de Moeial mei 2018 by de Moeial

BelgiĂŤ - Belgique P.P. - P.B. 1160 Oudergem Gemeenteplein

Studententijdschrift van de Vrije Universiteit Brussel Gratis en onbetaalbaar sinds 1983 Jaargang 35, mei 2018

VEILIGHE op de

VUB

BC31570

N A V D I E H C AFS Jean Paul

VAN BEN DEGEM

Maandblad, verschijnt niet van juli tot september - Erkenningsnummer: P913267 - de Moeial, Triomflaan 35, 1160 Oudergem

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Agenda

de Moeial online

6 de Moeial veiligheidsenquête (On)veiligheidsgevoel op de campussen 10 Afscheid van een stukje geschiedenis Interview met professor Guy Vanthemsche

22 Het legendarisch studentenlabyrint Een nieuw begin voor de Van Der Meeren-koten? 26

Mei ’68 en de geboorte van de VUB Studenten op de Barricades

28 Interview met Jean Paul Van Bendegem “Het spel is fundamenteel gewijzigd”

12 Eerste hulp bij studentenproblemen Studentenwelzijn aan de VUB

36 Politiek geëngageerde studenten VUB-studenten op een lokale lijst

15 Learning and Innovation Center De brug tussen twee universiteiten

Verborgen groen Onbekende parken in Brussel

Creatief talent aan de VUB Een gesprek met Eva-Luna

20 Leerplatform ‘Canvas’ in aantocht De vervanging van Pointcarré

Kenes 37 Jazz in Brussel Hoe oorlogen en ellende ervoor zorgden dat jazz doorbrak

Beauty and the VUB De marketingstrategie van onze universiteit

A Letter to Quraisha Door Rokhan Salim

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: Triomflaan 35, 1160 Oudergem Mail: redactie@demoeial.be Web: www.demoeial.be Hoofdredacteur: Nelke Ramael Redactiechef: Maud De Vos Chef Beeld: Alan Jockmans Chef VUB: Kilian Adriaenssens Chef Cultuur: Sophie Paulissen Redactieleden: Jimmy Henry Nzally, Anna Milojkowic, Mathias Cox, Elly Vansevenant, Eline Inghelbrecht, Janneke Aerssens, Luna De Tandt, Cynthia Bombil, Man Jeeus, Marit Galle, Lara Decrae, Larissa Courant, Anna Van Wuijckhuijse, Steven Geussens, Sabine Miedema, Emily Schennach Redactiemedewerkers: Lola Lybeert, Marlies Heirstraete,

Thibault Van Bocxlaer, Ange-Vanessa Nsanzineza, Sophie Seydel, Simon Aertssen, Johan Simon, Anna Van Wuijckhuijse, Ilonka Leebeek, Indie Vandenbrouck, Maja Markus, Jade Pieters Fotografie: Kilian Adriaenssens, Marit Galle, Man Jeeus Illustraties: Steven Geusens, Alan Jockmans, Marit Galle, Kartoenist Ereleden: M. Magits, JeanPaul Sartre, Jim Van Leemput, S. Carmiggelt, Stig Geukens, Maurice De Wilde, Friedrich Nietzsche, de VUBnijlganzen, De Moraalridder Lay-out: Alan Jockmans, Marit Galle, Kilian Adriaenssens Eindredactie: Man Jeeus, Marit Galle, Anna Milojkowic, Larissa

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Courant, Mathias Cox, Johan Simon, Eline Inghelbrecht Verzonden naar drukker op: 09 mei 2018 Jaarabonnement: 30 euro Stuur uw aanvraag en adresgegevens naar redactie@demoeial.be Oplage: 1800 exemplaren Formaat: 210 mm x 297 mm Verantwoordelijke uitgever: Nelke Ramael, de Moeial, Triomflaan 35, 1160 Oudergem Voorpagina: Marit Galle Achterflap: Alan Jockmans

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hoofdredacteur: Nelke ramael, schilderij: marit galle

de wereld te kijken, maar werp je kritische blik liefst niet op de universiteit zelf. Sterker nog, dan komt men ineens af met de principes van het vrij onderzoek. Ja, dit zijn belangrijke waarden, en ja, ze worden misbruikt. De idee leeft binnen de VUB-gemeenschap, maar we gebruiken ze enkel als het ons uitkomt. Een te kritische thesis over een actueel thema of een artikel dat te veel onthult? Liever toch wat aanpassen alstublieft.

Een zonnige schijn is als een dekentje over onze universiteit gevallen. Iedereen lacht en alles gaat goed. Of dat wilt men toch dat we geloven. De gebouwen staan nu nog recht, maar de fundamenten worden aangetast door betonrot. In mijn vier jaar aan de VUB ben ik langzamerhand verder gaan kijken dan de glans waarin de universiteit zich wil nestelen. Een lekker uitziende, glanzende appel die uiteindelijk vanbinnen rot is. Hoeveel bachelorstudenten van de faculteit LW zijn gefrustreerd over de plotselinge veranderingen in hun curriculum dit jaar? Hoeveel personeelsleden en professoren kwijnen weg onder de steeds hoger wordende werkdruk? Hoeveel mensen vertrekken van de VUB met een bittere nasmaak? Men komt de problemen niet onder ogen en men steekt ze liever in de doofpot.

Ook bij de uitnodiging van de staatssecretaris voor Asiel en Migratie werd het vrij onderzoek te pas en te onpas ingeroepen. Zelfs het recht op vrije meningsuiting werd mee in de ring gegooid. Allemaal voor een politicus die de o zó belangrijke waarden van de VUB schendt. Hij aanvaardt geen kritiek, liegt tegen het parlement over de uitwijzingen naar Soedan en polariseert het debat continu. Hij kreeg na de blokkering van de lezing van vorig jaar toch nog een persoonlijke uitnodiging van de rector. Ze komt zelfs het voorwoord verzorgen, want zij gelooft in woord en wederwoord. Maar waar is het wederwoord van de mensenop die hij ontmenselijkt?

De VUB noch de Studentenraad hebben onze laatste artikels over de motie van wantrouwen die tegen de voorzitter werd ingediend gesmaakt. Als er een dergelijke crisis binnen eigen rangen uitbreekt, mag dat niet geweten zijn. Vooral niet in verkiezingstijd. Als studentenvertegenwoordiger verdedigen ze de stem van de studenten in belangrijke raden aan onze universiteit. De stemmen die ze hebben behaald zijn geen carte blanche om zomaar alles te doen wat ze willen. Dit betekent ook de verantwoordelijkheid nemen als men fouten begaat en zich dus niet blijven verschansen achter een computer, open brieven, moties of een vicerector.

De rector profileerde zich als vrouwenvechter met de invoering van genderquota, maar toen het seksismedebat vorig jaar oplaaide, maakte ze zich er makkelijk van af. De rector zei enkel dat studenten hun verantwoordelijkheid moesten nemen. Veel woorden, weinig daden. Nog steeds zijn er schachten die op het podium van Erotica TD sensueel moeten dansen. Nog steeds zijn vrouwelijke studenten bang dat ze genomineerd worden voor pretslet. Nog steeds worden mensen aangerand of verkracht op onze campus. Wanneer past de VUB het kritisch denken eindelijk eens op zichzelf toe?

Bij de Moeial horen we vaak: “Moeten jullie altijd zo negatief zijn?” of “Mag het niet wat leuker?” Ik sta er dan altijd van versteld hoe veel VUB’ers nog in een droomwereld leven en de bubbel niet hebben doorprikt. Als studenten leren we aan de VUB om kritisch naar

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De VUB draagt de woorden van Poincaré als een glanzend gewaad, met het opschrift: “Het denken mag zich nooit onderwerpen, uitsluitend aan de VUB zelf.” !

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Opgetekend door sophie paulissen In Brussel valt elke dag wel iets te beleven, zowel op als ver buiten de campus. Geen excuus dus om de hele tijd op kot te zitten. de Moeial lijstte de belangrijkste evenementen van de komende maand op.

Startup Job Fair VIII

@Co.Station . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zit je in je laatste jaar aan de VUB en ben je volop met je toekomst bezig? Misschien is werken voor een startup dan wel iets voor jou. Op deze Job Fair stellen verschillende startups zich aan jou voor door middel van een speed-date. Als je geïnteresseerd bent kan je nadien blijven netwerken en alvast een aantal boeiende contacten leggen. Datum: Woensdag 16 mei, 18u30-21u30 Adres: Sinter-Goedeleplein 5, 1000 Brussel Prijs: Gratis

Belgian Pride Festival 2018

@Kunstberg & Sint-Jacobswijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Back To Hogwarts

Het hoogtepunt van het Belgian Pride Festival is natuurlijk @VUB Campus Etterbeek Aula QA Van Geen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . de Pride Parade. De optocht vertrekt op zaterdag 19 mei Wie onder ons groeide niet op met de verhalen over Harry Potters avonturen op Zweinsteins Hogeschool voor Hekserij en Hocus-Pocus? De klap kwam voor velen onder ons dan ook hard aan toen J.K. Rowling aankondigde dat ze de reeks zou stopzetten. Maar… Harry Potter leeft voort! Kom hem bezichtigen tijdens de nieuwe musical die in het Engels zal worden voorgedragen op de VUB. Datum: Donderdag 17 en vrijdag 18 mei, 20u-23u Adres: Pleinlaan 2, 1050 Elsene Prijs: Vrije bijdrage

om 14u30 aan de Ravensteinstraat. Je kan ook aansluiten bij de praalwagen van de VUB. Eerder die dag, om 12u, wordt op de Kunstberg al de Pride Village geopend. Wil je nog eerder beginnen te feesten? Dat kan al op vrijdag 18 mei vanaf 18u in de Rainbow Village, oftewel de SintJacobswijk. Ook nafeesten kan hier tot zondagavond. Het thema van dit jaar is #YourLocalPower. Je vrij voelen in je eigen buurt is wat echt telt. Datum: Vrijdag 18 mei tot en met zondag 20 mei Adres Pride Parade: Ravensteinstraat, 1000 Brussel Prijs: Gratis

26e Middeleeuwse Markt

@Jubelpark . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toe aan een beetje rust na al dat gefeest op de Pride? Ga dan een dagje naar de Middeleeuwse Markt aan het Jubelpark. Probeer er gastronomische Middeleeuwse gerechtjes. Leer boogschieten. Bewonder een heus zwaardgevecht. Leer de Middeleeuwse ambachten kennen… Kortom: laat je onderdompelen in een ander tijdperk. Datum: Vrijdag 18 mei tot en met zondag 20 mei Adres: Jubelpark, 1000 Brussel Prijs: Gratis

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jam’in Jette Festival 2018

Africa Fashion & Cultural Week Brussels

Het belooft een druk weekend te worden. Meelopen in de Pride Parade, langsgaan op de Middeleeuwse markt en chillen op een open air festival in Jette. Drie podia worden gevuld. Laat je cash maar thuis, want betalen doe je met de bankkaart.

De Grand Opening van de Africa Fashion & Cultural Week vindt plaats in het Atomium. De dag erna is het te doen in de plantentuin in Meise. Dit jaar volgen ze volledig het thema ‘Nature in VOGUE’. Dat belooft! Of dit wil zeggen dat je heel kleurrijk gekleed moet gaan? Net niet! De dresscode is ‘all white African royalty’. Shop die outfit alvast en verheug je op het event vol mode, kunst, muziek, dans en lekker eten! Datum: Vrijdag 20 juli en zaterdag 21 juli Adres: Atomiumsquare, 1020 Brussel Prijs studenten: €22 Prijs bezoek showrooms: €14

@Jeugdpark @Atomium & Botanische tuin Meise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Datum: Vrijdag 18 mei tot en met zondag 20 mei Adres: JeugdPark, 1090 Jette Prijs: Gratis

Brussels Summer Festival

@Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wat dacht je van een festival op verschillende locaties in Brussel? Verschillende stijlen worden vertegenwoordigd, dus er is voor ieder wat wils. Enkele namen die dit jaar de line-up komen versterken zijn dEUS, Jasper Steverlinck, Slongs Dievanongs, Arsenal, Thirty Seconds to Mars en Last Train.

Brussels Jazz Weekend 2018

@Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Datum: Dinsdag 14 augustus tot en met zaterdag 18 augustus Adres: Verschillende locaties in Brussel Prijs: 1 dag: €35, 5 dagen: €65

Een gratis jazzfestival. Wie zegt daar neen tegen? Nieuw talent en gevestigde waarden komen hun talent tonen op verschillende locaties in het bruisende Brussel. Concerten gaan zowel binnen als buiten door. Het weer even afwachten en dan beslissen dus! Het gedetailleerde programma is terug te vinden op de website: www.brusselsjazzweekend.be. Datum: Vrijdag 25 mei tot en met zondag 27 mei Adres: Verschillende locaties Prijs: Gratis

Vegan Street Festival

Urban street dance

@Vismarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

URBAN STREET DANCE MATISSA 2018

Het veganistisch dieet hoeft helemaal niet saai of moeilijk te zijn. Leer lekkere gerechtjes kennen op dit street food festival waar enkel vegan gerechten te krijgen zijn. Bij Via Via Café vinden tegelijkertijd ook verschillende conferenties plaats. Ook perfect om je niet-vegan vrienden te overtuigen dat er genoeg lekkere opties zijn om diervriendelijk te eten. Datum: Zaterdag 26 mei, 10u-22u Adres: Vismarkt, 1000 Brussel Prijs: Gratis

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

@Muntplein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Urban Street Dance battles midden in het centrum van Brussel? Ja, dat kan! Super leuk om gewoon te bekijken, maar ook zelf meedoen is mogelijk mits inschrijving. Ook wordt er een heuse geldprijs aangeboden aan de winnaar. Save the date zou ik dus zeggen. Datum: Vrijdag 31 augustus, 9u-23u55 Adres: Muntplein, 1000 Brussel Prijs: Gratis

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(On)veiligheidsgevoel op de VUB-campussen “Je kan niet zomaar iedereen vertrouwen” In het begin van het tweede semester stuurde de Moeial een vragenlijst rond naar alle VUBstudenten. Hier leest u de resultaten van de 335 volledig ingevulde enquêtes. 270 studenten van campus Etterbeek namen deel, 62 van de respondenten studeert op campus Jette en drie studenten vertoeven op campus Kaai.

Tekst: maud de vos beeld: Alan jockmans

In het begin van het tweede semester stuurde de Moeial een vragenlijst rond naar alle VUBstudenten. Hier leest u de resultaten van de 335 volledig ingevulde enquêtes. 270 studenten van campus Etterbeek namen deel, 62 van de respondenten studeert op campus Jette en drie studenten vertoeven op campus Kaai. “Studenten op de campus Jette voelen zich minder veilig dan de kotstudenten op en rond de campus Etterbeek,” kopte de Moeial in 2013 na een rondvraag door de Studentenraad. De VUB besliste extra maatregelen te nemen. Intussen passeerden heel wat verontrustende feiten de revue. Bommeldingen, aanslagen, verhalen over grensoverschrijdend gedrag, waarschuwingen voor pickpockets... Is er in de afgelopen vijf jaar iets veranderd? Hoe veilig voelt de gemiddelde VUB-student zich? Waar

kan je terecht als je je bedreigd voelt? En voelen studenten op campus Jette zich nog steeds onveiliger dan in Etterbeek? In 33 vragen peilde de Moeial naar het veiligheidsgevoel van de VUB-studenten. De enquête vertegenwoordigt slechts een steekproef van de VUB-populatie, maar geeft wel een beeld van hoe deze groep de campusveiligheid anno 2018 ervaart. Open grenzen, gesloten deuren We beginnen optimistisch, 86% van alle deelnemende VUB-studenten voelt zich veilig op de campus. Daarbij is er geen merkwaardig verschil tussen campus Etterbeek en campus Jette, enkel op campus Kaai voelden 2 van de 3 studenten zich heel onveilig. Een grote meerderheid (77,6%) van alle ondervraagden denkt dat het op eender welke andere VUBcampus even veilig is, toch beschouwt 14% de andere campussen als gevaarlijker. Daartegenover staat een schamele 7% die campussen in andere

steden net als onveiliger beschouwt. Campus Etterbeek staat bekend om haar eiland-reputatie. Een groene, Nederlandstalige plek, midden in de drukke hoofdstad. Dat de rector de studenten naar de stad wil brengen is geen geheim, maar wil de VUB-student de stad wel op de campus? 35,5% van de respondenten zou een gesloten campus, waar dus niet iedereen zomaar binnen kan, verkiezen boven de huidige infrastructuur. Een opvallend resultaat in het huidige beleid, waarin de rector net heel hard werkt aan een open campus binnen de grootstad. Ook de meerderheid van de kandidaten voor de volgende Studentenraad zijn geen voorstander van een afgesloten campus, al vinden zij wel dat het debat hierover moeten worden geopend als dat is wat de studenten willen. Ook opmerkelijk: 67% geeft aan dat de infrastructuur van de campus mogelijks invloed heeft op zijn/haar veiligheidsgevoel. Zijn die gevoelens terecht? Professor Criminologie, Elisabeth Enhus, gespecialiseerd

de moeial Veiligheidsenquëte

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(on)veiligheidsgevoel op de vub-campussen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . in onder andere veiligheid en grootsteden kadert: “Er spelen een heleboel zaken een rol bij het creëren van een gevoel van onveiligheid, maar criminaliteit is daar eigenlijk geen van. De hoeveelheid strafbare daden die in een buurt plaatsvinden is slechts in zeer kleine mate gecorreleerd met de onveiligheidsgevoelens van de bevolking.” Hebben we dan geen reden tot angst af en toe? Uit de cijfers blijkt dat 6% van de deelnemende studenten al eens werd bestolen op de campus. Ook bij de dienst Security merken ze een verhoogd aantal aangegeven diefstallen. Pickpockets in de Resto, gestolen laptops op de campuskoten, fietskooien om de diefstallen tegen te gaan, … Serge Gilen, diensthoofd Facility Services spreekt over de gevaren van een grootstad: “We leven in een kleine gemeenschap, maar die bevindt zich op een publieke plaats in Brussel en alle mogelijke gevaren die er in een hoofdstad zijn, zijn ook hier in kleine mate aanwezig. Studenten moeten dus ook voorzichtig zijn.” Liesbeth Fieremans, coördinator bewaking VUB sluit zich hierbij aan: “Studenten doen veel beroep op de sociale controle die er onderling leeft, ze gaan even naar de wc en laten hun laptop onbewaakt achter bijvoorbeeld, maar je kan niet iedereen zomaar vertrouwen.” “Kan het dan nog veiliger? Ik denk het wel, maar bij maatregelen tegen onveiligheid moet je altijd de afweging met de privacy maken”, stelt Gilen, “In Leuven en Hasselt, en ik denk zelfs bij onze buren van de ULB, hebben ze een ‘campusflik’ (een vaste politieagent op de campus, n.v.d.r). Gaat dat de veiligheid ‘s nachts verhogen? Neen, maar je hebt wel meer visibiliteit overdag. Maar dat wordt niet overwogen momenteel.” De security is er niet enkel om gebouwen te openen of dronken studenten naar hun kot te begeleiden. Gilen: “Wij staan in eerste instantie in voor de beveiliging van de gebouwen en de leden van de universitaire gemeenschap. Maar we hebben ook nog heel wat andere activiteiten zoals een kleine EHBO, of als iemand zijn sleutel kwijt is toegang verstrekken en soms worden we wel eens onterecht gebruikt

om een pakketje te ontvangen.” Nevenactiviteiten die ontstaan omdat er 24/24 security aanwezig is op de campussen. Fieremans: “Studenten mogen ons echt altijd bellen, ons telefoonnummer staat op de achterkant van je studentenkaart en volgend jaar krijgen alle eerstejaars ook een fiche met de belangrijkste telefoonnummers op.” Terechte angst of gesocialiseerd gedrag? De respondenten uit de enquête geven een representatief beeld van de werkelijkheid op vlak van gender weer. De VUB telt dit academiejaar 15.939 studenten, waarvan 3.411 internationalen. Er namen 60,8% vrouwen, 37,8% mannen en 1,3% niet

