Otezla® 10 mg, 20 mg and 30 mg film-coated tablets 1. NAME OF THE MEDICINAL PRODUCT: Otezla 10 mg film-coated tablets. Otezla 20 mg film-coated tablets. Otezla 30 mg film-coated tablets. 2. QUALITATIVE AND QUANTITATIVE COMPOSITION: Otezla 10 mg film-coated tablets: Each film- coated tablet contains 10 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect: Each film-coated tablet contains 57 mg of lactose (as lactose monohydrate). Otezla 20 mg film-coated tablets: Each film-coated tablet contains 20 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect: Each film-coated tablet contains 114 mg of lactose (as lactose monohydrate). Otezla 30 mg film-coated tablets: Each film-coated tablet contains 30 mg of apremilast. Excipient(s) with known effect: Each film-coated tablet contains 171 mg of lactose (as lactose monohydrate). For the full list of excipients, see section 6.1. 3. PHARMACEUTICAL FORM: Film-coated tablet (tablet). Otezla 10 mg film-coated tablets: Pink, diamond shaped 10 mg film-coated tablet of 8 mm length with “APR” engraved on one side and “10” on the opposite side. Otezla 20 mg film-coated tablets: Brown, diamond shaped 20 mg film-coated tablet of 10 mm length with “APR” engraved on one side and “20” on the opposite side. Otezla 30 mg film-coated tablets: Beige, diamond shaped 30 mg film-coated tablet of 12 mm length with “APR” engraved on one side and “30” on the opposite side. 4. CLINICAL PARTICULARS: 4.1
Therapeutic indications: Psoriatic arthritis: Otezla, alone or in combination with Disease Modifying Antirheumatic Drugs (DMARDs), is indicated for the treatment of active psoriatic arthritis (PsA) in adult patients who have had an inadequate response or who have been intolerant to a prior DMARD therapy (see section 5.1). Psoriasis: Otezla is indicated for the treatment of moderate to severe chronic plaque psoriasis in adult patients who failed to respond to or who have a contraindication to, or are intolerant to other systemic therapy including cyclosporine, methotrexate or psoralen and ultraviolet-A light (PUVA). Behçet’s disease: Otezla is indicated for the treatment of adult patients with oral ulcers associated with Behçet’s disease (BD) who are candidates for systemic therapy.
4.2 Posology and method of administration: Treatment with Otezla should be initiated by specialists experienced in the diagnosis and treatment of psoriasis, psoriatic arthritis or Behçet’s disease.
Posology: The recommended dose of apremilast is 30 mg taken orally twice daily, approximately 12 hours apart (morning and evening), with no food restrictions. An initial titration schedule is required as shown below in Table 1. No re-titration is required after initial titration. Table 1.
Dose titration schedule: Day 1: AM: 10 mg; Day 2: AM:
20
Otezla®, the first and only oral PDE4-inhibitor on the market for patients with PSO or PsA, is well tolerated and requires no dose adjustment (except in severe renal impairment), monitoring or analytical screening.1-3,a
CHOOSE EFFICACY & SIMPLICITY1-6
APREMILAST IN PATIENTS WITH PSO or PsA with or without CARDIOMETABOLIC COMORBIDITIES1-6 in the treatment of years of EXPERIENCE9
PM: 30 mg; Day 6 & thereafter: AM: 30 mg. PM: 30 mg. If patients miss a dose, the next dose should be taken as soon as possible. If it is close to the time for their next dose, the missed dose should not be taken and the next dose should be taken at the regular time. During pivotal trials the greatest improvement was observed within the first 24 weeks of treatment for PsA and PSOR and within the first 12 weeks of treatment for BD. If a patient shows no evidence of therapeutic benefit after this time period, treatment should be reconsidered. The patient’s response to treatment should be evaluated on a regular basis. Special populations: Elderly patients: No dose adjustment is required for this patient population (see sections 4.8 and 5.2). Patients with renal impairment: No dose adjustment is needed in patients with mild and moderate renal impairment. The dose of apremilast should be reduced to 30 mg once daily in patients with severe renal impairment (creatinine clearance of less than 30 mL per minute estimated by the Cockcroft-Gault equation). For initial dose titration in this group, it is recommended that apremilast be titrated using only the AM schedule listed in Table 1 and the PM doses be skipped (see section 5.2). Patients with hepatic impairment: No dose adjustment is necessary for patients with hepatic impairment (see section 5.2). Paediatric population: The safety and efficacy of apremilast in children aged 0 to 17 years have not been established. No data are available. Method of administration: Otezla is for oral use. The film-coated tablets should be swallowed whole, and can be taken either with or without food. 4.3 Contraindications: Hypersensitivity to the active substance(s) or to any of the excipients listed in section 6.1. Pregnancy (see section 4.6). 4.8 Undesirable effects: Summary of the safety profile: The most commonly reported adverse reactions with apremilast in PsA and PSOR are gastrointestinal (GI) disorders including diarrhoea (15.7%) and nausea (13.9%). The other most commonly reported adverse reactions include upper respiratory tract infections (8.4%), headache (7.9%), and tension headache (7.2%) and are mostly mild to moderate in severity. The most commonly reported adverse drug reactions with apremilast in BD are diarrhoea (41.3%), nausea (19.2%), headache (14.4%), upper respiratory tract infection (11.5%), upper abdominal pain (8.7%), vomiting (8.7%) and back pain (7.7%) and are mostly mild to moderate in severity. The gastrointestinal adverse reactions generally occurred within the first 2 weeks of treatment and usually resolved within 4 weeks. Hypersensitivity reactions are uncommonly observed (see section 4.3). Tabulated list of adverse reactions: The adverse reactions observed in patients treated with apremilast are listed below by system organ class (SOC) and frequency for all adverse reactions. Within each SOC and frequency grouping, adverse
Experts consider apremilast a suitable option in the treatment of the psoriatic patient*# and presence of comorbidities1,7,8
reactions are presented in order of decreasing seriousness. The adverse drug reactions were determined based on data from the apremilast clinical development programme and post-marketing experience. The frequencies of adverse drug reactions are those reported in the apremilast arms of the four Phase III studies in PsA (n = 1,945) or the two Phase III studies in PSOR (n = 1184), and in the phase III study in BD (n = 207) (the highest frequency from either data pool is represented in table 2). Frequencies are defined as: very common (≥ 1/10); common (≥ 1/100 to <1/10); uncommon (≥ 1/1,000 to <1/100); rare (≥ 1/10,000 to <1/1,000); not known (cannot be estimated from the available data). Table 2. Summary of adverse reactions in psoriatic arthritis (PsA), psoriasis (PSOR) and Behçet’s disease (BD) : System Organ Class, Frequency, Adverse reaction. Infections and infestations: Very Common: Upper respiratory tract infectiona; Common: Bronchitis, Nasopharyngitis*. Immune system disorders: Uncommon: Hypersensitivity. Metabolism and nutrition disorders: Common: Decreased appetite*. Psychiatric disorders: Common: Insomnia, Depression; Uncommon: Suicidal ideation and behaviour. Nervous system disorders: Very common: Headache*,a; Common: Migraine*, Tension headache*. Respiratory, thoracic, and mediastinal disorders: Common: Cough. Gastrointestinal disorders: Very Common: Diarrhoea*, Nausea*; Common: Vomiting*, Dyspepsia, Frequent bowel movements, Upper abdominal pain*, Gastroesophageal reflux disease; Uncommon: Gastrointestinal haemorrhage. Skin and subcutaneous tissue disorders: Uncommon: Rash, Urticaria; Not known: Angioedema. Musculoskeletal and connective tissue disorders: Common: Back pain*. General disorders and administration site conditions: Common: Fatigue. Investigations: Uncommon: Weight decrease. *At least one of these adverse reactions was reported as serious. aFrequency reported as common in PSA and PSOR. Description of selected adverse reactions: Psychiatric disorders: In clinical studies and post-marketing experience, uncommon cases of suicidal ideation and behaviour, were reported, while completed suicide was reported post-marketing. Patients and caregivers should be instructed to notify the prescriber of any suicidal ideation (see section 4.4). Body weight loss: Patient weight was measured routinely in clinical studies. The mean observed weight loss in PsA and PSOR patients treated for up to 52 weeks with apremilast was 1.99 kg. A total of 14.3% of patients receiving apremilast had observed weight loss between 5-10% while 5.7% of the patients receiving apremilast had observed weight loss greater than 10%. None of these patients had overt clinical consequences resulting from weight loss. A total of 0.1% of patients treated with apremilast discontinued due to adverse reaction of weight decreased. The mean observed weight loss in BD patients treated with apremilast for 52 weeks was 0.52 kg. A total of 11.8% of patients receving apremilast had observed weight loss between 5-10% while 3.8% of the patients receiving apremilast had observed weight loss greater than 10%. None of these patients had overt clinical consequences from weight loss. None of the patients discontinued the study due to adverse reaction of weight decreased. Please see additional warning in section 4.4 for patients who are underweight at beginning of treatment. Special populations: Elderly patients: From post-marketing experience, elderly patients ≥ 65 years of age may be at a higher risk of
complications of severe diarrhoea, nausea and vomiting (see section 4.4). Patients with hepatic impairment: The safety of apremilast was not evaluated in PsA, PSOR or BD patients with hepatic impairment. Patients with renal impairment: In the PsA, PSOR or BD clinical studies, the safety profile observed in patients with mild renal impairment was comparable to patients with normal renal function. The safety of apremilast was not evaluated in PsA, PSOR or BD patients with moderate or severe renal impairment in the clinical studies. Reporting of suspected adverse reactions: Reporting suspected adverse reactions after authorisation of the medicinal product is important. It allows continued monitoring of the benefit/risk balance of the medicinal product. Healthcare professionals are asked to report any suspected adverse reactions via the national reporting system: Belgium: Federal agency for medicines and health products -Vigilance Division; EUROSTATION II; Victor Hortaplein, 40/40; B-1060 Brussels; www. famhp.be; adversedrugreactions@fagg-afmps.be Luxembourg: Centre Régional de Pharmacovigilance de Nancy ; crpv@chru-nancy.fr ; Tel : +33 3 83 65 60 85 / 87 ; Fax : +33 3 83 65 61 33 or Division de la Pharmacie et des Médicaments ; Direction de la Santé à Luxembourg ; pharmacovigilance@ms.etat. lu ; Tel : +352 247 85592 ; Fax : +352 247 95615. 7. MARKETING AUTHORISATION HOLDER: Amgen Europe B.V., Minervum 7061, 4817 ZK Breda, The Netherlands. Local representative: s.a. Amgen n.v., Telecomlaan 5-7, B-1831 Diegem, phone: 02/775.27.11. 8. MARKETING AUTHORISATION NUMBER(S): EU/1/14/981/001-002. Classification of the medicine: Medicinal product subject to medical prescription. Date of revision of the short SmPC: April 2020.
in adult patients who have failed to respond to, or have a contraindication to or intolerance of, other systemic therapy, including cyclosporine, methotrexate or psoralene and ultraviolet A light (PUVA) and for the treatment of adult patients with oral ulcers associated with Behçet’s disease (BD) who are candidates for systemic therapy. #Otezla® alone or in combination with Disease Modifying Antirheumatic Drugs (DMARDs) is indicated for the treatment of active psoriatic arthritis (PsA) in adult patients who have failed to respond adequately to previous treatment with a DMARD or do not tolerate this treatment. 1. Otezla®SmPC, Summary of Product Characteristics, latest version. 2. http://riziv.be - last consultation 1st of February 2024. 3. Kavanaugh A, et al. Long-term experience with apremilast in patients with psoriatic arthritis: 5-year results from a PALACE
CICAPLAST BALSEM B5+
HERSTELLENDE KALMERENDE BALSEM MULTI-INDICATIES
Baby ’s Kinderen Volwassenen
UNIEKE FORMULE
HERSTELLENDE EFFICIËNTIE
NIEUW [ TRIBIOMA ]
Herbalanceert het microbioom
40ml - CNK: 4488-649
100ml - CNK: 4488-656
[ MADECASSOSIDE ]
Versnelt het herstel van de epidermis
[ KOPER + ZINK + MANGAAN ]
Zuiverende bestanddelen
[ KARITÉBOTER + GLYCERINE ]
Lipidenherstellend en hydraterend
VERZACHTENDE KRACHT
[ 5% PANTHENOL ]
Kalmeert intens het oncomfortabele gevoel
TOLERANTIE en DOELTREFFENDHEID
Bewezen op 20.000 PERSONEN (1 week tot 97 jaar)
op 21
VERSCHILLENDE
LETSELS onder pediatrische en dermatologische controle
BALSEM TEXTUUR
Niet vet. Plakt niet. ZONDER PARFUM - ZONDER ALCOHOL
Gezicht Lichaam Intiemes zones
NATHALIE EVRARD
MELANOOM: ECHTE INNOVATIES IN BEHANDELING EN SCREENING
Het melanoom is de 5e meest voorkomende vorm van kanker in België, met 4.163 nieuwe diagnoses in 2022. Het komt vaker voor bij vrouwen (2.356 nieuwe gevallen in 2022) dan bij mannen (1.807 nieuwe gevallen in 2022). De overlevingsverwachtingen voor patiënten met gevorderd melanoom (niet te behandelen of metastatisch) zijn de afgelopen tien jaar aanzienlijk veranderd. Tien jaar geleden hadden patiënten met de diagnose gevorderd melanoom (niet te resecteren of metastatisch) een zeer slechte prognose en boden de beschikbare behandelingen weinig hoop. Vandaag de dag is overleving op lange termijn voor hen mogelijk geworden.
Immunotherapie en gecombineerde therapieën bij de behandeling van kanker hebben de algehele overlevingscurve opnieuw gedefinieerd voor patiënten met melanoom, nier- en blaaskanker, longkanker en mesothelioom, lymfoom, hersen- en halskanker, darmkanker, maagkanker en (maag-)slokdarmkanker. Tot 2010 werd een uitgezaaid melanoom behandeld met chemotherapie. Het standaardmedicijn in die tijd, dacarbazine, gaf in de beste klinische onderzoeken een mediane overleving van ongeveer 9 maanden. Vooruitgang kwam van preklinisch onderzoek, met de identificatie van mutaties in het BRAF-gen (MAP-kinase pathway) en receptoren die de anti-tumor immuunrespons remmen (PD1, CTLA-4). In meer dan 10 jaar zijn 11 moleculen of combinaties van moleculen op de markt gekomen. In de adjuvante behandeling van het stadium III melanoom is de echte revolutie gekomen van combinaties, waarmee we nu aanzienlijke ervaring hebben.
“Het vertalen van fundamentele wetenschap naar effectieve kankerimmunotherapie door het blokkeren van zogenaamde immuuncheckpointmoleculen op het oppervlak van immuunen kankercellen heeft geleid tot een nieuwe therapeutische dimensie die we ons twintig jaar geleden niet hadden kunnen voorstellen. En we hebben zeker nog niet alle mogelijke voordelen onderzocht die immuuntherapie kankerpatiënten kan bieden. Immunotherapie is een van de behandelingen die het paradigma van de behandeling van kanker fundamenteel heeft veranderd, met als doel het verkrijgen van een immuunrespons tegen de tumor en het genereren van een immunologisch geheugen,” merkt Professor. Dr. Bart Neyns, hoofd van de afdeling Medische Oncologie in het UZ Brussel.
De toename in overlevingskansen bij melanoom gaat echter gepaard met andere uitdagingen. De behoefte aan oncologische zorg is toegenomen als gevolg van de therapeutische vooruitgang. Stress en angst bij patiënten en hun familie zijn nooit eerder onderzocht.
Om een beter inzicht te krijgen in de impact van “scanxiety” op hen, zijn Melanoompunt, Universiteit Gent en het Universitair Ziekenhuis Gent een onderzoeksproject gestart.
“Stress en angst gerelateerd aan of tijdens medische beeldvorming komen vaak voor bij kankerpatiënten, waardoor ze afwisselend periodes van angst en opluchting ervaren. Dit noemen we ‘scanxiety’, een grote psychologische belasting voor patiënten en hun familie,” legt Luc Vautmans, medeoprichter en bestuurslid van Melanoompunt, uit.
“Door gebruik te maken van gepolariseerde en niet-gepolariseerde verlichting legt deze huidscanner het huidoppervlak en de lichaamsvorm van de patiënt
vast in één 3D-beeld met hoge resolutie. Dit wordt gevolgd door een controle van de hele huid door de AI van de software, die automatisch alle zichtbare laesies identificeert, in kaart brengt en karakteriseert.”
Het onderzoeksteam heeft al gegevens verzameld over de impact van ‘scanxiety’ op het sociale, fysieke en psychologische welzijn van patiënten en hun familie voor, tijdens en na medische consultaties. Als volgende stap wordt dit jaar een nationale longitudinale studie gelanceerd om een overzicht te krijgen van de situatie in België, vervolgens individuele behoeften te identificeren en ondersteuningsinitiatieven te ontwikkelen in samenwerking met patiënten, hun familie en zorgverleners om angst en bezorgdheid tijdens het hele proces te verminderen.
Daarnaast is de melanoomscreening zelf ook voortdurend in ontwikkeling. De diagnose van huidkanker is een visueel proces. De getrainde ogen van een dermatoloog hebben lang vooropgelopen in de technologie. De laatste jaren zijn er echter verschillende beeldvormingstechnieken ontwikkeld om huidtumoren niet-invasief en in realtime te bestuderen. Deze technieken bieden een aantal voordelen bij de behandeling van verschillende huidpathologieën, met name doordat er minder huidbiopsieën nodig zijn en doordat ze helpen bij de therapeutische follow-up en de vroegtijdige identificatie van lokale recidieven die niet door klinisch onderzoek kunnen worden opgespoord.
Naast dermoscopie, het belangrijkste niet-invasieve beeldvormingshulpmiddel, beschikken we nu over andere, geavanceerdere technieken. Aan deze beeldvormingstechnologieën is onlangs een 3D-scanner toegevoegd. Wereldwijd zijn er ongeveer veertig van deze apparaten in gebruik, allemaal gekoppeld aan medische centra. In België zijn momenteel slechts twee 3D-scanners geïnstalleerd. De scanner, die 2,50 meter hoog en 2,50 meter breed is, is uitgerust met een huidbeeldvormingssysteem. Met behulp van gepolariseerde en niet-gepolariseerde verlichting
legt deze geavanceerde huidscanner het huidoppervlak en de vorm van het lichaam van de patiënt vast in één enkel beeld. Hiervoor worden 46 stereovisiemodules (gelijk aan 92 camera’s) gebruikt, die een nauwkeurig 3D-beeld met hoge resolutie opleveren. Dit wordt gevolgd door een verificatie van de hele huid door de AI van de software, die automatisch alle zichtbare laesies identificeert, in kaart brengt en karakteriseert. Alle volledige en close-up beelden worden opgeslagen in een toegankelijk, georganiseerd en veilig beeldbeheersysteem om een archief te creëren dat kan worden gebruikt voor vergelijking tijdens volgende onderzoeken en voor automatische identificatie van nieuwe laesies die zijn verschenen sinds de vorige afbeelding werd gemaakt.
“De 3D-huidscanner is speciaal ontworpen om nauwkeurig en gedetailleerd dermatologisch onderzoek uit te voeren. Met deze geavanceerde techniek kan huidkanker vroegtijdig worden opgespoord. Moedervlekken, pigmentvlekken, maar ook huidaandoeningen zoals psoriasis, brandwonden, neurofibromatose en vitiligo worden in detail gescand en digitaal opgeslagen,” merkt Dr. Voet op, dermatoloog in Gent, die de eerste dermatoloog in België was die in deze geavanceerde technologie investeerde. “Omdat dermatologie een visueel specialisme is, is het duidelijk dat de vooruitgang op het vlak van beeldvorming een enorme meerwaarde biedt. Maar de technologische vooruitgang toont ook aan dat digitale hulpmiddelen een veelbelovende toekomst hebben om artsen te helpen huidkanker vroeger en nauwkeuriger te diagnosticeren. Maar één ding is zeker: aan het einde van de keten “zal menselijke intelligentie blijven beslissen welke actie ondernomen moet worden, afhankelijk van de context en de patiënt”, benadrukt Dr. Voet.
INHOUD
Melanoom: echte innovaties in behandeling en screening
Nathalie EVRARD
Belgian Society of pedriatic dermatology 2024
Lisa HUYGEN
Seksueel overdraagbare infecties in de dermatologie: tussen epidemieën en pandemieën Nicolas DAUBY
De ondertekende artikels in Dermatologie Actueel vallen onder de verantwoordelijkheid van de auteurs.
In geen enkel geval kan de krant verantwoordelijk voor de redactionele inhoud gehouden worden. Geen enkel artikel uit Dermatologie Actueel mag geheel of gedeeltelijk gereproduceerd worden zonder de toestemming van de uitgever.
NAAM VAN HET GENEESMIDDEL: Tremfya 100 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde spuit. Tremfya 100 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde pen. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING: Tremfya 100 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde spuit: Elke voorgevulde spuit bevat 100 mg guselkumab in 1 ml oplossing. Tremfya 100 mg oplossing voor injectie in een voorgevulde pen: Elke voorgevulde pen bevat 100 mg guselkumab in 1 ml oplossing. Guselkumab is een geheel humaan immunoglobuline-G1-lambda (IgG1λ)-monoklonaal antilichaam (mAb) en wordt met behulp van recombinant-DNA-technologie geproduceerd in ovariumcellen van de Chinese hamster (CHO-cellen). FARMACEUTISCHE VORM: Oplossing voor injectie (injectie). De oplossing is helder en kleurloos tot lichtgeel. Therapeutische indicaties: Plaque psoriasis: Tremfya is gaeïndiceerd voor de behandeling van matige tot ernstige plaque psoriasis bij volwassenen die in aanmerking komen voor systemische therapie. Arthritis psoriatica: Tremfya, alleen of in combinatie met methotrexaat (MTX), is geïndiceerd voor de behandeling van actieve arthritis psoriatica bij volwassen patiënten die onvoldoende reageren op of intolerant zijn geweest voor een eerdere behandeling met een disease-modifying antirheumatic drug (DMARD). Dosering en wijze van toediening: Dit geneesmiddel is bedoeld voor gebruik onder begeleiding en supervisie van een arts met ervaring in het diagnosticeren en behandelen van aandoeningen waarvoor het geïndiceerd is. Dosering: Plaque psoriasis: De aanbevolen dosis is 100 mg via subcutane injectie in week 0 en week 4, gevolgd door een onderhoudsdosis eenmaal per 8 weken (q8w). Bij patiënten bij wie er na 16 weken behandeling geen respons is vastgesteld, dient te worden overwogen om de behandeling te stoppen. Arthritis psoriatica: De aanbevolen dosis is 100 mg via subcutane injectie in week 0 en week 4, gevolgd door een onderhoudsdosis eenmaal per 8 weken. Voor patiënten die op basis van klinisch oordeel een hoog risico hebben op gewrichtsschade, kan een dosis van 100 mg elke 4 weken (q4w) worden overwogen. Bij patiënten die na 24 weken behandeling geen respons hebben vertoond, dient te worden overwogen om de behandeling te stoppen. Bijzondere populaties: Ouderen (≥ 65 jaar): De dosis hoeft niet te worden aangepast. Er is beperkte informatie bij personen met een leeftijd van ≥ 65 jaar en zeer beperkte informatie bij personen met een leeftijd van ≥ 75 jaar. Nier- of leverinsuficiëntie: Tremfya is niet bij deze patiëntengroepen onderzocht. Er kunnen geen aanbevelingen worden gedaan omtrent de dosering. Zie Samenvatting van de productkenmerken voor verdere informatie over de eliminatie van guselkumab. Pediatrische patiënten: De veiligheid en werkzaamheid van Tremfya bij kinderen en adolescenten jonger dan 18 jaar zijn niet vastgesteld. Er zijn geen gegevens beschikbaar. Wijze van toediening: Subcutaan gebruik. Door psoriasis aangetaste huid dient zo mogelijk te worden vermeden als injectieplaats. Na een adequate training in de techniek van het subcutaan injecteren mogen patiënten Tremfya injecteren als een arts beslist dat dit aangewezen is. De arts dient echter te zorgen voor een adequate medische opvolging van de patiënten. Patiënten dienen geïnstrueerd te worden de volledige hoeveelheid oplossing te injecteren, overeenkomstig de in de doos bijgesloten ‘Instructies voor gebruik’. Zie Samenvatting van de productkenmerken voor instructies voor de bereiding van het geneesmiddel voorafgaand aan toediening. Contra-indicaties: Ernstige overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor een van de hulpstoffen. Klinisch relevante actieve infecties (bijv. actieve tuberculose). Bijwerkingen: Samenvatting van het veiligheidsprofel: De meest voorkomende bijwerking was infecties van de luchtwegen bij ongeveer 14% van de patiënten in de klinische studies bij psoriasis en bij arthritis psoriatica. Bijwerkingen in tabelvorm: Tabel 1 toont een lijst van bijwerkingen uit klinische studies bij psoriasis en arthritis psoriatica en uit postmarketingervaring. De bijwerkingen zijn ingedeeld volgens de MedDRA systeem-/orgaanklassen en frequenties, met de volgende definities: zeer vaak (≥1/10); vaak (≥1/100, <1/10); soms (≥1/1.000, <1/100); zelden (≥1/10.000, <1/1.000); zeer zelden (<1/10.000), niet bekend (kan met de beschikbare gegevens niet worden bepaald). Tabel 1: Lijst van bijwerkingen: Systeem-/orgaanklasse: Frequentie: Bijwerkingen. Infecties en parasitaire aandoeningen: Zeer vaak: Luchtweginfecties. Soms: Herpes simplex infecties. Tinea-infecties. Gastro-enteritis Immuunsysteemaandoeningen: Soms: Overgevoeligheid. Anafylaxie. Zenuwstelselaandoeningen: Vaak: Hoofdpijn. Maagdarmstelselaandoeningen: Vaak: Diarree. Huid- en onderhuidaandoeningen: Soms Urticaria. Rash. Skeletspierstelsel- en bindweefselaandoeningen: Vaak: Artralgie. Algemene aandoeningen en toedieningsplaatsstoornissen: Vaak: Injectieplaatsreacties. Onderzoeken: Vaak: Transaminasen verhoogd. Soms: Neutrofielentelling verlaagd. Beschrijving van geselecteerde bijwerkingen: Transaminasen verhoogd: In twee klinische fase III-studies bij arthritis psoriatica werd in de placebogecontroleerde periode het ongewenste effect transaminasen verhoogd (dit omvat ALAT verhoogd, ASAT verhoogd, leverenzym verhoogd, transaminasen verhoogd, leverfunctietest abnormaal, hypertransaminasemie) vaker gemeld in de met guselkumab behandelde groepen (8,6% in de q4w-groep en 8,3% in de q8w-groep) dan in de placebogroep (4,6%). In de loop van 1 jaar werd het ongewenste effect transaminasen verhoogd (zoals hierboven) gemeld bij 12,9% van de patiënten in de q4w-groep en bij 11,7% van de patiënten in de q8w-groep. Op basis van laboratoriummetingen waren de meeste transaminaseverhogingen (ALAT en ASAT) ≤ 3 x de bovengrens van normaal (upper limit of normal; ULN). Transaminaseverhogingen van > 3 tot ≤ 5 x ULN en > 5 x ULN kwamen weinig voor en traden in de guselkumab-q4w-groep vaker op dan in de guselkumab-q8w-groep (tabel 2). Een vergelijkbaar frequentiepatroon naar ernst en naar behandelgroep werd waargenomen tot en met het eind van de 2 jaar durende klinische fase III-studie bij arthritis psoriatica. Tabel 2: Frequentie van patiënten met post-baseline transaminaseverhogingen in twee klinische fase III-studies bij arthritis psoriatica: T/m week 24a: A1: Placebo N=370c – A2: guselkumab 100 mg q8w N=373c – A3: guselkumab 100mg q4w N=371c. T/m 1 jaarb: B1: guselkumab 100 mg q8w N=373c – B2: guselkumab 100 mg q4w N=371c ALAT: >1 tot ≤3 x ULN: A1: 30,0%; A2: 28,2%; A3: 35,0%; B1: 33,5%; B2: 41,2%. >3 tot ≤ 5 x ULN: A1: 1,4%; A2: 1,1%; A3: 2,7%; B1: 1,6%; B2: 4,6%. >5 x ULN: A1: 0,8%; A2: 0,8%; A3: 1,1%; B1: 1,1%; B2: 1,1%. ASAT: >1 tot ≤3 x ULN: A1: 20,0%; A2: 18,8%; A3: 21,6%; B1: 22,8%; B2: 27,8%. >3 tot ≤ 5 x ULN:
A1: 0,5%; A2: 1,6%; A3: 1,6%; B1: 2,9%; B2: 3,8%. >5 x ULN: A1: 1,1%; A2: 0,5%; A3: 1,6%; B1: 0,5%; B2: 1,6%. a placebogecontroleerde periode. b patiënten naar placebo gerandomiseerd op baseline en via crossover overgezet op guselkumab zijn niet inbegrepen. c aantal patiënten met ten minste één beoordeling na baseline voor de speciieke laboratoriumtest binnen de periode. De frequentie van transaminaseverhogingen (ALAT en ASAT) voor de guselkumab-q8w-dosis was in de klinische studies bij psoriasis, gedurende 1 jaar, gelijk aan wat werd waargenomen voor de guselkumab-q8w-dosis in klinische studies bij arthritis psoriatica. Gedurende 5 jaar nam de incidentie van transaminaseverhoging per jaar behandeling met guselkumab niet toe. De meeste transaminaseverhogingen waren ≤ 3 x ULN. In de meeste gevallen was de verhoging in transaminasen voorbijgaand en leidde deze niet tot het stoppen met de behandeling. Neutrofielentelling verlaagd: In twee klinische fase III-studies bij arthritis psoriatica werd in de placebogecontroleerde periode het ongewenste effect verlaagde neutrofielentelling vaker gemeld in de met guselkumab behandelde groepen (0,9%) dan in de placebogroep (0%). In de loop van 1 jaar werd het ongewenste effect verlaagde neutrofielentelling gemeld bij 0,9% van de met guselkumab behandelde patiënten. In de meeste gevallen was de afname van de neutrofielentelling in het bloed licht, voorbijgaand, niet geassocieerd met infectie en leidde deze niet tot het stoppen met de behandeling. Gastro-enteritis: In twee klinische fase III-studies bij psoriasis trad tijdens de placebogecontroleerde periode vaker gastro-enteritis op in de groep die werd behandeld met guselkumab (1,1%) dan in de placebogroep (0,7%). Tot en met week 264 meldde 5,8% van alle met guselkumab behandelde patiënten gastro-enteritis. De bijwerkingen van gastro-enteritis waren niet ernstig en leidden t/m week 264 niet tot stopzetting van guselkumab. De frequenties van gastro-enteritis waargenomen in klinische studies bij arthritis psoriatica in de placebogecontroleerde periode waren gelijk aan die waargenomen in de klinische studies bij psoriasis. Injectieplaatsreacties: In twee klinische fase III-studies bij psoriasis kwamen t/m week 48 bij 0,7% van de injecties met guselkumab en bij 0,3% van de injecties met placebo injectieplaatsreacties voor. Tot en met week 264 ging 0,4% van de guselkumab-injecties gepaard met injectieplaatsreacties. Injectieplaatsreacties waren in het algemeen licht tot matig in ernst; geen van deze bijwerkingen was ernstig en één van deze bijwerkingen leidde tot stopzetting van guselkumab. In twee klinische fase III-studies bij arthritis psoriatica was t/m week 24 het aantal proefpersonen dat 1 of meer injectieplaatsreacties meldde laag en iets hoger in de guselkumab-groepen dan in de placebogroep; 5 (1,3%) proefpersonen in de guselkumab-q8w-groep, 4 (1,1%) proefpersonen in de guselkumab-q4wgroep en 1 (0,3%) proefpersoon in de placebogroep. Eén proefpersoon stopte met guselkumab vanwege een injectieplaatsreactie tijdens de placebogecontroleerde periode van de klinische studies bij arthritis psoriatica. In de loop van 1 jaar was het percentage proefpersonen dat melding maakte van 1 of meer injectieplaatsreacties 1,6% in de q8w-guselkumab-groep en 2,4% in de q4w-guselkumabgroep. Over het geheel genomen was het percentage injecties geassocieerd met injectieplaatsreacties waargenomen in klinische studies bij arthritis psoriatica, in de hele placebogecontroleerdeperiode gelijk aan de percentages waargenomen in de klinische studies bij psoriasis. Immunogeniciteit: De immunogeniciteit van guselkumab werd geëvalueerd met behulp van een gevoelige, voor het geneesmiddel tolerante immunoassay. In samengevoegde analyses van fase II- en fase III-studies bij patiënten met psoriasis en arthritis psoriatica ontwikkelden zich in een periode van maximaal 52 weken behandeling bij 5% (n=145) van de met guselkumab behandelde patiënten antilichamen tegen het geneesmiddel. Van de patiënten bij wie zich antilichamen tegen het geneesmiddel ontwikkelden, had ongeveer 8% (n=12) antilichamen die als neutraliserend werden geclassificeerd, wat gelijkstaat aan 0,4% van alle patiënten die met guselkumab werden behandeld. In samengevoegde analyses van fase III-studies bij patiënten met psoriasis ontwikkelde ongeveer 15% van de met guselkumab behandelde patiënten antilichamen tegen het geneesmiddel in een periode van maximaal 264 weken behandeling. Van de patiënten bij wie zich antilichamen tegen het geneesmiddel ontwikkelden, had ongeveer 5% antilichamen die als neutraliserend werden geclassificeerd. Dit staat gelijk aan 0,76% van alle patiënten die met guselkumab werden behandeld. Er was geen verband tussen de vorming van antilichamen tegen het geneesmiddel en een lagere werkzaamheid of de ontwikkeling van injectieplaatsreacties. Melding van vermoedelijke bijwerkingen Het is belangrijk om na toelating van het geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden. Op deze wijze kan de verhouding tussen voordelen en risico’s van het geneesmiddel voortdurend worden gevolgd. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via: België: Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, Afdeling Vigilantie, Postbus 97, 1000 BRUSSEL Madou. Website: www.eenbijwerkingmelden.be e-mail: adr@fagg.be Nederland: Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb. Website: www.lareb. nl. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: Janssen-Cilag International NV, Turnhoutseweg 30, B-2340 Beerse, België. NUMMER(S) VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: EU/1/17/1234/001 1 voorgevulde spuit. EU/1/17/1234/002 1 voorgevulde pen. EU/1/17/1234/003 2 voorgevulde pennen. EU/1/17/1234/004 2 voorgevulde spuiten. AFLEVERINGSWIJZE: Geneesmiddel op medisch voorschrift. DATUM VAN LAATSTE GOEDKEURING VAN DE TEKST: 15/07/2022. Meer informatie is beschikbaar op verzoek.
