Sztuka Współczesna. Prace na papierze, 25 kwietnia 2019

SZTUKA WSPÓŁCZESNA P R A C E N A PA P I E R Z E Aukcja 25 kwietnia 2019 Warszawa

SZTUKA WSPÓŁCZESNA P RA C E N A PA P I E R Z E

25 KWIETNIA 2019 (CZWARTEK) GODZ. 19 WYSTAWA OBIEKTÓW 15 – 25 KWIETNIA 2019 r.

PONIEDZIAŁEK – PIĄTEK W GODZINACH OD 11 DO 19 SOBOTA W GODZINACH OD 11 DO 16 MIEJSCE AUKCJI I WYSTAWY DOM AUKCYJNY DESA UNICUM UL. PIĘKNA 1A, WARSZAWA

KOORDYNATORZY AUKCJI Agata Matusielańska, Redakcja katalogu, a.matusielanska@desa.pl, 22 163 66 50, 539 546 699 Małgorzata Nitner, Koordynator sprzedaży, m.nitner@desa.pl , 22 163 67 02, 514 446 892 ZLECENIA LICY TACJI zlecenia@desa.pl, tel. 22 163 67 00

INDEKS Abakanowicz Magdalena 1

Michalik Marian 10

Ambroziak Sylwester 65

Mikulski Kazimierz 76

Bereźnicki Kiejstut 14 - 15

Modzelewski Jarosław 4, 6

Biskupska Bożenna 70

Nitka Zdzisław 62

Broniatowski Karol 71 Ciecierski Tomasz 20, 64 Czerniawski Jerzy 30 Dawska Maria 84 - 85

Nowacki Andrzej 39 - 40 Nowosielski Leszek 56 - 58 Pawlak Włodzimierz 66 - 67 Piotrowicz Jerzy 49 Piskorski Tomasz 43

Dobkowski Jan 72 Dowling Mańka 61 Dwurnik Edward 2 Eidrigevicius Stasys 16 Fangor Wojciech 8

Piwowarska Monika 91 - 92 Płóciennik Henryk 93 - 94 Potworowski Piotr 24 - 25 Przybylski Janusz 32 - 33 Rosocha Wiesław 27

Gaj Jacek 5

Sadley Wojciech 46 - 47

Houwalt Ildefons 82 - 83

Salaburski Zdzisław 69

Kantor Tadeusz 50

Sienicki Jacek 28 - 29

Kilian Adam 48

Slezkin Michał 18

Kołpanowicz Marcin 9

Stażewski Henryk 38

Kowalski Andrzej S. 54

Strzemiński Władysław 3

Krasiński Edward 11

Świerzy Waldemar 87 - 90

Kraupe Janina 41 - 42 Kreutz-Majewski Andrzej 36 - 37 Krzysztofiak Hilary 12 Kulisiewicz Tadeusz 52, 73

Tarasin Jan 21 - 23 Tchórzewski Jerzy 55 Wahl Alicja 35 Waltoś Jacek 68 Waniek Henryk 86

Kurzawski Andrzej 51 Lachowicz Andrzej 53 Lebenstein Jan 74 - 75 Lenica Alfred 44 - 45

Waśko Ryszard 17 Wróblewski Andrzej 19 Zabłocki Jerzy 26 Zakrzewski Włodzimierz Jan 31

Magner Zygmunt 13

Zbrożyna Barbara 80 - 81

Makowski Zbigniew 77 - 79

Żuławski Marek 63

Markowski Eugeniusz 7

Żurek Andrzej 59 - 70

Matuszczyk-Cygańska Zofia 34

OKŁADKA FRONT poz. 19 Andrzej Wróblewski, [Kitek, Kompozycja dwustronna figuralna nr 509] praca dwustronna, 1954 r.

II OKŁADKA poz. 44 Alfred Lenica, Kompozycja•STRONA 2 poz. 78 Jan Lebenstein, „Study for vertical Blue”, 1965 r.

STRONA 4 poz. 3 Władysław Strzemiński, „Fabryka” •IV OKŁADKA poz. 53 Jerzy Tchórzewski, „Przestrzeń XIX”, 1949 r.

Sztuka Współczesna. Prace na papierze. Aukcja 25 kwietnia 2019 r. • ISBN 978-83-66038-91-2 • Kod aukcji 610APP064 Nakład 2 500 egzemplarzy • Koncepcja graficzna Monika Wojnarowska • Opracowanie graficzne Krzysztof Załęski • Zdjęcia Marcin Koniak, Paweł Bobrowski PRENUMERATA KATALOGÓW prenumerata@desa.pl DRUK ArtDruk Kobyłka

ZARZĄD DESA UNICUM SA

JULIUSZ WINDORBSKI Prezes Zarządu

JAN KOSZUTSKI Wiceprezes Zarządu

MAŁGORZATA KULMA Członek Zarządu, Główna Księgowa

IZA RUSINIAK Członek Zarządu, Dyrektor Departamentu Projektów Aukcyjnych

AGATA SZKUP Członek Zarządu, Dyrektor Departamentu Sprzedaży

SEKRETARIAT ZARZĄDU Katarzyna Siporska tel. 22 163 66 65 biuro@desa.pl

DZIAŁ MARKETINGU Marta Czartoryska-Żak, Dyrektor Marketingu tel. 662 280 480, m.czartoryska-zak@desa.pl

D Z I A Ł P R AW N Y Wojciech Dziakowski, Aplikant Radcowski tel. 22 163 67 86, 664 981 452, w.dziakowski@desa.pl

Marta Wiśniewska, Koordynator ds. marketingu tel. 795 122 709, m.wisniewska@desa.pl

DZIAŁ KSIĘGOWOŚCI Małgorzata Kulma, Główna Księgowa tel. 22 163 66 80, m.kulma@desa.pl

Maria Olszak, Asystent ds. marketingu tel. 22 163 67 61, 795 122 723, m.olszak@desa.pl PUBLIC REL ATIONS Agnieszka Marszał, Business & Culture tel. 793 919 109, pr@desa.pl DZIAŁ IT Piotr Gołębiowski, Koordynator Projektów IT tel. 502 994 225, p.golebiowski@desa.pl Wojciech Kosmala, Asystent Projektów IT tel. 664 150 861, w.kosmala@desa.pl

Marlena Ulejczyk, Zastępca Głównej Księgowej tel. 22 163 66 81, m.ulejczyk@desa.pl Katarzyna Krzyżanowska, Księgowa tel. 22 163 66 83, k.krzyzanowska@desa.pl DZIAŁ LOGIS T YCZNY Milena Lutomirska, Dyrektor Działu tel. 795 122 714, m.lutomirska@desa.pl Kacper Tomaszkiewicz, Kierownik ds. transportów i logistyki tel. 795 122 708, k.tomaszkiewicz@desa.pl

KONTA BANKOWE mBank S.A. Swift: BREXPLPWWA3 PLN: 27 1140 2062 0000 2380 1100 1002 EUR: 43 1140 2062 0000 2380 1100 1005 USD: 16 1140 2062 0000 2380 1100 1006

DESA UNICUM SA ul. Piękna 1A, 00-477 Warszawa, tel. 22 163 66 00, e-mail: biuro@desa.pl NIP: 527 26 44 731 REGON: 142733824 KRS 0000718495 Spółka zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy XII Wydział Gospodarczy, kapitał zakładowy 85 055 000 zł

D E PA R TA M E N T P RO J E K TÓW AU KC Y J N YC H

IZA RUSINIAK Dyrektor Departamentu Projektów Aukcyjnych i.rusiniak@desa.pl 22 163 66 40, 664 981 463

TOMASZ DZIEWICKI Kierownik Działu Sztuka Dawna t.dziewicki@desa.pl 22 163 66 46, 735 208 999

ARTUR DUMANOWSKI Kierownik Działu Sztuka Najnowsza i Projekty Specjalne a.dumanowski@desa.pl 22 163 66 42, 795 122 725

KLARA CZERNIEWSKA-ANDRYSZCZYK Specjalista Sztuka Współczesna k.czerniewska@desa.pl 22 163 66 41, 664 150 866

MAREK WASILEWICZ Starszy Specjalista Sztuka Dawna m.wasilewicz@desa.pl 22 163 66 47, 795 122 702

MAŁGORZATA SKWAREK Starszy Specjalista Sztuka Dawna m.skwarek@desa.pl 22 163 66 50

KATARZYNA ŻEBROWSKA Starszy Specjalista Fotografia Kolekcjonerska k.zebrowska@desa.pl 22 163 66 49, 539 546 701

MAGDALENA KUŚ Starszy Specjalista Sztuka Użytkowa m.kus@desa.pl 22 163 66 44, 795 122 718

EVA-YOKO GAULT Specjalista Sztuka Użytkowa e.gault@desa.pl 664 150 862

CEZARY LISOWSKI Specjalista Sztuka Użytkowa, Design c.lisowski@desa.pl 22 163 66 51, 788 269 908

KAROLINA ŁUŹNIAK Starszy Specjalista Sztuka Użytkowa i Komiks k.luzniak@desa.pl 22 163 66 48

AGATA MATUSIELAŃSKA Asystenst Sztuka Wspołczesna a.matusielanska@desa.pl 22 163 66 50, 539 546 699

JULIA MATERNA Asystent Sztuka Dawna j.materna@desa.pl 22 163 66 52, 538 649 945

KAROLINA KOŁTUNICKA Asystent Sztuka Młoda i Najnowsza k.koltunicka@desa.pl 22 163 66 43, 664 150 864

STEFANIA AMBROZIAK Asystent Sztuka Użytkowa i Komiks s.ambroziak@desa.pl 539 196 531

MARCIN LEWICKI Asystent Sztuka Współczesna m.lewicki@desa.pl 788 260 055

KAROLINA MICHALAK Asystent Sztuka Współczesna k.michalak@desa.pl 787 094 345

ALICJA SZNAJDER Asystent Sztuka Użytkowa a.sznajder@desa.pl 502 994 177

D E P A R T A M E N T P O Z Y S K I WA N I A O B I E K T Ó W BIU RO PRZYJĘĆ: tel. 22 163 66 10 , w yc e ny@de s a. pl , pon . - pt. 11 -19, s o b . 11 -16 W Y C E N Y B I Ż U T E R I I : śr. 15-19, c z w. 11 -15 , D E S A B iżute r ia, Now y Św iat 4 8, Wa r sz a wa , tel . 2 2 8 2 6 4 4 6 6 , b i z u ter i a @ d esa . p l

JOANNA TARNAWSKA Dyrektor Departamentu j.tarnawska@desa.pl 22 163 66 11, 698 666 189

ELŻBIETA KOPEĆ Specjalista e.kopec@desa.pl 22 163 66 15, 502 994 227

D E PA R TA M E N T S P R Z E DA Ż Y

AGATA SZKUP Dyrektor Departamentu Sprzedaży a.szkup@desa.pl 22 163 67 01, 692 138 853

ALEKSANDRA ŁUKASZEWSKA Kierownik Galerii a.lukaszewska@desa.pl 22 163 67 05, 664 981 465

MICHAŁ BOLKA Doradca Klienta m.bolka@desa.pl 22 163 67 03, 664 981 449

KAROLINA CIESIELSKA Doradca Klienta k.ciesielska@desa.pl 22 163 67 12, 668 135 447

MAŁGORZATA NITNER Doradca Klienta m.nitner@desa.pl 22 163 67 02, 514 446 892

JADWIGA BECK Doradca Klienta j.beck@desa.pl 795 122 720

BARBARA RZEŚNA Doradca Klienta b.rzesna@desa.pl 22 163 67 10, 664 981 450

SYLWIA PUDŁO Doradca Klienta s.pudlo@desa.pl 22 163 67 11, 506 251 833

MAJA LIPIEC Doradca Klienta m.lipiec@desa.pl 22 163 67 07, 538 647 637

MARTA LISIAK Doradca Klienta m.lisiak@desa.pl 22 163 67 04, 788 265 344

KORA KULIKOWSKA Asystent ds. rozliczeń k.kulikowska@desa.pl 22 163 66 20, 788 262 366

MICHALINA KOMOROWSKA Asystent, Biuro Obsługi Klienta m.komorowska@desa.pl 22 163 66 20, 882 350 575

B I U RO O B S Ł U G I K L I E N TA te l. 22 163 66 00, bok@de s a. pl po n . - pt. 11 -19, s ob. 11 -16

URSZULA PRZEPIÓRKA Kierownik Działu u.przepiorka@desa.pl 22 163 66 01

ANNA MAZUREK Specjalista ds. rozliczeń a.mazurek@desa.pl 22 163 66 09

MAGDALENA OŁTARZEWSKA Asystent ds. rozliczeń m.oltarzewska@desa.pl 22 163 66 03, 506 252 044

D Z I A Ł A D M I N I S T R O WA N I A O B I E K T A M I

KATARZYNA PACIOREK Asystent, Biuro Obsługi Klienta k.paciorek@desa.pl 22 163 66 03, 538 977 515

S TUDIO FOTOGRAFICZNE

P UNK T WYDA Ń OBI EK TÓW : te l . 2 2 16 3 6 6 2 0 , w ydania@de s a. pl pon . - p t . 11 -19, so b . 11 -16

KAROLINA ŚLIWIŃSKA Kierownik Działu k.sliwinska@desa.pl 22 163 66 20, 795 121 575

PAWEŁ WĄTROBA Specjalista ds. obiektów p.watroba@desa.pl 22 163 66 21, 514 446 849

PAWEŁ WOŁYNIAK Asystent ds. obiektów p.wolyniak@desa.pl 22 163 66 21, 506 251 934

MARCIN KONIAK Fotograf m.koniak@desa.pl 22 163 66 74, 664 981 456

MARLENA TALUNAS Fotoedytor m.talunas@desa.pl 22 163 66 75, 795 122 717

PAWEŁ BOBROWSKI Fotograf p.bobrowski@desa.pl 22 163 66 75

1

MAGDALENA ABAKANOWICZ ( 19 3 0 - 2 017 )

“Rozwianie”, lata 60. XX w. tusz lawowany/papier, 29,5 x 21 cm sygnowany i opisany na odwrociu: ‘Rozwianie | MA’

estymacja: 10 000 - 16 000 PLN 2 400 - 3 800 EUR

„Przyczyn tajemnicy, jaką jesteśmy sami dla siebie i bezradności wobec siebie upatruję w konstrukcji i funkcjonowaniu naszego mózgu, w naszym kodzie genetycznym. Nosimy w nim wiecznotrwałe ślady dziedzictwa po naszych przodkach sprzed milionów lat, prymitywnych organizmach i pierwszych ssakach”.

– MAGDALENA ABAKANOWICZ

Magdalena Abakanowicz / dzięki uprzejmości Magdaleny Grabowskiej

Głównym motywem prac na papierze autorstwa Magdaleny Abakanowicz, wykonanych zarówno tuszem, jak i węglem były twarze, torsy, oczy oraz maski. Artystka posługiwała się syntetycznymi, umownymi kształtami, przez co nieraz są one enigmatyczne, a zarysy przedstawionych form są jedynie zasugerowane. Często odbiorca próbuje odnaleźć odpowiedź na pytanie, co dana realizacja przedstawia.

Podobnie jest w przypadku zaprezentowanej pracy „Rozwianie”. Abakanowicz w celu osiągnięcia efektu lekkości posłużyła się metodą tuszu lawowanego. Lawowanie jest techniką cieniowania oraz nakładania warstw koloru, nieraz jednolitej barwy, jak w przypadku prezentowanej pracy, za pomocą pędzla, piórka, a także rapidografu. Opisana technika służy między innymi do wykonywania ciemnych partii, zabiegu nazywanego potocznie cieniowaniem plamą czy tworzenia i oddawania efektów światłocieniowych. Metodę tę stosuje się najczęściej w przypadku pejzaży, nieraz jej efekty można podziwiać na obrazach impresjonistycznych oraz dziełach, na których autorzy pragnęli oddać wrażenie głębi, gry światła czy zjawisk atmosferycznych, takich jak mgła czy deszcz. Za pomocą lawowania autorka stworzyła delikatną, lekko rozmytą, dynamiczną kompozycję.

Lata 60. to niezwykle ważny czas w twórczości Magdaleny Abakanowicz.

To właśnie wtedy, na początku opisanego okresu, powstawały pierwsze abakany – fantazyjne formy rzeźbiarskie charakteryzujące się miękkością oraz ekspresyjnością, wykonane z barwionego, sizalowanego włókna. Stały się one najbardziej rozpoznawalnymi dziełami artystki, które szybko przyniosły jej krajowy, jak i międzynarodowy rozgłos. Budziły podziw ze względu na swoją pomysłowość, ale ważnym aspektem była konsekwencja, z jaką artystka tworzyła coraz to nowe realizacje w obrębie wybranej przez siebie techniki ekspresji. W 1962 zachwyciły one publiczność oraz krytykę na Międzynarodowym Biennale Tkaniny w Lozannie, a 3 lata po tym wydarzeniu, uczestników Biennale w São Paulo. Abakanowicz została nagrodzona w trakcie wydarzenia złotym medalem. Był to moment przełomowy w karierze artystki.

Warto wspomnieć, iż pomimo że to rzeźbiarskie realizacje przyniosły Abakanowicz międzynarodowy rozgłos i sławę, prace na papierze stanowią niezwykle ważny aspekt jej œuvre. To właśnie one pozwalały na testowanie oraz eksperymentowanie z pomysłami rodzącymi się w wyobraźni twórczyni. Często są one bezpośrednim efektem doświadczeń rzeźbiarskich lub ich powstanie poprzedzało kolejne etapy przestrzennych poszukiwań. Jak opisuje tę część twórczości Abakanowicz Monika Małkowska, krytyczka sztuki oraz artystka: „Mam na ścianie jej oko. A może – oko wszechświata? Oko Boga? Każdy może sobie dopisać własną interpretację. To jedyny ślad naszej znajomości i kontaktów. Nieduży rysunek tuszem z dopisaną możliwie najoszczędniejszą dedykacją: ’2000. Dla Moniki’. Podobnych kompozycji – monochromatycznych, szkicowych malunków – stworzyła mnóstwo. Umowne torsy, maski, wspomniane ’oczy’. To wynikało z jej doświadczeń rzeźbiarskich, a niekiedy poprzedzało kolejny etap twórczych poszukiwań. Mało kto zna tę odnogę jej dokonań, bo to prace niemal intymne, znacznie mniej spektakularne niż wielkie realizacje plenerowe czy monumentalne, wielopostaciowe instalacje, za każdym razem prezentowane w różnych układach” (Monika Muszyńska, Zamaskowana Sobą, Orońsko 2013, s. 12).

2

E DWA R D DW U R N I K ( 19 43 - 2 018 )

Z cyklu “Paryż”, 1967 r. ołówek/papier, 32,5 x 50 cm sygnowany i datowany p.d.: ‘E.DWURNIK 67’ oraz pieczęć autorska p.d.: ‘RYSUNEK | E.DWURNIK |2448 | 1967’ na odwrociu pieczęć autorska z opisem: ‘Mr Andre DIEBOLD | 59, Avenue des Vosges | 67 STRASBOURG | FRANCE’

estymacja: 6 500 - 10 000 PLN 1 500 - 2 400 EUR

„Zazwyczaj oglądam swoje kompozycje bez okularów. Kiedy je zakładam, z przerażenia krzyczę.

Ułomność wzroku poprawia percepcję. Moje obrazy najlepiej oglądać bez okularów – wtedy są piękne i harmonijne”.

– EDWARD DWURNIK

„Gdy teraz czasem przeglądam swoje dawne rysunki, zastanawiam się, czy ja rzeczywiście to wszystko zrobiłem, tyle tego jest, i wszystko jest świetne. Miałem mnóstwo pomysłów i chciałem je natychmiast realizować. I nie chodziło o to, że tak bardzo zależało mi na wystawach; po prostu czułem wewnętrzną potrzebę malowania tych wszystkich codziennych przeżyć. Głowy z telewizorów, spotkania z ludźmi, audycje z Wolnej Europy – nasuwały mi pewne rozwiązania artystyczne, wykonywałem pewne czynności rutynowo, nie towarzyszyły mi żadne przesłania ani idee”.