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“criminaliteit speelt eigenlijk geen rol bij het creeëren van een onveiligheidsgevoel” Elisabeth Enhus . . . . . . . . . . . . . . . . . gender-specifieke personen deel aan onze enquête. Daarnaast bereikten we slechts 9,2% internationale studenten, wat een pak lager ligt dan de 21% die de VUB-populatie telt. Er zijn geen noemenswaardige verschillen op te merken tussen deze groepen, al voelen mannen zich met 91% veiliger dan vrouwen (82%). Dat verbaast professor Enhus niet: “Het onveiligheidsgevoel van vrouwen ligt opvallend hoger dan dat van mannen in onze samenleving. Bij jonge vrouwen bestaat dat gevoel bijna exclusief uit de angst om seksueel misbruikt te worden. Vrouwen worden vaak vanaf zeer jonge leeftijd gewezen op alle mogelijke gevaren van de buitenwereld. Dit vertaalt zich op latere leeftijd in een ingebouwde reflex om bepaalde wegen te vermijden, voorzorgen te nemen als ze ’s avonds alleen over straat moeten of dat zelfs helemaal niet te

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

doen. Een recent onderzoek bij jonge Brusselse vrouwen gaf datzelfde beeld: vrouwen zijn bij wijze van spreken gegijzeld omdat ze zich niet vrij door de stad kunnen verplaatsen door allerlei mechanismen die ze zelf hebben ingebouwd, voornamelijk om groepen mannen te vermijden. De stad blijft een soort veruiterlijking van onze patriarchale samenleving. Door dat gedrag doet er zich eigenlijk een omgekeerde beweging voor. Door dat vrouwen preventief wegblijven is er eigenlijk net minder geweld naar hen toe. Het hoogste slachtofferschap van alle vormen van geweld en beroving, onder alle leeftijdsgroepen, is bij jonge mannen. Dat noemen we de ‘fear-victimization paradox’, diegenen die het meest slachtoffer worden hebben het minst angst. En omgekeerd.” Die tendens is niet af te leiden uit de resultaten, er werden geen verschillen gevonden in het al dan niet in aanraking komen met gewelddadig of grensoverschrijdend gedrag tussen de geslachten. In totaal heeft al 43% van de respondenten eens te maken gekregen met een bepaalde vorm van geweld of diefstal, waaronder 47% meer dan één vorm van geweld onderging. De meeste voorkomende feiten zijn nafluiten (75 gevallen) en verbaal geweld (44 gevallen). Daarnaast gaven zeven personen aan al gedrogeerd te zijn geweest, tien studenten kregen al te maken met voyeurisme en twee personen werden reeds op de campus verkracht. Er waren ook andere verontrustende zaken waar respondenten melding van maakten bij het invullen van de vragenlijst zoals homofoob geweld, gekeurd worden met het naroepen van punten op 10 en achtervolging. Lisa Wouters, medeoprichter van het VUB-meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag reageert: “Er zijn sinds de officiële oprichting van het meldpunt meldingen binnengekomen, zowel van studenten als personeel, over verschillende vormen van verbaal en fysiek grensoverschrijdend gedrag en geweld. Op zich is dat niet zo verbazend. Dergelijk gedrag gebeurt overal waar er interactie is tussen mensen. Seksisme, racisme en

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(on)veiligheidsgevoel op de vub-campussen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . homofobie zijn helaas nog steeds een realiteit in onze samenleving, zo ook op onze campus. We moeten onze kop niet in het zand steken.” Angst of gevaar? Bel 1111 De VUB laat studenten op vlak van veiligheid niet aan hun lot over. Toch weet 37% niet waar ze op de campus terecht kunnen als ze zich onveilig voelen. Ook heeft 30% van de bevraagde VUB-studenten geen weet van het bestaan van een campusnoodnummer. Fieremans: “Dat noodnummer is 24/24 bereikbaar en mag je altijd bellen als je je onveilig voelt of in gevaar verkeert. We proberen onze bekendheid bij de studenten wel echt te verhogen. Ik stond op de Kick-Off en er hangen ook posters omhoog.” Als iemand al beroep doet op de veiligheidsdiensten dan is dat voornamelijk voor praktische zaken. Bijvoorbeeld om een gestolen fiets of verloren sleutels aan te geven. 61% moest (of deed) nog nooit beroep doen op de securitydiensten, slechts 43% van de personen die dit wel deden had het gevoel dat er na de aangifte actie werd ondernomen. Gilen reageert: “Die vraag wordt ons veel gesteld, maar we kunnen niet over alle gevallen informatie verschaffen. Soms omdat het kadert in een lopend onderzoek, maar we zijn ook gebonden aan het beroepsgeheim en de wet op de privacy. Wij dragen zaken over aan de politie, maar zij zullen daar ook niet over communiceren. Alle meldingen worden wel bijgehouden, het is dus echt belangrijk dat studenten zaken melden anders kunnen wij er niet op inspelen”, benadrukt Fieremans. “Ook belangrijk, we verwijzen studenten altijd door naar hulpverleners zoals het SBC, waar je terecht kan voor psychologische bijstand”, vervolgt Gilen. ”En we sporen mensen altijd aan om een melding te maken bij het meldpunt. Zodanig dat het voorval ook daar in de administratie zit en de nodige beleidsmaatregelen getroffen kunnen worden.” Dat bevestigt Wouters: “Uiteraard is elk geval van ongewenst grensoverschrijdend gedrag er één te veel. Veiligheid kan nooit voor 100% gewaarborgd worden, maar we doen

zoveel mogelijk om de veiligheid van studenten te garanderen. Het is dan ook belangrijk dat studenten melding maken van waar ze mee zitten of wat ze meegemaakt hebben.” Toch geven ook heel wat studenten aan het noodnummer niet te zullen bellen als ze zich onveilig voelen. Redenen hiervoor zijn onder andere dat ze vrezen dat er niet snel genoeg gereageerd zal worden, dat ze bang zijn dat hun probleem niet ernstig genoeg is of omdat ze eerder meteen de politie zouden bellen om geen tijd te verliezen. Fieremans: “We hebben liever dat iemand te snel belt dan helemaal niet. Als je het noodnummer belt neemt er binnen de drie seconden iemand de telefoon op en doordat wij de campus kennen en zo centraal zitten kunnen we meteen ter plaatse zijn.” Gilen vervolgt:

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“De stad blijft een soort veruiterlijking van onze patriarchale samenleving” Elisabeth Enhus

. . . . . . . . . . . . . . . . . “Je mag natuurlijk altijd meteen de hulpdiensten bellen, maar verwittig dan ook zeker ons. Stel je voor dat er een gasontsnapping is, bel dan gerust meteen de brandweer, maar alarmeer ook de bewaking. Zij hebben de procedures in huis om de hulpdiensten te ontvangen en te begeleiden, maar voeren ook de communicatie die gepaard gaat met zo’n incident.” Het noodnummer is ook via de interne lijnen te bereiken op 1111. Nachteconomie kaarten

mentale

64% van de bevraagden voelt zich tussen het vallen van de avond en het opkomen van de zon het onveiligst op de campus. De overigen voelen zich altijd even (on)veilig. Al geven weinig studenten aan zich onveilig te voelen op een TD. “De angst voor de nacht is geen nieuw fenomeen”, vertelt professor Enhus: “Als je kijkt

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

naar oude culturen en nu nog steeds zie je dat de nacht altijd als een soort bedreiging wordt gezien. Dat zit voor een stuk wel ingebakken in het leven van mensen. De laatste decennia komt daar dan bij wat wij de ‘nighttime economy’ noemen. Het nachtleven promoten is voor velen steden een bewuste strategie geweest om hun stad te promoten. Daar hoort uitgaan en overmatig alcoholgebruik bij, en dus bijgevolg ook meer overlast en geweld. Het is alsof er een soort breuk tussen het normale leven en de nacht ontstaat: mensen gaan in groep weg en versterken zo elkaars gedrag. In groep doe je dingen die je alleen nooit zou doen. Dat is een gekend fenomeen waar vooral Engelse steden enorm mee worstelen.” Een ander fenomeen dat de criminologe beschrijft is ‘fear of the other’: “Vanuit urban studies bestaat het idee, en dat is best interessant, dat mensen een soort mentale kaart hebben van de ruimte die ze kennen. Daar waar je naar de winkel gaat, daar waar je uitgaat, enzovoort. We weten ongeveer wat voor soort mensen er wonen, hoe de dingen gaan, kortom je kan zeggen: dit is de normale gang van zaken in deze wijk. Eenmaal daarbuiten zou het kunnen, maar dat onderzoek is nog niet zo vergevorderd, dat je je onveiliger voelt omdat je die kennis niet hebt. Als er in jouw wijk vaak groepen mensen op straat staan is dat niet iets waardoor je je onveilig gaat voelen. Zie je dat in een buurt die je niet kent is dat plots iets helemaal anders.” Dat kan verklaren waarom de perceptie leeft dat studenten niet in Brussel durven studeren. “Als je vanuit een beschermde omgeving komt waarin je bijvoorbeeld enkel met Vlamingen in contact kwam, en dan voor de eerste keer in aanraking komt met een superdiverse stad als Brussel waar 110 nationaliteiten samenleven, dan zou het kunnen dat ‘the other’, mensen die een andere taal spreken, andere gewoontes hebben, andere kleren dragen… een gevoel van ongemak opwekken. Maar is dat echt onveiligheid? Ik zou dat eerder ongemakkelijk of onbekend noemen.” Witte ridderpolitiek In de enquête werd gevraagd aan de

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(on)veiligheidsgevoel op de vub-campussen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

enkele markante uitslagen: Denk je dat het in een andere studentenstad (on)veiliger is? (n=335)

Wat heb je al meegemaakt op de Campus? MAn /Vrouw /X (N=251)

Geef je de voorkeur aan een open of een gesloten campus? (n=335)

Hoe voel je je bij de aanwezigheid van de militairen? (n=324)

Bij problemen of vragen, Security: 02 629 21 76, Infopunt: 02 629 20 11, Noodnummer: 02 629 11 11, meldpunt: meldpunt@vub.be studenten welk gevoel ze hebben bij de aanwezigheid van militairen op de campus. Sinds de aanslagen van maart 2016 zijn er geregeld soldaten die patrouilleren op en rond de campus. De ondervraagde studenten gaven aan dat de aanwezigheid van militairen op de campus hun veiliger, noch onveiliger deed voelen. “Die soldaten mogen dan ook niets doen, maar daarmee ontwrichten we wel de hele werking van het leger en de politie. Je kan je niet voorstellen wat voor dramatische gevolgen dat heeft (zoals grote druk op het familiale en sociale leven van militairen, beperking van de trainingsmogelijkheden voor buitenlandse missies en nefaste gevolgen voor de dagelijkse werking van de politie, n.v.d.r) En die maatregelen halen niets uit, het helpt niet tegen de criminaliteit. Puur populisme”, aldus Enhus. Enhus vervolgt: “Ik denk dat dat gevoel van angst wordt uitvergroot. Het is belangrijk dat de perceptie

dat het hier onveilig zou zijn wordt gecounterd. We moeten duidelijk maken dat dat niet overeenstemt met de werkelijkheid. In de naam van die onveiligheidsgevoelens zijn er al onwaarschijnlijk veel maatregelen genomen die enkel hebben geleid tot meer regels, meer controle, meer camera’s, waardoor we op een heel groot stuk van onze privacy zullen moeten inboeten als we hier mee doorgaan. Ik vind dat een goedkoop discours. De Westerse wereld heeft sinds 2010 een constante daling in criminaliteit, zelfs het aantal aanslagen is gedaald ten opzichte van vroeger. Het enige wat veranderd is, is dat nu iedereen slachtoffer kan worden, wat erg moeilijk is om mee om te gaan, want we kunnen het niet langer vermijden. We noemen dat de ‘reassuring gap’: we slagen er niet in om mensen te overtuigen dat de feitelijke criminaliteit daalt terwijl de onveiligheidsgevoelens alleen toenemen. Heeft dat te maken

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

met de massa aan media die ons bereikt? Angstgevoelens worden ook gestimuleerd door verhalen van anderen, die vaak een eigen leven gaan leiden. Koren op de molen van rechtse witte ridderpolitiek.” Angst en onveiligheidsgevoelens zijn dus geen makkelijk te omschrijven, laat staan te onderzoeken concepten. Al wil dat niet zeggen dat de veiligheid van de VUB-gemeenschap geen aandacht verdient. Wouters: “Studenten kunnen op veel plaatsen op en rond de campus terecht met vragen of als ze melding willen maken van bepaald gedrag. Veiligheid is ook een aandachtspunt in het nieuwe campus masterplan dat momenteel ontwikkeld wordt”. Enhus concludeert: “Een bepaalde mate van angstgevoelens zijn natuurlijk ook gezond, misschien is dat wel een soort oerinstinct, we moeten niet blindelings in problemen lopen.” !

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Interview met professor Guy Vanthemsche Afscheid van een stukje geschiedenis

Professor Guy Vanthemsche is al meer dan 30 jaar verbonden aan de VUB en geeft geschiedenis. Verder was hij enkele jaren vicedecaan van de faculteit LW. Volgend jaar verlaat hij de VUB en gaat hij op vervroegd pensioen. Als vicedecaan zag hij de VUB veranderen naar een multinationale onderneming, iets wat hem sterk raakt.

Tekst:jade pieters beeld: marit galle

e spreken af in het kantoor van geschiedenisprofessor Guy Vanthemsche. Zijn boeken liggen verspreid over het hele lokaal. Hij grinnikt wat en zegt: “Als je eenmaal op prepensioen gaat moet je je boeken kwijt geraken want thuis kan ik ze moeilijk in de wasbak leggen.” Het is effectief zo ver, professor Vanthemsche trekt de deur achter zich dicht en vertrekt op prepensioen. Een perfecte kans om hem te spreken over zijn carrière, wat hij van plan is na zijn indrukwekkende loopbaan en wat hij vindt van het huidige beleid aan de VUB. Laten we beginnen bij het begin. Hoe bent u terechtgekomen op de VUB?

Guy Vanthemsche: “Ik heb een rechtlijnig traject gevolgd. Van kindsbeen af was ik al gepassioneerd door geschiedenis. Ik besliste vrij snel om aan de VUB geschiedenis te komen studeren. Toen ik mijn licentiaat haalde, ben ik onmiddellijk opgevist als assistent en vervolgens werd ik docent. Natuurlijk moest ik mijn legerdienst nog afronden, wat ik vooral beschouwde als tijdverlies. Verder ben ik ook nog twee jaar vicedecaan geweest van de faculteit LW, een niet te onderschatten job.”

omdat ik terug controle wil over mijn tijdsgebruik. Alles bijeen neemt de VUB heel wat tijd in beslag. Zo moet je onderwijzen, thesissen begeleiden, werkcolleges begeleiden, onderzoeken, vergaderen… Het is voornamelijk uit ‘vergadermoeheid’ en precies ook omdat ik te weinig tijd heb om te onderzoeken. Veel professoren beginnen met de intenties om veel onderzoek te doen, maar daar blijft alsmaar minder tijd voor over. Nu ik de kans heb om er een punt achter te zetten, doe ik dat ook.”

Vanwaar de beslissing om vroegtijdig te vertrekken?

Is het afscheid dan definitief of blijft er nog een link bestaan met de VUB?

“Ik had de kans om op pensioen te vertrekken op 60 jaar en die kans neem ik graag, ook omdat het wettelijk is toegestaan natuurlijk. Maar de voornaamste reden is

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

“Het afscheid is definitief. In sommige gevallen kan je nog een paar vakken doceren maar als je stopt, dan stop je er volledig mee.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Guy vantemsche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bepaalde zaken, zoals lesgeven, heb ik altijd graag gedaan en zal ik zeker missen. Ik ben blij dat ik af ben van het vergaderen en de administratieve kant van het lesgeven. Ik zal me nu vooral gaan focussen op het schrijven van boeken. Zo wil ik graag een boek schrijven over de geschiedenis van de pensioenwetgeving, wat natuurlijk goed van toepassing is op mij.” U geeft ook een hele hoop vakken, weet u al wie u zal vervangen? “De procedure is nog lopende, maar veel weet ik er zelf niet van. Het is traditie dat de uittredende proffen zich niet bezighouden met hun opvolging. Het enige dat ik weet is dat men op zoek is naar een globalist, dat wil zeggen dat ze een historicus of historica zoeken die gespecialiseerd is in wereldgeschiedenis. Momenteel is er al een shortlist van zo’n veertien kandidaten.” Competitiegedrag en verengelsing Heeft u, als voormalig vicedecaan van LW, het er moeilijk mee dat deze faculteit steeds wordt bestempeld als een rode faculteit? “Jazeker, dat is een probleem dat bij mij veel ontevredenheid en zorgen heeft opgewekt. Zeker de manier waarop de universiteit wordt beheerd. Het is bijna zo dat je binnen een rode faculteit met groene en rode vakgroepen zit en vervolgens zelf met groene en rode professoren. Een competitiesfeer is de universiteiten binnengedrongen en daar heb ik het persoonlijk heel moeilijk mee. Toen ik begon aan mijn carrière, had ik het gevoel dat ik werkte als ambachtsman in een atelier waar iedereen met liefde, zorg en hard werk zijn ding deed. Geleidelijk aan heb ik dat zien veranderen en de universiteit zien evolueren naar een multinationale instelling. Ook de manier waarop de overheid universiteiten financiert, duwt ons nog meer in de richting van een sterk competitief model. Die financiering vindt plaats op verschillende manieren zoals publicaties in specifieke tijdschriften. Meestal zijn dat dan ook nog eens

Angelsaksische tijdschriften. Het jammerlijke is dat er geen rekening wordt gehouden met wat er naast die specifieke publicatiekanalen wordt gepubliceerd. Ik heb het persoonlijk heel moeilijk met een publieke overheid die zegt dat je in bepaalde tijdschriften moet publiceren.Tijdschriften die niet ge-peer-reviewed zijn of die wetenschappelijk populariserend zijn, worden sterk weggeduwd, bijna misprezen in zekere mate. Ook deze nieuwe trend heeft mij in zekere mate doen beslissen om weg te gaan.”

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“Veel professoren beginnen met de intenties om veel onderzoek te doen, maar daar blijft alsmaar minder tijd voor over” . . . . . . . . . . . . . . . . . Aan de VUB worden er meer en meer opleidingen en vakken in het Engels gegeven, wat denkt u van die verengelsing? “Ik begrijp zeer goed dat de VUB openstaat voor buitenlandse studenten, maar we mogen niet vergeten dat we effectief in Vlaanderen zitten. De Vlaamse jeugd moet in het Vlaams onderwezen worden. Dat is eigenlijk een vreemde kronkel in de geschiedenis. Vroeger hebben we gestreden voor het Vlaamse onderwijs en Vlaams onderzoek en nu gaan we dat een beetje verkwanselen in die zin dat Nederlands niet meer geldig is als een wetenschappelijke taal. Uiteindelijk denk ik dat een stevige sokkel Nederlandstalig onderwijs nodig is met daarnaast een pad voor internationalisering. Voor mij is het al een grote stap om van het middelbaar onderwijs naar het hoger onderwijs te komen, als je daarbovenop nog eens

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

een nieuwe taal moet leren… Daarbij is het iets makkelijker voor de rijkere gezinnen om hun kinderen een jaar lang naar een Engelstalige school te sturen om de taal machtiger te worden en zo verder door te stoten in het hoger onderwijs. Het moet voor iedereen haalbaar zijn. Die democratische insteek mag niet verloren gaan in het hoger onderwijs. Engels mag dan ook geen wapen zijn voor selectie.” Zijn we dat democratische aspect meer en meer aan het verliezen met het Engels en bijvoorbeeld het invoeren van toegangsproeven bij burgerlijk ingenieurs? “Toegangsproeven zijn op zich wel een goede zaak. Dat we vanuit het middelbaar onderwijs leerlingen helpen om te weten waar ze voor geschikt zijn, daar ben ik voor. Maar echt ingangsexamens afleggen is ook iets wat weer vragen doet rijzen over sociale selectie. Mensen die uit gewone gezinnen komen, zullen het moeilijker hebben om een duur voorbereidingsjaar af te leggen, dat als het ware een toegangsticket geeft tot hoger onderwijs. Gewone gezinnen zullen dat niet kunnen betalen, maar een kleine elite wel. We moeten dus oppassen dat de grote trend niet gaat naar universiteiten die gericht zijn op elitegroepen en sterk competitief ingesteld zijn.” Welk boek heeft een sterke impact gehad op uw manier van denken? “‘Traite des economie marxists’ van Ernest Mandel. Dit boek heeft me heel sterk beïnvloed. Ik las het toen ik 18 jaar oud was en ik heb het met veel passie gelezen. Dat boek heeft me echt mijn ogen doen opengaan. Nu het is ook zo dat Ernest Mandel een soort van vergane glorie is, hier aan de VUB. Mandel werd geweerd van veel universiteiten vanwege zijn marxistische strekking, maar uiteindelijk hebben ze hem aan de VUB binnengehaald. Helaas weten weinig mensen dat vandaag nog.“ Hoe zou u uw carrière omschrijven in een paar woorden? “Veel passie en overgave.” !

