 600 γραμμάρια φέτα ή μυζήθρα (τι στο καλό τυρόπιτα θα κάνουμε!)

300 -400 γραμμάρια άσπρο τυρί 3 ή 4 φλυτζάνια αλεύρι ( του τσαγιού) 2 - 3 αυγά Ρίγανη, αλάτι , πιπέρι

Σπάζουμε τα τυριά σε πολύ μικρά κομμάτια και τα ανακατεύουμε Σε ένα βαθύ πιάτο, χτυπάμε τα αυγά, και ρίχνουμε λίγο αλάτι και πιπέρι (πως κάνουμε ομελέτα) Σε ένα άλλο βαθύ μπολ ανακατεύουμε τα «σπασμένα αυγά» αλεύρι και νερό ώστε να παραχθεί ένας χυλός, όχι πολύ ρευστός (να κολλάει!!!) Σε ένα ταψί , απλώνουμε τον χυλό, ρίχνουμε τα τυριά από πάνω και την ψήνουμε μέχρι η πίτα να ροδοκοκκινίσει (από την κάψα της!) Όταν την βγάλουμε ως Έλληνες ρίχνουμε και την ριγανίτσα.

Σελίδα: 63

49

ΦΑΣΟΛΑΔΑ ΜΕ ΛΟΥΚΑΝΙΚΑ Υλικά:

Εκτέλεση:

750 γραμμάρια φασόλια μέτρια 2-3 καρότα σε λεπτές φέτες 1 μεγάλο κρεμμύδι ψιλοκομμένο 1 καυτερή πιπεριά 1 κούπα τσαγιού σέλινο ψιλοκομμένο 1 φλυτζάνι καφέ ελαιόλαδο 2 – 3 κουταλιές σούπας σάλτσα ντομάτα ή 1 κουτάλι σούπας τοματο - πελτέ 1 κουταλάκι γλυκού κόκκινο πιπέρι Αλάτι Χωριάτικα λουκάνικα (προτιμήστε αυτά με πράσο)

Από την προηγούμενη ημέρα μουλιάζουμε τα φασόλια. Τα βάζουμε σε κατσαρόλα και αρχίζουμε να τα βράζουμε σε σιγανή φωτιά. Ρίχνουμε το πρώτο νερό. Τα βάζουμε εκ νέου σε ζεστό νερό και συνεχίζουμε να τα βράζουμε. Κόβουμε τα λαχανικά σε μικρά κομμάτια. Τα προσθέτουμε στα φασόλια που βράζουν. Προσθέτουμε νερό εάν χρειαστεί. Αλατίζουμε, προσθέτουμε και τη σάλτσα ή τον πελτέ και το καυτερό πιπέρι. Συνεχίζουμε το βράσιμο μέχρι να χυλώσει το φαγητό. Σε ένα τηγάνι σοτάρουμε (τηγανίζουμε ελαφρά) τα λουκάνικα κομμένα σε ροδέλες. Η φασολάδα σερβίρετε κατά βάση ζεστή. Τα λουκάνικα προθέτονται είτε στο πιάτο της φασολάδας (εντός) είτε σε ξεχωριστό πιάτο και τρώγονται συγχρόνως. Το ίδιο φαγητό μπορεί να γίνει με φασόλια χονδρά στο φούρνο.

Σελίδα: 64

50 ΦΑΣΟΛΙΑ ΜΕ ΛΑΧΑΝΟ ΤΟΥΡΣΙ Υλικά:

Εκτέλεση:

1 κιλό περίπου φασόλια μέτρια Αρκετό λάχανο τουρσί ψιλοκομμένο 1 κρεμμύδι τριμμένο στον τρίφτη 2 καρότα κομμένα σε ροδέλες 1 φλιτζάνι αποφλοιωμένα ψιλοκομμένα ντοματάκια 1 φλιτζάνι τοματοπολτέ 1-2 φλιτζάνια λάδι αλάτι 1 κουταλάκι του γλυκού κόκκινο πιπέρι ή μία κόκκινη καυτερή πιπεριά. Σέλινο