Vaak voorkomende huidlaesies als sleutel tot de diagnose van een zeldzame ziekte
Marie DE BROQUEVILLE 40 Reportage
Baricitinib voor de behandeling van atopische dermatitis: een patiënten casus
44 Kinderdermatologie
Differentiële diagnose van ooraandoeningen
Sophie GOLSTEIN 46 Quiz / klinisch geval
Wat is uw diagnose?
Alison VAN LOON, Benson OGUNJIMI , Olivier AERTS
WDEIA, what is not in a name
Stefan KERRE 51 IMCAS 2024
25 jaar toegewijd aan medische en wetenschappelijke innovatie
Reflecties over ethische kwesties in de esthetische geneeskunde
Hugues CARTIER, Sébastien GARSON
LISA HUYGEN
Assistent dermatologie, UZ Brussel
BELGIAN SOCIETY OF PEDIATRIC DERMATOLOGY 2024
Op 27 januari vond het jaarlijks congres van de Belgian Society of Pediatric Dermatology (BSPD) plaats in Wolubilis te Sint-Lambrechts-Woluwe. Het onderwerp was pigmentstoornissen bij kinderen en zoals altijd bestond het programma uit voordrachten van nationale en internationale experten en klinische casussen van verschillende Belgische universitaire centra. Hieronder volgt een overzicht van de presentaties die plaatsvonden tijdens dit leerrijke congres.
SPITZ TUMOREN
De ‘spitz’ werd afgebeten door Prof. Dr. Isabel Colmenero (Hospital del Niño Jesús, Madrid) met een presentatie over de histopathologische kenmerken van spitz tumoren bij kinderen. Deze tumoren vormen een diagnostische uitdaging voor zowel dermatologen als pathologen. Door specifieke morfologische en genetische eigenschappen kunnen we deze tumoren classificeren in verschillende subtypes, waaronder spitz naevi, atypische spitz tumoren (spitz melanocytomen) en spitz melanomen. Een spitz naevus is een goedaardige melanocytaire neoplasie bestaande uit grote epitheel- en/of spoelcellen. Spitz melanomen zijn over het algemeen groter in omvang (>6mm), slecht gedifferentieerd, vertonen uitgesproken pleomorfisme en dermale mitosen, en kunnen ulcereren. Een spitz melanocytoom vertoont ook atypische histologische kenmerken, maar niet voldoende om de diagnose van een melanoom te rechtvaardigen. Bij onduidelijkheid tussen een spitz melanocytoom en melanoom kan moleculair genetisch onderzoek worden uitgevoerd. Spitz melanomen met potentieel voor metastasen vertonen meestal onderliggende proliferaties van serine/threonine kinase-fusies (MAP3K8, BRAF). Genetisch onderzoek kan ook helpen bij het onderscheid tussen spitz tumoren en een BAP1 geïnactiveerd melanocytoom, wat belangrijk is gezien de associatie van laatstgenoemde met het BAP1-Tumor predispositie syndroom. Dr. Colmenero benadrukte ook dat onderzoek naar genetische afwijkingen in spitz tumoren niet alleen van diagnostisch belang is, maar ook therapeutische implicaties kan hebben door de toepassing van doelgerichte therapieën zoals BRAF-inhibitoren. Deze presentatie heeft ons meer inzicht gegeven in de rol van anatomopathologisch en genetisch onderzoek bij het differentiëren van de verschillende subtypes van spitz tumoren.
CONGENITALE
MELANOCYTAIRE NAEVI
Dr. Nicole Knöpfel (UCL Great Ormond Street Institute of Child Health, Londen) gaf een presentatie over de aanpak en opvolging van kinderen met congenitale melanocytaire naevi
Figuur 1. Klinische beelden van de patiënt in de loop van de tijd tonen een reuze CMN met progressieve groei en verdikking. A. De patiënt op 8 maanden leeftijd. B. De patiënt op 4-jarige leeftijd. C. De patiënt op 6-jarige leeftijd. D. 6 maanden na de start van de behandeling met trametinib op 7-jarige leeftijd. (Mir et al., Pediatrics. 2019)
(CMN), en besprak tevens haar baanbrekend wetenschappelijk onderzoek naar het onderliggend genetisch mosaïcisme. CMN komen frequent voor bij kinderen en kunnen sterk variëren in grootte. Een solitaire CMN is doorgaans onschuldig en vereist geen specifieke opvolging, tenzij deze zich bevindt op een cosmetisch storende plaats, zoals het gelaat, waarbij psychologische ondersteuning op latere leeftijd nuttig kan zijn. Bij uitgebreide of multipele CMN is het echter essentieel om een MRI van het centrale zenuwstelsel uit te voeren om intraparenchymateuze melanosis en complexe neurologische afwijkingen uit te sluiten. Deze afwijkingen zijn belangrijke voorspellers voor neurologische ontwikkelingsstoornissen, epilepsie, de noodzaak van neurochirurgie, en het risico op melanomen van de huid en het centrale zenuwstelsel. Opvolging van kinderen met milde intraparenchymateuze melanosis omvat jaarlijkse neurologische evaluaties, 1-2 jaarlijkse dermatologische opvolgingen en psy-
chiatrische ondersteuning. Bij diffuse intracraniële afwijkingen dient een individueel, multidisciplinair behandel- en opvolgplan gemaakt te worden op basis van herhaalde beeldvorming, neurochirurgie, medicamenteuze behandeling en klinische opvolging. Behandeling van CMN is uitdagend. Het wordt afgeraden om therapieën te gebruiken die littekenvorming veroorzaken, zoals laserbehandeling, curettage en dermabrasie, omdat deze de uiteindelijke kleur van het letsel niet beïnvloeden en het risico op maligne transformatie blijft bestaan. Tijdens de presentatie werden twee belangrijke genetische mutaties besproken die bijdragen aan het meerendeel van CMN: NRAS-(68%) en BRAF-mutaties(7%). Recente bevindingen van Prof. Veronica Kinsler en haar team hebben de rol van fusiegenen, voornamelijk BRAF-fusies, aangetoond. Deze fusiegenen zijn geassocieerd met hyperactiviteit van de MAPK-pathway, die kan worden geremd door trametinib, een MEK-inhibitor. Enkele succesvolle gevallen zijn beschreven waarbij trametinib aanzienlijke verbetering bracht bij ernstige CMN veroorzaakt door een BRAF-fusiegen (Figuur 1). Deze presentatie benadrukte het belang van verder genetisch onderzoek bij CMN voor diagnose en therapie van deze soms ernstige huidletsels.
CAFÉ-AU-LAIT SYNDROMEN
Prof. Dr. Eric Legius (Universitair Ziekenhuis Leuven) gaf een presentatie over de diverse syndromen die gekenmerkt worden door café-au-lait maculae (CALMs). Bij kinderen met CALMs wordt vaak als eerste gedacht aan neurofibromatose type 1 (NF1). In 2021 werden nieuwe diagnostische criteria gepubliceerd waarbij wordt gesproken van NF1 als er aan 2 of meer van de volgende criteria wordt voldaan: zes of meer CALMs, axillaire epheliden, aanwezigheid van (plexiforme) neurofibromen, glioma, Lisch noduli, choroidale afwijkingen, botlaesies, of een onderliggende NF1-genmutatie. Desondanks kunnen CALMs zich ook presenteren zonder NF1-geassocieerde tumoren, wat wijst op het Legius Syndroom. Dit syndroom kan gepaard gaan met macrocephalie, Noonan-achtige gelaatsafwijkingen en lipomen, waarbij ontwikkelingsstoornissen over het algemeen minder voorkomen dan bij NF1. Andere syndromen waarbij multipele CALMs kunnen voorkomen zijn Noonan syndroom, McCune-Albright syndroom en LEOPARD syndroom. Het LEOPARD syndroom kenmerkt zich door de aanwezigheid van multipele Lentigines, ECG-geleidingsafwijkingen, Oculair hypertelorisme, Pulmonale stenose, Afwijkende genitaliën, groeiRetardatie en sensorineural Doofheid. CALMs hebben een uitgebreid scala aan differentiële diagnostiek, maar kunnen ook voorkomen zonder syndromale associatie. In dergelijke gevallen manifesteren ze zich als CALMs bij een licht huidtype en worden gekenmerkt door onregelmatige, gekartelde randen.
HYPOPIGMENTATIE
BIJ KINDEREN
Prof. Dr. Reinhart Speeckaert (Universitair Ziekenhuis Gent) behandelde de uitgebreide differentiële diagnostiek van hypopigmentaties bij kinderen. In tegenstelling tot volwassenen komt vitiligo bij kinderen vaker voor op de onderste extremiteiten. Bij lichte huidtypes met actieve vitiligo kunnen de randen erythemateus zijn door onderliggende ontsteking, wat kan leiden tot verwarring met andere differentiële diagnoses zoals morphea of
tinea corporis. De behandeling van vitiligo is complex en omvat lokale opties zoals corticosteroïden en calcineurine-inhibitoren, UVB-therapie, en voor uitgebreide gevallen systemische therapie met corticosteroïden of methotrexaat. Voor vitiligo maculae die langer dan zes maanden aanhouden kan er gebruik gemaakt worden van een pigmentlaser of cryotherapie om de aangetaste huid te repigmenteren of van monobenzone om de gezonde huid erom heen te bleken. Segmentale vitiligo komt vaker voor bij jonge patiënten onder de 20 jaar en kent een snelle progressie die meestal stopt na anderhalf tot twee jaar. Deze vorm van vitiligo is significant minder geassocieerd met systemische auto-immuunziekten. Het individuele risico op het ontwikkelen van vitiligo neemt toe in geval van geassocieerde persoonlijke auto-immuunziekten, aanwezigheid van Koebner-fenomeen, of een familiale voorgeschiedenis van vitiligo. Eruptieve hypomelanosis is een voorbijgaande hypopigmentatie op de extremiteiten veroorzaakt door een virale infectie, meestal voorafgegaan door een prodromale fase met algemene symptomen zoals malaise. De hypopigmentaties zijn zelflimiterend na meestal twee tot vier weken en moeten worden onderscheiden van pityriasis versicolor.
Prof. Dr. Speeckaert besprak ook een nieuwe variant van reticulaire acropigmentaties, namelijk gespikkelde acrale hypopigmentatie, die zich presenteert als voorbijgaande, asymptomatische witte maculae op de laterodorsale zijde van de handen en voeten. Andere aandoeningen die tot deze groep behoren zijn dyschromatosis symmetrica hereditaria, ziekte van Dowling-Degos en gespikkelde acropigmentatie van Kitamura. Indien hypopigmentaties geassocieerd zijn met CALMs, moet er gedacht worden aan een onderliggende NF1 gezien hierbij een prevalentie van 50% bestaat voor het voorkomen van multipele naevi anaemici.
Ook genetische syndromen kunnen gepaard gaan met hypopigmentaties. Waardenburg syndroom is een autosomaal-dominant overerfbare aandoening die onder andere gepaard gaat met depigmentaties van huid en haren (piebaldisme, poliosis), gehoorsverlies, heterochromie, hypertelorisme en constipatie. De diagnose wordt gesteld op basis van DNA-diagnostiek. Tubereuze sclerose is een erfelijke aandoening die diverse orgaansystemen aantast en wordt gekenmerkt door typische huidafwijkingen, waaronder angiofibromen, periunguale fibromen, ash leaf maculae, confetti depigmentatie, shagreen plaques,
Figuur 2. Leeftijdsafhankelijke expressie van cutane manifestaties van tubereuze sclerose. (Cardis et al., Arch Dis Child. 2017)
CALMs, fibreuze plaques op voorhoofd, nodulaire fibromen op gingiva en poliosis. Deze afwijkingen kunnen zich op verschillende momenten in het leven van het kind manifesteren, wat betekent dat opvolging noodzakelijk is (Figuur 2). Pigmentair mosaïcisme presenteert zich als hyper- en/of hypopigmentaties volgens specifieke patronen. Dit kan gepaard gaan met extracutane manifestaties en bijzondere genetische syndromen. Andere differentieel diagnosen van hypopigmentaties bij kinderen zijn bier spots, piebaldisme, pityriasis lichenoides et varioliformis acuta, extra-genitale lichen sclerosus, ziekte van Gougerot-Carteaud, clear-cell papulosis, lichen striatus en albinisme. In conclusie, een grondig begrip van de diverse oorzaken van hypopigmentaties bij kinderen, hun differentiële diagnostiek en mogelijke geassocieerde syndromen is van cruciaal belang voor een effectieve diagnose en behandeling.
MELANONYCHIA BIJ KINDEREN
Tot slot behandelde Dr. Pauline Lecerf (UVC Brugmann, Brussel) de diagnostiek en aanpak van melanonychia bij kinderen. Melanonychia, een zwart-bruin-grijze pigmentatie van de nagelplaat, komt meestal voor als een longitudinale band, ook wel longitudinale melanonychia (LM) genoemd. LM in kinderen is zeldzaam en komt voornamelijk voor op de vingernagels. Meestal gaat het om een goedaardige naevus, lentigo, of activatie van melanocyten. In totaal zijn er 20 gevallen beschreven van een onderliggend in situ melanoom, maar er zijn nooit invasieve melanomen gemeld bij kinderen. De grote uitdaging van LM bij kinderen is dat de klinische en dermatoscopische criteria, die bij volwassenen wijzen op een melanoom, frequent voorkomen zonder kwaadaardige evolutie. Deze omvatten letsels groter dan 3mm, polychromie, dots en globules, vormveranderingen, teken van (pseudo-)Hutchinson en nagelplaatdystrofie. In sommige gevallen verdwijnt de LM naevus volledig op latere leeftijd. Indien deze blijft bestaat, blijft er een klein risico op maligne ontaarding. Omdat subunguale melanomen bij kinderen zeldzaam zijn, wordt een afwachtende houding met klinische opvolging om de zes maanden aanbevolen. Echter, gezien het mogelijke risico op maligne ontaarding in de toekomst, blijft een nauwlettende opvolging van belang. Bij twijfel moet het letsel worden verwijderd om anatomopathologisch een onderliggend melanoom uit te sluiten, waarbij snelle groei en zwarte kleur van het letsel belangrijke criteria zijn voor het uitvoeren van een biopsie.
Samengevat benadrukt deze presentatie dat subunguale melanomen bij kinderen zeldzaam zijn, maar dat een nauwlettende opvolging in de toekomst van essentieel belang is.
KLINISCHE CASUSSEN
Tijdens het congres werden er ook interessante klinische casussen gepresenteerd van verschillende universitaire centra. Dr. Astrid Van Reempts (UZ Gent) toonde dat er bij een pasgeborene met een witte hyperkeratotische plaque op de scalp genetisch onderzoek moet worden uitgevoerd om het zeldzame Olmsted syndroom uit te sluiten. Deze genodermatose wordt veroorzaakt door een gain-of-function mutatie in het TRPV3gen en leidt tot mutilerende palmoplantaire keratodermie en periorificiële keratotische plaques.
Congenitale lingua villosa presenteert zich als een aangeboren
witte plaque op de tong van de pasgeborene en wordt vaak verward met een intra-orale candidose, aldus Dr. Marie-Justine De Wolf (AZ Sint-Jan, Brugge). Deze afwijking wordt veroorzaakt door veranderingen in de filliforme papillen van de tong die leiden tot korte, dikke filliforme papillen met lange secundaire papillen. Door het stellen van de juiste diagnose kunnen invasieve onderzoeken en antifungale behandelingen vermeden worden. Dr. Julie Van Gysel (Hôpital Universitaire de Bruxelles) presenteerde een casus van een pasgeborene met congenitale hypotrichosis, gekenmerkt door verminderde haardensiteit op de scalp en afwezigheid van wenkbrauwen en wimpers. Opvallend was dat de ouders eerstegraads neef en nicht waren. Genetisch onderzoek onthulde een mutatie in het SOX18-gen wat bij homozygotie gelinkt is aan het hypotrichosis-lymfeoedeem-telangiëctasie syndroom. Bij heterozygotie van de mutatie kunnen ook geassocieerde renale afwijkingen voorkomen. Deze afwijkingen manifesteren zich progressief bij de geboorte of in de vroege kindertijd. Dat een kapotte thermometer in de garage voor heel wat problemen kan zorgen, bleek uit de presentatie van Dr. Julie Saerens (UZ Brussel). Ze behandelde de casus van een 10-jarige jongen met acrodynie, een jeukende maculopapuleuze uitslag en gedragsveranderingen. Toen de vader zich herinnerde dat er een kapotte thermometer in de garage lag, werd de hoeveelheid kwik in het bloed en de urine van het kind en de andere gezinsleden gemeten. Verhoogde kwikwaarden in de urine bevestigden een kwikvergiftiging. Kwik wordt via de luchtwegen opgenomen in de bloedbaan, vervolgens door verschillende organen geabsorbeerd en ten slotte uitgescheiden via de urine. Aangezien de kwikdosering in het bloed normaal kan zijn, is het van cruciaal belang om gelijktijdig de kwikdosering in de urine te bepalen. Kwik wordt opgenomen door verschillende organen en kan dus naast huidafwijkingen ook neurologische, gastro-intestinale, pulmonale, psychologische, renale en cardiale klachten veroorzaken. De diagnose van een vulvaire Crohn werd besproken door Dr. Dalal Lahrichi (Grand Hôpital de Charleroi). Een 11-jarig meisje presenteerde zich met erythema nodosum van de enkels, groeiretardatie en een warme, erythemateuze, pijnlijke zwelling van de linker labia majora. Met behulp van MRI en colonoscopie werd de diagnose van de ziekte van Crohn bevestigd ter hoogte van de ileocaecale overgang. Vulvaire aantasting, zowel uni- als bilateraal, is in 20-50% van de gevallen de eerste manifestatie van de ziekte van Crohn bij kinderen. Het kan gaan om een directe uitbreiding van de ziekte vanuit het rectum of om een ‘gemetastaseerde’ ziekte van Crohn, zoals hier het geval was. Bij een onduidelijke klinische presentatie kan een huidbiopsie overwogen worden. De behandeling richt zich op het aanpakken van de onderliggende ziekte van Crohn onder begeleiding van een gastro-enteroloog. Indien nodig kunnen lokale corticosteroïden of calcineurine-inhibitoren worden toegevoegd. Het jaarlijkse congres van de BSPD heeft een diepgaand inzicht geboden in de vele uitdagingen rond pigmentstoornissen bij kinderen. Elk onderwerp belichtte de nieuwste ontwikkelingen binnen de kinderdermatologie, met waardevolle inzichten uit klinische casussen over diagnostiek en behandeling. Dit benadrukte eens te meer het cruciale belang van kinderdermatologen, multidisciplinaire samenwerking en genetisch onderzoek in de aanpak van deze complexe aandoeningen.
PROF. NICOLAS DAUBY
Departement Infectieziekten, CHU Saint-Pierre, Université Libre de Bruxelles (ULB)
SEKSUEEL OVERDRAAGBARE
INFECTIES IN DE DERMATOLOGIE: TUSSEN EPIDEMIEËN EN PANDEMIEËN
INLEIDING
Seksueel overdraagbare infecties nemen al enkele jaren toe in Europa. De meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoening (SOA) is Chlamydia trachomatis, die vooral bij vrouwen wordt vastgesteld. De op één na meest gediagnosticeerde SOA in Europa is Gonorroe, die vooral bij mannen wordt vastgesteld. Tot slot is de incidentie van syfilis de afgelopen jaren blijven stijgen, vooral onder mannen die seks hebben met mannen (MSM) (1). Er zijn een aantal redenen voor de stijging van de incidentie van SOA’s, waaronder een verminderd condoomgebruik, een toename in het gebruik van datingapps en een grotere toegang tot pre-expositieprofylaxe tegen HIV (PreP)(2,3).
Verschillende SOA’s kunnen zich via de huid openbaren. De huid kan primair of incidenteel worden aangetast. Het is om een aantal redenen belangrijk om op de hoogte te zijn van de dermatologische uitingen van SOA’s: om de juiste behandeling voor te schrijven, om mogelijke complicaties en secundaire besmetting te voorkomen en om te helpen bij het diagnosticeren van andere gelijktijdige asymptomatische SOA’s.
We bekijken hier 3 soa’s met mogelijke dermatologische manifestaties, waarvan de epidemieën momenteel Europa en België treffen: Mpox-infectie (vroeger apenpokken), die wereldwijd opdook in 2022, hiv-infectie, de laatste pandemie van de 20e eeuw, en syfilis.
MPOX-INFECTIE: EEN OPNIEUW OPKOMENDE ZOÖNOSE
Mpox-infecties (vroeger Monkeypox) worden veroorzaakt door een virus uit de pokkenfamilie (familie van orthopoxvirussen). De ziekte werd aanvankelijk beschreven bij primaten (vandaar de historische naam monkeypox, die nu is afgeschaft om stigmatisering te voorkomen), maar is een zoönose waarvan het belangrijk-
ste reservoir waarschijnlijk verschillende knaagdierfamilies op het Afrikaanse continent zijn. Sinds de jaren 1980 is besmetting met Mpox verantwoordelijk voor een aantal lokale epidemieën in West- en Centraal-Afrika. Er zijn enkele geïmporteerde gevallen gemeld, hetzij onder reizigers die in contact kwamen met besmette patiënten in Afrika, hetzij door de import van besmette knaagdieren(4). In 2022 werd wereldwijd de grootste epidemie ooit gemeld. Alle continenten werden getroffen. De overgrote meerderheid van de gevallen werd vastgesteld bij mannen die seks hebben met mannen, en de overdracht vond plaats na nauw mucocutaan contact tijdens geslachtsgemeenschap (het virus werd ook voor het eerst geïsoleerd in sperma, hoewel deze wijze van overdracht waarschijnlijk van ondergeschikt belang is).
Afbeelding 1: De verschillende stadia van Mpoxlaesies. Afbeelding van het UK Health Security Agency. https://www.gov.uk/guidance/monkeypox
De huid is het belangrijkste orgaan dat wordt aangetast door een Mpox-infectie, op een vergelijkbare manier als bij pokken. Klassieke dermatologische verschijnselen zijn blaasjes, ulcererende donutachtige laesies die evolueren naar korstige laesies (figuur 1).
De laesies kunnen gegeneraliseerd zijn of gelokaliseerd in het ano-genitale gebied. Systemische symptomen komen vaak voor, waaronder koorts, myalgie, pijn in de lymfeklieren en vermoeidheid(5).
Er zijn ziekenhuisopnames waargenomen, voornamelijk voor pijnbehandeling. Sterfte is uitzonderlijk en betreft voornamelijk patiënten die ernstig immuungecompromitteerd zijn (HIV-infectie in het AIDS-stadium, lymfoom, enz.) en die gedissemineerde vormen van de ziekte zullen ontwikkelen.
Belangrijk is dat tijdens de recente epidemie de diagnose van een Mpox-infectie leidde tot de diagnose van andere SOA’s, waaronder hiv in 20-30% van de gevallen.
De diagnose moet worden gesteld in aanwezigheid van een compatibel klinisch beeld bij MSM en wordt gesteld met behulp van een PCR-uitstrijkje op de laesies. Co-infectie met varicella-zostervirus (VZV), klassiek beschreven tijdens epidemieën in Afrika, is niet gevonden tijdens de huidige epidemie in Europa(6). Het klinische beloop is over het algemeen gunstig. Het is echter belangrijk dat patiënten worden geïnformeerd en gedurende 21 dagen seksueel contact vermijden. Antivirale behandeling is voorbehouden aan ernstige gevallen (immuungecompromitteerde patiënten).
Vaccinatie met het 3e generatie pokkenvaccin (Jynneos ® ) biedt ongeveer 80% bescherming na 2 doses en wordt geassocieerd met een lager infectierisico(7). Het vaccin wordt aanbevolen voor MSM met meerdere partners of terugkerende SOA-diagnoses en is verkrijgbaar bij HIV-referentiecentra. Patiënten die als kind tegen pokken zijn gevaccineerd, kunnen een eenmalige dosis krijgen. Het opnieuw opduiken van de Mpox-infectie sinds de jaren 1980 houdt mogelijk verband met het stopzetten van de pokkenvaccinatie en de afname van de groepsimmuniteit tegen deze infectie.
HIV-BESMETTING
De HIV-pandemie werd in het begin van de jaren 1980 vastgesteld na een epidemie van opportunistische infecties onder jonge MSM. Sinds de identificatie heeft het virus naar schatting de dood van 40 miljoen mensen veroorzaakt en momenteel leven 40 miljoen mensen met hiv, met 1,3 miljoen nieuwe infecties per jaar(8).
Nieuwe diagnoses betreffen jonge MSM en heteroseksuele vrouwen uit Afrika(9).
Een vroege diagnose van HIV-infectie is belangrijk om 2 belangrijke redenen: de snelle start van een antiretrovirale behandeling, waardoor patiënten met HIV chronische complicaties kunnen voorkomen, en het elimineren van het risico op seksuele overdracht. De term I=I staat voor niet detecteerbare virale belasting = niet overdraagbaar (in het Engels undetectable viral load = untransmissible (U=U)).
De huid kan in verschillende stadia van de HIV-infectie klinische symptomen vertonen en dit kan helpen bij het stellen van de diagnose. Ten eerste kan er tijdens de primaire infectie in 50% van de gevallen sprake zijn van huiduitslag (figuur 2 )(10). De uitslag gaat gepaard met algemene symptomen (koorts, lymfadenopathie, vermoeidheid) en lokale symptomen (mondzweren). Als er een klinische verdenking is op primaire infectie, is het belangrijk om de aanwezigheid van risicofactoren in de anamnese vast te stellen (voornamelijk geslachtsgemeenschap zonder condoom of zonder gebruik van PreP, met uitzondering van fellatio). Primaire hiv-infectie moet snel worden behandeld in een verwijscentrum; het starten van behandeling zal helpen om de duur van de symptomen te beperken en ook het risico op overdracht, omdat de virale belasting extreem hoog is tijdens de eerste paar weken van infectie.
Afbeelding 2: Uitslag bij primaire HIV-infectie. 39-jarige man met een 7-daagse voorgeschiedenis van koorts, maculopapulaire uitslag, lymfeklieren en mondzweren. De patiënt vermeldt meervoudige geslachtsgemeenschap met mannen en gebruikt geen PreP. Referentie: Matsumoto, CMAJ 2022(10).
Verschillende dermatologische verschijnselen zijn schildwachtklierziekten voor chronische HIV-infectie, d.w.z. aandoeningen die geassocieerd worden met een HIV-prevalentie > 0,1%(11). Deze aandoeningen, opgesomd in tabel 1, moeten altijd de reden zijn voor een hiv-screeningstest. Kaposi’s sarcoom, veroorzaakt door HHV-8-infectie, en candidiasis zijn sinds het begin van de epidemie in verband gebracht met AIDS. Manifestaties zoals atypische psoriasis en seborroïsche dermatitis zijn minder bekend en er kunnen diagnostische kansen gemist worden.
Een diagnose van hiv moet altijd persoonlijk worden gesteld en de patiënt moet snel worden doorverwezen naar een hiv-referentiecentrum (4 in Brussel en 3 in Wallonië).
Dermatologische aandoeningen die een HIV-test vereisen
Gordelroos
Sarcoom van Kaposi
Seborroeïsche dermatitis
Atypische of ernstige psoriasis
Herpes simplex, > 1 maand
Onverklaarde orale candidiasis
SYFILIS: DE DEFINITIEVE TERUGKEER
VAN DE GROTE IMITATOR
Sinds de Spaanse veroveraars Zuid-Amerika koloniseerden, heeft infectie met Treponema pallidum, of syfilis, zich wereldwijd verspreid onder menselijke populaties.
De incidentie van syfilis neemt de laatste vijftien jaar gestaag toe in België en Europa. De huidige epidemie concentreert zich vooral bij mannen die seks hebben met mannen (MSM), hoewel recent, vooral in de Verenigde Staten, een stijging van het aantal gevallen werd vastgesteld bij jonge vrouwen, wat leidde tot een stijging van het aantal gevallen van congenitale syfilis.
De dermatologische manifestaties van syfilis zijn zeer divers(12). Het is daarom belangrijk om de patiënt te vragen naar het mogelijke risico op syfilis (MSM, meerdere partners, gebruik van datingapps, contact met recent gediagnosticeerde patiënten).
De dermatologische manifestaties van syfilis en het bijbehorende stadium staan in tabel 2.