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Eerste hulp bij studentenproblemen Studentenwelzijn aan de VUB Het academiejaar lijkt soms even lang te duren als het leven van een eendagsvlieg. Maanden vliegen voorbij met wekelijkse studentenactiviteiten en deadlines voor verscheidene opdrachten en eindwerken. Tegelijk moet je een uitstekende prestatie neerzetten voor een resem examens en presentaties. Plots sta je aan de zijlijn en zie je anderen vooruit gaan terwijl jij plots je evenwicht verliest. Zowel voor studiegerelateerde als voor persoonlijke problemen kan je op de VUBcampus voor hulp terecht.

Tekst: larissa courant beeld: kilian adriaenssens illustratie: steven geusens

et leven van een student is allesbehalve gemakkelijk. Alles begint met de zoektocht naar een kot of misschien eerder met het uitstippelen van een traject dat je bijna dagelijks zal moeten afleggen om je colleges te kunnen bijwonen. Lessen en leerstof volgen elkaar in een razend tempo en voeren de druk alsmaar op. Je dag wordt nog spannender wanneer je last-minute nog lokaal moet zoeken, terwijl je

de prof 5 minuten geleden al zijn of haar uitleg begon. Wij studenten zijn prestatiebeesten. We zijn continu in de weer, maar soms kan de stress ons te veel worden. Reken daarbij nog eens familiale problemen of crisissituaties waarin we geen uitweg meer zien en ons ritme slibt langzamerhand dicht. Toch sta je er niet alleen voor, hoewel je dat misschien wel denkt. Aan en rondom de VUB zijn er verschillende instanties die zich over het welzijn van de studenten bekommeren en jouw eerste hulp zijn bij nood aan een gesprek.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Niet zo lang geleden richtte de VUB, in de nasleep van de controverse rond Willem Elias, het ‘meldpunt voor ongewenst grensoverschrijdend gedrag’ op voor problemen omtrent grensoverschrijdend gedrag die de persoonlijke integriteit raken. Onder ‘grensoverschrijdend gedrag’ wordt onder andere pesten, ongewenste opmerkingen of agressie verstaan. Het meldpunt richt zich tot iedereen die op de VUB-campus met dergelijk ongewenst gedrag geconfronteerd wordt en een klacht kan gemeld worden door een e-mail te sturen

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

eerste hulp bij studentenproblemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . naar meldpunt@vub.be. De melding komt evenwel niet meteen bij de VUB terecht, maar bij een externe dienst, het Centrum voor Welzijnswerk (CAW) Brussel, die zal zorgen voor het eerste contact. Indien je dit wenst, kan de zaak vervolgens worden behandeld binnen de VUB, maar de procedure blijft onder de bevoegdheid van het CAW. Kunstige vrijzinnigheid Sinds dit academiejaar zijn er twee vrijzinnig humanistische consulenten gevestigd in de gele studentenunit tegenover het nieuwe zwembad van de VUB. Deze unit, die je kan herkennen aan de Human(art)istic logo’s op de gevel, is het kantoor van Jan Van den Brande en Raffi Aghekian, de twee vrijzinnige gezichten achter het Human(art)istic-project in samenwerking met de VUB. Zowel Van den Brande als Aghekian staan klaar met een tasje koffie of een fris drankje voor iedere student die meer informatie wil inwinnen over de begeleiding door een vrijzinnig humanistische consulent als men doorheen een moeilijke situatie moet. De dienstverlening van een vrijzinnig humanistisch consulent is gratis en kan je vinden in ieder Huis van de Mens in Brussel en Vlaanderen. Voor een doorverwijzing of een verkennend gesprek over wat de werking van vrijzinnig humanistische consulenten inhoudt, ben je bij hen aan het juiste adres. Zij staan in voor het onthaal en verzorgen de eerste communicatie met een vrijzinnig consulent van het Huis van de Mens aan de Sainctelettesquare of degene die het dichts bij je vertrouwde omgeving is gevestigd. Het is opmerkelijk dat er naast Van den Brande en Aghekian geen vrijzinnige consulent op de vrijzinnige VUB-campus zelf is gevestigd met de taak studenten bijstand te verlenen, gehoor te bieden en oplossingen te formuleren wanneer men doorheen een moeilijke periode gaat. Voor een volledig traject van vertrouwelijke gesprekken zal je je, na het onthaal aan de VUB, moeten begeven naar een Huis van de Mens voor een afspraak

met een consulent. Indien je dit wenst kan je wel in onderling overleg met een consulent alsnog een plaats afspreken die je het beste uitkomt. Naar de officiële communicatie van het rectoraat luidt de reden dat dit hoogstwaarschijnlijk te wijten is aan de manier waarop deMens. nu zijn dienstverlening “regionaal organiseert.” Een duidelijke reactie van deMens.nu over de reden hierachter bleef evenwel spijtig genoeg uit.

studiegerelateerde problemen zoals stress, faalangst, uitstelgedrag, piekeren of perfectionisme je belemmeren om goed te functioneren, kan je bij hen terecht. Ook wanneer je je angst moeilijk de baas kan, problemen ervaart op vlak van sociale of academische integratie of als je andere socio-emotionele problemen ervaart maar niet goed weet bij wie je terecht kan, kunnen zij een luisterend oor bieden of doorverwijzen naar meer gespecialiseerde hulp.

Wanneer de problemen verder reiken dan persoonlijk vlak of studiemethodes, examenplanning, verwerking van de leerstof en

De gratis begeleiding bij een studentenpsycholoog gaat zelfs verder dan enkel een vertrouwelijk gesprek. Studentenpsychologe Naomi Beke benadrukt dat ze vooral “ondersteunend werken, waardoor de student sterker in zijn/haar schoenen zal staan.” Het mag dan ook niet verwonderen dat de slagzin luidt: ‘de studiebegeleiding helpt de student groeien’.” De student helpen groeien, hopen ze te bereiken met initiatieven zoals workshops. “Studentenpsychologen hebben specifieke studentenworkshops over hoe je het best kunt omgaan met studiestress en stress in het algemeen. Daarnaast hebben we ook nog de faalangsttraining, die twee maal per jaar wordt georganiseerd”, vervolgt Beke.

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“als je gaat kijken naar andere hulpverlening in dezelfde context, kunnen de wachttijden snel oplopen tot wel zes maanden” naomi Beke . . . . . . . . . . . . . . . . . vakinhoud je kopzorgen bezorgen kan je terecht bij de studentenbegeleiders per faculteit op de VUB. Zij kunnen jou individueel opvolgen en zelfs trainen in verschillende domeinen zoals bijvoorbeeld academisch taalgebruik, je bacheloren masterproef of studietraject. ‘Helden van de VUB’ Naast de studietrajectbegeleiders en studiebegeleiders, zijn er ook de studentenpsychologen. Dit team van zeven psychologen werd niet alleen door de universiteit geprezen tot de ‘Helden van de VUB’, maar het team staat ook klaar wanneer je een probleem hebt dat dieper zit dan je bekommernissen over vakinhoudelijke begeleiding of studievaardigheden. Wanneer

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De grootste troef van de studentenpsychologen is wellicht hun vlotte toegankelijkheid. “Een afspraak bij een Studentenpsycholoog kan je zelf eenvoudig en snel online maken en binnen twee weken kan je dan voor een gesprek bij ons terecht”, vertelt de studentenpsychologe Kelly Van Bellingen. Hier is ook bewust voor gekozen. Beke legt uit dat “als je gaat kijken naar andere hulpverlening in dezelfde context, kunnen de wachttijden snel oplopen tot wel zes maanden. Wij werken niet met dergelijke wachttermijnen.” Dit wil evenwel niet zeggen dat er bij een acuut of dringend probleem geen uitzondering gemaakt kan worden. “Wij staan ervoor open dat we in noodgevallen gaan kijken wie van ons team tussen de afspraken door even tijd kan nemen om die persoon te helpen. Je mag hiervoor een e-mail sturen of je aanmelden in het

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

eerste hulp bij studentenproblemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Studiebegeleidingscentrum”, Beke.

vertelt

Een kleine stap voor studenten Hoewel de diensten van de studentenpsychologen voor vele studenten van onschatbare waarde zijn, blijft het voor anderen een (te) grote stap. “Voor sommige studenten is het heel natuurlijk om hier op gesprek te komen, maar anderen vinden dat echt wel moeilijk. We merken dat studenten met een andere culturele achtergrond het vaak moeilijker

hebben om naar ons, als psycholoog, te komen omdat dat in hun cultuur niet volledig aanvaard is. Vaak, als ze de stap toch hebben gezet, zijn ze wel blij dat ze dat gedaan hebben”, vertelt Van Bellingen. Toch mag de waarde van de term ‘psycholoog’ niet onderschat worden. “Het voordeel van de term ‘psycholoog’ is dat dit immers een beschermde titel is en psychologen dus gebonden zijn door het beroepsgeheim. Studenten kunnen hier in vertrouwen spreken”, vult Beke aan. Ook voor studenten die zich in een

bijzondere situatie bevinden zoals studenten met een functiebeperking, staat de deur altijd open. “We willen hen gelijke kansen geven tijdens de examens”, stelt Van Bellingen. “We gaan altijd als psychologen vertrekken vanuit de student en kijken welke noden hij of zij heeft. Op basis van de drie criteria ‘haalbaarheid, aanvaardbaarheid en verdedigbaarheid’, gaan we iedere maatregel zoals bijvoorbeeld meer tijd bij het oplossen van het examen, maar ook uitzonderlijke maatregelen zoals geen rekening houden met schrijf- en spelfouten of spreiding van examens dan in kaart brengen.” Naast de diensten van de psychologen op de campus in Etterbeek is het ook belangrijk te benadrukken dat er ook een studentenpsycholoog is die halftijds werkt op de VUB-campus in Jette. Dit is ook zeer goed om te weten, want “goed in je vel zitten, is een eerste voorwaarde om goed te kunnen studeren”, vindt Beke. Dit geldt ook voor wanneer je beter geholpen kan worden door andere instanties. De studentenpsychologen werken als onderdeel van het team ‘studiebegeleiding’ ook nauw samen met Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) en Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) en zullen doorverwijzen wanneer deze instanties beter van dienst kunnen zijn. Zo wordt door hen het CAW gezien als een brede, gratis dienstverlening waar je ook met nietstudiegerelateerde problemen terecht kan.

Kelly van bellingen (links) en naomi beke (rechts)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zichzelf kenbaar maken onder het alsmaar vernieuwende studentenpubliek is een proces dat het team van studentenpsychologen continu wil voeren. Toch krijgen ze ook soms steun vanuit onverwachte hoek. “Ik heb ooit eens van een professor gehoord dat hij op het einde van zijn eerste les een slide had getoond met de gegevens van studiebegeleiding met de woorden ‘stel dat er problemen zijn of wanneer je het niet meer ziet zitten, weet dat je daar terecht kan’. Dat was echt fijn om te horen”, vertelt Van Bellingen glimlachend. !

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Het Learning and Innovation Center

Een brug over de Berlijnse muur van Noord- en Zuid-België De VUB en ULB slaan de handen in elkaar voor een nieuw innovatiecentrum op de scheidingslijn van beide zusteruniversiteiten. Het moet een plek worden waar studenten kunnen vertoeven en genieten van de laatste technologieën. Om de kosten te drukken en om het geheel innovatief te houden, gaan beide universiteiten op zoek naar partners in de private sector.

Tekst: Kilian Adriaenssens beeld: evr-architecten

ls alles volgens plan verloopt, kunnen studenten van zowel de VUB als de ULB bij het aanvatten van het academiejaar 2022 elkaar ontmoeten in een nieuw studiecentrum dat door beide universiteiten zal worden uitgebaat. Het Learning and Innovation Center, of LIC voor de vrienden, moet een brug vormen tussen de Nederlandstalige en Franstalige universiteit die beiden een campus hebben op het hoefijzervormige grondgebied aan de Pleinlaan. Het nieuwe centrum zal worden opgetrokken achter de grijze sovjetblokken van de VUB, gebouw F en G, precies op de verhoging die nu de duidelijke scheiding vormt tussen beide universiteiten. Het

complex van bijna 10.000 vierkante meter zal de bibliotheken ‘exacte en toegepaste wetenschappen’ van de VUB en de ‘sciences et techniques’ van de ULB samenbrengen onder één dak. Daarnaast moet het LIC een centrum worden van innovatieve technieken voor studie en onderzoek met onder meer stille ruimtes, actieve klaslokalen, vergaderzalen en ‘experience centers’. Hypermoderne snufjes en een Learning Café Het Learning and Innovation Center wordt gebouwd met geld van Beliris, de samenwerkingscommissie van de federale overheid en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die bouw-, renovatie- en restauratieprojecten in Brussel realiseert. Beliris is de bouwheer van het project en zal het

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

zelfvoorzienend gebouw, gerealiseerd met duurzame materialen, na constructie afleveren. De invulling zal gebeuren door de VUB en ULB. Annick Faveere is projectleider van het LIC en wordt in het teken van de samenwerking momenteel verloond door beide universiteiten. Zij droomt luidop van een bruisend knooppunt tussen beide campussen waar studenten kunnen studeren, groepswerk organiseren of gewoon gaan ontspannen. Faveere: “Er loopt nu een project om te kijken wat we daar willen verwezenlijken. We praten bijvoorbeeld over ‘active classrooms’. Daarbij zitten studenten aan werktafels die elk beschikken over een scherm waar de prof allerlei zaken naar kan doorsturen en waarmee de studenten op hun beurt zaken naar de prof kunnen terugsturen. Er gaan ook kleine ‘recording studios’ zijn

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

het learning and innovation center . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . voor studenten en eventueel proffen om zelf opnames te maken voor een thesis, groepswerk of onderzoek. We onderzoeken ook met welk systeem studenten zalen kunnen reserveren of dat de mogelijkheid bestaat om er ‘hackathons’ te organiseren. Het is ook een gebouw waar studenten gewoon kunnen ‘vertoeven’. Ze kunnen er hangen, zitten of zelfs slapen als ze willen. Studenten gaan vandaag de dag ergens op de VUB ‘squatten’ tussen twee lessen door, daar waar ze een plekje kunnen vinden, maar dat nieuwe gebouw zal daar echt voor bestemd zijn. Het is bijvoorbeeld de bedoeling dat er een ‘learning café’ komt waar studenten gewoon iets kunnen gaan drinken.” In totaal zal er plaats zijn voor 1.000 personen waarvan 80% studenten, 10% professoren en 10% externen. Het LIC is dus voornamelijk bedoeld voor studenten, maar deze lijken nog maar weinig op de hoogte te zijn van de plannen om een nieuw innovatiecentrum te bouwen tussen de twee campussen. Volgens Faveere is het desalniettemin de bedoeling studenten meer te betrekken in het project om te weten te komen wat hun noden en wensen zijn. “Om over die invulling te praten zijn studenten wel al uitgenodigd geweest, maar ze zijn nog niet erg aanwezig geweest in het dossier, omdat de vergaderingen misschien niet altijd passen voor hen. Ik wil studenten nu veel meer betrekken bij de beslissingen van de concrete invulling. Ik wil weten wat hun noden zijn en daarvoor wil ik meer samenwerken met de Studentenraad. De voorzitter van de Studentenraad mag dus iemand afvaardigen die betrokken wordt bij het project”, aldus Faveere. Het LIC zou ruimere openingsuren moeten krijgen dan die van de huidige studieplekken zoals de bibliotheek of het StudieBegeleidingsCentrum. Zo zal het mogelijk zijn om ook nog op een druilerige zaterdagnamiddag verder te komen werken aan je thesis of groepswerk. Faveere: “Een eerste insteek is dat het LIC open zou zijn van maandag tot zaterdag, van acht

uur ‘s ochtends tot tien uur ‘s avonds. Dat zijn vrij lange openingsuren en er zouden ook aanpassingen kunnen gebeuren zodat het bijvoorbeeld tijdens de blokperiodes langer open blijft en dat je er dan ook op zondag kan gaan studeren.” Een brug over de communautaire muur Het Learning and Innovation Center zal de eerste fysieke visualisering worden van de samenwerking tussen

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“Er zal meer worden gedacht in een gezamenlijk ‘Pleinlaan-principe’ in plaats van alles voor VUB en ULB apart” Annick Faveere

. . . . . . . . . . . . . . . . . de VUB en ULB. De locatie heeft dan ook een symbolische waarde. Toen de VUB werd opgericht in 1970 wilde men initieel een tweetalige campus behouden met de moederuniversiteit, ULB, maar dat werd snel door een meerderheid verworpen omwille van de toenmalige communautaire spanningen. Een plan werd ontworpen waarin de universiteiten elkaar symbolisch de rug toekeerden met een hoge scheidingswal tussen beide campussen. Het hoge talud tussen beide campussen werd destijds spottend ‘de Berlijnse muur van Noord- en Zuid-België’

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

genoemd. De realisatie van het LIC vergelijken met de val van de muur is wat voorbarig, desalniettemin zou het centrum wel voor een fysieke verbinding moeten zorgen tussen beide campussen. Faveere: “De VUB en ULB zijn nu aan het kijken hoe ze de twee campussen in dit hoefijzer nog meer kunnen integreren. Zo zijn er gesprekken over hoe de faciliteiten op deze grote campus kunnen worden geoptimaliseerd. Er wordt bijvoorbeeld gekeken dat wanneer het restaurant wordt vernieuwd, dat zou gebeuren met een visie van medegebruik. Zo zouden beide universiteiten een andere soort kantine kunnen aanbieden. Op de ULB campus aan de Pleinlaan komt een nieuw gebouw E voor de ingenieurs, de VUB zal daar een aantal vierkante meters van gebruiken. Meer en meer zie je dat er weer een link zal zijn en dat er meer open gedacht moet worden over die infrastructuur. Er zal meer worden gedacht in een gezamenlijk ‘Pleinlaan-principe’ in plaats van alles voor VUB en ULB apart.” Om de verbinding tussen beide campussen compleet te maken, zullen de muren van de onderste verdiepingen van gebouw F tegen de grond gaan. Dat zal zorgen voor een doorgang van de esplanade, ter hoogte van het VUB restaurant, naar het LIC via een brede passerelle van 14 meter breed en 7 meter hoog. VUB te koop Al deze renovatiewerken en hightech installaties die het leven van de student makkelijker moeten maken zijn jammer genoeg niet gratis. Om het project te financieren worden verschillende geldbronnen aangeboord. De kost van het gebouw, zo’n 21 miljoen, wordt gesubsidieerd door Beliris. Voor de inrichting zullen