Από την προηγούμενη ημέρα μουλιάζουμε τα φασόλια. Τα βάζουμε σε κατσαρόλα και αρχίζουμε να τα βράζουμε σε σιγανή φωτιά. Ρίχνουμε το πρώτο νερό. Τα βάζουμε εκ νέου σε ζεστό νερό και συνεχίζουμε να τα βράζουμε. Αφού βράσουν προσθέτουμε το κρεμμύδι, τα καρότα, το λάδι, το σέλινο , το αλάτι και τα αφήνουμε να βράσουνε όλα μαζί. Όταν αρχίσουν να χυλώνουν ρίχνουμε τη ντομάτα και τον πελτέ και προσθέτουμε το λάχανο τουρσί. Τα αφήνουμε να βράσουν ως που να χυλώσουν. Λίγο πριν τα κατεβάσουμε προσθέτουμε το κόκκινο πιπέρι ή κόκκινη καυτερή πιπεριά.

Σελίδα: 65

51

ΦΕΤΕΣ ΜΕ ΟΥΡΔΑ! Υλικά:

Εκτέλεση:

Χωριάτικο ψωμί σε φέτες Ούρδα (Μυζήθρα)

Αλείψτε φέτες ψωμί με ούρδα (μυζήθρα) και ψήστε τις πάνω σε κάρβουνα ή στη σκάρα του φούρνου. ή ψήστε πρώτα τις φέτες πάνω στη σχάρα ή στα κάρβουνα ή σε μεγάλο ταψί στον φούρνο και απλώστε επάνω την μυζήθρα!

Οι φέτες με ούρδα προσφέρονταν στα παιδιά και ως δεκατιανό ή απογευματινό γεύμα

52 Σελίδα: 66

ΧΑΡΤΑΛΑΤΣΙΑ Υλικά:

Εκτέλεση:

Γιαούρτι υλιστόν* 2 αυγά, φρέσκο βούτυρο (αγελάδας), αλάτι, λάδι.

Βάλτε σε μία λεκάνη αραιωμένο το γιαούρτι υλιστόν*, τ' αυγά, λίγο αλάτι και αλεύρι όσο σηκώνει και ζυμώστε τα. Όταν η ζύμη δεν κολλά στα χέρια μας, είναι έτοιμη. Αφήστε τη για περίπου 15 λεπτά κι έπειτα κόψτε τη σε μπάλες, στο μέγεθος μικρού πορτοκαλιού. Ανοίξτε φύλλα ζύμης στις διαστάσεις ενός τηγανιού, με πάχος μισό δάχτυλο. Στη συνέχεια κάψτε καλά αρκετό λάδι στο τηγάνι και τηγανίστε τα φύλλα, ένα - ένα, σε μέτρια φωτιά. Αφήστε να ροδίσουν καλά και από τις δύο πλευρές. Έπειτα, τοποθετήστε τα στην πιατέλα με τον εξής τρόπο: μόλις γίνει το ένα χαρταλάτσ' (φύλλο), αλείψτε το με βούτυρο και από τις δύο πλευρές και βάλτε το σε πιατέλα. Κάντε το ίδιο με το δεύτερο, τοποθετώντας το πάνω από το πρώτο. Συνεχίστε έτσι, ώσπου να γίνουν όλα τα φύλλα. Τρώγονται ζεστά, αλλά και κρύα, σκέτα ή με γιαούρτι.

*Το Υλιστόν είναι το καλά στραγγισμένο γιαούρτι, το οποίο τρώγεται είτε αραιωμένο με νερό είτε όπως είναι. Μπορείτε να το βρείτε στα καταστήματα τροφίμων. Εάν δεν έχετε Υλιστόν για τα Χαρταλάτσια, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στραγγιστό γιαούρτι, ανακατεμένο με λίγο απλό γιαούρτι, για να είναι λίγο ρευστό.

53 Σελίδα: 67

ΧΑΨΟΤΗΓΑΝΟΝ Εκτέλεση: Υλικά: παστοί γάβροι (χαψιά), αλεύρι καλαμποκίσιο ή σταρένιο, (αλεύρι για όλες τις χρήσεις) αυγά, μαϊντανός ψιλοκομμένος λάδι.

