dendriet 2004 nr 2 jaargang 3

BELGIE / BELGIQUE P.B. GENT X

BC1133 Afgiftekantoor Gent X - P109327

jaargang 3

nummer 2 - 2004 Retouradres: Koen Steenhoudt, Waterschaapstraat 30, 1570 Galmaarden.

Is je adres niet juist? Meld het aan de redactie.

driemaandelijks tijdschrift

Dag van de Aarde Cursus Planten voor beginners Pamelse meersen Denderende aanpak

natuurpunt Denderstreek

april - mei - juni

Molendries 17, 9300 Aalst Telefoon: 053/70.91.43 Fax: 053/70.91.43 OPENINGSUREN Dinsdag: 14:00 - 17:00 Woensdag: 14:00 - 17:00 Vrijdag: 14:00 - 18:00 Zaterdag: 10:00 - 12:00 en 14:00 - 17:00 Patronaatstraat 5, 9420 Erpe-Mere OPENINGSUREN Woensdag: 14:30 - 17:00 Zaterdag: 10:00 - 12:30 Voldersstraat 203, 9500 Oosterzele Telefoon: 054/41.52.83 Fax: 054/41.52.83 OPENINGSUREN Zaterdag: 9:30 - 12:00 en 14:00 - 17:00 Achterstraat 3, 9450 Haaltert (Recht tegenover de bibliotheek) OPENINGSUREN Woensdag: 14:00 - 17:00 Zaterdag: 10:00 - 12:00 en 14:00 - 17:00 Groenlaan 39, 9550 Herzele Telefoon: 053/63 15 29 Fax: 053/62.64.36 OPENINGSUREN Dinsdag: 10:00 - 17:00

Woensdag: 10:00 - 17:00 Donderdag: 10:00 - 17:00 Vrijdag: 10:00 - 20:00 Zaterdag: 10:00 - 12:00 Kasteeldreef 85, 9340 Lede OPENINGSUREN Woensdag: 14:00 - 17:00 Zaterdag: 9:30 - 12:30 en 13:30 - 17:30 Schoolstraat 12, 9570 Lierde OPENINGSUREN Zaterdag: 10:00 - 12:00 Kerkplein 6, 9400 Ninove Telefoon: 054/33 88 33 OPENINGSUREN Dinsdag: 10:00 - 12:00 en 14:00 - 18:00 Woensdag: 10:00 - 12:00 en 14:00 - 18:00 Vrijdag: 10:00 - 12:00 en 14:00 - 18:00 Zaterdag: 10:00 - 18:00 E. Tinelstraat 17, 9520 Sint-Lievens-Houtem OPENINGSUREN Woensdag: 15:00 - 17:00 Zaterdag: 14:00 - 17:00 Margote 73, 9260 Wichelen OPENINGSUREN Zaterdag: 10:00 - 12:00 en 14:00 - 17:00 Zondag: 10:00 - 12:00

Naar een Denderende planmatige aanpak?

Eind januari werd een overleg georganiseerd tussen een twintigtal dragende krachten van sectoren bos, natuur en landschap in de Dendervallei. De bedoeling was te komen tot een gezamenlijke knelpuntgerichte ruimtelijke visie voor de sector. Deze moeten leiden tot het grote bekkenbeheersplan voor de Dender.

Geruststellend is alvast dat de groene sector heel snel op dezelfde lijn kwam.

Wat vorig jaar aan dit groene forum voorafging, was het opstellen van een omgevingsanalyse en een sectorale analyse.

In het eerste luik wou men vooral de stroomgebiedkenmerken inventariseren, het watersysteem van de Dender beschrijven en de juridische en beleidsmatige aspecten in kaart brengen. In de sectorale analyse ging men vooral in op milieu-aspecten, randvoorwaarden en aanspraken van de betrokken sectoren.

Nu men binnen de groene sector samen achter een aantal ideeën staat, is de volgende stap in de planning om samen met de betrokken sectoren een knelpuntenanalyse te maken.

Hiervoor zal men bilateraal overleg plegen rond drie thema’s: duurzaam watergebruik, waterverontreiniging en ruimte voor water. De sector “natuur, bos en landschap” heeft in dit overleg dan maar één gemandateerd vertegenwoordiger meer.

Op dat moment zitten we dan aan tafel met de sectoren drinkwatervoorziening, land- en tuinbouw, huisvesting, toerisme en recreatie, transport en vervoers-

nr 2 - april 2004

infrastructuur, industrie en handel, ontginningen, visserij, energie, milieuhygiënische infrastructuur en waterbescherming en veiligheid.

Twee kaarten In dit bilateraal overleg zullen zowel knelpunten als ruimtelijke visies van de verschillende sectoren met elkaar worden geconfronteerd.

De knelpunten zijn reeds geïnven-

Randvoorwaarden In de randvoorwaardenkaart zal men aanduiden waar het niet

Daan Stemgée

Weldra bilateraal overleg

tariseerd. Voor de ruimtelijke visie maakt men werk van een “waterkansenkaart” en een “praktische randvoorwaardenkaart”. Het eerste type kaart gaat uit van een onverstoord bekken en houdt dus geen rekening met de huidige technologische, economische of sociale toestand. De kaart moet de mogelijkheden en beperkingen weergeven vanuit het watersysteem voor een sector. Men zal er dus op zoek gaan naar de locaties waar de sector een minimale impact heeft op het watersysteem, uitgaande van een interactie tussen de sector en het fysisch systeem.

De Dender vervult tal van functies.

3

Daan StemgĂŠe

Mag de Dender op knelplaatsen toch nog een minimaal groen lint zijn?

mogelijk is om de interactie tussen het watersysteem en de sector te verbeteren. Redenen kunnen zijn de huidige ruimtelijke situatie, de plannen of de juridische randvoorwaarden. Beide kaarten (zowel de waterkansenkaart als de praktische randvoorwaardenkaart) zullen opgesteld worden door het samenvoegen van heel wat bestaande kaarten.

Elke infokaart kan men in overleg met de sector een vaste weging geven. Voor natuur, bos en landschap kan men bijvoorbeeld volgende kaarten inbrengen: de kaart van de domeinbossen, de Vlaamse erkende natuurreservaten, de bosreservaten, de openbare bossen, de visiegebieden, de Biologische waarderingskaarten, de gewen-

4

ste natuur- en bosstructuur, het VEN, het gewenste VEN en IVON, de ankerplaatsen en relicten, de beschermde landschappen, de habitatrichtlijngebieden en de vogelrichtlijngebieden.

Sectorvertegenwoordiging Voor de continuĂŻteit werd geopteerd om de sector te laten vertegenwoordigen door mensen van het Instituut voor Natuurbehoud, met in de tweede lijn Natuurpunters als invallers.

In maart, april en mei zullen driemaal drie vergaderingen plaatsvinden over duurzaam watergebruik, waterverontreiniging en ruimte voor water. De resultaten van dit overleg zullen voorgesteld worden op een work-

shop in het NMEC De Helix te Grimminge op 29 juni 2004.

Knelpunten op een rijtje We vatten enkele van de specifieke problemen van de Dendervallei hier even samen.

Niet om er moedeloos van te worden, wel om het maatschappelijk debat te kunnen aangaan.

Verdroging De bemalingen door o.a. rijtgrachten zorgen voor abnormaal lage grondwaterstanden en voortdurende kwelafvang. De taakstelling van wateringen is op dit vlak niet gemoderniseerd (ecologisch aspect ?). Deze problemen doen zich voor in de hele as van de alluviale Dender-

nr 2 - april 2004

vallei, het Denderbellebroek, de Bellebeekvallei, enz... In het provinciaal domein De Gavers ligt de vijver door drainage van het kwelwater zelfs lager dan de Dender.

Versnippering Terwijl de Dendervallei vroeger één aaneengesloten groen lint was, met uitzondering van enkele stedelijke ontwikkelingen, liggen de resterende reservaten er versnipperd bij. Zowel Natuurpunt als afdeling Natuur willen extra inspanningen doen om er op een positieve wijze aan te werken, maar hier worden jammer genoeg geen extra impulsen gegeven, buiten enkele gemeentelijke subsidieinitiatieven (Aalst, Liedekerke, Denderleeuw, Ninove). Door te hoge bedijking, ruimingswallen en illegale ophogingen hebben de waterlopen op tal van plaatsen het contact met hun vallei verloren. Dit leidt tot verdere versnippering van typische valleibiotopen, en dus tot achteruitgang van biodiversiteit.

Verstoring en recreatiedruk Verspreide bewoning en illegale weekendhuisjes drongen tot in de vallei door (Molenbeekmeersen, industrieparken, Phenixberg, Boelaremeersen, zijbeken Bellebeek, Wildebeek, Hoezebeek, Gijzegem...).

Collectortracés leiden tot verstoring van het milieu. De draagkracht van het watersysteem (o.a. visserij) wordt op tal van plaatsen overtroffen.

Pleziervaart, wandel- en fietsrecreatie hebben een verstorende invloed op fauna en flora. Er is momenteel geen visie om op dit vlak toeristische en ecologische verzuchtingen te verzoenen in een haalbare win-win situatie.

nr 2 - april 2004

Bodemgebruik en bestemming Slechts 989 ha of 63% van de groene gewestplanbestemmingen hebben een beschermd statuut (VEN,...). Ongeveer 400 ha waardevolle ecotopen zijn zelfs nog niet aangeduid op een gewestplan. Historische graslanden langsheen beken en in het Denderalluvium worden omgevormd tot o.a. ongeschikte teelten/(maïs)akkers. De VENafbakening eerste fase is soms te gefragmenteerd (o.a. Ninove) om een zinvol natuurrichtplan te realiseren. Inspoeling van nutriënten veroorzaken kwelwater op tal van plaatsen (o.a.

Denderbellebroek, Wellemeersen, Den Dotter,...).

of het aansnijden van woonuitbreidingsgebieden in meersen.

Waterlopen Ook al is de waterkwaliteit niet overal OK, er wordt nog steeds niet resoluut gekozen voor kleinschalige zuivering in landelijke gebieden. De talrijke ingrepen op Waals grondgebied met o.a. het aftappen van water uit de Dender naar het kanaal NimyBlaton-Péronnes en de talrijke sluizen op de Dender voorbij Aalst verhinderen een integrale aanpak bij het verhogen van de ecologische kwaliteit van de Dender. Het oeverbeheer door de meeste beheerders is nog steeds desastreus.

Overstromingsgebieden

Overleg nodig

De natuurlijke overstromingsgebieden zijn te versnipperd. De oppervlakte NOG (natuurlijke overstromingsgebieden) moet dringend uitbreiden en men moet afstappen van een wachtbekken-politiek. In natuurlijk overstromingsgebied is niet het water, maar zijn de “vreemde inrichtingen” het probleem.

Men moet de aanpak omdraaien, de volledige Dendervallei overstromingsgebied verklaren, de knelpunten inventariseren en er een eenduidige oplossing aan geven (indijken, onteigenen of afbouw op termijn). Dit zal niet meer geld kosten dan het aanleggen en onderhouden van soms inefficiënte wachtbekkens. Men moet ook voor eens en voor altijd beseffen dat wilde plannen in alluviale gebieden tot het verleden behoren. Opbergen dus, de plannen rond een nieuw station te Liedekerke, uitbreiding van industrie in de Dendervallei te Ninove, de plannen voor een zuiderring rond Aalst of de N41,

Het moet duidelijk zijn dat overleg tussen alle actoren meer en meer een noodzaak wordt.

Wanneer gaan de sectoren natuur en toerisme/recreatie samenwerken aan een breed, samenhangend langetermijnproject voor de regio ? Wanneer zitten de oeverbeheerders samen voor het vastleggen van een plan voor meer natuurvriendelijke oevers en grachten ? Men werkt momenteel aan een streefbeeld voor hoofdwegen en primaire wegen. Waarom kan zoiets niet natuurtechnisch en ecologisch voor de Dender en zijn zijbeken ? Natuurpunt Denderstreek staat alvast klaar om een positieve bijdrage te leveren.

Wouter Mertens

5

V A Erkenning De mensen van onze reservaatsploegen en professionele kracht Carlos D’Haeseleer hebben niet stilgezeten. De orchideeënpracht van de Keelman te Haaltert is nu eindelijk officieel erkend als natuurreservaat. Voor de Dendervallei te OuterAppelterre-Zandbergen en de Gemene Meers te Idegem is een stevig erkenningsdossier ingediend.

A D’Hoppe Het stort van Fort aan de Radar te D’Hoppe blijkt op meer dan dertig plaatsen de saneringsnorm te overschrijden voor alle mogelijke stoffen zoals zware metalen, chloriden, benzeen enz. Wordt vervolgd...

In een ander dossier werd het geweld van big chief Fort tegen een VRT-cameraman door de rechtbank van Doornik gewoonweg geseponeerd. Onthutsend.

A Vaste motorcrosscircuits Eind januari besliste de provincieraad de zoektocht naar mogelijke locaties in de provincie helemaal over te doen. Blijkt dat de vroegere verklaringen van gedeputeerde De Langhe, als zouden Erpe-Mere en Sint-Lievens-Houtem geschrapt zijn uit het dossier, niet met de werkelijkheid overeenstemmen. Beide gemeenten mogen zich opnieuw zorgen maken.

