Studioglobo 28 4 2014 ln lo systeemdenken

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling Systeemdenken in de klaspraktijk

30/04/2014

Ecocampus LNE

1

Wereldburgerschap en duurzame ontwikkeling • Van kleuter tot hoger onderwijs • Aanbod gericht op leerlingen, schoolteams, studenten en docenten • EDO op klas – en schoolniveau – Klasniveau: workshops, lesmateriaal, didactiek, leerkrachtstijl enz.

– Schoolniveau: beleidsvoerend vermogen, ontwikkeling van visie en pedagogisch project

• Visieteksten: Voorbij de Kleuren en Wereldwijs Onderwijs 30/04/2014

Ecocampus LNE

2

Inspiratie uit netwerking Een leraar is een groep (een educatief medewerker ook)

30/04/2014

Ecocampus LNE

3

Duurzame ontwikkeling (DO)

3 Cirkels – 4 P’s

• People • Planet • Profit/Prosperity/Pro duction •

Participation/Politics

30/04/2014

Ecocampus LNE

4

Planet: Uitdagingen in het transitieproces van de 21° eeuw Over shoot day

Klimaatoorlogen

Uit workshops Low Impact Lama en Groen Goud

30/04/2014

Ecocampus LNE

5

Participation

Uit workshop En … Actie 30/04/2014

Ecocampus LNE

6

Piramide van de macht

Uit workshop Danke Blanke Danke en En ‌ Actie (spiegelbeeld Senegal) 30/04/2014

Ecocampus LNE

7

Netwerk(spel) van de macht

Uit workshop En … Actie 30/04/2014

Ecocampus LNE

8

Profit: Hoe herverdelen?

Kapitalisme – Gemengde economie – Staatsgeleide economie

Economie moet zorgen voor: Maatschappelijke en persoonlijke behoeften

Armoede

Welvaart

POLITIEK Basisvoorzieningen: •Gezondheidszorg •Onderwijs •Vrede •Infrastructuur •wetten 30/04/2014

Ecocampus LNE

9

People: over kwetsbare mensen en hun rechten Armoede is meer dan een geldkwestie

Uit workshop Danke Blanke Danke 30/04/2014

Ecocampus LNE

10

Oefening Voedselketen De lange keten van soja tot het drinken van warme chocolademelk.

Uit workshop Aan Tafel

30/04/2014

Ecocampus LNE

11

Zandlopermodel

Uit workshop Aan Tafel: verdieping, op zoek naar verbanden 30/04/2014

Ecocampus LNE

12

Oefening op P-P-P (op schoolniveau) Welke appelsap kies je voor jouw schoolfeest?

• • • •

Biologisch: € 2 Lokaal: € 2 Fair Trade: € 1,85 Supermarktmerk: € 0,85 Uit workshop samenwerking Voedselwijzer

30/04/2014

Ecocampus LNE

13

Systeemdenken Syndroomanalyse

Uit samenwerking met HUB – Katrien De Maegd

30/04/2014

Ecocampus LNE

14

Methoden systeemdenken in de klas • Het thema wordt geanalyseerd vanuit de 9 sferen.

• Allesomvattend model: dwingt lln om bij alle mogelijke aspecten stil te staan • Meerdere juiste antwoorden • Kan zowel individueel als in groep beantwoord worden. Groepswerk > doorschuif > stimulans!

• Mogelijk tekst of film te analyseren (zie vbn.)

30/04/2014

Ecocampus LNE

15

Methoden systeemdenken in de klas • OEFENING: Metro-artikel 12 september 2013 “Een derde van alle voedsel wordt verspild”

30/04/2014

Ecocampus LNE

16

ROME Elk jaar belandt wereldwijd 1,3 miljard ton voedsel in de vuilnisbak, of maar liefst een derde van wat wordt geproduceerd. Volgens een rapport van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO) betekent die verspilling een economisch verlies van 750 miljard dollar per jaar. “We kunnen niet toestaan dat een derde van alle voedsel dat we produceren verspild wordt, wanneer elke dag 870 miljoen mensen honger hebben�, licht Jose Graziano da Silva toe, directeur-generaal van de FAO. Uit het rapport van de VN-organisatie blijkt dat in ontwikkelingslanden voedsel vooral wordt verkwist door slechte oogsttechnieken. In ontwikkelde landen wordt met de vinger gewezen naar nonchalante, weinig bewuste consumenten.

Behalve een economisch verlies van 750 miljard dollar per jaar, brengt voedselverspilling ook veel schade toe aan het milieu. Voor de productie van levensmiddelen die niet worden verbruikt, is jaarlijks 250 kubieke kilometer water nodig. Dat komt volgens het rapport overeen met wat jaarlijks driemaal door de Russische Wolga stroomt de langste waterloop van Europa.

Bovendien wordt daarbij jaarlijks een hoeveelheid broeikasgas de atmosfeer ingestuurd die ongeveer gelijk is aan het effect van 3,3 miljard ton C02. Ook neemt de biodiversiteit af, omdat er voor landbouw steeds meer grond nodig is. ///www.fao.org (METRO, 12/09/2013)

30/04/2014

Ecocampus LNE

17

Syndroomanalyse ‘verspilling’ Biosfeer: Afname biodiversiteit

Atmosfeer – lucht: 3,3 miljard ton CO2 aan broeikasgassen

Pedosfeer - bodem: Steeds meer grondverbruik

Bevolking: Lijdt honger Weinig bewuste consumenten in het noorden

Economie: Kost de economie 750 miljard dollar

Hydrosfeer – water: 250 km3 water of wat jaarlijks driemaal door de Wolga stroomt.

Psycho-sociale sfeer: Weinig bewuste consumenten Honger lijden

Maatschappelijke organisatie: FAO: Farm and Agriculture Organisation van UN

Techniek en Wetenschap: Slechte oogsttechnieken in het zuiden

30/04/2014

Ecocampus LNE

18

Methoden systeemdenken in de klas • Extra oefeningen: – Syndroomanalyse film “Palmproductie in Indonesië”; vier korte delen die samen één geheel vormen: http://www.youtube.com/watch?v=viKrPUaq8So – Syndroomanalyse “Monopolie over zaden”: http://www.mo.be/opinie/vandana-shiva-diversiteithet-antwoord – Syndroomanalyse film “voedselverspilling”: http://www.mo.be/video/het-afvalschandaal-van-dewereldvoedselproductie 30/04/2014

Ecocampus LNE

19

Syndroomanalyse film ‘verspilling’ Biosfeer – milieu: Verlies aan biodiversiteit

Atmosfeer – lucht: Verbranding creëert broeikasgassen

Pedosfeer – Bodem: Massa’s bomen gehakt voor verspild voedsel

Bevolking: Iedereen eet dus iedereen is erbij betrokken

Economie: Tristram wil de grote bedrijven confronteren

Hydrosfeer – water: Massa’s water verspild voor voedsel

Psycho-sociale sfeer: Mensen zijn verontwaardigd en gaan in verzet: ‘Freeganism’ (1)

Maatschappelijke: organisatie Organisatie van verzet

Techniek en wetenschap: Wetenschappelijk onderzoek ontbreekt, dus hij gaat zelf op onderzoek

[1]

Type of lifestyle that encourages minimal consumption and dependence on the capitalist economy. Freegans practiceliberal salvage and reuse of products, bartering and creation of products by hand.

Read more: http://www.businessdictionary.com/definition/freeganism.html#ixzz2fibK4LEd

30/04/2014

Ecocampus LNE

20