Leeuwarder Seniorenkrant 12

Page 1

ZOMER 2021 | EDITIE 12

Ext

r

OPL a hoge 64. AGE! 0

00

SKS! OPINIE

ZORG

LEEUWARDEN

MOBILITEIT

KUNST&CULTUUR


02

SENIORENkrant

Zo lang mogelijk veilig thuiswonen. Wij helpen u hier graag bij met handige tips en services.

Het is nergens zo fijn en vertrouwd als thuis. Toch kan er een moment komen dat u iets meer hulp nodig heeft. Op die momenten willen we er graag voor u zijn. Daarom hebben we het Vitaal Collectief ontwikkeld. Naast korting op uw zorgverzekering krijgt u veel handige tips en

services om langer zelfstandig en veilig thuis te wonen. Bent u bij ons verzekerd? Dan kunt u elk moment instappen. Interesse? Kijk op defriesland.nl/vitaal of bel met ons via 058 291 31 31. We helpen u graag verder.


SENIORENkrant

03

DE OPGESLOTEN SALAMANDER VAN DE TESSELSCHADESTRAAT

05

“Sal ut jonkje goëd op sichself passe?” Oma kijkt mij niet aan. Ze friemelt wat aan het boordje van mijn jas. Ik heb de zondagse kleren aan en zowaar nieuwe schoenen. Mijn tenen zijn inmiddels vergroeid omdat ik te lang in te kleine schoenen heb gelopen. Opa staat op een afstandje zijn hoed vast te houden; het waait niet eens. Ik neem afscheid...

13

Amigo, makker, freon, buddy, maatje Heb je veel sociale contacten, dan is er altijd wel iemand beschikbaar om iets mee te ondernemen of om hulp aan te vragen. Maar niet iedereen kan terugvallen op een groot netwerk.

Gemeente Leeuwarden rijk vertegenwoordigd in SKS-vloot Met drie skûtsjes in de vloot is de gemeente Leeuwarden ruimschoots vertegenwoordigd bij het SKS Skûtsjesilen. Bij elkaar opgeteld varen ze met meer dan driehonderd jaar geschiedenis over de Friese wateren. En dat doen ze goed. Hoe kijken de drie schippers van het Grouster, Huzumer en Leeuwarder skûtsje naar de komende SKS?

10

Erop uit met 06 de Max Mobiel Twee Max Mobielen rijden al drie jaar lang af en aan in Leeuwarden. Vrijwillige chauffeurs brengen ouderen uit heel Leeuwarden naar hun plaats van bestemming. De seniorenkrant sprak met gebruikster Nel Hoogendijk (73) en coördinator Sonja Schendelaar, die vanaf het begin ‘met liefde en plezier’ betrokken is bij dit initiatief. Een verhaal over mini auto’s met maximale mogelijkheden die van grote betekenis zijn voor ouderen.

EEN MENS IS NOOIT TE OUD OM TE SPELEN! Theatermaker Gea Struiksma begon in 2015 met toneellessen voor senioren. Daarvoor gaf ze les aan kinderen. De oudere doelgroep zat niet echt in haar blikveld. Maar dat veranderde in de loop van de tijd en ze bedacht hoe leuk het zou zijn om theater te maken met ouderen. Ze begon met een pilot, die uitgroeide tot seniorentheater De Rimpel.

EN VERDER.... Wat is Thuiszorg Patyna?

Beste lezers, Wat fijn dat we binnenkort weer bijna alles mogen. Alle (klein)kinderen weer tegelijk op bezoek: het zal ongetwijfeld voor velen een geweldig vooruitzicht zijn! Hopelijk komt er nu echt een einde aan deze moeilijke en soms eenzame tijd. In deze editie staat een mooi interview met Douwe Visser, Willem Zwaga en Johannes Meeter. Deze drie mannen staan aan het roer van de drie SKS skûtsjes die de gemeente Leeuwarden rijk is. Afke Boven sprak de schippers, die druk bezig zijn met de voorbereiding voor het nieuwe seizoen. Boukje bracht een bezoek aan Seniorentheater de Rimpel. Dit is nu bij uitstek een artikel dat uitdraagt waar wij als seniorenkrant voor staan. Zo lang mogelijk actief blijven en doen wat je leuk vindt. Bij Seniorentheater de Rimpel kan dat. Heb je een rollator? Kun je geen grote lappen tekst onthouden? Dat is allemaal geen enkel probleem! Twee mooie initiatieven op het gebied van mobiliteit zijn de duofiets van het dorp Grou en de Max Mobiel, belicht door Jeltsje en Riemie. Natuurlijk staan in deze editie ook weer onze vaste onderdelen. Het jeugdverhaal van Ritsko, een opiniestuk van Peter, de column van Koesma, de rubriek Vergeten beroepen en de zelfgemaakte puzzels van onze puzzelkoning. Ik wens jullie veel leesplezier en een prachtige zomer. Tot eind september!

Doede Vellema

20

PS: Vergeet niet regelmatig onze website www.seniorenkrant.nl en Facebookpagina te bezoeken. Dan mis je niks!

DE REDACTIE 08

Zorgbelang Fryslân: Vertel ons uw verhaal over corona 09 Kom uit die stoel, ga mee naar buiten

13

De wereld van Koesma - Het leen is voor de oudste...

15

Vergeten beroep: de schooltandarts

15

Tentoonstelling ‘Bloed, zweet en walvistraan’

16

Fries Museum presenteert grote tentoonstelling over borduren in de mode

16

De vierde macht

17

Koesma Basdew Sociaal bewogen en maatschappelijk geëngageerd,schrijft daarover op prikkelende wijze.

Peter Teeuwen Schrijft over maatschappelijke ouderenvraagstukken, puzzelkoning.

Jeltsje de Boer Zet zich in voor het welzijn van ouderen, voorzitter van UVV Grou.

Ritsko van Vliet Plaatst het Leeuwarden van de jaren 50 en 60 in een persoonlijk perspectief.

Riemie van Dijk Altijd op zoek naar verhalen die raken, blijven hangen en doorverteld worden.

Boukje Wiersma Schrijft herkenbare, inspirerende verhalen met een mix van positiviteit en ontroering, eindredacteur.

Puzzels 18 Geniet van een prachtige rit op de Duofiets

19

Oplossingen puzzels

22

Colofon 22


HAUTE BORDURE

t/m 18 juli 2021

partners fries museum

tentoonstellingspartners

leeuwarden friesmuseum.nl/tickets

vrienden fries museum

KLEDING: DRIES VAN NOTEN (COLLECTIE LENTE/ZOMER 2015), FOTOGRAAF: JASPER ABELS, ART DIRECTOR: MAARTEN SPRUYT, FOTO-ASSISTENT: ALEX BERGER, MODEL: JORDY BAAN, VISAGIE: MASCHA MEYER

04 SENIORENkrant


SENIORENkrant | LEEUWARDEN Ritsko in die tijd

05 “Sal ut jonkje goëd op sichself passe?” Oma kijkt mij niet aan. Ze friemelt wat aan het boordje van mijn jas. Ik heb de zondagse kleren aan en zowaar nieuwe schoenen. Mijn tenen zijn inmiddels vergroeid omdat ik te lang in te kleine schoenen heb gelopen. Opa staat op een afstandje zijn hoed vast te houden; het waait niet eens. Ik neem afscheid. Mijn grootouders komen volgende week in het Sint Anthony Gasthuis te wonen en daar is geen plek voor mij. Mijn vader is al een tijdje uit mijn leven. Hij treedt op in Duitse hotels. Hij vond er niks meer aan in opa’s zaak.

Tekst: Ritsko van Vliet, Van Vliet Beleving. De moeder van Ritsko van Vliet overleed toen hij twee jaar was. Door het artiestenleven van zijn vader verbleef hij tijdens zijn jeugd bij meer dan tien pleeggezinnen in Leeuwarden. In persoonlijke verhalen vertelt Ritsko over zijn jeugdervaringen en de buurten waar hij toen woonde. Dit keer deel vier. De eerste drie delen kun je teruglezen op www.seniorenkrant.nl

DE OPGESLOTEN SALAMANDER VAN DE TESSELSCHADESTRAAT

FLAUWE GRAPJES

ALLEMAAL REGELS

keer op het keukenzeil voordat ik verschrikt

Ik kijk hoe oom Lou samen met de knecht

Het is wennen hier. Een vreemde omgeving,

achteromkijk. Mijn schoenen laat ik achter in

voorzichtig mijn boekenkastje naast mijn koffers

nieuwe gebruiken, andere geuren, verschillende

de keuken. Ik ga snel naar boven, onhandig met

achter in de bestelbus zet. We kunnen weg. Opa

reacties. Ik antwoord nooit gelijk, kies behoed-

losse handen en ik hoor nog net een overslaande

tilt mij zwijgend in de bus. Als we de straat

zaam mijn woorden. Tast af wat hen bevalt.

vrouwenstem voordat ik de slaapkamerdeur

uitrijden zie ik nog net twee oudjes aarzelend

De kookkunst van tante Truus is een dikke plus.

dichtgooi.

zwaaien. Mijn oom rijdt de Commer het centrum

Geen gewone gehaktballen, maar gemaakt van

uit richting de nieuwbouw. Ik zit naast hem zoals

biefstuk tartaar. Geen lekkerbekje, maar tong.

SALAMANDERS POEREN

in de vakanties als ik mee mag naar de

Ik leer hoe je met een mes de graten eraf haalt en

Tante Trees blijft kortaf en onredelijk. Zij rouwt

dorpskruideniers waar mijn oom de nieuwste

een heel stuk vis met de vork oppakt.

nog om hun tweejarige zoontje dat drie maanden eerder overleden is. Ik ben zijn vervanger, maar

snuisterijen van Van Vliet & co toont. Met flauwe grapjes probeert hij mij op te vrolijken. Maar ik

Als ik naar boven ga, mag ik niet de trapleuning

dan negen jaar ouder. Ik ruik haar verdriet. Zou

ben niet in de stemming voor een Sam en Moos-

vasthouden. Waar is die dan voor gemaakt?

ze zich met babyolie inwrijven? Haar man kan

grap. Ik zit met mijn kin op de borst, want ik wil

De wc-deur mag ik niet op slot doen. Het enige

ik beter mee. Hij struint met mij rond bij de

niet naar buiten kijken. Ik ben onderweg naar het

plekje met privacy ben ik dus ook kwijt. Allemaal

sloten van de MKV velden bij ons om de hoek.

onbekende, naar een nieuwe oom en tante.

regels om alles in huis zo min mogelijk te laten

We gaan dan salamanders poeren, die ik daarna

slijten. De drempel is om overheen te stappen en

in een weckfles in leven probeer te houden.

NETTE MENSEN

niet om óp te stappen. Daar heb ik mijn hele leven

Daar staan ze in de deuropening van Tesselscha-

nog nooit over nagedacht. Prompt gaat het fout.