A Bijzondere broedvogels Voor het project bijzondere broedvogels verzamelde onze vogelwerkgroep in 2003 weer een hele boel interessante data. De nijlgans breidt, tot spijt van wie deze exoten liever niet zien, verder uit tot reeds 15 koppels in de regio, de meeste met een uitgebreide kroost. De rouwkwikstaart werd in de maand mei regelmatig aan het rwzi te Liedekerke waargenomen. En in de akkers ten westen van het Geitenbos te Zandbergen zat een territoriaal mannetje Engelse Gele Kwik, waarschijnlijk gepaard.

A Masterplan Aalst Te Aalst werd een masterplan aangevraagd voor de stadsdelen langsheen de Dender. Men wil o.a. alle deelsites meer in elkaar laten grijpen door een continue groene ruimte als “rode draad” langsheen de Dender. Op basis van dit plan wil men nu gesprekken aangaan met ontwikkelaars en promotoren.

6

Z V

Z V Z

A Uitvoeringsbesluit natuur Het besluit van de Vlaamse regering dat de maatregelen omschrijft voor de uitvoering van het gebiedsgericht natuurbeleid werd uiteindelijk op 27 januari jl gepubliceerd. Men zou nu per provincie één modelproject opzetten om de natuurrichtplannen voor de VEN-gebieden in overleg tussen alle betrokken sectoren op te stellen.

Een veel genoemde Oost-Vlaamse kandidaat voor dit project is de Dendervallei, wegens het belang van diverse actoren...

A Dode vogels Cinerea werkt mee aan het inzamelen van dode vogels voor een project van de universiteit van Antwerpen in het kader van een onderzoek naar de aanwezigheid van pesticiden in het lichaam van vogels. Meldingen aan Wouter Faveyts op het nummer 0479 - 27 32 78.

A Democratie?

Te Gent hebben honderden mensen aan het Zuidplein een actie gehouden met 3000 schoenen, symbool voor de meer dan 3000 bezwaren die zijn ingediend tegen de geplande nieuwe noord-zuidverbindingen. Deze moeten het verkeer van de recent geopende westerscheldetunnel opvangen en naar Frankrijk doorsluizen.

Ook mensen van de N42- en N41-comités en van Natuurpunt Denderstreek stonden op het appel.

Uit verslagen van vergaderingen achter gesloten deuren blijkt dat toppolitici het eens zijn over de doortrekking van de N42. En dat men “enkel maar een gunstig moment moet afwachten om de bevolking te overtuigen”. Tijd om het woord “democratie” eens te ontleden.

Contact: geennieuwewegen@hotmail.com A Salamipolitiek Te Assenede en Zelzate in het noorden van OostVlaanderen is de discussie volop open voor het verbinden van de Westerscheldetunnel met de expresweg aldaar. Zie jij ook de verbanden met onze lokale N41- en N42-dossiers ?

A Watertoets De minister van Leefmilieu kondigde eind 2003 een bouwstop aan voor gronden in “waterzieke” gebieden. Eindelijk iemand die een beslissing durft nemen in deze al veel te lang aanslepende materie. Geraardsbergs burgemeester Guido De

nr 2 - april 2004

Padt pleitte voor een vergoeding voor eventueel gedupeerde grondbezitters. Maar zijn deze mensen wel echt gedupeerd ? Of kan men het jarenlang versjacheren van waterzieke percelen als bouwkavels niet bestempelen als jarenlang door de vingers gezien boerenbedrog ?

A VOC Lierde Marnic Vermeersch, de bezielende kracht achter het VOC van Lierde wil zijn vogelopvangcentrum officieel laten erkennen. Erkenningsvoorwaarde is o.a. 350 leden-sympathisanten hebben. We doen dan ook een warme oproep om lid te worden. Je bent dit al voor € 5, te storten op rekeningnummer 001-4121172-09 van VOC Lierde, Langemunte 66 te 9570 Lierde.

A Park van Mesen De Vlaamse leefmilieuminister voorziet projectsubsidies voor nieuw en/of beter toegankelijk groen. Voor het park van Mesen ontvangt de gemeente Lede maar liefst € 109.332 voor nieuwe ingrepen met behoud van de historische parkstructuur en aantrekkelijke toegangen die aansluiten bij bestaande voetgangersstromen buiten het park.

A Bosgroep Vlaamse Ardennen In het zuiden van Oost-Vlaanderen ging de “Bosgroep Vlaamse Ardennen” van start ter stimulering van openbaar en particulier bosinitiatief. Voor onze Dendrietregio vallen hier volgende gemeenten onder: Lierde, Geraardsbergen, Ninove, Haaltert, Herzele en Denderleeuw. Voor de gemeenten Aalst, Dendermonde, Lebbeke, Lede, Erpe-Mere, Sint-LievensHoutem, Hamme en Berlare wordt tegen het midden van 2004 de oprichting van een bosgroepering verwacht. In het noorden van de provincie startte men drie jaar geleden al de bosgroep Zandrug Maldegem-Stekene op. Voor het opstarten van een bosgroepering waar Liedekerke en Affligem onder vallen, is nog geen exacte timing vooropgesteld.

Info: www.bosgroepen.be A JNM gesplitst De zeer actieve JNM-Denderstreek is gesplitst in een afdeling “Land van Aalst”, die de gemeenten Erpe-Mere, Aalst, Haaltert, Affligem, Denderleeuw en Liedekerke omvat, en een afdeling “Denderstreek” voor Ninove, Geraardsbergen en Roosdaal. Lokaler werken en meer mensen actief betrekken is de filosofie.

nr 2 - april 2004

Natuurpunt geeft deze benadering alle steun !

Info: www.jnm.be/denderstreek A Natuur en Landbouw Op 14 februari ging Natuurpunt in het Uilekot te Herzele het open debat aan met de landbouwsector. Conclusie is dat, willen we de open ruimte behouden, samenwerking tussen beide sectoren meer dan ooit nodig is. Initiatieven om de keten tussen landbouw en consument zo kort mogelijk te houden moeten aangemoedigd worden. Bijvoorbeeld geïnteresseerd in een groentenabonnement ? Neem contact op met www.kollebloem.be.tf of tel 09 - 360 93 22.

A Plattelandsprojecten in de regio De minister van Leefmilieu en Landbouw voorziet meer dan € 20.000 voor een communicatie-project rond de winterjaarmarkt te Sint-LievensHoutem. Deze mag gerust als een cultureel erfgoed beschouwd worden. De Vzw steunpunt wel-zijn te Aalst wordt samen met de landelijke gilden door dezelfde minister met € 12.500 gesteund voor het uitbouwen van landbouwbedrijven waar men werkt aan de opvang en begeleiding van zorgbehoevenden. In beide gevallen subsidieert de provincie nog eens een even groot bedrag.

A Invoerportaal vogelwaarnemingen Natuurpunt Cinerea werk mee aan het opzetten van een invoerportaal waardoor je in de toekomst je vogelwaarnemingen zelf rechtstreeks op het net zal kunnen zetten. Uitleg in volgende Dendriet !

Cursus Natuurbeheer te Wieze start op 15 april organisatie: Natuurpunt afd. ‘s Heerenbosch Er zijn 7 theorielessen en 3 praktijklessen. Ook worden 4 uitstappen vastgelegd waarbij een natuurgebied in de regio wordt bezocht.

Data: 15-17-22-29 april, 6-13-15-22-29 mei, 5-12-19-24-26 juni.

Enkele thema’s: A Natuurbeheer in het algemeen (van landschapszorg tot biodiversiteit), raakvlakken met andere open ruimte gebruikers (bosbouw, landbouw, recreatie…).

A Landschapsecologie, abiotische (geologie, bodem) en biotische (fauna, vegetatie) processen.

A Ecotopen. Hoe samenwerken met landbouwers? * Bosbeheer: heden en toekomst in de verschillende bosgebieden in de regio. * Praktisch: beheerswerken. * Juridisch kader.

De lessen worden gegeven in het Brouwershuis te Wieze. De theoretische lessen op donderdagavond van 19.30 tot 22.30 uur, beginnende op 15 april, en de praktijklessen en de uitstappen zaterdagmorgen van 9 tot 12 uur.

Wie interesse heeft moet zich snel inschrijven. Deze cursus is immers uniek voor onze regio.

INFO Pol Meert: 052 - 41 18 85 / pol.meert@belgacom.net

7

Natuurgebied in de kijker

E 306 - De Pamelse meersen

Marc Symoens

“De Pamelse Meersen” is ons eerste erkende reservaat en naar alle waarschijnlijkheid niet het laatste (erkenningsdossier “De Valier” langs de Begijnengracht is reeds enkele maanden ter erkenning aangeboden, de Palitsebeekvallei is in voorbereiding, “De Putten” in Teralfene wordt ons volgende project in Affligem). De betrachting van onze

8

Dood hout brengt leven!

afdeling is uiteraard de natuurwaarden op ons grondgebied te vrijwaren voor de toekomst door ze te verwerven en te beheren, zodat de biodiversiteit er terug verhoogt. Waar we niet kunnen verwerven trachten we de lokale overheid door onze aanwezigheid in de Milieuraad en Gekoro te beïnvloeden om met onze doelstelling rekening te houden.

Marc Symoens

Niet alle voedingsadditieven zijn giftig, want E 306 is vitamine E, maar het is ook ons erkend natuurreservaat “De Pamelse Meersen” !

6 november 2003 zal voor Natuurpunt AffligemLiedekerke een mijlpaal blijven in de geschiedenis van onze afdeling en vooral in het verwerven en beheren van natuurreservaten.

Op die datum immers tekende Minister Ludo Sannen het ministrieel besluit voor de erkenning van ons privaat natuurreservaat nr. E 306 “De Pamelse Meersen” te Liedekerke en Roosdaal.

Conservator Jan Barbé en coconservator Marc Michiels

Doel verwerving?

Aangezien de Dender van zuid naar noord stroomt en aldus de westelijke grens vormt van de gemeenten Liedekerke-Teralfene, lopen de beken in Liedekerke, die in de Dender uitmonden, van oost naar west.

Op de rechteroever van de Dender van zuid naar noord noemen we de Boesdaalheidebeek of kortweg Heidebeek. De Palitsebeek, de Begijnengracht en de Bellebeek met als zijbeek in Liedekerke de Hollebeek-Kruisbeek.

Deze 4 beekvalleien zijn natuurgebied op het gewestplan en onlangs hebben ze alle 4 het statuut van VEN erbovenop gekregen. Het gebied gelegen tussen de Kruisbeek en Hollebeek staat bekend als het Liedekerkebos en is ook nog habitatgebied. De andere 3 beekvalleien tracht Natuurpunt Affligem-Liedekerke te verwerven door aankoop.

nr 2 - april 2004

De eerste aankoop door Natuurpunt werd getekend op 13 februari 2002 en betrof een perceel in “De Valier” (Begijnengracht). Op dat ogenblik had Natuurreservaten vzw reeds 2,05 ha in “De Pamelse Meersen”, die nu erkend zijn als reservaat. Vandaag is Natuurpunt eigenaar van: - 3,16 ha in de Pamelse Meersen - 1,60 ha in de Palitsebeekvallei - 5,02 ha in de Valier.

Maar laat ons even teruggaan naar de Pamelse Meersen. Het gebied wordt bepaald door verschillende waterlopen die het doorkruisen. Westelijk vindt men de Dender die ook de grens vormt tussen Oost-Vlaanderen en Brabant. Evenwijdig aan de Dender treft men de Oude Dender, ontstaan lang voor de kanalisatie van de Dender in 1867. En als derde waterloop die komt van de hoger gelegen oostelijke leemhellingen is er de Heidebeek. Deze Heidebeek was in de Oostenrijkse Nederlanden ooit de grens tussen Vlaanderen en Brabant. Nu vormt ze de grens tussen Liedekerke en Pamel (Roosdaal).

De Dender heeft in de Pamelse Meersen een riviervallei uitgeschuurd, die een kom vormt opgevuld met natte klei. In het midden van die kom ligt weiland, aan de rand van de kom langs het talud alsook langs het zuidoostelijk deel, waar vroeger turf werd gestoken, treft men moerasbos aan. Deze turfputten zijn op dit ogenblik een mozaïek van open en gesloten terreinen met lisgras, moeraspirea-vegetatie en valleibos met zwarte els en wilg. De “Pamelse Meersen” is een typisch reservaat gevormd door de uitschuring van de

nr 2 - april 2004

Marc Symoens

Groter geheel “Dendermeersen”

Van populierenbos...

9

Dender, waar grote afzettingen zijn van klei en de restanten van oude Denderbeddingen. Van Geraardsbergen tot Dendermonde vinden we gelijkaardige reservaten: Boelare Meersen, Venebroek, Molenbeekmeersen, Wellemeersen, Gerstjens, Osbroek, ’t Hoeksken, Hogedonck en Denderbellebroek.

Hoger gelegen Brabantse leemstreek Aangezien de “Pamelse Meersen” op de rechteroever van de Dender ligt, verheft het oostelijk talud zich veel hoger en gaan we zo van leem naar zandleem en hogerop naar droog, licht zandleem.

Hier vinden we opvallend veel keien op de bodem. Vandaar ook de naam van de hoger gelegen weg die de oostgrens vormt: de Keirekenslos. Deze weg ligt 18 m hoger dan de kom van het reservaat. Hier stond vroeger een windmolen, en het molenhuis - uit de bekende tv-serie Kapitein Zeppos - staat er nog steeds.

Tot de tweede wereldoorlog wer-

den de meersen als hooiland en weidegebied gebruikt, de hoger gelegen gronden als akkerland.

De beroepslandbouwers hebben nagenoeg met zijn allen het totale gebied verlaten.

