Tổ chức dạy – học trên lớp và hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM ở môn Tin học THPT

DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức dạy – học trên lớp và hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM ở môn Tin học nhằm phát huy năng lực sáng tạo của học sinh THPT, Nguyễn Xuân Quỳnh Trang WORD VERSION | 2022 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

MỤC LỤC

L

Trang

FI CI A

Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài 2. Mục đích nghiên cứu 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 4. Phương pháp nghiên cứu

OF

5. Điểm mới của đề tài 6. Cấu trúc của đề tài Phần II: NỘI DUNG

1 2 2 2 2 2 3 4

ƠN

Chương một

CƠ SƠ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN 1. Cơ sở lý luận

4

NH

1.1. Xuất phát từ chủ trương đổi mới phương pháp dạy học của Đảng, 4

1.2. Giáo dục STEM trong trường trung học

4

1.2.1. Hiểu đúng về giáo dục STEM

4

1.2.2. Các quy trình dạy học theo định hướng giáo dục STEM

6

1.2.3. Tính ưu việt của giáo dục STEM

6

QU Y

Nhà nước và của ngành theo định hướng giáo dục STEM

1.3. Xuất phát từ nhận thức đúng đắn về việc phát huy năng lực sáng tạo

M

của học sinh

7 7

1.3.2. Dạy học các môn khoa học theo phương thức giáo dục STEM nhằm

8

KÈ

1.3.1. Sáng tạo và năng lực sáng tạo phát huy năng lực sáng tạo của học sinh

Y

1.3.3. Tiêu chí xây dựng bài học STEM nhằm phát huy năng lực sáng tạo của học sinh

DẠ

1.3.4. Tiêu chí đánh giá năng lực sáng tạo của học sinh trong dạy học STEM

9 10

1.3.5. Cách thu thập dữ liệu và đánh giá năng lực sáng tạo của học sinh khi dạy học theo định hướng giáo dục STEM

10

L

2. Cơ sở thực tiễn

11

FI CI A

2.1. Những thuận lợi và khó khăn khi triển khai dạy học STEM ở trường THPT 2.1.1. Thuận lợi 2.1.2. Khó khăn Chương hai

11 11 12

OF

2.2. Thực trạng dạy học STEM ở trường THPT những năm gần đây

11

TỔ CHỨC DẠY - HỌC TRÊN LỚP VÀ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM

ƠN

THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM Ở MÔN TIN HỌC NHẰM PHÁT HUY NĂNG LỰC SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH THPT 1. Một số giải pháp

13 13

1.1.1. Tiêu chí và quy trình xây dựng chủ đề STEM trong dạy học môn Tin

13

NH

1.1. Xây dựng chủ đề STEM trong dạy và học môn Tin học học

QU Y

1.1.2. Xây dựng một số chủ đề STEM trong dạy và học môn Tin học

13 14

1.1.2.2. Một số chủ đề STEM thực hiện trong câu lạc bộ STEM Robotics

16

1.2. Tổ chức dạy học trên lớp theo phương thức giáo dục STEM

19

1.2.1. Định hướng thiết kế giáo án

19

1.2.2. Giáo án minh họa

21

M

1.1.2.1. Một số chủ đề STEM thực hiện trong giờ học chính khóa

KÈ

1.3. Tổ chức trải nghiệm thực tế qua sinh hoạt câu lạc bộ STEM Robotics tạo sân chơi bổ ích, gây hứng thú học tập cho học sinh

33

1.3.1. Thành lập Câu lạc bộ STEM Robotics ở trường THPT Hà Huy Tập

33

Y

1.3.2. Mục đích, nguyên tắc hoạt động, nội quy, nội dung sinh hoạt của Câu

DẠ

lạc bộ STEM Robotics ở trường THPT Hà Huy Tập

34

1.3.3. Hoạt động trải nghiệm tại câu lạc bộ STEM Robotics ở trường

THPT Hà Huy Tập

36

1.3.4. Tổ chức ngày hội STEM

44

1.3.4.1. Tham gia "Cuộc đua Vinfast - F1" năm học 2019 – 2020

44

L

1.3.4.2. Tổ chức ngày hội STEM năm học 2020 – 2021

46

FI CI A

2. Kết quả bước đầu của việc dạy học STEM ở trường THPT Hà Huy Tập Phần III. KẾT LUẬN 1. Hiệu quả, ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm

2. Nhận định về việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm và khả năng mở

OF

rộng đề tài 3. Bài học kinh nghiệm và đề xuất

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

50

54 54

55 56

Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

1. Lí do chọn đề tài Những năm gần đây giáo dục STEM đang trở thành xu hướng chính ở các nước phát triển bởi tính ưu việt của nó. Cách thức dạy học mới đáp ứng được yêu cầu của dạy học hiện đại, giúp học sinh tư duy đa chiều, trang bị cho các em kiến thức, kĩ năng cần thiết để giải quyết những vấn đề trong cuộc sống cũng như định hình nghề nghiệp trong tương lai.

Giáo dục STEM được Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo từ nhiều năm trước với phương pháp "tích hợp, liên môn", nhiều chủ đề thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và xã hội được giáo viên thực hiện theo định hướng mới đã đạt được những kết quả tích cực. Tuy vậy, việc dạy học trong trường phổ thông hiện nay vẫn còn nặng về lí thuyết, ít chú trọng thực hành, dẫn đến tình trạng học vẹt, thuộc lý thuyết nhưng không ứng dụng được vào thực tế, dẫn đến học sinh học thụ động, chán học, lười học, chưa nắm được bản chất của sự kiện, hiện tượng.

STEM là cách tổ chức chương trình dạy học thực tế có sự tích hợp kiến thức của nhiều lĩnh vực Khoa học – Công nghệ – Kĩ thuật – Toán học, trong đó bộ môn Tin học có vai trò then chốt, kết nối các ngành thuộc mô hình STEM, giúp học sinh tiếp nhận và mở rộng tri thức, rèn luyện tư duy đa chiều, giải quyết tận gốc vấn đề, phát huy năng lực sáng tạo trong thời đại công nghệ số, giúp giáo viên dễ dàng triển khai phương pháp giáo dục mới và nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Để đẩy mạnh ứng dụng thành tựu của cách mạng công nghệ 4.0, nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường phổ thông, trước hết cần đổi mới dạy học môn Tin theo định hướng STEM. Từ năm học 2016 – 2017, thực hiện công văn của Bộ Giáo dục và Đào tạo về đổi mới dạy học theo định hướng giáo dục STEM, Sở Giáo dục và Đạo tạo tổ chức các buổi tập huấn về giáo dục STEM, nhà trường cũng hướng dẫn các tổ chuyên môn thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng cường thời gian thực hành và trải nghiệm thực tế, các tổ bộ môn cũng xây dựng và tổ chức nhiều tiết dạy minh họa thu được những kết quả khả quan.

Bản thân là giáo viên dạy môn Tin học, tôi đã tích cực nghiên cứu và dạy thử nghiệm một số chủ đề theo định hướng STEM, tổ chức học sinh hoạt động ngoài giờ lên lớp, hướng nghiệp, dạy nghề bằng hình thức câu lạc bộ trải nghiệm giáo dục STEM, thu được những hiệu ứng tích cực. Đặc biệt, trong dịp hè năm học 2018 – 2019, đầu năm học 2019 – 2020, tôi trực tiếp tham gia dạy học chương trình Lego Education Wedo 2.0 cho học sinh tiểu học với kết quả hai học sinh dự thi sáng tạo Robot tỉnh Nghệ An lần thứ nhất đạt được giải nhì. Cũng vào đầu năm học này, thực hiện chủ trương của Trường THPT Hà Huy Tập, nhóm Tin cùng Đoàn trường thành lập câu lạc bộ STEM Robotics, tổ chức sinh

1

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

hoạt 2 buổi/tuần, gồm các thành viên là học sinh tham gia với tinh thần tự nguyện, bước đầu đã gây hứng thú cho học sinh.

Tháng 11– 2019, tôi được nhà trường cử tham dự tập huấn về giáo dục STEM theo “Chương trình hỗ trợ đưa giáo dục STEM tới học sinh THPT” tại Đại học Bách Khoa Hà Nội do Tập đoàn Vingroup tài trợ, qua tập huấn tôi càng hiểu hơn về những ưu điểm của giáo dục STEM đồng thời có điều kiện nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và kĩ năng dạy học theo định hướng mới, giúp tôi tự tin hơn trong công tác giảng dạy.

Vì những lý do trên, tôi quyết định chọn nghiên cứu đề tài “Tổ chức dạy – học trên lớp và hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM ở môn Tin học nhằm phát huy năng lực sáng tạo của học sinh THPT” với mong muốn được trao đổi những kinh nghiệm của bản thân với các đồng nghiệp và nhận được sự góp ý, xây dựng để đề tài được hoàn thiện.

2. Mục đích nghiên cứu - Nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp dạy và học theo định hướng giáo dục STEM, giúp giáo viên nhận thức đúng đắn về giáo dục STEM, có kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, thực hành đáp ứng yêu cầu của chương trình phổ thông mới.

- Qua dạy học STEM truyền đạt kiến thức cơ bản, rèn luyện các kĩ năng tư duy và kĩ năng thực hành cho học sinh nhằm phát huy tính sáng tạo và tính hiệu quả trong học tập.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu - Xác định cơ sở lí luận của đề tài: Xuất phát từ chủ trường của Đảng, Nhà nước và các cấp về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo, về giáo dục STEM; xuất phát từ ưu thế của giáo dục STEM trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0.

- Phân tích thực trạng việc dạy và học STEM trong các trường phổ thông nói chung và trường THPT Hà Huy Tập những năm gần đây.

- Đề ra những giải pháp hợp lý giúp giáo viên và học sinh tiếp cận dễ dàng với cách dạy và học theo định hướng STEM. 4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp lí luận: Căn cứ vào chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo về đổi mới phương pháp dạy học, về định hướng giáo dục STEM. - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: quan sát, điều tra, thực nghiệm, so sánh, tổng hợp nhằm đưa ra giải pháp mới.

5. Điểm mới của đề tài - Giúp giáo viên nhận thức đúng đắn về giáo dục STEM và tính ưu việt của dạy – học theo định hướng STEM, từ đó có kế hoạch tự bồi dưỡng, tự nghiên cứu để đáp ứng yêu cầu mới của giáo dục, đào tạo.

2

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

- Giúp giáo viên xây dựng chủ đề STEM, thiết kế giáo án hợp lý, vận dụng tốt các kiến thức liên môn theo cách dạy học STEM, kết hợp học đi đôi với hành, dạy – học gắn liền với thực tiễn.

- Tạo sân chơi trí tuệ, sáng tạo và bổ ích cho học sinh, tạo cơ hội cho các em được tham gia các hoạt động có tính khoa học, hiện đại.

- Rèn luyện tư duy máy tính, tư duy logic, tư duy phản biện, khả năng tập trung, kĩ năng lập trình, kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng diễn giải, giải quyết vấn đề, phản biện, đánh giá, nhận xét… cho cả giáo viên và học sinh 6. Cấu trúc của đề tài Phần I. Đặt vấn đề 1. Lí do chọn đề tài 2. Mục đích nghiên cứu 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 4. Phương pháp nghiên cứu 5. Điểm mới của đề tài 6. Cấu trúc của đề tài Phần II. Nội dung Chương 1. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn 1. Cơ sở lí luận 2. Cơ sở thực tiễn Chương 2. Tổ chức dạy – học trên lớp và hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM ở môn Tin học nhằm phát huy năng lực sáng tạo của học sinh THPT 1. Một số giải pháp 2. Kết quả bước đầu của việc dạy học STEM ở trường THPT Hà Huy Tập Phần III. Kết luận 1. Hiệu quả của đề tài 2. Nhận định về áp dụng sáng kiến kinh nghiệm và khả năng mở rộng đề tài 3. Bài học kinh nghiệm và đề xuất

3

FI CI A

Chương một CƠ SƠ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN

L

Phần II: NỘI DUNG

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

1. Cơ sở lý luận 1.1. Xuất phát từ chủ trương đổi mới phương pháp dạy học của Đảng, Nhà nước và của ngành theo định hướng giáo dục STEM Đại hội Đảng lần thứ XII (2016) nhấn mạnh: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu, phát triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn. Phát triển giáo dục và đào tạo phải gắn với nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội”.

Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 4 – 5 – 2017 nêu rõ: “Thay đổi mạnh mẽ các chính sách, nội dung, phương pháp giáo dục và dạy nghề nhằm tạo ra nguồn nhân lực có khả năng tiếp nhận các xu thế công nghệ sản xuất mới, trong đó cần tập trung vào thúc đẩy đào tạo về Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học (STEM), ngoại ngữ, tin học trong chương trình giáo dục phổ thông…”.

Trên cơ sở đó, Việt Nam đã chính thức ban hành chính sách thúc đẩy giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thông.

Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Chương trình giáo dục phổ thông khẳng định “Giáo dục STEM là một hướng đang được quan tâm phát triển trên thế giới, cũng như ở Việt Nam, góp phần đáp ứng yêu cầu cung cấp nguồn nhân lực trẻ cho giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; đồng thời nhấn mạnh vai trò thúc đẩy giáo dục STEM trong nhà trường của các môn Toán, Công nghệ, Tin học, Khoa học tự nhiên”.

Công văn số 3892/BGDĐT- GDTrH về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2019 – 2020 quán triệt:“Xây dựng kế hoạch bài học theo hướng tăng cường, phát huy tính chủ động, tích cực, tự học của học sinh thông qua việc thiết kế tiến trình dạy học thành các hoạt động học để thực hiện cả ở trên lớp và ngoài lớp học. Tiếp tục quán triệt tinh thần giáo dục tích hợp Khoa học – Công nghệ – Kĩ thuật – Toán trong việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông ở những môn học liên quan”.

DẠ

Y

1.2. Giáo dục STEM trong trường trung học 1.2.1. Hiểu đúng về giáo dục STEM STEM là viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kĩ thuật) và Math (Toán học), trong đó Science là quy trình sáng tạo ra kiến thức khoa học; Engineering là quy trình sử dụng kiến thức khoa học để thiết kế

4

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

công nghệ mới nhằm giải quyết các vấn đề; Toán là công cụ được sử dụng để thu nhận kết quả và chia sẻ kết quả đó với những người khác. Giáo dục STEM là trang bị cho người học những kiến thức và kĩ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học. Những kiến thức và kĩ năng này phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau giúp học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể áp dụng để thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày.

Giáo dục STEM đề cao phong cách học tập sáng tạo. Đặt người học vào vai trò của một nhà phát minh, người học sẽ phải hiểu thực chất của các kiến thức được trang bị, biết cách mở rộng kiến thức, biết cách sửa chữa, chế biến lại chúng cho phù hợp. Ngày nay, quan điểm mới của dạy học STEM không chỉ phát triển các năng lực người học trong lĩnh vực tự nhiên mà cả các lĩnh vực xã hội.

Giáo dục STEM vận dụng phương pháp học tập chủ yếu dựa trên thực hành và các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, các phương pháp giáo dục tiến bộ, linh hoạt nhất như học theo chủ đề, học qua trò chơi, học kết hợp với hành. Hiện nay, dạy học Công nghệ, học Robotics là các môn học điển hình của dạy học STEM, thông qua việc lập trình và lắp ráp robot, học sinh có thể học được nguyên lý cơ bản về lập trình và các công nghệ mới, tiếp thu được các kỹ thuật lắp ráp, phát triển tư duy sáng tạo.

Các mức độ áp dụng giáo dục STEM trong giáo dục phổ thông như sau: - Dạy học các môn học theo phương thức giáo dục STEM Đây là hình thức tổ chức giáo dục STEM chủ yếu trong nhà trường. Theo cách này, các bài học, hoạt động giáo dục STEM được triển khai ngay trong quá trình dạy học các môn học STEM theo tiếp cận liên môn. Các chủ đề, bài học, hoạt động STEM bám sát chương trình của các môn học thành phần. Hình thức giáo dục STEM này không làm phát sinh thêm thời gian học tập.

- Tổ chức các hoạt động trải nghiệm STEM Trong hoạt động trải nghiệm STEM, học sinh được khám phá các ứng dụng khoa học, kĩ thuật trong thực tiễn đời sống. Qua đó, nhận biết được ý nghĩa của khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học đối với đời sống con người, nâng cao hứng thú học tập các môn học STEM. Đây cũng là cách thức để thu hút sự quan tâm của xã hội tới giáo dục STEM. Để tổ chức thành công các hoạt động trải nghiệm STEM, cần có sự tham gia, hợp tác của các bên liên quan như trường trung học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, các trường đại học, doanh nghiệp. Trải nghiệm STEM còn có thể được thực hiện thông qua sự hợp tác giữa trường trung học với các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp. Theo cách này, sẽ kết hợp được thực tiễn phổ thông với ưu thế về cơ sở vật chất của giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp. Các trường trung học có thể triển khai giáo dục STEM thông qua hình thức câu lạc bộ. Tham gia câu lạc bộ STEM, học sinh được học tập nâng cao trình độ, triển khai các dự án nghiên cứu, tìm hiểu các

5

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

ngành nghề thuộc lĩnh vực STEM. Đây là hoạt động theo sở thích, năng khiếu của học sinh.

- Tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học, kĩ thuật Giáo dục STEM có thể được triển khai thông qua hoạt động nghiên cứu khoa học và tổ chức các cuộc thi sáng tạo khoa học kĩ thuật. Hoạt động này không mang tính đại trà mà dành cho những học sinh có năng lực, sở thích và hứng thú với các hoạt động tìm tòi, khám phá khoa học, kĩ thuật giải quyết các vấn đề thực tiễn.