Primair stadium
Secundaire Syfilis
Chancre Palmoplantaire uitslag (‘roseola’)
Alopecia in plekken
Mucosale Plaques
Condyloma lata
In tegenstelling tot herpes- of Mpoxlaesies is een syfilitische chancre pijnloos. Het is belangrijk om bewust te zijn van de verschillende mogelijke locaties van chancroïd, die overeenkomen met de inoculatieplaats: mond, lip, anus.
Secundaire syfilis uit zich meestal als een gegeneraliseerde maculaire uitslag (roseola), voornamelijk op de romp, met palmaire en plantaire betrokkenheid (figuur 4). Systemische symptomen kunnen myalgieën, koorts en hepatitis zijn.
Een te late diagnose van syfilis kan ernstige gevolgen hebben voor de patiënt, vooral als gevolg van neurologische schade. Syfilis kan schade veroorzaken aan de VIII-zenuw (omkeerbare doofheid met oorsuizen) en vooral schade aan het gezichtsvermogen als gevolg van uveïtis(13). Tot slot bestaat er ook het risico op overdracht op vrouwelijke partners, met het risico op een verwoestende aangeboren infectie.
“Het Kaposi sarcoom, veroorzaakt
door HHV8 infectie,
en
candidiasis worden al sinds het begin van de epidemie in verband gebracht met AIDS. Manifestaties zoals atypische psoriasis en seborroïsche dermatitis zijn minder bekend
en men kan
diagnostische
kansen missen...”
Afbeelding 3: Syfilitische chancre op de tong (bron CDC)
Afbeelding 4: Secundaire syfilis met klassieke palmaire betrokkenheid (bron CDC)
Treponemale test
Positief
Positief
Negatief
Niet-treponemale test
VDRL/RPR
Positief
Negatief
Positief
Negatief Negatief
De diagnose is klinisch bij risicopatiënten en kan worden bevestigd door serologische tests. Er zijn 2 soorten testen: treponemaal en niet-treponemaal.
Treponemale tests bevestigen de diagnose en blijven positief na een episode van syfilis. Ze zijn daarom niet nuttig in geval van herinfectie. De test kan negatief zijn in gevallen van recente infectie: het kan nuttig zijn om de test te herhalen als er een hoge mate van klinische verdenking is. Niet-treponemale testen (VDRL of RPR) geven de intensiteit van de infectie weer en worden uitgedrukt in titers (bijv. 1/32). Ze maken controle na behandeling (daling van RPR) en diagnose van mogelijke herinfectie (nieuwe stijging van RPR-titer, bijvoorbeeld) mogelijk. Het wordt aanbevolen om niet-treponemale testen op te volgen na de behandeling (na 3 en 6 maanden) (14). De volgende tabel vat de interpretatie van serologische tests bij syfilis samen.
Elke diagnose van syfilis bij MSM moet leiden tot een HIVtest en tot informatie over PreP als de patiënt HIV-negatief is. Preventieve behandeling wordt gegeven in een HIV-referentiecentrum.
De standaardbehandeling voor syfilis is sinds 1945-50 penicilline. Dit is een injecteerbare vorm (Peniciline G of Penadur ®), die sinds kort niet meer voorradig is. Een alternatief is orale doxycycline (100mg 2x/ gedurende 14 dagen). In geval van neurologische schade (gehoor- of oogschade) is intra-hospitale behandeling noodzakelijk (lumbaalpunctie en intraveneuze behandeling).
CONCLUSIES
De HIV-pandemie en epidemieën van Mpox en syfilis zijn een realiteit in België in 2024. Dermatologen spelen een belangrijke rol, gezien de frequente huidverschijnselen die met deze SOA’s gepaard gaan. Een vroege diagnose van SOA’s is van vitaal belang, in de eerste plaats voor de patiënt, maar ook voor de volksgezondheid. Het is daarom van cruciaal belang om seksualiteit aan de orde te stellen tijdens het anamneseproces. Een SOA-counselingstool ontwikkeld door het KCE is online beschikbaar (https://www.sti.kce.be/en/).
Terwijl syfilis (met uitzondering van neurologische aandoeningen) poliklinisch kan worden behandeld in een dermatologiepraktijk, moeten HIV- en Mpox-infecties worden doorver-
Interpretatie
Syfilis niet genezen (of follow-up na behandeling); stadium volgens klinisch belang
Genezen of zeer recente syfilis
Vals positief
Geen syfilis of te vroeg (test herhalen)
wezen naar verwijscentra, zowel voor specifieke diagnostiek (Mpox PCR, HIV-virusbelasting) als voor therapeutische aspecten (initiatie en monitoring van antiretrovirale behandeling).
REFERENTIES
1. Lecompte A, Vanden Berghe W, Bensemmane S, Van Den Bossche D, De Baetselier I, Van Beckhoven D. Surveillance des infections sexuellement transmissibles. Situation épidémiologique jusqu’ au 31 décembre 2021 [Internet]. Sciensano; 2023 [cité 6 févr 2024]. Beschikbaar op: https://www. sciensano.be/nl/node/72690
2. European Centre for Disease Prevention and Control. Hiv- en soa-prevention among men who have sex with men. ECDC; 2015.
3. Nguyen VK, Greenwald ZR, Trottier H, Cadieux M, Goyette A, Beauchemin M, et al. Incidence of sexually transmitted infections before and after pre-exposure prophylaxis for HIV. AIDS Lond Engl. 20 févr 2018;32(4):523 30.
4. Chastel C. Le monkeypox humain. Pathol Biol (Paris). mars 2009;57(2):175 83.
5. Maronese CA, Avallone G, Aromolo IF, Spigariolo CB, Quattri E, Ramoni S, et al. Mpox: an updated review of dermatological manifestations in the current outbreak. Br J Dermatol. 1 sept 2023;189(3):260 70.
6. Coppens J, Liesenborghs L, Vercauteren K, Van Esbroeck M, Van Dijck C. No Varicella Zoster Virus Infection among Mpox Cases in Antwerp, Belgium. Am J Trop Med Hyg. 6 déc 2023;109(6):1282 3.
7. Effectiviteit van het Jynneos-vaccin [Internet]. 2023 [cité 6 févr 2024]. Beschikbaar op: https://www.cdc.gov/poxvirus/mpox/cases-data/JYNNEOSvaccine-effectiveness.html
8. ONUSIDA. Fiche d’information - Dernières statistiques sur l’état de l’épidémie de sida [Internet]. [cité 9 févr 2024]. Beschikbaar op: https://www.unaids.org/ fr/resources/fact-sheet
9. Sciensano. For a healthy Belgium. 2024 [cité 6 févr 2024]. Communicable diseases: HIV, Health Status Report. Beschikbaar op: https://www. healthybelgium.be/en/health-status/communicable-diseases/hiv-and-othersexually-transmitted-infections
10. Matsumoto S, Murata Y, Tomoda Y. Acute HIV-infectie bij een 39-jarige man. CMAJ. 21 nov 2022;194(45):E1541 E1541.
11. Jordans CCE, Vasylyev M, Rae C, Jakobsen ML, Vassilenko A, Dauby N, et al. National medical specialty guidelines of hiv-indicator conditions in Europe lack adequate HIV testing recommendations: a systematic guideline review. Eurosurveillance. 1 déc 2022;27(48):2200338.
12. Whiting C, Schwartzman G, Khachemoune A. Syfilis in de dermatologie: Recognition and Management. Am J Clin Dermatol. 2023;24(2):287 97.
13. Pratas AC, Goldschmidt P, Lebeaux D, Aguilar C, Ermak N, Benesty J, et al. Increase in Ocular Syphilis Cases at Ophthalmologic Reference Center, France, 2012-2015 - Volume 24,Reference Center, France, 2012–2015 - Volume 24, Number 2—February 2018 - Emerging Infectious Diseases journal - CDC. [cité 6 févr 2024]; Disponible sur: https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/24/2/17-1167_ article
14. Jespers V, Stordeur S, Carville S, Crucitti T, Dufraimont E, Kenyon C, et al. Diagnosis and treatment of syphilis: 2019 Belgian National guideline for primary care. Acta Clin Belg. févr 2022;77(1):195203.
as of December 1st, 2023
and colourless to slightly yellow.Therapeutic indications: Adult plaque psoriasis. Cosentyx is indicated for the treatment of moderate to severe plaque psoriasis in adults who are candidates for systemic therapy. Paediatric plaque psoriasis. Cosentyx is indicated for the treatment of moderate to severe plaque psoriasis in children and adolescents from the age of 6 years who are candidates for systemic therapy. Hidradenitis suppurativa (HS). Cosentyx is indicated for the treatment of active moderate to severe hidradenitis suppurativa (acne inversa) in adults with an inadequate response to conventional systemic HS therapy (see full leaflet).Psoriatic arthritis. Cosentyx, alone or in combination with methotrexate (MTX), is indicated for the treatment of active psoriatic arthritis in adult patients when the response to previous disease-modifying anti-rheumatic drug (DMARD) therapy has been inadequate. Axial spondyloarthritis (axSpA). Ankylosing spondylitis (AS, radiographic axial spondyloarthritis) Cosentyx is indicated for the treatment of active ankylosing spondylitis in adults who have responded inadequately to conventional therapy. Non-radiographic axial spondyloarthritis (nr-axSpA) Cosentyx is indicated for the treatment of active non-radiographic axial spondyloarthritis with objective signs of inflammation as indicated by elevated C- reactive protein (CRP) and/or magnetic resonance imaging (MRI) evidence in adults who have responded inadequately to non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs). Juvenile idiopathic arthritis (JIA). Enthesitis-related arthritis (ERA) Cosentyx, alone or in combination with methotrexate (MTX), is indicated for the treatment of active enthesitis-related arthritis in patients 6 years and older whose disease has responded inadequately to, or who cannot tolerate, conventional therapy (see full leaflet). Juvenile psoriatic arthritis (JPsA) Cosentyx, alone or in combination with methotrexate (MTX), is indicated for the treatment of active juvenile psoriatic arthritis in patients 6 years and older whose disease has responded inadequately to, or who cannot tolerate, conventional therapy (see full leaflet). Posology and method of administration: Cosentyx is intended for use under the guidance and supervision of a physician experienced in the diagnosis and treatment of conditions for which Cosentyx is indicated. Adult plaque psoriasis The recommended dose is 300 mg of secukinumab by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Based on clinical response, a maintenance dose of 300 mg every 2 weeks may provide additional benefit for patients with a body weight of 90 kg or higher. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. Paediatric plaque psoriasis (adolescents and children from the age of 6 years). The recommended dose is based on body weight (Table 1) and administered by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Each 75 mg dose is given as one subcutaneous injection of 75 mg. Each 150 mg dose is given as one subcutaneous injection of 150 mg. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. Table 1. Recommended dose for paediatric plaque psoriasis : Body weight at time of dosing: Recommended Dose; <25 kg : 75 mg; 25 to <50 kg: 75 mg; ≥50 kg : 150 mg (*may be increased to 300 mg). *Some patients may derive additional benefit from the higher dose. The 150 mg and 300 mg solution for injection in pre-filled syringe and in pre-filled pen are not indicated for administration to paediatric patients with a weight <50 kg. Cosentyx may be available in other strengths and/or presentations depending on the individual treatment needs. Hidradenitis suppurativa (HS) The recommended dose is 300 mg of secukinumab by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3, and 4, followed by monthly maintenance dosing. Based on clinical response, the maintenance dose can be increased to 300 mg every 2 weeks. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. Psoriatic arthritis For patients with concomitant moderate to severe plaque psoriasis, please refer to adult plaque psoriasis recommendation. For patients who are anti-TNFα inadequate responders (IR), the recommended dose is 300 mg by subcutaneous injection with initial dosing at Weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. . For other patients, the recommended dose is 150 mg by subcutaneous injection with initial dosing at Weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Based on clinical response, the dose can be increased to 300 mg. Axial spondyloarthritis (axSpA). Ankylosing spondylitis (AS, radiographic axial spondyloarthritis).The recommended dose is 150 mg by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Based on clinical response, the dose can be increased to 300 mg. Each 300 mg dose is given as one subcutaneous injection of 300 mg or as two subcutaneous injections of 150 mg. Non-radiographic axial spondyloarthritis (nr-axSpA). The recommended dose is 150 mg by subcutaneous injection with initial dosing at weeks 0, 1, 2, 3 and 4, followed by monthly maintenance dosing. Juvenile idiopathic arthritis (JIA). Enthesitis-related arthritis (ERA) and juvenile psoriatic arthritis (JPsA). The recommended dose is based on body weight (Table 2) and administered by subcutaneous injection at weeks 0, 1, 2, 3, and 4, followed by monthly maintenance dosing. Each 75 mg dose is given as one subcutaneous injection of 75 mg. Each 150 mg dose is given as one subcutaneous injection of 150 mg. Table 2. Recommended dose for juvenile idiopathic arthritis : Body weight at time of dosing : Recommended dose; <50 kg : 75 mg; ≥50 kg: 150 mg. The 150 mg and 300 mg solution for injection in pre-filled syringe and in pre-filled pen are not indicated for administration to paediatric patients with a weight <50 kg. Cosentyx may be available in other strengths and/or presentations depending on the individual treatment needs. For all of the above indications, available data suggest that a clinical response is usually achieved within 16 weeks of treatment. Consideration should be given to discontinuing treatment in patients who have shown no response by 16 weeks of treatment. Some patients with an initial partial response may subsequently improve with continued treatment beyond 16 weeks. Special populations: Elderly patients (aged 65 years and over): No dose adjustment is required. Renal impairment / hepatic impairment: Cosentyx has not been studied in these patient populations. No dose recommendations can be made. Paediatric population The safety and efficacy of Cosentyx in children with plaque psoriasis and in the juvenile idiopathic arthritis (JIA) categories of ERA and JPsA below the age of 6 years have not been established. The safety and efficacy of Cosentyx in children below the age of 18 years in other indications have not yet been established. No data are available. Method of administration. Cosentyx is to be administered by subcutaneous injection. If possible, areas of the skin that show psoriasis should be avoided as injection sites. The solution in the syringe or pen must not be shaken. After proper training in subcutaneous injection technique, patients may self-inject Cosentyx if a physician determines that this is appropriate. However, the physician should ensure appropriate follow-up of patients. Patients should be instructed to inject the full amount of Cosentyx according to the instructions provided in the package leaflet. Comprehensive instructions for administration are given in the package leaflet. Contraindications: Severe hypersensitivity reactions to the active substance or to any of the excipients. Clinically important, active infection (e.g. active tuberculosis). Undesirable effects: Summary of the safety profile: see full leaflet. List of adverse reactions: ADRs from psoriasis, psoriatic arthritis and ankylosing spondylitis clinical studies as well as from post-marketing experience are listed by MedDRA system organ class. Within each system organ class, the ADRs are ranked by frequency, with the most frequent reactions first. Within each frequency grouping, adverse drug reactions are presented in order of decreasing seriousness. In addition, the corresponding frequency category for each adverse drug reaction is based on the following convention: very common (≥1/10); common (≥1/100 to <1/10); uncommon (≥1/1,000 to <1/100); rare (≥1/10,000 to <1/1,000); very rare (<1/10,000); and not known (cannot be estimated from the available data).List of adverse reactions in clinical studies1) and post-marketing experience: Infections and infestations: Very common: Upper respiratory tract infections; Common: Oral herpes; Uncommon: Oral candidiasis; Uncommon: Otitis externa. Uncommon: Lower respiratory tract infections. Uncommon: Tinea pedis. Not known: Mucosal and cutaneous candidiasis (including oesophageal candidiasis). Blood and lymphatic system disorders: Uncommon: Neutropenia. Immune system disorders: Rare: Anaphylactic reactions. Nervous system disorders: Common: Headache. Eye disorders: Uncommon: Conjunctivitis. Respiratory, thoracic and mediastinal disorders: Common: Rhinorrhoea. Gastrointestinal disorders: Common: Diarrhoea. Common: Nausea. Uncommon: Inflammatory bowel disease. Skin and subcutaneous tissue disorders: Uncommon: Urticaria. Uncommon: Dyshidrotic eczema. Rare: Exfoliative dermatitis2). Rare: Hypersensitivity vasculitis. Not known: Pyoderma gangrenosum. General disorders and administration site conditions: Common: Fatigue. 1) Placebocontrolled clinical studies (phase III) in plaque psoriasis, PsA, AS, nr-axSpA and HS patients exposed to 300 mg, 150 mg, 75 mg or placebo up to 12 weeks (psoriasis) or 16 weeks (PsA, AS, nr-axSpA and HS) treatment duration. 2) Cases were reported in patients with psoriasis diagnosis. Description of selected adverse reactions: see full leaflet. Paediatric population. Undesirable effects in paediatric patients from the age of 6 years with plaque psoriasis. The safety of secukinumab was assessed in two phase III studies in paediatric patients with plaque psoriasis. The first study (paediatric study 1) was a double-blind, placebo-controlled study of 162 patients from 6 to less than 18 years of age with severe plaque psoriasis. The second study (paediatric study 2) is an open-label study of 84 patients from 6 to less than 18 years of age with moderate to severe plaque psoriasis. The safety profile reported in these two studies was consistent with the safety profile reported in adult plaque psoriasis patients. Undesirable effects in paediatric patients with JIA. The safety of secukinumab was also assessed in a phase III study in 86 juvenile idiopathic arthritis patients with ERA and JPsA from 2 to less than 18 years of age. The safety profile reported in this study was consistent with the safety profile reported in adult patients. Reporting of suspected adverse reactions: Reporting suspected adverse reactions after authorisation of the medicinal product is important. It allows continued monitoring of the benefit/risk balance of the medicinal product. Healthcare professionals are asked to report any suspected adverse reactions via the national reporting system. Mode of delivery: Medicinal product subject to medical prescription. Marketing authorisation holder and numbers: Novartis Europharm Limited, Vista Building,
Werkzaamheid van secukinumab bij hidradenitis suppurativa
Tussen 2020 en 2023 werd in een multicentrische retrospectieve studie de werkzaamheid van secukinumab bij hidradenitis suppurativa geëvalueerd. De gegevens hadden betrekking op 263 patiënten. Hiertoe behoorden 130 vrouwen en 130 mannen, met een gemiddelde leeftijd van 41 jaar, een Hurley I/II/ III-score van respectievelijk 8,3%/42% en 55%, en een gemiddelde IHS4 van 16,6. HiSCR50-scores werden verzameld op 16 en 24 weken, samen met veiligheidsgegevens. Patiënten werden gedurende ten minste 24 weken behandeld met een dosis van 300 mg/4 weken. In de tweelingfase 3-studies SUNSHINE en SUNRISE toonde secukinumab superioriteit ten opzichte van placebo op week 16 met 45% HiSCR50 versus 34% voor placebo bij patiënten met matige tot ernstige hidradenitis suppurativa.
Deze resultaten werden gehandhaafd en verbeterden licht op week 52 (55% HiSCR50). De behandeling werd zeer goed verdragen.
Ref.: Real World Evidence of Secukinumab in hidradenitis suppurativa: insights from a multicenter retrospective analysis of 263 cases. A. Abstract: T6-O-13. EHSF 2024, Lyon, 7-9 februari 2024
Impact van psoriasis op vruchtbaarheid
Mount Sinai-Clinique Healthy Skin Dermatology Center, een nieuw geavanceerd dermatologisch onderzoekscentrum
Clinique en de Icahn School of Medicine at Mount Sinai hebben een filantropisch partnerschap aangekondigd voor de oprichting van het Mount Sinaï-Clinique Healthy Skin Dermatology Center. Dit centrum zal baanbrekend dermatologisch onderzoek verrichten naar de biologische basis van huidveroudering, huidallergieën en inflammatoire of eczemateuze huidaandoeningen, met name atopische dermatitis en contactdermatitis. Deze samenwerking is gegrondvest op de gedeelde missie van dermatologisch onderzoek om het leven van patiënten te verbeteren en zal zich richten op toepasbare wetenschappelijke ontdekkingen en baanbrekende innovatie om de allergiewetenschap te moderniseren en zo innovatieve oplossingen te vinden voor deze huidaandoeningen. Het onderzoek van het Mount Sinai-Clinique Healthy Skin Dermatology Center is gericht op het ontdekken van wetenschappelijke ontdekkingen om de ontwikkeling van nieuwe topische en systemische behandelingen voor allergische huidaandoeningen te versnellen. De prioriteit ligt bij het overbruggen van de kloof tussen fundamentele wetenschap en praktische klinische toepassing om het leven van mensen te verbeteren door middel van een gezonde huid. Door de gezonde huid te bestuderen, evenals de huid van mensen die lijden aan atopische dermatitis en andere allergische huidaandoeningen, kunnen onderzoekers leren hoe ze de zichtbare tekenen van veroudering bij alle mensen aanzienlijk kunnen vertragen, evenals bij eczeempatiënten, die tekenen van vroegtijdige of versnelde veroudering vertonen. De resultaten van dit onderzoek zijn bedoeld om de vooruitgang op het gebied van dermatologie en huidgezondheid te versnellen. Het zal ook Clinique’s toekomstige productinnovatie informeren en inspireren om nieuwe oplossingen te bieden voor mensen met een allergische of gevoelige huid.
Ongeveer de helft van de psoriasispatiënten is een vrouw en de meerderheid komen voor hun 40e levensjaar, dus in hun vruchtbare jaren. Er is echter weinig bekend over hoe psoriasis de vruchtbaarheid en de zwangerschapsuitkomsten kan beïnvloeden. Eerdere studies over dit onderwerp zijn meestal klein, hebben geen gematchte vergelijkingsgroepen of presenteren tegenstrijdige resultaten. In deze studie werden de obstetrische uitkomsten onderzocht bij patiënten met psoriasis, vergeleken met de populatie van dezelfde leeftijd zonder psoriasis, met behulp van elektronische patiëntendossiers (EHR’s) uit de Clinical Practice Research Datalink (GOLD UK) database, voor de jaren 1998 tot 2019. Meer dan 6 miljoen vrouwelijke patiënten in de vruchtbare leeftijd tussen 15 en 44 jaar werden geïdentificeerd. Elke psoriasispatiënt (n = 63.681, met ten minste één jaar follow-up) werd gematcht met 5 patiënten van dezelfde leeftijd (n = 318.405) en gevolgd door dezelfde huisarts. De mediane leeftijd (IQR) was 30 (22-37) jaar en de mediane follow-up tijd was 4,1 (1,7-7,9) jaar. Patiënten met matige tot ernstige psoriasis hadden lagere vruchtbaarheidscijfers (RR, 0,75; CI95% 0,69-0,83; p < 0,001). Wanneer zwangerschappen optraden bij deze patiënten, was het risico op een miskraam verhoogd (odds ratio [OR], 1,06; 95% CI 1,03-1,10; p < 0,001) in vergelijking met moeders zonder psoriasis. De auteurs vonden geen verhoogd risico op prenatale bloedingen, pre-eclampsie of zwangerschapsdiabetes. Zwangerschappen van patiënten met psoriasis hadden minder kans om te eindigen in een levendgeboren kind (OR, 0,91; 95% CI 0,88-0,93; p < 0,001). Tot slot hadden patiënten jonger dan 20 jaar (OR, 2,04; 95% CI 1,94-2,15; p < 0,001) en in de leeftijd van 20-24 jaar (OR: 1,35; 95% CI 1,31-1,40; p < 0,001) een hoger risico op een miskraam dan patiënten in de leeftijd van 25-34 jaar.
Ref.: Chen TC et al.; Global Psoriasis Atlas. JAMA Dermatol 2023; 159(7): 736-44.
FRANCESCO MESSINA1
IRCCS Policlinico San Donato, San Donato Milanese (MI) Italië
BEHANDELING VAN ATOPISCHE DERMATITIS BIJ VOLWASSENEN
INLEIDING
Atopische dermatitis (AD) is een heterogene ziekte die voornamelijk wordt gekenmerkt door chronische, pruritische, eczemateuze huidlaesies. Ernstige pruritus, huidpijn, zwelling en xerose, evenals slaapstoornissen, psychische aandoeningen en geassocieerde atopie dragen bij aan een verminderde levenskwaliteit, vooral bij patiënten met een matige tot ernstige ziekte1.
De eerste stap in het therapeutische algoritme voor atopische dermatitis, vooral in de milde vormen, is gebaseerd op topische behandelingen, die klassiek gebaseerd zijn op het gebruik van topische corticosteroïden en topische calcineurineremmers (pimecrolimus en tacrolimus), die kunnen worden gebruikt om de ziekte te behandelen of te voorkomen2
Voor patiënten bij wie atopische dermatitis slecht onder controle is of bij wie de levenskwaliteit aanzienlijk afneemt ondanks een geschikte topische behandeling, kan ultraviolette fototherapie of systemische behandeling worden toegepast 3 . Hoewel fototherapie voor veel patiënten doeltreffend kan zijn, is de noodzaak van frequente kliniekbezoeken vaak niet haalbaar4. Tot voor kort waren alleen breedspectrum systemische immunomodulatoren zoals corticosteroïden, methotrexaat, mycofenolaatmofetil, ciclosporine en azathioprine beschikbaar voor de behandeling van atopische dermatitis. Deze middelen worden in veel gevallen beperkt door een slechte tolerantie, de noodzaak van voortdurende controle van bloedtesten en een beperkte werkzaamheid 3,5. Bovendien wordt cyclosporine, de meest efficiënte van de oudere middelen, niet aanbevolen voor langdurig gebruik, wat problematisch is gezien de chronische aard van atopische dermatitis5.
Onlangs zijn er nieuwe moleculen bestudeerd die al beschikbaar zijn op de Europese markt of dat in de nabije toekomst zullen zijn. Deze middelen zijn zowel topisch als systemisch en worden gekenmerkt door een grotere selectiviteit in hun moleculaire doelwitten, wat resulteert in een grotere werkzaamheid en veiligheid.
In dit overzicht zullen we kort ingaan op nieuwe topische behandelingen, die momenteel nog niet beschikbaar zijn in Europa, en
ons vervolgens richten op nieuwe systemische behandelingen, waarvan sommige beschikbaar zijn en al de standaardbehandeling zijn geworden voor ernstige atopische dermatitis bij volwassenen.
TOPISCHE MIDDELEN
Lokale remmers van de JAK/STAT-route zijn getest voor de behandeling van AD na de werkzaamheid van orale toediening van middelen zoals ruxolitinib, een JAK1/JAK2-remmer, of delgocitinib, een pan-JAK6-remmer. Topicale delgocitinib, ruxolitinib en tofacitinib zijn doeltreffend en veilig gebleken bij AD. Onderzoek heeft bijvoorbeeld aangetoond dat topische ruxolitinib vergelijkbaar is in werkzaamheid met triamcinolon en gedurende langere perioden gebruikt kan worden met aanhoudende werkzaamheid. De veiligheid van deze geneesmiddelen
lijkt ook zeer hoog te zijn. Zo was de meest voorkomende behandelingsgerelateerde bijwerking van plaatselijk delgocitinib gedurende 52 weken folliculitis7
Crisaborol 2% is de eerste fosfodiësterase 4 (PDE-4) remmer die is goedgekeurd voor gebruik bij volwassenen en kinderen ouder dan 2 jaar met milde tot matige AD8. Andere PDE-4remmers zijn onder andere difamilast 1% zalf, die IGA 0 of 1 met 20,9% verbeterde op week 47. Lotamilast en roflumumast zijn goedgekeurd voor gebruik bij volwassenen en kinderen in de leeftijd van 2 jaar met milde AD8 . Lotamilast en roflumilast zijn andere vergelijkbare PDE-4-remmers die onderzocht worden2 .
Tapinarof is een topische koolwaterstofreceptormodulator (AhR). AhR is een transcriptiefactor die op grote schaal tot expressie komt in de huid en die, wanneer geactiveerd, de genexpressie van filaggrine, loricrine en involucrine verhoogt, waardoor de epidermale terminale differentiatie wordt versneld. Tapinarof reguleert de expressie van proteïnen van de huidbarrière, heeft antioxidantwerking en onderdrukt IL-17 en IL229 .
Asivatrep is een krachtige en selectieve antagonist van de potentiële vanilloïde receptor 1 (TRPV1), die werd geëvalueerd in een fase 2b-studie. Van TRPV1 is aangetoond dat het een rol speelt bij pruritus, epidermale barrièrefunctie en ontsteking en het komt tot overexpressie in AD-laesies. De activering ervan leidt tot de productie van moleculen die pruritus en ontsteking bevorderen. Het blokkeren van dit eiwit zou daarom een therapeutisch potentieel kunnen hebben10
SYSTEMISCHE MIDDELEN
Biologische stoffen
Dupilumab
Dupilumab is een humaan monoklonaal antilichaam dat zich richt tegen en bindt aan de alfa-subeenheid van de interleukine-4-receptorketen (IL-4Rα), waardoor de signalering van de Th2-cytokines interleukine-4 (IL-4) en interleukine-13 (IL-13) wordt geremd. Sinds 2020 is dupilumab goedgekeurd voor de behandeling van patiënten van 6 jaar of ouder met matige tot ernstige AD die onvoldoende onder controle is met topicale therapie11
De aanbevolen startdosis is 600 mg subcutaan (SC) in week 0, gevolgd door 300 mg elke 2 weken. Dupilumab is ook goedgekeurd voor atopische comorbiditeiten zoals allergische astma en neuspoliepen, waardoor dit middel duidelijk een breed therapeutisch profiel heeft12
De werkzaamheid en het veiligheidsprofiel van dupilumab als monotherapie en in combinatie met topische corticosteroïden werden geëvalueerd in 3 gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde klinische onderzoeken (LIBERTY AD SOLO1, LIBERTY AD SOLO-2 en LIBERTY AD CHRONOS). 13,14 De resultaten tonen de superioriteit van dupilumab aan, zowel als monotherapie als in combinatie met topische therapie, met
significante verschillen ten opzichte van placebo in het percentage patiënten met een verbetering van de EASI-75 na 16 weken in het bereik van 32% tot 37% als monotherapie en 46% in combinatie met topische therapie. Na 52 weken werd een vermindering in EASI van 84,9% waargenomen vergeleken met de initiële beoordeling. Er werd ook een duidelijke verbetering van pruritus waargenomen op de NRS-schaal. Significante verschillen ten opzichte van placebo werden ook waargenomen in levenskwaliteit, symptomen van depressie en angst, en door patiënten gerapporteerde symptomen. 2
Uit de veiligheidsanalyse bleek dat de belangrijkste bijwerkingen injectieplaatsreacties en conjunctivitis waren. De incidentie van conjunctivitis varieerde van 3,0% tot 6,4% en over het algemeen was het symptoom mild tot matig intens en zelflimiterend. Sommige auteurs bevelen daarom het gebruik van kunsttranen aan bij het begin van de behandeling met dupilumab.15
Sinds de toelating van het gebruik van dupilumab bij atopische dermatitis bij volwassenen, zijn er verschillende studies in de praktijk uitgevoerd. Een systematische review en meta-analyse analyseerde 22 studies en 3303 patiënten met deze ziekte. Het percentage patiënten met een verbetering van 50%, 75% en 90% van de EASI was respectievelijk 85,1%, 59,8% en 26,8%. Conjunctivitis was de meest voorkomende bijwerking, gerapporteerd bij 26,1% (hoger dan in klinische studies).16
Tralokinumab
Tralokinumab is een volledig gehumaniseerd antilichaam gericht tegen IL-13 dat de binding aan zowel de IL-13Rα1- als de IL-13α212-receptorketen blokkeert. De aanbevolen startdosis is 600 mg SC in week 0, gevolgd door 300 mg elke 2 weken.
In de centrale fase III monotherapie studies was tralokinumab superieur aan placebo op week 16, met IGA 0/1 bereikt in 16% (ECZTRA1) en 22% (ECZTRA2) van de patiënten die het antilichaam kregen, vergeleken met 7% en 11% in de respectievelijke placebogroepen. Evenzo werd EASI75 bereikt bij 25% en 33% van de patiënten die de behandeling kregen, vergeleken met respectievelijk 13% en 11% bij de placebogroep17 .