Hobbyboeren gebruiken de hoger gelegen weilanden als pony- en paardenweiden, terwijl de turfputten en andere natgelegen weilanden beplant werden met vooral canadapopulieren.

Sommige akkers en weilanden werden zo achtergelaten en zijn deels verruigd.

Wat de actuele toestand van het gebied negatief beïnvloedt, is de waterkwaliteit van de “Oude Dender”, terwijl Aquafin er reeds voor gezorgd heeft dat het water, dat langs de Heidebeek het gebied binnenstroomt, van goede tot zeer goede kwaliteit is.

Bovendien werd er langs het talud van de turfput vroeger niet alleen gestort door de gemeente Pamel (opvulling van rotteringen), maar is het er nog steeds een gewoonte te sluikstorten.

Wat de fauna betreft, kan men er bijna met zekerheid het horst vinden van de buizerd, en in de

nabijheid van het molenhuis vindt men nog de eikelmuis.

Door ons beheersplan trachten we ook de wielewaal terug te krijgen in dit gebied. Wij zijn van plan in de komende jaren inventarisaties van fauna en flora op te zetten, want er is een grote variatie aan plantengemeenschappen aanwezig, zoals zeggevegetatie, dotterbloemgraslanden, moeraspirea-ruigten, rietvelden, elzenbroeken e.a.

Toekomstvisie Naast het verder verwerven van terreinen in het gebied, begint nu het grote werk van efficiënt beheer om van “de Pamelse Meersen” weer een rijk gebied te maken, dat vooral bestaat uit weiden met hooilanden en op de natste gronden alluviale elzenbroekbosjes. Bovendien hebben we gekozen voor een half open geperceleerd landschap. Terwijl het centrale deel in aanmerking komt om te evolueren naar een structuurrijk landschap met 50% open en 50% struweel waar de perceelsgrenzen vervagen.

Op de hoger gelegen gronden zullen we ook trachten een structuurrijke vegetatie met struweelvorming en opgaande bomen te bekomen.

Marc Symoens

In 2004 zal in het huidige reservaat de moeraspirea-vegetatie gemaaid worden, de jonge canadapopulierenaanplanting verwijderd worden en zullen we het maaibeheer, dat we reeds een tweetal jaren doorvoerden op enkele meersen over de Heidebeek, in Pamel verderzetten.

En wij hopen er binnenkort te kunnen genieten van weilanden met echte koekoeksbloem en pinksterbloem !

10

Erik De Block ... naar meer natuurlijk valleibos.

nr 2 - april 2004

Zondag 9 mei 2004

Slangenzoektocht in de vallei van De Bocq

Rudy Willockx (onze gids)

Praktisch:

7 5

8 uur: stationsparking Liedekerke (kant Liedekerke). Reken 1,5 uur van Liedekerke tot Purnode.

9.30 uur: aan de kerk van Purnode. € 5 euro per gezin (6 voor niet leden) Carpooling (€ 0,04 /km/pers).

Picknick, verrekijker, flora, aangepaste kledij, laarzen of stevig schoeisel.

nr 2 - april 2004

Daan Stemgée

Voor ons, Vlamingen, is het bijna ongelooflijk dat in de onmiddellijke nabijheid van woningen reptielen leven zoals ringslang, gladde slang of muurhagedis. Vuursalamanders kunnen tussen de huizen gevonden worden. Op sommige plaatsen is de vroedmeesterpad algemeen.

In het vroege voorjaar zijn de oevers van de Bocq één tapijt van gele anemonen en sleutelbloemen.

In mei zijn er tientallen soorten waarbij er druk moet gebladerd worden in de ‘flora’ Maar voor de natuurbelevers zullen de plekjes met goudveil(en), voorbijvliegende waterspreeuw of de roep van een goudvink reeds onvergetelijk zijn.

Regenweer is ideaal voor amfibieën. Reptielen zijn alleen actief bij zonnig weer. Wij ook. Schijnt de zon, dan eten wij in de ‘vrije natuur’, bij regen eten wij in een dorpscafé. Bij een onvergetelijke gauloise ‘brune ou blonde’; ik bedoel natuurlijk proeven van het streekbier !

De gladde slang is slank, niet-giftig (max. 75 cm). De kop gaat geleidelijk over in de romp en is niet zo duidelijk afgezet tegenover het lichaam. Ze heeft een ronde pupil en 9 grote kopschubben. De lichaamsschubben zijn glad. Boven op de kop is er een donkere U-vormige vlek die verder in de nek uitloopt in 2 evenwijdige strepen. Kenmerkend is de zwartbruine streep aan weerszijden van de kop.

De ringslang, grootste van de inheemse slangen, heeft 2 halvemaanvormige gele, witte of oranje vlekken achter de kop die in de nek aansluiten, als het ware een ring vormend.

Lengte: 90 à 120 cm. Op de rug grijs, bruin tot olijfgroen gekleurd en getekend door 2 rijen donkere vlekjes. Aan weerskanten van het lichaam een rij verticale streepjes. Keel en buik wit of bleekgeel. In tegenstelling tot de gladde slang zijn de schubben sterk gekield..

Afdeling Affligem-Liedekerke INFO

Tussen Namen en Dinant monden enkele snelstromende riviertjes, waaronder de Bocq, uit in de Maas. Deze riviertjes hebben in de omliggende hoger gelegen terreinen diepe valleien uitgesleten.

Het plateau is volledig landbouwgebied met vooral graasweiden voor vee en natuurlijk ook veel maïs. Maar in de valleien zijn er nog opvallende mooiestukjes natuur.

Hoofddoel is kennis maken met de herpetofauna, onze reptielen en amfibieën.

Daan Stemgée

REGIO-activiteit

Jacqueline Arickx 053 - 67 13 45 jaar@advalvas.be

11

25 april: Doe mee !

Natuurliefhebber uit de Denderstreek, dit kan je gewoonweg niet missen ! Voor het eerst wordt de “Dag van de Aarde” omgevormd tot een bewegingsdag. Een dag waar we ons niet zoals vroeger richten op “bondgenoten” van de natuurbeweging (vakbondsbeweging, derde wereldbeweging, culturele sector, enz…), maar eerder met “deelgenoten” willen naar buiten treden: dit zijn mensen die lid zijn van de beweging zelf. “Samen sterk” wordt het motto van deze dag. Het wordt een dag met vele bekende gezichten en vrienden.

En het wordt een allesbehalve saaie dag. De Dag van de aarde is voor het hele gezin. Hij zit vol animatie, bekende politici van allerlei pluimage, BV’s, natuurwandelingen in het overbekende Mechels Broek, muziek, theater, debatten,

kinderanimatie, enz… Het evenement wordt afgerond met de Ninoofs / Brusselse groep “Jaune Toujours” en twee schitterende verrassingsacts.

Voor onze Dendriet -Denderregio leggen we maar liefst twee bussen in naar deze gezinshappening.

Je mag zeker niet ontbreken. Het aantal plaatsen is beperkt, dus schrijf onmiddellijk in !

Concrete gegevens : Bus 1:

Geraardsbergen station om 11 u 30 stipt Ninove station om 11 u 50 stipt Liedekerke station om 12 u 10 stipt

Bus 2:

Aalst parking St-Annakerk Boudewijnlaan om 11 u 30 Dendermonde parking gedempte Dender, einde Noordlaan om 12 u 00 Terug : Iets na 19 u 00

Kostprijs: Volwassenen € 8 Kinderen €4 Inschrijven : 1) Telefoneer naar Peter D’Hondt op het nummer 053 – 80 72 57 2) Schrijf ook onmiddellijk het nodige bedrag over op rekening nummer 001 3663323 97 van Natuurpunt Lede met vermelding van het aantal kinderen en het aantal volwassenen + de opstapplaats.

NU DOEN !!!

12

nr 2 - april 2004

KVNS en RALDES organiseren AALSTdag Wandelingen met kritische kijk op ruimtelijke inrichting Op zondag 9 mei 2004 organiseren de Koninklijke Vereniging voor Natuur- en Stedenschoon (KVNS) en de Regionale Actiegroep Leefmilieu Dender en Schelde (RALDES vzw) enkele wandelingen in Aalst.

De Afbakening regionaalstedelijk gebied Aalst en het Ruimtelijk Structuurplan Aalst werden onlangs door de overheid vastgelegd. Deze zogenaamde “planning” dreigt de Ruimtelijke Ordening in Aalst ingrijpend te beïnvloeden.

Op diverse plaatsen wil men industrieterreinen en woonuitbreidingsgebieden op korte termijn aansnijden. Deze omvangrijke grondinname is niet altijd even verantwoord en heel wat burgers stellen zich ernstige vragen bij de noodzaak ervan.

9 mei 2004

10.15 - 12.00 uur

Samenkomst om 10 uur in café‚ Den Appel, Gentsesteenweg 60, 9300 Aalst A Stadswandeling: De voorstad bloeit: ruimtelijke kwaliteiten van de binnenstad A Siesegemkouter: wandeling

14.00 - 16.00 uur Samenkomst om 13.45 uur in café‚ Bergenhof, Stationsplein, 9300 Aalst A Stadswandeling: ruimtelijke kwaliteiten van de binnenstad Samenkomst om 13.45 uur aan hoeve Hof te Putte, Putstraat 99 te 9310 Meldert (Best laarzen meebrengen) A Kravaalboswandeling: potenties en kwaliteiten van het gebied

Daarnaast voorziet de overheid onder andere ook een luik “bosuitbreiding” op het grondgebied van Aalst. Anderzijds heeft de binnenstad van Aalst een aantal problemen, maar ook kwaliteiten en kansen die de moeite waard zijn om verkend te worden.

INFO

Op 9 mei doen wij wandelend een tocht langsheen een aantal van deze plaatsen op grondgebied Aalst. Stads- en natuurgidsen zullen de potenties en kansen van bepaalde gebieden toelichten. De deelname aan de wandelingen is gratis.

Raldes

Wouter Jacob 053 - 70 66 18

Wil je meewerken, wil je info of wil je jouw waarnemingen doorsturen: Koen De Maere 0485 – 68 89 82 greatskua2002@hotmail.com

14

Daan Stemgée

Nieuwe amfibieën- en reptielenwerkgroep Denderstreek !

nr 2 - april 2004

DENDERKALENDER uur van vertrek

plaats van afspraak

1

toelichting

☺

gids

7

Activiteiten van Natuurpunt zijn voor leden gratis, tenzij expliciet anders vermeld.

Niet-leden betalen in dat geval € 1.

Op onze excursies breng je best laarzen mee en zijn een verrekijker en een passende veldgids nuttig.

Bij activiteiten buiten de regio is carpooling gebruikelijk.

bijzonderheid

h contactpersoon

5

zeker meebrengen

zondag 4 april

Natuurwandeling in den Honegem afd. Aalst 10:00 – 12:00 Grens Aalst-Lede, ter hoogte van huisummer 108 te Onegem Aalst 1 Het beste moment om steltlopers te observeren vanuit de kijkhut.

I.s.m. de stad Aalst. ☺ Peter D’Hondt h Dienst Leefmilieu - 053 - 73 24 12 antonia.geerts@aalst.be

met de krachtigste scanners, 50 meter truss, movie heads, strobo’s, simitars, typhoons, spinners en een ultra geavanceerd rooksysteem. Dit danscafé waarborgt ambiance voor jong en oud… kortom de perfecte mix voor een onvergetelijke en bruisende “natuur.party”.

7 € 4 voorverkoop, € 6 aan de kassa. h www.dancenationonline.com zondag 11 april

Paaseierenochtend voor leden-gezinnen zondag 4 april

afd. Ninove

Natuurwandeling in Liedekerkebos afd. Affligem-Liedekerke 10:00 – 12:00 Liedekerke – ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat 1 Themawandeling “vroege bloeiers” 3 km. h Erik De Block - 053 - 68 35 88 edebe@advalvas.be

1

7 h

10:00 – 11:00 In het parkje van de kapel van Bevingen (Neigembos) te Neigem.

Paaseieren rapen voor de kinderen van de leden-gezinnen. Kinderen tot en met de leeftijd van 10 jaar toegelaten.

Inschrijven verplicht, maar wel gratis.

Aagje De Doncker - 054 33 08 78 of Kris De Wit - 054 - 32 52 65.

op inschrijving – ontbijt in ons onthaalcentrum. h Godfried Merlevede - 068 - 33 51 06 derietbeemd@hotmail.com zondag 18 april

Vroegochtendwandeling in de Scheldemeersen te Berlare-Zele afd. Dendermonding 7:00 Parking Taverne De Waterhoek aan het Veer in Berlare 1 Meersenwandeling langs de Schelde en Brede Schoren met speciale aan dacht voor vogels o.l.v. gidsen die het gebied als hun broekzak kennen. ☺ Rudi van Onderbergen, André van Doorsselaer, Antoine Hulders. h Rudi van Onderbergen 052 - 44 84 42 zondag 18 april

Excursie voorjaarsbloeiers in het Neigembos afd. Ninove

woensdag 7 april

Start reservatenwandelingen elke woensdag ! afd. Aalst, Erpe-Mere en Lede-Houtem 19:00 – tot de duisternis 1 Wekelijkse avondwandelingen afwisselend in Honegem, Hogedonk, Ledezijde en Biezebroeken. Data en afspraak plaatsen zie blz. 19. vrijdag 9 april

DanceNation: een spetterende mega dansfuif afd. Affligem-Liedekerke Vanaf 22:00 Cultuurzaal van het gemeentelijk Bellekoutercomplex te Affligem.