– EDWARD DWURNIK, MOJE KRÓLESTWO, RED. MAŁGORZATA CZYŃSKA, WOŁOWIEC 2016, s. 23

3

W Ł A DYS Ł AW S T R Z E M I Ń S K I ( 18 9 3 - 19 52 )

“Fabryka” z cyklu “Wojna domom”, ok. 1941 r. ołówek/papier, 31 x 38 cm (arkusz) sygnowany i opisany l.d.: ‘W. Strzem | [nieczytelne]’ na odwrociu opisany tuszem: ‘autor Władysław Strzemiński | tytuł „fabryka” format 31 x 38 | technika ołówek rysunek | własność Władysława Górskiego | zam Łódź Piotrkowska 142’ na odwrociu opisany ołówkiem śr.d.: ‘fabryka okresu wojny | 13’

estymacja: 60 000 - 90 000 PLN 14 000 - 21 000 EUR OPINIE: - do pracy dołączony certyfikat autentyczności Zenobii Karnickiej POCHODZENIE: - kolekcja Władysława Górskiego, Łódź WYSTAWIANY: - “Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński”, Centralne Biuro Wystaw Artystycznych (CBWA) Zachęta, Warszawa, 1957 - “Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński”, Ośrodek Propagandy Sztuki, Łódź, 1956

Władysław Strzemiński, 1932 rok. Źródło: NAC

Władysław Strzemiński, najważniejszy polski konstruktywista, w swojej bogatej twórczości podejmował różnorodne zagadnienia, wśród których jednym z istotniejszych był problem fizjologii widzenia. Jego twórczość z lat 20. XX wieku dotyczyła głównie tematu konstrukcji idealnego, modernistycznego dzieła, pozbawionego pozaartystycznej referencji, a w kolejnej dekadzie zwrócił się ku samemu procesowi odbierania wrażeń wizualnych przez człowieka. Według badaczy i badaczek twórczości Strzemińskiego, to kontakt z morskim krajobrazem Bałtyku był jednym z impulsów zmieniających jego myślenie o formie sztuki. Artysta od początku lat 30. ubiegłego wieku tworzył nad morzem cykl pejzaży charakteryzujących się giętką, falistą linią zakreślającą obłe, „ameboidalne” kształty. Dynamikę i ruch owych linii interpretuje się zwykle jako znak spojrzenia, linię wzroku, ślad oczu obserwatora – wynikające z biologicznego uwarunkowania procesu widzenia. Nieustanny ruch oczu powoduje bowiem niemożność skupienia wzroku w jednym punkcie, a odbierany przedmiot i jego obraz zostaje wówczas wirtualnie naznaczony śladami płynnego, migotliwego spojrzenia. Takie podejście do formy obrazu obowiązywało w sztuce Strzemińskiego również w kolejnej dekadzie. „Fabryka” należy najprawdopodobniej do serii wojennych rysunków Strzemińskiego. Było to kilka grup prac na papierze wykonanych pomiędzy 1939-45, składających się na cykle tytułowane przez artystę. Część rysunków wojennych, jak na przykład cykl „Białoruś Zachodnia”, powstała na Białorusi w Wilejce, dokąd Strzemiński uciekł razem z Katarzyną Kobro i córką Niką w 1939 po inwazji III Rzeszy na Polskę. W 1940 powrócili oni do Łodzi – wówczas Litzmannstadt w „Kraju Warty”. Tutaj powstawały kolejne cykle, między innymi „Tanie jak błoto” czy „Wojna domom”. Rysunki Strzemińskiego z tego okresu są wyobrażeniem wojennych losów ludzi i przedmiotów dotkniętych represjami zarówno ze strony okupantów niemieckich, jak i radzieckich. Obrazują doświadczenie deportacji, przemocy, głodu i śmierci. Jak zauważa się w ostatnich interpretacjach cykli, prawdopodobnie przedstawiają one nie uogólniony obraz wojny, ale są zapisem obserwacji ich autora i tym samym zyskują charakter świadectwa (por. Luiza Nader, Afekt Strzemińskiego, „Teoria Widzenia”, rysunki wojenne, Pamięci przyjaciół – Żydów, Warszawa-Łódź 2018, s. 125-172).

„Fabryka” wizualnie odpowiada innym pracom z cyklu „Wojna domom” pochodzącego z 1941, który znany jest też jako „Wojna domowa”.

W jego skład wchodzą rysunki architektury, w tym budowli przypominających fabryki i kościoły, które identyfikuje się w ten sposób przez obecność długiego, wertykalnego elementu odbieranego niekiedy jako komin lub wieża kościelna. „Wojna domom” przedstawia architekturę najprawdopodobniej poddaną destrukcji wynikającej z działań wojennych. Martwa materia budowli zdaje się dzielić los ludzi: grabiona i niszczona również staje się ofiarą wojny. Taka interpretacja cyklu wynika z kontekstu tworzonego przez tytuł oraz inne rysunki wojenne. Trudno bowiem stwierdzić, czy poruszenie architektury na rysunkach wynika z charakterystycznej estetyki płynnej linii odwzorowującej proces percepcji będący skutkiem pracy oka, czy raczej zwracać ma uwagę na jej specyficzny kształt wynikający z destrukcji. Zauważenie tego, że samo wrażenie organiczności i płynnego ruchu budowli sugeruje jego „umieranie”, zdaje się przezwyciężać tę opozycję znaczeń.

Dryfujące „ameby” wokół fabryki mogą sugerować jej rozkład, mogą być również elementem krajobrazu. To w nich wyraża się zarówno stosunek artysty do formy, jak i jego poglądy na twórczość artystyczną jako taką.

Strzemiński, racjonalista i inżynier, ukształtowany został w środowisku, w którym postulowano „naukowe” i „badawcze” podejście do twórczości.

Sam żywo zainteresowany był zgłębianiem zagadnienia biologicznego mechanizmu percepcji wzrokowej. Interesował go zarówno organ wzroku, czyli oko, jak również sposób odbierania obrazu przez mózg – artysta świadom był pewnych procesów, którymi dziś interesuje się neuroestetyka.

Wiedza ta i podobne zainteresowania miały niewątpliwy wpływ na formę jego twórczości. Strzemiński nie tylko przedstawiał zauważoną rzeczywistość, ale obrazował również cielesny sposób jej odbioru, ruch gałek ocznych, niespokojny rytm widzenia – wszystko to ma znajdować wyraz właśnie w owej płynnej linii. Jego świadectwo wojny przefiltrowane przez ciało i percepcyjny aparat twórcy może zatem zostać określone mianem „neuroświadectwa” (za: Luiza Nader, op. cit.).

4

JA R O S Ł AW M O D Z E L E WS K I ( u r. 19 5 5 )

“Płomień” ołówek/papier, 20,5 x 29,7 cm (w świetle passe-partout) sygnowany ołówkiem p.d.: ‘JModzelewski’ i opisany p.g.: ‘płomień’

estymacja: 1 400 - 1 900 PLN 400 - 500 EUR

5

JACEK GAJ ( u r. 19 3 8 )

Kompozycja figuralna nr 7, 1986 r. ołówek, tusz/papier, 24 x 30 cm (arkusz) sygnowany, datowany i opisany p.d.: ‘No. | 7 | Jacek Gaj V./86’ sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: ‘Jacek Gaj 1986 | Kolekcja A i W Zdaniewskich’

estymacja: 1 400 - 1 900 PLN 400 - 500 EUR

6

JA R O S Ł AW M O D Z E L E WS K I ( u r. 19 5 5 )

Kobieta bez głowy, 1979 r. węgiel, gwasz/papier, 30 x 41,5 cm (arkusz) sygnowany, datowany i opisany śr.d.: ‘Jarosław Modzelewski 1979 Выршец’

estymacja: 4 800 - 6 500 PLN 1 200 - 1 600 EUR

„Zaczynamy w czasach, gdzie wszystko jest nieokreślone, nie ma żadnych odniesień. Wszystko pływa w bajorze. Wszystko wolno, bo jest bez znaczenia. Dlatego chcemy coś wyraźnie i prosto nazwać językiem malarstwa, znaleźć grunt bez kręcenia, choćby okazać się miało, że to, co nazywamy, to tylko mała radocha z podglądniętych kalesonów wystających z nogawek jednego z nich”.

– JAROSŁAW MODZELEWSKI

7

EUGENIUSZ MARKOWSKI ( 1912 - 2 0 07 )

Konie tempera/papier, 29 x 40 cm (arkusz) sygnowany p.d.: ‘E.Markowski’

estymacja: 4 800 - 6 500 PLN 1 200 - 1 600 EUR

„Przy pomocy swojej pasji malarskiej wyrażam pasje ludzkie i jest to chyba najbardziej lapidarna formuła sztuki. Sztuki, która w swojej dojrzałej fazie zachowuje wciąż młodzieńczą witalność i werwę”.

– EUGENIUSZ MARKOWSKI

Eugeniusz Markowski jest artystą o niezwykle ciekawej biografii, w której malarska pasja przeplatała się z dyplomatyczną karierą. Artysta studiował na warszawskiej Akademii Sztuki Pięknych, a jego scenograficzny staż, rozpoczęty zaraz po otrzymaniu dyplomu, przerwała II wojna światowa. Niedługo później twórca opuścił kraj i udał się do Włoch. Przez wiele lat pracował jako dziennikarz i dyplomata, m.in. w Kanadzie. Nie porzucił on jednak swoje pasji – już we Włoszech, po zaprzyjaźnieniu się z jej członkami, związał się z Libera Associazione Arti Figurative, grupą, z którą niejednokrotnie wystawiał swoje prace. Aktywnie do malarstwa powrócił jednak dopiero w 1955 i w tym czasie poświęcił się sztuce z nową energią. Oprócz malarstwa uprawiał także rysunek, grafikę użytkową oraz scenografię.

Jak podkreśla Mariusz Rosiak te burzliwe doświadczenia wpłynęły na niezwykle ekspresjonistyczny styl Markowskiego oraz upodobanie do żywych, kontrastowo zestawionych barw: „(...) pierwszą pasją Markowskiego, absolwenta warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych z 1939 roku, stało się życie, które poznawał w tragicznych okresach historii, w wielu rolach, na styku różnych kultur, w różnych szerokościach geograficznych. O tym zaświadcza jego biografia. l to w jakiś sposób uwierzytelnia prawdę i autentyczność jego sztuki, której głęboki sens odkrył już w latach 40-tych Enrico Prampolini.

Mówmy o Markowskim albo o gwałtowności kolorystycznej na usługach ekspresji.

W tym sensie na przestrzeni ostatniego półwiecza malarstwo Markowskiego ewoluowało w sposób zupełnie naturalny, niepoddany ciśnieniom mody i strategiom tworzenia jakichś zbiorowych frontów artystycznych. Jakkolwiek w pewnych aspektach mogło wydawać się zbieżne z dążeniami innych artystów jak choćby Dubuffeta. Skala używanych środków uległa jakby zawężeniu, ale prowadziło to do wzmożenia i wyostrzenia ekspresji, rozluźnienia rygorów ograniczających swobodną manifestację własnych przeczuć i obsesji. Odnosiło się to do tradycji sztuki, własnych przyzwyczajeń, gorsetu stereotypów myślowych własnego czasu i miejsca. Markowski oczyszczał powierzchnie swoich obrazów i rysunków z treści przypadkowych, elementów dekoracyjnych. Wzmagała się determinacja kreowania własnego świata znaków i znaczeń, w którym sacrum odnajdywało się w profanum, wielkość w upadku, radość w cierpieniu” (Mariusz Rosiak, Teatr wyzwolonych żywiołów, Galeria Miejska Arsenał, dostęp na: http://www.arsenal.art.pl/wystawy/archiwum2272/).

8

WO J C I E C H FA N G O R ( 1922 - 2 015 )

Bez tytułu, 1972 r. kredka olejna/papier, 70 x 50 cm sygnowany i datowany p.d.: ‘Fangor 72’

estymacja: 60 000 - 90 000 PLN 14 000 - 21 000 EUR

„Linią i kolorem wprowadza przestrzeń wewnątrz na zewnątrz, ukazuje wielość możliwych perspektyw.

Staje wprost przed jednym z najważniejszych swoich problemów artystycznych – zagadnieniem przestrzeni”.

– STEFAN SZYDŁOWSKI

Wojciech Fangor zasłynął jako twórca barwnych okręgów, które, dzięki specjalnej technice malowania, w akcie odbioru dają wrażenie delikatnego, pulsującego ruchu.

Jego sztuka swoją formą odpowiadała poszukiwaniom artystycznym mającym miejsce w latach 60. i 70. XX wieku, określanym jako op-art (choć krytycy zauważają, że na tle sztuki optycznej polski artysta wyróżniał się osobnym podejściem, w którym akcentował relacje przestrzenne powstające między dziełem i widzem). Został on doceniony nie tylko w Polsce, lecz również w Stanach Zjednoczonych, gdzie spędził wiele lat swojego życia. Wyrazem tego uznania była organizacja monograficznej wystawy jego twórczości w Guggenheim Museum w Nowym Jorku w 1970 roku – jak dotychczas był to jedyny monograficzny pokaz polskiego artysty w owej instytucji. Fangor działał nie tylko w medium malarstwa. Zajmował się również plakatem, a jego dorobek w tej dziedzinie uważa się za inicjujący dla zjawiska określanego mianem „polskiej szkoły plakatu”. Kolejną formą twórczości, którą zajmował się artysta, były przestrzenne instalacje – wykonane w 1958 roku razem ze Stanisławem Zamecznikiem „studium przestrzeni” uważa się za pierwszy w Polsce environment, składający się w tym przypadku z płócien zaaranżowanych w przestrzeni.

Od końca lat 50. poprzedniego wieku podstawowym środkiem wyrazu w pracach Fangora był kolor. Nasycone barwy jego obrazów często prezentowały się wyraziście na białym tle dzięki sile kontrastu. Krawędzie abstrakcyjnych figur na tych obrazach pozostają rozmyte i nieostre. Z perspektywy czasu tego typu poszukiwania artysty narzucają skojarzenia z jego późniejszą twórczością powstającą po wyjeździe z Polski w 1961 roku – początkowo na Zachód Europy, a następnie do Stanów Zjednoczonych Ameryki. Jednak już wtedy w Warszawie, pod koniec lat 50., artysta zaczynał wypracowywać szczególną fakturę swoich płócien, której główną cechą jest rezygnacja z ostrej krawędzi figury. Efekt ten, wielokrotnie wykorzystywany przez Fangora podczas malowania barwnych okręgów, jest jego cechą rozpoznawczą.

Efekt bliski „sfumato” wymagał niewątpliwie precyzji w pracy malarskiej oraz opanowania techniki. Najprawdopodobniej konieczna była przy jego zastosowaniu znajomość właściwości wykorzystywanych materiałów oraz ich zachowania w kontakcie z podłożem malarskim. W tym punkcie właśnie można szukać podstawowej różnicy między procesem powstawania najlepiej znanych prac Fangora oraz jego rysunków.

Nowożytna teoria sztuki widziała w rysunku medium najbardziej niezapośredniczone.

Jego bezpośredniość miała wiązać się z możliwością zawarcia w nim myśli artysty – zamysłu dzieła, co określano terminem „disegno”. To właśnie swobodny kontakt twórcy z materiałem miał być rękojmią transmisji idei. Podobnie można postrzegać barwne prace na papierze prezentowanego artysty. Wydają się być one szybkim zapisem artystycznego pomysłu, chęci sprawdzenia w praktyce kolorystycznych połączeń i wybranych dla nich kształtów. Rysunki Fangora charakteryzują się swobodą podejścia do zagadnienia. Tworząc prace na papierze kredkami, artysta nie spotykał się z ograniczeniami materiałowymi właściwymi malarstwu. Użycie farby powodowałoby konieczność odpowiedniego jej rozprowadzenia dla osiągnięcia zamierzonego efektu. Rysunek z kolei – choć posiadał własne ograniczenia związane z jego materią – pozwalał na znacznie większą swobodę. Stąd widoczna w nim dynamiczna kreska, która zarysowuje kształt w sposób ogólny, ale bez dbałości o stworzenie precyzyjnie ujętej figury. Nie bez znaczenia pozostają barwy, które Fangor łączył w sposób kontrastowy, zestawiając przykładowo kolory ciepłe z zimnymi dla osiągnięcia intensywniejszego efektu. Nie zmienia to faktu, że cienkość kreski oraz lekkość, ulotność kompozycji niejednokrotnie powodowała powstanie pracy o delikatnym wyrazie, jak w przypadku rysunku artysty prezentowanego w niniejszym katalogu. Pochodzi on z 1972 roku, z czasu gdy Fangor przebywał w Stanach Zjednoczonych. Powstał stosunkowo niedługo po wspomnianej nowojorskiej wystawie, gdy malarz stał się bardziej rozpoznawalny i cieszył się zainteresowaniem publiczności.

9

M A RC I N KO Ł PA N OW I C Z ( u r. 19 6 3 )

Pejzaż, 2003 r. pastel/karton, 29 x 50 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany p.d.: ‘Marcin | Kołpanowicz | 2003’ na odwrociu naklejka z opisem pracy w języku niemieckim

estymacja: 1 700 - 2 200 PLN 400 - 600 EUR

10

MARIAN MICHALIK ( 19 4 7 - 19 97 )

Pejzaż, 1990 r. pastel/karton, 37 x 58 cm (arkusz) sygnowany i datowany l.d.: ‘Michalik ‘90’

estymacja: 4 200 - 5 500 PLN 1 000 - 1 300 EUR

11

E DWA R D K R A S I Ń S K I ( 1925 - 2 0 0 4 )

Bez tytułu, lata 50. XX w. gwasz, tusz/papier, 10 x 14 cm

estymacja: 6 000 - 9 000 PLN 1 400 - 2 100 EUR

„Dlaczego Krasiński jest aktualny dzisiaj? Zapewne jednym z powodów jest jego odkrywczy stosunek do przedmiotów, do przestrzeni, zdolność dostrzegania absurdu na każdym kroku. W tym, co robił, pobrzmiewa najbardziej destrukcyjna z awangardowych postaw – dadaizm”.

– DOROTA JARECKA

12

HIL ARY KRZYSZTOFIAK (1926 - 1979)

Projekt okładki do dwutygodnika “Ruch Muzyczny” nr 21, 1966 r. technika mieszana/papier, 24,5 x 37 cm (arkusz) opisany na odwrociu: ‘H. Krzysztofiak 66 r | m/21 | OKŁADKA DO NR. 21 | UWAGA! KRESKA | 2038 | NATURA’

estymacja: 1 200 - 1 700 PLN 300 - 400 EUR

13

ZYGMUNT MAGNER ( 19 37 - 2 011 )

Projekt okładki do dwutygodnika “Ruch Muzyczny” nr 24, 1967 r. tusz/papier, 25,5 x 40 cm (arkusz) sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: ‘Okładka | Zygmunt Magner 67 r. | nr. 24 okł’ oraz opisany: ‘NR 24 | NATURA’ na odwrociu dwa stemple Redakcji Dwutygodnika “Ruch Muzyczny”

estymacja: 1 700 - 2 500 PLN 400 - 600 EUR

14

KIEJSTUT BEREŹNICKI ( u r. 19 35 )

“Scena”, 1980 r. tusz/papier, 71 x 49 cm (arkusz) sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: ‘Scena - 1980 | KBereźnicki’

estymacja: 1 600 - 2 500 PLN 400 - 600 EUR

15

KIEJSTUT BEREŹNICKI ( u r. 19 35 )

“Karnawał”, 1979 r. tusz/papier, 71 x 49 cm (arkusz) sygnowany i datowany wewnątrz kompozycji: ‘1979 KBereźnicki’ sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: ‘KIEJSTUT BEREŹNICKI | 1980 100 rysunków | BWA Sopot’ na odwrociu stempel: ‘ZE ZBIORÓW ZBIGNIEWA LATOSIŃSKIEGO’

estymacja: 1 600 - 2 500 PLN 400 - 600 EUR

16

S TASYS EIDRIGEVIČIUS ( u r. 19 4 9 )

Postać, 1992 r. pastel/papier, 62,5 x 43,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p.d.: ‘stasys’ na odwrociu opisany: ‘dep 92’

estymacja: 6 000 - 8 000 PLN 1 400 - 1 900 EUR

„Obserwuję uważnie ludzi wokół mnie. Przyglądam się ich twarzom, postaciom, ruchom. Z tych okruchów rzeczywistości nieustannie tworzę własny teatr gestów i sylwetek”.