Daarnaast resulteerde tralokinumab 300 mg elke 2 weken in een afname van 50% in het gebruik van topische corticosteroïden vergeleken met de placebogroep. Zowel als monotherapie als in combinatie met dermocorticoïden verbeterde tralokinumab de door de patiënt gerapporteerde symptomen en de impact van AD op de slaapkwaliteit op week 16.
Vanuit veiligheidsperspectief werd tralokinumab goed verdragen, zowel als monotherapie als in combinatie met dermocorticoïden. De waargenomen bijwerkingen waren vergelijkbaar met die van dupilumab, maar met een lager percentage gevallen van conjunctivitis.
In de pivotale studies met dupilumab ontwikkelde 11% van de patiënten oogaandoeningen (bijv. conjunctivitis, keratoconjunctivitis en keratitis); daarentegen was het gemiddelde
percentage oogaandoeningen voor ECZTRA1 en ECZTRA2 met tralokinumab op week 16 7,6% (vergeleken met 3% in de placebogroep)12
Er is verondersteld dat de depletie van conjunctivale caliciforme cellen door remming van interleukine-13 en interleukine-4 de homeostase van het bindweefselmucosale oppervlak beïnvloedt, wat leidt tot oculaire bijwerkingen. Remming van interleukine-13 alleen lijkt geassocieerd te zijn met een lagere incidentie en ernst van conjunctivitis dan remming van zowel interleukine-13 als interleukine-4 signalering. 18
Maar zelfs als een interleukine-13 remmer alleen wordt gebruikt, wordt het gelijktijdig gebruik van kunsttranen aanbevolen en wordt een oogheelkundig onderzoek aanbevolen in het geval van conjunctivitis die niet reageert op de standaardbehandeling.
Lebrikizumab
Lebrikizumab is een ander volledig gehumaniseerd anti-IL-13 antilichaam dat binding van het cytokine aan de receptor niet blokkeert, maar in plaats daarvan heterodimerisatie van IL4Rα en IL-13Rα1 remt, waardoor signaaltransductie wordt geremd. ADvocate1 en ADvocate2 zijn fase 3 studies die de werkzaamheid en veiligheid van lebrikizumab monotherapie evalueren bij adolescente en volwassen patiënten met matige tot ernstige AD19
In beide studies trad al na 16 weken behandeling een EASI-75 respons op bij respectievelijk 58,8% en 52,1% van de behandelde patiënten20. De meeste patiënten die een robuuste respons vertoonden op lebrikizumab om de twee weken tijdens de eerste 16 weken van behandeling, behielden een respons tot week 52 door lebrikizumab met dezelfde frequentie te blijven ontvangen, maar een vergelijkbare duurzame respons werd ook waargenomen bij patiënten die opnieuw werden gerandomiseerd om lebrikizumab om de vier weken te ontvangen (d.w.z. met de helft van de frequentie van het vorige protocol Deze resultaten suggereren dat een inductieperiode van lebrikizumab om de twee weken, gevolgd door minder frequente toediening van lebrikizumab (om de vier weken) voldoende kan zijn om een respons te behouden bij de meeste patiënten met matige tot ernstige AD. Opgemerkt moet worden dat een relatief groot deel van de patiënten die tijdens de inductieperiode op lebrikizumab reageerden en die opnieuw werden gerandomiseerd naar placebo, 36 weken na het stoppen met het geneesmiddel nog steeds klinische respons vertoonden. Het behoud van respons bij deze patiënten suggereert dat lebrikizumab een positief effect kan hebben op de tekenen en symptomen van AD lang nadat de behandeling is gestopt. Deze resultaten zijn nieuw voor de behandeling van AD en kunnen het gevolg zijn van het unieke werkingsmechanisme van lebrikizumab, dat een halfwaardetijd heeft van 25 dagen, een hoge bindingsaffiniteit voor IL-13, een lagere dissociatiesnelheid en een grotere werkzaamheid dan andere biologische geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling van AD, zoals tralokinumab19
Er waren geen veiligheidsproblemen, afgezien van een hogere incidentie van conjunctivitis in vergelijking met placebo20
Nemolizumab
Nemolizumab is een monoklonaal antilichaam gericht tegen de receptor voor het neuro-immuun cytokine interleukine 31 (IL-31). Een fase 2b-onderzoek vergeleek het effect van nemolizumab (10, 30 en 90 mg) elke 4 weken met topische corticosteroïden bij volwassenen met matige tot ernstige AD, ernstige pruritus en onvoldoende controle met topische behandeling gedurende 24 weken. Nemolizumab (30 mg) verminderde de EASI-scores in vergelijking met placebo op week 24 (-68,8% vs -52,1%). Een verbetering in EASI en pruritus werd al na 1 week behandeling waargenomen. Nemolizumab werd bij alle doses goed verdragen, met weinig ernstige of ernstige bijwerkingen. Bij patiënten met een voorgeschiedenis van astma werd een hogere incidentie van astmatische voorvallen waargenomen met nemolizumab op een dosisafhankelijke manier. Alle astma-incidenten waren overwegend mild en er waren geen nieuwe gevallen van astma geassocieerd met nemolizumab. 21
Twee langlopende multicentrische fase 3-studies met nemolizumab voor de behandeling van pruritus geassocieerd met AD werden uitgevoerd bij Japanse patiënten bij wie de ziekte onvoldoende onder controle was met topische middelen en orale antihistaminica22. In dit onderzoek werd nemolizumab 60 mg elke 4 weken subcutaan toegediend in combinatie met topische behandelingen. Klinisch significante verbeteringen werden waargenomen vanaf de uitgangswaarde tot week 68 met betrekking tot pruritus (66% reductie) en EASI (78% reductie). Het veiligheidsprofiel op lange termijn was consistent met het eerder gerapporteerde profiel21. Nemolizumab wordt momenteel geëvalueerd in 2 identieke centrale fase 3-studies (Arcadia 1 en 2) en een langetermijn uitbreidingsstudie. De dosis die momenteel wordt onderzocht is 30 mg om de twee weken, wat de beste resultaten lijkt te geven2
Daarnaast is nemolizumab onderzocht bij prurigo nodularis 23 en bij pruritische pediatrische atopische dermatitis, met goede resultaten24
JAK-remmers
Upadacitinib
Upadacitinib is in Europa goedgekeurd voor de behandeling van matige tot ernstige AD bij volwassenen en adolescenten van ≥ 12 jaar die in aanmerking komen voor systemische therapie. Het is een selectieve en reversibele remmer van het JAK1-enzym en wordt voornamelijk gemetaboliseerd door CYP3A4, waardoor de plasmaconcentraties kunnen worden beïnvloed door gelijktijdige toediening van krachtige CYP3A4-remmers of -inductoren. Wat betreft farmacodynamische interacties moet combinatie met cyclosporine of andere immunosuppressiva worden vermeden, aangezien het additieve immunosuppressieve effect niet is onderzocht2. De werkzaamheid en veiligheid van upadacitinib in doses van 15 mg en 30 mg bij adolescenten en volwassenen met AD werden geëvalueerd in 3 multicentrische, gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde onderzoeken van 16 weken (Measure Up 1, Measure Up 2 en AD Up). De werkzaamheid van upadacitinib werd geëvalueerd
als monotherapie in Measure Up 1 en 2 en in combinatie met topische corticosteroïden in AD UP25. Het percentage patiënten dat EASI 75 bereikte op week 16 was significant hoger in de upadacitinib 15 mg (70%) en upadacitinib 30 mg (80%) groepen dan in de placebogroep (16%) in Measure Up 1. De werkzaamheid op week 16 werd behouden tot en met week 52. Op week 52 werd EASI-75 bereikt door ongeveer 80% en 84% van de patiënten die de dosis van respectievelijk 15 mg en 30 mg bleven gebruiken26
Een recente head-to-head klinische studie waarin upadacitinib en dupilumab werden vergeleken, toonde aan dat op week 16 71% van de patiënten die upadacitinib kregen en 61,1% van de patiënten die dupilumab kregen een EASI-75 bereikten. Andere effectiviteitsmetingen toonden ook de superioriteit aan van upadacitinib ten opzichte van dupilumab op week 1627.
Stopzetting van de behandeling als gevolg van bijwerkingen kwam over het geheel genomen niet vaak voor, hoewel iets vaker bij upadacitinib 30 mg. Veiligheidsgegevens in AD toonden aan dat de meest voorkomende bijwerkingen infecties van de bovenste luchtwegen en acne waren. Minder vaak voorkomend waren herpes simplex en gordelroos, folliculitis en andere26,28 Behandeling vereist analytische controle met bijvoorbeeld absolute neutrofielen- en lymfocytentellingen en hemoglobine, levertransaminasen en lipiden. De behandeling moet worden gestaakt bij een absoluut aantal neutrofielen <1 × 10,9 cellen/L, een absoluut aantal lymfocyten <0,5 × 10,9 cellen/L, hemoglobine <8 g/dL of significante verslechtering van de leverfunctie2
In onderzoeken in de praktijk bereikte 37,5% van de patiënten die werden behandeld met een dosis van 15 mg de 0-1 EASI die wordt voorgesteld als de belangrijkste maatstaf voor werkzaamheid op 6 maanden, terwijl deze waarde met de dosis van 30 mg werd bereikt door 75%29. Er werd waargenomen dat na 16 weken de gemiddelde EASI een gemiddelde verbetering had van 83,5-85,6% en dat de medicatieoverleving van upadacitinib 77,3% was na 52 weken. Wat betreft de veiligheid was de meest gemelde bijwerking een verhoogd cholesterol- en triglyceridengehalte zonder trombo-embolische effecten2,29.
Baricitinib
Baricitinib is in Europa geregistreerd voor de behandeling van matige tot ernstige AD bij volwassenen die in aanmerking komen voor systemische therapie. De aanbevolen dosis is 4 mg eenmaal daags oraal in het algemeen en 2 mg voor patiënten ≥75 jaar of met een voorgeschiedenis van chronische of terugkerende infecties of in geval van farmacologische interacties. Ook voor patiënten met een aanhoudende respons op de dosis van 4 mg is een verlaging naar 2 mg mogelijk. Baricitinib is een selectieve en reversibele remmer van JAK1 en JAK2. Het is een substraat voor CYP3A4, maar de enige bekende klinisch relevante farmacokinetische interactie is met remmers van de organische aniontransporter zoals probenecide. In dit geval is de aanbevolen dosis 2 mg eenmaal daags. De combinatie met andere immunosuppressieve geneesmiddelen wordt niet aanbevolen2
De werkzaamheid en veiligheid van baricitinib alleen of in combinatie met topische corticosteroïden werden geëvalueerd in 3 fase 3-studies (BREEZE-AD1, -AD2 en -AD7) 30,31
De werkzaamheid van baricitinib monotherapie op week 16, uitgedrukt als het bereiken van een IGA van 0-1, was 13,816,8% met 4 mg en 10,6-11,4% met 2 mg in respectievelijk BREEZE-AD1 en BREEZE-AD2. Jeuk begon te verbeteren in de eerste week met 4 mg en in de tweede week met 2 mg. Deze resultaten verbeterden aanzienlijk met de combinatie van topische corticosteroïden. De meest voorkomende bijwerkingen bij patiënten behandeld met baricitinib waren nasofaryngitis en hoofdpijn.
Over het algemeen werd ook op de lange termijn een aanhoudende respons waargenomen. De klinische praktijk liet ook goede resultaten zien, met een nog hogere werkzaamheid in vergelijking met klinische studies, met een EASI 75-score bereikt in 64,2% tot 90,1% van de patiënten en een IGA van 0-1 in 41,2% van de patiënten32,33
Abrocitinib
Abrocitinib is een JAK-1 remmer die is geïndiceerd voor de behandeling van matige tot ernstige atopische dermatitis bij volwassen kandidaten voor systemische therapie. De aanbevolen startdosis is 200 mg eenmaal daags, hoewel een initiële dosis van 100 mg eenmaal daags wordt aanbevolen voor patiënten ≥65 jaar. In de klinische fase 3-onderzoeken MONO-1 en MONO-2 bereikten 62,7% en 61% van de patiënten een EASI-score van 75 als monotherapie na 12 weken behandeling met de dosis van 200 mg34. Deze resultaten verbeterden met de toevoeging van topische corticosteroïden (70,3%). Een head-to-head vergelijking met dupilumab toonde superieure werkzaamheid van abrocitinib35
CONCLUSIES
De behandeling van atopische dermatitis met monoklonale antilichamen zoals dupilumab, tralokinumab, lebrikizumab en nemolizumab en JAK-remmers zoals upadacitinib, baricitinib en abrocitinib is doeltreffend gebleken bij het verbeteren van de symptomen en jeuk die gepaard gaan met de ziekte, met een uitstekend veiligheidsniveau. Klinische onderzoeken en meta-analyses hebben de werkzaamheid van deze geneesmiddelen bevestigd bij het verminderen van ernstscores zoals EASI en VAS jeuk in vergelijking met placebo.
Concluderend kunnen we stellen dat deze geneesmiddelen veelbelovende therapeutische opties zijn voor patiënten met matige tot ernstige AD die niet adequaat reageren op andere behandelingen, en dat ze een aanzienlijke impact kunnen hebben op de levenskwaliteit van deze patiënten. Verdere studies, vooral in de praktijk, zullen nuttig zijn om de werkzaamheid en veiligheid van deze behandelingen op de lange termijn verder te evalueren.
REFERENTIES
Op aanvraag
DROGE HUID MET NEIGING TOT
ATOPISCH ECZEEM EN JEUK
Voedt en herstelt de huidbarrière
THERMISCH WATER VAN AVENE Kalmerend en anti-irriterend
* Gemiddelde tijd tot het verdwijnen van pruritus voor 52% van de onderzochte populatie. Fase IVonderzoek bij 5.910 patiënten (33 landen), zelfevaluatie. Bij 78,6% van de patiënten, gebruik van XERACALM tie xerositispruriginosa.
EAU THERMALE AVÈNE, HET VERTROUWEN VAN EEN GEZONDE HUID.
DOKTER MARIE DE BROQUEVILLE
Assistent dermatologie, UCL
WANNEER VOEDING DE GEZONDHEID VAN DE HUID BEÏNVLOEDT
De huid, het grootste orgaan van het menselijk lichaam, fungeert als een beschermende barrière tegen agressieve invloeden van buitenaf en weerspiegelt vaak onze algemene gezondheidstoestand. Op het kruispunt van deze complexe interactie tussen binnen en buiten is een fascinerend dermatologisch gebied in opkomst: de nauwe relatie tussen voeding en de gezondheid van de huid. Naast de traditionele rol van fysieke bescherming kan de huid ook getuigen van onevenwichtigheden in de voeding, waarbij een tekort aan of een teveel aan bepaalde voedingsstoffen tot uiting komt in een gevarieerde reeks dermatologische symptomen.
Deze symbiose tussen voeding en dermatologie roept cruciale vragen op over hoe onze eetgewoonten de gezondheid van onze huid beïnvloeden. Eenvoudige vitaminesupplementen kunnen soms tot verrassende verbeteringen in de huid leiden, waardoor het nog belangrijker wordt om deze huidverschijnselen niet te onderschatten.
Om te beginnen is ijzertekort een veelvoorkomend tekort in de bevolking. Huidmanifestaties kunnen soms voorafgaan aan bloedarmoede, met veranderingen aan de nagels (koilonychia en broze nagels), hoofdhuid (droog, broos haar, alopecia), slijmvliezen (atrofische glossitis en angulaire cheilitis) en pruritus.
Een teveel aan ijzer kan ook pathologisch worden, ofwel in een verworven vorm in situaties van frequente transfusies of overmatige inname, ofwel genetisch, zoals in het geval van hemochromatose. Dit laatste wordt geassocieerd met een mutatie in het HFE hepcidine gen, wat leidt tot een verhoogde opname van ijzer, dat zich ophoopt in de huid en in het systeem, met complicaties zoals diabetes, cirrose, cardiomyopathie, enz. Op het gebied van de huid resulteert deze aandoening in wijdverspreide grijzige hyperpigmentatie, huidatrofie en hypopilositeit.
Zinkgebrek kan worden verworven, bijvoorbeeld in het geval van parenterale voeding, malabsorptie of de aanwezigheid van HIV. Het kan ook genetisch bepaald zijn, zoals in het geval van acrodermatitis enteropathica, die typisch optreedt na het stoppen met borstvoeding. Deze deficiëntie resulteert in zeer karakteristieke huidveranderingen, die zich meestal manifesteren als acrale en perioriële dermatitis, met een erythemateus, schilferig of zelfs erosief uiterlijk, met de vorming van korsten. Symptomen zoals diarree en alopecia worden vaak geassocieerd. Soms leidt zinksuppletie tot een “wonderbaarlijke” verdwijning van de huiduitslag.
Kopergebrek kan verworven zijn, hoewel dit zeldzaam is, of van genetische oorsprong, zoals in het geval van de ziekte van Menkes, ook bekend als trichopoliodystrofie. Deze aandoening is het gevolg van een mutatie in een gen dat codeert voor een kopertransport ATPase en wordt gekenmerkt door hypocupraemie en een verlaagde ceruloplasmineverzadiging.
De ziekte van Menkes manifesteert zich meestal rond de leeftijd van 2 tot 3 maanden, met karakteristieke kenmerken zoals een mollig, bleek gezicht en afwijkingen aan de hoofdhuid, waaronder hypopigmentatie met kenmerken als pili torti, monilethrix en trichorexia nodosa. Deze kinderen ontwikkelen lethargie die gepaard gaat met neurologische stoornissen, psychomotorische retardatie, spijsverteringsbloedingen en botmisvormingen.
Een teveel aan koper, zoals bij de ziekte van Wilson, is gekoppeld aan een verstoring van het kopermetabolisme, wat leidt tot ophoping in verschillende organen, waaronder de huid. In
Koilonychia bij ijzertekort
(Jean-Hilaire Saurat, 2017)
Vitaminetekort Slijmvliesaandoeningen
Vitamine A Xerose, dunner en broos haar, talg- en zweetatrofie, folliculaire hyperkeratose (phrynoderma).
Vitamine B2 of riboflavine
Vitamine B3 (vit PP) of nicotinezuur
Oro-oculo-genitaal syndroom met de verschijning van perioriële seborroïsche dermatitis, cheilitis, perileïtis, onthaarde glossitis, indolente fissuren en ulcera.
Pellagra: symmetrisch donkerrood erytheem van aan foto’s blootgestelde gebieden, soms sero-hemorragische bulleuze loslating met langzame genezing. Dikke band rond de nek (Casal-kraag).
Atrofische glossitis, cheilitis en mucosale erosies, hyperpigmentatie van aan zonlicht blootgestelde gebieden.
Vitamine B12 Hunter’s glossitis, hyperpigmentatie van de plooien, handpalmen, nagels en mond.
Vitamine C Scheurbuik gekenmerkt door perifolliculaire purpura, kurkentrekkerharen, gingivale bloeding en hypertrofie, glossitis.
Vitamine K Purpura et ecchymosis.
Acrodermatitis enteropathica.
(Marine Beeckman, 2019)
de huid komt dit tot uiting in koperpigmentatie, voornamelijk op de onderste ledematen, blauwachtige verkleuring van de nagelriemen en de aanwezigheid van een groene Kayser-Fleischer hoornvliesring.
Vitaminen spelen een essentiële rol in het in evenwicht houden van het lichaam en hun afwezigheid kan leiden tot een
Macrocytaire anemie.
Pernicieuze anemie. Neurologische symptomen geassocieerd met beschadiging van het achterste medullaire koord.
Subperiostale bloeding, loskomen van de tanden.
Bloedingsdiathese
Perifolliculaire purpura en kurkentrekkerharen bij scheurbuik. (Jean L. Bolognia, 2022)
verscheidenheid aan huidaandoeningen. Hieronder staat een tabel met de verschillende huidverschijnselen die geassocieerd worden met tekorten, evenals de belangrijkste systemische aandoeningen.
Er zijn verschillende eetstoornissen, waarvan sommige zeer specifieke huidverschijnselen hebben.
Deze patiënten lijden aan ernstige ondervoeding, gekenmerkt door hypoalbuminemie die leidt tot oedeem en problemen met wondgenezing.
Aan de andere kant van het spectrum bevindt zich obesitas, gekenmerkt door een body mass index van meer dan 30. Bepaalde genetische syndromen, zoals het Prader-Willi-syndroom, of endocriene afwijkingen, zoals het micropolycysteus ovariumsyndroom of de ziekte van Cushing, predisponeren voor een aanzienlijke gewichtstoename. De meeste vormen van obesitas zijn echter multifactorieel, waarbij de omgeving een overheersende rol speelt.
Obesitas gaat vaak gepaard met het metabool syndroom, wat leidt tot karakteristieke huidlaesies. Het is essentieel om te benadrukken dat patiënten die bariatrische chirurgie ondergaan een aanzienlijk risico lopen op voedingstekorten als gevolg van malabsorptie. Langdurige vitaminesuppletie is daarom een onvermijdelijke noodzaak voor deze mensen.
Op de huid worden acanthosis nigricans, een toename van het aantal hangende fibromen, striae en een toename van het aantal mycotische infecties in de grote huidplooien waargenomen. In de onderste ledematen wordt vaak lymfatische en veneuze insufficiëntie waargenomen, wat leidt tot oedeem dat gepaard gaat met stasisdermatitis, lipodermatosclerose, beenulcera en plantaire hyperkeratose.
Aan de ene kant van het spectrum staat anorexia nervosa, een eetstoornis met soms ernstige voedingstekorten. Naast aanzienlijk gewichtsverlies en amenorroe uit deze stoornis zich in soms bedrieglijke handafwijkingen zoals acrocyanose, syndroom van Raynaud, bevriezing, acromegaloïde extremiteiten, paronychia en carotenodermie (een oranje pigmentatie van de huid als gevolg van het onvermogen om bètacaroteen en vitamine A om te zetten). Russel’s sign, waargenomen bij bepaalde bulimische patiënten die braken teweegbrengen, wordt gekenmerkt door slijtage van de vingerkootjes als gevolg van herhaald en traumatisch contact met de tanden. Haarverdunning, hypertrichose, telogeen effluvium en fijn, breekbaar haar zijn ook symptomen van deze aandoening. Huidverschijnselen die verband houden met voedingstekorten (zie tabel), zoals pellagra, carpaal necrolytisch erytheem, gebarsten eczeem, glossitis, afthoïde laesies en ernstige huidxerose, kunnen ook worden waargenomen.
Concluderend kan worden gesteld dat het onderzoeken van de verbanden tussen voeding en dermatologie de significante invloed van voeding op de gezondheid van de huid benadrukt. Huidletsels die verband houden met voedingstekorten benadrukken het cruciale belang van een evenwichtige voeding voor een gezonde huid. Met dit in het achterhoofd blijken bloedtests een essentieel instrument te zijn voor het beoordelen van de niveaus van essentiële voedingsstoffen, waardoor tekorten vroegtijdig kunnen worden gediagnosticeerd en de juiste suppletie kan worden toegepast. Door een proactieve benadering van voeding kunnen we niet alleen het uiterlijk van onze huid verbeteren, maar ook de algehele gezondheid bevorderen en dermatologische complicaties voorkomen die samenhangen met onevenwichtige voeding.
BIBLIOGRAFIE
Abosaleh, D. M. (s.d.). Nutrition et Peau. Ontleend aan Presentatie door het Hoofd Dermatologie en Venereologie HUG: https://www.hug.ch/sites/interhug/files/ structures/direction_des_soins/documents/nutrition_et_peau_v1.pdf
Jean L. Bolognia, J. V. (2022). Dermatologie: L’essentiel. Elsevier Masson. Jean-Hilaire Saurat, D. L.-M. (2017). Dermatologie et infections sexuellement transmissibles, 6ième édition. Elsevier Masson. Marine Beeckman, D. D. (2019, Septembre). Médecine interne et peau. Louvain Médical, p. 442.
Pellagre (Abosaleh, s.d.)
INNOVERENDE HUIDVERZORGING VOOR IEDEREEN
HET BELANG VAN CERAMIDEN IN GEZONDE HUID
De lipiden bilaag bestaat voor ongeveer 50% uit CERAMIDEN1,2. Deze bilaag is noodzakelijk om een effectieve huidbarrière te behouden, voor een goede waterhuishouding in het stratum corneum.
Een combinatie van 3 huideigen, essentiële ceramiden, die de in de huid aanwezige ceramiden aanvullen, om zo droge huid te verzachten en de huidbarrière te versterken.
M VE TECNOLOGIE™
Een revolutionair afgifte systeem welke hydraterende ingrediënten laag voor laag afgeeft voor een langdurige hydratatie. Houdt de huid langdurig zacht en comfortabel3,4
CERAVE HEEFT EEN BREDE PRODUCTRANGE PASSEND BIJ VERSCHILLENDE INDICATIES (O.A LICHTE TOT MATIGE ATOPIE, SENIELE XEROSE, ALLE SOORTEN DROGE HUID (BIJV.
1. Sahle FF, Gebre-Mariam T, Dobner B, Wohlrab J, Neubert RH. Skin diseases associated with the depletion of stratum corneum lipids and stratum corneum lipid substitution therapy. Skin Pharmacol Physiol. 2015;28(1):42-55. 2. Del Rosso JQ. Repair and maintenance of the epidermal barrier in patients diagnosed with atopic dermatitis: an evaluation of the components of a body wash-moisturiser skin care regimen directed at management of atopic skin. J Clin Aesthet Dermatol. 2011;4(6):45-55. 3. Lynde CW, Andriessen A, Barankin B, et al. Moisturisers and ceramide-containing moisturisers may offer concomitant therapy with benefits. J Clin Aesthet Dermatol. 2014;7(3):18-26. 4. Draelos ZD. The effect of ceramidecontaining skin care products on eczema resolution duration. Cutis. 2008;81(1):87-91.
Lifileucel duurzaam klinisch voordeel aangetoond bij patiënten met mucosaal melanoom die vooruitgang boeken met immunotherapie
Slijmvliesmelanomen reageren minder goed op immunotherapie dan cutane melanomen en hebben een slechtere overleving (11,3-16 maanden). Ze zijn duidelijk ondervertegenwoordigd en worden zelfs uitgesloten van eerste- of tweedelijns klinisch onderzoek. Aangezien tumor-infiltrerende lymfocyten (TIL’s) in staat zijn om een aanzienlijk deel van de patiënten met melanoom die refractair zijn voor anti-PD-1 te ‘redden’, is een van hen, lifileucel, getest in een fase II-studie bij patiënten met mucosaal melanoom nadat een voordeel was aangetoond in objectieve respons bij zwaarbehandelde patiënten met gevorderd melanoom. De resultaten van 12 patiënten die progressie vertoonden op anti-PD-(L)1 toonden een bevestigde respons van 50,0% na een mediane follow-up van 35,7 maanden, met een mediane duur van respons die niet werd bereikt, wat de vraag opriep of lifileucel moet worden aangeboden als eerstelijnsbehandeling in combinatie met immuuntherapie.
Ref.: Grigoleit G, Kluger H, Thomas S, et al. Lifileucel tumor-infiltrating lymphocyte (TIL) cell therapy in patients (pts) with advanced mucosal melanoma after progression on immune checkpoint inhibitors (ICI): Results from the phase II C-144-01 study. ESMO 2023. Abstract#1086MO.
Uitbraak van mazelen in Europa
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt voor een explosie van het aantal gevallen van mazelen in 2023 op het Europese continent vergeleken met 2022, voornamelijk in Rusland en Kazachstan. In 2023 zullen er 42.000 gevallen zijn, waaronder iets meer dan 2.000 in EU/EER-landen, waarbij Roemenië goed is voor bijna tweederde van de gevallen. Aangezien de vaccinatiegraad in Europa onvoldoende is (≤95% voor de 2e dosis in de meeste EU/EER-landen), kunnen we de komende maanden meer gevallen van mazelen verwachten. Alleen een zeer hoge en aanhoudende vaccinatiegraad kan deze ziekte in Europa uitroeien. In België waren er, na zeer lage aantallen gevallen van mazelen in 2021 (7 gevallen) en 2022 (8 gevallen), in december 2023 al minstens 52 besmettingen. “Er verschenen verschillende middelgrote clusters: gelinkt aan een asielcentrum in Brussel (9 gevallen), bij kinderen in een school en ziekenhuis in Brussel (6 gevallen), binnen een gezin na een reis naar het buitenland (5 gevallen) en, in oktober 2023, binnen gezinnen en over een school in Sint-Niklaas, Oost-Vlaanderen (15)”, vertelt Sciensano, eraan toevoegend dat “de overgrote meerderheid van de gevallen ongevaccineerd of onvolledig gevaccineerd was”. In België is de vaccinatiegraad voor de tweede dosis, die op 7-8-jarige leeftijd wordt gegeven, niet gehaald. Dit zou minstens 95% moeten zijn. Uit de resultaten van het laatste onderzoek bij kinderen in het 6e jaar van de basisschool blijkt echter dat slechts 73% van de leerlingen gevaccineerd is. Het is belangrijk dat deze vaccinatie niet wordt vergeten en dat beide doses worden ontvangen. Als een vaccinatie is gemist, is een inhaalvaccinatie mogelijk.
Evaluatie van de overleving van melanoom in de afgelopen 10 jaar
De specifieke overleving van melanoom is heterogeen en afhankelijk van het histologische stadium. Een studie van Zweedse klinisch-pathologische gegevens laat een recente verbetering van de overleving zien, parallel aan de komst van nieuwe behandelingen. Zweedse auteurs hebben trends in specifieke overleving voor invasief melanoom tussen 1990 en 2020 geanalyseerd op basis van klinisch-pathologische gegevens uit het Zweedse melanoomregister. Tussen 1990 en 2020 werden in Zweden in totaal 77.036 primaire invasieve MM’s gediagnosticeerd bij 70.511 patiënten. De 5-jaars cutane melanoomspecifieke overleving (MCHS) is 88,9% (95% betrouwbaarheidsinterval CI 88,3-89,4) voor 1990-2000, 89,2% (88,7-89,6) voor 2001-2010 en 93,0% (92,7-93,9) voor 2011-2020. Over het geheel genomen verbeterde het MCHS tijdens de twee diagnoseperioden (2001-2010 en 2011-2020) vergeleken met de referentieperiode 1990-2000 voor mannen en vrouwen, respectievelijk [HR mannen: 2001-2010: 0,89; CI 0,820,96 en 2011-2020: 0,62; CI 0,56-0,67; HR vrouwen: 2001-2010: 0,82 (CI 0,74-0,91) en 2011-2020: 0,62; CI 0,56-0,70)]. Het risico op overlijden aan kwaadaardig melanoom was significant lager in alle leeftijdsgroepen, zowel bij mannen als bij vrouwen, tijdens de meest recente diagnoseperiode (2011-2020 versus 1990-2000). Vrouwen zijn in dit opzicht altijd in het voordeel geweest, omdat zij vaker dunne melanomen hebben en een gunstigere algemene uitkomst. De resultaten van deze analyse benadrukken de verbetering van MSCC bij mannen en vrouwen in Zweden. Voor de periode 2011-2020 houdt dit waarschijnlijk verband met de introductie van nieuwe systemische therapieën. Daarnaast worden vergelijkbare trends waargenomen bij mannen en vrouwen. De oddsratio’s voor de diagnose van nodulair melanoom met een slechtere prognose (vergeleken met oppervlakkig melanoom) zijn echter significant verlaagd met 20% (2001-2010) en 46% (2011-2020) vergeleken met de referentieperiode 1990-2000.