1.2.2. Các quy trình dạy học theo định hướng giáo dục STEM Để mang lại hiệu quả cao trong dạy học theo định hướng giáo dục STEM, chúng ta có thể vận dụng một số quy trình dạy học sau: - Quy trình 5E: Engage (Gắn kết), Explore (Khảo sát), Explain (Giải thích), Elaborate (Áp dụng cụ thể) và Evaluate (Đánh giá). Quy trình 5E dựa trên thuyết kiến tạo nhận thức của quá trình học, theo đó học sinh xây dựng các kiến thức mới dựa trên các kiến thức hoặc trải nghiệm đã biết trước đó. Có thể sử dụng quy trình 5E trong toàn bộ chương trình, cho một chương hay một bài.

- Quy trình tiếp cận nghiên cứu khoa học: gồm 6 bước: đặt câu hỏi nghiên cứu; đề xuất giả thuyết; trải nghiệm; quan sát; phân tích; chia sẻ kết quả. Quy trình này dựa trên các câu hỏi, giả thuyết khoa học làm nền tảng cho quá trình nhận thức của học sinh. Quy trình này phù hợp với hình thức dạy học khoa học, nghiên cứu khoa học hay sinh hoạt câu lạc bộ.

- Quy trình thiết kế kĩ thuật (EDP): được sử dụng như một phương tiện hợp lí, hiệu quả để chính thức hoá việc phát triển các bài học STEM. Quy trình thiết kế kĩ thuật bao gồm các bước sau: xác định vấn đề; xác định giải pháp; lựa chọn giải pháp; thực hiện; đánh giá; chia sẻ. Giáo viên có thể sử dụng EDP dựa trên các vấn đề và tìm giải pháp cho các vấn đề cần giải quyết.

Nhìn chung, các quy trình trên đều có một số đặc điểm tương đồng với nhau. Đầu tiên, học sinh được đặt trước các vấn đề thực tiễn xã hội cần giải quyết, học sinh thảo luận để hình thành các ý tưởng và đề xuất giải pháp để giải quyết các vấn đề đặt ra. Trên cơ sở các ý tưởng và giải pháp ban đầu, học sinh tiến hành thực nghiệm giải pháp và phân tích những yếu tố thành phần có liên quan, nhằm xây dựng giải pháp thực nghiệm tối ưu nhất. Sau đó, các học sinh cùng đánh giá tính hiệu quả của giải pháp, cùng chia sẻ, phản biện để xây dựng một giải pháp hiệu quả hơn, từ đó xây dựng các ý tưởng cải tiến quy trình và sản phẩm đã đề ra. Từ các hoạt động trên, nhiệm vụ giải quyết vấn đề của học sinh xem như hoàn thành, đồng thời xây dựng những vấn đề mới, có tính khái quát, mới mẻ và hiệu quả hơn.

1.2.3. Tính ưu việt của giáo dục STEM Việc đưa giáo dục STEM vào trường trung học mang lại nhiều ý nghĩa, phù hợp với định hướng đổi mới giáo dục phổ thông.

- Rút ngắn khoảng cách giữa lý thuyết và thực tiễn: Học sinh vừa học được kiến thức khoa học, vừa học được cách vận dụng kiến thức đó vào thực tiễn, xóa bỏ

6

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

ngăn cách giữa hàn lâm và thực tiễn, tạo ra những con người có năng lực làm việc “tức thì”, có tính sáng tạo cao.

- Rèn luyện kĩ năng cho giáo viên và học sinh: Kĩ năng quan sát; hợp tác, chia sẻ, diễn giải, phản biện, giải quyết vấn đề kĩ năng thực hành…

- Nâng cao hứng thú học tập, tạo ra phong cách học tập tích cực, sáng tạo cho người học: người học trở thành nhà sáng chế, nhà phát minh, hiểu được bản chất của các sự kiện, hiện tượng, biết tìm tòi, mở rộng kiến thức, biết chế tạo, sửa chữa các sản phẩm theo nguyên lý đã học một cách khoa học và hữu dụng nhất.

- Bồi dưỡng khả năng học tập và làm việc vượt trội cho học sinh: học sinh có kiến thức khoa học tự nhiên và xã hội chắc chắn, biết sắp xếp công việc và học tập một cách khoa học, bình tĩnh giải quyết các tình huống bất ngờ xảy ra trong học tập, nghiên cứu và thực tiễn cuộc sống.

- Ảnh hưởng tích cực đến việc hướng nghiệp, chọn nghề của học sinh: Qua việc làm ra các sản phẩm, qua trải nghiệm thực tế, học sinh sẽ dần định hướng cho mình con đường tương lai và quyết tâm phấn đấu để đạt được ước mơ đó.

- Kết nối trường học với cộng đồng, thúc đẩy công tác xã hội hóa giáo dục: Giáo dục STEM không chỉ thực hiện trên lớp mà còn thực hiện ngoài giờ lên lớp như câu lạc bộ, trải nghiệm ở nhà máy, công xưởng… đem lại hiệu quả tích cực, học sinh chăm lo học tập, giáo viên đầu tư nhiều hơn trong giảng dạy nên được phụ huynh và các lực lượng xã hội đồng tình ủng hộ.

1.3. Xuất phát từ nhận thức đúng đắn về việc phát huy năng lực sáng tạo của học sinh 1.3.1. Sáng tạo và năng lực sáng tạo Sáng tạo là sự say mê nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi để tạo ra những giá trị mới về vật chất, tinh thần hoặc tìm ra cái mới, cách giải quyết mới có tính ứng dụng cao, năng suất cao, tiết kiệm nguyên vật liệu, tiền bạc, thân thiện với môi trường. Sáng tạo không chỉ hướng tới mục tiêu tạo ra cái mới, mà còn phải mang tính hữu dụng, đem lại lợi ích cho con người, cho cộng đồng.

Năng lực sáng tạo là khả năng tạo ra cái mới, hoặc giải quyết vấn đề một cách mới mẻ, có giá trị phục vụ đời sống con người. Năng lực sáng tạo gắn viền với khả năng tư duy sáng tạo, động cơ sáng tạo, ý chí và nghị lực của cá nhân vì sự phát triển của cộng đồng, của xã hội.

Năng lực sáng tạo được thể hiện ở khả năng quan sát, so sánh điểm giống nhau, khác nhau giữa các sự vật, hiện tượng, từ đó có sự tưởng tượng, hình dung ra những cấu trúc mới, thiết kế mới hữu ích, tiện lợi so với trước.

Người có năng lực sáng tạo có khả năng phát hiện ra những điểm bất hợp lý của cuộc sống hoặc những hiện tượng mang tính quy luật trong tự nhiên và xã hội, từ đó đưa ra cách giải quyết đúng đắn nhằm thúc đẩy sự phát triển.

7

OF

FI CI A

L

Người có năng lực sáng tạo còn biết giải quyết vấn đề bằng nhiều giải pháp, cách thức khác nhau, có ý chí, nghị lực vượt qua mọi khó khăn, thách thức để vươn lên, không chấp nhận sự thất bại, sự tụt hậu.

1.3.2. Dạy học các môn khoa học theo phương thức giáo dục STEM nhằm phát huy năng lực sáng tạo của học sinh Từ quy trình dạy học theo định hướng giáo dục STEM đã nêu ở mục 1.2.2, tôi nhận thấy, giáo dục STEM có nhiều đặc điểm để phát triển năng lực sáng tạo cho học sinh.

Mỗi bài học STEM trong chương trình giáo dục phổ thông đề cập đến một vấn đề tương đối trọn vẹn, đòi hỏi học sinh phải học và sử dụng kiến thức thuộc các môn học trong chương trình để sử dụng vào giải quyết vấn đề đó.

Tiến trình mỗi bài học STEM được thực hiện phỏng theo quy trình thiết kế kĩ thuật, được mô tả chi tiết qua sơ đồ sau:

ƠN

Xác định vấn đề

Toán

Lý

NH

Nghiên cứu kiến thức nền Hóa

Sinh

Tin

CN

QU Y

Đề xuất các giải pháp/bản thiết kế Lựa chọn giải pháp/bản thiết kế Chế tạo mô hình (nguyên mẫu)

KÈ

M

Thử nghiệm và đánh giá Chia sẻ và thảo luận Điều chỉnh thiết kế Sơ đồ: Tiến trình bài học STEM

DẠ

Y

Việc "Nghiên cứu kiến thức nền" (background research) trong tiến trình dạy học mỗi bài học STEM chính là việc học để chiếm lĩnh nội dung kiến thức trong chương trình giáo dục phổ thông tương ứng với vấn đề cần giải quyết của bài học, trong đó học sinh là người chủ động nghiên cứu sách giáo khoa, tài liệu bổ trợ, tiến hành các thí nghiệm theo chương trình học (nếu có) dưới sự hướng dẫn của giáo viên; vận dụng kiến thức đã học để đề xuất, lựa chọn giải pháp giải quyết vấn đề; thực hành

8

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

thiết kế, chế tạo, thử nghiệm mẫu sản phẩm; chia sẻ, thảo luận, điều chỉnh thiết kế.

Thông qua quá trình học tập đó, học sinh được rèn luyện nhiều kĩ năng để phát triển phẩm chất, năng lực đặc biệt là năng lực sáng tạo.

Tiến trình bài học STEM tuân theo quy trình kĩ thuật nêu trên nhưng các "bước" trong quy trình không được thực hiện một cách tuyến tính (hết bước nọ mới sang bước kia) mà có những bước được thực hiện song hành, tương hỗ lẫn nhau. Cụ thể là việc "Nghiên cứu kiến thức nền" được thực hiện đồng thời với "Đề xuất giải pháp"; "Chế tạo mô hình" được thực hiện đồng thời với "Thử nghiệm và đánh giá", trong đó bước này vừa là mục tiêu vừa là điều kiện để thực hiện bước kia.

1.3.3. Tiêu chí xây dựng bài học STEM nhằm phát huy năng lực sáng tạo của học sinh - Tiêu chí 1: Chủ đề bài học STEM tập trung vào các vấn đề của thực tiễn Trong các bài học STEM, học sinh được đặt vào các vấn đề thực tiễn xã hội, kinh tế, môi trường và yêu cầu tìm các giải pháp.

- Tiêu chí 2: Cấu trúc bài học STEM theo quy trình thiết kế kĩ thuật Quy trình thiết kế kĩ thuật cung cấp một tiến trình linh hoạt đưa học sinh từ việc xác định một vấn đề – hoặc một yêu cầu thiết kế – đến sáng tạo và phát triển một giải pháp. Theo quy trình này, học sinh thực hiện các bước theo sơ đồ đã trình bày ở mục 1.3.2, các nhóm học sinh thử nghiệm các ý tưởng dựa nghiên cứu của mình, sử dụng nhiều cách tiếp cận khác nhau, mắc sai lầm, chấp nhận và học từ sai lầm, thử lại; sự tập trung của học sinh là phát triển các giải pháp để giải quyết vấn đề đặt ra, nhờ đó học và vận dụng được kiến thức mới trong chương trình giáo dục.

- Tiêu chí 3: Phương pháp dạy học bài học STEM đưa học sinh vào hoạt động tìm tòi và khám phá, định hướng hành động, trải nghiệm và sản phẩm Trong các bài học STEM, hoạt động học của học sinh được thực hiện theo hướng mở có "khuôn khổ" về các điều kiện mà học sinh được sử dụng. Hoạt động học của học sinh là hoạt động được chuyển giao và hợp tác; các quyết định về giải pháp giải quyết vấn đề là của chính học sinh. Học sinh thực hiện các hoạt động trao đổi thông tin để chia sẻ ý tưởng và tái thiết kế nguyên mẫu của mình nếu cần.

Học sinh tự điều chỉnh các ý tưởng của mình và thiết kế hoạt động tìm tòi, khám phá của bản thân.

- Tiêu chí 4: Hình thức tổ chức bài học STEM lôi cuốn học sinh vào hoạt động nhóm kiến tạo Giúp học sinh làm việc trong một nhóm kiến tạo là một việc khó khăn, đòi hỏi tất cả giáo viên STEM ở trường làm việc cùng nhau để áp dụng phương thức dạy học theo nhóm, sử dụng cùng một ngôn ngữ, tiến trình và yêu cầu về sản phẩm học tập mà học sinh phải hoàn thành. Làm việc nhóm trong thực hiện các hoạt động của bài học STEM là cơ sở phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác cho học sinh.

9

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

- Tiêu chí 5: Nội dung bài học STEM áp dụng chủ yếu từ nội dung khoa học và toán mà học sinh đã và đang học Trong các bài học STEM, giáo viên cần kết nối và tích hợp một cách có mục đích nội dung từ các chương trình Khoa học, Công nghệ, Tin học và Toán.

Lập kế hoạch để hợp tác với các giáo viên Toán, Công nghệ, Tin học và Khoa học để các mục tiêu có thể tích hợp trong một bài học đã cho. Từ đó, học sinh dần thấy rằng Khoa học, Công nghệ, Tin học và Toán không phải là các môn học độc lập, mà chúng liên kết với nhau để giải quyết các vần đề.

- Tiêu chí 6: Tiến trình bài học STEM tính đến có nhiều đáp án đúng và coi sự thất bại như là một phần cần thiết trong học tập Một câu hỏi nghiên cứu đặt ra, có thể đề xuất nhiều giả thuyết khoa học; một vấn đề cần giải quyết, có thể đề xuất nhiều phương án và lựa chọn phương án tối ưu.

Trong các giả thuyết khoa học, chỉ có một giả thuyết đúng. Ngược lại, các phương án giải quyết vấn đề đều khả thi, chỉ khác nhau ở mức độ tối ưu khi giải quyết vấn đề.

Tiêu chí này cho thấy vai trò quan trọng của năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong dạy học STEM. 1.3.4. Tiêu chí đánh giá năng lực sáng tạo của học sinh trong dạy học STEM Đánh giá năng lực sáng tạo của học sinh theo các mức độ tốt (rất rõ ràng), khá (rõ ràng), trung bình (không rõ ràng), yếu (không có) qua các tiêu chí sau: - Tìm ra vấn đề mới, tình huống mới trong thực tiễn, đề xuất phương án giải quyết hợp lý, hiệu quả.

- Thiết kế sơ đồ, bản vẽ thể hiện nguyên lý cấu tạo, nguyên lý hoạt động, vận hành, chỉ ra được tính mới, tính hiệu quả so với cái cũ.

- Tìm ra giải pháp khảo sát, đo đạc mới, đảm bảo tính hiệu quả, chính xác, dễ thực hiện.

- Tìm ra các thiết bị, vật liệu mới thay thế cho thiết bị, vật liệu cũ nhưng vẫn đảm bảo tính hiệu quả cao và tiết kiệm.

- Đề xuất giải pháp thiết kế mới cho hệ thống kỹ thuật đã có, thay đổi một số chi tiết thiết kế nhằm tăng hiệu quả cho hệ thống kỹ thuật.

- Lập được nhiều phương án giải quyết cho một vấn đề thực tiễn và mang lại kết quả tối ưu.

Trong mỗi chủ đề, giáo viên có thể lựa chọn một số tiêu chí đánh giá năng lực sáng tạo của học sinh sao cho phù hợp với thực tiễn của chủ đề STEM, phù hợp với bối cảnh thực tế và năng lực của từng học sinh.

1.3.5. Cách thu thập dữ liệu và đánh giá năng lực sáng tạo của học sinh khi dạy học theo định hướng giáo dục STEM Năng lực học sinh thường chỉ được xác định ở một số thời điểm trong những hoạt động dạy học nhất định. Bên cạnh đó, dạy học theo định hướng giáo dục STEM thường đòi hỏi quỹ thời gian khá dài, giáo viên khó có thể đánh giá một cách chính

10

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

xác năng lực của học sinh. Do đó, để đánh giá một cách chính xác và cụ thể hơn năng lực sáng tạo của học sinh, tôi tiến hành thu thập dữ liệu và đánh giá qua một số công cụ cần thiết như: + Hồ sơ học tập (sổ tay cá nhân, sổ tay hoạt động nhóm, các bài báo cáo): Sổ tay được thiết kế để học sinh ghi phân công nhiệm vụ trong nhóm, trình bày những nội dung đã chuẩn bị và báo cáo, các kiến thức, kĩ năng đã lựa chọn và đề xuất phương án giải quyết vấn đề mà cá nhân đề xuất và nhóm lựa chọn, trình bày các quy trình thực nghiệm của nhóm, đồng thời trình bày những vật liệu, kĩ thuật mà nhóm đã thực hiện và đề xuất các phương án cải tiến. Thông qua hồ sơ học tập, giáo viên dễ dàng đánh giá được các mức độ tốt, khá, trung bình, yếu theo các tiêu chí đã đề ra. + Bảng trả lời câu hỏi định hướng: bao gồm các câu hỏi định hướng để học sinh nghiên cứu các kiến thức nền và các câu hỏi định hướng thực hiện sản phẩm, thông qua các câu hỏi định hướng, học sinh có thể xác định được các kiến thức và kĩ năng trọng tâm, cần thiết cho chủ đề, từ đó, học sinh đề xuất được phương án tối ưu. + Bảng quan sát của giáo viên (sổ tay, hình ảnh, video): Là dụng cụ giúp giáo viên có thể ghi lại những quan sát của mình trong hoạt động dạy học, từ đó có thể đánh giá được các biểu hiện của năng lực sáng tạo của học sinh.