Af en toe voel ik mij ook zo’n opgesloten

destraat 84. Nette mensen, van vaders leeftijd.

Ik kom met een enthousiast verhaal vanaf

salamander. Beschermd in een vreemd gezin,

“Wie hebben we daar? Ritsko junior. Noem mij

de Wilhelminaschool de keuken binnen. Oom Jan

maar gevangen in de nieuwe gewoontes. O jee,

maar tante Truus en dit is oom Jan.” “Dag meneer

zit net aan de koffie, nadat hij wat schilderwerk

als ik mijn hoofd uit de weckfles steek dan duwt

en mevrouw”, zeg ik terwijl ik de neuzen van hun

heeft gedaan. Ook de drempel van de achterdeur.

tante Truus mij meteen terug. Wacht maar tot ik

schoenen bekijk. Het scheelt wel zeven maten,

De afdruk van mijn nieuwe schoenen zet ik zes

een krokodil word. ■

die van haar met de zijne. “Binnen staat een Ligakoek met pindakaas en een beker Ovomaltine voor je klaar. Je kunt vast wel wat vitaminen gebruiken.” Terwijl mijn bekende en onbekende oom de spullen naar boven brengen, kijk ik de huiskamer rond. Netjes en deftig. Door de grote ramen zie ik een tuin, voor staan een bank en een televisie. Toen ik bij opa en oma woonde ging ik wel eens met buurtkinderen bij een mevrouw aan de overkant tv-kijken. Na ‘Okkie Trooi’ en de ‘Verrekijker’ deden we bij vertrek een stuiver in het zendingsbusje.

Zicht op de Tesselschadestraat met links het eerste woonblok, waar Ritsko in het derde huis op nr. 84 woonde. Om de hoek de Vondelstraat. Rechts het Fonteinland met de voetbalvelden van MKV ‘29. (Bron: Archief Historisch Centrum Leeuwarden)


06

KUNST&CULTUUR | SENIORENkrant Tekst: Boukje Wiersma | Foto's: Seniorentheater De Rimpel

Seniorentheater De Rimpel:

EEN MENS IS NOOIT TE OUD OM TE SPELEN! Theatermaker Gea Struiksma begon in 2015 met toneellessen voor senioren. Daarvoor gaf ze les aan kinderen. De oudere doelgroep zat niet echt in haar blikveld. Maar dat veranderde in de loop van de tijd en ze bedacht hoe leuk het zou zijn om theater te maken met ouderen. Ze begon met een pilot, die uitgroeide tot seniorentheater De Rimpel.

Ik

spreek

in

Wijkcentrum

rimpels. Voor het eerst sinds lange

demie was dramatische expressie

die zorgt voor een veilige omgeving”.

ze

improvisatie-

tijd zijn ze weer op maandagmiddag

mijn favoriete vak. Maar ik heb altijd

De groep is hecht en sommigen zien

in het wijkcentrum. Door corona

liefde voor het theater gehad. Op de

elkaar ook buiten de lessen om. Dat

hebben de lessen stilgelegen. Maar

kleuterschool speelde ik Doorn-

sociale aspect is mooi meegenomen,

HUMOR EN VEEL REURING

de sfeer is goed, want die middag

roosje. Met de ogen open, want die

maar het gaat om het toneelspelen.

De Rimpel speelt regelmatig luch-

mogen ze eindelijk weer lekker

durfde ik op het toneel niet dicht te

Annelies: “Voor mij is de lol van het

tige, humoristische voorstellingen

toneelspelen!

doen”, zegt ze lachend.

spelen echt het belangrijkst. Het

Bilgaard,

Gea waar

lessen aan ‘de rimpels’ geeft.

over thema’s als mantelzorg. Verder

doet van binnen ook veel met me.

bezoekt een deel van de spelers zorg-

ERVARING MET TONEEL

Dat ervaring met toneel helemaal

Je

instellingen voor het project ‘De

IS HELEMAAL NIET NODIG

niet nodig is bewijst Joke. “Ik was

geïrriteerd zijn in een scène. Dat is

Rimpel maakt wat los’. “We laten dan

Annelies speelt al vanaf het begin

totaal blanco. Iemand zei: ga een

ook een deel van mij, maar dat stuk

een paar scènes zien”, vertelt Gea.

bij De Rimpel. Ze las in een fol-

keer mee, het is hartstikke leuk! Ik

komt in het gewone leven niet zo

“Daarna ga ik in gesprek met de aan-

der over improvisatietheater voor

dacht, ik zie het wel. De eerste de

aan bod.”

wezigen over theater en ik daag hen

senioren en nam contact op met

beste les moest ik meteen in een

uit om mee te doen. Dat is natuur-

Gea, die ze wel eens bij een voorstel-

scène een groep door de bergen

LEREN OVER JEZELF

lijk spannend, maar ook erg leuk.

ling had gezien. “Ik dacht, dat is

leiden. Ik voelde me als een vis in

Gea knikt instemmend. “Tijdens de

Het veroorzaakt veel reuring”.

mijn vrouw.

het water! Mijn dochters moesten

lessen komen emoties spelender-

trouwens keihard lachen toen ze

wijs voorbij. En als het voor je perso-

hoorden dat ik aan improvisatie-

nage nodig is, dan durf je meer. Het

theater

“Ze

kan heel bevrijdend zijn om flink

kennen me als iemand die de

boos te zijn. Ik stimuleer de spelers

stoel altijd op dezelfde plek heeft

ook om zich anders te gedragen dan

staan. Maar op de een of andere

normaal. Annelies wilde bijvoor-

manier kon ik alles loslaten en deed

beeld altijd een happy end in een

ik het gewoon”. Annelies: “Zij is echt

scène. Dus zei ik: doe jij maar even

een natuurtalent”.

lekker bot”. Annelies: “Ja dat klopt.

“EEN LES GEEFT ALTIJD AFLEIDING EN ENERGIE. IK HEB DAT HEEL STERK ERVAREN TIJDENS EEN MOEILIJKE PERIODE. JE VERGEET JE PROBLEMEN NIET, MAAR JE KUNT HET EVEN PARKEREN. DAARNA KUN JE WEER VERDER”

deed”,

vertelt

Joke.

kunt

even

lekker

boos

of

Dan moet je uit je comfortzone en HET GAAT OM HET TONEELSPELEN

dat is heel bewustmakend”. “Het is

Beide speelsters geven aan dat de

niet zo verkeerd om eens buiten je

Annelies (68) en Joke (76) zijn ook bij

Ik heb jaren als juf voor de klas

groep van tien dames heel erg ver-

veilige hokje te stappen”, vult Joke

het interview aanwezig. Zij maken

gestaan en in het onderwijs speel je

trouwd voelt. Een voorwaarde om te

aan. “Die stoel in huis mag best een

al jaren deel uit van de vaste groep

veel toneel. Op de pedagogische aca-

durven spelen. “Dat doet Gea hoor,

keer op een andere plek staan, daar


SENIORENkrant | KUNST&CULTUUR kan het ook leuk zijn”. Ook als je ou-

sterk ervaren tijdens een moeilijke

der bent leer je dus nog dingen over

periode. Je vergeet je problemen

jezelf die je niet wist. “Ze zeggen niet

niet, maar je kunt het even parke-

voor niets dat theater goed is voor

ren. Daarna kun je weer verder”. Gea

de ontwikkeling van je persoonlijk-

vertelt dat spelers soms moe bin-

heid”, aldus Gea.

nenkomen. Maar als de les eenmaal

07

BLOEDMOOI MONSTER.

begonnen is zijn de kwaaltjes snel GEEN LAPPEN TEKST

onze EMOTION-modellen.

vergeten.

Bij veel ouderen is het geheugen niet meer wat het geweest is. Daarom

GEZELLIG IN EEN BUSJE

is improvisatietheater zo geschikt

De voorstellingen zijn voor Joke en

voor deze doelgroep. Gea: “Niemand

Annelies de krenten in de pap. “We

krijgt een tekstboekje. Ik maak thea-

gaan dan gezellig met elkaar in een

ter vanuit de spontane ideeën uit de

busje. Soms spelen we in een prach-

groep”. Annelies vult aan: “De mees-

tig theater en soms moeten we ons

ten van ons kunnen geen lappen

omkleden in de gang. Maar het is al-

tekst meer uit het hoofd leren. De

tijd geweldig”.

voorstellingen komen voort uit wat wij zelf bedenken. Gea schrijft dat op

Er zit heel veel humor in de voor-

en maakt daar een stuk van. Het zijn

stellingen. De dames laten ter plek-

dus teksten die bij ons passen en dat

ke een voorproefje zien. Annelies

maakt het makkelijker. En kom je er

speelt een eenzame mevrouw die op

op het toneel een keer niet uit, dan

de grond gaat liggen om de aandacht

verzin je gewoon wat. We hebben al-

te trekken van de verzorging. Ze zit

lemaal geleerd om te improviseren”.

helemaal in haar rol. “Oh ik voel me zo slecht!” Het is hilarisch en tege-

EVEN IRRITANT DOEN

lijkertijd schrijnend. “Weet je nog

Hoe ziet een les er ongeveer uit?

dat stukje over die twee mannen?”

Gea legt het uit. “Ik stel een kader,

zegt Joke. “Die komen binnen bij

bijvoorbeeld door met een foto te

een oudere dame en hebben slechte

komen van iemand die zwaait naar

bedoelingen, maar krijgen de kans

een boot. Dan buigen we ons over

niet. Koffie, fotoboeken op schoot,

de vraag: wat zou hier aan de hand

nog meer koffie. Uiteindelijk druipen

kunnen zijn? Gaat die boot weg of

ze maar af. Het is de kunst om een

komt hij aan? Wie zitten er op die

zwaar onderwerp met humor te be-

boot en wat heeft zich van tevoren

naderen”.

afgespeeld?” Annelies duikt meteen in haar rol en speelt degene die op de

INTERESSE?

kant staat. “Hè hè, eindelijk zijn we

Je kunt vrijblijvend een middag ko-

van dat bezoek af. Jeetje, ze aten de

men kijken of De Rimpel iets voor

hele koelkast leeg”. Joke geeft een

jou is. Iedereen is welkom. Geheu-

ander voorbeeld. “We moesten een

genproblemen, slechthorend, slecht

keer drie zussen spelen die in een

ter been; het maakt niet uit. Die rolla-

vakantiehuis zaten, maar we hadden

tor gaat gewoon mee het podium op.

geen idee waarom ze daar waren.