Ref.: Vikström S et coll.: Increasing melanoma incidence and survival trend shifts with improved melanoma-specific survival between 1990 and 2020 in Sweden. Br J Dermatol 2023; 189:702–709 doi.org/10.1093/bjd/ljad244
MINI-SYMPOSIUM BELGIAN
CONTACT
AND ENVIRONMENTAL DERMATITIS GROUP (BCEDG)
17 FEBRUARI 2024 (VUB CAMPUS JETTE)
Samenvattingen van de klinische casussen
ALLERGISCHE CONTACTDERMATITIS
DOOR KANEEL! (STEFAN KERRE, DERMATOLOGIE AARSCHOT EN IMELDA ZIEKENHUIS BONHEIDEN: ‘AN APPLE A DAY DOES NOT ALWAYS KEEPS THE DOCTOR AWAY’)
Deze casus betreft een 50-jarige vrouw die leed aan aanhoudende aftose en zwelling aan de oogleden. Er werd een allergische contact dermatitis vermoed, te meer omwille van een voorgeschiedenis van contactallergische reacties. Patchtests uitgevoerd met de Belgische standaardreeks en cosmetische reeks waren positief voor nikkel, limoneen, geurmengsel (Fragrance-mix) 1 en kaneelalcohol. Uit een grondige anamnese bleek dat patiënte dagelijks een appelmet kaneel at. Het stopzetten van deze gewoonte resulteerde in volledige remissie van de symptomen, wat dus leidde tot de diagnose van allergische contactstomatitis door kaneel, met uitbreiding naar de oogleden.
Allergische contactcheïlitis en -stomatitis kennen velerlei oorzaken, zoals cosmetica, muziekinstrumenten, tandheelkundige materialen, lokale geneesmiddelen en meer zeldzaam drank of voedsel. (Fig. 1. toont positieve reacties voor kaneel en de belangrijkste sensibilisatoren, nl. kaneelaldehyde en kaneelalcohol bij een andere patiënt. De diagnose is niet altijd gemakkelijk te stellen vanwege de verschillende klinische presentaties die vaak andere aandoeningen van de lippen en het mondslijmvlies nabootsen.
“Uit een grondige controle van de achtergrond bleek dat de patiënt dagelijks een appel met kaneel at. Stopzetting van deze gewoonte resulteerde in volledige remissie van de symptomen...”
De waarde van psychodermatologie bij de behandeling van acne
In een recent onderzoek werd onderzocht hoe psychotherapeutische benaderingen acne-patiënten die lijden aan psychologisch leed dat verband houdt met hun uiterlijk, ten goede kunnen komen. Volgens een onderzoek uit 2022 rapporteert slechts 6,9% van de acnepatiënten geen negatieve gevolgen van de aandoening. Studies hebben een verhoogde prevalentie van deze stoornissen aangetoond tijdens de follow-up van mensen met acne: volgens een Brits onderzoek is het risico op het ontwikkelen van een depressieve stoornis 18,5% in de acne populatie, vergeleken met 12,0% in de rest van de bevolking over een follow-up periode van 15 jaar. Het risico op het ontwikkelen van een depressieve stoornis is vooral hoger in de eerste jaren na de diagnose. Het verschijnen en de ernst van huidlaesies zijn bevorderlijk voor psychologisch leed, met een lager gevoel van eigenwaarde, gevoelens van schaamte en een groter risico op sociaal isolement. Uit een meta-analyse van kinderen en adolescenten met huidaandoeningen bleek dat de prevalentie van zelfmoordpogingen ten minste 0,08% was bij psoriasis en zelfs 21,9% bij acne. Een focus op het uiterlijk kan leiden tot de ontwikkeling van symptomen van dysmorfobie. Het probleem kan acuter zijn bij mensen met een donkerder huidtype, waar de ontstekingsreactie verhoogd kan zijn, wat kan leiden tot post-inflammatoire hyperpigmentatie en de ontwikkeling van keloïde littekens, evenals bij transgenders die hormonale behandeling ondergaan, wat kan leiden tot acne. Behandeling van acne met isotretinoïne wordt nog steeds vaak vermeden door artsen uit angst voor de psychiatrische bijwerkingen van de stof. Het bewijs voor deze kwestie blijft beperkt en moet worden afgewogen tegen de mogelijke psychiatrische voordelen die worden verwacht van het oplossen van acne. Hoe het ook zij, een analyse van Amerikaanse databases waarin 30.000 acne-patiënten die behandeld werden met isotretinoïne vergeleken werden met 44.000 anderen die behandeld werden met antibiotica, bracht geen schadelijke risico’s aan het licht, maar juist mogelijke gunstige psychologische effecten. Het rapport van een groep experts in opdracht van het Britse Geneesmiddelenbureau, gepubliceerd in april 2023, concludeert dat het onmogelijk is om vast te stellen of het geneesmiddel al dan niet leidt tot psychiatrische stoornissen.
Ref. : Is it really ever ‘just acne’? Considering the psychodermatology of acne. British Journal of Dermatology, Volume 189, Issue Supplement_1, October 2023, Pages i11 i16, https://doi.org/10.1093/bjd/ljad251
AI opent mogelijkheden tegen
Staphylococcus aureus
Elk jaar zijn in de Europese Unie 150.000 infecties met antibiotica-resistente staphylococcus aureus verantwoordelijk voor 35.000 sterfgevallen. Een team van het Broad Institute van MIT en Harvard University (Cambridge, Massachusetts) is erin geslaagd een klasse verbindingen te identificeren die mogelijk actief zijn tegen staphylococcus aureus die resistent is tegen bepaalde antibiotica. Dit originele onderzoek combineert de prestaties van kunstmatige intelligentie met biomedische expertise. De originaliteit van de aanpak is dat men op basis van de chemische structuur van tienduizenden moleculen virtueel kan anticiperen op zowel mogelijke antibacteriële eigenschappen als de al dan niet toxische kracht van deze moleculen op menselijke cellen. In de praktijk bepaalden de onderzoekers eerst de antibiotische activiteiten van 39.312 verbindingen, chemische substructuren van moleculen die al bekend waren en hun cytotoxiciteitsprofielen op menselijke cellen. Neurale netwerken werden getraind om de chemische structuren te identificeren die geassocieerd worden met antimicrobiële activiteit en werden vervolgens gebruikt om meer dan 12 miljoen verbindingen te screenen en hun antibiotische activiteit en cytotoxiciteit te voorspellen. Hun gemeten toxiciteit voor menselijke cellen blijkt zeer laag te zijn, wat suggereert dat ze kandidaat-geneesmiddelen zouden kunnen zijn. Maar we zijn nog ver verwijderd van de ontwikkeling van een antibioticum. Met behulp van deze techniek werden 283 verbindingen geselecteerd voor empirische tests tegen staphylococcus aureus en eerste tests op muizen identificeerden een klasse structuren die antimicrobieel bleken tegen meticillineresistente staphylococcen en vancomycineresistente enterokokken.
Ref: Wong, F., Zheng, EJ, Valeri, JA et al. Nature (2023). https://doi.org/10.1038/s41586-023-06887-8
Gordelroos na vaccinatie
tegen Covid-19
Italiaanse auteurs hebben een literatuuroverzicht uitgevoerd van gevallen van herpes zoster na vaccinatie tegen Covid, met als doel het mechanisme van dit verband op te helderen. Een zoekactie in de verschillende standaard databases (Embase, MEDLINE, EBSCO, PubMed, Google Scholar en de Cochrane Skin) tot 19 september 2023 onthulde (in 31 artikelen) 4.555 gevallen van herpes zoster na vaccinatie tegen Covid 19. onderzoekers. Het grootste aantal gevallen werd gerapporteerd door Florea et al. in een cohortstudie waarin de associatie tussen mRNA-vaccinatie en het optreden van gordelroos binnen 90 dagen werd onderzocht. Het cohort omvatte 1.052.362 gevaccineerden met mRNA-1273 (Moderna) en 1.055.461 gevaccineerden met BNT162b2 (Pfizer). De aangepaste HR (Hazard Ratio) voor herpes zoster na de tweede dosis was respectievelijk 1,14 (1,05-1,24) en 1,12 (1,03-1,22), iets hoger bij patiënten ouder dan 50 jaar. Evenzo vonden Barda en al. een verhoogd risico op VZV-reactivatie na vaccinatie met BNT162b2 bij de 884.828 proefpersonen in hun onderzoek (RR 1,43). Twee andere onderzoeken vonden echter geen significante toename van het risico op herpes zoster na vaccinatie met Covid 19. Het percentage VZV-reactiveringen na vaccinatie tegen Covid 19 lijkt zeer laag en zou naleving van deze preventieve maatregel niet moeten ontmoedigen.
Ref: Potestio L et coll.: Herpes Zoster and COVID-19 Vaccination: A Narrative Review. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2023 Nov 16;16:3323-3331. doi: 10.2147/CCID.S441898. eCollection 2023.
10 JAAR VOORSPRONG
Doeltre end vanaf 7dagen5 -45% rode restsporen 3 4 K E R AC NYL P P + Crème tegen onzuiverheden
Synergie van gepatenteerde bestanddelen²
Myr tacine® 1e bestanddeel anti-bio lm
Celastrol tegen in ammatie
FLORENCE BOURLOND
Afdeling Dermatologie, Luxemburg
JDP 2023 : PATHOLOGIE VAN DE ANO-GENITALE MUCOSA
Tijdens de ‘Journées Dermatologiques de Paris’, op woensdag 06/12/2023, presenteerde een groep sprekers van verschillende gespecialiseerde disciplines, onder leiding van dokter Pelletier (dermatoloog), hun beste casussen van het jaar met betrekking tot de pathologie van ano-genitale mucosa. Hier volgt een verslag van deze multidisciplinaire sessie, die eens te meer het belang van teamwerk aantoont.
De eerste spreker, dr. Jeanne Wendling, gaf ons een differentiële diagnose van goedaardige vulvaretumoren.
Angiokeratomen (afbeelding 1) komen voornamelijk voor bij vrouwen na de menopauze en bevinden zich voornamelijk op de grote schaamlippen (labia majora). Ze zijn soms getromboseerd en kunnen daardoor een melanocytaire laesie simuleren. Talgkliercysten bevinden zich voornamelijk aan de buitenkant van de grote schaamlippen. Bij esthetisch of seksueel ongemak kan een chirurgische resectie gemakkelijk worden uitgevoerd. Syringomen zijn kleine pruritische papels, soms gelig, die zich voornamelijk aan de buitenkant van de grote schaamlippen bevinden, maar ook de binnenkant kan aangetast zijn. Mucoïde cysten bevatten een viskeuze vloeistof die zichtbaar wordt na incisie. Ze kunnen een lineaire rangschikking hebben of zelfs op een litteken.
De cyste in de Bartholinbuis bevindt zich aan de achterkant van de vulva. De rol van deze klieren is het afscheiden van een glijmiddel tijdens de geslachtsgemeenschap, dus moet de patiënt gevraagd worden of de laesie opzwelt tijdens het opwinden. Degeneratie tot carcinoom van de Bartholin klier is zeer zeldzaam. Er kunnen cysten ontstaan ten koste van de klier van Skene, niet te verwarren met een urethraal divertikel.
Papillair hidradenoom is een goedaardige tumor van de ano-genitale borstklieren. Het kan niet worden doorprikt omdat er geen vloeistof in zit. Het bevindt zich bij voorkeur in de interlabiale plooien, het perineum of de anale marge. Bij klinisch onderzoek
is het vrij aspecifiek: een papule die kan ulcereren of zelfs cystevormig of nodulair kan zijn. Het moet altijd overwogen worden als het zich in de interlabiale groef bevindt.
Een andere aspecifieke papel kan het gevolg zijn van een granuloom op een draad (vooral na een episiotomie), dat regelmatig kan etteren, zelfs 20 jaar na de bevalling.
Een anovulvar fistel kan zich op een kwetsbare plek bevinden (episiotomielitteken).
Secundaire syfilis is een papule met het uiterlijk van condyloma lata (simuleert condyloma maar reageert niet op behandeling).
Men moet rekening houden met deze diagnose.
Dr. Mathab Samimi gaf ons vervolgens een differentiële diagnose van gepigmenteerde laesies van het genitale gebied.
Meer diffuse genitale pigmentatie kan fysiologisch zijn vanaf fototype 3, en is bilateraal en symmetrisch, aan de buitenzijde en de vrije rand van de kleine schaamlippen.
Genitale melanose is de meest voorkomende oorzaak van pigmentatie. Het treft jonge vrouwen en is polymorf, uni- of multifocaal en soms heterogeen. Het kan idiopathisch of hormonaal zijn, waarbij oestrogenen melanocyten stimuleren; het kan posttraumatisch (episiotomie) of postinflammatoir zijn. Er moet een systematische biopsie worden uitgevoerd om melanoom uit te sluiten, zelfs als het multifocaal is. Daarnaast moet worden gezocht naar andere mucosale pigmentatieplekken om het syndroom van Laugier uit te sluiten.
Tabel 1.
Frequentie
VHSIL
97 %
Gedifferentieerde VIN
3 %
Pathofysiologie HPV Ontstekingsziekte
Leeftijd Jong Oud
Degeneratie < 9%
20-30%
Behandeling Conservering Chirurgie
De incidentie van angiokeratomen neemt toe met de leeftijd en ze treffen de cutane zijde van de grote schaamlippen (het scrotum bij mannen). Ze zijn waarschijnlijk het gevolg van degeneratie van het elastische weefsel.
Lymfangiëctasieën zijn doorschijnend of hemorragisch, kunnen gaan sijpelen en lijken op pseudo-condylomen. Ze worden het vaakst gezien na bestraling voor genitale neoplasie en gaan soms gepaard met lymfoedeem (genitaal of onderste ledemaat). De behandeling is zeer gecompliceerd en recidief komt vaak voor.
Bowenoïde papulose is de meest voorkomende vorm van intraepitheliale neoplasie en houdt verband met HPV. De belangrijkste risicofactoren zijn roken en het aantal seksuele partners
Het risico op degeneratie naar plaveiselcelcarcinoom is lager dan bij lichen sclerosus. De behandeling is gebaseerd op het 3 tot 4 keer per week aanbrengen van Aldara® gedurende 3-4 maanden, met een werkzaamheid die minstens vergelijkbaar is met chirurgische behandeling. Stoppen met roken is absoluut noodzakelijk, omdat roken leidt tot resistentie tegen Aldara®.
Dr. Sandra Ronger Savle presenteerde een aantal klinische gevallen waarin de intuïtie het bij het verkeerde eind had.
Gelokaliseerde argyria is te wijten aan afzettingen van zilverzouten door herhaald contact (oorbellen, crèmes met zilverzouten, acupunctuurnaalden, enz. Microscopisch wordt er geen pigment gezien rond de eccriene klieren (zoals bij gegeneraliseerde argyria). Bij klinisch onderzoek zijn dit heterogene gepigmenteerde laesies die uni-focaal of vaker multifocaal kunnen zijn. In het geval van lichen sclerosus, die niet goed reageert op dermocorticoïden, is het belangrijk om een andere diagnose uit te sluiten, waaronder mycose, degeneratie, contactallergie voor dermocorticoïden, de ziekte van Paget, enz. Epidermolytisch acanthoom is vrij zeldzaam en is een differentiaaldiagnose van condyloma en intraepitheliale neoplasie. Het histologische beeld is gemeenschappelijk voor verschillende pathologieën. Er is een mannelijke predominantie, de letsels zijn vaak multipel en de etiologie is onbekend maar niet HPV-gerelateerd. Er kunnen verschillende behandelingen worden overwogen: emolliënten, vernietiging met stikstof (eenvoudigste) of laser.
Een andere actuele kwestie met betrekking tot vulvale laesies is het begrijpen van het verschil tussen VHSIL en gedifferentieerde VIN. VHSIL (Vulvar High grade Squamous Intra epithelial Lesion) zijn HPV-geïnduceerde laesies, de meest voorkomende (97% en verantwoordelijk voor 30% van de plaveiselcelcarci-
nomen (SCC). Gedifferentieerde VIN’s ontwikkeld op lichen sclerosus zijn goed voor 3% van de dysplasieën, maar induceren vaker EC’s. HSIL is vaak multifocaal; gedifferentieerde VIN is vaak leukokeratotisch.
Toen Dr. Pelletier aan de beurt kwam, presenteerde hij ook klinische gevallen van vulvapathologie.
De streptokokken β-haemolytische vulvovaginitis van Groep A is de meest voorkomende oorzaak van vulvaire pathologie bij pre-puberale meisjes en minder vaak bij volwassen vrouwen. Er is een seizoensgebonden patroon met een hogere frequentie in de winter en lente.
Patiënten klagen over pijn of pruritus. Bij klinisch onderzoek is er bilateraal erytheem van de kleine schaamlippen en het binnenoppervlak van de grote schaamlippen en zijn de patiënten koortsig. Vaginale afscheiding kan overvloedig of zelfs purulent zijn, maar zonder geur, en er is peri-anale betrokkenheid in 50% van de gevallen. Recidieven komen vaak voor binnen zes maanden.
Candida albicans infecties zijn zeldzaam bij pre-puberale patiënten, behalve in gevallen van diabetes of immunosuppressie. Dit illustreert het feit dat het niet nodig is om overmatige antimycotische behandelingen te introduceren bij pre-puberale kinderen. De behandeling van streptokokken vulvitis of anitis is gebaseerd op het toedienen van amoxicilline 50mg/kg/d in drie doses gedurende 21 dagen (om herhaling te voorkomen).
Daarna sprak een uroloog, dr. Ala Chebbi, met ons over de chirurgische behandeling van lichen sclerosus.
Chirurgie is geïndiceerd in het geval van pathologie die refractair is voor lokale behandeling of in het geval van progressie, in het geval van phimosis met preputiale verklevingen, ontsierende laesies of beschadiging of stenose van de urethrale meatus.
Post-hectomie met urethroplastie wordt meestal in twee fasen uitgevoerd. De chirurg verwijdert de gehele urethra en transplanteert een flap buccale mucosa om de meatus op het dorsale oppervlak van de penis te reconstrueren. Drie tot zes maanden later grijpt de chirurg opnieuw in en brengt hij buisjes aan. Deze procedure is vaak heel effectief, met 80% goede resultaten als de strictuur kort is (betere resultaten dan inwendige chirurgie).
Tijdelijke erectiestoornissen kunnen optreden.
Voor PIN (Penile Intra epithelial Neoplasia) proberen urologen een conservatieve ingreep uit te voeren, met «resurfacing» van de eikel met een dunne flap die via een dermatoom uit de dij wordt
“Bij patiënten met de ziekte van Cröhn worden vaak secundaire openingen van fistels gezien, het traject loopt door het sluitspierapparaat...”
gehaald, en vervolgens een posthectomie. Voor reconstructie van de eikel moeten transfixerende hechtingen worden gebruikt om dehiscentie van het litteken in geval van postoperatief hematoom te voorkomen.
Als de urethrale meatus is aangetast, moet chirurgie de eerstelijnsbehandeling zijn.
Tot slot gaf Dr. Carole Prothe, een gastro-proctoloog, uitleg over de pathologieën van de anale sfeer die ook dermatologen kunnen interesseren.
Uitwendige hemorroïdale trombose veroorzaakt hevige pijn die spontaan verdwijnt. De behandeling is gebaseerd op ontstekingsremmers om het oedeem dat verantwoordelijk is voor de pijn te verminderen. Uitwendige aambeien verschillen van inwendige aambeien, die zich boven de pectineale lijn bevinden (d.w.z. aan de slijmvlieszijde van de anus). Interne hemorroïdale trombose is veel zeldzamer.
In het geval van rectale prolaps is er een risico op necrose, dus de behandeling moet chirurgisch zijn.
In het geval van anale randabcessen moeten incisies worden gemaakt en snel worden behandeld om progressie naar gangreen van Fournier te voorkomen.
Een anale fissuur is een «racketvormige» ulceratie van de anale marge en de radiale plooien van de anus moeten zorgvuldig worden opengevouwen tijdens het klinisch onderzoek. We kunnen pijnstillers of lokale calciumantagonisten voorschrijven. Papilliferische hidradenomen kunnen zich uitstrekken tot de anale marge en moeten worden verwijderd om de diagnose met microscopisch onderzoek te bevestigen.
Marisci zijn littekenachtige «stukjes» huid na een fissuur of hemorroïdale of andere trombose. Als patiënten asymptomatisch zijn, is ingrijpen niet nodig.
Bij patiënten met de ziekte van Cröhn worden vaak secundaire fistelopeningen gezien, waarbij de tractus het sluitspierapparaat kruist. Er kan een seton worden ingebracht om de drainage te vergemakkelijken en abcesvorming te voorkomen. Er kunnen meer inflammatoire en oedemateuze marisci worden waargenomen.
Omalizumab, efficiënt in het voorkomen van voedselallergieën
SCIENCE NEWS
Omalizumab (Xolair), een recombinant gehumaniseerd anti-IgE monoklonaal antilichaam, is momenteel beschikbaar (als subcutane injectie) vanaf de leeftijd van 6 jaar voor de behandeling van ernstige persisterende allergische astma met IgE-gemedieerde overgevoeligheid, als aanvulling op conventionele behandeling en bij chronische spontane urticaria.
Op 16 februari keurde de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) deze behandeling goed voor de preventie van allergische reacties op verschillende voedingsmiddelen bij volwassenen en kinderen ouder dan één jaar.
De patiënten die deelnamen aan het onderzoek en baat hadden bij de behandeling zagen een significante toename in hun tolerantie voor voedingsmiddelen zoals pinda’s, noten, eieren, melk en tarwe, onthult de publicatie in de New England Journal of Medicine.
Deze resultaten tonen aan dat een dergelijke behandeling “het optreden van allergische reacties op verschillende voedingsmiddelen bij toevallige blootstelling aanzienlijk kan verminderen”, aldus Robert Wood, hoofdauteur van het onderzoek. Na een periode van regelmatige injecties gedurende 16 tot 20 weken verdroeg 67% van de patiënten die omalizumab kregen een dosis van 600 mg pinda’s, bijvoorbeeld, vergeleken met slechts 7% van de patiënten die een placebo kregen.
Aan het onderzoek, dat werd gefinancierd door het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid, namen ongeveer 177 kinderen deel in de leeftijd van 1 tot 17 jaar. Hoewel deze resultaten bemoedigend zijn, dringt de FDA erop aan dat ze patiënten niet doen geloven dat ze de consumptie van de allergenen kunnen hervatten.
INNOVATIE ANTIROUGEURS
DERMATOLOGEN
ANGIOPAUSINETM
INNOVATIE GEPATENTEERD ACTIEF BESTANDDEEL
DOKTER MARIE DE BROQUEVILLE
Assistent dermatologie, UCL
VAAK VOORKOMENDE HUIDLAESIES ALS SLEUTEL
TOT DE DIAGNOSE VAN EEN ZELDZAME ZIEKTE
Dit artikel presenteert een klinische casus die op welsprekende wijze het belang illustreert van klinisch onderzoek bij een vaak waargenomen biologische afwijking. Deze casus benadrukt het cruciale belang van een grondige en aandachtige klinische benadering en benadrukt de mogelijkheid om zeldzame aandoeningen op te sporen via subtiele maar significante huidmanifestaties.
Een 67-jarige vrouwelijke patiënt werd opgenomen op de afdeling gastro-enterologie met ernstige bloedarmoede. Deze patiënte werd regelmatig opgenomen op de spoedeisende hulp vanwege aanhoudende verslechtering van haar algemene conditie, gepaard gaande met ernstige bloedarmoede door ijzertekort waarvoor herhaaldelijk transfusies nodig waren. Haar medische voorgeschiedenis omvatte arteriële hypertensie, diabetes type II en hypothyreoïdie. Geen noemenswaardige familiegeschiedenis.
Gastroscopie en colonoscopie leverden geen relevante informatie op. Na een grondig klinisch onderzoek en identificatie van karakteristieke huidlaesies werd een videocapsule uitgevoerd, waaruit de aanwezigheid bleek van meerdere digestieve angiomen die de ernstige anemie veroorzaakten.
Wat zijn deze huidlaesies? Bij klinisch onderzoek van deze patient werden meerdere mucocutane teleangiëctasieën waargenomen, vooral in het gezicht, op de lippen en in de palmoplantaire gebieden. Deze verschijnselen zijn zeer karakteristiek. Dit klinische beeld doet sterk denken aan de ziekte van Osler-Rendu.
De ziekte van Osler-Rendu, ook bekend als erfelijke hemorragische telangiectasie, is een autosomaal dominante aandoening die het gevolg is van genetische mutaties die van invloed zijn op eiwitten die betrokken zijn bij de TGF-beta signaalroute, die cruciaal is voor de ontwikkeling en het behoud van arterioveneuze integriteit. De ziekte wordt gekenmerkt door betrokkenheid van meerdere systemen, wat kan leiden tot ernstige, soms fatale, bloedingen. De prevalentie van de ziekte wordt geschat tussen 1/5000 en 1/8000.
Klinisch verschijnen teleangiëctasieën aanvankelijk in het mondslijmvlies, waarbij de lippen en tong tijdens de adolescentie worden aangetast, waarna ze zich geleidelijk verspreiden naar het gezicht en de palmoplantaire gebieden. Het aantal laesies neemt toe naarmate de ziekte vordert.
Nauwkeurige herkenning van deze laesies is van cruciaal belang, omdat dit kan leiden tot een multi-systeem work-up om mogelijke arterioveneuze malformaties (AVM’s) op te sporen. Dit onderzoek moet bestaan uit longfoto’s om pulmonale AVM’s uit te sluiten, MRI van de hersenen, trans-thoracale echografie, leverfoto’s en nauwgezette hemoglobinecontrole om eventuele angioomgerelateerde spijsverteringsbloedingen op te sporen, zoals bij de hier gepresenteerde patiënt. Genetische analyse voor ENG, ACVRL1 en SMAD4 mutaties zal worden uitgevoerd om de diagnose te bevestigen. Als de mutatie eenmaal is geïdentificeerd, kan ernaar worden gezocht bij familieleden.
De behandeling van de ziekte van Osler-Rendu is internistisch en multidisciplinair en kan soms chirurgie vereisen. In het geval van cutane manifestaties wordt vaak de voorkeur gegeven aan lasertherapie.
De vier criteria die de verdenking op de ziekte van Osler-Rendu moeten wekken zijn de volgende:
• Terugkerende spontane epistaxis beginnend in de kindertijd.
• Aanwezigheid van mucocutane telangiëctasieën of cutane arterioveneuze malformaties.
• Aanwezigheid van viscerale telangiectasieën of viscerale arterioveneuze malformaties.
• Eerstegraads familiegeschiedenis.
Samenvattend benadrukt deze casus de onmisbaarheid van een zorgvuldige klinische benadering. De aanwezigheid van mucocutane teleangiëctasieën bij onze patiënt wees niet alleen in de richting van een diagnose van de ziekte van Osler-Rendu, maar leidde ook tot een cruciale uitbreiding work-up. De potentieel ernstige implicaties van systemische of cerebrale arterioveneuze malformaties onderstrepen het belang van het niet onderschatten van deze pathologie. Bij vergelijkbare klinische verschijnselen is het noodzakelijk om de aanwezigheid van epistaxis te beoordelen en de familiegeschiedenis grondig te onderzoeken. Concluderend benadrukt deze casus de noodzaak van verhoogde waakzaamheid en uitgebreid onderzoek om vroegtijdige identificatie en passend beheer van de ziekte van Osler-Rendu te garanderen.
“Deze casus benadrukt de onmisbaarheid van een zorgvuldige klinische aanpak...”
BIBLIOGRAFIE
Claire L Shovlin, P. F. (2023, December). Clinical manifestations and diagnosis of hereditary hemorrhagic telangiectasia (Osler-Weber-Rendu syndrome) Récupéré sur UpToDate: https://www.uptodate.com/contents/clinicalmanifestations-and-diagnosis-of-hereditary-hemorrhagic-telangiectasia-oslerweber-rendu-syndrome?search=osler%20weber%20rendu&source=search_ result&selectedTitle=1~72&usage_type=default&display_rank=1 Jean L-Bolognia, J. V. (2022). Dermatologie: l’essentiel. France: Elsevier Masson. Jean-Hilaire Saurat, D. L.-M. (2017). Dermatologie et infections sexuellement transmissibles. Elsevier Masson.
Vaccins tegen huidkanker in 2025?
Het farmaceutische bedrijf Moderna hoopt tegen 2025 een vaccin tegen huidkanker op de markt te kunnen brengen. “De resultaten zijn veelbelovend”, zegt Evelien Smits, hoogleraar immunologie aan de Universiteit Antwerpen. Bijzonder is ook dat andere vormen van kanker bestreden kunnen worden met zo’n gepersonaliseerd vaccin op basis van mRNA. In totaal namen 157 huidkankerpatiënten bij wie de kankercellen al waren uitgezaaid, deel aan het onderzoek. Nadat hun tumoren waren verwijderd, kregen sommigen van hen het vaccin. “De onderzoekers gaven een groep patiënten de combinatie van de standaard immunotherapiebehandeling en het gepersonaliseerde kankervaccin. Ze vergeleken deze combinatie met een groep die alleen het immunotherapiemedicijn kreeg”, legt Evelien Smits uit. De patiënten werden drie jaar lang gevolgd. “De resultaten zijn veelbelovend. De mensen die de combinatie kregen, hadden de helft minder kans op herval of overlijden.” Het risico op overlijden en recidief na ablatie, om precies te zijn, daalde met 49%. Het risico op verspreiding van de ziekte daalde met 62%. “De onderzoekers zijn nu begonnen met een groot onderzoek waarin ze 1000 patiënten behandelen,” voegt ze eraan toe. In totaal nemen 14 landen deel aan deze nieuwe onderzoeksfase, waaronder België.
Multiple actinische keratose erkend als beroepsziekte
Multiple actinische keratose wordt toegevoegd aan de lijst van beroepsziekten van FEDRIS (Federaal Agentschap voor Beroepsrisico’s). Dit betekent dat deze ziekte nu, onder bepaalde voorwaarden, erkend kan worden bij werknemers die in de privésector of voor lokale overheden werken wanneer ze blootgesteld zijn aan een beroepsrisico. Mensen die deze voorloper van huidkanker tijdens hun loopbaan hebben opgelopen, kunnen recht hebben op schadevergoeding als ze aan een aantal voorwaarden voldoen. In het geval van deze pathologie houdt dit beroepsrisico in dat ze tijdens hun loopbaan minstens 20.000 uur in een typisch buitenberoep hebben gewerkt. De berekening houdt rekening met werkdagen van mei tot september (zonnige dagen in andere maanden worden gecompenseerd door regenachtige dagen in de zomer). Deze dagen tellen als 8 u/d. Typische openluchtberoepen zijn: landbouwer, boom- en fruitteler, tuinier, hovenier, houthakker, medewerker bosbouw en beheer natuurlijke hulpbronnen, bemanningslid vissersboot, wegenwerker, dakwerker, metaalbewerker, bouwvakker, op voorwaarde dat deze activiteiten hoofdzakelijk buiten worden uitgevoerd. Met andere woorden, als een werknemer ongeveer 25 jaar in een van de bovenstaande beroepen heeft gewerkt, is er sprake van een beroepsrisico. Er is een extra voorwaarde: er moeten minstens 6 actinische keratosen zijn per huidgebied dat aan de zon is blootgesteld.
