ECONOMY TODAY FEBRUARY 2024 by diaspublications

TEΥΧΟΣ 92 / ΦΕΒΡΟΥΆΡΙΟΣ 2024 / €2,50

ΟΕΒ

50.000 ΕΠΙΠΛΈΟΝ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΥΣ ΤΗΝ ΕΠΌΜΕΝΗ 5ΕΤΊΑ

ΚΥΠ

ΡΟ

S TA F F

W A N T E D 2024 ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ

ΖΗΤΕΙΤΑΙ

Η ΕΛΛΆΔΑ ΑΛΛΆΖΕΙ ΤΟ ΣΚΗΝΙΚΌ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΟΙ ΕΛΛΕΊΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ, ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΈΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΌΛΟΣ ΤΩΝ RECRUITERS

Είσαι CEO; Μάθε πρώτος τα αποτελέσματα της 13ης έρευνας της PwC, στην αποκλειστική εκδήλωση για τους CEOs.

https://pwc.to/3vytmy2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΣ 92 / ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024

FOCUS

14 COVER STORY: ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΜΕΣΕΣ ΛΥΣΕΙΣ - Φιλόκυπρος Ρουσουνίδης: Τιμή μας να εργάζονται Κύπριοι στην Τουριστική Βιομηχανία - Βαλεντίνος Πολυκάρπου: Η Τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία και διαμορφώνει νέο εργασιακό τοπίο - Στέλιος Γαβριήλ: Χρειάζονται διακρατικές συμφωνίες για την προσέλκυση εργατικού δυναμικού - Μάριος Τσιακκής: Οι νέοι προτιμούν τον Δημόσιο αντί τον Ιδιωτικό τομέα - Μιχάλης Αντωνίου: 50.000 επιπλέον εργαζόμενους για να λειτουργήσουμε την επόμενη 5ετία - Ανδρέας Μάτσας: Αλλάζει η αγορά εργασίας, αλλάζουν και οι επιλογές των εργαζόμενων - Σωτηρούλλα Χαραλάμπους: Το χάσμα μεταξύ μισθών και κερδών διευρύνεται - Πρόδρομος Χριστοφή: Οι πολυδιάστατες προκλήσεις απαιτούν ολιστικές λύσεις - Αριστείδης Τριμιντής: Το παζλ της αγοράς εργασίας στον τομέα των Υπηρεσιών - Πωλίνα Άνιφτου: Το Ανθρώπινο Δυναμικό υπό το «γεωπολιτικό μικροσκόπιο»

ΘΕΜΑΤΑ/ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ/ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ 8

Σ υνάντηση στο Γραφείο με τη Νικολέττα Γεωργίου 12 Your Home in the Sky 76 Β ρασίδας Νεοφύτου: Η έγκριση του Bitcoin ETF αλλάζει το σκηνικό στα Crypto 80 Η Ελλάδα αλλάζει το σκηνικό στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση της Κύπρου 86 Τ άσος Γιασεμίδης: Ο νέος Παγκόσμιος Οικονομικός Χάρτης 94 Κ υριάκος Ε. Γεωργίου: Περί Διαχείρισης Έργων ο λόγος

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ 4 EDITORIAL 6 EI-KONOMIA 114 MARKETWATCH

110

ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ… 104 Αναλύοντας το φαινόμενο Taylor Swift 106 «Μηδενικά» στα budget ταινιών του Hollywood 110 ΑΘΛΗΤΙΚΟ: Box…In the Box

EconomyToday 3

ΕDITORIAL

ετά τα συγκλονιστικά επίπεδα ανεργίας, κατά την οικονομική κρίση του 2013 και τους κλυδωνισμούς στην αγορά εργασίας την περίοδο των Lockdown, η κυπριακή οικονομία βρίσκεται πλέον σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης. Τα στατιστικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι η ανεργία κυμαίνεται λίγο πιο πάνω από το 5%, ποσοστό που σύμφωνα με την οικονομική βιβλιογραφία αποτελεί το ιδανικό σημείο για τον συγκεκριμένο μακροοικονομικό δείκτη. Παρόλα αυτά, ο μακροοικονομικός δείκτης δεν μπορεί να περιγράψει τη συνολική εικόνα της αγοράς εργασίας στην Κύπρο. Ζωτικής σημασίας είναι τα ζητήματα έλλειψης προσωπικού για συγκεκριμένους τομείς της Οικονομίας, όπως η Τουριστική Βιομηχανία, η Οικοδομική Βιομηχανία, ο πολλά υποσχόμενος και με υψηλή εξειδίκευση, τομέας των Τεχνολογικών Εταιρειών αλλά και ο «παραδοσιακός» και γεμάτος προκλήσεις τομέας της Παροχής Υπηρεσιών. Ενδεικτική είναι η παραδοχή που γίνεται από τους εργοδότες ότι για να μπορούν να λειτουργούν την επόμενη πενταετία τα γρανάζια της οικονομίας, χρειαζόμαστε επιπλέον 50.000 ανθρώπους να δουλέψουν στην Κύπρο. Βασικό επίσης πρόβλημα στην αγορά εργασίας, που αποτελεί ένα από τα στοιχήματα της κυπριακής οικονομίας γενικότερα, είναι το θέμα των χαμηλών δεικτών παραγωγικότητας. Μπορεί να αποτελεί μια γραφική προσέγγιση, όμως μια από τις αιτίες του φαινομένου είναι και το «κυπριακό όνειρο», της εργοδότησης στο Δημόσιο. Οι παχυλές αμοιβές, η απουσία αξιολογήσεων και τα οριζόντια ωφελήματα του κρατικού κουρβανά δημιουργούν στρεβλώσεις και αντικίνητρα για την ιδιωτική πρωτοβουλία και επιχειρηματικότητα. Αν το θέσουμε με απλούς αριθμούς, το αφήγημα του «κυπριακού ονείρου» και οι 70.000 δημόσιοι υπάλληλοι, να «ταΐζουν» την οικονομία των 550.000 εργατικού δυναμικού, που επικρατούσε τις προηγούμενες δεκαετίες, δεν μπορεί πλέον να ισχύει. Χωρίς δηλαδή ζητήματα ανεργίας, αλλά αντιθέτως έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού, η απάντηση στα ζητήματα εργασίας στην Κύπρο συνιστά ένα στρατηγικό όραμα αύξησης της παραγωγικότητάς μας, με συνδρομή της Καινοτομίας, της Εκπαίδευσης και της Επιχειρηματικότητας.

ΑΛΛΑΓΉ ΤΟΥ

«CYPRUS DREAM» ΤΟΥ ΞΕΝΙΟΥ ΜΕΣΑΡΙΤΗ

TEΥΧΟΣ 92 / ΦΕΒΡΟΥΆΡΙΟΣ 2024 / €2,50

ΟΕΒ

50.000 ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΕΡΓΆΖΟΜΕΝΟΥΣ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ 5ΕΤΙΆ

ΚΥΠ

ΡΟ

S TA F F

WAN TED 2024 ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ

ΖΗΤΕΙΤΑΙ

Η ΕΛΛΆΔΆ ΆΛΛΆΖΕΙ ΤΟ ΣΚΗΝΙΚΟ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΟΙ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΆΓΟΡΆ ΕΡΓΆΣΙΆΣ, ΟΙ ΠΟΛΛΆΠΛΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΆΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ RECRUITERS

4 EconomyToday

ΜΕΓΑΡΟ ΔΙΑΣ Λεωφόρος Άντη Χατζηκωστή και γωνία Λεωφόρου Αρχαγγέλου 31, 2057, Στρόβολος, Λευκωσία Τηλ.: 22580580 Φαξ: 22580675

ΑΡΧΙΣΥΝΤΆΚΤΗΣ: Ξένιος Μεσαρίτης ART DIRECTOR: Ελένη Νικολάου ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Ευδοκία Παπαδοπούλου, Άγγελος Αγγελοδήμου, Θεόδωρος Καυκαρίδης, Άννα Κριθαρίδου ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ/ΑΝΑΛΥΤΕΣ: Τάσος Γιασεμίδης, Βρασίδας Νεοφύτου, Πωλίνα Άνιφτου, Κυριάκος Ε. Γεωργίου, Αριστείδης Τριμιντής ΔΙΌΡΘΩΣΗ: Μαρία Ζερβού

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ SALES EXECUTIVE: Καρολίνα Νεοκλέους neocleousc@diasmedia.com 22580491 CLIENT SERVICE: Ελισάβετ Ηρακλέους iracleouse@diaspublishing.com 22580487 MARKETING EXECUTIVE: Κλέλια Γιασεμίδου CLIENT SERVICE SUPERVISOR: Μαρία Χαραλάμπους ΥΠΕΎΘΥΝΟΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΊΟΥ: Οδυσσέας Κωνσταντίνου ΛΟΓΙΣΤΉΡΙΌ: Σάββια Αριστείδου

EΚΔΟΤΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΔΙΑΣ ΛΤΔ ΙΔΡΥΤΉΣ: Κώστας Ν. Χατζηκωστής ΔΙΕΥΘΎΝΩΝ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ: Χρύσανθος Τσουρούλλης ΕΚΤΎΠΩΣΗ: NBF GRAPHIC SOLUTIONS LTD ΔΙΑΝΟΜΉ: Πρακτορείο Τύπου Κρόνος

EY_World_Banner_Portrait_20.8X28_1.pdf

CMY

22/01/2024

14:06

EI-KONOMIA

Η ΓΛΏΣΣΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΏΝ ΣΤΗΝ ΚΎΠΡΟ

+1,6

+12,3% ΑΦΙΞΕΙΣ ΤΟΥΡΙΣΤΩΝ

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023 123.630 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022 110.041

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023 54.546 ΑΤΟΜΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022 53.686 ΑΤΟΜΑ

+9,8% ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΚΥΠΡΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023 153.736 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022 139.981

+1,9% ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΤΙΜΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

+5,3% ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ & ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ -4,2% ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ -4,2% ΕΝΕΡΓΕΙΑ

+0,45%

ΕΤΗΣΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΣΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ +13,98 ΟΡΥΚΤΑ, -7,93% ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

+34,6%

ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ 2023

45.494 6 EconomyToday

2022

33.795

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

Η ΑΔΡΆΝΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΦΗΣΥΧΑΣΜΌΣ

ΔΕΝ ΧΩΡΟΎΝ ΣΤΟ MARKETING H ΝΙΚΟΛΈΤΤΑ ΓΕΩΡΓΊΟΥ μάς μιλά για τις προκλήσεις και τις μεταβολές του marketing, τονίζοντας ότι όσο οι ανάγκες της καθημερινότητας μεταβάλλονται, άλλο τόσο μεταβάλλεται και ο ορισμός του marketing, για να συμβαδίζει με τα νέα δεδομένα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ

λέον το marketing είναι κάτι περισσότερο από μια απλή πώληση, μια διαφημιστική εκστρατεία ή ένα στόχο που πρέπει να εκπληρωθεί, αναφέρει η Νικολέττα Γεωργίου, Supervising Associate στο τμήμα Brand, Marketing and Communications της Ernst & Young Κύπρου. Σε συνέντευξή της στο Economy Today, η Νικολέττα Γεωργίου, τονίζει ότι ο ρόλος των marketers δεν είναι παθητικός αλλά προϋποθέτει δυναμισμό, τόλμη και πάθος για ροή και εξέλιξη. «Χρειάζεται να είσαι, με λίγα λόγια, συνεχώς παρών και δραστήριος», σημειώνει. Τι περιλαμβάνει το τυπικό πρόγραμμα μιας μέρας στο γραφείο; Η μέρα στο γραφείο αρχίζει με καφέ ή ζεστή σοκολάτα αναλόγως

WHOIS WHO 8 EconomyToday

διάθεσης! Καμιά μέρα δεν είναι ίδια με την άλλη, ειδικά στον κλάδο των Επαγγελματικών Υπηρεσιών, που όλα κινούνται με απίστευτα γρήγορους ρυθμούς και οι απαιτήσεις είναι συνεχώς τεράστιες. Σε συνδυασμό με τον πρωινό καφέ, λοιπόν, ρίχνω μια γρήγορη ματιά στον Τύπο και στα Social Media και συγκεκριμένα στις ειδήσεις που μας αφορούν και σε όσες με ενδιαφέρουν προσωπικά. Συνεχίζω έπειτα με τη λίστα των to-dos μου και όσων εκκρεμοτήτων υπάρχουν από την προηγούμενη μέρα. Μια τυπική μέρα περιλαμβάνει επίσης meetings και online calls με συναδέλφους και συνεργάτες για τους σκοπούς των αναγκών του Οργανισμού, καθώς και συντονισμό με την ομάδα για τον καταμερισμό των tasks που αφορούν το marketing. Ασχολούμαι επιπλέον με τη δημιουργία δελτίων Τύπου, άρθρων και γενικότερα περιεχομένου για όλα τα κανάλια επικοινωνίας μας, ενώ παράλληλα συντονίζω ό,τι αφορά τα events που προγραμματίζουμε

Σπούδασε κλασικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Για μικρό χρονικό διάστημα δίδασκε Ελληνικά σε αλλόγλωσσους στο KES College, ενώ ακολούθως εισήλθε στον κλάδο του marketing και της επικοινωνίας. Εργοδοτήθηκε στην ΙΜΗ ως Client Events Officer και έπειτα στη Webarts ως Account Manager. Συνεργάστηκε με μεγάλα brands και επειχειρήσεις όπως οι Medochemie, Cyfield Group, Foody, Elysee, Sophia For Children, RMHC Cyprus, Medela, SIGG, NetU, Supernova, Visit Nicosia, Hope for Children, Τράπεζα Κύπρου, Infocredit, Ελληνική Τράπεζα. Ήταν, επίσης, host του Webarts Spotlight podcast με θεματολογία το marketing και

ή χορηγούμε και τις ενέργειες που αφορούν το CSR της εταιρείας. Επικοινωνώ, επίσης, σχεδόν σε καθημερινή βάση, με όλους τους συνεργάτες μας, προκειμένου να συντονίσω τα διάφορα deliverables που προορίζονται για τον Τύπο και να εξετάσω μαζί τις πιθανές επιπλέον ανάγκες που έχουμε ή θεματικές που οι ίδιοι μάς προτείνουν. Η ευρύτερη στρατηγική του Οργανισμού μας καθορίζει, μεταξύ άλλων και την προσέγγιση marketing που ακολουθούμε και αποτελεί για μένα τη βάση για οποιαδήποτε επιμέρους ασχολία έχω καθημερινά. Ως Supervising Associate στο τμήμα Brand, Marketing and Communications της Ernst & Young Κύπρου, ποιες είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις που έχετε να διαχειριστείτε; Η ουσιαστική προβολή του Brand, μια ανθρωποκεντρική στρατηγική marketing, η συνεχής και ειλικρινής επικοινωνία με το κοινό και γενι-

καλεσμένους αξιόλογους επαγγελματίες του χώρου. Κατέχει πιστοποιητικά εκπαίδευσης στο Marketing, Strategic Communication, Digital Marketing, Branding, Sales και Social Media από έγκριτους οργανισμούς της Κύπρου και του εξωτερικού. Εντάχθηκε πέρσι στην ομάδα της ΕΥ Κύπρου στο τμήμα Brand, Marketing and Communications ως Supervising Associate συντονίζοντας τις ενέργειες προβολής και προώθησης της εταιρείας, των συνεταίρων και των ομάδων τους. Έχει πρόσφατα δημιουργήσει με τον σύντροφό της το διαδικτυακό κανάλι Matchday Explorers που καλύπτει ποδοσφαιρικούς αγώνες και τη συνολική εμπειρία της ημέρας του match σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΜΕΝΑ

ΑΓΑΠΗΜΈΝΟ ΒΙΒΛΊΟ: Δεν μπορώ να επιλέξω ένα, καθώς αρκετά με καθόρισαν σε διάφορες περιόδους στη ζωή μου

ΑΓΑΠΗΜΈΝΗ ΤΑΙΝΊΑ:

The Notebook

ΠΡΟΣΩΠΙΚΌΤΗΤΑ ΠΟΥ ΘΑΥΜΆΖΩ:

Sir Alex Ferguson

ΚΆΤΙ ΠΟΥ ΘΑ ΉΘΕΛΑ ΝΑ ΑΠΟΚΤΉΣΩ:

Έναν ακόμα γάτο!

ΚΆΤΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΠΟΧΩΡΊΖΟΜΑΙ ΠΟΤΈ: Το κινητό μου

EconomyToday 9

ΤΟ ΜΟΤΟ ΜΟΥ

Onwards and upwards!

κότερα η διασφάλιση της εικόνας και της παρουσίας της εταιρείας αποτελούν θεωρώ τις σημαντικότερες προκλήσεις που καλούμαι να διαχειριστώ καθημερινά. Καθετί οφείλει να απαντά σε ένα «γιατί», να εξυπηρετεί ένα στόχο και να παρέχει λύσεις στο κοινό, στην περίπτωσή μας, στον κάθε πελάτη και συνεργάτη μας. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την απίστευτα γρήγορη εξέλιξη της τεχνολογίας και τη συνεχή ροή στον κλάδο των Eπαγγελματικών Yπηρεσιών απαιτούν ταχύτητα, στρατηγικό σχεδιασμό, ευελιξία, ετοιμότητα και συνεχή ενημέρωση, κατάρτιση και εκπαίδευση. Η αδράνεια και ο εφησυχασμός δεν χωρούν στον κλάδο μας. Τέλος, παρά το γεγονός ότι εργάζομαι σε ένα corporate περιβάλλον, είναι σημαντικό να συνυπάρχει η δημιουργικότητα με την κριτική σκέψη στην καθημερινότητά μου για την εκπλήρωση των πλείστων tasks, κάτι για το οποίο κάποιος χρειάζεται πηγές έμπνευσης για να πετύχει στον βαθμό που απαιτείται. Πρόκληση λοιπόν αποτελεί και το να εντοπίζεις συνεχώς αυτές τις πηγές έμπνευσης που θα σε βοηθήσουν να παραμένεις δημιουργικός. Σε ένα ολοένα και μεταβαλλόμενο κόσμο, πώς βλέπετε να αλλάζει ο ρόλος αλλά και ο τρόπος που γίνεται το marketing σήμερα; Πριν κάποια χρόνια, όταν κανείς

10 EconomyToday

Καθοριστικό σημείο της ζωής μου ήταν η απόφασή μου να ασχοληθώ με το marketing και την επικοινωνία, παρά το γεγονός ότι ακαδημαϊκά προέρχομαι από διαφορετικό χώρο. Από εκεί και πέρα, οι δύο πρώτες επαγγελματικές μου στέγες, στον χώρο των events και του digital marketing, προσέθεσαν σε αυτή την απόφασή μου. Eίχα την ευκαιρία μέχρι σήμερα να συνεργαστώ με μεγάλα brands, συντονίζοντας τη στρατηγική και τις διάφορες ψηφιακές εκστρατείες τους και να οργανώσω προηγουμένως events για μεγάλες επιχειρήσεις της Κύπρου. Η ένταξή μου στην ΕΥ είναι ο σταθμός που μου δίνει καθημερινά ολοένα και περισσότερες γνώσεις, δεξιότητες και εμπειρίες λόγω της φύσης και της εναλλασσόμενης δυναμικής αναφερόταν στο marketing, εννοενός τέτοιου περιβάλλοντος καθώς ούσε κυρίως την έντυπη, τηλεοπτική και εξαιτίας των επαγγελματιών που και ραδιοφωνική διαφήμιση, σε συνάντησα εδώ. Ο συνδυασμός events και στις door-to-door πωλή- marketing, digital marketing, σεις. Πλέον το marketing είναι κάτι επικοινωνίας και branding είναι περισσότερο από μια απλή πώληση, αυτό που με εξιτάρει περισσότερο μια διαφημιστική εκστρατεία ή ένας και μπορώ να πω ότι στην ΕΥ έχω στόχος που πρέπει να εκπληρωθεί. το προνόμιο να συντονίζω όλα Είναι, θα έλεγα, η πιο στοχευμένη αυτά σε καθημερινή βάση, μαζί με επικοινωνία με το κοινό, μέσω ανθρώπους που πιστεύουν σε μένα πλέον διαφορετικών και ποικίλων και με εξελίσσουν συνεχώς. καναλιών επικοινωνίας, βασισμένη στις συνεχείς αλλαγές που επιΗ μετά την πανδημία εποχή φέρει η ψηφιακή μεταρρύθμιση. και οι τεχνολογικές εξελίξεις Έχουμε πλέον μετακίνηση από ένα αλλάζουν την εργασιακή σας - προηγουμένως - product-centric καθημερινότητα; marketing σε ένα client-centric Φυσικά! Το ευέλικτο ωράριο, η επιmarketing. Όσο οι ανάγκες της λογή του να δουλεύεις εξ αποστάκαθημερινότητας μεταβάλλονται, σεως και οι απεριόριστες δυνατόάλλο τόσο μεταβάλλεται και ο τητες που μας έδωσε η τεχνολογία ορισμός του marketing για να εν μέσω πανδημίας μόνο θετικό συμβαδίζει με τα νέα δεδομένα. Ως αντίκτυπο είχαν – τουλάχιστον - στη εκ τούτου, εμείς οι marketers καδική μου καθημερινότητα από τότε λούμαστε συνεχώς να αφουγκρακαι μετά. Έχω την ευκαιρία να δουζόμαστε τις ανάγκες του κοινού, να λέψω εξ αποστάσεως, στο σπίτι, σε συμβαδίζουμε με τις εξελίξεις του μια καφετερία, σε ένα αγαπημένο κόσμου και να προσαρμόζουμε τις σημείο, όποτε το επιλέξω και εφόεκστρατείες και ενέργειές μας με σον μου το επιτρέπουν οι διάφορες σκοπό την ενεργή παρουσία μας ανάγκες της ημέρας. Αποφεύγω στην καθημερινότητα του καθενός την κίνηση και τη σπατάλη χρόνου εκεί έξω. Ο ρόλος μας δεν είναι στον δρόμο και αξιοποιώ καλύτερα παθητικός. Προϋποθέτει δυναμισμό, τον ελεύθερο χρόνο που έχω πριν τόλμη και πάθος για ροή και εξέλιξη. και μετά τη δουλειά. Ο συνδυασμός, Χρειάζεται να είσαι, με λίγα λόγια, ωστόσο, της παρουσίας και στο συνεχώς παρών και δραστήριος. γραφείο κάνει τη βδομάδα καλύτερη γιατί ως άνθρωπος έχω την Ποιοι σταθμοί καθόρισαν την ανάγκη της ουσιαστικής επαφής με επαγγελματική σας πορεία; τους συναδέλφους μου.

R E A L E S TA T E

Your Home in the Sky

Το Economy Today εξασφάλισε εικόνες από το εσωτερικό ενός εντυπωσιακού και πολυτελούς διαμερίσματος της Λεμεσού. ΤΗΣ ΝΑΤΑΛΊΑΣ ΓΕΩΡΓΙΆΔΟΥ

α τελευταία χρόνια η αγορά ακινήτων στην Κύπρο διανύει μια αξιοσημείωτη περίοδο αναζωογόνησης και ανάπτυξης, προσφέροντας εξαιρετικές ευκαιρίες τόσο σε επίπεδο οικιστικών ακινήτων όσο και σε αυτό των ακινήτων που διατίθενται για εμπορική/ επαγγελματική χρήση. Αυτό το ευνοϊκό κλίμα έχει προκύψει ως αποτέλεσμα της σταθερής οικονομικής ανάπτυξης

12 EconomyToday

της χώρας, η οποία δημιουργεί τις προϋποθέσεις που κρίνουν την κυπριακή αγορά του real estate ως αξιόπιστη, συνοδευόμενη από ευρωπαϊκές προδιαγραφές και εκπροσωπούμενη από εταιρείες με εμπειρία και εξαιρετική τεχνογνωσία.

ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ Η ΛΕΜΕΣΌΣ Σε αυτή την ανοδική πορεία κεντρικό ρόλο διαδραματίζει η πόλη της Λεμεσού, η οποία με

Η ΟΛΟΚΛΉΡΩΣΗ ΤΟΥ TRILOGY ΑΝΑΒΑΘΜΊΖΕΙ ΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΑΚΙΝΉΤΩΝ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ

τον συνδυασμό της προνομιακής παραθαλάσσιας τοποθεσίας, της μοντέρνας αρχιτεκτονικής, των υψηλής ποιότητας υποδομών και του εξαιρετικού κλίματός της, αναδεικνύεται σε προορισμό που προσφέρει ελκυστικές συνθήκες διαβίωσης, προσελκύοντας ντόπιους και διεθνείς αγοραστές ακινήτων. Σύμφωνα μάλιστα με τις τελευταίες εκτιμήσεις των ειδικών, η ζήτηση για κατοικίες και επιχειρηματικούς χώρους στη Λεμεσό συνεχίζει να αυξάνεται με ρυθμό που ξεπερνά αυτόν της προ-πανδημικής περιόδου. Κάτι που όπως φαίνεται βρίσκει θετική ανταπόκριση στην αγορά ακινήτων καθώς παρατηρείται μία αύξηση στην υλοποίηση νέων έργων, τα οποία έρχονται να καλύψουν τις ανάγκες των σημερινών αγοραστών, διαμορφώνοντας ένα νέο αστικό τοπίο. Κορωνίδα αυτών των έργων αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα εντυπωσιακότερα success stories στην αγορά ακινήτων της Λεμεσού, το Trilogy – ο πολυαναμενόμενος πρωτοποριακός παραθαλάσσιος προορισμός της εταιρείας Cybarco. Ένα πραγματικά

εμβληματικό έργο που αποτελείται από τρία κτήρια: το West Tower 160 μέτρων και 39 ορόφων, το East Tower 148 μέτρων ύψους αποτελεί ένα από και 36 ορόφων και τα North τα εντυπωσιακότερα Residences, που θα στεγάζονται success stories σε πύργο ύψους 49 μέτρων, στην αγορά ακινήτων με 13 ορόφους. Οι δύο πρώτοι της Κύπρου πύργοι αναμένεται να παραδοθούν εντός μερικών μηνών, ενώ τα North Residences και το The Oasis, που θα διαθέτει κήπους, πισίνες και άλλες εγκαταστάσεις αναπνοής από τη θάλασσα - και το συνολικής έκτασης 6,700 τ.μ. γεγονός ότι προσφέρουν εξαιρετιείναι προγραμματισμένα να παρα- κά προηγμένες εγκαταστάσεις και δοθούν εντός του 2025. υπηρεσίες στους ιδιοκτήτες τους. Στους δύο μπροστινούς πύργους ΕΠΕΝΔΎΟΝΤΑΣ που θα παραδοθούν εντός των ΣΕ ΈΝΑ ΑΠΌ ΤΑ επόμενων μηνών διατίθενται ΠΙΟ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΆ προς το παρόν διαμερίσματα ΟΙΚΙΣΤΙΚΆ δύο, τριών, τεσσάρων και πέντε PROJECTS υπνοδωματίων, με την ομάδα του ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ Economy Today να εξασφαλίζει Σε ό,τι αφορά στο οικιστικό κομ- πληροφορίες και φωτογραφίες μάτι του έργου, η απήχηση των για ένα από τα πιο εντυπωσιακά πολυτελών διαμερισμάτων του και πολυτελή διαμερίσματα του Trilogy, τόσο στους ντόπιους όσο Trilogy. και στους ξένους αγοραστές, δεν Ενδεικτικά, ένα διαμέρισμα τεσσάμπορεί να αποτελεί έκπληξη εάν ρων υπνοδωματίων στο Trilogy λάβει κανείς υπόψη τον προσεέχει μέσο συνολικό εμβαδόν 428 κτικά μελετημένο σχεδιασμό, την τ.μ. ευρύχωρη διαρρύθμιση και προνομιακή θέα, την τοποθεσία διαθέτει άνετα ιδιωτικά μπαλτους – βρίσκονται σε απόσταση κόνια με ανεμπόδιστη θέα στην

ΤΟ TRILOGY

ακτογραμμή της Λεμεσού. Ακόμη ένα στοιχείο που ξεχωρίζει είναι η λειτουργικότητα των εσωτερικών χώρων αλλά και η προσεγμένη και εκλεπτυσμένη διακόσμηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το διαμέρισμα των 4 υπνοδωματίων που παρουσιάζουμε σήμερα, το οποίο ακολουθεί τις minimal τάσεις της σύγχρονης αισθητικής: απλές γραμμές, προσεκτικά επιλεγμένα έπιπλα, αντικείμενα, συσκευές και λευκά είδη από κορυφαίους οίκους του εξωτερικού (όπως Gallotti and Radice, Gual, Trussardi και Gaggenau μεταξύ άλλων), με έμφαση στη μονοχρωματική γήινη παλέτα. Πραγματικός πρωταγωνιστής κάθε χώρου ωστόσο, είναι η εντυπωσιακή θέα που είναι ορατή σχεδόν από κάθε σημείο και που οι ειδικοί φρόντισαν να την αναδείξουν με κάθε τρόπο. Το αποτέλεσμα αποτελεί μια ασύγκριτη και προνομιακή εμπειρία διαβίωσης που κάνει πραγματικότητα τη φράση “your home in the sky”. Τα διαθέσιμα διαμερίσματα του Trilogy με κόστος που κυμαίνεται μεταξύ €680.000 και €10.500.000, δεν διακρίνονται μόνο για την υψηλή λειτουργικότητα και το προηγμένο design τους, αλλά και από το γεγονός ότι προσφέρουν στους ιδιοκτήτες τους αποκλειστική πρόσβαση σε εγκαταστάσεις και ανέσεις που περιλαμβάνουν εσωτερικές και εξωτερικές πισίνες, γυμναστήριο και σάουνα. Τέλος, στην κοινόχρηστη πλατεία του συγκροτήματος, συνολικού εμβαδού 6.852 τ.μ., θα φιλοξενούνται καταστήματα, εστιατόρια, μπαρ, κομμωτήριο και γκαλερί. Μια ολοκληρωμένη εμπειρία διαβίωσης, πλήρως εναρμονισμένη με την πόλη της Λεμεσού και παράλληλα έτοιμη να αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής της πόλης, ενδυναμώνοντας την ηγετική της θέση στη κυπριακή αγορά ακινήτων. Μάθετε περισσότερα για τα διαθέσιμα διαμερίσματα στο trilogylimassol.com ή στο +35725362500

EconomyToday 13

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ: ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΈΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΕΊΓΟΥΣΕΣ ΛΎΣΕΙΣ Το Economy Today ανοίγει το μεγάλο κεφάλαιο της «Αγοράς Εργασίας» στην Κύπρο και εξετάζει τις σημαντικότερες πτυχές του μέσα από τον φακό όσων πρωταγωνιστούν ΤΗΣ ΕΥΔΟΚΙΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

14 EconomyToday

ε στόχο να αποτυπώσει τις κυριότερες προκλήσεις της εγχώριας εργασιακής πραγματικότητας, το Economy Today δίνει βήμα στο Συνδικαλιστικό Κίνημα και τις Εργοδοτικές Οργανώσεις, καταγράφοντας, παράλληλα, τις απόψεις των επιχειρηματικών συνδέσμων σε κλάδους - κλειδιά της κυπριακής οικονομίας. Την ίδια ώρα, στρέφεται σε επαγγελματίες που εξειδικεύονται στον τομέα του «Ανθρωπίνου Δυναμικού», αναζητώντας απαντήσεις σε πρακτικά ζητήματα, όπως το στοίχημα της προσέλκυσης υποψηφίων και της επιλογής των «κατάλληλων», θέτοντας επίσης, στο κάδρο τον ρόλο των επαγγελματιών recruiters.

ΟΙ ΕΡΓΟΔΌΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΟΎΝ

Θέτοντας την έλλειψη ανθρώπινων πόρων στην κορυφή των προκλήσεων του εγχώριου επιχειρείν, οι γενικοί διευθυντές της ΟΕΒ και του ΚΕΒΕ, Μιχάλης Αντωνίου και Μάριος Τσιακκής, τοποθετούνται για τους τομείς που επηρεάζονται και βάζουν, μεταξύ άλλων, στο τραπέζι το επίμαχο ζήτημα της απασχόλησης εργαζόμενων από τρίτες χώρες. Αναπτύσσουν παράλληλα, επιπρόσθετες πτυχές που διαμορφώνουν τη σημερινή αγορά εργασίας όπως οι αντιθέσεις μεταξύ Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα, οι νέες τεχνολογίες και οι τάσεις στην εποχή μετά την πανδημία. • Mιχάλης Αντωνίου: «H κυπριακή οικονομία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ξένο εργατικό δυναμικό» • Μάριος Τσιακκής: «Σημαντική και διαχρονική στρέβλωση το προνομιακό καθεστώς εργοδότησης που προσφέρει ο ευρύτερος Δημόσιος τομέας, έναντι του Ιδιωτικού»

ΟΙ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΈΣ ΠΟΥ ΕΠΑΓΡΥΠΝΟΎΝ

ΣΕΚ, ΠΕΟ και ΙΣΟΤΗΤΑ απαριθμούν από πλευράς τους τις σοβαρότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα τα μέλη που εκπροσωπούν και δίνουν έμφαση στο πώς θα ανταποκριθούν επιτυχώς στα αιτήματά τους • Ανδρέας Μάτσας, γενικός γραμματέας ΣΕΚ «Η μεγαλύτερη πρόκληση εντός του 2024 διασυνδέεται με τη δυνατότητα ομαλής ανανέωσης των συλλογικών συμβάσεων» • Σωτηρούλα Χαραλάμπους, γενική γραμματέας ΠΕΟ «Ενώ από το 2015 και μετά έχουμε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, το χάσμα μεταξύ μισθών και κερδών διευρύνεται» • Πρόδρομος Χριστοφή, πρόεδρος Παγκύπριας Συντεχνίας Ισότητα «Οι μεγαλύτερες προκλήσεις της κυπριακής αγοράς εργασίας συνδέονται άμεσα με την εξάλειψη της ανεργίας σε όλες τις ομάδες του πληθυσμού και ειδικά στους νέους» Μεταναστευτικό, κατώτατος μισθός, Α.Τ.Α. και παραγωγικότητα, τίθενται παράλληλα, επί τάπητος, με τους εμπλεκόμενους να καλούνται, επίσης, να αξιολογήσουν τις κινήσεις της κυβέρνησης στα εργασιακά, απαντώντας ποιες βαθμολογούν με θετικό πρόσημο και πού βάζουν «απροβίβαστο».

Ο ΛΌΓΟΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ

Τουρισμός, Tech και κατασκευαστικός κλάδος τίθενται παράλληλα, στο μικροσκόπιο, με το Economy Today να ακτινογραφεί την κατάσταση στην αγορά εργασίας για τρεις από τους βασικούς «πνεύμονες» της κυπριακής οικονομίας. «Η Οικοδομική Βιομηχανία, είναι υποστελεχωμένη με σοβαρές ελλείψεις», πρόεδρος Ομοσπονδίας Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου (ΟΣΕΟΚ), Στέλιος Γαβριήλ «Δεν υπάρχει επιχειρηματίας του κλάδου που να προτιμά οποιονδήποτε άλλον υπάλληλο εκτός τον Κύπριο», Φιλόκυπρος Ρουσουνίδης, γενικός διευθυντής Παγκύπριου Συνδέσμου Ξενοδόχων (ΠΑΣΥΞΕ) «Οι εταιρείες τεχνολογίας προσφέρουν εκ φύσεως ένα πιο σύγχρονο περιβάλλον εργασίας, που είναι αρκετά ελκυστικό, ιδιαίτερα σε νέους επαγγελματίες», Βαλεντίνος Πολυκάρπου, πρόεδρος TechIsland

ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΤΗ ΜΑΤΙΆ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΏΝ

Τέλος, επαγγελματίες που εξειδικεύονται στον τομέα του «Ανθρωπίνου Δυναμικού» σκιαγραφούν, μεταξύ άλλων, τις τάσεις που καθορίζουν σήμερα τη ζήτηση στην αγορά εργασίας, τα κριτήρια εργοδοτών και εργαζόμενων. • Η αναζήτηση, προσέλκυση και πρόσληψη των κατάλληλων ατόμων είναι ζωτικής σημασίας για κάθε εταιρεία. Μια λάθος πρόσληψη μπορεί να στοιχίσει χιλιάδες ευρώ Αίμη Μπάφα, διευθύντρια Στελέχωσης και Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, Human Asset • Η «επανάσταση» που επέφερε ο κορωνοϊός στην παραδοσιακή εργασία, θα αποτελεί πλέον τη νέα πραγματικότητα Μαριάννα Χατζηαντωνίου, ιδρύτρια και διευθύντρια του Ομίλου Perha • Η αξιοποίηση επαγγελματιών recruiters παρέχει αδιαμφισβήτητα μιαν άλλη δυναμική στις προσπάθειες στελέχωσης μιας επιχείρησης Γιάννος Κυριακίδης, διευθυντής Τμήματος Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, Deloitte • Εταιρείες που δεν εφαρμόζουν μοντέλα εργασίας με ευέλικτο ωράριο και χώρο εργασίας δεν τυγχάνουν της προτίμησης των εργαζόμενων EY Κύπρου

..ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΎΣ

Το εργατικό δυναμικό στην Κύπρο ανήλθε το 3ο τρίμηνο του 2023 σε 494.622 άτομα ή 65,5% του πληθυσμού, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Στατιστικής Υπηρεσίας. Σύμφωνα με την κατανομή της απασχόλησης κατά τομέα, το μεγαλύτερο ποσοστό των απασχολουμένων το συγκεντρώνουν οι υπηρεσίες με 81,8% και ακολουθούν η Βιομηχανία και η Γεωργία με ποσοστά 15,7% και 2,5% αντίστοιχα.

EconomyToday 15

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΤΙΜΉ ΜΑΣ ΝΑ ΕΡΓΆΖΟΝΤΑΙ

ΚΎΠΡΙΟΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΉ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ

Ο γενικός διευθυντής του ΠΑΣΥΞΕ, ΦΙΛΌΚΥΠΡΟΣ ΡΟΥΣΟΥΝΊΔΗΣ, ξεδιπλώνει, σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη, τις πτυχές της μεγαλύτερης πρόκλησης που αντιμετωπίζει σήμερα ο τομέας του Τουρισμού.

ς την πιο σημαντική πρόκληση του Τουριστικού κλάδου χαρακτηρίζει την έλλειψη του Ανθρώπινου Δυναμικού, ο γενικός διευθυντής του Παγκύπριου Συνδέσμου Ξενοδόχων (ΠΑΣΥΞΕ). Χτυπώντας κόκκινο συναγερμό, ο Φιλόκυπρος Ρουσουνίδης, περιγράφει, σε συνέντευξή του στο Economy Today, τη δυσμενή εικόνα που επικρατεί σήμερα στην αγορά εργασίας, δείχνοντας ως «μοναδική λύση», σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, την εισαγωγή εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες. Προειδοποιεί δε, πως οι ελλείψεις ξεπερνούν τις 7.000 θέσεις, ενώ αντικρούει τα όσα λέγονται περί άντλησης «φθηνών» εργατικών χεριών από το εξωτερικό. Παράλληλα, επικρίνει έντονα τις συντεχνίες για τη στάση που επιδεικνύουν και τις καλεί 16 EconomyToday

ΔΕΝ ΥΠΆΡΧΕΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΊΑΣ ΣΤΗΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΉ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ ΠΟΥ ΝΑ ΠΡΟΤΙΜΆ ΟΠΟΙΟΝΔΉΠΟΤΕ ΆΛΛΟΝ ΥΠΆΛΛΗΛΟ ΕΚΤΌΣ ΑΠΌ ΤΟΝ ΚΎΠΡΙΟ

να αντιληφθούν το μέγεθος του προβλήματος, οι προεκτάσεις του οποίου, όπως επισημαίνει, αγγίζουν το σύνολο της οικονομίας. Ο κ. Ρουσσουνίδης εξηγεί ακόμη τους λόγους που η Κύπρος δεν αποτελεί πλέον ελκυστικό επαγγελματικό προορισμό για άτομα από το εξωτερικό που αναζητούν ευκαιρίες στον κλάδο και απαντά γιατί οι Κύπριοι γυρίζουν την πλάτη στη βιομηχανία. Σχολιάζει επίσης, μεταξύ άλλων, τους χειρισμούς της κυβέρνησης για την απάμβλυνση του ζητήματος και διαμηνύει πως η αλλαγή νοοτροπίας, αλλά και η καθιέρωση τής Κύπρου ως περιφερειακού εκπαιδευτικού κέντρου για τα τουριστικά επαγγέλματα θα αποτελούσαν σανίδα σωτηρίας. Ένα από τα θέματα που ταλανίζουν εδώ και πολύ καιρό την Ξενοδοχειακή Βιομηχανία, είναι η έλλειψη προσωπικού. Θα λέγατε πως σήμερα αποτελεί και τη σοβαρότερη πρόκληση για τον Τουριστικό κλάδο ευρύτερα; Το ανθρώπινο δυναμικό, εν μέσω και των άλλων όλων προκλήσεων, ενδεχομένως να είναι πλέον και το πιο σημαντικό. Η ανάγκη σε ανθρώπινο δυναμικό στη βιομηχανία ξεκίνησε και διαφαινόταν από το 2018, ενώ έγινε ακόμη πιο αισθητή το 2019, οπόταν και ήταν η γνωστή χρονιά - ρεκόρ στην

ΑΥΤΉ ΤΗ ΣΤΙΓΜΉ Η ΑΝΆΓΚΗ ΓΙΑ ΑΝΘΡΏΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΌ ΕΊΝΑΙ ΆΜΕΣΗ ΚΑΙ ΑΔΉΡΙΤΗ. ΜΗ ΕΠΊΛΥΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΉΜΑΤΟΣ ΘΑ ΈΧΕΙ ΠΟΛΎ ΣΟΒΑΡΌ ΑΝΤΊΚΤΥΠΟ ΣΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΌ ΜΑΣ ΠΡΟΪΌΝ

EconomyToday 17

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

οποία όλοι αναφερόμαστε. Τότε κατέστη εμφανές ότι ο κλάδος δυσκολευόταν να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της, αναλογικά, τεράστιας Τουριστικής Βιομηχανίας. Σκεφτείτε απλά ότι είμαστε μία χώρα με περίπου 1 εκατομμύριο πληθυσμό, όπου γύρω στο μισό εκατομμύριο εργάζεται. Την ίδια ώρα, οι αφίξεις τουριστών αγγίζουν σχεδόν τα 4 εκατομμύρια. Εκ των πραγμάτων λοιπόν μπορεί πολύ εύκολα κάποιος να αντιληφθεί ότι η αγορά αυτή δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί στο σύνολό της από τον γηγενή πληθυσμό. Το ίδιο άλλωστε ισχύει και σε άλλες μεγάλες τουριστικές αγορές όπως στη Γαλλία ή την Ιταλία, όπου για παράδειγμα, στα ξενοδοχεία οι περισσότεροι εργαζόμενοι προέρχονται από χώρες της Αφρικής, όπως η Σενεγάλη. Είναι συνεπώς κατανοητό ότι οι μεγάλες αγορές δυστυχώς δεν μπορούν να επαναπαυθούν ή να εξυπηρετηθούν αμιγώς από τους ντόπιους. Εκείνη την περίοδο τα κενά που υπήρχαν άρχισαν να φαίνονται. Μετά το 2019, ωστόσο, ήρθε η πανδημία, οπόταν το ζήτημα κάπως ξεχάστηκε. Από την άλλη όμως, η εξάπλωση του Covid-19, διηύρυνε την ανάγκη διότι αρκετοί κοινοτικοί και Ευρωπαίοι που εργάζονταν στην Κύπρο επέστρεψαν στις χώρες τους, λόγω των περιορισμών και δεν ξαναήρθαν ποτέ. Πρόκειται για έναν αριθμό που πλησιάζει τις 6.000, σύμφωνα και με τα στοιχεία που λάβαμε από το Υπουργείο Εργασίας. Απ’ εκεί και πέρα ξεκίνησε ένα «φεστιβάλ κρίσεων». Πληθωρισμός, επιτόκια, εφοδιαστική αλυσίδα, η ενεργειακή κρίση που διπλασίασε την τιμή του ρεύματος είναι μόνο μερικά ζητήματα που επηρέασαν τον κλάδο και στα οποία πλέον προστίθεται και το πολύ σοβαρό πρόβλημα του ανθρώπινου δυναμικού, η επίλυση του οποίου αποτελεί αδήριτη ανάγκη.

ΣΕ ΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΕΚΤΆΚΤΟΥ ΑΝΆΓΚΗΣ Είναι αξιοσημείωτος ο αριθμός όσων αποχώρησαν. Ποια ήταν η εικόνα μετά την πανδημία; Την περσινή σεζόν και πάλι η βιομηχανία εργάστηκε υπό κατάσταση «έκτακτης ανάγκης». Αρκετά ξενοδοχεία υπολειτουργούσαν, διότι δεν είχαν επαρκές προσωπικό. Ορισμένα επέλεξαν μάλιστα να κρατήσουν κάποια εστιατόρια ή δωμάτια τους κλειστά, το οποίο βεβαίως δεν αντανακλάται και με τον καλύτερο τρόπο στο τουριστικό μας προϊόν και στις υπηρεσίες που προσφέρονται. Επιπρόσθετα, τώρα βλέπουμε ότι με τη νέα μεταναστευτική πολιτική -με την οποία δεν διαφωνούμε, αντιθέτως, συμφωνούμε- βγαίνει από τη φαρέτρα μας ακόμα ένα μικρό κομμάτι. Οι περίπου 3.500 αιτητές ασύλου που απασχολούνταν κυρίως σε βοηθητικά επαγγέλματα, όπως στην καθαριότητα, για τα οποία κατά 18 EconomyToday

συντριπτική πλειοψηφία δεν βρίσκεις Κύπριους να τα διεκπεραιώνουν, πλέον σιγά-σιγά θα μειώνονται, εντείνοντας κατ’ επέκταση ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Άρα θα λέγατε πως το μεταναστευτικό θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «παράθυρο ευκαιρίας» για τη βιομηχανία; Θα έλεγα καλύτερα πως αποτελούσε ένα κομμάτι το οποίο συμπλήρωνε ένα μικρό μέρος της συνολικής ανάγκης. Θα πρέπει όμως να τονίσω ότι σεβόμαστε, αντιλαμβανόμαστε και συμφωνούμε με τη μεταναστευτική πολιτική διότι κατ’ ουδένα λόγο δεν θα θέλαμε για να εξυπηρετείται η βιομηχανία να διαιωνίζεται η παράτυπη μετανάστευση.

ΝΌΜΙΜΗ ΜΕΤΑΝΆΣΤΕΥΣΗ Η ΜΌΝΗ ΛΎΣΗ Υπάρχουν όμως τρόποι που θα σας επέτρεπαν να αξιοποιήσετε εκείνη τη μερίδα του πληθυσμού; Με βάση την ισχύουσα διαδικασία, ένα άτομο που έρχεται στη χώρα μας και υποβάλλει αίτηση για άσυλο, με την πάροδο εννέα μηνών, μπορεί να εργαστεί στη βιομηχανία, ένα μέτρο που αναμένεται να αποτελέσει και αντικίνητρο ώστε να ανακοπούν οι παράνομες μεταναστευτικές ροές. Θα πρέπει και εμείς ως βιομηχανία να προσαρμοστούμε σε αυτά τα δεδομένα. Απ’ εκεί και πέρα, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το πρόβλημα του εργατικού δυναμικού, ιδιαίτερα μετά την πανδημία δεν είναι κυπριακό. Είναι πανευρωπαϊκό, ενδεχομένως και παγκόσμιο. Στις τελευταίες τρεις γενικές συνελεύσεις του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Ξενοδοχείων και Κέντρων Αναψυχής (HOTREC), μέλος του οποίου είναι και ο ΠΑΣΥΞΕ, το κύριο πρόβλημα που συζητείται είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες που συμμετέχουν κατέληξαν στο ότι η μοναδική λύση αυτή τη στιγμή είναι η νόμιμη μετανάστευση, το λεγόμενο «legal migration», δηλαδή η εισαγωγή ξένου εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες, εξειδικευμένου και ανειδίκευτου. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να επιλυθεί το πρόβλημα, έστω και προσωρινά. Υπάρχουν συγκεκριμένες χώρες με τις οποίες η Κύπρος επιδιώκει να συνάψει διακρατικές συμφωνίες προς αυτή την κατεύθυνση; Εξ όσων αντιλαμβάνομαι και κατόπιν ενημέρωσης από τον υπουργό Εργασίας, είναι σε διαδικασία για να καθορίσουν διακρατικές συμφωνίες, τις οποίες βεβαίως και θα χαιρετίσουμε και θα αξιοποιήσουμε στο μέτρο των δυνατοτήτων μας. Υπάρχουν χώρες όπως για παράδειγμα το Νεπάλ και η Ταϊλάνδη, που διαχρονικά θεωρούνται τουριστικοί προορισμοί

επομένως, πρόκειται για εξειδικευμένο στην ουσία προσωπικό που διέπεται και από «κουλτούρα της φιλοξενίας». Παράλληλα, αξιοποιώντας και την υφιστάμενη Στρατηγική για την Απασχόληση Δυναμικού από τρίτες χώρες στην Κύπρο, η οποία ενδεχομένως να χρήζει και ορισμένων βελτιώσεων και κάποιας, αν θέλετε, χαλάρωσης, θα μπορούσαμε να επιλύσουμε αυτό το πρόβλημα. Ως ΠΑΣΥΞΕ έχουμε προβεί σε συγκεκριμένες εισηγήσεις, τις οποίες έχουμε θέσει ενώπιον του υπουργού Εργασίας και ευελπιστούμε σύντομα να έχουμε αποτέλεσμα.

ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΛΈΟΝ ΕΛΚΥΣΤΙΚΌΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΌΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΌΣ Η ΚΎΠΡΟΣ Μέχρι σήμερα η βιομηχανία στόχευε σε συ-

ΥΠΆΡΧΕΙ ΈΝΑΣ ΜΎΘΟΣ ΌΤΙ ΟΙ ΞΕΝΟΔΌΧΟΙ ΉΘΕΛΑΝ ΞΈΝΑ «ΦΘΗΝΆ» ΕΡΓΑΤΙΚΆ ΧΈΡΙΑ. ΑΥΤΌ ΕΊΝΑΙ ΜΎΘΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΡΊΠΤΕΤΑΙ ΜΈΡΑ ΜΕ ΤΗ ΜΈΡΑ

γκεκριμένες αγορές προκειμένου να αντλήσει δυναμικό ώστε να καλύψει τις ανάγκες της; Πριν από την πανδημία δεν ήταν πάρα πολλοί οι εργαζόμενοι από τρίτες χώρες διότι υπήρχε ζήτηση από Ευρωπαίους και κοινοτικούς για να δουλέψουν στη χώρα μας. Δυστυχώς, η Κύπρος δεν αποτελεί πλέον ελκυστικό επαγγελματικό προορισμό. Τα υψηλά ενοίκια και γενικότερα το κόστος διαβίωσης, έχουν εκτοξευθεί και λειτουργούν ανασταλτικά. Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι από το εξωτερικό που θα μπορούσε να έρθει να εργαστεί στην Ξενοδοχειακή Βιομηχανία, χρειάζεται γύρω στα 1000 ευρώ για να νοικιάσει διαμέρισμα συν τα αυξημένα λειτουργικά έξοδα όπως ρεύμα και πετρέλαιο. Δεδομένου πως χώρες όπως η Πολωνία και η Βουλγαρία είναι οι ίδιες αναπτυσσόμενες βιομηχανίες, βρίσκουν πολύ

EconomyToday 19

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΟΙ ΕΛΛΕΊΨΕΙΣ ΠΟΥ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΑΥΤΉ ΤΗ ΣΤΙΓΜΉ ΘΕΩΡΏ ΠΩΣ ΞΕΠΕΡΝΟΎΝ ΤΙΣ 7.000 ΘΈΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ

πιο εύκολα δουλειά στη χώρα τους και δεν χρειάζεται να έρθουν εδώ. Το ίδιο ισχύει και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όλες οι χώρες αναζητούν προσωπικό, όταν κάποιος όμως βρίσκει πολύ εύκολα δουλειά στη χώρα του, δεν υπάρχει λόγος να πάει σε μια άλλη που είναι και πιο ακριβό το ενοίκιο. Ωστόσο, δίνονται κάποια κίνητρα από πλευράς ιδιωτικών εταιρειών προκειμένου να προσελκύσουν άτομα; Οπωσδήποτε δίνονται και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονίσουμε ορισμένα πράγματα. Πρώτα απ’ όλα η βιομηχανία αυτή ήταν η πρώτη που θέσπισε κατώτατους μισθούς σε 13 επαγγέλματα και 19 κατηγορίες. Απ’ εκεί και πέρα θεωρώ ότι οι μισθοί στον Ξενοδοχειακό τομέα είναι αρκετά καλοί. Για παράδειγμα, μία καμαριέρα μπορεί να αμείβεται με 1.300 - 1.400 ευρώ, ενώ ένας αστυνομικός της πρώτης γραμμής, ο οποίος μπορεί να θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του, να αμείβεται χαμηλότερα. Βεβαίως, υπάρχουν και ορισμένες πτυχές που ίσως να μην κάνουν τόσο ελκυστικό το επάγγελμα, όπως είναι η εποχικότητα, καθώς και το ότι κάποιες φορές απαιτούνται βάρδιες. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να πούμε πως στην ξενοδοχειακή πυραμίδα δεν είναι μόνο τα επαγγέλματα της πρώτης γραμμής, αλλά υπάρχει και το λεγόμενο «back office». Λογιστές και δικηγόροι, μεταξύ άλλων, θα μπορούσαν πολύ εύκολα να εργαστούν στη βιομηχανία και να αμείβονται με περισσότερα χρήματα συγκριτικά με άλλους κλάδους.

ΝΑΙ ΣΤΟΥΣ ΚΎΠΡΙΟΥΣ, ΑΛΛΆ ΠΡΏΤΑ ΑΣ ΤΟΥΣ ΒΡΟΎΜΕ Υπάρχουν και σε αυτά τα επαγγέλματα ελλείψεις; Πέραν της πρώτης γραμμής; Οι ελλείψεις παρατηρούνται σε όλη την πυραμίδα, ακόμα και σε διευθυντικά στελέχη. Ήδη, με δική μας πρωτοβουλία, έχουμε δρομολογήσει την εφαρμογή του εκπαιδευτικού προγράμματος «Φιλοξενία μου», 20 EconomyToday

το οποίο σχεδιάστηκε από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος σε συνεργασία με την HOTREC και διδάσκεται σε παιδιά που φοιτούν στη Δημοτική Εκπαίδευση. Στόχος μας είναι να επαναφέρουμε τον τομέα της Φιλοξενίας, ο οποίος επηρεάζει όλα τα νοικοκυριά της Κύπρου, στην πρώτη γραμμή. Να αντιληφθούμε και να ξαναθυμηθούμε ότι έχουμε αυτή την τεράστια βιομηχανία, επιδιώκοντας παράλληλα, να κτίσουμε τα επόμενα στελέχη από τη χώρα μας. Να είναι δηλαδή συμπατριώτες μας. Δεν υπάρχει επιχειρηματίας του κλάδου που να προτιμά οποιονδήποτε άλλον υπάλληλο εκτός τον Κύπριο. Ωστόσο υπάρχουν και φωνές που θέλουν τους επιχειρηματίες να προτιμούν ξένους για οικονομικούς λόγους. Υπάρχει ένας μύθος ότι οι ξενοδόχοι ήθελαν ξένα

«φθηνά» εργατικά χέρια. Αυτό είναι μύθος και καταρρίπτεται μέρα με τη μέρα. Για να δοθεί άδεια σε έναν ξενοδόχο να προσλάβει άτομο από τρίτη χώρα, θα πρέπει καταρχάς το συμβόλαιό του να πληροί τα ελάχιστα των όρων της συλλογικής σύμβασης. Επομένως, ο μισθός του θα είναι ο ίδιος με ενός Κύπριου. Υπάρχει ακόμη και πρόσθετο κόστος που αφορά για παράδειγμα, τη διαμονή, τη διατροφή, τα εισιτήρια, τα τέλη στους agents. Στην ουσία, η εργοδότηση ενός ξένου στοιχίζει 1,5 φορά σε σχέση με έναν Κύπριο. Γιατί λοιπόν να προτιμήσει κάποιος έναν ξένο; Απλά δεν υπάρχουν Κύπριοι, δυστυχώς. Σήμερα στην Ξενοδοχειακή Βιομηχανία απασχολούνται γύρω στο 70% Κύπριοι, Ευρωπαίοι και κοινοτικοί, ενώ ένα 30% προέρχεται από τρίτες χώρες.

