Dhiislam issu 8

‫ށތަކުން‪....‬‬ ‫ތާ ީރޚުގ ެ ފަތްފު ް‬

‫ށވެ‪.‬‬ ‫ނވާ ެ‬ ‫ށ އީ މާ ް‬ ‫ރ ް‬ ‫ނވަ ަ‬ ‫ނވެ‪ި ،‬މ ް‬ ‫ނ ު‬ ‫ށ އީ މާ ް‬ ‫ރ ް‬ ‫ރވަ ަ‬ ‫އި ު‬ ‫ސ މާފ ަތްކަލ ޭގ ެފާނ ު‬ ‫ިލޔުއްވީ‪ :‬މ ަލި މ ް މ ޫ ާ‬ ‫އި ރުވަރަށ ް ީއމާނ ްވުމަކީ‪ ،‬މި ވ ެނި‬ ‫ވ ަޤ ުތ ެއްގ ައި ނުވަތ ަ އ ެވ ެނި ދުވ ަހ ެއްގ ައި‬ ‫ކަމ ެއްކ ޮށ ްފި ނަމ ަ އެކ ަމުނ ް އެތ ައ ް ފ ައި ދާތ ަކ ާއި‬ ‫މަނ ްފާތ ަކ ެއ ް ލި ބޭނެކ ަމ ުގ ެ ޔ ަ ީޤނުގ ައި އި ރުވަރ ު‬ ‫ބަލ ައި ގެނ ް ކަމ ެއ ްކުރުމ ެވ ެ‪ .‬މި ޔ ަ ީޤންކ ަމ ާއި ‪،‬‬ ‫މި އި ޢ ުތި ޤ ާދުގ ައި ކަމ ެއ ް ކުރ ު ީމ މ ާތ ް‬ ‫ޝރީ ޢ ަތ ާއި‬ ‫އި ސްލ ާމ ް ީދނުގ ައި ހ ެއ ުވާކަމ ެއްނޫނ ެވ ެ‪ަ .‬‬ ‫ޚިލ ާފުކަމ ެކ ެވ ެ‪ .‬ﻧﻌﺆﺫ ﺑﺎﷲ ﻣﻨﻬﺎ‬ ‫މި ންވަރަށ ް ީއމާނ ްވުމަކީ‪،‬‬ ‫ސކ ަލ ާނގ ެ ހެޔ ޮ ކަންތ ަކ ާއި ނުބ ައި ކަންތ ައ ް‬ ‫މ ާތްރަ ް‬ ‫މި ންވަރ ުކުރ ެއ ްވި ކ ަމ ާއި ވ ެދި ޔަހ ައި ކަމ ަކ ާއި ‪ ،‬ވ ޭވ ެ‬ ‫ހ ުރި ހ ައި ކަމ ަކ ާއި ވާނޭހ ައި ކަމ ެއްވ ަނީ އެކ ަލ ާނގ ެ‬ ‫މި ންވަރ ުފ ުޅުންނ ާއި އި ރާދ ަފ ުޅުންކ ަމ ާއި ‪ ،‬ހެޔޮކަންތ ަ ީކ‬ ‫ރ ުއްސެވ ުމުނ ް ހިނގ ާ ކަންތ ައްކ ަމ ާއި ނުބ ައި ކަންތ ައ ް‬ ‫ހިނގ ަނީ ރ ުއްސެވ ުމުންނޫންކ ަމ ާއި ‪ ،‬މި ކަންކަނ ް‬ ‫ހިތުގ ައި ކަށަވަރ ުކުރުމ ެވ ެ‪.‬‬

