HET DEENSE ‘LIVING PLACES’
VERTAALD NAAR EEN NUCHTERE
FRIESE WOONOPLOSSING
DE SMÛK WONING
BEWONERS CENTRAAL IN HART VAN OPWIERDE
VAN SLOOPWONING
TOT DROOMHUIS
BROERS IN DE BOUW...
WE MAKEN ER
EEN FEESTJE VAN
VERNIEUWEN GEEFT ENERGIE BGDD.NL
EEN SMÛ KE TOEKOMST
V.L.N.R.:
mogen realiseren. In deze Stream leest u er alles over. Van het Werelderfgoedcentrum Waddenzee in Lauwersoog tot het woonzorgcomplex Ambla op Ameland en van zwemcentrum De Welle in Drachten, tot de vernieuwingen van de wijken Heechterp in Leeuwarden en Opwierde in Appingedam.
2024 was een enerverend jaar. We mochten beginnen aan prachtige nieuwe projecten en vierden vele hoogtepunten. We lanceerden onze nieuwe woning ‘Smûk’: de eerste seriematige, CO₂-negatieve woning, die betaalbaar en bewezen gezond is.
Misschien heeft u de woning zelf kunnen bezichtigen en ervaren tijdens ons evenement ‘Open Your Mind’ op 19 en 20 september. Twee prachtige, zonnige dagen, waarin we onze gasten meenamen op onze reis om anders te denken én doen. Met verschillende inspiratiesessies door toonaangevende sprekers, op ons speciaal ingerichte BGDD-Dorpsplein in Dokkum. Een natuurlijke en smûke omgeving, waar we ook nog eens werden vereerd met de komst van Hare Majesteit Koningin Máxima. We zijn ontzettend trots dat de koningin ons na vijf jaar opnieuw in Dokkum bezocht, om vooral ook inhoudelijk met elkaar in gesprek te gaan over wat er nu al kan op het gebied van écht circulair en biobased bouwen.
We hebben met de Smûk woning de grenzen binnen de geldende wet- en regelgeving opgezocht, door het materiaalgebruik te minimaliseren, maar de prestaties te maximaliseren. Dit maakt het tot een woning die nu al kan, maar in Nederland nog niet zo eenvoudig te realiseren is. We zijn dan ook blij dat vanuit het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening de heer Chris Kuijpers (DG) aanwezig was bij ons evenement en dat er vervolggespreken lopen met het Ministerie, om te onderzoeken op welke punten de normen in de bouwsector kunnen worden herzien.
In de tussentijd blijven wij doorgaan met innoveren en verduurzamen binnen de mogelijkheden die we hebben. We zijn trots dat we onze eigen koers blijven volgen en daarmee ook prachtige projecten
En dit alles met bevlogen medewerkers. Een aantal van hen vertellen in deze editie van de Stream over hun ervaringen binnen BGDD. Zo blikt Jan Kamminga terug op zijn 46-jarige carrière bij de Bouwgroep, delen broers Durk en Harry van der Zee alles over hun gezamenlijke passie voor bouwen en vertelt Ingrid Krekelaar over de toegevoegde waarde die de afdeling Service en Beheer biedt voor onze relaties.
Naast al deze hoogtepunten, kende 2024 ook dieptepunten. Helaas moesten we afscheid nemen van mijn vader en onze voormalige directeur Rintje Dijkstra. Hij was een bijzondere man, die ons erg inspireerde. Het bedrijf was zijn lust en zijn leven en hij bleef tot op het laatst betrokken bij het bedrijf. Op de eerste dag van de bouwvak is hij overleden. Zijn kenmerkende uitspraken en waardevolle levenslessen die velen van ons meekregen, zullen we niet vergeten.
Vanaf deze plek willen we al onze opdrachtgevers, ketenpartners en medewerkers bedanken voor de inzet, het vertrouwen en de steun in het afgelopen jaar. We wensen jullie een gelukkig en smûk 2025 toe!
Namens het directieteam, Biense Dijkstra
Rintje Dijkstra
02-04-1937 | 03-08-2024
‘‘Acht is meer dan 9’’
DIRECTIETEAM
ERIK NICOLAI, GERM REKKER, BIENSE DIJKSTRA, SJOUKE SIJTSMA, DIRK JAN DE ROUWE
HET WAREN TWEE FANTASTISCHE DAGEN
24
DE SMÛK WONING
WE
9 Zorg 10 Kantoren en bedrijfspanden 14 Sport en recreatie 16 Woningcorporaties, nieuwbouw 26 Woningcorporaties, verduurzaming 29 Bouw & onderhoud, service & beheer 32 Restauratie 36 Particulieren en NCG 40 Onderwijs 43 BGDD Update 4
MAKEN ER EEN FEESTJE VAN
8 Woon-zorgcomplex ‘Ambla’ Ameland 11 Renovatie en nieuwbouw stadhuis in Hoorn 12 Bewoners centraal in Hart van Opwierde 15 Houtbouwwoningen met biobased isolatie 18 Zwemcentrum De Welle in Drachten 20 Generaties op de werkvloer 21 Heechterp vernieuwt 28 Nazorg in de bouw 30 Werelderfgoedcentrum Waddenzee in Lauwersoog 38 De bouwcarrière van Jan Kamminga 42 Sport, muziek en cultuur voor iedereen
Inspiratie-evenement ‘Open Your Mind’
HET WAREN TWEE
FANTASTISCHE DAGEN
Het langverwachte moment was eindelijk daar: ons inspiratie-evenement
Open Your Mind op 19 en 20 september. Het evenement stond in het teken van innovatie, duurzaamheid en de toekomst van gezond, gelukkig en betaalbaar wonen. De genodigden werden ondergedompeld in een wereld vol nieuwe ideeën en maakten kennis met de baanbrekende Smûk woning. Kers op de taart was de aanwezigheid van Koningin Máxima, die haar betrokkenheid bij het thema deelde en het belang van duurzaam wonen onderstreepte.
Het evenement was een vervolg op de succesvolle inspiratiedag
Energy Mind*fck in 2017. Waar toen de focus lag op industrialisatie en de energietransitie, werd het vizier nu, zeven jaar later, gericht op de bredere vraagstukken rond duurzaam bouwen en wonen: hoe kunnen we met een open vizier verder kijken, out of the box denken en oplossingen vinden voor de uitdagingen waar de bouwsector voor staat?
Victor Mids
De eerste dag richtte zich voornamelijk op onze opdrachtgevers, overheden en ketenpartners. De dag begon met een openingsprogramma in theater Sense Dokkum door illusionist Victor Mids. Op zijn unieke wijze maakte hij de ruim 350 aanwezigen ervan bewust hoe snel ons brein in een bepaalde richting wordt gestuurd en hoe het geneigd is in vaste patronen te denken – precies wat we ook in de bouwwereld willen doorbreken.
Duurzaam statement
Prominent op het dorpsplein stond een uniek houten podium, dat onze BGDD-directie vijftien jaar geleden op een bouwbeurs in München op de kop tikte en zo van de shredder redde. Na vijftien jaar stof verzamelen in de opslag, kreeg het nu een nieuwe kans om te stralen. Dit duurzame statement benadrukte niet alleen de synergie van ontwikkeling en hergebruik, met het oog aan weerszijden nodigde het symbolisch ook uit om de blik te verruimen. Wie weet waar het podium in de toekomst weer opduikt en zijn verhaal voortzet…
Dorpsplein met Smûk woning
Na het openingsprogramma verplaatste het gezelschap zich naar het hart van het evenement tegenover onze BGDD-vestiging in Dokkum. Het terrein bij onze materieeldienst was ingericht als sfeervol plein, met aan het einde de Smûk woning, het paradepaardje van het evenement. Deze woning, gebouwd volgens het Living Places-concept van het Deense VELUX, is CO₂-negatief, betaalbaar en ontworpen om mensen gezonder en gelukkiger te laten wonen – een baanbrekende stap in de sociale woningmarkt (zie ook pagina 22 en 24).
De natuurlijke ambiance werd versterkt door looppaden van houtsnippers, bloemperken en bakken met biobased isolatiematerialen, waaronder hennep, vlas en lisdodde. Rondom het plein waren op enorme doeken verschillende bouwprojecten van de afgelopen jaren afgebeeld, wat de illusie van een levendig dorpsplein gaf.
Rondom het plein vonden vervolgens inspiratiesessies plaats, waarbij de gasten zich lieten inspireren door boeiende verhalen van vooruitstrevende sprekers. De onderwerpen strekten zich uit: van klimaatverandering tot lokale energiebronnen, en van de kracht van sociale bewegingen tot het gebruik van natuurlijke materialen. Daarna was er alle gelegenheid om de Smûk woning te bewonderen en te genieten van een lunch met verrassende gerechten.
Koninklijk tintje
Donderdag was extra bijzonder dankzij een bezoek van Koningin Máxima. Bij de verschillende tafelsessies over de energietransitie, hergebruik van materialen en de uitdagingen – én oplossingen –voor de nieuwbouwmarkt, luisterde de koningin naar de diverse experts op het gebied van duurzaamheid en woningbouw. Daarbij werden scherpe vragen gesteld en toonde de koningin grote interesse in de innovaties die wij met onze ketenpartners ontwikkelen. Daarna werd de koningin door directeur Biense Dijkstra, Wietse de Vries (productontwikkelaar energietransitie) en Esther Tillema (hoofd bedrijfsbureau) rondgeleid in de Smûk woning.
Ook Lars Petersson, CEO van VELUX, gaf acte de présence tijdens het evenement. Hij benadrukte het belang van gezonde en duurzame woningen voor een leefbare toekomst. Verder was Chris Kuijpers, directeur-generaal Volkshuisvesting en Bouwen van het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening aanwezig. Met hem werden de obstakels en mogelijkheden rondom de regelgeving voor duurzaam bouwen besproken.
Vrijdagprogramma
Het programma op de vrijdag was voor onze onderaannemers en leveranciers. Helga van Leur opende de dag met een lezing over dingen die we nu al kunnen doen om klimaatverandering tegen te gaan. Vanzelfsprekend kregen de gasten ook deze dag volop de gelegenheid om onder het genot van een overheerlijke lunch de Smûk woning te ontdekken.
BENIEUWD NAAR DE AFTERMOVIE?
Feestelijke afsluiting
Op vrijdagavond was de feestelijke afsluiting voor al onze medewerkers, met optredens van Kraantje Pappie en de band Daredevils. De foodtrucks maakten het feest compleet met lekkere hapjes en drankjes.
Open blik naar de toekomst
Met Open Your Mind lieten we zien dat de bouwsector ongelooflijk veel meer in zich heeft dan alleen ‘gewoon maar bouwen’. We inspireerden onze gasten om verder te kijken dan de standaardoplossingen. Door te experimenteren met nieuwe materialen, de blik open te houden en op een andere manier te denken, kunnen we als sector bijdragen aan een toekomst waarin duurzaam en gezond wonen en werken voor iedereen binnen handbereik ligt.
‘‘I am in awe of what Dijkstra Draisma managed to do in the 51 weeks since we signed our partner agreement. We are amazed by the result, which is healthy, CO₂-negative and affordable. The built prototype fits the Dutch social housing economic framework.’’
LONE FEIFER, DIRECTOR SUSTAINABLE BUILDINGS, VELUX
‘’We moesten rekening houden met verschillende weerscenario’s, waardoor het belangrijk was om creatief en flexibel te zijn. Alles verliep volgens plan én de zon scheen alle dagen, dus dit kon niet beter.’’