2. Cơ sở thực tiễn 2.1. Những thuận lợi và khó khăn khi triển khai dạy học STEM ở trường THPT 2.1.1. Thuận lợi - Đảng, Nhà nước, ngành đã có chủ trương, chỉ thị, thông tư về đẩy mạnh giáo dục STEM trong nhà trường phổ thông, tạo điều kiện pháp lý để các trường triển khai dạy học theo định hướng STEM. - Đội ngũ giáo viên có trình độ đạt chuẩn trở lên, đa số giáo viên có năng lực chuyên môn, mỗi trường đều có đội ngũ giáo viên cốt cán có trình độ cao, ham học hỏi, tìm tòi cái mới, tích cực đổi mới phương pháp dạy học.

- STEM là phương pháp dạy - học gắn kiến thức khoa học với thực tiễn, học sinh ham thích thực hành, thí nghiệm, chế tạo sản phẩm ứng dụng trong cuộc sống… nên dạy học STEM gây tò mò, hứng thú cho học sinh trong học tập.

- Dạy học STEM tạo ra cách học sáng tạo, tâm lý thoải mái cho học sinh, quan hệ thầy – trò cũng gần gũi, thân thiện hơn.

- Dạy học STEM được các nhà khoa học, các giáo sư, tiến sĩ trình bày ở nhiều bài viết trên mạng internet, việc tổ chức ngày hội STEM, tập huấn của các sở, các trường ít nhiều giúp giáo viên hiểu về STEM. 2.1.2. Khó khăn - Dạy học STEM cần phải có nhiều thời gian trong khi học sinh vẫn phải tập trung học đảm bảo chương trình chính thống, học thêm phục vụ thi cử, đánh giá cuối năm học.

11

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

- Dạy học STEM kết hợp lý thuyết với thực hành, làm ra sản phẩm, việc thi cử hiện nay theo đề thi trắc nghiệm lý thuyết là chủ yếu nên chưa khuyến khích được giáo viên và học sinh.

- Giáo viên, phụ huynh chưa hiểu thấu đáo về STEM, cho rằng STEM chỉ là lắp ráp, điều khiển robot tự động, không gắn với các môn học chính thống của học sinh nên chưa quan tâm đến phương pháp mới.

- Giáo viên chưa được tập huấn nhiều về giáo dục STEM, việc soạn bài và dạy học trên lớp theo định hướng STEM còn gặp nhiều vướng mắc.

- Dạy học STEM đòi hỏi tài chính, thời gian, công sức, chất xám lớn, trong khi cơ sở vật chất và thiết bị dạy học ở các trường hiện nay còn khó khăn.

2.2. Thực trạng dạy học STEM ở trường THPT những năm gần đây Tháng 5 năm 2017, Thủ tướng Chính phủ ký Chỉ thị số 16 yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai giáo dục về Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học (STEM) trong chương trình giáo dục phổ thông, tổ chức thí điểm tại một số trường phổ thông ngay từ năm học 2017 – 2018.

Từ năm 2017 trở đi, được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, ngành và các tập đoàn, doanh nghiệp, các trường, trong đó có Đại học VinUni đã triển khai dự án “chương trình STEM” cho giáo viên THPT góp phần thúc đẩy phong trào dạy học STEM ở trường phổ thông.

Trong những năm qua, dạy học STEM thực tế chỉ mới được thực hiện ở một số trường đại học tốp đầu trong nước và một số trường phổ thông chuyên, một số trường tiểu học và THCS tiếp cận STEM chủ yếu thông qua hình thức câu lạc bộ. Ở các trường phổ thông đại trà, giáo dục STEM mới chỉ được nhà trường thử nghiệm qua một số chuyên đề dạy học trên lớp hoặc thành lập các câu lạc bộ.

Tại Nghệ An ngày 23/11/2020 Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An tổ chức hội thảo khoa học “Giáo dục STEM và triển khai chương trình giáo dục STEM trong các trường phổ thông”. Đây là diễn đàn để các chuyên gia, cán bộ quản lí giáo dục, giáo viên, nhà đầu tư và các bên liên quan cùng trao đổi, thảo luận về việc triển khai chương trình giáo dục STEM trong bối cảnh hiện nay.

Tại trường THPT Hà Huy Tập, thành phố Vinh, Tỉnh Nghệ An, từ năm 2015 – 2016, nhà trường đã đẩy mạnh việc triển khai dạy học liên môn; từ năm 2017 – 2018, nhà trường bắt đầu triển khai dạy học STEM ở một số môn tự nhiên như Toán, Lý, Hóa, nhất là Tin học; năm học 2018 – 2019 nhà trường có kế hoạch thành lập câu lạc bộ STEM; đầu năm học 2019 – 2020, câu lạc bộ STEM Robotics Trường THPT Hà Huy Tập chính thức thành lập và hoạt động.

Việc triển khai dạy học STEM đạt được một số kết quả, học sinh được tiếp cận bài học một cách trực quan sinh động, được khám phá, làm ra sản phẩm nên hứng thú, say mê học tập, nhất là chương trình robot giáo dục thu hút sự quan tâm của học sinh và phụ huynh.

12

Chương hai

FI CI A

L

TỔ CHỨC DẠY - HỌC TRÊN LỚP VÀ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM Ở MÔN TIN HỌC NHẰM PHÁT HUY NĂNG LỰC SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH THPT

1. Một số giải pháp 1.1. Xây dựng chủ đề STEM trong dạy và học môn Tin học 1.1.1. Tiêu chí và quy trình xây dựng chủ đề STEM trong dạy học môn Tin học

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

- Tiêu chí + Kiến thức trong chủ đề STEM phải đảm bảo tính chính xác, khoa học, phải có mối quan hệ thống nhất với các liên môn như Toán, Lý, Hóa, Công nghệ… Đây chính là cơ sở lý thuyết để giải quyết những vấn đề trong thực tiễn. + Chủ đề STEM luôn phải hướng tới thực tiễn, có thể vận dụng lý thuyết, kĩ năng lập trình… để sáng tạo ra sản phẩm có tính ứng dụng, mang đến lợi ích thực sự cho đời sống và sản xuất. + Phương pháp và kĩ thuật dạy học phải hợp lý với từng mục của chủ đề nhằm hướng dẫn học sinh tích cực học tập qua đó rèn luyện kĩ năng tư duy sáng tạo và kĩ năng thực hành cho học sinh.

- Quy trình + Bước 1, lựa chọn và đặt tên chủ đề STEM: căn cứ vào nội dung kiến thức trong chương trình Tin học của từng khối lớp, vào mối quan hệ giữa các bài học và những vấn đề thực tiễn để lựa chọn, xây dựng những chủ đề STEM hợp lý. Có thể xuất phát từ vấn đề thực tiễn, từ yêu cầu của cuộc sống để lựa chọn chủ đề hoặc khuyến khích học sinh tìm hiểu một số vấn đề thực tiễn có thể giải quyết được sau khi học xong lý thuyết trên lớp từ đó đặt tên cho chủ đề STEM. + Bước 2, xác định mục tiêu của chủ đề STEM gồm kiến thức, kĩ năng, thái độ đạt được của học sinh qua chủ đề, xác định rõ định hướng phát triển năng lực STEM trong các lĩnh vực Khoa học (S), Công Nghệ (T), Kĩ thuật (E), Toán học (M). Học sinh có thể vận dụng kiến thức của cả bốn lĩnh vực trên để xây dựng chủ đề STEM, hoặc ít nhất là vận dụng hai lĩnh vực để giải quyết vấn đề. + Bước 3, xác định phương pháp và kĩ thuật dạy học có tính tích cực, sáng tạo phù hợp từng chủ đề. + Bước 4, xây dựng bộ câu hỏi định hướng, xác định tính thực tiễn, giá trị ứng dụng vào đời sống và sản xuất của chủ đề, xác định rõ sản phẩm cần chế tạo.

1.1.2. Xây dựng một số chủ đề STEM trong dạy và học môn Tin học Sản phẩm tạo ra trong quá trình học tập chủ đề STEM được sử dụng từ bộ công cụ học tập Robot giáo dục KCBot sử dụng board mạch Arduino được sử dụng phổ biến hiện nay và phần mềm lập trình Kidscode được phát triển dựa trên cơ sở

13

FI CI A

L

Scratch 2.0 giúp học sinh dễ dàng tiếp cận với việc học lập trình và sáng tạo cho riêng mình các sản phẩm điện tử khác nhau.

1.1.2.1. Một số chủ đề STEM thực hiện trong giờ học chính khóa Năm học 2019 – 2020, 2020 – 2021 nhóm Tin đã xây dựng trong phân phối chương trình có 3 chủ đề dạy học theo định hướng STEM ở 3 khối lớp, giáo viên hướng dẫn học sinh học tập vào giờ chính khóa trên lớp, miễn sao không vượt số tiết quy định. Cụ thể: Cấu trúc rẽ nhánh và đèn led cảm biến chuyển động (lớp 10) - Gia đình, cơ quan, doanh nghiệp,... đều có thể trang bị đèn có gắn cảm biến chuyển động.

Mô tả - Đèn tự động sáng khi có người đi vào khu vực cảm ứng và tự động tắt chủ đề khi người ra khỏi khu vực cảm ứng thông qua sóng hồng ngoại người đó phát ra.

- Hoạt động tự động của đèn thay thế công tắc cơ thông thường, tiết kiệm năng lượng, nâng cao chất lượng cuộc sống.

- Học sinh nắm kiến thức Tin học về khái niệm rẽ nhánh, cấu trúc rẽ nhánh, câu lệnh rẽ nhánh…, biết vận dụng câu lệnh rẽ nhánh để lập Mục tiêu trình. Kiến thức Vật lí về mạch điện, dòng điện một chiều, board mạch điện tử, cấu tạo và cơ chế hoạt động, thông số kĩ thuật của đèn led, cảm chủ đề biến chuyển động,…

- Bồi dưỡng kĩ năng lập trình, kĩ năng hợp tác, trao đổi, óc tư duy sáng tạo… cho học sinh.

- Khoa học (S): + Kiến thức Tin học về cấu trúc và câu lệnh rẽ nhánh. + Kiến thức Vật lí về mạch điện một chiều, board mạch điện tử, cấu tạo Kiến thức và cơ chế hoạt động, thông số kĩ thuật của đèn led, cảm biến chuyển STEM động… trong chủ - Công nghệ (T): Sử dụng phần mềm lập trình Kidscode.

- Kĩ thuật (E): Cách sử dụng các thiết bị cơ điện, quy trình lắp ráp và đề vận hành đèn cảm biến chuyển động.

- Toán học (M): Tính toán khoảng cách, đo điện trở,... phân tích và xử lí số liệu.

- Để lắp ráp đèn led tự động sáng, tắt cần sử dụng những thiết bị nào?

- Cơ chế hoạt động của cảm biến chuyển động SR505.

Bộ câu - Sơ đồ kết nối các thiết bị điện trở, đèn led, cảm biến chuyển động với hỏi định mạch điều khiển.

- Sơ đồ thuật toán thể hiện hoạt động của đèn led bằng cảm biến chuyển hướng hoạt động động.

- Cấu trúc và câu lệnh lập trình để điều khiển thiết bị hoạt động theo sơ đồ thuật toán.

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

Chủ đề 1

14

Cấu trúc lặp và hệ thống chuông báo tự động trong nhà trường (lớp 11) - Cách báo giờ học trong trường phổ thông thường là tiếng trống do con người trực tiếp thực hiện, phụ thuộc vào ý thức, trách nhiệm của người Mô tả trực. chủ đề - Một số rủi ro có thể xảy ra như đánh trống sai giờ, chậm giờ, nhiều phòng học ở xa nghe không rõ…

- Việc lắp đặt hệ thống chuông báo giờ tự động trong nhà trường là yêu cầu cần thiết.

- Học sinh nắm được khái niệm lặp, các dạng lặp, cấu trúc mô tả thao tác lặp, câu lệnh lặp - Học sinh hiểu kiến thức Vật Lí về điện, board mạch điện tử, cấu tạo cơ Mục tiêu chế hoạt động và thông số kĩ thuật của còi để thiết kế và lắp ráp, cài đặt chủ đề chương trình chuông báo giờ tự động (giờ vào lớp, giờ ra chơi, giờ chuyển tiết, giờ ra về).

- Bồi dưỡng kĩ năng lập trình, kĩ năng hợp tác, trao đổi, óc tư duy sáng tạo, rèn luyện tính kiên trì, nghiêm túc, không bỏ cuộc.

- Khoa học (S): Kiến thức Tin học về câu lệnh lặp, kiến thức Vật Lí về điện học, dòng điện một chiều, cấu tạo, cơ chế hoạt động, thông số kĩ Kiến thức thuật của mạch điều khiển, còi chíp,...

STEM - Công nghệ (T): Sử dụng phần mềm lập trình Kidscode.

- Kĩ thuật (E): Cách sử dụng các thiết bị cơ điện, thiết kế sơ đồ mạch trong điện, lắp ráp và vận hành hệ thống chuông báo giờ tự động. chủ đề - Toán học (M): Tính toán thời gian hoạt động của còi chíp, số lần còi kêu lặp đi lặp lại,... phân tích và xử lí số liệu.

- Nêu cơ chế hoạt động của chuông báo.

Bộ câu - Thiết kế hình dạng, kích thước của hệ thống chuông báo giúp hệ thống hỏi định hoạt động ổn định.

- Các nguyên vật liệu và thiết bị sử dụng trong hệ thống chuông báo. hướng - Thiết kế sơ đồ mạch điện hoạt động của hệ thống chuông báo. hoạt động - Thiết kế sơ đồ thuật toán của hệ thống chuông báo.

- Cấu trúc và câu lệnh lập trình để điều khiển hệ thống chuông báo.

Chủ đề 3 Thiết kế biểu mẫu cho bài toán quản lí thư viện (lớp 12) - Việc thiết kế các giao diện thuận tiện giao tiếp giữa người dùng và cơ Mô tả sở dữ liệu là một yêu cầu quan trọng trong các bài toán quản lí. chủ đề - Học sinh được tiếp xúc với các bài toán quản lí ngay trong nhà trường giúp các em có định hướng đúng đắn trong việc chọn nghề trong tương lai.

- Học sinh tìm hiểu kiến thức về biểu mẫu từ đó vạch ra bản kế hoạch Mục tiêu tạo giao diện giữa người dùng và CSDL, thiết kế biểu mẫu,... cho bài toán quản lí thư viện. chủ đề - Bồi dưỡng tính tự học, kĩ năng hợp tác, trao đổi, hoạt động nhóm, tư duy sáng tạo.

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

Chủ đề 2

15

- Khoa học (S): Kiến thức cơ bản về CSDL. - Công nghệ (T): Sử dụng hệ QT CSDL Access; thiết kế giao diện...

- Kĩ thuật (E): Biết cách thiết kế các giao diện giữa người dùng và CSDL… - Toán học (M): Các thao tác phép toán sử dụng trong thiết kế biểu mẫu, thực hiện phân tích và xử lí số liệu.

Bộ câu - Cách quản lí sách trong thư viện nhà trường. hỏi định - Các hoạt động chính của thư viện - Các đối tượng cần quản lí khi xây dựng CSDL quản lí sách hướng - Thiết kế các giao diện giao tiếp giữa người dùng và CSDL cho bài hoạt động toán quản lí sách

OF

FI CI A

L

Kiến thức STEM trong chủ đề

ƠN

1.1.2.2. Một số chủ đề STEM thực hiện trong câu lạc bộ STEM Robotics Bên cạnh dạy học trên lớp, các chủ đề STEM thực hiện ngoài giờ lên lớp, trong đó có hình thức câu lạc bộ đem lại hiệu quả cao vì quỹ thời gian nhiều hơn, không gian rộng rãi hơn, không khí học tập thoải mái đem lại nhiều cảm hứng cho học sinh. Sau đây là các chủ đề đã được xây dựng và hướng dẫn học sinh thực hiện tại câu lạc bộ STEM Robotics trường THPT Hà Huy Tập.

Chủ đề 1

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

Xe thông minh tham gia giao thông - Trong thời đại công nghệ 4.0, có thể tạo ra xe tự hành di chuyển trên đường tránh được vật cản, tránh tai nạn, sử dụng nhiên liệu an toàn cho Mô tả môi trường. chủ đề - Việc tạo ra robot xe tự hành thông minh thỏa mãn tính tò mò, sáng tạo, ham hiểu biết của học sinh, giúp học sinh lĩnh hội kiến thức lập trình đơn giản, tính vận tốc, lực ma sát, chuyển động của động cơ...

- Củng cố kiến thức Tin đã học như thuật toán, cấu trúc rẽ nhánh, cấu trúc lặp để xử lí các tình huống của xe thông minh như đi đúng đường, tránh được vật cản…

- Nắm kiến thức Vật Lí về dòng điện một chiều, vận tốc, thời gian, lực Mục tiêu ma sát, động cơ, kết nối mạch điện, điều khiển tự động, còi chíp, đèn chủ đề led, cảm biến siêu âm, cảm biến hồng ngoại.

- Tính khoảng cách từ xe đến vật cản, vận tốc xe, giá trị trung bình của mắt đọc dò đường...

- Rèn luyện kĩ năng làm việc nhóm, xử lí tình huống, phản biện và tư duy sáng tạo, thái độ học tập nghiêm túc, tích cực.