– STASYS EIDRIGEVIČIUS

17

RY S Z A R D WA Ś KO ( u r. 19 4 7 )

“Alchemical drawing No 8”, 1986 r. kolaż, ołówek/tektura, 51 x 73 cm sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: ‘ALCHEMICAL drawing 8/86 | No 8 | Ryszard Waśko 1986’

estymacja: 1 900 - 2 400 PLN 500 - 600 EUR

18

MICHAŁ SLEZKIN ( u r. 19 6 0 )

“Maski i Paski” z cyklu “Notes by the way”, 2016/17 r. kolaż, technika mieszana/papier, 73 x 102 cm sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: ‘MASKI I PASKI / MASC & STRIPES | NOTES BY THE WAY | 73 x 102 cm | 2016/2017 | MICHAŁ SLEZKIN’

estymacja: 3 400 - 4 500 PLN 800 - 1 100 EUR

odwrocie

19

ANDRZEJ WRÓBLEWSKI ( 1927 - 19 5 7 )

[Kitek, Kompozycja figuralna nr 509] praca dwustronna, 1954 r. tusz/papier, 42 x 29,5 cm opisany p.d.: ‘A. Wróblewski’ datowany wzdłuż lewej krawędzi: ‘1954’

estymacja: 65 000 - 95 000 PLN 15 100 - 22 000 EUR POCHODZENIE: - własność spadkobierców artysty - kolekcja prywatna, Kraków

Andrzej Wróblewski zapisał się w historii sztuki polskiej jako autor dramatycznych „Rozstrzelań”, a także zagadkowych „Kolejek”. Pierwsze z wymienionych, powstałe zaraz po wojnie, przedstawiają dramat ludności cywilnej w czasach konfliktu zbrojnego i są zapisem granicznych doświadczeń: ekspozycji na nieuniknione, mające nadejść za chwilę doświadczenie śmierci. Zaś „Kolejki” pochodzące z lat 50. poprzedniego wieku pozostają zagadkowymi widokami postaci w stanie oczekiwania. Sztuka młodego, przedwcześnie zmarłego artysty wielokrotnie prezentowała problemy egzystencjalne, również te związane z traumatycznymi doświadczeniami jej autora. W bogatym œuvre malarza znajduje się wiele prac na papierze, będących zarówno szkicami do obrazów olejnych, samodzielnymi kompozycjami lub osobistym rysunkami, ukazującymi prywatne życie artysty. Należące do nich wyobrażenia małych dzieci – obrazy początków życia – można traktować jako rewers często obecnych u Wróblewskiego widoków śmierci.

Początek lat 50. XX wieku był dla Andrzeja Wróblewskiego czasem końca studiów artystycznych. Podjął on wtedy również pracę zawodową, a także rozpoczął życie w nowej roli: męża i ojca, mającego za zadanie zapewnienie bytu nowo założonej rodzinie.

W 1950, jeszcze przed końcem studiów, artysta został asystentem na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W kolejnym roku Wróblewski ukończył studia na tejże akademii z wynikiem bardzo dobrym, a w następnym uzyskał tamże stanowisko asystenta kontraktowego. Następnie w 1953 młody malarz wziął ślub z Teresą Walerią Reutt. Ich pierwszym dzieckiem był urodzony niespełna rok później syn Andrzej, najstarszy spośród trojga dzieci w rodzinie. Życie rodzinne niejednokrotnie znajdowało odbicie w sztuce Wróblewskiego. Artysta stworzył przykładowo olejny obraz „Karmiąca na balkonie” w 1954, będący przedstawieniem żony artysty karmiącej piersią dziecko – ich pierworodnego syna. Sceny domowe z udziałem Kitka Wróblewski utrwalał głównie w licznych pracach na papierze. Przedstawiają one przykładowo Teresę Walerię Reutt przytulającą syna czy też pomagającą mu stawiać pierwsze kroki. Należy do nich również dwustronna praca prezentowana w niniejszym katalogu – posiadająca na jednej stronie datę, na drugiej posiada opis ręką matki artysty.

Jej tytuł „Kitek” to imię, którym nazywano w domu małego Andrzeja, syna artysty. Datowana strona rysunku ukazuje dziecko siedzące z zamkniętymi oczami, trzymające się ramy łóżeczka czy kołyski. Strona opisana przedstawia dziecko stojące, trzymające się ramy dla utrzymania równowagi. Na drugiej stronie rysunek wykonany został tuszem z wyraźnym lawowaniem intensyfikującym modelunek światłocieniowy. Przedstawienie dziecka siedzącego jest znacznie bardziej szkicowe, nie posiada wyraźnego wyodrębnienia świateł i cieni, a wygląd tkaniny, z której wykonano ubranie chłopczyka, został zarysowany bardzo skrótowo przez szczątkowe szrafowanie. Oba widoki odznaczają się spokojnym wyrazem.

Wróblewskiemu udało się uchwycić w nich krępe proporcje syna o wyraźnie okrągłej główce, a także pewną niezgrabność postawy, charakterystyczną dla niemowląt. Tym samym rysunki Wróblewskiego zdają się świadczyć o umiejętności uchwycenia ekspresji dziecka. Realistyczna forma spożytkowana została w nich dla zapisu chwili z osobistego życia artysty – doświadczenia młodego ojca.

Motyw dziecka pojawiał się w sztuce Wróblewskiego wielokrotnie. Widoki dzieci obecne są w jego obrazach z lat 40. XX wieku: przedstawieniach rozstrzelań, a także w kompozycjach ukazujących matki z martwymi dziećmi lub odwrotnie – dziecko z martwą matką.

Następnie w czasach tzw. odwilży malarz ukazywał dzieci, na przykład w kompozycjach przedstawiających macierzyństwo, mających jednak charakter uogólniony, symboliczny.

Wśród przedstawień dramatycznej, dwudziestowiecznej historii, pośród alegorycznych obrazów życia rodzinnego i macierzyństwa oszczędne artystycznie rysunki Wróblewskiego z wyobrażeniem Kitka pozostają notatkami z prywatnego życia. Zajmują one osobne miejsce obok uniwersalizujących obrazów dzieci i ich rodziców.

20

TOMASZ CIECIERSKI ( u r. 19 4 5 )

Z serii “Przypomnienie - zapomnienie”, 1988 r. olej, akryl, kolaż, kredka, ołówek/tektura, 32 x 50,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany, datowany i opisany śr.d.: ‘z serii: ‘PRZYPOMNIENIE - ZAPOMNIENIE’ | Tomasz Ciecierski 1988’ sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: ‘Thomas Ciercierski | Z.T. | 1988’

estymacja: 14 000 - 19 000 PLN 3 300 - 4 500 EUR POCHODZENIE: - kolekcja prywatna, Holandia

„Ja po prostu chcę, żeby to ciągle było malowanie, żeby to było o malowaniu i procesie malowania, nakładania – i to wszystko. A ostatecznego celu naprawdę nie widzę. Nie widzę takiego punktu, do którego dojdę i potem już można umierać”.

– TOMASZ CIECIERSKI

Przedstawione dzieło, należące do cyklu „przypomnienie – zapomnienie”, obrazuje kolejny kierunek artystycznych poszukiwań Ciecierskiego – konstruowania prac z fragmentów papierów, osobnych kawałków płócien czy kartek, w których artysta składał większą całość. Metoda ta była podyktowana pasją artysty do zestawiania ze sobą różnorodnych pod względem formalnych części. Początkowo bogaty repertuar wątków oraz znaków uległ zredukowaniu, a artysta ograniczył się do wybranego zestawu niejako powtarzalnych motywów.

Tomasz Ciecierski, Bez tytułu, 1993, olej na płótnie, 100 x 134 x 13 cm, Marta Malina Moraczewski/wikimedia commons

Tomasz Ciecierski, już od początku swojej artystycznej kariery, poszukiwał własnej, unikalnej malarskiej formy. Już wczesne prace skomponował z niezależnych od siebie fragmentów oraz elementów, co pozbawiało jego dzieła klasycznej spójności. Przykładami wartymi przywołania są „Obrazy Alogiczne”, nad którymi artysta pracował w latach 1975-76. W obrębie cyklu powstawały płótna w ramach z wieloma przedstawieniami ukazującymi proces jego powstawania, a także nierzadko autokomentarz o samej pracy twórczej. Wartym podkreślenia jest fakt, iż równolegle z przytoczonymi poszukiwaniami artystycznymi Ciecierski wprowadzał na płótno malarskie techniki typowe dla rysunku, np. w ramach prac powstałych w cyklach „Mętne sprawy”, „Morze czerwone”, „Okruchy i kawałki” czy „Obrazorysunek”.

Tomasz Ciecierski, Bez tytułu, 1993 r., olej na płótnie, 170 x 320 cm, Marta Malina Moraczewski/wikimedia commons

21

JAN TARASIN ( 192 6 - 2 0 0 9 )

“Przedmioty osobne III”, 2006 r. gwasz, akwarela/papier, 40 x 63 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany l.d.: ‘Jan Tarasin 2006’ sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: ‘Jan Tarasin 2006 | Przedmioty osobne III’

estymacja: 14 000 - 20 000 PLN 3 300 - 4 700 EUR

„W Tarasinowych obrazach przestrzeń, gdzieniegdzie pulsująca światłem, przesycona jest potencjalną energią. Za chwilę w na poły przezroczystej, wibrującej, zagęszczonej przestrzeni rozegra się spektakl narodzin nowych form. Formy pośrednie, pomiędzy pustką a rzeczą, nasycone są potencjalnym bytem. A przecież w naszym codziennym postrzeganiu rzeczywistości bycie i niebycie, materia i pustka, pełnia i próżnia to dwie skrajne odrębności”.

– IZABELA MIZERSKA

Zaprezentowana praca pochodzi z późnego okresu twórczości Jana Tarasina.

W dorobku artysty widać silne tendencje do kontrastowania malowanych znaków z tłem płócien. Nieraz przypominają one graficzny zapis czarnych kształtów, przywodzących na myśl litery tajemniczego pisma. Kształty, które można znaleźć na płótnach, są niezwykle zróżnicowane: z jednej strony przypominają formy organiczne, z drugiej natomiast – litery, piktogramy, łuki, owale, kropki czy kreski.

Repertuar ten układa się w wiele kombinacji i tworzy niezwykłe kompozycje.

W efekcie można dostrzec stałą zasadę w sztuce Tarasina. To w rzeczy samej malowanie wciąż jednej idei: ukazywanie sprzecznych sił przy jednoczesnej zmienności, prezentowanie związku pomiędzy przestawionymi cząsteczkami. Źródeł obranego kierunku i stylu Jana Tarasina można upatrywać w zetknięciu się z kulturą i sztuką Chin i Wietnamu na początku lat 60. W trakcie swojego kilkutygodniowego pobytu twórca zwiedził m.in. Pekin, Haiphong nad Zatoką Tonkińską oraz Hanoi. To właśnie w podróży, którą artysta odbył na początku swojej kariery, można doszukiwać się źródeł późniejszych fascynacji. Jan Tarasin podziwiał malarzy Dalekiego Wschodu za cechy, które były nieosiągalne dla Europejskich twórców m.in. „dyscyplinę wewnętrzną, umożliwiającą koncentrację na małej kartce papieru wiecznie żywej dawki energii” (Izabela Mizerska, Spotkanie z Tarasinem, red.

Zbigniew Chlewiński, Jacek Czuryła, Marek Pietkiewicz, Płock 2007, s. 24).

Sam artysta wypowiadał się o wschodnich twórcach w następujący sposób: „Cenię ich za ich stosunek do natury, metodę pracy, dzięki której mogli się z nią identyfikować, doprowadzając do maksymalnej koncentracji nie tylko każdy ruch ręki, ale rytm oddechu, napięcie niemal każdego mięśnia, nerwu. Dzięki temu, być może, artysta może stać się na moment tym drgającym na wietrze liściem” (Tarasin, 22 X 2001 w: Izabela Mizerska, Spotkanie z Tarasinem, red. Zbigniew Chlewiński, Jacek Czuryła, Marek Pietkiewicz, Płock 2007, s.24)

22

JAN TARASIN ( 192 6 - 2 0 0 9 )

“Zapis”, 1996 r. akwarela/papier, 32,5 x 44,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany p.d.: ‘JTarasin 96’ sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: ‘Jan Tarasin 96 | Zapis’

estymacja: 9 000 - 15 000 PLN 2 100 - 3 500 EUR

„Dzieła artysty stanowią odrębną kategorię w sztuce, są różnorakie, zarówno tradycyjne, jak i pełne nietypowych poszukiwań. Mimo wielu prób klasyfikowania i przypisywania ich w sposób pośredni, jednak nie mieszczą się w modnych kierunkach współczesnego malarstwa polskiego – malarstwie materii, abstrakcji, w sztuce znaków bliskiej kaligrafii czy minimalizmie”.

– IWONA SZMELTER

23

JAN TARASIN ( 192 6 - 2 0 0 9 )

“Sumujące się wątki”, 1989 r. akwarela/papier, 39,5 x 54 cm sygnowany i datowany l.d.: ‘Jan Tarasin 89’ sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: ‘JAN TARASIN 89 | SUMUJĄCE SIĘ WĄTKI’

estymacja: 11 000 - 15 000 PLN 2 600 - 3 500 EUR

„Moje obrazy to są w końcu pejzaże panoramiczne, wnętrza, martwe natury. Chcę, by przedmioty – elementy moich obrazów były materialne i by różniły się między sobą, jak różnią się drzewo i woda. Jak w obrazach Vermeera. Staram się odkryć i zachować hierarchię, jaka istnieje w naturze”.

– JAN TARASIN

24

PIOTR POT WOROWSKI ( 18 9 8 - 19 62 )

“Maki na łące” akwarela/papier, 19,5 x 29,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p.d.: ‘P. Potworowski’ na odwrociu nalepka z Centralnego Biura Wystaw Artystycznych Zachęta z opisem pracy na odwrociu nalepka z opisem pracy: ‘Potwierdzam autentyczność | pracy Piotra Potworowskiego | Wacław Twarowski | Poznań 17 maja 1978’

estymacja: 11 000 - 15 000 PLN 2 600 - 3 500 EUR POCHODZENIE: - kolekcja prof. Wacława Twarowskiego (1921 -1995), malarza - kolekcja prywatna, Poznań

„Twórcy nie formują swego stylu – później dopiero nazywają go krytycy – jestem w tej samej sytuacji.

Czekam, aż ktoś mnie nazwie”.

– PIOTR POTWOROWSKI

25

PIOTR POT WOROWSKI ( 18 9 8 - 19 62 )

Postać, 1936 r. akwarela, ołówek/papier, 25 x 19,5 cm (w świetle passe-partout) na odwrociu naklejka z opisem: ‘Potwierdzam autentyczność pracy mojego ojca Piotra Potworowskiego | Jan Potworowski | W-wa 27/04/98 | Postać, 1936 | Akwarela | 20 x 35 [nieczytelny] | Galeria Studio, 1996’

estymacja: 6 000 - 8 500 PLN 1 400 - 2 000 EUR

„Chodzi o to, ażeby dojść z malarstwem swoim do ściany – nic więcej. Do ściany świata. Samo to, co się maluje, nie ma prawa znaczenia – o to tylko chodzi, żeby jak najdalej to malarstwo zanieść.

Płótno musi być umieszczone jak najdalej, na samym horyzoncie, na krańcu pojmowania. Są to mury świata, na których wystarczy pracować jak robotnik, dotykać ich powierzchni, dziury łatać, nierówności gładzić; sam fakt, że jest to płótno tak szalenie dalekie, i że do niego udało się dojść – stworzy obraz wstrząsający. Zawsze ustawiam moją deskę, czy moje płócienko, na końcu, na granicy tak dalekiej jak tylko moje pojmowanie sięga. Na granicy świata”.

– PIOTR POTWOROWSKI

26

JERZY ZABŁOCKI ( 1927 - 19 9 3 )

Bez tytułu olej/gaza naklejona na papier, 73 x 40,5 cm (arkusz) sygnowany wewnątrz kompozycji: ‘JERZY ZABŁOCKI’ na odwrociu stempel Wydziału Kultury Prezydium Wojewódzkiej Izby Narodowej w Gdańsku

estymacja: 2 200 - 3 000 PLN 600 - 700 EUR

27

W I E S Ł AW R O S O C H A ( u r. 19 4 5 )

Projekt plakatu do sztuki teatralnej “Evita”, 1994 r. technika własna/papier, 49 x 34 cm (arkusz) sygnowany i datowany wzdłuż prawej krawędzi: ‘W.Rosocha ‘94’ na odwrociu naklejki Galerii Grafiki i Plakatu w Warszawie oraz Teatru Rozrywki w Chorzowie

estymacja: 3 400 - 4 500 PLN 800 - 1 100 EUR

28

JACEK SIENIC KI ( 192 8 - 2 0 0 0 )

Dachy, 1997 r. akwarela, pastel/papier, 41 x 29 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany p.d.: ‘J. Sienicki ‘97.’

estymacja: 4 800 - 6 500 PLN 1 200 - 1 600 EUR

„Sienicki maluje to, co postrzega i ogarnia intuicją w bliskim kręgu egzystencjalnym. Maluje fragmenty swego pokoju, widok przez okno, rośliny w doniczkach i garnkach, drzewka przed domem (...) Cała ta inkografia jest skrajnie uboga. Pomijając to, co z niej jest poza życiem, jak czaszki, wszystko tu – kształty roślinne i ludzkie – nosi piętno istnienia utrudzonego, poddanego erozji, trwającego na przekór odrzuceniu”.

– JANUSZ JEREMOWICZ

29

JACEK SIENIC KI ( 192 8 - 2 0 0 0 )

Kompozycja zielona akwarela, pastel/papier, 40,5 x 29 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p.d.: ‘J. Sienicki’

estymacja: 5 500 - 7 000 PLN 1 300 - 1 600 EUR

„Czuję się bardzo związany z naturą, coraz lepiej umiem z nią współpracować. Jeden z moich kolegów nazwał moją pracę portretowaniem przedmiotów.

Portretuję wnętrza pracowni i portretuję siebie, portretuję kwiaty, wszystkie te rzeczy, które maluję, w bardzo bliskim związku z naturą (...). Oczywiście mam też nadzieję, że przede wszystkim portretuję siebie. Nadaję piętno obrazowi, piętno wynikające ze mnie. Z całego mojego życiorysu, moich chorób, przeżyć, radości i smutków. To piętno istnieje w każdym obrazie. Najwięcej go w pracy udanej”.

– JACEK SIENICKI

30

J E R Z Y C Z E R N I AWS K I ( u r. 19 4 7 )

Kompozycja szara, 1985 r. kredka/papier, 35 x 25 cm sygnowany i datowany wzdłuż prawej krawędzi: ‘J. Czerniawski ‘85’

estymacja: 2 000 - 2 500 PLN 500 - 600 EUR

31

WŁODZIMIERZ JAN ZAKRZEWSKI ( u r. 19 4 6 )

Kompozycja, 1982 r. kredka, marker, cienkopis/papier, 20 x 20 cm (arkusz) sygnowany, datowany i opisany u dołu: ‘1.12.1982 2 20x20 Zakrzewski W’

estymacja: 2 800 - 3 600 PLN 700 - 900 EUR

32

JANUSZ PRZYBYLSKI ( 19 37 - 19 9 8 )

“Noc”, 1981 r. technika mieszana, tusz/papier, 51 x 70 cm (arkusz) sygnowany i datowany p.d.: ‘J. Przybylski maj 81’, opisany wewnątrz kompozycji: ‘noc’ oraz l.d. dedykacja ołówkiem: ‘mojemu przyjacielowi Rudiemu dedykuję’

estymacja: 2 200 - 3 000 PLN 600 - 700 EUR

33

JANUSZ PRZYBYLSKI ( 19 37 - 19 9 8 )

Bez tytułu, 1981 r. technika mieszana/papier, 51 x 71 cm (arkusz) sygnowany i datowany: ‘J.Przybylski Czerwiec 81’

estymacja: 2 200 - 3 000 PLN 600 - 700 EUR

34

ZOFIA MATUSZCZYK -CYGAŃSKA ( 1915 - 2 011 )

“Turczynki” akwarela, gwasz/papier, 23,5 x 17,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany l.d.: ‘Z. MATUSZCZYK | CYGAŃSKA’ sygnowany i opisany na odwrociu: ‘”Turczynki” | Z. Matuszczyk-Cygańska’ na odwrociu dwie nalepki z Centralnego Biura Wystaw Artystycznych w Warszawie z opisami pracy

estymacja: 1 600 - 2 100 PLN 400 - 500 EUR

35

A L I C J A WA H L ( u r. 19 32 )

W objęciach, 1987 r. gwasz, ołówek/papier, 55 x 45 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany l.d.: ‘1987 | A. WAHL’

estymacja: 2 600 - 3 400 PLN 700 - 800 EUR

36

ANDRZEJ KREÜTZ-MAJEWSKI ( 19 3 9 - 2 011 )

Kwiaty w wazonie olej/papier, 28 x 19,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p.d.: [nieczytelne]

estymacja: 1 700 - 2 500 PLN 400 - 600 EUR

37

ANDRZEJ KREÜTZ-MAJEWSKI ( 19 3 9 - 2 011 )

Kwiaty, 1999 r. olej/tektura, 41 x 19,5 cm sygnowany p.d.: [nieczytelny] sygnowany i datowany na odwrociu: ‘1999 | Andrzej Kreütz Majewski’ na odwrociu autorska naklejka z notatką: ‘10 lipca 99 | Szanowny Drogi Panie | Macieju | mam nadzieję, że | obraz znajdzie uznanie w | pańskich oczach| Andrzej Kreütz Majewski’, stempel autorski oraz stempel Galerii Jędrysiak w Zakopanem wraz z podpisem: ‘10.07.1999 Jędrysiak’

estymacja: 1 700 - 2 500 PLN 400 - 600 EUR

38

HENRYK S TAŻEWSKI ( 18 9 4 - 19 8 8 )

Martwa natura, 1943 r. akwarela/papier, 46,5 x 32,5 cm sygnowany i datowany l.d.: ‘Stażewski 1943’

estymacja: 3 400 - 4 500 PLN 800 - 1 100 EUR

„Twórczość zaczyna się od punktu zerowego. Jest wyzbyciem się przyzwyczajeń i rutynizmu zawodowego.

