De Festivalkrant - April 2019

YELLOWTIPI.NL

EDITIE APRIL 2019

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

MET UITGE BREID

Festiv E agendala

In deze editie: 50 jaar Pinkpop pagina 6-7

In gesprek met festivalorganisatie Chasing the Hihat pagina 8-9

Alles over duurzaamheid en vega(n) voedsel op festivals pagina 10, 36-37

Buitenlandse festivalspecial van Festival.Travel pagina S1-12

COVER DOOR: PAUL FUENTES STUDIO

2

VUNZIGE DEUNTJES

DE ZON

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

3

4

SANDD

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

VOORWOORD De leukste tijd van het jaar is weer aangebroken: het festivalseizoen.

Ander goed nieuws is dat steeds meer festivalorganisaties zich bezighouden met duurzaamheid. Organisatoren zijn zich bewust van de ecologische voetafdruk die ze achterlaten en zijn constant op zoek naar nieuwe initiatieven. Zo wordt afval fanatiek gerecycled, wordt er steeds meer gebruikgemaakt van duurzame materialen en proberen festivals zo bewust om te gaan met energie, omgeving, water en voedsel. Een hele mooie ontwikkeling die wat ons betreft niet snel genoeg kan gaan.

Deze editie van De Festivalkrant staat geheel in het teken van duurzaamheid.

We doken in de groene wereld van festivallend Nederland, vroegen festivalorganisatie Chasing the Hihat het hemd van het lijf, namen vega(n) voedsel op festivals onder de loep en zochten voor je uit welke buitenlandse festivals zeker een bezoekje waard zijn.

Veel leesplezier!

DENISE VAN DE REE - Hoofdredacteur De Festivalkrant

COLOFON Deze mensen brengen de festivalbelevenis naar jouw ontbijttafel: DENISE VAN DE REE - Hoofdredactie DENISE VAN DE REE - Ree Creative - Design & Artwork DANIEL VAN DEN BOR - Sales & Distributie AMBER JENNIFER HOOGENDOORN, ESTERA MARYSIA, JASMIJN DE LANGE, KYLIAN VAN VAALEN, MAARTJE WEIJENBERG, MICHEL STEMPHER, NINAROSA JUFFERMANS, ROSA LEE SZARZYNSKI, TIMO KRAGTING, TIMOS KRABBEN, SUSANNE VAN ENGELEN - Redacteuren PAUL FUENTES - Paul Fuentes Design - Cover YELLOWTIPI.NL - Partner

IN DEZE EDITIE:

8-9

IN GESPREK MET: CHASING THE HIHAT

S6-7 FESTIVAL AGENDA

36-37

DE OPKOMST VAN VEGA(N) VOEDSEL OP FESTIVALS

6-7 50 JAAR PINKPOP

S1-12 OP FESTIVALAVONTUUR VIA FESTIVAL.TRAVEL

34-35

IEDEREEN AAN DE BALLONNEN

39

STERRENSTOF

6

PINKPOP

50 JAAR PINKPOP: EEN TERUGBLIK OP DE AFGELOPEN EDITIES EN WAT ONS DIT JAAR TE WACHTEN STAAT Met onder anderen Mumford & Sons, The Cure, Fleetwood Mac en Armin van Buuren In juni is het zover: dan vindt de vijftigste editie van Pinkpop plaats. Daar lees je misschien snel overheen, maar het is ontzettend bijzonder: Pinkpop is daarmee namelijk het langstlopende jaarlijkse popfestival ter wereld!

In dit artikel kijken we terug naar die afgelopen vijftig jaar. Hoogtepunten van de voorgaande edities en net zo belangrijk: wat kunnen we verwachten op de jubileumeditie?

PINKPOP

Ongeveer 10.000 bezoekers reisden op 18 mei 1970 af naar Limburg om daar een gloednieuw festival bij te wonen. Het festival had de naam Pinkpop, een naam die staat voor “Pop tijdens Pinksteren”. Jan Smeets is een van de oprichters van het festival, en is tot op de dag van vandaag de festivaldirecteur. Op deze eerste editie stonden niet de minste namen: je vond onder meer Golden Earring en George Baker Selection op de poster. Het werd een zonnige dag in het Sportpark in Geleen. En misschien wel het beste: een kaartje kostte je maar 2 gulden 50!

GROTE NAMEN

In de jaren daarop waren er onder meer optredens van Fleetwood Mac en Status Quo. Pinkpop raakte voor het eerst volledig uitverkocht tijdens de zevende editie in 1976, met onder meer Uriah Heep op de poster. Ook konden de festivalgangers voor het eerst blijven slapen op de camping.

Drie jaar daarna stond er een line-up waar we vandaag de dag ontzettend jaloers op zouden zijn. The Police, Dire Straits en Elvis Costello: allemaal stonden ze op dezelfde dag.

In 1986 vond Pinkpop voor het laatst plaats in Geleen. De locatie moest daarna dicht vanwege verbouwing.

Het festival vond in 1987 eenmalig plaats in Sportpark de Berckt in Baarlo.

Daarna zou het festival eigenlijk weer de terugkeer maken naar Geleen, maar dit ging niet door door protest van bewoners. De nieuwe locatie werd Megaland in Landgraaf – waar het nog altijd plaatsvindt. Het terrein in Landgraaf werd bij de eerste editie gelijk al goed ingewijd met optredens van Red Hot Chili Peppers en Sinéad O’Connor.

PEARL JAM

Grunge kende in het begin van de jaren ‘90 haar grote doorbraak door bands als Soundgarden en Pearl Jam. Ook op Pinkpop was dat te merken. In 1992 werden beide bands namelijk geboekt voor het festival. Het optreden van Pearl Jam staat in de boeken als een van de meest legendarische momenten uit de Pinkpop-geschiedenis.

Frontman Eddie Vedder klom tijdens het optreden de camera-kraan in en sprong vanaf het uiteinde het publiek in. Maar Pinkpop 1992 werd niet alleen bijzonder door het optreden van Pearl Jam. Limburgs trots Rowwen Heze kende ook haar doorbraak bij het grote publiek, door de televisie-uitzending op NPO 3. Het was de eerste keer dat het festival live op de televisie te zien was.

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

Ook Pinkpop 1994 is memorabel.

Voor het eerst duurde het festival niet één, maar twee dagen. Op de zondag van het festival werd het publiek al opgewarmd met Rocking Kolonia, waarbij onder meer Chris Isaak en Gorefest op het podium stonden. Er was nóg iets bijzonders aan deze editie: voor het eerst waren er twee podia. Op de tweede dag waren er optredens van onder andere Björk, Smashing Pumpkins en Urban Dance Squad. Rage Against The Machine stond ook op de tweede dag van Pinkpop 1994. Het optreden van de band zorgde voor een heuse aardbeving van 1 op de schaal van Richter, omdat het publiek zo hard aan het springen was. In 1998 werd dit record verbroken, toen het publiek bij Primus een aardbeving van 1,3 op de schaal van Richter veroorzaakte.

In 2000 werd er een iconisch item geïntroduceerd. Voor het eerst bracht Pinkpop in samenwerking met Amnesty International het roze Pinkpop-hoedje op de markt, sindsdien onlosmakelijk verbonden met het cliché beeld van het Landgraafse festival. Het hoedje kent ieder jaar een ander ontwerp en de opbrengst gaat steevast naar Amnesty International.

POP MET PINKSTEREN?

Het hoedje is dus tot op de dag van vandaag nog steeds een traditie, maar soms worden er ook tradities verbroken. Pinkpop stond er altijd om bekend dat het standaard tijdens Pinksteren werd gehouden.

In 2008 werd hier voor het eerst van afgeweken, omdat er te weinig bands beschikbaar zouden zijn in het Pinksterweekend. 2008 was ook het jaar dat Pinkpop een extra beleving rijker werd door de komst van de Kalm Aan Laan. Hier kan je terecht voor bijzonder eten en drinken.

Het jaar daarna werd er een bijzondere boeking gedaan. Bruce Springsteen & The E-Street Band stond tijdens Pinkpop 2009 voor het eerst op een Europees festival! Met succes, want in 2012 mocht de legendarische zanger op herhaling komen. Het hield niet op met de bijzondere boekingen. De komst van The Rolling Stones kwam als een complete verrassing voor velen. De kaartverkoop liep ongekend goed: met 134.000 unieke bezoekers is Pinkpop 2014 de drukst bezochte Pinkpop tot nu toe. Na het toevoegen van een derde podium in 1996, kwam daar in 2014 een vierde podium bij. Bovendien werd deze editie gekenmerkt door extreem noodweer op de laatste dag, waardoor het niet

7

helemaal zeker was of Metallica nog wel op kon treden. Dat deden ze uiteindelijk wel, met ruim een uur vertraging.

2015 staat bekend als een jaar met veel afzeggingen. Sam Smith werd vervangen door Placebo, en Foo Fighters moest noodgedwongen afzeggen doordat Dave Grohl zijn been brak. Zij werden vervangen door Triggerfinger, en Pharrell Williams werd doorgeschoven naar de headlinerpositie.

Tijdens de 47ste editie vond er opnieuw een bijzonder optreden plaats. De organisatie was er in geslaagd om niemand minder dan ex-Beatle Paul McCartney te boeken.

Datzelfde jaar stond De Staat twee keer op één editie van Pinkpop (de band viel last-minute in voor een gecancelde Ghost). De boeking van Justin Bieber in 2017 zorgde voor veel ophef, terwijl de boeking van Pearl Jam in 2018 voor veel enthousiasme zorgde.

De vijftigste editie van Pinkpop belooft erg bijzonder te worden.

Golden Earring en Fleetwood Mac, die op respectievelijk de eerste en de tweede editie stonden, komen dit jaar terug naar Landgraaf! Een reünie dus. Wat ook heel bijzonder is, is de terugkeer van Krezip. Zij braken door bij het grote publiek door hun optreden op Pinkpop in 2000. De andere headliners zijn Mumford & Sons en The Cure. Op de zondagavond is er dit jaar ook een primeur: Armin Van Buuren mag tot 01:30 uur spelen. Overige namen zijn Elbow, The Pretenders, Jamiroquai, Lenny Kravitz en The 1975. Ook keert The Police een klein beetje terug naar het festival. In het Bonnefanten Pinkpop-up Museum op het terrein zal er daar namelijk het hele weekend een tentoonstelling door gitarist Andy Summers te zien zijn. Ook zal Summers bij opening een concert verzorgen. Pinkpop 2019 zal hoe dan ook een onvergetelijke editie worden.

Op naar nog meer jaren Pinkpop!

Meer over de geschiedenis van Pinkpop lees je op: www.pinkpop.nl/history Tickets: www.pinkpop.nl

DOOR: AMBER JENNIFER HOOGENDOORN

8

CTH

De koker van Chasing the Hihat is nog lang niet leeg We spraken met de organisatie over eilân, duurzaamheid, vergunningen en een Hawaiiaanse pontcruise

DOOR: TIMO KRAGTING

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

CTH Binnen festivalorganisatieland is Chasing the Hihat een belangrijke partij. Een van de grootste in onze hoofdstad, als het gaat om het organiseren van clubevents en festivals. Voor de buitenwereld zijn ze minder bekend, het zijn vooral de merknamen van de events die ze organiseren die je zal kennen. Oranjebloesem, de Zon, eilân, komm schon Alter, Next Mondays Hangover, Georgie’s, het komt allemaal uit de koker van het eigenzinnige Amsterdamse clubje. Een koker die bovendien nog lang niet leeg is. We gingen bij marketingmanagers Rob Simon en Ester Verdegaal op bezoek om ze aan de tand te voelen over alle plannen van het komende jaar. eilân Meest opvallende nieuws dat uit de Chasing the Hihat hoek kwam de afgelopen tijd, is het splinternieuwe festival eilân dat in september zal plaatsvinden. Wat kunnen we daar verwachten? Rob: “Verwacht geen Wildenburg of Into the Great Wide Open, maar iets eigens. eilân draait om dansbare muziek van bijzondere artiesten." Met een Waddeneiland als decor, zit het met de locatie wel goed: “Het festivalterrein en de stages liggen midden in de natuur op Terschelling, te midden van bos, duin en water. Dat vormt een prachtig decor voor het festival. We willen verder niet te veel vertellen omdat de ervaring van het zelf ontdekken veel leuker is”, aldus Rob. Het is voor het eerst dat ze een weekender organiseren. Volgens Ester komt daar nog een hoop bij kijken: We zijn zo’n 2,5 jaar geleden al begonnen met de eerste plannen op papier zetten, die we stapsgewijs steeds verder hebben uitgebouwd. Van het bepalen van de doelgroep tot het tekenen van het festivalterrein en het boeken van artiesten.