- Khoa học (S): Kiến thức Tin lập trình cơ bản, kiến thức Vật Lí về động lực học chất điểm, các lực trong cơ học, động cơ, dòng điện, mạch điện, kết nối mạch điện, điều khiển tự động,…, kiến thức về còi chíp, đèn led, Kiến thức cảm biến siêu âm, cảm biến hồng ngoại, … (bộ công cụ học tập STEM Kidscode). trong chủ - Công nghệ (T): Phần mềm lập trình Kidscode và điều khiển tự động. đề - Kĩ thuật (E): Cách sử dụng thiết bị cơ điện và thiết kế sơ đồ mạch điện,

16

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

lắp ráp và vận hành xe thông minh tham gia giao thông.

- Toán học (M): Tính toán các lực cơ học, vận tốc, khoảng cách tới vật cản, giá trị dò đường cho cảm biến hồng ngoại..., phân tích và xử lí số liệu.

- Trước tình trạng khí thải ô nhiễm, ùn tắc giao thông và tai nạn giao thông hiện nay, em có ý tưởng gì góp phần khắc phục khó khăn trên?

- Em hiểu thế nào là xe thông minh?

Bộ câu - Muốn xe tự động xử lý khi gặp vật cản, cần sử dụng biện pháp gì? hỏi định - Nêu nguyên tắc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của xe tự hành. hướng - Xe tự hành có thể thực hiện những tình huống cụ thể nào khi di hoạt động chuyển?

- Sơ đồ thuật toán hoạt động xe thông minh tham gia giao thông.

- Cấu trúc lập trình và câu lệnh được sử dụng để lập trình điều khiển xe thông minh trong phần mềm lập trình Kidscode.

Chủ đề 2 Quạt điện mini sáng tạo - Trong những buổi sinh hoạt tập trung dưới sân trường, tham quan học tập khi thời tiết nóng bức, khi đi tàu xe nếu có quạt mini tự động cầm tay hết sức tiện lợi.

Mô tả - Trên thị trường hiện nay có nhiều loại quạt sạc mini cầm tay hay để chủ đề bàn thuận lợi cho học sinh quạt mát khi đi học, đi chơi.

- Với những kiến thức Tin học, Vật lý, Công nghệ, Kĩ thuật, Toán, học sinh có thể sáng chế quạt mini tự động bằng vật liệu tái chế với kích thước nhỏ gọn theo mẫu mã riêng.

- Học sinh vận dụng kiến thức lập trình cơ bản về cấu trúc rẽ nhánh, cấu trúc lặp…

- Nắm kiến thức Vật Lí về mạch điện một chiều, chuyển hóa năng lượng Mục tiêu điện năng thành cơ năng, sự cân bằng của vật... để thiết kế và lắp ráp chủ đề quạt điện mini.

- Hình thành và phát triển năng lực tư duy phản biện, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề, giao tiếp và hợp tác, năng lực sáng tạo, khả năng áp dụng thực tế, thái độ học tập nghiêm túc, kiên trì.

- Khoa học (S): Kiến thức Tin lập trình cơ bản về cấu trúc rẽ nhánh, cấu trúc lặp…, kiến thức Vật Lí về mạch điện một chiều, chuyển hóa năng lượng điện năng thành cơ năng, cân bằng của vật…

Kiến thức - Công nghệ (T): Sử dụng động cơ điện 1 chiều, cánh quạt, phần mềm STEM lập trình Kidscode và điều khiển tự động. trong - Kĩ thuật (E): Bản vẽ và quy trình lắp ráp quạt điện mini, động cơ điện, chủ đề thiết kế cánh quạt...

- Toán học (M): đo đạc kích thước cánh quạt, chiều cao, tính toán kích thước các bộ phận đảm bảo sự cân đối khi quạt vận hành...

Bộ câu - Nhu cầu cần thiết khi hoạt động ngoài trời nắng của học sinh. hỏi định - Nêu các thiết bị cần thiết để lắp ráp quạt điện mini. hướng - Hãy thiết kế bản vẽ mạch điều khiển quạt điệt mini.

17

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

hoạt động - Cánh quạt mini thiết kế như thế nào để tạo nhiều gió nhất.

- Cấu trúc lập trình và câu lệnh để lập trình hoạt động quạt mini trong phần mềm lập trình Kidscode.

- Vận hành, thử nghiệm, thay đổi thiết kế quạt điện mini.

Chủ đề 3 Hệ thống cảm biến thu thập dữ liệu nước sinh hoạt - Vấn đề ô nhiễm môi trường đã và đang ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống, sức khỏe người dân tại nhiều địa phương trên cả nước, trong đó có ô nhiễm môi trường nước.

- Việc thu thập mẫu nước sinh hoạt để kịp thời xử lý tình trạng ô nhiễm nguồn nước là yêu cầu thực tế hiện nay.

Mô tả - Thiết kế hệ thống cảm biến thu thập dữ liệu nước sinh hoạt góp phần chủ đề giải quyết yêu cầu trên, giúp học sinh hiểu về cảm biến TDS dùng đo chỉ số chất lượng nước và phương thức thu thập dữ liệu, sử dụng kết nối IoT. - Chủ đề hướng đến việc phát triển năng lực khoa học, năng lực sáng tạo, tư duy phản biện, hoạt động nhóm, đồng thời thông qua đó, học sinh sẽ có thể sử dụng các cảm biến khác để tự thiết lập các dự án nghiên cứu về môi trường.

- Học sinh nắm vững kiến thức Tin lập trình cơ bản.

- Nắm kiến thức Vật lí về độ dẫn điện của nước và ảnh hưởng của các chất hòa tan lên độ dẫn điện của nước, cấu tạo cơ chế hoạt động của cảm Mục tiêu biến TDS… - Hiểu được các chất điện li trong nước trong môn Hóa học. chủ đề - Rèn luyện kĩ năng làm việc nhóm, xử lý tình huống, phản biện và tư duy sáng tạo, rèn luyện thái độ học tập tích cực, nghiêm túc, khám phá cái mới.

- Khoa học (S): Kiến thức Tin lập trình cơ bản; kiến thức Vật lí về độ dẫn điện của nước và ảnh hưởng của các chất hòa tan lên độ dẫn điện của nước, cấu tạo, cơ chế hoạt động của cảm biến TDS; kiến thức Hóa học về các chất điện li trong nước.

Kiến thức - Công nghệ (T): Sử dụng phần mềm lập trình Kidscode và điều khiển tự động, quy trình đo chỉ số TDS sử dụng cảm biến TDS, ứng dụng kết nối STEM trong chủ IoT lên Thingspeak.

- Kĩ thuật (E): Cách thức bố trí, sử dụng thiết bị cảm biến TDS, thiết kế đề sơ đồ mạch điện, lắp ráp và vận hành hệ thống cảm biến thu thập dữ liệu nước sinh hoạt, gửi dữ liệu lên Thingspeak qua kết nối IoT. - Toán học (M): Thu thập các dữ liệu thu thập được từ các nguồn nước khác nhau,... phân tích và xử lí số liệu.

- Hiện nay vấn đề ô nhiễm môi trường đang ảnh hưởng đến cuộc sống chúng ta như thế nào?

- Làm thế nào để phát hiện, tính toán mức độ ô nhiễm của không khí, Bộ câu nguồn nước? hỏi định - Nêu các thiết bị sử dụng để thiết kế sản phẩm.

18

OF

FI CI A

L

hướng - Tìm hiểu cấu tạo, cơ chế hoạt động, thông số kĩ thuật, công dụng của hoạt động cảm biến TDS. - Sơ đồ kết nối mạch điện của hệ thống cảm biến thu thập dữ liệu nước sinh hoạt.

- Sơ đồ thuật toán hoạt động của hệ thống cảm biến thu thập dữ liệu nước sinh hoạt.

- Quy trình kết nối IoT đưa dữ liệu thu thập được của nguồn nước lên Thingspeak.

- Cấu trúc và câu lệnh lập trình được sử dụng. Phần mềm lập trình Kidscode.

- So sánh dữ liệu thu thập được từ các nguồn nước khác nhau.

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

1.2. Tổ chức dạy học trên lớp theo phương thức giáo dục STEM 1.2.1. Định hướng thiết kế giáo án - Mô tả chủ đề bài học - Kiến thức STEM trong chủ đề - Mục tiêu chủ đề: Đảm bảo chuẩn kiến thức và kĩ năng theo chương trình hiện hành trên quan điểm phát triển năng lực học sinh.

- Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: + Giáo viên chuẩn bị sách giáo khoa, bài tập, máy tính, máy chiếu, bảng phụ, thiết bị, đồ dùng dạy học phù hợp, chuẩn bị bộ câu hỏi và bài tập định hướng, cấu trúc sản phẩm cần làm. + Học sinh vệ sinh và sắp xếp bàn ghế trong phòng học hợp lý, hoàn thành nhiệm vụ được giáo viên giao từ trước như thiết kế, lắp ráp sản phẩm, chuẩn bị báo cáo, cử người thuyết trình, vận hành sản phẩm.

- Tổ chức các hoạt động dạy học trên lớp qua 5 hoạt động: + Hoạt động 1: Xác định vấn đề Nhiệm vụ: Giáo viên giao cho học sinh nhiệm vụ học tập chứa đựng vấn đề, học sinh phải hoàn thành một sản phẩm có tiêu chí cụ thể cụ thể với điều kiện sử dụng kiến thức mới trong bài để đề xuất, xây dựng giải pháp và thiết kế nguyên mẫu sản phẩm. Tiêu chí của sản phẩm rất quan trọng, đó chính là "tính mới" buộc học sinh phải nắm vững kiến thức mới có thể thực hiện được.

Mục đích: Xác định tiêu chí sản phẩm; phát hiện vấn đề/nhu cầu.

Nội dung: Tìm hiểu và đánh giá về hiện tượng, sản phẩm, công nghệ.

Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Các mức độ hoàn thành nội dung (bài ghi chép thông tin về hiện tượng, sản phẩm, công nghệ; đánh giá, đặt câu hỏi về hiện tượng, sản phẩm, công nghệ).

Cách thức tổ chức hoạt động: Giáo viên giao nhiệm vụ (nội dung, phương tiện, cách thực hiện, yêu cầu sản phẩm phải hoàn thành); học sinh thực hiện nhiệm vụ (qua thực tế, tài liệu, video; cá nhân hoặc nhóm); báo cáo, thảo luận (thời gian, địa điểm, cách thức); phát hiện/phát biểu vấn đề (giáo viên hỗ trợ).

19

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

+ Hoạt động 2: Nghiên cứu kiến thức nền và đề xuất giải pháp Nhiệm vụ: Học sinh cần thể hiện thái độ học tập tích cực, tự lực dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Học sinh tự tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức để đề xuất, thiết kế sản phẩm. Khi học sinh hoàn thành bản thiết kế đồng thời học sinh cũng đã nắm được kiến thức mới theo chương trình môn học tương ứng.

Mục đích: Hình thành kiến thức mới và đề xuất giải pháp.

Nội dung: Nghiên cứu nội dung sách giáo khoa, tài liệu, thí nghiệm để tiếp nhận, hình thành kiến thức mới và đề xuất giải pháp/thiết kế.

Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Các mức độ hoàn thành nội dung (Xác định và ghi được thông tin, dữ liệu, kiến thức mới, giải pháp/thiết kế).

Cách thức tổ chức hoạt động: Giáo viên giao nhiệm vụ (nêu rõ yêu cầu đọc/nghe/nhìn/làm để xác định và ghi được thông tin, dữ liệu, giải thích, kiến thức mới); học sinh nghiên cứu sách giáo khoa, tài liệu, làm thí nghiệm (cá nhân, nhóm); báo cáo, thảo luận; giáo viên điều hành, “chốt” kiến thức mới và hỗ trợ HS đề xuất giải pháp/thiết kế mẫu thử nghiệm. + Hoạt động 3: Lựa chọn giải pháp Nhiệm vụ: Học sinh được tổ chức để trình bày, giải thích và bảo vệ bản thiết kế kèm theo thuyết minh (sử dụng kiến thức mới học và kiến thức đã có). Dưới sự trao đổi, góp ý của các bạn và giáo viên, học sinh tiếp tục hoàn thiện bản thiết kế trước khi tiến hành chế tạo, thử nghiệm.

Mục đích: Lựa chọn giải pháp/bản thiết kế.

Nội dung: Trình bày, giải thích, bảo vệ giải pháp/thiết kế để lựa chọn và hoàn thiện.

Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Giải pháp/bản thiết kế được lựa chọn/hoàn thiện.

Cách thức tổ chức hoạt động: Giáo viên giao nhiệm vụ (nêu rõ yêu cầu HS trình bày, báo cáo, giải thích, bảo vệ giải pháp/thiết kế); học sinh báo cáo, thảo luận; giáo viên điều hành, nhận xét, đánh giá và hỗ trợ HS lựa chọn giải pháp/thiết kế mẫu thử nghiệm. + Hoạt động 4: Chế tạo mẫu, thử nghiệm và đánh giá Nhiệm vụ: Học sinh tiến hành chế tạo mẫu theo bản thiết kế đã hoàn thiện sau bước 3, trong quá trình chế tạo phải đồng thời tiến hành thử nghiệm và đánh giá.

Trong quá trình này, học sinh cũng có thể phải điều chỉnh thiết kế ban đầu để bảo đảm mẫu chế tạo là khả thi.

Mục đích: Chế tạo và thử nghiệm mẫu thiết kế.

Nội dung: Lựa chọn dụng cụ/thiết bị thí nghiệm, chế tạo mẫu theo thiết kế, thử nghiệm và điều chỉnh.

Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Dụng cụ/thiết bị/mô hình/đồ vật… đã chế tạo và thử nghiệm, đánh giá.

Cách thức tổ chức hoạt động: Giáo viên giao nhiệm vụ (lựa chọn dụng cụ/thiết bị

20

ƠN

OF

FI CI A

L

thí nghiệm để chế tạp, lắp ráp…); học sinh thực hành chế tạo, lắp ráp và thử nghiệm; giáo viên hỗ trợ học sinh trong quá trình thực hiện. + Hoạt động 5: Chia sẻ, thảo luận, điều chỉnh Nhiệm vụ: Học sinh trình bày sản phẩm học tập đã hoàn thành, trao đổi, thảo luận, đánh giá để tiếp tục điều chỉnh và hoàn thiện sản phẩm.

Mục đích: Trình bày, chia sẻ, đánh giá sản phẩm nghiên cứu.

Nội dung: Trình bày và thảo luận.

Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Dụng cụ/thiết bị/mô hình/đồ vật... đã chế tạo được và bản báo cáo.

Cách thức tổ chức hoạt động: Giáo viên giao nhiệm vụ (mô tả rõ yêu cầu và sản phẩm trình bày); học sinh báo cáo, thảo luận (bài báo cáo, trình chiếu, video, dung cụ/thiết bị/mô hình/đồ vật đã chế tạo…) theo các hình thức phù hợp (trưng bày, triển lãm, sân khấu hóa); giáo viên đánh giá, kết luận, cho điểm và định hướng tiếp tục hoàn thiện.

1.2.2. Giáo án minh họa

NH

Chủ đề: Cấu trúc lặp và hệ thống chuông báo tự động trong nhà trường (Chương trình Tin học 11 – THPT)

KÈ

M

QU Y

I. Mô tả chủ đề Tiếng trống trường báo giờ học là âm thanh quen thuộc mang nhiều kỉ niệm của tuổi học trò. Tuy nhiên, việc báo giờ bằng tiếng trống cần con người trực tiếp thực hiện, phụ thuộc vào ý thức, trách nhiệm của con người, một số rủi ro có thể xảy ra như đánh trống sai giờ, chậm giờ, nhiều phòng học ở xa nghe không rõ…

Trong thời đại công nghệ 4.0, việc lắp đặt hệ thống chuông báo giờ học tự động trong nhà trường là việc cần làm nhằm đảm bảo giờ giấc, giảm được nhân lực, xây dựng nề nếp, tác phong làm việc chính xác, linh hoạt.

Học sinh tìm hiểu và vận dụng kiến thức về câu lệnh lặp (Bài 10 – Tin học 11) để thiết kế và chế tạo hệ thống chuông báo tự động trong nhà trường với những tiêu chí cụ thể. Sau khi hoàn thành, học sinh sẽ được thử nghiệm vận hành mô hình và tiến hành đánh giá chất lượng sản phẩm.

DẠ

Y

II. Kiến thức STEM trong chủ đề - Khoa học (S): Kiến thức Tin học về cấu trúc lặp; kiến thức Vật Lí về cơ học và điện để tìm hiểu mạch điện một chiều, cấu tạo, cơ chế hoạt động, thông số kĩ thuật của một số thiết bị như còi chíp, điện trở, mạch điều khiển...

- Công nghệ (T): Sử dụng mạch điều khiển KCBot, phần mềm lập trình Kidscode.

21

FI CI A

L

- Kĩ thuật (E): Cách sử dụng các thiết bị cơ điện, cơ chế điều khiển tự động của chuông báo, quy trình lắp ráp và vận hành bộ chuông báo tự động.

- Toán học (M): Tính toán thiết lập chế độ hoạt động của chuông báo, phân tích và xử lí số liệu.

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

III. Mục tiêu chủ đề 1. Kiến thức - Học sinh hiểu nhu cầu của cấu trúc lặp trong biểu diễn thuật toán; hiểu được 2 dạng lặp (lặp với số lần biết trước và lặp với số lần chưa biết trước); nắm vững ý nghĩa và cú pháp của câu lệnh lặp ở cả 2 dạng; hiểu cách sử dụng câu lệnh lặp cả 2 dạng trong lập trình C++.