1 DanceNation: een spetterende megadansfuif met vooral ‘dance en trance’ muziek gebracht door 3 topdj’s. Alles ondergedompeld in ongeziene laser- en lichteffecten

nr 2 - april 2004

zondag 18 april

Ochtendwandeling in het Kluisbos

afd. Affligem-Liedekerke

1

10:00 – 12:00 Kluiskapel Affligem/Erembodegem: Kluisdreef 1 Ochtendwandeling – 5 km.

Vogelgeluiden rond de Kluiskapel.

Ter gelegenheid van Kluizenkermis. ☺ Vogeldeskundige Walter Roggeman h Erik De Block - 053 - 68 35 88 edebe@advalvas.be zondag 18 april

Wandeling: verkenning Rietbeemd afd. Geraardsbergen 7:00 – 9:30 Parking De Cocane, einde Hoge Buizemont, Overboelare 1 We gaan op verkenning in een pas aangekocht elzenbroekbos, momenteel in lentetooi. Nadien –

5 ☺ h

14:30 – 17:00 Kapel van Bevingen (Neigembos) te Neigem.

De lente ontwaakt, voorjaarsbloeiers in het Neigembos: speenkruid, eenbes, boshyacint enz. Volg de gids, hij leert er jullie alles over.

Laarzen Theo Van Brempt en Herman Lemaire Theo Van Brempt - 054 - 33 54 37 zaterdag 24 april

Zwerfvuilactie: Gemeente Haaltert afd. Groot-Haaltert 14:00 JC Kouter - Middelkouter - Haaltert Jongensschool - Driehoekstraat Kerksken Café Gouden Koterhaak - Oud Dorp Heldergem Kaatsplein - Terjodendries - Terjoden Station Ede

15

1 De gemeente Haaltert wordt vrijge-

zondag 2 mei

maakt van zwerfvuil in samenwerking met Natuurpunt GrootHaaltert 5 Laarzen & geschikte kledij h Dienst Leefmilieu 053 - 85 86 05 www.haaltert.be

zondag 9 mei

Natuurwandeling in Liedekerkebos

Aalstdag

zondag 25 april

Natuur- en milieuactiedag Dag van de Aarde

REGIO-activiteit h

Zie blz. 12 - 13

1 Deelname aan de Natuur- en milieuactiedag in het Provinciaal sport- en recreatiedomein De Nekker te Mechelen. Zie ook verder in dit nummer. h Peter D’Hondt, 053 - 80 72 57

afd. Affligem-Liedekerke 10:00 – 12:00 Liedekerke – ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat 1 Themawandeling “amfibieën” – 3 km. Dankzij de aanwezigheid van de voor deze streek zeer zeldzame kamsalamander werd Liedekerkebos habitatrichtlijngebied van de Europese unie en krijgt het hierdoor een uitzonderlijk beschermingsstatuut. ☺ Erik De Block h Erik De Block - 053 - 68 35 88 edebe@advalvas.be zondag 9 mei

Slangen in de vallei van de Bocq

REGIO-activiteit

zondag 25 april

Voorjaarsbloeiers in het Raspaillebos afd. Geraardsbergen 14:00 – 17:00 NMEC De Helix, Hoogvorst 2, Grimminge 1 Het hoogtepunt van de voorjaars bloei. Het bos is bedekt met blauwe tapijten van wilde hyacint en kleine maagdenpalm en witte van bosanemonen en daslook. h Koen Steenhoudt - 054 - 58 67 58 k.steenhoudt@belgacom.net

1 ☺ h

5

zondag 9 mei

Vroegochtendwandeling in de Heidemeersen te Berlare

zondag 25 april

Gezinsuitstap strand en duin Middelkerke en Ijzermonding afd. Denderleeuw

1 h

5

7:30 – 20:00 Welleplein, kerk Welle Op zoek naar terugkerende vogels.

Bruno De Bruyn - 0496 - 59 52 43 Meebrengen: stevig schoeisel, picknick en drank.

afd. Dendermonding 7:00 Parking Taverne ‘t Oud Brughuys in Berlare, aan Schoonaardebrug kant Berlare 1 Wandeling met aandacht voor plant en dier, in het bijzonder de grutto. ☺ Stefaan Thibau h Stefaan Thibau - 052 - 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

zondag 2 mei

zondag 9 mei

Natuurwandeling in het Kravaalbos

Open natuurdag: lente in de Wellemeersen

afd. Aalst 10:00 – 12:00 Hof te Putte, Putstraat 99 MeldertAalst 1 Het Kravaalbos is nu op z’n mooist met prachtige voorjaarsflora. Ook de zangvogels fluiten nu op hun best. I.s.m. de stad Aalst. h Dienst Leefmilieu - 053 - 73 24 12 antonia.geerts@aalst.be

16

9:30 (ter plaatse !) kerk van Purnode Stationsparking Liedekerke, kant Liedekerke, vertrek om 8 uur ten laatste ! (Carpooling). Vanuit Liedekerke ongeveer 1.30 uur rijden slangenzoektocht in de vallei van de Bocq. Zie blz. 11.

Rudy Willockx (Hyla) Jacqueline Arickx - 053 - 67 13 45 jaar@advalvas.be 5 euro (6 euro voor niet-leden)

afd. Denderleeuw

1

h

5

14:00 – 18:00 Infobord Rodestraat, Denderleeuw Gezinsuitstap. Opening Provinciaal wandelpad en vogelkijkhut Natuurpunt Denderleeuw.

Bruno De Bruyn - 0496 - 59 52 43 Stevig schoeisel

afd. Aalst h

Zie pagina 14

zondag 16 mei

Natuurwandeling in de Domentse bossen afd. Affligem-Liedekerke 14:00 – 17:00 Hoek Domentveldstraat & Brusselse steenweg, Affligem (Essene).

1 Wandeling in en rond de Domentse bossen – 6 km. Een kans om een uniek natuurgebied in spe te be kijken. ☺ Karel De Bondt, voorzitter van de milieuraad van Affligem. h Erik De Block - 053 - 68 35 88 edebe@advalvas.be zondag 16 mei

Natuurhappening in de Gemene Meersen afd. Geraardsbergen Deel 1: Vroege ochtendwandeling, gevolgd door ontbijt 7:00 – 9:00 Parochiezaal Grimminge (steegje naast de kerk) 1 ’s Morgens vroeg zijn de zangvogels het actiefst. Het ideale moment om eens stil te staan bij een aantal vogelgeluiden. Na de wandeling serveren we een biologisch ontbijt.

7 Inschrijven voor het ontbijt door vóór 9 mei 3 euro pp. te storten op rekening 523-045696371 van Natuurpunt Geraardsbergen met vermelding ‘ontbijt’.

Deel 2: Namiddagwandeling gevolgd door koffie en mattentaart 14:00 – 17:00 Parochiezaal Grimminge (steegje naast de kerk) 1 Na de middag besteden we aan dacht aan de planten en het land schap van de Gemene Meersen. We sluiten af met koffie en mattentaart (bijdrage: € 2 pp.) h Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@skynet.be zondag 23 mei

Wandeling: volle lente in de Rietbeemd afd. Geraardsbergen

7:00 – 9:30 Parking De Cocane, einde Hoge Buizemont, Overboelare

nr 2 - april 2004

1 Wandeling in ons taalgrens overschrijdende reservaat met aandacht voor vogelgeluiden en lentebloeiers. h Godfried Merlevede - 068 - 33 51 06 derietbeemd@hotmail.com zondag 30 mei

h

van de Dender. I.s.m. de stad Aalst.

Dienst Leefmilieu - 053 - 73 24 12 of antonia.geerts@aalst.be zondag 6 juni

Natuurwandeling in Liedekerkebos

Dag van het Park: Park van Mesen

afd. Affligem-Liedekerke

afd. Aalst, Erpe-Mere en Lede-Houtem

10:00 – 12:00 Liedekerke – ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat 1 Themawandeling “kruiden” – 3 km.

Vroeger ging men regelmatig kruiden inzamelen in het bos voor geneeskrachtige en andere doeleinden (bv Vogelmelk, Nagelkruid, Kamperfolie, Daslook). ☺ Erik De Block h Erik De Block - 053 - 68 35 88 edebe@advalvas.be

Wandeling om 10:30, 14:00 en 15:30 uur Ingang kant station Lede h Herman Derder - 053 - 80 01 10 of 0495 - 32 42 61 zondag 30 mei

Dag van het Park: Liedekerke afd. Affligem-Liedekerke Tussen 12:00 en 18:00 Park van Liedekerke, Warandestraat, Liedekerke.

1 Dag van het Park, in samenwerking met de Milieuraad van Liedekerke.

Stand voor verkoop van kruiden en wilde tuinplanten.

Om 14 uur: Wandeling in en rond ons recentste reservaat De Valier, samen met de conservator – 5 km ☺ Marc Michiels h Erik De Block - 053 - 68 35 88 edebe@advalvas.be Marc Michiels - 053 - 67 11 91, marcusmichiels@yahoo.com

zondag 6 juni

Busuitstap: excursie naar Noord Frankrijk

zondag 6 juni

1

h

5

zondag 6 juni

Dotterwandeling

REGIO-activiteit

afd. Groot Haaltert

zondag 6 juni

Natuurwandeling in de Gerstjes afd. Aalst 10:00 – 12:00 Parking Gerstenhof, Gerstenstraat 12 Erembodegem-Aalst 1 Erkende natuurgidsen tonen u de mooiste plekjes in de Gerstjens, een groene zone langs de rechteroever

nr 2 - april 2004

afd. Affligem-Liedekerke 14:00 – 17:00 Driedaags verblijf in de abdij van Valloires (Noord-Frankrijk) 5 120 euro/pers h Volzet ! Wie in 2005 wil deelnemen, kan zijn naam opgeven aan Luc Desmet: 054 - 33 59 16 zaterdag 19 juni

Zonnewende-benefiet-eetfestijn afd. Affligem-Liedekerke

1

7 h

afd. Geraardsbergen Hele dag 1 Busuitstap naar o.m. Bois de Desvres (Côte d’ Opale in NoordFrankrijk) georganiseerd i.s.m. NP Schelde-Leie en NP Zwalm-vallei.

Voor concreet programma, contacteer Rudy. h Rudy Stevens - 054 - 41 97 02 rudy.m.stevens@belgacom.net

Studie-excursie: vallei van de Viroin (Roly)

8:00 – 19:00 Parking St. Annakerk.

Roklijf/Boudewijnlaan, Aalst, vertrek 8:00 stipt !

Studie-excursie: fauna en flora van de kalksteek in de vallei van de Viroin. Zie blz. 21.

Danny Van Schandevijl Meebrengen: stevig schoeisel, picknick en drank.

dinsdag 15 tot donderdag 17 juni

Natuurbeleving en/of aquarelschilderen

14:30 Gotegemmolen - Gotegemstraat grens Haaltert - Erpe-Mere (Aaigem) h Peter Vander Hoeven 053 - 62 28 63 5 Laarzen & geschikte kledij

zondag 20 juni

Wandeling: Mid-zomer in de Rietbeemd afd. Geraardsbergen 17:00 – 20:00 Parking De Cocane, einde Hoge Buizemont, Overboelare 1 Avondwandeling van een 6-tal km met o.m. aandacht voor medicinale planten. h K. De Pelsemaeker - 054 - 41 53 38 karel.depelsemaeker@pandora.be donderdag 24 juni

Midweekse daguitstap naar het Zoniënwoud afd. Affligem-Liedekerke

1

zondag 13 juni

Wandeling: b(l)oeiende planten in de Boelaremeersen

h

afd. Geraardsbergen

5

14:00 – 17:00 Kasteeldreef Baronie Boelare, einde Gentsestr., Nederboelare 1 We gaan na hoe de plantengroei heeft gereageerd op het kappen van de populieren. h Johnny Cornelis – 0474 - 58 08 38, johnny_cornelis@hotmail.com

Vanaf 17:00 Ontmoetingscentrum Ter Muilen, Muilenstraat 33, Liedekerke.

Etentje ten voordele van onze reservaten. Aperitief, kaaskroketten, Gentse waterzooi of vegetarische schotel € 15. Steunkaarten: € 5 Erik De Block - 053 - 68 35 88 edebe@advalvas.be

9:30 – 17:30 Pendelparking E40 afrit Affligem.

Carpooling.

Wandeling in het Zoniënwoud met bezoek aan het Arboretum en het Bosmuseum van Groenendaal 9 km Jacqueline Arickx - 053 - 67 13 45 jaar@advalvas.be Picknick meebrengen zondag 27 juni

Wandeling: Mid-zomer in Everbeek-Beneden afd. Geraardsbergen 14:00 – 17:00 Everbeek-Beneden 1 Zomerwandeling van een 10-km

17

langs prachtige houtkanten en relicten met o.m. aandacht voor medicinale planten. h K. De Pelsemaeker - 054 - 41 53 38 karel.depelsemaeker@pandora.be zondag 4 juli

Wandeling in het Osbroek afd. Aalst 10:00 – 12:00 Infobord Osbroek, F. Blanckaertdreef (zijstraat Parklaan) Aalst 1 Hoogzomer in het Osbroek.

De plantengroei is er nu zeer uitbundig. I.s.m. de stad Aalst. h Dienst Leefmilieu - 053 - 73 24 12 of antonia.geerts@aalst.be

BEHEERSWERKEN

1 Met vereende krachten wordt het maaisel van het groot hooiland afgevoerd, zodat planten de kans krijgen om opnieuw te kiemen.