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

het learning and innovation center . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . de VUB en ULB elk vier miljoen euro moeten vinden. Dat gaat dan over de aankoop van softwarelicenties tot verlichting. Faveere: “De fondsen voor het LIC zijn gereserveerd dus we kunnen sowieso verder met het project, maar we hopen wel dat we uiteindelijk niet alles zelf zullen moeten betalen. Private Partners zouden zo een deel kunnen contribueren in de kosten waarvoor zij in ruil een aantal keer het auditorium mogen gebruiken of dat ze het LIC gebruiken als demoruimte. De ambitie is nog steeds om acht miljoen euro aan fondsen te vinden zodat we zelf niet moeten tussenkomen.” Zo zal de Nationale Loterij drie keer 150.000 euro investeren in de verschillende studies van het project. Maar ook voor de implementatie van de verschillende technologieën wordt er gekeken naar de private sector om te investeren in het nieuwe innovatiecentrum. “Als we van het LIC iets innovatiefs willen maken moeten we samenwerken met experten. We zouden bijvoorbeeld graag een partner hebben in termen van connectiviteit om het netwerk te organiseren in het centrum. De grote spelers Proximus en Telenet zijn geïnteresseerd en ook met CommScope (hardware ontwikkelaar, n.v.d.r.) zijn al gesprekken geweest. Zij zijn geïnteresseerd omdat het LIC een ‘living demo environment’ zou kunnen zijn waar ze hun klanten kunnen tonen hoe studenten omgaan met hun producten. Barco is een interessante partner wat betreft de digitalisering van onderwijs. Belangrijk is dat het ons ten goede komt.” De VUB is dus niet afhankelijk van externe financiering voor de inrichting van het project, maar probeert er wel zo veel mogelijk de kosten mee te drukken. Maar deze partnerschappen brengen ook gevaren met zich mee. Zo stellen sommigen zich vragen bij de onafhankelijkheid van de universiteit ten opzichte van haar partners en vinden ze dat de universiteit hiermee zichzelf verkoopt. Zo nam de VUB in 2015 deel aan een officieel staatsbezoek aan China. Een VUB-delegatie zou daar volgens de website van de VUB een samenwerkingsovereenkomst

getekend hebben met telecombedrijf Huawei. Daarnaast bestond er al een leerstoel ‘Huawei for Contemporary China Studies’. Het bedrijf kwam onlangs in een slecht daglicht nadat het Amerikaans Openbaar Ministerie een onderzoek startte naar de Chinese technologiereus. Het bedrijf zou gevoelige technologie hebben doorgespeeld aan Iran en bovendien wordt Huawei er al langer van beticht te nauwe banden te hebben met de Chinese overheid. Faveere stelt dat er nog geen concrete afspraken werden gemaakt met externe partners, maar er is wel een bezorgdheid betreffende de smartphone-gigant. Faveere: “De gesprekken gebeuren altijd met Proximus, Huawei is de integrator van Proximus. Die gesprekken zijn

door de ethische commissie moet.” Als alles volgens plan verloopt, zullen studenten in 2022 kunnen vertoeven in het nieuwe Learning and Innovation Center van de VUB. Dat een deadline voor de VUB een rekbaar begrip is, uit zich bij het vernieuwde zwembad of het nieuwe XY-complex die meermaals hun termijn verstreken. Volgens Faveere is het nu anders, ditmaal is het namelijk niet de VUB die de leiding neemt. “Of we de deadline zullen halen is natuurlijk koffiedik kijken, maar Beliris doet niets anders dan bouwprojecten trekken. Normaal is de VUB zelf bouwheer, maar nu zal dat dus door iemand anders worden uitgevoerd. Beliris is zeer strikt als het aankomt op het uitvoeren van de

nog niet concreet, er is nog niets afgesproken met deze partners. Als er ooit iets concreets op tafel ligt met Proximus waarbij er een link is met Huawei zal daar een diepere discussie over moeten worden gevoerd. De ULB deelt die bezorgdheid. Het is niet de bedoeling dat we onze ziel gaan verkopen, maar we hebben die partners ook nodig om dat innovatief element te verwezenlijken. Partners kunnen hun kennis meegeven en in ruil kan het zijn dat zij gebruik kunnen maken van de faciliteiten, een zaal die naar hen wordt genoemd of hun logo dat ergens wordt geplaatst. Wij zullen, met de board, beslissen of dat voordelig is of niet, en of het al dan niet

verschillende procedures, ik zie niet meteen een reden waarom de bouw niet vlot zou verlopen. De planning is ook zeer ruim genomen. Ik heb daarnaast heel veel vertrouwen in de architecten, zij zijn echt toegewijd aan dit project.” Het project zal een aanvulling worden op de faciliteiten die de VUB vandaag aanbiedt en moet een plek worden waar studenten van beide universiteiten elkaar kunnen ontmoeten en gebruik kunnen maken van nieuwe technologieën. “Het is echt iets voor jullie”, besluit Faveere. “Het moet een plek worden waar studenten kunnen vertoeven, op de scheidingslijn van beide zusteruniversiteiten.” !

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Verborgen groen onbekende parken in brussel De Brusselse metropool maakt het omwille van haar drukte en tempo vaak moeilijk om even tot rust te komen. De stad pronkt graag met het groen dat je kan vinden in het centrum, met als gevolg vele bezoekers die het ons bemoeilijken om ons te concentreren op het boek dat we willen lezen of in te dommelen onder het zonnetje. Welk Brussels groen is nog relatief onaangetast en waar kan men nog echt eens helemaal tot rust komen?

Tekst en beeld: Eline inghelbrecht Viaductpark Buslijn nr. 95 richting Grote Markt hebben we allemaal wel eens genomen. Toch staan we zelden stil bij de verborgen parels die we onderweg passeren. In de Viaductstraat in Elsene bevindt zich, ingesloten tussen de gebouwen en na een wegje bergop, het vredige Viaductpark. Dit park was vroeger een privétuin, maar werd geopend voor het publiek dankzij een duurzaam wijkcontract. Je vindt hier enkele individuen die zich verdiepen in literatuur en komen genieten van het zonnetje. Wie het niet zo heeft met vliegende insecten passeert hier beter niet. Het park staat namelijk bekend als omgeving voor wilde bijen. Verder worden er vaak multiculturele activiteiten georganiseerd. Het park is geopend tussen 9 en 19u en in de zomermaanden kan je er genieten tot 21u. Dichtsbijzijnde halte: Blyckaerts Frère-Orbanpark Tussen de kantoorgebouwen van de Europese wijk schuilt het Frère-

Egmondpark Orbanpark. Het park bevindt zich op een plein dat behoort tot het dambordpatroon van de 19e eeuwse wijk. Ook het uitzicht van het park, met haar op de millimeter afgeschoren struiken, past volledig in het plaatje van de wijk. Wat dit park merkwaardig maakt is haar zicht op de 19e eeuwse Sint-Jozefkerk. De naam van het park verwijst naar een sterke voorstander van het liberalisme uit de 19e eeuw, genaamd Walthère Frère-Orban. In het park zie je Europese commissarissen in pak die

Frère-orbanpark . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tijdens hun lunchpauze even willen ontsnappen uit de kantoorgebouwen, maar evengoed studenten die komen uitblazen tussen het studeren door. Dichtstbijzijnde halte: Kunst-Wet Egmontpark Wanneer je even wil bekomen van al het shoppen op de Louizalaan of de Gulden-Vlieslaan, biedt dit park echt een oase van rust. Achter een smalle doorgang, ingesloten tussen gebouwen, bevindt zich een uitgestrekte grasweide waar men maar al te graag een boekje komt lezen of komt spelen met de kinderen. Hoewel het zich in één van de drukste buurten van Brussel situeert, vind je hier meestal niet te veel bezoekers, wat zorgt voor een zeer relaxte sfeer. Je hebt er zicht op het Egmontpaleis dat in haar eerste vorm werd opgetrokken in de 16e eeuw en je al ettelijke uren kan fascineren door de mengelmoes van bouwstijlen. Het park zelf omvat de vroegere tuinen van dit paleis. Verder vind je er een plantenkas en tal van bronzen beeldhouwwerken. De dorstigen kunnen terecht bij een

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Verborgen groen in Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . met de wolkenkrabbers van het Noordstation. Dagelijks staan er stadswachters in het park die er een oogje in het zeil houden. Dichtstbijzijnde halte: Sint-Maria Tenbosch park

Hooikaai waterkraantje of op het terras van de bar die zich heeft gevestigd in het park. Daar kan je gezonde sappen of frisse cocktails drinken en in het weekend uitgebreid brunchen. Dichtstbijzijnde halte: Louiza Hooikaai en Steenkoolkaai Tot Sint-Katelijne hebben we ongetwijfeld allemaal wel eens de metro genomen. Maar wie van ons wandelt er van daaruit al eens verder dan de gezellige cafés en restaurants? Aan het einde van de ‘Vismet’ ligt de Kaaienwijk, beginnende bij de Steenkoolkaai en de Hooikaai. Deze voormalige handelsplaatsen zijn nu ingekleed met parkjes en ertussen werden waterpartijen aangelegd die verwijzen naar de voormalige functie van de buurt. Op de Hooikaai heb je een geweldig zicht op de Koninklijke Vlaamse Schouwburg over een zestig meter lang waterbassin. De eyecatcher in dit park is een werk van Wim Delvoye, genaamd ‘Concrete truck’. Dit gigantische stalen werk in de vorm van een betonmolen met gotische ornamenten trekt meteen je aandacht. Dichtstbijzijnde halte: Ijzer of SintKatelijne

de torenhoge kantoorgebouwen van het Noordstation ligt een ingesloten parkje, genaamd Koningin-Groen. Dit jonge parkje, dat pas opende in 2007, ligt zo verborgen achter een poort in de Groenstraat, dat je er haast voorbij zou lopen. Het biedt een uitstekend contrast met de bedrijvigheid van Brussel-Noord. Je bent er volledig afgesloten van lawaai of drukte en kan hier volledig tot rust komen, als je het ervoor over hebt om hier even voor te klimmen. Het park is volledig omringd door muren begroeid met klimop, maar als je er overheen kijkt wordt je opnieuw geconfronteerd

Deze voormalige dendrologische privétuin is gelegen naast het welbekende Terkamerenbos, nu behoort dit park tot het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het park ligt midden in een drukke woonkern en op wandelafstand van de Louizalaan, maar van deze drukte merk je in het park haast niets. Het is een eerder klein park, maar toch vallen er steeds nieuwe dingen te ontdekken. Via smalle paadjes passeer je onder meer een sportterrein, een petanquebaan en kleine vijvertjes. Het park werd oorspronkelijk aangelegd door een boomkundige, wat te merken is aan de overvloed aan boom- en plantensoorten. Deze wildgroei maakt het niet het meest esthetische park van Brussel, maar het zal je alleszins fascineren. We mogen van geluk spreken dat we dit park nog kunnen bezoeken, aangezien het maar net ontsnapt is aan een immobiliënproject in de jaren ‘80. Van mei t.e.m. augustus is het park geopend van 8u tot 20u50. Dichtstbijzijnde halte: Buyl !

Koningin-Groen Aan het einde van de Koningsstraat zie je de mastodontische Koninklijke SintMariakerk. Tussen de drukke baan en

tenboschpark

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Een nieuw kader voor de VUB Leerplatform Canvas in aantocht Er zijn de voorbije jaren enkele digitale veranderingen doorgevoerd op de VUB. Zo werd my.VUB vervangen door STUDENT.VUB en de VUB webmail door Outlook 365. Nu komt er ook een vervanging van Pointcarré door ‘Canvas’. Dit nieuwe leerplatform werd reeds gelanceerd onder docenten maar zal vanaf het begin van volgend academiejaar ook toegankelijk zijn voor studenten.

Tekst: Elly Vansevenant cartoon: kartoenist

en licensie Canvas is door de VUB gekocht van een Amerikaans leerplatform dat oorspronkelijk in 2011 ontworpen werd door studenten uit onvrede over hun toenmalig systeem. De betrokken professor heeft daarop het besluit genomen om samen met hen een bedrijf op te richten. “Dit platform is dus vanuit het gebruikersperspectief ontwikkeld en is momenteel dé marktleider op het vlak van online leerplatformen”, zegt projectmanager Natalie Tielemans. Het wordt onder andere al gebruikt door Harvard en Yale, en als we het dichter bij huis willen zoeken, de Erasmushogeschool Brussel. Zij gebruiken het al een jaar. “De VUB heeft het platform echt met onderwijsdoelstellingen in gedachten gekozen”, zegt Tielemans. Er is een gigantische ‘Canvascommunity’ wereldwijd waar iedereen, dus ook studenten, terecht kan met vragen. Canvas was bij aankoop een leeg systeem waar de VUB de gebruikersdata en alle cursussen vanuit de studentenservice ‘Cali’ naar heeft overgezet. “De keuze van de VUB om voor

Canvas te gaan en om Pointcarré achter zich te laten kwam niet uit het niets. De investeringen die de VUB had moeten doen om Pointcarré op eenzelfde niveau te krijgen als een platform zoals Canvas zouden even hoog gelegen hebben als de investering voor een nieuw extern gehost leerplatform”, geeft de

VUB voor Canvas omwille van zijn gebruiksvriendelijkheid. “De VUB heeft heel bewust de investering gedaan omdat dit platform volgens ons mee de basis vormt voor de verdere ontwikkeling van het onderwijs van de toekomst”, zegt Tielemans. “Het onderwijs van de toekomst zal zich veel meer digitaal situeren. Vandaar dat we budget hebben gekregen om dit platform aan te kopen.” Verschillen Pointcarré

projectmanager mee. Alvorens het oog te laten vallen op Canvas hebben ze een vergelijking gemaakt tussen verschillende platformen, namelijk het platform dat gebruikt wordt aan de ULB ‘Moodle’ en ‘CumlaudeLearning’. Qua kostprijs lagen ze allemaal in dezelfde lijn. Uiteindelijk koos de

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

met

“Wij zijn in 2017 bij alle faculteiten langsgegaan om de wensen en noden van de gebruikers in kaart te brengen zo ook bij de Studentenraad en de secretariaatsmedewerkers. Daar hebben we de feedback gekregen dat ze wel nog tevreden waren met de tools die er waren op Pointcarré”, aldus Tielemans. Ze koos daarom geen nieuw geavanceerd platform met alle mogelijke tools, maar gewoon een goed werkend platform waar alle basistools in vertegenwoordigd zijn. Ook wil de VUB dat Canvas aan andere platformen van de VUB gelinkt wordt zoals Office 365, Panopto om lesopnames te bekijken en Turnitin om plagiaat te detecteren. Volgens Tielemans streven ze ernaar om

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Leerplatform canvas in aantocht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . alle onderwijstools op één platform krijgen. “Ik heb zelf als student aan de VUB Pointcarré gebruikt en nu Canvas als personeel en het verschil in gebruiksvriendelijkheid is echt gigantisch”, aldus communicatiemedewerkster Nina Brigou. “Je kan al je ‘content’ rangschikken via modules. Zo krijg je in modules een overzicht waarbij theorie afgewisseld wordt met een filmpje, oefeningen of een opdracht. Op dat vlak is het vooral handig voor docenten: je creëert een mappenmodule, maar wanneer een deel nog verborgen moet blijven, kan dat. Docenten kunnen studenten nu veel meer meetrekken in hun verhaal en in hun cursus.” Studenten zullen in de toekomst ook zelf hun instellingen kunnen veranderen. Wanneer ze voor de eerste keer inloggen zullen ze kunnen kiezen of ze meldingen elke dag, elke week of helemaal niet krijgen. Het zijn dus de ontvangers, de studenten en docenten, die zullen kunnen beslissen wat ze via mail willen ontvangen en wat niet. “Dat is wel een heel groot verschil met Pointcarré waar de zender besliste wat je per mail ontving en wat niet”, aldus Brigou. Wel doet de projectmanager een warme oproep aan alle studenten om de aankondigingen op het leerplatform te blijven ontvangen. “De studenten kunnen het dichtzetten, maar ze moeten wel beseffen dat ze geen mail gaan krijgen. Als de les wegvalt, zal jij het misschien niet gezien hebben.” Dit kunnen gebruikers enkel algemeen instellen en niet per cursus. Een app en home-made instructievideo’s Canvas biedt een gratis app aan met een variant voor zowel docenten als studenten. Zo kunnen gebruikers vanaf volgend academiejaar notificaties krijgen op hun telefoon en zo altijd op de hoogte blijven. “Ik denk dat een app wel een must is voor ons nieuw platform”, aldus Brigou. “Voor de studenten zal het simpel gaan”, zegt Brigou. Volgend

academiejaar in de lesvrije week wordt Pointcarré afgesloten en Canvas opengezet. De docenten hebben nu al toegang om de e cursusruimte klaar te maken tegen dat de studenten erin kunnen, dus enkel zij kennen een overlapping. Voor de studenten komt er aan het begin van het academiejaar een uitgebreide uitleg over hoe alles in zijn werk zal gaan. “Om de student zo goed mogelijk te bereiken gaan wij vooral inzetten op korte instructievideo’s”, aldus de projectmanager. Een deel van de instructievideo’s zijn van Canvas zelf, maar communicatiemedewerkster Nina Brigou heeft er ook een paar zelf gemaakt.

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“het verschil in gebruiksvriendelijkheid is echt gigantisch” Nina Brigou . . . . . . . . . . . . . . . . . De VUB zal duidelijk communiceren en zo studenten waarschuwen dat Pointcarré definitief wordt afgesloten. De twee platformen zullen dus niet naast elkaar leven om verwarring te vermijden. Ook zullen nieuwe studenten, werkstudenten en internationale studenten een extra voorstelling krijgen op hun welkomstmoment. De huidige studenten hebben geen welkomstmoment meer, maar dan zal er via de studentennieuwsbrief, de studentenwebsite en VUB Today gecommuniceerd worden. Helpdesk en stresstesten Het nieuwe platform wordt niet meer beheerd door de VUB, maar alles staat op servers van Canvas die in Frankfurt en Dublin staan en waar miljoenen gebruikers op actief zijn. Toch passeren de problemen met het leerplatform eerst via de VUB.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Pas wanneer zij het niet kunnen oplossen, wordt het naar Canvas zelf doorgestuurd. “En doordat het niet meer gehost wordt door de VUB maar door Canvas zelf, kunnen studenten nu 24/7 terecht bij een helpdesk”, aldus Brigou. Op het nieuwe leerplatform worden dus meer gegevens bijgehouden, maar alles is gestandaardiseerd volgens de laatste wetgeving, namelijk GDPR (General Data Protection Regulation). Canvas heeft de VUB ook verzekerd dat er geen tracking cookies worden gebruikt om gegevens door te verkopen aan externe partijen. Wel gebruiken ze analytical cookies om te monitoren wat er wanneer gebeurt. “Dit is handig in verwarrende situaties en in het voordeel van de student. Stel je voor dat je als student iets doorgestuurd hebt naar je professor, maar je professor blijkt dit niet ontvangen te hebben. In deze situatie kan dit nagekeken worden, iets dat niet kon bij Pointcarré. Het is dus echt niet de bedoeling om een soort ‘big brother’-rol op ons te nemen”, aldus Tielemans. Inschrijvingen voor mondelinge examens liepen in het verleden niet zo vlot met Pointcarré. Dit hoopt de VUB ook op te lossen met het nieuwe leerplatform Canvas. “We zijn ons bewust van het belang van een goed werkend afsprakentool”, aldus de projectmanager. “We gaan ook een stresstest organiseren waarbij we met een paar honderd gebruikers zien wat het geeft als we tegelijkertijd inloggen.” Tegelijkertijd vergeten ze niet om aan een alternatief te denken moest deze tool niet goed werken. De VUB blijft de markt verkennen. “We kunnen nog niet garanderen dat het allemaal zal lukken. Maar we doen onze uiterste best om dit probleem op te lossen.” Het platform Canvas zal bij het begin van het academiejaar wel nog niet gesynchroniseerd zijn met het lessenrooster. “Het lessenrooster zit nog niet honderd procent goed”, aldus Tielemans. “De bedoeling is dat we dingen gebruiken die al helemaal zijn getest en in de appstore te vinden zijn, maar we staan er zeker voor open.” !

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Het legendarisch studentenlabyrint van de VUB Van Der Meeren-koten: een nieuw begin? De iconische Willy Van Der Meeren-koten waren enige tijd bedreigd, maar daar heeft onder andere de vakgroep Architectuur een stokje voor gestoken, waardoor er een groot deel van de koten toch bewaard zal blijven. Wat er nu met het merendeel van de koten zal gebeuren is nog onduidelijk, maar er zijn al verschillende voorstellen.