Alles in samenwerking met onze partner Mojo, die natuurlijk een berg aan ervaring heeft met meerdaagse festivals. En de vergunning? “Die ontvangen we in principe en volgens schema in Mei”.

"Laat je horen en spreek je uit richting raadsleden, stadsbestuurders of andere personen met invloed!"

Vergunningen Er is, zeker in Amsterdam, nogal wat te doen geweest rondom vergunningen en locaties de laatste tijd. Onlangs werd Vrijland afgeblazen, maar ook voor Chasing the Hihat is het een belangrijk thema. Georgie’s Garage werd afgelopen jaar afgeblazen, Oranjebloesem en de Zon moesten dit jaar verkassen. Rob: “Oranjebloesem en De Zon vonden plaats op Blijburg. Deze locatie is echter verdwenen voor bouwprojecten waardoor de festivals moesten verhuizen. Dit heeft verder niks met vergunningen te maken. Georgie’s Garage was ook volledig vergund, alleen de verhuurder van de locatie kon niet de

juiste veiligheidsgaranties overleggen aan de brandweer. Iets wat ook los staat van evenementenvergunningen.”

"Wij kijken altijd naar de groenste oplossingen voor afvalverwerking."

Vervelend dat al die locaties verdwijnen, kunnen we als bezoeker een steentje bijdragen? “Zeker, door bijvoorbeeld na afloop van het festival zachtjes te zijn en je afval netjes weg te gooien. Zo hebben omwonenden zo min mogelijk last van het festival. Ook kan je bij verkiezingen kijken hoe partijen tegenover festivals in Amsterdam staan en je keuze hierdoor laten beïnvloeden. Daarnaast hoort de politiek vaak alleen van tegenstanders waardoor een scheef beeld ontstaat van draagvlak. Laat je horen en spreek je uit richting raadsleden, stadsbestuurders of andere personen met invloed! Laat horen dat jij wel blij bent met de festivals in je stad of buurt”, aldus Ester.

Trends Er was een lange tijd geen goede balans tussen mannen en vrouwen op line-ups. Iets dat ook aan Chasing the Hihat niet voorbij is gegaan: “Er is geen goede balans momenteel en werken aan verandering juichen we hard toe. Als promotor willen wij een steentje bijdragen door bewust vrouwelijk talent te volgen en waar mogelijk een podium te geven.

Lead bij example!”

Volgens Ester is duurzaamheid de belangrijkste trend op het moment: Wij kijken altijd naar de groenste oplossingen voor afvalverwerking, hard cups of soft cups (het verschilt per locatie wat de groenste keuze is), energie en logistiek.”

9 Oranjebloesem – 27 april (SOLD OUT) De laatste jaren misschien wel uitgegroeid tot hét Koningsdagevenement van onze hoofdstad: “Dat komt door de sterke line-up en onze trouwe bezoekers! Wij zijn het grootste (en leukste) Koningsdag evenement in Nederland met underground muziek. Met vijf stages gevuld door nationale en internationale artiesten is het aanbod sterk en divers. Daarmee trekken we bezoekers uit het hele land die met hun vrienden Koningsdag willen beleven met kwaliteitsmuziek en een goede vibe.”

Locatie: Olympisch Stadion, Amsterdam Met o.a.: Stephan Bodzin, Hunee, Charlotte de Witte en Gallowstreet De Zon – 9 juni Het zonnigste festival van ons land verkast van het strand van Blijburg aan Zee, naar de NDSM. Toch belooft Ester een heuse zonvakantie: “Met wat kokosolie, heel veel bier, hete reisleiders, palmbomen, strandjes en een Hawaiiaanse pontcruise wordt de NDSM tot een all-inclusive 5-star zonbestemming omgetoverd.”

Locatie: NDSM, Amsterdam Met o.a.: Jijzelf vooral, de line-up is nog geheim komm schön Alter – 22 juni Een nieuw festival, niet voor de bezoekers, maar wel voor Chasing the Hihat. Zij mogen er dit jaar weer een succes van maken: “We kijken er naar uit om 22 juni een 24+ paradijs te creëren in de Tuinen van West.”

Locatie: Tuinen van West Met o.a.: Gabriel Ananda, Kiasmos, Oliver Schories en Oxia Georgie’s - 6 t/m 7 juli Daar kon de organisatie nog niet zo heel veel over kwijt: “De onnavolgbare Georgie is altijd lastig te peilen, maar het laatste wat we van hem hoorde was dat hij met iets groots bezig was waar hij ons snel over wil bijpraten”, aldus Rob. Locatie: Ruigoord Met o.a.: Georgie?

10

Festivals kleuren groen Een festivalterrein dat bezaaid is met honderden lege bierblikjes en peuken lijkt binnenkort verleden tijd te zijn. Steeds vaker worden festivals duurzaam ingericht. Meer vegaburgers, zonne-energie en vooral minder, correctie: geen plastic zou de sleutel zijn tot een beter milieu. Daar willen we natuurlijk alles over weten, dus gingen we in gesprek met organisatoren en festivalbezoekers.

Begin januari besloot de Gemeente Amsterdam dat er op feesten en festivals geen plastic bekers meer zijn toegestaan. Ook komen er dit jaar speciale stroompunten op verschillende eventlocaties, zoals in het Ooster- en Westerpark, die ervoor moeten zorgen dat er minder gebruik wordt gemaakt van dieselgeneratoren. Als je kijkt naar de festivals zelf zie je, dat er door het hele land een groene beweging is ontstaan. Vorig jaar werd bij DGTL – dat het duurzaamste festival ter wereld wil zijn – al het afval omgezet in compost en komende zomer zijn er geen vuilnisbakken meer, in plaats daarvan zijn er speciale afvalverzamelpunten. Daarnaast eet je er voedsel dat anders zou zijn weggegooid. Maar er is meer… Down The Rabbit Hole en Lowlands gaan van biobased verpakkingen en voedselresten compost maken. Bij Milkshake eet je alleen nog vegetarisch eten, met biologisch afbreekbaar bestek. En om de plasticsoep tegen te gaan komen er meer hardcups.

Het ziet er dus naar uit dat veel festivals hun steentje bij willen dragen aan een schoner milieu.

Festivalcoördinator Ruben Bosch werkt bij een van de voorlopers op het gebied van duurzaamheid: Welcome to The Village. Hij vindt het belangrijk dat de organisatie elk jaar nieuwe stappen onderneemt rondom duurzaamheid, zodat het festival in 2022 circulair is.

“Op dit moment is het een trend om producten te laten vervallen of vervangen. In plaats van met munten, betaal je dan contactloos. Plastic wordt ingeruild voor harde borden en cups. Dat proberen wij ook steeds meer door te voeren, daarnaast zijn we achter de schermen bezig om duurzamer te produceren door bijvoorbeeld geen fossiele brandstoffen meer te gebruiken. Tegenwoordig kunnen aggregaten worden vervangen door duurzame accu’s, dat zorgt ervoor dat er minder CO2-uitstoot is. In hoeverre een organisatie duurzaam kan produceren is wel afhankelijk van de faciliteiten van de festivallocatie.

DOOR:ROSA LEE SZARZYNSKI

DUURZAAMHEID Komende jaren willen we bezoekers nog meer bij dit proces betrekken. Tot nu toe zijn de reacties van bezoekers positief.”

Ook Robert Hoskam, organisator van Losjes Festival, zet zich graag in voor een milieuvriendelijk festival.

“Wij vinden het ontzettend belangrijk om ons bezig te houden met duurzaamheid. Zo maken wij, zoals vele andere festivalorganisaties gebruik van hardcups en dat werkt heel goed. Bij de afgelopen editie van Losjes Festival kon je je beker inruilen voor een duurzaam merchandise tasje.

Achteraf hebben we van vele bezoekers te horen gekregen dat ze dit een tof initiatief vonden, dus dit is zeker iets wat we gaan doortrekken. Het is eigenlijk schandalig dat je als organisatie nog een keuze hebt in het soort cups. Bovendien is het heel vreemd dat gemeentes hier nog geen sturing aan geven. Ze zouden hier afspraken over moeten maken of organisaties kunnen belonen met een kleine subsidie. We hopen dat ze hier in de toekomst veel meer mee gaan doen.”

Hoe kijken festivalbezoekers tegen de duurzaamheidstrend aan?

Mariska Krijger (20) “Afgelopen jaar liep ik stage bij The Living Village Festival in Dalfsen: het festival van de duurzaamheid. Op één gedeelte werd de stroom voorzien van zonnepanelen, die duurzame energie kon goed gebruikt worden voor de voorlichting in de workshoptenten en voor het maken van chai tea. Bezoekers en vrijwilligers konden hun eigen servies meenemen naar de foodtrucks. En het festivalterrein stond vol met ‘composttoileten’. Door bezoekers hiermee kennis te laten maken, voelen ze zich betrokken en inspireer je elkaar om de krachten te bundelen voor een groene en schone wereld. Voor alles is een vervanging of oplossing.”

Jelmer Smit (25) “Ik ben geen linkse bomenknuffelaar, maar wel voorstander van rekening houden met onze planeet. Daarom werk ik niet alleen in de festivalscene, maar ook voor een stichting die zich inzet voor duurzaamheid. Als er op een festivalcamping rotzooi is, zeg ik soms: ‘Houd de plek netjes, in plaats van op je eigen vuilnisbelt te leven.’

Op Mysteryland 2013 kon ik punten sparen door plastic bekers en kartonnen bekerhouders in te leveren, in ruil daarvoor kreeg ik Coca Cola-merchandise, zoals een gepersonaliseerd T-shirt. Dat motiveerde mij en een hoop anderen enorm. Het is lastig om jongeren te motiveren voor duurzaamheid, terwijl zij juist de grootste groep festivalbezoekers zijn. Ik denk dat ze met leuke duurzaamheidsinitiatieven in aanraking moeten komen zoals THE PROJEQT of 10.000Hours!”

Femke Klaassens (25) “Steeds meer festivals maken gebruik van hardcups, top!

Zo is er minder plastic + schade aan de natuur en je hebt een leuk aandenken voor thuis. Mijn kast staat vol met bekers van Into The Woods, Pleinvrees en STRAF_WERK. Vaak check ik van tevoren of het festival aandacht aan duurzaamheid besteedt, maar ik laat mijn keuze er niet vanaf hangen. Misschien omdat ik er verder in het dagelijks leven al rekening mee houd. Ik vind het ook top dat er steeds meer vega(n) food verkrijgbaar is, zo is er in ieder geval de keuze om wel of geen vlees te eten. Veel mensen staan te weinig stil bij de duurzaamheidsprojecten op festivals, daar kan ik me druk over maken. Soms voel ik me een moderne hippie. Een betere wereld begint bij jezelf.”