Jakąkolwiek formę przyjmuje artysta, punktem wyjścia muszą być zmieniające się pojęcia i zachodzące w nas zmiany biologiczne (…). Awangarda jest permanentną rewizją pojęć artystycznych”.

– HENRYK STAŻEWSKI

39

A N D R Z E J N OWAC K I ( u r. 19 53 )

“28.02.98”, 1998 r. kredka/papier, 57,5 x 42 cm (arkusz) sygnowany, datowany i opisany p.d.: ‘28.02.98 A. NOWACKI 98’

estymacja: 2 600 - 3 400 PLN 700 - 800 EUR

40

A N D R Z E J N OWAC K I ( u r. 19 53 )

“01.03.98”, 1998 r. kredka/papier, 57,5 x 42 cm (arkusz) sygnowany i datowany p.d.: ‘A. NOWACKI 98’ oraz opisany śr.d.: ‘01.03.98’

estymacja: 2 600 - 3 400 PLN 700 - 800 EUR

41

JANINA KRAUPE ( 1921 - 2 016 )

“Śpiewy kwitnącej łąki”, 1984 r. akwarela, ołówek, tusz/papier, 62 x 48,5 cm sygnowany p.d.: ‘J. Kraupe’ oraz opisany l.d.: ‘”Śpiewy kwitnącej łąki” 1984’

estymacja: 1 200 - 1 700 PLN 300 - 400 EUR

42

JANINA KRAUPE ( 1921 - 2 016 )

Kwiaty w wazonie akwarela/papier, 48,5 x 33 cm sygnowany p.d.: ‘J. Kraupe’

estymacja: 1 400 - 1 900 PLN 400 - 500 EUR

43

TADEUSZ PISKORSKI ( u r. 19 4 0 )

“Rysunek II”, 1970 r. - praca dwustronna akwarela/papier, 75 x 54,5 cm sygnowany, datowany i opisany u dołu: ‘WŁ. BWA - Nr. INW. 146 TADEUSZ PISKORSKI “RYSUNEK” rys. 2.000,- [przekreślone]’ oraz stempel Biura Wystaw Artystycznych w Poznaniu sygnowany i datowany l.d.: ‘t. piskorski 70’

estymacja: 1 400 - 1 900 PLN 400 - 500 EUR

44

ALFRED LENICA ( 18 9 9 - 197 7 )

Kompozycja gwasz/papier, 40 x 57,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany wewnątrz kompozycji: ‘Lenica’

estymacja: 12 000 - 18 000 PLN 2 800 - 4 200 EUR

„Malarstwo typu ładnego jest złe. Malarstwo ciekawe jest dobre”.

– ALFRED LENICA

Alfred Lenica był artystą o nietypowej biografii artystycznej, zaczynającym swoją karierę od studiów muzycznych oraz pracy skrzypka. Malarstwem zainteresował się już w młodości, by następnie uczyć się go samodzielnie oraz na prywatnych kursach. Przyswajając sobie zasady artystycznego rzemiosła, korzystał przykładowo z pomocy swojego teścia – malarza. W latach 30. XX wieku, gdy zajmował się malarstwem już na poły profesjonalnie, wystawiał i sprzedawał swoje prace w jednym z poznańskich antykwariatów. Poznanie drogi artystycznej malarza pozwala na lepsze zrozumienie środków artystycznych, którymi się posługiwał, a są to środki czyniące z niego postać wyjątkową dla sztuki polskiej XX wieku. Być może właśnie dlatego, że nie posiadał akademickiego wykształcenia w zakresie sztuk wizualnych, często wiążącego się z wyniesieniem pewnej stylistyki z murów szkoły, Lenica od lat 40. ubiegłego wieku tworzył obrazy wyróżniające się zaskakującą swobodą w podejściu do formy. Część z jego prac powstałych w drugiej połowie tej dekady wyróżnia się nieregularną kompozycją, widocznym, szybkim ruchem ręki tworzącym antyestetyczny efekt spełniający się w widoku „pomazanej” nerwowo powierzchni. Tym samym poszukiwania Lenicy z tego okresu pozostawały paralelne wobec artystycznych dokonań artystów francuskich, takich jak Wols czy też amerykańskich malarzy ze szkoły nowojorskiej.

Początek lat 50. w PRL to czas obowiązywania w sztuce realizmu socjalistycznego.

Był on również udziałem Alfreda Lenicy. Kiedy wraz z nastaniem tzw. odwilży ponownie w sztuce tworzonej nad Wisłą dały się zauważyć inspiracje pochodzące z Zachodu, również Lenica okazał się na nie podatny. Jednak należy zauważyć, że jego doświadczenia każą widzieć formę tych obrazów nieco odmiennie niż w przypadku licznych artystów, dla których czas odwilży był artystycznym „przebudzeniem”. Druga połowa lat 50. XX wieku to czas pojawienia się w lokalnej sztuce szczególnej formy: ekspresyjnej abstrakcji niegeometrycznej nawiązującej do wzorów francuskich i amerykańskich. Warto zauważyć, że Lenica mimo wszystko nie przerwał w czasach socrealizmu swoich eksperymentów formalnych. Zgodnie z datowaniem jego prac obecnych w literaturze przedmiotu około 1952 wykonał on przykładowo zarówno socrealistyczny obraz „Brukarze” (Muzeum Okręgowe w Toruniu), jak i kilka prac na papierze z cyklu „Źródło”. Te ostatnie składały się z feerii kolorowych, amorficznych plam, wyglądających na odciski trudnych do zidentyfikowania przedmiotów na podłożu. Są one manifestacjami nowoczesnego myślenia o sztuce, powstałymi w czasach artystycznego ograniczenia. Dlatego też prace Lenicy powstające po 1955 bynajmniej nie były wyłącznie powtórzeniem wzorów Zachodniego informelu oraz action painting. Nie negując bynajmniej znajomości tych kierunków przez artystę, warto zwrócić uwagę na jego własne doświadczenie w zakresie formalnych eksperymentów.

Przedstawione w niniejszym katalogu prace Lenicy wyróżnia charakterystyczny dla tego twórcy styl wypracowany w drugiej połowie poprzedniego wieku. Są to abstrakcyjne obrazy o policentrycznej kompozycji. Widoczny jest w nich wyraźny dukt pędzla oraz specyficzne nakładanie się plam barwnych, które powoduje przełamywanie kolorów. Szeroki, „taśmowy” dukt tworzy w nich amorficzne figury.

Całość daje ekspresyjne wrażenie, zwraca uwagę dynamiką układu i swobodą formalną: widoczne są na owych obrazach m.in. zacieki z farby. Podobnie jak w innych pracach Lenicy kontrast barw jasnych i ciemnych wykorzystany został w sposób sprawiający wrażenie wyłaniania się warstw świetlistych z wnętrza kompozycji.

Artysta sam lokował swoją twórczość w obrębie inspiracji surrealistycznych.

Definiował je jednak nie w kategoriach czerpania z podświadomości i praktykowania psychoanalizy, ale w kontekście surrealistycznego postulatu przemiany życia. Choć nie zdradzał, jak właściwie miałoby się to dokonać, wierzył, że jego sztuka może wywrzeć wpływ na widza, zwłaszcza poprzez działanie na psychikę, mający znaczenie dla jego egzystencji.

45

ALFRED LENICA ( 18 9 9 - 197 7 )

Kompozycja gwasz/papier milimetrowy, 29 x 41 cm (w świetle passe-partout)

estymacja: 6 000 - 8 000 PLN 1 400 - 1 900 EUR

„Alfred Lenica należał do tego grona artystów, którzy konstytuowali po drugiej wojnie światowej polską awangardę malarską. Był spośród nich jednym z najbardziej oryginalnych. Powołał do życia formułę malarską, jak rzadko efektowną i rozpoznawalną na pierwszy rzut oka”.

– BOŻENA KOWALSKA

46

WOJCIEC H SADLEY ( u r. 19 32 )

Bez tytułu tempera/gaza naklejona na tekturę, 60 x 50,5 cm (w świetle oprawy) sygnowany p.d.: ‘SADLEY’

estymacja: 1 400 - 1 900 PLN 400 - 500 EUR

47

WOJCIEC H SADLEY ( u r. 19 32 )

Bez tytułu tempera/gaza naklejona na tekturę, 60 x 50,5 cm (w świetle oprawy) sygnowany p.d.: ‘SADLEY’

estymacja: 1 400 - 1 900 PLN 400 - 500 EUR

48

ADAM KILIAN ( 1923 - 2 016 )

Projekt kostiumu teatralnego, 1959 r. akwarela/papier, 23 x 16,5 cm (w świetle oprawy) sygnowany i datowany p.d.: ‘Kilian 59’, opisany p.g.: ‘[nieczytelnie] oraz l.g.: ‘7) Akt I’ sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: ‘ADAM KILIAN | TEATERKOSTUM 1959’

estymacja: 1 700 - 2 500 PLN 400 - 600 EUR

49

JERZY PIOTROWICZ ( 19 43 - 19 9 9 )

“Karnawał”, 1990 r. akwarela, gwasz, pastel/papier, 49,5 x 34 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany p.d.: ‘JPiotrowicz 90’ na odwrociu naklejka z opisem pracy: ‘”Karnawał” | Jerzy Piotrowicz’

estymacja: 3 500 - 5 000 PLN 900 - 1 200 EUR

50

TADEUSZ KANTOR ( 1915 - 19 9 0 )

“W swoim żywiole” tusz/papier, 21 x 30 cm sygnowany i opisany p.d.: ‘w swoim żywiole T.Kantor’

estymacja: 2 800 - 3 600 PLN 700 - 900 EUR

„Sztuka to dla mnie pewien sposób życia. Jeżeli ktoś zajmuje się sztuką, to jest to jego całe życie”.

– TADEUSZ KANTOR

51

A N D R Z E J K U R Z AWS K I ( 192 8 - 2 012 )

Bez tytułu, 2004 r. akryl/papier, 34,5 x 100,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany na odwrociu: ‘Andrzej Kurzawski | 2004 r.’

estymacja: 1 400 - 1 900 PLN 400 - 500 EUR

52

TADEUSZ KULISIEWICZ ( 18 9 9 - 19 8 8 )

Ludzie tusz/papier, 22,5 x 55,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany ołówkiem p.d.: ‘Kulisiewicz’

estymacja: 6 000 - 8 500 PLN 1 400 - 2 000 EUR POCHODZENIE: - zakup z Fundacji Tadeusza Kulisiewicza - kolekcja prywatna, Poznań

53

ANDRZEJ L AC HOWICZ ( 19 3 9 - 2 015 )

“Przedwczesny zachód słońca”, 1998 r. akwarela/papier czerpany, 28,5 x 41,5 cm sygnowany i datowany p.d.: ‘A. Lachowicz 30.07.1998’ oraz opisany l.d.: ‘PRZEDWCZESNY ZACHÓD SŁOŃCA’

estymacja: 3 200 - 4 000 PLN 800 - 1 000 EUR

54

A N D R Z E J S . KOWA L S K I ( 19 3 0 - 2 0 0 4 )

Bez tytułu tusz/papier, 38 x 24 cm

estymacja: 2 500 - 3 500 PLN 600 - 900 EUR

55

JERZY TCHÓRZEWSKI ( 192 8 - 19 9 9 )

“Przestrzeń XIX”, 1949 r. gwasz, tusz/papier, 34,5 x 22,5 cm (arkusz) sygnowany i datowany p.d.: ‘JTchórzewski 49’ opisany i datowany na naklejce: ‘Przesteń XIX – 1949’ opisany na odwrociu: ‘PRZESTRZEŃ XIX’

estymacja: 19 000 - 26 000 PLN 4 500 - 6 100 EUR

„Twórczość Jerzego Tchórzewskiego jest całkowicie a u t e n t y c z n a. Malarz ten jest w swoich poszukiwaniach i w swych upodobaniach konsekwentny, na tle naszych plastyków beztrosko zmieniających style i kierunki odznacza się on własnym, oryginalnym obliczem artystycznym”.

– ANDRZEJ OSĘKA

Znakiem rozpoznawczym sztuki Jerzego Tchórzewskiego jest oryginalna forma. Zarówno jego obrazy abstrakcyjne, jak i figuratywne charakteryzowały się często ostrością kształtów, dynamiczną kompozycją oraz wyrazem intensywnego napięcia. Artysta malował niejednokrotnie w ciemnej tonacji, kontrastowo zestawiając jasne i gorące barwy z ciemną tonacją tła, a światła zaznaczając bielą. Nic dziwnego, że już kilka dekad temu zaczęto określać te formy mianem płomieni czy wyładowań elektrycznych, przywodzących na myśl światło błyskawicy. Andrzej Osęka recenzujący wystawę Tchórzewskiego, która miała miejsce w warszawskiej Zachęcie w 1958, swój artykuł zatytułował „Wobec metafizyki elektrycznej” („Przegląd Kulturalny” 1958, nr 20). Mieczysław Porębski wstęp do katalogu tejże wystawy zaczął od zdania: „Na początku Jerzy Tchórzewski stworzył światło”. Prezentowana w niniejszym katalogu praca artysty pochodzi ze wczesnego okresu jego twórczości, kiedy wskazane powyżej cechy miały dopiero się ukształtować. „Przestrzeń XIX” z 1949 stanowi przykład wczesnego obrazu Tchórzewskiego wykonanego na papierze. Choć zdradza pewne elementy, które w następnych latach będą powtarzać się w jego twórczości, jest jednocześnie przedstawieniem, którego treść i formę można powiązać z pewnymi tendencjami obecnymi w sztuce polskiej w krótkim okresie „zaraz po wojnie”. Był to czas intensywnego fermentu twórczego, kontynuacji przedwojennych poszukiwań artystycznych w przypadku dojrzałych artystów i artystek oraz kształtowania się sztuki nowego pokolenia. Należał do niego również Tchórzewski, który w latach 1946-51 studiował na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Należy pamiętać, że w tym czasie zarówno na owej akademii, jak i podczas wielu oficjalnych wydarzeń artystycznych swoją dominację zaznaczali malarze koloryści. „Przestrzeń XIX” wskazuje jednak na zupełnie odmienne zainteresowania młodego artysty, niezwiązane z poszukiwaniem wysmakowanych zestawień barw, zwłaszcza w zastosowaniu ich do stworzenia obrazu przedstawiającego martwą naturę. Tchórzewski w swoich krakowskich latach związał się ze środowiskiem artystów i artystek skupionych wokół Marii Jaremy i Tadeusza Kantora, co niewątpliwie wpłynęło na jego poglądy artystyczne, które nie odpowiadały wykładanym na akademii regułom.

Niemniej jednak ze wspomnień artysty wynika, że profesorowie byli tolerancyjni wobec jego wyborów artystycznych.

Z pewnością niezwykle ważnym doświadczeniem w tym okresie był dla Tchórzewskiego, wówczas jeszcze studenta, udział w Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie otwartej 19 grudnia 1948. Była to zbiorowa, ogólnopolska prezentacja powojennej sztuki awangardowej, gdzie młody artysta miał okazję wystawiać razem z uznanymi artystami i artystkami awangardy. Krakowska wystawa stała się symbolem powojennych poszukiwań w zakresie sztuki nowoczesnej. Była także symbolicznym zamknięciem krótkiego okresu powojennego 1945-49 – czasu względnej wolności artystycznej przed nastaniem socrealizmu. „Przestrzeń XIX” zgodnie z datowaniem powstała być może już po zamknięciu wspomnianej wystawy, które nastąpiło 18 stycznia 1949. Utrzymana jest jednak w duchu obrazów, które Tchórzewski wystawiał właśnie tam. Podejmuje w niej zagadnienie przedstawienia konstrukcji geometrycznej, której odbiór waha się pomiędzy widokiem płaszczyznowym a trójwymiarowym. Zajmuje go zatem kompozycja płaszczyzny i stosunki przestrzenne wewnątrz dzieła. W czasie gdy powstała ta praca, podobną problematykę coraz częściej pogardliwie określano jako „formalistyczną” i tym samym odizolowaną od „realnego życia”. Gdy zaczął obowiązywać realizm socjalistyczny w plastyce, co nastąpiło w lutym 1949 podczas konferencji w Nieborowie, tworzenie takich prac jak „Przestrzeń XIX” oraz ich prezentacja możliwe były już tylko w domowym zaciszu. Publicznie dopuszczalna była wyłącznie sztuka wyraźnie zideologizowana. Nie sposób stwierdzić, czy „Przestrzeń XIX” powstała jeszcze przed czy już po proklamowaniu socrealizmu. Tak czy inaczej, pozostaje ona symbolem końca krótkiego czasu po zakończeniu II wojny światowej, gdy obowiązywała jeszcze względna wolność artystyczna w Polsce.

56

57

LESZEK NOWOSIELSKI

LESZEK NOWOSIELSKI

( 1918 - 19 9 9 )

( 1918 - 19 9 9 )

Kompozycja

Bez tytułu

akwarela, ołówek/karton, 27 x 39 cm

akwarela, tusz, ołówek/papier, 24,5 x 32,5 cm

estymacja: 2 800 - 3 600 PLN 700 - 900 EUR

estymacja: 2 800 - 3 600 PLN 700 - 900 EUR

58

LESZEK NOWOSIELSKI ( 1918 - 19 9 9 )

Bez tytułu technika mieszana/papier, 33 x 24,5 cm

estymacja: 2 800 - 3 600 PLN 700 - 900 EUR

59

60

ANDRZEJ ŻUREK

ANDRZEJ ŻUREK

( u r. 19 6 0 )

( u r. 19 6 0 )

Kompozycja z sarną, 2007 r.