Tekst: anna van wuykhuyse beeld: Kilian adriaenssens

illy Van Der Meeren stond sinds de jaren ‘50 bekend om zijn goedkope, degelijke structuren in België. Hij wordt vaak gezien als een van de sleutelfiguren in de naoorlogse architectuur. Hij kwam in 1970 aan de VUB doceren en kreeg de opdracht de studentenkoten op campus Etterbeek te ontwerpen. Van Der Meeren wou de studentenwoningen eigenlijk buiten de campus plaatsen, waardoor de studenten zich meer onder andere bewoners zouden mengen, maar de VUB dacht dat een gecentraliseerd studentendorp een sterker beeld voor de gloednieuwe universiteit zou vormen. Het volgende plan van Van Der Meeren was om mobiele woningen in het midden van de campus te plaatsen die makkelijk verplaatst konden worden. Hij deed dat zodat ze later naar Jette konden verhuizen, of zodat ze bijvoorbeeld helemaal naar het buitenland verplaatst konden worden voor een tijdelijke zomerworkshop, vertelt Ine Wouters, professor Architectuur

aan de VUB, maar dat voorstel werd ook afgekeurd. Aloïs Gerlo, de toenmalige en eerste rector van de VUB, vreesde dat het te veel op een zigeunerkamp zou gaan lijken. “Het moest een definitieve structuur zijn met duurzaam materiaal. Het was dus niet bedoeld als tijdelijke oplossing. Er werd geen verschil gemaakt tussen deze gebouwen en de andere gebouwen die op de campus staan”, legt Ine Wouters verder uit. Daarna kwam Van Der Meeren met de geprefabriceerde studentenwoningen die nu de kern zijn van de VUBcampus. “Willy Van Der Meeren was enorm geïnteresseerd in de mens en zijn comfort. Zijn doel was om voor minder geld meer comfort en meer ruimte aan te bieden. Wij zien daar veel waarde in omdat het zulke menselijke units zijn waar de leefkwaliteit onevenaarbaar is met de nieuwe koten”, vertelt Ine Wouters. De koten waren deels geprefabriceerd en toen de bouw in 1973 begon werd er om het kwartier razendsnel een nieuwe unit neergezet. Nadat de modules geplaatst waren, moesten alleen nog de badkamers, keukens en

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ramen erin gezet worden waardoor er tijdens het academiejaar van 1973-1974 al studenten in konden leven. Dit was een grote stap voor de universiteit. Door zelf woningen te voorzien voor studenten kon de VUB zich makkelijker losmaken van de Franstalige ULB. Studentendorp als doolhof Van Der Meeren ontwierp het studentendorp als een labyrint, omdat de spirit van mei ’68 nog steeds prominent aanwezig was en gaf de

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

“Hoe lelijk het ook is, het is écht VUB” Sarah Marsman

studenten daarmee een voordeel. Door het studentendorp als een doolhof te ontwerpen met overal willekeurige ingangen, trappen en paadjes, konden de studenten makkelijker hun weg vinden dan de politie of autoriteiten tijdens opstanden. De vier originele kleuren (geel, blauw, grijs en rood) waren bedacht zodat het ook niet te moeilijk zou worden om de weg te vinden. De groene koten zijn later, in 1978, toegevoegd voor studenten met een beperking. Hierdoor voelen de studenten zich echt eigen op de campus, omdat zij als geen ander

de weg kennen door de natuur en het groen wat overal doorheen woekert. “Op het domein waar de studentenwoningen staan kan je echt tot rust komen en de seizoenen ervaren. Het zou nog groener kunnen worden als de terrassen voorzien worden van een groendak, maar ik weet verder niet hoe we een groenere campus zouden kunnen bekomen”, vertelt Ine Wouters. Door dit zo op te stellen hebben de koten een speciale plaats in het hart van iedereen die er zelf gewoond heeft, of vaak langskomt. Sarah Marsman,

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

masterstudente Kunstwetenschappen en Archeologie, heeft in het kader van het toekomstig 50 jarig jubileum van de VUB onderzoek gedaan naar de Van Der Meeren-koten. Zij vindt dat de koten de mentaliteit van de VUB laten zien. “Het weerspiegelt echt het gedachtegoed van de vrijzinnige VUB: we zijn rebels, we volgen niet en we zeggen het als we het ergens niet mee eens zijn. Dat is iets wat de nieuwe gebouwen niet uitspreken, omdat ze zo veel voorkomend zijn. Het heeft geen eigenheid, het is gewoon niet creatief of vernieuwend. De Willy Van

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

het studentenlabyrint van de vub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Der Meeren-koten zijn echt typerend voor de VUB, net zoals de grote betonbouw. Hoe lelijk het ook is, het is écht VUB, of men dat nu wil of niet, het hoort erbij.” Er zijn al veel plannen geweest voor de nieuwe invulling van de koten, maar één ding is zeker: ze zullen niet meer als studentenwoningen gebruikt worden. “Ook al willen wij nog steeds het liefst dat ze als studentenwoningen gebruikt kunnen worden, is dat financieel niet meer mogelijk voor de VUB”, licht Wouters toe. Omdat de studenten daar te veel vierkante meter hebben, veel meer dan in de andere nieuwbouwkoten. Als er in de toekomst nog studenten in zouden wonen, zou de prijs flink stijgen, waardoor het niet meer betaalbaar zou zijn. Renovaties De renovaties van de nieuwe koten gaan tot nu toe moeizaam. De andere koten, die aan het eind van dit academiejaar leeggehaald zouden moeten zijn, zullen volgens de actuele plannen bijna allemaal blijven staan en verschillende functies krijgen. Het is nog niet helemaal zeker wat er allemaal in komt te zitten. “Vandaag kan ik echt nog niet zeggen wat de plannen zijn. Er is een tijdslijn, maar die verandert elk half jaar. Het is al

zo vaak gewijzigd dat ik niet meer weet welk plan het meest recent is”, vertelt Ine Wouters. Het volledige gele blok wordt uitbesteed aan verschillende onderzoeksgroepen. Op dit moment heeft het Circular Retrofit Lab al een jaar geleden een unit in beslag genomen. Dit lab test nieuwe materialen en structuren in de bestaande koten. “Voor ons is het belangrijk dat er iets in komt wat dag en nacht werkt”,

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“Het plan is al zo vaak gewijzigd dat ik niet meer weet welk het meest recente is” Ine wouters . . . . . . . . . . . . . . . . . gaat Ine Wouters verder. “We zitten hier in het hart van de campus en een kantoorfunctie is voor ons geen goede optie, want dan wordt het ‘s avonds een heel donkere zone. Als je daar dan tussen gaat wandelen denk ik dat het niet de veiligste zone van de campus wordt.” De ruimtes moeten ook gebruikt worden zoals ze nu zijn. Het

zou dus niet zo mogen zijn dat alle binnenwanden eruit worden gegooid en er maar één centrale ingang komt. Dan verdwijnt de interactie die Willy Van Der Meeren zo belangrijk vond helemaal. “Ik zou nu niet graag in de schoenen van de technische dienst willen staan omdat er zo veel verandert en in beweging is. De VUB moet steeds haar plannen herzien door gebouwen die niet goed onderhouden zijn, faculteiten die ineens enorm groeien en het kazerneproject dat nu is goedgekeurd (de VUB zal samen met de ULB de kazernes ter hoogte van Etterbeek station omvormen tot een studentenwijk, n.v.d.r.), waardoor ze daar nu geld en tijd in moeten stoppen”, vertelt Ine Wouters. De vertragingen bij de rode koten moeten volgens haar niet als voorbeeld gezien worden voor de rest van de renovatie, dat komt namelijk doordat de speciale microscoop die erin geplaatst wordt niet tegen enige trillingen kan waardoor de gehele fundering opnieuw gelegd moest worden. Hier kwam de VUB te laat achter en dat heeft voor veel vertraging gezorgd. “Ze zijn eigenlijk een nieuw gebouw aan het maken in een bestaand gebouw dus ik zou dat niet onder de noemer van renovatie plaatsen”, zegt Wouters. De renovaties van de andere koten zullen hopelijk sneller gebeuren, als de werken meteen kunnen beginnen. Volgens Wouters is het grootste gevaar voor de studentenkoten dat ze leeg zouden komen te staan en ze kunnen worden gevandaliseerd. Hierdoor kan er veel kapot gaan en dat kan duur zijn om terug in orde te krijgen. Duurzaam afbreken

Opbouw van de koten foto: Archief van de vub studentenhuisvesting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Als het zwembad helemaal klaar is, zullen ook de resterende blauwe koten tegen de vlakte gaan, de eerste modules zijn al in 2016 weggehaald om plaats te maken voor de werken daar. De overgebleven koten zullen plaatsmaken voor een nieuw gebouw. Ze zullen erg zorgvuldig uit elkaar worden gehaald, om ervoor te zorgen dat er zo veel mogelijk van de ruwbouw wordt hergebruikt. Hierdoor zal deze fase wel wat langer duren, omdat alles voorzichtig behandeld moet worden, maar zo wordt de totale afvalhoop

24 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

het studentenlabyrint van de vub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

van de VUB wel verkleind tijdens de werkzaamheden. “Van de VUB mag alles aangepast worden, maar wij proberen zo veel mogelijk van de bestaande structuur te behouden zodat het erfgoed niet veranderd wordt”, gaat Ine Wouters verder. Dit is ook waar het Living Lab over gaat, een onderzoeksproject waar Ine Wouters deel van uitmaakt voor het renoveren van naoorlogs erfgoed wat komende zomer in de gele koten kan intrekken. Bij de renovatie wordt er ingezet op vier belangrijke aspecten: energie, economie, transformeerbaarheid en erfgoed. De koten zijn nog niet officieel beschermd erfgoed, dat is gevaarlijk. “Het voordeel van zo’n erfgoed-statuut is dat er met zo’n gebouw niet zomaar iets kan gedaan worden. Het zou de VUB belemmeren om ermee te doen wat ze willen”, vertelt Marsman. Zo’n erkenning zou volgens haar en Wouters wel moeten gebeuren omdat de koten belangrijke gebouwen vormen in de geschiedenis van de VUB. Voor en door studenten Voor de invulling van de koten zijn er verschillende voorstellen, zoals bijvoorbeeld een FabLab, een VUB Hotel voor tijdelijke onderzoekers of een ‘artists in residence’-programma. Plannen die uiteindelijk toch niet

doorgaan. Maar er ligt nog veel op tafel, alleen weten weinig mensen wat die concrete plannen nu zijn. “De VUB heeft geen moeite gedaan om dit aan ons, de studenten, te vragen”, zegt Marsman. “Dit zou een enorme kans moeten zijn voor de VUB om te laten zien hoeveel inspraak de studenten nu echt hebben op de universiteit.” In haar onderzoek stelt Marsman ook een paar projecten voor zoals een museum gerund door studenten, een nieuw KultuurKaffee of het ‘Laatste Nacht Project’ (een laatste overnachting voor oudkotgenoten, n.v.d.r.). “Toen ik net op de campus woonde, kwam er een man met z’n kindje langs die vroeg of hij naar binnen mocht. En die zei toen: ik heb hier 30 jaar geleden gewoond, toen stond die zetel er ook al. Dat is toch een super leuke kans om een keer terug te komen en dat te laten zien. De koten moeten eigenlijk in de handen van de vrijzinnige studenten blijven zodat de originele bedoeling er in blijft zitten en deze community voort kan leven. Het moet iets voor en door de studenten zijn. Voor mij moet het KultuurKaffee op de campus, zoals het hoort, niet in een nieuw saai flatgebouw.” Bijna klaar? Of net begonnen? De VUB is al sinds 2016 bezig met

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

bouwen en renoveren op de campus, maar is het hierna klaar? Nee. De grote klus moet nog komen. De gebouwen F en G zijn namelijk ook klaar voor een stevige opknapbeurt. Hiervoor worden er waarschijnlijk gebouwen aan het treinstation opgekocht zodat de diensten van F en G daar tijdelijk kunnen intrekken. “Een collegezaal is al moeilijk te verhuizen, maar voor een labo chemie is dat bijna onmogelijk en daarom zijn ze nu aan het kijken wat tijdelijk kan verhuizen en wat definitief verhuisd moet worden”, legt Wouters uit. De diensten die definitief moeten verhuizen, moeten daar eerst plek voor hebben en zouden dus ofwel naar de gerenoveerde koten kunnen of naar het XY gebouw. “De VUB barst uit haar voegen, niet alleen omdat er plots veel meer studenten zijn, maar ook omdat campus Kaai naar hier verhuist. Daarenboven loopt het nieuwbouwproject achter dus de mensen zijn er, maar de plaats is er nog niet”, gaat Wouters verder. Dit zorgt voor ernstige problemen en maakt het soms moeilijk om samen te werken. Er lopen veel te veel projecten op hetzelfde moment, maar het is moeilijk om er eentje voor te trekken of te kiezen wat als eerste te doen omdat ze allemaal met elkaar verbonden zijn. !

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Studenten op de barricades Mei ’68 en het ontstaan van de VUB Dit jaar doken we elke editie opnieuw in de archieven om een mythisch studentenprotest aan de VUB uit te lichten. Deze maand sluiten we af met het grootste studentenprotest uit de Belgische geschiedenis. Het protest van mei ‘68 en haar invloed op de geboorte van onze universiteit.

Tekst: Anna Milojkowic beeld: eddie maes

n de maand mei van 1968 braken er over heel Europa grote studentenprotesten uit. Studenten eisten meer inspraak in het universiteitsbestuur, maar heel vaak was de boodschap breder dan enkel dat. Ze protesteerden tegen het kapitalisme, het imperialisme en het militarisme, maar ook tegen seksuele repressie. Zo was het ook aan de ULB. In de loop van de jaren ’60 braken er al meerdere keren protesten uit aan de ULB. Mannelijke studenten waren toen nog sterk in de meerderheid, maar dat betekende niet dat de vrouwen niet wilden deelnemen aan het studentenleven. Net zoals nu nog steeds het geval is, waren de studentendopen in die tijd naakt. In de ogen van de rector was het echter onduldbaar dat de vrouwelijke studenten op die spektakels aanwezig waren. Hij laste dan ook een officieel verbod in op de aanwezigheid van vrouwen op studentendopen. De studenten waren heel verontwaardigd en hielden hier nauwelijks rekening mee. De meeste studenten hadden in die tijd ook geen stemrecht, omdat de meerderjarigheid nog op 21 jaar lag. In de maatschappij werden ze dus erg bevoogdend behandeld. Veel studenten gingen hier niet mee akkoord en wilden meer zeggenschap en inspraak, zowel in de Raad van Bestuur van de universiteit als in de maatschappij als geheel. Van ‘Walen Buiten’ ‘Bourgeoisie Buiten’

naar

Op 13 mei 1966 deden Belgische bisschoppen een autoritaire verklaring met het doel om elke stem over de splitsing van de KU Leuven in een Nederlandstalige en Franstalige instelling het zwijgen op te leggen.

Dat kwetste niet alleen de Vlaamse gevoelens in Leuven, maar ze maakten ook voor eens en voor altijd duidelijk dat ze geen enkele vorm van inspraak duldden. Hieruit kwam de meirevolte van 1966 voort, waarbij honderden en later duizenden studenten in Leuven de straat op gingen, die door de rijkswacht hardhandig uit elkaar geslagen werden. In Brussel waren de professoren en studenten solidair met de acties in Leuven. Twee jaar later, in januari 1968, bleek uit een nieuw expansieplan van de Franstalige Academieraad dat de Franstalige faculteiten in Leuven behouden zouden blijven. De rellen die daarop uitbraken, waren van een heel andere orde dan voordien. Eerder riepen de studenten nog ‘Walen buiten’, daarna werd die slogan voorgoed vervangen door ‘Bourgeoisie buiten’. De beweging werd veeleer antiautoritair en antikapitalistisch in plaats van antiFranstalig. Ook in Brussel bleven de studenten niet bij de pakken zitten, en er ontstond een beweging die zich onder meer keerde tegen de Vietnamoorlog, het racisme in de Verenigde Staten, het kolonelsregime in Griekenland en die daarnaast opkwam voor een meer democratische universiteit.

liet iedereen met vermeende linkse sympathieën arresteren. De studenten waren hier erg tegen gekant. Na de Griekse avond vond de eerste opstoot op de ULB plaats. De Griekse ambassade was toen nog gehuisvest tegenover de ULB. Daarom vond er werkelijk een kat-enmuisspel plaats tussen de studenten en de rijkswacht. Die week bezetten de studenten op een vreedzame manier ook Aula Janson aan de ULB. Ze kwamen nog meermaals op straat, waar de sfeer iets grimmiger was, door de confrontatie met de rijkswacht en occasionele rookbommetjes. “De revolterende studenten hadden een breed spectrum aan eisen”, aldus Scheelings. Binnen de universiteit ging het over meer inspraak en pleitten de studenten voor een democratische en

Griekse avond aan de ULB Professor Frank Scheelings, coördinator van CAVA (Centrum voor Academische en Vrijzinnige Archieven, n.v.d.r.), weet ons te vertellen dat de situatie aan de ULB niet explodeerde over de Vlaamse eis, maar specifiek over het kolonelsregime in Griekenland. Op 13 mei vond er een Griekse avond plaats op de ULB met als gast Melina Markouri, een Griekse zangeres in vrijwillig ballingschap die in verschillende landen actie voerde tegen het Griekse regime. Het militaire regime daar was erg autoritair en

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

mei ‘68 en het ontstaan van de vub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kritische universiteit. In de toenmalige Raad van Bestuur waren er namelijk negen plaatsen voor de rector en decanen, en de rest van de zetels werden ingevuld door gecoöpteerden. Die werden gekozen binnen de Raad en dat waren veelal de grote mannen van Solvay en anderen uit de bedrijfswereld. Studenten hadden er geen enkel zeggenschap. De Raad van Bestuur was een oligarchie, waarbij vooral de voorzitter een belangrijke rol speelde. Daarnaast was er veel willekeur bij het afleggen van examens, waar de studenten ook verandering in wilden brengen. De reglementen binnen de universiteit en het onderwijs over het algemeen waren volgens hen sterk verouderd. Op de spandoeken die de studenten uithingen, ging het zowel over de democratisering als over internationale politiek. Net als in de rest van de wereld waren er veel studenten die protesteerden tegen de Vietnamoorlog. Als je als student geen hoog genoege punten haalde, verviel je uitstel van de verplichte legerdienst. In de Verenigde Staten betekende dat vaak dat je als student moest gaan vechten in Vietnam, maar ook in België bestond deze maatregel, waardoor de Belgische studenten zich betrokken

voelden. Het ging nog verder dan dat: de studenten waren over het algemeen tegen de gevestigde orde en sterk antiAmerikaans. Het was een ideologische beweging die zich liet inspireren door onder andere Marx, Lenin en Mao, en ook Che Guevara was een groot voorbeeld. Gezag Raad van Bestuur valt In de tweede week kwam de revolte volgens Scheelings tot een hoogtepunt. “Op 22 mei 1968 erkenden de studenten niet langer het gezag van de autoritaire Raad van Bestuur. In de plaats daarvan organiseerden ze vrije vergaderingen. Het speerpunt van die vergaderingen was voornamelijk een democratische universiteit.” Naast de vrije vergaderingen van de studenten, was er ook een platform ontstaan van het ‘Brussels Studentengenootschap’ en de ‘Vlaamse Vereniging van Professoren’. Zij eisten dat de ULB één universiteit zou blijven, maar met aparte afdelingen. Dit platform hield ook vrije vergaderingen, net als de studentenbeweging. Er bestonden in feite twee bewegingen naast elkaar. Sinds de jaren ‘60 kreeg de ULB subsidies voor tweeledigheid, maar er was een gebrek aan transparantie. “Door de gesloten boekhouding wist niemand wat er met de subsidies gebeurde. De Nederlandstaligen vermoedden dat er van dit geld te weinig naar de Nederlandstalige kant ging”, vertelt Scheelings. Dat was deels de basis waaruit het platform met eisen voor Nederlandstalige studenten ontstond. Op 30 mei lekte een tekst van toenmalige rector Homès naar Het Laatste Nieuws, waaruit bleek dat hij reeds in april intern verklaarde dat de unitaire structuur van de ULB onhoudbaar was. Men ging dit al snel ‘het testament van Homès’ noemen. Dit ging verder dan de eis van het platform van het BSG en de Vlaamse Vereniging van Professoren, want zij durfden toen nog niet aan een volledige splitsing denken. Een nieuwe universiteit komt op gang Op 13 juni stichtten diverse Vlaamse

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

verenigingen een Coördinatiecomité voor de Nederlandstalige Universitaire Gemeenschap (CONUG). Ze gaven het startschot van de voorbereidingen voor een nieuwe universiteit. In juni 1968 was de politieke context in België zeer gepolariseerd gezien de val van de regering en de op de spits gedreven taalkwestie. De taalpariteit liet de democratische studenten koud, ze kwamen vooral op voor groepspariteit, wat betekent dat studenten, assistenten, administratief personeel, hoogleraren en decanen in gelijke mate vertegenwoordigd zouden moeten zijn in het onderwijsbestuur. In december 1968 keurde de ULB de structurele verdeling van de twee universiteiten goed. Er kwam een Nederlandstalige Raad van Bestuur en aan Franstalige kant een commissie die de zelfstandigheid van de ULB onder de loep ging nemen. In 1969 werd de splitsing voltrokken. Na het ontstaan van de VUB ging de strijd voor groepspariteit verder. Uiteindelijk werd er een systeem gevonden waarbij geen enkele groep in de meerderheid was. Naast de voorzitter en de rector waren er vertegenwoordigingen van de faculteiten, professoren, assistenten, (oud-)studenten en kleine vertegenwoordigingen van het ATP (administratief en technisch personeel). De studenten waren op de lager gelegen echelons betrokken bij het bestuur van het onderwijs maar niet bij het onderzoek. Ook vonden de verkiezingen nog altijd plaats binnen elk niveau, waardoor de studenten nog geen stemrecht hadden bij bijvoorbeeld de rectorverkiezingen. Andere eisen werden ook ingewilligd, zoals het recht om de professoren en hun cursussen te evalueren. Zo kregen de studenten de kans kritischer te zijn en kwam dit ook het democratisch gehalte van de universiteit ten goede. De willekeur bij het afnemen van examens verminderde en de universiteit werd opener naar de buitenwereld. Het is dankzij de strijd die de studenten in 1968 en de jaren errond hebben gevoerd, dat wij nu studeren aan een universiteit met een studentenraad waar we vertegenwoordigd worden en waar we kritisch kunnen zijn. Zo zie je maar dat strijd loont. !