Conclusie: zowel festivalbezoekers als organisatoren willen dat de festivals verduurzamen. Door de initiatieven die er inmiddels zijn: hardcups, afval omzetten in compost en aggregaten verruilen voor duurzame accu’s en muntjes uit de ban doen, komen we al dichterbij een duurzame festivalwereld. We zien de afgelopen jaren een stijgende lijn. Toch kan er meer worden ondernomen, vooral bij de festivals die wegens geldgebrek weinig stappen kunnen zetten. Dus bij deze: Beste overheid, geef organisatoren geld hiervoor. Festivalbezoekers schrikken niet van woorden als ‘duurzaamheid’, ze worden juist enthousiast door leuke initiatieven die zich hiervoor inzetten. Spread the sustainable world! En hopelijk kunnen we over vijf jaar alleen nog maar naar duurzame festivals.

MYSTIC GARDEN

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

DE BETOVERENDE PADEN DIE NAAR MYSTIC GARDEN LEIDEN Een helderblauwe rivier stroomt naar de ingang van de Golden Gates. Daar waar een mystieke wereld op je staat te wachten die je alleen kunt ervaren als je jouw fantasie de vrije loop laat. Kleurrijke bloemstukken, fladderende elfjes, een bosrijke omgeving, ieder typerend element in het artwork wijst je de weg naar het sprookje dat Mystic Garden Festival heet.

Op zaterdag 15 juni opent voor de zevende keer de gouden poort van het groenovergoten Sloterpark. Samen met gelijkgestemden en muzikale gasten van wereldklasse in de stijlen techno, techhouse, house en deephouse wordt een nieuw avontuur bewandeld op een bijzondere plek. Wees niet bang voor de Mystic Creatures, de bewoners van het festival, want zij zullen je verwelkomen.

Na het betreden van de Golden Gates gaat de ontdekkingstocht pas echt van start.

Glitters en bellen vallen met bakken uit de hemel. Je zintuigen worden geprikkeld door spraakmakende decoraties en bevlogen werken van Mystic Garden’s festivalkunstenaars, gelinkt aan de natuur. Terwijl een vriendelijke bosnimf het verhaal achter de creaties vertelt, besef je ineens de essentie van de huidige belevingswereld: wees goed voor elkaar.

Het is kraakhelder dat bewustwording hier hoog in het vaandel staat.

DOOR: DENISE VAN DE REE

Ieder pad wat je bij Mystic Garden inslaat, heeft je iets wonderlijks te bieden. Zonder dat je ernaar op zoek bent, ontdek je achter ieder struikgewas de meest speelse verrassingen. Denk aan een interactief straattheater of een tochtje in de Zeppelin. Pas wel op, want hij kan ieder moment opstijgen om je naar het onbekende te vervoeren. Dit is je vrijbrief om weer even kind te zijn in een gemeenschap waar liefde, vreugde en (zelf)acceptatie de boventoon voeren.

Verwen je smaakpapillen met een eerlijke versnapering of volg de ritmische drumklanken die zijn verdeeld over zes verschillende dansplaatsen in het woud.

Wanneer het einde van de dag nadert en je weer met beide benen op de grond staat, neem je een schatkist vol magische herinneringen mee naar huis die zijn gebaseerd op hetgeen waar het allemaal om draait bij Mystic Garden Festival: de viering van het leven.

Tickets voor Mystic Garden Festival bestel je via: www.mysticgardenfestival.nl

11

12

KONINGSDAG

KONINGSDAG AGENDA

13

loveland vaN oranje

ORANJEBLOESEM

Traditioneel Koningsdag vieren doe je bij Loveland van Oranje. Met een ijzersterke programmering wordt deze feestelijke dag majestueus gevierd. Graag geziene artiesten van Loveland krijgen de eer om hun kunsten te vertonen in het Meerpark. Dit jaar bewonder je heerlijke sets van onder andere Chris Liebing b2b ROD en Alan Fitzpatrick b2b Eats Everything.

Wil je weg van de dagjesmensen en genieten van eigenzinnige artiesten?

Dan zit je goed bij Oranjebloesem! Na het sluiten van Blijburg hebben ze een nieuw thuis gevonden: het Olympisch Stadion. Het programma kent ook dit jaar weer een brede selectie van helden uit binnen- en buitenland zoals Stephan Bodzin, Tom Trago en Charlotte de Witte.

AMSTERDAM

AMSTERDAM

Meerpark

Olympisch Stadion

FESTIVALS OP KONINGSDAG - 27 APRIL NAAM

LOCATIE

PLAATS

KRALINGSE BOS FESTIVAL ORANJEBLOESEM CARTEL KINGSDAY LOVELAND VAN ORANJE FREE YOUR MIND ORANGE EDITION 538KONINGSDAG A PARADIGM OF EXCELLENCE: KING'S DAY BREAKFAST CLUB - KINGSDAY CELEBRATION CODE ORANJE FESTIVAL DANCETOUR DORDRECHT DE REACTIE KINGDANCE ZWOLLE KINGSLAND FESTIVAL PIP KONINGSSTAAT KROON FESTIVAL ORANJEKADE FESTIVAL ROYAAL KABAAL ROYAL DUTCH SLAM! KONINGSDAG SUPERSIZED KINGSDAY FESTIVAL VILLA ANANAS ORANJEBITTER JUS D'ORANJE GIVE SOUL KINGSDAY HET KROONJUWEEL LOSJES KONINGSDAG CONTAINERBAR NOORD - KONINGSDAG URBAN MUSIC FESTIVAL KINGSDAY KINGSDAY CRUISE OLDSKOOL AT KINGSDAY

KRALINGSE BOS NDSM-WERF WESTERUNIE MEERPARK NELSON MANDELA BRUG CHASSEVELD PARADIGM BRET STADHUISPLEIN SPUIBOULEVARD UNIVERSITEIT TWENTE DE GROTE VOORT VERSCHILLENDE LOCATIES STRANDPAVILJOEN DE STAAT WILLEMSPLEIN TRAMKADE BALKENHAVEN STADHUISPLEIN AFAS STADION AQUABEST OUTDOOR LAARBEEK HET PARK LAMMERMARKT COLORADO CHARLIE KEILECAFE HET KONING WILLEM I PLEIN CONTAINERBAR NOORD STADSPODIUM SUPPERCLUB CRUISE NOORDERLICHT CAFE

ROTTERDAM AMSTERDAM AMSTERDAM AMSTERDAM ARNHEM BREDA GRONINGEN AMSTERDAM ROTTERDAM DORDRECHT TWENTE ZWOLLE RTM, AMS, HTB, GRO & TWE DEN HAAG ROTTERDAM DEN BOSCH ZAANDAM EINDHOVEN AMSTERDAM BEST BEEK EN DONK ROTTERDAM LEIDEN SCHEVENINGEN ROTTERDAM DEN BOSCH ROTTERDAM AMSTERDAM AMSTERDAM AMSTERDAM

14

Snel en makkelijk terugreizen dankzij Busje Delen Heb je binnenkort weer mooie festivals op de planning staan? Awesome! Maar heb je er ook al over nagedacht hoe je van dat festival weer thuiskomt? De terugreis met het openbaar vervoer brengt vaak een hoop ellende met zich mee. Ver moeten lopen naar een halte, bussen en treinen die niet goed op elkaar aansluiten en lange wachtrijen bij de pendelbus of pont. Busje Delen heeft de oplossing om jouw terugreis een stuk relaxter te maken!

Busje Delen organiseert busritten van en naar festivals door het hele land. Inmiddels reden er meer dan 1000 bussen van en naar festivals. Nooit meer drukte of gehaast. Niet weer rennen voor een laatste trein of overstappen op een koud station.

Gewoon rustig je spullen uit je kluisje halen en weten dat er om de hoek een bus voor je klaarstaat. Door middel van een smsje/ Whatsappje word je op de hoogte gesteld van de standplaats van de bus en anders kan je altijd bellen met Selma of Rémi. Bij de bus krijg je nog een gratis flesje water of banaan en word je onbezorgd richting huis gereden.

Het hebben van één grote festivalgroep is niet meer nodig dankzij Busje Delen. Iedereen kan namelijk via de website zelf een bus aanmaken voor elk festival naar elke stad. Doordat kleinere groepen mensen bij elkaar worden gebracht, kan er tegen een laag tarief een bus worden gedeeld. Dat het concept een succes is, blijkt uit de cijfers. Inmiddels zijn er honderden bussen ingezet en zijn duizenden festivalgangers veilig thuisgekomen.

Naast de normale bussen organiseert Busje Delen, vanuit hetzelfde principe, ook steeds vaker het pendelvervoer voor kleine tot grote festivals. Ook hier staat de festivalganger centraal.

Door ruim in te zetten met de bussen en vlotte kaartverkopers kopieert Busje Delen de service van hun touringcars naar het pendelvervoer. Met succes, zo blijkt, want steeds meer organisaties, tot 20.000 man, komen bij Busje Delen uit om hun pendel te organiseren.

DGTL, Oranjebloesen, Loveland van Oranje, ZeeZout presents Liberté Liberté, Soenda, 909, Lente Kabinet en The Dunes of Babylon staan in ieder geval alvast op de planning!

DRUGS

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

BUITENLAND SPECIAL DOOR FESTIVAL.TRAVEL

EXIT Festival heeft het allemaal Pagina S2

10 jaar Sziget Express Pagina S4

Melt Festival relevanter dan ooit

Pagina S5

Sziget Festival vs.

Balaton Sound Pagina S9

En meer...

15

FESTIVAL

DGTL

PLEINVREES FESTIVAL

PINKPOP

VRIJ 19 T/M ZO 21 APRIL 2019

ZA 8 JUN 2019

VRIJ 8 T/M ZO 10 JUN 2019

DGTL betekent een knallende aftrap van het festivalseizoen. En wat hebben ze weer een blik acts opengetrokken. Verwacht meer dan 90 dj's die drie dagen lang zorgen voor elektronisch genot. Onder anderen Disclosure, Maceo Plex, Ben Klock, Dixon en Amelie Lens vullen hier het industriële decor van de NDSM-werf.

Pasen vieren was nog nooit zo leuk!

Pleinvrees Festival is terug voor een volgend avontuur op een hagelnieuwe locatie: de NDSM-werf. Ook dit jaar hebben ze weer een buslading aan artiesten weten te strikken waar de kwaliteit vanaf druipt. Bob Moses, Fritz Kalkbrenner en Lee Burridge zijn enkele parels die hun zinderende klanken laten horen aan de oevers van het IJ.

AMSTERDAM

AMSTERDAM

NDSM-werf

Het langstlopende festival ter wereld viert dit jaar haar 50e editie. Ze pakken groots uit met een muzikale programmering om je vingers bij af te likken. Onder anderen Mumford & Sons, Armin van Buuren en The Cure spelen tijdens de jubileumeditie de soundtrack van jouw meest memorabele Pinksterweekend.

