20
TNO, radar en windturbines
Figuur 2 Eén van de vijf militaire luchtverkeersleidingsradars. In dit geval de radar bij Soesterberg
Terwijl het ministerie van Infrastructuur en Milieu streeft om met de bouw van nieuwe windturbines de doelstelling voor wind op land voor 2020 te halen, wil het ministerie van Defensie dat de radarsystemen - die verstoord kunnen worden door de windturbines - blijven werken. Dit leidde tot de ontwikkeling van een nieuwe toetsingsmethode door TNO, genaamd PERSEUS. Met PERSEUS kunnen de effecten van windturbines op radars in detail worden voorspeld. TNO sloeg hiermee een brug tussen de belangen van beide ministeries. Deze samenwerking leidde in oktober 2012 tot de introductie van de nieuwe toetsingsmethodiek, vastgelegd in het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro). DOOR onno van gent
Figuur 1 Een vaanvormige bundel, de typische bundelvorm voor een rondzoekradar
A
l voor de Tweede Wereldoorlog startte TNO op de Waalsdorpervlakte in Den Haag het onderzoek voor de krijgsmacht naar onder meer de werking van radar. Op dit moment zijn er op de Waalsdorpervlakte ruim vierhonderd onderzoekers actief op gebied van radar, sonar, elektro-optiek, infrarood en nog vele andere vakgebieden, voornamelijk in opdracht van Defensie. Het is dan ook niet vreemd dat ook op deze plek in 1995 het eerste onderzoek werd uitgevoerd naar de verstorende effecten van windturbines op militaire radarsystemen. Veel is er in de loop der jaren verbeterd aan de radarzijde en tegelijkertijd zijn de windturbines groter en hoger geworden. Na ruim twintig jaar
zijn de problemen die windturbines veroorzaken op radarsystemen nog steeds actueel. Samen met Defensie werd op basis van de eerste resultaten een toetsingsmethode ontwikkeld. Daarbij werd oorspronkelijk alleen gekeken naar het verlies aan radardekking in het schaduwgebied achter de windturbine. Naarmate er meer en grotere turbines werden ge- plaatst rond de militaire radarsystemen, was deze methode niet langer toereikend. Speciaal hiervoor ontwikkelde TNO een nieuw model, ’PERSEUS’.