4
Het klinkt misschien een beetje omslachtig of academisch: multifunctionele zonneparken. Maar achter dit begrip schuilen heel concrete mogelijkheden om het ruimtegebruik van zonneparken met andere functies te combineren. Op die manier kunnen de belangen vanuit de energietransitie met andere belangen geharmoniseerd worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan landbouw, recreatie of biodiversiteit. Waar tegenwoordig nog vaak genoeg sprake is van fricties en tegenstrijdige belangen, bieden multifunctionele zonne parken oplossingen. Bovendien hoeft opwekken van zonne stroom de landbouw of andere activiteiten in het betreffende gebied niet te belemmeren. Sterker nog: als de planning goed is, kan een zonnepark zelfs voordelig uitpakken vanuit het perspectief van deze activiteiten. Om dit onderwerp in meer detail te belichten sprak Wind & Zon met Kay Cesar, onderzoeker bij TNO en voorzitter van het Nationaal Consortium Zon in Landschap. DOOR FRANK LENZMANN
A
ls inleiding op het onderwerp spreken we eerst over een paar mooie voorbeelden. Bijvoorbeeld de sinds eind 2018 operationele en 400 meter lange PV geluidsscherminstallatie ‘Solar Highways’ langs de A50 bij Uden. Deze installatie is vooral bekend door de hoge mate aan zichtbaarheid en trekt daardoor met enige regelmaat de aandacht van de media.
Deze installatie is gerealiseerd met zogenaamde bifaciale (dubbelzijdige) zonnecellen, die zowel van de voor- en de achterkant licht opvangen en omzetten in elektriciteit. Tegelijkertijd vervult de installatie volledig de gewenste geluidswerende functie langs de snelweg. Er zijn dan ook speciaal voor deze toepassing ontworpen zonnepanelen gebruikt. Zo wordt aan alle eisen met betrekking tot de primaire, geluidswerende functie volwaardig voldaan. De installatie is een soort van dubbel talent, die én fungeert als geluidswering én, dankzij de geïntegreerde zonnecellen, ook nog groene stroom opwekt. Met dit concept van de vervlechting van het opwekken van zonnestroom met andere functies, zijn er nog veel meer mogelijkheden. Cesar noemt bijvoorbeeld de parkeerterreinen van het Lowlands festival in Biddinghuizen; met 90.000 zonnepanelen ’s werelds grootste solar carport, die over enkele maanden klaar zal zijn. Hij vertelt ook over Solar park De Kwekerij in Bronckhorst. Daar is veel creativiteit gebruikt, om een zonnepark met 7.000 panelen zodanig te ontwerpen, dat het gebied tegelijkertijd een hoogwaardig recreatiegebied is. Van groot belang is ook de combinatie van zonnestroom met landbouw. Dat is een toepassing, die niet alleen in Nederland, maar wereldwijd sinds enige jaren in toenemende mate ontwikkeld wordt en zelfs een eigen WIND & ZON - NR.1 2021
Kay Cesar
naam heeft gekregen: agri-PV. Cesar: “Een erg mooi, actueel voorbeeld, waar wij vanuit TNO nauw bij betrokken zijn, is het Symbizon project. Daarin gaat het over de dubbele functie van landbouw en het opwekken van zonnestroom. Maar niet alleen dat. Het is tevens een project op het kruispunt van de energietransitie en de landbouwtransitie.” Ook in de landbouw is men bezig met innovaties om oplos singen te vinden voor de alarmerende achteruitgang van de biodiversiteit, die (ook) te maken heeft met de conventionele landbouwmethodieken (monoculturen). Cesar: “Een van deze innovaties is de zogeheten strokenteelt. Dit laat zich prima