ΤΡΎΠΑ 7.000 ΘΈΣΕΩΝ Πόσα άτομα θεωρείτε πως χρειάζονται δηλαδή, για να λειτουργεί «αποτελεσματικά» η βιομηχανία και πού εντοπίζονται οι μεγαλύτερες ανάγκες; Οι ελλείψεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή θεωρώ πως ξεπερνούν τις 7.000 θέσεις εργασίας και εντοπίζονται σε όλη την πυραμίδα, από εξειδικευμένες εργασίες μέχρι τα βοηθητικά επαγγέλματα που χρήζουν πλήρωσης από ανειδίκευτο προσωπικό. Από τις 7.000 θα έλεγα πως γύρω στο 75%, περίπου 5.000 θέσεις αφορούν κυρίως τα βοηθητικά επαγγέλματα. Μιλήσατε για agents. Είναι σημαντικός ο ρόλος των επαγγελματιών recruiters για τον δικό σας τον τομέα; Σίγουρα. Σε σημαντικό βαθμό τα μεγάλα ξενοδοχεία χρησιμοποιούν αρκετά τις υπηρεσίες που παρέχουν οι recruiters, διότι όταν μιλάμε για προσωπικό των 1000 ή 2000 ατόμων, που υπάρχουν περιπτώσεις Ομίλων που εργοδοτούν τόσα άτομα, δεν μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες αποκλειστικά από το εσωτερικό τμήμα του Ανθρώπινου Δυναμικού ενός ξενοδοχείου. Θα πρέπει να συνεργαστούν με εγνωσμένου κύρους recruiters, οι οποίοι βοηθούν στο να εντοπίσουν, να εξεύρουν και να συνδέσουν την επιχείρηση με τον δυνητικό εργαζόμενο.

ΤΡΙΚΛΟΠΟΔΙΈΣ ΑΠΌ ΤΙΣ ΣΥΝΤΕΧΝΊΕΣ Εσείς πώς αξιολογείτε τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση για την απάμβλυνση του προβλήματος; Βρισκόμαστε σε ανοιχτή γραμμή με τον υπουργό Εργασίας. Αναμένουμε από τους κοινωνικούς μας εταίρους, που είναι οι Συνδικαλιστικές Οργανώσεις να επιδείξουν, έστω και μια φορά, υπεύθυνη στάση

και να αντιληφθούν το τι γίνεται γύρω μας, αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Να καταλάβουν το μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης του εργατικού δυναμικού και να στηρίξουν τη βιομηχανία. Στηρίζοντας τη βιομηχανία σε αυτό το επίπεδο, δηλαδή με το να βοηθήσουν και εκείνοι να φέρουμε ξένο εργατικό δυναμικό από τρίτες χώρες, θα βοηθηθεί και ο Κύπριος συνάδελφος ο οποίος εργάζεται αυτή τη στιγμή στον κλάδο, ενώ παράλληλα θα δημιουργηθούν και πρόσθετες θέσεις για Κύπριους, σε πιο αναβαθμισμένο επίπεδο. Για παράδειγμα, εάν εργοδοτήσω 10 καμαριέρες, τις οποίες σήμερα χρειάζομαι, από το Νεπάλ ή την Ταϊλάνδη, θα χρειαστώ κάποιον supervisor που θα αναλάβει την εποπτεία. Αυτός ο επόπτης θα ήθελα να ήταν Κύπριος/α. Επομένως, θα δημιουργηθεί μία πρόσθετη θέση, με υψηλότερο μισθό και ούτω καθεξής. Σας βάζουν δηλαδή εμπόδια οι συντεχνίες; Υπάρχει αντίσταση, σίγουρα. Δυστυχώς και μετά λύπης μου παρατηρώ ότι οι συντεχνίες δεν αντιλαμβάνονται το μέγεθος του προβλήματος. Εθελοτυφλούν θα έλεγα και υπάρχουν φορές που η προσέγγισή τους τείνει να είναι ακόμη και λαϊκίστικη. Αυτό με στεναχωρεί ιδιαίτερα, διότι θεωρώ ότι στο συγκεκριμένο θέμα, το οποίο είναι πάρα πολύ σοβαρό, έχει αντίκτυπο στα νοικοκυριά όλης της Κύπρου, στα δημόσια οικονομικά, στα έσοδα του κράτους, στην εικόνα της χώρας μας, δεν επιδεικνύουν στάση ευθύνης. Αντιθέτως, ακούμε δηλώσεις του τύπου «να προσλάβετε Κύπριους», ωσάν να μην κάναμε δύο φορές ως τώρα συνεντεύξεις μέσω του Υπουργείου Εργασίας. Έγιναν και πέρσι και πρόπερσι και επί θητείας της αείμνηστης Ζέτας Αιμιλιανίδου και είδαμε τα αποτελέσματα. Ήταν τραγικά. Δεν υπάρχει κόσμος, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να το θέσουμε. Δεν μπορώ να αντιληφθώ γιατί κάνουν αυτό το πράγμα. Γιατί κάνουν αυτή τη ζημιά στη χώρα μας και το τουριστικό μας προϊόν. Είμαστε ένα νησί, ο τουρισμός είναι η σημαντικότερή μας βιομηχανία και εμείς οι ίδιοι βάζουμε τρικλοποδιές.

ΝΟΟΤΡΟΠΊΑ ΚΑΙ ΒΆΡΔΙΕΣ ΤΑ «ΑΓΚΆΘΙΑ» ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΎΠΡΙΟΥΣ Οι συντεχνίες έκαναν, κατά καιρούς, λόγο για μισθούς ψίχουλα, δύσκολες συνθήκες εργασίας, ακόμη και για αθέτηση συλλογικών συμβάσεων. Δεδομένου λοιπόν πως αυτά δεν ισχύουν, τότε τι είναι αυτό που εμποδίζει τον Κύπριο να έρθει κοντά σας; Είναι γενικά η νοοτροπία. Διότι ξαναλέω, πως εάν συγκρίνουμε τους μισθούς που δίνει η Ξενοδοχειακή Βιομηχανία για παράδειγμα, με άλλα επαγγέλματα

EconomyToday 21

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

όπως αστυνομικοί ή ακόμη και δημοσιογράφοι, θα έλεγα πως είναι πολύ πιο ψηλοί. Το πρόβλημα δυστυχώς είναι ότι πρόκειται για μια βιομηχανία η οποία ταλανίζεται από την εποχικότητα και τα πλείστα επαγγέλματα στα ξενοδοχεία, για παράδειγμα, έχουν βάρδιες. Επομένως θα έλεγα πως το ζήτημα έγκειται στη φύση αφενός του επαγγέλματος και αφετέρου στη νοοτροπία, ακόμη και των ίδιων των γονιών. Η αλήθεια είναι πως την τελευταία εικοσαετία, οι περισσότεροι προετοιμάζουν τα παιδιά τους για να ακολουθήσουν επαγγέλματα όπως του δικηγόρου ή του λογιστή. Οπόταν γι’ αυτό και εμείς προσανατολιστήκαμε προς την κατεύθυνση της εκπαίδευσης. Για να κτίσουμε νοοτροπία. Σε αυτό το σημείο να πω ότι ευχαριστούμε και χαιρετίζουμε τη στήριξη από την υπουργό Παιδείας για το πρόγραμμα «Φιλοξενία μου», για τα γρήγορα αντανακλαστικά που επέδειξε, καθώς και τον υφυπουργό Τουρισμό που δεσμεύτηκαν και θα εισάγουν το πρόγραμμα στα σχολεία. Είναι σημαντικό να περάσουμε στα παιδιά ότι υπάρχει αυτός ο τομέας που προσφέρει πληθώρα επαγγελματικών επιλογών. Μηχανικοί, ειδικοί πληροφορικής, δικηγόροι, λογιστές, είναι μόνο μερικά από τα επαγγέλματα που συνθέτουν το προσωπικό της Ξενοδοχειακής Βιομηχανίας, οι ανάγκες δεν είναι μόνο στην καθαριότητα και την εξυπηρέτηση. Αυτή την τάση «αποφυγής» του Κύπριου να ενταχθεί στην Ξενοδοχειακή Βιομηχανία, την εντοπίζετε και σε επαρχίες που θεωρούνται κατεξοχήν τουριστικές; Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, με τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας και την εμφάνιση διαφόρων τομέων Επαγγελματικής Απασχόλησης, το φαινόμενο επεκτάθηκε δυστυχώς και σε αυτές τις επαρχίες. Σε περιοχές που εξαρτώνται κυρίως από τον τουρισμό όπως η ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου σίγουρα υπάρχει περισσότερος κόσμος που δεν έχει πρόβλημα να μπει στην Ξενοδοχειακή Βιομηχανία. Αλλά και πάλι είναι τόσο λίγοι που δεν αρκούν.

ΠΏΣ ΘΑ ΓΕΦΥΡΩΘΕΊ ΤΟ ΧΆΣΜΑ; Με βάση και με παραδείγματα που ενδεχομένως να αντλείτε από αγορές του εξωτερικού, ποιες δράσεις θα μπορούσαν κατά την άποψή σας να δρομολογηθούν, ώστε να γεφυρώσουν αυτό το χάσμα στην αγορά εργασίας μεταξύ ζήτησης και προσφοράς; Τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το τοπικό επίπεδο, δηλαδή την αύξηση της απασχόλησης ανάμεσα στους Κύπριους, αυτό που πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει πάρα πολύ είναι ο εμβολιασμός της παιδείας μας με πτυχές που 22 EconomyToday

ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΆΛΛΕΣ ΧΏΡΕΣ ΌΠΩΣ Η ΤΟΥΡΚΊΑ ΚΑΙ Η ΑΊΓΥΠΤΟΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΠΡΟΣΦΈΡΟΥΝ ΥΨΗΛΆ ΕΠΊΠΕΔΑ ΕΞΥΠΗΡΈΤΗΣΗΣ ΣΕ ΧΑΜΗΛΌΤΕΡΕΣ ΤΙΜΈΣ

αφορούν τη βιομηχανία, από τη Δημοτική Εκπαίδευση, όπως είπα, γιατί εκεί μπορείς να διαμορφώσεις την ανάλογη νοοτροπία. Είναι ένας τρόπος να υπενθυμίσεις και στους γονείς όχι μόνο πως υπάρχει αυτή η βιομηχανία, αλλά πως είναι ένας σταθερός κλάδος με πολλαπλές ευκαιρίες εργοδότησης. Από εκεί και πέρα, η λειτουργία τουριστικών, ξενοδοχειακών σχολών, υψηλής όμως, ποιότητας στην Κύπρο, είναι αυτό που θα έδινε σημαντική ώθηση. Ήδη βρισκόμαστε σε επαφές με ιδιώτες που ενδιαφέρονται για να επενδύσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Ευελπιστούμε ακόμη, πως θα επεκταθεί και η Σχολή Διοίκησης Τουρισμού, Φιλοξενίας και Επιχειρηματικότητας του ΤΕΠΑΚ. Στην Κύπρο θα μπορούσαν κάλλιστα να λειτουργούν παραρτήματα 2 ή 3 μεγάλων παγκόσμιων εκπαιδευτικών brands, που θα προσέλκυαν φοιτητές σε εγχώριο επίπεδο, αλλά και περιφερειακά. Δηλαδή να καταστεί ένας περιφερειακός εκπαιδευτικός κόμβος για τουριστικά και ξενοδοχειακά επαγγέλματα; Ακριβώς. Η Κύπρος έχει όλα τα φόντα, τόσο λόγω της γεωγραφίας της, όσο και για το γεγονός πως είναι νησί, να καταστεί περιφερειακός εκπαιδευτικός κόμβος, προσελκύοντας φοιτητές για παράδειγμα από χώρες όπως ο Λίβανος και η Αίγυπτος, τους οποίους ακολούθως η βιομηχανία θα μπορούσε να αξιοποιήσει, στο πλαίσιο των σπουδών και της πρακτικής τους. Όπως δρομολογούνται διαδικασίες για να μετατρέψουμε τη χώρα μας σε tech hub, η Κύπρος διαθέτει όλες τις προδιαγραφές για να καθιερωθεί και ως hotel hub. Βέβαια όλα αυτά, είναι σχέδια που μπορούν να υλοποιηθούν σε βάθος δεκαετίας. Αυτή τη στιγμή η ανάγκη για Ανθρώπινο Δυναμικό είναι άμεση και αδήριτη. Μη επίλυση του ζητήματος θα έχει πολύ σοβαρό αντίκτυπο στο τουριστικό μας προϊόν. Διότι πρέπει να κάνουμε και κάποιες παραδοχές. Δεν είμαστε ο πιο φθηνός προορισμός, ούτε μπορούμε να είμαστε με τα κόστος που υπάρχει. Εάν λοιπόν, αυτό που θα κληθεί ο επισκέπτης να πληρώσει δεν ανταποκρίνεται στην ποιότητα, τότε εγείρεται πλέον ζήτημα ανταγωνιστικότητας. Υπάρχουν άλλες χώρες όπως η Τουρκία και η Αίγυπτος που μπορούν να προσφέρουν υψηλά επίπεδα εξυπηρέτησης σε χαμηλότερες τιμές. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να στελεχωθεί η βιομηχανία, προκειμένου να είναι σε θέση να προσφέρει υψηλό επίπεδο υπηρεσιών, ούτως ώστε να παραμένει και ανταγωνιστική.

ΕΠΙΔΡΆΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΈΑ ΕΠΟΧΉ Περνώντας τώρα σε ένα άλλο ζήτημα, φαινόμενα που παρατηρήθηκαν σε άλλους τομείς

μετά την πανδημία, όπως για παράδειγμα, η τάση πολλών εργαζόμενων για ευέλικτη εργασία επηρέασαν την Ξενοδοχειακή Βιομηχανία; Σε ό,τι αφορά το κομμάτι της τηλεργασίας, δεν θα έλεγα πως επηρέασε καθ’ οιονδήποτε τρόπο τον κλάδο, δεδομένου πως στην Ξενοδοχειακή Βιομηχανία κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ισχύσει, εφόσον οι υπηρεσίες προσφέρονται κατεξοχήν από τον άνθρωπο. Δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε τους ανθρώπους μας, ούτε με την τεχνολογία, ούτε με ρομπότ, γεγονός που θα έλεγα πως συνιστά και πλεονέκτημα για όσους απασχολούνται στη βιομηχανία. Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Κλιματική Αλλαγή είχαν επιδράσεις στην αγορά εργασίας; Οι δύο αυτές πτυχές θα έλεγα πως δημιούργησαν νέες θέσεις εργασίας στον Ξενοδοχειακό κλάδο, διότι πλέον χρειάζονται υπεύθυνοι για να χειρίζονται αυτά τα ζητήματα. Πλέον υπάρχουν ανάγκες γύρω από τα περιβαλλοντικά θέματα, την ασφάλεια και την υγεία ή την τεχνολογική υποστήριξη, οπόταν θεωρώ ότι δημιουργούν επιπρόσθετες ανάγκες στην πυραμίδα των επαγγελμάτων ενός ξενοδοχείου.

ΤΙΜΉ ΜΑΣ ΤΑ ΣΤΕΛΈΧΗ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΣΥΜΠΑΤΡΙΏΤΕΣ ΜΑΣ Εν κατακλείδι, θεωρείτε πως οι εργαζόμενοι στην Ξενοδοχειακή Βιομηχανία της Κύπρου είναι ευχαριστημένοι; Κάνετε κάποια έρευνα ικανοποίησης του προσωπικού εντός της αγοράς; Οι πλείστοι Κύπριοι που εργάζονται στην Ξενοδοχειακή Βιομηχανία, φαίνεται ότι είναι ευχαριστημένοι με τους εργοδότες. Πρωτίστως γιατί είναι αρκετά καλοί οι μισθοί σε σύγκριση με άλλες βιομηχανίες ή με άλλους τουριστικούς ανταγωνιστικούς προορισμούς. Για αντίστοιχες θέσεις στην Αίγυπτο, στην Τουρκία ή ακόμη και σε κάποια νησιά της Ελλάδας, οι μισθοί είναι πολύ πιο χαμηλοί. Καταλήγοντας, αυτό που θέλω να υπογραμμίσω είναι πως εμείς θέλουμε να κτίσουμε πάνω σε αυτούς που τιμούν και αγαπούν τη βιομηχανία, να διαμορφώσουμε τα νέα στελέχη, να ξανακερδίσει η βιομηχανία την αίγλη και τη θέση που της αρμόζει, εφόσον είναι ξεκάθαρο ότι επηρεάζει όλα τα νοικοκυριά της χώρας. Τέλος, θέλουμε σίγουρα όσον το δυνατόν περισσότερους Κύπριους να εργάζονται σε όλη την πυραμίδα της Τουριστικής Βιομηχανίας και αναμφίβολα, θα ήταν τιμή μας εάν τα στελέχη που θα πλήρωναν τις διευθυντικές θέσεις και θα κατηύθυναν στην ουσία τον κλάδο, ήταν συμπατριώτες μας.

EconomyToday 23

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΕΞΕΛΊΣΣΕΤΑΙ ΡΑΓΔΑΊΑ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΏΝΕΙ ΝΈΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΌ ΤΟΠΊΟ Για να αναπτυχθεί τοπικό ταλέντο, η στρατηγική προσέλκυση και διατήρηση εξειδικευμένων επαγγελματιών τεχνολογίας από το εξωτερικό είναι ουσιαστική τονίζει, στο Economy Today, ο πρόεδρος του TechIsland, ΒΑΛΕΝΤΊΝΟΣ ΠΟΛΥΚΆΡΠΟΥ.

ια το μεγάλο στοίχημα της Τεχνολογικής αξιολογεί τις κινήσεις του κυβερνητικού στρατοπέΒιομηχανίας που ονομάζεται «Aνθρώδου ως προς το να «καλύψει» τα κενά και αναλύει πινο Δυναμικό» και τα δεδομένα που τις δράσεις που δρομολογούνται από πλευράς επικρατούν σήμερα επί κυπριακού ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Αναδεικνύει παράλληλα, εδάφους μιλά, στο Economy Today, το πώς οι εταιρείες τεχνολογίας συνδέονται με το ο πρόεδρος του TechIsland, Βαλεντίκεφάλαιο «προσιτή στέγη» και απαντά νος Πολυκάρπου, χαρακτηρίζοντας τις στις «φωνές» που θέλουν την εισροή υφιστάμενες προκλήσεις ως «τεράστια υψηλόμισθου δυναμικού από το εξωτερικό ΑΝ ΚΑΤΑΦΈΡΟΥΜΕ ΝΑ ευκαιρία». Στη συνέντευξή του, ο κ. Πολυνα οδηγεί προς τα πάνω τις τιμές των κάρπου υποδεικνύει σε ποια επαγγέλματα ΚΡΑΤΉΣΟΥΜΕ ΑΥΤΟΎΣ ΤΟΥΣ ΥΨΗΛΆ ακινήτων. Τέλος, επικεντρώνεται στο πώς εντοπίζονται οι μεγαλύτερες ελλείψεις εξελίξεις στον τομέα της Τεχνολογίας ΚΑΤΑΡΤΙΣΜΈΝΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΊΕΣ οι και εξηγεί γιατί η προσέλκυση ξένων διαμορφώνουν την αγορά εργασίας του ΣΤΗ ΧΏΡΑ, ΘΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΘΕΊ ΕΙΣ επαγγελματιών υψηλής ειδίκευσης αποαύριο, δίνοντας θέση σε νέες συνθήκες ΒΆΘΟΣ ΧΡΌΝΟΥ Η ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΗ τελεί μονόδρομο, διαβεβαιώνοντας πως και μορφές απασχόλησης και διαμηνύει αυτό, όχι μόνο δεν «απειλεί» το εγχώριο πως το κλασικό «9-5» είναι πλέον «σχεΤΕΧΝΟΓΝΩΣΊΑ ΣΤΟ ΝΗΣΊ ανθρώπινο δυναμικό, αλλά αντιθέτως, δόν ανέφικτο», ενώ επαγγέλματα που συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για να στο παρελθόν θεωρούνταν «σίγουρα και αναπτυχθεί τοπικό ταλέντο. Την ίδια ώρα, ασφαλή» οδεύουν προς αντικατάσταση. 24 EconomyToday

ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΕΊΨΕΙΣ

Ποιες οι βασικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Τεχνολογικός τομέας σήμερα σε ό,τι αφορά το κεφάλαιο Ανθρώπινο Δυναμικό; Η μειωμένη προσφορά εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα ο τομέας της Τεχνολογίας, σε ευρωπαϊκό επίπεδο ευρύτερα. Για την Κύπρο όμως, πρόκειται για έναν σχετικά καινούριο τομέα, ο οποίος αναπτύχθηκε ραγδαία τα τελευταία χρόνια, με την έλευση πολλών ξένων εταιρειών στη χώρα. Επομένως, δεν υπήρξε αρκετός χρόνος για να αναπτυχθεί και η ανάλογη εξειδίκευση σε τοπικό επίπεδο. Μάλιστα, η Κύπρος έχει αυτή τη στιγμή από τα χαμηλότερα ποσοστά αποφοίτων STEM στην Ε.Ε., κάτι που δημιουργεί μεγάλη ανισορροπία στην τοπική αγορά εργασίας, ιδιαίτερα για μια χώρα που είναι μικρή πληθυσμιακά. Όλα αυτά αποτελούν μεν σημερινή πρόκληση αλλά και τεράστια ευκαιρία για το μέλλον στην Κύπρο, αφού αν καταφέρουμε να κρατήσουμε αυτούς τους υψηλά καταρτισμένους επαγγελματίες στη χώρα, θα καλλιεργηθεί εις βάθος χρόνου η απαραίτητη τεχνογνωσία στο νησί, με αποτέλεσμα την περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα, την ενίσχυση της οικονομίας και τη δημιουργία ακόμα περισσότερων ευκαιριών εργοδότησης για τους Κύπριους.

γδαία και διαμορφώνει ένα νέο εργασιακό τοπίο, με διαφορετικές συνθήκες και μορφές απασχόλησης. Άρα επαγγέλματα που στο παρελθόν θεωρούνταν «σίγουρα και ασφαλή» πλέον θα αντικατασταθούν με άλλα τα οποία πιθανό να μην υπήρχαν μέχρι πρόσφατα ή δεν υπάρχουν ακόμα. Είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι οι επαγγελματίες της επόμενης γενιάς, έχουν την κατάλληλη κατάρτιση και δεξιότητες για να είναι αξιοποιήσιμοι και ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας. Γι’ αυτό τον λόγο πολλά από τα μέλη του TechIsland συμμετέχουν ενεργά σε πρωτοβουλίες κατάρτισης και αναβάθμισης δεξιοτήτων και μάλιστα σε συνεργασία με τοπικά πανεπιστήμια και άλλους εκπαιδευτικούς φορείς. Η συνεργασία μεταξύ εταιρειών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι ουσιαστική για τη δημιουργία ενός δυναμικού και ανταγωνιστικού εργατικού δυναμικού στην Κύπρο.

ΘΕΤΙΚΆ ΤΑ ΒΉΜΑΤΑ ΠΟΥ ΓΊΝΟΝΤΑΙ

Πώς αξιολογείτε την Πρόταση Νόμου του ΔΗΚΟ, που ψηφίστηκε σε νόμο τον Νοέμβριο, τροποποιώντας τον περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμο και της οποίας στόχος είναι μεταξύ άλλων η προσέλκυση απασχόλησης υψηλής

Σε ποια επαγγέλματα του κλάδου υπάρχουν οι μεγαλύτερες ανάγκες και πού εντοπίζονται οι μεγαλύτερες ελλείψεις; Οι μεγαλύτερες ανάγκες εντοπίζονται σε τομείς όπου η εξειδίκευση προέρχεται μέσα από προηγούμενη αντίστοιχη εμπειρία, όπως, μεταξύ άλλων, software developers, big data analysts & engineers και UI/UX designers.

ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΕΝΤΌΣ ΕΞΑΡΤΆΤΑΙ ΑΠΌ ΕΚΤΌΣ

Ποιες δράσεις θα μπορούσαν κατά την άποψή σας να δρομολογηθούν προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα προσφοράς και ζήτησης εργασίας στον κλάδο της Τεχνολογίας και να καλυφθούν οι ελλείψεις; Η στρατηγική προσέλκυση και διατήρηση εξειδικευμένων επαγγελματιών τεχνολογίας από το εξωτερικό είναι ουσιαστική για να αναπτυχθεί τοπικό ταλέντο. Παράλληλα με αυτό πρέπει ως χώρα να επενδύσουμε άμεσα στην περαιτέρω εκπαίδευση και μετεκπαίδευση των ντόπιων επαγγελματιών για την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων. Αυτό για την Κύπρο συνεπάγεται σε αλλαγή κουλτούρας σε ό,τι αφορά τις πεποιθήσεις που υπάρχουν για την αγορά εργασίας. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η τεχνολογία εξελίσσεται ρα-

EconomyToday 25

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΤΟ ΚΛΑΣΙΚΌ «9 ΜΕ 5», ΙΔΙΑΊΤΕΡΑ ΓΙΑ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΥΣ ΓΟΝΕΊΣ ΜΕ ΜΙΚΡΆ ΠΑΙΔΙΆ, ΕΊΝΑΙ ΣΧΕΔΌΝ ΑΝΈΦΙΚΤΟ ΜΕ ΒΆΣΗ ΤΗΝ ΤΩΡΙΝΉ ΥΠΟΔΟΜΉ ΓΙΑ ΣΧΟΛΕΊΑ, ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΉ ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ, ΜΕΤΑΦΟΡΈΣ, Κ.ΤΛ

ειδίκευσης ατόμων και των οικογενειών τους; Θεωρείτε ότι θα λειτουργήσει; Η υιοθέτηση της πρότασης νόμου από τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων, για τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου αναφορικά με τα προσόντα και τα κριτήρια πολιτογράφησης επαγγελματιών υψηλής κατάρτισης από το εξωτερικό αποτελεί μια θετική εξέλιξη προς τη σωστή κατεύθυνση. Το ίδιο και η πρόσφατη έγκριση, από το Υπουργικό Συμβούλιο των τροποποιητικών νομοσχεδίων που καθορίζουν τις διαδικασίες για την Μπλε Κάρτα (EU Blue Card) και αφορούν τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών, με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης. Με τα μέτρα αυτά ενισχύεται η θέση της Κύπρου για την προσέλκυση ποιοτικών ξένων επενδύσεων και επαγγελματιών υψηλής ειδίκευσης, η οποία με τη σειρά της θα τροφοδοτήσει την οικονομική ανάπτυξη και ευημερία, θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες απασχόλησης για τον τοπικό πληθυσμό και θα ενισχύσει τη φήμη της χώρας μας παγκοσμίως.

ΤΟ ΔΙΑΚΎΒΕΥΜΑ ΤΗΣ «ΠΡΟΣΙΤΉΣ ΣΤΈΓΗΣ»

Επικρατεί εν μέρει η άποψη ότι η παρουσία των τεχνολογικών εταιρειών και τα φορολογικά κίνητρα προς τους ξένους εργαζόμενους οδηγούν τις τιμές των ακινήτων προς τα πάνω, επιβαρύνοντας το κόστος ζωής των ντόπιων. Ποια είναι η δική σας τοποθέτηση; Ο τομέας των Ακινήτων αποτελεί ουσιαστικό ζήτημα στην Κύπρο για πάνω από μια δεκαετία, ενώ ο πληθωρισμός είναι παγκόσμιο και όχι τοπικό πρόβλημα. Το κυριότερο ζήτημα είναι η αυξανόμενη ζήτηση για προσιτή κατοικία σε σχέση με τη μειωμένη προσφορά, αφού βάσει αυτού διαμορφώνονται και οι τιμές. Αυτό, όπως συζητήθηκε και κατά τη διάρκεια του TechIsland Summit 2023 τον περασμένο Σεπτέμβριο, οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι την τελευταία δεκαετία οι επαγγελματίες ανάπτυξης γης επικεντρώθηκαν στην ανέγερση και πώληση πολυτελών οικιστικών 26 EconomyToday

ακινήτων. Αυτό δεν τους επέτρεψε να ανταποκριθούν άμεσα προς τη ζήτηση για προσιτή στέγη, η οποία αυξήθηκε ιδιαίτερα μετά την πανδημία και τη γεωπολιτική κρίση, αλλά και λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης του τομέα της Τεχνολογίας, καθώς και την κάθοδο σημαντικού αριθμού επαγγελματιών τρίτων χωρών. Με τη σημερινή αυξανόμενη ζήτηση για ενοικίαση, ο στόχος είναι να αυξηθεί η προσφορά και να υπάρξει ισορροπία στην αγορά. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από την παρούσα κυβέρνηση θα πρέπει να εμπλουτιστούν με επιπλέον κίνητρα για πιθανούς επενδυτές για έργα Build2Rent, νοουμένου ότι αυτά τα έργα θα προσφέρουν στην αγορά επιλογές για προσιτή στέγαση. Μάλιστα, πολλές από τις εταιρείες μέλη του TechIsland, αναζητούν ενεργά λύσεις στο τρέχον στεγαστικό ζήτημα, καθώς ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε έργα για οικονομικά προσιτή στέγαση, ούτως ώστε να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση στέγασης για τους υπαλλήλους τους.

ΣΧΕΔΌΝ ΑΝΈΦΙΚΤΟ ΤΟ ΚΛΑΣΙΚΌ «9-5»

Στους ντόπιους εργαζόμενους εντοπίζονται μετά την πανδημία τάσεις που δείχνουν αλλαγή στην κουλτούρα εργασίας, όπως για παράδειγμα η λεγόμενη «μεγάλη παραίτηση» και η ευέλικτη εργασία. Πώς χειρίζεστε αυτές τις αλλαγές ώστε οι επιχειρήσεις σας να παραμένουν ελκυστικές για τους εργαζόμενους; Τι είδους κίνητρα δίνονται από πλευράς εταιρειών προκειμένου να προσελκύσουν

Ανθρώπινο Δυναμικό; Οι εταιρείες τεχνολογίας προσφέρουν εκ φύσεως ένα πιο σύγχρονο περιβάλλον εργασίας, που είναι αρκετά ελκυστικό, ιδιαίτερα σε νέους επαγγελματίες. Γενικότερα ομιλούντες, με τον τρόπο που εξελίσσεται η καθημερινότητά μας, οφείλει η κάθε εταιρεία που θέλει να παραμείνει ανταγωνιστική, να διαμορφώσει τις συνθήκες εργασίας με τρόπο που να ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα. Το κλασικό «9 με 5», ιδιαίτερα για εργαζόμενους γονείς με μικρά παιδιά, είναι σχεδόν ανέφικτο με βάση την τωρινή υποδομή για σχολεία, απογευματινή απασχόληση, μεταφορές και τα λοιπά. Επομένως, για να μπορούν και οι δύο γονείς να εργάζονται και να είναι παραγωγικοί, χρειάζεται και οι εταιρείες να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Όπως η δυνατότητα εξ αποστάσεως εργασίας, εργαλεία στη διάθεση των εργαζόμενων και άλλες διευκολύνσεις που βοηθούν τον εργαζόμενο να κάνει τη δουλειά του αποτελεσματικά και διατηρώντας μια ισορροπία μεταξύ των ευθυνών στην προσωπική και στην επαγγελματική ζωή.

«ΠΡΆΣΙΝΗ» ΚΑΙ «ΨΗΦΙΑΚΉ» Η ΕΞΈΛΙΞΗ

Πώς ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός και η Κλιματική Αλλαγή επηρέασαν την αγορά εργασίας στον κλάδο σας; Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός και η Κλιματική Αλλαγή έχουν επιταχύνει την εξέλιξη του τομέα, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται νέοι κλάδοι που θα τροφοδοτήσουν

την οικονομία του μέλλοντος όπως το greentech, το proptech, healthtech κ.ο.κ.. Αυτό έχει επηρεάσει όπως ήταν αναμενόμενο και την αγορά εργασίας, αφού έχουν δημιουργηθεί νέες θέσεις εργασίας και ανάγκη για νέα εξειδίκευση. Ο τομέας μας ούτως ή άλλως διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ευρύτερης αγοράς εργασίας και επομένως καθορίζει τις νέες δεξιότητες που είναι ή θα είναι περιζήτητες για τους επαγγελματίες του μέλλοντος.

TechIsland Αριθμώντας πάνω από 270 εταιρείες-μέλη που απασχολούν πέραν των 20.000 ατόμων στη χώρα μας και που δραστηριοποιούνται σε όλο το φάσμα του Τεχνολογικού κλάδου -από τοπικές startups μέχρι διεθνείς κολοσσούς- ο TechIsland, αποτελεί σήμερα, τον μεγαλύτερο επιχειρηματικό Σύνδεσμο Εταιρειών Τεχνολογίας στην Κύπρο. Ο σύνδεσμος, που ιδρύθηκε το 2021, έχει ταχθεί να επιταχύνει την ανάπτυξη της Τεχνολογικής Βιομηχανίας και να τοποθετήσει την Κύπρο στον παγκόσμιο τεχνολογικό χάρτη, μετατρέποντάς την σε διεθνή προορισμό για ταλέντα παγκόσμιας κλάσης. Στοχεύει ακόμη, να καταστήσει τον τομέα της Τεχνολογίας τον πιο σημαντικό μοχλό ανάπτυξης του ΑΕΠ και να διευρύνει την αγορά εργασίας έως το 2030.

EconomyToday 27

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΈΣ ΣΥΜΦΩΝΊΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΕΛΚΎΣΟΥΜΕ

ΕΡΓΑΤΙΚΌ ΔΥΝΑΜΙΚΌ

Η Οικοδομική Βιομηχανία, είναι υποστελεχωμένη με σοβαρές ελλείψεις αναφέρει, στο Economy Today, ο πρόεδρος της ΟΣΕΟΚ, ΣΤΈΛΙΟΣ ΓΑΒΡΙΉΛ.

ουλάχιστον 5.000 πρόσθετοι εργαζόμενοι εκτιμά πως θα χρειαστούν το επόμενο διάστημα για να καλύψουν τις ανάγκες της Οικοδομικής Βιομηχανίας, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου (ΟΣΕΟΚ), Στέλιος Γαβριήλ. Σε συνέντευξή του στο Economy Today, ο κ. Γαβριήλ τονίζει πως η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού συνιστά μία από τις σοβαρότερες προκλήσεις του Κατασκευαστικού κλάδου, περιγράφοντας τις προσπάθειες που καταβάλλουν ως Ομοσπονδία για την αντιμετώπιση του ζητήματος, ενώ αξιολογεί τις κινήσεις που γίνονται από πλευράς κυβέρνησης. Εξηγεί ακόμη, πως η εργοδότηση εργαζόμενων από τρίτες χώρες και η ένταξη στην αγορά εργασίας αιτητών ασύλου θα έδινε «ανάσα» στις επιχειρήσεις, χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι θέσεις των υφιστάμενων εργαζόμενων στον κλάδο, ενώ θέτει επί τάπητος το κεφάλαιο «διακρατικές συμφωνίες». Σχολιάζει παράλληλα, τους μισθούς 28 EconomyToday

και τις συνθήκες εργοδότησης, καθώς και την ανάγκη μέτρησης της παραγωγικότητας ως μέτρο ανταμοιβής των ευσυνείδητων εργαζόμενων. Απαντά επίσης, στο πώς ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός και η κλιματική αλλαγή επηρέασαν το εργασιακό πεδίο στον κλάδο.

ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΟΎΝ ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ ΆΛΛΟΙ 5.000 ΊΣΩΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟΙ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΚΆΛΥΨΗ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΏΝ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ

Σας έχουμε ακούσει πολλές φορές να μιλάτε για έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού στον Κατασκευαστικό κλάδο, λέγοντας ακόμη πως υπάρχουν έργα που κινδυνεύουν να μείνουν στον «αέρα» εάν δεν επιλυθεί το ζήτημα. Σήμερα ποια εικόνα επικρατεί; Το κεφάλαιο Ανθρώπινο Δυναμικό και οι ελλείψεις που παρατηρούνται τόσο σε τεχνικό, όσο και σε επιστημονικό προσωπικό, αποτελεί σήμερα ένα από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του κλάδου των κατασκευών για τη διεκπεραίωση των εργασιών τους, τόσο στην Κύπρο, όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, Η Οικοδομική Βιομηχανία, είναι υποστελεχωμένη με σοβαρές ελλεί-

ψεις στις κατηγορίες εργατών, όπως, μεταξύ άλλων, κτίστες, εργοδηγοί και μηχανοδηγοί, ενώ δυσκολίες παρατηρήθηκαν και ως προς την εξεύρεση επιστημονικού προσωπικού όπως Πολιτικούς Μηχανικούς. Πέραν τούτου, για την αποτελεσματικότερη λειτουργία των επιχειρήσεων του κλάδου, αλλά και κάθε άλλου τομέα θεωρούμε ότι, θα ήταν ορθό να λαμβάνεται υπόψη η παραγωγικότητα και η ποιότητα της εργασίας που εκτελείται, προκειμένου να ενθαρρύνει τον ευσυνείδητο εργαζόμενο ώστε να αποδώσει τα μέγιστα με κίνητρο να λάβει και τα μέγιστα ωφελήματα, όσο και τον εργοδότη να προβαίνει σε σωστή αξιολόγηση και να ανταμείβει ανάλογα τον εργαζόμενό του. Αυτό θα βοηθούσε στην ταχύτερη ανάπτυξη και εύρυθμη λειτουργία υγειών επιχειρήσεων, οι οποίες στην τελική θα λειτουργήσουν προς όφελος της αγοράς εργασίας και της κοινωνίας γενικότερα.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΌΤΕΡΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ, ΘΑ ΉΤΑΝ ΟΡΘΌ ΝΑ ΛΑΜΒΆΝΕΤΑΙ ΥΠΌΨΗ Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ ΠΟΥ ΕΚΤΕΛΕΊΤΑΙ

5.000 ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ

Πόσα άτομα απασχολούνται στην Οικοδομική Βιομηχανία επί του παρόντος και πόσα «χέρια» θεωρείτε πως χρειάζονται ακόμη προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες; Για την ώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας του 2022 γίνεται αναφορά σε 41.195 εργαζόμενους στον κλάδο των Κατασκευών από τους οποίους οι 27.436 είναι Κύπριοι, 8.161 υπήκοοι ευρωπαϊκών χωρών και 5.597 υπήκοοι τρίτων χωρών. Νεότεροι αριθμοί για το 2023 θα καταγραφούν τον ερχόμενο Μάρτιο. Οι εκτιμήσεις μας είναι ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον άλλες 5.000 ίσως και περισσότεροι εργαζόμενοι για κάλυψη των αναγκών του κλάδου, ο οποίος μετά τη σταθεροποίηση που δείχνει να υπήρξε κατά το 2023, παρά το επιπλέον κατασκευαστικό κόστος, φαίνεται να καταγράφει αυξημένη δραστηριότητα.

ΚΛΕΙΔΊ ΤΡΊΤΕΣ ΧΏΡΕΣ, ΑΙΤΗΤΈΣ ΑΣΎΛΟΥ, ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΟΙ ΝΈΟΙ

Ποιες δράσεις θα μπορούσαν κατά την άποψή σας να δρομολογηθούν προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα προσφοράς και ζήτησης εργασίας στις κατασκευές και να καλυφθούν οι ελλείψεις; Η Ο.Σ.Ε.Ο.Κ. καταθέτει τις εισηγήσεις της προς τα αρμόδια τμήματα, ώστε να δοθούν λύσεις στο θέμα αυτό. Μερικές από τις εισηγήσεις, που καταθέσαμε πρόσφατα προς αντιμετώπιση του θέματος, ήταν η διευκόλυνση εργοδότησης εργαζόμενων από Τρίτες Χώρες με πιθανή σύναψη διακρατικών συμφωνιών με χώρες όπου υπάρχει διαθεσιμότητα και η ένταξη στην αγορά εργασίας αιτητών ασύλου, κατά την περίοδο στην οποία γίνεται η εξέταση των σχετικών αιτήσεων, νοουμένου ότι θα διασφαλίζονται οι θέσεις εργασίας των υφιστάμενων εργαζόμενων στον κλάδο και τηρουμένων των όρων της Συλλογικής Σύμβασης της Οικοδομικής Βιομηχανίας.

Πέραν τούτου, ως Ομοσπονδία, προσπαθούμε να συμβάλουμε μακροπρόθεσμα στον βαθμό του εφικτού, ως προς την προσέλκυση των νέων στα τεχνικά επαγγέλματα, μέσα από τη συνεργασία μας και τη συστηματική επαφή με τη διεύθυνση Τεχνικής Εκπαίδευσης για ανταλλαγή απόψεων και την προώθηση οποιωνδήποτε δράσεων που προάγουν αυτό τον σκοπό, όπως η λειτουργία των Μεταλυκιακών Ινστιτούτων ΜΙΕΕΚ. Καθώς η έλλειψη εργατοτεχνικού προσωπικού είναι ένα φαινόμενο που αντιμετωπίζουν αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ο.Σ.Ε.Ο.Κ. ανταποκρίθηκε επίσης θετικά και συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Pact4Youth με εταίρους 8 Οργανισμούς από τέσσερις χώρες, Κύπρο, Ελλάδα, Ισπανία και Ιταλία με στόχο την ενθάρρυνση των νέων να ακολουθήσουν τεχνικά επαγγέλματα.

ΕΝ ΑΝΑΜΟΝΉ ΥΛΟΠΟΙΉΣΕΩΝ

Πώς αξιολογείτε τα μέτρα της κυβέρνησης προς αυτή την κατεύθυνση; Είχαμε τη θετική ανταπόκριση ως προς την πρόθεση τουλάχιστον του Υπουργού Εργασίας σε κάποιες εισηγήσεις που είχαμε κάνει για αντιμετώπιση του θέματος, όπως για σύναψη διακρατικών συμφωνιών, καθώς και την επίσπευση από το Υπουργείο Εσωτερικών της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου που ολοκληρώνεται πλέον εντός τριών μηνών αντί έξι. Υπενθυμίζεται πως δικαίωμα εργοδότησης έχουν όσοι διατηρούν το καθεστώς του αιτητή διεθνούς προστασίας που έχουν συμπληρώσει εννέα μήνες από την κατάθεση της αίτησής τους. Περαιτέρω δράσεις για την ενσωμάτωση των αιτητών διεθνούς προστασίας όπως αναφέρθηκε πρόσφατα από τον υπουργό Εσωτερικών, είναι υπό διαμόρφωση. Εμείς χαιρετίζουμε κάθε κίνηση προς την ορθή κατεύθυνση και ευελπιστούμε ότι θα προχωρήσουν προς υλοποίηση.

EconomyToday 29

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

Κάνατε λόγο για διακρατικές συμφωνίες. Ποιες χώρες η Κύπρος θα μπορούσε να βολιδοσκοπήσει με στόχο να αντλήσει ανθρώπινους πόρους; Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν οποιεσδήποτε διακρατικές συμφωνίες. Εισήγησή μας προς τον υπουργό Εργασίας, όπως έχουμε πει και πιο πάνω, είναι η σύναψη διακρατικών συμφωνιών με χώρες όπως η Ινδία, η Αίγυπτος και η Αρμενία, με στόχο την προσέλκυση εργατικού δυναμικού.

ΕΡΓΑΣΊΑ ΑΝΤΊ ΕΠΙΔΟΜΆΤΩΝ

Θα μπορούσε και το μεταναστευτικό να αποτελέσει δυνητικά «παράθυρο ευκαιρίας» για την Οικοδομική Βιομηχανία; Η πραγματικότητα είναι ότι είμαστε όλοι μάρτυρες της συνεχόμενης και αυξητικής ροής μεταναστών που παρατηρήθηκε τα προηγούμενα χρόνια, με μία μείωση της τάξεως του 37%, να καταγράφεται το 2023 (10,991) σε σύγκριση με το 2022 (17,438), σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, με την πλειοψηφία τους να προέρχονται από τη Συρία. Ως συνεπακόλουθο, κατά τη χρονιά που μας πέρασε, ήταν να αυξηθούν οι αιτήσεις πολιτικού ασύλου από άτομα με προέλευση τη Συρία (γύρω στις 6.148). Θα ήταν ωφέλιμο, τα άτομα αυτά αντί να επωφελούνται των επιδομάτων και να προκαλούν τις όποιες άλλες επιπτώσεις στην τοπική κοινωνία, να ενταχθούν στην αγορά εργασίας. Εισήγησή μας ήταν να επισπευσθεί η διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων αυτών των ατόμων που φέρουν το καθεστώς διεθνούς προστασίας και έχουν το δικαίωμα να εργαστούν, αλλά και να έχουν το δικαίωμα να ενταχθούν στην αγορά εργασίας από την περίοδο εξέτασης της αίτησής τους. Θα πρέπει να πούμε ότι ειδικά οι Σύροι, θεωρούνται καλοί οικοδόμοι. Είναι γνωστό ότι ζούμε σε μία εποχή, όπου το επάγγελμα του οικοδόμου δεν είναι ελκυστικό προς στους νέους, με αποτέλεσμα ο τομέας να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό για τις άμεσες ανάγκες του, από προσωπικό το οποίο προέρχεται από Τρίτες Χώρες. Πέραν αυτού, ο υπουργός Εσωτερικών στο Διεθνές Φόρουμ για τους πρόσφυγες τον περασμένο Δεκέμβριο στη Γενεύη, έκανε αναφορά σε πιλοτικά προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης που προσφέρονται στους Ουκρανούς, με στόχο τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους στην αγορά εργασίας και την ομαλή ενσωμάτωσή τους στην κοινότητα, με σκοπό στο μέλλον να επεκταθούν για όλους τους πρόσφυγες, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην ένταξή τους στην κυπριακή οικονομία και κοινωνία. Καταληκτικά λοιπόν, θα λέγαμε ότι το φαινόμενο 30 EconomyToday

ΘΑ ΉΤΑΝ ΩΦΈΛΙΜΟ, ΤΑ ΆΤΟΜΑ ΑΥΤΆ ΑΝΤΊ ΝΑ ΕΠΩΦΕΛΟΎΝΤΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΜΆΤΩΝ, ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΟΎΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ

των μεταναστευτικών ροών που παρατηρείται λόγω των πολεμικών και άλλων κρίσεων, θα μπορούσε να αποτελέσει παράθυρο ευκαιρίας για κάλυψη των αναγκών.

ΨΗΛΟΊ ΜΙΣΘΟΊ ΚΑΙ ΩΦΕΛΉΜΑΤΑ

Τι είδους κίνητρα δίνονται από πλευράς εταιρειών προκειμένου να προσελκύσουν ανθρώπινο δυναμικό; Καταρχάς ο Κατασκευαστικός τομέας είναι ένας κλάδος που καλύπτεται από συλλογικές συμβάσεις. Οι μισθοί χαρακτηρίζονται ψηλοί από 1.750 ευρώ για ένα εργάτη και 2.000 για οικοδόμο. Επιπλέον με τη νομοθέτηση των βασικών προνοιών της Σύμβασης το 2020, έχουν διασφαλιστεί το Ταμείο Προνοίας, το φιλοδώρημα, οι αργίες και το ωράριο των εργαζόμενων. Όλες οι εταιρείες ανεξαρτήτως τάξεως, έχουν τη δυνατότητα συνεχούς εκπαίδευσης και ανέλιξης του προσωπικού τους μέσα από τα επιχορηγημένα προγράμματα της ΑνΑΔ. Επίσης, με

την ίδρυση του Κέντρου Εκπαίδευσης «Ο Οικοδόμος» Κ.Ε.Π.Ο. που αποτελεί Κοινοπραξία μεταξύ της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου (Ο.Σ.Ε.Ο.Κ.), της Συντεχνίας Οικοδόμων, Ξυλουργών, Μεταλλωρύχων και Γενικών Εργατών Κύπρου (Π.Ε.Ο.) και της Ομοσπονδίας Οικοδόμων, Μεταλλωρύχων και Συναφών Επαγγελμάτων Κύπρου (Σ.Ε.Κ.) γίνεται προσπάθεια προώθησης της κατάρτισης και πιστοποίησης των εργαζόμενων στα Πρότυπα Επαγγελματικά Προσόντα σε ειδικότητες της Οικοδομικής Βιομηχανίας, το οποίο θα λειτουργήσει προς όφελος και των ίδιων των εργαζόμενων.

ΑΝΑΓΚΑΊΑ ΕΥΕΛΙΞΊΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΉ ΣΤΗ ΝΈΑ ΕΠΟΧΉ

Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Κλιματική Αλλαγή επηρέασαν την αγορά εργασίας στον κλάδο σας; Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός και η Κλιματική Αλλαγή, έχουν δημιουργήσει πιστεύω, επιπλέον συνθήκες

ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις του κλάδου, καθώς θα πρέπει να διαθέτουν την ανάλογη ευελιξία και το αναγκαίο προσοντούχο προσωπικό για να ανταποκριθούν στις νέες αυξημένες απαιτήσεις που επιβάλλουν και να μπορέσουν να προσαρμοστούν άμεσα σε ένα νέο σύγχρονο πλαίσιο. Τόσο ο Κατασκευαστικός τομέας αλλά και το Δημόσιο βρίσκονταν ακόμη σε πρώιμο στάδιο όσον αφορά τη χρήση της τεχνολογίας όταν οι συνθήκες κατά την περίοδο του κορωνοϊού επέβαλαν κάπως πιο βίαια τη χρήση της τεχνολογίας και την ανάγκη για Ψηφιακή Μεταρρύθμιση, η οποία τώρα πια επιβάλλεται προς όφελος του επιχειρηματικού κόσμου και της κοινωνίας γενικότερα. Όσον αφορά την Κλιματική Αλλαγή, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται, πλέον, υλικά και τεχνολογίες περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον και να προωθηθεί η χρήση ανακυκλωμένων υλικών στα κατασκευαστικά έργα. Αυτό επιβάλλει και προσαρμογή με νέο προσοντούχο εργατικό δυναμικό και εξειδικευμένες δεξιότητες.