LANDGRAAF

NDSM-werf

Megaland

FESTIVALS IN JUNI

FESTIVALS IN APRIL & MEI DATUM

NAAM

LOCATIE

PLAATS

DATUM

NAAM

6 APR 6 APR 8 T/M 13 APR 11 T/M 14 APR 12 T/M 14 APR 12 T/M 14 APR* 18 T/M 20 APR 19 + 20 APR 19 T/M 21 APR* 19 T/M 21 APR 27 APR 27 APR 27 APR 29 APR T/M 5 MEI* 3 T/M 5 MEI 5 MEI 5 MEI 5 MEI 11 + 12 MEI 11 MEI 11 MEI 18 MEI 18 MEI 18 + 19 MEI 23 T/M 26 MEI* 25 MEI 30 MEI 25 MEI 25 MEI 25 + 26 MEI

TRANSITION WASTELAND SNOWBOMBING ROADBURN FESTIVAL REBIRTH FESTIVAL COACHELLA - WEEKEND 1 MOTEL MOZAIQUE BONFIRE BEACH FEST COACHELLA - WEEKEND 2 DGTL FESTIVAL KINGSLAND ORANJEBLOESEM LOVELAND VAN ORANJE AFRIKABURN HERE COMES THE SUMMER VRIJSTAD HET AMSTERDAMS VERBOND BEVRIJDINGSPOP HAARLEM MUSIC ON FESTIVAL GEHEIME LIEFDE WILDEBRAS FESTIVAL SOENDA FESTIVAL TOFFLER FESTIVAL GROOVE GARDEN FESTIVAL SEA STAR FESTIVAL 909 DAUWPOP CENTRAL PARK FESTIVAL LENTE CIRCUS FESTIVAL HET LENTE KABINET

TIVOLIVREDENBURG NORTH SEA VENUE MAYRHOFEN POPPODIUM 013 RAAMSE AKKERS INDIO VERSCHILLENDE LOCATIES SCHEVENINGEN STRAND INDIO NDSM-WERF VERSCHILLENDE LOCATIES OLYMPISCH STADION MEERPARK TANKWA DE BOLDER DOWN UNDER TUINEN VAN WEST HAARLEMMERHOUT HAVENPARK FORT BIJ VECHTEN KLINKENBERGERPLAS RUIGENHOEK ROEL LANGERAKPARK VOORMALIS CIOS TERREIN UMAG AMSTERDAMSE BOS DE BOSSEN FESTIVALPARK DOWN UNDER SPORTPARK TOOLENBURG HET TWISKE

UTRECHT ZAANDAM OOSTENRIJK TILBURG HAAREN VERENIGDE STATEN ROTTERDAM SCHEVENINGEN VERENIGDE STATEN AMSTERDAM RTM, AMS, HTB, GRO & TWE AMSTERDAM AMSTERDAM ZUID-AFRIKA VLIELAND HOUTEN AMSTERDAM HAARLEM AMSTERDAM UTRECHT OEGSTGEEST UTRECHT ROTTERDAM SITTARD KROATIË AMSTERDAM HELLENDOORN UTRECHT HOOFDDORP OOSTZAAN

31 MEI T/M 2 JUN 31 MEI T/M 3 JUN 1 + 2 JUN 1 JUN 1 JUN 1 JUN 1 + 2 JUN 2 JUN 7 T/M 9 JUN* 8 JUN 8 JUN 8 + 9 JUN 8 + 9 JUN 8 T/M 10 JUN 9 JUN 14 T/M 23 JUN 15 JUN 15 JUN 22 JUN 22 JUN 22 JUN 23 JUN 27 T/M 29 JUN 27 T/M 30 JUN* 27 T/M 30 JUN 28 T/M 30 JUN 29 JUN 29 JUN 29 + 30 JUN 30 JUN

BEST KEPT SECRET THE CRAVE FESTIVAL FORTAROCK FESTIFEST DIYNAMIC FESTIVAL FREE YOUR MIND FESTIVAL AMSTERDAM OPEN AIR TROPIKALI FESTIVAL XO BELGIUM PLEINVREES FESTIVAL OHM FESTIVAL FRESHTIVAL DRIFT FESTIVAL PINKPOP DE ZON FESTIVAL OEROL MYSTIC GARDEN FESTIVAL DONUTS FESTIVAL STRANGE SOUNDS FROM BEYOND KOMM SCHON ALTER DAS FESTIVAL VERKNIPT LOOSE ENDS CONCERT AT SEA ROCK WERCHTER LUMINOSITY BEACH FESTIVAL DEFQON 1 INDIAN SUMMER FESTIVAL NOMADS AWAKENINGS FESTIVAL PARKPOP

LAGENDA MYSTIC GARDEN FESTIVAL

DOWN THE RABBIT HOLE

WELCOME TO THE FUTURE

ZA 15 JUN 2019

VRIJ 5 T/M ZO 7 JUL 2019

ZA 20 JUL 2019

Ook deze zomer openen de 'Golden Gates' van Mystic Garden voor een nieuw avontuur.

Samen met gelijkgestemden en muzikale gasten van wereldklasse wordt geschiedenis geschreven. Onder anderen Hollt, Nicole Moudaber en Remco Beekwilder zullen je warm verwelkomen in het groenovergoten Sloterpark.

Maak je klaar voor drie dagen feest in het gezelligste konijnenhol van Nederland! Laat je meeslepen in de dromerige realiteit en de eindeloze avonturen die het festival te bieden heeft. Editors, Janelle Monáe en Underworld zijn zoal te bewonderen op het podium.

Kortom, een weekend vol heerlijkheid en de mooiste herinneringen.

Man, man, man, wat hebben ze weer heerlijke namen weten te strikken dit jaar. Middenin de prachtige natuur van Het Twiske zullen o.a.

Adriatique, Dax J en Floorplan jou welkom in de toekomst heten. Maar het zou ons ook niet verbazen als je geen enkele act zal zien, omdat je veel te druk bent met verdwalen, genieten en meemaken.

BEUNINGEN

OOSTZAAN

AMSTERDAM

De Groene Heuvels

Sloterpark

Het Twiske

FESTIVALS IN JULI LOCATIE

PLAATS

DATUM

NAAM

LOCATIE

PLAATS

BEEKSE BERGEN ZUIDERPARK GOFFERTPARK NOODERLICHT TERREIN AMSTERDAMSE BOS STADSBLOKKEN GAASPERPARK NOORDERLICHT TERREIN HOUTHALEN-HELCHTEREN NDSM-WERF LIJM & CULTUUR RECREATIEPSRK HET RUTBEEK VASIM TERREIN MEGALAND NDSM-WERF DE WESTERKEYN SLOTERPARK NYMA TERREIN NOORDERLICHT TERREIN TUINEN VAN WEST STRIJKVIERTEL NDSM-WERF BROUWERSDAM WERCHTER BEACHCLUB FUEL WALIBI GEESTMERAMBACHT SPORTPARK RIEKERHAVEN HOUTRAK ZUIDERPARK

HILVARENBEEK DEN HAAG NIJMEGEN AMSTERDAM AMSTERDAM ARNHEM AMSTERDAM AMSTERDAM BELGIË AMSTERDAM DELFT ENSCHEDE NIJMEGEN LANDGRAAF AMSTERDAM TERSCHELLING AMSTERDAM NIJMEGEN AMSTERDAM AMSTERDAM DE MEERN AMSTERDAM RENESSE BELGIË BLOEMENDAAL BIDDINGHUIZEN BROEK OP LANGEDIJK AMSTERDAM SPAARNWOUDE DEN HAAG

3 T/M 7 JUL* 3 T/M 10 JUL* 4 T/M 7 JUL* 5 T/M 7 JUL 5 T/M 7 JUL 5 T/M 7 JUL 5 T/M 8 JUL 5 T/M 8 JUL 6 JUL 6 JUL 10 T/M 14 JUL* 11 T/M 13 JUL* 12 T/M 14 JUL 12 T/M 14 JUL 12 T/M 14 JUL 13 JUL 17 T/M 21 JUL* 18 T/M 21 JUL 19 + 20 JUL 19 T/M 21 JUN 19 T/M 21 JUL* 19 T/M 22 JUL 19 T/M 21 JUL* 20 JUL 20 JUL 20 JUL 20 JUL 25 T/M 28 JUL* 27 JUL 27 JUL

BALATON SOUND LOVE INTERNATIONAL FESTIVAL EXIT FESTIVAL MADNES FESTIVAL WISH OUTDOOR DOWN THE RABBIT HOLE IN RETRAITE FESTIVAL WE ARE ELECTRIC WEEKENDER

BY THE CREEK FESTIVAL DIJKPOP DOUR FESTIVAL POHODA FESTIVAL WOO HAH! WILDEBURG NORTH SEA JAZZ 18HRS FESTIVAL ELECTRIC CASTLE ZWARTE CROSS DYNAMO METALFEST CITY OF DANCE TOMORROWLAND WEEKEND 1 LIQUICITY FESTIVAL MELT! FESTIVAL VUNZIGE DEUNTJES FESTIVAL DOMINATOR WELCOME TO THE FUTURE DE LEUKE FESTIVAL THE GARDENS OF BABYLON PUUR LA REVE FESTIVAL

ZAMÁRDI TISCO NOVI SAD STRAND NES FESTIVALTERREIN DE AA DE GROENE HEUVELS KLOOSTER ROEPAEN LANDGOED VELDER RECREATIEGEBIED MIDDELWAARD KLEINGEBOUW DOUR TRENČÍN BEEKSE BERGEN NETL DE WILDSTE TUIN AHOY BALKENHAVEN TERREIN CLUJ-NAPOCA FESTIVALTERREIN DE SCHANS IJSBAAN EINDHOVEN OUDE VEERSEWEG BOOM GEESTMERAMBACHT GRÄFENHAINICHEN AMSTERDAMSE BOS E3 STRAND HET TWISKE SOIA - STRAND OOG IN AL GOCH PARK LANDSKROON THUISHAVEN

HONGARIJE KROATIË SERVIË NES BEEK EN DONK BEUNINGEN OTTERSUM LIEMPDE VIANEN ANDIJK BELGIË SLOWAKIJKE HILVARENBEEK KRAGGENBURG ROTTERDAM ZAANDAM ROEMENIË LICHTENVOORDE EINDHOVEN MIDDELBURG BELGIË NOORD-SCHARWOUDE DUITSLAND AMSTERDAM EERSEL OOSTZAAN UTRECHT DUITSLAND OEGSTGEEST AMSTERDAM

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

27

Een succesvol festivalmysterie Op 11 en 12 mei vindt voor de negende keer het festival Geheime Liefde plaats in het fort bij Vechten. In plaats van de voorgaande jaren is het dit keer niet één dag, maar een heel weekend lang feest.

En dat vinden wij hier op de redactie goed nieuws! Geheime Liefde onderscheidt zichzelf namelijk van andere festivals door ons in spanning te houden. De line-up, het decor, alles is en blijft een verrassing tot het tweede weekend van mei.

Het lijkt gedurfd, de manier waarop Geheime Liefde niets van zichzelf prijsgeeft. Waar andere festivals het juist van hun line-up lijken te moeten hebben, zien we dat het ook anders kan. Dat bewijzen de uitverkochte voorgaande edities maar weer.

Geheime Liefde is één grote verrassing, het blijft spannend tot je het fort betreedt. Vanaf dat moment is de verleiding tastbaar en Geheime Liefde bereikbaar.

Dat ze festivalbezoekers al vijf jaar succesvol weet te verleiden is helemaal niet raar als we kijken naar de namen die er eerder al te bewonderen waren. Jeroen Search, Joran van Pol, Ramon Tapia en Franky Rizardo zijn slechts enkele dj's die we op Geheime Liefde al hebben kunnen bewonderen. Ondanks de geheime line-up weet je daarom als bezoeker dat het met de muziek wel goed zit. Daarnaast staat Geheime Liefde erom bekend podium te bieden aan nieuw muzikaal talent, weer een garantie voor verrassingen.

Het gras zal weer groen zijn, het water glinsteren en de muziek zal onuitwisbare glimlachen op gezichten toveren. Laat je verrassen en dwaal straks zelf door het fort. Ga op zoek en kom haar in welke vorm dan ook tegen, jouw geheime liefde.