Καθαρίστε από τα αγκάθια και το αλάτι τα χαψία (γάβρους). Αφού τους πλύνετε καλά τους κόβετε σε μικρά κομματάκια. Βάζετε όλα τα υλικά (τους ψιλοκομμένους γάβρους, τ' αυγά, τον ψιλοκομμένο μαϊντανό, το αλεύρι) σε μια γαβάθα και προσθέτετε νερό τόσο, όσο να δημιουργηθεί ένα κουρκούτι λίγο ρευστό, και ανακατέψτε καλά. Κατόπιν, κάψτε σε ένα τηγάνι λάδι και ρίξτε μ' ένα κουτάλι όση ποσότητα από το μείγμα χρειάζεται για να καλυφθεί η επιφάνεια του τηγανιού. Το Χαψοτήγανο πρέπει να είναι σχετικά λεπτό, γιατί διαφορετικά δε θα ψηθεί σωστά. Μόλις ροδίσει καλά από τη μία πλευρά, γυρίστε το από την άλλη. Επαναλάβατε τη διαδικασία, μέχρι να τελειώσει το μείγμα.

54 Σελίδα: 68

ΧΛΙΩ Υλικά:

Εκτέλεση:

Αλεύρι Καλαμποκίσιο Τυρί

Σε μια κατσαρόλα βράζουμε νερό και ρίχνουμε σιγά – σιγά αλεύρι καλαμποκιού και το ανακατεύουμε. Στη συνέχεια ρίχνουμε μπόλικο τυρί μέχρι να πήξει. Τρώγεται ζεστό.

Σελίδα: 69

55

ΧΟΙΡΙΝΟ ΜΕ ΛΑΧΑΝΟ Υλικά:

Εκτέλεση:

1 μεγάλο λάχανο, 1 μεγάλο κρεμμύδι, 1 κουταλιά σάλτσα ή τοματοπελτέ, λάδι, 1 κιλό χοιρινό σε κομμάτια , αλάτι, πιπέρι.

Σε κατσαρόλα ζεσταίνουμε το λάδι και ρίχνουμε τα κρεμμύδια μαζί με το λάχανο κομμένο σε λωρίδες. Ανακατεύουμε συνέχεια μέχρι να μαλακώσει το λάχανο. Τότε ρίχνουμε τη σάλτσα αραιωμένη σε 1 ποτήρι νερό, ρίχνουμε και τα κομμάτια το κρέας κι αφήνουμε να σιγοβράσουν. Λίγο πριν το τέλος αλατοπιπερώνουμε

56 Σελίδα: 70

ΧΟΙΡΙΝΟ ΜΕ ΑΡΜΙΑ ΚΑΙ ΛΟΥΚΑΝΙΚΟ Υλικά:

Εκτέλεση:

Ι κιλό χοιρινό σε κομματάκια 1 κιλό λάχανο ψιλοκομμένο 1 μεγάλο λουκάνικο με πράσο 4 κουταλιές ελαιόλαδο 1 κουταλιά της σούπας κόκκινο γλυκό πιπέρι 1 κουταλιά της σούπας κίμινο Ι καυτερή κόκκινη πιπεριά ½ ποτήρι ζουμί από τουρσί λάχανο 2 ποτήρια ζεστό νερό Αλάτι Πιπέρι

Σοτάρετε το χοιρινό μέχρι να ροδίζει και το βγάζετε από το τηγάνι ή την κατσαρόλα. Μέσα στο εναπομείναν λάδι στο τηγάνι ή την κατσαρόλα σοτάρετε για ελάχιστα λεπτά ένα (1) κιλό λάχανο τουρσί ψιλοκομμένο. Ρίχνετε και μία κουταλιά κόκκινο πιπέρι γλυκό. Ρίχνετε στην κατσαρόλα ξανά το χοιρινό και προσθέτετε, το κίμινο, την καυτερή κόκκινη πιπεριά, το ζουμί από το τουρσί λάχανο, προσθέτοντας και δύο ποτήρια ζεστό νερό. Βράζετε για περίπου 40-45 λεπτά. Κόβετε το λουκάνικο σε φέτες, το σοτάρετε σε τηγάνι και το προσθέτετε λίγο πριν τελειώσει το βράσιμο και το αφήνετε να …δέσει με το υπόλοιπο φαγητό.