5 Meebrengen: picknick, werkhandschoenen en riek. Er wordt voor drank gezorgd. h Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@skynet.be woensdag 16, 23, 30 juni zaterdag 12, 19, 26 juni

Beheerswerken in één van onze reservaten. afd.Ninove 1 Beheerswerken in de reservaten.

Er staat dit jaar veel maaiwerk op het programma. Eerst contact opnemen met de conservators. h Joachim De Maeseneer 054 - 33 93 16

zaterdag en zondag 15 en 16 mei

zondag 4 juli

Beheerswerken Sint-Onolfspolder

Maaibeheer in de Rietbeemd

afd. Dendermonding

afd. Geraardsbergen

telkens om 9:00 of 14:00 Sint-Onolfsdijk, aan de monding van de Nieuwe Dender langs de kant van Appels.

1 Maaien van vegetatie in functie van de omvorming naar Dottergrasland. h Stefaan Thibau - 052 - 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

9:00 - 17:00 Onthaalcentrum De Rietbeemd.

1 Aan iedereen die de volledige dag komt werken, wordt een uitgebreide picknick aangeboden. h Godfried Merlevede - 068 - 33 51 06 of 0486 - 87 17 87

zaterdag 5 juni

CURSUSEN

Beheerswerken Heidemeersen afd. Dendermonding 14:00 - 17:00

1 Uittrekken van zaailingen van h

Amerikaanse vogelkers.

Vooraf bellen naar Dirk De Mesel 052 - 42 67 28 zaterdag 19 juni

Beheerswerken Heidemeersen afd. Dendermonding 9:00 - 17:00

1 Afbreken stacaravan op recent h

aangekocht perceel.

Vooraf bellen naar Stefaan Thibau 052 - 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be zaterdag 26 juni

Hooilandbeheer Moenebroek afd. Geraardsbergen 9:00 - 17:00 Einde Ruisenbroekstraat, Ophasselt.

18

Viroinval: Initiatie over de inheemse flora, toegankelijk voor iedereen. Laatste uitstap naar het Mekka van de Belgische plantenliefhebbers in de kalkstreek te Viroinval. Praktische gedrukte cursus inbegrepen. ☺ Lesgever; Hans Vermeulen, educatief medewerker Natuurpunt vzw.

7 Vooraf inschrijven door overschrijving van € 10 op rekeningnummer 001-3663323-97. Voor nietleden bedraagt de prijs € 20. h Herman Derder - 053 - 80 01 10 herman.derder@pi.be woensdag 5, 12, 19 en 26 mei

Cursus: Natuur in de tuin afd.Ninove 19:30-22:30 Buurthuis Pollare, kruispunt Hoogstraat en Nekkersput.

1 4-delige cursus over alle facetten van de natuur in je tuin.

Een aan-rader ! ☺ Lesgevers: Hans Vermeulen, Nobby Thijs, Koen Leysen.

7 € 10 voor leden, 20 euro niet-leden, te storten op 961-0872264-35 van Natuurpunt Ninove. De betaling geldt als inschrijvingsbewijs. h Kris De Wit - 054 - 32 52 65 en Wouter Mertens – 054 - 32 51 71. woensdag 9 en 23 juni

Herhalingsexcursies grassencursus afd. Geraardsbergen

april-mei-juni

Cursus Planten voor beginners Afdelingen Aalst, Erpe-Mere en Lede-Houtem ism plantenwerkgroep Allium Vrijdag 23 en 30 april, 20:00 - 22:00 De Bron, Kerkevijverstraat te Lede 1 2 theoretische lessen Vrijdag 7 mei, 19:00 - 22:00 Parking Sint-Anna-kerk, Boudewijnlaan/Roklijf Aalst 1 Broekbos het Osbroek Vrijdag 14 mei, 19:00 – 22:00 Parking Sint-Anna-kerk, Boudewijnlaan/Roklijf Aalst 1 Graslanden te Honegem Zondag 6 juni, 8:00 – 19:00 Parking Sint-Anna-kerk, Boudewijnlaan/Roklijf Aalst 1 Dagexcursie naar de kalkstreek in

Excursie 1: 9 juni: Moenebroek 19:00 – 22:00 Infobord, Moenebroekstraat/Moorhofstraat, Ophasselt Excursie 2: 23 juni: Boelaremeersen 19:00 – 22:00 Kasteeldreef Baronie Boelare, einde Gentsestraat, Nederboelare.

1 Vorig jaar organiseerde Natuurpunt Geraardsbergen een 5-delige cursus “grassen, zeggen en russen”. Beide excursies zijn bedoeld als herhaling voor wie deze cursus gevolgd heeft.

Ook andere geïnteresseerden zijn welkom. h Johnny Cornelis – 0474 - 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com

nr 2 - april 2004

Avondwandelingen, elke woensdag!

Met de nieuwe bijkomende natuurprojecten rond het Aalsterse wordt een nieuwe reservatenwerkgroep in het leven geroepen. Op die manier kunnen de conservatorteams elkaar beter leren kennen en helpen.

Vanaf de zomertijd trekken we elke woensdagavond om 19 uur naar een van de 4 projecten. Iedereen kan mee voor een vrije avondwandeling die in het teken staat van gebiedsverkenning, beheersevaluatie of gewoon genieten van de natuur.

Vier gebieden in ontwikkeling Honegem is wel het meest bekend en heeft elke maand wel verrassingen in petto. Vooral april en mei kondigen zich weer boeiend aan met de komst van talrijke steltlopers die goed te bekijken zijn vanuit de vogelkijkhut.

Ledezijde is een bijzonder knap valleigebied met veel variatie. Een vos, bosgeelsterren of een kerkuil behoren tot de mogelijke avondwaarnemingen.

Hogedonk heeft de jongste maanden een formi-

Daan Stemgée

Start nieuwe reservatenwerkgroep in het Aalsterse

Vogelkijkhut ‘t Rot in Honegem

dabele uitbreiding gekend. Tijd dus om onze nieuwe percelen eens aandachtiger te bekijken.

Het is ook uitkijken of er misschien blauwborstjes broeden langs de 200 meter oude Denderarm die we konden aankopen.

Tot slot doen we ook de Biezebroeken te Moorsel aan. Dit kleine bosgebied met talrijke kwelplekken heeft heel wat te bieden en is zeer rijk aan voorjaarsflora. Een aanrader.

Wekelijkse wandelkalender reservatenwerkgroep Elke woensdagavond: vertrek om 19u stipt 31 maart 2004 7 april 2004 14 april 2004 21 april 2004 28 april 2004 5 mei 2004 12 mei 2004 19 mei 2004 26 mei 2004 2 juni 2004

Biezebroeken Honegem Ledezijde Honegem Hogedonk Honegem Ledezijde Honegem Hogedonk Ledezijde

9 juni 2004 16 juni 2004 23 juni 2004 30 juni 2004 7 juli 2004 14 juli 2004 21 juli 2004 28 juli 2004 4 augustus 2004 11 augustus 2004

Honegem Honegem Hogedonk Biezebroeken Honegem Ledezijde Honegem Hogedonk Honegem Ledezijde

18 augustus 2004 25 augustus 2004 1 september 2004 8 september 2004 15 september 2004 22 september 2004 29 september 2004 6 oktober 2004 13 oktober 2004 20 oktober 2004

Honegem Hogedonk Honegem Honegem Ledezijde Hogedonk Biezebroeken Honegem Ledezijde Honegem

Afspraakplaatsen bij Noël De Wolf thuis (Hoekskenstraat 25B te Moorsel) Vogelkijkhut ‘t Rot Kerk van Impe Roland Monteynestraat (ex-Denderstraat Oud-Sashuis) nabij Wiezebrug

Verantwoordelijke Biezebroeken Honegem Ledezijde Hogedonk

Noël De Wolf 053 - 78 29 88 Wim D’Haeseleer 0495 - 87.50.50 Herman Derder 053 - 800.110 Brian Roelandt 052 -22.57.71

nr 2 - april 2004

Afdelingen Aalst, Lede-Houtem, Erpe-Mere INFO

Biezebroeken Honegem Ledezijde Hogedonk

Daan Stemgée 053 - 77 41 41 daan.stemgee@pandora.be

19

Cursus Planten voor beginners PROGRAMMA A Vrijdag 23 en 30 april 20-22 uur: theoretische lessen in zaal De Bron, Kerkevijverstraat te Lede.

A Vrijdag 7 mei 19-22 uur: Broekbos het Osbroek, parking Sint-Anna-kerk, Boudewijnlaan/Roklijf Aalst A Vrijdag 14 mei 19-22 uur: Graslanden te Honegem, parking Sint-Anna-kerk, Boudewijnlaan/Roklijf Aalst A 6 juni 8-19 uur: dagexcursie naar de kalkstreek in Roly – Viroinval, parking Sint-Anna-kerk, Boudewijnlaan/Roklijf Aalst (picknick meenemen – carpooling mogelijk).

Afdelingen Aalst, Erpe-Mere, Lede-Houtem INFO

Cursus speciaal ingericht voor beginnende plantenliefhebbers. Mooie initiatie over de inheemse flora, op een toegankelijke manier voor iedereen.

Met een uiteenzetting van de verschillende plantenfamilies en plantengemeenschappen. Aan de hand van eenvoudige kenmerken worden wilde planten gemakkelijk op naam gebracht.

De cursus omvat 2 theoretische lessen en 3 veldexcursies, waarvan de laatste naar het Mekka van de Belgische plantenliefhebbers in de kalkstreek te Roly - Virionval. Praktische gedrukte cursus inbegrepen. Mogelijkheid tot aanschaffen van aangepaste literatuur. Voorstelling van plantenwerkgroep Allium van de Denderstreek.

Lesgever is Hans Vermeulen, educatief medewerker Natuurpunt vzw.

Opgelet ! Vooraf inschrijven door overschrijving van € 10 op rekeningnummer 001-3663323-97.

Niet-leden betalen € 20.

Herman Derder 053 - 80 01 10 herman.derder@pi.be

Plantenwerkgroep Allium trekt er weer op uit Plantenwerkgroep Allium INFO

Het programma 2004 voor de planteninventarisaties is vastgelegd. Dit jaar trekken we nogal noordwaarts. Want in Berlare liggen nog enkele minder goed onderzochte kilometerhokken. Ook zullen de resultaten van pas komen voor het daar gelegen natuurproject Heidemeersen van afdeling Dendermonding. Iedereen is welkom om een en ander bij te leren over onze flora…

Peter Tolleneer 053 - 79 03 60 allium@belgacom.net

DATUM

Km HOK

PLAATS EN TOPONIEM

BEGIN/EINDE

PLAATS VAN BIJEENKOMST

LEIDING

Zondag 04 april 2004 Zondag 18 april 2004 Zondag 25 april 2004 Zondag 09 mei 2004 Zondag 16 mei 2004 Woensdag 26 mei 2004 Woensdag 02 juni 2004 Woensdag 09 juni 2004 Woensdag 16 juni 2004 Woensdag 23 juni 2004 Woensdag 28 juli 2004 Woensdag 04 aug. 2004 Zondag 22 aug. 2004 Zondag 05 sept. 2004 Zondag 19 sept. 2004

D3 37 14 D3 27 41 D3 27 34 D3 37 12 D3 37 13 D3 27 34 D3 27 41 D3 37 14 D3 37 12 D3 37 13 D3 27 34 D3 27 41 D3 37 14 D3 37 12 D3 37 13

Berlare-Wichelen / Vinkenberg Berlare / Schuitje Berlare / Kruienberg Berlare / Sluis Berlare-Wichelen / Wichelen Berlare / Kruienberg Berlare / Schuitje Berlare-Wichelen / Vinkenberg Berlare / Sluis Berlare-Wichelen / Wichelen Berlare / Kruienberg Berlare / Schuitje Berlare-Wichelen / Vinkenberg Berlare / Sluis Berlare-Wichelen / Wichelen

8.30-12.00 8.30-12.00 8.30-12.00 8.30-12.00 8.30-12.00 18.30-22.00 18.30-22.00 18.30-22.00 18.30-22.00 18.30-22.00 18.30-22.00 18.30-22.00 8.30-12.00 8.30-12.00 8.30-12.00

A A A A A A A A A A A A A A A

Plantenwerkgroep Allium Denderstreek P. Van den Bremt, L. Annaert, W. Tolleneer, P. Tolleneer 053 / 79 03 60

A PARKING STEDELIJK KERKHOF LEO DE BETHUNELAAN AALST

20

nr 2 - april 2004

Zondag 6 juni 2004

Wandelen door het natuurreservaat van Roly Het voor de Naamse Fagne karakteristiek dorpje Roly ligt 7 km ten zuiden van Philippeville. Het natuurreservaat is bijna 92 ha groot en werd gesticht in 1969. Het bestaat uit twee kalkheuvels, van elkaar gescheiden door een groene vallei. De grotendeels met bos overdekte heuvels (het Bois Cumont en het Bois Jean Mouton) vormen samen een indrukwekkend kalkmassief dat als een eiland midden in de Famenniaanse leisteen ligt. Vroeger werd in het Cumontmassief galeniet (loodglans), pyriet, bariet en calciet ontgonnen.

Het reservaat omvat kalkgrasland, struweel, kreupelhout, kalkminnend eiken-haagbeukenbos en esdoornravijnbos. Al die biotopen vertonen een merkwaardige plantengroei.