EconomyToday 31

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΟΙ ΝΈΟΙ ΠΡΟΤΙΜΟΎΝ ΤΟΝ ΔΗΜΌΣΙΟ ΑΝΤΊ ΤΟΝ

ΙΔΙΩΤΙΚΌ ΤΟΜΈΑ

ε τρεις βασικές προκλήσεις της αγοράς εργασίας εστιάζει ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ, Μάριος Τσιακκής, θέτοντας στην κορυφή της πυραμίδας την έλλειψη του ανθρώπινου δυναμικού και «δείχνοντας» ταυτόχρονα, τις Συνδικαλιστικές Οργανώσεις ως υπεύθυνες για τη διαιώνιση του προβλήματος. Την ίδια ώρα, μιλώντας στο Economy Today, βάζει στο κάδρο τις επιλογές της νέας γενιάς, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, την ευκολία με την οποία μετακινούνται από τη μία εταιρεία στην άλλη. Ο κ. Τσιακκής περιγράφει επίσης, πως η μετάβαση της κυπριακής οικονομίας σε ένα πιο αναπτυγμένο μοντέλο λειτουργίας οδηγεί το εγχώριο δυναμικό σε αναβαθμισμένες θέσεις 32 EconomyToday

ΠΟΤΈ ΔΕΝ ΕΊΠΑΜΕ ΠΩΣ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΦΈΡΟΥΜΕ ΧΙΛΙΆΔΕΣ ΞΈΝΟΥΣ ΕΡΓΆΤΕΣ ΣΤΟΝ ΤΌΠΟ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΉΣΟΥΝ ΤΟ ΝΤΌΠΙΟ ΕΡΓΑΤΙΚΌ ΔΥΝΑΜΙΚΌ

εργασίας, ενώ κάνει λόγο για καθημερινά αιτήματα από πλευράς μελών του ΚΕΒΕ που ζητούν απεγνωσμένα εργατικά χέρια. Παραδέχεται ακόμη πως η θέσπιση του κατώτατου μισθού έφερε περισσότερη διαφάνεια, αλλά και το ότι η κάθοδος εργαζόμενων υψηλής εξειδίκευσης από το εξωτερικό, συνέβαλε στην αύξηση των τιμών των ακινήτων, επιβαρύνοντας το κόστος ζωής των ντόπιων. Ποιες οι μεγαλύτερες προκλήσεις σήμερα στην αγορά εργασίας; Κορυφαία η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού

Η κυπριακή αγορά εργασίας παρουσιάζει πολυεπίπεδες στρεβλώσεις, οι οποίες επηρεάζουν τις δραστηριότητες του επιχειρηματικού κόσμου. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η σοβαρή έλλειψη εργατικού δυναμικού και η άρνηση του συνδικαλιστικού κινήματος για εισαγωγή ικανοποιητικού αριθμού ξένων εργατών από τρίτες χώρες σε τομείς που

έχει ανάγκη η οικονομία, με επιπτώσεις στην ομαλή διεξαγωγή των εργασιών των επιχειρήσεων. Δημόσιος Vs Ιδιωτικού τομέα

Μια άλλη σημαντική και διαχρονική στρέβλωση είναι το προνομιακό καθεστώς εργοδότησης που προσφέρει ο ευρύτερος Δημόσιος τομέας, έναντι του Ιδιωτικού. Ακόμα και σήμερα, όπου οι οικονομικές συνθήκες άλλαξαν, νέοι άνθρωποι (κυρίως πτυχιούχοι) προτιμούν την εργοδότηση στον Δημόσιο τομέα, αντί στον Ιδιωτικό, λόγω των πολλών ωφελημάτων που προσφέρει στους όρους εργασίας που εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να προσφέρει ο Ιδιωτικός τομέας, ο οποίος είναι εκτεθειμένος στον ανταγωνισμό και οφείλει να παραμένει ανταγωνιστικός. Αυτή η στρέβλωση επηρεάζει άμεσα την ιδιωτική οικονομία, η οποία συνεχώς χάνει στελέχη που προτιμούν να εργαστούν στο Δημόσιο. Αγκάθι τα τεχνικά επαγγέλματα

Επίσης, το ΚΕΒΕ προβληματίζεται και για τη μείωση του αριθμού των νέων μας που στρέφονται σε τεχνικά επαγγέλματα. Ενώ υπάρχει ζήτηση γι’ αυτές τις εργασίες, το ενδιαφέρον κυρίως των νέων είναι πολύ χαμηλό. Ως αποτέλεσμα άρχισε εδώ και αρκετά χρόνια να παρατηρείται μια σοβαρή αναντιστοιχία μεταξύ του αριθμού των διαθέσιμων προς εργοδότηση ειδικοτήτων/δεξιοτήτων και αυτών που ζητά η αγορά. Ποιοι τομείς επηρεάζονται; Η σοβαρότερη δυσκολία σήμερα αφορά στην εξεύρεση προσωπικού σε διάφορους κλάδους της οικονομίας κυρίως σε επαγγέλματα χαμηλής κατάρτισης και ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού, όπως για παράδειγμα, στον Γεωργοκτηνοτροφικό τομέα, την ανακύκλωση, στους εργάτες παραγωγής ή στον Κατασκευαστικό τομέα, όπως επίσης και σε βαριά επαγγέλματα που δεν είναι διατεθειμένοι οι Κύπριοι να εργαστούν. Δυσκολίες εξεύρεσης προσωπικού παρουσιάζονται και στον Ξενοδοχειακό τομέα, τα εστιατόρια, οδηγοί/μεταφορείς εμπορευμάτων, πωλητές, τεχνίτες σε διάφορους κλάδους αλλά και άτομα με εξειδικευμένες γνώσεις για πολύ συγκεκριμένες εργασίες. Αναπτυγμένο μοντέλο οικονομίας = αναβαθμισμένες θέσεις για τους ντόπιους

Το ζητούμενο δεν είναι η αναλογία ντόπιων και ξένων εργαζόμενων, αλλά οι ανάγκες της οικονομίας σήμερα. Από τη στιγμή που οι επιχειρήσεις έχουν ανάγκη για επιπρόσθετο εργατικό δυναμικό, ως κράτος θα πρέπει να φροντίζουμε να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες. Όπως ανέφερα και προηγουμένως στους τομείς της Γεωργοκτηνοτροφίας, της ανακύκλωσης, των σκυβάλων, σε κάποια επαγγέλματα του Κατασκευαστικού τομέα, των ταχυμεταφορών, των πλυντηρίων αυτοκινήτων και γενικά στα βαριά επαγγέλματα η αναλογία ξένων/ντόπιων μπορεί να φθάνει και το 80%. Εμείς, ως ΚΕΒΕ, αυτό που λέμε είναι ότι δεν πρέπει

Η ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΗ ΠΡΌΚΛΗΣΗ ΕΊΝΑΙ Η ΣΟΒΑΡΉ ΈΛΛΕΙΨΗ ΕΡΓΑΤΙΚΟΎ ΔΥΝΑΜΙΚΟΎ ΚΑΙ Η ΆΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟΎ ΚΙΝΉΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΉ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΟΎ ΑΡΙΘΜΟΎ ΞΈΝΩΝ ΕΡΓΑΤΏΝ

να υπολειτουργούν οι επιχειρήσεις λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού. Μόνο έτσι μπορεί να ενισχυθεί η ανάπτυξη και η οικονομία. Αν κάποιοι προτιμούν να υπονομεύεται η οικονομία, γιατί χρειάζεται να εργοδοτήσουμε περισσότερους ξένους, να μου επιτραπεί να πω ότι είναι πολύ λανθασμένη αντίληψη. Όπως έγινε σε πολλές άλλες χώρες πριν από εμάς, όταν η οικονομία τους έκανε τη μετάβασή της σε ένα πιο αναπτυγμένο μοντέλο λειτουργίας, όπου οι ντόπιοι κάλυπταν τις πιο αναβαθμισμένες θέσεις εργασίας αφήνοντας τις άλλες στα χέρια του ξένου εργατικού δυναμικού, έτσι θα γίνει και στη δική μας περίπτωση. Ποιες οι ελλείψεις σε αριθμούς; Δεν μπορούμε να καθορίσουμε αριθμητικά τον αριθμό των εργαζόμενων που υπολείπονται, γιατί αυτό αλλάζει καθημερινά. Όμως, λαμβάνουμε καθημερινά αιτήματα των επιχειρήσεων μελών μας που ζητούν απεγνωσμένα εργατικά χέρια. Εκτίμησή μας ότι οι ανάγκες αυτές μπορεί να ξεπερνούν και τις 15.000. «Μεταναστευτικό»: Ευκαιρία για τις επιχειρήσεις ή απειλή για τους εργαζόμενους; Ποτέ δεν είπαμε πως πρέπει να φέρουμε χιλιάδες ξένους εργάτες στον τόπο για να αντικαταστήσουν το ντόπιο εργατικό δυναμικό. Εξάλλου η προτίμηση των επιχειρήσεων είναι προς Κύπριους εργαζόμενους για πολύ συγκεκριμένους λόγους όπως για παράδειγμα η κουλτούρα, η γλώσσα, οι δεξιότητες, η παραγωγικότητα και ούτω καθεξής. Εκείνο που ζητούμε είναι όπου υπάρχουν αντικειμενικά ανάγκες, που δεν μπορούν να καλυφθούν από Κύπριους εργαζόμενους, να επιτρέπεται η εισαγωγή εργαζόμενων από τρίτες χώρες. Η θέση μας είναι ξεκάθαρη και να είστε βέβαιοι ότι λαμβάνει υπόψη τα οικονομικά, κοινωνικά και δημογραφικά προβλήματα που δημιουργεί το μεταναστευτικό. Ζητούμε νόμιμα δηλωμένους ξένους εργαζόμενους για συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας και για όσο χρονικό διάστημα οι ντόπιοι και κοινοτικοί εργαζόμενοι δεν μπορούν να καλύψουν τις κενές θέσεις που υπάρχουν. Το μεταναστευτικό θα μπορούσε να καλύψει κάποιες

EconomyToday 33

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ανάγκες νοουμένου ότι όσοι έρχονται στη χώρα μας είναι πράγματι οικονομικοί μετανάστες που επιζητούν μια καλύτερη ζωή και ενδιαφέρονται να ενταχθούν στη κοινωνία, προσφέροντας μέσω της απασχόλησής τους. Ξέρουμε, ωστόσο, ότι αρκετοί από αυτούς δεν έχουν αυτές τις προθέσεις, γι’ αυτό και πρέπει να γίνεται προσεκτική και ταχεία εξέταση των αιτήσεων τους, ώστε να απελαύνονται όσοι δεν ικανοποιούν αυτά τα κριτήρια. Κατά τη γνώμη μας, αν όλα γίνουν με τον ορθό τρόπο, με έλεγχο και με νομιμότητα, όπως εισηγείται το ΚΕΒΕ, δεν ελλοχεύουν κίνδυνοι για το ντόπιο εργατικό δυναμικό. Αντίθετα με την εργοδότησή τους οι επιχειρήσεις θα αναπτυχθούν και θα δημιουργήσουν πρόσθετες θέσεις εργασίας αρκετές από τις οποίες θα καλυφθούν από Κύπριους εργαζόμενους. Μπορούν να γίνουν διακρατικές συμφωνίες; Σίγουρα, υπάρχουν τρίτες χώρες που διαθέτουν εργατικό δυναμικό που εμπίπτει στις ανάγκες της Κύπρου και εμείς θα αποταθούμε για την εισαγωγή 34 EconomyToday

ΤΟ ΚΕΒΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΊΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΊΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΎ ΤΩΝ ΝΈΩΝ ΜΑΣ ΠΟΥ ΣΤΡΈΦΟΝΤΑΙ ΣΕ ΤΕΧΝΙΚΆ ΕΠΑΓΓΈΛΜΑΤΑ

του, είτε με διακρατικές συμφωνίες, είτε με συγκεκριμένες συμβάσεις εργασίας. Η ύπαρξη τέτοιων συμφωνιών σίγουρα θα μπορεί να είναι βοηθητική και την καλωσορίζουμε. Κατώτατος μισθός: Πώς επηρεάζει την αγορά εργασίας; Η θέσπιση του κατώτατου μισθού μπορεί να πει κάποιος ότι επέφερε περισσότερη διαφάνεια και ισονομία αναφορικά με τον ελάχιστο μισθό που πρέπει να καταβάλλει κάθε εργοδότης όταν προσλαμβάνει κάποιο εργαζόμενο στην αρχική βαθμίδα. Δεν θεωρώ ωστόσο ότι βοήθησε στο να μπει νέο αδρανές ντόπιο εργατικό δυναμικό στην αγορά εργασίας για τον απλούστατο λόγω του ότι δεν υπάρχει αυτό το δυναμικό. Σίγουρα ο νέος ΕΚΜ κάνει την Κύπρο πιο ελκυστική στην προσέλκυση υπηκόων από Τρίτες Χώρες σε σχέση με προηγουμένως. Η εκτίμησή μας είναι ότι θα επηρεάσει κυρίως τις επιχειρήσεις που απασχολούν μεγάλο αριθμό εργαζόμενων σε αυτή την κλίμακα. Η αύξηση από €940 στα €1000

Η ΘΈΣΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΏΤΑΤΟΥ ΜΙΣΘΟΎ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΠΕΙ ΚΆΠΟΙΟΣ ΌΤΙ ΕΠΈΦΕΡΕ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΗ ΔΙΑΦΆΝΕΙΑ ΚΑΙ ΙΣΟΝΟΜΊΑ

στάσεις τους. Αρκετές όμως εταιρείες, που η φύση των εργασιών τους το επιτρέπει, προσφέρουν στους εργαζόμενους όλα τα αναγκαία εφόδια για καλύτερη απόδοση και όπου είναι εφικτό και την επιλογή της τηλεργασίας. Αυτό ωστόσο που καταγράφεται πιο έντονα, ιδιαίτερα μετά την πανδημία ειδικότερα ανάμεσα στους νέους, είναι η ευκολία με την οποία αποφασίζουν να μετακινούνται από μια εταιρεία σε άλλη. Η μεγάλη αυτή κινητικότητα δυσκολεύει από τη μια τις επιχειρήσεις στο να καταφέρνουν να συγκρατούν το προσωπικό τους, από την άλλη όμως τους επιτρέπει να επενδύουν και να ανταμείβουν τα πιο ικανά και παραγωγικά στελέχη τους.

ευρώ/μήνα ισοδυναμεί με μια αύξηση της τάξης των €900 ετησίως ανά εργαζόμενο (κόστος εργοδότη) η οποία δεν μπορεί να θεωρείται αμελητέα, ιδιαίτερα σε επιχειρήσεις με πολλούς εργαζόμενους. Είναι δε πιθανό να προκαλέσει αλυσιδωτές αυξήσεις στους μισθούς των υπόλοιπων εργαζόμενων στις επιχειρήσεις αυτές. Το πώς θα εξελιχθεί η επόμενη μέρα με τη θεσμοθέτηση του κατώτατου μισθού, θα περιμένουμε να το δούμε σε συνάρτηση και με την πορεία της οικονομίας το 2024. Πόσο προσαρμόστηκαν οι κυπριακές εταιρείες στις εργασιακές τάσεις στην εποχή μετά την πανδημία; Πιστεύουμε ότι οι κυπριακές εταιρείες έχουν την ιδιότητα να προσαρμόζονται εύκολα στις νέες συνθήκες και να είναι ευέλικτες. Αυτό τις βοήθησε τόσο την περίοδο της πανδημίας, όσο και μετέπειτα με την αυξημένη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας στις εργασίες τους. Σήμερα, οι περισσότερες εταιρείες εργάζονται κανονικά στα γραφεία και τις εγκατα-

Η παρουσία διεθνών εταιρειών και η κάθοδος ξένων εργαζόμενων υψηλών εισοδημάτων, λόγω και των φορολογικών κινήτρων που παρέχονται, συμβάλλει στην αύξηση των τιμών των ακινήτων και το κόστος ζωής των ντόπιων; Είναι γεγονός ότι οι παράγοντες που αναφέρετε συνέβαλαν στην αύξηση της ζήτησης για στέγη και χώρους εργασίας ξεπερνώντας κατά πολύ τη διαθέσιμη προσφορά. Το γεγονός μάλιστα ότι η εργοδότηση αρκετών από αυτούς συνοδεύεται και με φορολογικά κίνητρα που τους αυξάνει σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημά τους, τους επιτρέπει να προσφέρουν καλύτερες τιμές για ενοικίαση ή αγορά ακινήτων, επιβαρύνοντας το κόστος ζωής των ντόπιων. Ένας άλλος παράγοντας που ώθησε τις τιμές προς τα πάνω είναι και η ανάπτυξη των ιδιωτικών πανεπιστημίων, αφού η αύξηση των φοιτητών από χώρες του εξωτερικού, άσκησε πίεση στις τιμές των ενοικίων, κυρίως στη Λευκωσία. Πιστεύουμε ότι η κτηματαγορά της Κύπρου έχει μεν τις ιδιαιτερότητές της, αλλά ακολουθεί και αυτή τις τάσεις των αγορών του εξωτερικού, οι οποίες σημείωσαν άνοδο τιμών λόγω της αύξησης του κόστους ενέργειας, των ημερομισθίων και των διαφόρων υλικών. Χαιρετίζουμε την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης με την εξαγγελία της «ενιαίας στεγαστικής πολιτικής» με στόχο τη σταδιακή αύξηση του οικιστικού αποθέματος στοχεύοντας στην προσφορά επιλογών προσιτής στέγης σε συμπολίτες μας που το έχουν ανάγκη. Θα χρειαστεί φυσικά κάποιος χρόνος μέχρι να φανούν τα αποτελέσματα αλλά είναι σίγουρα προς την ορθή κατεύθυνση.

EconomyToday 35

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

50.000 ΕΠΙΠΛΈΟΝ

ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΉΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΠΌΜΕΝΗ 5ΕΤΊΑ

ο συμπέρασμα πως η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί πλέον διακύβευμα για την επόμενη μέρα της κυπριακής οικονομίας συνάγεται από τα όσα παραθέτει ο γενικός διευθυντής της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ). Με τον Μιχάλη Αντωνίου να προειδοποιεί πως το πρόβλημα βρίσκεται σήμερα στην κορύφωσή του. Υποδεικνύοντας ως άμεση λύση την απασχόληση αλλοδαπών από τρίτες χώρες, εκτιμά πως για να λειτουργεί ικανοποιητικά η αγορά θα χρειαστούν περίπου 50.000 πρόσθετοι εργαζόμενοι σε ορίζοντα πενταετίας. Ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ μιλά στο Economy Today για τις σοβαρότερες προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι κυπριακές επιχειρήσεις, δίνοντας απαντήσεις σε εννέα βασικές πτυχές που συνθέτουν το παζλ της σημερινής αγοράς εργασίας. Από τους τομείς που επηρεάζονται περισσότερο λόγω της απουσίας ανθρώπινων πόρων μέχρι τους χειρισμούς της κυβέρνησης, τον κατώτατο μισθό και τις συνέπειες της εισροής ξένων εργαζόμενων υψηλών εισοδημάτων στην αγορά ακινήτων, ο κ. Αντωνίου 36 EconomyToday

σκιαγραφεί το εγχώριο εργασιακό γίγνεσθαι μέσα από τον «φακό» της εργοδοτικής πλευράς.

ΟΙ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ

Η ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΤΕΡΗ ΠΡΌΚΛΗΣΗ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΖΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΣΉΜΕΡΑ ΕΊΝΑΙ Η ΈΛΛΕΙΨΗ ΑΝΘΡΏΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΎ

«Τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται ραγδαίες αλλαγές στην κυπριακή αγορά εργασίας. Η σημαντικότερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις σήμερα είναι η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού στους αριθμούς και τις ειδικότητες που έχουν ανάγκη. Καταλυτικό ρόλο για τη βραχυπρόθεσμη αντιμετώπιση τής εν λόγω πρόκλησης, αποτελεί η απασχόληση αλλοδαπών από τρίτες χώρες. Μεσο-μακροπρόθεσμα θα πρέπει να επιτευχθεί αντιστοιχία των αναγκών της αγοράς εργασίας με τις δεξιότητες που κατέχει το εργατικό δυναμικό. Προς αυτή την κατεύθυνση είναι μείζονος σημασίας η διαρκής προσαρμογή των προσφερόμενων κλάδων σπουδών και των κατευθύνσεων επαγγελματικών προγραμμάτων, προκειμένου οι αποκτώμενες δεξιότητες των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας, να συνάδουν με τις εκάστοτε ανάγκες της αγοράς. Περαιτέρω, η εισαγωγή τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης καταδεικνύει την ανάγκη για αέναη εκπαίδευση

του εργατικού δυναμικού (upskilling και reskilling), ώστε να είναι σε θέση να συνεχίσουν την εκτέλεση των εργασιών τους σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Η αποτελεσματική εξεύρεση και η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού από τις επιχειρήσεις και τους Οργανισμούς στην Κύπρο θα οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγικότητας και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, ενδυναμώνοντας κατ’ επέκταση τις προοπτικές ανάπτυξης της συνολικής οικονομίας. Η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) παρακολουθεί αδιάλειπτα τις εξελίξεις και πρώτιστη αποστολή της είναι η παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών που βοηθούν τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν τις πολλαπλές προκλήσεις».

ΟΙ ΤΟΜΕΊΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΆΖΟΝΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ

«Στην κορύφωσή του βρίσκεται το πρόβλημα της έλλειψης εργατικών χεριών για τις κυπριακές επιχειρήσεις, λόγω του αξιόλογου ρυθμού ανάπτυξης της Κύπρου παρόλο που το εν λόγω πρόβλημα προϋπήρχε σε ορισμένους τομείς και ειδικότερα στα τεχνικά επαγγέλματα. Σημαντικά προβλήματα εντοπίζονται στον Τουριστικό και Επισιτιστικό τομέα, όπου οι ανάγκες κάλυψης θέσεων εργασίας σχεδόν σε όλες τις σχετικές επαγγελματικές ειδικότητες είναι μεγάλες. Παράλληλα, καταγράφονται αυξημένες ανάγκες και για τεχνικά επαγγέλματα, τα οποία κυρίως σχετίζονται με συναφείς εργασίες της μεταποιητικής αλλά και της οικοδομικής βιομηχανίας. Υψηλές απαιτήσεις για προσωπικό παρουσιάζει επίσης ο τομέας του Λιανικού Εμπορίου που δύσκολα καλύπτονται από Κύπριους, καθώς αποδεδειγμένα, πλέον, δεν υπάρχει η απαιτούμενη διαθεσιμότητα σε ανθρώπινο δυναμικό. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος απαραίτητη είναι η παροχή αδειών απασχόλησης αλλοδαπών τρίτων χωρών και ειδικότερα, η διεύρυνση των τομέων για δικαίωμα εργασίας των φοιτητών από τρίτες χώρες, οι οποίοι με το παρόν καθεστώς επιτρέπεται να εργάζονται μόνο σε περιορισμένο αριθμό θέσεων και σε συγκεκριμένους τομείς Οικονομικής Δραστηριότητας».

ΤΑ «ΧΈΡΙΑ» ΠΟΥ ΥΠΟΛΕΊΠΟΝΤΑΙ

«Το 40% των υφιστάμενων εργαζόμενων είναι μη Κύπριοι, είναι δηλαδή κοινοτικοί και υπήκοοι τρίτων χωρών. Την ίδια ώρα, η οικονομία χρειάζεται πρόσθετο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο η χώρα δεν μπορεί να καλύψει εκ των ενόντων. Οι πρόσθετες αυτές ανάγκες δημιουργούνται από την αναπτυξιακή δυναμική η οποία καθηλώνεται κυρίως λόγω της έλλειψης εργαζόμενων. Παράλληλα, ένας αριθμός πέριξ των 15.000 αιτητών πολιτικού ασύλου που βρίσκονται σε ενεργή απασχόληση θα πρέπει να αντικατασταθούν με συνοπτικές διαδικασίες μέσα στους επόμενους μήνες αν θέλουμε να μην επηρεαστεί η επιχειρησιακή συνέχεια των οντοτήτων που τους απασχολούν. Εκτιμάται ότι για να λειτουργούμε ικανοποιητικά, απαιτούνται στον χρονικό άξονα της επόμενης πενταετίας

ΣΤΗΝ ΚΟΡΎΦΩΣΉ ΤΟΥ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΠΡΌΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΈΛΛΕΙΨΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΏΝ ΧΕΡΙΏΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΥΠΡΙΑΚΈΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ

πέριξ των 50.000 πρόσθετων εργαζόμενων, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι δεν ελλοχεύουν κίνδυνοι απασχολησιμότητας για το ντόπιο εργατικό δυναμικό, αφού όποιος Κύπριος είναι πρόθυμος και ικανός να εργαστεί, προσλαμβάνεται αυθωρεί και παραχρήμα. Περαιτέρω, είναι αναγνωρισμένο εδώ και δεκαετίες, τόσο από το Υπουργείο Εργασίας όσο και τις συντεχνίες, ότι ο τομέας της Γεωργοκτηνοτροφίας δεν προσελκύει Κύπριους ή κοινοτικούς. Κατά συνέπεια, στον τομέα αυτό εργοδοτούνται σχεδόν αποκλειστικά άτομα από τρίτες χώρες. Όσον αφορά τις σημερινές ανάγκες σε προσωπικό, είναι αδύνατο να υπολογιστούν καθώς τα δεδομένα διακυμαίνονται διαρκώς, σίγουρα όμως πρόκειται για αρκετές χιλιάδες».

ΚΥΒΈΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΆ: ΚΡΙΤΙΚΉ = ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΉ

«Η παραγωγή πολιτικής στον τομέα της Απασχόλησης στην Κύπρο, είναι διαδικασία που χαρακτηρίζεται από εξαντλητικό κοινωνικό διάλογο. Προτού αποφασιστεί οτιδήποτε από την κυβέρνηση κατά τρόπο κυρίαρχο, γίνεται σε βάθος διάλογος ανάμεσα στον αρμόδιο υπουργό και στους εκπροσώπους εργοδοτών και εργαζόμενων. Με αυτή την έννοια, οι περισσότερες ρυθμίσεις στην απασχόληση, περιλαμβανομένης και της τροφοδότησης της αγοράς εργασίας με το αναγκαίο και κατάλληλο εργατικό δυναμικό, είναι προϊόν της τριμερούς συνεργασίας. Συνεπώς η κριτική στην οποιαδήποτε κυβέρνηση διαχρονικά, από μια Οργάνωση που συμμετέχει στον κοινωνικό διάλογο για τα κατά καιρούς προβλήματα, εν μέρει είναι ταυτόχρονα και αυτοκριτική».

ΤΑ ΤΡΊΑ ΣΤΆΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΟΊΧΗΜΑ ΤΗΣ ΥΛΟΠΟΊΗΣΗΣ

«Ωστόσο, πρέπει να δεχτούμε ότι στο ζήτημα αυτό υπάρχουν τρία στάδια: 1ο - Η αποτύπωση του προβλήματος, η διάγνωση του μεγέθους και της σύνθεσής του και η αντικειμενική του προβολή στην πολιτεία και την κοινωνία. Αυτό είναι δουλειά δική μας, της ΟΕΒ και γενικά της επιχειρηματικής κοινότητας. 2ο - Ο σχεδιασμός αποτελεσματικών λύσεων για αντιμετώπιση του προβλήματος. Αυτό είναι δουλειά της πολιτείας από κοινού με την εργοδοτική πλευρά και περιλαμβάνει μέτρα βραχυπρόθεσμα για τις άμεσες ανάγκες και μεσομακροπρόθεσμα για μόνιμη και διαρκή τροφοδότηση της αγοράς με τις αναγκαίες ειδικότητες. 3ο - Η υλοποίηση των λύσεων. Αυτό είναι δυστυχώς, δουλειά μόνο της πολιτείας. Πρέπει να πω ότι τη δική μας δουλειά την έχουμε κάνει: Δεν υπάρχει άνθρωπος στην Κύπρο που να μη γνωρίζει για τις ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό. Στο σκέλος των λύσεων, έχουμε στη διάθεσή μας τη «Στρατηγική» απασχόλησης αλλοδαπών που εγκρίθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση και που προβλέπει κατά

EconomyToday 37

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

τρόπο ισορροπημένο και αρκετά αποτελεσματικό τη διαχείριση της κατάστασης. Ο δε υπουργός Εργασίας προβαίνει σε ενέργειες για διαμόρφωση πρακτικά αποτελεσματικών μηχανισμών ικανοποίησης των αναγκών. Ωστόσο, στο σκέλος που πάσχουμε ως χώρα γενικώς, είναι εκείνο της εκτέλεσης, της γρήγορης υλοποίησης των αποφάσεων. Έτσι, ενώ υπάρχει σχεδιασμός και δημόσια δέσμευση της πολιτείας σε ανώτατο επίπεδο για εξέταση των αιτήσεων απασχόλησης αλλοδαπών εντός ενός μηνός, απέχουμε ακόμα σημαντικά από αυτή την επίδοση».

ΒΕΛΤΙΩΜΈΝΟ ΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΓΙΑ ΞΈΝΟΥΣ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΥΣ, ΑΛΛΆ..

«Είναι γεγονός ότι η κυπριακή οικονομία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ξένο εργατικό δυναμικό. Όπως προανέφερα, οι Κύπριοι δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, ενώ πολλοί τομείς Οικονομικής Δραστηριότητας, ανάμεσά τους ζωτικής σημασίας όπως ο Τουρισμός, είναι αδύνατο να λειτουργήσουν χωρίς ενίσχυση από το ξένο εργατικό δυναμικό. Άλλωστε, σε μια οικονομία που διαθέτει μόνο το 60% των χεριών που χρειάζεται για να λειτουργήσει, είναι αστείο να μιλούμε για τομείς, υποτομείς και κλάδους – το φαινόμενο με διαφορετική ένταση ανά περίπτωση, τέμνει οριζόντια το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. Το πλαίσιο απασχόλησης εργαζόμενων από τρίτες χώρες έχει βελτιωθεί σε σημαντικό βαθμό. Η εντατικοποίηση και απλοποίηση των διαδικασιών για εργοδότηση προσωπικού από τρίτες χώρες αποτελεί πάγια θέση της ΟΕΒ και το προσφορότερο εργαλείο για την άμβλυνση του προβλήματος. Η αυστηρή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων της Στρατηγικής αποτελεί επίσης σημαντική παράμετρο».

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΌ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ ΓΙΑ ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΈΣ ΣΥΜΦΩΝΊΕΣ

«Σε σχέση με διακρατικές συμφωνίες, η ΟΕΒ θεωρεί ότι μια τέτοια πρωτοβουλία θα διευκολύνει την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε εργατικό δυναμικό. Να σημειώσουμε ότι η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρεί στον σχεδιασμό ενός ενιαίου συστήματος συνεργασίας με τρίτες χώρες για σκοπούς κάλυψης των αναγκών των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Σε ό,τι αφορά τα μεταναστευτικά φαινόμενα με τον τρόπο που εξελίσσονται συνιστούν μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις όχι μόνο της Κύπρου αλλά ολόκληρης της γηραιάς ηπείρου. Αποτελεί κεφάλαιο ιδιαζόντως περίπλοκο για την πολιτεία μας και το μόνο που μπορώ να πω εκ μέρους της ΟΕΒ είναι ότι η Οργάνωσή μας είναι στη διάθεσή της για να συμβάλει με κάθε εφικτό τρόπο στην απάμβλυνσή του. Οι επιχειρήσεις μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση προβλημάτων του μεταναστευτικού αλλά όχι το μεταναστευτικό στην επίλυση προβλημάτων (έλλειψης εργαζόμενων) των επιχειρήσεων. Η άναρχη μετανάστευση απελπισμένων ανθρώπων σε συνθήκες απόγνωσης και άκρως επικίνδυνες ή η σκόπιμη εργαλειοποίηση της δυστυχίας τους από χώρες μη φιλικές, πρέπει να σταματήσει για ένα εκατομμύριο λόγους». 38 EconomyToday

ΣΟΒΑΡΌΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΌΣ ΓΙΑ ΤΟ ΎΨΟΣ ΤΟΥ ΚΑΤΏΤΑΤΟΥ ΣΤΟ ΣΚΈΛΟΣ ΠΟΥ ΠΆΣΧΟΥΜΕ ΩΣ ΧΏΡΑ ΓΕΝΙΚΏΣ, ΕΊΝΑΙ ΕΚΕΊΝΟ ΤΗΣ ΕΚΤΈΛΕΣΗΣ, ΤΗΣ ΓΡΉΓΟΡΗΣ ΥΛΟΠΟΊΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΦΆΣΕΩΝ

«Ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός (ΕΚΜ) τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου του 2023, παρά τις θέσεις της ΟΕΒ για μη νομοθετική ρύθμιση των μισθών εισδοχής στην αγορά εργασίας. Η εφαρμογή του ΕΚΜ έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του εργατικού κόστους, σε μια περίοδο κατά την οποία τόσο οι επιχειρήσεις όσο και η οικονομία καταβάλλουν προσπάθειες για σταθεροποίηση του πληθωρισμού. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία και δημόσιες δηλώσεις κρατικών αξιωματούχων, η εισαγωγή του ΕΚΜ επηρέασε δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Σημαντική αναμένεται να είναι η αύξηση στους μισθούς και άλλων εργαζόμενων, που βρίσκονται κοντά στο ύψος του ΕΚΜ, ως αποτέλεσμα του ντόμινο που πιέζει τις απολαβές εργαζόμενων με περισσότερα χρόνια υπηρεσίας προς τα πάνω. Υπάρχει σοβαρός προβληματισμός για το ύψος του ΕΚΜ που ισχύει από 1/1/2024, καθώς έχει καθοριστεί αισθητά πιο ψηλά από ό,τι δικαιολογούν οι περιστάσεις. Κρίνεται έτσι αναγκαία η διενέργεια μελέτης επιπτώσε-

απαραίτητες επενδύσεις, στην εκπαίδευση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων των υπαλλήλων τους, δημιουργώντας κατάλληλα προγράμματα κατάρτισης για την προσέλκυση ταλαντούχων εργαζόμενων. Επιπλέον, η δημιουργία ευέλικτου περιβάλλοντος εργασίας που προάγει σφαιρική ανάπτυξη των εργαζόμενων, είναι κρίσιμη για την αντιμετώπιση της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού. Εκεί και όπου μπορούν να εφαρμοστούν ευέλικτες ρυθμίσεις έχουν ήδη εφαρμοστεί, στις πλείστες περιπτώσεις πολύ πριν την πανδημία, με βασικότερη τη χρήση της τηλεργασίας. Ωστόσο, σε συγκεκριμένους τομείς και επαγγέλματα όπου η φυσική παρουσία του προσωπικού είναι επιβεβλημένη, δεν μπορούν να γίνουν μεγάλες αλλαγές».

ΑΝΤΙΣΤΆΘΜΙΣΜΑ ΣΤΙΣ ΨΗΛΈΣ ΤΙΜΈΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΉΤΩΝ Η ΑΎΞΗΣΗ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΎ ΑΠΟΘΈΜΑΤΟΣ

ων (impact analysis), κάτι το οποίο δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα, ώστε να ανιχνευθεί το πραγματικό κόστος και να εντοπιστούν προβλήματα που ενδεχομένως προκύπτουν σε κατηγορίες οικονομικών δραστηριοτήτων ή επαγγελματικών ειδικοτήτων».

Η «ΜΆΧΗ» ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΝΈΕΣ ΤΆΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ

Ρωτήσαμε ακόμη, τον κ. Αντωνίου εάν οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή αγορά προχώρησαν σε αλλαγές, μετά τις τάσεις που αναδύθηκαν στον απόηχο της πανδημίας, όπως η ευέλικτη εργασία, ώστε να παραμείνουν ελκυστικές για τους Κύπριους εργαζόμενους. «Αυτό το διάστημα διαφαίνεται αλλαγή στην κουλτούρα των επιχειρήσεων που παλεύουν για την προσαρμογή τους σε έναν ταχέως εξελισσόμενο κόσμο. Οι αλλαγές στις απαιτούμενες δεξιότητες λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων και η αυτοματοποίηση εργασιών, είναι δύο παράμετροι που κατευθύνουν τις επιχειρήσεις προς τις

Τέλος, του ζητήσαμε να σχολιάσει την άποψη που θέλει την παρουσία διεθνών εταιρειών, που δραστηριοποιούνται σε τομείς όπως οι FinTech και Τεχνολογίας και τη μεταγκατάσταση ξένων εργαζομένων στην Κύπρο, να ευθύνεται για την αύξηση στις τιμές των ακινήτων που επιβαρύνει το κόστος ζωής των ντόπιων. «Είναι γεγονός ότι οι τιμές των ακινήτων και των ενοικίων έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια σε όλες τις επαρχίες. Γεγονότα όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η πανδημία, έχουν οδηγήσει στα ύψη τα υλικά οικοδομής, χωρίς ωστόσο να υπάρξει αντιστρόφως ανάλογη μείωση στη ζήτηση όπως θα αναμενόταν. Αντίθετα, η γεωπολιτική αστάθεια προκαλεί μετακίνηση προσώπων ψηλών εισοδημάτων από χώρες της γειτνιάζουσας περιοχής στη χώρα μας, με τρόπο που η ζήτηση στέγης παραμένει σταθερή ή και αυξάνεται. Παράλληλα, η θεαματική ανάπτυξη της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης κυρίως σε Λεμεσό και Λευκωσία και η μετατροπή των δύο αυτών επαρχιών σε οιονεί φοιτητουπόλεις, έχει ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη ζήτηση. Στην αυξημένη ζήτηση έχει συμβάλει ασφαλώς και η αξιοποίηση των κινήτρων από ξένες επιχειρήσεις που επιλέγουν τη χώρα μας ως έδρα ή βάση για διεξαγωγή του συνόλου ή μέρους των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων με ταυτόχρονη μετεγκατάσταση στην Κύπρο αριθμού ξένων εργαζόμενων. Η παρουσία ξένων επιχειρήσεων στην Κύπρο είναι πολύ σημαντική σε ό,τι αφορά τη συνεισφορά τους στο ΑΕΠ και τη διαρκή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των Κυπρίων. Όλα αυτά που οδηγούν σε ενίσχυση του σκέλους της ζήτησης κατοικίας, είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί ούτε και είναι νοητό να ανακοπούν. Οι προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν στο σκέλος της προσφοράς με μέτρα και κίνητρα που θα αυξήσουν γρήγορα το οικιστικό απόθεμα της χώρας εξομαλύνοντας την υφιστάμενη ανισοσκέλια και οδηγώντας σε εκτόνωση του κόστους της στέγασης. Με ικανοποίηση βλέπουμε το Υπουργείο Εσωτερικών να προχωρεί σε έξυπνες λύσεις και να υιοθετεί ρυθμίσεις που μπορούν να μετριάσουν το πρόβλημα».

EconomyToday 39

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΑΛΛΆΖΕΙ Η ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ, ΑΛΛΆΖΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΈΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΩΝ

ε αιχμή του δόρατος τις δύο μεγάλες προσέγγιση ως «λανθασμένη». Τέλος, υπογραμμίζει κλαδικές συμβάσεις σε Οικοδομική πως εκκρεμεί η ρύθμιση της ωριαίας απόδοσης του και Ξενοδοχειακή Βιομηχανία, ο Εθνικού Κατώτατου Μισθού και εξηγεί γιατί η Στραγενικός γραμματέας της Συνομοτηγική απασχόλησης εργαζόμενων από Τρίτες Χώρες σπονδίας Εργαζόμενων Κύπρου χρήζει αναθεώρησης, καλώντας σε «τεκμηριωμένη» (ΣΕΚ), απαριθμεί τις κυριότερες προκλήσεις της καταγραφή των αδυναμιών και των πραγματικών, αγοράς εργασίας για το 2024. Ο Ανδρέας Μάτσας όπως επισημαίνει, αναγκών της εγχώριας αγοράς. τονίζει πως βασική επιδίωξη της Συνδικαλιστικής Οργάνωσης είναι να αποτελεί μέρος της λύσης που No1 Η ΑΝΑΝΈΩΣΗ ΣΥΛΛΟΓΙθα συμβάλει στη δημιουργία συνθηκών ΚΏΝ ΣΥΜΒΆΣΕΩΝ ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής, πάντοΠοιες θα λέγατε πως είναι σήμερα τε όμως προς όφελος των εργαζόμενων. οι μεγαλύτερες προκλήσεις στην Αξιολογώντας παράλληλα τις κινήσεις της κυπριακή αγορά εργασίας; ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΥΠΆΡΞΕΙ κυβέρνησης στα εργασιακά, διαμηνύει πως Αναντίλεκτα, οι προκλήσεις που αντιΕΠΑΝΑΚΑΘΟΡΙΣΜΌΣ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑΣ μετωπίζει η κυπριακή αγορά εργασίας, υπάρχουν αρκετά ακόμα που θα πρέπει να ΑΞΙΟΛΌΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΙΤΉΣΕΩΝ, ΣΕ γίνουν για να της αποδοθεί θετικό πρόδιασυνδέονται και με την προοπτική που σημο και προειδοποιεί πως «όποιος δεν ΣΥΝΆΡΤΗΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΔΥΝΑΜΊΕΣ ΤΗΣ καταγράφει η οικονομία, σε συνάρτηση μας σέβεται θα πρέπει να μας φοβάται». ΕΓΧΏΡΙΑΣ ΑΓΟΡΆΣ ΑΠΌ ΚΎΠΡΙΟΥΣ ΚΑΙ πάντα και με τους εξωγενείς παράγοντες, Σχολιάζοντας ακόμη, το κεφάλαιο «παρατόσο σε οικονομικό όσο και σε γεωπολιτικό ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΎΣ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΥΣ γωγικότητα», απορρίπτει κατηγορηματικά επίπεδο. Αυτό που προκύπτει ως σηματην όποια προσπάθεια διασύνδεσής του ντική προοπτική, είναι η γενική εκτίμηση με την Α.Τ.Α., χαρακτηρίζοντας μία τέτοια για περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας, 40 EconomyToday

όπως και η δυναμική που δημιουργείται μέσα από την υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η μεγαλύτερη πρόκληση εντός του 2024 διασυνδέεται με τη δυνατότητα ομαλής ανανέωσης των συλλογικών συμβάσεων, μέσα από τη θεσμοθετημένη διαδικασία και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις δύο μεγάλες κλαδικές συμβάσεις, στην Οικοδομική και στην Ξενοδοχειακή Βιομηχανία. Παράλληλα, μεγάλη πρόκληση προκύπτει μέσα από τη δυνατότητα ολοκλήρωσης των μεταρρυθμιστικών αλλαγών, τόσο σε ό,τι αφορά την αναθεώρηση της Στρατηγικής απασχόλησης εργαζόμενων από Τρίτες Χώρες, έτσι ώστε να μπορέσουν να καλυφθούν ορθόδοξα, οι πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας, όπως και η μεταρρύθμιση του Συνταξιοδοτικού Συστήματος με κοινωνικό δίκαιο και ισορροπημένο τρόπο, σαφώς και η πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση για ομαλή μετάβαση στην Πράσινη Ανάπτυξη και στην Κυκλική Οικονομία. Ποιες οι σοβαρότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι εργαζόμενοι που εκπροσωπείτε και ποια τα σημαντικότερα αιτήματά τους; Με ποιο τρόπο στοχεύετε να αντοποκριθείτε ως συντεχνία στις απαιτήσεις τους; Η ΣΕΚ εκπροσωπεί εργαζόμενους σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας, καλύπτοντας μέσα από συλλογικές συμβάσεις, τόσο στον ευρύτερο Δημόσιο τομέα και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όσο και στον Ιδιωτικό τομέα. Ως βασικό σημείο αναφοράς, αποτελεί η ανανέωση των συλλογικών συμβάσεων, μέσα από τη διεκδίκηση μισθολογικών αυξήσεων, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων των επιχειρήσεων και λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τη δημοσιονομική σταθερότητα. Επιπρόσθετα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση και βελτίωση των Ταμείων Προνοίας και των Ταμείων Ευημερίας, όπως βέβαια και σε ό,τι αφορά τη βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας και υγείας στην εργασία και στη συμπερίληψη στις συμβάσεις, της Συμφωνίας Πλαίσιο για την παρενόχληση και τη σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία. Παράλληλα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία συνθηκών ομαλής μετάβασης στην Ψηφιακή Εποχή, μέσα από την ενίσχυση των δικαιωμάτων που προκύπτουν από την τηλεργασία, όπως και την αξιοποίηση της Συμφωνίας Πλαίσιο για την Ψηφιοποίηση. Η δύναμη που δίνεται από τους εργαζόμενους προς τη ΣΕΚ, αξιοποιείται στον μέγιστο δυνατό βαθμό, μέσα από την επαρκή εκπροσώπηση και την τεκμηριωμένη διεκδίκηση ωφελημάτων, μακριά από λαϊκισμούς και στείρες αρνήσεις και με βασική επιδίωξη να αποτελούμε μέρος της λύσης η οποία μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες ανάπτυξης και

κοινωνικής συνοχής, στο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς.

ΘΑ ΚΡΙΘΕΊ ΣΤΟ ΤΕΛΙΚΌ ΣΦΎΡΙΓΜΑ

Ένα χρόνο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, ποιες κινήσεις της κυβέρνησης βαθμολογείτε με θετικό πρόσημο σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας και πού βάζετε «απροβίβαστο»; Η αξιολόγηση από τη ΣΕΚ γίνεται συνολικά και όχι αποσπασματικά, στη βάση του αποτελέσματος και όχι των προθέσεων. Υπάρχουν αρκετά ακόμα που θα πρέπει να γίνουν, έτσι ώστε να αποδοθεί θετικό πρόσημο στην κυβέρνηση και αυτό θα κριθεί με ιδιαίτερη αυστηρότητα τούς αμέσως επόμενους μήνες, κυρίως ως προς την ουσιαστική ανθρωποκεντρική προσέγγιση της αγοράς εργασίας. Ο σεβασμός δεν είναι διαπραγματεύσιμος και η ΣΕΚ διαχρονικά τονίζει πως, όποιος δεν μας σέβεται θα πρέπει να μας φοβάται. Άλλωστε η ΣΕΚ έχει ήδη αποδείξει πως δεν πολιτεύεται ανάλογα με το ποιος κυβερνά, αλλά στη βάση τού πώς κυβερνά.

ΕΥΘΎΝΗ ΚΡΆΤΟΥΣ - ΕΡΓΟΔΟΤΏΝ Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌΤΗΤΑ

Το ζήτημα της παραγωγικότητας συνιστά, διαχρονικά, μία από τις μεγαλύτερες αδυναμίες της κυπριακής οικονομίας, με τους σχετικούς δείκτες να την τοποθετούν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Πώς η παραχώρηση Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ) σε όλους τους εργαζομένους -εκεί όπου προνοείταιανεξαρτήτως απόδοσης έκαστος, μπορεί να ενισχύσει την παραγωγικότητά τους; Απαντώντας αυτό το ερώτημα, θα πρέπει να γίνουν δύο βασικές διευκρινίσεις: • Η πρώτη αφορά στο γεγονός πως, η παραγωγικότητα αποτελεί ευθύνη του κράτους, μέσα από την προώθηση συγκεκριμένων πολιτικών, εξού και η σύσταση του ΚΕΠΑ και του Παγκύπριου Συμβουλίου Παραγωγικότητας, που δυστυχώς έχουν μείνει αναξιοποίητα, καθώς και ευθύνη των εργοδοτών μέσα από την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων, όπως είναι η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο με προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης και στην τεχνολογική αναβάθμιση. • Η δεύτερη παραπέμπει στη φιλοσοφία της Α.Τ.Α, όπως ρητά αναφέρεται στη Μεταβατική Συμφωνία που από κοινού έχουν συνυπογράψει οι κοινωνικοί εταίροι. Η Α.Τ.Α αποτελεί σαφή αποκατάσταση της μισθολογικής αξίας και αγοραστικής δύναμης των μισθών από την πληθωριστική διάβρωση και δεν διασυνδέεται ούτε με την παραγωγικότητα, ούτε

EconomyToday 41

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

βέβαια και με την όποια διαδικασία καθορισμού των μισθών. Παράλληλα, σημειώνεται πως, η Α.Τ.Α αποτελεί συμβατική υποχρέωση των εργοδοτών και δικαίωμα των εργαζόμενων και ως εκ τούτου, η όποια μονομερής παρέκκλιση αποτελεί παραβίαση όρου των συλλογικών συμβάσεων. Ως εκ των πιο πάνω, η όποια προσπάθεια διασύνδεσης της Α.Τ.Α με την παραγωγικότητα είναι λανθασμένη, άτοπη και εκ του πονηρού, ενώ στην ίδια ακριβώς βάση και με δεδομένο το γεγονός ότι ο θεσμός δεν αποτελεί εργαλείο κοινωνικής πολιτικής, η Α.Τ.Α καταβάλλεται οριζόντια και όχι κλιμακωτά. Η προσπάθεια αναδιαμόρφωσης του θεσμού, στη βάση αλλαγής της φιλοσοφίας της και ένταξης νέων στοιχείων ως προς τον τρόπο καταβολής της, θα οδηγήσει σταδιακά στην κατάργησή της, ικανοποιώντας τον στόχο μερίδας εργοδοτών.

Η «ΑΔΙΚΊΑ» ΚΑΙ Ο ΣΤΌΧΟΣ

Η ΣΕΚ θέτει ένα σαφή στόχο, απαντώντας σε όσους προσπαθούν να δημιουργήσουν διαφορετικές εικόνες για την Α.Τ.Α. Η μόνη αδικία που προκύπτει από αυτή, είναι το γεγονός ότι δεν αποδίδεται ακόμη στην απόλυτη τιμή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, σε συνάρτηση με το γεγονός ότι πρόσβαση σε αυτή έχει μόνο το 43% περίπου των εργαζόμενων. Ο στόχος λοιπόν είναι η δημιουργία της Στρατηγικής για επέκταση της εφαρμογής των συλλογικών συμβάσεων, όπως προβλέπεται από την Οδηγία για τον Ευρωπαϊκό Κατώτατο Μισθό, δίνοντας τη δυνατότητα στον μέγιστο αριθμό εργαζόμενων για να επωφεληθούν από την Α.Τ.Α, όπως βέβαια και από τα Ταμεία Προνοίας ως δεύτερος πυλώνας συνταξιοδοτικών παροχών.

ΒΕΛΤΊΩΣΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ Ο ΚΑΤΏΤΑΤΟΣ

Η θέσπιση κατώτατου μισθού μετρά ένα χρόνο εφαρμογής. Πώς θεωρείτε ότι επηρέασε το μέτρο την αγορά εργασίας και τι επιπτώσεις αναμένετε από την αύξησή του; Θα συμβάλει ενισχυτικά ως προς την προσέλκυση περισσότερων ατόμων στην αγορά εργασίας; Η θέσπιση, η εφαρμογή και η βελτίωση του ύψους του κατώτατου μισθού αποτελούν μία σημαντική και θετική εξέλιξη στη βελτίωση της αγοράς εργασίας, στη δημιουργία καλύτερων συνθηκών απασχόλησης, στο πλαίσιο της προώθησης της ποιότητας και της αξιοπρέπειας, όπως βέβαια και στη μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού, τόσο ανάμεσα σε εργαζόμενους, όσο και ανάμεσα σε επιχειρήσεις. Η πρώτη αξιολόγηση του μέτρου αυτού, δεν είχε οποιεσδήποτε αρνητικές επιπτώσεις, καθώς δεν αποτέλεσε τροχοπέδη στην ανάπτυξη των επιχει42 EconomyToday

ρήσεων και της οικονομίας, όπως και δεν αύξησε την ανεργία αλλά τουναντίον, καταγράφηκε αύξηση στην απασχόληση. Παράλληλα, λειτούργησε θετικά στην ενίσχυση των μισθών σε εργαζόμενους χωρίς την κάλυψη συλλογικής σύμβασης, στη μείωση της επιβάρυνσης από τις έντονες πληθωριστικές τάσεις και την ακρίβεια, ενώ έθεσε τις βάσεις για προώθηση της πολιτικής που αφορά την επέκταση του θεσμού των συλλογικών συμβάσεων, μειώνοντας, έστω και μερικώς, το τεράστιο χάσμα αμοιβών, στη βάση του γεγονότος ότι, η πλειοψηφία των επωφελούμενων εργαζόμενων, λάμβανε μέχρι και πριν από ένα περίπου χρόνο, μισθούς πολύ πιο κάτω από την αρχική οριοθέτηση του κατώτατου μισθού. Αυτό που θα πρέπει να ρυθμιστεί κατά το επόμενο χρονικό διάστημα, είναι η ωριαία απόδοσή του έτσι ώστε να διασφαλίσουμε την ομαλή και ομοιόμορφη εφαρμογή του.

ΠΡΏΤΑ Η ΚΑΤΑΓΡΑΦΉ ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΟΙ ΆΔΕΙΕΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ

Ανάμεσα στις πέντε προτεραιότητες της ΣΕΚ για τα εργασιακά, για το 2024, περιλαμβάνεται και ο Εκσυγχρονισμός της Στρατηγικής απασχόλησης εργαζόμενων από Τρίτες Χώρες. Ποιες στρεβλώσεις και αδυναμίες εντοπίζετε; Είναι απόλυτα κατανοητό πως, η αγορά εργασίας αλλάζει με πολύ έντονους ρυθμούς, όπως βέβαια και οι επιλογές των εργαζόμενων σε σχέση με τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας που είναι διατεθειμένοι να ενταχθούν. Ως εκ τούτου, βασική συνιστώσα επένδυσης στο ανθρώπινο κεφάλαιο, είναι η δημιουργία καθοδηγητικά ολοκληρωμένου επαγγελματικού προσανατολισμού, η διασύνδεση των αναγκών της αγοράς εργασίας με το εκπαιδευτικό σύστημα, ο σχεδιασμός και η προώθηση στοχευμένων προγραμμάτων κατάρτισης και επανακατάρτισης στη βάση και της ενίσχυσης των απαιτούμενων δεξιοτήτων, όπως βέβαια και η δημιουργία συνθηκών ποιοτικής και αξιοπρεπούς εργασίας, σε συνδυασμό με τη βελτίωση των όρων απασχόλησης. Είναι επίσης κατανοητό από κάθε σοβαρό άνθρωπο πως αυτή τη στιγμή παρουσιάζονται ανάγκες σε ό,τι αφορά την πλήρη και ομαλή λειτουργία της αγοράς εργασίας και της δημιουργίας συνθηκών και προοπτικών οικονομικής ανάπτυξης. Είναι ακριβώς μέσα από αυτή τη διαπίστωση που η ΣΕΚ έχει τοποθετηθεί ξεκάθαρα πως, η αξιολόγηση των αναγκών θα πρέπει να γίνει μέσα από την καταγραφή και αξιολόγηση των πραγματικών αναγκών και βέβαια καθορίζοντας τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις παραχώρησης αδειών για εργαζόμενους από Τρίτες Χώρες. Λέτε δηλαδή πως θα πρέπει να αναθεωρηθεί; Πιστεύετε πως ελλοχεύουν κίνδυνοι για το ντόπιο εργατικό δυναμικό; Η Στρατηγική αποτελεί το βασικό εργαλείο εφαρμογής της πολιτικής παραχώρησης αδειών και ως εκ τούτου, θα πρέπει να τύχει

Ο ΣΕΒΑΣΜΌΣ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΎΣΙΜΟΣ ΚΑΙ Η ΣΕΚ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΆ ΤΟΝΊΖΕΙ ΠΩΣ, ΌΠΟΙΟΣ ΔΕΝ ΜΑΣ ΣΈΒΕΤΑΙ ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΦΟΒΆΤΑΙ

αναθεώρησης στη βάση της αξιοποίησης του ρόλου των κοινωνικών εταίρων και αίροντας τις στρεβλώσεις που έχουν δημιουργηθεί. Θα πρέπει να υπάρξει επανακαθορισμός της διαδικασίας αξιολόγησης των αιτήσεων, σε συνάρτηση με τις τεκμηριωμένες αδυναμίες που καταγράφει η εγχώρια αγορά, από Κύπριους και κοινοτικούς εργαζόμενους. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να επανασυσταθούν οι τεχνικές επιτροπές στις οποίες συμμετέχουν οι κοινωνικοί εταίροι, σε συνάρτηση με την προϋπόθεση της εφαρμογής συλλογικής σύμβασης, χτίζοντας πιο υγιείς εργασιακές σχέσεις και αίροντας τον αθέμιτο ανταγωνισμό. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να απαλειφθεί η πρόνοια που δίνει τη δυνατότητα στο ξένο εργατικό δυναμικό να λειτουργεί απεργοσπαστικά, προστατεύοντας τους ίδιους αλλά και το υπόλοιπο εργατικό δυναμικό. Στο πλαίσιο αυτών των προσεγγίσεων και της ομαλής παραχώρησης αδειών, το ντόπιο εργατικό δυναμικό δεν έχει να φοβηθεί οτιδήποτε, σε αντίθεση με την αδράνεια στην αναθεώρηση της Στρατηγικής, όπου εκεί δημιουργούνται συνθήκες περαιτέρω εκμετάλλευσης και επιβάρυνσης της αγοράς εργασίας, αφήνοντας εκτεθειμένους τους εργαζόμενους και την αξιοπιστία της κυβέρνησης.

EconomyToday 43

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΤΟ ΧΆΣΜΑ ΜΕΤΑΞΎ ΜΙΣΘΏΝ ΚΑΙ ΚΕΡΔΏΝ

ΔΙΕΥΡΎΝΕΤΑΙ

η διεκδίκηση αυξήσεων που θα βελτιώνουν ουσιαστικά τους πραγματικούς μισθούς θέτει ως βασική της προτεραιότητα η Παγκύπρια Εργατική Ομοσπονδία (ΠΕΟ), με τη γενική της γραμματέα, Σωτηρούλα Χαραλάμπους, να τονίζει πως ενώ, από το 2015, οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι θετικοί, το χάσμα μεταξύ μισθών και κερδών διευρύνεται. Εστιάζει στο ότι οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας θα πρέπει να αποτελούν βασικό μέσο καθορισμού των μισθών και εξηγεί γιατί μπορούν να αποτελέσουν εργαλείο προς τη διεύρυνση σημαντικών ωφελημάτων. Θέτει ακόμη, στο κάδρο τα σοβαρότερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι εργαζόμενοι και βάζει τη δική της βαθμολογία στη 44 EconomyToday

ΕΝΏ ΑΠΌ ΤΟ 2015 ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΈΧΟΥΜΕ ΘΕΤΙΚΟΎΣ ΡΥΘΜΟΎΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ, ΤΟ ΧΆΣΜΑ ΜΕΤΑΞΎ ΜΙΣΘΏΝ ΚΑΙ ΚΕΡΔΏΝ ΔΙΕΥΡΎΝΕΤΑΙ

διακυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη στο κεφάλαιο «εργασιακά», υποδεικνύοντας πότε «κρύβεται» πίσω από αποφάσεις της προηγούμενης κυβέρνησης. Η κ. Χαραλάμπους ρίχνει επίσης, το μπαλάκι στην εργοδοτική πλευρά για την αύξηση της παραγωγικότητας, καταγγέλλοντας πως οι επιχειρήσεις δεν αξιοποίησαν την αυξημένη κερδοφορία τους προς αυτή την κατεύθυνση. Αναλύει τέλος, ποιες αλλαγές χρειάζεται να γίνουν στον κατώτατο μισθό, ενώ καταγράφει τις στρεβλώσεις γύρω από την απασχόληση εργαζόμενων από τρίτες χώρες. Ποια ζητήματα, κατά την άποψή σας, διαμόρφωσαν τη σημερινή αγορά εργασίας στην Κύπρο; Τα τελευταία χρόνια οι εργαζόμενοι βρέθηκαν και βρίσκονται μπροστά από πολλές προκλήσεις. Oικονομική κρίση που συνοδεύτηκε με πολιτικές συμπιέσεις του εργατικού κόστους, υγειονομική κρίση που οδήγησε ολόκληρη την οικονομική δραστηριότητα στον πάγο, αυξήσεις στις τιμές και στα επιτόκια, η

νέα αστάθεια λόγω του πολέμου στη Γάζα, δημιούργησαν περιβάλλον πίεσης στα εισοδήματα των εργαζόμενων. Ταυτόχρονα, οι εργαζόμενοι πρέπει να διαχειριστούν ζητήματα που προκύπτουν λόγω τεχνολογικών εξελίξεων και αλλαγών στο παραγωγικό μοντέλο. Είναι τα ζητήματα της Τεχνητής Νοημοσύνης και της επίδρασής της στους εργαζόμενους, η Ψηφιοποίηση, η ανάδειξη καινούργιων τομέων σε βάρος άλλων. Η ΠΕΟ προσπαθεί, αναλύοντας πάντα από τη σκοπιά των ανθρώπων της εργασίας αυτά τα φαινόμενα και τις εξελίξεις, να διαμορφώνει στόχους που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του σήμερα και του αύριο. Θέτουμε ως προτεραιότητα τη βελτίωση των μισθών και όρων απασχόλησης, την εισαγωγή ρυθμίσεων που θα επανατοποθετούν τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας ως το βασικό μέσο καθορισμού των μισθών. Δίνουμε έμφαση στην εκπαίδευση και ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζόμενων.