Kompozycja z rybami, 2007 r.

gwasz, tusz/papier, 20 x 28 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany wewnątrz kompozycji: ‘A. ŻUREK 2007 R’

gwasz, tusz/papier, 20 x 28 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany wewnątrz kompozycji: ‘ANDRZEJ ŻUREK 2007’ i u dołu: ‘POZNAŃ’

estymacja: 800 - 1 500 PLN 200 - 400 EUR

estymacja: 800 - 1 500 PLN 200 - 400 EUR

61

MAŃKA DOWLING ( u r. 19 37 )

Akt, 1987 r. akryl/papier, 62,5 x 93 cm sygnowany i datowany l.d.: ‘MAŃKA 87’

estymacja: 1 700 - 2 500 PLN 400 - 600 EUR

62

Z D Z I S Ł AW N I T K A ( u r. 19 62 )

Kąpiący się, 1991 r. pastel, tempera/papier, 60 x 84 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany p.d.: ‘Z. Nitka ‘91’

estymacja: 2 400 - 3 200 PLN 600 - 800 EUR

63

M A R E K Ż U Ł AWS K I ( 19 0 8 - 19 85 )

Mężczyzna przy stole, 1968 r. akwarela, kolaż, tusz/papier, 52 x 76 cm (arkusz) sygnowany p.d.: ‘Marek’ na odwrociu naklejka z opisem pracy w języku angielskim: ‘MAN AT TABLE, 1968 | by | MAREK ZULAWSKI’

estymacja: 4 200 - 5 500 PLN 1 000 - 1 300 EUR

64

TOMASZ CIECIERSKI ( u r. 19 4 5 )

“Destrukcja”, 1990 r. pastel/papier, 35 x 24,5 cm (arkusz) sygnowany, datowany i opisany wewnątrz kompozycji: ‘1990 | DESTRUKCJA | T. Ciecierski’

estymacja: 1 200 - 1 700 PLN 300 - 400 EUR

65

S Y LW E S T E R A M B R O Z I A K ( u r. 19 6 4 )

Postacie, 2005 r. gwasz, ołówek/papier, 21 x 14,5 cm sygnowany i datowany p.d.: ‘A. 2005’

estymacja: 1 200 - 1 700 PLN 300 - 400 EUR

66

W Ł O D Z I M I E R Z PAW L A K ( u r. 19 5 7 )

“Kwiaty v.v. Gogha”, 2007 r. tusz, ołówek/papier, 32 x 23 cm sygnowany, datowany i opisany l.d.: ‘WŁODZIMIERZ PAWLAK | RYSUNEK TUSZEM | KWIATY V.V. GOGHA | 23.II.2007 | Korytów “A”’

estymacja: 1 200 - 1 700 PLN 300 - 400 EUR

67

W Ł O D Z I M I E R Z PAW L A K ( u r. 19 5 7 )

„Dziennik A, detal 354-384”, 1988 r. kolaż, długopis, kredka, ołowek/papier, 23 x 32 cm (arkusz) sygnowany, datowany i opisany p.d.: ‘WŁODZIMIERZ PAWLAK, DZIENNIK A, DETAL 354 - 384 1988’

estymacja: 2 300 - 3 000 PLN 550 - 700 EUR

68

J AC E K WA LT O Ś ( u r. 19 3 8 )

“Erotyk barokowy”, 1973 r. pastel, ołówek/papier, 31 x 24 cm (w świetle passe-partout) na odwrociu naklejka z Galerii Sztuki No. 34 z opisem pracy: ‘JACEK WALTOŚ | „EROTYK BAROKOWY” | rysunek/pastel | 1973’

estymacja: 1 100 - 1 600 PLN 300 - 400 EUR

69

Z D Z I S Ł AW S A L A B U R S K I ( 1922 - 2 0 0 6 )

Kompozycja gwasz/papier, 19 x 9 cm na odwrociu fotografia artysty oraz nalepki wystawowe Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Warszawskiego i stempel wywozowy

estymacja: 1 200 - 1 700 PLN 300 - 400 EUR

70

BOŻENNA BISKUPSKA ( u r. 19 52 )

Z cyklu “Klatka”, 2000 r. technika mieszana/karton, 50 x 36 cm (arkusz) sygnowany, datowany i opisany: ‘Bożenna Biskupska z cyklu Klatka ‘2000’

estymacja: 4 500 - 6 000 PLN 1 000 - 1 400 EUR

„Cała moja praca artystyczna przeszła dużą ewolucję. Tak jak wspominałam, zaczęłam od malarstwa figuratywnego. Z czasem zaczęłam od niego odchodzić, wciągnął mnie inny wymiar sztuki, bardziej konceptualny, abstrakcyjny. Powiedziałabym, że to był pierwszy ważny przełom w mojej sztuce. Cały czas miałam sporo wystaw – zbiorowych i indywidualnych, jeździłam na wernisaże. Pewnego dnia pomyślałam z jakimś rozczarowaniem: to już zawsze tak będzie? Powoli zaczął rodzić się pomysł, żeby zrobić coś dla siebie i innych artystów oraz dla ludzi którzy myślą w podobny sposób”.

– BOŻENNA BISKUPSKA

71

KAROL BRONIATOWSKI ( u r. 19 4 5 )

Centaur, 2009 r. gwasz/papier, 170 x 114 cm (arkusz) sygnowany i datowany p.d.: ‘K.Broniatowski | 2009’

estymacja: 22 000 - 30 000 PLN 5 200 - 7 000 EUR

„Materiał ma wpływ na formę, na treść, która co prawda istnieje od początku, ale nie jest nieodwołalna. Prace, które ostatecznie powstają są konsekwencją tej mojej współpracy z materiałem”.

– KAROL BRONIATOWSKI

Karol Broniatowski jest artystą polskiego pochodzenia, który już od ponad 40 lat mieszka oraz tworzy w Berlinie. Twórca ukończył malarstwo na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz rzeźbę w pracowni wybitnego artysty oraz pedagoga – profesora Jerzego Jarnuszkiewicza. Broniatowski wraz ze swoimi rzeźbiarskim realizacjami reprezentował Polskę na XXXVI Biennale w Wenecji.

Po tym wydarzeniu były one pokazywane m.in. w São Paolo, Filadelfii – w Philadelphia Bourse oraz w galeriach i instytucjach w Nowym Jorku, Antwerpii, Brukseli i innych. Artysta brał czynny udział w wielu konkursach na pomniki oraz rzeźby figuralne w przestrzeni publicznej. Jednym z najważniejszych projektów jest pomnik zrealizowany w 1991 na dworcu w berlińskim Grunewaldzie – miejscu, z którego dokonywano wywózek ludności żydowskiej. Autor posłużył się dwoma głównymi, zakonserwowanymi elementami zastanymi w miejscu kaźni, ale także niezwykle dyskretnymi elementami figuralnymi w formie śladów oraz odcisków sylwetek ludzkich. Puste miejsca stały się symbolem pamięci nieobecnych.

Głównym tematem twórczości Broniatowskiego, czy to rzeźbiarskiej, czy na papierze, jest ludzka postać. Od 1989 artysta tworzył gwasze utrzymane w kolorach czerwonym oraz czarnym. Technicznie należy wobec nich użyć określenia monotypie, czyli unikalne, pojedyncze odbitki. W swoich pracach artysta ukazał sylwetki oraz kontury powstających symultanicznie figur z brązu rzucanych na powierzchnie papierów. Proces, w którego efekcie powstają gwasze Broniatowskiego, jest ściśle powiązany z jego rzeźbiarską twórczością.

Twórca początkowo odciska ręcznie wykonane oraz uformowane gliniane figury w wilgotnym gipsie. W efekcie opisanego procesu otrzymuje pustą formę, która stanowi negatyw jego rzeźby. Kolejnym etapem jest zalanie wnętrza formy silikonem oraz ściągnięcie go jak skórę. Odpowiednio ufarbowana służy artyście jako matryca do drukowania monotypii. Proces, za pomocą którego Broniatowski tworzy swoje spektakularne gwasze, znany jest z metody powielania rzeźb.

W efekcie powstałe prace przywodzą na myśl szybko uchwycony na zawsze ślad istnienia.

O multidyscyplinarnym charakterze twórczości Broniatowskiego przy jednoczesnej niezwykłej wirtuozerii, z jaką artysta posługuje się różnorodnych technikami, opowiadał Axel Feuß: „Twórczość Broniatowskiego, biorąc pod uwagę jej zazębiające się tematy, jest jedyna w swoim rodzaju, zarówno w kontekście polskiego, niemieckiego, jak i międzynarodowego rzeźbiarstwa. Zawiera ona nie tylko refleksje i interpretacje na temat pokrewnych gatunków i nurtów sztuki, takich jak: performans, sztuka konceptualna, arte povera, minimalart, fotografia, grafika, planowanie przestrzeni miejskiej, sztuka w przestrzeni publicznej, czy fundamentalnych kwestii związanych z pomnikami i kulturą pamięci. Udziela ona także odpowiedzi na zasadnicze pytania dotyczące samej dziedziny rzeźbiarstwa: od tworzenia mas plastycznych, ich powielania w formie pozytywów i negatywów aż do całkowitego braku formy, ich projekcji na płaszczyzny, czy też wpływu sztuki antycznej na sztukę nowoczesną, a także kwestii interakcji między dziełem sztuki i jego odbiorcą” (Axel Feuß, Karol Broniatowski – Obecność i nieobecność rzeźby, Porta Polonica, dostęp na: https://www.porta-polonica. de/pl/atlas-miejsc-pami%C4%99ci/karol-broniatowski-obecnosc-i-nieobecnoscrzezby?page=5#body-top).

72

JAN DOBKOWSKI ( u r. 19 42 )

Kompozycja z ptakiem, 1998 r. ołówek/papier, 21 x 15,5 cm sygnowany i datowany p.d.: ‘Jan Dobkowski 5 IV 1998’

estymacja: 2 800 - 3 600 PLN 700 - 900 EUR

„W linearyzmie żyję. Wokół siebie widzę wielką sieć, w niej tkwię. To, co rzeczywiste – poprzez fakt, że złożone jest z linii – staje się abstrakcyjne.

Linia jest najważniejsza. Linia to myśl”.

– JAN DOBKOWSKI

73

TADEUSZ KULISIEWICZ ( 18 9 9 - 19 8 8 )

Akt, 1973 r. tusz/papier, 41,5 x 34 cm sygnowany i datowany p.d.: ‘Kulis 73’

estymacja: 3 400 - 4 500 PLN 800 - 1 100 EUR

„...W całej mojej twórczości zawsze mi chodziło o człowieka i jego otoczenie. Czy były to przedwojenne cykle drzeworytów o ludziach gór, czy rysunki z moich podróży (...), czy przepiękny, urzekający teatr Brechta - zawsze widziałem człowieka...”.

– TADEUSZ KULISIEWICZ

74

JAN LEBENSTEIN ( 19 3 0 - 19 9 9 )

Leda, 1974 r. technika mieszana/papier, 41,5 x 55 cm sygnowany i datowany l.d.: ‘Lebenstein 74’

estymacja: 25 000 - 35 000 PLN 5 800 - 8 200 EUR

„Zawsze miałem kłopoty z naturą: moją własną, naturą innych, naturą przedmiotów. To, co maluję, wyraża moje kłopoty, czasami je oswajając.

Wolałbym z pewnością być ‘szczęśliwym człowiekiem’ niż malować. Malarstwo jest związane z moimi własnymi, osobistymi problemami. Obraz jest skrótem długiej historii i jakby zaklinaniem tej historii. Dobrze jest żyć w epoce, kiedy tego rodzaju przesądy prywatne uważane są znowu za sztukę.

Ale to nie jest zwykły zbieg okoliczności: problemy innych ludzi są różne od moich, lecz natykają się oni na takie same trudności zewnętrzne”.

– JAN LEBENSTEIN, 1961

Jan Lebenstein, Bez tytułu, 1962 r., długopis/papier, 34 x 43,3 cm, kolekcja prywatna

Jan Lebenstein, Bez tytułu, 1963 r., technika mieszana/papier, kolekcja prywatna

Sztuka Jana Lebensteina ociera się niekiedy o abstrakcję, jest jednak głęboko osadzona w figuracji, a same postaci to często ludzko-zwierzęce hybrydy, dziwaczne twory inwencji autora. Do jego najbardziej znanych motywów malarskich należą figury osiowe przedstawione w symetrycznych kompozycjach ukazujących pojedyncze, potworne stworzenia zawieszone w ponurej przestrzeni.

formalnie zbliżone, ale ubrane w inną tematykę – od abstrakcji po wątki ze Starego i Nowego Testamentu. Jest to historia mroczna, dotykająca ciemnych stron ludzkiej egzystencji, ukazująca ludzkie pożądanie i słabości, przybliżająca dziką, zwierzęcą naturę człowieka. Przez ówczesną krytykę twórczość Lebensteina bywała trafnie nazywana malarskim odpowiednikiem utworów Dostojewskiego czy Sartre’a.

Jednym z głównych natchnień dla Jana Lebensteina stanowiły wielkie teksty kultury. Było to związane z osobistym przekonaniem artysty, iż droga do współczesności oraz nowoczesności wiedzie przez przetwarzanie kultury. Szczególnie te pasje twórca rozwijał w trakcie pobytu w Paryżu po uzyskaniu w 1959 Grand Prix na Pierwszym Międzynarodowym Biennale Młodych. Od tego czasu artysta mieszkał i tworzył we Francji, a jednym z głównych miejsc, w których poszukiwał inspiracji, stał się Luwr oraz znajdujące się w nim niezwykłe kolekcje reliktów związanych z archaicznymi cywilizacjami, babilońską oraz sumeryjską. Były to źródła, które na stałe wpłynęły na rozwój jego sztuki przepełnionej apokaliptycznymi wizjami. Jednym z głównych miejsc w twórczości artysty zajmowała „lekcja zoologii”, powstała w 1972 wersja mitu o korzeniach animalistycznej natury człowieka. Artysta z umiłowaniem podkreślał biologiczno-fizjologiczne uwarunkowania ludzkiej natury oraz zmysłowości. Pasjonował się odczytywaniem i zagłębianiem się w kulturowe archetypy. Ze szczególnym zainteresowaniem badał wątki oraz aspekty erotyczne i tanatologiczne. Narracja, którą prowadzi Lebenstein to opowieść o kondycji współczesnego człowieka, prace

Wszystkie opisane wątki o ogromnym znaczeniu w twórczości Jana Lebensteina widoczne są w zaprezentowanej pracy z 1974. Artysta zdaje się w charakterystyczny dla siebie sposób przedstawić motyw pochodzący z mitologii greckiej, który został opisany u Owidiusza w „Metamofozach” – mit o Ledzie i łabędziu. Leżąca w wannie kobieta zostaje odwiedzona przez dużych rozmiarów ptaka, który nachyla się nad nią w sposób sugerujący atak. Mit, który zainspirował twórcę, opowiada o Ledzie, córce Testiosa i Leukipe, która była żoną króla Sparty Tyndareosa. Owidiusz opisał legendę, według której w dziewczynie zakochał się Zeus. W celu uwiedzenia Ledy przybrał on postać łabędzia. W efekcie Leda wydała cztery jaja, z których narodziło się potomstwo Zeusa: Kastor, Polluks, Helena oraz Klitajmestra. Przywołany motyw był częstym tematem podejmowanym przez malarzy w szczególności okresu renesansu. Pełne zmysłowości sceny z płócien Veronesego (XVI wiek) czy Leonarda da Vinci (początek XVI wieku) różnią się zasadniczo od realizacji Lebensteina przede wszystkim ze względu na przepojenie tajemniczością i niepokojem. Łabędź stojący na krawędzi wanny w swojej postawie oraz wyrazie zdaje się sugerować gotowość do ataku na kobietę, która wskazuje dłonią swój biust.

75

JAN LEBENSTEIN ( 19 3 0 - 19 9 9 )

“Study for Vertical Blue”, 1965 r. akwarela, tusz/papier, 33 x 22,9 cm sygnowany i datowany p.d.: ‘lebenstein 65’, opisany u góry: ‘à Ralph amicalement Jan Paris le 8 sept. 1965’ na odwrociu naklejka the Museum of Modern Art w języku angielskim z opisem pracy: ‘CONTEMPORARY EUROPEAN WATERCOLOURS | ARTIST: LEBENSTEIN | TITLE: STUDY FOR THE PAINTING “VERTICAL BLUE” | watercolour, ink wask and India ink | LENDER’S NAME: Ralph Bernstein, New York | MUSEUM NO. 65.114 BOX NO. 3’

estymacja: 18 000 - 26 000 PLN 4 200 - 6 100 EUR WYSTAWIANY: - Contemporary European Watercolours, Museum of Modern Art, Nowy Jork, 1966-1967

„Żyjemy dziś w chwili szalonego przyspieszenia ruchów i prądów, natychmiastowej osmozy między sztuką i naskórkiem społecznego życia: afisze i komiksy dają pop-art, który z kolei żywi komiksy i afisze, zaś iluzjonizm ’opu’ w tautologicznym mgnieniu oka przechodzi na suknie, krawaty i guziki.

Decyzja Lebensteina wydaje mi się paradoksalnie zgodna z ’duchem czasu’, w którym – na jak długo? – wielkie dzieła mogą zrodzić się tylko ’na marginesie’. Ten margines jest dzisiaj marginesem wyobraźni będącej kluczem do prawdy”.

– KONSTANTY A. JELEŃSKI

76

KAZIMIERZ MIKULSKI ( 1918 - 19 9 8 )

Kompozycja kolaż, technika mieszana/papier, 29,5 x 43,5 cm (w świetle passe-partout)

estymacja: 9 000 - 12 000 PLN 2 100 - 2 800 EUR

„Kazio – bardziej familijnie tak nazywany – był predestynowany do formowania w sztuce świata nadrealnego, wysublimowanego, o delikatnych odcieniach uczuć, o atmosferze przyćmionej, wycofującej się z wszelkich gwałtownych lub naturalistycznych skojarzeń. Sztuka jego konsekwentnie dojrzewała w mikroklimacie, na który składały się jego lektury, muzyka, której słuchał, poezja, którą tworzył, malarstwo, które było najbliższą mu formą ekspresji”.

– JANINA KRAUPE

77

ZBIGNIEW MAKOWSKI ( u r. 19 3 0 )

“Wierzbową w stronę Placu...”, 1987 r. gwasz, tusz/papier, 43 x 30 cm sygnowany, datowany i opisany: ‘Zbigniew Makowski f. 31. V. 1987.’

estymacja: 7 000 - 9 500 PLN 1 600 - 2 200 EUR OPINIE: - autentyczność pracy potwierdzona przez autora

Prace Zbigniewa Makowskiego to niezwykłe kompozycje łączące w sobie różnorodne elementy wizualne oraz rozmaitego pokroju litery, cyfry czy zapiski w języku polskim, ale także francuskim czy niemieckim. Artysta z upodobaniem wykorzystuje papier, nieraz odpowiednio przygotowany, preparowany, a nawet uszlachetniany. Jego realizacje charakteryzują się dbałością o rysunek, niezwykle dokładnie oddane wrażenie iluzyjności przestrzeni, ale przede wszystkim nieuchwytny, tajemniczy nastrój intelektualnych wtrąceń. Warto zaznaczyć, że Makowski jest artystą o szerokich zainteresowaniach, od matematyki przez kulturoznawstwo, poezję, pisma filozoficzne oraz ezoteryczne aż po muzykę. Jak określa sam autor, prace są „polifoniczne”, a także „permutacyjne”. Nieraz przybierają charakter „traktatów” obrazo-słownych sprawiających wrażenie artystycznego dziennika.

W podobnym charakterze została utrzymana przedstawiona praca z lat 80. W języku angielskim, francuskim, polskim oraz niemieckim artysta opisuje to, co zdaje się podróżą tramwajem przez warszawskie Śródmieście. Makowski za pomocą tuszu opatrzył swój cmentarny pejzaż następującym komentarzem: „Wierzbową w stronę Placu, zachód słońca był w chłodnej czerwieni, mówią, że na wiatr, wiosna bardzo chłodna w Saskim Ogrodzie jeszcze szarawo (...) Codziennie rano jechałem tramwajem wzdłuż tego muru (kirkuta) i za tym murem była już zupełnie inna przestrzeń – przestrzeń śmierci, PRZESTRZEŃ ŚMIERCI”. Artysta opisał współistnienie w miejskiej przestrzeni miejsc zaznaczonych odmiennym charakterem oraz funkcją.

Z jednej strony opisuje wiosenny warszawski krajobraz i jego atmosferę, z drugiej strony opowiada o wciąż żywym tragizmie wydarzeń z przeszłości, których symbolem jest wspomniany cmentarz żydowski. Zaprezentowana praca stanowi przykład sposobu, w jaki artysta zmieniał swoje realizacje w artystyczne dzienniki, pełne refleksji oraz analizy.

78

ZBIGNIEW MAKOWSKI ( u r. 19 3 0 )

Bez tytułu technika mieszana/papier, 33 x 22,5 cm

estymacja: 5 000 - 8 000 PLN 1 200 - 1 900 EUR OPINIE: - autentyczność pracy potwierdzona przez autora

„Język składa się z dwóch elementów, ze słownika i ze składni czy, szerzej, z gramatyki. Bez gramatyki nie ma języka, tylko słowa luzem. Jak wiemy, definiuje się słowa na przykład poprzez czasy i tryby. One także istnieją w sztuce, tyle tylko, że w sztuce składnia jest inna”.

– ZBIGNIEW MAKOWSKI

79

ZBIGNIEW MAKOWSKI ( u r. 19 3 0 )

Laurka imieninowa, 1980 r. akwarela, ołówek, tusz/papier, 20 x 11,5 cm (arkusz) sygnowany, datowany i opisany: ‘Zbigniew Makowski f. 1980’ oraz dedykacja

estymacja: 2 800 - 3 600 PLN 700 - 900 EUR OPINIE: - autentyczność pracy potwierdzona przez autora

„Teksty pisane i rysowane, urywki tekstów, numerowane kolejno rejestry słów i imion, rejestry znaków, zarówno prostych ideogramów, jak znaków przedmiotowych, całe tabele takich znaków porządkowanych zgodnie ze skomplikowanymi regułami gry, regułami, które dla jej uczestników pozostaną jednak zakryte, co najwyżej domyślne zawsze we fragmentach, odcinkach, bowiem jest to gra otwarta, gra, w której tkwimy, nie zaś gra, w która wchodzimy, żeby w określonym momencie wyjść z niej pokonanym albo zwycięzcą”.