- Học sinh sử dụng cấu trúc lặp trong mô tả thuật toán của một số bài toán đơn giản; viết được đúng cú pháp câu lệnh lặp và áp dụng để thể hiện thuật toán của một số bài toán đơn giản bằng ngôn ngữ lập trình C++.

- Học sinh vận dụng được các kiến thức về lĩnh vực cơ học và điện học để tìm hiểu cấu tạo, cơ chế hoạt động, cơ chế điều khiển tự động của một số thiết bị quen thuộc như còi chíp, điện trở, board test, dây nối...

- Học sinh tìm hiểu bo mạch điều khiển KCBot, phần mềm lập trình Kidscode để thiết lập chế độ hoạt động tự động của hệ thống chuông báo.

- Học sinh vận dụng được các kiến thức về câu lệnh lặp để chế tạo hệ thống chuông báo tự động trong nhà trường theo yêu cầu, tiêu chí cụ thể.

- Học sinh vận dụng kiến thức lập trình về cấu trúc lặp để chỉ dẫn máy tính giải quyết các vấn đề thực tế tương tự một cách sáng tạo.

2. Kĩ năng - Tính toán, vẽ được bản thiết kế đảm bảo các tiêu chí đề ra.

- Lập kế hoạch cá nhân/nhóm chế tạo và thử nghiệm dựa trên bản thiết kế.

- Rèn luyện kĩ năng lập trình, thực hành lắp ráp và vận hành sản phẩm.

- Rèn luyện kĩ năng hoạt động nhóm, tự nhận xét, đánh giá được quá trình làm việc cá nhân và nhóm, kĩ năng phân tích, diễn giải, phản biện, kĩ năng giải quyết những tình huống xuất hiện trong quá trình học tập và thiết kế sản phẩm.

- Rèn luyện cho học sinh các năng lực tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, sự sáng tạo, giao tiếp và hợp tác, trình bày, bảo vệ được bản thiết kế và sản phẩm của mình, phản biện được các ý kiến thảo luận, tích hợp công nghệ và áp dụng thực tế.

3. Thái độ - Giúp học sinh yêu thích lập trình, say mê học tập, khám phá cái mới, tìm tòi và vận dụng các kiến thức đã học giải quyết nhiệm vụ được giao.

- Rèn luyện thái độ học tập nghiêm túc, chủ động, tích cực hoạt động học tập của học sinh, xây dựng tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, hỗ trợ nhau học tập.

- Có ý thức tuân thủ các tiêu chuẩn kĩ thuật và giữ gìn vệ sinh chung khi thực nghiệm tạo ra sản phẩm.

22

FI CI A

L

4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực chung: Giải quyết vấn đề, hợp tác, sáng tạo.

- Tìm hiểu khoa học, cụ thể về các ứng dụng của câu lệnh lặp.

- Thiết kế và chế tạo hệ thống chuông báo tự động một cách sáng tạo.

- Thống nhất bản thiết kế và phân công thành viên của nhóm thực hiện.

- Tự nghiên cứu kiến thức, lên kế hoạch thiết kế, chế tạo, thử nghiệm và đánh giá, vận dụng các kiến thức đã học vào cuộc sống.

NH

ƠN

OF

IV. Chuẩn bị Giáo viên: Chuẩn bị máy tính, máy chiếu, bài giảng, tài liệu bài cấu trúc lặp, tài liệu bài điều khiển còi chíp. Máy tính có cài đặt sẵn phần mềm CodeBlocks và phần mềm lập trình Kidscode. Chuẩn bị các thiết bị và nguyên vật liệu như mẫu bản kế hoạch, mạch KcBot, còi chíp, pin, điện trở, board test, dây cáp kết nối, giấy A0, kéo, thước, bút, băng dính, keo…

Học sinh: Chuẩn bị vở ghi chép, sách giáo khoa Tin học lớp 11, tài liệu bài cấu trúc lặp, mỗi nhóm một máy tính xách tay (4 nhóm) có cài đặt sẵn phần mềm CodeBlocks và phần mềm lập trình Kidscode. Chuẩn bị các nguyên vật liệu như giấy A0, giấy bìa cứng, tấm nhựa, thanh gỗ, tấm tôn, kéo, thước, bút, băng dính, keo dán…

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

V. Tổ chức hoạt động dạy học Hoạt động 1. Xác định yêu cầu thiết kế và chế tạo hệ thống chuông báo tự động trong nhà trường (1 tiết – tại lớp) a. Mục đích của hoạt động - Học sinh nắm vững yêu cầu "Thiết kế và chế tạo hệ thống chuông báo tự động trong nhà trường” bằng còi chíp do giáo viên cung cấp theo các tiêu chí: Hệ thống chạy ổn định và đảm bảo hoạt động đúng nguyên lý.

- Học sinh tìm hiểu cấu trúc, hoạt động của chuông báo, tìm hiểu các nguyên vật liệu, dụng cụ để chế tạo ra sản phẩm hệ thống chuông báo tự động.

- Học sinh thảo luận đề xuất cách thức thiết kế mô hình chuông báo tự động và cách thức hoạt động của chuông báo trong nhà trường. b. Nội dung hoạt động - Học sinh tìm hiểu một số hoạt động của chuông báo trong thực tế để xác định kiến thức về lệnh lặp được ứng dụng trong hệ thống chuông báo tự động.

- Xác định nhiệm vụ chế tạo hệ thống chuông báo tự động bằng mạch KCBot và còi chíp với các tiêu chí: + Hệ thống chuông báo tự động trong nhà trường hoạt động như sau: chuông kêu trong 30 giây, dừng lại 45 phút, chuông kêu 30 giây, dừng 5 phút, quá trình này lặp đi lặp lại 5 lần trong một ngày, cuối cùng là chuông kêu 1 phút.

23

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

+ Hệ thống có tính ổn định cao khi hoạt động ngoài trời. + Công suất thấp không tốn điện nhiều, dễ dàng lắp đặt. + Có biện pháp giảm sai số khi hệ thống sử dụng pin để hoạt động. c. Dự kiến sản phẩm học tập của học sinh - Mô tả và giải thích được một cách định tính về nguyên lí hoạt động của hệ thống chuông báo tự động.

- Xác định được kiến thức cần sử dụng để thiết kế, chế tạo hệ thống chuông báo tự động theo các tiêu chí đã cho. d. Cách thức tổ chức hoạt động - Giáo viên giao cho học sinh tìm hiểu về hệ thống chuông báo tự động (mô tả, xem hình ảnh, video…) với yêu cầu: mô tả đặc điểm, hình dạng của hệ thống chuông báo; giải thích hoạt động của chuông báo trong hoạt động của trường học (chuông báo đầu giờ vào học, báo hết tiết học đến giờ ra chơi, báo vào tiết học tiếp theo,… quá trình này lặp đi lặp lại).

- Các nhóm tìm hiểu, thảo luận hoạt động của chuông báo trong trường học.

Học sinh trao đổi với bạn (nhóm đôi hoặc 4 học sinh), ghi lời mô tả và giải thích vào vở cá nhân.

- Giáo viên xác nhận kiến thức cần sử dụng là câu lệnh lặp và giao nhiệm vụ cho học sinh tìm hiểu sách giáo khoa để giải thích thông qua việc thiết kế, chế tạo hệ thống chuông báo với các tiêu chí đã cho.

- Để chuẩn bị cho buổi học tại nhà của các nhóm, giáo viên đưa ra bộ câu hỏi định hướng gợi ý cho học sinh: + Nêu cơ chế hoạt động của chuông báo. + Trình bày thiết kế hình dạng, kích thước của hệ thống chuông báo giúp hệ thống hoạt động ổn định. + Các nguyên vật liệu và thiết bị sử dụng trong hệ thống chuông báo. + Thiết kế sơ đồ mạch điện hoạt động của hệ thống chuông báo. + Thiết kế sơ đồ thuật toán của hệ thống chuông báo. + Cấu trúc và câu lệnh để lập trình điều khiển hệ thống chuông báo tự động.

Các nhóm học sinh thảo luận mô tả và giải thích nguyên lí hoạt động của hệ thống chuông báo.

24

Nhóm học sinh nêu và giải thích hoạt động của chuông báo trong trường học.

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

Hoạt động 2. Tìm hiểu kiến thức trọng tâm và xây dựng bản thiết kế chuông báo tự động trong nhà trường (ở nhà) a. Mục đích của hoạt động - Học sinh hình thành kiến thức mới về cấu trúc lặp.

- Học sinh tìm hiểu các kiến thức về cấu tạo, cơ chế hoạt động của mạch điều khiển KCBot, còi chíp, điện trở, board test, dây nối, cách kết nối các thiết bị trên mạch KCBot. - Học sinh tìm hiểu phần mềm lập trình Kidscode.

- Học sinh đề xuất giải pháp và xây dựng bản thiết kế chuông báo tự động. b. Nội dung hoạt động - Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và tài liệu tham khảo về các kiến thức trọng tâm sau: + Bài 10 – Cấu trúc lặp (Tin học 11) + Bài điều khiển còi chíp và phần mềm lập trình Kidscode (do giáo viên cung cấp và tìm hiểu thêm trên mạng intenet).

- Học sinh thảo luận nhóm chuẩn bị cho buổi trình bày trước lớp bằng hình thức thuyết trình, poster, powerpoint các nội dung kiến thức dựa trên bộ câu hỏi định hướng: + Lặp, cấu trúc lặp, các dạng lặp, cú pháp câu lệnh lặp; + Khối câu lệnh lặp sử dụng trong phần mềm lập trình Kidscode; + Đề xuất giải pháp và xây dựng bản thiết kế chuông báo tự động; + Các nguyên vật liệu và thiết bị sử dụng trong hệ thống chuông báo; + Cấu tạo, cơ chế hoạt động của mạch điều khiển KCBot, còi chíp, điện trở, board test, dây nối,… + Sơ đồ mạch điện và cách kết nối các thiết bị trên mạch KCBot; + Sơ đồ thuật toán và cấu trúc lập trình thể hiện hoạt động của hệ thống chuông báo; - Các nhóm hoàn thành bản thiết kế và nộp cho giáo viên: + Bản thiết kế chi tiết có kèm hình ảnh, mô tả rõ kích thước, hình dạng và các nguyên vật liệu sử dụng… + Có nội dung trình bày, giải thích và phương án bảo vệ bản thiết kế. c. Dự kiến sản phẩm của học sinh - Học sinh xác định và ghi được thông tin, kiến thức về cấu trúc lặp.

- Học sinh nắm được khối câu lệnh lặp sử dụng trong phần mềm lập trình Kidscode.

- Các nhóm hoàn thành nội dung dựa theo bộ câu hỏi định hướng đã chuẩn bị báo cáo trước lớp bằng hình thức thuyết trình, poster, powerpoint…

- Học sinh đề xuất và xây dựng được bản thiết kế hệ thống chuông báo đảm bảo các tiêu chí.

25

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

d. Cách thức tổ chức hoạt động - Các nhóm phân công nhiệm vụ cho từng thành viên trong nhóm.

- Các nhóm học sinh thực hiện tại nhà các nội dung giáo viên gợi ý trong hoạt động 1. + Tự đọc và nghiên cứu sách giáo khoa, tài liệu tham khảo, Internet… + Tìm hiểu, thảo luận và chia sẻ nội dung kiến thức nền trọng tâm. + Đề xuất và thảo luận các ý tưởng ban đầu, thống nhất phương án thiết kế. + Xây dựng và hoàn thiện bản thiết kế. + Lựa chọn hình thức và chuẩn bị nội dung báo cáo.

- Giáo viên hỗ trợ học sinh khi cần thiết.

QU Y

Học sinh họp nhóm tại nhà tìm hiểu kiến thức cấu trúc lặp, các kiến thức điều khiển còi chíp, phần mềm lập trình Kidcode, xây dựng bản thiết kế hệ thống chuông báo tự động.

DẠ

Y

KÈ

M

Hoạt động 3. Trình bày bản thiết kế hệ thống còi báo trong nhà trường (1 tiết – tại lớp) a. Mục đích của hoạt động: Các nhóm học sinh hoàn thiện bản thiết kế hệ thống chuông báo tự động. b. Nội dung hoạt động - Các nhóm học sinh trình bày nội dung đã chuẩn bị ở nhà bằng hình thức thuyết trình, poster, powerpoint…

- Các nhóm đề xuất giải pháp và xây dựng bản thiết kế chuông báo tự động, trình bày, giải thích, bảo vệ bản thiết kế theo các tiêu chí đề ra.

- Thảo luận, đặt câu hỏi và phản biện các ý kiến về bản thiết kế, ghi lại các nhận xét, góp ý, tiếp thu và điều chỉnh bản thiết kế nếu cần.

- Các nhóm phân công công việc, lên kế hoạch chế tạo và thử nghiệm sản phẩm hệ thống chuông báo tự động. c. Dự kiến sản phẩm của học sinh Bản thiết kế hệ thống chuông báo tự động sau khi được điều chỉnh và hoàn thiện.

26

OF

FI CI A

L

d. Cách thức tổ chức hoạt động - Giáo viên đưa ra yêu cầu về nội dung cần trình bày, thời lượng báo cáo, cách thức trình bày bản thiết kế.

- Các nhóm học sinh cử đại diện báo cáo, sau đó thảo luận, góp ý.

- Giáo viên điều hành, nhận xét, góp ý và hỗ trợ học sinh.

Nhóm học sinh trình bày cấu trúc câu lệnh lặp trên phần mềm Kidscode

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

Nhóm học sinh trình bày kiến thức cấu trúc lặp

Các nhóm học sinh trình bày cấu tạo, cơ chế hoạt động của mạch điều khiển KCBot, còi chíp;… cách kết nối các thiết bị trên mạch KCBot.

27

L FI CI A

NH

ƠN

OF

Nhóm học sinh trình bày hoạt động của hệ thống chuông báo tự động

Nhóm học sinh trình bày sơ đồ mạch điện của hệ thống chuông báo.

KÈ

M

QU Y

Nhóm học sinh trình bày thiết kế và tiêu chí hoạt động của hệ thống chuông báo

Các nhóm trao đổi, thảo luận, phản biện về bản thiết kế chuông báo

DẠ

Y

Hoạt động 4. Chế tạo và thử nghiệm hoạt động của hệ thống chuông báo tự động (2 tiết – tại lớp) a. Mục đích của hoạt động - Học sinh dựa vào bản thiết kế đã lựa chọn để chế tạo hệ thống chuông báo trong nhà trường đảm bảo yêu cầu đặt ra.

- Học sinh thử nghiệm, đánh giá sản phẩm và điều chỉnh nếu cần.

28

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

b. Nội dung hoạt động - Học sinh sử dụng các thiết bị, nguyên vật liệu và dụng cụ cho trước (bìa cứng, tấm nhựa, tôn mỏng, mạch điều khiển KCBot, dây dẫn, còi chíp, pin, băng dính, kéo, dao rọc giấy, thước kẻ, bút,…) để tiến hành chế tạo chuông báo theo bản thiết kế.

- Học sinh vận dụng kiến thức câu lệnh lặp để lập trình điều khiển thiết bị trên phần mềm Kidscode.

- Trong quá trình chế tạo các nhóm đồng thời thử nghiệm và điều chỉnh để hoàn thiện sản phẩm. c. Dự kiến sản phẩm của học sinh Mỗi nhóm có một sản phẩm là một hệ thống chuông báo đã được hoàn thiện và thử nghiệm. d. Cách thức tổ chức hoạt động - Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh: + Sử dụng các nguyên vật liệu và dụng cụ cho trước để chế tạo theo bản thiết kế; thử nghiệm, điều chỉnh và hoàn thiện sản phẩm. + Các nhóm học sinh thực hiện lập trình theo sơ đồ thuật toán trên phần mềm Kidscode, kết nối thiết bị, thử nghiệm điều khiển thiết bị. + Các nhóm đề xuất phương án để hoàn thiện, cải tiến sản phẩm.

- Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh nếu cần.

Các nhóm học sinh lắp đặt thiết bị và chế tạo sản phẩm theo thiết kế

29

L

#include <Arduino.h> #include <Wire.h> #include <SoftwareSerial.h> void setup() { pinMode(13, OUTPUT);}

FI CI A

void loop() { for (int count = 0; count < 5; count++) {digitalWrite(13, HIGH); delay(30); digitalWrite(13, LOW); delay(4500); digitalWrite(13, HIGH); delay(30); digitalWrite(13, LOW); delay(500); } }

NH

ƠN

OF

Chương trình điều khiển chuông báo tự động trên phần mềm Kidscode do học sinh thực hiện

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

Các nhóm học sinh cài đặt, thử nghiệm hoạt động của hệ thống chuông báo

Giáo viên theo dõi và hướng dẫn các nhóm học sinh trong quá trình lắp đặt thiết bị và cài đặt thử nghiệm hoạt động của sản phẩm

30

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

Hoạt động 5. Trình bày sản phẩm hệ thống chuông báo tự động và đánh giá quá trình hoạt động (1 tiết – tại lớp) a. Mục đích của hoạt động - Các nhóm giới thiệu trước lớp sản phẩm hệ thống chuông báo tự động của nhóm mình, chia sẻ kết quả thử nghiệm.

- Các nhóm thảo luận, thống nhất đưa ra định hướng cải tiến sản phẩm, hoàn thành phiếu đánh giá kết quả. b. Nội dung hoạt động - Các nhóm trình diễn sản phẩm trước lớp.