ΝΑ «ΚΛΕΊΣΕΙ» Η ΨΑΛΊΔΑ

Πώς αυτές οι προκλήσεις επηρέασαν πρακτικά τους εργαζόμενους; Εσείς ως συντεχνία πώς ανταποκρίνεστε στις δυσκολίες και τα αιτήματά τους; Οι εργαζόμενοι βρέθηκαν, τα τελευταία χρόνια, αντιμέτωποι με μειώσεις ή καθήλωση μισθών, επέκταση αρρύθμιστων μορφών εργασίας, προώθηση των ατομικών συμβολαίων, διάβρωση του εισοδήματός τους λόγω των αυξήσεων στις τιμές και τα επιτόκια. Δώσαμε βάρος τα προηγούμενα χρόνια στην επαναφορά των μισθών και των διαφόρων ωφελημάτων στο σημείο που ήταν πριν το 2013. Σε μεγάλο βαθμό αυτό το πετύχαμε. Σήμερα και με δεδομένο ότι ενώ από το 2015 και μετά έχουμε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το χάσμα μεταξύ μισθών και κερδών διευρύνεται, έχουμε θέσει ως βασική προτεραιότητα τη διεκδίκηση αυξήσεων οι οποίες να βελτιώνουν ουσιαστικά τους πραγματικούς μισθούς. Στόχος είναι επίσης η βελτίωση των μισθών πρόσληψης κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για τους νεοεισερχόμενους στην εργασία. Η πλήρης αποζημίωση των εργαζόμενων όταν απουσιάζουν με άδεια πατρότητας και γονική άδεια, όπως και η βελτίωση και επέκταση των Ταμείων Προνοίας. Έμφαση δίνουμε και στην προώθηση της ίσης αμοιβής και της ισότητας. Τι άλλο επιδιώκετε να πετύχετε εντός του 2024; Στους βασικούς μας στόχους για το 2024 είναι και η προώθηση και επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Μέσα από την επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας θα διευρύνουμε σημαντικά ωφελήματα όπως η ΑΤΑ. Στις προτεραιότητές μας παραμένει και το θέμα της ακρίβειας που όπως διαφαίνεται και λόγω των προβλημάτων που δημιουργούνται στο παγκόσμιο εμπόριο θα συνεχιστεί. Χρειάζεται να συνεχιστούν τα μέτρα στήριξης της κοινωνίας και να προστεθούν και νέα, ιδιαίτερα

σε ό,τι αφορά τα επιτόκια, το κόστος στέγασης, τη στήριξη των χαμηλοσυνταξιούχων, την αύξηση του ΕΕΕ. Μπροστά μας είναι επίσης και οι λεγόμενες πράσινες φορολογίες. Οι εργαζόμενοι, ιδιαίτερα οι χαμηλά και μεσαία αμειβόμενοι και οι ευάλωτες ομάδες δεν αντέχουν άλλες φορολογίες. Βασική προϋπόθεση για να πετύχουμε τους στόχους μας είναι να μας δώσουν δύναμη οι εργαζόμενοι με την ένταξή τους στις συντεχνίες με τη συσπείρωσή τους γύρω από αυτούς τους στόχους. Είμαστε έτοιμοι και αποφασισμένοι να αξιοποιήσουμε όλα τα μέσα που έχουμε για να ανταποκριθούμε σε κάτι που είναι κοινωνική ανάγκη, να πάρουν οι εργαζόμενοι αυτό που δικαιούνται ως αποτέλεσμα της δικής τους συνεισφοράς στην οικονομία και την ανάπτυξη, να τεθεί φραγμός στη διεύρυνση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων.

ΤΑ ΣΥΝ ΚΑΙ ΤΑ ΠΛΗΝ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΊΔΗ

Σχεδόν ένας χρόνος διακυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη. Πώς αποτιμάτε τις κινήσεις της κυβέρνησης στα εργασιακά ζητήματα; Σε μια εποχή που οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες με βάση και τα στατιστικά δεδομένα έχουν μεγαλώσει, που το μερίδιο των εργαζόμενων στην οικονομία έχει μειωθεί και η ακρίβεια αφαιρεί εισοδήματα, η κρίση για πράξεις και παραλείψεις μιας κυβέρνησης γίνεται πολύ πιο απαιτητική. Πολύ περισσότερο όταν η κυβέρνηση και ο συγκεκριμένος πρόεδρος καλλιέργησε προσδοκίες και έκανε συγκεκριμένες δηλώσεις πριν τις εκλογές. Κάνω αυτή την εισαγωγή για να υπογραμμίσω ότι η δική μας κρίση γίνεται σε συνάρτηση με τις αντικειμενικές συνθήκες και ανάγκες των εργαζόμενων και το τι έγινε στη πράξη. Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι. Θα μπορούσε να θεωρηθεί κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση τα μέτρα για την ακρίβεια και είναι γεγονός ότι στο πακέτο περιλήφθηκαν κάποιες από τις εισηγήσεις που κατέθεσε η συμμαχία των 14 συνδικαλιστικών και Κοινωνικών Οργανώσεων. Όμως αυτό το πακέτο ήρθε με αρκετή καθυστέρηση, μετά που η κοινωνία πλήρωσε κόστος οικονομικό από τη λανθασμένη απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει μέτρα. Αυτό το πακέτο άφησε ολόκληρες ομάδες όπως τους χαμηλοσυνταξιούχους εκτός. Στα εργασιακά γίνονται δηλώσεις για την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε οδικό χάρτη με μέτρα επέκτασης της κάλυψης με Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας αλλά εδώ και ένα χρόνο δεν λήφθηκε κανένα ιδιαίτερο μέτρο. Για την ΑΤΑ και τη νέα μεταβατική συμφωνία κάποιοι την καταλογίζουν στα πολύ θετικά, όντως πετύχαμε βελτίωση των ποσοστών απόδοσης της ΑΤΑ, όμως δεν ήταν αυτή η προεκλογική της δέσμευση. Εμείς λοιπόν κρίνουμε εκ των γεγονότων και των αποτελεσμάτων. Υπάρχουν θέματα που ακούμε προθέσεις και διακηρύξεις χωρίς πρακτικό αποτέλεσμα, υπάρχουν και θέματα σημα-

EconomyToday 45

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΒΑΣΙΚΉ ΠΡΟΫΠΌΘΕΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΤΎΧΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΣΤΌΧΟΥΣ ΜΑΣ ΕΊΝΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΔΏΣΟΥΝ ΔΎΝΑΜΗ ΟΙ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΗΝ ΈΝΤΑΞΉ ΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΕΧΝΊΕΣ

ντικά για τους εργαζόμενους και την κοινωνία όπου η βαθμολογία μας είναι ιδιαίτερα αρνητική. Όπως η άρνηση να αποσύρουν τη στρατηγική απασχόλησης εργαζόμενων από τρίτες χώρες που υιοθέτησε στο παρά πέντε των εκλογών η προηγούμενη κυβέρνηση, η άρνηση να φορολογήσουν τα απροσδόκητα κέρδη τραπεζών και εταιρειών ενέργειας και να αυξήσουν το ΕΕΕ. Εμείς θα συνεχίσουμε πάντοτε με κατάθεση προτάσεων να διεκδικούμε πολιτικές προς όφελος των εργαζόμενων και των ευάλωτων στρωμάτων της κοινωνίας.

ΕΚΤΌΣ ΣΥΖΉΤΗΣΗΣ ΔΙΑΣΎΝΔΕΣΗ ΑΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌΤΗΤΑΣ

Θεωρείτε πως η παραχώρηση της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής, ανεξαρτήτως απόδοσης, ενισχύει την παραγωγικότητα των εργαζόμενων; Το ερώτημά σας μας δίνει τη δυνατότητα να ξεκαθαρίσουμε κάποια ζητήματα γύρω από το θέμα παραγωγικότητα. Σαφώς και συμφωνούμε ότι η παραγωγικότητα είναι ένας παράγοντας που έχει τη δική του βαρύτητα στο κεφάλαιο της απόδοσης και ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και της οικονομίας και ως εργαζόμενοι είμαστε έτοιμοι μέχρι το σημείο που η παραγωγικότητα εξαρτάται από εμάς να συμβάλουμε. Η παραγωγικότητα και πώς θα εξελιχθεί αυτός ο δείκτης, κατά κύριο λόγο επηρεάζεται από παράγοντες που δεν εξαρτώνται από τους εργαζόμενους αλλά από τους εργοδότες, όπως για παράδειγμα από την Οργάνωση της εργασίας, την επένδυση σε εξοπλισμό και τεχνολογική αναβάθμιση. Είναι προφανές ότι τα τελευταία χρόνια η πλειοψηφία των επιχειρήσεων δεν αξιοποίησαν την αυξημένη κερδοφορία που αποδεδειγμένα είχαν λόγω της μείωσης των μισθών για παραγωγικές επενδύσεις που να βελτιώνουν την παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα. Τα στοιχεία της τελευταίας έκθεσης του ΙΝΕΚ ΠΕΟ είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά προς τούτο. Οι ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου την 46 EconomyToday

περίοδο 2021-2023 ήταν 18,4% του ΑΕΠ έναντι 19,3% την περίοδο 2016-2020 και 22,8% την περίοδο 2006-2011. Για να κλείσει λοιπόν αυτό το θέμα, ξεκάθαρα λέμε ότι στον βαθμό που μας αναλογεί είμαστε έτοιμοι και σε επιχειρησιακό επίπεδο και σε επίπεδο κεντρικό να συμβάλουμε στο κεφάλαιο παραγωγικότητα.

ΑΝΆΧΩΜΑ ΣΤΗ ΣΥΣΤΡΆΤΕΥΣΗ ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΏΝ - ΥΠΟΙΚ

Θεωρούμε όμως παραπλανητικό και ενέχει σκοπιμότητα, η προσπάθεια διασύνδεσης της ΑΤΑ με παράγοντες που δεν σχετίζονται με την ΑΤΑ. Η ΑΤΑ είναι μηχανισμός αναπλήρωσης της απώλειας που έχει ο μισθός λόγω πληθωρισμού. Για να αποδοθεί, με βάση τη συμφωνία του 2017, λαμβάνεται υπόψη αν έχει θετική ανάπτυξη η οικονομία, άρα ήδη υπάρχουν κριτήρια που σχετίζονται με την κατάσταση της οικονομίας. Δεν μπορεί η αναπλήρωση αυτή να εξαρτάται από παράγοντες όπως η παραγωγικότητα. Αυτή η συζήτηση δηλαδή να μπουν κριτήρια άλλα από τα υφιστάμενα στην απόδοση τής ΑΤΑ έχει ως στόχο ουσιαστικά να εκφυλίσει τον σκοπό της ΑΤΑ. Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό ότι, εν αναμονή του διαλόγου που θα γίνει για τη νέα συμφωνία για την ΑΤΑ, αυτή τη θέση την ακούμε όχι μόνο από τις εργοδοτικές Οργανώσεις αλλά και από τον υπουργό Οικονομικών. Η φιλοσοφία της ΑΤΑ δεν μπορεί να αλλοιωθεί με παράγοντες που δεν σχετίζονται με τον στόχο και σκοπό της ΑΤΑ και αυτό για μας είναι θέμα ουσίας και αρχής.

ΠΈΤΥΧΕ Ο ΚΑΤΏΤΑΤΟΣ

Κεφάλαιο Κατώτατος Μισθός. Πώς αξιολογείτε το μέτρο ένα χρόνο μετά την εφαρμογή του; Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για την εισαγωγή του κατώτατου μισθού, ήταν σταθερό επαναλαμβανόμενο επιχείρημα των εργοδοτικών συνδέσμων το επιχείρημα ότι η εισαγωγή του θα οδηγούσε σε αύξηση της ανεργίας, σε μη πρόσληψη νέων και σε μύρια άλλα κακά. Τίποτα από όλη αυτή την κινδυνολογία δεν επαληθεύτηκε και δεν θεωρούμε ότι θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στις δυνατότητες ένταξης στην εργασία από την πρόσφατη αναπροσαρμογή του διατάγματος για τον κατώτατο μισθό. Αν έχει κάτι που πρέπει να επισημάνουμε για το νέο διάταγμα για τον κατώτατο μισθό είναι ότι η κυβέρνηση δυστυχώς δεν προχώρησε να διορθώσει κάποια εμφανή προβλήματα του διατάγματος, όπως για παράδειγμα η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού και η ωριαία απόδοσή του. Ούτε και κάλυψε με τον νέο κατώτατο μισθό τη διάβρωση που είχε ο κατώτατος μισθός λόγω του πληθωρισμού. Η ΠΕΟ θεωρεί αναγκαίο να υπάρξουν αλλαγές στον κατώτατο μισθό έτσι που να λειτουργεί ως πλαίσιο αξιοπρεπούς μισθού και βασικών όρων απασχόλησης για το πιο ευάλωτο κομμάτι των εργαζόμενων, αυτών που δεν καλύπτονται από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Ξένοι μόνο όπου υπάρχουν ανάγκες

Ανάμεσα στις προτεραιότητες της ΠΕΟ για το 2024 είναι και η εκπόνηση νέας στρατηγικής απασχόλησης εργαζόμενων από τρίτες χώρες. Η νέα κυβέρνηση επέλεξε να κρυφτεί πίσω από τις αποφάσεις της προηγούμενης κυβέρνησης, για τη λεγόμενη νέα στρατηγική απασχόλησης εργαζόμενων από τρίτες χώρες και άφησε να εφαρμόζεται για ένα χρόνο μια πολιτική που χρησιμοποιεί ακόμη περισσότερο τους εργαζόμενους από τρίτες χώρες ως εργαλείο υπόσκαψης των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Να ξεκαθαρίσω επίσης ότι το πρόβλημα της ΠΕΟ δεν είναι γιατί να έρχονται ξένοι να εργάζονται στην Κύπρο. Είπαμε επανειλημμένα ότι εκεί και όπου αποδεδειγμένα υπάρχουν ανάγκες που δεν μπορούν να καλυφτούν από τους ντόπιους άνεργους και σε αυτούς εμείς περιλαμβάνουμε και τους Τουρκοκύπριους, από αδρανές εργατικό δυναμικό, από κοινοτικούς εργαζόμενους, τότε να ενεργοποιείται η διαδικασία παραχώρησης εγκρίσεων για απασχόληση από τρίτες χώρες. Δηλαδή ποιες ελλείψεις εντοπίζετε στο υφιστάμενο πλαίσιο; Οι στρεβλώσεις και τα προβληματικά ζητήματα έχουν να κάνουν και με τους μηχανισμούς πιστοποίησης των ελλείψεων και με τους όρους και τις συνθήκες εργοδότησης αυτών των εργαζόμενων. Καταργήθηκαν οι τριμερείς συμβουλευτικές επιτροπές ανά κλάδο. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη. Αδιαφανείς διαδικασίες

Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΏΣ ΘΑ ΕΞΕΛΙΧΘΕΊ ΑΥΤΌΣ Ο ΔΕΊΚΤΗΣ, ΚΑΤΆ ΚΎΡΙΟ ΛΌΓΟ ΕΠΗΡΕΆΖΕΤΑΙ ΑΠΌ ΠΑΡΆΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΞΑΡΤΏΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΥΣ ΑΛΛΆ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΕΡΓΟΔΌΤΕΣ

χωρίς την παρουσία των συντεχνιών που οδηγεί σε κενά στον έλεγχο και την πιστοποίηση τόσο για τις ενέργειες κάλυψης των αναγκών όσο και για το κριτήριο της τήρησης και εφαρμογής συλλογικής σύμβασης. Προβληματικό είναι επίσης το γεγονός ότι σε επιχειρήσεις που δεν υπάρχει παρουσία συνδικαλιστική δίνονται άδειες απασχόλησης με όρους απασχόλησης που αποφασίζει μόνο ο εργοδότης ή το Τμήμα Εργασίας. Αυτό είναι υπόσκαψη της ίδιας της έννοιας της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Πρόβλημα είναι και η παροχή δικαιώματος στον εκάστοτε υπουργό να παρέχει άδειες ακόμα και όταν το αρμόδιο τμήμα τού υπουργείου έχει διαφορετική θέση. Άλλο κενό είναι ότι η στρατηγική δεν είναι ολιστική και συμπεριληπτική για τους αιτητές ασύλου, τους φοιτητές, τους οικιακούς εργαζόμενους. Γι΄ αυτές τις ομάδες ακολουθούνται άλλες διαδικασίες. Έχουμε καταθέσει ολοκληρωμένες προτάσεις με εισηγήσεις που μεσομακροπόθεσμα στοχεύουν στην καλύτερη αξιοποίηση και προσέλκυση ντόπιου εργατικού δυναμικού για κάλυψη αναγκών και παράλληλα με εισηγήσεις για αλλαγές στη στρατηγική που να διασφαλίζουν ότι άδειες παραχωρούνται όπου αποδεδειγμένα υπάρχουν ανάγκες και εφόσον εφαρμόζονται Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας για όλο το προσωπικό. Στο χέρι του υπουργείου είναι να προχωρήσει σε αλλαγές στα κριτήρια και τις διαδικασίες που να θέτουν φραγμό στην εργαλειοποίηση των μεταναστών ως μηχανισμού απορρύθμισης.

EconomyToday 47

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΟΙ ΠΟΛΥΔΙΆΣΤΑΤΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΠΑΙΤΟΎΝ

ΟΛΙΣΤΙΚΈΣ ΛΎΣΕΙΣ

«Ω

ς πρόεδρος της Παγκύπριας Συντεχνίας Ισότητα, έχω την ευθύνη να προασπίζομαι τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των εργαζόμενων που αντιπροσωπεύω και να διασφαλίζω ότι οι φωνές τους ακούγονται», τονίζει πριν από τη συνέντευξή του, στο Economy Today, ο Πρόδρομος Χριστοφή. Εξηγεί πως αποτελεί πεποίθησή του ότι η ανταλλαγή απόψεων και η συνεργασία μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, εκφράζοντας παράλληλα, την αισιοδοξία του ότι μέσα από τη συζήτηση και τη συνεργασία, μπορεί να επιτευχθεί πρόοδος προς την κατεύθυνση μιας πιο δίκαιης και αποτελεσματικής αγοράς εργασίας. Μέσα από τις απαντήσεις του, προσπαθεί, όπως ο ίδιος επισημαίνει, να προσφέρει, από τη δική του οπτική γωνία, μία συνολική εικόνα της κατάστασης που επικρατεί γύρω από αυτό το ζήτημα στην Κύπρο. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Χριστοφή απαριθμεί τις δυσκολίες και τα αιτήματα των μελών της Ισότητας, απαντώντας παράλληλα, 48 EconomyToday

με 8 σημεία, για τις επιδόσεις της κυβέρνησης και περιγράφει γιατί η παραχώρηση ΑΤΑ μπορεί να ενισχύσει την παραγωγικότητα. Επιπρόσθετα, δίνει τη δική του ερμηνεία για κατώτατο και απασχόληση εργαζόμενων από τρίτες χώρες, υπογραμμίζοντας τις βελτιώσεις που θα πρέπει να γίνουν.

ΟΙ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΉΣ ΑΓΟΡΆΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ ΣΥΝΔΈΟΝΤΑΙ ΆΜΕΣΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΆΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΊΑΣ ΣΕ ΌΛΕΣ ΤΙΣ ΟΜΆΔΕΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΎ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΆ ΣΤΟΥΣ ΝΈΟΥΣ

Ποιες θα κατατάσσατε ως τις σημαντικότερες προκλήσεις στην κυπριακή αγορά εργασίας; Οι μεγαλύτερες προκλήσεις της κυπριακής αγοράς εργασίας θεωρώ πως συνδέονται άμεσα με την εξάλειψη της ανεργίας σε όλες τις ομάδες του πληθυσμού και ειδικά στους νέους, με τη διευκόλυνση και ενθάρρυνση της πρόσβασης στην εργασία και την προσαρμογή των προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στις ανάγκες της αγοράς. Επιπρόσθετα, κρίσιμης σημασίας πρόκληση είναι η προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης, δηλαδή οικονομικής ανάπτυξης που ικανοποιεί τις πραγματικές ανάγκες του παρόντος χωρίς να διακυβεύει τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Προϋποθέτει, δηλαδή, περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμες οικονομικές

δραστηριότητες. Μέσα από τέτοιου είδους ανάπτυξη σε όλους τους τομείς παραγωγής και ειδικά στον πρωτογενή τομέα (Γεωργία, Αλιεία, Κτηνοτροφία κ.τλ.) και στον δευτερογενή τομέα (Μεταποίηση), μπορούν να προκύψουν νέες ευκαιρίες απασχόλησης με τρόπο που να μην επιβαρύνει περιβαλλοντικά το μέλλον. Εξίσου σημαντική πρόκληση αποτελεί η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών και ειδικότερα της Τεχνητής Νοημοσύνης στο εργασιακό περιβάλλον, με τρόπο που να μεγιστοποιεί την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα και να ελαχιστοποιεί το κόστος, χωρίς να απειλεί θέσεις εργασίας ή να διευρύνει τις ανισότητες. Απαιτείται, λοιπόν, ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός που να εξισορροπεί το οικονομικό όφελος με την κοινωνική συνοχή. Επίσης, το ζήτημα της σμίκρυνσης του χάσματος των εισοδημάτων και της εξασφάλισης αξιοπρεπών αμοιβών για το σύνολο των εργαζόμενων πρέπει να τεθεί επίσης ως προτεραιότητα, καθώς η φτώχεια, οι διακρίσεις και ο κοινωνικός αποκλεισμός υπονομεύουν τη συνοχή και αποδυναμώνουν την οικονομία συνολικά. Τέλος, η διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος αποτελεί μείζον ζήτημα, καθώς πρέπει να συνδυάζει τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών με την προστασία της κοινωνικής συνοχής, του βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας ζωής των ημεδαπών. Για να επιτευχθεί αυτό, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί η ομαλή ένταξη των μεταναστών στην κοινωνία, ώστε αυτοί να καταστούν, σταδιακά, χρήσιμα και παραγωγικά μέλη της. Ειδικότερα, είναι σημαντικό να δοθεί προτεραιότητα στην αξιοποίηση των μεταναστών για κάλυψη τομέων της Οικονομίας που έχουν ανάγκη σε εργατικό δυναμικό, όπως η Γεωργία, η Κτηνοτροφία, ο Τουρισμός και η Βιομηχανία. Με αυτόν τον τρόπο, οι μετανάστες θα μπορούν να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, χωρίς να αποτελούν ανταγωνισμό για το ντόπιο εργατικό δυναμικό.

ΣΕ 6 ΠΥΛΏΝΕΣ ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΊΕΣ

1. Ποιες είναι οι σοβαρότερες δυσκολίες που θεωρείτε πως αντιμετωπίζουν σήμερα οι εργαζόμενοι που εκπροσωπείτε; Οι σοβαρότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι που εκπροσωπεί η ΙΣΟΤΗΤΑ είναι οι εξής: •Ο ικονομικές δυσκολίες: Οι οικονομικές δυσκολίες που βιώνει ένα σημαντικό ποσοστό των μελών μας είναι πολυδιάστατες. Πέρα από το γεγονός ότι οι μισθοί τους δεν επαρκούν για την κάλυψη των βασικών δαπανών διαβίωσης, σε αρκετούς κλάδους οι αποδοχές δεν ανταποκρίνονται στο επίπεδο ευθύνης ή και τις απαιτήσεις ή/και τους κινδύνους που ενέχουν τα καθήκοντά τους. •Ε ργασιακή ανασφάλεια: Κλάδοι ή ομάδες μελών της συντεχνίας εργάζονται, για χρόνια, με συμβόλαια ορισμένης διάρκειας και δεν απολαμβάνουν εργασιακή σταθερότητα.

ΝΑ ΔΟΘΕΊ ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΊΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΏΝ ΓΙΑ ΚΆΛΥΨΗ ΤΟΜΈΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ ΠΟΥ ΈΧΟΥΝ ΑΝΆΓΚΗ ΣΕ ΕΡΓΑΤΙΚΌ ΔΥΝΑΜΙΚΌ, ΌΠΩΣ Η ΓΕΩΡΓΊΑ, Η ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΊΑ, Ο ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ ΚΑΙ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ

• Α κατάλληλες συνθήκες εργασίας: Κλάδοι μελών της συντεχνίας εργάζονται κάτω από επικίνδυνες ή ακατάλληλες συνθήκες, χωρίς την απαιτούμενη υποστήριξη από την εργοδοτική πλευρά ή/και χωρίς την παροχή του αναγκαίου εξοπλισμού ή/και σε ακατάλληλα ωράρια ή/και κτήρια. •Δ ιακρίσεις: Μισθολογικές και άλλες ανισότητες και δυσμενείς διακρίσεις μεταξύ εργαζόμενων που ασκούν τα ίδια ακριβώς καθήκοντα. •Α πουσία δυνατότητας ανέλιξης: Ομάδες μελών της συντεχνίας, με πολλά χρόνια υπηρεσίας, δεν δικαιούνται να διεκδικήσουν θέσεις προαγωγής. •Σ υμφιλίωση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής: Εργαζόμενοι αναγκάζονται να διανύουν καθημερινά μεγάλες αποστάσεις για να μεταβούν και να επιστρέψουν από τον τόπο εργασίας τους και αναγκάζονται να ανταποκρίνονται σε περισσότερες απαιτήσεις από το εργασιακό τους περιβάλλον. Αυτό τους αφήνει λιγότερο χρόνο και ενέργεια για την οικογένειά τους. Οι σύγχρονες οικογένειες είναι συχνά μονογονεϊκές ή με δύο εργαζόμενους γονείς. Αυτό καθιστά πιο δύσκολη την ανάληψη ή κατανομή των οικογενειακών ευθυνών και υποχρεώσεων.

ΜΜΕ ΚΑΙ ΜΚΔ ΩΣ «ΒΉΜΑ» ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΩΝ

2. Και ποια λοιπόν είναι τα αιτήματά τους; Πώς θα συμβάλετε ως συντεχνία στην υλοποίησή τους; Σε ό,τι αφορά τα σημαντικότερα αιτήματά τους, αυτά είναι: α) αύξηση μισθών, β) κατοχύρωση της εργασιακής τους σταθερότητας ή/και μονιμοποίηση γ) παροχή της δυνατότητας ανέλιξης, δ) βελτίωση των συνθηκών εργασίας, μέσα από τη λήψη των αναγκαίων μέτρων από την εργοδοτική πλευρά, ώστε να εργάζονται κάτω από υγιείς και ασφαλείς συνθήκες εργασίας και ε) παροχή της δυνατότητας για ευέλικτες ρυθμίσεις απασχόλησης, όπως ευέλικτα ωράρια και τηλεργασία.

EconomyToday 49

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

Η συντεχνία, από ιδρύσεώς της, εργάζεται μεθοδικά, οργανωμένα και στρατηγικά, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη στήριξη των μελών της. Για την επίτευξη των στόχων της, αξιοποιεί κάθε νόμιμο μέσο και τρόπο, πάντα με γνώμονα το συμφέρον των εργαζόμενων. Ειδικότερα, η συντεχνία αξιοποιεί τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης για την ενημέρωση της κοινής γνώμης σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι και τα αιτήματά τους. Επίσης, υποβάλλει διαβήματα στην εργοδοτική πλευρά και υπομνήματα σε αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές, προκειμένου να προωθήσει τα αιτήματα των μελών της. Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει στέρεο νομοθετικό έρεισμα, η συντεχνία προχωρά και σε δικαστικές ενέργειες.

ΏΡΑ ΑΞΙΟΛΌΓΗΣΗΣ: ΘΕΤΙΚΆ Vs ΑΠΡΟΒΊΒΑΣΤΟΥ

3. Ένας σχεδόν χρόνος διακυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη. Ποιες κινήσεις της κυβέρνησης στο κεφάλαιο «εργασιακά», περνούν, κατά την άποψή σας, τη «βάση» και σε ποιες βάζετε «απροβίβαστο»; Θετικά αποτιμώ: • Την κατάληξη σε συμφωνία για αύξηση του ποσοστού της ΑΤΑ από 50% σε 66,7%, αν και η θέση της συντεχνίας είναι ότι υπάρχει νομική υποχρέωση για παραχώρηση 100% της ΑΤΑ, βάσει της περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νομοθεσίας και των σχετικών Κανονισμών. • Το νέο περί Κατώτατου Ορίου Μισθών Διάταγμα του 2024, με το οποίο αναθεωρούνται τα κατώτατα όρια μισθών που εφαρμόζονται από την 01/01/2024 (από €885 σε €900 κατά την πρόσληψη και από €940 σε €1000 μετά από 6 μήνες απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη), παρά το γεγονός ότι εκκρεμεί ο καθορισμός του Κατώτατου Μισθού σε ωριαία βάση. • Τη συμβολή της στη θέσπιση του περί Ρύθμισης του Πλαισίου Οργάνωσης της Τηλεργασίας Νόμου του 2023, ο οποίος καλύπτει τον Ιδιωτικό τομέα και τον ευρύτερο Δημόσιο τομέα, αλλά άφησε εκτός τις Κρατικές Υπηρεσίες και δεν είναι βέβαιο αν και πότε, τελικά, θα καλυφθούν. • Τη ρύθμιση για την επιταχυνόμενη ανέλιξη των χαμηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων (κλ. Α2-Α5Α7(ii)), παρά το γεγονός ότι άφησε, αδίκως, εκτός της ρύθμισης τούς πλέον χαμηλόμισθους (κλ. Α1Α2-Α5(ii)), όπως και τα χρόνια υπηρεσίας των υπαλλήλων που: (α) αναβαθμίστηκαν από την κλ. Α1-Α2-Α5(ii) στην κλ. Α2-Α5-Α7(ii) το 2020 ή το 2022, (β) προηγουμένως υπηρετούσαν σε άλλες θέσεις της κλ. Α2-Α5-Α7(ii), (γ) υπηρετούσαν με συμβόλαια ορισμένου χρόνου (ακόμα και στην ίδια θέση). Αδίκως, εκτός ρύθμισης έμειναν και οι χαμηλόμισθοι ωρομίσθιοι υπάλληλοι του Δημόσιου και του ευρύτερου Δημόσιου τομέα. • Τη (σταδιακή) αποκατάσταση των επιδομάτων προσωπικού του Δημόσιου και του ευρύτερου Δημόσιου τομέα. 50 EconomyToday

Βάζω «απροβίβαστο» για: • Την αθέτηση των προεκλογικών υποσχέσεων για στενή συνεργασία με τη συντεχνία μας για τη συζήτηση και ρύθμιση των θεμάτων που αφορούν μέλη μας, • Την αθέτηση των προεκλογικών υποσχέσεων για ταχεία και αποτελεσματική ικανοποίηση των αιτημάτων της συντεχνίας μας για εξίσωση των όρων απασχόλησης των εργοδοτουμένων ορισμένου και αορίστου χρόνου (ΕΟΧ & ΕΑΧ) με τους αντίστοιχους όρους του μόνιμου προσωπικού και για τη μονιμοποίηση των ΕΑΧ, • αλλά και για κάποιες ανακολουθίες και επικοινωνιακού τύπου κινήσεις, τις οποίες όμως θα προτιμούσα να μην αναλύσω περαιτέρω.

Η ΑΤΑ ΩΣ ΜΈΤΡΟ ΑΎΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌΤΗΤΑΣ

4. Η χαμηλή παραγωγικότητα συγκαταλέγεται διαχρονικά στις μεγαλύτερες αδυναμίες της κυπριακής οικονομίας. Θεωρείτε πως η παραχώρηση ΑΤΑ σε όλους τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα από την απόδοση του καθενός, μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά ως προς την παραγωγικότητα; Η παραχώρηση ΑΤΑ μπορεί να ενισχύσει την πα-

Η ΑΎΞΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΏΤΑΤΟΥ ΜΙΣΘΟΎ ΚΑΤΈΣΤΗΣΕ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΊΑ ΠΙΟ ΕΛΚΥΣΤΙΚΉ ΓΙΑ ΆΝΕΡΓΟΥΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΆΤΟΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΉΛΩΝΑΝ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΊΑ ΤΟΥΣ

Δεκέμβριο του 2022 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023 μειώθηκε κατά 15,3%. Αυτή η μείωση μπορεί να είναι αποτέλεσμα και της θέσπισης κατώτατου μισθού. Πιστεύω ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού κατέστησε την εργασία πιο ελκυστική για άνεργους και για άτομα που δεν δήλωναν την εργασία τους. Θεωρώ ότι η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των χαμηλόμισθων δίδει ώθηση στην κατανάλωση με θετικές επιδράσεις στην αγορά. Ταυτόχρονα, μειώνει τις εισοδηματικές ανισότητες και συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή.

ΈΜΦΑΣΗ ΣΤΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΈΣ ΕΛΛΕΊΨΕΙΣ

ραγωγικότητα, καθώς παρέχει στους εργαζόμενους ένα αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας, πέραν της διατήρησης της αγοραστικής τους δύναμης. Αυτό μπορεί να τους βοηθήσει να επικεντρωθούν στην εργασία τους και να αποδώσουν καλύτερα. Επιπλέον, η παραχώρηση ΑΤΑ μπορεί να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να προσελκύσουν και να διατηρήσουν καλούς εργαζόμενους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγικότητας. Ωστόσο, πρέπει να αναφερθεί ότι η παραχώρηση ΑΤΑ δεν είναι πανάκεια για την ενίσχυση της παραγωγικότητας. Για να επιτευχθεί αυτό, είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα, όπως η επένδυση στην εκπαίδευση και η κατάρτιση των εργαζόμενων, η κατάλληλη οργάνωση της παραγωγικής διαδικασίας, η βελτίωση των συνθηκών εργασίας, η προώθηση της Καινοτομίας και η δημιουργία κουλτούρας που να προάγει την παραγωγικότητα.

ΠΙΟ ΕΛΚΥΣΤΙΚΉ Η ΕΡΓΑΣΊΑ ΛΌΓΩ ΚΑΤΏΤΑΤΟΥ

5. Πώς αξιολογείτε τη μέχρι στιγμής συμβολή του κατώτατου μισθού στην κυπριακή αγορά εργασίας, ένα χρόνο μετά την εφαρμογή του μέτρου; Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου, το ποσοστό ανέργων από τον

6. Ποια η άποψή σας σε σχέση με το πλαίσιο απασχόλησης εργαζόμενων από τρίτες χώρες; Θεωρώ ότι το υφιστάμενο πλαίσιο απασχόλησης εργαζόμενων από τρίτες χώρες εμφανίζει ορισμένες αδυναμίες που χρήζουν βελτίωσης. Ειδικότερα, θα έπρεπε να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια και αυστηρότερος έλεγχος στη διαδικασία πρόσληψης αλλοδαπών εργατών, ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα εκμετάλλευσης ή παραβίασης των εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά και ανταγωνισμού με το ντόπιο εργατικό δυναμικό. Επιπλέον, η υποχρεωτική εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας θα διευκόλυνε σημαντικά την επικοινωνία και την ομαλή ένταξή τους στο εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον. Επίσης, θα μπορούσε να βελτιωθεί το σύστημα εντοπισμού και αξιολόγησης των πραγματικών αναγκών της αγοράς εργασίας σε εργατικό δυναμικό, ώστε ο αριθμός των αλλοδαπών, σε συνάρτηση με τους κλάδους στους οποίους αυτοί διοχετεύονται, να αντιστοιχούν πραγματικά στις ελλείψεις και να μην υπερβαίνουν το αναγκαίο μέτρο. Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κυπριακή αγορά εργασίας είναι πολυδιάστατες και απαιτούν ολιστικές και βιώσιμες λύσεις. Ο διάλογος, η αλληλοκατανόηση και η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων πλευρών είναι το κλειδί για τη δημιουργία μιας πιο δίκαιης και παραγωγικής αγοράς εργασίας. Ελπίζω ότι μέσα από την ανταλλαγή απόψεων σε μέσα όπως το δικό σας, θα μπορέσουμε να ενισχύσουμε την προσπάθεια για εξεύρεση λύσεων προς όφελος όλων.

EconomyToday 51

COVER STORY

52 EconomyToday

ΤΟ ΠΑΖΛ ΤΗΣ ΑΓΟΡΆΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ Οι προκλήσεις και οι προοπτικές στην αγορά εργασίας του κλάδου των Λογιστικών και Ελεγκτικών Υπηρεσιών στην Κύπρο. ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΊΔΗ ΤΡΙΜΙΝΤΉ Διευθυντή της Istos Global Ltd

ΟΡΙΣΜΈΝΕΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΓΊΝΟΝΤΑΙ ΠΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΈΣ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΕΛΚΎΣΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΉΣΟΥΝ ΚΑΛΌ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌ

ι όροι «Μεγάλη Παραίτηση» και «Μεγάλος Ανασχηματισμός» που στιγμάτισαν την εργασία των ΗΠΑ από το 2021, μπήκαν και στο κυπριακό επιχειρηματικό λεξιλόγιο, λίγο καθυστερημένα, τα τελευταία δυο χρόνια. Ο κλάδος των Λογιστικών και Ελεγκτικών Υπηρεσιών στην Κύπρο έχει να αντιμετωπίσει μια πολύ ανταγωνιστική αγορά εργασίας, με αποτέλεσμα οι ελεγκτικοί οίκοι και τα λογιστικά γραφεία να δυσκολεύονται να βρουν και να διατηρήσουν προσωπικό.

ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΕΡΓΑΣΊΑΣ Στη μετά κορωνοϊού εποχή όπου άλλαξε άρδην τους εργασιακούς συσχετισμούς, σε συνδυασμό με τις πληθωριστικές τάσεις που ακολούθησαν και αυξήθηκαν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και της έκρυθμης κατάστασης παγκοσμίως, οι εργαζόμενοι εγκαταλείπουν τις δουλειές τους σε αριθμούς ρεκόρ σε όλους τους τομείς της Οικονομίας, όχι μόνο στον Λογιστικό αλλά και στον Χρηματοοικονομικό.

EconomyToday 53

COVER STORY

ΑΙΤΊΕΣ ΤΗΣ ΜΕΓΆΛΗΣ ΠΑΡΑΊΤΗΣΗΣ Η Μεγάλη Παραίτηση κλάδος των Λογιστικών και Ελεγκτικών Υπηρεσιών, έχει πολλές αιτίες όπως: • Πολλοί έμπειροι προϊστάμενοι αποχωρούν για να επιδιώξουν πιο προσοδοφόρες θέσεις σε άλλες εταιρείες του κλάδου ή σε μεγάλες πολυεθνικές και εποπτευόμενες χρηματοοικονομικές εταιρείες που εγκαθιδρύθηκαν στην Κύπρο, με αποτέλεσμα το υπόλοιπο προσωπικό να είναι υπερφορτωμένο, ανεπαρκώς αμειβόμενο και δυσαρεστημένο. Επιπρόσθετα, η τάση αυτή δημιουργεί ένα γνωσιολογικό κενό, γιατί τα έμπειρα άτομα δεν μπορούν να αντικατασταθούν με άτομα αντίστοιχης εμπειρίας, με αποτέλεσμα οι εργασίες να γίνονται από λιγότερο έμπειρα άτομα. Αυτό βάζει επιπρόσθετη πίεση σε όλους για αποφυγή λαθών και τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων και των προϋπολογισμών. • Πρόωρη συνταξιοδότηση συνεταίρων λόγω αλλαγής προτεραιοτήτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας. • Η στροφή για επιστροφή στο γραφείο μετά τη χαλάρωση των περιορισμών που επιβλήθηκαν επί κορωνοϊού, δυσαρέστησαν κάποιους από το προσωπικό που προτιμούσαν ευελιξία, ιδιαίτερα αυτούς που ταξίδευαν σε άλλες πόλεις ή έχουν υποχρεώσεις με παιδιά, με αποτέλεσμα να τους οδηγήσει να ψάξουν εναλλακτικές. • Ο αυξημένος φόρτος εργασίας στις επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα την εξάντληση του προσωπικού. • Πολλές εταιρείες του κλάδου άρχισαν να παρέχουν μια μεγάλη γκάμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, με αποτέλεσμα την μετατόπιση του προσωπικού. • Το κράτος και οι εποπτικές Αρχές, μετά το μορατόριουμ του 2013 και των πολλών πρόωρων αφυπηρετήσεων, άρχισε να προσλαμβάνει προσωπικό σε Υπηρεσίες όπως ο Φόρος Εισοδήματος, το Υπουργείο Οικονομικών, την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και την Κεντρική Τράπεζα. • Αρκετοί εργαζόμενοι του κλάδου κάνουν μεγάλες αλλαγές σταδιοδρομίας και απομακρύνονται εντελώς από τον τομέα της Λογιστικής για να επιδιώξουν άλλες ευκαιρίες. • Σ ε ορισμένες περιπτώσεις, οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις είναι σε θέση να πληρώνουν υψηλότερες αμοιβές, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα πολλές εργασιακές απώλειες για τους μικρομεσαίους οίκους και γραφεία. 54 EconomyToday

ΤΟ ΚΌΣΤΟΣ ΤΗΣ ΜΙΣΘΟΔΟΣΊΑΣ ΑΥΞΆΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΛΕΊ ΤΕΡΆΣΤΙΕΣ ΠΙΈΣΕΙΣ ΣΤΗ ΡΕΥΣΤΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΕΡΔΟΦΟΡΊΑ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΏΝ, ΚΑΘΏΣ ΠΛΗΡΏΝΟΥΝ ΓΙΑ ΝΈΕΣ ΠΡΟΣΛΉΨΕΙΣ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ ΑΠΌ ΠΟΤΈ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΈΣ ΔΙΑΤΉΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΒΈΛΤΙΣΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ Όταν οι εταιρείες επιλέγουν να επαναφέρουν τους υπαλλήλους να εργάζονται στο γραφείο, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες αναταράξεις. Οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει στη ρουτίνα τους από την αρχή της πανδημίας και η επιστροφή στους παλιούς τρόπους συμπεριφοράς μπορεί να μη λειτουργεί πλέον. Μια μεγάλη πλειοψηφία υπαλλήλων θέλει να αποφύγει την καθημερινή μετακίνηση, λόγω της αύξησης της κίνησης και του κόστους των καυσίμων. Επίσης, ο χρόνος που κερδίζεται με την αποφυγή της μετακίνησής τους δίνει τη δυνατότητα να είναι περισσότερες ώρες με την οικογένειά τους και να έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Μετά την πανδημία έγιναν χιλιάδες έρευνες για να καθοριστεί ο ιδεατός αριθμός ημερών που θα ήθελαν να είναι στο γραφείο και οι περισσότερες τείνουν να είναι κοντά στις 3 ημέρες την εβδομάδα. Επομένως οι εταιρείες πρέπει να κάνουν κάποιες αλλαγές εάν θέλουν να διατηρήσουν αυτό το προσωπικό. Ορισμένες εταιρείες προσφέρουν πλήρως εργασία εξ αποστάσεως, ενώ άλλες

προσφέρουν ένα μεικτό μοντέλο εργασίας από το σπίτι με καθορισμένες ημέρες που το προσωπικό αναμένεται να βρίσκεται στο γραφείο. Μια λίστα διατήρησης και προσέλκυσης προσωπικού θα μπορούσε να περιλαμβάνει ορισμένες από τις ακόλουθες στρατηγικές: • Ν α λαμβάνονται υπόψιν οι μεταβαλλόμενες προσδοκίες των εργαζομένων. • Ν α αναλυθούν τα πλεονεκτήματα της εργασίας από απόσταση για να μην αντιμετωπίζεται αρνητικά. • Ν α γίνει επαναξιολόγηση της αξίας της παρουσίας στο γραφείο. • Πρόληψη της εξάντλησης των εργαζομένων. • Αναγνώριση ότι τα ευέλικτα μοντέλα εργασίας είναι εδώ για να μείνουν. • Ν α εξεταστούν τυχόν αποζημιώσεις και προνόμια για κάθε μοντέλο. • U pskill και reskill, ξανά και ξανά. • Ν α υπάρχει ετοιμότητα για τα επόμενα βήματα στην εξέλιξη στον χώρο εργασίας. • Ν α εξεταστούν τα προγράμματα καθοδήγησης που παρέχονται από διάφορες εταιρείες και φορείς.

ΟΙ ΆΝΘΡΩΠΟΙ ΈΧΟΥΝ ΣΥΝΗΘΊΣΕΙ ΣΤΗ ΡΟΥΤΊΝΑ ΤΟΥΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΡΧΉ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΉ ΣΤΟΥΣ ΠΑΛΙΟΎΣ ΤΡΌΠΟΥΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΆΣ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΊ ΠΛΈΟΝ

• Να γίνει εστίαση στην ευεξία των εργαζομένων. • Να προσφερθούν πόροι και προγράμματα για τη διατήρηση της ψυχικής υγείας των εργαζομένων. • Π ροσφορά οικογενειακής άδειας. • Π αροχή εξοπλισμού για εργασία από απόσταση χωρίς κόστος για τον εργαζόμενο. • Π ροσφορά βοήθειας για τη φροντίδα των παιδιών. • Ε ξέταση του ενδεχομένου πρόσληψης προσωρινού ή συμβασιούχου προσωπικού για να μειωθεί η εξάντληση του προσωπικού. • Ε πανεξέταση των παραμέτρων αξιολόγησης της απόδοσης των εργαζομένων. Ορισμένες εταιρείες γίνονται δημιουργικές σε μια προσπάθεια να προσελκύσουν και να διατηρήσουν καλό προσωπικό. Ενώ ορισμένα από τα μέτρα που αναφέρονται παραπάνω είναι δαπανηρά στην εφαρμογή τους, ορισμένα μπορεί να είναι λύσεις πολύ χαμηλού κόστους. Οι εταιρείες θα έχουν μεγαλύτερο μακροπρόθεσμο όφελος από την καλυτέρευση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων και αυτή η κουλτούρα θα βοηθήσει και στην περαιτέρω προσέλκυση εργαζομένων.

EconomyToday 55

Θ ΕΜ CO V EΑR S T O R Y

ΤΆΣΕΙΣ ΠΡΟΣΛΉΨΕΩΝ Όσον αφορά τις τάσεις απασχόλησης στον Χρηματοοικονομικό τομέα και τον τομέα των Λογιστικών και Συμβουλευτικών Εταιρειών, διαπιστώνεται ότι περίπου το 65% των ανώτερων διευθυντικών στελεχών και των επαγγελματιών προσλαμβάνονται για νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν, ενώ μόνο το 35% προσλαμβάνονται για πλήρωση κενών θέσεων. Προκειμένου να προσελκύσουν ταλέντα και προσωπικό, πολλές εταιρείες στο εξωτερικό προσφέρουν μπόνους προσλήψεων, κίνητρα σε μετρητά, περισσότερο χρόνο διακοπών και αναβαθμίσεις τίτλων. Το κόστος των αμοιβών μεγαλώνει ολοένα και περισσότερο και προκαλεί τεράστιες πιέσεις στη ρευστότητα και κερδοφορία των εταιρειών, καθώς πληρώνουν για νέες προσλήψεις περισσότερο από ποτέ, ενώ το πιο έμπειρο προσωπικό αναμετριέται δυσανάλογα με βάση το επίπεδο εμπειρίας τους. Υπάρχει επίσης και η πίεση της εξίσωσης και της συμπλήρωσης των κενών στις αμοιβές μεταξύ των δύο φύλων.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΊΕΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ Παρακάτω έχουμε συνοψίσει μερικές από τις προοπτικές και προκλήσεις του κλάδου των Λογιστικών και Ελεγκτικών Υπηρεσιών στην Κύπρο: Τεχνολογικοί Περιορισμοί • Η επένδυση στην ανάπτυξη ταλέντων και στην τεχνολογία θα βοηθήσει τις εταιρείες να προσελκύσουν κορυφαία ταλέντα και ιδιαίτερα η εισαγωγή λύσεων τεχνητής νοημοσύνης. • Μερικές φορές χάνονται ευκαιρίες εργοδότησης προσοντούχου προσωπικού επειδή στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες για χρήση και εφαρμογή της τελευταίας τάσης στην τεχνολογία, ειδικά όταν πρόκειται για το νεότερο προσωπικό. Επικοινωνία/επαφή με πρώην εργοδοτούμενους (alumni) • Ορισμένες εταιρείες προσπαθούν να παραμείνουν σε επαφή με αυτούς που έχουν εγκαταλείψει την εταιρεία για άλλες ευκαιρίες. • Όταν οι εταιρείες επενδύσουν πάνω σ’ αυτό, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι πρώην υπάλληλοι καταλήγουν να επιστρέφουν στην επιχείρησή τους χρόνια αργότερα και δίνουν θετικά σχόλια για τον πρώην εργοδότη τους σε δυνητικούς υποψήφιους εργαζομένους ή πελάτες. 56 EconomyToday

ΤΟ ΕΠΆΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΤΉ ΑΝΤΑΓΩΝΊΖΕΤΑΙ ΆΛΛΑ ΕΠΑΓΓΈΛΜΑΤΑ ΌΠΩΣ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΊ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΈΣ ΣΤΟΝ ΤΑΧΎΤΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΌΜΕΝΟ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΏΝ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ

• Η διατήρηση επαφής με ταλαντούχους ανθρώπους μπορεί να είναι μια εξαιρετική στρατηγική για ταλέντο. Συχνότερη επαφή με το προσωπικό • Ο ρισμένες εταιρείες έχουν αρχίσει να κάνουν τακτικά (μερικές φορές τον χρόνο έως και εβδομαδιαία) συναντήσεις με το προσωπικό τους αντί να περιμένουν την ετήσια διαδικασία αξιολόγησης για την παροχή σχολίων και την αντιμετώπιση προβλημάτων. • Η πραγματοποίηση συχνών ενημερωτικών συναντήσεων παρέχει έναν τρόπο για τους επόπτες/ προϊστάμενους να αντιμετωπίσουν τυχόν ζητήματα προτού ένας υπάλληλος σκεφτεί να φύγει για άλλες ευκαιρίες και παρέχει έναν τρόπο στις επιχειρήσεις να βελτιώσουν τις διαδικασίες τους. • Ο ρισμένες εταιρείες θεσμοθέτησαν τις Παρασκευές ως μέρα ευεξίας όπου δεν κλείνουν συναντήσεις με πελάτες και ενθαρρύνουν το προσωπικό να επενδύσει στον εαυτό του ή προσφέρουν άτυπες συνεδρίες με προσωπικό που επικεντρώνεται στην ευημερία. Διαφορετικές απόψεις σχετικά με τις ρυθμίσεις εργασίας εξ αποστάσεως • Μ ερικοί υπάλληλοι προτιμούν να εργάζονται στο γραφείο παρά στο σπίτι, ειδικά εκείνοι που ζουν σε μικρούς χώρους ή έχουν παιδιά στο σπίτι χωρίς έναν ήσυχο, ειδικό χώρο γραφείου. • Ο ρισμένες εταιρείες δεν έχουν την τεχνολογία

ΠΏΣ ΟΙ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΊΕΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΟΎΝ ΣΕ ΜΙΑ ΔΎΣΚΟΛΗ ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ Τα μικρομεσαία γραφεία είναι μερικές φορές σε καλύτερη θέση να παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία και ευκαιρίες ανάπτυξης από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, δίνοντάς τους ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Κάποια μικρομεσαία γραφεία μπορεί να κάνουν συμφωνίες διαμοιρασμού κερδών σε επίπεδο συνεργατών για να προσπαθήσει να προσελκύσει και να διατηρήσει ταλέντα. Ορισμένες εταιρείες παρέχουν ευκαιρίες καθοδήγησης και εκπαίδευσης σε προσωπικό που παρουσιάζει μεγάλες δυνατότητες.

ΤΟ ΜΟΝΟΠΆΤΙ ΤΟΥ ΤΑΛΈΝΤΟΥ

(τα έγγραφα σε ηλεκτρονική μορφή) ούτε το πελατολόγιο για να είναι εύκολο για έναν υπάλληλο να δουλέψει από απόσταση ιδιαίτερα στο κομμάτι της λογιστικής, επομένως η παροχή αυτού του οφέλους μπορεί να είναι πραγματική πρόκληση. • Πολλοί υπάλληλοι έχουν συνηθίσει σε κάποιο επίπεδο εργασίας από το σπίτι και μπορεί να ανέμεναν ότι θα συνεχιστεί ακόμη και όταν αρθούν οι περιορισμοί, επομένως οι εταιρείες πρέπει να διαχειριστούν αυτές τις προσδοκίες. Ελλείψεις προσωπικού • Ορισμένες επαρχίες δεν έχουν αρκετούς ειδικευμένους υπαλλήλους για να καλύψουν ανοικτές θέσεις. • Οι επαγγελματίες λογιστές χάνουν δυνητικό προσωπικό από άλλους τομείς όπως οι Εποπτευόμενες Χρηματοοικονομικές Εταιρείες και εταιρείες που επιλέγουν την Κύπρο για μεταφορά των κεντρικών τους γραφείων, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο δύσκολη τη συγκράτηση ατόμων. • Ορισμένες εταιρείες έχουν καταφύγει στην πρόσληψη βραχυπρόθεσμου προσωπικού, εκπαιδευόμενων ακόμα και υπεργολάβων εντός και εκτός Κύπρου που πληρώνονται με την ώρα ή με το κομμάτι για να προσπαθήσουν να γεφυρώσουν τα κενά. • Ο αυξημένος φόρτος εργασίας και οι πιέσεις στο σπίτι προκαλούν μεγαλύτερη εξάντληση από ό,τι έχουν δει ορισμένες επιχειρήσεις στο παρελθόν.

Υπάρχουν ανησυχίες για την τροφοδοσία ταλέντων, καθώς δεν υπάρχουν αρκετοί λογιστές που αποφοιτούν και εισέρχονται στον Λογιστικό τομέα. Ενώ στο παρελθόν θεωρείτο ένα πολύ ελκυστικό επάγγελμα, τώρα οι νέοι ακόμα και αν κάνουν πρώτο πτυχίο σε λογιστική ή χρηματοοικονομικά τελικά επιλέγουν να κάνουν μεταπτυχιακά και να εργαστούν σε άλλους τομείς όπως το Διαδικτυακό Μάρκετιγκ. Επίσης, το επάγγελμα του λογιστή ανταγωνίζεται άλλα επαγγέλματα όπως οι μηχανικοί και οι αναλογιστές στον ταχύτατα αναπτυσσόμενο τομέα των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών. Αυτές οι τάσεις μπορεί να συνεχιστούν για έναν κύκλο 5-10 ετών.

ΠΕΡΊΛΗΨΗ Οι τάσεις στελέχωσης ήταν πάντα ένα καυτό θέμα για το επάγγελμα του λογιστή, αλλά η πανδημία, ο αυξημένος φόρτος εργασίας στις επιχειρήσεις και η ελκυστικότητα άλλων, πιο εστιασμένων στην τεχνολογία θέσεων έχουν κάνει τη πρόσληψη και τη διατήρηση προσωπικού μεγαλύτερη πρόκληση για τις εταιρείες. Ενώ οι μεγάλοι ελεγκτικοί οίκοι έχουν το πλεονέκτημα της πρόσβασης σε μεγαλύτερες δουλειές, της τεχνολογίας, της οικονομικής ευρωστίας που τους επιτρέπει να προσφέρουν καλύτερα πακέτα και της γνώσης που τους παρέχουν τα διεθνή δίκτυα που είναι μέλη, ορισμένα μικρομεσαία γραφεία μπορεί να έχουν κάποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, καθώς μπορούν να προσφέρουν μεγαλύτερη ευελιξία και να γίνουν δημιουργικοί με άλλα κίνητρα εργαζομένων και προγράμματα ευεξίας.