57 Σελίδα: 71

ΨΑΡΟΣΟΥΠΑ ΜΕ ΓΟΥΛΙΑΝΟ Μια σούπα που την γευόμασταν πολύ συχνά στο Στρυμονικό τις δεκαετίες του 70 – 80. Τότε υπήρχαν ακόμα ψαράδες του γλυκού νερού στον ποταμό Στρυμόνα όπου το ψάρι ο Γουλιανός ήταν και είναι το καταφύγιό του.

Υλικά:

Εκτέλεση:

1 κιλό γουλιανός, 3-4 κρεμμύδια, 2-3 καρότα σε λεπτές φέτες Σέλινο, 3 ντομάτες ώριμες, Αλάτι, Πιπέρι, 2 φλιτζάνια ελαιόλαδο Μισό κιλό μικρές γαρίδες (προαιρετικό)

Σοτάρουμε τα κρεμμύδια, τα καρότα και το σέλινο. Προσθέτουμε στη κατσαρόλα νερό και τα αφήνουμε να βράσουν για λίγο. Προσθέτουμε τις ντομάτες μαζί με τις γαρίδες (προαιρετικά) και τα αφήνουμε να σιγοβράσουν μαζί με το αλάτι και το πιπέρι για 15 -20 λεπτά περίπου. Βράζουμε το ψάρι (γουλιανός) σε άλλη κατσαρόλα και το στραγγίζουμε για να μην υπάρξουν στην σούπα αγκάθια. Προσθέτουμε το Γουλιανό στη σούπα, το βράζουμε για ακόμα 10 λεπτά και το σερβίρουμε με ψωμάκια σκόρδου και βούτυρο.

Σελίδα: 72

Παραδοσιακός Φούρνος στο Στρυμονικό Σερρών

Διακρίνονται: Η πέτρινη τετράγωνη βάση, η πλινθόκτιστη καμάρα, οι εσοχές για τα προσανάμματα και τα βοηθήματα για το σφάλισμα της εισόδου (λαμαρίνα και ξύλο). Άλλα εργαλεία ήταν: το μακρύ ξύλινο κοντάρι με το οποίο έτριβαν το εσωτερικό δάπεδο του φούρνου, το ξύλινο φτυάρι για να τοποθετούν τα ταψιά μέσα στον φούρνο και να τα βγάζουν, οι τρίποδες (πυρουδιές) , οι μασιές και άλλα που κατά την κρίση του νοικοκύρη θα τον βοηθούσαν στην προετοιμασία του φούρνου για το ψήσιμο των φαγητών.

Σελίδα: 73

Βιογραφικό Σημείωμα

Ο Δημήτριος Α. Γκόγκας γεννήθηκε το 1964 στο Στρυμονικό Σερρών. Σπούδασε στην Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών στα Τρίκαλα και υπηρέτησε στο Στρατό Ξηράς. Ποιήματά του έχουν βραβευτεί σε Πανελλήνιους Ποιητικούς διαγωνισμούς. Το 2014, 2015, 2016 και 2017, συμμετείχε σε ομαδικές ποιητικές συλλογές των εκδόσεων «ΔΙΑΝΥΣΜΑ» καθώς και στο Συλλογικό έργο των εκδόσεων ΟΣΤΡΙΑ: Ταξίδια Πολύτιμα του Νου.

Διατηρεί τις ιστοσελίδες: α. Οι ποιητές που αγάπησα και άλλες μικρές και μεγάλες Ιστορίες λόγου β. Κυπρίων Ποίηση γ. Στρυμονικό Σερρών (Ιστορία, στοιχεία για την Κοινότητα) Στο διαδίκτυο και σε μορφή e-book κυκλοφορούν οι ποιητικές Συλλογές: α. Θάνατος είναι ότι δεν έδωσες ενώ μπορούσες / 2014 β. Ωράρια Επιστροφών / Εκδόσεις Διάνυσμα / 2015 Επίσης στις παρακάτω διευθύνσεις του Διαδικτύου μπορείτε να διαβάσετε τα παρακάτω έργα που αναφέρονται στην γενέτειρά του: α. Ένα τετράδιο για το Στρυμονικό / http://www.easywriter.gr/ebooks/item/562 β. Κάμπος μιας Νιότης / http://www.easywriter.gr/ebooks/item/432 γ. Ξέρω ένα τόπο / http://www.easywriter.gr/ebooks/item/316

Σελίδα: 74