MARC CORNELISSE, ALLROUND WERKVOORBEREIDER EN ORGANISATIE EVENEMENT
Woon-zorgcomplex
‘Ambla’ in Hollum
EEN LEVEN LANG OP AMELAND
“Ambla is er voor een kwetsbare doelgroep. Het is van groot belang dat deze mensen zorg krijgen op het eiland en niet naar het vasteland hoeven. Dankzij Ambla kunnen Amelanders hun leven lang op het eiland wonen.”
JAN KAMMINGA, PROJECTLEIDER BGDD
Altijd op Ameland kunnen wonen. Óók als je 24 uur per dag zorg nodig hebt. Dat is tegenwoordig weer mogelijk door de nieuwbouw van woon-zorgcomplex ‘Ambla’. Er was al wel een verzorgingstehuis op Ameland, maar dat was verouderd en voldeed niet meer aan de moderne eisen. Hier heeft gemeente Ameland verandering in gebracht, door te investeren in een compleet nieuw gebouw. Ambla bestaat uit 44 wooneenheden, waarvan 32 zelfstandige appartementen en 12 zorgappartementen. De appartementen zijn prikkelarm. Daarnaast realiseerden we vier zorgstudio’s voor eerstelijns verblijf, bedoeld voor mensen die tijdelijk niet thuis kunnen wonen. Elk appartement heeft een eigen tuin of balkon.
Het nieuwe woonzorggebouw is energieneutraal, dankzij zonnepanelen, warmtepompen en het gebruik van grijs water (opgevangen regenwater waarmee je wc’s kan doorspoelen). Het gebouw wordt op temperatuur gehouden met aardwarmte. De appartementen in Ambla zijn 48m2 en bestaan uit een slaapkamer, een woonkamer/keuken, een badkamer, een berging en een buitenruimte. De appartementen zijn modern gestoffeerd en de keuken is voorzien van onder andere een inbouwkoelkast en inductiekookplaat.
De locatie van Ambla is uniek, gelegen naast de sportclub Amelandia en ontmoetingscentrum ‘Ons Hol’, wat zorgt voor een levendige en sociale omgeving. Een centrale hal verbindt het ontmoetingscentrum en Ambla met elkaar. Met de bouw is het mogelijk om een leven lang op Ameland te wonen met zorg in de nabijheid. Daarmee biedt dit nieuwe woon-zorgcomplex een prachtig toekomstperspectief voor Amelanders.
■ OPDRACHTGEVER: GEMEENTE AMELAND
■ ARCHITECT: 19 HET ATELIER ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: APR 2023 - JULI 2024
DE SLINGE, ASSEN
Op de locatie van het huidige centrum De Slingeborgh in Assen realiseren wij zorgcomplex De Slinge. Dit nieuwe zorgcomplex telt 176 intramurale zorgeenheden voor vooral oudere bewoners met een zware zorgvraag. De sociale functie van het bestaande zorgcomplex wordt met de nieuwbouw verder uitgebreid door het middengebied met een binnentuin.
■ OPDRACHTGEVER: ACHMEA DUTCH HEALTH CARE PROPERTY FUND
■ ONTWIKKELAAR: RENWARD
■ START BOUW - OPLEVERING: NOV 2023 - NOV 2025
AMBULANCEPOST,
LEEUWARDEN
De nieuwe ambulancepost in Leeuwarden is het vierde project binnen ons partnerschap met Kijlstra. Het gebouw is twee bouwlagen hoog en heeft een grondoppervlak van ruim 500 vierkante meter. Daarin zitten slaap- en verblijfsvertrekken voor het personeel. Kijlstra verwacht vanuit hun nieuwe verblijf gemiddeld vijftien uitrukken en dertig ambulanceritten per dag te maken.
■ OPDRACHTGEVER: KIJLSTRA AMBULANCEZORG EN PERSONENVERVOER
■ ARCHITECT: ARTEC, BURGUM
■ START BOUW - OPLEVERING: MEI 2024 - NOV 2024
DE WIKEN, DRACHTEN
In Drachten verbouwden wij verschillende verdiepingen van zorgcomplex De Wiken. Op de begane grond realiseerden we een nieuwe huiskamer en verbouwen we de entree en het restaurant. Op de eerste verdieping maakten we nieuwe kantoren, stilteruimtes en werkplekken. Op de tweede verdieping realiseerden we een nieuwe vergaderzaal en deden we diverse aanpassingen aan de kantoorruimte en huiskamer, keuken, toiletgroepen en kleed- en doucheruimtes voor het personeel.
■ OPDRACHTGEVER: ZUIDOOSTZORG
■ ARCHITECT: VAN MANEN EN ZWART
■ START BOUW - OPLEVERING: FEB 2024 - OKT 2024
MARTINI STAETE, GRONINGEN
In 2024 verhuisde ons kantoor in Groningen van het Kolenpark naar het Martini Trade Park. Op de derde verdieping van het kantoorpand ‘Martini Staete’ hebben we, in samenwerking met ByFrank, een volledig nieuw kantoor gerealiseerd. Het nieuwe kantoor beschikt over drie vergaderruimtes, flexplekken voor ongeveer 20 medewerkers en diverse faciliteiten voor zowel medewerkers als bezoekers. Ook de entree op de begane grond is vernieuwd.
■ OPDRACHTGEVER: EIGEN ONTWIKKELING
■ START BOUW - OPLEVERING: NOV 2023 - FEB 2024
DOKWURK, DOKKUM
Na de nieuwbouw mochten wij voor sociaal ontwikkelbedrijf Dokwurk nu ook de uitbreiding van de productielocatie realiseren. Deze uitbreiding wordt gerealiseerd door middel van een nieuwe droogloop die verbonden wordt aan het bestaande pand. De uitbreiding heeft dezelfde architectonische uitstraling, afwerking en installatieconcepten, met aantoonbare gelijkwaardige kwaliteit als het bestaande gebouw.
■ OPDRACHTGEVER: SOCIAAL ONTWIKKELBEDRIJF DOKWURK
■ ARCHITECT: TWA ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: JUNI 2024 - DEC 2024
KOOPHANDEL, DOKKUM
De Koophandel in Dokkum is getransformeerd van industrieterrein naar een winkel- en werkgebied. Slagerij Smit en Bakkerij van der Bijl namen als eerste intrek in het gebied, recent is de volgende fase opgeleverd. Het project bestaat uit een bedrijfsverzamelgebouw van 2.000 m2 en een apart bedrijfspand van 200 m2. Kapsalon Subliem, HK Detachering, Bynt Personeel en Nutma Schilders vestigen zich op deze locatie.
■ OPDRACHTGEVER: EIGEN ONTWIKKELING
■ ARCHITECT: JAAP HOEKSTRA, EGBERT ZWARTS
■ START BOUW - OPLEVERING: NOV 2023 - OKT 2024
FOTO: BYFRANK
Renovatie en nieuwbouw stadhuis in Hoorn
DUURZAAMHEID
EN HERGEBRUIK STONDEN
CENTRAAL
Het monumentale stadhuis van Hoorn is compleet gerenoveerd. Het stadhuis is gebouwd in de jaren ’70 en voldeed niet meer aan de hedendaagse eisen. We staken daarom de handen uit de mouwen om het pand flink aan te pakken. In 1,5 jaar tijd is het bestaande gebouw gerenoveerd en verduurzaamd, en is er een nieuw deel aangebouwd. Een complex project, maar door een uitgekiende fasering van de werkzaamheden en het creëren van een tijdelijke werkplek konden de medewerkers van de gemeente redelijk ongehinderd doorgaan met hun werkzaamheden.
Het stadhuis is uitgerust met moderne klimaatinstallaties en zonnepanelen, waardoor het gebouw volledig gasloos is. Een optimaal binnenklimaat is niet alleen duurzaam, maar ook essentieel voor een prettige werkomgeving. Door het gebouw volledig opnieuw te isoleren behoort ook geluidsoverlast tot het verleden. En hoewel het gebouw energieneutraal is gemaakt, heeft het wel de monumentale waarde behouden. Nieuw onder het gebouw is de parkeergarage en de ondergrondse fietsenstalling.
Veel bestaande materialen zijn opnieuw gebruikt, waaronder lamellen en betimmeringsmateriaal. Het houtwerk komt bijvoorbeeld uit het voormalige KPMG-gebouw in Amstelveen. Tafels en stoelen hebben een nieuw leven gekregen, zonder dat dit te zien is aan de meubels. Onder de lichtstraat hangen oude balustrades, om het licht gefilterd binnen te krijgen. Een ruimte die echt in het oog springt is de raadszaal. De zaal heeft een prachtig lamellenplafond met verschillende hoogtes. De kleur blauw voert hier de boventoon. Op de vloer is de historische plattegrond van Hoorn geprint, inclusief een stukje IJsselmeer en de havens.
■ OPDRACHTGEVER: GEMEENTE HOORN
■ ARCHITECT: BRTARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: AUG 2022 - JULI 2024
FOTO: MICHAEL VAN OOSTEN
FOTO: BEELDVOERDERS.NL
Bewoners centraal in Hart van Opwierde
VAN SLOOPWONING TOT DROOMHUIS
In de wijk Opwierde in het Groningse Appingedam staat een indrukwekkend sloop-nieuwbouwproject op het punt van voltooiing. Op deze plek worden 103 nieuwe, aardbevingsbestendige drive-inwoningen gerealiseerd. Het project, uitgevoerd in opdracht van Nationaal Coördinator Groningen (NCG), geeft de buurt een moderne uitstraling en biedt de bewoners een compleet nieuw en veilig thuis. Bewoner Anné: “Het voelt als een lot uit de loterij.”
Het project is onderdeel van een groter initiatief in de wijk, waar in totaal 1.550 woningen worden versterkt, vernieuwd en verduurzaamd. De noodzaak komt voort uit de aardbevingsproblematiek in de regio. In het Hart van Opwierdeproject wordt gebouwd met speciale constructies om de woningen aardbevingsbestendig te maken. Uitvoerder Matthijs Mellema: “We werken bijvoorbeeld met heipalen van wel 21 meter. Overal is extra wapening aangebracht om de constructie zo zwaar mogelijk te maken, zodat trillingen geen invloed hebben op de woningen. De huizen zijn straks volledig bestand tegen aardbevingen.”
Bewonersbetrokkenheid
Voor Anné en Natasha Melissant – samen met zoon Nick en hun hond bewoners van een van de woningen in het project – begint het verhaal al in 2017. “Toen kregen we een brief waarin stond dat ons huis op de nominatie stond voor sloop-nieuwbouw of versterking.” Een tijd van onzekerheid volgde. In 2022 kwam het definitieve nieuws dat hun woning zou worden gesloopt en er een nieuw huis voor in de plaats zou komen. “Dat vonden we natuurlijk helemaal niet erg,” glundert Anné. “We zagen versterking – wat eerst het plan was – niet echt zitten.”
Na verschillende presentaties kozen de bewoners samen de aannemer voor het project. Anné: “De keuze voor Dijkstra Draisma was snel gemaakt.” Ze hadden inspraak in vrijwel alles, ook over de kleur van de buitengevels beslisten ze mee. “Voor de indeling van de woning konden we uit verschillende opties kiezen. Daarnaast hadden we extra keuzemogelijkheden: schuifpuien, openslaande deuren, een verlengd balkon, een dakraam of -koepel, noem maar op,” vertelt Natasha. “Via de app ‘Volg je woning’ kunnen we elk moment alle informatie over onze woning vinden.”