“Mijn visie is dat iedereen mee moet

Je moet dus bedenken wat die zus-

kunnen doen, dus het is aan mij om

sen met elkaar hebben. Dat ontstaat

te zorgen dat dat lukt met de juiste

tijdens het spel en is zo enig om te

oefeningen en hulp”, zegt Gea. Een

doen!” Gea fluistert de spelers soms

speciale oproep aan alle mannelijke

ook wel eens wat in. Dat ze even heel

senioren: meld je aan! “Dan hoeven

irritant moeten doen. Of ze brengt

we eindelijk geen snor meer op”, zegt Joke lachend. ■

een nieuw personage in.

GTI Marktleider van brommobielen in Europa • • • •

Standaard met ABS • Sportief interieur met veiligheidskooi Sportieve voor- en achterbumper • Achteruitrijcamera en Bluetooth audiosysteem 16” GT lichtmetalen velgen • Ruime bagageruimte van 1.000 liter Blauwe designelementen (remklauwen, dashboard en veiligheidsgordels)

Zelf uitproberen?

Maak vrijblijvend een afspraak!

Uw brommobiel specialist!

Minicars van der Ploeg Haadwei 47 9104 BB, Damwald www.minicarsvanderploeg.nl

Ik hoor graag wat van je!

AFLEIDING EN ENERGIE “Een les geeft altijd afleiding en

www.seniorentheaterderimpel.nl

energie”, zegt Joke. “Ik heb dat heel

Gea Struiksma 058-2122102

Thialfweg 17 8441 PV Heerenveen Tel. 0513-72 72 72

Audiometrisch onderzoek Hoortoestellen Hoorhulpmiddelen Gehoorbescherming Second Opinion

Westersingel 4 8913 CK Leeuwarden Tel. 058-727 11 11 www.jerrehoorzorg.nl

Jerre betekent horen


08

ZORG | SENIORENkrant

WAT IS THUISZORG PATYNA? Patyna is een gespecialiseerde organisatie voor zorg in Friesland. We bieden een breed scala aan zorg- en dienstverlening. Van thuiszorg tot en met intensieve verpleeghuiszorg en revalidatie.

Thuiszorg Patyna is een thuis-

gen, zorg levert aan huis. Het gaat

Mocht

zorgorganisatie

naar

aanleiding

van

met

kleine

hierbij om alle soorten thuiszorg.

bovenstaand verhaal nog vragen

uit

(wijk)-

Wij verstaan hieronder verzorging,

hebben

verpleegkundigen en zorgkundi-

verpleging, nachtzorg, vakantie-

geworden dan kunt u vrijblijvend

zorg, hulp in de huishouding en

contact

individuele begeleiding. We heb-

zorg Patyna Team Leeuwarden

ben een kantoor in Techum, maar

tel. 0515 - 72 97 60.

teams,

die

u

bestaande

of

nieuwsgierig

opnemen

met

zijn Thuis-

leveren zorg in heel leeuwarden, Grou, Wergea, Wytgaard, Wirdum,

PS de foto's zijn gemaakt voor coronatijd.

Deinum. Wij zijn 24 uur, 7 dagen in de week bereikbaar. Wij hebben een nauwe samenwerking met huisartsen en andere disciplines en streven naar de beste zorg voor de cliënt.

www.patyna.nl

Wij bezorgen nu ook thuis

Download de app en bestel

Jumbo, Leeuwarden, Stadionplein 3


SENIORENkrant | ZORG

09 advertorial

VERTEL ONS (ANONIEM) UW VERHAAL OVER CORONA Zorgbelang Fryslân verzamelt, onderzoekt en analyseert verhalen van mensen tijdens de coronapandemie. Met als doel om lessen te trekken voor de toekomst. Ook u kunt uw verhaal delen via www.zorgbelang-fryslan.nl welkom. Want ook van positieve ervaringen kunnen we leren.

WAT WAS / IS DE IMPACT VAN CORONA OP UW LEVEN? Corona heeft velen van ons zwaar getroffen. Lockdowns, geen bezoek mogen of durven ontvangen. Naasten die ziek worden, angst om zelf besmet te raken. Maar ook: boodschappen doen met een mondkapje op en uw kleinkinderen niet kunnen zien. Onzekerheid of een reguliere behandeling of controle nog wel doorgaat. En wat te doen in geval van besmetting: kiezen voor opname op een IC of niet?

ELE ENK NTEN G O N EME ART OOP P P A TE K

Ouder worden doe je samen Wilt u zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, met maximale regie over uw leven? Dan is Nijlânstate een perfecte plek om samen te genieten van het leven, met vele voorzieningen en sociale activiteiten. Daarnaast beschikt Nijlânstate over een eigen zorgteam dat dag en nacht aanwezig is. Heeft u nog geen zorg nodig? Dan is dat een prettige zekerheid voor de toekomst. Maakt u gerust een afspraak voor een vrijblijvende bezichtiging!

Nijlânsdyk 73 | Leeuwarden | tel. 058 288 4488 | www.nijlanstate.nl

WAT GEBEURT ER MET UW VERHAAL? Uw verhaal wordt geanonimiseerd meegenomen in het onderzoek. De verhalen worden geanalyseerd door een onderzoeksteam onder leiding van emeritus hoogleraar Public health Guus Schrijvers. Op basis van deze analyse doen we voorstellen om de zorg tijdens een pandemie te verbeteren. We trekken daarin samen op met beleidsmakers, cliëntenraden en patiëntenverenigingen.

ZORGBELANG FRYSLÂN WIL LEREN VAN UW ERVARINGEN Want zorg kan altijd beter. Ook tijdens een pandemie. Daarom vragen we u om uw verhaal met ons te delen. Dat kan anoniem, via onze website: www.zorgbelang-fryslan.nl

ZORG WORDT BETER WANNEER ZORGGEBRUIKERS DAARIN EEN STEM HEBBEN Ook met uw verhaal kunt u helpen de zorg te verbeteren. Daarom vragen wij u om uw verhaal over corona met ons te delen via www.zorgbelang-fryslan.nl

U kunt uw verhaal met ons delen wanneer u: • een chronische aandoening of beperking heeft; • een psychische aandoening heeft; • u ouder bent dan 65 jaar. WELKE ERVARINGEN KUNT U MET ONS DELEN? Alle ervaringen die met corona te maken hebben of daar het gevolg van zijn kunt u met ons delen. Het kan gaan over de impact van coronaregels op uw dagelijkse leven of over het wel of niet doorgaan van reguliere zorg. Maar ook over uw ervaringen met digitale consulten of sociale contacten via beeldbellen. Zowel positieve als negatieve ervaringen zijn

MEER WETEN? Wilt u meer informatie over ‘Patiënten spreken zich uit’? Twijfelt u nog om uw verhaal met ons te delen? Of heeft u ideeën over hoe zorg volgens u beter kan tijdens een pandemie? Bel of mail ons! ZORGBELANG FRYSLÂN K.R. Poststraat 70-72, 8441 ER Heerenveen 085 4832 433 info@zorgbelang-fryslan.nl

PATIËNTEN SPREKEN ZICH UIT


10

INTERVIEW | SENIORENkrant Tekst: Afke Boven - Foto’s: Thomas Vaer

GEMEENTE LEEUWARDEN RIJK VERTEGENWOORDIGD IN SKS-VLOOT Met drie skûtsjes in de vloot is de gemeente Leeuwarden ruimschoots vertegenwoordigd bij het SKS Skûtsjesilen. Bij elkaar opgeteld varen ze met meer dan driehonderd jaar geschiedenis over de Friese wateren. En dat doen ze goed. Zo domineert een van hen al enkele jaren het eindklassement. Maar de wereld heeft even stilgelegen en daarmee ook het zeilen om een kampioenschap. Hoe kijken de drie schippers van het Grouster, Huzumer en Leeuwarder skûtsje naar de komende SKS? En wie gaat er dit jaar met de winst vandoor?

DRACHTEN, 1909

perfecte lijnen en bovenal de goed-

te wedstrijd van het seizoen, Visser

Op scheepswerf De Pijp wordt de

gevormde ‘geveegde’ kont, is het

moet het vandaag met een zevende

laatste hand gelegd aan één van de

een echte ‘Piipster’ geworden. Het

plek doen, maar het is genoeg voor

nieuwste roefschepen die onder de

zijn kenmerken die tot in lengte van

de toppositie. Vlak voor hem gaat

handen van de gebroeders Roorda

dagen herkend zullen worden als

‘it Doarp Huzum’ als vierde over de

vandaan komen. Tot ver over de

de Roorda-handtekening. Ze geven

finish. Het levert schipper Johannes

Drachtster Vaart hoor je het geluid

het schip snelheid en een mate van

Meeter en zijn bemanning een vijfde

van metaal op metaal bij het klinken

souplesse. Tijd is tenslotte geld, he-

plek op in het klassement. Willem

van de romp van het skûtsje. Met zijn

lemaal bij het vervoeren van vracht

Zwaga zeilt zijn Ljouwerter skûtsje

waar de skûtsjes voor gebruikt wor-

‘Rienk Ulbesz’ dit jaar naar een acht-

den. En tijd betekent ook winst in de

ste plek.

wedstrijd. Het bewijs hiervoor wordt ruim een eeuw later geleverd, als dit

SKÛTSJE-DNA

skûtsje voor het dorp Grou zijn vijf-

Douwe Visser, Johannes Meeter

tiende SKS-titel binnenhaalt. Maar

en Willem Zwaga. Het zijn de drie

daar heeft begin 1900 nog niemand

SKS-schippers uit de gemeente

weet van.

Leeuwarden. Zwaga is de benja-

“IN DE SKS MOET JE SKS-WAARDIG ZIJN” – Willem Zwaga

min van het stel, maar ondanks

“MET LUCIFERSDOOSJES SPEELDEN WE DE WEDSTRIJD NA” – Douwe Visser

SNEEK, 2019

het leeftijdsverschil van ongeveer

mel, dus het was altijd feest.” Dou-

Veertien rompen scheren door de

twee decennia delen ze dezelfde

we: “Het was nooit de vraag waar je

golven van het Sneekermeer. Het is

soort jeugdherinneringen aan het

in de vakantie naartoe ging. Naar

de finaledag van het SKS Skûtsjesi-

skûtsjesilen. Ze hebben hetzelfde

de SKS natuurlijk! Zo gaat dat in

len en Douwe Visser van het Grouster

skûtsje-DNA, met bloed dat soms

een skûtsjefamilie, zo groei je erin.

skûtsje ziet zijn zesde kampioens-

kruipt waar het niet gaan kan. Wil-

Samen met mijn neef Albert Vis-

titel steeds dichterbij komen. Hij

lem: “We zijn er vanaf de wieg mee

ser (nu schipper op het skûtsje van

manoeuvreert de Piipster langs de

opgegroeid. Skûtsjesilen was onze

Lemmer, red.) maakte ik skûtsjes

laatste ton en zet koers richting de

vakantie en mijn vader (Ulbe Zwa-

van lucifersdoosjes en dan speel-

finishlijn. Het is beslist niet zijn bes-

ga, red.) zeilde de sterren van de he-

den we de wedstrijden na.”