- Đánh giá sản phẩm dựa trên các tiêu chí đã đề ra: + Hệ thống chuông báo tự động hoạt động theo đúng thời gian. + Hệ thống có tính ổn định cao khi vận hành ngoài trời. + Công suất thấp không tốn điện nhiều, dễ dàng lắp đặt. + Có biện pháp giảm sai số khi hệ thống sử dụng pin để hoạt động.

- Chia sẻ, thảo luận để tiếp tục điều chỉnh, hoàn thiện sản phẩm.

- Các nhóm tự đánh giá kết quả nhóm mình và tiếp thu các góp ý, nhận xét từ giáo viên và các nhóm khác.

- Thảo luận, bàn bạc đề xuất các phương án điều chỉnh sản phẩm.

- Chia sẻ các khó khăn, các kiến thức và kinh nghiệm rút ra qua quá trình thực hiện nhiệm vụ thiết kế và chế tạo. c. Dự kiến sản phẩm của học sinh - Các nhóm trình bày được nguyên lý hoạt động của hệ thống chuông báo tự động có sản phẩm đi kèm. d. Cách thức tổ chức hoạt động - Giáo viên giao nhiệm vụ: các nhóm trình diễn sản phẩm trước lớp và tiến hành thảo luận, chia sẻ.

- Học sinh trình diễn, thử nghiệm để đánh giá mức hoạt động ổn định của hệ thống còi báo tự động theo đúng tiêu chí.

- Các nhóm chia sẻ về kết quả, đề xuất các phương án điều chỉnh, các kiến thức và kinh nghiệm rút ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thiết kế và chế tạo.

- Nhóm học sinh tự đánh giá sản phẩm của nhóm mình, các nhóm trưởng đánh giá chéo kết quả qua phiếu đánh giá kết quả.

- Giáo viên đánh giá, kết luận và tổng kết, nhận xét vào phiếu đánh giá kết quả của học sinh.

- Điểm mỗi nhóm được tính bằng trung bình cộng điểm do học sinh tự đánh giá và giáo viên đánh giá.

- Giáo viên phát phiếu tìm hiểu hứng thú học sinh sau khi thực hiện xong chủ đề. Đây là một hoạt động rất ý nghĩa và cần thiết khi kết thúc chủ đề STEM.

31

L FI CI A OF ƠN

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

Các nhóm trình bày sản phẩm, chia sẻ kết quả, đề xuất phương án điều chỉnh, thảo luận, trao đổi kiến thức và rút ra kinh nghiệm trong quá trình thực hiện

Sản phẩm “Hệ thống chuông báo tự động trong nhà trường” của các nhóm

32

Phiếu đánh giá kết quả gồm hai nội dung: kiến thức bài học và kết quả sản phẩm.

PHIẾU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ

Trình bày khối câu lệnh lặp sử dụng trong phần mềm lập trình Kidscode.

Trình bày bản thiết kế hệ thống chuông báo tự động trong trường học thõa mãn các tiêu chí.

NH

L

1

1

OF

ƠN

Sử dụng nguyên vật liệu chế tạo hệ thống chuông báo tiết kiệm, thân thiện môi trường, sáng tạo, đảm bảo hoạt động đúng nguyên lý.

Trình bày, giới thiệu, phản biện các ý kiến, bảo vệ được sản phẩm theo bản thiết kế.

Sản phẩm hoạt động đúng nguyên lý và đưa vào sử dụng thực tế có hiệu quả.

Tổng điểm

1

1

Biết các thông số kỹ thuật và sơ đồ kết nối các thiết bị trên mạch điều khiển KCBot giúp hệ thống chuông báo hoạt động.

Trình bày sơ đồ thuật toán thể hiện hoạt động của hệ thống chuông báo.

Viết câu lệnh điều khiển hệ thống chuông báo hoạt động.

Điểm tối đa Điểm đạt được

FI CI A

Tiêu chí Trình bày nội dung cơ bản cấu trúc lặp, cú pháp câu lệnh lặp (bài 10 – Tin học 11).

1 1 1 1 2

10

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

1.3. Tổ chức trải nghiệm thực tế qua sinh hoạt câu lạc bộ STEM Robotics tạo sân chơi bổ ích, gây hứng thú học tập cho học sinh 1.3.1. Thành lập Câu lạc bộ STEM Robotics ở trường THPT Hà Huy Tập Thực hiện chủ trương của Trường THPT Hà Huy Tập, giáo viên nhóm Tin phối hợp với Đoàn trường tiến hành hoạt động thử nghiệm câu lạc bộ quy mô nhỏ ở một số lớp, nhằm khơi dậy niềm say mê, hứng thú của học sinh.

Việc sinh hoạt theo hình thức câu lạc bộ STEM quy mô nhỏ ở các lớp bước đầu đem lại một số kết quả, củng cố những kiến thức khoa học các em lĩnh hội được trên lớp, học sinh nắm vững hơn các nguyên lý, định lý, cấu trúc lập trình, có ý tưởng thiết kế, láp ráp sản phẩm và có hứng thú trong học tập.

Năm học 2018 – 2019, Ban giám hiệu chỉ đạo Ban chuyên môn phối hợp Đoàn trường chuẩn bị kế hoạch thành lập câu lạc bộ STEM cấp trường. Theo chỉ đạo của nhà trường, Đoàn trường kết hợp với giáo viên nhóm Tin lên kế hoạch thành lập câu lạc bộ, khảo sát số lượng học sinh tham gia, tham khảo ý kiến phụ huynh… Trên cơ sơ đó, bản kế hoạch ra đời, trong đó chỉ rõ mục đích, ý nghĩa, nguyên tắc hoạt động, nội quy, hình thức, nội dung, điều lệ sinh hoạt của câu lạc bộ. Kế hoạch nhận được sự ủng hộ của Ban giám hiệu nhà trường và sự đồng thuận của các tổ nhóm chuyên môn và phụ huynh học sinh.

33

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

Sau khi được Ban giám hiệu phê duyệt, ký quyết định thành lập, đầu năm học 2019 – 2020, câu lạc bộ STEM Robotics ở Trường THPT Hà Huy Tập chính thức thành lập, ra mắt học sinh, thông qua quyết định thành lập, lập danh sách học sinh chính thức tham gia sinh hoạt câu lạc bộ, bầu Ban chủ nhiệm câu lạc bộ, thông qua nội quy, chương trình, nội dung hoạt động của câu lạc bộ…

Thực hiện chủ trương đẩy mạnh giáo dục STEM trong trường học của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo, Ban giám hiệu Trường THPT Hà Huy Tập cử giáo viên bộ môn Tin, Vật lý, Hóa học… tham gia các lớp học tập huấn STEM, trong đó có đợt tập huấn giáo dục STEM theo “Chương trình hỗ trợ đưa giáo dục STEM tới học sinh THPT” tại Đại học Bách Khoa Hà Nội do Tập đoàn Vingroup tài trợ, nhà trường cũng tổ chức nhiều đợt tập huấn về giáo dục STEM tạo điều kiện để giáo viên đổi mới dạy học trên lớp và ngoài giờ lên lớp theo định hướng STEM, trong đó sinh hoạt câu lạc bộ STEM Robotics là hình thức dạy học gây hứng thú cho học sinh, được sự ủng hộ của đông đảo học sinh và phụ huynh nhà trường.

Buổi sinh hoạt đầu năm học 2020 – 2021 của CLB STEM Robotics

Giáo viên hướng dẫn học sinh tại câu lạc bộ STEM Robotics

DẠ

Y

KÈ

M

1.3.2. Mục đích, nguyên tắc hoạt động, nội quy, nội dung sinh hoạt của Câu lạc bộ STEM Robotics ở trường THPT Hà Huy Tập - Mục đích: Thông qua câu lạc bô STEM, giáo viên xây dựng và tổ chức các hoạt động, hướng dẫn học sinh vận dụng các kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề thực tiễn mang tính kĩ thuật nhằm củng cố kiến thức, phát triển kĩ năng thực hành, kĩ năng làm việc nhóm, phản biện, tư duy sáng tạo và các kĩ năng khác.

- Nguyên tắc hoạt động: + Câu lạc bộ hoạt động theo quyết định của Ban giám hiệu nhà trường, do Đoàn trường và giáo viên nhóm Tin trực tiếp phụ trách. Giáo viên đóng vai trò là người tổ chức, hướng dẫn học sinh tham gia hoạt động của câu lạc bộ. + Đối tượng tham gia sinh hoạt câu lạc bộ gồm học sinh các khối lớp, chủ yếu là học sinh lớp 10, lớp 11 có niềm say mê sáng tạo khoa học – công nghệ, tham gia

34

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

với tinh thần tự nguyện, không bị ràng buộc trong đánh giá kết quả học tập, có động viên, khen thưởng khi các em đạt thành tích cao. + Các thành viên đăng kí tham gia sinh hoạt câu lạc bộ STEM phải viết bản cam kết có sự đồng ý của phụ huynh. + Hoạt động của câu lạc bộ được thư kí ghi chép đầy đủ trong sổ nhật kí: điểm danh học sinh tham gia, thái độ học sinh, nhận xét đánh giá hoạt động của các nhóm học sinh sau mỗi sản phẩm, tuyên dương, khen thưởng… + Câu lạc bộ có thể sinh hoạt mỗi tuần một đến hai buổi, ngoài ra có thể sinh hoạt vào giờ chào cờ đầu tuần.

- Nội quy sinh hoạt: + Một là, học sinh tham gia câu lạc bộ trên tinh thần tự nguyện, được sự đồng ý của phụ huynh học sinh. + Hai là, thực hiện nghiêm túc nội quy nhà trường và các quy định phòng chức năng, tham gia sinh hoạt đúng giờ, nghỉ học phải viết giấy xin phép. + Ba là, tuân thủ nguyên tắc làm việc nhóm, độc lập nhưng có sự hỗ trợ, giúp đỡ nhau. + Bốn là, tự giác phân công vệ sinh phòng học, đảm bảo vệ sinh môi trường, bảo vệ của công. + Năm là, chủ động tìm các vật liệu cũ tái sử dụng vào sinh hoạt câu lạc bộ, tích cực học tập, tham gia góp ý để hoàn thành nhiệm vụ. + Sáu là, ăn mặc nghiêm túc theo quy định học tập trên lớp, không chửi thề, gây gổ, đánh nhau. + Bảy là, sắp xếp phòng học, sắp xếp các tài liệu sách tham khảo, linh kiện, robot… theo đúng thứ tự sau mỗi buổi học. + Tám là, tuân thủ sự chỉ đạo của Ban chủ nhiệm câu lạc bộ.

- Nội dung sinh hoạt: Nội dung sinh hoạt thỏa mãn tiêu chí kiến thức chủ yếu thuộc các lĩnh vực STEM, giải quyết các vấn đề thực tiễn mang tính kĩ thuật. Hoạt động chủ đạo của câu lạc bộ là thiết kế, chế tạo sản phẩm bằng phương pháp làm việc nhóm. Nội dung sinh hoạt có thể thay đổi để phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí và năng lực của đa số học sinh. Cụ thể là: + Thực hiện các chủ đề trải nghiệm thực tế theo định hướng STEM. Trong đó, giáo viên làm nhiệm vụ định hướng, hướng dẫn lý thuyết, gợi ý ứng dụng các kiến thức STEM để chế tạo, thiết kế sản phẩm, gợi ý cách lập trình, điều khiển… + Học sinh đề xuất phương án thiết kế sản phẩm, phân công nhiệm vụ tìm vật liệu, gia công cơ khí, lập trình, lắp ráp, sửa chữa, thử nghiệm sản phẩm. + Học sinh tham gia các cuộc thi sáng tạo robot của học sinh THPT cấp thành phố, cấp tỉnh, cuộc thi của các công ty, tập đoàn khoa học công nghệ lớn trong nước như tập đoàn Vingroup…

35

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

1.3.3. Hoạt động trải nghiệm tại câu lạc bộ STEM Robotics ở trường THPT Hà Huy Tập Chủ đề “Xe thông minh tham gia giao thông” - Thời gian: 20 tiết (10 buổi sinh hoạt câu lạc bộ) - Đối tượng tham gia: Học sinh lớp 10, 11, 12 THPT I. Giới thiệu chủ đề - Xe thông minh hay xe tự hành đang là một thử thách lớn trong thời kì cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay. Để có khả năng “tự lái thông minh”, chiếc xe đòi hỏi rất nhiều kiến thức về Khoa học, Kĩ thuật, Công nghệ, Toán học…

- Xe tự hành cần đảm bảo các yếu tố trong việc bảo vệ môi trường như khí thải, nhiên liệu sử dụng,… Đây cũng chính là một trong những yếu tố quyết định “sự thông minh” của xe tự hành.

II. Mục tiêu - Củng cố kiến thức Tin đã học trong chương trình như thuật toán, cấu trúc rẽ nhánh, cấu trúc lặp để xử lí các tình huống của xe thông minh như đi đúng đường, tránh được vật cản…

- Nắm vững kiến thức về dòng điện một chiều, vận tốc, thời gian, lực ma sát, động cơ, kết nối mạch điện, điều khiển tự động, còi chíp, đèn led, cảm biến siêu âm, cảm biến hồng ngoại … trong môn Vật Lí.

- Biết sử dụng kiến thức Toán để tính toán khoảng cách từ xe đến vật cản, tính toán vận tốc xe, tính giá trị trung bình của mắt đọc dò đường...

- Rèn luyện kĩ năng làm việc nhóm, xử lí tình huống, phản biện và tư duy sáng tạo, thái độ học tập nghiêm túc, tích cực.

III. Các kiến thức định hướng STEM - Khoa học (S): Kiến thức Tin lập trình cơ bản, kiến thức Vật Lí về động lực học chất điểm, các lực trong cơ học, động cơ, dòng điện, mạch điện, kết nối mạch điện, điều khiển tự động,…, kiến thức về còi chíp, đèn led, cảm biến siêu âm, cảm biến hồng ngoại, … (bộ công cụ học tập Kidscode).

- Công nghệ (T): Phần mềm lập trình Kidscode và điều khiển tự động.

- Kĩ thuật (E): Cách sử dụng thiết bị cơ điện và thiết kế sơ đồ mạch điện, lắp ráp và vận hành xe thông minh tham gia giao thông.

- Toán học (M): Tính toán các lực cơ học, vận tốc, khoảng cách tới vật cản, giá trị dò đường cho cảm biến hồng ngoại..., phân tích và xử lí số liệu.

IV. Phương pháp hoạt động: Làm việc nhóm, thuyết trình, phản biện, mô tả, giải quyết vấn đề, đánh giá, nhận xét…

V. Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị máy tính có cài phần mềm lập trình Kidscode, máy chiếu, bộ công cụ học tập Robot giáo dục KcBOT (board mạch KcBot, bánh xe, bánh điều hướng, pin, động cơ, module cảm biến hồng ngoại, module cảm biến siêu âm HC-SR04,…), sa bàn, các dụng cụ như dây diện, kéo cắt, kìm, keo dán,… tài liệu học tập bài xe thông minh tham gia giao thông; học sinh

36

L

chuẩn bị máy xách tay có cài phần mềm lập trình Kidscode, vật liệu thiết kế khung xe, …

VI. Khái quát lịch trình: Nội dung

Số tiết

1

Giới thiệu chủ đề “Xe thông minh tham gia giao thông”

8

2

Xe thông minh tham gia giao thông

2

- Tìm hiểu kiến thức liên quan đến động cơ, quá trình di chuyển của xe tự hành.

- Thực hành lập trình điều khiển xe thông minh.

3

Hệ thống đèn tín hiệu và còi báo

2

- Tìm hiểu kiến thức để lập trình tự động như: dòng điện một chiều, input/output, các mức logic, cấu tạo, cơ chế hoạt động của đèn led và còi chíp.

- Thực hành lập trình hệ thống đèn tín hiệu và còi báo của xe thông minh.

3

- Tìm hiểu cảm biến siêu âm.

- Thực hành lập trình hệ thống an toàn của xe thông minh.

3

- Tìm hiểu về cảm biến hồng ngoại.

- Thực hành lập trình hệ thống tự lái của xe thông minh.

2

- Hoàn thành sản phẩm, sáng tạo một chiếc xe thông minh theo ý tưởng của cả nhóm từ những kiến thức cơ bản được học.

- Thuyết trình về sản phẩm của từng nhóm.

5

Xe thông minh của tôi

OF

QU Y

6

ƠN

4

NH

Hệ thống an toàn của xe thông minh Hệ thống tự lái của xe thông minh

Nội dung chính - Hình thành cái nhìn tổng quan về dự án học tập “Xe thông minh tham gia giao thông”.

- Tìm hiểu các kiến thức liên quan đến dự án học tập như: robot, xe tự hành, nhận biết các linh kiện, cảm biến, cấu tạo chức năng của từng linh kiện.

- Tìm hiểu phần mềm lập trình Kidscode.

FI CI A

STT

DẠ

Y

KÈ

M

VII. Tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề STEM “Xe thông minh tham gia giao thông” Bước 1: Khởi động và giao nhiệm vụ cho học sinh + Giáo viên phân chia các nhóm học sinh, đề cử nhóm trưởng, thực hiện khởi động bằng hình ảnh về nạn ùn tắc giao thông, tai nạn giao thông, ô nhiễm khói bụi từ các phương tiện tham gia giao thông.