– MIECZYSŁAW PORĘBSKI

80

BARBARA ZBROŻYNA ( 1923 - 19 9 5 )

Kompozycja, 1976 r. tusz/papier, 28,5 x 17,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany p.d.: ‘1976 BZbr’

estymacja: 1 700 - 2 500 PLN 400 - 600 EUR POCHODZENIE: - spadkobiercy artystki

81

BARBARA ZBROŻYNA ( 1923 - 19 9 5 )

Tryptyk, 1990/91 r. tusz/karton, 51 x 35,5 cm (arkusz) 51 x 106,5 [wymiary tryptyku] 1) sygnowany i datowany p.d.: ‘21. XII. 90. Zbrożyna’ 2) sygnowany i datowany p.d.: ‘18. II 91. B Zbrożyna’ 3) sygnowany i datowany p.d.: ‘29. XII. 90 B Zbrożyna’

estymacja: 6 500 - 9 000 PLN 1 600 - 2 100 EUR POCHODZENIE: - spadkobiercy artystki

82

I L D E F O N S H O U WA LT ( 1910 - 19 87 )

Napoleon Bonaparte gwasz, ołówek/papier, 18 x 15 cm (w świetle passe-partout) na odwrociu naklejka z opisem pracy: ‘ILDEFONS HOUWALT, gouache’

estymacja: 2 600 - 3 400 PLN 700 - 800 EUR

83

I L D E F O N S H O U WA LT ( 1910 - 19 87 )

“Śmierć kliniczna”, 1967 r. gwasz, ołówek/papier, 20,5 x 16 cm (w świetle passe-partout) sygnowany, datowany i opisany p.d.: ‘ I.Houwalt 67 | Śmierć Kliniczna’ na odwrociu naklejka z opisem pracy: ‘Ildefons Houwalt, gouache’

estymacja: 2 800 - 3 600 PLN 700 - 900 EUR

84

M A R I A DAWS K A ( 19 0 9 - 19 9 3 )

Geometryczne postacie ołówek/papier, 29,5 x 21 cm (arkusz) sygnowany u dołu: ‘Maria Dawska’

estymacja: 800 - 1 300 PLN 200 - 400 EUR

85

M A R I A DAWS K A ( 19 0 9 - 19 9 3 )

Kompozycja z dziewczynką ołówek, akwarela/papier, 29,5 x 21 cm (arkusz) sygnowany śr.d.: ‘Maria Dawska’

estymacja: 900 - 1 400 PLN 300 - 400 EUR

86

H E N RY K WA N I E K ( u r. 19 42 )

“Octave II”, 1987 r. akwarela/papier, 40 x 50 cm sygnowany i datowany l.d.: ‘1987 Henryk Waniek OCTAVE II’

estymacja: 2 200 - 3 000 PLN 600 - 700 EUR

87

B O G U S Ł AW S Z WAC Z ( 1912 - 2 0 0 9 )

Kompozycja, 1974 r. technika mieszana, tusz/papier, 13,5 x 9,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany i datowany p.d.: ‘Szwacz | 1974’

estymacja: 1 600 - 2 500 PLN 400 - 600 EUR

88

B O G U S Ł AW S Z WAC Z ( 1912 - 2 0 0 9 )

Kompozycja technika mieszana/papier, 16 x 12,5 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p.d.: ‘Szwacz’

estymacja: 1 600 - 2 500 PLN 400 - 600 EUR

89

WA L D E M A R Ś W I E R Z Y ( 19 31 - 2 013 )

Portret kobiety gwasz/papier, 28 x 21 cm sygnowany l.d.: ‘Swierzy’

estymacja: 2 200 - 3 000 PLN 600 - 700 EUR

90

WA L D E M A R Ś W I E R Z Y ( 19 31 - 2 013 )

“Psy wojny” (“Dogs of War”) - projekt plakatu gwasz/papier, 29,5 x 21 cm (arkusz) sygnowany l.d.: ‘Swierzy’ oraz opisany wewnątrz kompozycji l.g.: ‘PSY WOJNY the dogs of war’

estymacja: 4 800 - 6 500 PLN 1 200 - 1 600 EUR

91

M O N I K A P I WOWA R S K A ( 1914 - 2 0 0 6 )

Akt żeński gwasz, tusz/papier, 19,5 x 29 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p.d.: ‘PM’

estymacja: 1 400 - 1 900 PLN 400 - 500 EUR POCHODZENIE: - spadkobiercy artystki

92

M O N I K A P I WOWA R S K A ( 1914 - 2 0 0 6 )

Praca dwustronna: Akt leżący z książką i Akt leżący gwasz, ołówek, tusz/papier, 19,5 x 29 cm (w świetle passe-partout) sygnowany p.d.: ‘P’, sygnowany na odwrociu monogramem wiązanym: ‘PM’

estymacja: 1 400 - 1 900 PLN 400 - 500 EUR POCHODZENIE: - spadkobiercy artystki

93

HENRYK PŁÓCIENNIK ( u r. 19 33 )

Akt siedzący flamaster, gwasz, tusz/karton, 39 x 45 cm (arkusz) sygnowany p.d.: ‘H. Płóciennik’

estymacja:

1 200 - 1 700 PLN 300 - 400 EUR

94

HENRYK PŁÓCIENNIK ( u r. 19 33 )

Akt, 1998 r. akwarela/karton, 37 x 48 cm (arkusz) sygnowany i datowany l.d.: ‘H Płóciennik 98’

estymacja:

1 200 - 1 700 PLN 300 - 400 EUR

Henryk Hayden, Bukiet kwiatów w wazonie, 1914 r.

ÉCOLE DE PARIS Aukcja 9 maja 2019, godz. 19 Wystawa obiektów: 29 kwietnia − 9 maja 2019

Dom Aukcyjny Desa Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, tel. 22 163 66 00, www.desa.pl

Bruno Schulz, „EX LIBRIS EROTICIS” Maksymiliana Goldsteina, 1920 r.

GRAFIKA ARTYSTYCZNA Aukcja 7 maja 2019, godz. 19 Wystawa obiektów: 26 kwietnia – 7 maja 2019

Dom Aukcyjny Desa Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, tel. 22 163 66 00, www.desa.pl

Leon Wyczółkowski, Widok na most Dębnicki w Krakowie, 1914 r.

SZTUKA DAWNA PRACE NA PAPIERZE Aukcja 23 maja 2019, godz. 19 Wystawa obiektów: 13 − 23 maja 2019

Dom Aukcyjny Desa Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, tel. 22 163 66 00, www.desa.pl

Erna Rosenstein, „Kwiaty piekła”, ok. 1965 r.

SZTUKA WSPÓŁCZESNA KLASYCY AWANGARDY PO 1945 Aukcja 30 maja 2019, godz. 19 Wystawa obiektów: 17 − 30 maja 2019

Dom Aukcyjny Desa Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, tel. 22 163 66 00, www.desa.pl

Aleksandra Kowalczyk, Bez tytułu, 2019 r.

MŁODA SZTUKA Aukcja 14 maja 2019, godz. 19 Wystawa obiektów: 6 – 14 maja 2019

Dom Aukcyjny Desa Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, tel. 22 163 66 00, www.desa.pl

January Suchodolski, Pejzaż kaukaski

SZTUKA DAWNA XIX WIEK•MODERNIZM•MIĘDZYWOJNIE Aukcja 6 czerwca 2019, godz. 19 Wystawa obiektów: 27 maja – 6 czerwca 2019

Dom Aukcyjny Desa Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, tel. 22 163 66 00, www.desa.pl

Pierścionek z szafirem cejlońskim

BIŻUTERIA KOLEKCJONERSKA Aukcja 21 maja 2019, godz. 19 Wystawa obiektów: 13 – 21 maja 2019

Dom Aukcyjny Desa Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, tel. 22 163 66 00, www.desa.pl

Piotr Uklański, Bez tytułu (Bloody Dark Day), 2013 r.

SZTUKA WSPÓŁCZESNA NOWE POKOLENIE PO 1989 Aukcja 13 czerwca 2019, godz. 19 Wystawa obiektów: 3 – 13 czerwca 2019

Dom Aukcyjny Desa Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, tel. 22 163 66 00, www.desa.pl

PRZYJMUJEMY OBIEKTY NA NADCHODZĄCE AUKCJE

SZTUKA WSPÓŁCZESNA

KLASYCY AWANGARDY PO 1945: 30 MAJA 2019 Termin przyjmowania obiektów: do 19 KWIETNIA 2019 kontakt: Klara Czerniewska-Andryszczyk, k.czerniewska@desa.pl, 22 163 66 41, 664 150 866

NOWE POKOLENIE PO 1989: 13 CZERWCA 2019 Termin przyjmowania obiektów: do 6 MAJA 2019 kontakt: Artur Dumanowski a.dumanowski@desa.pl, 795 122 725

PRACE NA PAPIERZE: 12 WRZEŚNIA 2019 Termin przyjmowania obiektów: do 2 SIERPNIA 2019 kontakt: Agata Matusielańska a.matusielanska@desa.pl, 539 546 699

FOTOGRAFIA KOLEKCJONERSKA: 17 PAŹDZIERNIKA 2019 Termin przyjmowania obiektów: do 3 WRZEŚNIA 2019 kontakt: Katarzyna Żebrowska k.zebrowska@desa.pl, 539 546 701

Terminy nadchodzÄ…cych aukcji: www.desa.pl

PRZYJMUJEMY OBIEKTY NA NADCHODZĄCE AUKCJE

SZTUKA DAWNA

PRACE NA PAPIERZE: 23 MAJA 2019 Termin przyjmowania obiektów: do 12 KWIETNIA 2019 kontakt: Małgorzata Skwarek m.skwarek@desa.pl, 795 121 576

XIX WIEK, MODERNIZM, MIĘDZYWOJNIE: 6 CZERWCA 2019 Termin przyjmowania obiektów: do 25 KWIETNIA 2019 kontakt: Tomasz Dziewicki t.dziewicki@desa.pl, 735 208 999

GRAFIKA ARTYSTYCZNA: 3 WRZEŚNIA 2019 Termin przyjmowania obiektów: do 19 LIPCA 2019 kontakt: Marek Wasilewicz m.wasilewicz@desa.pl, 795 122 702

AUKCJA TEMATYCZNA „ZAKOPANE”: 10 GRUDNIA 2019 Termin przyjmowania obiektów: do 31 PAŹDZIERNIKA 2019 kontakt: Julia Materna j.materna@desa.pl, 538 649 9458

Terminy nadchodzÄ…cych aukcji: www.desa.pl

Udział klienta w aukcji regulują WARUNKI SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ, WARUNKI POTWIERDZENIA AUTENTYCZNOŚCI oraz niniejszy PRZEWODNIK DLA KLIENTA. Zachęcamy do zapoznania się z trzyczęściowym regulaminem, który ma na celu przedstawienie stosunku prawnego pomiędzy Domem Aukcyjnym DESA Unicum a kupującym w ramach aukcji.

DESA Unicum pełni funkcję pośrednika handlowego pomiędzy komitentami wstawiającymi obiekty na aukcję a kupującymi. Warunki mogą być przez DESA Unicum odwołane lub zmienione poprzez aneksy dostępne w sali aukcyjnej lub poprzez obwieszczenie aukcjonera.

PRZEWODNIK DLA KLIENTA I. PRZED AUKCJĄ 1. Cena wywoławcza Cena wywoławcza jest kwotą, od której aukcjoner rozpoczyna licytację. Zwyczajowo cena wywoławcza zawarta jest między połową a trzy czwarte dolnej granicy estymacji. Cena wywoławcza może być podana w katalogu.

2. Opłata aukcyjna Do kwoty wylicytowanej doliczamy opłatę aukcyjną. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%. Opłata aukcyjna obowiązuje również w sprzedaży poaukcyjnej, w przypadku kiedy obiekt nie został sprzedany w ramach aukcji. Kwota wylicytowana wraz z opłatą aukcyjną zawiera podatek od towarów i usług VAT. Na zakupione obiekty wystawiamy faktury VAT marża.

Wystawiamy je na wyraźne życzenie klienta, najpóźniej siedem dni od daty zapłaty.

3. Estymacja Podana w katalogu estymacja jest szacunkową wartością obiektu i ma charakter wskazówki dla zainteresowanego nim klienta. W celu uzyskania dodatkowych informacji odnośnie estymacji rekomendujemy kontakt z naszymi doradcami. Licytacja zakończona w przedziale estymacji lub powyżej górnej granicy estymacji jest transakcją ostateczną. Estymacje nie uwzględniają opłaty aukcyjnej ani żadnych opłat dodatkowych.

4. Estymacje w walutach innych niż polski złoty Transakcje aukcyjne zawierane są w polskich złotych, jednakże estymacje w katalogu aukcyjnym mogą być podawane w euro lub dolarach amerykańskich. Kurs walut w dniu aukcji może się różnić od tego w dniu druku katalogu, informacja ta ma więc charakter orientacyjny.

5. Cena gwarancyjna Jest to najniższa kwota, za którą możemy sprzedać obiekt bez dodatkowej zgody sprzedającego. Jest równa bądź niższa niż dolna granica estymacji. Poszczególne obiekty mogą, jednak nie muszą, posiadać ceny gwarancyjnej. Jeżeli w drodze licytacji cena gwarancyjna nie zostanie osiągnięta, zakończenie licytacji skutkuje odczytaniem przez aukcjonera słowa "pass". Oznacza to, że transakcja nie została zawarta. Fakt ten zostaje ogłoszony bez uderzenia młotkiem.

Opcjonalnie, jeżeli transakcja nie osiągnie ceny gwarancyjnej, aukcjoner może ogłosić zawarcie transakcji warunkowej. Fakt ten zostaje ogłoszony po uderzeniu młotkiem.

6. Pass "Pass" zostaje odczytany przez aukcjonera w momencie, kiedy licytacja danego obiektu nie osiągnęła poziomu ceny gwarancyjnej i nie dochodzi do zwarcia transakcji w ramach aukcji.

Klienci zainteresowani takim obiektem mogą zgłaszać oferty zakupu po zakończeniu aukcji. Dom Aukcyjny zastrzega sobie prawo przyjęcia więcej niż jednej oferty poaukcyjnej, Klient, który złożył ofertę w wysokości ceny gwarancyjnej, ma pierwszeństwo zakupu. Dom Aukcyjny zastrzega sobie również prawo do nieoferowania obiektów w sprzedaży poaukcyjnej.

7. Transakcja warunkowa Możliwość zawierania transakcji warunkowych w ramach aukcji musi być ogłoszona przez aukcjonera przed rozpoczęciem aukcji. Tego typu transakcja zostaje zawarta w momencie, kiedy licytacja nie osiągnęła poziomu ceny gwarancyjnej i aukcjoner ogłosił taki fakt po uderzeniu młotkiem. Transakcja warunkowa traktowana jest jako wiążąca oferta nabycia obiektu po cenie wylicytowanej. Zobowiązujemy się do negocjacji ceny z komitentem, jednak nie gwarantujemy możliwości zakupu po cenie wylicytowanej. Jeżeli w toku negocjacji klient zdecyduje się podnieść ofertę do poziomu ceny gwarancyjnej lub zaakceptujemy wylicytowaną kwotę, umowa sprzedaży dochodzi do skutku. Jeżeli negocjacje nie przyniosą pozytywnego efektu w okresie pięciu dni roboczych liczonych od dnia aukcji, obiekt uznajemy za niesprzedany. W okresie tym zastrzegamy sobie prawo do przyjmowania po aukcji ofert równych cenie gwarancyjnej na obiekty wylicytowane warunkowo. W przypadku otrzymania takiej oferty od innego oferenta informujemy o tym fakcie klienta, który wylicytował obiekt warunkowo.

W takim przypadku klient ma prawo do podniesienia swojej oferty do ceny gwarancyjnej i wtedy przysługuje mu prawo pierwszeństwa nabycia obiektu. W przeciwnym wypadku transakcja warunkowa nie dochodzi do skutku, a obiekt może zostać sprzedany innemu oferentowi.

8. Obiekty katalogowe Zapewniamy fachową wycenę oraz rzetelny opis katalogowy powierzonego nam do sprzedaży obiektu. Wykonywane są one w najlepszej wierze z wykorzystaniem doświadczenia i fachowej wiedzy naszych pracowników oraz współpracujących z nami ekspertów. Mimo uwagi poświęcanej każdemu z obiektów w procesie opracowywania, dokumentacji pochodzenia, historii wystaw i bibliografii przedstawione informacje mogą nie być wyczerpujące, a w niektórych

przypadkach pewne fakty odnoszące się do kolejnych właścicieli, ekspozycji oraz publikacji, w ramach których obiekt był prezentowany, mogą być celowo nieujawnione.

9. Stan obiektu Opisy katalogowe nie prezentują pełnego stanu zachowania obiektów. Brak takiej informacji nie jest równoznaczny z tym, że obiekt jest wolny od wad i uszkodzeń. Wskazane jest zatem, aby zainteresowani zakupem konkretnego obiektu dokonali jego dokładnych oględzin na wystawie przedaukcyjnej oraz przeprowadzili konsultacje z profesjonalnym konserwatorem, którego na wyraźną prośbę możemy rekomendować. Na specjalne życzenie klienta możemy dostarczyć szczegółowy raport stanu zachowania obiektu. Przygotowując taki raport, nasi pracownicy oceniają stan obiektu, biorąc pod uwagę jego szacunkową wartość oraz charakter aukcji, w ramach której jest on wystawiony na sprzedaż. Mimo że oceny przedmiotów pod tym względem prowadzone są rzetelnie, należy pamiętać, że nasi pracownicy nie są zawodowymi konserwatorami.

Jeśli obiekt sprzedawany jest w ramie, nie ponosimy odpowiedzialności za jej stan. W przypadku obiektów nieoprawionych chętnie polecimy profesjonalną pracownię opraw.

10. Wystawa obiektów aukcyjnych Wystawy przedaukcyjne są bezpłatnie dostępne dla oglądających. W trakcie ich trwania zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami, którzy chętnie odpowiedzą na wszystkie pytania i przekażą szczegółowe informacje o poszczególnych obiektach.

11. Legenda Poniższa legenda wyjaśnia symbole, które mogą Państwo znaleźć w niniejszym katalogu: - obiekty bez ceny gwarancyjnej - obiekty, do których doliczamy opłatę wynikającą z tzw. droit de suite, tj. prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymywania wynagrodzenia z tytułu dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy dzieł. Powyższa opłata jest obliczana według poniższych stawek: 1) 5% kwoty wylicytowanej, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale do równowartości 50 000 euro (np. dla kwoty wylicytowanej 2 000 euro opłata 100 euro) oraz 2) 3% kwoty wylicytowanej, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale od równowartości 50 000,01 euro do równowartości 200 000 euro (np. dla kwoty wylicytowanej 80 000 euro opłata 3 400 euro) oraz 3) 1% kwoty wylicytowanej, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale od równowartości 200 000,01 euro do równowartości 350 000 euro (np. dla kwoty wylicytowanej 300 tys. euro opłata 8 000 euro) oraz 4) 0,5% kwoty wylicytowanej, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale od równowartości 350 000,01 euro do równowartości 500 000 euro (np. dla kwoty wylicytowanej 400 tys. euro, opłata 8 750 euro) oraz 5) 0,25% kwoty wylicytowanej, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale przekraczającym równowartość 500 000 euro – jednak w kwocie nie wyższej niż równowartość 12 500 euro.

W Polsce droit de suite reguluje art. 19-19(5) ustawy o prawach autorskich i pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. z późniejszymi zmianami, zgodnie z obowiązującą w Unii Europejskiej dyrektywą 2001/84/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki. Opłata obliczana będzie z użyciem kursu dziennego NBP z dnia poprzedzającego aukcję.

Opłata obliczana będzie, gdy równowartość kwoty wylicytowanej przekroczy 100 EUr./b.

- obiekty sprowadzane z państw spoza Unii Europejskiej, do których ceny doliczamy podatek graniczny w wysokości 8% kwoty wylicytowanej - przedmioty wytworzone w całości lub zawierające elementy wytworzone z roślin lub zwierząt określanych jako chronione lub zagrożone ◊ - obiekty z pozwoleniem na wywóz 12. Prenumerata katalogów W sprawie prenumeraty katalogów prosimy o kontakt pod numerem telefonu: 22 163 66 00 lub drogą mailową na adres: prenumerata@desa.pl. Katalogi dostępne są również na naszej stronie internetowej www.desa.pl. Zachęcamy do pobierania darmowych katalogów w formacie PDF.

II. AUKCJA Udział w licytacji można wziąć osobiście, po uprzednim złożeniu zlecenia licytacji telefonicznej lub zlecenia licytacji z limitem.

