1.3.3. Dạy học Toán theo định hƣớng giáo dục STEM

chua/muối dƣa với tiêu chí cụ thể của sản phẩm (độ ngọt, độ chua, dinh dƣỡng...); Quy trình xử lý dƣ lƣợng thuốc trừ sâu với tiêu chí cụ thể (loại thuốc trừ sâu, độ "sạch" sau xử lý); Quy trình trồng rau sạch với tiêu chí cụ thể ("sạch" cái gì so với rau trồng thông thƣờng)...

Bƣớc 4: Thiết kế tiến trình tổ chức hoạt động dạy học

Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học đƣợc thiết kế theo các phƣơng pháp và kỹ thuật dạy học tích cực. Mỗi hoạt động học đƣợc thiết kế rõ ràng về mục đích, nội dung và sản phẩm học tập mà học sinh phải hoàn thành. Các hoạt động học đó có thể đƣợc tổ chức cả ở trong và ngoài lớp học (ở trƣờng, ở nhà và cộng đồng). Cần thiết kế bài học điện tử trên mạng để hƣớng dẫn, hỗ trợ hoạt động học của học sinh bên ngoài lớp học.

1.3.3. Dạy học Toán theo định hướng giáo dục STEM

Dạy học Toán theo định hƣớng giáo dục STEM về bản chất đƣợc hiểu là thông qua việc dạy học môn Toán nhằm rèn luyện cho HS các kỹ năng STEM. Các kiến thức và kỹ năng này phải đƣợc tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau, giúp HS không chỉ hiểu sâu sắc các kiến thức, kĩ năng của các môn học STEM mà còn có thể thực hành và tạo ra đƣợc những sản phẩm phục vụ cho cuộc sống hàng ngày của các em. Dạy học Toán theo định hƣớng giáo dục STEM sẽ thu hẹp khoảng cách giữa hàn lâm và thực tiễn, giúp cho HS hiểu đƣợc các ứng dụng của các kiến thức đƣợc học và vận dụng đƣợc các kiến thức đó trong thực tiễn tạo ra những con ngƣời có năng lực giải quyết vấn đề trong môi trƣờng có tính sáng tạo cao. Tùy thuộc vào bối cảnh dạy học cụ thể của các trƣờng phổ thông ở Việt Nam mà các giáo viên có thể sáng tạo trong việc vận dụng quy trình và áp dụng các mức độ tích hợp STEM trong dạy học Toán để không những gia tăng điềm đam mê toán học cho HS mà qua đó HS còn đƣợc phát triển các phẩm chất và năng lực khác.

1.3.3.1. Đặc trưng của dạy học toán theo định hướng giáo dục STEM Dạy học Toán theo định hƣớng giáo dục STEM có các đặc trƣng sau: - Mục tiêu dạy học thƣờng đƣợc mô tả một cách chi tiết, rõ ràng có thể quan sát và đánh giá đƣợc, chú trọng đến các mục tiêu giáo dục STEM. - HS đƣợc củng cố, mở rộng các kiến thức, kĩ năng các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học. - HS hiểu rõ hơn vai trò công cụ của môn toán đối với các môn học khác và thực tiễn. - Dạy học dựa trên định hƣớng hành động và sản phẩm. - Tƣ tƣởng dạy học tích hợp liên môn và định hƣớng vận dụng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn. - Đánh giá trong dạy học định hƣớng giáo dục STEM sẽ tập trung vào đánh giá quá trình và đánh giá sản phẩm. 1.3.3.2. Quy trình và các mức độ tích hợp STEM trong dạy học toán ở trường THPT ở Việt Nam Dựa trên nghiên cứu lí luận về giáo dục STEM, dạy học Toán theo định hƣớng giáo dục STEM, về thực trạng dạy học môn Toán theo định hƣớng giáo dục STEM trong chƣơng trình giáo dục phổ thông mới cũng nhƣ ở các trƣờng phổ thông hiện nay, chúng tôi đề xuất quy trình dạy học môn Toán theo định hƣớng giáo dục STEM bao gồm các bƣớc sau: Bước 1: Thiết kế kế hoạch bài học. - Xác định mục tiêu bài học: GV cần xác định các mục tiêu bài học, ngoài các mục tiêu về kiến thức, kĩ năng Toán học cần xác định rõ mục tiêu phát triển kĩ năng STEM cho học sinh. - Xác định các nội dung Toán, Khoa học, Kĩ thuật và Công nghệ phù hợp có thể tích hợp trong bài dạy. - Thiết kế chuỗi hoạt động để đạt đƣợc mục tiêu.

Bước 2: Tổ chức thực hiện - GV và HS chuẩn bị nguyên vật liệu, phƣơng tiện thiết bị phục vụ cho bài học. - GV nghiên cứu phƣơng án tổ chức, mức độ ứng dụng STEM các hoạt động học tập cho phù hợp với đối tƣợng HS, nội dung của bài học, thời gian dạy học, sĩ số lớp học, không gian lớp học, cơ sở vật chất có đƣợc. *Mức độ 1: Đề xuất các ý tưởng STEM + Trên lớp: Thông qua hoạt động học tập, HS (hoặc nhóm HS) phát hiện ra các ý tƣởng STEM tức là có thể vận dụng các kiến thức toán học với một trong các kiến thức thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ hoặc kĩ thuật để đề xuất ra các giải pháp giải quyết các tình huống nảy sinh trong thực tiễn. + Ở nhà: HS (nhóm HS) đề xuất bản thiết kế và làm các mô hình theo ý tƣởng và bản thiết kế đã đề xuất bằng các nguyên vật liệu tận dụng. + Trên lớp (buổi học sau): GV cho HS (nhóm HS) thuyết minh cho các mô hình, GV và HS khác đánh giá, góp ý cho các mô hình. Lƣu ý: Mức độ này nên áp dụng cho các lớp kiến thức, kĩ năng STEM của học sinh còn hạn chế, hoặc đối với bài học có nhiều nội dung, hoặc thời gian không nhiều (1 tiết). * Mức độ 2: Đề xuất bản thiết kế cho các ý tưởng STEM + Trên lớp: Thông qua hoạt động học tập, HS (nhóm HS) phát hiện ra các ý tƣởng STEM tức là có thể vận dụng các kiến thức toán học với một trong các kiến thức thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ hoặc kĩ thuật để đề xuất ra các giải pháp giải quyết các tình huống nảy sinh trong thực tiễn, sau đó đề xuất bản thiết kế cho ý tƣởng STEM đó. + Ở nhà: HS (nhóm HS) làm các mô hình bằng các nguyên vật liệu tận dụng theo ý tƣởng và bản thiết kế đã đề xuất. + Trên lớp (buổi học sau): GV cho HS (nhóm HS) thuyết minh cho các mô hình, GV và HS khác đánh giá, góp ý cho các mô hình.