‘‘De keuze voor Dijkstra Draisma was snel gemaakt. We hadden extra keuzemogelijkheden: schuifpuien, openslaande deuren, een verlengd balkon, een dakraam of -koepel, noem maar op.’’
ANNÉ EN NATASHA MELISSANT, BEWONERS HART VAN OPWIERDE
Planning
Het project verloopt grotendeels volgens planning. Na de sanering van het asbest en de sloop startte de nieuwbouw in maart 2024. Matthijs: “De prefab fundering, de vloeren en de wanden moesten allemaal op het juiste moment en de juiste plaats samenkomen. Dat was een mooie uitdaging. Er zitten 795 heipalen in de grond en er zijn 570.000 gevelstenen gebruikt. Uit onze eigen fabriek komen ruim 600 houtskeletbouw-gevelelementen. Iedere dag zijn hier tussen de 100 en 120 mensen aan het werk – het is een prachtig project.” Inmiddels hebben de eerste bewoners de sleutels gekregen. De laatste woningen worden in maart 2025 opgeleverd.
Tijdelijke woning
Tijdens de bouw wonen Natasha en Anné net als hun buurtgenoten in een compleet ingerichte tijdelijke woonunit. “Daar zagen we in het begin wel wat tegen op,” vertelt Natasha. “Toen we tijdelijk moesten verkassen door stormschade konden we al even wennen, en het viel heel erg mee. Het voelt echt als een vakantiehuis.” De tuin is wel een dingetje. “Dat is maar een postzegel. We kunnen niet wachten straks weer in onze eigen zonnige tuin te zitten,” aldus een breed lachende Anné.
De toekomst tegemoet
Het stel kijkt enthousiast uit naar hun nieuwe woning. “Toen we ons huis zeventien jaar geleden kochten, hadden we nooit kunnen denken dat het ooit plat zou gaan en we er een hagelnieuwe woning voor terug zouden krijgen.
Het is als een droom die uitkomt, we hopen hier nog lang en gelukkig te leven.”
Duidelijke communicatie en begeleiding
Bij een grootschalig project zoals dit is duidelijke communicatie en persoonlijke begeleiding essentieel. Matthijs: “De bouwtechniek is belangrijk, maar minstens zo belangrijk is het sociale proces. Onze bewonersconsulenten begeleiden de bewoners het hele traject door.” Natasha en Anné zijn vol lof over de communicatie en het contact met de betrokken partijen. “We hebben een vaste consulent van Dijkstra Draisma, die ons zelfs op haar vrije middag weleens belt. We kunnen altijd terecht met vragen. Ook vanuit NCG is de begeleiding dik in orde.”
IMPRESSIE: VAN MANEN EN ZWART ARCHITECTEN
VOORTGANG OP DE BOUW, OKTOBER 2024
PROJECTEN SPORT EN RECREATIE
SPORTHAL DE KOEL, BORGER
In Borger hebben we de oude sporthal gedemonteerd om plaats te maken voor een nieuwe, driedelige sportzaal met flexibele scheidingswanden. De materialen die vrijkwamen bij het demonteren zijn waar mogelijk weer toegepast in de nieuwe sporthal. Zo wordt de oude sportvloer nu als wandafwerking gebruikt in de kantine. Ook bij het toepassen van nieuwe materialen is gekeken naar de herkomst van de materialen en hun impact op het milieu.
■ OPDRACHTGEVER: GEMEENTE BORGER-ODOORN
■ ARCHITECT: AGS ARCHITECTS
■ START BOUW - OPLEVERING: MRT 2024 - DEC 2024
FOTO: MAJELLA FOTOGRAFIE
MARTINIPLAZA, GRONINGEN
Voor Martiniplaza in Groningen transformeerden wij de brasserie en de zuidgevel. Naast een andere indeling en modernisering van de inrichting is de ruimte voorzien van een nieuwe bar en een podium. Met de transformatie naar een brasserie opent zich voor Martiniplaza een wereld aan mogelijkheden voor een nog breder aanbod van evenementen.
■ OPDRACHTGEVER: MARTINIPLAZA
■ ARCHITECT: TEAM 4 ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: SEPT 2023 - FEB 2024
RECREATIEWONING, TEXEL
Voor een particuliere opdrachtgever mochten wij deze nieuwe recreatiewoning realiseren. De voormalige woning is hiervoor gesloopt. De nieuwe woning is kenmerkend door de verschillende dakhellingen die zijn toegepast en waarop een groen mossedumdak is verwerkt. De zonnepanelen zijn hierin geïntegreerd. De gevel van de woning bestaat uit iroko gevelbekelding, wat zowel horizontaal als verticaal is toegepast.
■ OPDRACHTGEVER: PARTICULIERE OPDRACHTGEVER
■ ARCHITECT: DORENBOS ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: JAN 2024 - JUNI 2024
Duurzame primeur in Oppenhuizen
12 duurzame woningen in Oppenhuizen
HOUTBOUWWONINGEN MET BIOBASED ISOLATIE
Oppenhuizen
In Oppenhuizen hebben we samen met woningcorporatie Elkien een unieke stap gezet in de wereld van duurzame woningbouw. Op de plaats waar twaalf verouderde huizen stonden, pronken nu twaalf innovatieve, volledig in hout uitgevoerde woningen, met biobased isolatiemateriaal – een primeur die niet alleen bijzonder is vanwege de gebruikte materialen, maar ook vanwege het razendsnelle bouwproces en de minimale impact op het milieu.
Het project begon eind 2021 met het plan om de bestaande woningen te vervangen door moderne, duurzame alternatieven op basis van betonnen casco’s. Toen al het voorbereidende werk – het informeren van de bewoners, hen meenemen op de reis van sloop naar nieuwbouw, het regelen van contracten, vergunningen, etc. – in kannen en kruiken was, werd houtbouw steeds meer actueel. Elkien vroeg op dat moment of het project in plaats van beton ook in hout kon worden gerealiseerd. Er werd snel geschakeld en besloten: als het in beton kan, kan het ook in hout. We maakten het ambitieniveau van de opdrachtgever waar en bouwden de woningen vanaf de begane grond volledig op in hout, met biobased isolatiemateriaal.
De materiaalkeuze resulteerde in indrukwekkende cijfers: er werd 154 ton CO₂ opgeslagen en 120 ton CO₂-uitstoot vermeden – vergelijkbaar met het elektriciteitsverbruik van maar liefst 316 huishoudens per jaar. Bovendien beschermt het gebruik van duurzaam hout in dit project 8.726 m² bos voor een periode van dertig jaar.
BEKIJK VIDEO
‘‘Dit zijn de meest innovatieve en meest duurzaam geproduceerde woningen binnen de woningbouwsector in Nederland.’’
DOUWE ARJEN VAN DER SCHAAF, PROJECTLEIDER INDUSTRIEEL BOUWEN BGDD
Het proces zelf was net zo succesvol als het duurzaamheidsresultaat. Dankzij de snelle en geavanceerde bouwmethode staat een Dijkstra Draisma woning binnen één dag – wind- en waterdicht, klaar voor een snelle afwerking. Voor de bewoners in Oppenhuizen betekende dit ook dat ze hun nieuwe woning al in september konden betrekken. Ze profiteren voortaan niet alleen van een lagere energierekening, maar ook van veel meer wooncomfort.
De twaalf woningen in Oppenhuizen vertegenwoordigen een belangrijke stap naar een duurzame toekomst binnen de bouwsector en bewijzen dat innovatie, duurzaamheid en wooncomfort perfect samen kunnen gaan. Samen met Elkien laten we met dit project zien dat de toekomst van duurzame woningbouw nu al werkelijkheid is.
■ OPDRACHTGEVER: ELKIEN
■ ARCHITECT: IEN INGENIEURS
■ START BOUW - OPLEVERING: FEB 2024 - SEPT 2024
17 WONINGEN, DEN OEVER
Voor woningcorporatie Beter Wonen realiseren wij 34 nieuwbouwwoningen aan de Laan Bloys van Treslong in Den Oever. Het project is in twee fases opgedeeld, waarbij de eerste fase met 17 woningen inmiddels is opgeleverd. De voormalige huurwoningen zijn gesloopt en maken plaats voor levensloopgeschikte, gezins- en studiowoningen.
■ OPDRACHTGEVER: BETER WONEN
■ ARCHITECT: IEN INGENIEURS
■ START BOUW - OPLEVERING: JAN 2024 - DEC 2024
36 APPARTEMENTEN, LEEUWARDEN
In de wijk Heechterp realiseerden wij de Wilgenflat. Dit project bestaat uit 36 ruime en duurzame appartementen. De gevels van de woningen zijn seriematig geproduceerd in onze fabriek. De appartementen zijn aangesloten op een gebouwgebonden collectief energiesysteem (warmtepompsysteem). Dit project was de eerste fase en onderdeel van de totale wijkvernieuwing in Heechterp (zie ook pagina 21).
■ OPDRACHTGEVER: ELKIEN
■ ARCHITECT: PENTA ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: MEI 2023 - MEI 2024
29 WONINGEN, HEERHUGOWAARD
Voor woningcorporatie Woonwaard realiseren wij 29 sociale huurappartementen aan de Berckheidelaan in Heerhugowaard. Het volledige gebouw is vier bouwlagen hoog en bestaat uit zowel studio’s als appartementen met één of twee slaapkamers. Daarnaast bevat het gebouw bergingen en een ruimte om fietsen te stallen. Alle woningen hebben een eigen buitenruimte. In het gebouw zit een lift en achter het gebouw wordt een eigen parkeerterrein aangelegd.
■ OPDRACHTGEVER: WOONWAARD
■ ARCHITECT: CHNL ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: JUNI 2024 - MRT 2025
29 WONINGEN, UITHUIZEN
Aan de Wilgenbos in Uithuizen bouwden wij 29 aardbevingsbestendige woningen. De versterkingsmaatregelen van de bestaande huurwoningen aan de Wilgenbos waren zo fors dat Goud Wonen ervoor koos om de woningen te slopen en daarvoor 12 levensloopbestendige en 17 gezinswoningen terug te bouwen. De bewoners genieten nu van een veilig, comfortabel en energiezuinig thuis.
■ OPDRACHTGEVER: GOUD WONEN
■ ARCHITECT: DE DEUR IN HUIS ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: MEI 2023 - MAART 2024
45 APPARTEMENTEN, SNEEK
In Sneek bouwen wij It Skûlplak, een appartementengebouw van vier woonlagen hoog met daarin 45 appartementen. Door het plaatsen van een warmtepomp en zonnepanelen zijn de appartementen uiterst duurzaam. It Skûlplak is het derde project in de reeks hoogbouwprojecten voor WoonFriesland, waarbij de gevels in onze eigen fabriek worden geproduceerd met behulp van de droogstapeltechniek.
■ OPDRACHTGEVER: WOONFRIESLAND
■ ARCHITECT: PENTA ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: JAN 2024 - JAN 2025
Zwemcentrum de Welle in Drachten
WAAR DUURZAAMHEID, TECHNISCH VERNUFT EN TOPSPORT SAMENKOMEN
Drachten staat op het punt een schitterend nieuw visitekaartje af te geven: het spiksplinternieuwe zwemcentrum De Welle. Met een afmeting van 100 bij 60 meter, een olympisch wedstrijdbad en volop recreatiefaciliteiten wordt het aanstaande zwembadcomplex het grootste van Noord-Nederland. Naast een architectonisch hoogstandje is dit project een toonbeeld van duurzaamheid en bouwtechnisch vernuft.