Op de rotsen van de plek “La Grotte” groeien enkele in België zeer zeldzame planten, zoals rondbladige steenbreek, voorjaarshelmkruid en rotsooievaarsbek, in feite bergplanten uit Centraal- en Zuid-Europa, maar wellicht door een kluizenaar ooit meegebracht naar Roly.

Het natuurreservaat staat tevens bekend om zijn tientallen insectensoorten.

Poppenrovers, Glasvleugelpijlstaarten en Sint-jansvlinders zijn maar enkele van deze juweeltjes.

Wanneer je dan hierbij nog weet dat ook de vogelaars

Daan Stemgée

REGIO-activiteit

Penseelkever op bergcentaurie.

onder ons er aan hun trekken zullen komen, dan zal deze 8 km lange tocht door het reservaat zeker voor iedere deelnemer de moeite waard zijn !

8 tot 19 uur Parking Sint-Anna-kerk, Boudewijnlaan/Roklijf Aalst 5 Picknick meenemen 7 Carpooling mogelijk (rechtstreeks rijden kan ook: 9.30 uur kerk Roly)

Danny Van Schandevyl 053 - 66 79 04 dannyvs@tiscali.be

Daan Stemgée

Daan Stemgée

INFO

Afdeling Denderleeuw

Natuurlijk ongelukje: kruising tussen aapjesorchis en soldaatje.

nr 2 - april 2004

Koppel St.Jansvlinders op welriekende muggenorchis.

21

Vogelwerkgroep van Natuurpunt Geraardsbergen publiceert Zelfs na het aflopen van het veldwerk voor de Broedvogelatlas, die later dit jaar verschijnt, bruist onze werkgroep nog steeds van activiteit. We zijn nog altijd nauw betrokken bij verschillende projecten. De watervogeltellingen worden sinds jaren stipt uitgevoerd. De inventarisaties van Aalscholverslaapplaatsen en de Honkertellingen sluiten hierbij aan. We werken mee aan het pilootproject voor Bosuilen dat door Dries Van Nieuwenhuyse op stapel is gezet. Verder worden de trektellingen tijdens het voor- en het najaar goed opgevolgd. Recente initiatieven zijn de Punt Transect Tellingen en het project “Vogels voeren en beloeren” van Natuurpunt. Het is uiteraard onmogelijk om al deze activiteiten nader toe te lichten in een ledenblad. Reeds jaren sturen onze waarnemers hun meldingen naar een centraal punt, waar ze verwerkt en gedigitaliseerd worden.

Deze verzameling is in de loop der jaren uitge-

groeid tot een heuse databank. Dit is de reden waarom met een paar mensen de idee hebben opgevat om al deze gegevens in boekvorm uit te geven.

Het werk (140 blz.) bevat de projecten en de resultaten van tien jaar vogelkijken tussen 1994 en 2003 uit de regio Geraardsbergen - Galmaarden, verzameld door Luc Favijts. Het is geen saai cijferboek geworden, want het cijfermateriaal werd door Wouter Faveyts voorzien van objectieve en stevig gefundeerde commentaren. Wie een degelijk overzicht wil hebben van de status van het vogelbestand uit deze regio vindt hier gegarandeerd zijn gading. De illustraties werden verzorgd door Luk Van Holen. “VOGELS TUSSEN DENDER EN MARK” door Favijts–Faveyts kost € 10.

Geïnteresseerd?

Contacteer dan luc.favijts@skynet.be, 054 - 41 52 17 of wouter.faveyts@pandora.be, 0479 - 27 32 78.

De voorraad zal beperkt zijn !

Pinksterweekend West-Vlaams Heuvelland: zaterdag 29 tot maandag 31 mei

22

menten met living, keuken, drie slaapkamers, badkamer en CV geven plaats aan 20 personen. Je brengt zelf slaapzak, hoofdkussen, verrekijker, telescoop, waterdichte schoenen of laarzen en picknick voor de eerste dag mee. De richtprijs bedraagt € 75 per persoon (2 keer slapen, 2 keer ontbijt, 2 keer picknick, 2 keer warme maaltijd, drank), het vervoer is kostendelend. Het teveel of tekort wordt ter plekke bijgepast. De inschrijving is geldig na storting van het integraal bedrag op rekening 001-1984550-06 van Koen Steenhoudt, met vermelding van het aantal personen + Heuvelland.

Mail of bel je inschrijving ook door op: k.steenhoudt@belgacom.net, 054 - 58 67 58. We vertrekken op zaterdagmorgen om 7.30 uur stipt op de markt van Geraardsbergen.

Afdeling Geraardsbergen INFO

Onze vrienden van Westland verzorgen voor ons een weekendje in hun eigen Heuvelland, als tegenprestatie voor hun Paasbezoek aan onze streek, vorig jaar. Keuze uit een ruim aanbod. Op zaterdag de Sulferberg en/of de Broekelzen, beide reservaten van Natuurpunt in het Heuvelland met bronbosjes, kwelzones, verboste akkers en hellingbos met de begeleidende flora. Voor zondag werd een boottocht gereserveerd op de Blankaert onder begeleiding van een gids met nadien een wandeling langs het Blankaartpad en ‘s namiddags een wandeling door het moerasgebied van Stuyvekenskerke. Maandag het provinciaal domein Kemmelberg en Monteberg, een volledig nieuw ingekleed gebied waarbij een hele beekvallei weer werd uitgegraven met heel wat nieuw aangeplante hagen, houtkanten en bosjes, akkers met wilde bloemen, hooilanden en weiden.

Ander lekkers: de verdronken Weide en het waterspaarbekken bij Ieper die op een ecologische manier werden ingericht en een el dorado zijn geworden voor watervogels. Het wordt dus gevuld.

We zien wel waar we geraken met onze tijd.

Logeren doen we in een nieuwe gite op een nog actieve boerderij met akkerbouw en melkvee, vlakbij Dranouter. Twee ruime, rookvrije apparte-

Koen Steenhoudt 054 - 58 67 58 k.steenhoudt@belgacom.net

nr 2 - april 2004

Kraanvogelweekend in Lac Du Der: donderdag 11 tot zaterdag 14 november

Daan Stemgée

Avondsfeer op ‘La Digue Nord’ met enkele vluchten kraanvogels.

Afdeling Geraardsbergen

Koen Steenhoudt 054 - 58 67 58 k.steenhoudt@belgacom.net

Daan Stemgée

Daan Stemgée

Ons logement is de gite ‘Le Canard du Bocage’ in Droyes. We huurden er deze keer de grote, rookvrije gîte (totaal 32 personen), verdeeld over kamers van maximaal 5 personen, met per kamer toilet en badkamer. Je brengt zelf slaapzak, hoofdkussen, verrekijker, telescoop, waterdichte schoenen of laarzen en picknick voor de eerste dag mee.

De richtprijs bedraagt € 100 per persoon, (3 keer slapen, 3 keer ontbijt, 3 keer picknick, 3 keer warme maaltijd, drank), het vervoer is kostendelend. Het teveel of tekort wordt ter plekke bijgepast. De inschrijving is geldig na storting van het integraal bedrag op rekening 001-1984550-06 van Koen Steenhoudt, met vermelding ‘aantal personen + Du Der’. Mail of bel je inschrijving door op k.steenhoudt@belgacom.net, 054 – 58 67 58.

We vertrekken op donderdagmorgen om 7 uur

stipt op het plein tegenover de kerk van Denderwindeke.

INFO

Eindelijk kunnen we ons weekend, waarvoor het logement al twee jaar geleden werd vastgelegd, aankondigen. Lac Du Der hoeft weinig tekst en uitleg want voor velen onder jullie is dit weekend een gekende klassieker. We pieken twee keer per dag op de foeragevluchten van duizenden kraanvogels, één keer bij het krieken van de dag en één keer bij avondschemer. Een aantal van 20.000 is normaal. In topjaren mochten we tot 80.000 vogels uitzwaaien. De rest van de dag wordt ingevuld met tochten door bos- en moerasgebieden.

Uniek kerkje van Lentilles, in vakwerk opgebouwd.

nr 2 - april 2004

Restanten van het in het Lac du Der verdwenen dorpje Champaubert’. Enkel de ‘église’ is overgebleven.

23

Heidemeersen eindelijk erkend natuurreservaat!

Afdeling Dendermonding

Stefaan Thibau 052 - 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

Dirk De Mesel

Op 5 november 2003 nam Minister van Leefmilieu Ludo Sannen immers het besluit ter erkenning van de eerste 8,11 hectare in eigendom van de vereniging en dit voor een periode van 27 jaar. De publicatie in het Belgisch Staatsblad dateert van 19 januari 2004.

De principebeslissing om in dit gebied te starten met een aankoopproject werd genomen in het voorjaar van 2000 en op 26 oktober van dat jaar werd de eerste verkoopsovereenkomst voor een perceeltje in het rivierduinengebied te Berlare ondertekend. Al snel volgden de aankopen zich op, zodat op 19 oktober 2001 het eerste erkenningdossier kon ingediend worden. Dit omvatte maar liefst 36 kadasterpercelen, aangekocht via 23 notariële akten en deels gelegen in het rivierduinengebied, deels in het meersengebied langs de Schelde. Voor de naamgeving leek een combinatie van historische plaatsnamen van de twee deelgebieden (de rivierduinen en de meersen) voor de hand liggend: enerzijds ‘heide’ van de ‘Cleyne Heye’ en de ‘Groote Heye’ en ‘meersen’ van o.a.

‘Vraumeersch’. Wat het terreinbeheer betreft, betekent de erkenning dat de beheerswerken beschreven in het beheersplan nu zonder verdere vergunning kunnen uitgevoerd worden. Voorbeelden zijn het kappen van populierenbestanden, aanplanten van streekeigen bomen, dunningskappingen, enz. Verder wordt de uitbreidingszone van het reservaat, ongeveer 200 hectare, afgebakend. Binnen dit gebied kan de Vlaamse Landmaatschappij een voorkooprecht uitoefenen. Bovendien betekent de erkenning dat onze vereniging vanaf nu een subsidie ontvangt per hectare erkend reservaat, afhankelijk van het gevoerde beheer. Inmiddels is de totale beheerde oppervlakte uitgegroeid tot 13,53 hectare.

Een eerste uitbreidingsdossier voor de bijgekomen percelen zal in de loop van 2004 worden ingediend.

In Dendriet nummer 3-2004 zullen de Heidemeersen uitgebreid voorgesteld worden in de rubriek “reservaat in de kijker”.

INFO

Begin januari 2004 ontvangt het bestuur van afdeling Dendermonding een schrijven van het hoofdsecretariaat te Mechelen: de erkenning van de Heidemeersen te Wichelen-Berlare is eindelijk een feit (Res nr E-296).

24

De Heidemeersen

nr 2 - april 2004

Herhaling wegens groot succes: Fotowedstrijd Natuurpunt Denderstreek!

Vreemd en streekeigen natuurschoon vonden hun weg naar de tafel van de strenge maar rechtvaardige rechters die als professionele natuurfotografen uiterst goed geplaatst waren om deze moeilijke taak op zich te nemen. Een bikkelharde opdracht want er waren slechts drie ere-plaatsen voor de winnende foto’s. Maar de spreekwoordelijke kogel raakte wel degelijk door de kerk.

De fotowedstrijd werd dus een verhaal met alleen maar positieve kanten voor alle betrokken partijen: zowel voor de fotografen als voor Natuurpunt Ninove leverde het alleen maar lof, plezier en extra aandacht op. Vandaar dat we dit jaar opnieuw een fotowedstrijd organiseren, maar dan voor de hele Denderregio. Op die manier kunnen veel meer mensen proeven van het gesmaakte fotowedstrijdrecept. Want een goed recept, dat geef je nu eenmaal door.

nr 2 - april 2004

De ingrediënten en de praktische kant van de zaak zetten we even op een rijtje: A Thema: “Natuur bij ons en op reis” A Categorieën: zwart/wit, kleur, digitaal A Aantal inzendingen: Maximum drie foto’s per deelnemer A Afmetingen: - Op fotopapier: formaat van 18x24 tot 24x30 cm.

- Digitaal: op CD in jpg-formaat (minimale resolutie van 72 dpi, en een breedte 25 cm) A Uiterste inzenddatum: Maandag 21 september 2004 t.a.v. Aagje De Doncker, Beukendreef 5, 9401 Pollare A Inzet: De lof en eer natuurlijk, maar ook de waardevolle prijzen die officieel aan de winnaars overhandigd worden op de bebloemingswedstrijd van de Stad Ninove (waarvan de datum bekend wordt gemaakt in de volgende Dendriet). Prijzen zijn er per categorie en voor de meest originele foto. Bovendien wordt onder alle deelnemers een APS fototoestel verloot.

A Reglement en info: Aagje De Doncker: 054 - 33 08 78 of Aagje_De_Doncker@hotmail.com

Afdeling Ninove INFO

Weet u nog… De zomerse fotowedstrijd van Natuurpunt-Ninove die vorig jaar voor het eerst in het leven werd geroepen. Wel, die werd een waar succesverhaal. Blijkbaar wordt de gemiddelde Belg niet alleen met een baksteen, maar ook met een fototoestel in de maag geboren. Want tot onze grote verbazing waren de reacties niet alleen erg talrijk, ook de kwaliteit van de ingezonden foto’s sloeg ons met verstomming. “Natuur bij ons en op reis” was het overkoepelende thema. De democratie van de natuur, zeg maar, want ze is werkelijk overal te bewonderen. En dat leverde meer dan behoorlijke kiekjes op van Namibië, over Spanje tot in Pollare.