EconomyToday 57

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΤΟ ΑΝΘΡΏΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΌ ΥΠΌ ΤΟ «ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΌ

ΜΙΚΡΟΣΚΌΠΙΟ» 3+1 προκλήσεις που το HR πρέπει να γνωρίζει για την αξία της γεωπολιτικής στην Κύπρο

ΤΗΣ ΠΩΛΊΝΑΣ ΆΝΙΦΤΟΥ Συμβούλου Εξωτερικής Πολιτικής και Επενδύσεων

Κύπρος τα τελευταία δέκα χρόνια βρίσκεται στη στρατηγική μεγάλων χωρών και περιφερειακών δυνάμεων οι οποίες και επενδύουν στην Κύπρο, μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους ή επιχειρούν στο νησί και δημιουργούν καλλιτεχνικά και τεχνολογικά. Το ανθρώπινο δυναμικό της Κύπρου για δεκαετίες μέχρι το 2004 προσανατολιζόταν στην ασφάλεια του Δημοσίου τομέα για εξεύρεση εργασίας ή σε τομείς των Υπηρεσιών όπως η λογιστική και τα νομικά. Αποτέλεσμα αυτού είναι ο κορεσμός της αγοράς σε ορισμένα επαγγέλματα και το αδιέξοδο να ασχοληθεί το δυναμικό με νέες προτάσεις και νέες τάσεις που χρειάζονται και θα χρειαστούν στο μέλλον στην Κύπρο. 58 EconomyToday

Ένας από αυτούς τους τομείς είναι και η αντίληψη που πρέπει να έχει το HR, ώστε εμπειριοκριτικά αλλά και ρεαλιστικά να μπορεί να προβλέψει τις ανάγκες μιας εταιρείας ανάλογα με τη γεωγραφική θέση της έδρας, της δραστηριότητας αλλά και των αναγκών της. Οι ανάγκες αυτές μπορεί να πηγάζουν από ποιους έχει μια εταιρεία ως προμηθευτές μέχρι τις χώρες πωλήσεων των προϊόντων και των Υπηρεσιών. Έτσι, θα πρέπει να είναι γνώστες του συστήματος κυρώσεων, των πολιτικών συγκυριών στις χώρες συναλλαγής, των περιφερειακών δυναμικών αλλά και να υπάρχει μια συνεχής ενημέρωση για τα τεκταινόμενα. Οι επαγγελματίες που ασχολούμαστε με το πολιτικό ρίσκο και την ανάλυση των επενδύσεων σε χώρες χρησιμοποιούμε τα πιο κάτω εργαλεία στο HR, τα οποία και αντιπαραβάλλονται με το τι πολλάκις ισχύει στην Κύπρο, ώστε να υπάρξει σχετική βελτίωση:

ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ Η ΚΔ ΝΑ ΛΆΒΕΙ ΥΠΌΨΙΝ ΠΩΣ Η ΕΊΣΟΔΟΣ ΙΣΡΑΗΛΙΝΏΝ ΕΤΑΙΡΕΙΏΝ ΑΛΛΆΖΕΙ ΤΗΝ ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΆ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΏΝ ΕΡΓΑΖΟΜΈΝΩΝ ΣΤΟ ΝΗΣΊ

EconomyToday 59

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

1. Είσαι ό,τι γράφει το πτυχίο σου

Στην Κύπρο υπάρχει η λογική πως μπορείς να γίνεις μόνο ότι έχεις σπουδάσει και δη αν έχεις σπουδάσει νομική, λογιστική πρέπει να ασκήσεις το επάγγελμα που σπούδασες. Στις προηγμένες οικονομίες το πτυχίο θεωρείται ως μορφή εκπαίδευσης και όχι απαραίτητα το τι θα ακολουθήσει στο μέλλον, αφού η διαφορετικότητά της εκπαίδευσης βοηθά σε πολλούς τομείς της Οικονομίας. Τα άτομα από πολλαπλά πτυχία φέρουν την εμπειρία και τη γνωσιολογία της επιστήμης τους, με αποτέλεσμα αυτό να βοηθά και στην καλύτερη ενσωμάτωση διαφορετικών επιστημών και ατόμων σε μια εταιρεία/τμήμα αλλά να υπάρχει και μια διαφορετική και όχι μαζική και ωμή αντιμετώπιση των πελατών γενικότερα. Άλλωστε στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη Οικονομία, οι διαπολιτισμικές και διακλαδικές ομάδες είναι

60 EconomyToday

ολοένα και πιο κοινές, γιατί συνήθως οι τομείς στους οποίους και ασχολείται μια εταιρεία ή ένας Οργανισμός έχει και διαφορετικές πτυχές στις συναλλαγές. Αυτό παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις για το HR, καθώς και σε όσους ασχολούνται με τη δημιουργία ομάδων να διαχειρίζονται επαγγελματίες που αποτελούνται από άτομα από διαφορετικά υπόβαθρα και με διαφορετικές προοπτικές. Η κατανόηση της γεωπολιτικής μπορεί να βοηθήσει τους επαγγελματίες ανθρώπινου δυναμικού να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις παρέχοντας πληροφορίες για τις πολιτισμικές και πολιτικές διαφορές που υπάρχουν μεταξύ διαφορετικών χωρών και περιοχών. Ακόμη και να αντλούν πληροφορίες για την κατάσταση σε διάφορες χώρες και αγορές ώστε να διατηρούν εξειδικευμένες πληροφορίες. Ακολουθώντας μια διαφοροποιημένη προσέγγιση στη διαχείριση της διαπολιτισμικής ομάδας, το ανθρώπινο δυναμικό

μπορεί αντί να εστιάσει στις δυσκολίες και στις διαφορές των ατόμων να προωθήσει ένα περιβάλλον εργασίας που να περιλαμβάνει την αποδοχή και τον σεβασμό μέσα από την παραγωγικότητα.

2. Ομάδες γεωπολιτικών αναλυτών στις εταιρείες

Ένας από τους κύριους τρόπους με τους οποίους η γεωπολιτική βοηθά το ανθρώπινο δυναμικό είναι ο σχεδιασμός ενός πλαισίου για την απόκτηση ταλέντων από πολλές χώρες του κόσμου. Οι επαγγελματίες ανθρώπινου δυναμικού πρέπει να είναι σε θέση να εντοπίζουν και να προσελκύουν τα καλύτερα ταλέντα από όλο τον κόσμο και η πλήρης κατανόηση των γεωπολιτικών τάσεων και γεγονότων μπορεί να τους βοηθήσει. Για παράδειγμα, οι επαγγελματίες ανθρώπινου δυναμικού μπορούν να χρησιμοποιήσουν γεωπολιτικές γνώσεις για να εντοπίσουν αναδυόμενες αγορές που είναι πιθανό να παράγουν μια μεγάλη δεξαμενή ταλαντούχων επαγγελματιών. Κατανοώντας τους πολιτιστικούς και οικονομικούς παράγοντες που ισχύουν σε αυτές τις αγορές, το HR μπορεί να προσαρμόσει τις στρατηγικές πρόσληψης για να προσελκύσει τους καλύτερους υποψηφίους. Επίσης σε όλες τις χώρες, όπως η Κύπρος, που υπάρχει έντονη διεθνής δραστηριότητα και συναλλαγή με ξένους Οργανισμούς υποχρεωτικά υπάρχουν ρόλοι που ασχολούνται με τη γεωπολιτική όπως π.χ. geopolitical analysts, sanction analysts, public affairs managers, external affairs directors, country risk associates όπου και επιχειρούν να βοηθήσουν την εταιρεία στις σχέσεις της με άλλες χώρες μελετώντας το νομικό καθεστώς, την πολιτειακή σταθερότητα για επενδύσεις, την οικονομική προσαρμογή, τις κινήσεις των Κεντρικών Τραπεζών, τις κινήσεις και τις μεταρρυθμίσεις σε μια χώρα αλλά και τις ενέργειες των ανταγωνιστών. Η ύπαρξη σχετικού τμήματος που ασχολείται με το πολιτικό ρίσκο, τις διεθνείς σχέσεις και τη γεωπολιτική αποτελείται συνήθως από επαγγελματίες που έχουν γνώσεις νομικής, οικονομικών, επιχειρήσεων, στρατιωτικής ασφάλειας, πολιτικών επιστημόνων, ψυχολόγων αλλά και άλλων που μπορούν να μελετήσουν, να αξιολογήσουν και να αξιοποιήσουν την αγορά. Οι περισσότερες εταιρείες δεν διαθέτουν ειδική ομάδα εργαζομένων πλήρους απασχόλησης αφιερωμένη στη διαχείριση γεωπολιτικών κινδύνων. Αντίθετα, εξαρτώνται από τους επαγγελματίες στον κλάδο της εταιρικής στρατηγικής και άλλες επιχειρηματικές λειτουργίες για τον εντοπισμό και τον μετριασμό των κινδύνων, που τις πλείστες φορές δεν έχουν γνώση διεθνών σχέσεων. Επιπλέον, η κατανόηση της γεωπολιτικής μπορεί να βοηθήσει τους επαγγελματίες ανθρώπινου δυναμικού να προωθήσουν την ποικιλομορφία και την ένταξη επαγγελματιών στους Οργανισμούς τους. Κατανοώντας τους ιστορικούς και πολιτιστικούς παράγοντες που έχουν συμβάλει στην ανισότητα και τις διακρίσεις σε διάφορα μέρη του κόσμου, το HR μπορεί

ΈΝΑΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΚΎΡΙΟΥΣ ΤΡΌΠΟΥΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΠΟΊΟΥΣ Η ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΉ ΒΟΗΘΆ ΤΟ ΑΝΘΡΏΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΌ ΕΊΝΑΙ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΕΝΌΣ ΠΛΑΙΣΊΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΌΚΤΗΣΗ ΤΑΛΈΝΤΩΝ ΑΠΌ ΠΟΛΛΈΣ ΧΏΡΕΣ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ

να σχεδιάσει προγράμματα και πρωτοβουλίες που αντιμετωπίζουν αυτά τα ζητήματα. Για παράδειγμα, το HR μπορεί να αναπτύξει προγράμματα κατάρτισης για να βοηθήσει τους υπαλλήλους να κατανοήσουν και να εκτιμήσουν τις πολιτισμικές διαφορές που υπάρχουν στην εταιρεία ή μπορεί να σχεδιάσουν στρατηγικές πρόσληψης που δίνουν προτεραιότητα στη διαφορετικότητα και την ένταξη.

3. Η Τεχνολογία έχει γεω-πολιτικό πρόσημο

Ο παγκόσμιος ανταγωνισμός στην Τεχνολογία, ιδιαίτερα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, οδηγεί σε γεωπολιτικές ανακατατάξεις που αφορούν όλο τον πλανήτη και έχει εκφάνσεις όπου επηρεάζεται το εμπόριο και η βιολογική επιβίωση των ειδών. Οι χώρες ή ιδιωτικές ή ημικρατικές εταιρείες με την παρακίνηση του κράτους για να εξυπηρετήσουν κρατικά συμφέροντα στην εξωτερική πολιτική συνάπτουν συμμαχίες, διατηρούν εταιρικές σχέσεις και συμμετέχουν σε εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες που βασίζονται στην τεχνολογική συνεργασία και τον ανταγωνισμό. Η τεχνολογία παίζει επίσης ρόλο στην αντιμετώπιση παγκόσμιων περιβαλλοντικών προκλήσεων και στη διαμόρφωση της ενεργειακής γεωπολιτικής γι’ αυτό και βλέπουμε πως πια το ESG, το πολιτικό ρίσκο και η εταιρική διακυβέρνηση επιστρέφουν στις δομές των μεγάλων Οργανισμών. Οι τεχνολογίες της Πράσινης Ενέργειας, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η αποθήκευση ενέργειας, αλλάζουν τη δυναμική της παραγωγής και της κατανάλωσης ενέργειας. Οι χώρες που επενδύουν σε αυτές τις τεχνολογίες μπορούν να επηρεάσουν τη γεωπολιτική θέση και τις σχέσεις τους στην παγκόσμια ηγεσία και πλέον υφίσταται το γεγονός ότι η τεχνολογική ανάπτυξη είναι μέρος της ήπιας αλλά και της στρατηγικής ισχύος μιας χώρας που συνήθως προέρχεται από την επιστράτευση

EconomyToday 61

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΤΟ HR ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΑΝΑΠΤΎΞΕΙ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΑ ΚΑΤΆΡΤΙΣΗΣ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΉΣΕΙ ΤΟΥΣ ΥΠΑΛΛΉΛΟΥΣ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΉΣΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΕΚΤΙΜΉΣΟΥΝ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΈΣ ΔΙΑΦΟΡΈΣ ΠΟΥ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΊΑ

ταλέντων στον Ιδιωτικό τομέα. Ο αγώνας για την εξερεύνηση του Διαστήματος και η Δορυφορική Τεχνολογία είναι μια άλλη διάσταση της τεχνολογικής επιρροής στη γεωπολιτική. Οι χώρες επενδύουν σε διαστημικά προγράμματα, δορυφορικά δίκτυα και συστήματα επικοινωνίας που βασίζονται στο Διάστημα για να ενισχύσουν τις στρατιωτικές τους δυνατότητες, να συγκεντρώσουν πληροφορίες και να επεκτείνουν την παρουσία και την επιρροή τους «σιωπηλά» στη Γη αλλά και πέρα από τη Γη. Η τεχνολογία έχει γίνει ένας κρίσιμος μοχλός του οικονομικού ανταγωνισμού μεταξύ των εθνών. Οι χώρες προσπαθούν να αποκτήσουν τεχνολογικό πλεονέκτημα σε τομείς όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ), η Κβαντική Πληροφορική, η Βιοτεχνολογία και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η πρόσβαση σε προηγμένες τεχνολογίες και η ικανότητα Καινοτομίας έχουν άμεσο αντίκτυπο στην οικονομική δύναμη και επιρροή ενός κράτους στην παγκόσμια σκηνή, όπου οι Άμεσες Εξωτερικές Επενδύσεις (FDI) γίνονται ρυθμιστής σε γεωπολιτικές σχέσεις. Οι αναλυτές και οι στρατηγικοί επενδυτές σε όλες τις χώρες πριν κάνουν επενδύσεις σε άλλες χώρες συστήνουν ένα επιτελείο από επαγγελματίες όπου τείνουν με τις γνώσεις τους να ενημερώσουν και να προβλέψουν τις Άμεσες Εξωτερικές Επενδύσεις, το τι θα αποδώσουν και τι εμπόδια θα βρουν. Έτσι λόγου χάριν πριν επενδύσει ένας Όμιλος στην Κύπρο οι επαγγελματίες εξετάζουν τη γεωπολιτική κατάσταση στην Κύπρο, τα ζητήματα της τουρκικής κατοχής, τη σχέση της Κύπρου με την περιφέρεια, θέματα θρησκευτικής ελευθερίας, νομοθετικές ρυθμίσεις και ασφάλεια, την απόδοση του ΑΕΠ, τη δράση και τη στήριξη του ιδιωτικού τομέα αλλά κυρίως αν μια χώρα θέτει υπό την «κηδεμονία» της ταλέντα που μπορούν να επηρεάσουν την οικονομία της και την ασφάλειά της. Η τεχνολογία αναδιαμορφώνει τη γεωπολιτική επα62 EconomyToday

ναπροσδιορίζοντας τις παραδοσιακές δυναμικές ισχύος, εισάγοντας νέους τομείς σύγκρουσης και επηρεάζοντας τον οικονομικό ανταγωνισμό και τη συνεργασία. Ιδιαίτερα μέσω του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έχει αλλάξει τον τρόπο διάδοσης και χειραγώγησης των πληροφοριών και για αυτό χρειάζεται η εργοδότηση ταλέντων ή η επένδυση σε εταιρείες γεωπολιτικών μελετών που να μπορούν να αξιολογούν όλες τις πληροφορίες. Τα κράτη εμπλέκονται σε πόλεμο πληροφοριών, χρησιμοποιώντας ψηφιακές πλατφόρμες για να διαδώσουν προπαγάνδα, να επηρεάσουν την κοινή γνώμη και να παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών. Ο έλεγχος και η χειραγώγηση των πληροφοριών έχουν γίνει βασικά στοιχεία σε γεωπολιτικές υβριδικές μάχες και οι επαγγελματίες του HR πρέπει να κατανοήσουν και να προσαρμοστούν στο εξελισσόμενο τεχνολογικό τοπίο για να πλοηγηθούν στις γεωπολιτικές προκλήσεις και ευκαιρίες που παρουσιάζονται από αυτές τις εξελίξεις.

4. Το συγκριτικό πλεονέκτημα της γεωπολιτικής

Η Επιστήμη, ο Ανθρωπισμός και η Τεχνολογία ως στρατηγικά δεδομένα συνεισφέρουν στην κοινωνική ζωή, αφού (α) η Επιστήμη και η Τεχνολογία προσφέρουν στην ικανοποίηση των βασικών αναγκών της κοινωνίας, επιπλέον (β) παρέχουν τη δυνατότητα σύστασης ενός συστήματος πληροφοριών και επικοινωνίας με μακροοικονομική αξιολόγηση για την ανάλυση ολόκληρης της κοινωνίας και (γ) η Υγεία έχει επωφεληθεί από την ανάπτυξη της Τεχνολογίας και η Γεωπολιτική παρέχει τη δυνατότητα συγκριτικής μελέτης διαφόρων εφαρμογών. Ο δε πλούτος σε πληροφορίες θα αξιοποιηθεί γρήγορα και αφορά όλη την Επιστήμη και την Τεχνολογία για να βελτιώσει και να αναβαθμίσει ο άνθρωπος την ποιότητα της ύπαρξής του. Το συγκριτικό πλεονέκτημα δημιουργείται από τη βέλτιστη παραγωγικότητα με ενεργό και/ή καινοτόμο ανθρώπινο δυναμικό που υποστηρίζεται από τις Επιστήμες, αλλά και την εμπειρία. Το συγκριτικό πλεονέκτημα έρχεται να συναντήσει το σημείο (1) των προκλήσεων, ότι το πτυχίο δεν ορίζει τον επαγγελματία αλλά η εμπειρία του. Ο εμπειριοκριτισμός σε συνδυασμό με το υψηλό επίπεδο γνώσεων, ικανοτήτων, εμπειρίας και κινήτρου δύναται να δημιουργήσει επιχειρηματικές ευκαιρίες στη δημιουργία νέων προϊόντων και Υπηρεσιών αλλά και στη δημιουργία νέων αγορών. Η ανάγκη να υπάρχουν γεωπολιτικοί αναλυτές στις εταιρείες αλλά και στο Δημόσιο μπορεί να βοηθήσει στο να γνωρίζουν τρόπους εναλλακτικών συναλλαγών ανά χώρα, τι προϊόντα και Υπηρεσίες έχει ανάγκη μια περιοχή, ποιες είναι οι αυριανές προκλήσεις, πώς θα επηρεαστεί η τιμή του πετρελαίου, μπορούν να προσφέρουν υψηλή ικανότητα της βιομηχανικής διαχείρισης που είναι πολύ σημαντική στον ρόλο της εξοικονόμησης του κόστους παραγωγής και στη διατήρηση και αύξηση της ποιότητας του προκύπτουν

από τα αγαθά και τις Υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης διαφοροποίησης προϊόντων σύμφωνα με τις ανάγκες τις αγοράς. Διά τούτο και το συγκριτικό πλεονέκτημα δεν έχει να κάνει μόνο με τις Υπηρεσίες και τα προϊόντα μιας εταιρείας αλλά και με τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού για τη διατήρηση του ανταγωνιστικού ανθρώπινου κεφαλαίου από άποψη της δημιουργικότητας, έργου, πολιτιστικού προσανατολισμού και της τοπικής, περιφερειακής και διεθνούς ανταγωνιστικότητας. Η διαχείριση των πόρων του ανθρώπινου κεφαλαίου είναι η παροχή και η χρήση του σε σχέσεις σκοπιμότητας, παραγωγικότητας και οφέλους για τους ανθρώπους και την αγορά.

ΜΠΟΡΕΊ Η ΚΎΠΡΟΣ;

Η Κύπρος είναι ένα από τα λίγα παραδείγματα παγκοσμίως που αν και αποτελεί ένα μικρό κράτος κατάφερε να έχει επιχειρηματίες και εργαζομένους τοπικής και διεθνούς εμβέλειας. Ήδη αυτό έπρεπε να οδηγήσει τους Οργανισμούς να έχουν λάβει υπόψιν τους τη γεωπολιτική και πώς τα διεθνή τεκταινόμενα μπορούν να επηρεάσουν εσωτερικά έναν Οργανισμό, αλλά και πώς όλο αυτό το κράμα εμπειριών μπορεί να οδηγήσει στη λήψη πληροφοριών που θα μπορούσε η ΚΔ να αξιοποιήσει επενδυτικά αλλά και στην εξωτερική της πολιτική.

Θα πρέπει δε να δημιουργηθεί μια άρρηκτη σχέση Ιδιωτικού και Δημοσίου τομέα, όπου οι πληροφορίες, τα ταλέντα και οι γνώσεις να αξιοποιούνται από το κράτος. Θα μπορούσαμε να είχαμε λάβει υπόψιν πως οι εταιρείες επιχειρηματιών από την πρώην ΕΣΣΔ εργοδοτούν επαγγελματίες από διάφορες χώρες της πρώην ΕΣΣΔ και ο πόλεμος στην Ουκρανία θα επηρέαζε τις σχέσεις μεταξύ συναδέλφων και πώς το HR θα έπρεπε να δράσει. Θα πρέπει η ΚΔ να λάβει υπόψιν πως η είσοδος ισραηλινών εταιρειών αλλάζει την ποιότητα και τα χαρακτηριστικά των αλλοδαπών εργαζομένων στο νησί. Οι εταιρείες ισραηλινών συμφερόντων φέρνουν υπαλλήλους από το Ισραήλ που έχουν μακροχρόνια υπηρετήσει στην στρατό και οι πολιτικές που ακολουθούν εντός εταιρείας, η εκπαίδευση των υπαλλήλων και η στρατηγική τους ενέχει το στοιχείο στρατιωτικής εκπαίδευσης και αντιλαμβάνονται την επιχειρηματικότητα με περισσότερη αίσθηση της κρατικής εμβέλειας και επεκτατικά. Σε όλα τα πιο πάνω το HR πρέπει να προβλέπει και να δρα κατά βάση προληπτικά παρά κατασταλτικά ή πυροσβεστικά, μιας και μια έκρηξη σε χώρο εργασίας δεν αποκαθίσταται ποτέ εις όλον. Η ανάγκη της γεωπολιτικής μπορεί να αποτελέσει τον μηχανισμό που οι γνώσεις προσφέρουν εμπειρία και δημιουργείται μια πιο στενή σχέση με την πραγματικότητα και δη το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον της επιχειρηματικότητας.

EconomyToday 63

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

Η ΑΞΙΟΠΟΊΗΣΗ ΕΝΌΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΊΑ RECRUITER

ΈΧΕΙ ΠΟΛΛΑΠΛΆ ΟΦΈΛΗ «Οι Συμβουλευτικές Υπηρεσίες της Deloitte εξειδικεύονται και στις Υπηρεσίες Στελέχωσης, δηλαδή στον εντοπισμό, προσέλκυση και αξιολόγηση υποψήφιων οι οποίοι προορίζονται για εποπτικές, διευθυντικές και ανώτερες διευθυντικές θέσεις».

απόφαση για αξιοποίηση επαγγελματιών recruiters εξαρτάται από τις ανάγκες και τα δεδομένα τής κάθε επιχείρησης αναφέρει, στο Economy Today, ο Γιάννος Κυριακίδης, διευθυντής στο Τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της Deloitte, σημειώνοντας ωστόσο πως η αξιοποίηση τους παρέχει αδιαμφησβήτητα μια άλλη δυναμική στις προσπάθειες στελέχωσης μιας επιχείρησης. Η τηλεργασία και υβριδική εργασία απαιτούνται πλέον από τους εργαζόμενους; Οι εργοδότες πώς το αντιμετωπίζουν; Με βάση τη δική μας εμπειρία, δεν θα έλεγα πως οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης είναι κάτι που «απαιτούν» οι υποψήφιοι. Αναμφίβολα αποτελούν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις εταιρείες που το προσφέρουν και είναι ένα ωφέλημα που όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι επιζητούν και λαμβάνουν υπόψη στις επιλογές τους. Αν και αρκετοί εργοδότες αντιλαμβάνονται ότι η έλλειψη ευελιξίας στην εργασία μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη διατήρηση ή την προσέλκυση ταλέντων, υπάρχουν αρκετοί που βλέπουν με σκεπτικισμό και 64 EconomyToday

καχυποψία την τηλεργασία ή ένα υβριδικό μοντέλο εργασίας. Επιστροφή σε συνθήκες προ-πανδημίας φαντάζει απομακρυσμένη και εταιρείες που το εξετάζουν πρέπει να είναι προετοιμασμένες για να διαχειριστούν τυχόν αντιδράσεις από το προσωπικό.

Η ΟΜΆΔΑ ΜΑΣ ΕΝΕΡΓΕΊ ΩΣ ΣΥΝΔΕΤΙΚΌΣ ΚΡΊΚΟΣ ΜΕΤΑΞΎ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΊΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΑΛΈΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ

Ποιες υπηρεσίες παρέχει η εταιρεία σας στον τομέα του Recruitment; Οι Συμβουλευτικές Υπηρεσίες της Deloitte εξειδικεύονται και στις Υπηρεσίες Στελέχωσης και συγκεκριμένα στον εντοπισμό, προσέλκυση και αξιολόγηση υποψήφιων οι οποίοι προορίζονται για εποπτικές, διευθυντικές και ανώτερες διευθυντικές θέσεις. Η ομάδα μας έχει αποκτήσει μεγάλη εμπειρία σε διάφορους τομείς έχοντας ολοκληρώσει επιτυχώς εκατοντάδες έργα, τοπικά και διεθνώς. Η Ομάδα μας ενεργεί ως συνδετικός κρίκος μεταξύ της επιχείρησης και των ταλέντων στην αγορά εργασίας και ως επαγγελματίες recruiters ο ρόλος μας είναι ο εντοπισμός κατάλληλων υποψήφιων και η αντικειμενική τους αξιολόγηση προκειμένου να επιτύχουμε την κάλυψη των αναγκών στελέχωσης. Οι υπηρεσίες μας συμπεριλαμβάνουν μια αρχική συμβουλευτική για προσδιορισμό του ιδανικού προφίλ των

υποψήφιων, την ετοιμασία της περιγραφής καθηκόντων και τη δημοσίευσή τους. Για τον εντοπισμό των κατάλληλων υποψήφιων, δεν περιοριζόμαστε στους υποψήφιους που δηλώνουν ενδιαφέρον. Αξιοποιούμε τη βάση δεδομένων μας με εκατοντάδες βιογραφικά, επικοινωνούμε με επαγγελματίες του δικτύου μας και χρησιμοποιούμε επαγγελματικές πλατφόρμες δικτύωσης. Συνεχίζουμε με τη διαδικασία αξιολόγησης των υποψήφιων αξιοποιώντας εργαλεία όπως τεστ προσωπικότητας, συμπεριφορικές και τεχνικές συνεντεύξεις, κέντρα αξιολόγησης και άλλα. Τέλος, οι πελάτες μας λαμβάνουν τις τελικές τους αποφάσεις βάση της έκθεσης αποτελεσμάτων μας. Οι πελάτες μας μπορούν να επιλέξουν το είδος της υποστήριξης που χρειάζονται, καθώς και τον βαθμό εμπλοκής τους. Γιατί μια επιχείρηση είναι καλύτερα να απευθύνεται σε επαγγελματίες recruiters; Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν άριστοι recruiters εντός πολλών επιχειρήσεων, οι οποίοι κάνουν εξαιρετική δουλειά και εναπόκειται στην κάθε επιχείρηση να αποφασίσει εάν είναι προτιμότερο να συνεργαστεί με επαγγελματίες recruiters ή όχι. Η απόφαση για αξιοποίηση επαγγελματιών recruiters εξαρτάται από τις ανάγκες και τα δεδομένα τής κάθε επιχείρησης, όπως η διαθεσιμότητα χρόνου, η δυνατότητα τεχνικής αξιολόγησης και ο απαιτούμενος βαθμός εχεμύθειας. Η αξιοποίηση ενός επαγγελματία recruiter προσφέρει πληθώρα οφελών. Ένας επαγγελματίας recruiter έχει πρόσβαση σε ένα εκτεταμένο δίκτυο ταλέντων και μέσα από τη συστηματική του ενασχόληση έχει εξειδικευμένη εμπειρία στη διαδικασία προσλήψεων. Τέλος, εξυπηρετεί περιπτώσεις όπου ένας εργοδότης επιθυμεί να διατηρήσει εμπιστευτική τη διαδικασία πρόσληψης, διατηρώντας την ανωνυμία της μέχρι τις τελικές επαφές με τους υποψήφιους. Η Deloitte διατηρεί μια μεγάλη βάση βιογραφικών, εναρμονισμένη πάντα με τους κανονισμούς προστασίας δεδομένων, παρέχοντας άμεση πρόσβαση σε πιθανούς υποψήφιους. Επίσης στην Deloitte υπάρχει πρόσβαση σε ένα μεγάλο δίκτυο με έμπειρους και τεχνικά καταρτισμένους συναδέλφους, στην Κύπρο και στο εξωτερικό, οι οποίοι μπορούν να συμμετέχουν στη διαδικασία αξιολόγησης των τεχνικών γνώσεων και δεξιοτήτων των υποψήφιων, εάν δεν υπάρχει η ανάλογη εξειδίκευση εντός της επιχείρησης. Πώς οι επιχειρήσεις και πώς οι εργαζόμενοι μπορούν να εξασφαλίσουν ότι έλαβαν τις ορθές αποφάσεις; Όπως ισχύει σε αρκετές αποφάσεις που λαμβάνει μια επιχείρηση, μια πρόσληψη εμπεριέχει ένα βαθμό ρίσκου. Για τη μείωση του ρίσκου, απαιτείται σωστός σχεδιασμός και διαχείριση της διαδικασίας, καθώς και σαφήνεια σχετικά με το τελικό αποτέλεσμα που επιδιώκουμε. Ως επαγγελματίες recruiters πρέπει να ξεκαθαρίσουμε με τον πελάτη μας από την αρχή ποιο είναι το προφίλ του ατόμου που αναζητούμε, ποιες είναι οι δεξιότητες, ικανότητες και εμπειρίες που θα του επιτρέψουν να ανταποκριθεί στα καθήκοντα της θέσης και με ποιο τρόπο θα αξιολογήσουμε αντικειμενικά κατά

πόσο τα πληροί. Από την άλλη πλευρά, οι υποψήφιοι προτρέπονται να επικεντρωθούν στις μακροπρόθεσμες επιδιώξεις τους και στο τι επιζητούν από την επαγγελματική τους ζωή. Ανεξάρτητα από τα βραχυπρόθεσμα οφέλη, όπως ένας καλύτερος μισθός, η επιλογή τους καλό θα ήταν να βασίζεται σε πτυχές όπως είναι οι ευκαιρίες ανέλιξης, εκπαίδευσης και εξειδίκευσης, αλλά και η ένταξή τους σε ένα ισορροπημένο εργασιακό περιβάλλον. Επιπρόσθετα, οποιαδήποτε απόφαση που αφορά το επαγγελματικό τους μέλλον είναι σημαντικό να λαμβάνεται έπειτα από «καθαρή» και ήρεμη σκέψη μακριά από συναισθηματικές φορτίσεις. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει διαφάνεια και από τις δύο πλευρές. Ο εργοδότης να παρουσιάσει αντικειμενικά τις απαιτήσεις της θέσης, την κουλτούρα της επιχείρησης και πώς μπορεί να υποστηρίξει τον υποψήφιο να επιτύχει τους στόχους του και ο υποψήφιος τι μπορεί να προσφέρει και τι αναμένει από τον μελλοντικό εργοδότη του.

ΠΡΟΦΊΛ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ Η Deloitte Limited είναι μεταξύ των μεγαλύτερων οίκων παροχής υπηρεσιών της Κύπρου, παρέχοντας ελεγκτικές, φορολογικές, συμβουλευτικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες με πάνω από 750 άτομα προσωπικό, στη Λευκωσία και Λεμεσό. Η Deloitte Limited είναι η συνδεδεμένη οντότητα της Deloitte NSE LLP για την Κύπρο. Με ένα παγκόσμιο συνδεδεμένο δίκτυο εταιρειών-μελών, με πάνω από 475.000 άτομα σε πάνω από 150 χώρες και περιοχές, η Deloitte Limited φέρνει δυνατότητες παγκόσμιας κλάσης και υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, προσαρμοσμένες στις τοπικές ανάγκες και βασισμένες στα γερά θεμέλια των πάνω από 65 χρόνων επιτυχημένης λειτουργίας στο νησί.

Ποιο είναι το κλειδί για μια επιχείρηση, για να αποφασίσει σε ποιον υποψήφιο θα κάνει πρόταση πρόσληψης; Πριν την τελική απόφαση για πρόσληψη υπάρχουν αρκετοί παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη για τη διασφάλιση μιας παραγωγικής και υγιούς μακροχρόνιας εργασιακής σχέσης. Πέραν από τις δεξιότητες, γνώσεις και εργασιακή εμπειρία, πρέπει να αξιολογηθεί κατά πόσο ταιριάζει με την εταιρική κουλτούρα, τις αξίες και τον τρόπο λειτουργίας και συνύπαρξης της ομάδας. Επιπλέον συνιστάται να ασκηθεί αυτοκριτική από την επιχείρηση και να εξεταστεί εάν είναι όντως ο κατάλληλος εργοδότης για τον συγκεκριμένο υποψήφιο, λαμβάνοντας υπόψη τις φιλοδοξίες του και τη σχέση που ο ίδιος θέλει να έχει με την εργασία. Μια άλλη παράμετρος, που καλό είναι να λαμβάνεται υπόψη, είναι οι μακροπρόθεσμες δυνατότητες του υποψήφιου, δηλαδή κατά πόσο έχει τις δυνατότητες να αναπτυχθεί και να αναλάβει αυξημένα ή και διαφοροποιημένα καθήκοντα βάσει των μελλοντικών αναγκών της επιχείρησης. Ποιες άλλες υπηρεσίες προσφέρετε στους πελάτες σας; Το Τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών μας, πέρα από υπηρεσίες ανθρώπινου δυναμικού, παρέχει ένα ολοκληρωμένο φάσμα με ποικίλες και πολύ-επίπεδες υπηρεσίες που ανταποκρίνονται σε όλα τα μεγέθη επιχειρήσεων και τομείς δραστηριότητας. Αναλυτική ενημέρωση σχετικά με τις υπηρεσίες μας υπάρχει διαθέσιμη στην ιστοσελίδα μας, ενώ η ομάδα μας είναι πάντα διαθέσιμη για να προσφέρει επιπρόσθετη πληροφόρηση. Λεωφόρος Σπύρου Κυπριανού 24, 1075 Λευκωσία Τηλ.: 22 360 300 E-mail: ykyriakides@deloitte.com Ιστοσελίδα: www.deloitte.com/cy

EconomyToday 65

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΣΚΟΠΌΣ ΜΑΣ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΉΣΟΥΜΕ ΈΝΑΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΆ ΚΑΛΎΤΕΡΟ ΚΌΣΜΟ Η ΕΥ Κύπρου αναλύει τα βήματα για την επιλογή του «εκλεκτού» για μια επιχείρηση καθώς και τις τέσσερις τάσεις στην αγορά εργασίας του σήμερα. ΟΙ ΥΠΟΨΉΦΙΟΙ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΕΡΕΥΝΗΣΟΥΝ ΤΟΝ ΔΥΝΗΤΙΚΌ ΕΡΓΟΔΌΤΗ ΤΟΥΣ

ΤΑ ΤΡΊΑ ΒΉΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΣΤΉ ΠΡΌΣΛΗΨΗ

Μια επιχείρηση μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες σωστής πρόσληψης όταν ακολουθείται μια καθορισμένη και σαφής διαδικασία πρόσληψης, που συμπεριλαμβάνει ένα συνδυασμό των εργαλείων αξιολόγησης (συνέντευξη εργασίας και γραπτή αξιολόγηση) και των απόψεων διαφορετικών ατόμων που καλούνται να έρθουν σε επαφή με τον υποψήφιο. Η διαδικασία που ακολουθεί η ΕΥ αποτελείται από τρία συνήθως βήματα που περιλαμβάνουν αρχικά συνέντευξη με την ομάδα του Ανθρώπινου Δυναμικού, αξιολόγηση των τεχνικών δεξιοτήτων του υποψήφιου και συνέντευξη με την ομάδα που σχετίζεται άμεσα η θέση. Το κλειδί για μια επιτυχημένη πρόσληψη είναι η συλλογή ποικίλων δεδομένων για τον υποψήφιο, καθώς και η εμπλοκή διαφορετικών προσωπικοτήτων στη διαδικασία αξιολόγησης του υποψήφιου. 66 EconomyToday

ΚΑΤΆ ΤΗ ΔΙΆΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑΣ ΠΡΌΣΛΗΨΗΣ, ΈΝΑΣ ΥΠΟΨΉΦΙΟΣ ΈΧΕΙ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΚΑΙ Ο ΊΔΙΟΣ ΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΉΣΕΙ ΚΑΤΆ ΠΌΣΟ Η ΚΟΥΛΤΟΎΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΞΊΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΏΝ ΤΗΣ ΣΥΝΆΔΟΥΝ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΚΈΣ ΤΟΥ

Από την πλευρά τους οι υποψήφιοι μπορούν να διασφαλίσουν την ορθή επιλογή εργοδότη αφού μελετήσουν εις βάθος το προφίλ του υποψήφιου εργοδότη τους, μέσω διαθέσιμων πηγών πληροφόρησης αλλά και επαφών με άτομα που ήδη εργάζονται ή έχουν άλλες συναλλαγές με την εταιρεία. Επιπρόσθετα, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας πρόσληψης, ένας υποψήφιος έχει την ευκαιρία και ο ίδιος να αξιολογήσει κατά πόσο η κουλτούρα και οι αξίες της εταιρείας και των εργαζόμενών της συνάδουν με τις δικές του.

ΤΑ ΚΡΙΤΉΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΉ ΥΠΟΨΗΦΊΟΥ

Το βασικό κριτήριο για να αποφασίσει μια εταιρεία σε ποιον υποψήφιο θα προσφέρει μια θέση εργασίας, δεν είναι απλώς η επάρκεια των επαγγελματικών προσόντων του υποψήφιου, αλλά ένας συνδυασμός τεχνικών, επιχειρηματικών και προσωπικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων, ο βαθμός ταύτισης του ατόμου με την κουλτούρα της εταιρείας, καθώς και η δυνατότητα ανάπτυξης και διεύρυνσης των ικανοτήτων του. Ενώ το εκπαιδευτικό και επαγγελματικό υπόβαθρο αποτελούν τη βάση της επιλεξιμότητας ενός υποψήφιου για

εξειδικευμένων ρόλων που εστιάζουν στην τεχνολογία, όπως ειδικοί στην ανάλυση δεδομένων, ειδικοί Τεχνητής Νοημοσύνης και επαγγελματίες στον τομέα της Ασφάλειας στον Κυβερνοχώρο. Οι επιχειρήσεις χρειάζονται ταλέντα που μπορούν να τις βοηθήσουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε μια αναπτυσσόμενη ψηφιακή οικονομία. Μια επιπλέον τάση στην αγορά εργασίας αφορά την έμφαση στη διαφορετικότητα, την ισότητα και τη συμπερίληψη στον εργασιακό χώρο, αφού αποδεδειγμένα εταιρείες αποδίδουν καλύτερα όταν δίνουν υψηλή προτεραιότητα στη δημιουργία ενός διαφορετικού και χωρίς αποκλεισμούς εργασιακού χώρου. Η πανδημία φαίνεται να έχει επηρεάσει τις προτεραιότητες των εργαζόμενων οι οποίοι πλέον αποζητούν καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Εταιρείες που δεν εφαρμόζουν μοντέλα εργασίας με ευέλικτο ωράριο και χώρο εργασίας δεν τυγχάνουν της προτίμησης των εργαζόμενων και εργοδότες που δεν είναι πρόθυμοι να εφαρμόσουν στο άμεσο μέλλον τέτοια μοντέλα δεν προσελκύουν το αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό. Τέλος, παρατηρείται στην αγορά εργασίας στροφή προς τη Διά Βίου Μάθηση και τη συνεχή επαγγελματική εξέλιξη των εργαζόμενων. Οι εργοδότες επενδύουν ολοένα και περισσότερο στη μάθηση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων των εργαζόμενων τους για να συμβαδίζουν με τις ραγδαίες αλλαγές στην Τεχνολογία και στο Επιχειρηματικό Περιβάλλον. Αυτές οι τάσεις δεν είναι μεμονωμένες και καθεμία από αυτές επηρεάζει σημαντικά τις άλλες. Μαζί, αντιπροσωπεύουν μια βαθιά αλλαγή στον τρόπο που εργαζόμαστε και στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων.

ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΤΗΣ ERNST & YOUNG ένα ρόλο, αναγνωρίζουμε ότι είναι εξίσου σημαντικό να αξιολογήσουμε εάν ένας υποψήφιος ευθυγραμμίζεται με την κουλτούρα, τις αξίες και το όραμά μας. Στην EY αναζητούμε άτομα που επιδεικνύουν προσαρμοστικότητα, περιέργεια και καινοτόμο σκέψη, ώστε να συνάδουν με το ποικιλόμορφο και χωρίς αποκλεισμούς περιβάλλον εργασίας μας. Χαρακτηριστικά όπως η ομαδική εργασία και η συνεργασία, η συναισθηματική νοημοσύνη και οι επικοινωνιακές δεξιότητες είναι σημαντικά, καθώς υποδεικνύουν πώς θα αλληλεπιδράσει ένας υποψήφιος με τους συναδέλφους και τους πελάτες μας και πώς θα προσεγγίσει την επίλυση προβλημάτων. Η αναγνώριση της δυνατότητας ανάπτυξης και διεύρυνσης των ικανοτήτων του ατόμου σε έναν υποψήφιο είναι απαραίτητη, καθώς δεσμευόμαστε να καλλιεργήσουμε περαιτέρω τα ταλέντα των υπαλλήλων μας και να ανοίξουμε τον δρόμο για την επαγγελματική τους ανάπτυξη.

ΟΙ 4 ΤΆΣΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΘΟΡΊΖΟΥΝ ΣΉΜΕΡΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ

Μέσα από έρευνες που διεξάγει κάθε χρόνο η ΕΥ, παρατηρούμε τέσσερις κύριες τάσεις στην αγορά εργασίας. Αρχικά, η έμφαση που δίνουν οι εταιρείες στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την υιοθέτηση αναδυόμενων τεχνολογιών δημιουργεί την τάση για ζήτηση πιο

ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΌΖΟΥΝ ΜΟΝΤΈΛΑ ΕΡΓΑΣΊΑΣ ΜΕ ΕΥΈΛΙΚΤΟ ΩΡΆΡΙΟ ΚΑΙ ΧΏΡΟ ΕΡΓΑΣΊΑΣ ΔΕΝ ΤΥΓΧΆΝΟΥΝ ΤΗΣ ΠΡΟΤΊΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΩΝ

Η EY Κύπρου, με πάνω από 90 χρόνια λειτουργίας, αποτελεί ένα αξιόπιστο σύμβουλο επιχειρήσεων και ελεγκτή που απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα πελατών, περιλαμβανομένων ιδιωτών και επιχειρήσεων, μεγάλων δημόσιων εταιρειών και πολυεθνικών. Μέσω των ολοκληρωμένων Υπηρεσιών μας, Ελεγκτικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Διασφάλισης, Συμβουλευτικές Υπηρεσίες, Φορολογικές και Νομικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Συμβούλων Εταιρικής Στρατηγικής και Συναλλαγών και μέσω της βαθιάς γνώσης των κλάδων της οικονομίας, βοηθούμε τους πελάτες μας να εκμεταλλευτούν τις νέες ευκαιρίες, καθώς και να αξιολογήσουν και να διαχειριστούν τους κινδύνους, προκειμένου να επιτύχουν μία υπεύθυνη ανάπτυξη. Οι διεπιστημονικές, υψηλών επιδόσεων, ομάδες μας βοηθούν τους πελάτες να εκπληρώσουν τις κανονιστικές τους υποχρεώσεις, να ενημερώσουν αποτελεσματικά τους επενδυτές και να ανταποκριθούν στις ανάγκες των ενδιαφερόμενων μερών. Στην EY ο σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε έναν καλύτερο εργασιακά κόσμο. ΕΥ Κύπρου Jean Nouvel Tower, Λεωφόρος Στασίνου 6, 1060 Λευκωσία, Κύπρος Τηλ.: +357 22 209 999 Fax: +357 22 209 996/7/8 Ιστοσελίδα: ey.com/cy Email: hr.cy@cy.ey.com

EconomyToday 67

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

68 EconomyToday

ΜΙΑ ΛΆΘΟΣ ΠΡΌΣΛΗΨΗ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΚΟΣΤΊΣΕΙ ΧΙΛΙΆΔΕΣ ΕΥΡΏ «Όραμά μας είναι το Happiness at Workplace, το οποίο εφαρμόζουμε μέσα στις εταιρείες που συνεργαζόμαστε, ώστε να επωφελούνται τόσο οι εργαζόμενοι όσο και οι μέτοχοι», δηλώνει η διευθύντρια Στελέχωσης και Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της Human Asset, ΑΊΜΗ ΜΠΆΦΑ.

έραν των χρημάτων που μπορεί να κοστίσει σε μια εταιρεία κάποια λάθος πρόσληψη, μπορεί να επιφέρει αρνητικό αντίκτυπο στην κουλτούρα, στην απόδοση των ομάδων και ως επακόλουθο στη φήμη της εταιρείας ως εργοδότης. «Στην Human Asset είμαστε περήφανοι που μπορούμε να συνδυάσουμε όλους τους απαιτούμενους πόρους, εργαλεία και τεχνογνωσία για να βοηθήσουμε τις εταιρείες να αποφύγουν αυτές τις λάθος προσλήψεις», αναφέρει στο Economy Today η Αίμη Μπάφα, διευθύντρια Στελέχωσης και Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της Human Asset.

ΠΟΙΟΙ ΕΊΜΑΣΤΕ;

Η Human Asset είναι μια εταιρεία Συμβουλευτικών Υπηρεσιών που εξειδικεύεται στον τομέα του Ανθρώπινου Δυναμικού, με ό,τι αυτό περιλαμβάνει. Δραστηριοποιούμαστε κυρίως στην αγορά της Ευρώπης, με εστίαση κυρίως στις αγορές Κύπρου και Ελλάδας και παρέχουμε Υπηρεσίες σε ένα μεγάλο και διαφοροποιημένο πελατολόγιο. Όραμα και μότο μας είναι το Happiness at Workplace μέσα από τις διάφορες πρακτικές που εφαρμόζουμε μέσα στις εταιρείες, ώστε να επωφελούνται τόσο οι εργαζόμενοι όσο και οι μέτοχοι.

ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΊΑ ΜΑΣ ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΕΧΉ ΠΑΡΑΚΟΛΟΎΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΈΛΙΞΗΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΆΖΟΥΝ ΤΑ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ «ΝΈΑΣ ΓΕΝΙΆΣ», ΑΝΑΛΑΜΒΆΝΟΥΜΕ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΊΗΣΗ ΟΛΙΣΤΙΚΏΝ ΣΥΣΤΗΜΆΤΩΝ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΌΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΩΝ

Μέσα από την εξειδίκευση των συμβούλων μας καταφέρνουμε να προσθέτουμε αξία και να στηρίζουμε τους πελάτες μας σε θέματα που αφορούν την αναζήτηση και εξεύρεση προσωπικού, τον σχεδιασμό λύσεων στον τομέα Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης, όπως επίσης και Μοντέλων Διαχείρισης Απόδοσης, την καθιερωμένη Έρευνα Αμοιβών και Παροχών και διεξαγωγή Ερευνών Αποτύπωσης των Συναισθημάτων και Απόψεων Εργοδοτουμένων.

ΑΝΑΖΉΤΗΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΎΡΕΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΎ

Η αναζήτηση, προσέλκυση και πρόσληψη των κατάλληλων ατόμων είναι ζωτικής σημασίας για κάθε εταιρεία. Μια λάθος πρόσληψη μπορεί να στοιχίσει χιλιάδες ευρώ αλλά το πιο σημαντικό μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην κουλτούρα, στην απόδοση των ομάδων και ως επακόλουθο στη φήμη της εταιρείας ως εργοδότης. Στην Human Asset είμαστε περήφανοι που μπορούμε να συνδυάσουμε όλους τους απαιτούμενους πόρους, εργαλεία και τεχνογνωσία για να βοηθήσουμε τους πελάτες μας στην αναζήτηση αυτού του κατάλληλου ατόμου. Η συγκεκριμένη υπηρεσία αναφέρεται σε όλες τις εταιρείες ανεξαρτήτως κλάδου και σε όλες τις θέσεις εργασίας. Με την ανάθεση του έργου στην

EconomyToday 69

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

Human Asset ενεργοποιείται αμέσως ο σχεδιασμός της κατάλληλης στρατηγικής για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση και την πρόταση των καταλληλότερων επαγγελματιών, που όχι μόνο τηρούν τα κριτήρια αλλά ταιριάζουν και είναι συμβατά με την κουλτούρα, αρχές και αξίες της εταιρείας.

ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΩΝ ΛΎΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ

Αναγνωρίζοντας τη σημασία της συνεχούς Ανάπτυξης του Ανθρώπινου Δυναμικού, σχεδιάζουμε, προτείνουμε και εφαρμόζουμε εξατομικευμένες μεθόδους και λύσεις για κάθε εταιρεία, ούτως ώστε να αναγνωρίσουν, σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν τις καταλληλότερες για τον κόσμο τους μεθόδους μάθησης και ανάπτυξης. Με εκτεταμένη εμπειρία στον σχεδιασμό Εταιρικών Ακαδημιών, στον σχεδιασμό learning Paths, αλλά και τον σχεδιασμό μεικτής μορφής προγραμμάτων με την πολύ διαδεδομένη πια χρήση της τεχνολογίας και των σχεδιασμών e-learnings βοηθούμε τις εταιρείες να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν στον τομέα αυτό.

ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΟΛΙΣΤΙΚΏΝ ΜΟΝΤΈΛΩΝ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΑΠΌΔΟΣΗΣ

Στις σημερινές συνθήκες αυξημένων απαιτήσεων αποδοτικότητας, λόγω του έντονα μεταβαλλόμενου οικονομικού περιβάλλοντος και της επίδρασης της οικονομικής κρίσης που προκλήθηκε από τις επιπτώσεις του COVID-19, του διαρκώς αυξανόμενου διεθνούς ανταγωνισμού, αλλά και των νέων ευκαιριών που αναδύονται, η διαχείριση της απόδοσης, αλλά και της ανάπτυξης των εργαζόμενων, αποτελούν ουσιαστικό εφόδιο για τα διευθυντικά στελέχη και τα στελέχη διαχείρισης του Ανθρώπινου Δυναμικού κάθε εταιρείας. Τα υπάρχοντα συστήματα Διαχείρισης της Απόδοσης είναι συχνά επικεντρωμένα στην άγονη αξιολόγηση ή αποτελούν μια ατελέσφορη και ακριβή τυπική διαδικασία που δεν οδηγεί σε κάποια βελτίωση ή ουσιαστικό αποτέλεσμα. Η Διαχείριση της Απόδοσης διεθνώς περνά πλέον σε νέα φάση όπου υπάρχει ανάγκη για διαρκή ευθυγράμμιση όλων των εργαζόμενων με το όραμα, την αποστολή, αλλά και τους στρατηγικούς στόχους του Οργανισμού και επιπλέον η ανάγκη τα διευθυντικά στελέχη να διοικούν, να καθοδηγούν (Coaching), να παρακολουθούν (Monitoring) και να αναπτύσσουν τις ομάδες των υφιστάμενων τους μέσω της διαρκούς και θετικής ανατροφοδότησης και επικοινωνίας. Ένα καλά σχεδιασμένο Σύστημα Διαχείρισης Απόδοσης, μόλις αναπτυχθεί και εφαρμοστεί με επιτυχία, μπορεί 70 EconomyToday

ΤΟΝ ΟΚΤΏΒΡΙΟ ΤΟΥ 2023 ΑΝΑΚΟΙΝΏΣΑΜΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ ΈΡΕΥΝΑΣ ΜΕ 69 ΣΥΜΜΕΤΈΧΟΥΣΕΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ, ΓΙΑ 120 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΈΣ ΘΈΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΉ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΏΝ ΑΠΟΛΑΒΏΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΎΝ ΠΈΡΑΝ ΤΩΝ 7.500 ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΩΝ

να είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχος στη δημιουργία εταιρικής υψηλής απόδοσης. Με την εμπειρία μας αλλά και τη συνεχή παρακολούθηση της εξέλιξης που παρουσιάζουν της νέας γενιάς συστήματα, αναλαμβάνουμε τον σχεδιασμό και την υλοποίηση τέτοιων ολιστικών συστημάτων Διαχείρισης της Απόδοσης, ώστε να βοηθήσουμε τόσο τις εταιρείες όσο και το προσωπικό τους να εξελιχθούν μέσα από αυτό.

ΔΙΕΞΑΓΩΓΉ ΈΡΕΥΝΑΣ ΑΜΟΙΒΏΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΏΝ

Η Έρευνα Αμοιβών και Παροχών της Human Asset διεξήχθη για πρώτη φορά στην κυπριακή αγορά το 2019, όταν 54 εταιρείες μοιράστηκαν το όραμά μας, μας εμπιστεύτηκαν και συνεργάστηκαν μαζί μας παρέχοντάς μας στοιχεία για περισσότερους από 5.000 επαγγελματίες που κατέχουν διάφορες θέσεις στην κυπριακή αγορά. Μετά την ολοκλήρωση της έρευνας, δόθηκε σε όλες τις συμμετέχουσες εταιρείες πρόσβαση στη διαδραστική πλατφόρμα Human Asset Salary Survey, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να μελετήσουν και να επεξεργαστούν τα ευρήματα των δεδομένων μισθών και παροχών για περισσότερες

Η μεθοδολογία μας είναι απλή και επικυρωμένη. Η έρευνα πραγματοποιείται με βάση πρωτογενή έρευνα. Οι εταιρείες καλούνται να μας παράσχουν δεδομένα αποδοχών και παροχών για συγκεκριμένες θέσεις. Όλα τα δεδομένα συλλέγονται σε κωδικοποιημένη μορφή χωρίς να αποκαλύπτονται ονόματα και προσωπικά δεδομένα. Η αντιστοίχιση θέσεων βασίζεται σε έναν Οδηγό Θέσεων Εργασίας, ο οποίος έχει αναπτυχθεί ειδικά γι’ αυτήν την έρευνα και παρέχεται σε όλες τις συμμετέχουσες εταιρείες ανάλογα με τον κλάδο τους. Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να προσκαλέσουμε όλες τις εταιρείες να συμμετέχουν στην επόμενη έρευνά μας, γιατί όπως όλοι γνωρίζουν τα δεδομένα (Data) οδηγούν και καθορίζουν το μέλλον. από 100 θέσεις. Έκτοτε, το όραμά μας είναι να διεξάγουμε αυτή την έρευνα κάθε δύο χρόνια με ολοένα και περισσότερες εταιρείες που συμμετέχουν, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε διάφορους κλάδους (όπως Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες, Λιανικό Εμπόριο, Διανομή, HO.RE. CA και Συμβουλευτικές Υπηρεσίες), δίνοντάς τους τη δυνατότητα να συγκρίνουν τις αποδοχές τους και οφέλη έναντι άλλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή αγορά στον ίδιο κλάδο με τους ίδιους ρόλους εργασίας για σύγκριση. Τον Οκτώβριο του 2023 ανακοινώσαμε τα αποτελέσματα της τρίτης διαδοχικής έρευνας με τη συμμετοχή 69 εταιρειών, για 120 διαφορετικές θέσεις εργασίας και την καταγραφή μισθολογικών απολαβών που αφορά πέραν των 7.500 εργαζόμενων. Χάρη σε αυτή την έρευνα, οι εταιρείες είναι σε θέση να επαναξιολογήσουν και να επανασχεδιάσουν τη στρατηγική αποδοχών και παροχών τους και να δημιουργήσουν ή να ενισχύσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα στη διατήρηση των ανθρώπων τους και στην προσέλκυση των κατάλληλων επαγγελματιών στην κυπριακή αγορά.

ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΚΑΙ ΔΙΕΞΑΓΩΓΉ ΕΡΕΥΝΏΝ ΑΠΟΤΎΠΩΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΆΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΌΨΕΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΎ

Το άκουσμα της φωνής του προσωπικού μπορεί μερικές φορές να είναι η λύση σε διάφορα προβλήματα και προκλήσεις που αντιμετωπίζει η εταιρεία. Οι έρευνες αποτύπωσης των συναισθημάτων και απόψεων του προσωπικού στοχεύουν να καταγράψουν τη γνώμη, τις ανησυχίες, τα συναισθήματα αλλά τις εισηγήσεις του κόσμου σε συγκεκριμένους τομείς, διαμορφώνοντας μια γενική εντύπωση της εμπειρίας που έχει το κάθε μέλος της εταιρείας (Employee Experience). Η προσέγγιση που ακολουθούμε κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των συγκεκριμένων ερευνών, στοχεύει και διασφαλίζει τη δημιουργία ενός καναλιού επικοινωνίας με όλον ανεξαρτήτως τον κόσμο της κάθε εταιρείας, μέσω εχεμύθειας και απόλυτης εμπιστευτικότητας. Τηλ.: 22517701 www.jobmatch.com.cy

EconomyToday 71

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

72 EconomyToday

Η ΔΥΝΑΜΙΚΉ ΕΡΓΟΔΟΤΏΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΩΝ

ΕΊΝΑΙ ΈΝΑ ΠΟΛΎΠΛΟΚΟ ΠΕΔΊΟ Οι διαφορές εργοδοτών και εργαζόμενων δεν πρέπει να θεωρούνται αντικρουόμενες, αλλά περισσότερο ως στοιχεία που μπορούν να αλληλοσυμπληρωθούν, προσφέροντας ένα ευνοϊκό εργασιακό περιβάλλον, δηλώνει η ΜΑΡΙΆΝΝΑ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΊΟΥ, ιδρύτρια και διευθύντρια του Ομίλου Perha.