Het zwemcentrum omvat onder meer een 50-meter-topsportbad met olympische afmetingen, inclusief keerwand en beweegbare bodem. Daarnaast biedt De Welle een doelgroepenbad, een peuterbad en een recreatiebad van 325 m2 – met golfslagbad en kleuterzone, een 100 meter lange glijbaan, een familieglijbaan, een whirlpool en een stroomversnelling. “Dit is straks het grootste zwembad in het noorden en het vierde bad met olympische afmetingen in heel Nederland,” vertelt projectleider Harm Jan de Vries. “Een belangrijk project voor de regio en – al zeg ik het zelf – een bijzondere prestatie op zowel bouwtechnisch als duurzaam vlak.’’
Uitdagingen
De bouw van het zwemcomplex startte in maart 2023, december 2024 markeerde de oplevering. Vooral door de technische complexiteit van de constructie kende het project verschillende uitdagingen. Werkvoorbereider Ger Boer: “Het combineren van beton, staal en hout was een van de grootste technische uitdagingen. Vanaf de start zaten we met alle onderaannemers en ook de constructeur via Teams bij elkaar om alles op elkaar af te stemmen. Ook de logistiek was pittig, met een aantal directieleveringen, drie grote nevenaannemers en onze eigen onderaannemers.” Harm Jan voegt tot slot toe dat de planning een flinke puzzel was. “Op een bepaald moment is die zelfs naar voren geschoven; toen moesten we nog twee stappen sneller.”
Een bijzonder moment was het plaatsen van de 14 meter lange betonelementen, die met twee kranen moesten worden gekanteld. Ook de houten liggers zijn indrukwekkend: de langste zijn 41 meter lang, 2,5 meter hoog en wegen 14 ton per stuk.
Duurzaam hoogstandje
Duurzaamheid speelt in dit project een centrale rol. Hoewel het gebouw niet volledig energieneutraal zal zijn, wekken de aangebrachte PV-panelen jaarlijks 800.000 kilowatt aan energie op, om zo de afhankelijkheid van het elektriciteitsnet zo klein mogelijk te houden. Voor warm water vangen heatpipes zonnewarmte op. Het gebouw voldoet aan hoge isolatiewaarden (Rc 8 in het dak en Rc 6,5 in de gevels) en een zeer hoge luchtdichtheidswaarde (Qv10). Alle gevelbekleding is uitgevoerd in bamboe – niet alleen esthetisch aantrekkelijk, maar ook uitzonderlijk duurzaam. Hiervoor is meer dan 16 kilometer aan planken gebruikt. Verder heeft het pand deels een groen mossedumdak.
Testfase en proefzwemdagen
Half oktober 2024 ging de waterkraan voor het eerste bad open en vanaf 1 november startte het inregelen van alle installaties. Tot de oplevering op 20 december werd alles uitvoerig getest: ventilatie, stroom, verwarming, waterverversing, balustrades, douches, glijbaanlichten, het afschot van de tegels – alles. Ook twee proefzwemdagen horen daarbij. “Best spannend, zo tegen de opleverdatum,” zegt Harm Jan. “Maar we mogen trots zijn op wat we hebben neergezet.”
Impact en vooruitzichten
Het zwemcentrum vormt niet alleen een belangrijke aanvulling voor de regio, maar heeft door de uitgebreide faciliteiten en de olympische afmetingen van het wedstrijdbad ook de potentie om gerenommeerde zwemevenementen aan te trekken. Met een tribune voor 750 bezoekers, een fitness- en fysioruimte, horeca en alles wat een topsportbad aan voorzieningen nodig heeft, is het goed mogelijk dat De Welle zowel nationale als internationale zwemwedstrijden naar zich toe gaat halen.
Modelproject
Door de combinatie van innovatie, duurzaamheid en het ambitieuze ontwerp vormt De Welle een modelproject voor de toekomst. De ingebruikname in januari 2025 markeert een mijlpaal voor Drachten en de brede regio – een fantastisch resultaat van een indrukwekkend bouwavontuur.
‘‘Een belangrijk project voor de regio en – al zeg ik het zelf – een bijzondere prestatie op zowel bouwtechnisch als duurzaam vlak.’’
HARM JAN DE VRIES, PROJECTLEIDER BGDD
Diverse generaties op de werkvloer
De diversiteit binnen BGDD groeit snel met vier generaties op de werkvloer. Terwijl de jongste, Generatie Z, aan de poort rammelt, zijn de Babyboomers de laatste jaren met pensioen gegaan. De mix van de vier generaties brengt kansen en uitdagingen met zich mee. Elke generatie heeft een eigen kijk op werk en benadert daarmee vraagstukken en oplossingen op hun eigen manier. De jongere generaties streven naar impact en persoonlijke ontwikkeling, waarbij werkplezier voorop staat. De oudere generaties richten zich meer op resultaat en zekerheid en vinden het prettig om hun kennis over te dragen op de jongere generaties. Op de werkvloer zien we dit in de praktijk gebeuren doordat afdelingen en bouwprojecten bestaan uit werknemers van diverse leeftijden.
Naast deze zichtbare verschillen valt het Aline Lei en Anne Tekstra, beide werkzaam op de afdeling HRM, op dat elke generatie een andere manier van communiceren prefereert. Aline vertelt dat ze met de jongere generaties veel contact heeft via Whatsapp. ‘‘Ik merk dat stagiairs en vakantiekrachten dit prettig vinden en dat de drempel om een vraag te stellen over bijvoorbeeld hun contract daardoor lager wordt.’’ Daarentegen geven de oudere generaties de voorkeur aan bellen of persoonlijk contact vertelt Anne. ‘‘We houden hier zeker rekening mee wanneer we contact leggen met onze collega’s.’’
Aline
en Anne vertellen
GENERATIES OP DE WERKVLOER
Traineeship vanuit de NH Bouwstroom
Sinds 2021 maakt Bouwgroep Dijkstra Draisma deel uit van een jong samenwerkingsverband, genaamd NH Bouwstroom. NH Bouwstroom wil samen met woningcorporaties en bouwpartners woningen realiseren in de provincie Noord-Holland die snel gebouwd kunnen worden, beperkte onderhoudskosten meebrengen, duurzaam zijn en een mooie uitstraling hebben. Sinds november is er vanuit de Bouwstroom een traineeship ontwikkeld, waarbij trainees vanuit een woningcorporatie en vanuit een bouwbedrijf meewerken aan innovatieve oplossingen voor deze duurzame, snelle en betaalbare woningen. Per 28 oktober is Milou Rood, afgestudeerd hbo Bouwkunde student, gestart met haar traineeship binnen BGDD.
‘’Toen ik de vacature voor het traineeship van de NH Bouwstroom voorbij zag komen, leek het mij een geweldige kans om in aanraking te komen met bedrijven die koploper zijn in duurzaam bouwen. Naast de collega’s van BGDD die al onderdeel zijn van de NH Bouwstroom, zal ik als trainee een extra schakel zijn tussen het bedrijf en de Bouwstroom. Ik kijk ernaar uit om deze rol op me te nemen.’’
‘‘Toen ik de vacature voor het traineeship van de NH Bouwstroom voorbij zag komen, leek het mij een geweldige kans om in aanraking te komen met bedrijven die koploper zijn in duurzaam bouwen.’’
MILOU ROOD, TRAINEE NH BOUWSTROOM
BABYBOOMERS
Jong tijdens: naoorlogse jaren, wederopbouw
Kracht: vrije moraal, kennis en kunde
Valkuil: groef in de plaat
Werkwaarden: hierarchie, formeel
Visie: baan voor het leven
Quote: ‘Brood op de plank’
Willen: actief blijven meedoen
GENERATIE X
Jong tijdens: autoritair systeem, jeugdwerkloosheid
Kracht: hard werken, verbindend
Valkuil: behoudend
Werkwaarden: loyaliteit, samenwerken
Visie: expert worden
Quote: ‘Niet lullen maar poetsen’
Willen: duurzaam inzetbaar blijven
PATAT GENERATIE
Jong tijdens: kapitalistisch
tijdperk, neo-liberalisme
Kracht: daadkrachtig, zelfredzaam, onafhankelijk
Valkuil: opportunistisch, tunnelvisie
Werkwaarden: groei, resultaat
Visie: omhoog klimmen
Quote: ‘Work hard, play hard’
Willen: diepgang, ontwikkeling
MILLENNIALS
Jong tijdens: individualisering, globalisering, digitalisering
Kracht: creatief, kritisch
Valkuil: hoge verwachtingen
Werkwaarden: fun, impact, ontwikkeling
Visie: flexibel carrièrepad
Quote: ‘YOLO’
Willen: meer zekerheid, vrijheid
GENERATIE Z
Jong tijdens: meerdere crises, polarisatie
Kracht: omgevingsbewust, serieus
Valkuil: kwetsbaar
Werkwaarden: ondernemerschap, impact
Visie: toekomstgericht
Quote: #staywoke
Willen: flexibiliteit
Complete wijkvernieuwing Heechterp in Leeuwarden
HEECHTERP VERNIEUWT
De Leeuwarder volksbuurt Heechterp, ten oosten van het centrum, wordt vernieuwd. Woningcorporatie Elkien en gemeente Leeuwarden sloegen de handen ineen en startten aan de vernieuwing: veel woningen worden gesloopt en hiervoor komen 530 woningen terug. Opgedeeld in negen fases gaat de wijkvernieuwing minimaal tien jaar duren. Wij leverden in mei de Wilgenflat (fase 1) op en zijn nu bezig met de realisatie van de tweede fase. Eind 2024 start de derde fase.
Wilgenflat
De Wilgenflat is een belangrijk onderdeel van de wijkvernieuwing en vormt de eerste fase van dit grootschalige project. Op een braakliggend terrein is het gebouw met 36 appartementen gerealiseerd. Het complex beschikt over een energiezuinig collectief verwarmingssysteem dat de appartementen van warmte voorziet door middel van warmtepompen en zonnepanelen. Met de realisatie van de Wilgenflat konden de bewoners van fase 2 in één keer verhuizen naar een nieuwbouwappartement.
Fase 2: 63 appartementen en 17 woningen
De tweede fase van de wijkvernieuwing is ontwikkeld en momenteel in uitvoering. Deze fase bestaat uit de realisatie van 63 één- of tweepersoons appartementen en zeventien grondgebonden woningen. De grondgebonden woningen worden biobased gebouwd met een houten constructie.
Bewonerscommunicatie
Tijdens de vernieuwing van Heechterp speelt heldere en toegankelijke communicatie een belangrijke rol. Samen met Elkien zorgen we voor de juiste begeleiding van de bewoners. Zo organiseren we informatiebijeenkomsten met informatie over de nieuwe woningen, waarbij we de bewoners ook een beeld van de wijk geven door middel van een maquette en impressiebeelden van de binnen- en buitenzijde. Om bewoners goed op de hoogte te houden is er een speciale website opgezet, heechterpvernieuwt.nl, waar bewoners altijd de laatste updates, nieuwsbrieven en belangrijke informatie kunnen vinden. Daarnaast is er een infopunt in de buurt waar iedere week inloopspreekuur is.
Warmtenet
Samen met de gemeente Leeuwarden wil Elkien de nieuwbouw verwarmen met een duurzaam warmtesysteem. Verwarmen met een warmtenet lijkt de meest logische keuze. Wij zijn geselecteerd om in een unieke samenwerking met de gemeente Leeuwarden de plannen voor het warmtenet uit te werken. Naast de huurwoningen, krijgen particuliere woningeneigenaren ook de kans om hun woning aan te sluiten op het warmtenet. In 2024 zijn de eerste informatiebijeenkomsten voor de woningeigenaren georganiseerd. Vanaf 2028 kunnen zij de woning laten aansluiten. Op naar een succesvol vernieuwd Heechterp!
