راهنمای کاربردی ارتودنسی برای کودکان

‫راهنمای کاربردی ارتودنسی کودکان ‪ +‬انواع نارسایی دندانها در کودکان‬ ‫سازمان ارتودنتیست های آمریکا بهترین سن برای انجام ارتودنسی کودکان را ‪ 7‬سالگی بیان کرده است‪.‬‬ ‫متخصصان ارتودنسی بازه این سن را تا ‪ 14‬سالگی می دانند‪ .‬اگرچه در نهایت سن مشخصی برای‬ ‫ارتودنسی کودکان اعالم نشده است‪.‬‬ ‫ک کودک دارای ناهنجاری باشد‪ ،‬برای پیشگیری از درمانهای تهاجمی مانند جراحی‪ ،‬میتوان با‬ ‫اگر َف ِ‬ ‫استفاده از دستگاه های ارتودنسی‪ ،‬ناهنجاری گفته شده را درمان کرد‪ .‬هدف اصلی درمان ارتودنسی در‬ ‫کلینیک‪ ،‬هماهنگ کردن کامل مجموعه دندانهای باال و پایین است‪.‬‬

‫در بعضی مواقع ارتودنسی کودکان با هدف پیشگیری از ناهنجاریهای آینده انجام میشود‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی این کار باعث پایین آمدن هزینه های ارتودنسی‪ ،‬برطرف کردن سریعتر مشکل‪ ،‬افزایش کیفیت‬ ‫نتیجه و پایین آمدن مدت زمان درمان میشود‪ .‬بسیاری از ناهنجاری های دندان و فک در سن پایین قابل‬ ‫تشخیص هستند‪ .‬با این حال موارد مختلف بسته به شرایط کودک‪ ،‬میتواند روند و سن درمانی خاصی‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫در مورد اینکه چرا بازه سنی ‪ 7‬تا ‪ 14‬سال‪ ،‬زمان مناسبی برای شروع به ارتودنسی است‪ ،‬میتوان دالیل‬ ‫زیر را مطرح کرد‪:‬‬ ‫‪ ‬در این سن‪ ،‬دندانهای کودکان ترکیبی از دندانهای شیری و اصلی است‪.‬‬ ‫‪ ‬این ترکیب دندان های شیری و اصلی‪ ،‬شرایط تشخیص و اصالح به موقع مشکالت ارتودنسی فک‬ ‫و دندان را فراهم میکند‪.‬‬ ‫‪ ‬در این بازه رشد فک هنوز متوقف نشده است‪.‬‬

‫چرا کودک شما به ارتودنسی نیاز دارد؟‬ ‫دالیل مختلفی می تواند موجب این شود که کودکان شما به ارتودنسی نیاز پیدا کنند‪ .‬برای تشخیص این موارد‬ ‫الزم است نظر یک دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی در کلینیک های دندانپزشکی کودکان را جویا‬ ‫شوید‪:‬‬ ‫‪.1‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫دندانهای کج‪ ،‬روی هم قرار گرفته و شلوغ‬ ‫مشکالت بایت یا مال اکلوژن؛ این مشکل زمانی اتفاق میافتد که اندازه فک باال و پایین با هم‬ ‫متفاوت باشد‪:‬‬ ‫اگر فک باالیی بزرگتر از فک پایینی باشد‪ ،‬مشکل اوربایت رخ داده است‪.‬‬ ‫اگر فک پایینی بزرگتر از فک باالیی باشد‪ ،‬مشکل آندربایت اتفاق افتاده است‪.‬‬ ‫اگر فضای زیادی بین دندانهای جلویی باال و پایین باشد‪ ،‬مشکل اوپنبایت پیش آمده است‪.‬‬

‫عوامل تأثیرگذار در به وجود آمدن مشکالت فک و دندان‬ ‫متخصصان ارتودنسی این عوامل را در پدید آمدن مشکالت فک و دندان‪ ،‬پررنگ میدانند‪:‬‬ ‫‪ ‬در پارهای موارد‪ ،‬مشکالت فک و دندان متأثر از افتادن زودتر از موقع دندانهای شیری است‪.‬‬ ‫‪ ‬گاهی تصادف یا عادتهای نادرستی مانند مکیدن انگشت شست در کودکان میتواند چنین مسائلی‬ ‫را به وجود بیاورد‪.‬‬ ‫‪ ‬چنین مشکالتی‪ ،‬در بیشتر مواقع ارثی است‪ .‬اگر یکی از اعضای خانوادهتان قبالً ارتودنسی کرده‬ ‫باشد‪ ،‬به احتمال زیاد کودک شما هم نیاز به ارتودنسی خواهد داشت‪.‬‬