1. Przebieg aukcji Aukcję prowadzi aukcjoner, który wyczytuje obiekty i kolejne postąpienia, wskazuje licytujących, ogłasza zakończenie licytacji oraz wskazuje zwycięzcę. Zakończenie licytacji obiektu następuje w momencie uderzenia młotkiem przez aukcjonera. Jest to równoznaczne z zawarciem umowy

III. PO AUKCJI

sprzedaży między domem aukcyjnym a licytującym, który zaoferował najwyższą kwotę. W razie zaistnienia sporu w trakcie licytacji aukcjoner rozstrzyga spór albo ponownie przeprowadza licytację danego obiektu. Zastrzegamy sobie prawo do utrwalania przebiegu aukcji za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Zastrzegamy sobie prawo do licytowania jedynie wcześniej zgłoszonych przez uczestników aukcji obiektów. W takiej sytuacji numery obiektów są przed aukcją zgłaszane obsłudze domu aukcyjnego. Aukcjoner ma prawo do dowolnego rozdzielania lub łączenia obiektów oraz do ich wycofania z licytacji bez podania przyczyn. Opisy zawarte w katalogu aukcji mogą być uzupełnione lub zmienione przez aukcjonera lub osobę przez niego wskazaną przed rozpoczęciem licytacji. Aukcja jest prowadzona w języku polskim, jednak na specjalne życzenie uczestnika aukcji niektóre spośród licytacji mogą być równolegle prowadzone w językach angielskim i niemieckim. Prośby takie powinny być składane najpóźniej godzinę przed aukcją wraz z informacją, których obiektów dotyczą. Licytacja odbywa się w tempie 60-100 obiektów na godzinę.

1. Płatność Kupujący zobowiązany jest do zapłaty należności za wylicytowane obiekty w terminie 10 dni od dnia aukcji. Przekroczenie wyznaczonego terminu grozi naliczeniem odsetek ustawowych za okres opóźnienia w zapłacie. Akceptujemy płatność w gotówce do równowartości w polskich złotych 10 000 EUR obliczonej według średniego kursu waluty ogłoszonego przez NBP, obowiązującego w dniu dokonania płatności, kartami płatniczymi (MasterCard, VISA) oraz przelewem bankowym na konto: mBank S.A. 27 1140 2062 0000 2380 1100 1002, Swift: BREXPLPWWA3. W tytule prosimy wpisać nazwę aukcji, datę aukcji oraz numer obiektu.

2. Licytacja osobista W celu licytacji osobistej należy wypełnić formularz udziału w aukcji i odebrać tabliczkę z numerem. Nowi klienci powinni zarejestrować się przynajmniej 24 godziny przed rozpoczęciem aukcji, by dać nam czas na przetworzenie danych. W celu ich weryfikacji możemy poprosić o dokument potwierdzający tożsamość osoby rejestrowanej (dowód osobisty, paszport, prawo jazdy). Dane osobowe klientów są informacjami poufnymi i pozostają do wyłącznej wiadomości DESA Unicum i spółek powiązanych, które mogą przetwarzać dane osobowe uczestników aukcji w zakresie niezbędnym do realizacji zleceń licytacji. Klientom, którzy posiadają nieuregulowane należności z tytułu zakupów na wcześniejszych aukcjach, możemy odmówić udziału w kolejnej.

Prosimy o pilnowanie lizaka aukcyjnego. W przypadku jego zgubienia prosimy o natychmiastowe poinformowanie o tym naszej obsługi. Po zakończeniu aukcji należy zwrócić tabliczkę z numerem w punkcie rejestracji, a w przypadku zakupu należy odebrać potwierdzenie zawartych transakcji.

3. Odstąpienie od umowy W razie opóźnienia nabywcy w zapłacie możemy odstąpić od umowy z nabywcą po bezskutecznym upływie terminu dodatkowego wyznaczonego na zapłatę.

3. Licytacja telefoniczna Jeżeli nie mogą Państwo uczestniczyć w aukcji osobiście, istnieje możliwość licytacji przez telefon za pośrednictwem jednego z naszych pracowników. Klienci zainteresowani taką usługą powinni przesłać wypełniony formularz zlecenia najpóźniej 24 godziny przed rozpoczęciem aukcji. Nie ponosimy odpowiedzialności za realizację zleceń dostarczonych później. Formularz zlecenia dostępny jest na ostatnich stronach katalogu, w siedzibie naszego domu aukcyjnego oraz na naszej stronie internetowej. Formularz należy przesłać faksem, pocztą, mailem lub dostarczyć osobiście.

Wraz z formularzem prosimy o przesłanie fotokopii dokumentu tożsamości w celu weryfikacji danych.

Nasz pracownik połączy się z klientem przed rozpoczęciem licytacji wybranych obiektów. Nie ponosimy jednak odpowiedzialności za brak możliwości wzięcia udziału w licytacji telefonicznej w przypadku problemów z uzyskaniem połączenia z podanym przez klienta numerem telefonu.

Dlatego rekomendujemy wskazanie maksymalnej kwoty (bez opłaty aukcyjnej), do której będziemy mogli licytować w Państwa imieniu. Zastrzegamy prawo do nagrywania i archiwizowania rozmów telefonicznych, o których mowa powyżej. Opisana usługa jest darmowa i poufna.

4. Licytacja w imieniu klienta Drugą opcją dla klientów, którzy nie mogą osobiście uczestniczyć w aukcji, jest złożenie zlecenia licytacji z limitem. Klienci zainteresowani taką usługą również powinni przesłać wypełniony formularz najpóźniej 24 godziny przed rozpoczęciem aukcji. Obowiązuje ten sam formularz co w przypadku licytacji telefonicznej. Zawarte w formularzu kwoty nie powinny uwzględniać opłaty aukcyjnej i opłat dodatkowych, powinny być wyrażone w polskich złotych oraz zgodne z tabelą postąpień przedstawioną w dalszej części przewodnika. Jeżeli podana kwota nie jest zgodna z kwotami w tabeli postąpień zostanie ona obniżona. Nasi pracownicy dołożą wszelkich starań, aby klient zakupił wybrany obiekt w możliwie jak najniższej cenie, nie niższej jednak niż cena gwarancyjna. Jeżeli limit jest niższy niż cen gwarancyjna w wypadku niesprzedania obiektu w czasie aukcji, limit rozpatrywany jest jako oferta poaukcyjna. Opcjonalnie może dojść do zawarcia transakcji warunkowej. W przypadku dwóch lub większej ilości zleceń z takim samym limitem decyduje kolejność zgłoszeń. Opisana usługa jest darmowa i poufna.

5. Tabela postąpień Licytacja rozpoczyna się od ceny wywoławczej. Aukcjoner kolejne postąpienia podaje według tabeli postąpień. W zależności od przebiegu aukcji może on wedle własnego uznania zdecydować o innej wysokości postąpienia.

cena

postąpienie

0 – 2 000

100

2 000 – 3 000

200

3 000 – 5 000

200/500/800 (np. 3 200, 3 500, 3 800)

5 000 – 10 000

500

10 000 – 20 000

1 000

20 000 – 30 000

2 000

30 000 – 50 000

2 000/5 000/8 000 (np. 32 000, 35 000, 38 000)

50 000 – 100 000

5 000

100 000 – 300 000

10 000

300 000 – 500 000

20 000

powyżej 500 000

wg uznania aukcjonera

2. Płatność w walutach innych niż polski złoty Wszystkie transakcje zawierane są w polskich złotych. Na specjalne życzenie po wcześniejszym uzgodnieniu dopuszczamy wpłaty w euro, dolarach amerykańskich lub funtach brytyjskich.

Wartość transakcji opłacanej w innej walucie niż polski złoty będzie powiększona o opłatę manipulacyjną w wysokości 1%. Przeliczenia dokonujemy po dziennym kursie kupna waluty mBank S.A.

4. Reklamacje Wszelkie możliwe reklamacje rozpatrywane są zgodnie z przepisami prawa polskiego.

Reklamację z tytułu niezgodności towaru z umową można zgłosić w ciągu jednego roku od wydania obiektu. Wobec osób niebędących bezpośrednimi nabywcami na aukcji nie ponosimy odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne oraz wady prawne zakupionych obiektów.

5. Odbiór zakupionego obiektu Przy odbiorze zakupionych obiektów wymagamy okazania dokumentu potwierdzającego tożsamość. Obiekty mogą zostać wydane nabywcy lub osobie posiadającej pisemne upoważnienie. Może to nastąpić tylko w momencie pełnej płatności i uregulowania wszystkich zobowiązań wynikających z wcześniejszych zakupów. Zakupione obiekty na aukcji powinny być odebrane w ciągu 30 dni od aukcji. W przeciwnym razie mogą one zostać odesłane do magazynu zewnętrznego, a klient obciążony kosztami transportu oraz magazynowania.

Wielkość opłat będzie uzależniona od operatora magazynu oraz rodzaju i wielkości obiektu.

Tym samym ponosimy odpowiedzialność za utratę lub uszkodzenie obiektu jedynie przez okres 30 dni od aukcji.

6. Transport i przesyłka Zapewniamy podstawowe opakowanie zakupionych obiektów umożliwiające odbiór osobisty.

Na wyraźne życzenie klienta możemy pomóc w kontakcie z wyspecjalizowaną firmą zajmującą się pakowaniem i wysyłką dzieł sztuki.

7. Pozwolenie na eksport Przed wzięciem udziału w aukcji potencjalnym licytującym radzimy, aby zorientowali się czy w razie potrzeby wywozu obiektu poza granice Polski nie są wymagane dodatkowe pozwolenia.

Przypominamy, że reguluje to ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. nr 162 poz. 1568, z późn. zm.), zgodnie z którą wywóz określonych obiektów poza granice kraju wymaga zgody odpowiednich władz; w szczególności dotyczy to obrazów starszych niż 50 lat o wartości powyżej 40 000 złotych. Nabywca jest zobowiązany do przestrzegania przepisów w tym zakresie, a niemożliwość uzyskania odpowiednich dokumentów lub opóźnienie w ich uzyskaniu nie uzasadniają odstąpienia od sprzedaży ani opóźnienia w uiszczeniu pełnej ceny nabycia za obiekt. Na wyraźne życzenie klienta możemy pomóc w kontakcie z wyspecjalizowaną firmą zajmującą się sprawami formalnymi związanymi z eksportem dzieł sztuki.

8. Zagrożone gatunki Przedmioty zrobione z materiału roślinnego lub zwierzęcego albo zawierające je, tj. m.in. koralowiec, skóra krokodyla, kość słoniowa, kość wieloryba, róg nosorożca, skorupa żółwia, niezależnie od wieku, procentu zawartości, mogą wymagać dodatkowych pozwoleń lub certyfikatów przed wywozem. Prosimy pamiętać, że uzyskanie dokumentów umożliwiających eksport nie jest równoznaczne z możliwością importu do innego państwa. Nabywca jest zobowiązany do przestrzegania przepisów w tym zakresie, a niemożliwość uzyskania odpowiednich dokumentów lub opóźnienie w ich uzyskaniu nie uzasadniają odstąpienia od sprzedaży ani opóźnienia w uiszczeniu pełnej ceny nabycia za obiekt. Obiekty tego typu zostały oznaczone dla Państwa wygody symbolem ” ” opisanym w legendzie. Nie ponosimy jednak odpowiedzialności za błędy lub uchybienia w oznaczeniu przedmiotów zawierających elementy wytworzone z chronionych lub regulowanych prawem gatunków roślin i zwierząt.

WARUNKI SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ i WARUNKI POTWIERDZENIA AUTENTYCZNOŚCI przedstawione poniżej określają prawa i obowiązki licytujących i kupujących z jednej strony oraz Domu Aukcyjnego DESA Unicum i komitentów z drugiej. Wszyscy potencjalni kupujący na aukcji powinni dokładnie przeczytać WARUNKI SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ i WARUNKI POTWIERDZENIA AUTENTYCZNOŚCI zanim przystąpią do licytacji.

WARUNKI SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ 1. WPROWADZENIE Każdy obiekt zaprezentowany w katalogu aukcyjnym przeznaczony jest do sprzedaży na warunkach określonych: a) w WARUNKACH SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ i WARUNKACH POTWIERDZENIA AUTENTYCZNOŚCI, b) w innych informacjach podanych w pozostałych częściach katalogu aukcyjnego, w szczególności w PRZEWODNIKU DLA KLIENTA, c) w dodatkach do katalogu aukcyjnego lub innych materiałach udostępnionych przez DESA Unicum na sali aukcyjnej. W każdym przypadku zmiana warunków może nastąpić poprzez stosowny aneks bądź ogłoszenie podane do wiadomości przez aukcjonera przed rozpoczęciem aukcji. Poprzez licytację na aukcji, niezależnie czy osobistą, czy za pośrednictwem przedstawiciela, czy też na podstawie złożonego zlecenia licytacji telefonicznej lub z limitem, licytujący i kupujący wyrażają zgodę na brzmienie niniejszych WARUNKÓW SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ ze zmianami i uzupełnieniami oraz WARUNKÓW POTWIERDZENIA AUTENTYCZNOŚCI.

2. DESA UNICUM JAKO POŚREDNIK HANDLOWY DESA Unicum występuje jako zastępca pośredni działający w imieniu własnym, lecz na rachunek komitenta uprawnionego do rozporządzenia obiektem, chyba że inaczej zastrzeżono w katalogu, jego zmianach lub w ogłoszeniach podanych do wiadomości przed aukcją.

3. LICYTOWANIE NA AUKCJI 1) DESA Unicum może według swojego uznania odmówić dopuszczenia niektórych osób do udziału w aukcji lub sprzedaży poaukcyjnej. Wszyscy licytujący muszą zarejestrować się przed aukcją, dostarczyć wymagane informacje przewidziane w formularzu rejestracji, okazać dokument potwierdzający tożsamość oraz odebrać tabliczkę z numerem licytacyjnym.

2) Dla wygody licytujących, którzy nie mogą uczestniczyć w aukcji osobiście, DESA Unicum może zrealizować pisemne zlecenie licytacji. W takim przypadku nieobecni licytujący powinni wypełnić formularz ”zlecenie licytacji”, który można znaleźć w katalogu, na stronie internetowej DESA Unicum lub otrzymać w siedzibie DESA Unicum. Kwoty wskazane przez licytującego w zleceniu licytacji nie powinny zawierać opłaty aukcyjnej i opłat dodatkowych, powinny być wyrażone w polskich złotych oraz zgodne z tabelą postąpień. Jeżeli podana kwota nie jest zgodna z kwotami w tabeli postąpień, zostanie ona obniżona. Aukcjoner nie akceptuje zlecenia licytacji, w którym nie ma wskazanej maksymalnej kwoty, do której DESA Unicum może zrealizować zlecenie. DESA Unicum dołoży starań, aby klient zakupił wybrany obiekt w możliwie jak najniższej cenie, nie niższej jednak niż cena gwarancyjna.

Jeśli limit podany przez licytującego jest niższy niż cena gwarancyjna, a stanowi jednocześnie najwyższą ofertę, wówczas dochodzi do transakcji warunkowej. W przypadku dwóch lub większej ilości zleceń z takim samym limitem decyduje kolejność zgłoszeń. Wszystkie zlecenia licytacji wraz z fotokopią dokumentu tożsamości umożliwiającym weryfikację danych osobowych powinny być przesłane (pocztą, faksem bądź e-mailem) albo dostarczone osobiście do siedziby DESA Unicum przynajmniej 24 godziny przed rozpoczęciem aukcji. Dostarczone później zlecenia mogą nie być zrealizowane.

3) Od osób zainteresowanych licytacją przez telefon wymaga się zgłoszenia chęci licytacji telefonicznej poprzez wypełnienie formularza ”zlecenie licytacji”, dostępnego w katalogu, na stronie internetowej DESA Unicum lub w siedzibie DESA Unicum. Wszystkie zlecenia licytacji powinny być przesłane (pocztą, faksem, e-mailem) lub dostarczone osobiście do siedziby DESA Unicum przynajmniej 24 godziny przed rozpoczęciem aukcji. Wymaga się również przesłania fotokopii dokumentu tożsamości w celu weryfikacji danych osobowych. Dostarczone później zlecenia mogą nie być zrealizowane. Licytacja telefoniczna może być nagrywana, złożenie zlecenia jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na nagrywanie rozmowy telefonicznej. Na wypadek trudności z połączeniem telefonicznym licytujący może określić na zleceniu limit, do którego pracownik domu aukcyjnego będzie licytować pomimo braku połączenia. Jeśli żaden limit nie jest określony na zleceniu, pracownik domu aukcyjnego uznaje w takim wypadku, że klient oferuje przynajmniej cenę wywoławczą.

4) Podczas licytacji, zarówno osobistej, telefonicznej, jak i za pośrednictwem pracownika DESA Unicum, licytujący bierze osobistą odpowiedzialność za zapłatę za wylicytowane obiekty, co opisane jest dokładniej w paragrafie 3 punkcie 5 poniżej, chyba że przed rozpoczęciem aukcji zostało wyraźnie uzgodnione na piśmie z DESA Unicum, że oferent jest pełnomocnikiem zidentyfikowanej osoby trzeciej akceptowalnej przez DESA Unicum.

5) Usługa licytacji na podstawie zlecenia licytacji nie podlega żadnej opłacie. DESA Unicum zobowiązuje się dochować należytej staranności w realizacji zleceń, jednak nie ponosi odpowiedzialności za niezrealizowanie takich ofert, chyba że wina za brak realizacji zlecenia leży wyłącznie po stronie DESA Unicum.

4. PRZEBIEG AUKCJI 1) O ile nie zastrzeżono inaczej poprzez symbol, każdy obiekt oferowany jest z zastrzeżeniem ceny gwarancyjnej, która jest poufną minimalną ceną sprzedaży uzgodnioną między DESA Unicum i komitentem. Cena gwarancyjna nie może przekroczyć dolnej granicy estymacji.

2) Aukcjoner może w każdym momencie aukcji wycofać którykolwiek obiekt, ponownie zaoferować przedmiot do sprzedaży (również bezpośrednio po uderzeniu młotkiem) w razie zaistnienia błędu bądź sporu co do wyniku licytacji. W powyższym przypadku aukcjoner może podjąć wszelkie działania, które uzna za stosowne i racjonalne. Jeżeli jakikolwiek spór co do wyniku licytacji powstanie po aukcji, wynik sprzedaży w ramach aukcji uznaje się za ostateczny.

3) Aukcjoner rozpoczyna licytację i decyduje o wysokości kolejnych postąpień. W celu osiągnięcia ceny gwarancyjnej obiektu aukcjoner i pracownicy DESA Unicum mogą składać w toku licytacji oferty w imieniu komitenta bez wskazania, że czynią to w imieniu komitenta, bądź to przez składanie następujących po sobie ofert licytacyjnych, bądź też oferty w odpowiedzi na oferty składane przez innych oferentów. Jeżeli nie ma żadnych ofert na dany obiekt lub oferty są zbyt niskie, aukcjoner może uznać przedmiot za niesprzedany, co sygnalizuje terminem "pass".

4) Ceny na aukcji podawane są w polskich złotych i w tej walucie powinna być dokonana płatność. W odpowiedzi na potrzeby klientów zagranicznych estymacje w katalogu aukcyjnym mogą być podawane także w euro, funtach brytyjskich i dolarach amerykańskich, odzwierciedlając w przybliżeniu cenę przy obecnym kursie waluty. Stosownie do tego estymacje podawane w euro, funtach brytyjskich i dolarach amerykańskich mają charakter wyłącznie orientacyjny.

5) Licytujący, który zaoferował najwyższą kwotę zaakceptowaną przez aukcjonera, jest zwycięzcą licytacji. Uderzenie młotkiem przez aukcjonera oznacza akceptację najwyższej oferty i zawarcie umowy sprzedaży między DESA Unicum a kupującym. Ryzyko i odpowiedzialność za obiekt przechodzący na własność kupującego opisane zostały w paragrafie 6 poniżej.

6) Każda poaukcyjna sprzedaż obiektów oferowanych na aukcji podlega również WARUNKOM SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ oraz WARUNKOM POTWIERDZENIA AUTENTYCZNOŚCI.

5. CENA NABYCIA I OPŁATA AUKCYJNA 1) Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna oraz opłaty dodatkowe wynikające z oznaczeń katalogowych obiektu. Opłata aukcyjna stanowi część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%. Opłata aukcyjna obowiązuje również w sprzedaży poaukcyjnej.

2) Do kwoty wylicytowanej mogą zostać doliczone inne podatki i opłaty, jeśli w katalogu zaznaczone to zostało odpowiednimi oznaczeniami (patrz: paragraf 1 punkt 10 ”Przewodnika dla klienta”: ”Legenda”).

3) Jeśli nie uzgodniono inaczej, kupujący jest zobowiązany uiścić należność w terminie 10 dni od daty aukcji, niezależnie od uzyskania pozwolenia na eksport czy innych pozwoleń. Opłaty mają być uiszczone w polskich złotych gotówką (do równowartości 10 000 EUR), kartą lub przelewem bankowym: a) DESA Unicum akceptuje płatność kartami płatniczymi MasterCard, VISA, b) DESA Unicum akceptuje płatność przelewem bankowym na konto mBank S.A.. 27 1140 2062 0000 2380 1100 1002, Swift: BREXPLPWWA3 W tytule przelewu proszę podać nazwę aukcji, datę aukcji oraz numer obiektu.