De voordelen van kunstmatige intelligentie bij het voorkomen van medische fouten
Een onderzoek met 29 universitaire medische centra die deelnemen aan het Hospital Medicine ReEngineering Network, een samenwerkingsnetwerk voor het verbeteren van de kwaliteit van zorg, had als doel de voordelen van kunstmatige intelligentie in de medische praktijk aan te tonen. De casussen werden willekeurig geselecteerd uit een grote steekproef, wat resulteerde in een eindcohort van 2.428 patiënten. Deze patiënten vertoonden bijzonder ernstige pathologieën en driekwart van hen, oftewel 1.863 patiënten, overleed tijdens hun ziekenhuisopname. Een eerste systematische beoordeling van elk medisch dossier werd uitgevoerd door de artsen om de aan- of afwezigheid van diagnostische fouten op te sporen, gevolgd door een schatting van de mogelijke impact van deze fouten. Elk dossier werd beoordeeld door twee artsen die gespecialiseerd waren in het herkennen van diagnostische fouten, en een derde arts was beschikbaar om eventuele meningsverschillen tussen de eerste twee op te lossen. Van alle bestudeerde dossiers werden 550 patiënten, of 23% van de steekproef, getroffen door een diagnostische fout. Deze fouten resulteerden in 436 gevallen in tijdelijke of permanente schade. De onderzoekers stelden vast dat diagnostische fouten bijdroegen aan 121 van de sterfgevallen die zich voordeden. De meest voorkomende fouten in dit onderzoek waren vertragingen bij het stellen van diagnoses in plaats van daadwerkelijke fouten. Dit was het geval wanneer een specialist te laat werd gebeld of wanneer een alternatieve diagnostische hypothese niet op tijd was overwogen. Andere fouten hielden verband met het verkeerd voorschrijven van tests of fouten bij de interpretatie van resultaten. De onderzoekers konden vaststellen dat het vermijden van deze tekortkomingen deze fouten met 40% zou hebben verminderd.
WEER IN BALANS AANBEVOLEN DOOR MEER DAN 50.000 DERMATOLOGEN1 VOORKOMT TOT 6 WEKEN TERUGKEER 3 VERWIJDERT
1 Enquête uitgevoerd door AplusA en andere partners tussen januari 2021 en juli 2021, over de dermocosmetischemarkt onder dermatologen uit 34 landen die samen meer dan 82% van het wereldwijde GDP vertegenwoordigen. 2 Consumententest op 262 deelnemers – regelmatig gebruik gedurende 2 weken - Italië. 3 Klinische studie op 45 personen na 4 weken gebruik en 6 weken onderhoud. 4 Klinische studie op 45 personen, 3x/week gebruik. Beeld komt overeen met het gemiddeld behaalde resultaat. 5 Klinische studie met follow up naar de micro-organismen die een rol spelen bij roos, 56 personen, 3x/week gebruik gedurende 4 weken.
ALS MONOTHERAPIE OF AANVULLEND BIJ MEDICATIE TE GEBRUIKEN
BARICITINIB VOOR
DE BEHANDELING VAN ATOPISCHE DERMATITIS: EEN PATIËNTEN CASUS
Atopische dermatitis (AD) is een chronische ontstekingsziekte van de huid die gekenmerkt wordt door een droge en eczemateuze huid met aanhoudende jeuk. Een beter inzicht in de pathofysiologische basis van AD resulteerde de voorbije jaren in de ontwikkeling van verschillende nieuwe geneesmiddelen die op een effectieve en veilige manier verlichting kunnen bieden voor patiënten met AD. Zo toonde onderzoek aan dat de JAK-STAT signaaltransductiecascade een belangrijke rol speelt in verschillende pathofysiologische processen bij AD. Naast een centrale rol in de modulering van verschillende immunologische processen, is de JAK-STAT pathway namelijk ook betrokken in de regulatie van de huidbarrière en in de modulering van perifere zenuwbanen die zorgen voor de ontwikkeling van jeuk bij AD.1 Dit maakt van de JAK-STAT pathway een interessant therapeutisch target in de behandeling van AD. Baricitinib is een oraal toegediende selectieve inhibitor van JAK1 en JAK2 die in verschillende klinische studies zijn effectiviteit bewees bij patiënten met AD.2-7 Om deze effectiviteit verder te illustreren vroegen we Dr. Valérie Failla, dermatologe in de Clinique André Renard te Ans, om een patiëntencasus uit haar eigen praktijk met ons te delen.
CASUS
De patiënt in kwestie betreft een 34-jarige lerares die van kindsbeen af lijdt aan AD. Daarnaast heeft de patiënt ook last van allergisch asthma, uitgelokt door huisstofmijt, gras- en berkenpollen en kattenhaar. De dame leeft op het platteland en is al meer dan 10 jaar in behandeling bij Dr. Failla. De patiënt geeft verder aan dat haar AD niet seizoensgebonden is. Het is wel zo dat haar symptomen op bepaalde momenten meer uitgesproken zijn dan op andere tijdstippen, maar er zijn weinig tot geen momenten waarop ze helemaal geen last heeft van de AD.
Tijdens haar kinderjaren werd de patiënt behandeld met fototherapie, maar deze behandeling bracht weinig soelaas. Later kreeg ze verschillende injecties met corticosteroïden toegediend. Deze injecties zorgden steeds voor een kortstondige verlichting van de AD symptomen, maar niet voor een duurzame verbetering. Boven op haar AD kreeg de patiënt doorheen de jaren verschillende impetigo infecties waardoor ze op regelmatige basis haar toevlucht moest nemen tot antibiotica. Bij de initiële consultatie bij Dr. Failla werd de patiënt behandeld met desloratadine (5 mg/dag) en kreeg ze Inuvair® voor haar astma. In geval van een astma aanval werd deze anti-astmatische behandeling aangevuld met salbutamol. De patiënt werd vervolgens behandeld met ciclosporine en deze behandeling zorgde voor een duurzame verbetering van haar AD symptomen. De aard van dit middel laat echter niet toe om deze behandeling oneindig verder te zetten en na twee jaar werd dan ook besloten om de ciclosporine te stoppen en over te schakelen naar een behandeling met methotrexaat Jammer genoeg bleek deze behandeling helemaal niet effectief te zijn bij de dame en de therapie ging bovendien
ook nog eens gepaard met een erg slechte tolerantie. Er werd dan ook snel besloten om over te stappen naar een behandeling met dupilumab , een monoklonaal antilichaam gericht tegen interleukine-4 en -13. De patiënt werd gedurende 16 weken behandeld met dit middel, maar tijdens die periode ontwikkelde ze maar liefst 4 episodes van conjunctivitis. Mede op advies van de oftalmoloog werd dan ook besloten om de behandeling te stoppen. Op dat moment stelde Dr. Failla de patiënt voor om over te schakelen naar een behandeling met de JAK inhibitor baricitinib (Olumiant®). De mogelijke bijwerkingen van deze behandeling beschreven in de bijsluiter zorgden er echter voor dat de patiënt erg weigerachtig stond tegenover het gebruik van een JAK inhibitor. Op haar aandringen werd dan ook besloten om in plaats daarvan te starten met een behandeling met tralokinumab (anti-IL13). Na de tralokinumab inductiefase (m.a.w. na de eerste 4 injecties) zag men echter een acute en ernstige verergering in de AD symptomen waarna de behandeling werd gestopt. Door middel van een aantal injecties met corticosteroïden kon de situatie enigszins genormaliseerd worden waarna de patiënt bereid werd gevonden om toch te starten met een behandeling met baricitinib. Erg snel na het starten van deze behandeling
Dr Valérie Failla Dermatologe
Clinique André Renard (Ans)
Voor de
meeste
patiënten
met AD is het van cruciaal belang dat een behandeling zorgt voor een verbetering in de jeuk en in de pijn die veroorzaakt wordt door het krabben. Bij het gebruik van baricitinib ziet men al na een paar dagen een sterke verbetering in deze symptomen, wat zich op zijn beurt vertaalt in een snelle verbetering van de slaapkwaliteit van patiënten en van hun algemene levenskwaliteit.*
gaf de patiënt aan dat haar AD symptomen sterk verbeterd waren en daarnaast stelde men ook een normalisatie van de huid vast (Figuur 1).
Voorafgaand aan de start van de baricitinib behandeling werd de patiënt op het hart gedrukt om erg waakzaam te zijn voor signalen van flebitis, of trombo-embolie. Toen de patiënt tijdens haar verlof een aantal knobbels in haar kuiten voelde besloot ze dan ook om de behandeling te onderbreken uit angst voor trombo-embolische complicaties en contacteerde ze haar dermatoloog. Uit een echografie van de kuiten en een bloedafname bleek echter dat de knobbels in kwestie niet cardiologisch van aard waren, maar eerder het gevolg van uitdroging. Ondertussen is de patiënt al meer dan 6 maanden in een duurzame remissie onder de behandeling met baricitinib. Daarenboven wordt de therapie erg goed verdragen, zonder noemenswaardige neveneffecten.
DISCUSSIE
De Belgische terugbetalingscriteria voor baricitinib stipuleren dat dit middel enkel terugbetaald kan worden in patiënten waarbij een eerdere behandeling met dupilumab of tralokinumab faalde. Dit zorgt er dan ook voor dat patiënten die dit middel krijgen in de dagelijkse praktijk vaak al een lang behandelingstraject achter zich hebben liggen. Deze casus is een mooie illustratie van hoe
een behandeling met baricitinib toch kan zorgen voor een snelle en duurzame verbetering van de AD symptomen bij deze patiënten Dr. Failla benadrukt hierbij vooral het belang van de snelheid waarmee baricitinib werkt.
Zoals deze casus ook illustreert kunnen de mogelijke bijwerkingen van een JAK inhibitor zorgen voor de nodige bezorgdheid bij patiënten. Een goede patiënten educatie waarbij de nadruk gelegd wordt op het tijdig herkennen van bepaalde alarmsignalen (bv. dyspneu, knobbels in de kuiten, infecties, koorts, pijn ter hoogte van de borst, etc.) is dan ook essentieel bij het gebruik van deze middelen. Daarnaast is het ook cruciaal om voorafgaand aan een behandeling een duidelijk beeld te krijgen van het risicoprofiel van de patiënt in kwestie. Naast het uitsluiten van tuberculose en eventuele oncologische contra-indicaties bestaat dit vooral ook uit een evaluatie van het trombo-embolische risico.
Kort samengevat zorgde een behandeling met baricitinib in deze sterk voorbehandelde patiënt voor een duurzame remissie van de AD zonder noemenswaardige neveneffecten. Gelijkaardige resultaten vinden we ook terug in de klinische studies met baricitinib bij atopische dermatitis.
Publiredac gerealiseerd voor Lilly België
Figuur 1 : AD symptomen aan baseline en na 4 weken
Baseline
Na 4 weken
Impact van de mondmaskers
De Hoge Gezondheidsraad heeft de impact op het milieu en de gezondheid van het gebruik van de mondmaskers bestudeerd, waardoor het concludeerde dat de bescherming die mondmaskers bieden tijdens een pandemie veel zwaarder weegt dan de mogelijke gezondheidsrisico’s van intensief gebruik. Er werden echter vragen gesteld over de mogelijke negatieve effecten van intensief en langdurig gebruik van deze maskers. Tijdens het productieproces worden meerdere chemische stoffen gebruikt om bepaalde antimicrobiële en kwaliteitseigenschappen te verkrijgen.
• Er wordt namelijk vaak zilver toegevoegd omwille van zijn biocidale werking. Vanuit een conservatieve schatting van de blootstelling, bleek dat de hoeveelheid zilver die gebruikers inademen, over het algemeen onder de kritische waarden voor schadelijke gezondheidseffecten ligt, hoewel uitzonderingen mogelijk blijven afhankelijk van het type/merk van de maskers. Gezien de uitstekende fysische filtercapaciteit van veel maskers, kan het gebruik van zilverhoudende maskers gunstig zijn voor gezondheidswerkers die zwaar worden blootgesteld aan pathogenen, maar het extra voordeel van het zilver is waarschijnlijk klein voor het grote publiek.
• Titaniumdioxide wordt meestal aan mondmaskers toegevoegd voor cosmetische eigenschappen (witter maken). Met behulp van een conservatieve risicobeoordeling werd vastgesteld dat gezondheidsrisico’s niet kunnen worden uitgesloten in bepaalde gevallen van intensief gebruik en sterke maskerspecifieke TiO2 afgifte. Aangezien er enig bewijs is voor de mogelijke carcinogeniteit van TiO2 voor mensen, moet TiO2 op basis van het voorzorgsprincipe worden verboden in mondmaskers, met name in de wegwerpmaskers die gedurende 4 - 8 uur worden gedragen. De cosmetische voordelen en de beperkte antibacteriële en antivirale capaciteit van TiO2 wegen in deze korte periode niet op tegen vermijdbare gezondheidsrisico’s.
Er zijn ook sporen van andere schadelijke stoffen gevonden, maar het gebruik daarvan is over het algemeen zeer beperkt en ligt onder de gezondheidsnorm. Wat betreft de invloed van micro- en nanoplastics op de gezondheid is verder onderzoek nodig.
Checkpointremmers: een verhoogd risico op bulleuze dermatosen
Om de incidentie van bulleuze dermatosen veroorzaakt door checkpointremmers te bepalen, analyseerden Kawsar et al. retrospectief gegevens van 7.391 volwassen patiënten die tussen 2006 en 2019 werden behandeld voor alle soorten kanker in vier gespecialiseerde centra in het Verenigd Koninkrijk. Immuunreactieve bulleuze huidbijwerkingen werden gemeld bij 22 van de gevolgde patiënten (0,3%), waaronder 16 gevallen van bulleuze pemphigoïd. De mediane leeftijd bij aanvang was 76 jaar, met een overwicht aan mannen. De meeste patiënten hadden cutaan melanoom (73%, n=16), waarvan 81% (13/16) BRAF wild-type was. Graad 1 huidtoxiciteit werd waargenomen bij 9% van de patiënten, graad 2 bij 45%, graad 3 bij 41% en graad 4 bij 4%. Slijmvliezen waren betrokken in 27% van de gevallen.
De auteurs melden dat een kwart van de biopsiebevestigde gevallen van bulleuze pemphigoïd niet gepaard ging met een huidbulla. De mediane tijd tot het optreden van deze bijwerkingen was 12 maanden en de mediane duur van de symptomen was zes maanden. De mediane tijd tot het optreden was langer bij één behandeling met anti-PD1 of anti-PDL1: 12 maanden, terwijl dit zeven maanden was bij meerdere gelijktijdig voorgeschreven antikankermiddelen.
Twee gevallen traden op na het einde van de behandeling met checkpointremmers: een maand later en de andere drie maanden later. In de andere 20 gevallen, toen de bulleuze bijwerking optrad, was de behandeling met checkpointremmer permanent gestopt in 55% van de patiënten en slechts opgeschort in 20%. Vier patiënten bleven de checkpointremmer gebruiken en bij twee van hen werd een nieuwe bulleuze opflakkering waargenomen.
Topische 5-FU bij de behandeling van de ziekte van Bowen
Er werd een multicentrisch non-inferioriteitsonderzoek uitgevoerd om de resultaten van tweemaal daags aanbrengen van 5% 5-FU crème gedurende 4 weken of twee sessies PDT met methylaminolevulinaat (MAL) met een tussenpoos van een week te vergelijken met chirurgische excisie met een marge van 5 mm bij patiënten met de ziekte van Bowen van 4 tot 40 mm. Tussen mei 2019 en januari 2021 werden 250 patiënten gerandomiseerd tussen de drie behandelgroepen. Het percentage patiënten dat na 12 maanden vrij was van laesies was 97,4% (75/77) na excisie, 85,7% (66/77) na 5-fluorouracil en 82,1% (64/78) na PDT. De twee niet-invasieve behandelingen leidden significant vaker tot een goed of uitstekend cosmetisch resultaat. Op basis van een vooraf gedefinieerde non-inferioriteitsmarge van 22% is topisch 5-FU dus niet inferieur aan excisie en wordt het geassocieerd met een beter cosmetisch resultaat. Er kan geen conclusie worden getrokken met betrekking tot de niet-inferioriteit van maligne lymfkliertherapie ten opzichte van excisie (bovengrens van het 95% betrouwbaarheidsinterval: -23,1). Het gebruik van 5 FU crème kan worden voorgesteld als alternatief voor chirurgische excisie bij de behandeling van de ziekte van Bowen.
Ref.: Ahmady S, et al. Surgical excision versus topical 5% 5-fluorouracil and photodynamic therapy in treatment of Bowen’s disease: A multicenter randomized controlled trial. J Am Acad Dermatol. 2024 Jan;90(1):58-65.
Gebaseerd op een presentatie van dr. Bonigen tijdens het seminar over kinderdermatologie in het Necker Ziekenhuis (SDPHN 2023).
De oorzaken van huidlaesies op de oren zijn gevarieerd, waaronder infectieuze, inflammatoire en tumoroorzaken. Er zijn bepaalde aandoeningen geïdentificeerd die specifiek zijn voor dit gebied, maar oorletsels kunnen ook verband houden met meer algemene dermatologische pathologieën. Een gedetailleerde analyse van de klinische symptomen helpt ons hypotheses te formuleren. Laesies op de oorlel suggereren bijvoorbeeld een andere diagnose dan laesies op de helix.
Oorletsels kunnen voorkomen bij veelvoorkomende dermatologische aandoeningen zoals psoriasis, eczeem (dat scheurtjes op de oorlel veroorzaakt) of contacteczeem. We zien contacteczeem op de oorlellen veroorzaakt door oorbellen, maar ook contacteczeem rond de oren veroorzaakt door nikkel in mobiele telefoons.
Minder vaak voorkomende aandoeningen zijn bulleuze lupus, neonatale lupus, interferonopathieën en mastocytose.
Hydroa vacciniforme is een zeldzame fotodermatose die optreedt in de uren na blootstelling aan de zon. Het komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Het is een dermatose die op kinderleeftijd verschijnt (voor de leeftijd van 10 jaar), met in de zomer recidieven en mogelijke cosmetische schade, omdat deze necrotische laesies zich kunnen ontwikkelen tot littekenvorming. Het is gekoppeld aan lokale en bloedreactivering van het EBV-virus en maakt deel uit van het spectrum van chronische EBV-infecties. Er wordt onderscheid gemaakt tussen klassieke vacciniforme hydroa, die meestal verdwijnt in de adolescentie, en vacciniform-achtige hydroa, die geassocieerd wordt met lymfoproliferatieve aandoeningen. Als onderdeel van de initiële work-up bij deze patiënten moet worden gezocht naar mogelijke lymfoproliferatie met behulp van beeldvorming (röntgenfoto van de borst + abdominale echografie of thoraco-abdomino-pelvic CT-scan of PET-CT), gevolgd door klinische controle, met het oog op het potentiele risico op het ontwikkelen van lymfoproliferatie, rekening houdend met het feit dat het risico bij deze patiënten moeilijk te voorspellen is. De behandeling van hydro vacciniforme is
gebaseerd op strikte fotoprotectie, synthetische antimalaria, thalidomide, corticosteroïden, enz.
Het oor kan tumorafwijkingen vertonen, of deze nu vanaf de geboorte aanwezig zijn of op latere leeftijd zijn ontstaan. Eén zo’n aandoening is infantiel hemangioom dat, als het zich in dit gebied vormt, beoordeeld moet worden voor mogelijke behandeling met propranolol. Daarnaast zijn er pijnlijke oorknobbels (die ook bij kinderen kunnen voorkomen), pilomatricoom en geïsoleerde nodulaire verkalking van Winer.
Bepaalde pathologieën zijn specifiek voor de oren, zoals het rode-oorsyndroom. Dit is een uni- of bilaterale, oedemateuze en erythemateuze aandoening van de oren. Dit syndroom veroorzaakt brandende pijn bij patiënten. Het kan idiopathisch of secundair zijn en gepaard gaan met hoofdpijn. Er is weinig bekend over het pathofysiologische mechanisme, maar vasomotorische of neuropathische aandoeningen worden vermoed. Differentiële diagnoses zijn erytromelalgie (geassocieerd met aandoeningen van de extremiteiten) of atrofische polychondritis (geen betrokkenheid van de oorkwab, omdat het gaat om schade aan het oorkraakbeen). De behandeling is niet gecodificeerd. Deze aandoening wordt analoog aan migraine behandeld, vanwege het voorgestelde mechanisme van vasomotorische stoornissen: tricyclische antidepressiva, propranolol, gabapentine.
Op het gebied van infectieziekten kunnen we de volgende aandoeningen vermelden:
• Borreliaallymfocytoom:
In Frankrijk worden jaarlijks ongeveer 50.000 gevallen van de ziekte van Lyme gediagnosticeerd.
Erythema migrans kan worden waargenomen in de gelokaliseerde fase, borreliaal lymfocytoom in de vroege gedissemineerde fase en atrofische acrodermatitis in de late gedissemineerde fase.
Borreliaal lymfocytoom verschijnt enkele weken of maanden na een beet. Het komt vaker voor bij kinderen. Het is een
“De oorzaken van cutane laesies van de oren zijn gevarieerd, waaronder infectieuze, inflammatoire of tumorachtige oorzaken. Er worden bepaalde aandoeningen geïdentificeerd die specifiek zijn
voor
dit gebied, maar oorletsels kunnen ook in verband worden gebracht met meer algemene dermatologische pathologieën. Een gedetailleerde analyse van de klinische symptomen helpt ons hypotheses te formuleren...”
erythemateuze-paarsachtige, etterende, pseudotumorachtige laesie die zich voornamelijk in de oorlel bevindt, maar minder vaak in de helix, het tepelhof of het scrotum. De diagnose is voornamelijk gebaseerd op serologie. De behandeling is gebaseerd op een antibioticatherapie met in eerste instantie Amoxicilline 50mg/kg/d gedurende 21 dagen en in tweede instantie Doxycycline 4mg/kg/d.
• Infectieuze chondritis:
Dit is een infectie van het kraakbeen. De belangrijkste kiemen zijn stafylococcus aureus en pseudomonas aeruginosa. Er is een toename in de prevalentie van chondritis in de afgelopen jaren, door een toename in het aantal piercings (wat een bijdragende factor is). Andere risicofactoren (vooral bij volwassenen) zijn diabetes en dermatologische aandoeningen zoals atopische dermatitis (met een mogelijke ingang in krablaesies).
Infectieuze chondritis wordt gekenmerkt door erytheem en warm, pijnlijk oedeem van het oor. De oorkwab blijft gespaard. Koorts en biologisch ontstekingssyndroom zijn niet systematisch. Het risico is voornamelijk esthetisch, met mogelijke vernietiging van het kraakbeen en esthetische gevolgen, vooral als de chondritis wordt gecompliceerd door een abces.
De behandeling is gebaseerd op systemische antibioticatherapie (Augmentin als eerstelijnsbehandeling). Klinische symptomen moeten na 48-72 uur worden gecontroleerd; als de respons niet bevredigend is, moeten fluoroquinolonen worden toegevoegd om pseudomonas aeruginosa te behandelen.
Bij terugkerende chondritis is het belangrijk om te denken aan chronische atrofische polychondritis.
Een van de differentiële diagnoses van infectieuze chondritis is chronische atrofische polychondritis. Dit is een ontstekingsziekte die wordt gekenmerkt door herhaalde episodes van ontsteking van bepaalde kraakbenige structuren, met name het oor, maar ook de neus, de sternocostale kraakbenen en de luchtwegen. Extra-kraakbenige manifestaties kunnen gepaard gaan met deze kraakbenige manifestaties: artralgie, sensorineurale doofheid, oogheelkundige manifestaties (episcleritis, scleritis), valvulopathieën.
Deze aandoening komt voornamelijk voor bij volwassenen, maar kan (uitzonderlijk) ook bij kinderen voorkomen. De behandeling is gebaseerd op niet-steroïdale ontstekingsremmers, algemene corticosteroïden of immunosuppressiva.
Ten slotte is er het bloemkooloor. Dit is een pijnloze, opeenvolgende laesie. De oorzaken kunnen infectieus (chondritis, lepra), inflammatoir (chronische atrofische polychondritis) of traumatisch (bloeduitstortingen bij rugbyspelers) zijn. Bij kinderen moet herhaald trauma beschouwd worden als een teken van misbruik.
Deze lijst, die niet volledig is, illustreert de verscheidenheid aan pathologieën die de oren kunnen aantasten en benadrukt het belang van een uitgebreide klinische beoordeling van onze patiënten.
ALISON VAN LOON1, BENSON OGUNJIMI2, OLIVIER AERTS1
(1) Dermatologie en (2) Pediatrie, UZA, Antwerpen
WAT IS UW DIAGNOSE?
CONTEXT: een 5-jarige jongen, bekend met juveniele idiopathische artritis (JIA) onder behandeling met oraal methotrexaat, presenteerde zich op onze dermatologie afdeling vanwege het abrupt verschijnen van jeukende, erythemateuze papulo-vesikels op zijn rechteroor, en in mindere mate ook linkeroor, met name ter hoogte van de (anti)helices. De huidlaesies traden op tijdens een zonnige maar koude dag. De moeder herinnerde zich dat hij een jaar eerder, ook in het vroege voorjaar, soortgelijke maar minder uitgesproken laesies had, die na een paar weken spontaan genazen.
REFERENTIES:
ONZE DIAGNOSE: JUVENILE SPRING ERUPTION
De klinische kenmerken kwamen overeen met een juveniele “voorjaarseruptie” (Juvenile Spring Eruption; JSE), een variant van een polymorfe lichteruptie (PLE), ook wel “voorjaarsperniose” genoemd omdat niet alleen blootstelling aan UV-straling maar ook koud weer een vereiste is (1). De diagnose wordt klinisch gesteld, vereist geen aanvullend laboratoriumonderzoek, en de behandeling kan bestaan uit een licht topisch corticosteroïd en UV-bescherming.
Nabatian AS, Rosman IS, Sturza J, Jacobson M. Juvenile Spring Eruption: A Variant of Perniosis? Am J Dermatopathol. 2015 Sep;37(9):721-3.
Aan de hand van een casus wordt er ingegaan op WDEIA, gedefinieerd door anaphylaxis op tarwe die zich slechts manifesteert in combinatie met een inspanning. De naam WDEIA dekt echter niet de hele lading, waardoor diagnoses kunnen gemist worden.
CASUS:
Een 22-jarige jongedame consulteert ivm 2 opstoten van urticaria.
Bij de eerste opstoot bleven de urticaria beperkt tot het gelaat.
Deze urticaria traden op op het werk. Patiënte had ontbeten met brood, kaas en water en was vervolgens op tien minuten gewandeld naar haar werk. Tussen het ontbijt en het optreden van de urticaria zaten ongeveer 2 uur.
De opstoot zelf duurde 2 uur en verdween vanzelf.
De tweede opstoot ontstond na eenzelfde ontbijt en een gelijkaardig scenario (korte wandeling van 10 minuten) met nu ontwikkelen van gegeneraliseerde urticaria. Patiënte was bij de twee opstoten ook zeer gestresseerd omdat het ging om een nieuwe werkomgeving.
Er was nooit sprake van ademhalingsproblemen.
Patiënte had bij de beide opstoten geen medicatie ingenomen. Patiënte heeft geen belangrijke medische voorgeschiedenis, is niet bekend met allergieën, noch met atopie. Familiaal komt er wel atopie voor.
Hoewel een tijdsinterval van 2 uur tussen een maaltijd en het optreden van symptomen, een voedingsallergie als oorzaak op het eerste gezicht minder waarschijnlijk maakt, dient voeding toch als oorzaak weerhouden te worden in een aantal specifieke gevallen.
Ten eerste bij het nuttigen van rood vlees, dat verantwoordelijk kan zijn voor een alfa-gal allergie die typisch vertraagd optreedt. Ten tweede bij WDEIA, tarwe afhankelijke, inspanningsgeïnduceerde anafylaxie. Het verhaal van intermittente urticaria die vertraagd optraden na het eten van tarwe en een korte wandeling past bij deze diagnose.
Immunocap bepaling van omega 5 gliadine (tri a 19), het belangrijkste oorzakelijke allergeen in tarwe, werd patiënte dan ook uitgevoerd en was duidelijk positief (9, 79 kU/l (nl <0.1 kU/l).
BESPREKING:
Deze casus illustreert een bijzondere vorm van een voedingsallergie waarbij aanpassing van de naam tarwe afhankelijke, inspanningsgeïnduceerde anafylaxie naar extra factor afhankelijke voedingsallergie, beter de lading dekt o.w.v. drie redenen.
Ten eerste is er de term anafylaxie.
Bij de patiënte in de casus is er hooguit sprake van gegeneraliseerde urticaria. Uit een grote systematische review met 722 patiënten met FDEIA, blijkt dat 16,6% enkel urticaria of angio oedema vertoonden zonder anafylaxie. (1) De A in FDEIA zou dan ook beter staan voor allergie i.p.v. anafylaxie.
Ten tweede is er de term inspanning die ten onrechte een zekere sportieve forsheid suggereert. Een gewone wandeling, licht huishoudelijk werk kan al een voldoende cofactor zijn. (2) Daarnaast zijn er nog andere mogelijke cofactoren zoals inname van NSAID, gebruik van alcohol maar ook stress, menstruatie, extreme temperatuur, infecties en pollen overgevoeligheid. Bovendien kunnen ook meerdere cofactoren tegelijk de drempel voor het ontstaan van een reactie verlagen. (3) De E in FDEIA zou dan ook beter staan voor Extra factor i.p.v. exercise.
Ten derde kunnen buiten tarwe (dat wel de belangrijkste oorzaak blijft), ook andere voedingsbronnen een rol spelen. Fruit, noten, zaden, en schaaldieren en in mindere mate vlees, melk en eieren zijn gerapporteerde oorzaken. (1)
De allergenen behoren vaak tot de familie van de ns LTP (Lipid transfer proteins ) met als voornaamste marker het Pru p 3, dat aanwezig is in perzik.(4)
Er dient opgemerkt te worden dat het omega 5 gliadin (Tri a 19) geen ns LTP is maar dat ook het Tri a 14 (het nsLTP in tarwe) ook verantwoordelijk kan zijn voor WDEIA.
Gibberellines die aanwezig zijn in de schil en in het vruchtvlees van o.a. perzikken en citrusvruchten zijn een andere plant fruit allergeen groep die FDEIA kunnen veroorzaken. (5)
Het begrip WDEIA (tarwe) werd dan ook logischerwijs uitgebreid naar FDEIA (voeding).
De pathogenese is in principe dezelfde als voor een klassieke voedingsallergie, maar bij FDEIA ontstaan symptomen pas na overschrijden van een hogere drempel door aanwezigheid van co-factoren.
Ditzelfde principe kan ook verklaren waarom FDEIA kan optreden als een doorbraak reactie bij patiënten die een orale immunotherapie ondergaan voor ei, melk en tarwe. (6)
De diagnose berust op een goede anamnese waarbij er duidelijk klachten (gaande van urticaria tot anaphylaxis) ontstaan tijdens of kort na een inspanning (of andere cofactoren) maar enkel als die voorafgegaan werd door de inname van voeding 2 tot 3 uren voordien.
Voeding betreft tarwe maar dus ook noten, fruit (denk aan sportrepen!). Vervolgens kan hetzij door in vivo (priktesten), hetzij in vitro testen (immunocaps, basosfiele activatie test) de voedingsallergie aangetoond worden. Immunocaps voor omega 5 gliadine (Tri a 19) en Pru p 3 zijn doelgerichte testen. Een positieve voeding/inspanningstest is dus niet (altijd) nodig voor de diagnose en kan trouwens vals negatief blijven. (3)(7)
Behandeling bestaat op de eerste plaats in het vermijden van de oorzakelijke voeding en/ of de cofactoren.
Oorzakelijke voeding dient tot 4 uur voor (en eventueel tot een uur erna) een inspanning vermeden te worden.