De zaterdagtickets zijn inmiddels uitverkocht, maar er zijn wel nog een aantal zondagtickets beschikbaar. Wacht vooral niet te lang, voor je het weet is dit festival weer uitverkocht en blijft Geheime Liefde een droom waar je weer een jaar op moet wachten.

Meer info vind je op: www.geheimeliefde.nl

Ook dit jaar is het fort bij Vechten het decor van het geheimzinnige feestgeweld. Ooit de beschermer van Utrecht, vandaag de dag een schatkist vol geheimen. Wij kunnen niet wachten tot de deuren van deze groene oase weer opengaan en de ontdekkingsreis begint.

DOOR: TIMOS KRABBEN

28

BEVRIJDINGSDAG

Groot feest dit jaar op Bevrijdingspop Haarlem Op zondag 5 mei 2019 vindt in de Haarlemmerhout het jaarlijkse bevrijdingsfestival plaats. Bevrijdingspop Haarlem maakt vandaag de line-up bekend van haar Houtpodium (hoofdpodium), het Jupilerpodium powered by Sena en het Kinderfestival Rabobankpodium.

Houtpodium Winnaar Rob Acda Award | Yorick van Norden | Sam Feldt | Jett Rebel | Van Dik Hout | Jungle by Night | Miss Montreal | Fun Lovin’ Criminals | Ronnie Flex & Deuxperience Het Houtpodium opent traditioneel met de winnaar van de Rob Acda Award. Deze wordt op 19 april bekendgemaakt in Patronaat.

Edison-genomineerde Haarlemmer Yorick van Norden bracht in 2018 zijn tweede album The Jester uit. DJ Sam Feldt is een ‘moderne house superster’ en een van de landelijke Ambassadeurs van de Vrijheid die per luchtmachthelikopter de bevrijdingsfestivals aandoet. De multigetalenteerde Jett Rebelweet als oud-Ambassadeur van de Vrijheid wat er nodig is om het Bevrijdingspop-publiek voor zich te winnen.

Van Dik Hout viert haar 25-jarig jubileum dit jaar onder andere op Bevrijdingspop en is ook de hoofdact van het 4 mei Herdenkingsconcert, op hetzelfde podium. Jungle by Night heeft als negenkoppig collectief uit Amsterdam een zeer dansbare live-act in huis. Miss Montreal is de even charmante, humoristische als muzikale Sanne Hans die sfeer en zang laat samenvloeien tot de perfecte festivalact. Fun Lovin’ Criminals uit New York is de headliner van Bevrijdingspop 2019. De band maakte in 1996 internationaal naam met haar debuutsingle Scooby Snacks en is sindsdien wereldwijd een veelgevraagde act. Ronnie Flex sluit Bevrijdingspop 2019 af met zijn vaste begeleidingsband Deuxperience.

Jupilerpodium powered by Sena Laura Polence | Jordan Mackampa | EUT | Donnie | Thijs Boontjes | E1 Ten | De Likt | KD soundsystem & friends Laura Polence woont sinds 2007 in Amsterdam, waar zij Letse volksmuziek combineert met westerse invloeden, zoals moderne jazz en singersongwriter muziek. Zij is mede met EU-subsidie toegevoegd aan de line-up. De 23-jarige Jordan Mackampa is een moderne troubadour, gezegend met een prachtige, warme stem. Ongepolijst EUT staat voor lak aan compromissen en levert popliedjes vol contrasten aan het Haarlemse publiek. Internetfenomeen Donnie aka ‘De Fenomeen’ aka Maradonnie aka CELiNE DiONNiE is al jaren de leipste rapper van het Leidseplein. Zet je snelle planga maar op, ouwe!

Thijs Boontjes voert als zanger en toetsenist zijn eigen Dans- en Showorkest aan. E1 Ten verwierf eeuwige faam als frontman van Gotcha! Dertig jaar en vele samenwerkingen later mogen we hem opnieuw op Bevrijdingspop verwelkomen. Komt dat zien!

De Likt laat zich niet in een muzikaal hoekje drukken. Hun mix van pompende, funky beats en harde, ritmische rijm werkt verrassend...

‘Ja dat bedoel ik!’ KD SOUNDSYSTEM is een 5-koppige dance-, MC- en DJ-crew uit Haarlem.

Op Bevrijdingspop speelt deze Afro-Caribische sensatie samen met onder anderen Amartey& LAKSHMI. Kinderfestival Rabobankpodium Aardblij | Het Verhaaltheater (Petra van Dam) | Dans & Balletstudio Jolein | Les Mills - Born 2 Move | DJ Belle & Springende Spruiten Disco | DUDE Entertainment | Haarlemse DJ School Het Kinderfestival is traditioneel de plek waar kinderen en hun ouders de vrijheid vieren.

Naast de optredens op het Kinderfestival Rabobankpodium kun je je laten schminken, klimmen op de klimmuur of bijvoorbeeld knutselen met schoongemaakt afval van het festivalterrein.

Plein van de Vrijheid De line-up van het Plein van de Vrijheid wordt op een later moment bekendgemaakt.

Over Bevrijdingspop Bevrijdingspop Haarlem is het oudste Bevrijdingsfestival van ons land. Sinds 1980 wordt in Haarlem de vrijheid gevierd op 5 mei, vorig jaar trok het festival zo’n 130.000 bezoekers.

Sinds 2008 wordt bovendien op 4 mei, na de Nationale Herdenking, het Bevrijdingspop Herdenkingsconcert gehouden, een klassiek concert met popinvloeden – dit jaar met Van Dik Hout. Bevrijdingspop is via het Nationaal Comité 4 en 5 mei verbonden met de andere grote Bevrijdingsfestivals in ons land. Het thema van het festival is de afgelopen jaren: Vrijheid is niet vanzelfsprekend.

Vrijheid is niet vanzelfsprekend Op Bevrijdingspop 2019 staat zoals ieder jaar het thema vrijheid centraal. Het is de reden om ons festival jaarlijks te organiseren!

Naast de Ambassadeur van de Vrijheid en het bevrijdingsvuur dat de hele dag brandt, komen bezoekers op verschillende manieren in aanraking met het thema. Tijdens het 5voor5 moment wordt er landelijk stilgestaan bij de vrijheid. Maar je kunt ook speeddaten met veteranen, een persoon met een ‘verhaal’ lenen in de Mensenbieb, op de foto gaan met steltlopende vredesduiven of een interactief toneelstuk bezoeken in de circustent.

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

SANDD

FESTIVALS OP BEVRIJDINGSDAG 5 MEI

BEVRIJDINGSFESTIVAL FRYSLÂN DOUWE BOB

29 29 BEVRIJDINGSFESTIVAL GRONINGEN CRYSTAL FIGHTERS

BEVRIJDINGSFESTIVAL DRENTHE STUK

DANCE4LIBERATION JULIAN JORDAN

BEVRIJDINGSFESTIVAL OVERIJSSEL

BEVRIJDINGSFESTIVAL ZOETERMEER COEN & SANDER

DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG

BEVRIJDINGSPOP HAARLEM

BEVRIJDINGSDAG ENSCHEDE

RONNIE FLEX

MR BELT & WEZOL

VRIJSTAD FESTIVAL LUUK VAN DIJK

BEVRIJDINGSFESTIVAL DEN HAAG REMY

BEVRIJDINGSFESTIVAL UTRECHT KRAANTJE PAPPIE

FLOW FREEDOM FESTIVAL

BEVRIJDINGSFESTIVAL ZUID HOLLAND

FRANKY RIZARDO

SAM FELDT

BEVRIJDINGSFESTIVAL NIJMEGEN

BEVRIJDINGSFESTIVAL ZEELAND

MEROL

KRAAK & SMAAK

BEVRIJDINGSFESTIVAL BRABANT JETT REBEL

HET AMSTERDAMS VERBOND DETROIT SWINDLE

BEVRIJDINGSFESTIVAL AMSTERDAM

BEVRIJDINGSFESTIVAL LIMBURG

ROBIN S

VRIJSTAD FESTIVAL Het nieuwe bevrijdingsfestival van Utrecht bouwt op 5 mei een eigen mini-stad waar je zo vrij kunt zijn als je maar wil. In samenwerking met de welbekende feestconcepten Vunzige Deuntjes, Fluff Disco, Mama Africa, RUBBER, Hosted by Luuk van Dijk, Happy Feelings en Terug Naar Toen, wordt Utrecht voor één dag volledig op zijn op gezet.

HOUTEN

Down Under

MAAN

HET AMSTERDAMS VERBOND Hét Bevrijdingsfestival waarop het nachtleven van Amsterdam samenkomt, om met elkaar de vrijheid te vieren. De vijfde editie wordt groots gevierd met de leukste bondgenoten en een gevarieerde line-up waar je u tegen zegt. Ze hebben dit jaar onder anderen Detroit Swindle, Broederliefde en Kris Kross Amsterdam weten te strikken. Dat wordt swingen!

AMSTERDAM

De Tuinen van West

BEVRIJDINGSPOP Bevrijdingspop is al jarenlang een fenomeen in Haarlem en omstreken.

Stadsbos de Haarlemmerhout zal worden omgetoverd in een bruisend spektakel. Dit gratis toegankelijke festival weet ieder jaar weer een knaller van een line-up te boeken. Zo zullen dit jaar o.a. Ronnie Flex, Miss Montreal en officiële ambassadeur van de vrijheid Sam Feldt te horen zijn.

HAARLEM

Haarlemmerhout

30 Neem jij je smartphone mee naar een festival?

Een hoop vragen spelen door je hoofd wanneer je je tas aan het inpakken bent voor een weekendfestival. Hoeveel geld neem je mee? Heb je wel genoeg powerbanks bij je? En natuurlijk de grote vraag of je je telefoon meeneemt of niet.

Om je te helpen met dit grote dilemma hebben we een aantal voordelen voor je op een rijtje gezet!

De voordelen van je smartphone niet meenemen:

1. Hij kan niet stuk gaan We snappen dat je niet altijd even helder rondloopt op een festival. Dan kan het dus gebeuren dat je telefoon uit je handen valt wanneer jij al filmend in een moshpit belandt.

Als je hem niet meeneemt, kan hij ook niet uit je handen vallen. Vervang je telefoon bijvoorbeeld eens door een compleet ander voorwerp. Zoals een ananas. Wedden dat jij de show steelt?

2. Even helemaal offline Zonder dat je het door hebt zit je een uur op je telefoon om aan je werkende vrienden te vertellen dat ze echt een vet feestje missen.

Om nog maar te zwijgen over je Instagram Stories die je ieder uur aan het updaten bent, want iedereen moet weten hoe leuk jij het hebt. Voor je het weet, beland je na het festival in de afklikkliniek. Als je je telefoon niet meeneemt, beleef je het festival veel intenser. Eindelijk kun jij je drukke, online bestaan even helemaal loslaten.

3. Hij kan niet gestolen worden Spijtig genoeg zijn er mensen die festivals bezoeken met de verkeerde intenties. Wanneer jij je eindelijk frontrow bij de mainstage hebt geparkeerd, graait iemand zonder dat je het door hebt in je tasje. Op het moment dat je een foto wil maken is het kwaad al geschiet.

Als je je smartphone niet meeneemt, voorkom je dus dat er straks een total stranger aan de haal gaat met al je persoonlijke foto’s en appjes.

De voordelen van je smartphone meenemen:

1. Nummers hosselen Het zonnetje schijnt, de liefde hangt in de lucht en je staat innig te dansen met een medefeestganger. Op het moment dat je flestivalflirt je nummer vraagt, ontdek je dat je geen telefoon bij je hebt. Je besluit om zijn/ haar naam en woonplaats te onthouden om diegene terug te kunnen vinden op Facebook maar eigenlijk weet je zelf ook wel dat dat kansloos is. Als je je smartphone meeneemt kun je direct nummers uitwisselen, wel zo handig als je nog op zoek bent naar de liefde van je leven.