4) Własność zakupionego obiektu nie przejdzie na kupującego dopóki DESA Unicum nie otrzyma pełnej ceny nabycia za obiekt, w tym opłaty aukcyjnej. DESA Unicum nie jest zobowiązana do przekazania obiektu kupującemu do chwili przeniesienia własności obiektu na kupującego. Wcześniejsze przekazanie obiektu kupującemu nie jest równoznaczne z przeniesieniem prawa własności obiektu na kupującego ani zwolnieniem z obowiązku zapłaty przez niego ceny nabycia.

6. ODBIÓR ZAKUPU 1) Odbiór wylicytowanych obiektów jest możliwy po dokonaniu wpłaty pełnej ceny nabycia oraz uregulowaniu innych płatności wobec DESA Unicum i spółek powiązanych. Jak tylko nabywca spełni wszystkie wymagania, powinien skontaktować się ze swoim doradcą klienta DESA Unicum lub z Biurem Obsługi Klienta pod numerem tel. 22 163 66 00, aby umówić się na odbiór obiektu.

2) Kupujący powinien odebrać zakupiony obiekt w terminie 30 dni od daty aukcji. Po tym terminie DESA Unicum przesyła wszystkie wylicytowane obiekty do magazynu zewnętrznego, a kupujący obciążony zostanie kosztami transportu oraz magazynowania. Wielkość opłat będzie uzależniona od operatora magazynu oraz rodzaju i wielkości obiektu. Zaakceptowanie niniejszego regulaminu równoznaczne jest z zaakceptowaniem regulaminu spółki magazynowej. Po upływie 30 dni od daty aukcji na kupującego przechodzi ryzyko utraty i uszkodzenia nieodebranego obiektu, a także ciężary związane z takim obiektem, w tym koszty jego ubezpieczenia. DESA Unicum odpowiada względem kupującego za szkody z tytułu straty lub uszkodzenia obiektu, jednak jedynie do wysokości ceny nabycia obiektu.

3) Dla wygody kupującego DESA Unicum nieodpłatnie zapewnia podstawowe opakowanie obiektu umożliwiające jego odbiór osobisty. Na wyraźne życzenie kupującego DESA Unicum może pomóc w kontakcie z wyspecjalizowaną firmą zajmującą się pakowaniem i wysyłką dzieł sztuki. Każde takie zlecenie odbywa się na odpowiedzialność klienta, DESA Unicum nie bierze odpowiedzialności za nieprawidłowe wykonanie usług przez przewoźników bądź inne osoby trzecie. Jeżeli klient sam wybierze firmę transportową, jej przedstawiciel powinien skontaktować się z DESA Unicum telefonicznie przynajmniej 24 godziny przed planowanym odbiorem obiektu pod numerem telefonu: 22 163 66 20.

4) DESA Unicum będzie wymagała okazania dowodu osobistego przed przekazaniem obiektu nabywcy bądź jego przedstawicielowi, który dodatkowo powinien posiadać pisemne upoważnienie od nabywcy.

7. BRAK PŁATNOŚCI Bez uszczerbku dla innych praw sprzedający, w przypadku gdy nabywca nie uiści pełnej ceny nabycia za obiekt w terminie 10 dni od daty aukcji, DESA Unicum może zastosować jeden lub kilka z poniższych środków prawnych: a) przechować obiekt w siedzibie DESA Unicum lub w innym miejscu na ryzyko i koszt klienta; b) odstąpić od sprzedaży obiektu, zatrzymując dotychczasowe opłaty na poczet pokrycia szkód; c) odrzucić zlecenie nabywcy w przyszłości lub zrealizować takie zlecenie pod warunkiem uiszczenia kaucji; d) naliczać odsetki ustawowe w wysokości 12% w skali roku od dnia wymagalności płatności do dnia zapłaty pełnej ceny nabycia; e) odsprzedać obiekt na aukcji lub prywatnie z estymacjami i ceną minimalną ustaloną przez DESA Unicum. Jeśli obiekt na drugiej aukcji sprzeda się za kwotę niższą niż cena nabycia, na której kupujący wylicytował obiekt, nabywca pozostający w zwłoce będzie zobowiązany do pokrycia różnicy wraz z kosztami przeprowadzenia dodatkowej aukcji; f) wszcząć postępowanie sądowe przeciwko kupującemu w celu odzyskania zaległości; g) potrącić należności nabywcy względem DESA Unicum z wierzytelności wobec tego nabywcy wynikających z innych transakcji; h) podjąć wszelkie inne działania odpowiednie do zaistniałych okoliczności.

8. DANE OSOBOWE KLIENTA W związku ze świadczonymi usługami oraz wymogami prawnymi związanymi z przeprowadzeniem aukcji DESA Unicum może wymagać od klientów podania danych osobowych lub w niektórych przypadkach (np. w celu sprawdzenia wypłacalności, poświadczenia tożsamości klienta lub w celu uniknięcia fałszerstwa) pozyskać dane o kliencie od osób trzecich. DESA Unicum może również wykorzystać dane osobowe dostarczone przez klienta w celach marketingowych, dostarczając materiały o produktach, usługach bądź wydarzeniach organizowanych przez DESA Unicum oraz spółki powiązane. Zgadzając się na WARUNKI SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ i podając dane osobowe, klienci zgadzają się, że DESA Unicum i spółki powiązane mogą wykorzystać te dane do ww. celów. Jeśli klient chciałby uzyskać więcej informacji o polityce prywatności, skorygować swoje dane lub zrezygnować z dalszej korespondencji marketingowej, prosimy o kontakt pod numerem 22 163 67 00.

9. OGRANICZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI 1) DESA Unicum wyłącza wszelkie gwarancje inne niż WARUNKI POTWIERDZENIA AUTENTYCZNOŚCI w najszerszym zakresie dopuszczonym prawem.

2) Z zastrzeżeniem punktu 5 w paragrafie 9 całkowita odpowiedzialność DESA Unicum będzie ograniczona wyłącznie do ceny nabycia zapłaconej przez kupującego.

3) DESA Unicum nie jest odpowiedzialna za pomyłki słowne czy na piśmie w informacjach podanych klientom oraz nie ponosi odpowiedzialności wobec żadnego licytującego za błędy w trakcie prowadzonej aukcji lub popełnione w innym zakresie związanym ze sprzedażą

obiektu.

4) Z zastrzeżeniem punktu 5 w paragrafie 9 DESA Unicum nie bierze odpowiedzialności wobec kupującego za szkody przewyższające cenę nabycia, o której mowa w punkcie 1 paragrafie 9 powyżej, niezależnie czy taka szkoda jest charakteryzowana jako bezpośrednia, pośrednia, szczególna, przypadkowa czy następcza. DESA Unicum nie jest zobowiązana do zapłaty odsetek od ceny zakupu.

5) Żaden przepis w niniejszych WARUNKACH SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ nie wyklucza lub nie ogranicza odpowiedzialności DESA Unicum wobec kupującego, wynikającej z jakiegokolwiek oszustwa bądź świadomego wprowadzenia w błąd lub z winy umyślnej.

10. PRAWA AUTORSKIE 1) Sprzedający nie przekazują wraz z obiektem prawa autorskiego ani prawa do reprodukowania obiektu.

2) Prawa autorskie do wszystkich zdjęć, ilustracji i tekstów związanych z obiektem sporządzonych przez lub dla DESA Unicum, włączając zawartość tego katalogu, stanowią własność DESA Unicum. Nie mogą być one wykorzystane przez kupującego ani inne osoby bez uprzedniej zgody pisemnej DESA Unicum.

11. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1) Niniejsze WARUNIKI SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ wraz z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami, o których mowa w paragrafie 1 powyżej, oraz WARUNIKI POTWIERDZENIA AUTENTYCZNOŚCI wyczerpują całość praw i obowiązków pomiędzy stronami w odniesieniu do sprzedaży obiektu.

2) Wszelkie zawiadomienia powinny być kierowane na piśmie na adres DESA Unicum. Powiadomienia kierowane do klientów będą przesyłane na adres podany w ostatnim piśmie do DESA Unicum.

3) Jeśli jakiekolwiek z postanowień WARUNKÓW SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ okazałoby się nieważne, bezskuteczne lub niemożliwe do zastosowania, pozostałe postanowienia będą nadal obowiązywać. Brak działania lub opóźnienie w wykonywaniu praw wynikających z WARUNKÓW SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ nie oznacza zrzeczenia się praw lub zwolnienia z obowiązków ani nie uchyla obowiązywalności całości bądź części z postanowień WARUNKÓW SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ.

12. PRAWO OBOWIĄZUJĄCE Prawa i obowiązki stron wynikające z niniejszych WARUNKÓW SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ oraz WARUNKÓW POTWIERDZENIA AUTENTYCZNOŚCI, przebieg aukcji i jakiekolwiek sprawy związane z powyższymi postanowieniami podlegają prawu polskiemu. DESA Unicum w szczególności zwraca uwagę na przepisy: 1) ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z późn. zm.) – wywóz określonych obiektów poza granice kraju wymaga zgody odpowiednich władz, 2) ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 1997 r. Nr 5, poz. 24, z późn. zm.)

– muzea rejestrowane mają prawo pierwokupu zabytków bezpośrednio na aukcji za kwotę wylicytowaną powiększoną o opłatę aukcyjną,

WARUNKI POTWIERDZENIA AUTENTYCZNOŚCI Przez autentyczność obiektu rozumiemy właściwe podanie autorstwa obiektu i prawidłowe jego datowanie. DESA Unicum udziela gwarancji autentyczności obiektów zaprezentowanych w tym katalogu na okres 5 lat od daty sprzedaży przez DESA Unicum z poniższymi zastrzeżeniami: 1) DESA Unicum udziela gwarancji autentyczności obiektu jedynie bezpośredniemu nabywcy obiektu (konsumentowi). Powyższa gwarancja nie obejmuje: a) kolejnych właścicieli obiektu, włączając w to osoby, które nabyły od bezpośredniego nabywcy obiekt odpłatnie, w drodze darowizny lub dziedziczenia; b) obiektu, co do którego trwa spór o autorstwo; c) obiektu, którego autorstwo jest jedynie domniemane, co w katalogu i na certyfikacie oznaczone jest następującymi zapisami: brak dat życia po imieniu i nazwisku artysty, nazwisko artysty poprzedzone jedynie inicjałem imienia, znak zapytania w nawiasie lub bez nawiasu (”?” lub ”(?)”) po nazwisku artysty, przed lub po imieniu i nazwisku artysty określenia: ”przypisywany/e/a”, ”Attributed” lub skrót ”Attrib.”; d) obiektu powstałego w bliżej lub szerzej rozumianym kręgu oddziaływania stylu danego artysty, co w katalogu i na certyfikacie oznaczone jest użyciem przed lub po imieniu i nazwisku artysty jednego z następujących określeń: ”krąg”, ”szkoła” bądź ”naśladowca”;

e) obiektu, którego określenie autorstwa było zgodne z ogólnie przyjętą opinią specjalistów, uczonych i innych ekspertów; f) obiektu, w przypadku którego podana w katalogu roczna data powstania różni się od faktycznej o mniej niż 15 lat; g) obiektu, w przypadku którego w datowaniu pojawiło się prawidłowe określenie stulecia, natomiast nieprawidłowe określenie części tego stulecia (połowy lub ćwierci); h) obiektów z XX w., XIX w. i starszych, w przypadku których faktycznie stwierdzone datowanie różni się w stosunku do podanego w katalogu ”na korzyść” obiektu, tj. obiekt okazał się starszy, niż było to podane w opisie; i) obiektu, którego opis i datowanie zostały uznane za niedokładne przy użyciu metod naukowych lub testów, które nie były ogólnie przyjęte w czasie wydawania tego katalogu bądź w tamtym czasie były uznawane za nadmiernie kosztowne lub niewykonalne, albo według wszelkiego prawdopodobieństwa mogłyby spowodować uszkodzenia lub utratę wartości obiektu. DESA Unicum zastrzega iż opis uzupełniający (pochodzenie, historia wystaw, literatura) został wykonany w dobrej wierze i błędy w tym zakresie nie mogą być podstawą do reklamacji. DESA Unicum zastrzega, sobie również 5% jako granicę błędu w przypadku podawania poszczególnych wymiarów obiektu.

PRENUMERATA KATALOGÓW DESA Unicum Katalogi DESA Unicum to pięknie ilustrowane, merytoryczne publikacje dotyczące różnych dziedzin sztuki. Dostarczają wyczerpujących i skrupulatnie zebranych informacji o prezentowanych na aukcjach dziełach sztuki, niezbędnych zarówno nowym, jak i doświadczonym kolekcjonerom.

Prenumerata DESA Unicum gwarantuje, że otrzymają Państwo wybrane katalogi na wskazany w formularzu adres.

ZLECENIE LICYTACJI

tel. 22 163 67 00, faks 22 163 67 99 e-mail: zlecenia@desa.pl

Sztuka Współczesna. Prace na papierze • 610APP064 • 25 kwietnia 2019 r.

Zlecenie licytacji z limitem lub licytacja telefoniczna to proste sposoby wzięcia udziału w aukcji, które nie skutkują żadnymi dodatkowymi kosztami dla Nabywcy.

Zlecenie licytacji z limitem

Zlecenie telefoniczne

Zlecenie musi być dostarczone (osobiście, pocztą, faksem lub e-mailem) do siedziby domu aukcyjnego nie później niż 24 godziny przed rozpoczęciem licytacji, w przypadku późniejszego dostarczenia nie gwarantujemy realizacji zlecenia, jednak dołożymy wszelkich starań, aby było to możliwe.

Prosimy czytelnie wypełnić formularz, by uniknąć ewentualnych pomyłek.

Zlecenie licytacji z limitem Podanie przez Klienta limitu licytacji jest informacją ściśle poufną. Dom aukcyjny będzie reprezentował w licytacji Nabywcę do podanej kwoty, gwarantując jednocześnie nabycie obiektu za najniższą możliwą kwotę. Dom aukcyjny nie przyjmuje zleceń bez górnego limitu. W przypadku zaistnienia kilku zleceń w tej samej wysokości dom aukcyjny będzie reprezentował Klienta, którego zlecenie zostało złożone najwcześniej. Zgadzam się na jedno postąpienie w górę w przypadku wystąpienia innego zlecenia o tej samej wysokości: Tak

Imię i nazwisko

Dowód osobisty (seria i numer) NIP (dla firm)

Adres: ulica nr domu nr mieszkania

Tak

Miasto

Nie

Zlecenie telefoniczne W przypadku zlecenia licytacji telefonicznej prosimy o podanie numeru telefonu aktualnego w czasie aukcji. Pracownicy domu aukcyjnego połączą się z Państwem chwilę przed rozpoczęciem licytacji wybranych obiektów.

Przebieg rozmowy – licytacji telefonicznej może być rejestrowany przez DESA Unicum. Dom aukcyjny nie ponosi odpowiedzialności za brak możliwości wzięcia udziału w wyniku problemów z uzyskaniem połączenia z podanym numerem. W przypadku problemów z uzyskaniem połączenia zgadzam się na licytację w moim imieniu za kwotę równą cenie wywoławczej:

Nie

Kod pocztowy

Adres e-mail

Numer telefonu do licytacji

Ja niżej podpisany/-a oświadczam, że:

Telefon / faks Przed przyjęciem zlecenia licytacji pracownik domu aukcyjnego ma prawo prosić o podanie pełnych danych osobowych oraz o okazanie lub skopiowanie dokumentu potwierdzającego tożsamość osoby rejestrowanej (dowód osobisty, paszport, prawo jazdy; w przypadku zleceń przesyłanych e-mailem, pocztą lub faksem konieczne jest dołączenie kserokopii lub skanu takiego dokumentu). Dane są udostępniane dobrowolnie, jednak ich podanie jest warunkiem koniecznym do wzięcia udziału w licytacji.

Nr kat.

Autor, tytuł

Maksymalna oferowana kwota (bez opłaty aukcyjnej) lub licytacja telefoniczna

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych oraz w celu składania ofert, a w szczególności w celu przesyłania na wskazane przeze mnie adresy korespondencyjne materiałów promocyjnych, informacji handlowych o obiektach i usługach świadczonych przez DESA Unicum.

Wyrażam zgodę na używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych w celu prowadzenia marketingu bezpośredniego przez DESA Unicum.

Wyrażam zgodę na otrzymywanie od DESA Unicum informacji handlowej drogą elektroniczną.

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingu produktów lub usług podmiotów powiązanych kapitałowo z DESA Unicum.

Wyrażam zgodę na otrzymywanie od podmiotów powiązanych kapitałowo z DESA Unicum informacji handlowej drogą elektroniczną.

Należność za zakupiony obiekt Wpłacę na konto bankowe mBank S.A.. 27 1140 2062 0000 2380 1100 1002, Wpłacę w kasie firmy (pn.-pt. w godz. 11–19)

Proszę o wystawienie faktury VAT bez podpisu odbiorcy

Skąd dowiedzieli się Państwo o DESA Unicum? z prasy

z mailingu

od rodziny/znajomych

z reklamy internetowej z imiennego zaproszenia

z reklamy zewnętrznej

z radia

inną drogą

DESA Unicum SA, ul. Piękna 1A, 00-477 Warszawa, tel. 22 163 66 00, faks 22 163 67 99, e-mail: biuro@desa.pl, www.desa.pl NIP: 5272644731 REGON: 142733824 Spółka zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy XII Wydział Gospodarczy KRS0000718495.

WYRAŻAJĄC ZGODĘ NA POWYŻSZE, OŚWIADCZAM, ŻE: • Zgadzam się na przetwarzanie moich danych osobowych przez spółkę DESA Unicum S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Piękna 1A w celach powyżej przeze mnie określonych.

• Podanie danych jest dobrowolne. Podstawą przetwarzania danych jest moja zgoda. Odbiorcami danych mogą być Podmioty powiązane kapitałowo z DESA Unicum oraz Podmioty świadczące usługi na rzecz DESA Unicum. Mam prawo wycofania zgody w dowolnym momencie. Dane osobowe będą przetwarzane do odwołania zgody lub przez maksymalny okres 10 lat od dnia zakończenia wykonania umowy lub przez okres określony przez przepisy prawa, które nakładają na DESA Unicum obowiązek przetwarzania moich danych.

• Mam prawo żądania od administratora dostępu do moich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, a także prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego.

• Administratorem danych jest spółka DESA Unicum S.A. z siedzibą w Warszawie, z którą w sprawach dotyczących przetwarzania danych osobowych mogę się skontaktować, dzwoniąc pod numer telefonu +48 22 163 66 00 lub poprzez korespondencję elektroniczną na adres biuro@desa.pl.

• Bardziej szczegółowe informacje dotyczące przetwarzania moich danych mogę uzyskać na stronie internetowej www.desa.pl.

• Zapoznałem/-am się i akceptuję WARUNKI SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ I WARUNKI AUTENTYCZNOŚCI domu aukcyjnego DESA Unicum opublikowane w katalogu aukcyjnym.

• Zobowiązuję się do zrealizowania zawartych transakcji zgodnie z niniejszymi WARUNKAMI, w tym do zapłacenia wylicytowanej kwoty powiększonej o opłatę aukcyjną oraz innych opłat, zgodnie z oznaczeniami w katalogu, w szczególności w przypadkach przewidzianych przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy utworu (tzw. droit de suite) w terminie 10 dni od daty aukcji.

• Wszelkie dane zawarte w niniejszym formularzu są prawdziwe i zgodne z moją najlepszą wiedzą. W przypadku zatajenia lub podania nieprawdziwych danych DESA Unicum nie ponosi odpowiedzialności.

Data i podpis klienta składającego zlecenie

„WOJCIECH FANGOR. COLOR AND SPACE” Wydawnictwo Skira przygotowało niespodziankę dla fanów

wzbogacone o nigdy niepublikowany materiał archiwalny oraz

twórczości Wojciecha Fangora. Ponad 200-stronicowy album

szereg wysokiej jakości reprodukcji prac malarskich. Wydanie

„Wojciech Fangor. Color and Space” prezentuje twórczość arty-

w języku angielskim.

sty na przestrzeni połowy wieku. W albumie znalazł się wstęp

Wydawnictwo: Skira

autorstwa Magdaleny Dabrowski, kalendarium z życia artysty

Cena: 169 zł

artbookstore.pl

UL. PIĘKNA 1A 00-477 WARSZAWA TEL.: 22 163 66 00 E-MAIL: BIURO@DESA.PL

Cena 29 zł (z 5% VAT)

DESA.PL