‫چرا الزم است ارتودنسی کودکان را حتما جدی بگیریم؟‬ ‫بسیاری از خانواده ها به اشتباه گمان میکنند هزینه برای دندانهای کودکان کاری اشتباه است‪ .‬یا اینکه‬ ‫برای مرتب کردن دندانها فرصت زیاد است‪ .‬با این حال همانگونه که گفته شد بازه مناسب ارتودنسی‬ ‫برای افراد بین ‪ 8‬تا ‪ 14‬سال است‪ .‬دالیل مختلفی وجود دارد که ارتودنسی دندانهای مشکلدار کودکان را‬ ‫تبدیل به امری بسیار مهم و حیاتی میکند‪:‬‬ ‫‪.1‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫ارتودنسی موجب بهبود ظاهر لبخند در کودکان میشود‪ .‬دندانهای نامرتب میتواند تأثیر زیادی‬ ‫در پایین بودن اعتماد به نفس و عزت نفس کودکان داشته باشد‪.‬‬ ‫ارتودنسی باعث میشود دندانها ردیف و صاف قرار بگیرند‪ .‬این امر موجب میشود تا‬ ‫نخ دندان کشیدن و مسواک زدن برای کودکان به کاری آسانتر تبدیل شود‪.‬‬ ‫از به وجود آمدن انواع بیماریهای لثه و پوسیدگی دندانها پیشگیری میکند‪.‬‬

‫انواع روشهای ارتودنسی کودکان‬ ‫ارتودنسی روش های گوناگونی دارد‪ .‬هر کدام از این روشها با توجه به شرایط کودک و نظر متخصص‬ ‫انتخاب میشود‪:‬‬ ‫‪ ‬ارتودنسی ثابت مانند براکتها‬ ‫‪ ‬ارتودنسی متحرک مانند نگهدارندهها‬ ‫‪ ‬ارتودنسی نامرئی و ‪...‬‬

‫لوازم ارتودنسی کودکان‬ ‫ابزار مختلفی برای اصالح ناهنجاریهای دندان و فک کودکان وجود دارد‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫بندها )‪(Bands‬‬ ‫براکتها )‪(Brackets‬‬ ‫سیمها )‪(Wires‬‬ ‫هدگیر )‪(Headgear‬‬ ‫رابر باند یا باند پالستیکی )‪(Rubber bands‬‬ ‫ریتینرها یا نگهدارندهها )‪(Retainers‬‬ ‫ترازکنندهها و االینرهای شفاف )‪(Clear aligners‬‬

‫اینکه از کدام یک از این ابزارها استفاده شود به شرایط کودک‪ ،‬نوع ناهنجاری و تشخیص متخصص‬ ‫دندانپزشکی یا ارتودنسی برمیگردد‪.‬‬

‫بعضی وقتها یک گیره کفایت می کند‪ .‬در مواردی هم مانند اوربایت یا آندربایت حاد‪ ،‬امکان دارد کار به‬ ‫جراحی بکشد‪ .‬با این حال در بیشتر موارد بریس‪ ،‬گزینه درمانی اصلی است‪.‬‬ ‫«بریس» به طور کلی به ابزاری گفته میشود که در بخشی از بدن قرار میگیرد‪ ،‬حرکت اندام را محدود‬ ‫میکند و شکل آن را تحت تأثیر قرار می دهد‪ .‬بریس دندان هم به همین شکل است‪ :‬توسط متخصص‬ ‫ارتودنسی برای زمانی طوالنی در جای مناسبی از دهان قرار داده میشود و به دندانها فشار وارد میکند‪.‬‬ ‫دندان پزشک با تنظیماتی که در طی جلسات مختلف روی بریس انجام میدهد‪ ،‬موقعیت دندانهای کودک‬ ‫را به شکل مطلوب تغییر میدهد‪.‬‬

‫انواع بریس دندان‬ ‫بریس ها انواع مختلفی دارند و متناسب با نیاز مراجعهکننده استفاده میشوند‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫دستهای از بریسها از فلز سبک ساخته میشود؛ دور هر دندان پیچیده می شود و با چسب مخصوص‬ ‫در سطح بیرونی دندان محکم میشود‪.‬‬ ‫بریس شفاف یا سرامیکی هم موجود است که به سطح بیرونی دندان میچسبد‪.‬‬ ‫مینی بریس هم که ابعاد کوچکتری دارد از گزینههای دیگر است‪.‬‬ ‫بریسهای شفاف بر خالف دیگر بریسها در سطح درونی دندان جا میگیرند‪ .‬چنین بریسهایی به‬ ‫احتمال بیشتری موجب زخم در دهان می شوند‪ .‬در این شرایط دندانپزشک داروهایی تجویز میکند‬ ‫که روی زخم قرار می گیرد و آن را خوب می کند‪ .‬یا ممکن است از نوعی واکس استفاده کند‪ .‬به‬ ‫این شکل که واکس را روی بخشی از بریس که باعث التهاب شده‪ ،‬استفاده کند‪.‬‬