IMPRESSIE: KAW ARCHITECTEN
Het Deense Living Places vertaald naar een nuchtere Friese woonoplossing
DE SMÛK WONING
Denk je aan VELUX, dan denk je waarschijnlijk aan het dakraam op zolder. Maar bij ons zit dat tegenwoordig anders: wij denken aan Smûk.
Deze baanbrekende Smûk woning is ontwikkeld gebaseerd op het Living Places-concept van VELUX. Begin 2023 begon een bijzondere samenwerking met het Deense VELUX, voortkomend uit onze gedeelde visie: een toekomst waarin wonen duurzaam, gezond en betaalbaar is.
Uniek houten ontwerp
De Smûk woning heeft een opvallend ontwerp, toepassing van zoveel mogelijk biobased materialen en een optimale inhoud door het steile dak en korte plat dak op zolder. Door het gebruik van hout en het feit dat de woning nu in een open grasveld staat, zou je bijna denken dat het een vakantiewoning is. Houtbouw is immers nog vrij zeldzaam in Nederland. Ook de indeling is opvallend, door het gebruik van vides ontstaat er veel inhoud en een ‘open’ gevoel. Op dit moment fungeert de woning als bezoeklocatie voor woningcorporaties en ontwikkelaars.
FOTO: ADAM MØRK
FOTO: ADAM M Ø RK
Uitdagingen in de sector
De verduurzaming van de gebouwde omgeving stuit op obstakels, met name door de huidige wet- en regelgeving. Hoewel de Smûk woning voldoet aan het Bouwbesluit, zijn er uitdagingen op deelaspecten. Dit betekent dat de woning aan bepaalde individuele eisen niet voldoet, maar wanneer we het huis als geheel beoordelen, voldoet het wel aan de totale prestatieeisen. Het vraagt om een nieuwe manier van denken en kijken naar het grotere geheel. We zijn momenteel in gesprek met het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, die hier constructief in meedenkt om de normen in de bouwsector te herzien.
Living Places
Het Living Places-concept, ontwikkeld door VELUX, streeft ernaar woningen te creëren die niet alleen een minimale impact op het milieu hebben, maar ook gezond zijn voor de bewoners. Het concept draait om de balans tussen mens, planeet en portemonnee, wat perfect aansluit bij onze visie. Na een bezoek aan Living Places in Kopenhagen ontstond het idee om dit concept te vertalen naar een woning voor Nederland. De Denen hadden al laten zien hoe biobased materialen en een doordacht ontwerp kunnen leiden tot een betaalbare en duurzame woning. Wij hebben deze principes toegepast in onze Smûk woning, met een focus op de Nederlandse markt en de sociale huursector.
Smûk: meer dan een huis
De Smûk woning is meer dan een huis; het is een CO₂-negatieve woning, ontworpen met zowel comfort als duurzaamheid in gedachten. De woning is installatiearm, wat betekent dat er minder technische systemen nodig zijn, zonder concessies te doen aan comfort. Biobased materialen, natuurlijk daglicht en frisse buitenlucht zorgen voor een bewezen gezonder binnenklimaat. Daarnaast is de woning flexibel en biedt de woning aanpasbare indelingen die passen bij de behoeften van moderne gezinnen. De naam ‘Smûk’ betekent “mooi” in het Deens en “gezellig” in het Fries, wat de samenwerking tussen beide partijen en het doel van de woning prachtig weerspiegelt. Smûk is het antwoord op de duurzame ambities in de woningbouw, maar boven alles maakt Smûk vooral gelukkig!
197 WONINGEN, GRONINGEN
Aan de Petrus Hendrikszstraat in Groningen voeren we onderhoudswerkzaamheden, brandveiligheidswerkzaamheden en verduurzamingsmaatregelen uit aan 197 woningen. Vanaf oktober 2023 tot begin 2025 worden alle huizenblokken stuk voor stuk aangepakt. Door de werkzaamheden kunnen de woningen weer voor een lange tijd comfortabel en veilig bewoond worden.
■ OPDRACHTGEVER: LEFIER
■ START BOUW - OPLEVERING: OKT 2023 - APR 2025
680 WONINGEN, ASSEN EN OMGEVING
De komende vijf jaar gaan wij 680 woningen verduurzamen in Assen en omgeving voor Woningcorporatie Actium. Zo dragen wij bij aan het realiseren van betaalbare, energiezuinige en comfortabele woningen voor huurders. Dit project is onderdeel van een grootschalig verduurzamingsproject in Assen en omgeving. We kijken uit naar een mooie samenwerking!
■ OPDRACHTGEVER: WONINGCORPORATIE ACTIUM
■ PERIODE: 2024 - 2029
293 WONINGEN, BEIJUM
In de Groningse wijk Beijum hebben we in circa één jaar tijd 263 woningen verduurzaamd naar energielabel A/A+. Bij alle woningen is nieuwe vloer- en spouwmuurisolatie aangebracht. We herstelden daarbij ook het metselwerk in de gevels. Bij sommige woningen is de voordeur vervangen en voorzien van een deurdranger.
■ OPDRACHTGEVER: CHRISTELIJKE WONINGSTICHTING PATRIMONIUM
■ START BOUW - OPLEVERING: MEI 2023 - JULI 2024
41 WONINGEN, IJLST
In IJlst verduurzaamden wij in totaal 41 woningen aan de Sikko Sjaerdemalaan en De Dassenboarch. Tijdens deze verduurzaming zijn werkzaamheden uitgevoerd om de energielabels van de woningen te verbeteren. De muren zijn opnieuw geïsoleerd en de kozijnen zijn vervangen. Afhankelijk van de staat zijn ook de keukens, badkamers en toiletten hersteld of vervangen.
■ OPDRACHTGEVER: ELKIEN
■ START BOUW - OPLEVERING: FEB 2024 - AUG 2024
24 WONINGEN, LEEK
Voor woningcorporatie Wold & Waard verduurzaamden we 24 woningen in Leek naar een hoog niveau. De woningen zijn geïsoleerd, voorzien van een hybride warmtepomp, er zijn nieuwe installaties en zonnepanelen geplaatst en de nieuwe kozijnen zijn voorzien van HR++ glas.
■ OPDRACHTGEVER: WOLD & WAARD
■ START BOUW - OPLEVERING: MEI 2024 - OKT 2024
Q&A met Ingrid Krekelaar
NAZORG IN DE BOUW
Wie ben je en wat is je functie binnen BGDD?
Mijn naam is Ingrid Krekelaar, ik werk op de afdeling Nazorg bij Bouwgroep Dijkstra Draisma. Samen met mijn man woon ik in Leeuwarden, we hebben twee kinderen van 21 en 23 en die zijn nu beide het huis uit. Samen met twee andere collega’s begeleid ik de nazorg van alle projecten die we bij Dijkstra Draisma hebben gerealiseerd.
Vanuit welke vestiging werk je? Nazorg valt onder de afdeling Service & Beheer, wij werken vanuit onze vestiging aan de Dongeradyk in Dokkum.
Hoe lang werk je al bij BGDD?
Ik werk nu zes jaar bij BGDD. Destijds was de vestiging aan de Dongeradyk net geopend als aparte tak voor onderhoud, service en beheer. Ik heb de groei van deze locatie dus helemaal meegemaakt.
Hoe ben je bij deze functie gekomen?
Eigenlijk ben ik er via via ingerold, de nazorg was mij niet onbekend. Ik heb een achtergrond in de bouw en via een detacheringsbureau ben ik in contact gekomen met BGDD. Mijn vooropleiding is mts Bouwkunde, dus ik had wat theorie betreft al veel kennis van de sector.
Wat is er sindsdien veranderd?
Al snel vond ik mijn plek in de nazorg, we begonnen toen te werken met een nieuw administratieprogramma en ik heb alles daarin op orde gebracht. Het is vooral veel uitzoekwerk, dat vind ik ook het leukste. Je moet doorvragen, tot de kern van het probleem komen en dit samen oplossen. Ik vind het heel leuk om anderen te helpen en ze uiteindelijk weer tevreden te maken.
Wat voor gesprekken voer jij dagelijks aan de telefoon?
Ik spreek in eerste instantie huurders, kopers en andere eindgebruikers van de door ons gerealiseerde gebouwen. Dat kan over van alles gaan: terreininrichting, afstelwerk, lekkages, schades, tegelwerk, installaties of soms nog een opleverpunt. Als we tot de kern van de melding zijn gekomen, schakel ik collega’s of onderaannemers in om het gezamenlijk op te lossen. En wat daarbij belangrijk is, is de documentatie. Zo voorkom je miscommunicatie. Zelfs de keren waarop wij geprobeerd hebben telefonisch contact te krijgen, worden vastgelegd. Dat is niet altijd even leuk, maar de functie brengt soms wat uitdagingen met zich mee.
Wat zijn buiten het werk jouw hobby’s en valt dat goed te combineren? Ik werkte eerst 32 uur, maar het werd drukker op kantoor en mijn kinderen werden ook ouder, dus ben ik meer gaan werken. Nu werk ik 40 uur, maar heb ik in het weekend tijd voor mijn eigen dingen. Ik vind opknap projectjes leuk; denk aan schilderen, behangen, dingen pimpen of stylen. Zowel bij mijzelf als bij een ander!
Hoe denk je dat de komende jaren eruitzien in jouw werk?
Het klinkt gek, maar ik hoop dat de afdeling Nazorg juist kleiner wordt. Dat zou betekenen dat we het heel goed doen! Maar nazorg zal er altijd blijven. We verbeteren en vernieuwen continu, wat af en toe ook kinderziektes met zich meebrengt. Het is een veelzijdig proces om aan mee te werken en mooi om te zien dat we hier ook weer in groeien.
Wat zou je willen zeggen tegen iemand die overweegt om bij BGDD te komen werken?
Ik ben iemand die dingen gewoon probeert. Bij iedere baan heb je natuurlijk voor- en nadelen, maar binnen het bedrijf is veel ruimte om je werkzaamheden op je eigen manier in te vullen. Dus ik zou zeggen: vooral doen!
FOTO: MAJELLA FOTOGRAFIE
FILTERGEBOUW, HAREN
Het voormalig filtergebouw in Haren is een bijzonder rijksmonument, wat herbestemd is naar wonen en waarin vier appartementen zijn gerealiseerd. Het gebouw bestaat uit drie bouwlagen en is van bijzonder cultuurhistorische waarde. Begin 20e eeuw was dit gebouw namelijk onderdeel van een waterpompstation waar grondwater werd gewonnen, gefilterd en vervolgens naar de stad Groningen en omgeving werd doorgepompt. Bij dit gebouw hebben we de thermische schil aan de koude kant van de buitengevel aangebracht. Wij hebben het gebouw casco opgeleverd.
■ OPDRACHTGEVER: PARTICULIERE OPDRACHTGEVER
■ ARCHITECT: KPB ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: JAN 2024 - DEC 2024
MILÛK, HARLINGEN
In Harlingen hebben we de oude Midlumerlaankerk volledig verbouwd tot theater Milûk. Het kerkgebouw is gemoderniseerd en verbouwd tot theaterzaal en filmhuis. Daarnaast kan het dienst doen als uitvaartcentrum, omdat er naast de nieuwe foyer ook twee opbaarkamers zijn toegevoegd. In het gebouw hebben we mooie houten vakwerkspanten geplaatst, die lijken op de originele spanten van de oude kerk. Ook over duurzaamheid is goed nagedacht; het gebouw wordt verwarmd door een grondgebonden warmtepomp en op het dak zijn 150 zonnepanelen geplaatst.