SENIORENkrant | INTERVIEW

11

ANDER MATERIAAL, ZELFDE SPELLETJE Ergens in de vroege tienerjaren begint het echte werk. Eerst nog met wat simpele klusjes aan boord, zoals

11 stêden edysje

de bemanning van drinken voorzien, maar al snel worden de taken serieuzer. Johannes: “Ik ben bij

Haal de 11 Stedencollectie snel in huis!

schipper Rienk Zwaga op het Ljouwerter skûtsje begonnen. De eerste twee wedstrijden zat ik in de roef, daarna mocht ik naast hem zitten. Ik denk dat hij het leuk vond om mij wat bij te brengen, want hij legde me van alles uit. Over hoe je de zeilen het beste kunt afstellen, bijvoorbeeld. Daar heb ik nog steeds heel

“DE TRAINING VOELDE WEER ALS VANOUDS” – Johannes Meeter

veel profijt van. Natuurlijk, we hebben vandaag de dag ander materiaal

regelmatig in de achterhoede. Met

dan toen, maar het spelletje met de

Johannes Meeter en Willem Zwaga

wind is nog steeds hetzelfde.” Wil-

aan het roer, komt daar verandering

lem: “Mijn vader had geen keus. Hij

in. Al snel weten ze hogere noterin-

vertrok uit de haven van Stavoren

gen te halen. Maar dan is daar in-

en ik sprong op het laatste moment

eens dat virus.

aan boord. Het was geen doen om terug te gaan, dus ik moest mee in

EEN GEDENKWAARDIG JAAR

de roef. Daar heb ik de hele wed-

Douwe: “Ik ben mijn hele leven bij het

strijd gezeten, doodsbenauwd, maar

skûtsjesilen geweest en vorig jaar

ik zat tenminste wel aan boord! Het

voor het eerst niet. Dat is wel heel

jaar daarop, ik was toen 13, mocht ik

gedenkwaardig én frustrerend. Het

écht mee.”

is niet dat we de tijd niet zijn doorgekomen, maar het hoeft natuurlijk

Of de 11 Stedentocht door gaat of niet, met Sonnema doe je nu jouw eigen 11 stedentocht. Met deze serie van 11 unieke Sonnema fl essen beleef je de tocht der tochten het gehele jaar door. Iedere fl es met eigen plaatsnaam en een bijzonder herkenningspunt in de stad. Elke editie is gevuld met de vertrouwde Sonnema Berenburg en is in beperkte oplage gebotteld.

Mei Sonnema giet it altyd oan, mei of sûnder iis! SONNEMA.NL

SCHIPPERSGESLACHT

niet nog een keer.” En wat betekent

Het is algemeen bekend: je kunt al-

een jaar niet zeilen voor het komen-

leen schipper in de SKS worden

de klassement? Johannes: “We zijn

als één van je (voor)ouders uit een

weer begonnen met trainen en dat

schippersgeslacht stamt. Je hoeft

voelt als vanouds. Ik hoef niemand

niet diep in de stambomen te duiken

te vertellen wat ie moet doen, dus ik

om te weten dat de Meeters, Zwaga’s

verwacht dat we weer op dezelfde

en Vissers ruimschoots aan deze eis

manier doorgaan. Aan de andere

voldoen. Douwe: “Het is altijd mijn

kant, de concurrenten staan ook

ambitie geweest om schipper te wor-

niet stil. Ik heb er in elk geval heel

den, maar de organisatie eromheen

veel zin in en we gaan ervoor!” Wil-

vergt ook heel veel tijd. Daarom wilde

lem: “We waren van de week weer

ik het niet al op jonge leeftijd. Ik was

even op het water. Machtig! Het

38 toen ik voor het eerst als schipper

was eerst wel even zoeken, maar

SKÛTSJEKRANT VANAF 21 JULI

meedeed. Dat vind ik een mooie leef-

dat komt goed. Zolang je maar stap-

tijd om ermee te beginnen.” Ook Wil-

pen vooruit zet. Groot of klein, dat

TE BEKIJKEN OP WWW.SKUTSJE.NL

lem neemt eerst de tijd om de fijne

maakt niet uit, als ze er maar zijn.”

kneepjes te leren: “In de SKS moet je

Douwe: “Onze voorbereiding stelde

SKS-waardig zijn en goed kunnen

tot nu toe nog niet zoveel voor. We

zeilen. Ik wilde schipper worden,

krijgen binnenkort ons nieuwe tuig,

maar wel één met kennis. Daarom

dus dan gaan we serieus aan de slag.

heb ik eerst nog vijf jaar in de IFKS

Dat moet ook wel, want ik denk dat

gezeild, op een eigen skûtsje zodat ik

we dit jaar meerdere concurren-

me vrij kon ontwikkelen.”

ten hebben. Heerenveen is sowieso een uitdaging, Albert van Lemmer

Inmiddels zitten ze alle drie alweer

is zeer gedreven om te winnen en

enkele jaren stevig op het achterdek

Pieter Meeter van Akkrum is ook

van hun huidige skûtsjes. Douwe is

een kanshebber. En ik wil Huizum

sinds 2005 schipper van het skûtsje

niet vergeten, want die zijn de laat-

van Grou en Johannes en Willem

ste jaren heel goed bezig en d’Heale

nemen in 2017 voor het eerst plaats

Moanne komt er ook steeds gemak-

aan het helmhout van respectieve-

kelijker bij.” Willem: “Ik heb geen idee

lijk het Huzumer en het Ljouwerter

hoe het klassement eruit gaat zien.

Skûtsje. Daar waar de Grousters al

De slimste wint en dat is die verrek-

jaren in de hoogste regionen van

te Douwe Visser al een paar jaar. Dat

het klassement zitten, verblijven

moet misschien maar even anders.

de andere twee skûtsjes tot dan toe

Hahaha.” ■

De Skûtsjekrant komt terug! NA EEN JAAR AFWEZIGHEID IS DE

Vol prachtige verhalen en mooie reportages! www.skutsje.nl is dé website voor het belangrijkste skûtsjenieuws en natuurlijk de uitslagen van de wedstrijden.

de enige échte onafhankelijke skûtsjewebsite


12

SENIORENkrant


SENIORENkrant | ZORG

13 advertorials

Kom uit die stoel, ga mee naar buiten suikerwaarden stabieler, voelen zij zich beter en

De zomer dient zich aan en het

hebben ze minder of soms zelf helemaal geen

aantal coronabesmettingen neemt

diabetesmedicatie meer nodig. Lees meer

af. Dat geeft ons weer wat meer vrijheid. Ga daarom lekker mee

Vraag de gratis folder aan over het belang van vitamine D, via tel.nr. 0900-8864, of mail naar info@thfl.nl

informatie op www.nationalediabeteschallenge.nl BUITEN BEWEGEN IS GEZOND 3. VOORKOM FYSIEKE KLACHTEN

Buitenlucht spoort aan tot bewegen en dat is

Onderzoek toont aan dat mensen die dagelijks

gezond. Zo stimuleert wandelen de bloedcirculatie

buitenlucht is gezond. Dat houdt

buiten zijn, op oudere leeftijd minder fysieke

en het transport van voedingsstoffen in uw

u fit en vitaal en zo kunt u zo lang

klachten ondervinden. Zo ondervinden ouderen

bloed, zoals eiwitten, vetten en suikers. Maar het

die elke dag naar buiten gaan minder slaappro-

is ook gewoon leuk. Dus doen. Veel plezier! ■

naar buiten. Want bewegen in de

mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen. Wij geven u zes redenen om meer naar buiten te gaan.

blemen. Ook ervaren zij minder klachten van pijnlijke botten dan ouderen die niet regelmatig naar buiten gaan. 4. ONTSPAN UW OGEN

1. VERSTERK UW IMMUUNSYSTEEM

Steeds vaker staren we op een scherm: de

Veel mensen zijn inmiddels gevaccineerd en

telefoon, een tablet of een e-reader. Gun uw

beschermd tegen het Covid-19 virus. Maar het

ogen af en toe rust en frisse lucht. Buiten kunnen

virus is niet verdwenen. In het najaar krijgen we

uw ogen meer ronddwalen, verder wegkijken en

bovendien ook weer te maken met het ‘reguliere’

is er meer afwisseling tussen dichtbij en ver

griepvirus. Een goed immuunsysteem is daarom

weg kijken. Zo ontspant én traint u uw ogen.

bestrijdt infecties. Buiten bewegen verhoogt uw

5. GRATIS VITAMINE D

weerstand en versterkt het immuunsysteem.

Een kwartiertje in de buitenlucht is voldoende

Foto: Lucas Kemper

belangrijk, dat beschermt uw lichaam en

om uw dagelijkse hoeveelheid vitamine D op te 2. VERLAAG UW BLOEDSUIKERSPIEGEL

nemen. Vitamine D ondersteunt uw immuun-

Wandelen

bloedsuikerspiegel.

systeem en beschermt u tegen infecties. Bij

Dat is goed nieuws voor mensen met diabetes,

besmetting met het coronavirus lijkt vitamine D

type 1 of 2. Door te wandelen blijven hun bloed-

een positief effect te hebben op het herstel.

verlaagt

uw

Foto: Bezoek&Co

AMIGO, MAKKER, FREON, BUDDY, MAATJE Een maatje is iemand met wie je

ondersteuning bij praktische zaken of begeleiding

echt een hele goede match en ze genieten er allebei

goed kunt opschieten en waarmee je

bij leuke activiteiten. Vrijwilligerswerk Amaryllis

van. Prachtig toch? ■

bijvoorbeeld een museum bezoekt, een

besteedt daarom veel aandacht aan de werving van maatjes en doet dat samen met de organisaties

WIL JIJ EEN MAATJE VOOR IEMAND ZIJN?

Solidair Friesland, SchuldHulpMaatje, Bezoek&Co,

Voor meer informatie over de maatjesprojecten

Netwerk Time to Connect, Humanitas, De

kun je een kijkje nemen op de website

veel sociale contacten, dan is er altijd

Zonnebloem, Fier, Stjoer, De Noorderbrug en UVV

www.amaryllisleeuwarden.nl/maatjes/

wel iemand beschikbaar om iets mee te

Grou. Er zijn in de loop van de jaren al heel veel

een mail sturen naar

goede matches gemaakt, zoals bij Geertje en Evelien.

vrijwilligerswerk@amaryllisleeuwarden.nl

bakje koffie drinkt of die je ondersteunt bij de financiën of de opvoeding. Heb je

ondernemen of om hulp aan te vragen. Maar niet iedereen kan terugvallen op een groot netwerk.

of telefonisch contact opnemen ZE GENIETEN ER ALLEBEI VAN

via 058 - 30 30 400.