Gezien het risico op anafylaxie wordt ook een epipen voorgeschreven. (8) (9)
REFERENTIES:
1. Kulthanan K, Ungprasert P, Jirapongsananuruk O, Rujitharanawong C, Munprom K, Trakanwittayarak S, Pochanapan O, Panjapakkul W, Maurer M. Food-Dependent Exercise-Induced Wheals, Angioedema, and Anaphylaxis: A Systematic Review. J Allergy Clin Immunol Pract. 2022 Sep;10(9):2280-2296.
2. Kennard L, Thomas I, Rutkowski K, Azzu V, Yong PFK, Kasternow B, Hunter H, Cabdi NMO, Nakonechna A, Wagner A. A Multicenter Evaluation of Diagnosis and Management of Omega-5 Gliadin Allergy (Also Known as Wheat-Dependent Exercise-Induced Anaphylaxis) in 132 Adults. J Allergy Clin Immunol Pract. 2018 Nov-Dec;6(6):1892-1897.
3. Brockow K, Kneissl D, Valentini L, Zelger O, Grosber M, Kugler C, Werich M, Darsow U, Matsuo H, Morita E, Ring J. Using a gluten oral food challenge protocol to improve diagnosis of wheat-dependent exercise-induced anaphylaxis. J Allergy Clin Immunol. 2015 Apr;135(4):977-984
4. Cardona V, Luengo O, Garriga T, Labrador-Horrillo M, Sala-Cunill A, Izquierdo A, Soto L, Guilarte M. Co-factor-enhanced food allergy. Allergy. 2012 Oct;67(10):1316-8.
5. Inomata N. Gibberellin-regulated protein allergy: Clinical features and crossreactivity. Allergol Int. 2020 Jan;69(1):11-18.
6. Tsuji G, Matsui T, Takasato Y, Kitamura K, Kubota S, Sugiura S, Ito K. Exercise-Induced Allergic Reactions in Children Desensitized to Hen’s Eggs and Cow’s Milk by Oral Immunotherapy. J Allergy Clin Immunol Pract. 2023 Oct;11(10):3187-3194.
7. Christensen MJ, Eller E, Mortz CG, Brockow K, Bindslev-Jensen C. WheatDependent Cofactor-Augmented Anaphylaxis: A Prospective Study of Exercise, Aspirin, and Alcohol Efficacy as Cofactors. J Allergy Clin Immunol Pract. 2019 Jan;7(1):114-121.
8. Christensen MJ, Eller E, Kjaer HF, Broesby-Olsen S, Mortz CG, Bindslev-Jensen C. Exercise-induced anaphylaxis: causes, consequences, and management recommendations. Expert Rev Clin Immunol. 2019 Mar;15(3):265-273.
Dimethylfumaraat (Skilarence®) wordt opnieuw terugbetaald in bij volwassenen met matige tot ernstige plaque psoriasis ondanks adequate voorafgaande behandeling met ten minste fototherapie, methotrexaat en ciclosporine (tenzij in geval van contra-indicatie of intolerantie voor één van deze behandelingen.
Stopzettingen van commercialisatie
Methylprednisolon crème (Advantan®), gebruikt bij de behandeling van verschillende ontstekingsziekten van de huid, is niet meer beschikbaar.
Enstilum® kan weer verkocht worden
Graag informeren we u dat Enstilum® (1 spuitbus 60 g) vanaf heden opnieuw verkocht kan worden als niet-terugbetaalbaar geneesmiddel op voorschrift. De prijs voor de patiënt bedraagt 38,85 euro. Door de introductie van een generieke versie van Dovobet® zalf is vanaf 1 februari 2024 het systeem van referentieterugbetaling toegepast op alle originele geneesmiddelen met de actieve bestanddelen calcipotriol en betamethason. Dovobet® zalf, Dovobet® gel en Xamiol® behouden hun terugbetaling met een aanzienlijke prijsdaling. Vanaf heden is Enstilum® weer beschikbaar als niet-terugbetaalbaar geneesmiddel op voorschrift.
ZONNECRÈME:
NIET ALLEEN IN DE ZOMER...
Zowel in de zomer als in de winter is de huid van het gezicht het lichaamsdeel dat het meest wordt blootgesteld aan de zon. Een zonnecrème voor het gezicht is daarom niet alleen een noodzaak tijdens de meest intense blootstelling in de zomer, maar ook dagelijks, zodra er een klein straaltje zon is. En regelmatige gebruikers zijn zich hier steeds meer van bewust. Als gevolg daarvan zijn hun eisen steeds specifieker: 96% van de gebruikers geeft de voorkeur aan een zonneproduct dat geen plakkerig gevoel achterlaat, dat snel intrekt en 95% van de gebruikers geeft de voorkeur aan een zonneproduct met een ultralichte textuur1.
Eucerin is attentvol en beantwoordt de behoeften van de gebruikers en biedt een dagelijkse zonbeschermingproduct voor het gezicht: Sun Hydro Protect Ultralichte Fluid SPF50+. De subtiel geparfumeerde, ultralichte, niet-plakkerige en niet-vette formule wordt onmiddellijk door de huid opgenomen en biedt na het aanbrengen een onzichtbare finish zonder residu. Het is een aangenaam en gebruiksvriendelijk product zowel voor op vakantie als voor dagelijks gebruik in het actieve leven.
Het wordt klinisch en dermatologisch zeer goed verdragen door alle huidtypes, ook door de gevoelige huid. Net als het hele gamma Eucerin Sun kreeg ook dit zonverzorgingsproduct het beste van Eucerins expertise en bevat het de kenmerkende technologie en de belangrijkste ingrediënten:
• Advanced Spectral Technology, die UVA/UVB-filters combineert voor een zeer hoge UV-bescherming met Licochalcone A om vrije radicalen, die worden veroorzaakt door UV- en HEV-licht, te neutraliseren.
• Glycyrrhetinezuur, dat het natuurlijke DNA-herstelmechanisme van de huid ondersteunt2
ANDERE
TOPPRODUCTEN...
Wij willen in avant-première ook even kijken naar het nieuwe Kids product, met de “Dry Touch Technology”, die als praktisch effect heeft dat zand niet aan de huid blijft kleven, wat zeer gewaardeerd wordt door kinderen (en ook door de volwassenen, er is voor hen ook een formule die een mat effect geeft...).
Eucerin Sun Kids Sensitive Protect GelCream SPF 50+ kalmeert en beschermt de gevoelige huid, laat geen residu achter op de huid, is extra waterbestendig, zandbestendig, geschikt voor gezicht en lichaam,
geschikt voor de oogcontouren en geschikt voor baby’s vanaf 3 maanden. En als de huid ondanks alles niet beschermd is omdat men vergeten is zonnecrème aan te brengen, als de huid ‘verbrand’ is, als men last heeft van een ‘zonnebrand’, dan is Aquaphor Repair Balm de SOS-behandeling die de huid nodig heeft. Deze herstellende en hydraterende crème vormt een semi-occlusieve beschermende barrière op de huid die de natuurlijke overdracht van waterdamp en zuurstof van en naar de huid bevordert, waardoor de huid kan “ademen” en de natuurlijke barrièrefunctie wordt ondersteund. De glycerine in de formule van Repair Balm is een doeltreffende vochtinbrenger die water in de huid aantrekt en vasthoudt. Het werkt samen met Panthenol, dat de regeneratie helpt versnellen en het herstellend vermogen van de huid ondersteunt terwijl het hydrateert.
HET ENGAGEMENT VAN EUCERIN
We willen hier graag aan toevoegen dat Eucerin niet alleen uitstekende huidverzorgingsproducten maakt, maar dat het laboratorium ook veel zorg besteedt aan de strenge selectie van ingrediënten voor haar producten om te voldoen aan hoge interne normen en verplichtingen met betrekking tot werkzaamheid, veiligheid en duurzame herkomst, evenals hun impact op het milieu na gebruik.
2 Inclusief in alle producten van het assortiment, behalve de verstuivers: Sun Sensitive Protect Dry Touch Mist SPF30 en Sun Sensitive Protect Dry Touch Mist SPF50.
Formules zonder vaste deeltjes van microplastics
In het verleden hadden veel cosmetische formules microplastics nodig om doeltreffend te werken. Deze microplastics zijn klein (minder dan 5 mm), niet afbreekbaar en niet oplosbaar in water*. Als zodanig kunnen ze dramatische schade toebrengen aan het ecosysteem.
In 2013 was Beiersdorf, het moederbedrijf van Eucerin, een van de eerste cosmeticabedrijven die besloot te stoppen met het gebruik van polyethyleen scrubdeeltjes (beter bekend als microbeads).
In 2015 verving Eucerin deze polyethyleen deeltjes door milieuvriendelijkere alternatieven zoals microkristallijne cellulose deeltjes, siliciumdioxide deeltjes of castorwas. Deze milieuvriendelijke alternatieven zijn net zo zacht en huidvriendelijk als hun voorgangers en geven hetzelfde peelingeffect.
In 2020 heeft Eucerin nylon, een soort microplastic, geëlimineerd en de productformules hieraan aangepast.
Als gevolg hiervan zijn sinds eind 2023 al hun cosmetische zonneformules vrij van vaste microplasticdeeltjes.
Dit zijn innovaties waar gebruikers zich steeds meer bewust van worden en die de moeite lonen om deze informatie te delen.
IMCAS 2024
25 JAAR IN HET TEKEN VAN MEDISCHE EN WETENSCHAPPELIJKE INNOVATIE
In de afgelopen 25 jaar hebben dermatologie, plastische chirurgie en leeftijdsgerelateerde wetenschappen spectaculaire veranderingen ondergaan. Een kwart eeuw die werd gekenmerkt door aanzienlijke medische en wetenschappelijke vooruitgang, waardoor het landschap van de medische esthetiek radicaal veranderde. Het begin van de jaren 2000 vormde een belangrijk keerpunt, met het op de markt brengen van Botox voor esthetische doeleinden in 2003 en de daaropvolgende explosie van de vraag naar niet-invasieve procedures. In de komende jaren worden tal van innovaties ontwikkeld, aangedreven door de opkomst van kunstmatige intelligentie, en worden nieuwe medische gebieden verkend, zoals regeneratieve geneeskunde. Deze nieuwe praktijken en de veranderende vraag creëren nieuwe behoeften op het gebied van informatie en educatie voor patiënten, een onderwerp dat artsen en gezondheidszorgautoriteiten nu moeten aanpakken, zonder enige vorm van ambiguïteit of zelfgenoegzaamheid met bepaalde praktijken die op het randje van de medische ethiek balanceren.
We moeten vooruitdenken zonder te speculeren, waakzaam zijn zonder te alarmeren. In deze enthousiaste geest vond de 25e editie van IMCAS plaats, een editie die resoluut op de toekomst gericht was, in dienst van wetenschappelijke en medische innovatie en in het belang van onze patiënten.
EEN MARKT DIE BLIJFT GROEIEN
De wereldwijde markt voor esthetica kende een bloeiperiode in de nasleep van de Covid-19 pandemie, vooral op de Amerikaanse markt. Met jaarlijkse groeipercentages van meer dan 5% in alle geografische zones, zelfs met meer dan 8% in de Verenigde Staten en Azië-Stille Oceaan, voorspelt de wereldwijde esthetische markt groeipercentages die structureel hoger liggen dan die van de wereldeconomie, die volgens de Global Economic Outlook van KPMG in 2024 2,4% en in 2025 2,6% zou moeten bedragen. Alleen de Europese Unie groeit iets langzamer, met 2,1%, in een economie die volgens de Europese Commissie in 2023 niet meer dan 0,6% groei heeft bereikt.
De professionals voorspellen een verdere versnelling van deze esthetische markt in 2024 en ten minste tot 2027.
BOTOXINJECTIES, HET MEEST DYNAMISCHE SEGMENT
Botulinetoxine is het snelst groeiende marktsegment. Tussen nu en 2027 en 2021, in minder dan 10 jaar, zal de omvang van het botulinetoxinesegment bijna verdubbeld zijn in termen van omzet, van 3,7 miljard dollar (het post-Covid-19 recordjaar) naar 6,4 miljard dollar. Het is het leidende economische segment in de wereldwijde esthetische markt. “Wat ons op dit moment interesseert zijn de vloeibare vormen van toxines, die een echte revolutie betekenen,” merkt Benjamin Asher, plastisch chirurg, op. “Dit ‘gebruiksklare’ formaat wordt al sinds 2013 in Korea gebruikt. Het voordeel van een vloeistof is dat het bij elke injectie een identieke dosis afgeeft, dus het is niet nodig om dierlijk eiwit toe te voegen. We hebben ook een goed idee van hoelang het blijft werken, wat belangrijk is, vooral voor glabella. Sommige laboratoria werken aan een zogenaamd ‘snelwerkend’ toxine, een type E recombinant. Het wordt geproduceerd door de bacterie E. Coli bacterie in plaats van Clostridium en veroorzaakt effecten in slechts een paar uur in plaats van een paar dagen, zoals bij andere toxinen. Er zijn talloze gemodificeerde hybride vormen in voorbereiding en een “gemodificeerd” AB-toxine zou een aanzienlijk langere werkingsduur moeten hebben. Waar iedereen ernaar streeft om injecties veiliger te maken, zou de komst van deze nieuwe toxines en innovaties op de Europese markt het mogelijk moeten maken om de prijs van producten, en dus van injecties, te verlagen en hun werkingsduur te verlengen”.
Dermale fillers vormen het 2e grootste segment van de markt voor medische esthetica. In 2023 stagneerde de markt voor op energie gebaseerde apparatuur op iets minder dan 2 miljard dollar.
Dit marktsegment is niet gebaseerd op “verbruiksgoederen”, maar is een markt voor apparatuur (lasers, radiofrequenties, ultrageluid, enz.)
Het vertegenwoordigt dus zowel de huidige behoeften aan apparatuur van professionals als hun vertrouwen in de toekomst wanneer ze de beslissing nemen om te investeren.
ESTHETISCHE GENEESKUNDE EN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE: NAAR EEN NIEUW TIJDPERK VAN DE ‘VERBETERDE DOKTER’?
De versnelde ontwikkeling van kunstmatige intelligentie in de gezondheidszorg breidt zich snel uit naar esthetische geneeskunde en plastische chirurgie.
“Het vooruitzicht dat we zien is dat van de verbeterde arts, wiens capaciteiten zullen worden vermenigvuldigd dankzij kunstmatige intelligentie.
De mogelijkheden van de arts zullen worden verveelvoudigd dankzij ultra-high-performance tools. Het doel is om een vorm van hybridisatie van medische praktijken te bereiken, om de huidige grenzen van de geneeskunde te verleggen door een symbiose tussen menselijke expertise en geavanceerde technologieën aan te moedigen, terwijl we trouw blijven aan de primaire roeping van de arts: het bieden van hoogwaardige zorg waarbij de behoeften van de patiënt centraal staan,” merkt Benjamin Asher, plastisch chirurg, op.
Heel concreet bieden tools voor kunstmatige intelligentie artsen een grotere diagnostische precisie, met de mogelijkheid om grote hoeveelheden gegevens in recordtijd te verwerken. Voor esthetische artsen, dermatologen en chirurgen heeft dit zeer tastbare effecten op huidanalyse, huiddiagnose, het voorspellen van postoperatieve resultaten en het personaliseren van behandelplannen.
Naast hun medische toepassingen kunnen kunstmatige intelligentietools van grote waarde zijn voor artsen bij hun managementtaken. Management- en factureringssystemen, chatbots, optimalisatie van de workflow en de mogelijkheid om eenvoudig content te genereren voor sociale netwerken zullen de manier waarop artsen deze taken benaderen, die perifeer zijn aan hun medische activiteiten maar waar ze niet zonder kunnen, ingrijpend veranderen.
MEDISCHE ETHIEK BEWAREN
Om het vertrouwen van patiënten te behouden en ethische medische praktijken te garanderen, is het essentieel om strikte ethische normen te definiëren. Deze grenzen moeten principes omvatten zoals strikte bescherming van de privacy van patiënten, zodat gevoelige medische gegevens met de grootst mogelijke vertrouwelijkheid worden behandeld. De transparantie van AI-systemen is ook van het grootste belang, zodat professionals in de gezondheidszorg de besluitvormingsmechanismen van de algoritmen kunnen begrijpen en patiënten duidelijke informatie krijgen over het gebruik van deze technologieën bij hun diagnose en behandeling.
Het erkennen van de beperkingen van AI ten opzichte van menselijke competenties is net zo belangrijk, waarbij benadrukt
moet worden dat AI gezien moet worden als een hulpmiddel bij het nemen van beslissingen en niet als een volledige vervanging. Tot slot is het integreren van ethisch denken vanaf de vroegste stadia van de ontwikkeling van AI-technologieën in de gezondheidszorg noodzakelijk om een robuust ethisch kader te waarborgen.
Door deze meervoudige dimensies in acht te nemen, is het mogelijk om een verantwoord gebruik van AI in de gezondheidszorg te bevorderen en technologische innovatie te verzoenen met hoge ethische normen.
DE VOORDELEN VAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE VOOR PATIËNTEN
Naast het toevoegen van waarde aan de medische procedures die door artsen worden uitgevoerd, bieden de hulpmiddelen van kunstmatige intelligentie ook mogelijkheden voor patiënten, in het bijzonder met regelmatige huiddiagnostiek via smartphoneapplicaties, die aan hun verwachtingen voldoen en al concrete, operationele oplossingen bieden. Virtuele consulten, waarbij gebruik wordt gemaakt van geschreven of gesproken chatbots, maken het mogelijk om antwoord te geven op de meest gestelde vragen, waarvoor niet altijd een consult nodig is of die vooraf worden gesteld, om de patiënt zo goed mogelijk te begeleiden en voor te bereiden op het consult. Dit bespaart tijd en verbetert de efficiëntie voor patiënten die soms lang moeten wachten op een consult met een specialist.
“De vooruitzichten en redelijke verwachtingen die we in dit stadium kunnen hebben, zijn die van geavanceerde robotica, duurzame en gepersonaliseerde producten die ecologisch verantwoord zijn en virtuele klinieken die voor iedereen toegankelijk zijn. Voor de patiënten, geautomatiseerde verzorgingsproducten op maat, postoperatieve follow-up en gevalideerde en gereguleerde toepassingen worden overwogen,” benadrukt Dr. Diala Haykal.
“Robotchirurgie biedt meer precisie en controle, minder littekens, snellere hersteltijden en betere resultaten. Kunstmatige intelligentie ontwikkelt ook nieuwe diagnostische hulpmiddelen en behandelingsplannen, zoals het analyseren van biopten van huidkanker of het aanbevelen van de beste filler voor de gelaatstrekken van een patiënt.” Kunstmatige intelligentie verandert de medische praktijk en biedt enorme mogelijkheden, maar roept ook vragen op over de reikwijdte en verwachtingen die we kunnen hebben, zowel wetenschappelijk als ethisch,” concludeert dermatoloog Dr. Atchima Suwantchinda.
REGENERATIEVE GENEESKUNDE: VOORUITGANG EN TOEKOMSTIGE UITDAGINGEN.
Het gebruik van de eigen cellen en weefsels van een patiënt, behandeld met specifieke processen, is een gemeengoed geworden. In feite biedt vetweefsel een aantal voordelen, zoals cosmetisch chirurg Dr. Alexis Verpaele uitlegt: “Vet is een schatkamer voor het herstellen van volume tegen de tekenen van veroudering. Nanofat is een mechanische manier om weefselre -
genererende cellen te concentreren en te isoleren. Deze zeer jonge discipline zal de komende jaren veel ontwikkelingen en innovaties te zien geven”. Er blijven echter uitdagingen bestaan, vooral met betrekking tot de methoden om vet te verrijken met regeneratieve cellen, wat variabele kosten met zich meebrengt. Naast vet heeft de ontdekking van exosomen, intercellulaire boodschappers, een nieuwe dimensie gegeven aan regeneratieve geneeskunde. Hoewel deze aanpak nog in de kinderschoenen staat, laat hij veelbelovende mogelijkheden zien voor het direct beïnvloeden van cellulair gedrag om regeneratie te bevorderen. Het gebruik van exosomen afkomstig van foetussen roept echter ethische vragen op en het debat zal waarschijnlijk doorgaan. Een andere benadering die momenteel vorm krijgt is het gebruik van plantaardige of dierlijke exosomen, bekend als hybrosomen, buiten de gereguleerde medische context, voornamelijk in cosmetische producten. Deze nanodeeltjes overschrijden de cellulaire grenzen van de huid en openen nieuwe mogelijkheden op esthetisch gebied. Deze onderzoekslijnen bieden echter veelbelovende vooruitzichten, zoals dermatoloog Dr. Michael Gold uitlegt: “Exosomen zijn zeer krachtige communicatiecellen en de esthetische wereld besteedt momenteel veel tijd aan het proberen ze te begrijpen. In de Verenigde Staten is het injecteren ervan verboden. Maar in andere landen mogen ze wel geïnjecteerd worden en de wetenschappelijke kennis erover blijft zich ontwikkelen”.
Zoals de dermatoloog Dr. Atchima Suwantchinda het samenvat: “Hoewel we nog in de kinderschoenen staan, is regeneratieve geneeskunde een gebied dat nog in ontwikkeling is, met aanhoudend onderzoek en ethische kwesties, en toch biedt het een immense belofte voor de toekomst van de esthetiek. De regeneratieve geneeskunde is een gebied dat nog in ontwikkeling is, met voortdurende onderzoeken en ethische kwesties, en toch biedt het een immense belofte voor de toekomst van de esthetiek. Naarmate het onderzoek vordert en de technologie zich verder ontwikkelt, kunnen we nog meer innovatieve en effectieve behandelingen verwachten.”
Genomische analyse zal een belangrijke rol gaan spelen en een proactieve benadering op basis van het genetische profiel van een individu mogelijk maken. Het is echter cruciaal om ethische waakzaamheid te behouden terwijl we de technologische vooruitgang omarmen.
Als artsen die zich op het gebied van esthetische geneeskunde inzetten, zijn wij van mening dat een ethische benadering fundamenteel is voor het garanderen van kwaliteitsvolle zorg met respect voor goede praktijken en wetenschappelijke vooruitgang. Een ethische benadering is fundamenteel om kwaliteitsvolle zorg te garanderen met respect voor goede praktijken en wetenschappelijke vooruitgang. Het welzijn van onze patiënten blijft centraal staan en dit wordt weerspiegeld in onze concrete verbintenissen.
Duidelijkheid en eenvoud in communicatie zijn essentiële pijlers van onze praktijk. Een nauwkeurige diagnose, vrij van persoonlijke oordelen, biedt een solide basis om aan patiënten uit te leggen welke opties er zijn en wat de grenzen zijn van wat haalbaar is.
Over een samenwerking met psychologen zal onze aanpak selectief blijven en deze optie voorbehouden worden voor uitzonderlijke gevallen. In plaats van systematisch een psychologisch consult aan te bevelen, geven we de voorkeur aan een meer genuanceerde aanpak, aangepast aan de situatie van elke patiënt, vooral als het gaat om patiënten die grote lichamelijke veranderingen overwegen, zoals transgenders.
Op ethisch gebied dienen zich cruciale vragen aan, vooral met betrekking tot pre-juvinatie. Op welke leeftijd moeten bepaalde behandelingen worden gestart en welke aanbevelingen moeten aan patiënten worden gedaan?
Deze vragen gelden ook voor ingrepen bij minderjarigen, een praktijk die we accepteren in bepaalde specifieke gevallen, waarbij we rekening houden met de bijbehorende risico’s en ethische grenzen.
Als wij geconfronteerd worden met deze kwesties, is het van vitaal belang om een evenwicht te vinden tussen de vrijheid van patiënten, om de medische procedures uit te voeren die zij wensen, en de verantwoordelijkheid van artsen om ervoor te zorgen dat patiënten voldoende geïnformeerd zijn om hun keuzes naar eer en geweten te maken. Hoewel er beperkingen zijn met betrekking tot de indicaties, kunnen financiële verleidingen soms de keuzes van artsen beïnvloeden, waardoor de grens tussen medische ethiek en financiële overwegingen vervaagt, ook al is dit volledig in strijd met de ethiek van ons beroep.
Artsen spelen een centrale rol in de pre-juvinatie en het is noodzakelijk dat iedereen een eerlijk en medisch standpunt inneemt. Het marketingmisbruik van bepaalde artsen, met name op sociale netwerken zoals Instagram, en het toenemende belang van influencers die esthetische medische procedures doorgeven, zetten ons aan het denken over het informeren van patiënten en een jonger publiek.
Artsen hebben ook een grotere verantwoordelijkheid op het gebied van verantwoorde informatie en communicatie. Hoewel sommige landen meer permissieve praktijken toestaan, is het in Frankrijk maar ook in België, essentieel om aan de verleiding te weerstaan om te gaan ‘ronselen’ vooral op sociale netwerken. IMCAS zet zich in voor een coherente en ondubbelzinnige aanpak van deze kwesties en bevordert transparante informatie over de implicaties van esthetische behandelingen.
De zoektocht naar ethische en verantwoorde esthetische geneeskunde vereist een grondige reflectie over de huidige praktijken en een collectief engagement voor een gedeelde ambitie, in het primordiale belang van de patiënten.
Dokter Hugues Cartier en dokter Sébastien Garson
De haarschacht is samengesteld uit een fibrillair eiwit, het alfa-keratin Cystine is een uiterst belangrijk aminozuur in keratine en zorgt via de disulfidebruggen voor de stabiliteit en sterkte van de keratine in het haar.
Het werdtvastgesteld dat de groeisnelheid van de haarfollikel, de proteïnesynthese en de vezeldiameter van het haar afhankelijk waren van de in vitro beschikbare hoeveelheid cysteïne.
Een vermindering in concentratie van cysteïne in de celculturen van de haarfollikels leidde tot een dosisafhankelijke afname van
UW
CYSTIPHANE ONDERSCHEP
HAARPROBLEEM BIJ DE WORTEL
De hoogste dosis cystine*
Cystine is een essentieel aminozuur voor de synthese van keratine. CYSTIPHANE combineert deze cystine met vitamine B6, zink en arginine om de wortels van uw haar te voeden en ze kracht en vitaliteit te geven.
*2000 mg/dag voor 4 tabletten.
zowel groeisnelheid als diameter van de haarvezels.
Via een voedingssupplement kan cystine aangebracht worden, maar deze cystine wordt niet altijd op de meest efficiënte wijze vrijgegeven.
De wijze waarop de absorptie van cystine gebeurt, is dus niet voor elk supplement gelijk.2
• Supplement A geeft de hoogste beschikbaarheid van cystine na gastro-intestinale vertering van een tablet.
• Supplement B was het enige keratine bevattende supplement, deze geeft geen cystine af in de darm.
voor absorptie van cystine na gastro-intestinale verteringvan 6 voedings-supplementen op basis van cystine of keratine. De samenstelling van voedingssupplementen A-F wordt op het einde van het artikel van professor Nina Hermans weergegeven.2
Hoe hoger de dosis Cystine, hoe beter de opname1
Het belang van Cystine: de haren zijn opgebouwd uit Keratine, een proteïne rijk aan Cystine.
*Voor 4 tabletten dagelijks
Matheson
ACNE, EEN ZIEKTE VAN
DE CUTANE MICROBIOTA
Acne is een chronische ontstekingsziekte van de haarfollikel met een multifactoriële oorsprong. Recente biochemische en genomische studies hebben de invloed van het exposoom en C. acnes op het huidmicrobioom verduidelijkt. Een beter begrip van de mechanismen van acne heeft geleid tot grote vooruitgang in de ontwikkeling van nieuwe behandelingen gericht op het microbioom. Keracnyl, van de Laboratoires Dermatologiques Ducray, is een baanbrekend huidverzorgingsgamma voor de ondersteuning van de vette of acnegevoelige huid, met een wetenschappelijk bewezen gerichte werking op het microbioom.
INVLOED VAN HET EXPOSOOM OP ACNE
Het acne exposoom wordt gedefinieerd als de som van alle omgevingsfactoren die het ontstaan, de duur en de ernst van acne beïnvloeden. “Het begrijpen, identificeren en verminderen van de invloed van het exposoom is belangrijk voor een goede behandeling van acne,” zegt professor Dréno, dermatoloog, CHU Nantes. “Blootstellingsfactoren, waaronder voeding, beroepsfactoren gerelateerd aan medicatie, vervuilende stoffen, klimatologische factoren en psychosociale en leefstijlfactoren, kunnen een impact hebben op het verloop en de ernst van acne, evenals op de doeltreffendheid van de behandeling. Blootstellingsfactoren werken in op de natuurlijke huidbarrière en op de huidmicrobiota, wat leidt tot een toename van de talgproductie, hyperkeratinisatie, een verandering in de microbiota en activering van de aangeboren immuniteit, die allemaal acne verergeren. Het identificeren van negatieve blootstellingsfactoren en het verminderen van hun impact zijn essentieel voor een goede behandeling van acne.
Op basis van de blootstellingsfactoren stelt professor Dreno de volgende praktische overwegingen voor de behandeling van acne-patiënten voor:
• Identificeer vóór het voorschrijven mogelijke negatieve blootstellingsfactoren, vooral bij patiënten met matige tot ernstige acne, omdat deze van invloed kunnen zijn op het succes van de behandeling. Tabel 1 geeft een overzicht van de factoren die bij het eerste bezoek met de patiënt moeten worden gecontroleerd.
• De negatieve impact van het geïdentificeerde exposoom moet zoveel mogelijk worden beperkt om de belangrijkste doelwitten van het exposoom, de natuurlijke huidbarrière en haar microbiota, de kans te geven zich te herstellen. Voorgesteld kan worden om voedingsmiddelen met een hoge glycemische index te beperken bij patiënten met een predispositie en voedingssupplementen met gewichtdragende eiwitten, roken en cannabis. Ook een aanpassing van anticonceptiemiddelen en huidverzorgingsroutine kan worden voorgesteld..
• Het gebruik van lokale antibiotica als monotherapie wordt niet aanbevolen. Dit om een toename van antibacteriële resistentie en veranderingen in het natuurlijke microbioom van de huid te voorkomen. Topische retinoïden met of zonder benzoylperoxide moeten worden voorgeschreven met een toepassing ‘s avonds en dit in overeenstemming met de huidige richtlijnen om irritatie en beschadiging van de huidbarrière te voorkomen.
• Patiënten moeten eraan worden herinnerd dat ze hun huid niet te veel moeten wassen (vermijd scrubs of scrubapparaten) omdat dit de natuurlijke functie van de huidbarrière kan beschadigen. Reinigingsmiddelen met een pH-waarde van 5,5 (syndet)
Tabel 1. Blootstellingsfactoren die moeten worden gecontroleerd bij het 1e bezoek van de patiënt
Voeding
Magere melk, snel opneembare sachariden, tussendoortjes
Voedingssupplementen met wei-/leucine-eiwitten
Geneesmiddel
Anticonceptie: type progestageen
Gebruik van anabole steroïden en testosteron
Professionele factoren
Schoonheidsproducten
Mechanische factoren
Verontreinigende stoffen
Atmosferische en industriële vervuilers
Tabak- en cannabisgebruik
Klimatologische factoren
Hitte, vochtigheid, UV
Psychosociale factoren moderne levensstijl
Stress, emoties, slaapgebrek
Sociaal-economische druk
Overmatige blootstelling aan blauw licht (tablets, smartphones, computers)
verdienen de voorkeur boven traditionele detergenten, omdat ze de huid zacht reinigen en ook de partikelbelasting van de huid ‘s avonds verminderen. De optimale reinigingsfrequentie is twee keer per dag.