‫از دیگر راه های درمان ناهنجاری دندانها‪ ،‬ار تودنسی بدون بریس است‪ .‬در این روند درمانی از وسایل‬ ‫قابل برداشت استفاده می شود‪ .‬این وسایل متناسب با نوع ناهنجاری تشخیص داده شده‪ ،‬در مدت زمان‬ ‫مشخصی روی دندان قرار میگیرد‪ ،‬روی دندانهای بدحالت و نامرتب فشار وارد میکند و رفتهرفته آنها‬ ‫را منظم میکند‪.‬‬

‫براکت و سیم‬ ‫براکتها و سیم ها از دیگر ابزار درمانی دندانپزشکی کودکان هستند‪ .‬وقتی بحث روند درمانی کودکان‬ ‫می شود‪ ،‬همه موافق هستند روند درمان باید به گونهای باشد که نهایت همکاری کودکان را در پی داشته‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫یکی از راههایی که می توان کودکان را با مسیر درمان همراه کرد‪ ،‬استفاده از رنگ در پروسه درمان‬ ‫است‪ .‬معموالً از براکت های رنگی و شاد در ارتودنسی کودکان استفاده میشود‪ .‬چرا که چنین رنگهایی‬ ‫روند پیشبرد درمان را برای آنها دوستداشتنیتر میکند‪ .‬بر خالف افراد بزرگسال که معموالً به خاطر‬ ‫موقعیتهای اجتماعی شان از ارتودنسی نامریی یا همرنگ دندان استفاده میکنند‪.‬‬ ‫رنگ براکتها و سیمها در حالت عادی نقره ای است‪ .‬با این حال استفاده از کشهای رنگی کوچک در‬ ‫ارتودنسی ثابت جهت نگهداری براکتها روی سیم‪ ،‬این فرصت را به کودکان میبخشد که ظاهر دهانشان‬ ‫را هر رنگی کنند که دوست دارند‪ .‬تغییر دادن رنگ کشها در هر بار مراجعه به متخصص ارتودنسی‬ ‫قابل انجام است‪ .‬این امکان تنوع رنگها‪ ،‬تبدیل به عاملی میشود که کودک خودش بخواهد به جلسه‬ ‫ارتودنسی برود‪.‬‬

‫رژیم غذایی در ارتودنسی کودکان‬ ‫دندانها در روند درمان ارتودنسی حساس میشوند‪ .‬در روزهای ابتدایی الزم است از غذاهای نرم استفاده‬ ‫شود‪ .‬غذاهایی مانند شیربرنج‪ ،‬کمپوت میوه‪ ،‬سوپ و سبزیجات غذایی‪ .‬همچنین به طور کلی باید غذاهای‬ ‫سفت و چسبناک را از برنامه غذایی حذف کرد‪ .‬غذاهایی مانند‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫پاپکورن‬ ‫آجیل و دانههای سفت‬ ‫آبنبات‪ ،‬شکالتهای سفت و چسبناک‬ ‫و تمام مواد سخت که دندانها را تحریک کند‪ .‬مانند یخ‪.‬‬

‫نکته پایانی‬ ‫در صورتی که کودک شما‪ ،‬نیاز به ارتودنسی دارد‪ ،‬در نظر داشته باشید که هنگام ارتودنسی نیز کودک‬ ‫باید از نخ دندان و مسواک در زمان مناسب استفاده کند‪ .‬در غیر این صورت با پوسیدگی روبرو خواهد‬ ‫شد‪ .‬اگر کودک شما از دستگاه ارتودنسی متحرک استفاده میکند باید در هر بار غذا خوردن و مسواک‬ ‫زدن از دهان بیرون آورده شود و بعد از انجام کار‪ ،‬دوباره سر جایش قرار بگیرد‪.‬‬ ‫برای حفظ سالمت کودکمان باید مراقبتهای بعد از ارتودنسی را به او یاد بدهیم‪ .‬این موارد را میتوانید‬ ‫از دندانپزشک خود بپرسید‪ .‬در صورتی که بهداشت ابزاری مانند بریس‪ ،‬سیم‪ ،‬فنر‪ ،‬بندهای پالستیکی و‬ ‫‪ ...‬رعایت نشود‪ ،‬میتواند لکههایی دائمی روی دندانها ایجاد کند‪ .‬برای جلوگیری از این حالت توصیه‬

‫میشود از خمیردندانهای دارای فلوراید و گاهی هم دهانشویه حاوی فلوراید استفاده شود‪ .‬همچنین پس از‬ ‫هر وعده غذایی‪ ،‬مراقبتهای خاصی انجام شود‪.‬‬