Τεύχος 190

Page 152

150/επιλογη

Σ

το πρώτο τμήμα, ο συγγραφέας σαν εισαγωγή χρησιμοποιεί την Ελληνική Τραγωδία για να επιδείξει την παράλληλη πο­ ρεία ανθρώπου-λόγου. Η Ελληνική Τραγωδία επαληθεύει αυτή την πορεία και αυτή τη σχέση βάσει των στοιχείων της. Αυτή αποτελείται από το Θέαμα και την Ακρόαση. Το Θέαμα είναι το Θέμα όλης της Λογοτεχνίας, ενώ η Ακρόαση είναι το Ύφος όλης της Λογοτεχνίας. Το Θέαμα-Θέμα πίσω από τη μάσκα, ανέκφραστο και ακίνητο, επιβεβαιώνει την αδυσώπητη μοίρα του ανθρώπου, επισημαίνει την «επικίνδυνη κατάστασή» του, ενώ η ΑκρόασηΎφος μέσα από το Λόγο βρίσκεται σε μία διαρκή κίνηση όπου περιπολεί την Ακινησία (δηλ. το Θέαμα) και υπονομεύει τα τερά­ στια έσχατα γεγονότα (δηλ. το Θέμα). Κίνηση και ακινησία δηλώ­ νουν το έργο, προκαλούν την επικοινωνία μέσα από την ένταση και την έκταση του Λογοτεχνικού Λόγου. Η ολότητα του λόγου θα εναρμονίσει τη γνώση με την ιδέα, θα επικοινωνήσει με τον ανα­ γνώστη και θα ξεκινήσει την κατάκτηση του Κόσμου που είναι ο απώτερος σκοπός της Λογοτεχνίας.

Σ

το δεύτερο μέρος του έργου, ο Γ.Χ. δίνει τον ορισμό του Λό­ γου ακριβώς όπως τον όρισαν οι προσωκρατικοί και βάσει αυτού του ορισμού επιδεικνύει την τεχνική της χρήσης του. Πρώτος ορισμός, λόγος ως «ων και μη ων». Ο Λόγος ως ων εκφράξει. Ο Λόγος ως μη ων προκαλεί, σκέπτε­ ται, παρακινεί. Ο λόγος ως ων πρέπει να λάμπει, σαν φως να φωτίζει. Πρέπει να κατονομάζει, να δίνει νόημα, να διαγράφει το «ικανό σύμβολο» με όλη την αυστηρότητα της έννοιας της λέξης, να «ονοματοποιεί» χωρίς να ενδιαφέρεται για την ωραιοποίηση του κειμένου αλλά να ενδιαφέρεται μόνο για την ακρίβεια της έν­ νοιας. Έναν ορισμό που κατ’ εξοχήν εφαρμόζει ο Γιώργος Χειμωνάς στα λογοτεχνικά του έργα που η μουσικότητά τους επαληθεύ­ ουν τη θεωρία των αρχαίων για τη μουσικότητα της Ελληνικής και Λατινικής γλώσσας. Ο Λόγος ως μη ων εκφράζει τη σιωπή της γλώσσας. Δηλαδή ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τον λόγο μέχρι την τέλεια εξάντλησή του δημιουργώντας τη συμβολική εικόνα. Το σύμβολο συμβάλλει προκλητικά στη δυνατή επικοινωνία. Ο άνθρωπος επικοινωνεί μόνον με σύμβολα. Λέει ο Earnest Cassirer στο έργο του “Essay on man”: «ο άνθρωπος είναι συμβολικό ζώο, του οποίου η γλώσσα, ο μύθος, η θρησκεία, η επιστήμη και η τέχνη είναι συμβολικές μορ­ φές μέσα από τις οποίες αποδίδει την πραγματικότητά του, κι εν συνεχεία τις αναγνωρίζει». Μας εξηγεί ότι ο άνθρωπος χρησιμο­ ποιεί το μύθο για να επικοινωνήσει με το υποσυνείδητό του (κάτι που εφαρμόζει ο Γ.Χ.), χρησιμοποιεί τη θρησκεία για να επικοι­ νωνήσει με το Θεό, και τη γλώσσα για να επικοινωνήσει με τον άνθρωπο. Η συμβολική εικόνα λοιπόν με τις λεκτικές παραλείψεις και τους ατέλειωτους υπαινιγμούς δημιουργεί την εκκωφαντική σιωπή που ενεργοποιεί τον νου, σπρώχνει τη διάνοια σέ όλη την ένταση της νοηματικότητας. Ως συμπέρασμα λοιπόν, ο λόγος ως ων λειτουργεί στη συνείδηση του αναγνώστη, ενώ ο λόγος ως μη ων εισχωρεί στα «αδιαπέραστα σκότη» της συνείδησης. Το ταξίδι προς τον κόσμο έχει αρχίσει. Δεύτερος ορισμός του Λόγου: Ο Λόγος είναι «παρών και απών». έννοια αυτού τού ορισμού σχετίζεται με τη λειτουργία του νου, ως προς το χρόνο της αφήγησής και το χρόνο που εκ­ πέμπει η συμβολική εικόνα. Ο λόγος δίνει το παρόν όταν ο αφη­ γηματικός λόγος είναι απών. Το σύμβολο που είναι απόν εκπέμπει

Η

ΓΙΩΡΓΟΣ ___

ΧΕΙΜΩΝΑΣ Η ΔΥΣΘΥΜΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.