‫ސނާލ ައ ްވ ާށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ކުޑ ައި ރުކޮޅ ަކ ު ވި ް‬ ‫ސކ ަލ ާނގ ެ‬ ‫ހ ުރި ހ ައި ކަމ ެއ ް ހިނގ ަނީ މ ާތްރަ ް‬ ‫މި ންވަރ ުފ ުޅ ާއި އި ރާދ ަފ ުޅުނ ް ކ ަމުގ ައި ޔ ަ ީޤންކ ޮށ ް‬ ‫މި ންވަރަށ ް ީއމާނ ްވ ެގެނ ް ހ ުރި ީމހ ަކ ު މި ވ ެނި‬ ‫އި ރުވަރުގ ައި ‪ ،‬ކަމ ެއ ްކ ުރީ މ ާ އ ެވ ެނި ގ ޮތ ެއ ް‬ ‫ވާނޭކ ަމ ުގ ެ ޔ ަ ީޤނުގ ައި ‪ ،‬އ ެ އި ރުވަރ ު ބަލ ައި ގެނ ް‬ ‫ކަންތ ައ ް ކުރ ު ީމ ހެޔޮނ ުވ ާ ކަމަކ ަށ ް ނ ުވ ެދާނ ެތ ޯއ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އި ރުވަރ ު ބ ެލުމަކީ‪ ،‬ތ ަރި ތ ައ ް ހިނގާމ ަގ ު‬ ‫ބަލ ައި ގެނ ް މި ވ ެނި ނަކ ަތ ެއ ް މ ެދުޖެހ ޭ ވ ަގ ުތ ު އ ެވ ެނި‬ ‫ނަކ ަތ ެއ ް ފެނުނ ް އުދ ަވ ާއި ރ ު ބ ެލުމ ެވ ެ‪ .‬އި ރުވަރަށ ް‬ ‫ީއމާނ ްވުމަކީ‪ ،‬ތ ަރި އ ަށ ް ީއމާނ ްވުމ ެވ ެ‪ .‬ތ ަރި އ ަށ ް‬ ‫ީއ މާނ ްވ ުމުގ ައި ހ ުރި ނުބ ައި ކަނ ް ބ ަޔާނ ްކުރައްވ ައި‬ ‫އި ތުރ ު ކަލ ޭގ ެފާނ ު ޙަދީޘ ް ކުރ ެއ ްވި އ ެވ ެ‪)) .‬ﻣﻦ‬ ‫ﺁﻣﻦ ﺑﺎﳒﻮﻡ ﻓﻘﺪ ﻛﻔﺮ(( މި މ ާތ ް ޙަދީޘ ްފ ުޅ ުގ ެ މާނައީ‪،‬‬ ‫ތ ަރި އ ަށ ް ީއ މާނ ްވ ެއްޖެމީހ ާ ކ ާފި ރ ުވ ެއްޖ ެއ ެވ ެ‪ “.‬މި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ލ ައްބ ައ ެވ ެ! މި ފަދ ަ ބ ާޠި ލ ް އި ޢ ްތި ޤާދ ަކ ާއި ‪،‬‬ ‫ސކ ަލ ާނގ ެ‬ ‫ފ ިާސދ ު ޔ ަ ީޤންކަމ ަކ ާއި ނުލ ައި މ ާތްރަ ް‬ ‫ސފަދ ަ ރަބީޢ ުލ ް‬ ‫މ ާތ ްކުރ ެއ ްވި ރަމ ަޟާ ނ ް މ ަ ް‬ ‫ސފަދ ަ މ ަހ ެއްގ ައި‬ ‫ސފަދ ަ ރަޖ ަބ ު މ ަ ް‬ ‫އ ައްވ ަލ ް މ ަ ް‬ ‫ސ ފ ަދ ަ އި ތުރ ު‬ ‫ސ ހޯމ ަދުވ ަ ް‬ ‫ނުވަތ ަ ހ ުކުރ ުދުވ ަ ް‬ ‫ދުވ ަހ ެއ ް ޤ ަޞް ދުކ ޮށ ް ވ ަ ިކ އި ރުވަރ ެއ ް ނުބަލ ައި‬ ‫އ ެދުވަހ ަށ ް ނުވަތ ަ އެމަހ ަށ ް ޙުރުމ ަތ ްތ ެރި ކ ޮށ ް‬ ‫ާޞލ ްވ ުމ ުގ ެ ނި ޔ ަތުގ ައި‬ ‫ހިތ ުމ ާއި ބަރަކ ާތ ް ޙ ި‬ ‫ކަމ ެއ ް ކުރ ު ީމ ނުހަނ ު އެދެވ ޭ މ ޮޅުގ ޮތ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އ ަދި ހ ުއްދ ަކޮނ ްމ ެ ކަމ ެއ ްކުރ ާ ވ ަޤ ުތ ު‬ ‫ސކ ަލ ާނގ ެ ިކބައ ަށ ް‬ ‫މ ާތްރަ ް‬ ‫ޞލ ަވ ާތ ް ިކޔަވ ައި‬ ‫ޙ ަމ ްދުކ ޮށ ް ަ‬ ‫ިބސްމި ކިއ ު ީމ ީދނ ުގ ެ‬ ‫އަދ ަބުތ ަކ ުގ ެ ތެރ ެއި ނ ްވ ާ‬ ‫ސންނަތ ެކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ރި ވ ެތި ު‬ ‫މި ގ ޮތ ުގ ެ އި ތުރަށ ް‬ ‫ވ ަ ިކ އި ރުވަރ ެއ ް‬