διάλογος ανάμεσα σε εργαζόμενους και εργοδότες αλλά και η συμφωνία σε κοινές αξίες βοηθούν στην επίτευξη αρμονίας αναφέρει, στο Economy Today, η ιδρύτρια και διευθύντρια του PERHA Group, Μαριάννα Χατζηαντωνίου. Σημειώνει, ανάμεσα σε άλλα, ότι η «επανάσταση» που επέφερε ο κορωνοϊός στην παραδοσιακή εργασία, θα αποτελεί πλέον τη νέα πραγματικότητα, αφού η τηλεργασία και η υβριδική εργασία αναδεικνύονται ως σημαντικά κριτήρια για να επιλέξει ένας υποψήφιος μια θέση εργασίας. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες διαφορές ανάμεσα στα θέλω των εργοδοτών και των εργαζόμενων; Η δυναμική μεταξύ εργοδοτών και εργαζόμενων αποτελεί ένα πολύπλοκο πεδίο, καθώς οι δύο αυτές πλευρές συγκρούονται στον στόχο της επίτευξης διαφορετικών στόχων. Ενώ οι εργοδότες επικεντρώνονται στην αποτελεσματικότητα, τα κέρδη και τον

ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΙ ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΔΥΣΑΡΕΣΤΗΜΈΝΟΙ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΌ ΤΟΥΣ ΜΟΝΤΈΛΟ ΕΊΝΑΙ 2,5 ΦΟΡΈΣ ΠΙΟ ΠΙΘΑΝΌ ΝΑ ΕΞΕΤΆΣΟΥΝ ΤΟ ΕΝΔΕΧΌΜΕΝΟ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΊΨΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΊΡΗΣΗ ΠΟΥ ΔΟΥΛΕΎΟΥΝ ΣΕ ΣΧΈΣΗ ΜΕ ΑΥΤΟΎΣ ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΈΝΟΙ

ανταγωνισμό, οι εργαζόμενοι αναζητούν ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής, καθώς και ευκαιρίες για ανάπτυξη. Αυτές οι διαφορές δεν πρέπει να θεωρούνται αντικρουόμενες, αλλά περισσότερο ως στοιχεία που μπορούν να αλληλοσυμπληρωθούν, προσφέροντας ένα ευνοϊκό εργασιακό περιβάλλον. Ο διάλογος και η συμφωνία σε κοινές αξίες βοηθούν στην επίτευξη αρμονίας στον εργασιακό χώρο. Οι όροι τηλεργασία και υβριδική εργασία απαιτούνται πλέον από τους εργαζόμενους; Οι εργοδότες πώς το αντιμετωπίζουν; «Οδεύουμε πίσω στο 2019 και στους όρους προπανδημίας» ή πλέον αποτελούν τη νέα πραγματικότητα; Αναμφισβήτητα η πανδημία έφερε μια νέα πραγματικότητα και επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τους χώρους εργασίας. Η πιο μεγάλη και εμφανής αλλαγή ήταν η τηλεργασία και το υβριδικό μοντέλο δουλειάς. Θεωρώ ότι η «επανάσταση» που επέφερε ο κορωνοϊός στην παραδοσιακή εργασία, θα αποτελεί πλέον τη

EconomyToday 73

Σ ΥΝ CO V ΕE Ν R ΤSΕTΥOΞRΗY

ΤΟ ΌΝΟΜΑ PERHA ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΎΕΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΏΠΟΥΣ (PEOPLE), ΤΗ ΔΈΣΜΕΥΣΗ (ENGAGEMENT), ΤΙΣ ΣΧΈΣΕΙΣ (RELATIONSHIPS), ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΊΑ (HAPPINESS) ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΙΤΕΎΓΜΑΤΑ (ACHIEVEMENTS)

νέα πραγματικότητα. Για παράδειγμα, στις αρχές της πανδημίας η τηλεργασία ήταν αναγκαίο κακό και μέτρο προστασίας, ενώ τώρα προωθείται σαν προνόμιο που προσφέρει η εταιρεία στους υπαλλήλους της. Η τηλεργασία και η υβριδική εργασία αναδεικνύονται ως σημαντικά κριτήρια για να επιλέξει ένας υποψήφιος μια θέση εργασίας, ενώ έρευνες έχουν δείξει πως οι εργαζόμενοι που είναι δυσαρεστημένοι με το εργασιακό τους μοντέλο είναι 2,5 φορές πιο πιθανό να εξετάσουν το ενδεχόμενο να εγκαταλείψουν την επιχείρηση που δουλεύουν τον επόμενο χρόνο σε σύγκριση με εκείνους που ήταν ικανοποιημένοι. Πώς οι επιχειρήσεις μπορούν να εξασφαλίσουν τις ορθές προσλήψεις και πώς οι εργαζόμενοι λαμβάνουν τις σωστές αποφάσεις για τη νέα τους επαγγελματική σταδιοδρομία; Όσον αφορά τις ορθές προσλήψεις, αυτό προκύπτει από τον συνδυασμό εμπειρίας του εργοδότη και τις στρατηγικές που ακολουθεί σε όλα τα στάδια της πρόσληψης. Κάποιες από αυτές τις στρατηγικές αφορούν τον προσεκτικό σχεδιασμό στη διαμόρφωση κριτηρίων, ανάλυση βιογραφικών και χρήση αντικειμενικών διαδικασιών αξιολόγησης, όπως τεστ προσωπικότητας, συμπεριφοράς και δεξιοτήτων. Όσον αφορά τη λήψη σωστών αποφάσεων από πλευράς εργαζόμενων για τη νέα τους επαγγελματική σταδιοδρομία, η συμβουλή μου είναι ο καθορισμός των στόχων τους, η δικτύωση και η συνεχής εκμάθηση. Η διαρκής εκπαίδευση και η προσαρμογή στις αλλαγές ενισχύουν την ικανότητά τους να λαμβάνουν ορθότερες επαγγελματικές αποφάσεις. Ποιο είναι το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντήσει ένας εργαζόμενος, ο οποίος σκέφτεται να λάβει μία απόφαση για την επαγγελματική του σταδιοδρομία; Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν τις αποφάσεις ενός εργαζόμενου σχετικά με την επαγγελματική του σταδιοδρομία. Το πιο σημαντικό ερώτημα όμως που καλείται να απαντήσει είναι 74 EconomyToday

το εξής : «Ποιοι είναι οι μακροχρόνιοι στόχοι μου σχετικά με την καριέρα μου και πώς η συγκεκριμένη απόφαση βοηθά στην επίτευξή τους;». Απαντώντας αυτή την ερώτηση, ο εργαζόμενος καθορίζει τον μακροχρόνιο σκοπό του, τις δεξιότητες που θα ήθελε να αναπτύξει και το κατά πόσο η συγκεκριμένη θέση καλύπτει αυτές του τις ανάγκες. Εξίσου σημαντικό όμως είναι το ερώτημα: «Πώς οι προσωπικοί μου στόχοι συνταιριάζουν με τους στρατηγικούς στόχους της επιχείρησης;». Αυτή η προσέγγιση επικεντρώνεται στη σύγκλιση των προσωπικών στόχων με τους στρατηγικούς στόχους της επιχείρησης, ενθαρρύνοντας τη δημιουργία μιας αλληλένδετης επαγγελματικής πορείας που συνδυάζει την ατομική ανάπτυξη με την επιτυχία της επιχείρησης. Ποιο είναι το κλειδί για μια επιχείρηση, για να αποφασίσει σε ποιον υποψήφιο θα κάνει πρόταση πρόσληψης; Κατά την επιλογή υποψήφιων, η επιχείρηση δίνει έμφαση στη συνολική αξιολόγηση, συνδυάζοντας τεχνικές δεξιότητες και soft skills. Η συνοχή με

την εταιρική κουλτούρα είναι κρίσιμη, καθώς και η ικανότητα προσαρμογής στο επαγγελματικό περιβάλλον. Επιπλέον, το να ταιριάζει στην ομάδα το κατάλληλο άτομο αποτελεί κλειδί για τον εργοδότη για να αποφασίσει σε ποιον υποψήφιο θα κάνει πρόταση πρόσληψης. Ποια συμβουλή θα δίνατε σε έναν απόφοιτο πανεπιστημίου ή ένα νέο εργαζόμενο ή έναν εργαζόμενο με πείρα σε ό,τι αφορά την αναζήτηση μιας θέσης εργασίας ή τη διαδικασία συνέντευξης με έναν/ μια HR manager; Στον απόφοιτο ή νέο εργαζόμενο, προτείνω να έρθει σε επαφή με εταιρείες που τον ενδιαφέρουν και κατά τη συνέντευξη, να επικεντρωθεί στη σύνδεση των δεξιοτήτων του με τα καθήκοντα τής διαθέσιμης θέσης αλλά και την κουλτούρα τής επιχείρησης. Κατά τη συνέντευξη προτείνεται να προετοιμάσει ερωτήσεις που θα αφορούν τον ρόλο αλλά και οτιδήποτε ερωτήσεις έχει για την κουλτούρα της εταιρείας. Η προετοιμασία και η αυθεντικότητα ενδυναμώνουν τις πιθανότητες επιτυχίας στην αναζήτηση εργασίας.

ΠΡΟΦΊΛ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ Ο Όμιλος PERHA ιδρύθηκε με σκοπό να είναι επιχειρηματικός εταίρος σε εταιρείες με υψηλές φιλοδοξίες για δέσμευση και αποτελέσματα των εργαζόμενων. Είναι μια boutique εταιρεία συμβούλων Ανθρώπινου Δυναμικού, η οποία προσφέρει μια πληθώρα Υπηρεσιών που περιλαμβάνουν τη στρατηγική Ανθρώπινου Δυναμικού και την ανάλυση Ανθρώπινου Δυναμικού, τη Μάθηση και την Ανάπτυξη, την Οργανωτική Ανάπτυξη, το HR Coaching και Μentoring και το HR Branding. Πρόσφατα, η PERHA επέκτεινε τις δραστηριότητές της στο Ντουμπάι, ιδρύοντας την PERHA Middle East, με άδεια παροχής Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το όνομα PERHA αντιπροσωπεύει τους Ανθρώπους (People), τη Δέσμευση (Engagement), τις Σχέσεις (Relationships), την Ευτυχία (Happiness) και τα Επιτεύγματα (Achievements).

EconomyToday 75

ΘΕΜΑ

ΤΟ ΠΕΡΙΒΌΗΤΟ «BITCOIN ETF» ΕΊΝΑΙ ΈΝΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ ΠΡΟΪΌΝ ΠΟΥ ΕΠΙΤΡΈΠΕΙ ΣΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΈΣ ΝΑ ΚΕΡΔΊΣΟΥΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΈΚΘΕΣΗ ΣΤΙΣ ΚΙΝΉΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΙΜΉΣ ΤΟΥ BITCOIN ΧΩΡΊΣ ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΊΔΙΟΙ ΚΆΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΚΡΥΠΤΟΝΟΜΊΣΜΑΤΟΣ

76 EconomyToday

Η ΈΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ BITCOIN ETF

ΑΛΛΆΖΕΙ ΤΟ ΣΚΗΝΙΚΌ ΣΤΑ ΚΡΥΠΤΟΝΟΜΊΣΜΑΤΑ Πώς η έγκριση της άδειας του πρώτου Bitcoin ETF από την αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC) στις 10 Ιανουαρίου 2024 διαμορφώνει νέα δεδομένα στο οικοσύστημα των κρυπτονομισμάτων και των παγκόσμιων χρηματαγορών

ΤΟΥ ΒΡΑΣΙΔΑ ΝΕΟΦΥΤΟΥ Υπεύθυνου Επενδυτικής Έρευνας στην Exclusive Capital

να «αποκεντρωμένο» ηλεκτρονικό νόμισμα όπως το Bitcoin, που κατηγορήθηκε από την αρχή της κυκλοφορίας του σαν ένα νόμισμα της μαύρης αγοράς, των τρομοκρατών, των παράνομων και των «σπασικλάκηδων» προγραμματιστών (IT), κατάφερε να εξελιχθεί σε κορυφαίο «mainstream» χρηματιστηριακό προϊόν ETF της Wall Street, η οποία διαχειρίζεται επενδυτικά κεφάλαια αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Το Bitcoin κατάφερε επίσης να προσελκύσει μερικούς από τους μεγαλύτερους επενδυτικούς οίκους του κόσμου, όπως την Blackrock, ARK και Fidelity, οι οποίοι ανέλαβαν την έκδοση των πρώτων Bitcoin ETF, εκθειάζοντας τις προοπτικές χρησιμοποίησης της τεχνολογίας blockchain στις οποίες βασίζονται τα κρυπτονομίσματα. Ούτε οι πιο φανατικοί, πιστοί, «holders» και ρομαντικοί «κρυπτονομιστές» δεν θα περίμεναν μια τόσο μεγάλη και «ξαφνική» αγάπη για τα κρυπτονομίσματα από τους μεγάλους επενδυτικούς οίκους, σε σημείο που ο CEO της BlackRock Larry Fink να χαρακτηρίσει το Bitcoin ως το «ψηφιακό χρυσό» και το οποίο θα μπορούσε να χρησιμεύσει

EconomyToday 77

ΘΕΜΑ

ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΈΣ ΠΟΥ ΑΓΟΡΆΖΟΥΝ BITCOIN ETFS ΑΓΟΡΆΖΟΥΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΆ ΜΕΡΊΔΙΑ Ή ΜΟΝΆΔΕΣ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΊΟΥ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΊ ΤΟ BITCOIN

σαν περιουσιακό στοιχείο για τη διατήρηση-προστασία του πλούτου από οικονομικούς και γεωπολιτικούς κινδύνους, κάτι σαν τον κανονικό χρυσό. Η έγκριση των Bitcoin ETFs από την SEC: Η 10η Ιανουαρίου του 2024 έχει πλέον γραφτεί με χρυσά γράμματα στη σύντομη ζωή των κρυπτονομισμάτων, καθώς σε μια απόφαση «σταθμό» για το Bitcoin, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) έδωσε το «πράσινο φως» σε 11 διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (ETFs), που επενδύουν απευθείας (spot) στο Bitcoin. Τα 11 Bitcoin ETFs που εγκρίθηκαν είναι τα εξής: Grayscale Bitcoin Trust GBTC, Bitwise Bitcoin ETF, Hashdex Bitcoin ETF, Blackrock’s iShares Bitcoin Trust, Valkyrie Bitcoin Fund, ARK 21Shares Bitcoin ETF, Invesco Galaxy Bitcoin ETF, VanEck Bitcoin Trust, WisdomTree Bitcoin Fund, Fidelity Wise Origin Bitcoin Fund και Franklin Bitcoin ETF. Το διασημότερο όλων είναι το ETF της BlackRock (Ishares Bitcoin Trust (IBIT)), το οποίο μάζεψε και τα περισσότερα κεφάλαια και όγκο συναλλαγών, ακολουθούμενο από αυτό της Fidelity και της ARK, ενώ αναμενόμενες μεγάλες εκροές σημειώθηκαν από Grayscale λόγω μεγάλων χρεώσεων.

ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΤΟ BITCOIN ETF;

Το περιβόητο «Bitcoin ETF» είναι ένα χρηματοοικονομικό προϊόν που επιτρέπει στους επενδυτές να κερδίσουν από την έκθεση στις κινήσεις της τιμής του Bitcoin χωρίς να είναι οι ίδιοι κάτοχοι του κρυπτονομίσματος σε ανταλλακτήρια και τα οποία παρακολουθούν την απόδοση του Bitcoin ως εποπτικό περιουσιακό στοιχείο. Οι επενδυτές που αγοράζουν Bitcoin ETFs αγοράζουν ουσιαστικά μερίδια ή μονάδες του κεφαλαίου που χρησιμοποιεί το Bitcoin. Η αξία του ETF προορίζεται να αντικατοπτρίζει την απόδοση του Bitcoin, καθώς oι εκδότες των ETFs θα πρέπει να αγοράσουν και να έχουν στην κατοχή τους, σε αναλογία 1 προς 1 σε αξία δολαρίου, με τα μερίδια που έχουν διαθέσει. 78 EconomyToday

ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΊΝΕΙ ΤΟ BITCOIN ETF

Το Bitcoin ETF θα δώσει μια άμεση λύση στους επενδυτές και στους διαχειριστές χαρτοφυλακίων (θεσμικούς επενδυτές) που θέλουν να έχουν έκθεση στα κρυπτονομίσματα, χωρίς να μπλέκουν με ανταλλακτήρια, με ψηφιακά πορτοφόλια με περίπλοκες διαδικασίες, με διαφθορά και με το ρίσκο της κλοπής. Ουσιαστικά, το Bitcoin ETF απευθύνεται κυρίως σε μεγαλύτερους θεσμικούς επενδυτές (institutional investors) και τα επενδυτικά ιδρύματα της Wall Street, που θα έχουν την ευκαιρία να τοποθετήσουν ένα μικρό ή μεγάλο ποσοστό από τα κεφάλαια τους στα κρυπτονομίσματα μέσω ενός επενδυτικού προϊόντος και όχι άμεσα μέσω ανταλλακτηρίου και το οποίο θα μπορεί να φορολογηθεί (φόρος υπεραξίας 15%).

Η ΑΝΤΊΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΚΡΥΠΤΟΝΟΜΙΣΜΆΤΩΝ ΜΈΣΑ ΣΤΟ 2023

Η τιμή του Bitcoin είχε σημειώσει σημαντική άνοδο πέραν του 160% μέσα στο 2023, τροφοδοτούμενο από την προσδοκία ότι τα προτεινόμενα για έγκριση 11 Bitcoin ETF θα μετατρέψουν το

«HALVING» ΣΤΟ BITCOIN

Επιπρόσθετη ώθηση στην άνοδο του Bitcoin έδωσε και το αναμενόμενο «halving» που έχει προγραμματιστεί για τις αρχές Απριλίου 2024 και το οποίο συμβαίνει μία φορά κάθε τέσσερα περίπου χρόνια. Το «halving» είναι από τα πιο σημαντικά γεγονότα στη βιομηχανία κρυπτονομισμάτων και στοχεύει στη μείωση (στο μισό...εξού και η ονομασία «halving») της ταχύτητας παραγωγής νέων Bitcoin, μειώνοντας τη διαθέσιμη προσφορά Bitcoin σε μια εποχή μεγάλης ζήτησης λόγω της έγκρισης των Bitcoin ETF. Αξίζει να αναφέρουμε, ότι πέραν από το 90% της συνολικής προσφοράς του Bitcoin έχει ήδη εξορυχθεί, από το σύνολο των 21 εκατομμυρίων νομισμάτων που έχουν προγραμματιστεί να εξορυχθούν.

ΚΑΤΟΧΎΡΩΣΗ ΚΕΡΔΏΝ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΈΓΚΡΙΣΗ: «BUY THE RUMOUR AND SELL THE FACT» κρυπτονόμισμα σε επενδυτικό προϊόν διαθέσιμο για τον οποιοδήποτε επενδυτή έχει χρηματιστηριακή μερίδα (μια mainstream επένδυση). Το Bitcoin ξεκίνησε το 2023 διαπραγματευόμενο κοντά στις $16.000 πριν ανακάμψει στις $46.000 στο τέλος του Δεκεμβρίου, αντισταθμίζοντας κατά 2/3 μερικές από τις τεράστιες απώλειες που προκλήθηκαν από το απότομο κραχ του 2022 στη βιομηχανία κρυπτονομισμάτων. Το ράλι στο Bitcoin μέσα στο 2023 συμπαρέσυρε και τα υπόλοιπα μικρότερα ψηφιακά νομίσματα, με το δεύτερο σε κεφαλαιοποίηση νόμισμα Ether να σκαρφαλώνει από τα χαμηλά των $1.200 στα υψηλά των $2.500 στην ίδια περίοδο. Όμως, το ψηφιακό νόμισμα που πρωταγωνίστησε στο προηγούμενο έτος ήταν το Solana, το οποίο κατέγραψε μια εντυπωσιακή χρηματιστηριακή άνοδο των 700%, κατατάσσοντάς το στην 5η θέση σε κεφαλαιακή αξία. To Solana, το οποίο θεωρείται και «Ethereum killer» καθώς έχει χτιστεί για να εκθρονίσει το Ethereum blockchain, ξεκίνησε το 2023 κοντά στα $8, ενώ από τον Οκτώβριο μέχρι τον Δεκέμβριο κατέγραψε μια εκρηκτική άνοδο από τα $20 στα $125 λόγω μεγάλων εισροών κεφαλαίων στο οικοσύστημά του.

ΕΠΙΠΡΌΣΘΕΤΗ ΏΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΆΝΟΔΟ ΤΟΥ BITCOIN ΈΔΩΣΕ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΑΜΕΝΌΜΕΝΟ «HALVING» ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΕΊ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΡΧΈΣ ΑΠΡΙΛΊΟΥ 2024

Η ανακοίνωση της πολύ-αναμενόμενης έγκρισης του πρώτου Bitcoin ETF στις 10 Ιανουαρίου του 2024 προκάλεσε μια αρχική ευφορία στους επενδυτές, με την τιμή του Bitcoin να σκαρφαλώνει στις $49.000, του Ethereum στις $2.700 και του Solana στα $110. Κατόπιν, υπερίσχυσε ο άγραφος νόμος του χρηματιστηρίου «buy the rumor and sell the fact» δηλαδή, «αγόρασε τη φήμη και πούλα την είδηση», με την είδηση να αφορά την ανακοίνωση της έγκρισης του πρώτου Bitcoin ETF στις 10 Ιανουαρίου 2024. Σχεδόν όλα τα κυριότερα κρυπτονομίσματα κατέγραψαν πτώση της τάξης του 10%-30% τις επόμενες χρηματιστηριακές συνεδριάσεις, με την τιμή του Bitcoin να υποχωρεί μέχρι τις $40.000, του Ethereum στις $2.400 και του Solana στα $85. Η ρευστοποίηση στην αγορά προκλήθηκε καθώς πολλοί επενδυτές προτίμησαν να πάρουν το γρήγορο κέρδος τους από την αγορά (πριν να τους το πάρει η ίδια η αγορά), καθώς η έγκριση του ETF είχε ήδη προ-εξοφληθεί το τελευταίο τρίμηνο του 2023. Αξίζει να τονιστεί ότι η πτώση του Ethereum ήταν μικρότερη από την αντίστοιχη του Bitcoin, καθώς αναμένεται η δεύτερη φάση των εκδόσεων ETF, αυτή τη φορά με Ethereum, ενώ θα ακολουθήσει αυτό του Solana.

EconomyToday 79

ΘΕΜΑ

Η ΕΛΛΆΔΑ ΑΛΛΆΖΕΙ ΤΟ ΣΚΗΝΙΚΌ

ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΆΘΜΙΑ ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΤΗΣ ΚΎΠΡΟΥ Η πρόθεση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να προχωρήσει με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων έχει θέσει σε εγρήγορση τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Κύπρο. Τρία μεγάλα ιδιωτικά πανεπιστήμια μιλούν στο Economy Today για το πώς αντιμετωπίζουν τις συγκεκριμένες εξελίξεις ΤΟΥ ΆΓΓΕΛΟΥ ΑΓΓΕΛΟΔΉΜΟΥ

80 EconomyToday

ΚΟΝΤΆ ΣΤΟΥΣ 20.000 ΦΟΙΤΗΤΈΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ. ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΌΝΗΣΟ, Η ΙΔΙΩΤΙΚΉ ΤΡΙΤΟΒΆΘΜΙΑ ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΚΑΛΎΠΤΕΙ ΈΝΑ ΠΟΛΎ ΣΟΒΑΡΌ ΜΈΡΟΣ ΤΟΥ ΑΕΠ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ ΜΗΤΣΟΤΆΚΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΚΌ ΝΟΜΟΣΧΈΔΙΟ

να σημαντικό ανταγωνιστή αναμένεται να αποκτήσουν στο προσεχές μέλλον τα κυπριακά πανεπιστήμια. Η ελληνική κυβέρνηση, διά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη εξέφρασε την πρόθεσή της να προχωρήσει στην κατάθεση νομοσχεδίου για τη δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Εξέλιξη, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιστορική για την ελληνική παιδεία δεδομένης της τεράστιας παράδοσης που έχει στα δημόσια πανεπιστήμια, αλλά και των κατά καιρούς μεγάλων αντιδράσεων για ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Αν και δεν έχουν γίνει γνωστές ακόμη όλες οι λεπτομέρειες των σχεδιασμών της ελληνικής κυβέρνησης ούτε έχει τεθεί χρονικός ορίζοντας υλοποίησής τους, εντούτοις τα κυπριακά πανεπιστήμια έχουν τεθεί σε εγρήγορση και προχωρούν σε κάποιους αρχικούς σχεδιασμούς μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Σχεδιασμοί που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων είτε την προσέλκυση φοιτητών από περισσότερες χώρες, ώστε να αντισταθμιστεί τυχόν απώλεια από τους φοιτητές της Ελλάδας ή ακόμα και περαιτέρω διεθνοποίηση των εργασιών τους. Πάντως τόσο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο υπουργός Παιδείας της Ελλάδος, Κυριάκος Πιερρακάκης αναφέρθηκαν στην Κύπρο ως ένα πετυχημένο παράδειγμα όσον αφορά στην εξέλιξη των ιδιωτικών πανεπιστημίων και γενικότερα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, η οποία αποτελεί πλέον ένα σημαντικό κομμάτι της οικονομίας και του ΑΕΠ.

Αναλυτικότερα, ο Έλληνας πρωθυπουργός εξέφρασε προ ημερών τη θέση ότι το νομοσχέδιο για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα αποτελεί μια ιστορική μεταρρύθμιση για την Ανώτατη Εκπαίδευση της χώρας. Υποστηρίζοντας ότι μέσω του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, η Ελλάδα θα καταστεί κέντρο προσέλκυσης φοιτητών από το εξωτερικό, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι ταυτόχρονα θα δοθεί η δυνατότητα να μείνουν, να σπουδάσουν και να εργαστούν στη χώρα «πολλοί από τους 40.000 νέους οι οποίοι αναζητούν κάθε χρόνο σπουδές στο εξωτερικό». Όπως εξήγησε ο κ. Μητσοτάκης, «τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα θα μπορούν να λειτουργούν ως παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων, από τα οποία ήδη έχει εκδηλωθεί μεγάλο ενδιαφέρον, ενώ τα προγράμματα σπουδών τους θα εγκρίνονται με βάση αυστηρά ακαδημαϊκά κριτήρια και οι εγκαταστάσεις τους θα πρέπει κι αυτές με τη σειρά τους να τηρούν πολύ συγκεκριμένες, αυστηρές προϋποθέσεις. Θέλοντας να καθησυχάσει τις όποιες αντιδράσεις, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι «προτεραιότητά μας είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο, που θα έχει ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία, με ακόμα πιο ενισχυμένο το αυτοδιοίκητό του, σε συνέχιση των σημαντικών μεταρρυθμίσεων που έγιναν την πρώτη τετραετία. Ενώ, με πρόσθετη χρηματοδότηση μέσω πολλών διαφορετικών χρηματοδοτικών εργαλείων, θα μπορεί να διευρύνει και τις συνεργασίες με κορυφαία διεθνή ιδρύματα», επεσήμανε ο Έλληνας πρωθυπουργός. Παράλληλα, υποστήριξε ότι «τα μη κρατικά πανεπιστήμια έρχονται ουσιαστικά να αποκαταστήσουν μία ιστορική εκπαιδευτική ανορθογραφία», καθώς, όπως είπε, «παραμένουμε μία από τις ελάχιστες χώρες του πλανήτη που συνεχίζουμε να υψώνουμε τέτοια τείχη στην εκπαίδευση». Μιλώντας για την οικονομική διάσταση του νέου νομοσχεδίου, σημείωσε ότι οι ελληνικές οικογένειες ξοδεύουν μεγάλα ποσά για να σπουδάσουν τα παιδιά τους εκτός συνόρων και τώρα «αυτά τα ποσά θα μπορούσαν να παραμείνουν στη χώρα και να συνεισφέρουν στην εθνική οικονομία».

EconomyToday 81

ΘΕΜΑ «Θα μπορούσα να επισημάνω και το παράδειγμα της Κύπρου, στην οποία φοιτούν -αν δεν κάνω λάθος- κοντά στους 20.000 από την Ελλάδα. Στη Μεγαλόνησο, μάλιστα, η ιδιωτική Τριτοβάθμια Εκπαίδευση καλύπτει ένα πολύ σοβαρό μέρος του ΑΕΠ της χώρας, γι’ αυτό και εκεί η αντίστοιχη μεταρρύθμιση υπήρξε ένα σημείο στο οποίο συμφώνησαν όλες οι δυνάμεις», σημείωσε.

ΝΑ ΜΕΊΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΟΙ 40.000 ΦΟΙΤΗΤΈΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΎ Μιλώντας για τη δρομολογούμενη μεταρρύθμιση για τη λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων, ο υπουργός Παιδείας της Ελλάδος, Κυριάκος Πιερρακάκης, επεσήμανε πως επιδιώκεται να παραμείνουν στη χώρα οι περισσότεροι από τους 40.000 Έλληνες που σπουδάζουν σήμερα στο εξωτερικό. Ειδικότερα, στο ερώτημα γιατί θεωρεί ότι θα αναβαθμιστεί η Ανώτατη Παιδεία από τη λειτουργία μη κρατικών ανώτατων Εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ο κ. Πιερρακάκης απάντησε ως εξής: «Πρώτον, η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη χώρα που δεν έχει μη κρατικά πανεπιστήμια. Εκ των πραγμάτων σε όλο τον κόσμο αυτή τη στιγμή αυτό έχει λυθεί. Αυτό όμως δεν λέει κάτι από μόνο του. Η δεύτερη παράμετρος έχει να κάνει με το ποια είναι η κατάσταση στο πεδίο. Έχουμε 40.000 Έλληνες φοιτητές στο εξωτερικό. Αυτός ο αριθμός σε απόλυτα νούμερα είναι μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο αριθμό των Ισπανών ή των Άγγλων. Η Πορτογαλία, που έχει συγκρίσιμο πληθυσμό, έχει πολύ λιγότερους, περίπου το ένα τέταρτο. Αυτό λοιπόν κάτι λέει γενικά για το σύστημά μας. Άρα εδώ δεν υπάρχει μια στρατηγική μόνο για τα μη κρατικά πανεπιστήμια. Υπάρχει μια στρατηγική για τα πανεπιστήμια. «Ναυαρχίδα» είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο. Αυξάνουμε τη χρηματοδότησή του μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, από γραφειοκρατικοποιούμε το δημόσιο πανεπιστήμιο, το διεθνοποιούμε και ταυτόχρονα λύνουμε και το θέμα του κρατικού μονοπωλίου μαζί. Όλα αυτά μαζί θα μας δώσουν σαν δυνατότητα το να μείνουν εδώ οι περισσότεροι από αυτούς τους 40.000 Έλληνες που σπουδάζουν στο εξωτερικό. Αφετέρου, η Ελλάδα να κατακτήσει κάτι που δεν το έχει κατακτήσει. Κάτι που έχει κάνει -ας πούμε- η Κύπρος με έναν άλλο τρόπο: Να γίνει περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης».

ΟΙ ΔΙΕΡΓΑΣΊΕΣ ΣΤΗΝ ΚΎΠΡΟ Ζητήσαμε τη θέση τριών μεγάλων ιδιωτικών πανεπιστημίων σε σχέση με τις εξελίξεις στην Ελλάδα, πόσο αυτές θα επηρεάσουν την κατάσταση στην Κύπρο και ποιες πρωτοβουλίες 82 EconomyToday

ΤΑ ΚΥΠΡΙΑΚΆ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΆ ΙΔΡΎΜΑΤΑ ΠΡΟΩΘΟΎΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΈΣ ΚΑΙ ΔΡΆΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΘΕΊ Η ΒΆΣΗ ΦΟΙΤΗΤΏΝ ΑΠΌ ΆΛΛΕΣ ΧΏΡΕΣ

ενδεχομένως να πάρουν για να αντικαταστήσουν τυχόν απώλειες. Μεταξύ άλλων, αυτό που λέχθηκε, είναι η ανάγκη καθορισμού μιας εθνικής στρατηγικής για την ορθολογιστική ανάπτυξη του Πανεπιστημιακού τομέα. Αποτελεί επίσης αδήριτη ανάγκη η δημιουργία ενός ισχυρού brand για την κυπριακή πανεπιστημιακή εκπαίδευση που θα αντέχει σε βάθος χρόνου και δεν θα επηρεάζεται από εξωγενείς παράγοντες. Στο ενδεχόμενο να «χάσουμε» φοιτητές από την Ελλάδα, αυτό που λέχθηκε μεταξύ άλλων είναι ότι προωθούνται συγκεκριμένες πολιτικές και δράσεις στο να ενισχυθεί η βάση φοιτητών από άλλες χώρες, ενώ σημειώθηκε επίσης ότι αρκετά προγράμματα που υπάρχουν εδώ και χρόνια στην Κύπρο, δεν αναμένεται να προσφερθούν στο άμεσο μέλλον από ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα λόγω ακριβώς των ιδιαίτερων απαιτήσεων. Υποβάλαμε λοιπόν την εξής ερώτηση στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, στο Πανεπιστήμιο Frederick και στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και παρουσιάζουμε τις απαντήσεις σε τυχαία σειρά.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΌ ΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΟ ΚΎΠΡΟΥ

ΕΡΩΤΗΣΗ

Η Ελληνική Κυβέρνηση διά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ανακοίνωσε την πρόθεσή της να προχωρήσει στην κατάθεση νομοσχεδίου για δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Πώς αντιμετωπίζετε αυτή την εξέλιξη; Θεωρείτε ότι θα αποτελέσει πλήγμα για τα κυπριακά ιδιωτικά πανεπιστήμια και συγκεκριμένα για το δικό σας, δεδομένου μάλιστα ότι στην Κύπρο φιλοξενούνται αρκετοί φοιτητές από την Ελλάδα; Σκοπεύετε να προχωρήσετε σε οποιεσδήποτε ενέργειες για να μετριαστούν τυχόν απώλειες φοιτητών ή ενδεχομένως ακόμα και να δραστηριοποιηθείτε στην Ελλάδα;

Ο ΔΡ ΧΡΙΣΤΌΦΟΡΟΣ ΧΑΤΖΗΚΥΠΡΙΑΝΟΎ CEO & ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΎ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΊΟΥ ΚΎΠΡΟΥ ΑΠΑΝΤΆ: Είναι σίγουρο ότι η δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα θα δημιουργήσει τριγμούς στον τομέα της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης στη χώρα μας. Είναι γι’ αυτό το λόγο που επιμένουμε πεισματικά τα τελευταία χρόνια για μια εθνική στρατηγική για την ορθολογιστική ανάπτυξη του Πανεπιστημιακού τομέα, η οποία θα πρέπει να εστιάσει στην Ποιότητα και την Ακαδημαϊκή Αριστεία, την Έρευνα και την Καινοτομία και όχι απλώς στην άτακτη ανάπτυξη είτε αυτό αφορά την ίδρυση περισσότερων πανεπιστημίων είτε την εισαγωγή προγραμμάτων σπουδών. Αποτελεί επίσης αδήριτη ανάγκη η δημιουργία ενός ισχυρού brand για την κυπριακή πανεπιστημιακή εκπαίδευση που θα αντέχει σε βάθος χρόνου και δεν θα επηρεάζεται από εξωγενείς παράγοντες όπως την επικείμενη πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης για ιδιωτικά πανεπιστήμια. Αντιλαμβανόμαστε την πρόθεση της κυβέρνησης σε αυτό το θέμα αλλά η δημιουργία ενός ισχυρού και διεθνούς brand χρειάζεται τη σωστή στρατηγική και απαιτεί σημαντικούς πόρους.

Σε αυτό το στάδιο θα πρέπει να αναμένουμε να καταθέσει η ελληνική κυβέρνηση το επίμαχο νομοσχέδιο για να μελετήσουμε τις πρόνοιες που θα θέσει για τη δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Αν και έχουν διαρρεύσει αρκετές πρόνοιες, τίποτα δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να έχουμε ξεκάθαρη θέση πως θα αντιδράσουμε. Ήδη το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου προωθεί συγκεκριμένες πολιτικές και δράσεις στο να ενισχύσει τη βάση φοιτητών από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως για παράδειγμα, τη Γαλλία, την Ιταλία και τις Σκανδιναβικές χώρες

EconomyToday 83

ΘΕΜΑ

ούτως ώστε να μπορέσει να αναπληρώσει τυχόν απώλειες από την ελληνική αγορά. Σαν Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο έχουμε σίγουρα την εμπειρία και την τεχνογνωσία στη δημιουργία παραρτημάτων, όπως έχουμε κάνει με μεγάλη επιτυχία το παράρτημα Ιατρικής στη Φρανκφούρτη. Έχει αναφερθεί επανειλημμένα άλλωστε στα ελληνικά Μέσα ενημέρωσης ότι η Ελλάδα πρέπει να χρησιμοποιήσει το μοντέλο παραρτημάτων που έχει χρησιμοποιήσει η Κύπρος και πιο συγκεκριμένα το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο στη δημιουργία του παραρτήματος στη Γερμανία.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΟ FREDERICK

TO ΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΟ FREDERICK ΑΠΆΝΤΗΣΕ ΩΣ ΕΞΉΣ: Παρακολουθούμε με προσοχή τις σχετικές εξελίξεις στην Ελλάδα και αναμένουμε τη δημοσιοποίηση του Νομοσχεδίου για να το μελετήσουμε και να μπορέσουμε να διαμορφώσουμε ολοκληρωμένη εικόνα. Η δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα όντως θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντική απειλή για τα κυπριακά πανεπιστήμια αφού, όπως είναι αναμενόμενο, σταδιακά ένας σημαντικός αριθμός από τους Ελλαδίτες φοιτητές και τις Ελλαδίτισσες φοιτήτριες που επιλέγουν την Κύπρο για τις σπουδές τους ενδεχομένως να προτιμούν να παραμείνουν στην Ελλάδα. Το ενδεχόμενο αυτό όμως μπορεί και να μην ισχύσει απόλυτα αφού τα προγράμματα σπουδών που επιλέγουν οι Ελλαδίτες φοιτητές και οι Ελλαδίτισσες φοιτήτριες (τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στο δικό μας Πανεπιστήμιο) είναι προγράμματα εξαιρετικά υψηλών απαιτήσεων, τόσο σε εξειδικευμένες υποδομές όσο και σε ακαδημαϊκό προσωπικό. Εκτιμούμε ότι τα προγράμματα αυτά δεν θα προσφερθούν στο άμεσο μέλλον από ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα λόγω ακριβώς αυτών των ιδιαίτερων απαιτήσεων. Από οικονομικής άποψης, η φοίτηση στην Κύπρο δεν είναι απαγορευτική και σε καμιά περίπτωση δεν συγκρίνεται με άλλες χώρες του εξωτερικού. Εξίσου σημαντικό είναι να τονίζεται, τόσο 84 EconomyToday

σε ακαδημαϊκό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, ότι η φοίτηση σε κυπριακά π,ανεπιστήμια θα πρέπει να παραμείνει ως επιλογή για τους νέους της Ελλάδας, αφού αυτή πραγματοποιείται σε ένα εξαιρετικά οικείο, από πλευράς γλώσσας και κουλτούρας, περιβάλλον. Είναι, επίσης, σημαντικό να τονίζεται ότι τα πανεπιστήμια στην Κύπρο μετρούν πολλά χρόνια λειτουργίας, έχουν περάσει από τη βάσανο ενδελεχών και πολύ απαιτητικών συνεχόμενων αξιολογήσεων (τόσο πριν όσο και κατά τη λειτουργία τους) αποδεικνύοντας ότι είναι απόλυτα προσηλωμένα στον πιο ουσιαστικό στόχο της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, αυτόν της ακαδημαϊκής αριστείας, κερδίζοντας την αποδοχή της κοινωνίας και τη διεθνή αναγνώριση. Παράλληλα, αντιμετωπίζουμε κάθε πρόκληση και ως ευκαιρία και με αυτό το σκεπτικό εξετάζουμε την επέκταση, μέσω συνεργασιών, των δραστηριοτήτων μας στην Ελλάδα. Προς αυτή

ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΑ ΠΟΥ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΕΔΏ ΚΑΙ ΧΡΌΝΙΑ ΣΤΗΝ ΚΎΠΡΟ, ΔΕΝ ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΘΟΎΝ ΣΤΟ ΆΜΕΣΟ ΜΈΛΛΟΝ ΑΠΌ ΙΔΙΩΤΙΚΆ ΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ

την κατεύθυνση γίνεται προσεκτικός σχεδιασμός, ο οποίος ενδεχομένως να οδηγήσει σε αναθεώρηση του στρατηγικού μας πλάνου για την περίοδο 2022-2030 με βάση τις εξελίξεις. Με σοβαρότητα και χωρίς αχρείαστες ανακοινώσεις, εξετάζουμε τις επιλογές μας και όταν ωριμάσουν οι συνθήκες και έχουμε πιο ξεκάθαρη εικόνα, θα ενημερώσουμε για τους σχεδιασμούς μας και τις ενέργειες στις οποίες θα προβούμε.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΟ ΛΕΥΚΩΣΊΑΣ

ΩΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΌΣ, ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΟ ΛΕΥΚΩΣΊΑΣ ΑΝΑΦΈΡΕΙ: Το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας αξιολογεί διάφορες στρατηγικές επιλογές για την

περαιτέρω διεθνοποίησή του. Όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, θα ενεργοποιηθούν οι απαιτούμενες από τις αρμόδιες Αρχές νομικές και ρυθμιστικές διαδικασίες. Η παρουσία του Πανεπιστημίου Λευκωσίας στην Ελλάδα παραμένει στρατηγικός στόχος. Σημειώνουμε ότι περισσότεροι Έλληνες και Ελληνίδες εγγράφονται στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, συγκριτικά με κάθε άλλο πανεπιστήμιο εκτός Ελλάδος. Σημειώνουμε επίσης ότι το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας διατηρεί μακροχρόνιες συνεργασίες με το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, με τα οποία προσφέρει κοινά διαπανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών. Τέλος, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας διατηρεί συνεργασία με τον Όμιλο Hellenic Healthcare Group, καθώς και με άλλους Οργανισμούς που εδρεύουν στην Ελλάδα.

EconomyToday 85

ΘΕΜΑ

Ο ΝΈΟΣ

ΠΑΓΚΌΣΜΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌΣ ΧΆΡΤΗΣ ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗ

ια σημαντική αλλαγή συντελείται στον Παγκόσμιο Οικονομικό Χάρτη, η οποία έχει επισπευσθεί μετά την επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία και της επιβολής των κυρώσεων. Η Ρωσία, πιο έτοιμη για την επιβολή κυρώσεων από ό,τι το 2014 με την Κριμαία, προχωρεί στη σύσφιγξη των εμπορικών της σχέσεων προς την ανατολή με την Κίνα, την Ινδία το Ιράν, ενώ έναν ιδιαίτερο ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η Σαουδική Αραβία. Ο συνασπισμός των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότιος Αφρική) διευρύνεται φέτος με τις προσθήκες των Ιράν, Σαουδικής Αραβίας, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Αιγύπτου, δίνοντας διαφορετική δυναμική στον συνασπισμό. Στην αντίπερα όχθη σημαντικό αντίβαρο αποτελούν οι ΗΠΑ, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη. Οι οικονομικές και συναλλαγματικές ισορροπίες επηρεάζουν και επηρεάζονται από τις πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται και τις οικονομικές συνεργασίες που δημιουργούνται.

ΠΑΡΑΜΈΝΕΙ ΙΣΧΥΡΉ Η ΚΊΝΑ

Η Κίνα, τα τελευταία χρόνια, προσπαθεί να παρουσιαστεί ως η νέα ανερχόμενη δύναμη που μπορεί να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ και να 86 EconomyToday

Η ΕΥΡΏΠΗ ΦΑΊΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΊΝΑΙ Ο ΜΕΓΆΛΟΣ ΧΑΜΈΝΟΣ ΑΠΌ ΤΙΣ ΑΛΛΑΓΈΣ ΠΟΥ ΣΥΝΤΕΛΟΎΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ ΧΆΡΤΗ ΕΦΌΣΟΝ ΚΙΝΕΊΤΑΙ ΜΕΤΑΞΎ ΑΝΑΙΜΙΚΉΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΎΦΕΣΗΣ

διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στο παγκόσμιο στερέωμα. Οι μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές άλλων χωρών, κυρίως στην Αφρική, είχαν σκοπό να δώσουν στη χώρα τον ρυθμιστικό ρόλο που αναζητεί. Τέτοιες επενδύσεις έγιναν και στην Ευρώπη, όπως στο λιμάνι του Πειραιά, ενώ κάποιες άλλες αναβλήθηκαν μετά από πολιτικές αποφάσεις των κυβερνήσεων. Η κινεζική οικονομία, παρά το γεγονός ότι το 2023 δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, παραμένει ισχυρή με μια τεράστια αγοραστική δύναμη και ένας σημαντικός εμπορικός εταίρος για πολλές χώρες. Αποτελεί επίσης έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές των αμερικανικών κρατικών ομολόγων. Η επιβολή των κυρώσεων στη Ρωσία, της έδωσε τη δυνατότητα διασφάλισης παροχής μεγάλων ποσοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ η διαμεσολάβησή της για την εξομάλυνση των σχέσεων Ιράν και Σαουδικής Αραβίας καταγράφεται στα θετικά της εξωτερικής της πολιτικής. Οι εκλογές στη Ταϊβάν φέτος έχουν τον δικό τους ρόλο, εφόσον η κινεζική κυβέρνηση προκρίνει την εκλογή κυβέρνησης που θα ενεργεί φιλικά προς αυτή. Σ΄ αυτό το πλαίσιο κινήθηκαν και οι πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της Κίνας. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη περιοχή είναι από τις πιο πιθανές ή επιρρεπείς για να προκύψουν νέες εντάσεις. Οι BRICS το 2014 προχώρησαν στην ίδρυση της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας με παρόμοιο πλαίσιο όπως αυτό του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) με σκοπό τις επενδύσεις σε υποδομές και την ενίσχυση των κρατών μελών του. Θα πρέπει να

Αρκετές φορές υπήρξαν επικρίσεις για το «τύπωμα χρήματος» από τις ΗΠΑ χωρίς να υπάρχει μια ολοκληρωμένη νομισματική πολιτική, κάτι που επηρέασε την ισοτιμία του δολαρίου. Η προσπάθεια των BRICS για τη δημιουργία κοινού νομίσματος συνάντησε δυσκολίες, όμως πλέον πολλές από τις συναλλαγές τους γίνονται σε εθνικά νομίσματα. Την ίδια ώρα ενισχύονται οι σχέσεις μεταξύ των Κεντρικών Τραπεζών με πρόσφατο παράδειγμα την ανταλλαγή νομισμάτων μεταξύ της Κίνας (γουάν) και Σαουδικής Αραβίας (ριάλ). Υπενθυμίζεται επίσης ότι η Ρωσία είχε απαιτήσει οι πληρωμές για το ρωσικό φυσικό αέριο να γίνονται σε ρούβλια σε μια προσπάθεια ενίσχυσης του εγχώριου νομίσματος. Η ρωσική οικονομία παρουσιάζει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2023 κοντά στο 3%, όμως υπάρχει ένα ερωτηματικό αν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στις αυξημένες αμυντικές δαπάνες και τις εκπτώσεις που γίνονται όσον αφορά τα προϊόντα ενέργειας. Πρόσφατα, μάλιστα, ο Ρώσος πρόεδρος, ο οποίος αναμένεται να επανεκλεγεί στις φετινές εκλογές, ανακοίνωσε τη δημιουργία σιδηροδρομικών γραμμών που θα συνδέει τη Ρωσία με Ινδία και την Άπω Ανατολή για τη διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών και παραδόσεων αγαθών.

ΜΕΓΆΛΟΣ ΧΑΜΈΝΟΣ Η ΕΥΡΏΠΗ ΚΑΙ ΤΟ «ΈΤΟΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΌΤΗΤΑΣ»

σημειωθεί ότι μεγάλο μέρος της χρηματοδότησής του γίνεται με την έκδοση ομολόγων σε εθνικά νομίσματα, κάτι που έχει τη δική του σημασία.

ΔΎΣΚΟΛΟ ΕΓΧΕΊΡΗΜΑ Η ΑΠΟΔΟΛΑΡΙΟΠΟΊΗΣΗ

Η λεγόμενη αποδολαριοποίηση, παρά την αμφισβήτηση της κυριαρχίας του δολαρίου τα τελευταία χρόνια, αποτελεί δύσκολο εγχείρημα. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, κοντά στο 60% των αποθεματικών, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ, αποτελούνται από αμερικανικά δολάρια. Επιπλέον το συγκεκριμένο νόμισμα αποτελεί το κύριο μέσο των συστημάτων συναλλαγών και το νόμισμα στο οποίο απομιμούνται σημαντικά εμπορεύματα όπως το πετρέλαιο. Γνωστή είναι άλλωστε και η συμφωνία ΗΠΑ και Σαουδικής Αραβίας το 1945 για πετρέλαιο έναντι ασφάλειας, η οποία φαίνεται να αμφισβητείται τα τελευταία χρόνια, ειδικά με τη νέα ηγεσία της αραβικής χώρας. Οπότε οι ΗΠΑ πέραν της μεγάλης οικονομίας που διαθέτουν, αποτελούν τον εκδότη τού νομίσματος που αποτελεί το κύριο παγκόσμιο αποθεματικό. Πέραν των οικονομικών συνεπειών στην παγκόσμια οικονομία και κυρίως στις αναδυόμενες χώρες από τις διακυμάνσεις του δολαρίου, δυσφορία ως προς τη θέση του νομίσματος δημιουργείται εξαιτίας του γεγονότος ότι οι ΗΠΑ το χρησιμοποιούν ως μέσο πολιτικών πιέσεων (πχ με την επιβολή κυρώσεων). Την ίδια στιγμή μπορεί να υπάρξει και έμμεση μεταφορά αξιών εφόσον οι υποχρεώσεις των ΗΠΑ προς το εξωτερικό είναι σε δολάριο και ενδεχόμενη υποτίμησή του δίνει στη χώρα ένα έμμεσο κέρδος.

ΑΝ ΜΠΟΡΟΎΣΑΜΕ ΝΑ ΔΏΣΟΥΜΕ ΈΝΑΝ ΤΊΤΛΟ ΓΙΑ ΤΟ 2024 ΌΣΟΝ ΑΦΟΡΆ ΤΗΝ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ ΘΑ ΉΤΑΝ ΈΤΟΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΌΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΩΝ

Η Ευρώπη φαίνεται να είναι ο μεγάλος χαμένος από τις αλλαγές που συντελούνται στον Παγκόσμιο Οικονομικό Χάρτη εφόσον κινείται μεταξύ αναιμικής ανάπτυξης και ύφεσης. Η εγγύτητα στην περιοχή των συγκρούσεων στην Ουκρανία και η μη εξασφάλιση φθηνών ενεργειακών πόρων σε συνδυασμό με τη μείωση στις εξαγωγές κυρίως προς την Ασία οδηγούν σε επιβράδυνση τις μεγάλες οικονομίες του πυρήνα της Ευρώπης. Σε αυτά προστίθενται και τα δομικά προβλήματα της Ευρώπης και της Ευρωζώνης που αποτρέπουν στο ευρώ να αποτελέσει το νόμισμα ρυθμιστή στην παγκόσμια οικονομία. Τη στιγμή που παρουσιάζονται φαινόμενα «αποπαγκοσμιοποίησης» με την επιβολή κυρώσεων, δασμών και άλλων εμποδίων στη διακίνηση εμπορευμάτων και υπηρεσιών, τα προβλήματα κυρίως στις διώρυγες του Σουέζ αλλά και του Παναμά προκαλούν κρίση στο διεθνές εμπόριο. Τα ναύλα έχουν εκτοξευθεί σημαντικά, όπως και τα ασφάλιστρα λόγω του αυξημένου κινδύνου, κάτι που θα επηρεάσει την τελική τιμή των προϊόντων, ενώ αναμένεται σταδιακά να παρουσιάζονται εντονότερα ελλείψεις αγαθών λόγω των καθυστερήσεων που προκύπτουν στις μεταφορές. Είναι με ιδιαίτερο ενδιαφέρον που αναμένονται οι ενέργειες από το συνασπισμό δυνάμεων κάτω από τις ΗΠΑ για αντιμετώπιση των Χούθι. Αν μπορούσαμε να δώσουμε ένα τίτλο για το 2024 όσον αφορά την παγκόσμια οικονομία θα ήταν έτος μεταβλητότητας και προκλήσεων με τις εκλογές σε διάφορες χώρες και ειδικότερα στις ΗΠΑ να έχουν τη δική τους σημασία.

EconomyToday 87

ΘΕΜΑ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉ ΜΕΤΆΒΑΣΗ ΜΈΣΩ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΉΣ

ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ ΣΤΗ ΜΕΣΌΓΕΙΟ

ΤΟΥ ΔΡΑ ΑΝΔΡΈΑ ΠΟΥΛΛΙΚΚΆ Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου

88 EconomyToday

ι πρόσφατες αυξανόμενες θερμοκρασίες και η αυξανόμενη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων ενισχύουν τις ανησυχίες σχετικά με την καταλληλότητα των σημερινών ενεργειακών συστημάτων στην περιοχή της Μεσογείου για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Γι’ αυτό, η προώθηση της ενεργειακής μετάβασης στην περιοχή της Μεσογείου αφορά τη μετατροπή του υφιστάμενου ενεργειακού συστήματος σε ένα σύστημα παραγωγής ενέργειας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ωστόσο, τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να κυριαρχούν στο ενεργειακό μείγμα της περιοχής, ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καλύπτουν μόνο ένα μικρό μερίδιο της συνολικής ζήτησης. Επιπλέον, η μετάβαση στην Πράσινη Ενέργεια στις μεσογειακές χώρες αποτελεί σημαντική ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό της περιφερειακής οικονομίας και την προώθηση της ανάπτυξης, της απασχόλησης και της τεχνολογικής προόδου. Ωστόσο, παρά όλα αυτά τα οφέλη, η ενεργειακή μετάβαση στην περιοχή της Μεσογείου αντιμετωπίζει διάφορες προκλήσεις.

Η ΑΎΞΗΣΗ ΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΏΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΉΣ ΚΑΙ ΟΙ «ΕΘΝΙΚΈΣ» ΙΔΙΑΙΤΕΡΌΤΗΤΕΣ Μία από τις προκλήσεις αφορά την αύξηση του πληθυσμού στην περιοχή και την αναμενόμενη οικονομική ανάπτυξη, με αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας, ιδίως στις χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Για να αντιμετωπιστεί η περίπλοκη ισορροπία μεταξύ της ενεργειακής ασφάλειας, της οικονομικής ανάπτυξης και της βιωσιμότητας, οι κυβερνήσεις στην περιοχή της Μεσογείου χρειάζεται να αναλύσουν τα αποτελέσματα της πρόσφατης ενεργειακής κρίσης και να εφαρμόσουν στρατηγικές για τον μετριασμό των επιπτώσεων, διερευνώντας νέες ή προσαρμοσμένες οδούς ενεργειακής μετάβασης. Αυτό αποτελεί σύνθετη πρόκληση, καθώς οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης ποικίλλουν σημαντικά σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, με κάθε χώρα να αντιμετω-

EconomyToday 89

ΘΕΜΑ πίζει μοναδικές προκλήσεις. Η Ιταλία, για παράδειγμα, είχε πληγεί σοβαρά από την αύξηση του ενεργειακού κόστους, κυρίως λόγω της μεγάλης εξάρτησής της από τις εισαγωγές ενέργειας, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τα τρία τέταρτα της κατανάλωσης ενέργειας. Γι’ αυτό κατά το 2022 η Ιταλία είχε στραφεί προσωρινά στον άνθρακα λόγω των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου. Η Ελλάδα είχε επίσης επηρεαστεί σημαντικά. Το 2020 οι εισαγωγές ενέργειας της Ελλάδας από τη Ρωσία αποτελούσαν σημαντικό μερίδιο της κατανάλωσης ενέργειας, σημαντικά υψηλότερες από τον μέσο όρο της Ε.Ε.. Για να μειώσει τη σημαντική ενεργειακή εξάρτησή της, η Ελλάδα έχει ξεκινήσει μια σειρά στρατηγικών μέτρων μεταξύ άλλων τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα, την προώθηση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας και την αύξηση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων. Το Μαρόκο όπως και η Κύπρος είχαν επίσης πληγεί από την ενεργειακή κρίση λόγω της μεγάλης εξάρτησής τους από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα. Στον Λίβανο, με υψηλή εξάρτηση από τις εισαγωγές ενέργειας και με ένα αναποτελεσματικό οικονομικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας είχαν και έχουν επιδεινώσει σοβαρά τις υφιστάμενες προκλήσεις της διαθεσιμότητας ενέργειας και της φτώχειας.