Geertje woont in de Hofwijck en Evelien is haar maatje. Ze kennen elkaar al heel lang en hebben het

Er zijn genoeg Leeuwarders die min of meer in

altijd heel gezellig samen. Iedere dinsdagochtend

een sociaal isolement leven. Voor hen kan het heel

drinken ze een kopje koffie met een koekje erbij.

belangrijk zijn om in contact te komen met een

Tijdens het koffiedrinken vertellen ze elkaar wat

gelijkgestemde. Iemand die een brug kan vormen

ze de afgelopen week beleefd hebben. Daarna gaan

naar de samenleving. Het maakt niet uit hoe oud

ze meestal even naar buiten. Geertje rijdt in een

je bent; een maatje is onmisbaar. Onderzoek heeft

elektrische rolstoel, Evelien loopt ernaast. Ze gaan

uitgewezen dat het hebben van een maatje ertoe

vaak naar het Rengerspark. Soms gaan ze op een

kan bijdragen dat je maatschappelijke positie

bankje zitten om naar de vogels te luisteren. Het is

verbetert. Ook leidt het tot meer zelfvertrouwen, een positievere blik op de toekomst en een verruimde leefwereld. Een beetje aandacht betekent een wereld van verschil!

VRIJWILLIGERSWERK AMARYLLIS Vrijwilligers zijn vaak de drijvende kracht achter maatschappelijke organisaties. Met veel inzet en

DE VRAAG BLIJFT GROEIEN

enthousiasme maakt Vrijwilligerswerk Amaryllis zich daarom sterk voor vrijwilligers en organisaties

In de gemeente Leeuwarden zijn honderden

die vrijwilligers zoeken. Door het delen van kennis, door te verbinden, te adviseren en trainingen aan

vrijwillige maatjes actief en de vraag blijft

te bieden.

groeien naar iemand voor een gezellig praatje,


14

SENIORENkrant


SENIORENkrant | COLUMN

15

COLUMN COLUMN

De wereld van Koesma Tekst: Koesma Basdew.

‘HET LEEN IS VOOR DE OUDSTE, HET GELD IS VOOR DE STOUTSTE’

Ik ben dol op de film Robin Hood met Russel Crowe en westerns met die knappe cowboy Clint Eastwood. Deze kanjers strijden tegen onrechtvaardigheid en dat zorgt ervoor dat mijn hart een sprongetje maakt. Gelijkwaardigheid is voor mij erg belangrijk en dat mis ik nogal eens in deze tijd. Ieder tijdperk heeft zijn eigen uitdagingen en het leven is knippen, plakken, passen en meten. We zetten allemaal ons beste beentje voor, rennen om deadlines te halen en ronden projecten netjes af. Maar wie we zijn en waar we voor staan is niet altijd voldoende. Want we vechten tegen een oneerlijk systeem. ‘Het leen is voor de oudste, het geld is voor de stoutste’. Dat

betekent zoiets als: wie brutaal is behaalt het meeste voordeel. Natuurlijk proberen sommigen van ons voor zichzelf op te komen. Zelfbehoud en zelfbescherming zijn tenslotte oerdriften van de mens. Indien we hard genoeg schreeuwen en er voldoende maatschappelijke onrust ontstaat, worden politieke beslissingen herzien of teruggedraaid. Met massale protesten en burgerlijke ongehoorzaamheid maken we onszelf zichtbaar en hoorbaar. Maar wie dat niet doet, wordt nogal eens vergeten.

én heb je recht op wachtgeld. Het is verbijsterend dat er een systeem is gecreëerd waarin politici rijkelijk beloond en gecompenseerd worden en waarin de rest van de bevolking vijftig jaar moet buffelen. Met als eindresultaat een bodempje pensioen. En waarom kan de overheid onnodig miljarden over de balk gooien zonder daar fatsoenlijk uitleg over te geven en moet een ondernemer elke bon verantwoorden? Multinationals wordt de hand boven het hoofd gehouden en de beurs van de burgers wordt leeggehaald.

We leven in een verzorgingsstaat, maar vooral eentje waarin politici goed en verzorgd achterblijven van ons belastinggeld. Als je tien jaar als parlementariër hebt gewerkt, is je volledige staatspensioen binnen

Wat zegt het over onze democratie dat ministers en staatsecretarissen mediatraining krijgen om vragen te omzeilen? Iedere vraag wordt met een wedervraag beantwoordt. Het voortdurende

De schooltandarts Het heeft menigeen een trauma voor het leven opgeleverd: een bezoek aan de schooltandarts. Een paar keer per jaar stond het gevreesde busje op het schoolplein en bijna alle kinderen gingen er met lood in de schoenen naartoe. Niks verdoving, er werd zo geboord of getrokken. Inmiddels is de gezondheidszorg aanzienlijk verbeterd en het beroep is bijna verdwenen.

toneelspel, beloftes verbreken, fouten maken en door het stof gaan: in de politieke arena telt de wet van de vlotste babbel. Deze werk-, denk- en handelwijze zorgt voor aftakeling van de samenleving en onze levensenergie raakt beetje bij beetje op. En wie moe is laat de moed zakken. Daarom kijk ik af en toe een avondje naar Russel en Clint. Strijden tegen onrechtvaardigheid is natuurlijk een stuk makkelijker in een film dan in het echte leven. Maar opgeven is geen optie. ■

Het was lastig om onder de tandartsbehandeling uit te komen. Maar toch lukte dat soms: “Ik schreef zelf een briefje dat ik naar onze eigen tandarts ging. Niet dus, maar ze geloofden het wel.” Een enkeling is positief. Een meneer vertelt dat de schooltandarts best vriendelijk was en dat zijn latere tandarts zijn bewondering uitsprak over een vulling die in 1958 geplaatst was. Iemand anders vond de fluorbehandelingen nog wel grappig: "Voor zo’n fluoridebehandeling zat je met mede-

Tegenwoordig is goede mondzorg erg belangrijk.

wanneer je aan de beurt was. Er zat meestal een

klasgenoten met zo’n plastic gebitje in tegenover

Kinderen groeien op met het idee dat een gebit goed

groepje scholieren in de bus: een in de tandartsstoel

elkaar te kwijlen. Je moest elkaar vooral niet

onderhouden moet worden en dat tandenpoetsen

en de rest op de bank achterin. Die konden dus heel

aankijken om de slappe lach te voorkomen.”

belangrijk is. Voor 1945 was dat totaal anders. Veel

goed zien (en horen) wat er allemaal in de stoel

mensen poetsten hun tanden niet en bij kiespijn

gebeurde. Niet echt geruststellend zullen we maar

Hoewel in sommige steden, zoals Amsterdam,

werd de kies er gewoon uitgetrokken, al dan niet

zeggen. De angst voor de schooltandarts zorgde

nog steeds een schooltandarts werkzaam is,

met behulp van een touwtje. Na de Tweede

er wel voor dat kinderen beter gingen poetsen.

is het rijdende busje al lang uit het straatbeeld

Wereldoorlog kwam er meer aandacht voor

Want dat kon misschien voorkomen dat er tijdens

verdwenen. En de schooltandartsen die er nog zijn?

persoonlijke hygiëne. Er verscheen reclame voor

het bezoek aan de ‘bekkenbeul’ zonder verdoving

Die zijn heel modern. Ze laten de kleintjes rustig

tandpasta met de oproep om na iedere maaltijd

geboord moest worden.

wennen aan alle gedoe in hun mond en hebben

je tanden te poetsen. “Ik ben niet bang voor de Op Facebook worden regelmatig oude foto’s gedeeld; ook van de schooltandarts. De reacties Omdat de overheid het steeds belangrijker vond dat

zijn overwegend negatief. De schooltandarts

kinderen opgroeiden met een gezond gebit, kwam

blijkt menig Leeuwarder schoolkind een levens-

de tandarts met een busje langs op de scholen. De

lange angst voor de tandarts opgeleverd te

eerste schooltandarts bezocht al in 1904 een

hebben. De meeste berichten bevatten termen

basisschool in Zaandam. Maar in de meeste dorpen

als doodeng, bibbers, ‘skietend’ benauwd, auwww,

en steden verscheen het rijdende busje pas na de

traumabus en buikpijn. Een paar reacties: “Ik ben

Tweede Wereldoorlog op het schoolplein.

nu 56 jaar maar ik hoor haar nog schreeuwen: mond open! Brrr..” “Vreselijk, wat een drama... heb

Per keer werden twee of drie kinderen uit de klas

ooit een tik gehad, omdat ik mijn mond niet verder

gehaald. Vaak ging dat op alfabet, dus je wist

open wilde doen.”

Foto: Fries Film Archief

tandarts, want ik heb zo goed gepoetst...”

gewoon verdovingsmiddel bij zich. ■


16

KUNST&CULTUUR | SENIORENkrant

FRIES SCHEEPVAART MUSEUM SNEEK

Tentoonstelling ‘Bloed, zweet en walvistraan’ Maanden achtereen werkten ze zich in het zweet aan boord van de Willem Barendsz. Vaak tot aan hun enkels in het bloed, spek en traan van de walvissen die ze verwerkten op het fabrieksschip. De jonge mannen die na de oorlog meevoeren op de Nederlandse walvisvaart, waren de trots van de wederopbouw. Maar toen de zeeën leeg raakten en Foto: De Traanjagers - Twee walvisvaarders in de bek van een walvis

de walvissen met uitsterven bedreigd, kantelde dat beeld. Walvisvaarders worden niet langer gezien als hard werkende helden, maar als moordenaars.

In de tentoonstelling ‘Bloed, zweet en walvistraan’

INTERACTIEF DEEL

in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek is te zien

vooral ook zelf aan de slag. Zo mogen ze onder

Middenin de tentoonstelling is een tunnel

andere voelen in een ‘walvisbek’ en kunnen

hoe de Nederlandse walvisvaart door de eeuwen

gebouwd, die alle zintuigen prikkelt. Je hoort

ze het walvisorgel bespelen om de geluiden na

heen beleefd werd. Zowel door buitenstaanders als

geluiden en stemmen, ziet foto’s en filmbeelden en

te bootsen. ■

door de walvisvaarders zelf. Er wordt niet om de

je mag er ook aan echte baleinen en potvistanden

brute jacht heen gedraaid. Uniek is dat gastcurator

voelen. Voor jongere kinderen is er aanvullend op

Anne-Goitske Breteler voor de tentoonstelling

de tentoonstelling een interactieve presentatie

‘Bloed, zweet en walvistraan’ is van 5 juni tot

kan putten uit dagboeken, fotoboeken en andere

over het grootste dier ter wereld: de blauwe

en met 5 september 2021 te zien in het Fries

herinneringen van de naoorlogse walvisvaarders.

vinvis. Rondom een tien meter lange stellage

Scheepvaart Museum, Kleinzand 16 in Sneek.