Ùn tắc giao thông ở Hà Nội

37

ƠN

OF

FI CI A

L

+ Giáo viên đặt câu hỏi: Em có suy nghĩ gì về tình trạng trên? Tình trạng đó đặt ra vấn đề gì cần giải quyết? Cách thức giải quyết như thế nào? Từ những kiến thức đã học trong chương trình Tin học về “Cấu trúc rẽ nhánh và lặp” và các kiến thức về Vật Lí, Hóa học, Công nghệ, Kĩ thuật, em hãy đề xuất ý tưởng góp phần giải quyết tình trạng trên. + Học sinh đề xuất ý tưởng xe chạy bằng điện, xe chạy bằng xăng sinh học, xe tự hành thông minh…

Hình ảnh xe tự hành sự khởi đầu của di chuyển thông minh

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

+ Giáo viên giới thiệu và hướng dẫn học sinh tìm hiểu các kiến thức liên quan: robot, xe tự hành, nhận biết các linh kiện, cảm biến, cấu tạo chức năng của từng linh kiện; cấu tạo, chức năng của mạch điều khiển KcBot. + Giáo viên giới thiệu và hướng dẫn học sinh tìm hiểu phần mềm lập trình Kidscode. + Giáo viên hướng dẫn học sinh lựa chọn ý tưởng, có thể vận dụng kiến thức lập trình trong chương “Cấu trúc rẽ nhánh và lặp” chương trình Tin học 11 THPT và các kiến thức liên môn để chế tạo sản phẩm.

Bước 2: Đề xuất phương án thiết kế xe tự hành thông minh + Các nhóm học sinh phác thảo bản vẽ kĩ thuật: Dưới sự theo dõi và chỉ đạo của giáo viên, nhóm trưởng điều hành nhóm thảo luận, bàn bạc, thống nhất ý kiến, đưa ra phác thảo thiết kế kĩ thuật. Nhóm trưởng cử thành viên của nhóm có năng khiếu vẽ kĩ thuật thực hiện bản vẽ kĩ thuật và đồ họa. + Các nhóm cử đại diện lên thuyết trình bản vẽ kĩ thuật: Thuyết trình cụ thể về các nội dung như cơ sở khoa học, kiến thức STEM, cấu trúc xe thông minh, kích thước xe, các vật liệu, linh kiện cần sử dụng. Bản vẽ thiết kế cần được trình chiếu qua màn hình, thành viên các nhóm khác quan sát, lắng nghe, phản biện và góp ý để hoàn thiện bản vẽ kĩ thuật. + Các nhóm thống nhất bản vẽ thiết kế kĩ thuật: Dưới sự dẫn dắt và định hướng của giáo viên, các nhóm bàn bạc, thảo luận, nêu những điểm tích cực và hạn chế của các bản vẽ kĩ thuật chế tạo xe thông minh, thống nhất ý kiến, điều chỉnh, sửa chữa bản vẽ cuối cùng. Dựa trên bản vẽ đã thống nhất, các nhóm thực hiện thiết kế, lắp ráp, điều khiển xe của nhóm mình (hai nhóm sẽ chế tạo hai xe tự hành để đối chiếu, đánh giá, nhận xét khả năng sáng tạo của từng nhóm).

38

L FI CI A

ƠN

OF

Bản thiết kế mô hình xe tự hành thông minh của học sinh

Học sinh thuyết trình, giải thích bản thiết kế mô hình xe tự hành thông minh

M

QU Y

NH

Bước 3: Lắp ráp và chế tạo xe tự hành thông minh Các nhóm cử người gia công các chi tiết cơ khí, khung gỗ, thanh nhựa,… lắp các thiết bị lên board mạch điều khiển; lắp ráp xe theo bản vẽ kĩ thuật, kiểm tra, điều chỉnh, sửa chữa theo bản vẽ để sản phẩm đảm bảo tính kĩ thuật, tính chính xác và tính thẩm mĩ.

KÈ

Học sinh sử dụng khung gỗ, thanh nhựa và gia công một số tấm tôn để lắp ráp mô hình xe theo bản vẽ kĩ thuật

DẠ

Y

Bước 4: Xe thông minh tham gia giao thông + Giáo viên giới thiệu và hướng dẫn học sinh tìm hiểu các kiến thức liên quan đến nguyên lý hoạt động của các module phần cứng cơ bản: động cơ, nguồn điện..; tìm hiểu quá trình di chuyển của xe tự hành. + Các nhóm tìm hiểu khối câu lệnh điều khiển động cơ (tốc độ, hướng di chuyển).

39

L

+ Các nhóm thực hành lập trình xe thông minh di chuyển đường thẳng, rẽ trái, rẽ phải, dừng lại.

NH

ƠN

OF

FI CI A

Bước 5: Hệ thống đèn tín hiệu và còi báo xe thông minh + Giáo viên giới thiệu và hướng dẫn học sinh tìm hiểu các kiến thức cơ bản về dòng điện một chiều, cấu tạo, cơ chế và nguyên lý hoạt động của đèn led và còi chíp; cách lắp đèn led, còi chíp kết nối với mạch điều khiển. + Các nhóm thực hiện kết nối đèn led và còi chíp trên mạch điều khiển KCBot. + Các nhóm tìm hiểu khối câu lệnh lập trình điều khiển đèn led, còi chíp. + Các nhóm thực hành lập trình kết hợp di chuyển của xe tự hành và hệ thống đèn tín hiệu và còi báo.

Các nhóm học sinh tìm hiểu khối lệnh điều khiển đèn led và còi chíp

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

Bước 6: Hệ thống an toàn của xe thông minh + Giáo viên giới thiệu và hướng dẫn học sinh tìm hiểu các kiến thức cơ bản về sóng siêu âm, cấu tạo, hoạt động và ứng dụng của cảm biến siêu âm. Cách kết nối cảm biến siêu âm HC-SR04 với mạch điều khiển KCBot. + Các nhóm tìm hiểu khối câu lệnh lập trình điều khiển cảm biến siêu âm HCSR04 . + Các nhóm thiết kế sa bàn đường chạy thử nghiệm của xe thông minh, trên sa bàn phải biểu thị rõ đường đi, vật cản, ngã ba… + Các nhóm thực hành lập trình kết hợp di chuyển của xe tự hành, hệ thống đèn tín hiệu và còi báo và cảm biến siêu âm HC-SR04. + Các nhóm tiến hành chạy thử nghiệm theo sa bàn định trước, quan sát xe tự hành hoạt động khi gặp ngã ba, vật cản điều khiển xử lý như thế nào,… khắc phục những sai sót về kỹ thuật và lập trình…

40

L FI CI A OF ƠN NH

Các nhóm học sinh tính toán vận tốc, thời gian xe di chuyển, khoảng cách khi xe gặp vật cản (Thực hành lập trình hệ thống an toàn của xe thông minh bằng cảm ứng siêu âm)

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

Bước 7: Hệ thống tự lái của xe thông minh + Giáo viên giới thiệu và hướng dẫn học sinh tìm hiểu các kiến thức cơ bản về cấu tạo, hoạt động và ứng dụng của cảm biến hồng ngoại TCRT5000. Cách kết nối cảm biến hồng ngoại TCRT5000 với mạch điều khiển. + Các nhóm tìm hiểu khối câu lệnh lập trình điều khiển cảm biến hồng ngoại TCRT5000. + Các nhóm thiết kế sơ đồ thuật toán hệ thống tự lái của xe thông minh bằng cách điều khiển cảm biến hồng ngoại (cảm biến dò line). + Các nhóm thiết kế sa bàn đường chạy thử nghiệm hệ thống tự lái của xe thông minh, trên sa bàn phải biểu thị rõ đường đi (vạch đen). + Các nhóm tiến hành chạy thử nghiệm theo sa bàn, quan sát xe tự hành hoạt động khắc phục những sai sót về kỹ thuật và lập trình…

41

L FI CI A OF ƠN NH

Các nhóm học sinh tính toán giá trị trung bình của cảm biến hồng ngoại khi vận hành thử nghiệm hệ thống tự lái xe thông minh

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

Bước 8: Hoàn thiện sơ đồ thuật toán và chương trình lập trình cho xe thông minh tham gia giao thông + Các nhóm hoàn thành sơ đồ thuật toán hoạt động cho xe thông minh tham gia giao thông (có sử dụng đèn tín hiệu, còi chíp, cảm biến siêu âm, cảm biến hồng ngoại). Dưới sự theo dõi và chỉ đạo của giáo viên, nhóm trưởng điều hành nhóm thảo luận, bàn bạc, thống nhất ý kiến, đưa ra sơ đồ thuật toán. + Các nhóm viết chương trình trong phần mềm lập trình Kidscode dựa trên sơ đồ thuật toán đã thống nhất. + Các nhóm cử đại diện lên trình bày sơ đồ thuật toán và chương trình đã hoàn thành. Thành viên các nhóm còn lại theo dõi, phản biện, góp ý để hoàn thiện chương trình.

42

L FI CI A OF ƠN

Sơ đồ thuật toán và chương trình điều khiển xe thông minh trên phần mềm Kidscode

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

Bước 9: Điều khiển chạy thử nghiệm xe thông minh + Các nhóm chuẩn bị sa bàn có chỉ rõ đường đi, có vật cản, dốc,… + Dưới sự theo dõi và chỉ đạo của giáo viên, nhóm trưởng điều hành nạp code và tiến hành chạy thử nghiệm xe thông minh. Thành viên còn lại theo dõi, phản biện, góp ý để hoàn thiện chương trình, chỉnh sửa lỗi kỹ thuật, số liệu tính toán về vận tốc, giá trị mắt cảm biến hồng ngoại… chỉnh sửa các lỗi lập trình.

Học sinh vận hành thử nghiệm xe thông minh tham gia giao thông

43

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

Bước 10: Báo cáo và đánh giá sản phẩm “xe thông minh của tôi” + Nhóm trưởng thay mặt nhóm báo cáo sản phẩm xe thông minh của nhóm với các nội dung sau: cấu trúc xe tự hành thông minh, biểu hiện sự “thông minh” của xe tự hành, nguyên lý cấu tạo, nguyên lý hoạt động của xe tự hành, những ưu điểm đạt được và những hạn chế cần tiếp tục khắc phục. + Nhóm trưởng thông qua bản tự đánh giá và cho điểm sản phẩm của nhóm, đánh giá tinh thần thái độ bằng điểm số đối với các thành viên. Các nhóm khác theo dõi báo cáo, phản biện, góp ý, nhận xét và đánh giá sản phẩm của nhóm bạn theo điểm số. + Sau khi học sinh hoàn thành việc báo cáo và đánh giá, giáo viên nhận xét cụ thể ưu khuyết điểm sản phẩm của từng nhóm, gợi ý phương án khắc phục, đánh giá cho điểm sản phẩm cảu các nhóm, tuyên dương khen thưởng cá nhân và tập thể. Tiêu chí đánh giá cho điểm sản phẩm xe thông minh được thực hiện theo bảng sau: Các mục cần Điểm Điểm Tiêu chí đánh giá đánh giá tối đa đánh giá - Mô hình xe đảm bảo tính thẩm mỹ 10 Sản phẩm xe - Chạy được theo đúng sa bàn 10 thông minh - Xử lý trước vật cản 10 - Tốc độ nhanh, chậm 10 - Chỉ rõ nguyên lý cấu tạo 10 - Nguyên lý hoạt động 10 Thuyết trình - Cách thức điều khiển 10 - Báo cáo rành mạch, tự tin 10 Phản biện, - Đặt ra những vấn đề hợp lý 10 góp ý - Mức độ khắc phục hạn chế của sản phẩm 10 Tổng điểm 10 tiêu chí 100

DẠ

Y

KÈ

M

1.3.4. Tổ chức ngày hội STEM 1.3.4.1. Tham gia "Cuộc đua Vinfast - F1" năm học 2019 – 2020 Năm học 2019 – 2020, do hoàn cảnh khách quan không thuận lợi, dịch Covid 19 gây ảnh hưởng đến tiến trình dạy và học của giáo viên và học sinh, Đoàn trường và nhóm Tin của trường chưa tổ chức được ngày hội STEM cấp trường. Tuy vậy, hoạt động của câu lạc bộ đã thu được những kết quả đáng khích lệ, học sinh phấn khởi tham gia học tập, nhiều học sinh trở thành những “nhà thiết kế” và nhà “điều khiển học” có kinh nghiệm. Để duy trì và phát triển câu lạc bộ, khuyến khích các em tích cực học tập, Đoàn trường, nhóm giáo viên Tin xin ý kiến của Ban giám hiệu nhà trường cử một số thành viên của câu lạc bộ STEM trường THPT Hà Huy Tập tham gia cuộc thi “Cuộc đua Vinfast - F1" - Ngày hội STEME 2020 do Tập đoàn Vingroup và Đại học VinUni tài trợ. Trong bối cảnh dịch bệnh, cuộc thi (vòng loại) được tổ chức theo hình thức trực tuyến.

44

ƠN

OF

FI CI A

L

Nhận thấy là cơ hội để các em thể hiện khả năng thiết kế, tư duy sáng tạo, thử sức với các bạn cùng trang lứa trong cả nước, Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ STEM lập danh sách gồm 6 học sinh chia thành hai đội tham gia do Bí thư Đoàn trường và giáo viên môn Tin trực tiếp phụ trách. Được sự hướng dẫn tận tình của giáo viên, hai đội học sinh dự thi tích cực thảo luận, tìm tòi, nghiên cứu, thiết kế, lắp ráp mô hình, lập trình điều khiển xe, chạy thử nghiệm. Kết quả đạt được của đội thi Trường THPT Hà Huy Tập đứng thứ 12/45 đội tham gia trong cả nước.

M

QU Y

NH

Đội thi lắp ráp xe theo bản thiết kế.

DẠ

Y

KÈ

Cuộc thi bình chọn mô hình xe yêu thích nhất "Cuộc đua Vinfast - F1"

Đội tham gia thi thuyết trình và thi trực tuyến vòng loại "Cuộc đua Vinfast - F1" Câu lạc bộ STEM Trường THPT Hà Huy Tập

45

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

Kết quả của "Cuộc đua Vinfast - F1" của các thành viên Câu lạc bộ nhà trường đã đem đến cho học sinh niềm vui trong học tập, giúp các em hiểu và vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn, rèn luyện kĩ năng lập trình, vẽ kĩ thuật, kĩ năng tư duy, sáng tạo, thuyết trình, tự tin hơn trong giao tiếp, ứng xử.

QU Y

Bảng chấm điểm "Cuộc đua Vinfast - F1" vòng loại 45 trường THPT tham gia thi trên cả nước

DẠ

Y

KÈ

M

1.3.4.2. Tổ chức ngày hội STEM năm học 2020 – 2021 Năm học 2020 – 2021, Câu lạc bộ STEM Robotics của Trường THPT Hà Huy Tập tiếp tục hoạt động và thu được những kết quả đáng khích lệ, số lượng học sinh tham gia nhiều hơn năm trước, câu lạc bộ hoạt động đều đặn mỗi tuần hai buổi theo kế hoạch.

Giáo viên hướng dẫn học sinh hoạt động theo các chủ đề, kết nối kiến thức môn Tin với các môn khoa học khác thiết kế các sản phẩm có ý nghĩa thực tiễn trong cuộc sống như xe tự hành, hệ thống đèn nháy, đèn cảm biến, quạt điện mini…

Học sinh tích cực học tập, nghiên cứu thiết kế, lắp ráp sản phẩm, thực hiện lập trình điều khiển thiết bị bằng câu lệnh lặp, câu lệnh rẽ nhánh… trên phần mềm Kidscode. Việc sinh hoạt Câu lạc bộ mang lại hứng thú cho học sinh trong học tập, giúp các em nắm vững kiến thức, rèn luyện kĩ năng tư duy, thực hành, kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng thuyết trình, giao tiếp và óc sáng tạo.

46

L FI CI A OF ƠN

Học sinh tham gia sinh hoạt CLB STEM Robotics (năm học 2020 – 2021)

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

Để đẩy mạnh việc đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường theo mô hình STEM, nâng cao chất lượng dạy và học, tạo hứng thú trong học tập cho học sinh, Ban giám hiệu nhà trường quyết định tổ chức “Ngày hội STEM” cấp trường năm học 2020 – 2021, giao cho Đoàn trường phối hợp với Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ STEM thực hiện.

Theo tinh thần chỉ đạo của nhà trường, Đoàn trường và giáo viên nhóm Tin lập kế hoạch tổ chức “Ngày hội STEM” cấp trường, kế hoạch được nhà trường phê duyệt và được sự đồng thuận của giáo viên, phụ huynh, học sinh toàn trường.

Bản kế hoạch tổ chức “Ngày hội STEM” của Trường THPT Hà Huy Tập

47

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

Thực hiện kế hoạch, Đoàn trường kết hợp với Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ lập danh sách các đội thi (gồm chủ yếu học sinh lớp 10, 11), chuẩn bị cơ sở vật chất như máy tính, máy chiếu, các thiết bị … đảm bảo cuộc thi diễn ra tốt đẹp. Cuộc thi được mang tên “Chinh phục đỉnh Phượng Hoàng”. Để thực hiện cuộc thi, các đội học sinh đã tổ chức các buổi thảo luận, thiết kế, lập trình, lắp đặt và chạy thử nghiệm. Cuộc thi được chia thành hai bảng A (gồm các lớp A, T) và bảng B (gồm các lớp D).

Ngày 11 và 12 – 12 – 2020, Câu lạc bộ STEM tiến hành tổ chức ngày hội STEM cấp trường gồm 28 chi đoàn tham gia với 31 đội thi. Ngày hội diễn ra sôi nổi, thu hút đông đảo học sinh tham gia và cổ vũ.