ΟΙ ΧΏΡΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΚΑΛΎΠΤΟΥΝ ΤΙΣ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ ΣΤΗΝ ΚΡΊΣΗ Από την άλλη, χώρες όπως η Αλγερία, η Αίγυπτος και το Ισραήλ είχαν ανακαλύψει νέες ευκαιρίες από την αυξανόμενη ζήτηση για τις εξαγωγές ενέργειάς τους. Για παράδειγμα, η Ε.Ε., το Ισραήλ και η Αίγυπτος το 2022 κατέληξαν σε συμφωνία για την αύξηση των πωλήσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου από το Ισραήλ και την Αίγυπτο σε χώρες της Ε.Ε., ενώ η Ιταλία συμφώνησε με την Αλγερία να λάβει περισσότερες ετήσιες ποσότητες φυσικού αερίου από ό,τι προηγουμένως. Αυτές οι νέες ευκαιρίες έχουν επίσης αυξήσει τα κίνητρα για αυτές τις χώρες να προχωρήσουν σε περαιτέρω εξερεύνηση ενεργειακών πόρων και επιπλέον αύξηση της παραγωγής φυσικού αερίου. Καθώς η Ευρώπη αναζητά εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η γεωγραφική εγγύτητα, οι άφθονοι πόροι και οι υφιστάμενες ενεργειακές υποδομές των χωρών της περιοχής της Μεσογείου τις καθιστούν ελκυστική επιλογή για τις προσπάθειες διαφοροποίησης των προμηθευτών φυσικού αερίου της Ε.Ε.. Για τις μεσογειακές χώρες παραγωγής φυσικού αερίου, οι υψηλές τιμές ενέργειας και η αυξημένη ζήτηση από την Ε.Ε. παρουσιάζουν ελκυστικές οικονομικές ευκαιρίες, ιδίως δεδομένων των οικονομικών και πολιτικών προκλήσεων σε χώρες όπως η Αλγερία, η Λιβύη και η Αίγυπτος. Αυτές οι ευκαιρίες, ωστόσο, δεν θα πρέπει να αποσπούν την προσοχή από τον στόχο της ενεργειακής μετάβασης για επενδύσεις σε αειφόρες ενεργειακές τεχνολογίες, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, οι τεχνολογίες υδρογόνου, καθώς επίσης και σε επεν90 EconomyToday

δύσεις διασυνοριακών ηλεκτρικών διασυνδέσεων, για το μεσοπρόθεσμο έως μακροπρόθεσμο μέλλον. Χρειάζεται, επίσης, η εναρμόνιση των ρυθμιστικών πλαισίων των μεσογειακών χωρών ως απαραίτητη προϋπόθεση λαμβάνοντας υπόψη τις εμπειρίες που έχουν αποκτηθεί κατά την ενοποίηση των ενεργειακών δικτύων της Ε.Ε..

Η ΜΕΓΆΛΗ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΉ ΠΡΌΚΛΗΣΗ ΧΏΡΕΣ ΌΠΩΣ Η ΑΛΓΕΡΊΑ, Η ΑΊΓΥΠΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΙΣΡΑΉΛ ΕΊΧΑΝ ΑΝΑΚΑΛΎΨΕΙ ΝΈΕΣ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΥΞΑΝΌΜΕΝΗ ΖΉΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΈΣ ΕΝΈΡΓΕΙΆΣ ΤΟΥΣ

Οι μεσογειακές χώρες πρέπει να επανεξετάσουν προσεκτικά τις στρατηγικές τους για τη μεταρρύθμιση των ενεργειακών τους συστημάτων και να επανασχεδιάσουν τις πορείες απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, προκειμένου να καταστήσουν την ενεργειακή τους μετάβαση πιο ανθεκτική στο πλαίσιο των ανησυχιών για την ενεργειακή ασφάλεια, των γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων και των απροσδόκητων ενεργειακών κρίσεων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για χώρες όπως η Αλγερία και η Λιβύη, όπου επί του παρόντος δίνεται περιορισμένη έμφαση στην προώθηση της ενεργειακής μετάβασης. Μέχρι την ολοκλήρωση της ενεργειακής μετάβασης, τα αποθέματα φυσικού αερίου στην περιοχή της Μεσογείου

που διαμορφώνουν τις προτεραιότητες κάθε χώρας το απαραίτητο σημείο εκκίνησης για προβληματισμούς σχετικά με τον τρόπο προώθησης της περιφερειακής συνεργασίας. Για τις ευρωπαϊκές μεσογειακές χώρες, φιλόδοξα σχέδια της Ε.Ε., όπως το REPowerEU, παρέχουν στρατηγική αναφορά για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασής τους και τους στόχους ενεργειακής απόδοσης. Σε αυτή τη βάση, τα εθνικά πλαίσια πολιτικής για την ενέργεια και το κλίμα στις περισσότερες ευρωπαϊκές μεσογειακές χώρες έχουν προχωρήσει αρκετά. Πέρα από τις προσπάθειες διαφοροποίησης για τη βραχυπρόθεσμη ενεργειακή τους ασφάλεια, η στρατηγική εστίαση της Ε.Ε. βασίζεται στην επιταχυνόμενη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του πράσινου υδρογόνου. Δεδομένων των φυσικών συνθηκών σε πολλά κράτη μέλη της Ε.Ε., σημαντικά μερίδια αυτής της ανανεώσιμης ενέργειας θα πρέπει να προέλθουν από εισαγωγές. Πολλές χώρες στην περιοχή της Μεσογείου βρίσκονται στην κατάλληλη θέση για να αποτελέσουν βασικούς προμηθευτές ενέργειας της Ε.Ε., δεδομένων των εξαιρετικών συνθηκών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της γεωγραφικής τους εγγύτητας.

ΤΟ ΣΤΟΊΧΗΜΑ ΑΝΆΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΔΎΟ ΑΚΤΈΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΊΟΥ

μπορούν να αποτελέσουν μια μεταβατική λύση. Χρειάζεται όμως ένα κοινό στρατηγικό σχέδιο που θα λαμβάνει υπόψη, μεταξύ άλλων: (α) τη σύνδεση των χωρών της Μεσογείου με τις ευρωπαϊκές χώρες μέσω ηλεκτρικών διασυνδέσεων, (β) τη σύνδεση των χωρών της Μεσογείου με τις ευρωπαϊκές χώρες μέσω αγωγών φυσικού αερίου ή/και εικονικών αγωγών φυσικού αερίου, (γ) την ένταξη αειφόρων ενεργειακών τεχνολογιών σε όλες τις χώρες της Μεσογείου, (δ) τη χρήση υδρογόνου μετά το 2030, το οποίο θα παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και από την αναμόρφωση φυσικού αερίου, (ε) την εξαγωγή ηλεκτρισμού προς τις ευρωπαϊκές χώρες και (στ) μακροπρόθεσμα την εξαγωγή υδρογόνου προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Η διερεύνηση πιθανών οδών περιφερειακής συνεργασίας για την ενεργειακή μετάβαση της περιοχής της Μεσογείου απαιτεί καλή κατανόηση της ποικιλομορφίας της περιοχής. Πολλές χώρες διαφέρουν σημαντικά ως προς τα επίπεδα οικονομικής ανάπτυξής τους και τα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας. Αυτό καθιστά τον προσδιορισμό και την κατανόηση των προϋποθέσεων

ΜΈΧΡΙ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΉΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉΣ ΜΕΤΆΒΑΣΗΣ ΤΑ ΑΠΟΘΈΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΎ ΑΕΡΊΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΉ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΊΟΥ ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΈΣΟΥΝ ΜΙΑ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΉ ΛΎΣΗ

Ενώ δυνητικά ανοίγονται νέοι δρόμοι συνεργασίας μεταξύ των δύο ακτών της Μεσογείου, η επίτευξη αυτής της συνεργασίας εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, δεδομένων των αποκλινουσών πολιτικών και οικονομικών προτεραιοτήτων των διαφόρων χωρών. Επιπλέον, πτυχές όπως οι σημαντικές διαφορές στη δομή των αγορών ηλεκτρισμού, η περιορισμένη προσβασιμότητα στη χρηματοδότηση έργων καθαρής ενέργειας, η έλλειψη υποστηρικτικού ρυθμιστικού και πολιτικού περιβάλλοντος και η έλλειψη μέσων για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων, καθιστούν αυτές τις συνεργασίες δύσκολες. Δεδομένου του σύνθετου περιφερειακού περιβάλλοντος και του συνόλου των προκλήσεων για μια ανθεκτική ενεργειακή μετάβαση στη Μεσόγειο, οι τρέχουσες προσπάθειες κυβερνητικών θεσμών, δεξαμενών σκέψης και διεθνών Οργανισμών να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν καλά προσαρμοσμένες ενεργειακές πολιτικές και να ξεπεράσουν τα εμπόδια στον δρόμο μιας ενεργειακά διασυνδεδεμένης περιοχής, δεν είναι ακόμη επαρκείς. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο δεδομένου ότι η μόνη παράμετρος που μπορεί δυνητικά να υπονομεύσει όλες τις άλλες προσπάθειες και είναι δύσκολο να προβλεφθεί ή να μετρηθεί, ειδικά με τον πρόσφατο πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, είναι η γεωπολιτική παράμετρος. Γι’ αυτό, η φιλοδοξία πρέπει να είναι η δημιουργία ανθεκτικών οδών ενεργειακής μετάβασης για τη Μεσόγειο, οι οποίες μπορούν να προστατεύσουν το ενεργειακό σύστημα από γεωπολιτικές αναταράξεις και να καταστήσουν την ενέργεια μοχλό συνεργασίας, ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή της Μεσογείου.

EconomyToday 91

ΘΕΜΑ

Η ΕΠΑΝΆΣΤΑΣΗ του Υδρογόνου και ο ρόλος των Προτύπων Αλλαγές στη Βιομηχανία Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου και η Σημασία των Προτύπων. ΤΟΥ ΜΙΧΆΛΗ ΖΑΝΤΉ Λειτουργός Τυποποίησης στον τομέα Μηχανολογίας του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS)

την αναζήτηση βιώσιμων πηγών ενέργειας, το υδρογόνο έχει αναδειχθεί ως ένας πολύ υποσχόμενος υποψήφιος για την αναμόρφωση του παγκόσμιου ενεργειακού τοπίου. Καθώς ο πλανήτης μας αντιμετωπίζει την επείγουσα ανάγκη μείωσης των εκπομπών άνθρακα και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η μετάβαση στο υδρογόνο ως φορέα καθαρής ενέργειας έχει αποκτήσει σημαντική δυναμική. Αυτή η μετάβαση, ωστόσο, έχει σημαντικές επιπτώσεις στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπου παραδοσιακά κυριαρχούν τα ορυκτά καύσιμα.

ΤΟ ΠΙΟ ΆΦΘΟΝΟ ΣΤΟΙΧΕΊΟ… ΣΤΟ ΣΎΜΠΑΝ

Το υδρογόνο, το πιο άφθονο στοιχείο στο σύμπαν, έχει αναγνωριστεί από καιρό ως καθαρός και ευέλικτος φορέας ενέργειας. Ενώ το ίδιο το υδρογόνο δεν εκπέμπει αέρια θερμοκηπίου όταν χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας, η ευρεία υιοθέτηση του εμπερικλείει προκλήσεις που σχετίζονται με την παραγωγή, την αποθήκευση και τη μεταφορά του. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνολογία, ωστόσο, 92 EconomyToday

ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΠΕΤΡΕΛΑΊΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΎ ΑΕΡΊΟΥ ΈΧΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΝΑ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΉΣΟΥΝ ΤΑ ΧΑΡΤΟΦΥΛΆΚΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΎΟΝΤΑΣ ΣΕ ΈΡΓΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΊΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΥΔΡΟΓΌΝΟ

άνοιξαν τον δρόμο για την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για το υδρογόνο ως βασικού παράγοντα στη μετάβαση σε ένα μέλλον χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Καθώς η παγκόσμια βιομηχανία και τεχνολογίες στρέφονται προς το υδρογόνο, υπάρχει πιθανή μείωση της ζήτησης για παραδοσιακά ορυκτά καύσιμα. Οι χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οικονομικές αλλαγές καθώς αυξάνεται η ζήτηση για υδρογόνο. Αυτή η μετάβαση θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τη γεωπολιτική δυναμική, με τις χώρες που διαθέτουν άφθονους ανανεώσιμους πόρους να αποκτούν προνομιακή θέση ως βασικοί παράγοντες στην οικονομία του υδρογόνου.

ΤΟ ΌΠΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΑΜΌΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΤΟΜΈΑ ΤΗΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ

Η ευελιξία του υδρογόνου του επιτρέπει να αντικαθιστά το φυσικό αέριο στις βιομηχανικές διεργασίες, να χρησιμοποιείται ως καύσιμο για τις μεταφορές και να συμβάλλει στη συνολική απαλλαγή από τον άνθρακα σε διάφορους τομείς. Οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν την ευκαιρία να διαφοροποιήσουν τα χαρτοφυλάκια τους επενδύοντας σε έργα που σχετίζονται με το υδρογόνο. Πολλοί σημαντικοί παράγοντες του κλάδου διερευνούν ήδη την παραγωγή, αποθήκευση και διανομή υδρογόνου, αναγνωρίζοντας την ανάγκη προσαρμογής στις εξελισσόμενες αγορές ενέργειας. Η στροφή στο υδρογόνο θα οδηγήσει στην Τεχνολογική Καινοτομία στον

στο ενεργειακό μείγμα όχι μόνο θα συμβάλει στην επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων αλλά και θα αναδιαμορφώσει τη δυναμική της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου για τα επόμενα χρόνια.

ΚΛΕΙΔΊ ΤΑ ΠΡΌΤΥΠΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΑΓΟΡΆ

τομέα του Πετρελαίου και του Φυσικού Αερίου. Οι εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν στην έρευνα και την ανάπτυξη για να βελτιστοποιήσουν την παραγωγή υδρογόνου, να βελτιώσουν τις λύσεις αποθήκευσης και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα της μεταφοράς και της διανομής του. Η ευρεία υιοθέτηση του υδρογόνου για την παραγωγή ενέργειας απαιτεί σημαντικές αλλαγές στις υπάρχουσες υποδομές. Αυτό περιλαμβάνει την τροποποίηση των αγωγών, των εγκαταστάσεων αποθήκευσης και των δικτύων μεταφοράς, για την προσαρμογή των μοναδικών ιδιοτήτων του υδρογόνου. Αν και αυτό αποτελεί πρόκληση, ανοίγει επίσης ευκαιρίες για επενδύσεις που σχετίζονται με τις υποδομές. Ήδη, οι Τεχνικές Επιτροπές Τυποποίησης που ασχολούνται με την εκπόνηση προτύπων για τον τομέα των Υδρογονανθράκων, τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε Διεθνές επίπεδο, επεξεργάζονται και συζητούν τις αλλαγές και τις επιδράσεις που θα έχει η χρήση του υδρογόνου στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις, εξοπλισμούς, δίκτυα μεταφοράς κ.τλ. και λαμβάνονται υπόψη για την αναθεώρηση των εν ισχύι προτύπων και την εκπόνηση νέων. Η παγκόσμια μετάβαση στο υδρογόνο αντιπροσωπεύει ένα κρίσιμο βήμα στο ταξίδι προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Ενώ η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου αντιμετωπίζει προκλήσεις για την προσαρμογή σε αυτή τη στροφή, τα πιθανά οφέλη, συμπεριλαμβανομένων των μειωμένων εκπομπών άνθρακα, των διαφοροποιημένων ροών εσόδων και της Τεχνολογικής Καινοτομίας, την καθιστούν μια μεταμορφωτική ευκαιρία. Η επιτυχής ενσωμάτωση του υδρογόνου

ΤΑ ΠΡΌΤΥΠΑ ΑΠΟΤΕΛΟΎΝ ΤΟ ΚΛΕΙΔΊ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑΣ ΑΓΟΡΆΣ, ΚΑΘΏΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΆΝΟΥΝ ΤΙΣ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΈΣ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ, ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ, ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ, ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΕΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΆ

Σε όλα τα πιο πάνω, η χρήση των προτύπων έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και οι εμπλεκόμενοι φορείς, η βιομηχανία και τα επηρεαζόμενα μέρη αντιλαμβανόμενοι τη σημαντικότητά τους εργάζονται στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών (CEN, CENELEC, ETSI) και των Διεθνών (ISO, IEC, ITU) Οργανισμών Τυποποίησης, για την εκπόνηση των απαιτούμενων προτύπων που θα διασφαλίσουν την ασφαλή, αποτελεσματική και συμβατή λειτουργία των συστημάτων και τεχνολογιών που συνδέονται με τη χρήση του υδρογόνου. Η εναρμόνιση με τα πρότυπα αποτελεί κρίσιμο στοιχείο για τη δημιουργία ενός ομοιογενούς και αξιόπιστου περιβάλλοντος, όπου οι διάφοροι φορείς μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες, συνεργάζονται και επιτυγχάνουν τους κοινούς στόχους τους. Επιπλέον, η συμμετοχή στη διαμόρφωση των προτύπων παρέχει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να επηρεάσουν το πλαίσιο ρυθμιστικών προδιαγραφών και να προσαρμόσουν τις πρακτικές τους στις αναπτυσσόμενες τεχνολογίες. Η διαμόρφωση προτύπων αποτελεί, επομένως, θεμέλιο λίθο για μια βιώσιμη υδρογονοοικονομία. Με τoν ακριβή καθορισμό των προδιαγραφών και των διαδικασιών, τα πρότυπα διασφαλίζουν ότι η χρήση του υδρογόνου θα πραγματοποιείται με τρόπο που προστατεύει το περιβάλλον, προσφέρει ασφάλεια και προωθεί την Καινοτομία σε αυτόν τον κρίσιμο τομέα της Ενέργειας. Τα πρότυπα αποτελούν το κλειδί για την ανάπτυξη της παγκόσμιας αγοράς, καθώς περιλαμβάνουν τις απαραίτητες προδιαγραφές και απαιτήσεις για προϊόντα, Υπηρεσίες, συστήματα, διαδικασίες και υλικά. Ο κύριος στόχος τους είναι να παρέχουν, σύμφωνα με συγκεκριμένους κανόνες, ένα κοινό υπόβαθρο που επιτρέπει την παραγωγή και παροχή αγαθών, υπηρεσιών και συστημάτων. Οι διάφορες πρόνοιες των προτύπων που είναι υπό εκπόνηση ή αναθεώρηση συζητούνται στις συναντήσεις των Τεχνικών Επιτροπών Τυποποίησής και οι εκπρόσωποι του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS) που συμμετέχουν σε αυτές έχουν τη δυνατότητα να παρέμβουν εγκαίρως και να υποστηρίξουν θέσεις που εξυπηρετούν τις ιδιαιτερότητες της κυπριακής βιομηχανίας και οικονομίας.

EconomyToday 93

ΑΡΘΡΟ

ΠΕΡΊ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΈΡΓΩΝ Ο ΛΌΓΟΣ

ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ Ε. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Εργάτη Γνώσης

μη βέλτιστες επαγγελματικές πρακτικές και αυθαιρεσίες.

o εαρινό εξάμηνο θα διδάσκω διεύθυνση έργων τόσο με συμβατικό τρόπο όσο και διαδικτυακά σε φοιτητές που δεν έχω συναντήσει από κοντά μια και ευρίσκονται στις 4 άκρες του κόσμου. Μέσα από τη διαδικασία αναθεώρησης του μαθήματος άρχισαν να με προβληματίζουν διάφορα θέματα που αφορούν στη βέλτιστη εφαρμογή της τέχνης της διαχείρισης του έργου, αλλά και οι κρίσιμοι παράγοντες που καθορίζουν την επιτυχία ή την αποτυχία έργων. Τις ημέρες αυτές έχουν προκύψει τρία θέματα που παραπέμπουν σε κακή διαχείριση έργου στον χώρο της πληροφορικής στην Κύπρο και το εξωτερικό. Αντίστοιχα προβλήματα υπάρχουν και στη διαχείριση κατασκευαστικών έργων του Δημοσίου που παραπέμπουν σε 94 EconomyToday

ΟΙ ΒΑΣΙΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΈΡΓΩΝ

Ως τέχνη ή επαγγελματική πρακτική η διαχείριση έργου πρέπει να συνδυάζεται με σαφή γνώση και αντίληψη του Εφαρμοσμένου τομέα του οποίου αποτελεί το πεδίο εφαρμογής. Για παράδειγμα η διαχειρίστρια έργου σε ένα έργο πληροφορικής πρέπει να προέρχεται από τον χώρο, τη διαχείριση έργου σε ένα κατασκευαστικό έργο στην Οικοδομική Βιομηχανία θα πρέπει να έχει μία πολιτικός μηχανικός, αρχιτέκτων ή εκτιμήτρια ποσοτήτων. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να γίνεται καλύτερα ο συντονισμός εργασιών, ο έλεγχος της ολοκλήρωσης του έργου αλλά και σημαντικότερα η διασφάλιση της ποιότητας των παραδοτέων και η διαχείριση κινδύνων. Στην όλη διαδικασία υπάρχουν τρία σημαντικά θέματα τα οποία καθορίζουν την επιτυχία του

ΩΣ ΤΈΧΝΗ Ή ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΉ ΠΡΑΚΤΙΚΉ Η ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΈΡΓΟΥ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΣΥΝΔΥΆΖΕΤΑΙ ΜΕ ΣΑΦΉ ΓΝΏΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΊΛΗΨΗ ΤΟΥ ΕΦΑΡΜΟΣΜΈΝΟΥ ΤΟΜΈΑ ΤΟΥ ΟΠΟΊΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΤΟ ΠΕΔΊΟ ΕΦΑΡΜΟΓΉΣ

έργου και τα οποία θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Η βέλτιστη πρακτική προβλέπει ότι η επικεφαλής ενός έργου πρέπει να είναι η ιδιοκτήτρια της επιχειρηματικής προσπάθειας, business case owner, η οποία θα έχει και τον τελικό λόγο. Η ίδια βέλτιστη πρακτική προβλέπει ότι θα υπάρχει συμβούλιο αποτελούμενο από την ιδιοκτήτρια του έργου, τον κύριο εργολάβο και εκπρόσωπο των χρηστών το οποίο θα επιβλέπει την εξέλιξη του έργου και θα λαμβάνει τις δέουσες αποφάσεις και ενέργειες. Το δεύτερο θέμα αφορά στη σχέση μεταξύ του κόστους, του χρόνου και του τελικού παραδοτέου. Συνήθως, η μέτρηση της προόδου ενός έργου εξαρτάται από έναν αριθμό παραγόντων όπως είναι η τεχνολογία (προδιαγραφές, απόδοση, ποιότητα), ο χρόνος (ορόσημα, ημερομηνίες παράδοσης), το κόστος (μέγεθος επένδυσης, ταμειακές ροές). Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων καθώς και η σχετική τους βαρύτητα αποτελεί βασική απόφαση για τη μέτρηση της απόδοσης αλλά και της επιτυχίας

ενός έργου. Η τριάδα αυτή των περιορισμών συχνά αναφέρεται επίσης ως τρίγωνο διαχείρισης (ή και σιδηρούν τρίγωνο) του έργου, όπου κάθε πλευρά αντιπρο-σωπεύει έναν περιορισμό. Αλλαγή στη μια κορυφή του τριγώνου προκαλεί αλλαγή στους περιορισμούς που σχετίζονται με τους άλλους παράγοντες. Έτσι τυχόν αλλαγή στο αντικείμενο των εργασιών του έργου ή μη ορθή αξιολόγηση της προσπάθειας ή και καθυστέρηση προκαλεί αλλαγή στη διάρκεια του έργου αλλά και στον προϋπολογισμό. Η επιτυχία ενός έργου, όπως παρουσιάζεται στην εικόνα, εξαρτάται από το παραγόμενο αποτέλεσμα σε σχέση με το ζητούμενο, το κόστος του έργου σε σχέση με τον διαθέσιμο προϋπολογισμό και τον χρόνο ο οποίος απαιτήθηκε για την ολοκλήρωσή του σε σχέση με τον διαθέσιμο. Συνεπώς, η επιτυχία είναι ένας συνδυασμός παραγόντων και για τον λόγο αυτό θεωρείται επιτυχημένη κάθε προσέγγιση που βελτιστοποιεί τους παραπάνω παράγοντες.

EconomyToday 95

ΑΡΘΡΟ

ΑΠΟΔΟΣΗ

ΖΗΤΟΥΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

ΚΟΣΤΟΣ

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ΧΡΟΝΟΣ

Τέλος καθοριστική εξέλιξη στην επιτυχή ολοκλήρωση του κάθε έργου συντελούν συγκεκριμένοι Κρίσιμοι Παράγοντες Επιτυχίας. Για παράδειγμα σε ένα έργο εφαρμογής ενός συστήματος ERP (Enterprise Resource Planning Σύστημα Ενδοεπιχειρησιακού Σχεδιασμού), μια ιδιαίτερα σύνθετη κατηγορία έργων πληροφορικής, η οποία παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες αλλά και ιδιαιτερότητες, στη βιβλιογραφία παρουσιάζονται οι ακόλουθοι Κρίσιμοι Παράγοντες Επιτυχίας: • Υποστήριξη και δέσμευση της διοίκησης η οποία είναι καθοριστικής σημασίας. • Διοίκηση έργου με βάση την καλή πρακτική και τα διεθνή πρότυπα. • Διαχείριση της αλλαγής αφού ένα έργο φέρνει αναπόφευκτα αλλαγές στη τεχνολογία, στις διαδικασίες και στην ανθρώπινη συμμετοχή και αξιοποίηση. • Αναδιοργάνωση των επιχειρησιακών διαδικασιών, ώστε να αξιοποιούνται πλήρως οι δυνατότητες του νέου συστήματος. • Εκπαίδευση των χρηστών του έργου. • Σύνθεση και ικανότητες της ομάδας έργου στην οποία πρέπει να συμμετέχουν οι χρήστες αλλά και εκπρόσωποι του ιδιοκτήτη του έργου (business case owner). • Επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων. 96 EconomyToday

• Διαχείριση των παλαιών συστημάτων (Legacy Systems) και δεδομένων. • Ηγεσία και αποτελεσματική λήψη αποφάσεων. • Εργαλεία και ικανότητες του πωλητή/συμβούλου, εργολάβου και τυχόν υπεργολάβων υλοποίησης. • Ανάπτυξη του συστήματος, δοκιμές και αντιμετώπιση προβλημάτων. • Συμμετοχή και υποστήριξη των χρηστών στο έργο. • Ιδιαίτερη έμφαση στην ποιότητα του παραδοτέου και στη διαχείριση των κινδύνων.

ΣΥΝΉΘΩΣ, Η ΜΈΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΌΔΟΥ ΕΝΌΣ ΈΡΓΟΥ ΕΞΑΡΤΆΤΑΙ ΑΠΌ ΈΝΑΝ ΑΡΙΘΜΌ ΠΑΡΑΓΌΝΤΩΝ ΌΠΩΣ ΕΊΝΑΙ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ, Ο ΧΡΌΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΌΣΤΟΣ

Ο ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΌΣ ΠΑΡΆΓΟΝΤΑΣ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΏΝ ΣΥΜΒΟΛΑΊΩΝ

Σε αυτά θα προσθέσω ακόμη έναν Κρίσιμο Παράγοντα Επιτυχίας που έχει να κάνει με τη διαχείριση των νομικών συμβολαίων του έργου και τη δυνατότητα των συμβαλλόμενων να επιλύουν τυχόν διαφορές και προβλήματα που προκύπτουν. Είναι νομίζω σαφές από τα πιο πάνω ότι η επιτυχία ή αποτυχία ενός έργου συνήθως δεν βασίζεται σε ένα μόνο παράγοντα αλλά είναι πολυπαραγοντική και καθορίζεται από την πολυπλοκότητα του κάθε έργου και τη συνύπαρξη τεχνολογικών και κοινωνικών, ανθρώπινων διαστάσεων, παραμέτρων που διαμορφώνουν το τελικό αποτέλεσμα.

ΤΑ ΠΑΡΑΔΕΊΓΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΑΠΟΦΥΓΉΝ

Πρόσφατα έχουν δει το φως της δημοσιότητας 3 παραδείγματα αποτυχίας έργων πληροφορικής με μεγάλο οικονομικό, κοινωνικό και επιχειρησιακό κόστος. Το πρώτο αφορά το μεγάλο σκάνδαλο των Βρετανικών Ταχυδρομείων. Το λογιστικό σύστημα Horizon αναπτύχθηκε από την ιαπωνική εταιρεία Fujitsu και το 1999, τα ταχυδρομεία άρχισαν να αναπτύσσουν το νέο λογισμικό στα υποκαταστήματά τους και στα υποταχυδρομικά γραφεία, τα οποία διαχειρίζονται οι υποδιευθυντές σε αυτοαπασχολούμενη βάση, βάσει συμβάσεων με τα ταχυδρομεία. Το σκάνδαλο αφορά δικαστική πλάνη με την οποία, μεταξύ 1999 και 2015, πάνω από 900 υποδιευθυντές διώχθηκαν για κλοπή, ψευδή λογιστική και απάτη για ελλείματα στα υποκαταστήματά τους, τα οποία αποδείχθηκαν ότι οφείλονταν σε σφάλματα του Horizon. Το σκάνδαλο επανέφερε στην επιφάνεια σχετική σειρά ντοκιμαντέρ από την ITV και αποτελεί κύριο θέμα δημοσιότητας και πολιτικού διαλόγου. Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι από ένα σημείο και μετά ο ανάδοχος φορέας και τα ταχυδρομεία συνειδητοποίησαν το πρόβλημα αλλά αντί να πάρουν μέτρα διόρθωσης το απέκρυψαν. Στην Κύπρο δύο πρόσφατα σχετικά παραδείγματα αφορούν στην αποτυχία του Πληροφοριακού

ΤΥΧΌΝ ΑΛΛΑΓΉ ΣΤΟ ΑΝΤΙΚΕΊΜΕΝΟ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΏΝ ΤΟΥ ΈΡΓΟΥ Ή ΜΗ ΟΡΘΉ ΑΞΙΟΛΌΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΑΣ Ή ΚΑΙ ΚΑΘΥΣΤΈΡΗΣΗ ΠΡΟΚΑΛΕΊ ΑΛΛΑΓΉ ΣΤΗ ΔΙΆΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΈΡΓΟΥ ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΌ

Συστήματος Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων - Enterprise Resource Planning (ERP) του Γενικού Λογιστηρίου του κράτους και την αναστολή της σύμβασης με τον ανάδοχο μετά την πάροδο 10 ετών με κόστος €34 εκατ. Σοβαρά προβλήματα παρατηρούνται από την πρώτη ημέρα της πλήρους εφαρμογής του νέου ηλεκτρονικού συστήματος e-justice, που υποστηρίζει τη λειτουργία του συστήματος δικαιοσύνης, το οποίο εφαρμόστηκε πριν λίγες εβδομάδες και στοίχισε €6 εκατ., με αποτέλεσμα να αντιδρούν οι δικηγόροι, ενώ παράλληλα διεξάγεται έρευνα από την Ελεγκτική Υπηρεσία. Πέρα από τον χώρο της πληροφορικής αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν κατασκευαστικά έργα του Δημοσίου όσον αφορά τον χρόνο παράδοσης, το τελικό κόστος και την ποιότητα κατασκευής. Για παράδειγμα παρατηρούνται συνεχείς καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του τερματικού επαναεριοποίησης φυσικού αερίου στο Βασιλικό. Πρόσφατα ο υπουργός Ενέργειας προέβλεψε ότι η λειτουργία του θα ξεκινήσει εντός του 2024. Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν και άλλα έργα του Δημοσίου. Αυτές και άλλες μελέτες περίπτωσης (case studies) αποτυχημένων έργων θα αποτελέσουν τη θεματολογία για την επόμενη περίοδο.

EconomyToday 97

ΘΕΜΑ

Η ΚΎΠΡΟΣ ΜΑΓΝΉΤΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ FINΤECH

Στη συνάντηση της παραδοσιακής χρηματοοικονομικής εμπειρίας με την Καινοτομία, η Κύπρος αποτελεί ένα σταυροδρόμι όπου η τεχνολογία προσφέρει νέες ευκαιρίες για την ανάπτυξη του Χρηματοοικονομικού τομέα ΤΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΏΝ ΦΟΙΤΗΤΡΙΏΝ ΤΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΊΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΊΟΥ ΚΎΠΡΟΥ ΚΥΡΙΑΚΉΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΎΛΟΥ ΚΑΙ ΕΛΙΖΑΒΈΤΑΣ ΑΝΙΣΊΜΟΒΑ

Κύπρος βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της επανάστασης που συμβαίνει στη χρηματοοικονομική τεχνολογία γενικότερα στον πλανήτη. Τα τελευταία χρόνια, το νησί έχει μετατραπεί σε έναν κόμβο Καινοτομίας στο ολοένα και αναπτυσσόμενο τομέα των FinTech. Πλέον, ο τομέας αποτελεί σημαντικό γρανάζι της αγοράς εργασίας αλλά και σοβαρός πυλώνας για τη ραγδαία αύξηση της Καινοτομίας που χαρακτηρίζει την οικονομία τα τελευταία χρόνια. Οι αναδυόμενες επιχειρήσεις, οι φορείς και οι ειδικοί του κλάδου προωθούν ενεργά τη συνεργασία και παρέχουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη του τομέα. Η ανάπτυξη του τομέα στο νησί είναι μετρήσιμη με διάφορους τρόπους όπως η αύξηση των κεφαλαίων που επενδύονται στον τομέα, η διεξαγωγή όλο και περισσότερων εκδηλώσεων που προωθούν τις FinΤech, καθώς και η προσαρμογή καινούργιων κανονισμών και νομοθεσιών που ενισχύουν τέτοιου είδους οικονομική δραστηριότητα στο νησί. Δημιουργώντας «πρόσφορο έδαφος» για ευνοϊκότερη διεξαγωγή δραστηριοτήτων του τομέα, η Κύπρος, θέσπισε τις σωστές συνθήκες για μια φυσική ή νομική οντότητα να μπορεί εύκολα και γρήγορα να ενταχθεί στον 98 EconomyToday

ΠΑΡΌΛΟ ΠΟΥ ΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΈΣ ΤΡΆΠΕΖΕΣ ΕΠΩΦΕΛΟΎΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΙΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ FINΤECH, ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΚΆΠΟΙΕΣ ΑΡΝΗΤΙΚΈΣ ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΊΔΙΕΣ ΑΠΌ ΑΥΤΉ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ

οικονομικό κύκλο της χώρας. Σταδιακά, υπάρχει και η τάση ανά τον κόσμο όπου οι παραδοσιακοί Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί αρχίζουν να ανησυχούν για το ενδεχόμενο αντικατάστασής τους από τους νέου τύπου Οργανισμούς, τις ούτω καλούμενες «νεοτράπεζες». Ως εκ τούτου, δημιουργείται το ερώτημα των παραγόντων που καθιστούν την Κύπρο ένα τόσο ελκυστικό προορισμό για τη διεξαγωγή οικονομικών δραστηριοτήτων στον τομέα των FinΤech, και αν η ανάπτυξή του όντως βάζει σε κίνδυνο τα παραδοσιακά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα.

ΠΟΙΟΙ ΚΥΡΙΕΎΟΥΝ ΤΟΝ ΚΌΣΜΟ ΤΗΣ FINΤECH; Στην Κύπρο, όπως και σε πολλά άλλα μέρη, η υιοθέτηση των χρηματοοικονομικών τεχνολογιών αντικατοπτρίζει την εξέλιξη του Χρηματοοικονομικού τομέα. Στη συνάντηση της παραδοσιακής χρηματοοικονομικής εμπειρίας με την Καινοτομία, η Κύπρος αποτελεί ένα σταυροδρόμι όπου η τεχνολογία προσφέρει νέες ευκαιρίες για την ανάπτυξη του Χρηματοοικονομικού τομέα. Με βάση στοιχείων της Statista, οι επενδύσεις στις FinΤech εταιρείες παγκοσμίως έχουν φτάσει μέχρι τα 165 δισεκατομμύρια δολάρια στα

τέλη του 2023, πράγμα που επιβεβαιώνει πως είναι πλέον απαραίτητη η επένδυση πάνω στη χρηματοοικονομική τεχνολογία την σήμερον ημέρα. Βάσει έρευνας που διεξήχθη από την Findexable, οι 5 κορυφαίες χώρες που κυριαρχούν στον χώρο των χρηματοοικονομικών τεχνολογιών είναι οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σιγκαπούρη, η Λιθουανία και η Ελβετία με τις πόλεις που χαρακτηρίζονται ως κόμβοι των FinΤech να αφορούν το Σαν Φρανσίσκο, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη. Παρόλο που η Κύπρος δεν βρίσκεται στις κορυφαίες χώρες στην κατάταξη των κόμβων FinΤech, με βάση την Findexable, η θέση της χώρας ανέβηκε 20 θέσεις, από την αρχική της κατάταξη, κατατάσσοντάς την στην 48η θέση. Αυτά τα δεδομένα μας υποδεικνύουν πως υπάρχει μια τρομερή ανάπτυξη στο τομέα των χρηματοοικονομικών τεχνολογιών στο νησί τα τελευταία χρόνια. Ο τομέας FinΤech του Ισραήλ επίσης υπέστη σημαντική ανάπτυξη, με περισσότερες από 600 ενεργές εταιρείες FinΤech που δραστηριοποιούνται σε διάφορους τομείς, όπως στις Πληρωμές, στο Cybersecurity, στο Βlockchain και στις Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες που βασίζονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι συνολικές επενδύσεις σε ισραηλινές FinΤech εταιρείες έφτασαν περίπου τα 2,6

δισ. δολάρια από ιδιωτική χρηματοδότηση το 2022, βάσει έρευνας του «Start-up Nation», γεγονός που καταδεικνύει το αυξανόμενο ενδιαφέρον και την εμπιστοσύνη των επενδυτών στον τομέα. Έτσι αναδεικνύονται τα «hotspots» των FinTech σε ένα παγκόσμιο επίπεδο και που υπάρχει η μεγαλύτερη δραστηριότητα σε αυτόν τον τομέα. Και μέσα από αυτά τα στοιχεία, βλέπουμε πως το σκηνικό των FinTech είναι διαδεδομένο σε ένα παγκόσμιο επίπεδο και ανεξαρτήτως του πού διαμένεις, έχεις πρόσβαση σε αυτές τις πηγές Καινοτομίας.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΏΝΤΑΣ ΤΙΣ ΣΩΣΤΈΣ ΣΥΝΘΉΚΕΣ... Η Κύπρος επίσης υπέστη τρομερή ανάπτυξη στον τομέα των χρηματοοικονομικών τεχνολογιών, και μπορεί να χαρακτηριστεί και ως αναδυόμενος «μαγνήτης» τέτοιων δραστηριοτήτων. Με βάση στοιχεία από το EU Blockchain Forum οι 27 νεοφυείς επιχειρήσεις Βlockchain, που έχουν βάση την Κύπρο, έχουν συγκεντρώσει συνολικά 142 εκατομμύρια ευρώ σε χρηματοδότηση το 2021, καθιστώντας την Κύπρο μία από τις πιο επιτυχημένες χώρες της Ευρώπης στην προσέλκυση επενδυτικών

ΣΗΜΑΝΤΙΚΆ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΕΝΤΟΠΊΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΑΤΆΛΟΓΟ ΤΟΥ CNBC ΚΑΙ ΤΗΣ STATISTA ΜΕ ΤΙΣ 200 ΚΟΡΥΦΑΊΕΣ ΠΑΓΚΌΣΜΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ FINΤECH, ΌΠΟΥ ΟΙ ΗΠΑ ΦΙΛΟΞΕΝΟΎΝ 65 ΑΠΌ ΤΙΣ ΚΟΡΥΦΑΊΕΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ FINTECH, ΕΝΏ ΤΟ ΗΝΩΜΈΝΟ ΒΑΣΊΛΕΙΟ ΉΤΑΝ ΔΕΎΤΕΡΟ ΜΕ 15.

EconomyToday 99

ΘΕΜΑ κεφαλαίων στην τεχνολογία Βlockchain. Η δραματική αναπτυξη στον τομέα της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας παρατηρείται και μέσα από τις κρατικές και ιδιωτικές επενδύσεις που γίνονται στον τομέα. Με βάση τον Σύνδεσμο Επενδυτικών Ταμείων Κύπρου (ΣΕΕΚ) οι επενδύσεις στον τομέα των FinΤech το 2023 ανήλθαν στα 108 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2022 όπου επενδύθηκαν 60,1 εκατ. ευρώ. Η σημαντική αύξηση στο επενδυτικό κεφάλαιο στον τομέα των χρηματοοικονομικών τεχνολογιών σηματοδοτεί ένα έντονο ενδιαφέρον των επενδυτών (κρατικών και ιδιωτικών) καθώς και την επιθυμία τους να τον αναπτύξουν. H Κύπρος έχει επίσης εφαρμόσει ένα καθεστώς παροχής Υπηρεσιών Κρυπτογράφησης (Crypto-Asset Service Provider) για την καταχώριση των παροχών Κρυπτογραφικών Υπηρεσιών σε κεντρικό μητρώο για σκοπούς καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AML). Το 2022 μάλιστα, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (CySEC), ενέκρινε την καταχώριση μερικών παροχών Κρυπτογραφικών Υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων και της Revolut. Η εύκολη πρόσβαση που παρέχει το κινητό τηλέφωνο για πληρωμές σε καθημερινές συναλλαγές έχει, επίσης, οδηγήσει σε μια πρωτόγνωρη αύξηση της δημοτικότητας των ψηφιακών πληρωμών. Οι άνθρωποι που αναζητούν προσιτές και εύκολες στη χρήση επενδυτικές επιλογές, χρησιμοποιούν ανάμεσα σε άλλα, ψηφιακές επενδυτικές πλατφόρμες.

Με βάση τη Statista, τα έσοδα των Ψηφιακών Πληρωμών παρέμειναν σχετικά σταθερά από το 2021 και έπειτα έχοντας πάραυτα μια ανοδική φορά στη χρήση τους. Παράλληλα, οι Ψηφιακές Επενδύσεις, αλλά και το Ψηφιακό Πάγιο, είχαν και αυτά αύξηση στη χρήση τους τα τελευταία 3 χρόνια. Η αυξανόμενη χρήση αυτών των υπηρεσιών στην Κύπρο είναι σημάδι της αυξανόμενης δημοτικότητας του τομέα, εφόσον όλο και περισσότεροι άνθρωποι εντάσσουν τις χρηματοοικονομικές τεχνολογίες στη ζωή τους. Η Κύπρος αποτελεί ελκυστικό προορισμό για τα εξουσιοδοτημένα ιδρύματα λόγω της ακμάζουσας βιομηχανίας FinΤech και των διαφόρων φορολογικών πλεονεκτημάτων που παρέχει. Λόγω του ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος στο νησί και της υψηλής συγκέντρωσης μεγάλων παγκόσμιων Χρηματοοικονομικών Ιδρυμάτων, όπως η Ιnvest.Com, η Libertex και η sKash, έχει αναδειχθεί ως ιδανική τοποθεσία για νεοσύστατες και καθιερωμένες επιχειρήσεις FinTech. Η Κύπρος προσφέρει διάφορα φορολογικά οφέλη, με τον εταιρικό φόρο του νησιού να ανέρχεται στο 12,5%, όντας ένας από τους χαμηλότερους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, η Κύπρος διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο συμβάσεων αποφυγής διπλής φορολογίας, επιτρέποντας στις εταιρείες να μειώσουν τη συνολική φορολογική τους υποχρέωση με περισσότερες από 60 χώρες. Η συνθήκη αποφυγής διπλής φορολόγησης στην Κύπρο, αποσκοπεί στην προστασία των εταιρειών από τον κίνδυνο να φορολογούνται τα εισοδήματά τους δύο φορές, μια στην Κυπριακή Δημοκρατία και μια στο κράτος τους. Ακόμη, η Κύπρος προσφέρει φοροαπαλλαγή 80% επί των επιλέξιμων κερδών που προκύπτουν από την εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων που πληρούν τις προϋποθέσεις R&D για πνευματική ιδιοκτησία. Ως μέλος της Ε.Ε., οι πολίτες του ΕΟΧ μπορούν να εργάζονται ελεύθερα στην Κύπρο χωρίς κάποια άδεια. Εκτός αυτών, υπάρχει και η ευκαιρία των ψηφιακών νομάδων που διευκολύνει τη συνεργασία εταιρειών της Κύπρου με άτομα που βρίσκονται στο εξωτερικό, καθώς καθιστά δυνατή την εξ αποστάσεως εργασία, οπότε οι εργαζόμενοι που βρίσκονται στο εξωτερικό ή ταξιδεύουν, πολύ απλά χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και την τεχνολογία για να πραγματοποιήσουν τα καθήκοντά τους στην εταιρεία. Οι φορολογικές ευκαιρίες και οι ευνοϊκές συνθήκες του νησιού, την καθιστούν μαγνήτη για νομικές και φυσικές οντότητες που σχεδιάζουν να διεξάγουν οικονομικές δραστηριότητες στο νησί.

ΧΡΗΣΤΕΣ ΑΝΑ ΤΜΗΜΑ

ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΛΗΡΩΜΗ

ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ

ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΓΙΟ

ΤΟΜΕΙΣ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΠΑΓΙΟΥ, ΕΠΕΝΔΥΔΕΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2019-2023

FINTECH ΚΑΙ ΤΡΆΠΕΖΕΣ 100

200

300

400

2019

2020

500

600

700

800

ΣΕ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΔΟΛΑΡΙΑ

2021

2022

2023

Η ΠΙΟ ΠΆΝΩ ΟΠΤΙΚΟΠΟΊΗΣΗ ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΊΖΕΙ ΤΑ ΈΣΟΔΑ ΑΝΆ ΧΡΉΣΤΗ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΊΣ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΎ ΠΑΓΊΟΥ, ΤΩΝ ΨΗΦΙΑΚΏΝ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΜΏΝ ΑΠΌ ΤΟ 2019-2023. ΠΗΓΕΣ: STATISTA

100 EconomyToday

900

Με την άνοδο της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας, οι τράπεζες συνεργάζονται πλέον με εταιρείες FinTech προκειμένου να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες και προϊόντα στους πελάτες τους. Με τα καινοτόμα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, οι εταιρείες FinTech στην Κύπρο συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός πιο ψηφιοποιημένου και αποτελεσματικού Xρηματοπιστωτικού τομέα στη χώρα. Μέσω της συνεργασίας με αυτές τις εταιρείες, οι τράπεζες αφενός μπορούν να βελτιώσουν τις υπηρεσίες που παρέχουν στους πελάτες τους και αφετέρου να

προσφέρουν μια πιο ολοκληρωμένη και αποτελεσματική μόνο σε περιορισμένα εκπαιδευτικά ιδρύματα. χρηματοοικονομική εμπειρία. Οι περιορισμένοι πόροι ανθρώπινου δυναμικού στον Σύμφωνα με την Bank for International Settlements, τα κλάδο των χρηματοοικονομικών τεχνολογιών ωθεί τις ΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΈΝΟΙ οφέλη που παρέχονται από την εφαρμογή των χρηματοοιπλείστες επιχειρήσεις να επενδύσουν πάνω σε εξειδικευΠΌΡΟΙ ΑΝΘΡΏΠΙΝΟΥ μένο προσωπικό από το εξωτερικό, το οποίο ασχολείται κονομικών τεχνολογιών στις παραδοσιακές τράπεζες είναι ΔΥΝΑΜΙΚΟΎ η διευρυμένη πρόσβαση σε Xρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες, με το αντικείμενο περισσότερο από ό,τι οι ντόπιοι. Η «ειη μείωση του κόστους συναλλαγών, η προσέγγιση υποεσαγωγή» εξειδικευμένου προσωπικού από το εξωτερικό ΣΤΟΝ ΚΛΆΔΟ ΤΩΝ ξυπηρετούμενων καταναλωτών, η μεγαλύτερη διαφάνεια ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΏΝ αποδεικνύεται πιο οικονομική για τους εργοδότες αλλά στα προϊόντα και οι σαφείς γνωστοποιήσεις του κόστους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΏΝ ΩΘΕΊ ΤΙΣ και συμφέρουσα για τους εργαζόμενους εκτός Κύπρου, καθώς και ο αυστηρότερος έλεγχος των δαπανών και του σηματοδοτώντας μια αύξηση στον αριθμό των οικονομικών ΠΛΕΊΣΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ μεταναστών υψηλής εξειδίκευσης. προϋπολογισμού. Μερικά εργαλεία που χρησιμοποιούν οι τράπεζες για να ικανοποιήσουν τους πελάτες τους είναι ΝΑ ΕΠΕΝΔΎΣΟΥΝ ΠΆΝΩ Οι επιχειρήσεις FinΤech απαιτούν, συνήθως, υποψήφιους ΣΕ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΈΝΟ τα chatbots, οι εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα και η που συνδυάζουν τεχνολογικές γνώσεις και κατανόηση των εκμάθηση μηχανών για προστασία από απάτες. ΓενικότεΠΡΟΣΩΠΙΚΌ ΑΠΌ ΤΟ χρηματοοικονομικών, καθώς συχνά ψάχνουν για άτομα με ρα, η συνεργασία μεταξύ των παραδοσιακών τραπεζών εμπειρία στην Ανάλυση Δεδομένων, Βlockchain, Τεχνητή ΕΞΩΤΕΡΙΚΌ και των FinTech συμβάλλει στην αύξηση της συνολικής Νοημοσύνη και Cybersecurity. Οι εργοδότες του κλάδου αποτελεσματικότητας του Τραπεζικού τομέα. αυτού πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να επενδύσουν Παρόλο που οι παραδοσιακές τράπεζες επωφελούνται σημαντικό χρόνο και πόρους στην εκπαίδευση των εραπό τις εταιρείες FinΤech, υπάρχουν και κάποιες αρνητικές γαζόμενων, καθώς πολλοί θεωρούν ότι οι πρόσφατοι επιπτώσεις για τις ίδιες από αυτή τη συνεργασία. Καθώς απόφοιτοι μπορεί να μη διαθέτουν τις απαραίτητες δεοι εταιρείες FinTech γίνονται πιο ισχυρές, θα μπορούσαν ξιότητες που απαιτούνται για να επιτύχουν στον κόσμο ενδεχομένως να διαταράξουν τον παραδοσιακό Tραπεζικό των επιχειρήσεων. τομέα. Οι τράπεζες μπορεί να βρεθούν σε ανταγωνισμό με τις εταιρείες FinTech για πελάτες και κεφάλαια. Επιπλέον, Η ΛΎΣΗ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΚΆΠΟΥ οι τράπεζες πρέπει να παραμείνουν σε εγρήγορση προΣΤΗ ΜΈΣΗ κειμένου να διασφαλίσουν ότι τα δεδομένα των πελατών Ο κλάδος της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας μεταμόρτους είναι ασφαλή και δεν τίθενται σε κίνδυνο. φωσε τις παραδοσιακές Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες Τα προνόμια που είχαν κάποτε οι τράπεζες αποδυναμώνοκαι έχει δημιουργήσει ένα τοπίο που χαρακτηρίζεται από νται δραστικά, με την ολιγοπωλιακή πρόσβαση σε φθηνή την Καινοτομία και την αποτελεσματικότητα. Η υβριδική χρηματοδότηση μέσω των τρεχούμενων λογαριασμών πρόκληση της συνάρτησης χρηματοοικονομικών και τεχνονα απειλείται και τις τεχνολογικά μορφές ανταγωνισμού, λογίας όχι μόνο έχει εκσυγχρονίσει τις διαδικασίες, αλλά καθώς και τη ρυθμιστική ατζέντα να περιορίζουν την έχει επίσης αλλάξει την πρόσβαση στις Χρηματοοικονομικές πρόσβαση των τραπεζών σε πελάτες. Αυτό περιορίζει Υπηρεσίες, δίνοντας πληθώρα δυνατοτήτων σε ιδιώτες και και την ικανότητά τους να διασταυρώνουν τις ζημιογόνες επιχειρήσεις παγκοσμίως. Η ραγδαία εξέλιξη της FinΤech έχει επιχειρήσεις μέσω των διασταυρούμενων πωλήσεων φέρει στο φως πρωτοποριακές λύσεις, από την Ψηφιακή υψηλού περιθωρίου κέρδους και της τιμολόγησης του Τράπεζα και τα Ψηφιακά Πορτοφόλια έως και το Βlockchain. back-book. Η άνοδος των FinTech δημιουργεί ένα κενό Ενώ οι FinΤech έχουν αποφέρει τεράστια οφέλη, δημιουρδεξιοτήτων, το οποίο προβλέπεται, σύμφωνα με την γούνται επίσης προκλήσεις, οι οποίες είναι αναμφισβήτητα Autonomous Research, πως η σημερινή δομή κόστους αρκετές. Καθώς αυτός ο κλάδος υιοθετείται, αν μπορεί να των Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών θα μπορούσε να λεχθεί ολοένα και περισσότερα, είναι σημαντικό να υπάρχει αντικατασταθεί από τη Μηχανολογική Εκμάθηση και την μια ισορροπία μεταξύ της τεχνολογικής ανάπτυξης και Τεχνητή Νοημοσύνη έως το 2030. του ρυθμιστικού πλαισίου. Φυσικά, η Χρηματοοικονομική Τεχνολογία διευκολύνει αφάνταστα τη λειτουργία των ΔΕΝ ΑΡΚΕΊ ΤΟ ΝΤΌΠΙΟ παραδοσιακών χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων, ωστόσο ΕΡΓΑΤΙΚΌ ΔΥΝΑΜΙΚΌ; για να αποτραπούν οι ενδεχόμενες στρεβλώσεις, είναι Η Κύπρος, παρόλο που σημειώνει άλματα στον τομέα των σημαντικό να διατηρηθούν και κάποιες παραδοσιακές χρηματοοοικονομικών τεχνολογιών, έχει ένα περιορισμένο εφαρμογές σε αυτό τον τομέα. Είναι βέβαιο, πως το μέλαριθμό εγχώριου εργατικού δυναμικού. Αυτό μπορεί αν λον θα αναπτυχθεί βασιζόμενο στη Χρηματοοικονομική είναι απότοκο του γεγονότος ότι ενώ η χώρα επενδύει στον Τεχνολογία και κάποια στιγμή θα είναι ακόμη πιο ενσωτομέα, ταυτόχρονα δεν δημιουργεί αρκετά προγράμματα ματωμένο στις ζωές μας. στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, με σκοπό να εκπαιδεύσει τους Η Κύπρος έχει καταστεί ένας δημοφιλής προορισμός για νέους στα πεδία των χρηματοοικονομικών τεχνολογιών. τις εταιρείες τεχνολογίας και σαφέστατα το οικονομικό Φυσικά, μπορούμε να παρατηρήσουμε πώς ήδη κάποια περιβάλλον καθιστά εύφορο το έδαφος ώστε το νησί να εκπαιδευτικά ιδρύματα αρχίζουν και εισάγουν προγράμματα καταστεί ένας από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς σπουδών τα οποία εστιάζουν σε ψηφιακά νομίσματα και Καινοτομίας, όπου στην τελική μπορούν οι μεγάλες ιδέες Βlockchains, αλλά δεν είναι αρκετό εφόσον προσφέρονται να γίνουν πράξη.