■ OPDRACHTGEVER: KEVERSOFT BV
■ START BOUW - OPLEVERING: JAN 2023 - JAN 2024
NATIONALENEDERLANDEN
De komende twee jaar voeren wij voor Nationale-Nederlanden (NN Group) de schadeherstelwerkzaamheden uit in de provincies Friesland en (een deel van) Groningen. Na samenwerkingen met Achmea, Univé en Aegon is Nationale-Nederlanden de vierde grote verzekeraar die ons als partner kiest. Zij kunnen 24/7 bij ons terecht.
Duurzame primeur in
Werelderfgoedcentrum Waddenzee in Lauwersoog
ZEEHONDENZORG, ONDERZOEK EN
WADDENBEWUSTWORDING
De ziltige lucht vanaf zee prikkelt je zintuigen. Hier, direct aan het water in de haven van Lauwersoog, opent een uniek gebouw in april 2025 zijn deuren: het Werelderfgoedcentrum Waddenzee (WEC). Een ambitieuze samensmelting van zeehondenopvang, onderzoeksfaciliteiten en een experience-centrum. Alles met de focus op het UNESCO Werelderfgoed Waddenzee, duurzaamheid en de verbinding van de mens met de natuur.
Het WEC wordt een plek waar de unieke natuur van de Waddenzee in de schijnwerpers staat, en waar bezoekers kennismaken met alle facetten van het kwetsbare ecosysteem.
Buiten naar binnen halen
Het gebouw is ontworpen door het Deense architectenbureau Dorte Mandrup en volledig afgestemd op de ruige, buitendijkse ligging en de weersinvloeden van het Waddengebied. Heerke Osinga, projectleider bij Bouwgroep Dijkstra Draisma: “Wat meteen opvalt, is de natuurlijke uitstraling van het gebouw. Buiten naar binnen halen – dat was het uitgangspunt in het ontwerp.”
Een bijzonder kenmerk van het ontwerp is de zonweringsconstructie rondom het gebouw. “Deze is gemaakt van tweedehands hout dat uit oude meerpalen is gezaagd en versterkt het robuuste karakter van het geheel,” vervolgt Heerke. Met een industriële look-and-feel, waarbij de installaties en betonvloeren zoveel mogelijk in het zicht blijven, weerspiegelt de binnenruimte de ‘handen uit de mouwen en aan de slag’-mentaliteit van deze nieuwe werkplaats voor de Wadden.
Zeehondenziekenhuis
Het WEC is een initiatief van het Zeehondencentrum Pieterburen, dat meeverhuist naar Lauwersoog. Met alle medische voorzieningen op de tweede verdieping kunnen zeehonden worden opgevangen, behandeld en verzorgd, om uiteindelijk weer te worden vrijgelaten in de natuur. De opvang is verdeeld in drie fases: van intake en behandeling tot herstel in de buitenbassins, waar de dieren worden voorbereid op hun terugkeer naar zee.
In totaal kunnen er vijftig zeehonden tegelijkertijd worden opgevangen. De bassins worden gevuld met zeewater uit de haven, gezuiverd door een geavanceerd zuiveringssysteem. “Het zuiveren is cruciaal,” vertelt Sander van Dijk, hoofd Content en Programmering van het Zeehondencentrum Pieterburen. “Je wilt de zeehonden immers ook onder water kunnen zien en observeren. Bovendien wil je geen vervuild water aan de zieke dieren overdragen.”
VEEL BELANGSTELLING VOOR HET WEC
TIJDENS DE DAG VAN DE BOUW 2024
Uitdagingen in de bouw
“Het weer heeft enorm tegengezeten,” vertelt Heerke over de uitdagingen tijdens de bouw. “We hebben te maken met oplopende vloeren. Dat is complex voor de bouwfasering, maar ook voor het verwerken van regenwater.” Ook het uitvoeren van de zeehondenbassins vergde vakmanschap. “Die zitten verhoogd ten opzichte van de grond, in de dakconstructie van het lager gelegen deel van het gebouw. Allemaal betonwerk op een meter of zes hoog, met verschillende baddieptes, opstaande randen, etc.”
Wetenschap en beleving
Het zeehondenziekenhuis spreekt direct tot de verbeelding, maar het verhaal van het WEC gaat verder dan zeehondenopvang alleen. Sander: “Ook het onderzoekscentrum is een belangrijke functie van het gebouw. Hier doen onderzoekers en studenten onderzoek naar het ecosysteem van de Waddenzee. Bezoekers zien hen aan het werk en kunnen vragen stellen – een unieke kans voor een kijkje in de keuken van de wetenschap.”
Daarnaast komt er een experience-route door het gebouw. Bezoekers lopen door een zes meter brede gang die rond de zeehondenopvang naar boven loopt en eindigt op het dak, waar een panoramisch uitzicht op zowel de Waddenzee als het Lauwersmeer wacht. “De belevingsroute is zo ontworpen dat je uiteindelijk beseft dat je veel dichter bij dit werelderfgoed staat dan je misschien dacht,” legt Sander uit. “We willen laten zien hoe verbonden de mens is met de natuur. Zo kun je door de ogen van een vis de obstakels door menselijke invloed ervaren die de dieren onderweg naar de Waddenzee tegenkomen. We hopen met dit soort ervaringen bewustzijn te creëren als het gaat om de kwetsbaarheid van het Waddengebied, zonder belerend te zijn. Iedereen mag zijn eigen conclusies trekken.”
‘‘Ook het raam van het showbad was een uitdaging,” voegt Sander toe. “In dat bad kunnen bezoekers de zeehonden onder water zien zwemmen door een raam van 12 centimeter dik glas. Ontwerptechnisch was dat ingewikkeld, omdat je door het regelmatig laten leeglopen en weer vollopen van het bad te maken hebt met grote drukverschillen.”
Duurzaamheid
Duurzaamheid is bij de bouw van het WEC een belangrijk uitgangspunt. Het gebouw is uiterst energiezuinig en wordt aangesloten op een zonnepark. Heerke: “Daarnaast werken we met gerecyclede en biobased materialen. Zo dient isolatiemateriaal van gerecyclede spijkerbroeken bijvoorbeeld als akoestische plafondafwerking. Er zijn 7500 spijkerbroeken hergebruikt; dat is 2300 m2 aan plafondplaten.’’
Onderweg naar morgen
Het WEC is niet alleen een duurzaam en architectonisch gebouw van wereldklasse, maar herbergt ook een visie voor de toekomst. Met de unieke mix van zeehondenopvang, wetenschappelijk onderzoek en Waddenbewustwording laat het iedereen zien en beleven hoe uniek en onmisbaar dit prachtige werelderfgoed is.
WONING, LOPPERSUM
In opdracht van Nationaal Coördinator Groningen versterkten en verduurzaamden wij deze woning aan de Molenweg in Loppersum. Wij zetten de woning op een nieuwe plaatfundering en de gevels werden losgehaald, teruggedrukt en daarna opnieuw gefixeerd. Naast deze ingrijpende werkzaamheden versterkten we de schijfwerking van vloeren en daken. De originele en karakteristieke elementen van het interieur herplaatsten we. De versterkingsmaatregelen zijn hier in het voortraject op afgestemd.
■ OPDRACHTGEVER: NATIONAAL COÖRDINATOR GRONINGEN
■ ARCHITECT: W2N ENGINEERS
■ START BOUW - OPLEVERING: JUNI 2023 - JUNI 2024
MONUMENTALE KERK, MEEDHUIZEN
De middeleeuwse kerk van Meedhuizen is door ons versterkt en gerestaureerd in het kader van de aardbevingsproblematiek in Groningen. De maatregelen waren niet mogelijk zonder het restaureren van bepaalde slechte onderdelen in de kap. Deze namen we dan ook meteen mee. We zetten de kapconstructie weer goed vast op de verdiepingsbalklaag en zorgden daarmee dat het kerkgebouw weer veilig te gebruiken is.
■ OPDRACHTGEVER: NATIONAAL COÖRDINATOR GRONINGEN
■ ARCHITECT: ECONSTRUCT
■ START BOUW - OPLEVERING: JUNI 2024 - NOV 2024
BOERDERIJ, WOLTERSUM
Deze monumentale boerderij in Woltersum is door ons versterkt, gerestaureerd en verduurzaamd. Het pand doet dienst als woning en kantoor. Wij versterkten de boerderij en deze heeft veelal nieuwe afwerkingen gekregen. Het voorhuis was nog grotendeels intact, net als een aantal historische binnenwanden en plafonds. De versterkingen zijn ingepast binnen de historische onderdelen.
■ OPDRACHTGEVER: PARTICULIERE OPDRACHTGEVER
■ ARCHITECT: HOLSTEIN RESTAURATIE ARCHITECTUUR
■ START BOUW - OPLEVERING: FEB 2024 - DEC 2024
BOERDERIJ, HELLUM
In opdracht van Nationaal Coördinator Groningen hebben we deze monumentale boerderij in Hellum versterkt en verduurzaamd. De opdrachtgevers gebruiken het pand als woning maar hebben ook een winkel met woonaccessoires in het schuurgedeelte. Het pand heeft een aantal zware versterkingen gekregen en daarmee veelal nieuwe afwerkingen. Eén van de ruimten in het voorhuis kende nog veel historisch materiaal en daar zijn we zowel in de voorbereiding als tijdens de uitvoering zorgvuldig mee omgegaan.
■ OPDRACHTGEVER: NATIONAAL COÖRDINATOR GRONINGEN
■ ARCHITECT: ADEMA ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: OKT 2023 - OKT 2024
Broers in de bouw...
WE MAKEN ER EEN FEESTJE VAN
In de wereld van de bouw, waar grote en bijzondere projecten vaak de aandacht trekken, schuilt soms ook iets anders moois: een familiegevoel. Bij Bouwgroep Dijkstra Draisma ervaren de broers Durk en Harry van der Zee dat dagelijks. Binnen het bedrijf hebben ze elk hun eigen rol, maar hun verhaal gaat over meer dan werk alleen: over een gedeelde passie voor bouwen, hun sterke onderlinge band en de manier waarop een groot bedrijf de sfeer van een familiebedrijf kan blijven bieden.
Durk begon zijn loopbaan in 1998 als timmerman, via een werken-leertraject. Jarenlang werkte hij bij dezelfde aannemer; hij schopte het daar tot uitvoerder. “En dan kom je op een punt dat je denkt: misschien is het tijd voor iets nieuws.” Dat idee werd concreet toen zijn broer Harry, die al bij BGDD werkte, een balletje opgooide: “Misschien is hier werken ook wel iets voor jou.” Durk besloot de gok te wagen en schreef voor het eerst in zijn leven een sollicitatiebrief. Met succes: in 2017 begon hij als uitvoerder en groeide door tot projectbegeleider Bouw & Onderhoud.
Ook Harry begon zijn carrière bij een aannemer, waar hij zeven jaar werkte. Daarna maakte hij een uitstapje naar Philips.
“Maar de opdrachtgeverskant van de tafel was het niet voor mij.” Met de overstap naar BGDD in 2016 keerde hij terug naar de bouw, als teamleider werkvoorbereiding Bouw & Onderhoud.
Vader als opleider
Het bouwen zelf zat er bij de mannen al vroeg in. Van huis uit zijn ze gewend samen te klussen. Hun vader kwam uit een onderwijsfamilie, maar zag zelf het vak van leraar niet zitten –hij koos voor de techniek. “Onze vader heeft ons de basis van techniek bijgebracht. We bouwden samen onze eerste huizen,” vertelt Durk enthousiast. “Eigenlijk was hij naast vader ook onze opleider, ook al vond hij zelf van niet.”