Dat werpt een nieuw licht op de zaak. Want de jonge

waarop ‘Femke de blauwe vinvis’ is te zien,

Online reserveren is verplicht en kan via

mannen voeren vooral mee voor het avontuur en

komen kinderen samen met hun (groot)ouders

www.friesscheepvaartmuseum.nl.

het geld, maar zagen ook toen al de keerzijde.

van alles te weten over dit dier - en gaan ze

Wil jij gratis naar het Fries Museum of het Scheepvaartmuseum? GA DAN NU NAAR ONZE FACEBOOKPAGINA EN VOLG ONS!

Fries Museum presenteert grote tentoonstelling over borduren in de mode Na Breien! en Sits, katoen in bloei presenteert het Fries Museum tot en met 18 juli een tentoonstelling over borduren in de mode. De populariteit van het ambacht bij modehuizen en hedendaagse ontwerpers wordt in historisch perspectief geplaatst aan de hand van vier eeuwen borduurwerk. Verspreid over zes zalen zijn meer dan 100 historische en eigentijdse stukken te zien. Van 19de eeuwse doopjurken tot een avondjurk met rinkelende bellen van Viktor & Rolf, en van met gouddraad versierde schoenen uit 1620 tot de Prinsjesdag-japon van Koningin Máxima. Het museum is alleen te bezoeken met een online ticket via friesmuseum.nl/tickets.

Foto: Ruben van Vliet

In het Fries Museum ontdek je

het arbeidsintensieve karakter en

met pailletten bestikt. Ook op straat

en dragers, gebruikte materialen

de rijkdom die met borduurwerk

het gebruik van luxe materialen

en social media is het decoreren

en technieken, inspiratiebronnen

gepaard gaat, met luxe materialen

maakten borduurwerk een kostbaar

van outfits populair.

en

als gouddraad, zijde en parels,

statussymbool. Door toenemende

maar ook het vakmanschap en

welvaart konden ook 17de eeuwse

ZELF AAN DE SLAG

nodig is voor de uitvoering van de

de honderden uren die soms

burgers

zich

rijkversierde

Bij de tentoonstelling organiseert

vele minutieuze steken die met het

nodig zijn om een kledingstuk te

kleding

steken.

Professionele

het Fries Museum een uitgebreid

blote oog nauwelijks te zien zijn. Het

decoreren. Bovendien speelt fijn,

borduurwerkers bogen zich over

activiteitenprogramma. Zo kan

boek is voor € 24,95 verkrijgbaar bij

wit borduurwerk een grote rol bij

complexe stiksels en ontwikkelden

iedereen, van beginner tot expert,

de museumwinkel en online via

belangrijke levensmomenten als

een enorme variatie aan steken en

aanschuiven bij de borduurtafel in

friesmuseum.nl/webshop. ■

geboorte, doop en huwelijk. Maar

technieken. Hun creaties vonden

de hal van het museum. Daarnaast

bovenal vormt borduurwerk een

een

Nederlandse

worden masterclasses borduur-

onmiskenbaar onderdeel van de

modebeeld en gaven man en vrouw,

kunst georganiseerd, geschikt voor

laatste mode waar vrouwen én man-

jong en oud een unieke manier

liefhebbers van textiel, mode en

nen al eeuwenlang mee pronken.

om zich te onderscheiden. Dat is

handwerk met enige borduur-

tegenwoordig niet anders. Zo is in

ervaring.

weg

in

in

het

symboliek.

Detailopnamen

tonen het grote vakmanschap dat

ZIEN EN GEZIEN WORDEN

de tentoonstelling een spectaculaire

Borduren is weer helemaal in, maar

avondjurk van Claes Iversen te zien,

BOEK

de trend is niet nieuw. Lange tijd was

bezaaid met plexiglas, metaal en

Bij Haute Bordure verschijnt een

het uitdossen in geborduurde mode

Swarovski-kristallen, en een catsuit

prachtige publicatie die ingaat op

alleen aan de elite voorbehouden:

van Jan Taminiau, van top tot teen

vier eeuwen borduurwerk; makers


SENIORENkrant | OPINIE

17 11

Tekst: Peter Teeuwen

DE VIERDE MACHT Toen Cambuur officieus kampioen was geworden van de Eerste Divisie, werd er op het 8 uur journaal gemeld: “In Leeuwarden hebben mensen zich massaal niet aan de coronamaatregelen gehouden.” Pas daarna werd het kampioenschap genoemd. Dit is een typisch voorbeeld van hoe de pers tegenwoordig het nieuws brengt. We kennen in Nederland een wetgevende, een uitvoerende en een controlerende macht, de zogenaamde trias politica. Het is de vraag of je er niet een vierde macht aan toe moet voegen: de kranten en de praatprogramma’s. Wat me opvalt is dat de media graag hun eigen

een ander’. Plat gezegd: tegen iemand die de hele

waarheid maken. Ze brengen geen nieuws, ze

tijd zit te drammen zeggen “Ik weet nu wel hoe jij

maken het zelf. Toen Ollongren per ongeluk

er tegenaan kijkt, maar probeer het ook eens van

stukken liet zien met daarop het zinnetje

mijn kant te bekijken”. Maar bijna iedereen blijft

Pieter Omtzigt, functie elders, werd er volop

volharden in de betekenis van ‘klein houden’.

SENSIBILISEREN: “IK WEET NU WEL HOE JIJ ER TEGENAAN KIJKT, MAAR PROBEER HET OOK EENS

gespeculeerd. Wat ik heel opvallend vond was dat niemand de vraag stelde of het wel zo netjes

OVERDRIJVEN

van die journalist was om een foto van die

Niet zelden worden zaken door de media

stukken te maken. Was dat niet een schending

schromelijk overdreven. Ik denk dan bijvoor-

van privacy? Moest dit wel openbaar gemaakt

beeld

worden? Wie was er eigenlijk mee gediend? Al

gedaan of er grote groepen waren, met name

ik zeer gevaarlijk. Uit angst stemmen te ver-

dat soort vragen werden niet gesteld. Nee, het

buitenlanders of allochtonen, die schandelijk

liezen voeren gekozen volksvertegenwoordigers

heette al snel dat Rutte die vervelende horzel

misbruik maakten van onze sociale voor-

toneelstukjes op voor de bühne. Shakespeare is

kwijt wilde. Bewijs? Nada. Ook zou het niet goed

zieningen. In werkelijkheid ging het om 0,006%

er niks bij. Plotseling was de minister-president

boteren tussen Omtzigt en Hoekstra. Wederom

van het totale bedrag dat aan toeslagen

niet meer te vertrouwen. Kaag zei: “Hier scheiden

nul bewijs.

werd uitbetaald. Maar de gevolgen waren

onze wegen” en de ChristenUnie nam openlijk

verschrikkelijk. De Tweede Kamer dwong de

afstand van Rutte. Allemaal theater. Die laatste

SENSIBILISEREN

regering wetten aan te nemen die compleet

deed zelf trouwens ook mee. Hij trok braaf het

Iedereen rent maar achter elkaar aan. De kranten

onmenselijk waren en totaal onuitvoerbaar.

boetekleed aan en bekende dat hij grote fouten

beweren iets, de praatprogramma’s nemen het

Zo werd een jaar na de Bulgarenfraude de

had gemaakt doordat hij zich dingen niet meer

over en vervolgens gaan de politici ermee aan

beruchte Fraudewet ingevoerd. Bovenstaande

kon herinneren. Politici laten zich beïnvloeden

de haal. Eerst bij Pieter Omtzigt, functie elders en

heeft mijns inziens indirect geleid tot de

door de waan van de dag. We zitten nu al weken

ook bij de uitleg die gegeven werd aan het woord

toeslagenaffaire. De overheid ging met de

zonder regering, omdat er allemaal spelletjes

sensibiliseren. Nu is dat een niet alledaags

stofkam door alle aanvragen op zoek naar

gespeeld worden. Spelletjes waar uiteindelijk

woord en de meeste mensen hebben geen idee

fraude.

niemand beter van wordt. En wie het lef heeft

aan

de

Bulgarenfraude.

Er

VAN MIJN KANT TE BEKIJKEN”

werd

wat het betekent. Een of andere goochemerd

te zeggen dat het beter is om het bij de feiten te

(vast een journalist) framede dit woord door te

IN DIENST VAN DE SAMENLEVING

zeggen dat het zoiets betekent als ‘iemand klein

Het wordt tijd dat de media, en in het bijzonder al

houden, koest houden’. Omtzigt moest terug in

die praatprogramma’s, hun verantwoordelijkheid

OPINIEPEILINGEN

zijn hok. In werkelijkheid betekent sensibiliseren

nemen en niet zelf nieuws maken, maar

Tenslotte is daar nog de niet te onderschatten

heel wat anders, namelijk ‘iemand gevoelig

gewetensvol nieuws verslaan. In dienst van

invloed van opiniepeilingen. Die van 1Vandaag

maken voor het standpunt en de belangen van

de samenleving. De huidige ontwikkeling vind

bijvoorbeeld of van Maurice de Hond. Steeds

houden, wordt teruggefloten.

wordt gepeild hoe het volk denkt over kwesties. Dat heeft een enorme invloed op het gedrag van politici. Dat de macht van de opinieprogramma’s groot is geworden blijkt ook uit het feit dat premier Rutte bij Nieuwsuur zijn plannen over een nieuwe bestuurscultuur uit de doeken deed, voordat hij die in de Tweede Kamer besprak. CONCLUSIE Veel zaken worden door de media anders voorgespiegeld dan ze zijn. Denk maar aan de voorbeelden die ik genoemd heb. Dat heeft volgens mij te maken met een stuk overlevingsdrang van tv-programma’s en kranten. Ook de zogenaamde kwaliteitskranten maken zich hier schuldig aan. De druk is hoog. Ik vind echt dat dat anders moet. ■ Naast deze vierde macht zie je trouwens ook nog een vijfde macht opkomen. De invloed van internet en sociale media. Daar schrijf ik een volgende keer over.


18

PUZZELS | SENIORENkrant

Win een mooie prijs!

Puzzels: Peter Teeuwen

Onder de goede inzendingen wordt weer een prijs verloot. Deze keer kun je een Boodschappenpakket t.w.v. 50 euro, aangeboden door Jumbo Stadionplein, winnen. Stuur de oplossing in voor 23

juli

2021

naar

puzzel@leeuwarderseniorenkrant.nl

of

Leeuwarder

Seniorenkrant,

t.a.v.

de

puzzelkoning, Gouverneursplein 6, 8911 HH Leeuwarden. Vermeld naast de oplossing je naam, adres en woonplaats, en eventueel telefoonnummer. Vanaf 26 juli 2021 is de oplossing te vinden op www.seniorenkrant.nl. De winnaar wordt bekend gemaakt in de volgende editie en op Facebook.