2. Je raakt je vrienden niet kwijt Er komt hoe dan ook een moment dat je je vrienden kwijtraakt. Omdat je geen telefoon bij je hebt, ben je al uren in je eentje aan het zoeken naar dat ‘ene’ plekje rechtsvoor bij de techno-stage. Je raakt steeds gefrustreerder

en je sluit jezelf het liefst huilend op in je tent.

Als je je smartphone wel meeneemt kun je gemakkelijk je vrienden bereiken met de vraag waar ze zijn. Niets is opluchtender dan je vrienden weer in de armen kunnen sluiten na een lange zoektocht.

3. De mooiste herinneringen vastleggen Te obsessief met je telefoon bezig zijn op een festival is natuurlijk niet de bedoeling, maar natuurlijk is het heel logisch dat je af en toe een leuke foto of een video wil maken. Als je je smartphone meeneemt, kun je de mooiste herinneringen met je vrienden vastleggen.

Zo hebben je jaloerse huisgenoten gelijk een beter beeld bij dat hilarische weekend waar je ze mee bestookt als je weer thuis bent.

Oké, je telefoon thuislaten is misschien wat overdreven, maar ‘m wat vaker in je broekzak laten zitten tijdens het feesten kan zeker geen kwaad. Je zal zien dat je nog meer van het festival geniet.

Ben je nog op zoek naar een nieuwe telefoon in combinatie met een voordelig abonnement?

Kijk dan op www.ben.nl voor mooie studentendeals.

DOOR: DENISE VAN DE REE

Playground zoekt Festival Players Zou jij wel willen werken op festivals als DGTL, Mysteryland, Amsterdam Open Air en Solar? Het festival sfeertje meepakken, de tofste artiesten voorbij zien komen en ondertussen geld verdienen in plaats van geld uitgeven?

Dat kan als Festival Player bij Playground!

Work hard, play harder Voor deze zomer is Playground op zoek naar enthousiaste Festival Players die naast het feesten ook hard willen werken. Als Player heb jij verschillende werkzaamheden voor de mooiste en meest uiteenlopende A-merken als Licor 43, Samsung en Lipton.

Zo kan het zijn dat je de ene dag werkt als ijsverkoper voor Ola op Defqon, en de andere dag werkt als runner voor Johnnie Walker op hét foodfestival Taste of Amsterdam. Hierdoor is geen één werkdag bij Playground hetzelfde.

Het allerleukste is dat jij werkt in teamverband, waardoor het altijd super gezellig is!

Playground? Who? Playground is een jong, creatief bureau uit Amsterdam. Er wordt samengewerkt met ambitieuze merken om hen dichterbij de doelgroep te laten komen.

www.playground.nl

Zij geloven dat live contact op evenementen en festivals de beleving biedt die mensen raakt.

Sounds good, right?

Ben jij flexibel, niet vies van hard werken, representatief en een festival liefhebber? YES, YES, YES EN YES? COME AND PLAY bij het leukste bureau van Nederland!

Stuur jouw CV + twee representatieve foto’s naar Jill via: werkenbij@promotionpartners.nl Meer info: www.playground.nl

CITY SOUNDS

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

31 DOOR: AMBER JENNIFER HOOGENDOORN

City Sounds: de beleving van een festival en de intimiteit van een concert Het is een heerlijke zomeravond. De zon zakt langzaam naar beneden, terwijl je aan het genieten bent van de muziek. Een koud biertje erbij, lekker eten tussendoor. Een perfecte festivalavond dus. Deze zomer hoef je niet per se naar een festival om dit te ervaren. Op de NDSM-werf wordt namelijk voor het eerst de concertreeks City Sounds gehouden.

Drie gezellige nazomeravonden, midden in Amsterdam.

Op 5 augustus is er even niets, maar de dag daarna wordt de stilte goed doorbroken. De gitaren van ‘Kings And Queens’ en ‘Closer To The Edge’ knallen door de speakers van het terrein. We hebben het natuurlijk over de band achter acteur en zanger Jared Leto, oftewel Thirty Seconds To Mars. Verwacht op deze laatste avond van de concertreeks ook elektronica, want op het laatste album America stonden veel invloeden uit die hoek.

City Sounds. Dat zijn internationale topartiesten tijdens een open-air concertreeks op één van de mooiste plekjes van Amsterdam. Verdeeld over drie avonden staan Jessie J, James Bay en Thirty Seconds To Mars op de NDSM-werf in Amsterdam. Vanaf 17:30 kun je al het terrein op om even gezellig te eten of wat te gaan drinken.

De combinatie van de NDSM-werf en concerten, is op het eerste gezicht verrassend. Tot op heden bood de voormalige scheepswerf alleen nog een plek voor enkele festivals. Voor City Sounds wordt het terrein echter omgetoverd naar een wat andere setting. De Y-vormige helling op de NDSM-werf blijkt een uitstekende locatie voor intieme shows.

De eerste avond, 3 augustus, staat volledig in het teken van de Britse zangeres Jessie J. Na het tekenen van een contract bij Gut Records, was het uiteindelijk haar contract bij Sony die voor de grote doorbraak zorgde. Je kon niet maar om haar heen: overal hoorde je ineens hits ‘Price Tag’ of ‘Domino’.

Haar meest recente wapenfeit is het album R.O.S.E. uit 2018, een verzameling van 4 EP’s waarop de popster een uitstapje maakt richting de r&b. Feestgarantie bij deze afgegeven.

James Bay was altijd een hele herkenbare verschijning. Toen hij in 2015 doorbrak met zijn album Chaos And The Calm, stond hij bekend als die ene Britse singer-songwriter met het halflange haar, een gitaar en een hoedje. Zijn muziek? Fijne popliedjes met hier en daar een rock-randje, in combinatie met de rauwe stem van Bay. Met de komst van zijn nieuwste album Electric Love verdween het lange haar en het hoedje, maar horen we hem terug zoals we hem kennen, maar dan iets elektronischer dan voorheen. James Bay speelt op 4 augustus op de NDSM-werf.

Het uitzicht over het IJ maakt het extra bijzonder. Wanneer de laatste zonnestralen te zien zijn, zal dit een prachtig uitzicht geven over de skyline van Amsterdam. Alleen al dat laatste in combinatie met heerlijke muziek, zorgt ervoor dat een avondje City Sounds misschien wel dé perfecte (en een hele unieke) zomeravond is.

Tickets verkrijgbaar via: www.citysounds.nl

32

DOOR: DENISE VAN DE REE

WAAR FEEST IS, IS RUHRGOLD Ongetwijfeld dat je op een festival al kennis hebt gemaakt met de verfrissende pilsjes van RuhrGold.

Maar wat maakt dit biermerk nou zo uniek? We geven nog even een korte introductie. Brouwerij RuhrGold maakt puur natuur pils, bock, radler en weizen die sinds 2015 verkrijgbaar zijn in Nederland.

Krachtig en goudeerlijk, met 100% natuurlijke ingrediënten – dat is waar RuhrGold voor staat. Het van oorsprong Duitse merk heeft zijn naam te danken aan de bron van de rivier de Ruhr, waarvan het heldere water wordt gebruikt voor de productie. Daarbij houdt de brouwerij zich aan het Duitse Reinheitsgebot, ofwel de oudste warenwet ter wereld die het gebruik van hulpstoffen afkeurt. Natuurlijk RuhrGold dus, die authentiek kwaliteitsbier met karaktervolle smaken garandeert.

RuhrGold staat aankomend festivalseizoen weer klaar om jou en je vrienden te voorzien van de lekkerste biertjes. Dit jaar staan ze op een aantal hele fijne festivals in de Randstad. We hebben de vijf leukste feestjes voor je op een rijtje gezet:

Het Vrije Westen - 5 mei De Bevrijdingsfestivals zijn uitgegroeid tot het grootste eendaagse culturele evenement van Nederland met meer dan 1 miljoen bezoekers. In Amsterdam vindt het fenomeen plaats in het groenovergoten Westerpark, waar RuhrGold de pilsjes zal verzorgen.

Samen met Kraantje Pappie, Johan en Robin S vieren we de vrijheid in Nederland.

Expedition Festival – 6 juli Deze zomer keert Expedition Festival terug naar het bruisende Vroesenpark in Rotterdam. Waan je in een jungle van muziek en kunst, geniet van een ijskoude RuhrGold weizen en dompel je onder in het beste wat elektronische muziek te bieden heeft. Marcel Dettmann, Detroit Swindle, Octave One en Moodymann zijn enkele parels van de line-up.

Rotterdam Unlimited- 23 t/m 27 juli Vijf dagen lang staat Rotterdam in het teken van diversiteit. Gooi de heupen los op de lekkerste livemuziek of neem een bezoekje aan de bruisende festivalmarkt met hapjes uit alle windstreken en natuurlijk RuhrGold. Op zaterdag tovert de Zomercarnaval Straatparade de binnenstad om tot een kleurrijke menigte.

Vrije Volk Festival - 24 augustus Het festivalseizoen waardig afsluiten doe je op het meest openminded feestje van Rotterdam en omstreken.

Verwacht oogverblindende performers en excentrieke act die het Vroesenpark volledig op zijn kop gaan zetten.

Iedereen is welkom en niets is hier te gek. Proosten met RuhrGold op vrijheid en blijheid was nog nooit zo leuk!

Surfana Festival - 6 t/m 8 september Begin juni veranderen de duinen van Bloemendaal in een waar surfwalhalla.

Vier dagen lang geniet je van muziek, kunst, film, eerlijke versnaperingen (waaronder RuhrGold) en wel 50 verschillende clinics. Denk aan afroyoga, eten uit de natuur, dromen verklaren en creatief aan de slag met duurzaamheid. Dit alles met het ontspannende geluid van de ruisende zee.

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

33

Festivals onder druk door schaarste aan locaties in Amsterdam Het wordt drukker en drukker in Amsterdam. De stad groeit razendsnel, maar het aantal festivallocaties neemt in een rap tempo af. Oorzaak is onder andere een nieuw evenementenbeleid. De regels worden strenger, maar de terreinen worden daarnaast ook duurder. Meerdere evenementenlocaties zijn geschrapt en het was lange tijd onduidelijk of er voor alle festivals dit jaar nog wel plek is.

Wat is er aan de hand?

Sinds 2018 is er een nieuw evenementenbeleid in gemeente Amsterdam en is er een richtlijn duurzame evenementen in werking getreden, waarin criteria (voorwaarden) zijn vastgelegd op het gebied van duurzaamheid. Deze aanpassingen moeten ervoor zorgen dat de overlast door evenementen – waaronder vooral festivals - in de stad afneemt. Het gaat om geluidsoverlast, maar ook om rommel op straat en parkeerproblemen.

Goede redenen voor een nieuw beleid, maar helaas brengen deze nieuwe, strenge regels ook problemen met zich mee. De gemeente heeft drie belangrijke locaties geschrapt, waardoor het voor verschillende festivalorganisatoren (onder andere STRAF_WERK, Elrow en Nomads) lange tijd niet zeker was of er een locatie beschikbaar zou zijn.

Een andere oorzaak van het gebrek aan terreinen is de kapitale markt steeds meer bepaalt hoe de stad eruit komt te zien. Minder plek in de stad betekent een stijging in prijs van locaties die wél beschikbaar zijn. Dit maakt het vooral voor beginnende (jonge) ondernemers met een laag budget lastig om de festivalbranche te betreden, terwijl zij vaak met frisse initiatieven en ideeën komen.