FOTO’S: MAJELLA FOTOGRAFIE
“ Elke klus vraagt een specifieke aanpak, dat maakt het uitdagend. We zijn daarin soms ook beiden wel wat eigenwijs. Dan denken we: we proberen het eens anders. Die ruimte krijgen we hier. ”
Bouw & Onderhoud
De afdeling Bouw & Onderhoud, waar de broers werken, richt zich op een breed scala aan projecten: van kleine aanbouwen tot verbouwingen, gevelonderhoud en storingswerkzaamheden. “Het mooie aan ons werk is de variatie,” zegt Durk. “Elke klus vraagt een specifieke aanpak, dat maakt het uitdagend. We zijn daarin soms ook beiden wel wat eigenwijs. Dan denken we: we proberen het eens anders. Die ruimte krijgen we hier.”
Bedrijfscultuur
Dat laatste is een van de dingen die het bedrijf voor de broers zo bijzonder maakt. Harry: “Je mag verantwoordelijkheid nemen, en die krijg je ook. Het hoeft niet allemaal over 150 schijven te gaan. Natuurlijk bespreken we zaken in projectoverleggen en is het management op de hoogte van wat we doen, maar ze drukken hun stempel er niet op – ze vertrouwen op de expertise op de werkvloer.”
Durk vult aan: “BGDD is een groot bedrijf, maar eigenlijk werken we nog steeds als – weliswaar grote – ‘dorpsaannemer’. Iedereen is bekend met elkaar, dat schakelt efficiënt en snel. We hebben de korte lijntjes en lage drempels van een familiebedrijf, en tegelijkertijd de kennis, expertise en slagkracht van een grote onderneming.”
Wat de broers ook waarderen, is de focus op innovatie binnen het bedrijf. “In de bouw is men vaak voorzichtig met nieuwe dingen,” zegt Harry. “Men kijkt liever eerst de kat uit de boom. Maar hier springen ze er meteen bovenop als er zich een innovatie aandient. Ze durven erin te investeren en dat maakt werken hier ook heel aantrekkelijk.”
Familieband als fundament
Samenwerken met je broer, hoe is dat eigenlijk?
“Verschrikkelijk,” grapt Durk. Want grappen maken, daar houden de twee van. “Bouwen is een serieus iets, je moet er wel wat lucht in brengen en er een feestje van maken. En natuurlijk zijn we het niet altijd eens, maar dat hoort erbij,” vervolgt hij. “En dan is een broederlijke sneer vaak genoeg en is de lucht snel weer geklaard,” voegt Harry met een knipoog toe.
Die familieband heeft veel voordelen. “Als de één een voorzet doet, weet de ander meteen wat er moet gebeuren. We hebben aan een half woord genoeg.” Die natuurlijke samenwerking maakt hun projecten succesvol. Een mooi voorbeeld is de renovatie van de Soestdijkflat in Leeuwarden. “Dat was ons eerste grote project dat we echt samen deden. Alles zat erin: van bewonerscommunicatie tot de technische uitvoering,” vertelt Harry opgetogen. “Als alles dan goed loopt, ben je best een beetje trots. Op het feit dat je onderdeel bent van BGDD, maar ook op de samenwerking met je broer.”
De rollen van collega’s en broers lopen door elkaar. “Ook privé praten we veel over het werk,” vertelt Durk. “De bouw heeft nu eenmaal onze interesse. Vooral als een klus goed lukt, scheppen we daar op verjaardagen graag over op. Als je dan samen bent, kun je het nog wat extra aandikken, haha.”
Yin en Yang
Of ze dan niet verschillen van elkaar? Zeker wel! Als geschoold werkvoorbereider brengt Harry theoretische kennis en calculaties in, hij regelt alles graag tot in detail. Durk is meer een doener en met zijn uitgebreide ervaring een man van de praktijk. Voor hem is 80% duidelijkheid genoeg om de trein te laten rijden. “Die laatste 20% lossen we in het werk wel op. Daar heeft Harry wat moeite mee, ik ben daar wat losser in.” Maar zoals dat werkt met yin en yang: de een versterkt de ander én ze leren van elkaar.
Toekomst
Met hun passie voor de bouw, hun hechte onderlinge band en de steun van een innovatief bedrijf kijken de broers vol vertrouwen naar de toekomst. “Je weet natuurlijk nooit wat er gebeurt, maar de kans is groot dat we hier over tien jaar nog zitten. We blijven mooi doorbouwen, dat is het plan.”
WIL JE OOK WERKEN
BIJ BGDD?
VRIJSTAANDE WONING, JISTRUM
Voor een particuliere opdrachtgever hebben wij in Jistrum een unieke, vrijstaande woning gerealiseerd, compleet met een ruime schuur. Waar ooit een oude boerderij stond, prijkt nu een modern huis. De oude gevelstenen en dakpannen van de gesloopte boerderij zijn (deels) hergebruikt en er is gebruik gemaakt van houten gevelbekleding.
■ OPDRACHTGEVER: PARTICULIERE OPDRACHTGEVER
■ ARCHITECT: J.O.N.G. ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: NOV 2023 - JULI 2024
16 WONINGEN, KANTENS
In opdracht van Nationaal Coördinator Groningen realiseren wij 16 aardbevingsbestendige woningen in het Groningse dorp Kantens. De oude woningen zijn hiervoor gesloopt. Een aantal bewoners heeft tientallen jaren in de oude woning gewoond. Voor hen is het huis verbonden aan vele herinneringen. Voor de een is dat gemakkelijker dan voor de ander. Tegelijkertijd is het vooruitzicht ook goed: een nieuwe woning, gasloos en gebouwd volgens de nieuwste bouwvoorschriften.
■ OPDRACHTGEVER: NATIONAAL COÖRDINATOR GRONINGEN
■ ARCHITECT: TWA ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: APR 2024 - MRT 2025
AARDBEVINGSBESTENDIGE WONING, LEERMENS
In Leermens bouwden we deze nieuwe, gasloze woning. De oude woning is in opdracht van Nationaal Coördinator Groningen gesloopt in het kader van de versterkingsopgave in Groningen. Voor de fundering zijn stalen buispalen toegepast, waarbij de palen in de grond worden gedrukt. Deze manier van heien is trillingsarm en zeer geschikt in het aardbevingsgebied. De dakconstructie, de HSB spouwbladen en de HSB binnenwanden zijn in onze fabriek geprefabriceerd.
■ OPDRACHTGEVER: NATIONAAL COÖRDINATOR GRONINGEN
■ ARCHITECT: ONTWERPBUREAU E. SMITS
■ START BOUW - OPLEVERING: NOV 2023 - AUG 2024
10 WONINGEN, APPINGEDAM
In opdracht van Nationaal Coördinator Groningen hebben wij een plan ontwikkeld voor de sloop en nieuwbouw van 10 aardbevingsbestendige twee-onder-één-kap woningen in Appingedam. Het ontwerp van de nieuwe woningen aan de Koninginne- en Regentesselaan is samen met de woningeigenaren gemaakt. Vervolgens hebben we de woningen in twee fasen opgeleverd.
■ OPDRACHTGEVER: NATIONAAL COÖRDINATOR
GRONINGEN
■ ARCHITECT: VAN MANEN EN ZWART ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: MEI 2023 - APR 2024
MONUMENTALE BOERDERIJ, SIBRANDAHÛS
In Sibrandahûs, een klein dorp ten westen van Dokkum, realiseerden wij een gasloze woonboerderij met paardenschuur. De monumentale boerderij met bouwjaar 1868 is volledig vernieuwd en voorzien van een gasloze installatie. Het casco bleef volledig intact en is gerestaureerd. Aan de binnenzijde is de boerderij volledig verduurzaamd en vernieuwd met gebruik van natuurlijke materialen.
■ OPDRACHTGEVER: PARTICULIERE OPDRACHTGEVER
■ ARCHITECT: DORENBOS ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: AUG 2023 - JULI 2024
FOTO: GEJA KUIKEN
FOTO: GEJA KUIKEN
De bouwcarrière van Jan Kamminga
TEAMWORK, TOEWIJDING EN TROTS
Afgelopen augustus tikte hij een indrukwekkende mijlpaal aan: 46 jaar in dienst bij Bouwgroep Dijkstra Draisma. Begonnen als timmerman, ontwikkelde hij zich tot uitvoerder, hoofduitvoerder en uiteindelijk projectleider. Met zijn vervroegde pensioen in 2025 in zicht, blikt Jan Kamminga terug op een lange en succesvolle loopbaan vol mooie projecten, bouwontwikkelingen en persoonlijke groei.
“Het bouwen is mij met de paplepel ingegoten. Als kind hielp ik op zaterdagen mee in het dorpstimmerbedrijf van mijn vader: hout klaarleggen, spijkerbakjes vullen, de werkplaats opruimen, dat soort dingen.” De opleiding mts bouwkunde was een natuurlijk vervolg, en met het diploma op zak was de stap naar een carrière in de bouw snel gemaakt. “In 1978 ging ik als achttienjarige jongen aan de slag als timmerman bij – toen nog – Draisma in Makkum. Ik heb mezelf in het bedrijf stap voor stap opgewerkt, sinds 2005 werk ik als projectleider.”
Tot in de puntjes
Door de jaren heen werkte Jan aan talloze projecten, waaronder één in Wieringerwerf. “We bouwden daar in fases aan een verzorgingshuis. Het project duurde drie jaar, een fantastische tijd. Toen het klaar was en ik op een nieuw project zat in Sneek, belden mijn collega’s mij op een morgen op met de vraag of ik ziek thuis zat. Maar nee, ik reed op de automatische piloot naar Wieringerwerf in plaats van naar Sneek,” lacht Jan.
“Terugdenkend aan al die projecten, besef ik hoeveel we samen hebben gebouwd – van verzorgingshuizen en woningen tot sporthallen en scholen, noem het allemaal maar op. De uitdaging om alle aspecten in een project tot in de puntjes samen te laten komen, maakt het elke keer weer leuk.”
‘‘ Terugdenkend aan al die projecten, besef ik hoeveel we samen hebben gebouwd - van verzorgingshuizen en woningen tot sporthallen en scholen. ’’
Veranderende bouwwereld
“Toen ik begon, had het bedrijf zo’n veertig medewerkers. We werkten hard en er werd veel gekkigheid uitgehaald. Iedereen kende elkaar. Met 360 medewerkers is dat nu toch wel anders,” stelt Jan vast.
“Digitalisering is zonder twijfel de grootste verandering geweest in die 46 jaar. Ook ligt de focus nu steeds meer op duurzaamheid en onderhoudsarme oplossingen.”
Trots vertelt hij over de innovatieve stappen van Bouwgroep Dijkstra Draisma, zoals de bouw van de eigen fabriek in Dokkum, waar met robots wordt gewerkt. “We zijn een heel vooruitstrevend bedrijf. Het is mooi om te zien hoe we met de tijd meegaan en blijven innoveren. Wat niet verandert, is het samen bouwen. Wij werken samen met vaste ketenpartners en onderaannemers, zodat je weet wat je aan elkaar hebt.”