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Afscheid van het filosofisch monument van de VUB

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Interview met (emeritus in spe) Jean Paul Van Bendegem Volgend academiejaar gaat professor Jean Paul Van Bendegem met emeritaat, maar als het van hem afhangt blijft hij zeker nog een tijd op de VUB rondhangen. Toch is het een mooi moment om het eens te hebben over zijn carrière, wat hij allemaal heeft zien veranderen, en hoe hij de toekomst ziet. “Ik kan niet zeggen dat ik blij ben om er uit te stappen, maar het spel is fundamenteel gewijzigd.”

Tekst en beeld: Marit Galle en Man Jeeus

e ontmoeten de professor Logica en Wetenschapsfilosofie in zijn bureau op de VUB. Naast ‘VUBlegende’, filosoof en wiskundige is Van Bendegem ook auteur en een bekende persoonlijkheid in het Vlaams medialandschap. Hij heeft maar een uurtje de tijd, maar de geboren en getogen Gentenaar stelt voor om elkaar later nogmaals te ontmoeten in zijn favoriete boekenwinkel in zijn thuisstad. Hoe bent u in de academische wereld en uiteindelijk op de VUB beland? “Mijn beste vak in het middelbaar was wiskunde, dus lag het voor de hand om aan de universiteit wiskunde te

gaan studeren. Ik ben eraan begonnen en dat is in de eerste jaren niet echt een succes geweest. In die zin dat ik de studie doodgraag deed, maar

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“Ik kan u niet zeggen dat ik blij ben om er uit te stappen, maar het spel is fundamenteel gewijzigd”

. . . . . . . . . . . . . . . . . persoonlijk nogal in de knoei zat. Daarom dat ik elke student die de weg even kwijt is, perfect begrijp.” “Aan de UGent ben ik dan in contact

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

gekomen met Leo Apostel, een filosoof die verbonden was aan de vakgroep Wijsbegeerte. Hij heeft mij aangeraden mijn studies wiskunde af te maken en daarna filosofie te doen. Ik ontdekte op dat moment dat filosofie eigenlijk mijn ding was, maar ik wilde tegelijk de wiskunde niet kwijtspelen. Ik wist toen nog niet dat er zoiets bestond als een ‘filosofie van de wiskunde’. Uit het ‘Overzicht van de wijsbegeerte’, dat we in het eerste jaar wiskunde in Gent kregen van Etienne Vermeersch, kon ik toen niet opmaken dat je nu ook vandaag nog filosofisch kan nadenken over problemen uit de wiskunde, zoals: wat zijn getallen?” “Uiteindelijk was het Apostel die mij gevraagd heeft of ik geïnteresseerd was om een doctoraat voor te bereiden.

28 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

interview met Jean Paul Van Bendegem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Om heel eerlijk te zijn wist ik niet of dat ik dat zou kunnen, want ik kom uit een familie waar ik de eerste was die kon ‘verder studeren’, zoals het zo mooi heet. Maar ik heb toen ja gezegd. In die dagen, dus ik heb het nu over ’79, lagen de slaagkansen bij het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) (om financiering te krijgen voor je onderzoeksproject, n.v.d.r.) rond de 50%. Dat was veel hoger dan vandaag, je moest dus al brute pech hebben om dat niet binnen te halen. Dat is dus gelukt, in ’83 heb ik mijn doctoraat verdedigd en daarna had ik een contract van twee jaar aan de UGent als ‘aangesteld navorser’ (huidige ‘postdoctoraal onderzoeker’, n.v.d.r.). Mijn eerste lesopdracht was aan het RUCA (Rijksuniversitair Centrum Antwerpen, nu opgegaan in de Universiteit Antwerpen, n.v.d.r.), waar ik de cursus ‘Overzicht van de wijsbegeerte’ had geërfd van Etienne Vermeersch, meteen voor 700 studenten (lacht).” “In die dagen waren er nog heel wat docenten uit Gent die ook hier aan de VUB doceerden. Het was de periode dat de VUB zelfstandig werd, ik vermoed dus dat alle hulp die ze konden krijgen van buitenaf welkom was. Ik ben hier aan de VUB eerst deeltijds terechtgekomen voor 25%. Jacques Ruytinx gaf hier alles rond logica en argumentatie en die ging op pensioen. Toen kreeg ik de vraag of ik geïnteresseerd was om hem op te volgen. Ik zat toen in een luxepositie, want ik had mijn vaste aanstelling in Gent als zogenaamd ‘bevoegd verklaard navorser’, een vaste benoeming om eeuwig onderzoeker te zijn. De afweging is dan geweest: aan de ene kant was er in Gent een zeer goed uitgebouwde onderzoeksgroep, waar ik me kon inschrijven in een lopende traditie. Hier aan de VUB mag ik zeggen dat na het vertrek van Ruytinx, op het vlak van logica en wetenschapsfilosofie, we bijna van nul moesten beginnen. Ik heb dan toch voor de uitdaging van de tweede optie gekozen. Vanaf de jaren ’90 ben ik hier voltijds gekomen, om daarna terug gastprofessor te worden in Gent, en dat is in principe nog altijd zo, nu in mijn laatste jaar.”

‘Peter Principle’ Naast uw academische carrière zit u ook nog in menig raad van bestuur, geeft u lezingen, schrijft u columns en boeken… U bent een druk beestje. “(Lacht) Eigenlijk deel ik dezelfde gedachte als Etienne Vermeersch. Die heeft altijd gezegd: ‘Eigenlijk ben ik een lui mens.’ Maar als je Etienne Vermeersch bezig ziet dan

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“een concullega in het Nederlands wordt in het Frans ‘un collègue con’”

. . . . . . . . . . . . . . . . . denk je: ‘dat klopt toch niet, dat slaat nergens op’. Uiteindelijk, als het er eigenlijk op aan komt zou ik het liefst van al simpelweg willen bezig zijn met boeken lezen, met schrijven enzovoort. Daar kijk ik nu wel naar uit.” “Ik heb altijd, op de uitzondering van de vier jaar dat ik decaan was van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte, in de Onderzoeksraad gezeten. Omdat ik een onderzoeksgroep wou uitbouwen en, om het wat oneerbiedig uit te

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

drukken, ‘je dáár moet zitten waar het geld verdeeld wordt’. Ook in het FWO heb ik in totaal 16 jaar meegedraaid. Ik ben wel een heilig verdediger van het ‘Peter Principle’, dat zegt dat je zo hoog gaat in een organisatie tot je niveau van incompetentie. Dat is een mooie gedachte hoor. Ik heb dat altijd willen mijden en toen ik decaan was heb ik gemerkt dat die grens voor mij daar lag. Het ging bij momenten, wat mij betrof, nog net.” “Ik heb bijvoorbeeld de vraag gekregen of ik vicerector Onderzoek wilde worden, gezien de ervaring die ik had opgebouwd. Daar heb ik nee op gezegd, en dat was niet gemakkelijk. Uiteraard zullen de mensen, op basis van hoe ze je bezig zien, in jouw plaats willen uitmaken dat je dat kan (lacht). Ik zeg sindsdien zelf nooit meer tegen mensen: ‘Maar jij kan dat wel!’ Als vicerector Onderzoek, moet je bijvoorbeeld onderhandelen met de andere universiteiten. Met de vicerectoren, onderzoeksdirecteurs… dat zijn soms keiharde gevechten. Ik ben de diplomaat bij uitstek. Voor mij maakt maanden onderhandelen deel uit van het spel, maar daar is het toch op z’n minst mentaal tegen elkaar opboksen en ik wist van mezelf dat ik dat niet kan. Ik zwijg dan, en denk: als het er hier zo ongeciviliseerd aan toe gaat, dan doe ik niet mee. We hebben daarom geen miljoenen jaren evolutie gehad hè, om hier op uit te komen (lacht). Ik weet dat deze

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

interview met Jean Paul Van Bendegem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gedachtegang niet juist is, maar het is wel mijn gedachtegang.” “Ik heb het dus niet gedaan, en achteraf bekeken was dat een wijze beslissing. Zo ben ik ook ooit gevraagd om mij

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“Ik heb geen behoefte om prince te zijn. De rol van conseiller du prince bevalt mij uitstekend.” . . . . . . . . . . . . . . . . . toch maar kandidaat te stellen voor een rectorverkiezing. Ook daar heb ik nee op gezegd. Ik zou die functie niet willen, echt waar. Ik mis dat soort specifieke drive die je moet hebben, die Caroline Pauwels duidelijk heeft, net zoals Paul De Knop daarvoor. Ik heb geen behoefte om prince te zijn. De rol van conseiller du prince bevalt mij uitstekend. Dat is niet per se achter de coulissen, dat mag open en bloot zijn, dat is het probleem niet. Maar dat is een positie die mij veel beter bevalt.” Micromanagement Mooi gezegd. Wat denkt u als oud-decaan van de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de huidige financiële problemen en besparingen? Hoe heeft u onze universiteit zien veranderen? “Wel als ik vanaf ’85 reken, dan heb ik deze universiteit voor 33 jaar meegemaakt. Wat er op die tijd veranderd is, dat is enorm. Daarmee vergeleken was wat voor mij als decaan een hele klus leek te zijn eigenlijk peanuts. Dat was toen de overgang begeleiden van kandidaturen en licenties naar bachelor en master. Maar dat gezegd zijnde, wat heb ik zien veranderen over al die jaren heen? Enfin, één factor: geld. Naarmate je minder geld krijgt, moet je meer en meer beginnen nadenken, niet meer op het niveau

van honderd euro, maar eerst op het niveau van tien euro en uiteindelijk op het niveau van één euro. Je ziet, wat ik zelf noem, ‘micromanagement’. Je gaat de kleinste dingen toch nog geregeld willen krijgen en dat maakt het leven niet altijd aangenamer. Maar dat is de krapte waar we nu in zitten, en ik zie daar – om heel eerlijk te zijn – niet snel verandering in komen. We hebben geen Amerikaans systeem waar steenrijke alumni zonder probleem een aantal miljoenen dollars geven aan een geliefkoosde universiteit. Voor alle duidelijkheid vind ik dat een verwerpelijk systeem, want dan hang je af van de voorkeur van die alumni. Dat lijkt ook nergens op, dan liever een ministerie van Onderwijs, wie ook de minister van Onderwijs is of wordt.” “Al dat verstrengen, de overvloedige regels, de kwaliteitsbewakingen. Soms gaat het tot op een punt dat het geen verschil meer maakt, tot op het niveau van ruis. En als je luistert naar witte ruis, dan is de curieuze eigenschap daarvan dat je daar alles in kan horen. Ik kan u niet zeggen dat ik blij ben om er uit te stappen, maar het spel is fundamenteel gewijzigd. Één van de sterke aanwijzingen is dat je ziet dat de groep die een doctoraat voorbereidt groeit, dat succesvol verdedigt, en dan zegt: ‘Dank u. Ik heb mij deze vier jaar uitstekend geamuseerd, ik heb mij intellectueel kunnen vervolmaken, maar in dit zottekot wil ik niet terecht komen’, en die het academische leven vaarwel zeggen.” Terecht? “Men heeft die gruwelijke term bedacht, men zou die wat mij betreft onmiddellijk mogen verbieden, de term ‘concullega’. Dus iemand is jouw collega én jouw concurrent. Mijn antwoord daarop is, dat is mijn cynisme dat af en toe opborrelt, een concullega in het Nederlands wordt in het Frans ‘un collègue con’ (lacht).” Bloembollen Hoe ziet u dan de toekomst van de universiteit in?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

“Ik denk, zoals Caroline Pauwels nu en Paul De Knop ook al aangekondigd heeft, dat we de plaats van de universiteit in de samenleving zeker moeten herdenken. Er is het aspect van de opvoeding uiteraard, en daar kan je niet onderuit, dat is één van de hoofdtaken, net als onderzoek. Maar ik denk dat een universiteit ook nog op andere manieren in een maatschappij verankerd kan zijn.” “Iets wat mij fundamenteel heeft gechoqueerd, was de uitspraak van Philippe Muyters – een minister! – die zei dat een diploma is zoals een computer, na vier jaar is die verouderd. Welke boodschap geef je nu aan alle studerenden? Maar tegelijk heeft hij wel iets heel belangrijks gezegd, namelijk: universiteiten moeten mensen afleveren die je direct in de maatschappij kunt inschakelen. Ik heb altijd gezegd: neen, daar zijn twee aspecten aan. Enerzijds bereidt de universiteit mensen voor met een bepaalde vorming. Een aantal daarvan kunnen meteen een plaats krijgen in de maatschappij. Anderzijds kan je jezelf voor een aantal anderen de vraag stellen of de maatschappij niet eens moet nadenken hoe het komt dat er geen plaats is voor die mensen.”

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“We hebben daarom geen miljoenen jaren evolutie gehad hè, om hier op uit te komen (lacht)”

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Wat waren uw meest memorabele momenten aan de VUB? “Er zijn een aantal dingen, omdat ze kwalitatief moeilijk te vergelijken vallen met elkaar. Ik heb ooit een pracht van een student gehad in de filosofie. Ik stelde hem mijn vraag op het examen en hij begon te antwoorden “Ja, want blablablabla.” Mooie uitleg, hij is klaar en ik zeg hem dat het goed gedaan was, maar dat het antwoord eigenlijk wel nee

30 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

interview met Jean Paul Van Bendegem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

was. Hij vertelde me “Ja, professor, ik weet het, ik kan me soms zo slecht uitdrukken.” Als manier om je te redden vond ik dat zo geniaal. De andere vragen gingen goed en dus was hij geslaagd. Toen hij naar buiten ging heb ik me gepermitteerd om hem te zeggen dat als hij ooit bij de burgerlijke stand staat om te trouwen, dat ‘nee’ niet ‘ja’ betekent (lacht). Dat was een memorabel moment. Maar algemener gesproken heb ik als beginnend docent wel moeten leren om er de ‘vlotte praters’ uit te kunnen halen. De vorm kan een enorme impact hebben op jouw perceptie van de inhoud, maar niet op de inhoud zelf. Dat heb ik altijd meegegeven aan beginnende docenten.” “En ik wil dan toch graag de anekdote meegeven toen ik als expert mocht optreden in het quizprogramma ‘De klas van Frieda’. Op een bepaald moment stelde zij mij de vraag: “Maar professor, als er nu voor u een zeer mooie knappe studente zit, wat uitdagend gekleed, heeft dat dan geen effect op het examen?” Dan heb ik toegegeven dat dat als beginnend docent gebeurd kan zijn, dat weet ik niet, want als ik het geregistreerd had zou ik het meteen corrigeren. Nu vandaag is dat heel eenvoudig, als er zo iemand voor mij zou zitten, moet

ik maar een enkel ding doen, en dat is dit (zet zijn bril af).” Wat brengt de toekomst? Wat wilt u nog allemaal doen? “Ten eerste mag ik hier nog blijven rondhangen, met een beperkte opdracht. Er is één cursus die ik graag nog zelf zou blijven geven, als ik de goedkeuring krijg. ‘Philosophical logic’ in de master Filosofie, met een beperkt aantal studenten, dus misschien kan het nog sneuvelen onder de rationalisering of besparing of whatever, herdenking! Dat was het (lacht). Verder zijn er nog een drietal doctoraten die ik graag zelf zou willen afronden. Ook naar de doctoraatsstudenten toe, want het is niet per se aangenaam om halverwege een doctoraat van promotor te veranderen. Ik heb ook al een vraag gekregen om op Europees niveau in een panel te zitten om onderzoeksprojecten te beoordelen en daar heb ik mee ingestemd.” “Hier op de VUB is er ook de leerstoel Casterman-Hamers, waar ik nog zeer graag wil meedenken. Er zijn dus nog wel een aantal dingen die met de universiteit te maken hebben. Enkel de leuke dingen (lacht). De

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

vergaderingen die weg vallen, dat neemt toch een behoorlijk deel in beslag. En daar moet ik eerlijk in zijn, dat was ik de laatste jaren echt wel beu geraakt, dat continu moeten zoeken naar onderzoeksgeld. Men zegt wel dat dat deel uitmaakt van de opdracht, maar dat is vaak zo frustrerend. Je zit daar heel wat tijd in te investeren, om een mooi project te schrijven, en dat haalt het niet. En dan krijg je de feedback dat het over de hele lijn goed is, maar dat het vandaag zeer goed moet zijn. Maar hoe doe je dat nu om van goed naar zeer goed te gaan? Ik heb het zelf genoeg meegemaakt in de FWOcommissie. Je houdt zeven projecten over, die alle zeven goed zijn, maar je krijgt maar geld voor drie. Op zo’n moment wordt er gestemd en dat is erg! Dat betekent dus ook dat er meer kwaliteit rondloopt, dan we kunnen bevoorraden. Het is alsof je een tuin hebt met de prachtigste bloembollen erin, en een gieter waarmee je maximum de helft van de tuin kan besproeien. En de merde is dat, omdat het bloembollen zijn, je nog niet juist weet wat er gaat uitkomen. Dus het kan zijn dat de prachtigste tulpen verderop staan, terwijl je hier de ‘dwerg-hyacintjes’ staat te besproeien (lacht).” !

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Creatief talent aan de VUB Een gesprek met ontwerper Eva-Luna Kenes Model: romi van renterghem Foto: Yana van nuffel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Naar de universiteit gaan is meer dan studeren alleen. Je hoeft dan ook niet ver te zoeken om talentvolle VUB-ers te vinden die naast hun studie andere ambities proberen na te streven.