Onzekerheid Volgens Sam Taselaar, hoofd marketingcommunicatie Nomads, valt het op dat de gemeente Amsterdam moeite heeft met het doorhakken van knopen over deze situatie: ‘We merken dit doordat de gemeente een beetje vaag doet over de locaties. Nomads heeft zes jaar plaatsgevonden op locatie Riekerhaven, maar daar moesten we uiteindelijk weg. De reden die hiervoor gegeven werd door de gemeente veranderde regelmatig.’

Een goed voorbeeld van deze besluiteloosheid is ook de kwestie omtrent N1 Westpoort, een groot evenemententerrein aan de rand van Amsterdam West, dat als alternatieve locatie geboden werd. Bedoeling was dat dit een vast festivalterrein zou worden met een capaciteit van 50.000 mensen, maar na verzet van het provinciebestuur van Noord-Holland is deze locatie ‘last minute’ toch geschrapt. Voor festivalorganisatoren erg ongelukkig getimed: DJ’s worden een jaar van tevoren geboekt.

Nomads heeft uiteindelijk wel een locatie gekregen en zal dit jaar plaatsvinden in het Rhônepark: ‘De capaciteit is hierdoor wel gedaald van 10.000 naar 5.000 man, maar wij zijn blij dat we ergens terecht kunnen!’

Festivals verdwijnen uit Amsterdam Door de schaarste van locaties en de negatieve stemming omtrent evenementen dreigen festivals te verdwijnen. Zonde, want juist festivals zijn het visitekaartje van Amsterdam en horen bij de Amsterdamse uitgaanscultuur. Het is van belang om het Amsterdamse uitgaansleven veelzijdig te houden, om deze karakteristieke cultuur in stand te houden. Commercialisering ligt echter op de loer, als gevolg van de noodzaak om grote winst te moeten behalen uit de festivals.

Licht aan het einde van de tunnel Festivals dreigen te verdwijnen en de Amsterdamse cultuur staat onder druk, dat is duidelijk. Gaat het om een neergaande spiraal of is er wel degelijk iets te doen aan dit probleem? Volgens Taselaar zijn er wel manieren om hieraan te werken: ‘Het wordt tijd dat de verschillende betrokken partijen goed met elkaar in gesprek gaan.

Het is belangrijk dat alle kanten gehoord worden. Daarnaast zou er eens goed onderzoek gedaan moeten worden naar wat voor negatieve invloed de festivals nou daadwerkelijk hebben.’

Ester Verdegaal, marketingmanager van Chasing the Hihat, roept festivalbezoekers op bij de verkiezingen te kijken hoe partijen tegenover festivals in Amsterdam staan en je keuze hierdoor te laten beïnvloeden. ‘Laat horen dat jij wel blij bent met de festivals in je stad of buurt,’ aldus Vergedaal.

Vergedaal geeft ook aan dat bezoekers iets kunnen bijdragen door bijvoorbeeld na afloop van het festival zachtjes te zijn en afval netjes weg te gooien. Omwonenden van festivals kunnen het daarnaast altijd aangeven als zij denken last te zullen hebben van een festival, zodat zij samen met de organisatoren tot een passende oplossing kunnen komen.

Passen en meten De gemeente Amsterdam laat weten dat na veel gepuzzel voor alle festivals die een aanvraag hebben gedaan een locatie is gevonden. Duimen dus dat dit in de komende jaren zo zal blijven. Tot die tijd weet jij in ieder geval hoe je een steentje bij kan dragen!

DOOR: JASMIJN DE LANGE

34

DRUGS

Iedereen aan de ballonnen?

Het festival zit erop. De afsluiter was dik, je hebt al je muntjes opgemaakt en je bent geen van je vrienden kwijtgeraakt.

Wat een topdag! Nadat je de beveiliging een knuffel hebt gegeven om ze te bedanken voor de goede zorgen loop je de hekken uit, recht de echte wereld in. Plotseling staat er iemand voor je met een grote tank op zijn rug. ‘Ballonnetje?’ vraagt hij. Je kijkt steels je vrienden aan. Nog eentje dan?

US O R T I N OXIDE

Vrolijk luchtje Overal kom je de lege zilveren patronen wel tegen. Niet alleen rondom festivals en op thuisfeestjes, ook in parkjes en op parkeerplaatsen kun je bijna niet meer om het bekende sissende geluid heen.

Lachgas, ook wel distikstofmonoxide of kortweg N2O, wordt genomen door een ballon te vullen vanuit een cilinder, slagroomspuit of cracker en het gas te inhaleren. Tess (21 jaar) gebruikt regelmatig met vrienden lachgas: ‘Meestal op een after, maar soms ook als we gewoon in het park chillen.’

Echte voorbereiding is er niet bij volgens Tess: ‘Op een gegeven moment heeft iemand er zin in en dan wordt het plan in werking gezet. Als we dan allemaal een ballon hebben gaan we lekker liggen en beginnen we tegelijkertijd. Dat is wel zo leuk.’ Een lachkick krijgt Tess er ondanks de naam niet van: ‘Ik zone een beetje uit. De muziek lijkt ver weg en ik voel me ontspannen.’ Volgens Jellinek blokkeert lachgas in je hersenen de glutamaatreceptor. Glutomaan is een neurotransmitter die zenuwcellen tot actie aanzet. Doordat lachgas de werking van glutamaat blokkeert verandert de manier waarop je dingen waarneemt.

Hierdoor zie je dingen wazig en lijkt geluid vervormd te worden.

Tweede piek Naast het eigenlijke gebruik voor het maken van slagroom wordt lachgas ook gebruikt bij autoraces.

Lachgas wordt daarnaast ook nog in de medische wereld gebruikt als verdoving. Het gas beleefde een piek in 1997/1998 waarna het wat meer naar de achtergrond verdween. Volgens het Antenne Onderzoek 2017 is het aantal uitgaanders dat in het afgelopen jaar lachgas heeft gebruikt tussen 2008 en

2013 echter vervijfvoudigd. In 2017 ligt het lachgasgebruik op vrijwel hetzelfde niveau als in 2013, al nam het gebruik tijdens het uitgaan wel af. Onder de onderzochte uitgaanders blijkt dat 71% ooit lachgas heeft gebruikt, 52% gebruikt heeft in het laatste jaar en 22% zette in de afgelopen maand nog een ballon aan zijn mond. Het onderzoek laat verder zien dat in de dancescene lachgas voornamelijk in combinatie met andere drugs wordt gebruikt, omdat het de werking van andere middelen versterkt. Toch is het combinatiegebruik juist extra risicovol (lees er hier meer).

Opvallend is het lachgas gebruik in de urbanscene, waar harddrugs nog veelal als taboe worden gezien, en het gebruik onder straatjongeren in zogenaamde autofeestjes. Hier zijn het vooral jonge groepen met weinig tot geen drugservaring die lachgas nemen.

Alle lagen van de bevolking In het onderzoek Roes met een luchtje van het Trimbos Instituut en Bonger Instituut komt naar voren dat lachgas door zowel mannen als vrouwen van verschillende etnische achtergronden uit alle regio’s in Nederland met uiteenlopende opleidingsniveaus wordt gebruikt. Ook in dit onderzoek valt de groep hele jonge gebruikers (12-16 jaar) op die nog geen ervaring hebben met alcohol of cannabis, maar wel ervaring hebben met lachgas. Lachgas wordt door veel gebruikers niet gezien als een drug.

Sociale media spelen een belangrijke rol in het gebruik van lachgas. De filmpjes die gedeeld worden op Snapchat en YouTube en hits als Ballon Ballon van Broederliefde hebben de populariteit onder jongeren aanzienlijk vergroot. De korte roes en de lol eromheen zorgen er daarnaast voor dat lachgas een positief imago heeft. Maar is dat wel terecht?

DRUGS

de

35 DOOR: MAARTJE WEIJENBERG

Onschuldig imago Eigenlijk doet alles aan lachgas vermoeden dat het onschuldig is: de naam, je neemt het in een vrolijke ballon, er staan hilarische filmpjes over op YouTube en na een minuut of vijf voel je je weer normaal. Sinds juli 2016 valt lachgas niet meer onder de geneesmiddelenwet maar de Warenwet.

Volgens de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) komt het er op neer dat het verkopen, kopen, in bezit hebben en gebruiken van lachgas niet strafbaar is. Ook hierdoor wordt het onschuldige imago van Lachgas gevoed. Want als je het gewoon bij de Blokker kunt kopen kan het toch niet zo gevaarlijk zijn?

Risico’s Er is nog weinig bekend over de schadelijke gevolgen van lachgas. Het RIVM concludeert in het rapport Beoordeling Gezondheidsrisico’s Lachgas (N2O) het volgende: Bij doorsnee recreatief gebruik van lachgas, met minder dan 10 lachgasballonnen per gebeurtenis, maandelijks of minder, worden geen gezondheidseffecten verwacht. (Bron: RIVM). Toch kan het met één ballonnetje al vreselijk mis gaan.

Max (30 jaar) nam een ballon al zittend op een plateau op een festival: ‘Blijkbaar ging ik out en viel ik van het plateau af.

Toen ik weer bij kwam bloedde mijn gezicht en had ik het gevoel dat het in brand stond. Voor mij stak iemand haar hand uit en zei; ‘Pak mijn hand!’. Ik dacht dat het festival was ingestort en dat ik onder het puin lag. Viel later dus allemaal wel mee.’ Jezelf bezeren doordat je tijdens je trip valt is een van de meest voornaamste risico’s bij lachgas gebruik.

Het is daarom verstandig om te gaan zitten (maar niet op een plateau) als je een ballon neemt.

Andere directe risico’s zijn volgens Jellinek als volgt: • Als je lachgas direct uit de cilinder, slagroomspuit of cracker neemt kunnen je lippen, neus, stembanden en luchtwegen bevriezen. Neem lachgas dus altijd vanuit een ballon.

• Het nemen van lachgas kan leiden tot zuurstoftekort in de hersenen. Naast hoofdpijn en duizeligheid kun je ook misselijk worden, gevoelloosheid of tintelingen ervaren of flauwvallen of bewusteloos raken. Drugsinfoteam adviseert eerst in te ademen, wat lucht in de ballon te blazen en een paar keer in en uit te ademen voordat je lachgas neemt.

• Wanneer je lachgas neemt als je verkouden bent wordt er extra druk in je hoofd uitgeoefend en is er een kans dat je trommelvlies springt. Hierdoor kun je oorpijn en blijvende gehoorschade krijgen.

• Als je zwanger bent kan lachgas een zuurstoftekort bij je baby veroorzaken met geboorteafwijkingen of zelfs een spontane abortus als gevolg.

• Ondanks de korte roes van lachgas, kan er sprake zijn van na-ijlen.

Hierdoor kun je uren na gebruik nog ongeconcentreerd zijn.Deelname aan het verkeer kan daardoor gevaarlijk zijn.

De factsheet van het Trimbos wijst er daarnaast op dat bij langdurig en intensief gebruik er ook een tekort aan vitamine B12 kan ontstaan wat tot bloedarmoede en neurologische stoornissen kan leiden. Veganisten zijn hierbij een risicogroep omdat zij door hun dieet minder vitamine B12 binnen krijgen. Ten slotte kun je cravings krijgen en gewenning opbouwen als je vaak en veel lachgas gebruikt. Ondanks dat het niet veel voorkomt kan het risico op een verslaving aan lachgas daardoor niet uitgesloten worden.