Kết quả đạt được của “ Ngày hội STEM” thật đáng ghi nhận. Ngoài các đội thi đạt được kết quả cao, chinh phục được “Đỉnh Phượng Hoàng”, cuộc thi đã khích lệ rất lớn tinh thần học tập của học sinh, đây cũng chính là minh chứng cụ thể cho phương pháp dạy – học mới, dạy học STEM, học đi đôi với hành, lí thuyết đi đôi với thực tiễn.

Nội dung và kết quả “Ngày hội STEM” được đăng trên website của nhà trường http://thpthahuytapnghean.edu.vn/tin-tuc/ngay-hoi-stem-2020-cap-truongsan-choi-hap-dan-va-y-nghia-cu.html?fbclid=IwAR0MWmHHwxJH5H2N0Ts0LRKuxlNkg6Ly1lx01GogjHsdANnkgg1s1M9FaM

“Ngày hội STEM” đăng trên website của Trường THPT Hà Huy Tập

48

L FI CI A OF DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

Đội thi giành giải nhất

49

L FI CI A OF ƠN NH

QU Y

2. Kết quả bước đầu của việc dạy học STEM ở trường THPT Hà Huy Tập Để thực hiện đề tài trên, năm học 2019 – 2020 và năm học 2020 – 2021, tôi thực hiện chủ đề “Cấu trúc lặp và hệ thống chuông báo tự động trong nhà trường” ở các lớp 11. Sau khi hoàn thành chủ đề tôi thực hiện đánh giá kết quả đạt được so với các bài học không thực hiện theo định hướng STEM theo các bảng số liệu sau:

M

Bảng khảo sát sự hứng thú của học sinh đối với môn Tin học trước và sau khi dạy học chủ đề “Cấu trúc lặp và hệ thống chuông báo tự động trong nhà trường” (chương trình Tin học 11 – THPT) tại 4 lớp tôi trực tiếp giảng dạy 11D2, 11D3, 11D4, 11D5 (năm học 2020 – 2021):

Sự hứng thú học môn Tin học ở các em ở mức nào?

Rất thích Thích Bình thường Không thích Em thích học môn Tin học vì: Môn tin học là môn gắn liền với công nghệ hiện đại phù hợp thời đại mới.

DẠ

Y

1

Nội dung

KÈ

Câu

2

50

Trước thực nghiệm Sau thực nghiệm Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ %

15 31 84 45

8,6 17,7 48,0 25,7

77 60 28 10

44,0 34,3 16,0 5,7

55

31,4

43

24,6

32

18,3

30 25

17,1 14,3

25 75

14,3 42,9

38 48

FI CI A

89

L

37,1

50,9

63

36,0

21,7

7

4,0

27,4

105

60,0

75

42,9

32

18,3

39

22,3

11

6,3

34,9

132

75,4

ƠN

4

65

OF

3

Bài học sinh động, thầy cô dạy vui vẻ, dễ hiểu Kiến thức dễ nắm bắt Kiến thức gắn thực tế nhiều Trong giờ học môn Tin học em thích được học như thế nào?

Tập trung nghe giảng, phát biểu ý kiến, thảo luận và làm việc Nghe giảng và ghi chép một cách thụ động Được thực hành và trải nghiệm thực tế để hiểu sâu hơn kiến thức đã học Nội dung dạy học Vừa học lý thuyết vừa thực hành Tăng cường học lí thuyết, không cần thực hành Giảm tải lí thuyết, vận dụng kiến thức đã học để đưa kiến thức vào thực tiễn, tăng cường thực hành, trải nghiệm

61

NH

Để đánh giá năng lực sáng tạo của học sinh tôi sử dụng bảng tiêu chí sau: Các tiêu chí

KÈ

M

QU Y

(1) Tự tìm ra vấn đề mới, tình huống mới trong thực tiễn và đề xuất phương án giải quyết đúng, mang lại hiệu quả.

(2) Thiết kế được sơ đồ, bản vẽ thể hiện nguyên lý cấu tạo và hoạt động, vận hành của hệ thống kỹ thuật và chỉ ra được tính mới, tính hiệu quả của nó so với những cái đã biết.

(3) Đề xuất giải pháp thiết kế mới cho hệ thống kỹ thuật đã có, thay đổi một số chi tiết thiết kế tăng hiệu quả cho hệ thống kỹ thuật.

(4) Vận dụng kiến thức được học để giải quyết các vấn đề mới, tình huống mới trong thực tiễn liên quan đến ngành kỹ thuật.

(5) Lập được nhiều phương án giải quyết một vấn đề thực tiễn và mang lại kết quả tối ưu.

Mức độ thể hiện Tốt Khá TB Yếu

DẠ

Y

Căn cứ vào các tiêu chí trên, căn cứ hồ sơ theo dõi kết quả thái độ học tập và phiếu trả lời khảo sát ý kiến học sinh sau khi học xong chủ đề, giáo viên cho điểm đánh giá năng lực sáng tạo. Điểm mỗi tiêu chí biểu hiện được đánh giá tối đa là 2.

Tổng điểm tối đa đánh giá năng lực sáng tạo là 10.

Dựa vào điểm thu năng lực sáng tạo được đánh giá như sau: + Mức tốt ứng với thang điểm từ 8 đến 10;

51

L

+ Mức khá ứng với thang điểm từ 6 đến 8 + Mức trung bình ứng với thang điểm từ 4 đến 6 + Dưới 4 là chưa thể hiện được năng lực sáng tạo.

FI CI A

Kết quả đánh giá năng lực sáng tạo trước và sau khi dạy học chủ đề “Cấu trúc lặp và hệ thống chuông báo tự động trong nhà trường” (chương trình Tin học 11 – THPT) tại 4 lớp tôi trực tiếp giảng dạy 11D2, 11D3, 11D4, 11D5 (năm học 2020 – 2021):

OF

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Trước thực nghiệm

11D2

11D3

ƠN

Sau thực nghiệm

11D4

11D5

Biểu đồ đánh giá năng lực sáng tạo của học sinh các lớp trước và sau thực nghiệm 2.5

2

NH

Lớp 11D2

2

Lớp 11D3

1.5

Sau thực nghiệm

1.5 1

Trước thực nghiệm

0.5

0 Tiêu chí 1

Tiêu Tiêu Tiêu Tiêu Tiêu chí 1 chí 2 chí 3 chí 4 chí 5

2

M

0.5 0

Tiêu chí 3

Tiêu chí 4

Tiêu chí 5

Lớp 11D5

1.5

Sau thực nghiệm

1

Tiêu chí 2

2

Lớp 11D4

1.5

Trước thực nghiệm

0.5

QU Y

0

Sau thực nghiệm

1

Sau thực nghiệm

1

Trước thực nghiệm

Trước thực nghiệm

0.5 0

Tiêu Tiêu Tiêu Tiêu Tiêu chí 1 chí 2 chí 3 chí 4 chí 5

KÈ

Tiêu chí 1

Tiêu chí 2

Tiêu chí 3

Tiêu chí 4

Tiêu chí 5

DẠ

Y

Biểu đồ thể hiện điểm đánh giá năng lực sáng tạo theo bảng tiêu chí của các lớp trước và sau khi thực nghiệm

52

Kết quả đánh giá năng lực sáng tạo của học sinh khi tham gia câu lạc bộ STEM của trường THPT Hà Huy Tập

9.5 9

8 7.5

Nhóm 1

Nhóm 2

OF

8.5

FI CI A

Điểm đánh giá năng lực sáng tạo

L

Nhóm 1: Nhóm trưởng Trần Duy Đức, lớp 11A3 Nhóm 2: Nhóm trưởng Nguyễn Đình Nhật Minh, lớp 11T1 Nhóm 3: Nhóm trưởng Mai Thế Linh, lớp 10T2 Nhóm 4: Nhóm trưởng Nguyễn Lê Mai Linh, lớp 11T1

Nhóm 3

Nhóm 4

ƠN

Biểu đồ thể hiện điểm đánh giá năng lực sáng tạo của các nhóm học sinh tham gia Câu lạc bộ STEM Robotics (năm học 2020 – 2021)

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

Qua số liệu thu thập được từ kết quả khảo sát và thực nghiệm, tôi rút ra một số nhận xét: học sinh rất hứng thú, say mê học tập, thể hiện được các năng lực cốt lõi đặc biệt năng lực sáng tạo với các tiết học trên lớp theo định hướng STEM và các buổi các em tham gia sinh hoạt câu lạc bộ. Điểm đánh giá năng lực sáng tạo sau thực nghiệm cao hơn hẳn so với trước thực nghiệm ở các lớp và đều đạt mức tốt, cho thấy phương pháp dạy học định hướng STEM đã tác động lớn vào việc phát triển năng lực sáng tạo của học sinh. Bên cạnh năng lực sáng tạo, học sinh còn được phát triển một số năng lực khác, như: năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực ngôn ngữ, năng lực tính toán, năng lực tin học, năng lực thẩm mĩ…Như vậy, có thể kết luận rằng: Việc áp dụng dạy học thông qua tổ chức các hoạt động trải nghiệm định hướng giáo dục STEM đã mang lại hiệu quả cao trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục trong giai đoạn mới.

53

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

Phần III. KẾT LUẬN 1. Hiệu quả, ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm - Giúp giáo viên vận dụng tốt các kiến thức liên môn, kết hợp học với hành, giảng dạy gắn liền với thực tiễn. Góp phần xây dựng nhà trường năng động, sáng tạo, đem lại niềm tin cho phụ huynh và học sinh.

- Rèn luyện tư duy máy tính, kỹ năng lập trình, tư duy logic, tư duy phản biện, kỹ năng làm việc nhóm, khả năng tập trung, giao tiếp, giải quyết vấn đề… khuyến khích tinh thần học hỏi, khám phá để từng bước làm chủ khoa học, công nghệ ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

- Tạo sân chơi trí tuệ, sáng tạo và bổ ích cho học sinh, tạo cơ hội cho các em được tham gia các hoạt động có tính khoa học, hiện đại.

- Học sinh đã biết vận dụng kiến thức được học để giải quyết các vấn đề mới, tình huống mới trong thực tiễn liên quan đến ngành kỹ thuật.

- Giúp học sinh hệ thống hóa, hiểu sâu hơn các kiến thức khoa học các em được học trong giờ chính khóa trên lớp, hiểu rõ mối liên quan chặt chẽ và sự hỗ trợ nhau giữa các môn học Tin, Toán, Lý, Hóa, Sinh, Công nghệ...

- Gây hứng thú cho học sinh trong học tập, học sinh được thỏa sức sáng tạo, phát triển năng khiếu và sở thích, hình thành thói quen tự học, tự nghiên cứu.

- Tổ chức tốt hoạt động câu lạc bộ STEM là tiền đề triển khai các dự án nghiên cứu trong khuôn khổ cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học, góp phần bồi dưỡng nguồn nhân lực có chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của thời đại công nghiệp 4.0.

- Tạo cơ hội để học sinh thấy được sự phù hợp về năng lực, sở thích, giá trị của bản thân với nghề nghiệp thuộc các lĩnh vực STEM, góp phần định hướng nghề nghiệp cho các em trong tương lai.

2. Nhận định về việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm và khả năng mở rộng đề tài - Tính mục đích Đề tài đã đề ra những giải pháp đúng đắn và hợp lí nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Tin theo định hướng STEM trong nhà trường.

- Tính khoa học Các giải pháp mang tính hệ thống, đúng đắn, phù hợp với đặc điểm của bộ môn Tin học.

- Tính thực tiễn Các giải pháp đề ra trên xuất phát từ thực trạng dạy – học theo định hướng STEM và hiệu quả của mô hình dạy học mới nên mang tính thực tiễn sâu sắc.

- Khả năng mở rộng đề tài Kinh nghiệm trên là vốn tích lũy của bản thân tôi trong quá trình giảng dạy trên lớp, học tập, thực hiện tổ chức câu lạc bộ trong thời gian qua. Đề tài sẽ là tài liệu tham khảo cho giáo viên ở trường THPT, THCS và Tiểu học khi giảng dạy trên lớp và thành lập Câu lạc bộ STEM.

54

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

Đề tài có thể mở rộng, đi sâu nghiên cứu và bổ sung thêm các giải pháp mới. Đề tài có thể áp dụng rộng rãi trong các trường THPT nói riêng và các trường trung học nói chung.

3. Bài học kinh nghiệm và đề xuất - Bài học kinh nghiệm Giáo viên cần phải hiểu rõ tầm quan trọng của giáo dục STEM trong nhà trường nhằm nâng cao chất lượng dạy học, tạo thói quen cho học sinh tự học tập, tự nghiên cứu khoa học kĩ thuật.

- Đề xuất Ban giám hiệu nhà trường cần chuẩn bị cơ sở vật chất phục vụ dạy học theo định hướng STEM, tổ chức các lớp tập huấn cho giáo viên và học sinh về mô hình giáo dục STEM với sự kết hợp nhuần nhuyễn kiến thức giữa các môn khoa học kích thích trí sáng tạo của học sinh. Kết nối các cộng đồng STEM với nhà trường.

Do thời gian có hạn và kinh nghiệm chưa nhiều nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp để đề tài được hoàn thiện hơn.

55

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DẠ

Y

KÈ

M

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

1. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sách giáo khoa Tin học lớp 11 THPT, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sách giáo khoa Vật lý 10, 11, 12 THPT, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam 3. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sách giáo khoa Hóa học 10, 11, 12 THPT, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam 4. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sách giáo khoa Công nghệ 10, 11, 12 THPT, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam 5. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tài liệu hội thảo định hướng giáo dục STEM trong trường trung học (lưu hành nội bộ) 6. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2017). Chương trình giáo dục phổ thông Chương trình tổng thể.

7. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019) Tài liệu tập huấn Xây dựng và thực hiện các chủ đề giáo dục STEM trong trường Trung học – Chương trình phát triển giáo dục Trung học 2.

8. Đại học VinUni, Tài liệu robot và xe tự hành 9. Đại học VinUni, Tài liệu cảm biến và dữ liệu 10. Lê Xuân Quang (2017). Dạy học môn Công nghệ phổ thông theo định hướng giáo dục STEM. Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

56

QU Y

NH

ƠN

OF

FI CI A

L

PHỤ LỤC

-

DẠ

Y

KÈ

M

Cảm nhận của một học sinh tham gia sinh hoạt tại câu lạc bộ STEM Robotics Trường THPT Hà Huy Tập năm học 2019 - 2020

L FI CI A OF ƠN NH QU Y

DẠ

Y

KÈ

M

Cảm nhận của học sinh khi đội thi giành giải nhất “Ngày hội STEM” năm học 2020 - 2021

Câu

Phương án trả lời

Nội dung

□ Rất cần thiết

Em thấy việc học tập theo định hướng giáo □ Cần thiết dục STEM có cần thiết không? □ Chưa cần thiết ngay

OF

Câu 1

□ Không cần thiết □ Rất hứng thú

Em có hứng thú với cách dạy và học môn □ Hứng thú Tin học theo định hướng giáo dục STEM □ Bình thường không?

ƠN

Câu 2

QU Y

□ Không ý nghĩa □ Rất rõ ràng

Trong quá trình học và thực hiện chủ đề, □ Rõ ràng khả năng sáng tạo của em có được thể hiện □ Không rõ ràng không?

KÈ Y DẠ

□ Rất ý nghĩa

Em đánh giá như thế nào về các hoạt động □ Ý nghĩa trải nghiệm trong chủ đề trong việc vận □ Bình thường dụng kiến thức vào thực tiễn?

M

Câu 4

NH

□ Không hứng thú

Câu 3

L

FI CI A

PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN HỌC SINH (sau khi thực hiện xong CHỦ ĐỀ) Họ và tên:…………………………..........................................

Lớp: 11... - Trường: THPT: …………………………………

Hãy đánh dấu "x" vào sự lựa chọn phù hợp với ý kiến của em:

□ Không có

KẾ HOẠCH VÀ NỘI DUNG LÀM VIỆC NHÓM

L

Lớp:................... Tên nhóm: …….............................Số thành viên: .............

I. PHÂN CÔNG CÔNG VIỆC STT

Họ và tên

Công việc được giao

1 2

Thời hạn hoàn thành

OF

3

FI CI A

Nhóm trưởng: ...............................Thư ký: ..............................................................

4 5

ƠN

6 7 8

NH

9

II. NỘI DUNG

QU Y

10

BẢN THIẾT KẾ HỆ THỐNG CHUÔNG BÁO TỰ ĐỘNG TRONG NHÀ TRƯỜNG

DẠ

Y

KÈ

M

Hình ảnh bản thiết kế:

Ghi chú

Mô tả thiết kế và giải thích:

L

……………………………………………………………………………………………

FI CI A

…………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………

OF

…………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………

ƠN

Các nguyên vật liệu và dụng cụ sử dụng:

Tên nguyên vật liệu, dụng cụ

Số lượng dự kiến

QU Y

NH

STT

DẠ

Y

KÈ

Các bước

M

Quy trình thực hiện dự kiến:

Nội dung

Thời gian dự kiến

L

Những việc đã làm được

FI CI A

........................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................

Những việc chưa làm được

...........................................................................................................................................

Cách giải quyết những việc chưa làm được

OF

...........................................................................................................................................

ƠN

........................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................

NH

Ý kiến đề xuất

...........................................................................................................................................

QU Y

...........................................................................................................................................

DẠ

Y

KÈ

M

Thư kí

Nhóm trưởng