Ouwe-jongens-krentenbrood
Ondanks de vele grappen en grollen met collega’s, was Jan in zijn loopbaan altijd streng als het op de bouw aankwam. “Vooral in mijn tijd als uitvoerder stond ik bekend als een man met twee gezichten. Op de bouw wilde ik alles perfect hebben. Ik zei dan duidelijk wat ik van dingen vond en had soms best een kort lontje. Maar privé was ik een heel ander mens, veel luchtiger en relaxter. Ik ben ook niet voor niets voorzitter van de personeelsvereniging. Ik hou van feestjes en een vrolijke noot. Buiten het werk was het met collega’s dan ook altijd ouwe-jongens-krentenbrood. Dat kreeg ik ook van ze terug. ‘Goh,’ zeiden ze dan, ‘je bent nu veel leuker dan op de bouw.’”
Inmiddels zijn de scherpe kantjes ook op het werk ervanaf. “Ik ben nu ook wat ouder, hè. Ik heb wel aardig geleerd tot tien te tellen,” voegt hij er met een twinkeling in zijn ogen aan toe.
Terug- en vooruitblik
Met bijna een halve eeuw ervaring op zak, kijkt Jan met voldoening terug op zijn carrière. “Die 46 jaar zijn voorbijgevlogen. Ik ben geen dag met tegenzin naar mijn werk gegaan.” Over de toekomst is hij nuchter. “Zeker in het begin zal ik het bedrijf wel missen, en ik hoop het bedrijf mij ook,’’ lacht hij. ‘‘Maar ik kijk er ook naar uit om meer tijd voor mezelf te hebben. Hoe ik die tijd precies ga invullen, weet ik nog niet. Misschien keer ik wel met hangende pootjes naar het bedrijf terug,” grapt hij erachteraan. “Ik zie het wel, de tijd zal het leren.”
PROJECTLEIDER OP DE BOUW, KAATSTRAINER OP DE VELDEN
UIT DE OUDE DOOS, JAN KAMMINGA EN TJITTE KOOTJE IN 2007
EEN VROLIJKE NOOT TIJDENS HET MAKEN VAN PERSONEELSFOTO’S
NHL STENDEN, LEEUWARDEN
Aan de Rengerslaan in Leeuwarden werkten wij aan een grootschalige kozijnvervanging bij NHL Stenden Hogeschool. Over de gehele locatie vervingen we ca. 650 kozijnen door nieuwe, duurzame aluminium kozijnen met HR++ glas. Daarmee zet NHL Stenden een grote stap in het gasloos maken van haar gebouwen.
■ OPDRACHTGEVER: NHL STENDEN
■ ARCHITECT: ZANTMAN ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: JUNI 2024 - NOV 2024
FIRDA, LEEUWARDEN
In Leeuwarden verbouwden wij vijf bestaande locaties van Firda. Met de fusie van ROC Friese Poort en het Friesland College lag er een grote opgave om alle gebouwen van Firda in meerdere fases aan te passen. De werkzaamheden liepen uiteen van het grootschalig aanpassen van een gebouwdeel tot kleinere (schilder) werkzaamheden.
■ OPDRACHTGEVER: FIRDA
■ ARCHITECT: STUDIOOS EN JOUS ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: MEI 2024 - AUG 2024
HET KOMPAS, HEERENVEEN
Het oude schoolgebouw van CBS Het Kompas in Heerenveen is verduurzaamd en geschikt gemaakt voor vernieuwend onderwijs. Bij de vernieuwbouw van Het Kompas was veel aandacht voor duurzaamheid en circulariteit. Het nieuwe gebouw is energieneutraal. Alle ramen zijn vervangen door triple glas en er is gezorgd voor een gezond binnenklimaat. Op de gevels is houten gevelbekleding toegepast. De schoolpleinen worden groener, krijgen een educatieve functie en nodigen uit tot spelen, bewegen en ontmoeten.
■ OPDRACHTGEVER: CBS HET KOMPAS
■ ARCHITECT: DE UNIE ARCHITECTEN
■ START BOUW - OPLEVERING: MEI 2024 -DEC 2024
IKC BAKHUIZEN
Integraal Kindcentrum Bakhuizen is van top tot teen gerenoveerd. Het gebouw is nu volledig gasloos en voldoet aan Frisse Scholen klasse B. Waar mogelijk zijn bestaande materialen zoveel mogelijk hergebruikt. Omdat er geen vervangende locatie beschikbaar was moest de school gedurende de gehele verbouwing volledig in gebruik blijven. Dankzij heldere communicatie, een uitgekiende planning en wederzijds begrip heeft de renovatie van IKC Bakhuizen tot een prachtig resultaat geleid.
■ OPDRACHTGEVER: BMS LEEUWARDEN
■ ARCHITECT: WIJBENGA | TROMP
■ START BOUW - OPLEVERING: APR 2023 - FEB 2024
BESSEMOERSTRAAT, GRONINGEN
Het gebouw aan de Bessemoerstraat (voorheen Lieflandschool) in de wijk Paddepoel is gerenoveerd. Na de renovatie beschikt de school over installaties voor een fris binnenklimaat, dat voldoet aan Frisse Scholen klasse B. De wissellocatie Bessemoerstraat is na de renovatie functioneel inzetbaar voor scholen in de buurt (zowel basisschool als voortgezet onderwijs) die gerenoveerd worden.
■ OPDRACHTGEVER: GEMEENTE GRONINGEN
■ ARCHITECT: ONTWERPBUREAU MEINSMA
■ START BOUW - OPLEVERING: FEB 2024 - MEI 2024
ICHTHUS COLLEGE, KAMPEN
Het bestaande Ichthus College in Kampen is compleet verbouwd en uitgebreid. Een deel van de huidige schoolgebouwen aan de Jan Ligthartstraat was verouderd en is opnieuw opgebouwd en gerevitaliseerd. De bestaande school werd ontmanteld tot op het casco van kolommen, balken, vloeren en muren. Dit deel is voorzien van een nieuw dak en nieuwe gevels. Daarnaast is een stuk school tegen het bestaande deel uitgebreid.
■ OPDRACHTGEVER: STICHTING ICHTHUS COLLEGE KAMPEN
■ ARCHITECT: STUDIO NUY VAN NOORT
■ START BOUW - OPLEVERING: FEB 2023 - APR 2024
Gearwurkje
jout enerzjy
en sponsorje
SPORT, MUZIEK EN CULTUUR VOOR IEDEREEN
Culturele activiteiten
Afgelopen jaar steunden wij opnieuw meer dan 120 verenigingen, clubs, evenementen en sporters. Of het nu gaat om topsport bij SC Cambuur en de Fryske sporten, of de plaatselijke schaak- of biljartvereniging: wij zijn betrokken bij en steunen lokale ambities die zorgen voor een leefbare wereld.
Sporten voor iedereen
Sport moet beschikbaar zijn voor iedereen. Met onze sponsoring proberen wij hierin een steentje bij te dragen. Zo faciliteren we onder andere trainingsjasjes voor de jongste leden van de turnvereniging uit Dokkum en zijn we hoofdsponsor van LOOP Leeuwarden. Hét evenement wat zich richt op vitaliteit en fitheid van de inwoners van Friesland (en zelfs daarbuiten).
Het ondersteunen van lokale en regionale initiatieven is een groot onderdeel van onze sponsoring. We steunen verschillende koren, muziekverenigingen, musea en tal van prachtige evenementen, zoals Heamiel in Bolsward, de Fury van Dokkum en het iepenloftspul in Arum. Dit kan natuurlijk ook niet anders als de regisseur van dit stuk ook nog eens een collega is.
Nieuws over de Fryske sporten
De afgelopen vijf jaar waren we samen met FB Oranjewoud en de Friese Rabobanken hoofdsponsor van de vier Fryske sporten: schaatsen, kaatsen, skûtsjesilen en fierljeppen. Na een volmondig ‘ja’ van alle partners hebben we besloten deze sponsoring met vijf jaar te verlengen. Gearwurkje en sponsorje jout enerzjy!
FOTO: WK IRONMAN IN HAWAII, TRITREAM FRYSLAN
FOTO: T&GD
FOTO: DIJKS MEDIA
BGDD UPDATES
Blijf op de hoogte en volg ons op sociale media:
BouwgroepDijkstraDraisma
dijkstradraisma
bouwgroep-dijkstra-draisma
dijkstradraisma
COLOFON STREAM uitgave 2024/2025
VORMGEVING & OPMAAK
Team M&C, BGDD
TEKST
Arianne de Ruiter, Alfa Rho
Team M&C, BGDD
REDACTIE
Team M&C, BGDD
FOTOGRAFIE
IMAZZO, Leeuwarden, tenzij anders vermeld
DRUK Drukkerij Van der Eems, Easterein 100% gerecycled papier
Voor meer informatie en referenties verwijzen wij u graag naar onze website bgdd.nl
Voor vragen of het maken van een afspraak kunt u contact met ons opnemen via info@bgdd.nl of onderstaande gegevens. Wij zijn u graag van dienst.
Vestiging Bolsward
De Marne 120, 8701 MC Bolsward
Postbus 120, 8700 AC (0515) 33 40 00
Vestiging Dokkum
Bocksmeulen 23, 9101 RA Dokkum
Postbus 200, 9100 AE (0519) 22 99 99
Bouw & Onderhoud, Service & Beheer
Dongeradyk 2, 9101 GA Dokkum (088) 040 54 55
Vestiging Groningen
Leonard Springerlaan 23, 9727 KB Groningen (0519) 22 99 99
Coverfoto Koningin Máxima bezoekt BGDD in september 2024 tijdens Open Your Mind, Patrick van Emst
Aan dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.
Vijf jaar geleden startten we samen met WoonFriesland, The Green Village en Huurdersvereniging De Bewonersraad Friesland het experiment DreamHûs. Er staan drie bewoonde jaren zeventig woningen op de TU Delft waar onderzoekers, studenten en ondernemers uitgedaagd worden om betaalbare en gebruiksvriendelijke verduurzamingsoplossingen voor de bestaande bouw te bedenken en testen. Goed nieuws: in samenwerking met alle partners wordt dit succesvolle project met zeker 5 jaar verlengd. Wij kijken uit naar de komende tijd en zijn benieuwd naar de innovaties en ontwikkelingen binnen DreamHûs.
Maar liefst 5000 bezoekers bezochten onze projecten tijdens de Dag van de Bouw op zaterdag 8 juni 2024. Trotse BGDD’ers en betrokken bedrijven stelden met heel veel enthousiasme de bouwplaatsen open bij zwemcentrum De Welle in Drachten en het Werelderfgoedcentrum in Lauwersoog. Een kijkje achter de schermen op de bouw; het was een mooie en leerzame dag voor alle leeftijden!
Voor het vijfde jaar op rij zijn we genomineerd voor de Cobouw50 Award voor ‘best presterende bouwonderneming van het jaar’. In 2020 en in 2021 wonnen we de prijs en daarmee waren we het eerste bedrijf dat de prijs twee opeenvolgende jaren in de wacht sleepte. In 2022 en 2023 eindigden we op de tweede plaats. Met de nominatie voor 2024 zijn we opnieuw zeker van een plek in de top drie. We zien dit als een bevestiging dat onze aanpak van een bouwproces, in combinatie met de vernieuwende visie op het gebied van biobased bouwen, de toekomst is. De passie voor innovatie in het hele proces en een inspirerende omgeving zorgen voor medewerkers die gedreven zijn om te vernieuwen. Samen met opdrachtgevers die lef tonen en het voortouw durven te nemen geeft dat ontzettend veel energie!
Schouder aan schouder.
Voor het 15e jaar op rij zijn wij - ook in het nieuwe ‘woanskip’ - hoofdsponsor van SC Cambuur. Verlengen geeft energie.
FOTO: DIJKS MEDIA
FOTO: TGV