Wouter Mertens 054 - 32 51 71 wouter.mertens@lin.vlaanderen.be

25

Werkgroep Invertebraten: tussentijdse resultaten Na de registratie van ruim 37.000 ongewervelden uit de Denderstreek in 20022003, vooral stalen uit maandenlange bemonsteringen in 5 vooropgestelde natuurgebieden, werd de stand van zaken n.a.v. de voorbije jaarwisseling ingeblikt.

Blikvangers Na het ter perse gaan van vorige Dendriet werden nog enkele te onthouden dagvlinder- en sprinkhaansoorten uit de streek doorgeseind, telkens in de zomer 2003 waargenomen in: A de Heidemeersen: eikenpage, bruine eikenpage en groot dikkopje; A St.-Gillis-Dendermonde: bruin blauwtje en geelsprietdikkkopje; A het Duivenbos: sleedoornpage (imago én eitjes) en bosdoorntje (in 2002 reeds soortbesluit voor de Wellemeersen; onder voorbehoud juistheid determinatie-sleutels voor uiterst zeldzame relictsoort); A Berlare: snortikker en zuidelijk spitskopje (mededelingen vzw Durme).

De biotopen in kwestie zullen in 2004 eveneens extra worden doorgelicht.

De WID-databank: voorlopig enkel op eigen vleugels Na uitfiltering van de “zwarte beestjes” in de duizenden excel-records en de uitbreiding door WID van de taxonomisch gesitueerde standaardnaamlijsten tot 9.176 automatisch beveiligde soortnamen, werd het overzichtlijstje via accessbevragingen gedistilleerd. In 2004 wordt verder gefocust op de uitwisselbaarheid van gegevensbestanden met externe gegevensbanken (NP Studie, KBIN, IVN, etc.) en lokale reservaatbestanden (kartering, biotoopinfo) en op de habitateisen van o.a. rodelijstsoorten. Wat NP Studie

26

hiervan bakte op de jaarvergadering/contactdag op 16/03/04 laten wij u weten in volgende Dendriet.

Winterwerk De voorbije maanden werd verwoed verder gesleuteld aan nieuwe taxonomische groepen, inzonderheid aan bladwespen, bijen, mieren, echte vliegen, dansvliegen, spinnen, pissebedden en miljoenpoten. Alle eindresultaten worden te zijner tijd op gepaste wijze bezorgd aan o.a. de inzamelende conservators. Evenzo aan de afdelingen voor de aangetroffen (korf)slakken tussen grote zeggen in 64 streeksites (cf. nevenproject 2003). Vooraf krijgen de externe medewerkers evenwel ruim de tijd om hun bevindingen zélf te publiceren (invriesperiode van records bij WID tot maximum 1 jaar).

En van lente tot herfst Van april tot oktober worden 2 nieuwe reservaten uitgebreid bemonsterd, nl. Honegem en Raspaillebos (de enige kandidaturen voor 2004).

De lokale conservators ontvingen inmiddels de nodige uitleg en materialen, na een gezamenlijk verkennend terreinbezoek. Staan dit jaar voorlopig ook op de agenda: A bodemvalbemonsteringen in de St.-Onolfspolder, de Keelman en hetDuivenbos (nieuwe sites); A aanhoudende focus op slankpootvliegen met voorkeur voor boomwonden en -holten (ganse streek); A halogeenlicht-bemonsteringen van nachtvlinders, ter aanvulling gegevens voor de geselecteerde sites.

De WID blijft uiteraard ook uitkijken naar al uw zorgvuldig genoteerde waarnemingen en puike foto’s !

Vanwege de regelmatige WID-sleutelaars 20022003: Jan Fosselle, Peter Tolleneer, Peter De Pinnewaert, Dirk De Vis, Steven en Eric De Tré, Caroline en Joris Souffreau. Tevens met dank aan

nr 2 - april 2004

de occasionele trieerders Bruno De Bruyn, Joost Mertens en Danny Van Schandevijl en aan alle bezorgers van gegevens, foto’s of ondersteunende logistiek.

Tot eind april ben je vrijdag/zaterdag nog welkom in het uitgeruste Amadeus-lokaal, Aalstersesteenweg te Welle. Vanaf mei vind je ons nog enkel op afspraak buitendeurs.

Momentopname 10/01/2004 - databank WID: records opgetekend door 8 kernmedewerkers en 1 externe medewerker voor slankpootvliegen (excl. gekende records bij 5 externe medewerkers vr.spinnen, dansvliegen & aqua-macro-invertebr.2002, slakken 2003, mieren 2002-03).

Totaal

2002 Osbroek Aalst

2002(+hc 2003) Wellemeersen Welle/Denderl.

2002 Molenbeekm.

Okegem/Denderl

21 88

4 14 1 mt+4pt+ 6wwt+ 3et+1uvt 796

8 34 1mt+12 pt+ 12wwt+ 3et+2uvt 2.545

3 14 1mt+ 4pt+ 6wwt+3et 475

4 20 16wt+ 4pt* 324°°°

2 6 6 pt*

279 2,85***

679° 3,75

216 2,2

122** 2,66

62** 2,9

OBA

WMD

MBD

HDB

N specim./rec.

99 38 4 50 7 5 84 49 9 X 25 28 0 5 19 9 14

206 100 19 70 17 24 153 51 13 X 88 58 X 11 61 25 33

120 36 9 71 4 4 50 24 6 X 19 12 0 3 9 10

Reservaat Gemeente Sites/continu Vallen/continu Valtypes Valtypes Records Specimens Ordines Families Soorten N records: N Species Soorten/familie: Vliegen: Zweefvliegen Wapenvliegen Slankpootvliegen Andere vliegen - 1 Libellen Kevers: Loopkevers Lieveheersbeestjes Grote glimworm (focus) Andere kevers - 1 Wantsen & cicaden 1: Pyjamawants (focus) Sprinkhanen Wespen & bijen - 1 Dagvlinders Nachtvlinders - 1

7.066° 37.110°° 33 197 1.056°° 6,85 regio 139 19 94 26 109 18 1

1 15 30

2003 2003 Duivenbos* Heidemeersen* Herzele Berlare

1

2 19 18 X

0 5 3 23

180

5.413 3.423 5.161 77 records 2.529 1.287 153 rec.=425 35 rec .=1.120 445 rec.

336 rec.

14 rec.=120 54 rec.

292 rec.

620 rec.

104 rec.

Legende bemonsterd door P.Tolleneer (OBA), E.De Tré (WMD), J.Mertens + B.De Bruyn (MBD), C.Souffreau (DBH) en P.De Pinnewaert (HDB). ° incl. 1993 slankpootvliegrecords 2002 (niet DBH+HDB 2003); excl. gekende spinnen DBH-2003 en aquatische soorten WMD/Gates 2002. °° incl. 5.161 slankpootvliegen 2002. °°° inc. niet-continue bemonsteringen Denderstreek 20022003; incl. 24 eerste Aranea DBH 22/01/04. * eerste resultaten; opstelling 16wt vanaf 24/5 en 4pt vanaf 03/09/03 tot 19/10/03 in DBH en 6pt vanaf 15/03/03 tot 01/07/03 in HDB. ** excl. slankpootvliegen 2003. *** 1 record omvatte 897 specimens van Oxycera nigricornis (wapenvliegsoort).

nr 2 - april 2004

Valtypes: malaiseval:mt; bodemval:pt; wwt:witte waterval; wt:kleurwatervallen; et:uitsluipval; hc:handvangst; uvt: halogeenlichtval.

Werkgroep Invertebraten Denderstreek INFO

¨

Eric De Tré 053 - 66 04 32 eric.detre@vhm.be

27

Zeer zeldzame krulhaarkelkzwam in het Osbroek In het jongste nummer (4de jaargang nr. 1) van de Nieuwsbrief Mossen, Lichenen, Planten en Paddestoelen wordt gewag gemaakt van nieuwe vindplaatsen in het Hageland, meer bepaald in het Kloosterbos te Wezemaal-Rotselaar, van de krulhaarkelkzwam (Sacroscypha auriaca). Er waren reeds enkele groeiplaatsen bekend in de regio Meldert-Hoegaarden, maar blijkbaar komt deze zeer zeldzame soort ook in onze regio voor. Toon Gabriëls, lid van onze werkgroep Zwamvlok, vond de krulhaarkelkzwam begin januari in het Osbroek.

Er komen slechts twee soorten kelkzwammen voor in Vlaanderen: de rode kelkzwam (sacroscypha coccinea) en de krulhaarkelkzwam (sacroscypha auriaca). Kelkzwammen zijn saprofieten en worden beschouwd als zijnde gebonden aan kalk. Hoe die binding precies in elkaar zit is niet met zoveel woorden terug te vinden in de literatuur. In het Hageland wordt de aanwezigheid van kalk verklaard door kalkrijk kwelwater. In het Osbroek is nogal wat gestort in vroegere tijden en misschien vandaar de aanwezigheid van kalk op de vindplaats van onze krulhaarkelkzwam.

De krulhaarkelkzwam heeft een 1-5 cm breed, regelmatig bokaal-, kelk- tot schotelvormig lichaam, met een korte steel. De binnenkant van de kelk is helder vermiljoenrood, de buitenkant is lichter en fijn-viltig behaard. Hij is vooral terug te vinden tijdens het vroege voorjaar op dode, liggende takjes van els en wilg. De rode kelkzwam

is van de krulhaarkelkzwam te onderscheiden na microscopisch onderzoek van de sporen. De sporen van de rode kelkzwam zijn aan de polen afgerond, bij de krulhaarkelkzwam zijn ze ingedeukt. Alvast een prachtige vondst van Toon en een nieuwe vindplaats voor Vlaanderen ! Wie weet heeft van eventueel andere vindplaatsen van deze zeldzaamheid, mag dit gerust doorgeven aan onze Denderstreekwerkgroep Zwamvlok.

Herman Derder 053-80 01 10 herman.derder@pi.be

Toon Gabriëls

Sabrina Courteaux

INFO

Paddestoelenwerkgroep Zwamvlok

28

Krulhaarkelkzwam, een wintersoort.

Krulhaarkelkzwam, een nieuwe soort voor het Osbroek, én de Denderstreek.

nr 2 - april 2004

Aanplantingen en waterkwaliteit in de Keelman

Guido Van Rossen

Afdeling Groot-Haaltert

Stijn De Ryck 053 - 62 71 23 stijnderyck@busmail.net

Axel Neukermans

Autochtoon zijn planten en struiken die sinds hun spontane vestiging na de laatste ijstijd zich ter plekke slechts natuurlijk hebben verjongd, of kunstmatig vermeerderd met strikt lokaal materiaal.

Inheemse bomen en struiken die goedkoop ingevoerd worden uit een andere klimaatszone, zoals uit Oost- en Zuid-Europa, zijn niet autochtoon. Een geïmporteerde zomereik uit bijvoorbeeld Bulgarije die bij ons aangeplant wordt in een (her)bebossingsprogramma, is wel inheems, maar niet autochtoon.

De huidige waterkwaliteit op de Molenbeek is ter hoogte van de Keelman zeer slecht en het water is er dikwijls zwart en onaangenaam ruikend.

Tot vorig jaar werden door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) geen testen gedaan om de waterkwaliteit van deze beek (5078, tweede cate-

gorie) te meten. Na bevraging door onze conservator heeft de VMM aanvaard een meetpunt voor de biologische index (BBI) te plaatsen in de Keelman.

Dat zuiver water in de Molenbeek zal leiden tot een waardevoller natuurgebied is wel voor iedereen duidelijk. Voor Natuurpunt is het dan ook een grote uitdaging ervoor te zorgen dat de Molenbeek tegen het jaar 2010 het niveau van viswaterkwaliteit haalt.

Iedereen die geïnteresseerd is om een paar dagen mee te werken met het beheer van het reservaat De Keelman, is van harte welkom.

Zo kunnen we samen dit reservaat de volgende jaren zien uitgroeien tot een fantastisch stukje natuur, beschermd, bewaard, beheerd en gekoesterd, zodat ook ‘iedereen’ in de toekomst er ten volle kan van genieten.

INFO

Vorig jaar in december zijn in de Keelman 200 meter hagen aangeplant met autochtoon plantenmateriaal (Gelderse Roos, Hondsroos & Sleedoorn).

We mochten daarbij rekenen op de hulp van jeugdhuis De Faar uit Denderhoutem voor de aanplant van de hagen. In 2004 zal er nog eens 200 meter houtkant geplant worden.

Aanplantingen in de Keelman.

nr 2 - april 2004

29

De onzichtbare invasie?

Over de jaarlijkse terugkeer van onze zangvogels

CINEREA

Van getjif tot gespot Na maanden stilte weerklinkt plots opnieuw het vertrouwde deuntje van de Tjiftjaf. In eerste instantie hoort men slechts hier en daar enkelingen, maar binnen enkele weken zijn onze bossen en tuinen weer helemaal gevuld met ‘getjiftjaf’.

De grote invasie heeft zich ingezet ! Vanaf begin maart tot diep in mei overspoelen horden zangvogels opnieuw onze streken. Na de Tjiftjaffen komen in de loop van maart ook nog soorten als Blauwborst en Zwarte Roodstaart aan. Heel de maand april en tot half mei komen voortdurend nieuwe soorten aan, met Bosrietzangers en Spotvogels als hekkensluiters.