Tekst: Lara Decrae

va-Luna Kenes is 20 jaar en zit in haar eerste jaar op de VUB. Naast haar studies ontwerpt en maakt ze haar eigen lijn van kledij genaamd Elune. Ik ontmoet haar op een zonnige dag in Brussel op het Sint-Katelijneplein voor een gesprek over haar studiekeuzes, haar passie en haar stad. Wat studeer je?

in het RITCS en daar kijk ik echt wel naar uit.” Combineren en kiezen Hoe ben je begonnen met het ontwerpen van kleren? “In het 6de middelbaar mochten we voor ons eindwerk op Sint-Lukas (de middelbare kunstschool in Brussel, n.v.d.r.) een vrij werk doen en toen

“Ik studeer Communicatiewetenschappen. Ik ben eigenlijk eerst begonnen met grafisch ontwerp op de Luca School Of Arts. Dat jaar heb ik afgemaakt maar ben dan toch gestopt omdat ik me toen al wou bezig houden met het ontwerpen van kleren. Dat was moeilijk omdat je op Luca echt veel werk voor school hebt en veel te weinig tijd om andere dingen te doen. Uiteindelijk waren de dingen die ik daar deed niet de dingen die ik echt wou doen. Bij Communicatiewetenschappen heb ik veel meer tijd om mij na school te engageren. Ik heb wel nog steeds examens en een paar taken doorheen het jaar, maar op Luca moest ik constant met schoolwerk bezig zijn.” “Ik studeer graag op de VUB en op zich ligt het nog wel dicht bij het centrum, maar ik wou dat er meer in de omgeving te doen was. Ik ga naar de les en dat is het dan ook. Een keer hebben we met de richting wel een uitstap naar de filmzalen van Brussel gedaan en dat was echt tof. Ik wou dat er bijvoorbeeld ook delen van de campus in het centrum zelf waren. Volgend jaar heb ik een aantal vakken

Eva-luna kenes foto: femi kidjo heb ik voor kleren gekozen. Mijn moeder heeft mode gestudeerd dus eigenlijk heb ik het al mee van kinds af aan. Ik wou zelfs naar de modeacademie van Antwerpen gaan zoals zij, maar dat mocht ik niet van haar, omdat het ten eerste te duur en ook gewoon keihard is. Ik begrijp het wel want ik vond dat eerste jaar grafisch ontwerp al heel hard. Je krijgt elke keer kritiek en blijkbaar is dat op

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

de academie nog veel erger. Dus zei ze: ‘ik heb liever dat je naast school gewoon je eigen ding doet’. En ze had gelijk want sinds ik Communicatiewetenschappen studeer, heb ik me veel meer in verdiept in ontwerpen.” Hoe begin je aan een nieuw ontwerp? “Meestal ga ik naar le Chien Vert, een stoffenwinkel in het centrum. Daar koop ik dan heel veel stof om later uit te kunnen kiezen. Vaak baseer ik me op kleding die ik zelf graag aandoe. Als er een stockverkoop is van stoffen zoals die van Dries Van Noten, dan ga ik daar ook naartoe. Uiteindelijk werk je wel zo een zeven uur aan een outfit dus echt veel winst haal ik er niet uit, maar daar doe ik het ook niet voor.” “Daarbij weet ik helemaal nog niet of ik hier later mijn job van wil maken. Ik probeer wel altijd mijn studies op de eerste plaats te zetten. Soms vragen mensen me om van een bepaald stuk meerdere te maken, maar dat wil ik liever niet. Ik wil dat alle stukken uniek zijn. Ik ben ook maar één persoon en zou het beu worden om steeds hetzelfde te maken. Ik wil er later wel verder mee gaan, maar op welke manier weet ik niet precies.” Sociale media en connecties Hoe geraak je aan naamsbekendheid voor je merk? “Het belangrijkste medium voor mij is Instagram, daar heb ik een eigen pagina voor mijn ontwerpen: @elune.bxl. Daar post ik foto’s van

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . .

de kleren en verkoop ik ze ook. Ik heb ook veel vriendinnen die bezig zijn in de mode, model zijn of fotograferen. Twee vriendinnen hebben zo mijn Instagrampagina eigenlijk mee op gang geholpen.” Blu Samu, de Antwerpse rapster die onder meer heeft opgetreden op Couleur Café, heeft ook model gestaan voor je kledij. Hoe heb je dat klaargespeeld? “Salomé (Blu Samu, n.v.d.r.) heb ik eens op een avond uit gewoon aangesproken en ze was meteen enthousiast. Blu Samu had mijn kleding recent ook aan op haar concert. Zelf heeft ze ook connecties met een merk van zonnebrillen, ‘Bidules Eyewear’, en die hebben nu ook voorgesteld om voor shoots bijpassende brillen uit te lenen. Ook Gorik (beter gekend als Zwangere Guy, n.v.d.r.) helpt me. Hij was vroeger mijn chiroleider en helpt me nu bij het ontwerpen van mijn kledij. Momenteel ben ik bezig met een broek voor hem te ontwerpen. Ik heb echt wel geluk dat ik hier in Brussel ben opgegroeid en dat mijn sociale vaardigheden me helpen om gelijkgezinde mensen te vinden. Iedereen in Brussel steunt elkaar echt, het voelt hier niet aan als concurrentie.” “Het betekent best veel voor mij om in Brussel op te groeien. Om een voorbeeld te geven, mijn vader woont in Antwerpen en die wou dat ik na mijn eerste jaar grafisch ontwerp een andere studierichting zou uitproberen in Antwerpen, maar dat wou ik absoluut niet. Toen had ik door hoe graag ik in Brussel wou blijven. Ik zit nu ook op kot vlakbij de Vismarkt en dat is zalig. Als ik nu thuis ben denk ik dat ik even kan uitrusten, maar na een halve dag verveel ik me kapot. Ik maak zo vaak mijn taken in cafeetjes. Zelf werk ik ook in een café op de Vismarkt met flexibele uren dus dat valt goed te combineren met school en mijn kleren.” !

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Model: blu samu Foto: Femi kidjo 34

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jef Van der Mynsbrugge cd&v

driss Cherkaoui open vld

Lauri de wever n-va

Jonge politici aan de VUB Studenten in de gemeentepolitiek Dankzij de diversiteit aan studenten is er een grote verscheidenheid aan politieke ideologieën vertegenwoordigd aan de VUB. Naar aanleiding van de nakende gemeenteraadsverkiezingen, spraken we met onze studenten die in hun eigen gemeente op een lijst komen te staan. Een gesprek over politiek studentenengagement en de verschillende ideologische strekkingen aan onze vrijzinnige universiteit.

Tekst: Indie Vandenbrouck beeld: Kilian Adriaenssens

e volgende studenten volgen niet alleen colleges aan de VUB, maar zijn ook actief in een politieke partij, en staan zelfs op een lokale lijst. Jef Van Der Mynsbrugge (22) komt op voor CD&V in Geraardsbergen, hij studeert Geschiedenis met een minor Filosofie. Lora Hasenbroekx (19) is een student Politieke Wetenschappen die opkomt voor de sp.a in Asse. Iets verder naar linkerzijde is er Maxime Pirard (22), ook student Geschiedenis. Hij staat tweede op de lijst van de PVDA in SintTruiden. De liberale stem komt van Driss Cherkaoui (20), die opkomt voor Open VLD in Vilvoorde. Hij studeert Politieke Wetenschappen. Als laatste spraken we met Lauri De Wever (23) die geschiedenis studeert en opkomt voor N-VA in Aalst. Het politieke begin Jef had na een relatiebreuk een nieuwe uitdaging nodig en besliste om in de politiek te stappen bij de CD&V, omdat hij christelijk werd opgevoed. Hij dacht dan ook dat zijn ideeën in deze partij het beste tot stand zouden komen. Lora was amper veertien jaar toen ze lid werd van de Jong Socialisten. Ze wilde

strijden voor sociale rechtvaardigheid en is altijd politiek geëngageerd gebleven. Ook voor Maxime was politiek altijd een passie: “Ik heb de wereld altijd willen begrijpen en heb altijd al een duidelijke mening gehad die ik wilde verkondigen. Toen ik op de VUB aankwam ben ik me gaan engageren voor Comac, waarna ik

. . . . . . . . . . . . . . . . .

“Het is tijd voor vooruitgang, en dan maakt het niet uit in welke partij je zit” Lora Hasenbroekx, sp.a

. . . . . . . . . . . . . . . . . de stap zette om deel te nemen in de lokale politiek van Sint-Truiden.” Driss had ook al zeer vroeg een interesse voor geschiedenis en internationale politiek. Hij vond het idee dat Europa een samenhangend geheel moet blijven in deze geglobaliseerde wereld altijd interessant, en was van nature liberaal gericht. Daarnaast had Lauri De Wever altijd al een hart voor het Vlaams-

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

nationalisme. Hij ondersteunt vurig de Vlaamse identiteit en vindt de N-VA een sociaal én economisch sterke partij waarbij hij werd aangetrokken door tot het interne gemeenschapsgevoel. Het was de persoonlijke uitdaging die Jef aansprak om aan de VUB te komen studeren. “Ik voel me in ieder geval een meer verlicht katholiek dan andere gelovigen die deze uitdaging om op de VUB te studeren niet zouden zijn aangegaan.” Ook Lauri De Wever vond het een hele uitdaging om hier te studeren omdat er weinig studenten een rechtse ideologie uitdragen aan de VUB. Eenmaal hier voelde hij hoe er tijdens de lessen wordt gedebatteerd en de meningen worden gerespecteerd. “Dit vrijzinnig en progressief imago is iets wat de universiteit altijd al uitstraalde”, vult Maxime aan. Jef is ervan overtuigd dat de universiteit hem kritisch doet nadenken over het geloof. “Het is daarom net interessanter om ergens te studeren waar je ideeën eens worden uitgedaagd. Ik ben in ieder geval een kind van m’n opleiding. Het vrij en kritisch nadenken gaan ze me niet meer afnemen.” De andere studenten sluiten zich daarbij aan. “Er zijn weinig tot geen dogma’s aanwezig in de opleiding

35 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

jonge politici aan de vub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . omdat er veel bespreekbaar is op de universiteit. En als er al een dogma is, gaat dat over het vrije onderzoek en de vrije meningsuiting, wat niet als storend wordt ervaren”, aldus Lora. Driss gaat hiermee akkoord: “Taboes worden hier juist doorbroken door het maatschappelijk engagement, dat is zeker een van de troeven van de universiteit.” Campuspolitiek Verschillende jongeren zijn ook actief in de nationale partij. Lora’s toekomstplannen bestaan eruit om voorzitter van de Jong Socialisten te worden en om hun politieke vereniging op de VUB te versterken. Maxime is al sinds het begin van zijn studentenleven lid van het kernbestuur van Comac. Nu, meer dan ooit, wil hij deze politieke richting ondersteunen, openlijk de kant kiezen van een partij waarin hij gelooft en er op een nieuwe manier een engagement voor tonen: “Ik wil politiek naar de mensen op de VUB brengen en naar de mensen in m’n eigen stad door alles kritisch te bekijken en te verbeteren. Er moet ruimte zijn voor discussie om het debat aan te gaan en na te denken over de wereld. Jongeren zoeken een weg naar hoe ze de wereld kunnen veranderen en beseffen steeds meer dat ze dat kunnen a.d.h.v. de politiek.” Driss is dan juist van mening dat de LVSV, de liberale studentenvereniging waar hij lid van is, eerder “een ideologische school is waar je mensen beter leert kennen

Maxime Pirard pvda

en begrijpen, waar je je ideeën kan verbeteren en de ideologie achter je politieke partij beter leert begrijpen.” Niet elke nationale partij wordt vertegenwoordigd op de VUB. Lauri is van plan om in de toekomst een JongN-VA-afdeling op de campus op te richten. Zowel Jef, Lora, Maxime, Driss als Lauri zijn van mening dat het goed is dat jongeren en studenten zich politiek engageren en de drempel als minder zwaar ervaren om er ook mee aan de slag te gaan. “Al is het met studentenverenigingen, het is goed dat jongeren meer naar elkaar toe komen via politiek. Het is belangrijk om in dialoog te blijven treden en om er geen persoonlijke vetes van te maken”, vindt Lauri. Driss’ liberale visie sluit zich daarbij aan: “Het is fantastisch dat jongeren opkomen voor hun ideologieën, maar ik hoop dat er altijd kalmte zal zijn indien er spanningen zouden ontstaan. Wij zijn de toekomst, dus moeten we daar samen naartoe werken, al moet dat in samenwerking met verschillende meningen en ideeën.” Op kot en in de gemeentepolitiek Een kot is zeer handig voor een student. Je hoeft niet meer te pendelen, maar je bent ver verwijderd van je thuisgemeente. Hoe gaat het er eigenlijk aan toe wanneer die studenten ook aan het thuisfront engagementen hebben? “Uiteraard is het soms moeilijk om het leven op kot te combineren met de lokale gemeenteraadspolitiek, vooral in aanloop naar de verkiezingen”, ondervindt Jef. “Maar gelukkig worden de samenkomsten meestal in het weekend gehouden waardoor het te combineren valt.” Het pendelen is ook iets waar Lora last van had, al woont ze niet zo ver van de VUB. Maar omdat de verbinding niet ideaal is, verkiest ze de vrijheid van een kot. “Het is dan ook gewoon gemakkelijker om betrokken te zijn bij de politiek van de VUB als je op kot zit.” Maxime moet zich soms in tweeën delen, “maar meestal valt het leven in Brussel wel goed te combineren met een lokaal politiek engagement.” Lauri vindt dit ook: “Politiek is natuurlijk een passie die veel tijd inneemt, maar ik heb nooit problemen gehad om het te combineren met mijn

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Lora Hasenbroekx sp.a

c. Zeno Engelen c studies. Je moet keuzes maken, maar het is haalbaar.” Vooruitgang debatten

constructieve

“Je moet als jongere ook wel iets voor de ervaren leiders betekenen, want uiteindelijk leggen zij hun vertrouwen in jou. De oudere generatie zit wel nog meer in dat verzuild hokjesdenken. De jongere heeft het wel door dat het zo niet verder kan. Verzuiling, dat is gepasseerd. Als je daar nog in gelooft, sorry, dan ben je voorbijgestreefd”, aldus Jef. De studenten hebben allemaal een gevoel van voldoening door op een lijst te mogen staan. Lauri vindt dat het zeker een vorm van erkenning is na vele jaren inzet voor de partij. “Op op jonge leeftijd op een lijst staan, is zeker een teken dat de mensen met meer ervaring vertrouwen in je hebben en dat jij iets goed kan betekenen voor hen.” Vechten en zich engageren voor een, uiteindelijk, gemeenschappelijk doel, is waar al deze studenten elkaar in ondersteunen. “Het is tijd voor vooruitgang, en dan maakt het niet uit in welke partij je zit”, vindt Lora. Ondanks de grote verschillen in ideologie is het merkbaar dat de jonge politici toch allemaal een gemeenschappelijk punt voor ogen hebben. Allemaal willen ze dat de politiek van de toekomst toegankelijk wordt gemaakt voor iedereen en dat we in een constructief debat met elkaar overweg kunnen om de beste oplossingen te vinden voor de maatschappij rond ons. !

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jazz in Brussel

Hoe oorlogen en ellende ervoor zorgden dat jazz doorbrak Brussel heeft heel wat jazz op haar culturele agenda staan. Concertjes van zowel gevestigde waarden als van vers bloed in een van de vele clubs of bars, vrijblijvende jamsessies, tentoonstellingen, festivals, lezingen en congressen... Hoog tijd om eens te onderzoeken waar de roots van heel dit jazz-gebeuren in Brussel liggen.

Tekst: Sophie Paulissen beeld: Eline inghelbrecht

et muziekgenre jazz vindt zijn oorsprong in Amerika. Voornamelijk New Orleans wordt gezien als de plaats waar deze stijl ontsprongen is. Het genre kent verschillende voorlopers die het uiteindelijke jazz-genre beïnvloed hebben. De eerste invloeden kwamen vanuit de worksongs die ontstonden tijdens de 19e eeuwse slavenhandel van West-Afrika naar Amerika. Deze liederen waren zeer ritmisch en gebaseerd op een vijftonige toonladder. Niet veel later ontstond de blues. Dit is een genre waarbij de AfroAmerikaanse muziek vermengd raakte met de Europese kerkliederen die emigranten meebrachten naar Amerika. Blues werd gebruikt om de ellende van de slavernij tot uitdrukking te brengen. Verder hadden ook negrospirituals – trage, religieuze Afro-Amerikaanse liederen die door slaven gezongen werden in de kerk – een invloed op het ontstaan van jazz. De racistische ministrels, waarbij blanke mannen zwart geschminkt werden en op een podium een karikatuur vertoonden van wat zij

dachten dat de Afrikaanse cultuur was, hadden qua stijl weinig tot geen invloed op de ontwikkeling van het jazz-genre. Wel was dit voor veel blanken een eerste contact met de vermeende Afrikaanse cultuur. Deze vorm van racistisch entertainment zorgde ervoor dat jazz later sneller geaccepteerd zou worden. Een laatste voorloper was de ragtime met haar ongelijke maat. Het is een ingewikkeld genre waarbij de piano tegen de maat in speelt. De ragtime komt eerder uit een Europese traditie. Er was weinig ruimte voor interpretatie en er werd sterk gespeeld vanaf een partituur.

Improvisatie blijft tot op de dag van vandaag een belangrijk element in het genre. Blaasinstrumenten werden na de Amerikaanse burgeroorlog goedkoop aangeboden in steden als New Orleans omdat legers ze niet meer nodig hadden om marsen op te spelen. Het is dus niet vreemd dat deze instrumenten (cornet, trombone, klarinet en tuba) in het begin het meest gebruikt werden in jazz bands. Naderhand, toen jazz doorbrak, werden meerdere instrumenten toegevoegd zoals basgitaar, gitaar, drums, piano, harmonica, saxofoon, trompet, contrabas…

De invloeden van jazz

In de jaren 1930 doken er verschillende bigbands op en ontstond het subgenre swing. Deze stijl sloeg enorm aan doordat men tijdens de economische depressie op zoek was naar escapisme. Mensen zochten hun toevlucht dus in vrolijke muziek. Het waren gouden tijden voor jazz. Swing onderscheidde zich van Dixieland en voorgaande stijlen door meer plaats te maken voor solo-improvisaties en de intrede van de saxofoon in de jazz-muziek. De saxofoon werd door de Belgische Adolphe Sax in 1846 uitgevonden en maakte dat er in die zin ook voor België een rol in de ontwikkeling van

We kunnen dus stellen dat jazz is ontstaan door invloeden uit zowel Afrikaanse als Europese muziek. Vanaf de jaren 1920 brak het genre echt door. In New Orleans was vooral de Afro-Amerikaanse muziek populair, terwijl er zich ook een tweede stroming manifesteerde: Dixieland. Deze muziek was eerder een genre gespeeld door blanke muzikanten. Het was een interpretatie van de Afro-Amerikaanse jazz. Uiteindelijk versmolten beide genres door de komst van gemengde bands.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

jazz in brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geschiedenis van jazz in Brussel De eerste drie Europese landen waar Jazz gespeeld werd, waren Groot-Brittannië, Frankrijk en België. De eerste sporen van het genre vonden hun intrede tijdens de Eerste Wereldoorlog, Amerikaanse troepen brachten de eerste tekenen van jazz mee over de oceaan. De echte doorbraak van jazz in Brussel volgde echter pas na de Eerste Wereldoorlog. Het eerste echte jazz optreden in België vond plaats in Théâtre de l’Alhambra op 24 januari 1920. The Mitchell’s Jazz Kings, een Amerikaanse band onder leiding van Louis Mitchel, gaf een hele reeks optredens en het nieuwe genre sloeg direct aan. Dit zorgde voor een hele resem amateurbands die de kop opstaken in de hoop mee te kunnen surfen op het succes. Ook de filmindustrie zorgde ervoor dat jazz-muziek verspreid werd. Brussel groeide uit totals centrum van jazz in Europa met dank aan Félix Faecq en Robert Goffin. Begin jaren 1920 bood Félix Faecq in Brussel verschillende jazz-platen aan in de Universal Music Store, onder de naam “New Rhythm Style”, wat niet zo’n gemakkelijke klus was in die periode. Het genre sprak immers slechts een beperkt publiek aan waardoor aanbieders bang waren om te blijven zitten met een te grote stock. Hoewel er in de jaren ‘20 een grote belangstelling ontstond voor het steeds populairder wordende genre, werd jazz nog niet serieus genomen. Waar we nu eerder rustig naar jazz kunnen luisteren tijdens een optreden, was het oorspronkelijk een genre waar hevig op gedanst werd in verschillende clubs. Het genre werd geassocieerd met een lagere sociale status en had voornamelijk een entertainment-functie. Het elitekantje is dus later ontstaan. In de jaren 1930 had jazz in België al wat meer bekendheid gewonnen en werden recensies steeds belangrijker. Hier kwam poëet Robert Goffin in het beeld. Hij recenseerde de nieuwste platen en wilde de Belgen meer bewust maken van het genre. Félix Faecq vond dat jazz nood had aan

organisatie en structuur en kwam met het idee om een jazz club op te richten die geïnspireerd was op Touring Club de Belgique. Met negen werd deze nieuwe Jazz Club de Belgique opgericht en voorgesteld aan het publiek in 1932 tijdens het eerste toernooi voor jazz-amateurs. Robert Goffin was voorzitter, André Ache nam de functie van secretaris op en Félix Faecq zelf was penningmeester. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd jazz verboden door de Duitsers die het land bezetten. Jazz werd gezien als vijandsmuziek omwille van de Amerikaanse oorsprong. Toch weerhield dit de mensen er niet van om van deze muziek te blijven genieten, hoewel de platen vanaf dat moment moeilijker te verkrijgen waren. In