EconomyToday 101

ΘΕΜΑ

€7 ΕΚΑΤΟΜΜΎΡΙΑ ΓΙΑ 8 ΈΡΓΑ ΣΕ ΑΓΡΟΤΙΚΈΣ ΠΕΡΙΟΧΈΣ Οκτώ σημαντικά έργα ύψους €7 εκατομμυρίων άρχισαν να πραγματοποιούνται σε οκτώ διαφορετικούς δήμους και κοινότητες ανά το παγκύπριο, στο πλαίσιο του Μέτρου 7 «Βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγροτικές περιοχές», του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος – Μεταβατική Περίοδος 2020-2022.

ο έργο που ξεχωρίζει ανάμεσα στα 8 που έχουν εγκριθεί, από τα 19 που αξιολογήθηκαν, είναι η πρόταση για δημιουργία λαϊκής αγοράς στον Δήμο Δερύνειας, μια έγκριση που έρχεται για πρώτη φορά μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Ασφαλώς, η στήριξη των λαϊκών αγορών βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, αφού δίνει οικονομικές ανάσες σε αγροτικές περιοχές, σε παραγωγούς και καταναλωτές οι οποίοι θα μπορούν άμεσα να αγοράζουν γεωργικά προϊόντα απευθείας από τους παραγωγούς. Συνολικά 27 ήταν οι αιτήσεις – προτάσεις που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της 4ης πρόσκλησης του Μέτρου 7, με τον συνολικό προϋπολογισμό τους να φθάνει τα €20,3 εκατομμύρια. Ωστόσο, μόλις 19 έφθασαν στο στάδιο της αξιολόγησης από τις οποίες εγκρίθηκαν οι 8 προτάσεις. Σύμφωνα με την κατάταξη των έργων, ως αποτέλεσμα της βαθμολογίας που εξασφάλισαν κατά τη διαδικασία της αξιολόγησης, όπως ασφαλώς και του διαθέσιμου προϋπολογισμού που ανέρχεται στα €7 εκατομμύρια, προέγκριση έλαβαν τα πρώτα 8 έργα, ενώ άμεσα θα αρχίσουν και οι επιτόπιοι προκαταρκτικοί έλεγχοι, όπως προβλέπεται από τους κανονισμούς. 102 EconomyToday

Η ΠΡΩΤΙΆ ΣΤΑ ΠΥΡΓΆ

Μετά, λοιπόν και την αξιολόγηση των προτάσεων, την ψηλότερη βαθμολογία έλαβε το έργο που αφορά την ανάπλαση του παραδοσιακού πυρήνα στην Κοινότητα Πυργών. Δικαιούχος είναι η Επαρχιακή Διοίκηση Λάρνακας και ο επιλέξιμος προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα €1,2 εκατομμύρια. Δεύτερο, στη βαθμολογία αλλά εξίσου σημαντικό, είναι η δημιουργία λαϊκής αγοράς στον Δήμο Δερύνειας με δικαιούχο την Επαρχιακή Διοίκηση Αμμοχώστου, διότι για πρώτη φορά το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης θα ενισχύσει οικονομικά ένα Δήμο με αποκλειστικό σκοπό τη δημιουργία λαϊκής αγοράς. Το εν λόγω έργο θα στηριχθεί με το ποσό των €788.000. Στη συνέχεια ακολουθούν άλλες 6 αναπλάσεις κεντρικών σημείων Κοινοτήτων και Δήμου που αποτελεί, επίσης, στόχο του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για στήριξη αλλά και αναβάθμιση των αγροτικών περιοχών. Συγκεκριμένα, έχουν εγκριθεί οι ακόλουθες προτάσεις: - Ανάπλαση πλατείας λαϊκής αγοράς, καθώς επίσης και η δημιουργία ημιυπόγειου χώρου στάθμευσης στο Γούρρι ύψους €1 εκατομμυρίου (Επαρχιακή Διοίκηση Λευκωσίας). - Ανάπλαση του πυρήνα Αγίου Επιφανίου – Φάση Α’ με τον επιλέξιμο προϋπολογισμό να ανέρχεται στις €865.000 (Επαρχιακή Διοίκηση Λευκωσίας). - Ανάπλαση του ελεύθερου χώρου μπροστά από το Δημαρχείο και του ελεύθερου χώρου μπροστά από τον παλιό αστυνομικό σταθμό στον Δήμο Πόλεως Χρυσοχούς, με συνολικό προϋπολογισμό €944.000 (Δήμος Πόλεως Χρυσοχούς). - Ανάπλαση του πυρήνα Μενοίκου συνολικού προϋπολογισμού €609.000 (Επαρχιακή Διοίκηση Λευκωσίας). - Ανάπλαση του πυρήνα Πολιτικού, ύψους €1,1 εκατ. (Επαρχιακή Διοίκηση Λευκωσίας). - Ανάπλαση του πυρήνα της κοινότητας Κοίλης της Επαρχίας Πάφου ύψους €1,1 εκατ. (Επαρχιακή Διοίκηση Πάφου).

ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΥΠΑΊΘΡΟΥ ΜΈΣΩ ΈΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΉΣ

Οι αγροτικές περιοχές βρίσκονται πάντα στο επίκεντρου του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και γι’ αυτό και το συγκεκριμένο Μέτρο στοχεύει στην ανάπτυξη της υπαίθρου με σκοπό τη διατήρηση και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου των περιοχών της, μέσω υλοποίησης δημόσιων έργων υποδομής προς όφελος του αγροτικού πληθυσμού, ενώ στόχος είναι να αποτελέσει το έναυσμα για αξιοποίηση όλων των πόρων της κυπριακής υπαίθρου. Γι’ αυτό και το Μέτρο 7 είχε στοχεύσει στην επιδότηση δημόσιων έργων υποδομής με σκοπό την ενθάρρυνση της ανάπτυξης και την προώθηση της περιβαλλοντικής και κοινωνικοοικονομικής αειφορίας, στην ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων, στην αναβάθμιση του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος (αναπλάσεις χωριών και έργα συντήρησης και αναβάθμισης της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς), στην προώθηση υποδομών με σκοπό τη στέγαση κοινοτικών υπηρεσιών (συμπεριλαμβανομένων πολιτιστικών υποδομών και υποδομών αναψυχής) και τουριστικών υποδομών, με σκοπό την ενθάρρυνση του τουρισμού της υπαίθρου. Τα έργα αυτά σε συνδυασμό με άλλα διαθέσιμα χρηματικά κίνητρα ή ενισχύσεις, αναμένεται να συμβάλουν στις προτεραιότητες της Ένωσης για τις περιοχές της υπαίθρου και συγκεκριμένα στη στήριξη και συγκράτηση του πληθυσμού αλλά και στην αύξηση της απασχόλησης, μέσω της ενθάρρυνσης της δημιουργίας νέων επιχειρήσεων και ευκαιριών. Κύριο μέλημα είναι η επίτευξη των στόχων της Αγροτικής Ανάπτυξης και της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, αειφόρο και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και επίτευξη της προτεραιότητας 6 της Ε.Ε. για την Αγροτική Ανάπτυξη: «Προώθηση της κοινωνικής ένταξης, της μείωσης της φτώχειας και

της οικονομικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές», με έμφαση στους ακόλουθους τομείς: -Δ ιευκόλυνση της διαφοροποίησης, της δημιουργίας και της ανάπτυξης μικρών επιχειρήσεων και θέσεων εργασίας. -Π ροώθηση της τοπικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές. -Ε νίσχυση της προσβασιμότητας της χρήσης και της ποιότητας των τεχνολογιών των πληροφοριών και επικοινωνιών στις αγροτικές περιοχές.

ΕΝΊΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΎ

Επίσης, κατά τις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους, έχουν δημιουργηθεί στην ύπαιθρο ή βρίσκονται σε φάση υλοποίησης, μέσα από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) αλλά και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), έργα υποδομής, όπως τουριστικές διαδρομές, μουσεία, περιβαλλοντικά κέντρα, εκδρομικοί χώροι στην ύπαιθρο, ενώ παράλληλα έχουν λειτουργήσει διάφορα Σχέδια Ενίσχυσης Μικρών και Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (π.χ. Αγροτουρισμού). Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) και μέσω του Άξονα 3, υλοποιήθηκε μεγάλος αριθμός έργων για τη διατήρηση και αναβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος, της κοινωνικής υποδομής και της πολιτιστικής παράδοσης, με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και τη διατήρηση του τοπικού πληθυσμού, ειδικά των νέων. Επιπρόσθετα, έχουν υλοποιηθεί έργα και δράσεις για τη στήριξη και ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα του Αγροτουρισμού με στόχο την προώθηση μιας ήπιας τουριστικής ανάπτυξης ως κύρια διέξοδο οικονομικής διαφοροποίησης με απώτερο στόχο, εκτός από τη συγκράτηση του τοπικού πληθυσμού, την ανάδειξη των αξιόλογων περιβαλλοντικών και πολιτιστικών στοιχείων της υπαίθρου, την προσέλκυση τουριστών με ειδικά ενδιαφέροντα και την ενίσχυση της πώλησης των τοπικών προϊόντων.

Συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση

Το περιεχόμενο της παρούσας δημοσίευσης απηχεί τις απόψεις του συντάκτη/της συντάκτριας μόνο, ο οποίος/η οποία φέρει την αποκλειστική ευθύνη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν φέρει καμία ευθύνη για τη χρήση των πληροφοριών που περιέχει.

EconomyToday 103

ΘΕΜΑ

ΑΝΑΛΎΟΝΤΑΣ ΤΟ ΦΑΙΝΌΜΕΝΟ…

TAYLOR SWIFT ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΡΙΘΑΡΙΔΟΥ

χει ανακηρυχθεί ως «Πρόσωπο της Χρονιάς» και έχει καταρρίψει το ρεκόρ του βασιλιά της rock ‘n’ roll Elvis Presley. Τα τραγούδια της εκτοξεύονται στην κορυφή των παγκόσμιων chart, ενώ η προσωπική της ζωή έχει γίνει αντικείμενο συζήτησης εξαιτίας των σχέσεων που κάνει. Η Taylor Swift έχει κατακτήσει τις καρδιές εκατομμυρίων ανθρώπων και όχι αδίκως. Μια «ενδοσκόπηση» στη ζωή της θα σας πείσει!

TA(I)LORING HER LIFE!

Η Taylor Swift γεννήθηκε στη Pennsylvania των ΗΠΑ, όπου εκεί πέρασε τα πρώτα της χρόνια παρακολουθώντας μαθήματα προσχολικής ηλικίας και έπειτα συνέχισε στο Wyndcroft, ένα ακριβό ιδιωτικό σχολείο. Σε ηλικία μόλις 9 ετών ξεκίνησε το ενδιαφέρον της για το μιούζικαλ, λαμβάνοντας μέρος σε πολλές παραγωγές βερκέλιων Νεολαίας Ακαδημίας Θεάτρου, ενώ συχνά πήγαινε και στο Broadway προκειμένου να παρακολουθήσει μαθήματα φωνητικής και υποκριτικής. Αργότερα, άρχισε να ενδιαφέρεται περισσότερο για τη country μουσική κι έτσι περνούσε τα Σαββατοκύριακα της σε τοπικά φεστιβάλ. Στην ηλικία των 11, μετά από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες, η Swift κέρδισε σε τοπικό διαγωνισμό ταλέντων και της δόθηκε η ευκαιρία να εμφανιστεί στο άνοιγμα για το Charlie Daniels σε ένα αμφιθέατρο. Μετά 104 EconomyToday

τη προβολή ενός μουσικού επεισοδίου του Fatih Hill, η Swift αισθάνθηκε σίγουρη ότι έπρεπε να μετακομίσει στο Nashville, για να ακολουθήσει μια μουσική καριέρα. Μετά από πολλές απορρίψεις από δισκογραφικές εταιρείες, εν τέλει το 2004, υπέγραψε συμβόλαιο με τη δισκογραφική εταιρεία RCA Records. Το 2006 έκανε το ντεμπούτο άλμπουμ της, το οποίο ανέβηκε στην κορυφή του Billboard 200. Έπειτα ακολούθησαν ακόμη πέντε άλμπουμ τα οποία την έκαναν να γίνει η καλύτερη τραγουδίστρια όλων των εποχών και μάλιστα σε ηλικία μόλις 34 ετών. Σήμερα, η περιουσία της έχει αγγίξει το αστρονομικό ποσό του 1,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα περισσότερα από αυτά προέρχονται λόγω της επιτυχίας των τραγουδιών της και της μουσικής της. Αξίζει να σημειωθεί ότι, έχει δουλέψει και ως ηθοποιός συμμετέχοντας σε σειρές όπως το «CSI: Las Vegas» ενώ η περιοδεία της «The Eras Tour» είναι η πιο επιτυχημένη περιοδεία όλων των εποχών με ένα δισεκατομμύριo δολάρια εισπράξεις που ξεπέρασαν τον Elton John. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι σε κάθε συναυλία της πηγαίνουν κατά μέσο όρο 73.000 άτομα.

ΤΟ «THE ERAS TOUR» ΕΊΝΑΙ Η ΠΙΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΈΝΗ ΠΕΡΙΟΔΕΊΑ ΌΛΩΝ ΤΩΝ ΕΠΟΧΏΝ ΜΕ ΈΝΑ ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΎΡΙO ΔΟΛΆΡΙΑ ΕΙΣΠΡΆΞΕΙΣ, ΞΕΠΕΡΝΏΝΤΑΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΌ! ΤΟ ΡΕΚΌΡ ΤΟΥ H μεγαλύτερη εταιρεία εκδόσεων εφημερίδων στις ΗΠΑ ELTON JOHN

προσέλαβε τον πρώτο ρεπόρτερ στην Αμερική που θα καλύπτει θέματα αποκλειστικά για την Τaylor Swift, καθώς

Chiefs, Τravis Kelce. O παίκτης του NFL αποκάλυψε ότι προσπαθούσε καιρό να την προσεγγίσει, ωστόσο, κατά τη διάρκεια της περιοδείας της «Eras Tour», ο Kelce, ήθελε να της δώσει ένα βραχιολάκι που έφτιαξε για εκείνη, όμως, δεν μπόρεσε να την δει καθώς η Swift, έκανε αφωνία για να μπορεί να ερμηνεύσει καλύτερα επί σκηνής. Λίγες μέρες αργότερα, η Swift, αποδέχτηκε την πρόταση του Kelce να βγουν ραντεβού και όπως φαίνεται το ειδύλλιο καλά κρατεί μέχρι και σήμερα. Όταν επισκέφτηκαν ένα τοπικό εστιατόριο του Kansas, η Taylor Swift, πλήρωσε τα γεύματα όλων των πελατών για να φύγουν, με σκοπό να έχει τον χώρο...ιδιωτικό.

KANYE WEST...BEEF

Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΊΔΑ ΤΡΑΓΟΥΔΊΣΤΡΙΑ ΈΧΕΙ ΚΑΤΑΘΈΣΕΙ ΈΓΓΡΑΦΑ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΟΧΥΡΏΣΕΙ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΌ ΣΉΜΑ BENJAMIN BUTTON, ΤΟ ΌΝΟΜΑ ΤΟΥ ΝΕΌΤΕΡΟΥ ΓΆΤΟΥ ΤΗΣ, ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΉ ΕΜΠΟΡΙΚΉ ΕΚΜΕΤΆΛΛΕΥΣΗ η φήμη της έχει φτάσει σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Η αγγελία για τη συγκεκριμένη θέση εργασίας είχε γίνει πρωτοσέλιδο και είχε δημοσιευτεί τον Σεπτέμβριο. Χαρακτηριστικά, είχε αναφερθεί ότι ζητείται συντάκτης με δεξιότητες στο βίντεο και τη φωτογραφία για να καλύψει ιστορίες σχετικά με τη σημασία της μουσικής και των επαγγελματικών επιλογών της pop star. Σύμφωνα με το Variety, ο δημοσιογράφος που προσλήφθηκε είναι ο Bryan West, o οποίος στο παρελθόν έχει εργαστεί στα τοπικά ειδησεογραφικά πρακτορεία AZCentral και 12 News.

ΟΙ ΜΕΓΆΛΟΙ ΈΡΩΤΕΣ ΤΗΣ ΖΩΉΣ ΤΗΣ

Η διάσημη τραγουδίστρια έχει καταφέρει να κυριαρχήσει στη βιομηχανία του θεάματος και για να βρεθεί αρκετές φορές στα πρωτοσέλιδα εξαιτίας των σχέσεων που είχε. Μάλιστα, της είχαν δώσει το προσωνύμιο της «serial dater», καθώς βγαίνει με άνδρες για λίγο καιρό και αμέσως προχωρά στον επόμενο, αφού πρώτα έχει γράψει ένα τραγούδι για τη σχέση τους. Φυσικά, όπως έχει πει και η ίδια στο παρελθόν, αν δεν ήταν γυναίκα αυτό δεν θα αποτελούσε πρόβλημα. Μερικές απο τις σχέσεις της που άφησαν ιστορία, ήταν με τον Joe Jonas, τον Harry Styles, τον Jake Gyllenhaal, τον Calvin Harris και τον Joe Alwyn. Αυτή την περίοδο, η τραγουδίστρια είναι σε σχέση με τον αρχηγό του Kansas City

Ένα από τα διασημότερα beef στην ιστορία, είναι ανάμεσα στη Swift και τον West, όταν ο ράπερ ανέβηκε στη σκηνή των MTV VMAs, διακόπτοντας την Taylor για να δηλώσει ότι το βραβείο δεν το άξιζε εκείνη αλλά η Beyonce. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μετά από χρόνια και συγκεκριμένα, το 2016, ο Kanye κυκλοφορεί το «Famous», στο οποίο λέει «Εγώ έκανα αυτή τη b***h διάσημη». Η Kardashian έσπευσε να υπερασπιστεί τον άντρα της, δηλώνοντας ότι η Swift είχε εγκρίνει τη συγκεκριμένη πρόταση και δημοσίευσε μια επεξεργασμένη εκδοχή του τηλεφωνήματος, στην οποία φαινόταν ότι η Swift είχε δώσει την έγκρισή της για τον συγκεκριμένο στίχο. Στο τηλεφώνημα που διέρρευσε, όμως, φαίνεται καθαρά ότι ο West είχε αποφύγει να της αναφέρει την προσβλητική λέξη. Όταν η Kardashian αργότερα κυκλοφόρησε την επεξεργασμένη version του τηλεφωνήματος, πυροδότησε ένα κύμα μίσους ενάντια στη Swift, με τα Social Media να βομβαρδίζονται από emojis με φίδια, από κόσμο που πίστεψε ότι έλεγε ψέματα. Και τότε, η Swift εξαφανίστηκε από παντού. Έσβησε τις φωτογραφίες της, δεν έδωσε κανένα σημάδι ζωής για μήνες, δεν κυκλοφόρησε καμία καινούργια δουλειά και κανείς δεν ήξερε τι συμβαίνει στη ζωή της. Στο ενδιάμεσο εκείνη είχε ερωτευτεί ξανά και είχε μετακομίσει στην Αγγλία όπου ζούσε σε ένα ξύλινο σπίτι με τον αγαπημένο της και άρχισε να γράφει πάλι μουσική. Όταν ένιωσε έτοιμη επέστρεψε με ένα album που της έδωσε μερικά ακόμη χιτ που άφησαν εποχή, όπως το «Look What You Made Me Do», με σαφέστατες αναφορές στην Kim και τον Kanye. Η δημοσιοποίηση αμοντάριστου υλικού από το τηλεφώνημα, το 2020, τη δικαίωσε στα μάτια των θαυμαστών της.

CATWOMAN

Είναι γνωστό ότι η τραγουδίστρια, έχει μεγάλη λατρεία στις γάτες της. Μάλιστα, εξαργυρώνει επιταγές στο όνομα του νεότερου μέλους τής οικογένειάς της, τον Benjamin Button. Σύμφωνα με το TMZ, η Αμερικανίδα τραγουδίστρια έχει καταθέσει έγγραφα για να κατοχυρώσει το εμπορικό σήμα Benjamin Button, το όνομα του νεότερου γάτου της, για μελλοντική εμπορική εκμετάλλευση. Το εμπορικό σήμα θα είναι για Benjamin Button ρούχα, αξεσουάρ τηλεφώνου, παιχνίδια, αποσκευές, έπιπλα σπιτιού, μπρελόκ, γυαλιά, διακοσμητικά σετ χειροτεχνίας και βιβλία ζωγραφικής. H Swift έχει δύο άλλες γάτες, τη Meredith Gray και την Olivia Benson!

EconomyToday 105

ΘΕΜΑ

TΑ «ΜΗΔΕΝΙΚΆ» ΣΤΑ BUDGET ΤΑΙΝΙΏΝ

ΤΟΥ HOLLYWOOD

Κατά καιρούς παρακολουθούμε διάφορες ταινίες όλων των ειδών. Το budget ορισμένων εξ αυτών κοστίζει αρκετά μηδενικά. Το κόστος των ταινιών του Hollywood, ουσιαστικά έγκειται ανάλογα με τα εφέ και το cast που επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν. ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΡΙΘΑΡΙΔΟΥ

106 EconomyToday

ΑΚΡΙΒΈΣ ΠΑΡΑΓΩΓΈΣ ΕΝ ΔΡΆΣΕΙ...

EΊΝΑΙ ΓΝΩΣΤΌ ΌΤΙ ΟΙ ΤΑΙΝΊΕΣ ΠΕΡΙΠΈΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΡΆΣΗΣ ΕΊΝΑΙ ΙΔΙΑΊΤΕΡΑ ΔΗΜΟΦΙΛΕΊΣ ΚΑΙ ΑΡΚΕΤΈΣ ΑΠΌ ΑΥΤΈΣ ΈΓΙΝΑΝ ΜΕΓΆΛΕΣ ΕΙΣΠΡΑΚΤΙΚΈΣ ΕΠΙΤΥΧΊΕΣ. ΤΟ ΚΌΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΩΝ BLOCKBUSTERS ΤΟΥ HOLLYWOOD, ΈΧΕΙ ΑΥΞΗΘΕΊ ΔΡΑΜΑΤΙΚΆ, ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΑ ΝΑ ΓΊΝΟΥΝ ΟΙ ΤΑΙΝΊΕΣ ΔΡΆΣΗΣ ΑΚΌΜΑ ΠΙΟ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΈΣ. ΠΑΡΑΚΆΤΩ ΠΑΡΟΥΣΙΆΖΟΝΤΑΙ ΜΕΡΙΚΈΣ ΑΠΌ ΤΙΣ ΠΙΟ ΑΚΡΙΒΈΣ ΤΑΙΝΊΕΣ ΔΡΆΣΗΣ:

ΙΚΉΣ: Β Ϊ Α Ρ Α Κ Σ Η ΣΤ ΟΙ ΠΕΙΡΑΤΈ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΎ Ι TO ΣΕΝΤΟΎΚ Το δεύτερο μέρος της σειράς ταινιών «Οι Πειρατές της Καραϊβικής» είχε budget που ξεπέρασε τα $225 εκατομμύρια. Η ταινία είχε τεράστια εισπρακτική επιτυχία, με τις συνολικές εισπράξεις να ξεπερνούν το $1 δις.

ΟΙ ΠΕΙΡΑΤΈ Σ ΣΕ ΆΓΝΩΣΤΑ ΤΗΣ ΚΑΡΑΪΒΙΚΉΣ: ΝΕΡΆ Το τέταρτο μέρος της σειράς ταινιών «Οι Πειρατές της Καραϊβικής» κυκλοφόρησε το 2011 και είχε budget $378,5 εκατομμύρια. Έκανε «άνοιγμα» με $90,1 εκατομμύρια το πρώτο Σαββατοκύριακο ενώ συνολικά τα έσοδά της «άγγιξαν» το $1 δις παγκοσμίως. Είναι η δεύτερη ταινία της σειράς μετά «Το Σεντούκι του Νεκρού» που ξεπερνά το $1 δις και συγκαταλέγεται ανάμεσα στις μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες.

AVENGERS: N H ΕΠΟΧΉ ΤΟΥ ULTRO H ταινία κυκλοφόρησε το 2015 και είχε budget $250 εκατομμύρια. Έκανε «άνοιγμα» τριημέρου στην 1η θέση με $191,2 εκατομμύρια, ενώ οι συνολικές εισπράξεις της ήταν $1,4 δις.

EconomyToday 107

ΘΕΜΑ

N3 A M R E SPID Με budget $258 εκατομμύρια η εν λόγω ταινία έκανε πρεμιέρα στην 1η θέση με $151,1 εκατομμύρια. Ήταν η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία στις ΗΠΑ για το 2007 και η τρίτη παγκοσμίως με $890,8 εκατομμύρια στο σύνολο.

ΚΛΕΟΠΆΤΡΑ (1963) Η συγκεκριμένη ταινία είναι υπερπαραγωγή, καθώς είναι «ντυμένη» με εντυπωσιακά εφέ και όλα αυτά σε μια περίοδο που δεν συμμετείχε στο «παιχνίδι» η Ψηφιακή Τεχνολογία. Το ποσό είναι προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό (με τις τότε αξίες είχε στοιχίσει $44 εκατομμύρια). Οι εισπράξεις της παγκοσμίως ξεπέρασαν τα $445,8 εκατομμύρια.

TO NETFLIX ΚΑΙ ΤΑ ΌΣΚΑΡ... To Netflix έχει κατακτήσει τις οθόνες μας τα τελευταία χρόνια και μάλιστα έχει δελεάσει μερικά από τα κορυφαία ταλέντα του Hollywood να συνεργαστούν μαζί του. Από το 2013 εισήλθε στη βιομηχανία παραγωγής περιεχομένου, ξεκινώντας από την πρώτη του σειρά, «House of Cards». Από τότε έχει 154 εκατομμύρια χρήστες, έναν προϋπολογισμό περίπου 10,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων και έξι (6) Όσκαρ. H ταινία «Fantastic Beasts and Where to Find Them» είναι η πρώτη ταινία του νέου franchise που λαμβάνει χώρα πολλά χρόνια πριν τα γεγονότα του πρώτου «Harry Potter» και βασίζεται σε κείμενο της J.K. Rowling. To budget της συγκεκριμένης ταινίας, έλαβε εξαιρετικές κριτικές με έσοδα $814 εκατομμύρια έναντι των $200 εκατομμυρίων του budget, ήταν υποψήφιο για δύο Όσκαρ και κέρδισε ένα, στην κατηγορία «Καλύτερα Κοστούμια ταινιών». Όσον αφορά τα budget ταινιών, η πλατφόρμα -πλέον- θα εστιάσει σε πρωτότυπο περιεχόμενο με υψηλά budget. Σύμφωνα, με δημοσίευμα του «The Information», η κολοσσιαία εταιρεία θα γίνει πιο προσεκτική με το budget που θα ξοδεύει σε μελλοντικές παραγωγές, καθώς θα αντιμετωπίσει σκληρό ανταγωνισμό από τους νέους «παίκτες» του streaming παιχνιδιού, όπως Disney και NBC Universal. To 2019, ξόδεψε το ποσό-ρεκόρ των $15 δις, με σκοπό να εμπλουτίσει τον κατάλογό του. Στο παρελθόν, έχει «ποντάρει» σε ταινίες υψηλού προυπολογισμού όπως για παράδειγμα η σειρά «The Gown», η οποία πάτωσε και κόστισε $120 εκατομμύρια αλλά και τη δραματική περιπέτεια δράσης, «Triple Frontier», η οποία ήταν μεγάλη παραγωγή ($115 εκατομμύρια) αλλά δεν πήγε καλά σε εισπράξεις. 108 EconomyToday

ΠΑΡΑΓΩΓΈΣ ΠΟΥ «ΈΣΠΑΣΑΝ» ΤΑ ΚΟΝΤΈΡ ΤΟΥ BUDGET

ΑΡΚΕΤΈΣ ΤΑΙΝΊΕΣ ΠΟΥ ΈΧΟΥΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΉΣΕΙ ΈΧΟΥΝ ΑΛΛΆΞΕΙ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΌ ΡΟΥ, ΚΑΘΏΣ ΕΚΤΌΣ ΑΠΌ ΕΙΣΠΡΑΚΤΙΚΉ ΕΠΙΤΥΧΊΑ, ΕΊΧΑΝ ΠΟΛΎ ΑΚΡΙΒΌ BUDGET.

LOW (BUDGET) ΤΑΙΝΊΕΣ ΣΤΑ ΌΣΚΑΡ

Αρχικό εκτιμώμενο κόστος: $200 εκατομμύρια Συνολικές εισπράξεις: $836,3 εκατoμμύρια

ΜΠΟΡΕΊ Ο ΚΑΝΌΝΑΣ ΝΑ ΛΈΕΙ ΌΤΙ ΌΣΟ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ BUDGET «ΠΈΦΤΕΙ» ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΉ ΠΑΡΑΓΩΓΉ, ΤΌΣΟ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ ΈΧΕΙ ΝΑ ΔΙΕΚΔΙΚΉΣΕΙ ΌΣΚΑΡ. ΕΝΤΟΎΤΟΙΣ, ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΠΕΡΙΠΤΏΣΕΙΣ ΠΟΥ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΕΞΑΙΡΈΣΕΙΣ ΚΑΙ LOW BUDGET ΤΑΙΝΊΕΣ ΚΑΤΑΦΈΡΝΟΥΝ ΝΑ ΣΑΡΏΣΟΥΝ ΣΤΑ ΌΣΚΑΡ.

MEN IN BLACK III (2012)

THE HURT LOCKER (2010)

WILD WILD WEST (1999)

SLUMDOG MILLIONAIRE (2009)

SUPERMAN RETURNS (2006)

AMERICAN BEAUTY (2000)

KING KONG (2005)

CRASH (2006)

THE DARK KNIGHT RISES (2012)

ORDINARY PEOPLE (1981)

TERMINATOR 3: RISE OF THE MACHINES (2003)

PLATOON (1986)

AVATAR (2009)

ΣΤΗ ΦΩΛΙΆ ΤΟΥ ΚΟΎΚΟΥ (1975)

HARRY POTTER AND THE HALF-BLOOD PRINCE (2009)

ΤΟM JONES (1963)

TRANSFORMERS: REVENGE OF THE FALLEN (2009)

Αρχικό εκτιμώμενο κόστος: $225 εκατομμύρια Συνολικές εισπράξεις: $624 εκατομμύρια Αρχικό εκτιμώμενο κόστος: $170 εκατομμύρια Συνολικές εισπράξεις: $222,1 εκατομμύρια Αρχικό εκτιμώμενο κόστος: $209 εκατομμύρια Συνολικές εισπράξεις: $391 εκατομμύρια Αρχικό εκτιμώμενο κόστος: $207 εκατομμύρια Συνολικές εισπράξεις: $550,5 εκατομμύρια Αρχικό εκτιμώμενο κόστος: $250 εκατομμύρια Συνολικές εισπράξεις: $1 δις Αρχικό εκτιμώμενο κόστος: $200 εκατομμύρια Συνολικές εισπράξεις: $433,4 εκατομμύρια Αρχικό εκτιμώμενο κόστος: $237 εκατομμύρια Συνολικές εισπράξεις: $2,8 δις

Αρχικό εκτιμώμενο κόστος: $250 εκατομμύρια Συνολικές εισπράξεις: $934,4 εκατομμύρια

TITANIC (1997)

Αρχικό εκτιμώμενο κόστος: $200 εκατομμύρια Συνολικές εισπράξεις: $2,2 δις

Budget: $15 εκατομμύρια Αριθμός Όσκαρ: 6 Budget: $15 εκατομμύρια Αριθμός Όσκαρ: 8 Budget: $15 εκατομμύρια Αριθμός Όσκαρ: 5

Budget: $6,5 εκατομμύρια Αριθμός Όσκαρ: 3 Budget: $8,4 εκατομμύρια Αριθμός Όσκαρ: 4

Budget: $13,3 εκατομμύρια Αριθμός Όσκαρ: 4 Budget: $13,5 εκατομμύρια Αριθμός Όσκαρ: 5 Budget: $8 εκατομμύρια Αριθμός Όσκαρ: 4

ROCKY (1976)

Budget: $4,6 εκατομμύρια Αριθμός Όσκαρ: 3

MOONLIGHT (2017)

Budget: $1,5 εκατομμύριo Αριθμός Όσκαρ: 3

EconomyToday 109

ΘΕΜΑ

BOX… IN THE BOX ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΥΚΑΡΙΔΗ

110 EconomyToday

ριν μερικές μέρες αποφάσισα να παρακολουθήσω την ταινία «Βig George Foreman». Η φοβερή ιστορία του πυγμάχου-θηρίου, που δύο χρόνια μετά που έβαλε γάντια κέρδισε χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο. Του μεγάλου χαμένου (έχασε και τον παγκόσμιο τίτλο του) στη «μάχη της ζούγκλας» απέναντι στον Μοχάμεντ Άλι. Του πυγμάχου που τα παράτησε για να γίνει ιεροκήρυκας στα 30 του και δέκα χρόνια μετά, όταν αντιλήφθηκε ότι ήταν πνιγμένος στα χρέη επανήλθε και έγινε ξανά παγκόσμιος πρωταθλητής στα 45 του. Ναι στα 45 του. Καλή ταινία, δέστε την. Μία από τις πολλές ιστορίες, μέσα από τις οποίες ο Σιλβέστερ Σταλόνε έπαιρνε έμπνευση και κάθε τρεις και λίγο γύριζε και ένα «Ρόκι». Λίγο από Φόρμαν, λίγο από Ρόκι Μαρσιάνο (το ιταλικό), λίγο από Τζέιμς Μπράντοκ (ο πάμπτωχος που όλως τυχαίως πήρε την ευκαιρία να κερδίσει τον παγκόσμιο τίτλο), τον οποίο

H ΠΥΓΜΑΧΊΑ ΉΤΑΝ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΆ ΔΗΜΟΦΙΛΉΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΜΈΧΡΙ ΚΑΙ ΠΡΙΝ 20 ΧΡΌΝΙΑ. Η ΔΗΜΟΦΙΛΊΑ ΆΡΧΙΣΕ ΣΤΑΔΙΑΚΆ ΝΑ ΠΈΦΤΕΙ ΚΑΙ ΟΙ ΛΌΓΟΙ ΕΊΝΑΙ ΑΡΚΕΤΟΊ

υποδύθηκε επιτυχώς ο Ράσελ Κρόου στο «Cinderella Μan». Όμως, η πραγματική έμπνευσή του ήταν η ιστορία του πυγμάχου Τσακ Βέπνερ (σημεία της πραγματικής του ιστορίας εμφανίζονται και στα 3 πρώτα Ρόκι). Υπάρχει φυσικά το «Αli» με τη ζωή του Μοχάμεντ και την ερμηνεία του Ουίλ Σμιθ. Μέσα από τις ταινίες θα δείτε να παρελαύνουν ονόματα ή και σκηνές θρύλων, όπως του Τζο Λιούις που υπερασπίστηκε 25 φορές τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή. Όπως του θηρίου Σόνι Λίστον και του τρομακτικού Τζο Φρέιζιερ (το καμάρι της Φιλαδέλφεια, να τον πάλι τον Ρόκι Μπαλμπόα). Φυσικά στη πιο σύγχρονη εποχή, άλλα τεράστια ονόματα έκαναν θραύση, όπως αυτό του Λάρι Χολμς και κυρίως του Μάικ Τάισον. Πίσω από κάθε πυγμάχο υπήρχε και μία ιστορία. Συνήθως ζόρικη. Ο Λιούις είχε προβλήματα στην ομιλία, ο Λίστον μπαινόβγαινε νεαρός στις φυλακές, ο Άλι αρνήθηκε λόγω θρησκείας και πεποιθήσεων να πάει στο Βιετνάμ. Οι παγκόσμιοι πρωταθλητές ήταν celebrities στην Αμερική. Το μποξ ήταν ένα άθλημα με τεράστια δημοφιλία και πολλά χρήματα. Άθλημα προσιτό στη μεσαία τάξη, που ταίριαζε στην υλοποίηση του αμερικανικού ονείρου. Που ταίριαζε στην κουλτούρα των σπορτ στις ΗΠΑ, όπου η δράση δεν πρέπει να σταματά ούτε λεπτό στον αγώνα (εξού και το ποδόσφαιρο, το soccer δεν θα γίνει ποτέ πολύ δημοφιλές). Ο Σταλόνε έπιασε το νόημα από το 1976. Με τον πάμπτωχο, καλάγαθο Ρόκι, έκανε ένα μιξ χαρακτήρα και αναλόγως έπραττε στις ταινίες. Τσίμπησε τους Αμερικανούς ακόμη και στο απωθημένο τους, όταν έβγαλε στα 1985 το «Rocky 4» και την επική νίκη κόντρα στον Σοβιετικό hybrid πυγμάχο Ιβάν Ντράγκο (κανονικά θα έπρεπε να βάλει Κουβανό, αφού το γειτονικό νησί βγάζει τους κορυφαίους). Σε περίοδο Ολυμπιακών μποϊκοτάζ, όταν η αθλητική μάχη ΗΠΑ και ΕΣΣΔ ήταν για 8 χρόνια στον πάγο, έκανε ταινία... πατριωτική. Τέλος πάντων μέσω, του Ρόκι Μπαλμπόα, έμαθε και η Ευρώπη και η υφήλιος γενικά το μποξ ή καλύτερα τον κόσμο του μποξ στις ΗΠΑ. Η δημοφιλία ήταν πάντα υψηλή. Η μάχη Μπράντοκ-Μπάερ και οι αγώνες του Λιούις διέλυαν τις ακροαματικότητες στο ραδιόφωνο. Οι αναμετρήσεις από την εποχή του Άλι μέχρι τον Τάισον κτυπούσαν κόκκινο στις τηλεμετρήσεις. Λεφτά με τη σέσουλα και δόξα για τον πρωταθλητή βαρέων βαρών. Να ξεκαθαρίσουμε πως μιλούμε πάντα για αυτή την κατηγορία. Οι Αμερικανοί θεωρούσαν τον πρωταθλητή τους παγκόσμιο. Είναι όμως σήμερα η κατάσταση ίδια ή παρόμοια; Καμία σχέση. Η πυγμαχία στις ΗΠΑ είναι άθλημα που χάνει σταθερά από τη δημοφιλία και το στάτους του. Πρόσφατες μελέτες αναφέρουν πως το ενδιαφέρον για παρακολούθηση έχει πέσει κατά 20% τα τελευταία χρόνια και το ενδιαφέρον για ενασχόληση κατά 25%. Συμβαίνει σχεδόν ακριβώς το αντίθετο στην Ευρώπη.

EconomyToday 111

ΘΕΜΑ

ΑΣ ΜΕΊΝΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΑΠΈΝΑΝΤΙ ΠΛΕΥΡΆ ΤΟΥ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΎ - Το πρώτο «κτύπημα» ήρθε όταν η τηλεοπτική μετάδοση των αγώνων μεταφέρθηκε στη συνδρομητική τηλεόραση με καθεστώς pay per view. Οι αθλητές και οι διοργανωτές έπαιρναν περισσότερα λεφτά, αλλά οι τηλεθεάσεις έπεφταν - Υπήρχε όμως και άλλη αιτία για τη μετάβαση από την ανοικτή τηλεόραση. Πολλές σκηνές βίας σε αγώνες. Προκαλεί έκπληξη, αλλά η πτώση λόγω αυτής της αιτίας ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ΄80, όταν το άθλημα ήταν ακόμη στα χάι του και οι αγώνες μεταδίδονταν σε primetime - Σταδιακά άρχισε να φθείρεται το παραδοσιακό γυμναστήριο, με τους κρεμασμένους σάκους, το κεντρικό ρινγκ, την ιδρωτίλα - Παρατηρήθηκε ένα κοινωνιολογικό φαινόμενο με αυξητική τάση. Η μείωση του ενδιαφέροντος από τους Αφροαμερικανούς και η αύξηση από πλευράς ισπανόφωνων ή και νεαρών ασιατικής καταγωγής. Αυτό έχει να κάνει με τον σωματότυπο. Το αμερικανικό πυγμαχικό όνειρο αφορούσε πάντα την κατηγορία βαρέων βαρέων. Οι Λατίνοι, κυρίως οι Μεξικανοί που ξεπετάγονται κυριαρχούν στις πιο ελαφριές κατηγορίες - Μέχρι πριν μερικά χρόνια υπήρχε ένας παγκόσμιος τίτλος σε 8 κατηγορίες βαρών. Σήμερα υπάρχουν 5 Oμοσπονδίες και Οργανισμοί που ανακηρύσουν παγκόσμιους πρωταθλητές και δίνουν ζώνες. Οι κατηγορίες κιλών είναι 82 παρακαλώ. Για τους Αμερικανούς αυτό είναι χαώδες και το φίλαθλο κοινό δύσκολα το χωνεύει - Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι από τις ΗΠΑ, μετά τον Εβάντερ Χόλιφιλντ, πρακτικά μόνο ο Ντεντόι Ουάιλντερ ήταν πυγμάχος τεράστιας εμβέλειας, 112 EconomyToday

αλλά σε συγκεκριμένη κατηγορία (WBC). Πήραν βέβαια τίτλους και άλλοι, αλλά την τελευταία εικοσαετία οι ΗΠΑ πέρασαν σε δεύτερη μοίρα Μιλώντας για παγκόσμιους πρωταθλητές, οι πέντε Ομοσπονδίες-Οργανισμοί που δίνουν ζώνες είναι: World Boxing Association (WBA), η κλασική πρακτικά η αμερικανική, World Boxing Council (WBC), International Boxing Federation (IBF), World Boxing Organization (WBO), The Ring (περιοδικό που ασχολείται με το μποξ). Κάποιοι (αρκετοί) αθλητές κατέχουν και δύο και τρεις ζώνες. Επικρατεί δε και ένα αλαλούμ. Υπάρχουν σούπερ, αναμφισβήτητοι, προσωρινοί, κανονικοί παγκόσμιοι πρωταθλητές. Όπως και να ΄χει, για να το αναπτύξουμε θα θέλουμε σελίδες ολόκληρες. Έφαγα τα.... νιάτα μου να καταλάβω τι είναι τι.... Τέλος πάντων. Υπάρχει και άλλος λόγος, σοβαρός που το μποξ υποχωρεί σε προτιμήσεις στις ΗΠΑ.

ΒΑΡΆΝΕ ΚΑΙ ΆΛΛΟΙ Υπάρχει όμως και ο πυγμαχικός υπόλοιπος κόσμος. Υπήρχε πάντα, αλλά μέχρι και πριν 35-40 χρόνια σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Με φοβερούς μποξέρ. Που πήγαιναν σε Ολυμπιάδες και Παγκόσμια πρωταθλήματα. Μερικοί, όπως ο Γερμανός Σμέλινγκ και ο Σουηδός Γιόχανσον κατάφεραν να μπουν στο κλειστό αμερικανικό κλαμπ βαρέων βαρών και να γίνουν παγκόσμιοι πρωταθλητές. Για να αγωνιστούν τότε έπρεπε να πάρουν πρόσκληση. Ο κορυφαίος ερασιτέχνης έφτασε δύο φορές από τον μέγιστο αγώνα που δεν έγινε ποτέ. Ας πάμε ακόμη λίγο σε ιστορική

αναδρομή. Ο Κουβανός Τεόφιλο Στίβενσον άφησε άναυδη την υφήλιο όταν εμφανίστηκε στα 1972 και στην Ολυμπιάδα. Τέσσερα χρόνια μετά εμφανίζεται ακόμη καλύτερος. Τρομερό σώμα, απίστευτη δύναμη και τεχνική. Οι ατζέντηδες έσπευσαν να τον πείσουν να προκαλέσει σε αγώνα 5 εκατομμυρίων δολαρίων τον Μοχάμεντ Άλι για τον παγκόσμιο τίτλο. Αν και είχε την άδεια του Φιντέλ Κάστρο, ο Στίβενσον θα τσέπωνε ένα εκατομύριο και θα γινόταν επαγγελματίας. Δεν αποδέχτηκε (θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να τα βάλει για 15 γύρους με τον Άλι) δηλώνοντας ότι προτιμά την αγάπη (ήταν Εθνικός ήρωας και είχε ειδικά προνόμια) 8 εκατομμυρίων Κουβανών. Αλλά υπάρχει και το παρασκήνιο. Οι οργανωτές αγώνων έκαναν δεύτερη προσπάθεια για αγώνα 3 γύρων (στα πρότυπα Ολυμπιακών) και όχι 15, έναντι πάλι 5 εκατομμυρίων. Ο Άλι δεν αποδέχτηκε, ξέροντας πως σε σύντομο αγώνα πιθανότατα θα έχανε). Στα 1978, όταν ο Σπινκς νίκησε τον Άλι και έγινε παγκόσμιος πρωταθλητής, διευθετήθηκε τελικά αγώνας 3 γύρων με τον Στίβενσον, με 5 εκατομμύρια στο τραπέζι. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αρνήθηκε, θεωρώνοντας πως μία τέτοια κίνηση θα σήμαινε σπάσιμο του οικονομικού εμπάργκο προς την Κούβα. Τέλος πάντων. Οι Κουβανοί έβγαλαν και άλλους τεράστιους μποξέρ. Κάποιοι από αυτούς έφτασαν το επίπεδο του Στίβενσον, αν δείτε μάλιστα τους σημερινούς παγκόσμιους πρωταθλητές σε πιο ελαφριές κατηγορίες θα δείτε και μερικούς από το πανέμορφο αυτό νησί. Η Κούβα άλλαξε όμως λίγο από το 90 και μετά, σε αντίθεση κυρίως με τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ. Μετράμε

ΟΙ ΤΑΙΝΊΕΣ «ROCKY» ΤΟΥ ΣΤΑΛΌΝΕ ΕΜΠΝΕΎΣΤΗΚΑΝ ΑΠΌ ΠΟΛΛΈΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΈΣ ΙΣΤΟΡΊΕΣ. ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΊΖΟΥΝ ΠΛΉΡΩΣ ΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ ΜΊΑΣ ΆΛΛΗΣ ΕΠΟΧΉΣ. Ο ΠΥΓΜΆΧΟΣ ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΆ ΑΠΌ ΤΟ ΜΗΔΈΝ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΊ ΤΟ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΌ ΌΝΕΙΡΟ

ονόματα και μποξέρ που μπήκαν στα ρινγκ και πήραν ζώνες παγκόσμιου πρωταθλητή βαρέων βαρών. Είκοσι χρόνια από την εμφάνιση του Ουκρανού Βιτάλι Κλίτσκο. Μαζί ο αδελφός του Βλαντιμίρ. Τις ζώνες WBA, IBF, WBO, The Ring κατέχει σήμερα ο Ουκρανός Ολεξάντερ Ούσικ. Μετράτε Ρώσους: Νικολάι Βαλιούεφ, Όλεγκ Μασκάεφ, Σουλτάν Ιμπραγκίμοφ, Σάσα Ποβέτκιν. Ακόμη ο Λευκορώσος Σεργκέι Λιάκχοβιτς και ο Ουζμπέκος Ρούσλαν Τσιαγκάεφ. Στην εξίσωση και η Μεγάλη Βρετανία. Που είχε παράδοση σε ερασιτέχνες μποξέρ και πολύ περισσότερο παράδοση σε αγώνες μποξ χωρίς γάντια (πολλές φορές παράνομοι). Ε, κάποια στιγμή, έφτασε η ώρα τους. Με μπροστάρη τον Λένοξ Λιούις και ακολούθως ο Ντέιβιντ Χέι, ο Τάισον Φιούρι και ο Άντονι Τζόζουα.

ΛΊΓΕΣ ΜΠΟΥΝΙΈΣ ΡΕ ΠΑΙΔΙΆ Να βάλουμε και άλλη μία παράμετρο, μία προσωπική άποψη. Γιατί οι Αμερικανοί απομακρύνονται από το μποξ και ο υπόλοιπος κόσμος το αγκαλιάζει περισσότερο. Είπαμε, πρώτα από όλα ήταν ένα άνδρο, ένα κάστρο της αστερόεσσας που έπεσε... Αλλά είναι και η δράση. Ευρωπαίοι, Αφρικανοί, Ασιάτες, Νοτιοαμερικανοί μπορούν να δουν έναν αγώνα ποδοσφαίρου να τελειώνει 0-0 και να νιώθουν μια χαρά. Στις ΗΠΑ θα πλήξουν. Θέλουν δράση, θέλουν πρίζα. Και το μποξ αλλάζει. Πριν από μερικά χρόνια έκατσα να δω Κλίτσκο εναντίον Τζόσουα. Λίγες, φοβερές γροθιές, αλλά λίγες. Άμυνα και πάλι άμυνα. Θυμάμαι όμως (έχω μνήμη ελέφαντα ο αφιλότιμος) αγώνες ακόμη και μαυρόασπρους στο ΡΙΚ με τον Σπινκς να κερδίζει τον Άλι ή τη βόμβα με τη νίκη του Ντάγκλας επί του Τάισον το 1990. Εκεί έπεφτε πολύ μπουνιά... Θα πει κάποιος ότι οι ταινίες Creed, κυρίως οι πρώτες δύο, μοσχοπούλησαν στις ΗΠΑ και στη Βόρειο Αμερική. Μα ο Σταλόνε μίλησε στο παρόν, ποντάροντας στο παρελθόν. Στηρίζει τον προβληματικό γιο του Άπολο Κριντ και τον κάνει σούπερ πυγμάχο (άρα ιστορία βγαλμένη λίγο από Σόνι Λίστον) και φυσικά στο δεύτερο εμφανίζει Ivan Drago and son. Ο παλαιός εχθρός μετά του τέκνου του.

EconomyToday 113

MARKET WATCH

3+1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΤΟ MINTHIS ΣΆΡΩΣΕ ΤΑ SUSTAINABLE LUXURY AWARDS

Η TFI MARKETS LTD ΕΓΚΡΊΘΗΚΕ ΩΣ ΊΔΡΥΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΎ ΧΡΉΜΑΤΟΣ

Μετά από πολύχρονη πορεία ως αδειοδοτημένο Ίδρυμα Πληρωμών και αδειοδοτημένη ΚΕΠΕΥ, ολοκληρώθηκε με επιτυχία η διαδικασία αδειοδότησης της TFI Markets Ltd από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ως Ίδρυμα Ηλεκτρονικού Χρήματος. Η TFI με 25 χρόνια εμπειρίας και εξειδίκευσης στις αγορές διεθνών πληρωμών (SWIFT/SEPA), μετατροπής συναλλάγματος και χρηματοοικονομικών προϊόντων μείωσης του συναλλαγματικού κινδύνου θα συνεχίσει να προσφέρει προηγμένη τεχνογνωσία

Επτά συνολικά βραβεία, εκ των οποίων τα δυο σε παγκόσμιο επίπεδο, τρία ευρωπαϊκά και δυο εθνικά, απέσπασε το θέρετρο Minthis της Pafilia στα Βραβεία Sustainable Luxury Awards 2023 – 2024. Το Minthis, αποκτά ακόμα μια παγκόσμια αναγνώριση που έρχεται να αποδείξει την ακλόνητη δέσμευση της Pafilia στην εξαιρετική ποιότητα και εξυπηρέτηση και τις βιώσιμες περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές πρακτικές. Τα διεθνή αυτά βραβεία εξυψώνουν την Κύπρο και το Minthis και μας τοποθετούν ανάμεσα στα καλύτερα θέρετρα Spa και Golf στον κόσμο επαινώντας τις βιώσιμες πρακτικές και τον ολιστικό προσανατολισμό της Pafilia. Τα Sustainable Luxury Awards είναι ένας παγκόσμιος θεσμός που βραβεύει πολυτελείς προορισμούς ανά το παγκόσμιο με κριτήρια τη βιωσιμότητά τους και το αποτύπωμα που αφήνουν στο περιβάλλον.

στον τομέα του FinTech αποσκοπώντας στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής και ελληνικής αγοράς και παρέχοντας ασφάλεια, ευκολία και ταχύτητα στις διεθνείς πληρωμές, χωρίς περιττές τραπεζικές χρεώσεις. Η TFI Markets προσφέρει μία ολοκληρωμένη λύση εναλλακτικών τραπεζικών συναλλαγών, πραγματοποιώντας συναλλαγές σε πάνω από 20 νομίσματα και σε περισσότερες από 150 χώρες. Ο CEO, κ. Χάρης Χαριλάου ανέφερε ότι «Η αδειοδότηση της TFI Markets Ltd από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ως Ίδρυμα Ηλεκτρονικού Χρήματος σηματοδοτεί μια καινούργια σελίδα στην 25 ετών ιστορία μας στην αγορά συναλλάγματος.

3 ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΑΜΙΓΏΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΌ SUV ΑΠΌ ΤΗΝ PORSCHE

Η Porsche λανσάρει το δεύτερο αμιγώς ηλεκτρικό μοντέλο της: Η νέα Macan, με συστήματα μετάδοσης ισχύος έως 639 ίππων, υλοποιεί τη φιλοσοφία E-Performance σε οποιοδήποτε έδαφος και με υψηλό επίπεδο καθημερινής χρηστικότητας. Οι επιδόσεις sport αυτοκινήτου που διαθέτει συνδυάζονται με γρήγορη φόρτιση υψηλής απόδοσης έως 270 kW και αυτονομία που φτάνει τα 613 χλμ. (WLTP). Δέκα χρόνια μετά την κυκλοφορία της, η Porsche Macan βρίσκεται στο κατώφλι μιας δεύτερης γενιάς μο114 EconomyToday

ντέλων, τα οποία πλέον είναι αμιγώς ηλεκτρικά. Μέσω του προοδευτικού, διαχρονικού σχεδιασμού της, των χαρακτηριστικών επιδόσεων Porsche, της μεγάλης αυτονομίας και της υψηλής καθημερινής πρακτικότητας, η νέα Macan 4 και η νέα Macan Turbo έχουν στόχο να εκπληρώνουν τις απαιτήσεις των πελατών της Porsche που επιλέγουν ένα SUV. «Αναβαθμίζουμε την Macan σε ένα εντελώς νέο επίπεδο – με τις εξαιρετικές επιδόσεις E-Performance, τη νέα οδηγική εμπειρία και έναν πολύ εντυπωσιακό σχεδιασμό», δήλωσε ο Oliver Blume, πρόεδρος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Porsche AG, με την ευκαιρία της παγκόσμιας πρεμιέρας στη Σιγκαπούρη.

ΔΉΛΩΣΗ ΑΝΘΡΩΠΊΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΆΤΩΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΤΡΆΠΕΖΑ

Δήλωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέδωσε η Ελληνική Τράπεζα, στα πλαίσια της ευρύτερης ESG στρατηγικής της, παραμένοντας προσηλωμένη στη δέσμευσή της να σέβεται και να προάγει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η διοίκηση της τράπεζας ενέκρινε τη δήλωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, οι αρχές της οποίας βασίστηκαν στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα και στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα. Τα μέλη του προσωπικού, οι πελάτες και οι συνεργάτες της τράπεζας ορίστηκαν ως οι βασικοί επηρεαζόμενοι σε σχέση με τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και καθορίστηκε η προσέγγιση που πρέπει να ακολουθείται για αυτούς στη βάση της πολιτικής και των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του Οργανισμού.

Digital futures powered by people Talent is key to competitive advantage. Leverage your people as a strategic asset. Find out more, contact our People & Change Consulting team. kpmg.com.cy

©2024 KPMG Limited, a Cyprus limited liability company and a member firm of the KPMG global organization of independent member firms affiliated with KPMG International Limited, a private English company limited by guarantee. All rights reserved. The KPMG name and logo are trademarks used under license by the independent member firms of the KPMG global organization.

Ο Όμιλος Green Energy, με πολυετή πείρα στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις υψηλής απόδοσης για το Σπίτι, την Επιχείρηση και για Φωτοβολταϊκά πάρκα.

•

Εγκατάσταση ΦΒ συστημάτων

•

Εγκατάσταση φορτιστών ηλεκτροκίνησης σε οικιακές και εμπορικές εφαρμογές

•

Θέρμανση / Κλιματισμός / Αερισμός

•

Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε εμπορικούς καταναλωτές

•

Μελέτη, Σχεδιασμός και Κατασκευή ΦΒ μεγάλης κλίμακας

•

Διαχείριση, Λειτουργία και Συντήρηση ΦΒ μεγάλης κλίμακας

•

Μελέτη και Εφαρμογή Συστημάτων Αποθήκευσης

•

Χρηματοδότηση Έργων ΑΠΕ και ΕΞΕ μέσω του επενδυτικού ταμείου

Νίκου Παττίχη 107Β, 3070 Λεμεσός, Κύπρος T. +357 25 734800 www.greenenergy.com.cy