Vroege vogels en laatkomers Het weer in maart kan nog behoorlijk guur en koud zijn. Waarom komen die fragiel uitziende Tjiftjaffen toch zo vroeg terug ? Waarom niet een maandje langer wachten tot de lente zich echt doorzet ? Het tijdstip waarop vogels terugkeren naar hun broedgebieden wordt grotendeels bepaald door één factor: voedsel. Dat is ook de reden waarom al die trekvogels ons in het najaar verlaten: tijdens de winters in noordelijk Europa is er weinig of geen voedsel te vinden Bijna alle soorten die wegtrekken zijn insecteneters. Zodra er voldoende voedsel beschikbaar is om in leven te blijven, kan een trekvogel noordwaarts trekken.

Het is belangrijk om zo snel mogelijk in het broedgebied aan te komen zodra het voedselaanbod volstaat. Er heerst immers een sterke competitie voor goede territoria: wie eerst komt, eerst maalt ! In de regel zijn het de mannetjes die eerst aankomen; er moet immers een territorium worden bemachtigd vooraleer de vrouwtjes er zijn.

30

Waar hebben ze gezeten ?

Het herkomstgebied van al die soorten is enorm groot. Sommige soorten zoeken het niet al te ver: het Middellandse Zeegebied en Noord-West-Afrika.

Voorbeelden hiervan zijn de Zwartkop en de Tjiftjaf. Een heleboel soorten steken echter resoluut de Sahara over. Een deel hiervan stopt in de Sahel, zoals de Oeverzwaluw en de Grasmus. Anderen gaan door naar de tropische delen van West- en Centraal-Afrika: in dit plaatje passen de Tuinfluiter en de Kleine Karekiet. Enkele soorten zoeken het helemaal in zuidelijk en oostelijk Afrika, met de Bosrietzanger als uitstekend voorbeeld. Wanneer je in de tweede helft van mei langs de Dender zo een Bosrietzanger hoort van jetje geven, moet je maar eens bedenken dat dit diertje er zopas een trip vanuit Zambia of Malawi heeft op zitten !

Waar de soort in kwestie ook vandaan komt, het is zonder twijfel een bijna onvoorstelbare prestatie.

Deze kleine vogels, met een gewicht van 10 tot 20 gram, steken jaarlijks zeeën en continenten over; stuk voor stuk trektochten van duizenden kilometer. Tochten waarbij ze bloot staan aan allerlei gevaren, zoals predatoren, menselijke bejaging, ongunstige weersomstandigheden en nog veel meer. Dit alles om ervoor te zorgen dat er volgend voorjaar een nieuwe generatie supertrekkers dezelfde ongelofelijke reis maakt !

Meld ons de aankomst van de zomervogels !

Mail naar dendriet@pandora.be. Via onze website www.natuurpunt.be/denderstreek kan je op de voet de aankomst van de trekvogels volgen. Uiteraard vragen we je ook zelf een steentje bij te dragen en ons te melden wanneer je precies die eerste Boerenzwaluw zag of die eerste Zwartkop hoorde !

Vogelwerkgroep Cinerea INFO

Terwijl u dit leest vindt er om ons heen opnieuw een enorme en grotendeels onzichtbare invasie plaats. In de loop van het voorjaar wordt het landschap weer gevuld met het geluid van zangvogels die de winter in warmere oorden hebben doorgebracht. Een verhaal over de voorjaarstrek van miljoenen kleine vogels.

Wouter Faveyts 054 - 33 91 06 wouterfaveyts@yahoo.com

nr 2 - april 2004

dendriet Natuurpunt is een open en ongebonden vereniging die mensen op een aangename wijze kansen wil geven om zich in te zetten voor de duurzaamheid van natuur en landschap vanuit een brede maatschappelijke visie. Onze activiteiten situeren zich hoofdzakelijk op het vlak van studie, educatie, beleid en reservatenwerking.

Tel.: 015-29 72 20

AFDELINGEN Aalst Daan Stemgée - 053 - 77 41 41 daan.stemgee@pandora.be

Affligem - Liedekerke Kern Affligem Wim Van Grieken - 053 - 77 70 06 vangrieken@net4all.be

Kern Liedekerke Jacqueline Arickx 053 - 67 13 45 jaar@advalvas.be

Denderleeuw Bruno De Bruyn - 053 - 67 07 85

bruno.de.bruyn@kindengezin.be

RESERVATEN EN NATUURPROJECTEN Giften Reservatenfonds: rekeningnummer: 293-0212075-88 met vermelding van de projectnaam en het projectnummer.

Giften vanaf € 30 zijn fiscaal aftrekbaar.

Pamelse meersen, Dommelingen te Liedekerke - 9972 Jan Barbé 053 - 66 60 03

stefaan.thibau@skynet.be

Den Dotter / Blauwbos te Haaltert / Aaigem / Mere 6149 Walter Loy - 053 - 83 89 64 walter.loy@pi.be

Groot Neygemveld te Neigem 6100 Franky Van Vaerenbergh

stijnderyck@busmail.net

Lede-Houtem Herman Derder - 053 - 80 01 10

054 - 32 28 54

't Groot Schoor te Grembergen 6603 Tarcy Verstraeten 052 - 21 11 11 Heidemeersen te Berlare 6644 Stefaan Thibau 052 - 42 69 72

stefaan.thibau@skynet.be

Ninove Wouter Mertens - 054 - 32 51 71

Hogedonk te Gijzegem / Herdersem / Mespelare - 6243 Brian Roelandt - 052 - 22 57 71 brian.roelandt@pandora.be

WERKGROEPEN

Honegem te Erpe-Mere / Aalst / Lede - 6123 Wim D’Haeseleer - 0495 - 87 50 50

herman.derder@pi.be

wouter.mertens@lin.vlaanderen.be

Werkgroep Invertebraten Eric De Tré - 053 - 66 04 32 eric.detre@vhm.be - 2255 Vogelwerkgroep Cinerea Joost Mertens, 053 - 66 06 34 j.mertens@vmm.be

Plantenwerkgroep Allium Peter Tolleneer - 053-79 03 60 allium@belgacom.net

Zoogdierenwerkgroep Elio Axel Neukermans - 054 - 32 45 29 elio@pandora.be

Paddestoelenwerkgroep Zwamvlok Herman Derder - 053 - 80 01 10 herman.derder@pi.be

DERDEN JNM Aaike De Wever - 0486 - 28 05 93

nr 2 - april 2004

eric.detre@vhm.be

Osbroek te Aalst zie Werkgroep Bomen-Park-Osbroek

Brede schorren en Konkelschor te Berlare 6616 Stefaan Thibau 052 - 42 69 72

johnny.cornelis@agr.kuleuven.ac.be

Erpe-Mere Peter D’Hondt - 053 - 80 72 57 dhondt.decraecker@wanadoo.be Geraardsbergen Koen Steenhoudt - 054 - 58 67 58 Groot-Haaltert Stijn De Ryck 053 - 62 71 23

Molenbeekmeersen te Denderleeuw / Okegem - 6646 Eric De Tré 053 - 66 04 32

Paddebeekvallei te Dendermonde - 6652 Dirk Van den Bossche 052 - 42 49 60

Gerstjens te Aalst zie Werkgroep Bomen-Park-Osbroek

k.steenhoudt@belgacom.net

carlos.dhaeseleer@natuurpunt.be

Boelaremeersen te Nederboelare - 6640 Johnny Cornelis - 0474 - 58 08 38

Dendermonding Stefaan Thibau - 052 - 42 69 72

stefaan.thibau@skynet.be

Moenebroek te Geraardsbergen / Lierde - 6620 Carlos D’Haeseleer - 054- 41 87 09

wim.dhaeseleer@pandora.be www.natuurpunt.be/honegem

Keelman te Denderhoutem 6178 Axel Neukermans - 054 - 32 45 29 Elio@pandora.be

Kravaalbos te Meldert 6071 François Van den Bergh 052 - 35 64 29

Ledezijde 6657 Herman Derder - 053 - 80 01 10 herman.derder@pi.be

Lieferingemeers te Lieferinge 6098 Koen Cochez - 09 - 233 92 38

koen.cochez@vlaanderen.be

marcusmichiels@yahoo.com

Phenixberg te Okegem - 6618 Wouter Mertens 054 - 32 51 71 wouter.mertens@lin.vlaanderen.be

Park van Mesen te Lede Herman Derder 053 - 80 01 10 herman.derder@pi.be

Raspaillebos te Grimminge 6164 Koen Steenhoudt 054 - 58 67 58 k.steenhoudt@belgacom.net

Rietbeemd te Moerbeke / Viane / Lessines - 6058 Godfried Merlevede 068 - 33 51 06 g.merlevede@tiscali.be

Sint-Onolfspolder te Appels / Dendermonde - 6623 Gert Gillis 052-20 22 63 Valier te Liedekerke - 9418 Marc Michiels - 053 - 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

Dendervallei te Ninove 6099 Geert Rohaert - 054 - 32 82 18 geert.rohaert@pandora.be Wachtbekken 6 in Sint-Gillis / Dendermonde Stefaan Thibau 052 - 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

Walputbeek / Dendermeersen te Meerbeke - 6213 Meert Isabelle 054 - 33 36 65 lunami@hotmail.com

Wellemeersen te Denderleeuw/ Erembodegem - 6612 Eric De Tré 053 - 66 04 32 eric.detre@vhm.be home.tiscalinet.be/wellemeersen

Werkgroep Bomen-ParkOsbroek / Gerstjens te Aalst Peter Tolleneer 053 - 79 03 60 wbpo.aalst@belgacom.net

Dendriet is het regionale contactblad voor de leden van negen Natuurpuntafdelingen en vier studiewerkgroepen in de Denderstreek. Deze afdelingen en werkgroepen willen zowel occasioneel als structureel intens samenwerken. Je kan voor meer inlichtingen steeds terecht bij de contactpersoon voor jouw afdeling of de werkgroep die jouw interesse wegdraagt. Stuur je opmerkingen, aanmoedigingen, belevenissen en natuurpuntjes door naar de redactie.

Deadline volgende Dendriet: 1 mei 2004.

Dendriet ontvangen : Leden van Natuurpunt die lid zijn van een niet-Denderstreekafdeling kunnen Dendriet ontvangen door hun lidmaatschap te wijzigen naar de afdeling binnen de Denderstreek van hun keuze of door zich te abonneren op Dendriet. Dit doe je door middel van een overschrijving van € 7,50 op rekeningnummer 3930491337-24 van Dendriet, Heldergemstraat 161, 9450 Heldergem, met vermelding van je lidnummer en “abonnement Dendriet, middenkatern afdeling...”.

Een afzonderlijk abonnement zonder lidmaatschap van Natuurpunt is niet mogelijk.

REDACTIERAAD

Wouter Mertens - hoofdredacteur Daan Stemgée - redactiesecretaris Stijn De Ryck - publicatiecontroller Wilfried Veldeman - ontwerp & opmaak Marc Symoens - corrector Koen Steenhoudt - verzending Willy Beeckman, Bruno De Bruyn, Joachim De Maeseneer, Dirk De Mesel, Herman Derder, Eric De Tré, Peter D’Hondt, Wouter Faveyts, Peter Tolleneer, Wim Van Grieken Werkten ook mee aan dit nr : Jacqueline Arickx, Sabrina Courteaux, Erik De Block, Toon Gabriëls, Wouter Jacob, Axel Neukermans, Dr. Jean Van Holen, Guido Van Rossen, Danny Van Schandevijl

DRUK Drukkerij Druk in de Weer, Gent Papier: CyclusPrint 90 gram, 100% kringlooppapier Inkt: gedrukt met vegetale inkten en plantaardige wasmiddelen

31

25 april 2004: dag van de Aarde: schrijf je in voor de busuitstap

INHOUD 3 6 8 11 12 14 15 19 20 20 21 22 24 25 26 28 29 30

Naar een Denderende planmatige aanpak?

Natuurpuntjes Pamelse Meersen Slangenzoektocht Dag van de Aarde Aalstdag Denderkalender Avondwandelingen in reservaten in het Aalsterse Cursus Planten voor beginners Kalender Plantenwerkgroep Allium Uitstap naar de Kalkstreek Op weekend met afdeling Geraardsbergen Heidemeersen erkend

Deze titel verwijst naar: A het Griekse dendron, wat boom betekent, A een mineraal in de vorm van een boompje op voegvlakken van sommige gesteenten, A de vertakte uitlopers van hersenzenuwcellen: een communicatiekanaal dus, A het Denderbekken met een netwerk van sloten en beken, A tenslotte staat er natuurlijk ook veel riet langs de Dender...

Redactieadres: Dendriet, Onegem 74, 9300 Aalst E-m mail: dendriet@pandora.be Website: www.natuurpunt.be/denderstreek Verantwoordelijke uitgever: Wouter Mertens, Pamelstraat 119, 9400 Ninove Rekeningnummer: 393-0491337-24, Dendriet, Heldergemstraat 161 9450 Heldergem

Fotowedstrijd Denderstreek Tussentijdse resultaten Werkgroep Invertebraten Krulhaarkelkzwam

Foto’s voorpagina: Daan Stemgée, Marc Symoens, Dr. Jean van Holen

De Keelman beplant Terugkeer zangvogels

SCHENK EEN LIDMAATSCHAP !

Gezinslidmaatschap: € 17,50 op rekening 230-0044233-21 Je ontvangt natuur.blad en Dendriet Voor € 8,50 meer ontvang je ook natuur.focus (studie en beheer) of natuur.oriolus (vogels) Voor € 32,00 in totaal ontvang je zowel natuur.blad, -focus, -oriolus en Dendriet (vermeld de tijdschriften die je wenst op de overschrijving)