• Huidverzorgingsproducten zijn belangrijk voor het behoud van een gezond huidmicrobioom; door huidbarrièreversterkend te werken gaan ze de inflammatie voorkomen. Vochtinbrengende crèmes moeten ‘s ochtends worden gebruikt om de natuurlijke barrièrefunctie van de huid te herstellen en te verbeteren. Het binnendringen van verontreinigende stoffen in de huid gedurende de dag vermindert en beperkt irritatie, die vaak wordt waargenomen met topische retinoïden, vooral tijdens de eerste paar weken van de behandeling.
• Daarnaast moeten patiënten worden geadviseerd om niet-comedogene make-up te gebruiken en om zonbeschermingsproducten met een zonbeschermingsfactor van minstens 30 aan te brengen om post-inflammatoire hyperpigmentatie en fototoxiciteitsreacties te voorkomen. Dagelijkse fotoprotectie is belangrijk omdat UV-stralen de impact van vervuilende deeltjes op de huid kunnen vergroten.
HUIDDYSBIOSE EN INFECTIE
Het huidmicrobioom speelt verschillende belangrijke rollen in de huidhomeostase. Het is betrokken bij de differentiatie en epithelialisatie van de huidbarrière, gemedieerd door de arylhydrocarbon receptor (AhR), die fungeert als een chemische barrière voor de huid door een zure pH te creëren, waardoor kolonisatie door pathogene bacteriën wordt beperkt; de AhR moduleert ook de aangeboren en adaptieve immuniteit. Dysbiose ligt aan de basis van huidziekten zoals acne; in dit geval gaat het gepaard met een toename van het transepidermaal waterverlies en gaat het gepaard met een verandering in de distributie van bacteriën en in de metabolische activiteit of het metaboloom.
Cutibacterium acnes is de belangrijkste bacterie die betrokken is bij acne. C. acnes heeft 6 bekende fylotypen. Bij acne is er een overwicht van het IA1 fylotype, dat pro-pathogeen is.
«Het is inderdaad het verlies aan diversiteit in de C. acnes fylotypes dat het evenwicht van de bacteriële flora verandert en de aangeboren immuniteit activeert bij zowel adolescenten als volwassen vrouwen, of de acne nu mild of ernstig is», benadrukt Prof. Dreno, Universitair Ziekenhuis Nantes.
«Jarenlang lag de focus op C. acnes. Als je kijkt naar de diversiteit van je microbioom, zie je dat je gemiddeld minder C. acnes hebt bij acnepatiënten dan bij gezonde personen. Aan de andere kant vonden we meer stafylokokken en enterokokken bij acne-patiënten», legt Brigitte Dréno uit. Acne is dus te wijten aan dysbiose, met een verlies aan diversiteit in het C. acnes fylotype, maar ook een toename van bepaalde bacteriën, waaronder Staphylococcus epidermidis.
Naast de bacteriën van het microbioom kan ook de manier waarop ze met elkaar interageren een therapeutisch doelwit zijn. We weten bijvoorbeeld dat bacteriën de proliferatie van andere bacteriesoorten controleren via antimicrobiële peptiden: C. acnes controleert de proliferatie van S. epidermidis via propionzuur en S. epidermidis controleert de proliferatie van C. acnes via barnsteenzuur.
Wat betreft het metaboloom, vertoonde het microbioom van het comedon een grotere metabolische activiteit, inclusief de productie van acne-gerelateerde enzymen, dan dat van het huidoppervlak. Acne-gerelateerde stammen produceren meer porfyrine, meer ontstekingsfactoren in de keratinocyten: reactieve zuurstofspecies, pro-inflammatoire cytokinen (IL-8, IL-17, IL-16), CAMPs, Lipase, MIMPS. Bij matige tot ernstige acne zijn er ook veranderingen in de darmmicrobiota. Bij deze patiënten is er een lagere dichtheid van actinobacteriën en een hogere dichtheid van proteobacteriën. De diversiteit van de darmmicrobiota is veranderd.
KERACNYL, EEN REFLEX VOOR HET MEDISCH VOORSCHRIFT VOOR DE HUID MET ACNE OF DE HUID DIE ONDERWORPEN IS AAN UITDROGENDE BEHANDELINGEN
Verschillende publicaties hebben de doeltreffendheid aangetoond van Myrtacine® en Celastrol, twee natuurlijke ingrediënten die in KERACNYL zijn geformuleerd, een huidverzorgingslijn voor de vette of acnegevoelige huid.
In in vitro en in vivo studies verminderde Myrtacine® pathway de virulentiefactoren van C. acnes, Celastrol wijzigde de Th17 route en beide ingrediënten vertoonden ontstekingsremmende en synergetische effecten voor de meeste gemeten cytokines. Deze resultaten geven aan dat Myrtacine® pathway en Celastrol specifiek inwerken op de immuun-inflammatoire Th17-route, wat wijst op hun potentiële therapeutische voordelen voor doelgerichte acnebehandeling
Myrtacine® heeft ook een bewezen werking tegen de biofilm van C. acnes, fylotype IA1. Myrtacine® kalmeert onmiddellijk de huid die wordt behandeld met adapaleen, benzoylperoxide, erytromycine, retinoïden en gecombineerde behandelingen.
De Keracnyl lijn van de Laboratoires Dermatologiques Ducray, met zijn twee gerichte huidverzorgingsproducten, is een baan brekend gebruik van natuurlijke actieve ingrediënten met een gerichte werking op het microbioom.
Keracnyl PP+ crème tegen onzuiverheden: Bestrijdt ontstoken puistjes en voorkomt hun vorming.
• Effectief vanaf 7 dagen op imperfecties en vlekken (1)
• Uitstekende tolerantie (2)
• Kalmeert onmiddellijk (2)
• Hydrateert 24 uur (3)
• 1 tot 2 keer per dag
• Alleen, in combinatie of als estafette behandelingen (4)
REFERENTIES
(1) Bron: Klinisch onderzoek uitgevoerd bij 40 proefpersonen, toepassing tweemaal per dag, gedurende 8 weken.
(2) Tolerantie- en werkzaamheidsonderzoek uitgevoerd bij 41 proefpersonen gedurende 57 dagen.
(3) IH kinetiek, eenmalige toepassing bij 19 proefpersonen.
(4) Tolerantieonderzoek in combinatie met lokale medicinale behandelingen uitgevoerd bij 39 proefpersonen gedurende 29 dagen.
Keracnyl repair: Compenseert de bijwerkingen van behandelingen op basis van isotretinoïne
• Kalmeert de huid in 1 min (1)
• Hydrateert 48h (2)
• Uitstekende tolerantie
• Fijne textuur & niet-comedogeen
• 2 keer per dag
REFERENTIES
(1) Klinische studie met monotherapie, 30 proefpersonen, 2 toepassingen per dag gedurende 22 dagen. (2) Herhaalde toepassingen gedurende 7 dagen / Maatregelen vóór (D1), dan 48 uur (D9) na de laatste toepassing.
U vindt alle JEADV-artikelen over de verschillende onderzoeken die de werkzaamheid van Myrtacine® en Celastrol aantonen - gratis toegang via deze QR-code.
ONZE PLANEET
IS HET WAARD
De cosmetica-industrie bevindt zich midden in een groene revolutie. Het doel is niet langer alleen om innovatieve producten van hoge kwaliteit te maken, maar ook om hun impact op het milieu te beperken. Alles is veranderd: de herkomst van grondstoffen, formulering, verpakking, productie, transport...
Hoe draagt het laboratoire L’Oréal eco-verantwoordelijkheid?
Het antwoord van Jean-Yves Larraufie, General Manager L’Oréal Dermatological Beauty Benelux en Erik Troost, Sustainability Director, L’Oréal Benelux.
Jean-Yves Larraufie, General Manager L’Oréal Dermatological Beauty Benelux en Erik Troost, Sustainability Director, L’Oréal Benelux.
HOE COMBINEERT L’ORÉAL ONDERNEMERSGEEST EN DUURZAME ONTWIKKELING?
Wat L’Oréal uniek maakt, is dat het de grote trends in de schoonheidswereld opvangt en wereldwijd ontwikkelt. Dit geldt ook op het gebied van sociale en milieuverantwoordelijkheid: in een tijd waarin de uitdagingen steeds dringender worden (klimaatverandering, watervoorziening, rechtvaardige ontwikkeling, enz.), gaat de Groep al lange tijd ambitieuze verplichtingen aan en zet zich in voor voortdurende vooruitgang. De bestaansreden van de Groep, “Schoonheid creëren die de wereld vooruithelpt”, drukt het verband uit tussen innovatie en duurzame ontwikkeling. De wereld vooruithelpen betekent vandaag de dag werken aan de verduurzaming ervan, vooral door innovatie.
WAT MAAKT L’ORÉAL TOT EEN PIO -
NIER IN DUURZAME ONTWIKKELING?
Onze uitdaging is om te streven naar duurzame schoonheid in al onze productlijnen, zonder concessies te doen aan prestaties, veiligheid en gebruiksvriendelijkheid. Omdat we een industriële groep zijn, zijn we begonnen met het verminderen van de CO2-impact en het waterverbruik in onze fabrieken en distributiecentra. In 2013 lanceerden we ons eerste programma voor duurzaam engagement. En we ontwikkelden een tool om de sociale en milieu-impact van al onze producten te meten. Als gevolg daarvan hebben 95% van onze producten hun milieuscore verbeterd. Maar dit was niet genoeg gezien de klimaatnood. In 2020 hebben we een tweede, ambitieuzer programma gelanceerd, dat L’Oréal voor de toekomst heet. Met verschillende doelstellingen tussen nu en 2030 en drie actiepijlers.
— Al onze merken gebruiken de tool van de Groep voor de beoordeling van de ecologische en sociale impact van al hun producten. Deze tool analyseert 14 impactfactoren over de hele levenscyclus van een product, inclusief transport en gebruik. Het verbeteren van het milieu- en sociaal profiel van alle productlanceringen is een van de verbintenissen van de Groep. —
WAT IS DEZE STRATEGIE, GEBASEERD OP DRIE PIJLERS?
De eerste is het transformeren van onze activiteiten in lijn met de planetaire limieten gedefinieerd door de wetenschappelijke gemeenschap, wat zich vertaalt in gekwantificeerde engagementen om onze impact op vier belangrijke kwesties te verminderen: klimaat, water, biodiversiteit en natuurlijke hulpbronnen. Ten tweede, omdat transformatie systemisch moet zijn om echt duurzaam te zijn, is de tweede pijler het betrekken van het hele ecosysteem van de Groep bij onze transformatie. We geloven dat het onze verantwoordelijkheid is om onze klanten, leveranciers en consumenten bij ons transformatieproces te betrekken. We doen nieuwe inspanningen om ervoor te zorgen dat het beleid voor duurzame ontwikkeling van onze leveran-
ciers net zo veeleisend is als dat van ons, en om de sociale en economische ontwikkeling van de gemeenschappen waarmee we samenwerken mee te nemen in ons beleid. We lanceren ook een innovatief systeem van milieu- en sociale labeling, zodat onze consumenten weloverwogen keuzes kunnen maken die hun waarden weerspiegelen. De laatste pijler is bijdragen aan het aanpakken van grote mondiale uitdagingen, met name via fondsen voor vrouwen in kwetsbare situaties, het herstel van bosen mariene ecosystemen en de circulaire economie. Aan elk van deze pijlers zijn doelen gekoppeld voor 2025 en 2030, die zijn vastgesteld aan de hand van de internationale SBT-benadering (Science-Based Targets). Tegen 2030 zullen we bijvoorbeeld innoveren om onze consumenten in staat te stellen de uitstoot van broeikasgassen door het gebruik van onze producten met gemiddeld 25% per eindproduct te verminderen. In 2022 zaten we al op -24%.Een ander voorbeeld: 95% van de ingrediënten in onze formules zullen van biologische oorsprong zijn, afkomstig van overvloedige mineralen of circulaire processen.
WELKE ACTIES WORDEN ER ONDERNOMEN OM ONZE KOSTBAARSTE HULPBRON, WATER, TE BESCHERMEN?
Water is in feite onze kostbaarste hulpbron, een “blauw goud” waar meer dan twee miljard mensen geen directe toegang toe hebben. Het is niet alleen essentieel om te overleven, maar ook een gezondheids-, sociale en culturele kwestie in het hart van menselijke samenlevingen. Bij L’Oréal Dermatological Beauty is water de essentie van de formulering van onze producten bij la Roche Posay en Vichy. We werken al jaren aan het behoud van kwaliteitswater, dat in verantwoorde hoeveelheden wordt gebruikt, in onze hele waardeketen en in alle stroomgebieden en gemeenschappen waar we aanwezig zijn. Productinnovatie en -evaluatie zullen een sleutelrol spelen in onze inspanningen om deze kostbare hulpbron te behouden. Tegen 2030 wil het bedrijf bijvoorbeeld 100% van het water dat gebruikt wordt in zijn industriële processen gerecycleerd en hergebruikt hebben in een kringloop, terwijl het er ook naar streeft dat 100% van zijn strategische leveranciers water duurzaam gebruiken waar ze actief zijn. Naast onze inspanningen om het waterverbruik in onze fabrieken te verminderen, werken we aan het meten en vergroten van de biologische afbreekbaarheid van onze formules en het verkleinen van hun watervoetafdruk. We hebben deze twee parameters opgenomen in ons eco-design tool, SPOT (Sustainable Product Optimization Tool). Tegen 2030 zullen we al onze formules beoordelen met behulp van ons milieutestplatform om ervoor te zorgen dat ze alle aquatische ecosystemen respecteren, of ze nu op het vasteland of aan de kust liggen. Tegen 2021 was 82% van het volume van onze grondstoffen al biologisch afbreekbaar.
IS HET MOGELIJK OM INNOVATIE EN DUURZAME ONTWIKKELING TE COMBINEREN?
Eerst en vooral omdat we er diep van overtuigd zijn dat duurzame ontwikkeling een krachtige motor voor innovatie is. Het stelt ons in staat om op alle gebieden te innoveren: performantie, efficiëntie en duurzaamheid.
Concreet vertaalt dit zich in nieuwe materialen, nieuwe vormen en nieuwe galenische formuleringen die ons in staat stellen om producten aan te bieden die zowel eco-ontworpen als zeer gewild zijn. Als het gaat om verpakkingen, hebben we een tweeledige aanpak: lichtgewicht natuurlijk en navulling. De meeste grondstoffen van L’Oréal zijn afkomstig uit hernieuwbare bronnen en zijn grotendeels van plantaardige oorsprong. De Groep, die ongeveer 1.600 grondstoffen van bijna 350 plantensoorten gebruikt, beschouwt biodiversiteit als een essentiële bron van innovatie en zet zich in om haar ingrediënten duurzaam en verantwoord in te kopen. Tegen 2030 zal 100% van de ingrediënten in onze formules en verpakkingsmaterialen van biologische oorsprong traceerbaar en afkomstig zijn van duurzame bronnen, en geen enkele zal bijdragen aan ontbossing. Tegen 2030 zal 100% van onze plastic verpakking van gerecyclede of biologische oorsprong zijn (we zullen 50% bereiken tegen 2025).
Tot slot innoveren we op het gebied van ingrediënten. Bijvoorbeeld met centella asiatica uit Madagaskar, een plant die zeer nuttig is in cosmetica omdat het een aantal antiveroudering-actieve ingrediënten bevat. Oorspronkelijk was het een wilde plant, maar we hebben een partnerschap ontwikkeld met een gemeenschap van kwekers om hun economische ontwikkeling te ondersteunen en we hebben onderzoek gedaan om de plant te kunnen kweken en tegelijkertijd de impact op het natuurlijke ecosysteem te beperken. Tegelijkertijd gebruiken we biotechnologie om te voorkomen dat de natuur wordt aangetast. Ons belangrijkste antiverouderingsproduct, Pro-Xylane, dat de celvernieuwing versnelt en de elasticiteit van de huid verbetert, wordt geproduceerd volgens het principe van de groene chemie. Het wordt gemaakt van een natuurlijke suiker uit beukenhout, waarbij alleen water als oplosmiddel wordt gebruikt.
— L’Oréal heeft zeer ambitieuze doelstellingen voor 2030. De Groep is lid van het EcoBeautyScore Consortium, dat tot doel heeft een methode te ontwikkelen om de milieu-impact van producten voor de hele cosmeticasector te beoordelen. Om te zien welke vooruitgang we hebben geboekt, hebben we doelstellingen nodig die we kunnen beoordelen. Maar je kunt niet terzelfdertijd rechter en jury zijn en het is belangrijk om door derden te worden uitgedaagd.---
Een technologie van de nieuwste generatie die de tien tekenen van zichtbare veroudering helpt aan te pakken
SkinCeuticals kondigt de lancering aan van A.G.E. Advanced Eye, een vernieuwde formule die is ontwikkeld om 10 tekenen van veroudering van de oogomtrek aan te pakken die worden beïnvloed door collageenafname en glycatie.
Met het ouder worden, binden suikers zich aan de structurele proteïnen van de huid in een proces dat bekend staat als glycatie. De giftige bijproducten van deze reactie verzwakken het collageen van de huid. De huid rond de ogen is bijzonder gevoelig voor veroudering door glycatie, omdat de huid kwetsbaarder is, waardoor de vermindering van collageen beter zichtbaar is.
SkinCeuticals heeft zijn oogverzorgingstechnologie verbeterd om geavanceerde glycatieversnellers beter te voorkomen en de anti-ageing doeltreffendheid te verbeteren - met behoud van de erg gewaardeerde en kenmerkende textuur van zijn voorganger.
De NIEUWE A.G.E. Advanced Eye is geformuleerd met geconcentreerd Proxylane (2,8 keer meer dan de vorige formule) dat de huid ondersteunt en de tekenen van peri-oculaire veroudering helpt te verminderen, wilde fruitextracten met flavonoïden (12,5% meer dan de vorige formule) die oxidatieve stress helpen te verminderen en helpen beschermen tegen schade veroorzaakt door vrije radicalen, Matrixyl, een krachtige biomimetische peptide om de natuurlijke stevigheid en elasticiteit van de huid te ondersteunen en haar een jeugdige uitstraling te geven, Glycyrrhetinezuur om een doffe teint te helpen bestrijden en Cafeïne (2,5 keer meer dan de vorige formule) om zichtbare wallen en donkere kringen te verminderen voor een intensere uitstraling. Als merk dat zich inzet voor in vivo bewijs, heeft SkinCeuticals een onafhankelijk klinisch onderzoek uitgevoerd om de doeltreffendheid van A.G.E. Advanced Eye op de belangrijkste tekenen van veroudering en vergevorderde glycatie van de oogomtrek aan te tonen. NIEUW A.G.E. Advanced Eye hielp 10 zichtbare tekenen van veroudering in de oogomtrek om te keren, zowel direct als na verloop van tijd. Na slechts 8 weken gebruik was klinisch bewezen dat alle geteste tekenen waren verbeterd.
Beschermende vloeistof tegen pigmentvlekken
MELASCREEN is het 1sste dermatologische programma TEGEN PIGMENTVLEKKEN dat werd ontwikkeld om zowel de zichtbare als onzichtbare tekenen van hyperpigmentatie effectief te behandelen. Of het nu gaat om melasma, post-acne restsporen, zonnevlekken of andere soorten pigmentvlekken. Het programma bestaat uit het Concentraat tegen pigmentvlekken dat pigmentvlekken selectief depigmenteert en de SPF50+ zonnebescherming die de huid beschermt en hyperpigmentatie voorkomt. De kenmerkende selectie van actieve ingrediënten werkt in op verschillende niveaus van pigmentvorming. Het Concentraat bevat glycolzuur met keratolytische werking, azelaïnezuur met de pigmenterende werking en hesperidinemethylchalcone dat zich richt op de vasculaire component. De zonnebescherming, verkrijgbaar in fluïde en crème, beschermt met de gepatenteerde Triasorb™ zonnefilter niet alleen tegen UV-B en UV-A, maar ook tegen blauw licht, dat een van de oorzaken is van hyperpigmentatie. Bovendien bevat Melascreen zonnebescherming ook azelaïnezuur om gedurende de hele dag een depigmenterend effect te behouden. Hoe kan het worden geïntegreerd in een dermatologische behandeling? Deze unieke kuur kan op zichzelf worden gebruikt of gemakkelijk worden geïntegreerd in eerste-en tweedelijnsbehandelingen van hyperpigmentatie. Het hele Melascreengamma kan worden gebruikt door zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven.
De beste dagelijkse bescherming voor de gevoelige huid
Elke dag wordt de gezichtshuid blootgesteld aan UVA- en UVB- stralen en blauw licht, factoren die de huid aanzienlijk kunnen beschadigen. Voor een optimale bescherming presenteert Eau Thermale Avène haar nieuwe Ultra Fluid : Invisible en Perfector. Het hoge beschermingsniveau wordt gegarandeerd dankzij TriAsorB, de eerste organische ultrabreedspectrumfilter tegen UVA, UVB en blauw licht, het resultaat van onderzoek door Pierre Fabre. De textuur, zo licht als water, biedt een onmerkbare finish voor een gevoel van een blote huid na het aanbrengen. Het is ook een uitstekende make-up basis. Tot slot is de geurloze, waterbestendige formule met hoge tolerantie speciaal ontwikkeld voor de gevoelige huid.
Ultra Fluid Perfecteur belooft een zeer hoge dagelijkse bescherming terwijl het de huid egaliseert dankzij de licht getinte finish, geschikt voor alle huidtinten. Ultra Fluid Perfecteur heeft een anti-vervuilende werking en verfijnt de huidtextuur voor een egalere, stralende teint.
Een schoonheidsroutine terwijl je droomt
ISDIN onthult zijn revolutionaire nieuwe lijn ISDINCEUTICS, die aan een doeltreffende nachtroutine voor een gezonde, stralende huid is gewijd. De producten zijn zorgvuldig geselecteerd en combineren de geavanceerde dermatologische expertise van ISDIN met innovatieve ingrediënten.
Het belangrijkste ingrediënt in deze producten is retinaldehyde, een van de meest efficiënte ingrediënten tegen huidveroudering. Het is 3 keer krachtiger dan retinol en transformeert 11 keer sneller in zijn actieve vorm in de huid. Als onderdeel van deze nachtroutine is ISDINCEUTICS Retinal Intense een krachtige en innovatieve oplossing verrijkt met retinol, die ontworpen is om ‘s nachts de celvernieuwing te stimuleren en de huidtextuur te verbeteren. Dit serum vermindert zichtbaar fijne lijntjes en rimpels tot 43% na een maand gebruik en versnelt het vernieuwingsproces van de huid. Het is verrijkt met SoothingComplex, waardoor het ook geschikt is voor de meest gevoelige huid en een comfortabel gevoel geeft.
Fresh Effect Roll-on
CUTALGAN Fresh Effect Roll-on, een must-have voor uw huisapotheek, nu verkrijgbaar in zakformaat! Net zoals de Cutalgan spray, ontwikkeld voor de fragiele, geïrriteerde, jeukende of droge huid met neiging tot atopisch eczeem, kalmeert Cutalgan Roll-on alle oncomfortabele huidsensaties.
Klein, draagbaar en hygiënisch! De gepatenteerde, licht geleiachtige textuur loopt niet uit en geeft een verbandeffect op het te verlichten gebied. De natuurlijke formule is geschikt voor zowel gelaat als lichaam, voor alle huidtypes van baby’s tot volwassenenen, bevat geen essentiële oliën of parfum.
De oorzaak van roos behandelen
Product: Dercos Anti-Dandruff DS, een shampoo tegen roos en jeuk voor normaal tot vet haar.
Belofte: roos en de oorzaak ervan behandelen en het microbioom van de hoofdhuid opnieuw in evenwicht brengen in 4 weken behandeling.
Sterke punten: romige oranje textuur, geconcentreerd in seleniumdisulfide (1%) - bekend om zijn zuiverende en schimmeldodende eigenschappen - en salicylzuur (1%) - gewaardeerd om zijn keratolytische werking die helpt de schilfers op de hoofdhuid te verwijderen - Behandeling in twee fasen: een behandelingsfase, om roosaanvallen en terugvallen te behandelen, 3 keer/week gedurende 4 weken en een vervolgfase als onderhoud om terugval te voorkomen, 1 keer/week.
Serum met vitamine C
Product: Het nieuwe Pur Vitamine C10 Serum van de Laboratoires La Roche-Posay werd speciaal ontwikkeld voor de gevoelige huidtypes. Het is een glansherstellend, antioxidant serum met een lichte, niet-vette, hydraterende textuur die snel wordt opgenomen.
Belofte: Het helpt huidveroudering te corrigeren en de kwaliteit van de huid te verbeteren door haar meer uitstraling te geven.
Sterke punten: Dit serum bevat pure vitamine C (10%), salicylzuur en neurosensine. De in Pur Vitamine C10 Serum gebruikte neurosensine helpt het gevoel van pijn, jeuk en warmte te verminderen. De combinatie met pure vitamine C zorgt voor een stralende huid, minder zichtbare poriën en minimaliseert de kans op ongemak. De voordelen op de huidtextuur en -teint zijn meervoudig: vermindering van huidschade door oxidatie en ruwheid.
Een Belgisch eco-gecertificeerd merk voor het kalmeren van de huid
Product: Extreme Skincare® van Socosmetica. Een verzorgingsproduct met een romige textuur en een zeer comfortabele applicatie-ervaring, zonder vette finish en zonder parfum maar met een zeer discrete geur van biologisch katoen. SØ is een Belgisch merk met het EcoCertified en Cosmos Organic label.
Belofte: dit huidverzorgingsproduct herstelt, verzacht en beschermt zelfs de meest gevoelige huid. Dankzij het zakformaat en het vacuümpompje kan het in elke situatie worden gebruikt tegen een zeer redelijke prijs.
Sterke punten: een ultra-effectieve formule die alle gebruikers vanaf de eerste applicatie bekoort, dankzij een organisch concentraat van calendula maceraat, arganolie, zoete amandelolie, sheabutter, toverhazelaarwater en kamillewater. Dit merk is een mooie ontdekking en het proberen waard. Meer informatie op socosmetica.com.
NAAM VAN HET GENEESMIDDEL: Myconail 80 mg/g medische nagellak. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING: Een gram medische nagellak bevat 80 mgciclopirox. Hulpstof met bekend effect: 10 mg cetostearylalcohol/g oplossing. Hulpstoffen: ethylacetaat, ethanol (96%), cetostearylalcohol, hydroxypropyl-chitosan, gezuiverd water. FARMACEUTISCHE VORM: Medische nagellak. Heldere, kleurloze tot lichtgelige oplossing. THERAPEUTISCHE INDICATIES: Milde tot matige schimmelinfecties van de nagels veroorzaakt door dermatofyten, gisten en schimmels, zonder betrokkenheid van de nagelmatrix/lunula. Myconail 80 mg/g medische nagellak is geïndiceerd voor gebruik bij volwassenen. DOSERING EN WIJZE VAN TOEDIENING: Dosering: Pediatrische patiënten: De veiligheid en werkzaamheid van Myconail bij kinderen en adolescenten jonger dan 18 jaar zijn nog niet vastgesteld. Er zijn geen gegevens beschikbaar. Wijze van toediening: Cutaan gebruik. Voor lokaal gebruik op de vingernagels, teennagels en direct aangrenzende huid (perionychium, hyponychium).Tenzij anders is voorgeschreven, wordt Myconail nagellak aangebracht in een dunne laag één keer per dag op de aangetaste nagel(s) na zorgvuldig wassen en drogen van de nagels. De medische nagellak moet over het gehele nageloppervlak, 5 mm van de omliggende huid en indien mogelijk onder de vrije rand van de nagel worden aangebrach. Myconail nagellak moet ongeveer 30 seconden drogen. De behandelde nagels mogen niet worden gewassen gedurende ten minste zes uur, daarom wordt aanbevolen om de nagellak ’s avonds voor het slapen gaan aan te brengen. Nadien kan de normale hygiënische verzorging worden hernomen. Myconail nagellak hoeft niet te worden verwijderd met een oplosmiddel of schuurmiddel (zoals nagel vijlen); het is voldoende om de nagels te wassen. In het geval van onbedoelde verwijdering van de nagellak door wassen, kan Myconail nagellak weer opnieuw worden aangebracht. Regelmatig knippen van de rand van de nagel en verwijdering van losse delen, wordt aanbevolen. De behandeling dient te worden voortgezet tot volledige mycologische en klinische genezing wordt bereikt en een gezonde nagel opnieuw is aangegroeid. Gewoonlijk is de behandelingsduur van vingernagels ongeveer 6 maanden terwijl het voor teennagels 9-12 maanden is. Controle door schimmelkweek mag pas 4 weken na het eind van de behandeling ingezet worden om interferentie
van kweekresultaten te voorkomen door mogelijke resten van de werkzame stof. Omdat het een lokale behandeling betreft, is er geen andere dosering nodig voor speciale patiëntengroepen. Als de aandoening ongevoelig is voor behandeling met Myconail nagellak en/of er is een uitgebreide betrokkenheid van een of meer vinger-en teennagels, zal aanvullende orale behandeling overwogen moeten worden. CONTRA-INDICATIES: Overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor één van de hulpstoffen. Kinderen en adolescenten jonger dan 18 jaar door onvoldoende ervaring bij deze leeftijdsgroep.
Myconail
CICLOPIROX 80MG/G
SCHIMMELNAGEL ?
1e wateroplosbare medische nagellak
• Ciclopirox 80 mg/g
Breed-spectrum anti-mycoticum
• Hydroxypropyl-chitosane (HPCH)
Bevordert de penetratie van ciclopirox
Milde tot matige schimmelinfecties van de nagels (tot 75% van het nageloppervlak, bij in totaal maximaal 5 nagels (inclusief teennagels en/of vingernagels) zonder aantasting van de nagelmatrix/lunula (witte, halve maantje van de nagel).
BIJWERKINGEN :
De frequentie van voorkomen van bijwerkingen wordt als volgt uitgedrukt: zeer vaak (≥ 1/10), vaak (≥ 1/100 tot <1/10), soms (≥ 1/1.000 tot <1/100), zelden (≥ 1/10.000 tot <1/1.000), zeer zelden (<1/10.000), niet bekend (kan niet worden geschat op basis van de beschikbare gegevens).
Algemene aandoeningen en toedieningsplaatsstoornissen: Zeer zelden: erythema, schilfers, brandend gevoel en jeuk op de toedieningsplaats. Niet bekend: uitslag, eczeem, allergische dermatitis, ook buiten de toedieningsplaats. (Voorbijgaande) nagel verkleuring (deze reactie kan ook worden toegeschreven aan de schimmelnagelziekte zelf). Melding van vermoedelijke bijwerkingen: Het is belangrijk om na toelating van het geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden. Op deze wijze kan de verhouding tussen voordelen en risico’s van het geneesmiddel voortdurend worden gevolgd. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, Afdeling Vigilantie, Galileelaan 5/03, 1210 BRUSSEL / Postbus 97, 1000 BRUSSEL, Madou - Website: www.eenbijwerkingmelden.be - e-mail: adr@fagg.be HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: Laboratoires Bailleul S.A., 10-12, Avenue Pasteur, 2310 Luxemburg, Luxemburg NUMMER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: BE425363 AFLEVERINGSWIJZE: Geneesmiddel niet op medisch voorschrift. DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST: 11/2022
VOOR JE HUID
#followy rskin VIND DE FAVORIETE VERZORGING
HERSTELT
GEBARSTEN HUID
VERLICHT
DROGE EN RUWE HUID
VERZACHT
HUID MET NEIGING TOT ATOPIE
AQUAPHOR HERSTELLENDE ZALF
Aquaphor verzacht, herstelt en vormt een beschermende barrière om de regeneratie van de huid te versnellen 40g |
Exfoliert zacht en maakt de huid glad Resultaat: +92% meer hydratatie