5-letterwoorden

Ruitpuzzel

Zet de volgende 5-letterwoorden in het raster, zodat alle woorden geplaatst kunnen

Vul het schema hieronder in. Tot aan het woord

worden. De laatste letter van het eerste woord is de beginletter van het tweede woord.

van 10 letters komt er per regel een letter bij.

KABEL, KRAAN, LICHT, LINKS, NACHT, SAMEN, TAART, TAFEL, TEKEN, TOETS,

Daarna gaat er iedere keer weer een letter af. De

WORST, WRAAK.

volgorde van de letters kan veranderen.

W

T

Prijspuzzel - Vogels kijken We kunnen weer naar buiten. We gaan vogels kijken. Deze puzzel bestaat daarom uit namen van vogels. Maak van de volgende lettercombinaties steeds een naam van een vogel en vul dat in het diagram in. Begin met de eerste en zet die op plek 1 enzovoort. Houd dus dezelfde volgorde aan. Als je alles goed invult, verschijnt er op de gele balk een bekende vogel. Dat is de oplossing. 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 E A A D A E E H E

2 E A E F K I E I E

3 E E E H U I G M K

4 J I H I W K I S R

5 K O N O

6 L O O T

V R S S

T R U T

7 M R R U

U

8 O V T U

9 O W

10 S

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.

EENHEID VAN KRACHT PLUS JONGENSNAAM LICHAAMSDEEL STROOMPJES BOMEN MOERASGEBIEDEN KAAK VAN EEN DIER HULPMIDDEL BIJ DE AFWAS LINGERIE DAT DOE JE MET EEN IMPASSE BEHAAGDE MELKVEEHOUDER THEATER-AGENT DRINKGEREI ZOOGDIER HERTACHTIGE MUZIEKNOOT EENHEID VAN WEERSTAND


SENIORENkrant | REDACTIE 19 Tekst en foto: Jeltsje de Boer

Genieten van een prachtige rit op de

duofiets 'Wie döt mij wat, wie döt mij wat, wie döt mij wat vandage, ‘k heb de banden vol met wind, nee ik heb ja niks te klagen' Deze woorden zingt Daniël Lohues van Skik in ‘Op Fietse’. Wie kent het gevoel niet: de wind door de haren, een gevoel van vrijheid en tegenwoordig ook van snelheid op de elektrische fiets. Veel mensen kunnen blijven genieten van fietsen in de buitenlucht door trapondersteuning. Op een gewone fiets óf op een duofiets. Als zelfstandig fietsen niet meer gaat of je vindt het leuker om samen te fietsen, dan kun je gezellig met een familielid of maatje een ritje maken.

Wietske Sinnema van de werkgroep

gemaaltje aan het einde van de

‘Mienskip’ was vanuit haar werk in

Moskoureed. De gemeente Leeu-

de zorg bekend met de duofiets.

warden heeft een stukje grond in

Ze leende in 2019 een weekend de

bruikleen gegeven aan het dorp

duofiets van Friesma State om haar

Wergea. Deze grond is bewerkt en

dorpsgenoten in Wergea kennis te

ingezaaid door de gemeente. Ook

laten maken met dit mooie ver-

zijn er een aantal jonge wilgen

voermiddel en dat was een groot

geplant. Er staat een bankje waar

succes. Haar enthousiasme werkte

wandelaars en fietsers kunnen

aanstekelijk. Door twee dagen door

genieten van deze bijzondere tuin

het dorp te fietsen en inwoners uit

in het buitengebied.

te nodigen voor een ritje, was de fiets meteen een bekend verschijnsel.

Bij Wirdum denk ik dat we alweer in

Jelle en Betty Talsma uit Wergea

Wergea zijn. Mijn richtingsgevoel is

wilden graag wat voor de mienskip

weg. “Hé, die koeien hebben een

van Wergea doen en sponsorden

eigen wandelpad om het weiland

daarna de aanschaf van een fiets.

heen”, merk ik op. Wietske legt uit

Deze fiets staat gestationeerd bij

dat ze de hele dag rondjes lopen en

één van de drie coördinatoren

zo bij de melkrobot langskomen.

en er is een agenda waarin de

Jeetje, wat een systeem.

planning staat. Halverwege wisselen we van plaats Hoewel de duofiets dus al een tijdje

en bestuur ik de fiets. In de bochten

bekend is in het dorp, stoppen vrij-

is het even wennen, maar verder

willigers regelmatig bij inwoners

gaat het prima. Er kan meegefietst

voor de deur om ze uit te nodigen

worden door de bijrijder, maar als dat

om een eindje mee te fietsen zodat

niet gaat kunnen de voeten op een

ze kunnen ervaren hoe het is. Het is

steun en kan de elektrische onder-

meer dan fietsen: het is een middel

steuning worden verhoogd. De fiets

om naar buiten te gaan en een

is zo uitgerust dat iedereen, met en

gelegenheid om je verhaal met

zonder beperking, mee kan.

iemand te delen. En er kan veel. “Als iemand graag een terras wil

De tijd vliegt voorbij. Het valt me op

In Grou is het duofietsen al jaren

De UVV heeft in 2020 voor haar

bezoeken in Grou, dan fietsen we

hoe vriendelijk iedereen onderweg

een project van de Unie van

75-jarig bestaan een nieuwe duofiets

daar naar toe.” Door corona is er

groet als we passeren. “De zicht-

Vrijwilligers Grou (UVV) voor de

cadeau gedaan aan alle inwoners van

veel minder gefietst en moet het

baarheid van de fiets werkt ook

bewoners van woonzorgcentrum

Grou die er gebruik van willen maken.

wel weer op gang komen.

mee om mensen mee te krijgen”,

Friesma State. Bouke Smits is al zes

Door de coronacrisis is er nog geen

jaar vrijwilliger. Hij gaat een paar

actieve PR-campagne mogelijk ge-

Het wordt tijd om het zelf eens uit

een beleving. Dat mag ik in een

keer per week fietsen met mensen

weest om het duofietsen te promoten.

te proberen. Ik ga eerst als bijrijder

schriftje vermelden. Iedere gebrui-

die dat niet meer alleen kunnen.

Het is de bedoeling om met de nieuwe

mee. We fietsen het dorp uit via een

ker wordt gevraagd om dat te

“Heerlijk even naar buiten, daar

duofiets meer Grousters te laten

betonnen binnenpad, naar Wir-

doen. Dat is een mooi idee, ook voor

genieten ze zo van en ik dus ook.

genieten van een fietstocht. Maar hoe

dum. De geur van het fluitenkruid

Grou. Ik neem de enthousiaste

Ook doe ik het kleine onderhoud

krijg je dat voor elkaar? Ik ga op een

en de kwakende kikkers brengen

verhalen van Wietske eveneens

aan de fietsen en geef instructie

mooie ochtend naar Wergea om te

me meteen in een stemming

mee en ik hoop dat de duofiets ook

aan de vrijwilligers die voor het

horen hoe zij de duofiets in hun dorp

waarin tijd en plaats er niet meer

bij ons in het dorp vele kilometers

eerst met de duofiets op pad gaan”.

hebben geïntroduceerd.

toe doen. We stoppen even bij het

op de teller krijgt! ■

vertelt Wietske. Ik vond het echt

ENKELE REACTIES UIT WERGEA: • “Jammer van de mist, maar toch even een heerlijke frisse neus gehaald!” • “Samen langs de Zwette gefietst en genoten van deze prachtige rit.” • “ Fijn gefietst, de Moskoureed om. Dat stukje hebben we al in geen tien jaar meer gewandeld.” • “ Een buizerd van dichtbij bewonderd, prachtig! En 5 ooievaars op muizenjacht.” • “ Fan Wergea nei myn froechere wenplak Wytgaard. Op nei Grou, nei myn suster. Efkes op de Grouster merke sjoen en wer nei Wergea. 35 km fytst.” • M evrouw vertelde het heerlijk te vinden, de wind door het haar. “Wat sil ik no lekker sliepe fannacht” • “ Fris wyntsje en moaie wolken yn’e loft. De natuur yn. Lekker oan it wetter sitten. In fekânsjegefoel. De middei wie sa mar om.” • O nverwachts op de fiets. Voor het eerst door de nieuwbouw van Warga. Je kijkt je de ogen uit.” • “ Ondanks de kou heerlijk gefietst. Bij ‘Oan Tafel’ nog een glaasje glühwein gedronken. We hebben genoten van een gezellige middag” • “ Fit werom nei hûs, lekker brún wurden mei dit moaie waar.”


20

MOBILITEIT | SENIORENkrant

Twee Max Mobielen rijden al drie jaar lang af en aan in Leeuwarden. Vrijwillige chauffeurs brengen ouderen uit heel Leeuwarden naar hun plaats van bestemming. De seniorenkrant sprak met gebruikster Nel Hoogendijk (73) en coördinator Sonja Schendelaar, die vanaf het begin ‘met liefde en plezier’ betrokken is bij dit initiatief. Een verhaal over mini auto’s met maximale mogelijkheden die van grote betekenis zijn voor ouderen.

proeftijd van twee weken. Nieuwe chauffeurs werken we in. Ze krijgen uitleg over hoe de Max Mobiel werkt en ik check ook altijd of ze goed rijden.” Soms is de klik tussen passagier en chauffeur zó goed, dat een vast koppel ontstaat. “Eén van de chauffeurs brengt iedere veertien dagen dezelfde persoon naar de voedselbank.” Soms ook is die klik er minder. “Ik zeg altijd tegen mensen: als er iets is met de chauffeur, bel me dan. Dan ga ik het regelen. Zoiets kan niet twee weken wachten.” HET HUIS UIT Tijdens de rit horen de chauffeurs veel verhalen van mensen, waaronder privédingen. Die vertellen ze natuurlijk niet door. Heel vaak ook hebben

Tekst: Riemie van Dijk | Foto: Max Mobiel Leeuwarden

EROP UIT MET DE MAX MOBIEL

ze een praatje over het weer en over hoe ze via via aan de Max Mobiel zijn gekomen. “In de coronatijd zagen we dat mensen opgesloten waren en geen kant op konden. Ze zijn blij dat ze er weer uit kunnen en zelf dingen kunnen doen. Het is een voordeel dat ze niet zo lang hoeven te wachten als bij een taxi en ze waarderen dat het 1 op 1 vervoer is. Daardoor hoeven ze niet een uur in de auto te zitten en de hele stad door te rijden.”

‘Van vrijheid genieten door mobiel te blijven’ is het

er heel veel gebruik van, wel een of twee keer in de

NIET IEDEREEN WEET HET NOG

motto van de organisatie Max Mobiel. “Het is een

week. “Twee keer vanwege de vaccinatie, naar de

Niet iedereen kent de Max Mobiel nog en dat vindt

landelijk iets”, weet Sonja. “Je hebt een vergelijk-

kapper, naar de huisarts of naar de kinderen.