‫‪26‬‬

‫ބަލ ައި ގެނ ް ތަނ ެއ ްގ ެ ިބނ ްގާއ ަޅ ާއި ރ ު ނުވަތ ަ‬ ‫އ ޮޑި ދ ޯނި ބަނުމ ަށ ް ކަމ ަ ިޅ ވ ަޅ ުލ ާއި ރ ު އެތަނަކ ަށ ް‬ ‫ދި ރޭތ ަކ ެތި ކ ަތި ލ ާފ ާ ލ ޭ އ ަޅ ާ ރޯބ ޮލި އ ަޅ ާ‪ ،‬ކ ަޑި ފެނ ް‬ ‫އ ަޅ ާ‪ ،‬ކ ާށި ޖ ަހ ާ ހ ެދ ު ީމ ޢ ާއ ްމުނ ްގ ެ މީހުނ ް ހ ެއ ްލުމ ަށ ް‬ ‫ޖާހިލ ު ނަކ ަތ ްތ ެރި ނ ް ކުރ ާ ޙަރ ާމ ް ކަންތ ައްތ ަކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ތަނަކުނ ް ތަނަކ ު ނުޖެހ ޭ ބިދުޢ ަ ކަންތ ަކ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އެފަދ ަ ކަންތަކ ަށ ް ތި ޔަބ ައި މީހުނ ް ނ ުހ ެއްލޭށ ޭވ ެ‪.‬‬ ‫އެފަދ ަ ކަންތ ައ ް ކ ުރި ޔަނ ު ީދ މަނ ާ ކުރ ާށ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ސކ ަލ ާނގ ެ އ ަޅުގ ަނޑ ަށ ާއި ތި ޔަބޭކ ަލުންނަށ ް‬ ‫މ ާތްރަ ް‬ ‫ހިދާޔ ަތ ުގ ެ ނޫރުނ ް އ ަލި މ ަގ ު ދ ައްކ ަވާނ ެތ ެވ ެ‪ .‬އ ާ ީމނ ް‬ ‫ކުރާކަންތ ަކުނ ް ކ ާމި ޔ ާބ ު ލި ބިމ ާއި ‪،‬‬ ‫ސކ ަލ ާނގ ެ‬ ‫ރ ޯދި ބަރަކ ާތ ް އި ތުރ ުވުނ ް ހ ުރީ މ ަތްރަ ް‬ ‫ިކބައ ަށ ް އި ޢ ްތި މ ާދ ު ބ ެހ ެއ ްޓ ުމ ާއި ހިތ ްނި ޔ ަތ ް‬ ‫ޚ ާލި ޞް ކުރ ުމުގ ައ ެވ ެ‪ .‬ކީރި ތި ޤ ުރ ްއާނ ުގ ެ‬ ‫ަސލ ަތުނ ް‪،‬‬ ‫ޞލ ަވ ާތ ުގ ެ ވ ީ‬ ‫އާޔ ަތްތ ަކުންނ ާއި ‪ަ ،‬‬ ‫ބަރަކ ާތ ް އ ެދ ުމުންނ ެވ ެ‪ .‬ތ ަރި ތަކ ަށ ް ީއމާނ ްވ ެ‪،‬‬ ‫އި ރުވަރުގ ައި ކަންތ ައ ް ކުރުކ ަމުނ ް ނ ޫނ ެވ ެ‪.‬‬ ‫އި ރުވަރަށ ް ހ ެއ ްލި ބ ާޠި ލ ް އި ޢ ްތި ޤ ާދުގ ައި‬ ‫ނި ދި ފ ައި ތި ިބ ޖާހިލުތ ަކުނ ް ހ ޭލ ެއ ްވުމ ަށްޓަކ ައި‬ ‫ﻋﻼﻣﺔ ﺍﺑﻦ ﺍﻟﻮﺭﺩﻯ އެކަލ ޭގ ެފާނުނ ްގ ެ ﻻ ﻣﻴﺔ އ ެވ ެ‬ ‫ކިޔުނ ު ﻗﺼﻴﺪﺓގ ައި ބުނ ުއ ްވި އ ެވ ެ‪.‬‬ ‫ﺻﺪﻕ ﺍﻟﺸﺮﻉ ﻭﻻﺗﺮﻛﻦ ﺇﻟﻰ‬ ‫ﺭﺟﻞ ﻳﺮﺻﺪ ﺑﺎﻟﻠﻴﻞ ﺯﺣﻞ‬ ‫ޝރީ ޢ ަތ ް‬ ‫””ﺻﺪﻕ ﺍﻟﺸﺮﻉ ކަލ ޭ ަ‬ ‫ތ ެދ ުކުރ ާށ ެވ ެ‪ .‬ﻭﻻﺗﺮﻛﻦ އި ޢ ްތި މ ާދ ު ނ ުވ ާށ ެވ ެ‪ .‬ﺇﻟﻰ‬ ‫ﺭﺟﻞ މީހ ެއ ްގ ެ ިކބައ ަށ ް ﻳﺮﺻﺪ އެމީހ ާ ފާރަވ ެރި ވ ެ‬ ‫ބަލަބ ަލ ާ ހުންނަ ﺑﺎﻟﻠﻴﻞ ރޭގ ަނޑ ުގ ައި ﺯﺣﻞ‪،‬‬ ‫ޒ ުޙ ަލ ެވެކިޔ ާތ ަރި “‬ ‫މި ބ ައި ތ ުގ ެ މާނައީ‪ ،‬ސަ ލ ާމ ާއި‬ ‫ޞލ ަވ ާތ ްލ ެއ ްވި އި ތުރ ު ރަސޫލ ުއ ްﷲގ ެފާނ ު‬ ‫ަ‬