Afval Een ander en aanzienlijk groot probleem van lachgas is het restafval dat overal rondslingert. Dozen vol patronen sieren parkeerplaatsen en in parken zitten de patronen vastgestampt in de grond. Ook de gebruikte ballonnen worden her en der in bosjes en op veldjes teruggevonden. Leuk dat jij een ballonnetje inhaleert op zijn tijd, maar moeder natuur heeft genoeg aan je koolstofdioxide. Ruim dus lekker je rommel op als je uitgespaced bent.

36

DOOR: NINAROSA JUFFERMANS

De opkomst van jackfruit satés en pita’s met falafel Vegan kipcorns. Cornettos op basis van soja. Ben & Jerry’s gemaakt van amandelmelk. Een vegetarisch vleesschap in de Appie dat in de afgelopen drie jaar is verdrievoudigd qua grootte. Vegetariërs en veganisten zijn opeens overal. Ook in festivalland zien we een opkomende trend. Er is steeds meer vraag naar festivalvoedsel zonder vlees, vis of überhaupt dierlijke producten (de vegans waar we altijd grapjes over maken). Milkshake kondigde vorig jaar aan om 100% vegetarisch eten te serveren en DGTL doet dit al jaren. Hoe is dit zo gekomen? Is iedereen hier blij mee? (Spoiler alert: nee) Wij namen vegetarisch eten op festivals onder de loep.

De Nederlandse graseters en wereldverbeteraars Laten we beginnen met wat cijfers voor het globale idee. Het aantal vegetariërs en veganisten groeit wereldwijd exponentieel en dan vooral in Amerika, Engeland, Duitsland en Nederland. En daar speelde de markt op in. Zo werd de Vegetarische Slager opgericht in 2010 en kocht Unilever ’s werelds eerste vegetarische slager over in 2018. Coincidence? I think not.

20 jaar geleden waren er een stuk minder vegetariërs. De alternatieven voor vlees waren

ook echt heel beperkt. Buurman en buurvrouw Wim en Nelleke zijn al meer dan 30 jaar vegetarisch. “Altijd maar die tofu,” verzuchten ze. “Nu zijn er zo veel alternatieven. Wij zijn dol op de vegetarische boterhamworst, die is net echt. Toch, Wim?” zegt Nelleke. Wim knikt, terwijl hij een hapje neemt van zijn cracker met vegan filet americain. “Het is nu zo makkelijk om vegetariër te zijn en mensen begrijpen het ook beter. Niemand kijkt er eigenlijk nog van op. Dat was vroeger wel anders.”

Vegetarisch eten op festivals een goed idee?

Ja leuk die feitjes over vegans, maar wat heeft het met festivals te maken? Well, de grootst groeiende groep onder vegans zijn millennials.

Laat deze doelgroep nou net overlappen met die van de meeste en populairste festivals. DGTL, het internationale festival dat geprezen wordt om haar duurzaamheid, verkoopt dit jaar voor de vierde keer op rij uitsluitend vegetarisch eten op hun evenement. Het gaat hier niet om het opleggen van een lifestyle, maar om duurzaamheid. DTGL bespaart jaarlijks 53.000 kg CO2 uitstoot. Om je even een idee te geven, dat zijn 9 retourtjes van Amsterdam naar Bali. Milan Meyberg is revolution manager bij DGTL en zegt dat hij bezoekers graag bewust wil maken van de impact van vleesproductie.

“We verplichten niemand om naar ons festival te komen, maar wie komt, heeft te maken met waar wij voor staan.”

Niet iedereen houdt van die instelling.

Niet-moet-alles-mag festival Milkshake kondigde vorige lente aan om alleen nog maar vegetarische gerechten te serveren. Veel waren positief; uit een enquête onder de bezoekers bleek dat de meeste mensen het alleen maar toejuichten. Toch vond niet iedereen het fijn.

Kritiek was vooral dat mensen duurzaamheid niet opgelegd willen krijgen.

DE KRANT VAN BRAKKER NEDERLAND

Daar had Milkshake een simpel antwoord voor: het aantal trucks waar vlees verkocht werd, was toch al beperkt.

De toekomst van vegetarisch eten op festivals Unilever kondigde begin dit jaar aan dat elk bekend ijsmerk een vegan versie krijgt. Zo zijn er binnenkort dus ook vegan varianten van de welbekende Magnums en Solero-ijsjes, wat overigens geweldig nieuws is voor lactoseintoleranten.

Worden alle festivals vleesloos of zelf vrij van dierlijke producten? Is het tijdperk van een broodje sappige hamburger of veel te hete kroket voorbij? Nou, dat ook weer niet. Er zijn nog steeds mensen die zich verzetten tegen vegetarisch eten of mensen die gewoon enkel en alleen een pita shoarma willen eten op een festival, want het is toch wel een feestje. Voor die mensen blijft er op de meeste festivals vlees of vis te koop.

Maar er komen steeds meer opties voor mensen die eens iets anders willen dan vlees. De opties zijn dan niet meer beperkt tot hummus, falafel of patat met ketchup (want mayonaise heeft ei, dus dat mogen vegans niet). Zo krijgt Best Kept Secret dit jaar een 50/50-burger, die voor de helft uit vlees bestaat en voor de helft vegetarisch is. Best of both worlds.

Het afgelopen festivalseizoen had ik het genoegen om vele vegan versnaperingen uit te proberen. Dit zijn mijn insider tips voor als je de vegetarische of vegan hapjes eens uit wilt proberen.

DGTL Probeer de wrap met mint, heel origineel.

Lowlands Onze favoriet is de Dutch Weed Burger, gemaakt van zeewier (maar echt lekkerder dan het klinkt).

Lollapalooza De Oosterburen lopen erg voor op vegetarisch eten en hebben onwijs veel vega opties. We kunnen echt geen favoriet kiezen. Er is te veel.

Mysteryland Mis de vegan bapao niet. De stand verkoopt ook normaal Surinaams eten voor je karnivoor vriendjes.

37

Vind je de zeewierburger een beetje te hoog gegrepen? Dit zijn gerechten waarmee je op een laagdrempelige manier kennis kunt maken met vegetarisch of veganistisch eten.

Falafel: Deze kleine balletjes lijken op kipnuggets en zijn gemaakt van kikkererwten. Je kunt ze zo uit het vuistje eten of in een wrap, pita of op een burger.

Vega bitterballen: Bitterbalen hoeven niet per se van vlees te zijn! Tegenwoordig heb je ook bitterballen op basis van kaas met kruiden, bieten of champignons.

Nog altijd uitkijken dat je je mond niet verbrandt.

Seitan: Vaak zijn vegan burgers op basis van groenten, bonen of seitan. Seitan is gemaakt van tarwegluten en heeft een vleesachtige structuur. Qua smaak kun je er echt van alles mee. Er bestaan seitan rib-eye’s, kipnuggets, cordon bleus en zelfs steaks.

Jackfruit saté: Jackfruit is tropisch fruit dat je zo kunt bakken dat het lijkt op pulled pork of saté. Met de juiste kruiden smaakt het ook echt zo.

38

ART

‘The New Pop Art’ door Paul Fuentes design Het kunstenaarsduo Paul Fuentes en Ilse de Jong combineren het beste van twee artistieke stromingen en transformeren deze in pastel gekleurde composities. Het Franse surrealisme en de cultuur van Pop Art vormt de basis van hun ontwerpen en definieert wat deze jonge kunstenaars zelf 'The New Pop Art' noemen.

Via Pauls Instagram account @paulfuentes_design verrast hij dagelijks zijn 250K volgers met mash-ups van voedsel, dieren en alledaagse voorwerpen die hij zonder pardon samensmelt tot een humoristisch geheel.

Daarnaast is Ilse verantwoordelijk voor de Fuentes Studio. Ze houdt zich bezig met

de visuele communicatie van merken.

Fuentes studio heeft onder andere content gemaakt voor opdrachtgevers als Arizona, Armani Exchange, Swatch, Dior, Happy Socks, Cup Noodles and Sugarbearhair.

Kijk voor alle unieke designs op haar Instagram account @fuentes_studio. www.paulfuentesdesign.com

STERRENSTOF

39

SCHORPIOEN

WEEGSCHAAL

RAM

KR E

E FT

STIER

Vorig jaar stierf ik van je stank, stier. Tip van Freddy Mercurius: Koop een opblaasbadje en neem hem mee op pad dit seizoen. Zet hem in het gras, lekker in je sas met Al Badedas. Wacht, ken je dat liedje die niet? Jeez, check YouTube veranderingen even.

Hallo jij daar. Je bier is op festivals ook. Maar groen, je tipi is blauw, gelukkig ben jij flexibel, minder paddo’s nemen, kreeft. Of je nu betaald in cash, en wel gauw. Snap dat je muntjes, contactloos of natura, hippie wil zijn enzo maar zo kan je jou gaat het prima af. Die je koppige kopje toch niet laten zien laatste mag je trouwens wel op de festivals dit jaar. Keertje waxen een beetje minderen hoor, kan ook geen kwaad trouwens, Zuip wild ding. behaarde ramateur. gewoon lekker door als je daar zin in hebt, maar hou het wel een beetje positief oké. De hele tijd dat gezeur over die jeuk aan je ballen. We weten het nu onderhand al wel. En een beetje lentekriebels zijn oké toch, schorpioen?

De maan appte me dat jouw Ja ja we weten het, je bent niet kracht de komende tijd in je tong materialistisch. Maar de emotionele steun zit. Steek hem uit terwijl je over van je backpack gaat wel heel belangrijk een festival loopt en kijk dan voor je zijn dit seizoen. Je kan nog wel eens zo awkward mogelijk mensen voor jezelf vergeten te zorgen. Dus, neem aan. Skip het lange gelul over je genoeg water mee voor al je brakke chakra’s. studie en je huisgenoten. Deze Brei een warme deken. Drink tactiek is véél befficienter.

Jij wodka gember thee! bent dit seizoen dé lion king.

Betekent niet dat je de hele tijd 'aaaah sevenyaaaa' moet gaan roepen wanneer je een treetje DOOR: ESTERA MARYSIA bier in je handen hebt. Tsja, dat is gewoon een beetje Het overdreven.

En is een moeilijke van de vorige (l) tijd voor je relatie, eeuw. Snap je doet er ook altijd je hem, zo luchtig over. Zo Je bent intelligent, lief, l-eeuw? luchtig dat je er een heel rustig, bla bla bla. luchtbed mee kan vullen.

Maar jij mag wel Dat is wel handig ja, hoef wat meer pit krijgen je die onhandige pomp Maagd! En met pit tenminste niet mee te bedoel ik PIT. Peper slepen. Maar nodig je in je reet. Gooi wat chilli partner eens uit om in je aura. Doe een fortnite samen op dat ding dansje met een stukje gember te slapen. tussen je billen op de main. PIT maagd, MEER PIT!!!

MAN R E WAT

LEEUW

TWEE L

EN ING

D AG MA

HO RO SCOOP

VISSEN

Niet te romantisch vis.

Die drone is niet van jou. We snappen dat je er steeds achteraan wilt rennen. Maar je hoeft niet met alles en iedereen een relatie te hebben. Die ene keer dat je met dat composttoilet zoende ging echt iets te ver.

STEENBOK Je bent veel te rommelig. Tijd om je tent te gaan Marie Kondo-en.

Pak stuk voor stuk je WC rollen in je handen en vraag jezelf dan met een debiele glimlach op je hoofd ’DOES IT SPARK JOY?!’ en als je dan het gevoel krijg dat je moet poepen dan moet je hem bewaren.

Lief dat je al je geld uitgeeft aan drankjes voor je vrienden. Beetje jammer dat je ze zelf al op drinkt voordat je ze weer gevonden hebt. Niet handig voor je portemonnee, boogschutter. Ze hadden je beter boogblutter kunnen noemen.

BOOGSCHUTTER ILLUSTRATIES RYAN TJIN