Sonja jammer. “Ik heb al veel presentaties gegeven.

baar initiatief in Alkmaar, Almere en Smallinger-

Vanochtend bracht chauffeur Klaas me nog naar

Informatie over de Max Mobiel hangt overal in de

land.” Max Mobiel Leeuwarden valt organisatorisch

het

aller-

stad. Het valt onder Noorderbreedte, maar het is

en financieel onder Noorderbreedte. Maar iedere

aardigst en dat geldt ook voor Willem en Jopie

óók voor ouderen die zelfstandig wonen. Dus ik

oudere in Leeuwarden kan gebruik maken van de

en de dame die ik laatst voor het eerst trof. Ik ben

zou zeggen: probeer het een keer!” ■

Max Mobiel.

heel blij met hen. Het kost heel weinig en ze zijn

ziekenhuis”,

vertelt

Nel.

“Hij

is

altijd keurig op tijd. Ik woon gelijkvloers en

Voor het aanmelden van een rit of

HEEL ERG DRUK

gebruik buiten een rollator. Die past mooi in de

meer informatie kun je bellen met

Sonja is een bezige bij. Behalve coördinator van

Max

Sonja Schendelaar, 06-48264203.

Max Mobiel is ze ook nog vrijwilliger bij Erasmus

gordel om, want de Max Mobiel rijdt maar 15 of 20

en het Leger des Heils. “Ik ben altijd bereikbaar.

kilometer per uur. Wat kennen de chauffeurs

Je moet er niet alleen voor jezelf zijn, maar ook

Leeuwarden goed! Ze weten alle weggetjes te

voor de mensen om je heen. Vooral in coronatijd.”

vinden, waar zij net als de fietsers mogen komen.

Mobiel.

We

hoeven

geen

veiligheids-

DE MAX MOBIEL…

Het zijn plezierige ritjes, want we houden het wel Dankzij mond-tot-mondreclame en filmpjes van

pratende. Onderweg geniet ik van alles om me

• is een overdekte scootmobiel ;

Noorderbreedte en 058-online weten mensen Max

heen; je ziet het water, het groen en de eendjes.

• rijdt 100% elektrisch en heeft een laag

Mobiel goed te vinden. “Het is heel druk. Op dit

Ik ben getipt door mijn collega Ria en geef

moment hebben we rond de achttien ritten per

het nummer van de Max Mobiel zelf ook weer

• rijdt alleen binnen Leeuwarden;

week. Een ritje met de Max Mobiel kost maar één

door aan mensen die ik ken.”

• is invalidenvriendelijk;

euro; we zijn dus heel toegankelijk. Mensen krijgen

stroomverbruik (vandaar de toegankelijke €1,-);

• heeft zitplaatsen voor een chauffeur

mij aan de telefoon als ze bellen. Ik schrijf hun

VAST KOPPEL

naam op, bel of app met één van de chauffeurs en

Op dit moment zijn er zeven chauffeurs voor

die neemt dan contact op. Op dit moment zitten

de Max Mobiel: vier mannen en drie vrouwen.

we veel in de vaccinaties. Normaal gesproken

Die variëren in leeftijd. “Eentje is vierentwintig,

• kan overal parkeren;

rijden we vijf dagen per week. Nu doen we dat bij

maar er zijn ook veertigers, vijftigers en zestigers

• rijdt met vrijwillige chauffeurs,

uitzondering ook op zaterdag en zondag. De chauf-

bij”, zegt coördinator Sonja. “Nieuwe chauffeurs

feurs zijn immers vrijwilligers.” Andere ritjes gaan

zijn altijd welkom, maar we kijken wel precies.”

naar de voedselbank, het ziekenhuis, de fysio-

Vanwege de verzekering wil Noorderbreedte

Chauffeurs en passagier houden zich aan de

therapeute of de winkel.

dat chauffeurs een rijbewijs hebben, hoewel dat

coronarichtlijnen. Er zit een scherm tussen

in de Max Mobiel niet verplicht is. Daarnaast vindt

chauffeur en passagier en beide dragen een

FANTASTISCH

Sonja het belangrijk dat ze van onbesproken

mondkapje. Na elke rit wordt de Max Mobiel

Mevrouw Nel Hoogendijk uit Leeuwarden vindt

gedrag en klantvriendelijk zijn en goed met

schoongemaakt.

de Max Mobiel “in één woord fantastisch”. Ze maakt

mensen kunnen omgaan. “We hanteren een

en een passagier; • heeft in de kofferbak plek voor een inklapbare rolstoel of rollator;

die verzekerd zijn via Noorderbreedte.


SENIORENkrant

21

Proefactie

Loss maalt e ijd € 7

incl. b ,30 ezorg ing/ BTW

3 maaltijden voor slechts € 10,-

Iedereen die gezond en lekker wil eten, kan bij ons terecht. Dus niet alleen ouderen, maar ook jonge mensen. Elke dag koken wij een gezonde, lekkere en gevarieerde maaltijd voor u. Traditionele Fryske stamppotten, gerechten met rijst en pasta... er is teveel om op te noemen. Ook vegetarische gerechten en dieetmaaltijden bereiden wij graag, zonder meerprijs.

Maaltijdservice aan Huis is onderdeel van de Interzorg Groep: voor al uw Thuiszorg, Woonzorg, Maatschappelijke Zorg en Maaltijdservice Foswerterstrjitte 71 | 9172 PS | Ferwert | 088 - 5180200 | www.interzorggroep.nl

✃ www.maaltijdserviceaanhuis.nl Vul de antwoordkaart in en ontvang geheel vrijblijvend 3 maaltijden voor slechts € 10,- . Normaliter kost een maaltijd € 7,30. Een maaltijd incl. nagerecht en 1x per week een voorgerecht kost € 7,90.

Postzegel niet nodig

* Na het ontvangen van de antwoordkaart nemen wij zo snel mogelijk contact met u op over het leveren van de drie maaltijden.

✔ Ik maak gebruik van de proefactie en ontvang graag eenmalig 3 maaltijden voor slechts € 10,-

Naam: Adres:

Maaltijdservice aan Huis Antwoordnummer 6700 9172 ZX Ferwert

Woonplaats: Telefoon: E-mail:

Een waardevolle dag voor onze bewoners 000 Woonzorgcentrum Friesma State in Grou is een

fijne plek om te wonen als u veel zorg nodig heeft

door dementie of een lichamelijke beperking. Als

u bij ons binnenstapt, merkt u dat de sfeer per­

soonlijk en huiselijk is. Er worden veel activiteiten

georganiseerd zoals biljarten, klaverjassen, sjoelen,

bewegen op muziek of een bingo. U bent ook van

harte welkom bij onze dagbesteding.

Bij Noorderbreedte kennen we uw levensverhaal.

Daardoor weten we wat voor u belangrijk is. Onze

zorg en behandeling passen we daarop aan. Zo

zorgen we dat elke dag voor u een waardevolle dag wordt.

Wilt u meer weten?

Neem contact op met onze Klantenservice

via 058-280 30 30 of klantenservice@nb.nl.

www.noorderbreedte.eu/friesma-state


22

COLOFON + OPLOSSING PUZZELS | SENIORENkrant

Oplossingen puzzels Stuur de oplossing van de prijspuzzel naar puzzel@leeuwarderseniorenkrant.nl of per post naar: Leeuwarder Seniorenkrant, t.a.v. De Puzzelkoning, Gouverneursplein 6, 8911 HH Leeuwarden.

R R R B B B K B

N

A

C

H

A

E

K

K

N

R

A

M

I A

B

E

A

L

A I

E

A

E

A O

R

S

T

S T

F

R

N E

C

R W

E

H

A K

T

O A

T

D O

O N

B

D

O

N B

D

B

E B

R

B

E B

E

E

E

E

E

K

E

E

E

E

O

B

K

E E

R

K

K

D

R

R

R

E

N

E

E

R

B

E

R E

R

E

O

E

O

R

R

O

B

D

R

K

O

E

R E

B

R

R

E

E

K

E

K

E

O

O

E

O

E

E

E

O

E K K K N N N N N N N

FROUKJE FABER uit Easterlittens won het boek 'De zevende zus'. Zij stuurde de juiste oplossing in van de vorige prijspuzzel: SUPERGOED!

Colofon Uitgever

Devea - www.devea.nl

Eindredactie

Boukje Wiersma, Meraki Tekst & Zo

Foto's

Thomas Vaer Fotografie (coverfoto)

Oplage

64.000

Druk

NDC Print

Verspreiding

Ingestoken in de huis aan huis plus 3.000 exemplaren op meer dan 50 distributiepunten in de gemeente Leeuwarden

Advertenties

Doede Vellema | 06 15 37 22 55 | info@seniorenkrant.nl

E-mailadres

info@seniorenkrant.nl

Facebook

www.facebook.com/LeeuwarderSeniorenkrant

Disclaimer

Ondanks alle zorg die aan deze uitgave is besteed blijven vergissingen mogelijk. Wij kunnen daar echter geen aansprakelijkheid voor

Gespecialiseerd in familie- en erfrecht, mediation en estateplanning

Stationsweg 1 | 9001 ED Grou 0566 - 60 14 04 | www.notarismirjam.nl

aanvaarden. Auteursrecht voorbehouden. ©2021

Wilt u graag een luisterend oor?

De Zilverlijn is een gratis belservice van het Ouderenfonds. Een vrijwilliger belt u voor een goed gesprek of een praatje. Meld u gratis aan. Bel 088 344 2000 of ga naar of ga naar ouderenfonds.nl/zilverlijn

Ouder worden doe je samen!


SENIORENkrant 23

zOMER INSPIRATIE Weber Barbecues al vanaf €89,-

tuinmeubelen - kamperen - barbecues Planetenlaan 2 - Leeuwarden 058 2882120 www.ultiembuitenleven.com

bbq: gESCHIKT VOOR ELK DIEET

MEER MEER HALEN HALEN 400 SOORTEN MINDER MINDER 20.000 BETALEN BETALEN OP VOORRAAD 99 WOONKAMER LAMINAAT 8. GEBRUIK PVC KLIK 14.98 7 MM 85

GRATIS PLINTEN GRATIS R r E e O o L l V v R r E e D d N n oO GRATIS VLOERKLEED GRATIS t T A M P O O L G O DRO

wêrom mear betelje

Tijnjedijk 81 Leeuwarden 058-2896800

M2

m2 m2

16,95

m2 m2

29,45

21,99

WWW.LAMINAATOUTLETFRIESLAND.NL WWW.LAMINAATOUTLETFRIESLAND.NL

9.

m2 m2

Turfschip 7 Heerenveen 0513-785347

ADVIES--SERVICE SERVICE--GARANTIE GARANTIE -- LEGSERVICE LEGSERVICE & BEZORGEN IN ADVIES IN HEEL HEEL NEDERLAND NEDERLANDMOGELIJK MOGELIJK


24

SENIORENkrant


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.