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Het genre werd geassocieerd met een lagere sociale status en had voornamelijk een entertainmentfunctie

. . . . . . . . . . . . . . . . . tegenstelling tot wat de Duitsers met dit verbod voor ogen haddenzagen, steeg het aantal orkesten en bands en kwam de populariteit van jazz tot een hoogtepunt. Meer en meer platen werden opgenomen en om de verboden Amerikaanse muziek te verdoezelen, werden er nieuwe namen gegeven aan de nummers. Door de vele jazzclubs die geleidelijk aan waren ontstaan, bleef het live beluisteren echter geen enkel probleem. De Brusselaar Stan Brenders, die over heel Europa gekend was als jazz pianist en orkestleider, maakte ook naam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij maakte onder andere muziek op de zender Radio Brussel, een zender waarbij een groot deel van het personeel zich ophield met collaboratieve partijen. Dit zorgde

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ervoor dat propaganda verwerkt werd tussen de programma’s door. Ook zijn orkesten werden enkele keren door de Duitsers opgenomen om later uit te brengen in Duitsland. Brenders werd uiteindelijk dan ook vervolgd voor vermoedelijke culturele collaboratie met de Duitsers. Na de oorlog nam hij het bekende café l’Archiduc op de Dansaertstraat over, waar hij zelf vaak optrad, om het verder uit te baten. Hij overleed in 1969. Na de bevrijding werd Brussel hét centrum bij uitstek van het ontspanningsleven en liet de jazz nog meer openbloeien. De jazz-scene in Brussel vandaag Nog steeds is Brussel een echte jazzstad. Jaarlijks vinden er verschillende festivals plaats die liefhebbers van het genre naar de hoofdstad lokken zoals bijvoorbeeld de Brussels Jazz Marathon. Verder bevinden zich in Brussel ook talrijke clubs waar je gevestigde waarden en nieuw bloed kan ontdekken. Enkele clubs waar je zeker eens een kijkje moet nemen zijn onder andere The Music Village, Sazz ’n Jazz, Bizon, Roskam, Kumiko, Marni Club… Met Toots Thielemans is Brussel in 2016 een grote jazz-held verloren, maar de grenzen van jazz worden heden ten dage nog steeds verlegd. Veel jong talent zoekt zijn weg door de verschillende clubs en probeert zo zijn eigen draai te geven aan het genre. Er zijn genoeg initiatieven die jazz in de hoofdstad zichtbaar willen maken. VEen voorbeelden hiervan zijn JAZZ. brussels, een initiatief van Brosella (organisator van verschillende muziekevenementen), Brussels Jazz Orchestra (wereldberoemd, vele prijzen op hun naam en opgericht in 1993 in the Sounds Jazz Club die steeds podium biedt aan nieuw talent) , Flagey (een van de grootste cultuurhuizen van Brussel), Jazztronaut en Jazz Station (jazzlab met verschillende activiteiten omtrent jazz gelegen in een gerenoveerd treinstation), visit.brussels en het Brussels Hoofdstedelijk gewest. Samen willen zij het jazz-aanbod in de stad zichtbaarder maken, ondersteunen en stimuleren. !

38 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zwanzer is terug. Het spijt ons van harte dat we deze arrogante en opdringerige satiricus weer een stuk hebben laten schrijven, maar helaas werd Snoeshaan, de vervanger die we voor hem hadden gevonden, na zijn eerste satirestuk gruwelijk gevierendeeld door een boze menigte bestaande uit Brussels minister Pascal Smet, enkele leden van de Studentenraad en de volledige faculteit ES. We hebben Zwanzer, die al weken voor onze deur aan het smeken was om opnieuw iets te mogen schrijven, een onderwerp gegeven waarmee hij niet te veel tegen zere schenen kan schoppen: de marketingstrategie van de VUB.

Tekst en beeld: Zwanzer

lokken. De Afdeling Schone Schijn (doorgaans kortweg ASS ie pretentieuze sentatievod van de VUB kon blijkbaar genoemd, n.v.d.r.) buigt zich over alles wat met marketing niet zonder mijn exceptioneel journalistiek toptalent en communicatie te maken heeft. Hier heeft de VUB wat om hun belabberde leescijfers op te krikken en heeft me voor over: het budget voor ASS bedraagt twee keer meer gevraagd of ik opnieuw een stuk kon schrijven. Ik heb dan het volledige budget voor de faculteit Letteren en hiermee enkel ingestemd omdat ik hun aanhoudende Wijsbegeerte! Niemand weet echter waarvoor al dat geld gezaag beu was. Aanvankelijk wilde ik een uiterst kritisch precies gebruikt wordt en dus is wat meer transparantie en destructief artikel schrijven over de abominabele nodig. Hoe wordt er reclame gemaakt? Welke visie heeft werking van de Moeial, hun incompetente hoofdredactie, de VUB op marketing in de 21e eeuw? Is er echt sprake van onooglijke lay-out en vele schrijffouten, maar heb me hersenspoeling? Ik, Zwanzer, zal de vergeelde serreruit uiteindelijk neergelegd bij het opgelegde(!) onderwerp der onduidelijkheid kapotsmijten met de kassei der van de Moeialredactie.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .antwoorden om het licht der kennis op jullie, waarde lezers, Universiteitsmarketing is te doen neerdalen. namelijk een onderwerp dat me, net als de wereldeconomie Pafrazilde to the rescue? en pornografische kookprogramma’s, mateloos weet Ik spreek af met Pafrazilde te boeien. De werving van Laddermans, hoofd van ASS, nieuwe studenten is bovendien in het restaurant ‘Au Grand zeer belangrijk. Het is een Chichi’ in het centrum van cruciale en arbeidsintensieve Knokke. “Wij komen hier met taak waar elke universiteit Pafrazilde laddermans bestuursleden zeer regelmatig doorheen moet, wil ze niet tot het studentenaantal en imago. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .dineren na vergaderingen of voor bijzondere gelegenheden. van de UHasselt zakken. De universiteiten van Gent en Leuven hebben het op dat vlak Als het druk is op de dienst komen wij hier soms wel drie vrij gemakkelijk, aangezien alle Vlaamse scholieren met keer per week! Gelukkig vergoedt de VUB alle onkosten. een gemiddelde nekomtrek boven de vijtig centimeter Het is goed om te zien dat onze universiteit nog geld durft hier automatisch terecht komen, maar de VUB moet elk uittrekken voor een efficiënt marketingbeleid”, spreekt jaar opnieuw een zware strijd voeren om nieuwe zieltjes mevrouw Laddermans me toe wanneer de ober ons naar een tafeltje nabij de vleugelpiano leidt. Vergezeld door de te winnen. fruitige aroma’s van een Château Bazouf uit 1992 wijdt ze Daarvoor heeft onze universiteit een eigen dienst me in in de wondere wereld van de publiciteit. opgericht, die als nobele functie heeft de volgende studerende generaties richting Etterbeek en Jette te “Om reclame te maken voor een universiteit staat of valt

“Het imago van de VUB in stand houden is vergelijkbaar met het wassen van een verwaarloosde Yorkshire”

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

39 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Beauty and the VUB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . alles met een goed imago. En dat imago moet regelmatig opgeblonken worden. Dat is uiteindelijk ook één van de belangrijkste doeleinden van de ASS. In ons organiek statuut staat dan ook: ‘[...] de dienst probeert het aanzien van de VUB zodanig op te krikken zodat we ooit op het niveau van de UGent kunnen staan. Ah, wat hebben die toch een geweldig imago.[...]’ U kunt ons een beetje zien als de schminksters van de VUB, we verbergen haar gebreken onder een dikke laag make-up.” Die verwijzing is gevat, want mevrouw Laddermans is van opleiding schoonheidsspecialiste. “Ik heb veertig jaar lang een eigen schoonheidssalon, ‘Beauty-Pafrazilde’, gehad in

studeert namelijk Communicatiewetenschappen aan de KU Leuven en ik heb ooit eens een hoofdstuk uit één van haar cursussen gelezen. Daarmee overtrof ik ruim mijn voorganger, Serafijn Lurrewurre, die moest vertrekken als hoofd van ASS nadat bleek dat hij de eindtermen van het lager onderwijs nooit gehaald had. Mijn eerste taak als nieuw diensthoofd was om zijn ontslag in de doofpot te steken en voor te doen als een vervroegd pensioen. En ik kan u vertellen dat dat niet eenvoudig was aangezien de man slechts 34 jaar oud was.” Het imago onderwerpt zich niet

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Mevrouw Laddermans liet de onverwachte carrièreswitch niet aan haar hart komen. Het imago van de VUB in stand houden is vergelijkbaar met het wassen van een verwaarloosde Yorkshire, weet ze me te vertellen terwijl ze van een toastje met nijlganzen-foie-gras knabbelt. “In beide gevallen moet je gewoon proberen de vastgekoekte kak eruit te spoelen of het te verbergen door er haar over te kammen. Op de VUB komt daarbij echter nog een extra element: onze universiteit wil zich ook nog profileren als vrijdenkende universiteit die geen onderwerpen schuwt en met andere woorden het vrij onderzoek volgt. Dat zou niet zo moeilijk zijn om te implementeren in de marketingstrategie, ware het niet dat enkele vervelende studenten ook effectief onconventionele meningen hebben. Het lijkt wel alsof ze niet doorhebben dat zaken zoals pedofilie, verkrachtingscultuur en de werken aan de XY-gebouwen zaken zijn waarover op de VUB niet gesproken wordt. Dat is gewoonweg taboe. We mogen ook de bekende uitspraak van Henri Poincaré niet vergeten:

“Het denken mag zich nooit onderwerpen, bijhalve aan het imago van de VUB” Henri Poincaré . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Smeerebbe-Vloerzegem en ben eigenlijk nog maar een paar maanden actief als hoofd van de ASS. Toen mijn zaak van de inspectie moest sluiten om hygiënische redenen had ik aanvankelijk gesolliciteerd voor de job van ontwormer bij een hondenkapsalon. Door een fout bij de post kwam mijn sollicitatiebrief per ongeluk bij de VUB terecht en werd ik meteen aangenomen omwille van mijn ervaring op het gebied van communicatie. Mijn dochter

Advertentie

Zelf het imago van de VUB opsmukken?

HET KAN!

Haal gratis de VUB imagopoetsspray af bij de Afdeling Schone Schijn en zorg zo voor een een VUB waarover je kan stoefen als je iemand van de UGent of KU Leuven tegenkomt! Opgelet, buiten het gebruik van de Universiteit Antwerpen houden, we willen toch niet dat die onnozelaars een beter imago krijgen dan de VUB? Allee zeg.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

beauty and the vub . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ‘Het denken mag zich nooit onderwerpen, behalve aan het imago van de VUB’.” “Die dingen kunnen we gelukkig nog eenvoudig verhelpen met wat censuur hier en daar. Moeilijker is het echter als het imago van de VUB van buitenaf wordt aangevallen. Nadat de lezing van staatssecretaris Theo Francken vorig jaar geboycot werd door een hoop extreemlinkse onnozelaars heeft hij getweet dat de ‘linkse’ VUB niet open stond voor vrije meningsuiting. Marketinggewijs was dat een flinke dreun op de mulle van onze universiteit, die recht door de ziel van de ASS sneed. Het was elementair om die schade goed te maken aangezien de volgers van Francken duidelijk tot de leidende intellectuele elite van ons land behoren. Daarom hebben we alles ingezet om de staatssecretaris voor Asiel en Migratie terug naar de VUB te krijgen. En dat is meer dan goed gelukt. We hebben hem zover gekregen dat hij komt en de VUB zelfs zal àànprijzen in zijn volgende tweets. Als tegenprestatie moeten we wel 6000 vluchtelingen opvangen op onze campus, maar dat is slechts een detail. Bovendien kunnen we zo ons aantal inschrijvingen opdrijven.” Permissiemarketing is curriculummarketing Van zodra het imago goed zit kan er reclame gemaakt worden. De laatste maanden wordt iedereen om de oren geslagen met publiciteit voor de VUB. Het is dan ook een drukke periode voor de ASS die op alle mogelijke manieren nieuwe studenten moet overtuigen om naar onze universiteit te komen. De dienst telt in totaal veertig betaalde personeelsleden waarvan tien bestuursleden, 27 vaste werknemers, twee jobstudenten die instaan voor de bediening van het fotokopieerapparaat en een robotparkiet die iedereen gezelschap moet houden. “Uiteraard hebben onze werknemers geen tijd om in dit voortreffelijke restaurant te eten, dat is een privilege dat we voor de bestuursleden houden”, vertelt mevrouw Laddermans terwijl ze haar dolfijnsteak opgediend krijgt. “Denk echter niet dat wij ons ordinair personeel vergeten te belonen voor hun harde werk. We hebben de prijs van de koffieautomaat bijvoorbeeld verlaagd van €3 naar slechts €1,50 per kop en één keer per week trakteren we iedereen op boterhammen met plattekaas. Het valt trouwens nog goed mee met de hoeveelheid werk die onze werknemers te verduren krijgen. Het aantal burn-outs op onze dienst ligt zelfs het laagste van heel de VUB. Dat is iets waar we als bestuur zeer tevreden mee zijn want dat wil zeggen dat we de werkdruk nog een stuk kunnen opdrijven!” De VUB-marketing verloopt op verschillende manieren. In de eerste plaats moeten er natuurlijk infodagen, herfstkampen, open lesdagen, propagandaspeeches en dergelijke worden georganiseerd om studenten kennis te laten maken met de VUB. Het organiseren van die elementen is voor ASS in feite een routineklus geworden. Het meeste werk kruipt volgens Laddermans in het verwijderen van storende elementen van de campus. “Er worden bijvoorbeeld grote doeken gehangen over de werf

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

met daarop foto’s van de afgewerkte gebouwen, zodat het lijkt of ze al af zijn, al die vuile gedoopte studenten worden preventief in een kelder gelokt met een gratis vat en daar dan opgesloten, langs de esplanade worden vlagjes geplant die de aandacht moeten afleiden van de lelijke betonnen gebouwen en ga zo maar door. Potentiële studenten mogen de VUB uiteraard nog niet zien zoals ze echt is. Daar mogen ze pas achter komen als ze al ingeschreven zijn.” Het marketingbeleid gaat echter nog veel verder dan gewoon het organiseren van infodagen. Zo worden er ook promotieboekjes gedrukt en gesponsorde berichten geplaatst op Facebook en Instagram. “We wouden ook spotjes opnemen voor op de radio en de VTM, maar dat zou te duur worden en betekenen dat we moeten besparen op bestuursetentjes. Dat hebben we dus niet gedaan. Al die publiciteit kost handenvol geld. Vorig jaar hadden we wel geld over omdat we per ongeluk vergeten waren reclame te maken voor de opleidingen van faculteit Letteren en Wijsbegeerte. Zo erg was dat niet. Het was uiteindelijk zonde van het geld geweest. Over een paar jaar worden al die richtingen toch één Engelstalige bachelor. Ik heb me met het overgebleven budget dan maar een massief eikenhouten handtas van Loewie Vitoon gekocht”, aldus Laddermans.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

“Denk niet dat wij ons ordinair personeel vergeten te belonen voor hun harde werk” Pafrazilde laddermans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De kleine wijzer nadert de drie op de klok van ‘Au Grand Chichi’ en een zichtbaar beschonken Pafrazilde Laddermans begint het gesprek af te ronden. Ze sluit af met een positieve noot voor de toekomst. ASS investeert namelijk in nieuwe, experimentele reclametechnieken om zo meer studenten te lokken. “We zijn de laatste weken actief aan het onderzoeken hoe we de kwaliteit van de facebookpagina ‘VUB Confessions’ kunnen verbeteren. In vergelijking met ‘UGent Confessions’ en ‘KULeuven Confessions’ loopt onze universiteit mijlenver achter. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat 78% van de middelbare scholieren hun universiteitskeuze baseert op de confessionspagina van een unief. De VUB moet op dat vlak ook beter kunnen. Een van de laatste bijdragen van mijn voorganger, Serafijn Lurrewurre, was om te proberen in te zetten op mond-op-mond reclame. Dat leek lang veelbelovend, maar het proefproject moest worden stopgezet omdat Lurrewurre van het gerecht niet meer in de buurt van minderjarigen mag komen. Ook andere zaken zoals het klonen van studenten of het aanvaarden van seksrobots als student worden onderzocht, maar zijn nu nog verre toekomstmuziek. Eén ding is zeker: de VUB zal de volgende jaren niet leeglopen, zolang we samen niet te kritisch zijn voor onszelf.” !

41 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . opgetekend door Larissa Courant Door Nelke Ramael en Larissa Courant,

Door Maud De Vos, 27/03/2018

26/04/2018

Geen spetterende start voor het zwembad

Crisis binnen de Studentenraad opgelost?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hoewel het zwembad van de VUB nog maar net voor het publiek geopend is, moest het gebouw al vijf maal de deuren opnieuw sluiten. Niet alleen swingt de pH-waarde nog steeds buiten de wettelijk voorziene waardes, ook kon het personeel de nattigheid letterlijk voelen in de kelder waar het aangesloten stadswater tot vijf centimeter hoog stond. Diensthoofd Beweging en Sport, Dirk Van de Wiele, ziet een tijdelijke sluiting en een duurzame oplossing in het vooruitzicht: “We kunnen immers niet blijven “jo-jo” spelen met onze bezoekers en permanent de communicatie van ‘open’ naar een aantal uur later ‘gesloten’ wijzigen. Ik ben me er immers van bewust dat dit voor onduidelijkheid bij onze bezoekers zorgt en tot ongenoegen kan leiden.”

De lentevakantie was voor de Studentenraad allesbehalve een rustige periode: er werd een motie van wantrouwen ingediend tegen de voorzitter, een open brief werd de wereld ingestuurd en de ondervoorzitter bood zijn ontslag aan. Op deze escalatie, die vrij snel in een stroomversnelling kwam, besliste de Raad van Bestuur van de VUB om de leiding over te laten aan vicerector Jan Danckaert, die voortaan de leiding en vertegenwoordiging van de Studentenraad op zich zal nemen.

Door Nelke Ramael en Larissa Courant, 02/05/2018

Theo Francken keert terug naar de VUB

Door Nelke Ramael en Kilian Adriaenssens,

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13/04/2018

De lentevakantie was voor de Studentenraad allesbehalve een rustige periode: er werd een motie van wantrouwen ingediend tegen de voorzitter, een open brief werd de wereld ingestuurd en de ondervoorzitter bood zijn ontslag aan. Op deze escalatie, die vrij snel in een stroomversnelling kwam, besliste de Raad van Bestuur van de VUB om de fakkel door te geven aan de vicerector Jan Danckaert, die voortaan de leiding en vertegenwoordiging van de Studentenraad op zich zal nemen.

Motie van wantrouwen tegen voorzitter Studentenraad

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vijf studentenraadsleden dienden een motie van wantrouwen in tegen hun voorzitter, Daniel Van Den Broecke, nadat de VUB op de hoogte werd gesteld van een aangifte bij de politie tegen de voorzitter. De vijf raadsleden vragen hiermee het ontslag van Van Den Broecke aan als voorzitter van de Studentenraad van de VUB. Daarnaast heeft de voorzitter een klacht ingediend tegen de ondervoorzitter en een ander raadslid van de Studentenraad. Deze motie was volgens de leden de laatste en minst pijnlijke oplossing nadat de voorzitter weigerde zelf ontslag te nemen.

Meer op www.demoeial.be

27/03 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13/04 42

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Poëzie

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

door rokhan salim

A Letter to Quraisha Hard to believe anyone will see What I can only see in you Quraisha! The beauty that’s forsaken The wisdoms that’s abandoned “Eyes that don’t cry don’t see” Look what you did to your eyes, Quraisha! It was loneliness that brought us together And kismet which pulled us apart Mother you were, you loved the orphans The dust beneath your shoes, I was Quraisha! Your dark beauty was covered behind the veil Your mellow wishes behind that door The watchman, watched all along Isn’t life sad, in your village Quraisha? Once I passed by your village I saw the milkmen, I saw the farmers But none seems to recall Quraisha Have these people gone mad? Or you were an angel and now gone Quraisha?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .