ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC GẮN VỚI STEM MÔN HÓA HỌC 8 TRONG CHỦ ĐỀ PHẢN ỨNG HÓA HỌC

ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC GẮN VỚI STEM

vectorstock.com/28062440

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC GẮN VỚI STEM MÔN HÓA HỌC 8 TRONG CHỦ ĐỀ PHẢN ỨNG HÓA HỌC WORD VERSION | 2022 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

2

I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN

AL

Hóa học là khoa học thực nghiệm nghiên cứu về chất,sự biến đổi về chất,

những biến đổi vật chất trong tự nhiên. Kiến thức về hóa học là một xâu chuỗi

CI

có mối liên quan chặt chẽ với nhau, học sinh sẽ rất khó nhớ,khó thuộc đồng thời hóa học lại là môn học học sinh được tiếp cận muộn nhất so với các môn học

OF FI

khác.

Ngày nay các nước trên thế giới rất coi trọng việc giảng dạy bộ môn hóa học. Môn hóa học trong trường phổ thông trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản để học sinh không bối rối trong các tình huống gặp phải trong tự nhiên,giải thích được các hiện tượng tự nhiên và có niềm tin vào khoa học.Môn

NH ƠN

hóa học giáo dục cho các em học sinh ý thức bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, biết bảo vệ môi trường sống trước những hiểm họa do con người gây ra . Đất nước ta đang trong thời kỳ công nghiệp hóa- hiện đại hóa, cần có những con người có tri thức và trí tuệ có khả năng nắm bắt khoa học kĩ thuật,có năng lực tiếp thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại.Phát huy tiềm năng dân tộc và tính tích cực cá nhân làm chủ tri thức, có khả năng thực hành giỏi,có tư

Y

duy sáng tạo,có tác phong công nghiệp,có tính kỉ luật,sức khỏe để xây dựng và

QU

bảo vệ Tổ quốc, thực hiện công nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước.Để có những con người như thế chỉ có con đường giáo dục. Bậc trung học cơ sở nhằm giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục tiểu học, có trình độ học vấn phổ thông cơ sở và những hiểu biết ban đầu về kỹ thuật và hướng

KÈ M

nghiệp để tiếp tục học trung học phổ thông,trung học chuyên nghiệp,học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động.

Mỗi môn học trong nhà trường đều có đặc thù riêng, một phương pháp

nhận thức. Bộ môn hóa học là môn học được coi là môn khó đối với học sinh

DẠ Y

trung học cơ sở. Nếu tạo cho học sinh có được tính tích cực học tập thì việc học môn hóa học sẽ trở nên dễ dàng,dễ nhớ giúp học sinh có thể tiếp tục học tiếp ở cấp trung học phổ thông vì vậy việc phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong học tập môn hóa học đóng vai trò quan trọng trong chất lượng giảng dạy. Dạy học theo định hướng mới gắn với STEM môn Hóa học đang là sự lựa

3 chọn của nhiều nước có nền giáo dục hiện đại. Ngành giáo dục nước ta đang

AL

tích cực thực hiện đổi mới phương pháp dạy học gắn với STEM nhằm nâng cao

nghệ thuật dạy học cũng như phát huy tính sáng tạo trong việc dạy và học đồng

CI

thời phát huy tính chủ động, tích cực trong học tập của người học giúp học sinh vận dụng kiến thức liên môn trong việc giải quyết tình huống thực tiễn .

OF FI

Chính những điều đã nêu trên và những kinh nghiệm trong giảng dạy bộ môn hóa học là lí do tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu: “ Đổi mới phương pháp dạy học gắn với STEM môn Hóa học trong chủ đề Phản ứng hóa học ” với mong muốn nghiên cứu sâu hơn về tính ưu việt, khả năng vận dụng phương pháp dạy học nhằm góp phần năng cao chất lượng dạy học theo định hướng

NH ƠN

STEM trong thời đại công nghệ 4.0

II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP KĨ THUẬT

II.1. MÔ TẢ GIẢI PHÁP KĨ THUẬT TRƢỚC KHI TẠO RA SÁNG KIẾN - Một trong những định hướng đổi mới căn bản trong chương trình và sách giáo khoa là chuyển từ chương trình chú trọng cung cấp kiến thức và kĩ năng sang hướng hình thành năng lực cho học sinh. Về lí luận cũng như thực tiễn cho

Y

thấy dạy học theo định hướng STEM là phương án tốt để góp phần hình thành

QU

năng lực cho người học. Dạy học theo định hướng STEM là quá trình trong đó học sinh phải huy động kiến thức,kĩ năng thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau để giải quyết các vấn đề học tập thông qua đó hình thành và phát triển những kiến thức kĩ năng mới và rèn luyện được những năng lực cần thiết. Như vậy vai trò chủ

KÈ M

đạo của giáo viên,toàn bộ các tác động giáo dục của nhà trường sẽ không có hiệu quả - thực chất nếu không tạo ra được sự kết hợp hài hòa hoạt động của thầy và hoạt động tích cực sáng tạo của học sinh. Thực tế từ những năm gần đây ngành giáo dục đã rất quan tâm tới việc dạy học theo định hướng STEM tuy

DẠ Y

nhiên đây là phương pháp mới nên khi áp dụng vào thực tế giáo dục đòi hỏi ở người giáo viên phải có trình độ sư phạm vững, hiểu sâu sắc đối tượng để chọn nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học phù hợp nhằm phát huy có hiệu quả mọi tiềm năng của học sinh .

4 Những tồn tại bản thân tôi gặp phải trong quá trình giảng dạy bộ môn

AL

Hóa THCS: Tôi đã sử dụng các phương pháp truyền thống kết hợp một số phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực: dạy học theo nhóm, kĩ thuật mảnh ghép,

CI

phương pháp đàm thoại gợi mở….kết hợp khai thác kênh hình, kênh chữ trong

sách giáo khoa , sử dụng các phương tiện công nghệ thông tin ( Powerpoint), các

OF FI

video minh họa cùng với các thí nghiệm chứng minh…để kích thích khả năng tư duy, húng thú tìm hiểu kiến thức bộ môn. Tuy nhiên học sinh mới chỉ dừng lại ở mức độ quan sát, tư duy.Trong giờ học giáo viên vẫn đóng vai trò là người truyền thụ kiến thức, là trung tâm của quá trình dạy học, học sinh chủ động lắng nghe, tiếp thu các kiến thức một cách thụ động được qui định sẵn,ít được thể

NH ƠN

hiện các năng lực của bản thân, chưa chủ động trong việc học tập, khả năng sáng tạo và vận dụng kiến thức để giải quyết tình huống thực tế cuộc sống còn hạn chế.

Với những yêu cầu nêu trên tôi đưa ra một số giải pháp minh họa để cụ thể hoá việc đổi mới dạy học môn Hóa học với một số nội dung hoạt động học tập nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh.

Y

II.2. MÔ TẢ GIẢI PHÁP KĨ THUẬT SAU KHI TẠO RA SÁNG KIẾN

QU

Trong dạy học nói chung và dạy học hóa học nói riêng việc sử dụng các phương pháp truyền thống là cần thiết nhưng sẽ hấp dẫn hơn nếu chúng ta biết kết hợp thí nghiệm, quan sát hiện tượng thực tế và tài liệu tham khảo các môn khoa học khác. Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự

KÈ M

giác, chủ động sáng tạo của học sinh phù hợp với từng lớp học,từng môn học,bồi dưỡng phương pháp tự học,rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức thực tiễn tác động đến tình cảm đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh. Để có những tiết học đạt hiệu quả cao luôn là niềm trăn trở, suy nghĩ, là mục đích

DẠ Y

hướng tới của từng người giáo viên có lương tâm và trách nhiệm nghề nghiệp nhưng không phải là điều đạt được dễ dàng. Người giáo viên phải là người có năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm vững vàng, thường xuyên nghiên cứu tài liệu tham khảo để xây dựng các câu hỏi cho tiết dạy và vận dụng linh hoạt các kiến thức liên môn để giải quyết nhiệm vụ nhận thức ở mỗi bài học. Có

5 nhiều biện pháp để tạo hứng thú, phát huy tính tích cực chủ động học tập của

AL

học sinh, trong khuôn khổ của một vài kinh nghiệm tôi xin trình bày một số

biện pháp mà tôi đã sử dụng trong quá trình soạn giảng phù hợp với điều kiện

CI

dạy học ở trường tôi. Tôi đã đổi mới phương pháp dạy học môn Hóa học gắn với STEM cụ thể vào chủ đề “Phản ứn hóa học” của lớp 8, để phát huy tính 1.Cơ sở lí luận 1.1. STEM là gì?

OF FI

chủ động, sáng tạo, đưa môn học vào thực tế cuộc sống.

- STEM là viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kĩ thuật), Maths (Toán học).

NH ƠN

+ Science (Khoa học): gồm các kiến thức về Vật lí, Hóa học ,Sinh học và Khoa học trái đất nhằm giúp học sinh hiểu về thề giới tự nhiên và vận dụng kiến thức đó để giải quyết các vấn đề khoa học trong cuộc sống hàng ngày. + Technology (Công nghệ) :phát triển khả năng sử dụng, quản lí, hiểu và đánh giá công nghệ của học sinh, tạo cơ hội để học sinh hiểu về công nghệ được phát triển như thế nào, ảnh hưởng của công nghệ mới tới cuộc sống.

Y

+ Engineering ( Kĩ thuật): phát triển sự hiểu biết ở học sinh về cách công

QU

nghệ đang phát triển thông qua quá trình thiết kế kĩ thuật, tạo cơ hội để tích hợp kiến thức của nhiều môn học. Kĩ thuật cũng cung cấp cho học sinh những kĩ năng để vận dụng sáng tạo cơ sở Khoa học và Toán học trong quá trình thiết kế các đối tượng, các hệ thống hay xây dựng các qui trình sản xuất.

KÈ M

+ Maths ( Toán học): phát triển ở học sinh khả năng phân tích, truyền đạt

ý tưởng một cách hiệu quả thông qua việc tính toán, giải thích, các giải pháp giải quyết các vấn đề toán học trong các tình huống đặt ra.

1.2.Giáo dục STEM là gì?

DẠ Y

Giáo dục STEM về bản chất được hiểu là trang bị cho người học những

kiến thức và kĩ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học . Các kiến thức và kĩ năng này phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau, giúp học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lí mà còn

6 có thể thực hành tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hàng ngày. Giáo

AL

dục STEM sẽ thu hẹp khoảng cách giữa hàn lâm và thực tiễn.

Giáo dục STEM không phải là để học sinh trở thành những nhà toán học ,

CI

khoa học, kĩ sư hay những kĩ thuật viên mà là phát triển cho học sinh những kĩ năng có thể được sử dụng để làm việc và phát triển trong thế giới công nghệ hiện

OF FI

đại ngày nay.

1.3. Môn học STEM là gì ?

STEM là môn học mà học sinh được học các kiến thức về khoa học, công nghệ,kĩ thuật và toán học một cách tích hợp. Thông thường các môn học STEM được thiết kế dưới dạng chủ đề và học sinh được học kiến thức tích hợp dựa trên

NH ƠN

chủ đề này. Ví dụ khi học một chủ đề về “ Phân bón hóa học” học sinh không chỉ được nghiên cứu công thức hóa học, tính chất vật lí, tác dụng và những lưu ý khi sử dụng từng loại phân bón hóa học ( Hóa học) mà còn biết được nhờ vào rễ cây có thể lấy được phân bón từ đất, phân bón ảnh hưởng tới sinh trưởng, phát triển của cây trồng, phân bón góp phần cân bằng hệ sinh thái đất (Sinh học). Học sinh biết vận dụng kiến thức toán học để tính thành phần phần trăm các nguyên tố trong phân bón . Biết cách làm ra phân bón sạch, sử dụng phân bón trong

Y

trồng trọt một cách hợp lí và an toàn,dùng phân bón gì cho loại đất nào ( Công

QU

nghệ) đồng thời có ý thức bảo vệ môi trường và xử lí tình huống liên quan đến bảo vệ môi trường, sức khỏe con người ( Sinh học+ hóa học+ công nghệ ).

1.4. Những đặc điểm chính của phƣơng pháp dạy học STEM

KÈ M

- Mục đích trọng tâm là giáo dục tri thức - Chủ đề đặt ra phải có tính thách thức và gây hứng thú cho người học, phải

liên hệ đến những vấn đề mang tính thực tiễn.

- Người học là trung tâm của quá trình hoạt động.

- Hoạt động nhóm là hình thức hoạt động chủ yếu.

DẠ Y

- Có sản phẩm cụ thể, có giá trị thực tiễn.

- Rèn luyện nhiều kĩ năng sống tích cực : kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng

hợp tác, kĩ năng tính toán, kĩ năng sử dụng công nghệ thông tin…

1.5. Mục đích của phƣơng pháp dạy học STEM - Tạo ra được sản phẩm

7 -Thực hành nghiên cứu

AL

- Giải quyết vấn đề 1.6.Vai trò, ý nghĩa của giáo dục STEM

CI

- Đảo bảo giáo dục toàn diện: giáo dục STEM ở nhà trường bên cạnh các

môn học được quan tâm như Toán, Khoa học, các lĩnh vực Công nghệ, Kỹ thuật

OF FI

cúng được quan tâm, đầu tư trên tất cả các phương diện về đội ngũ giáo viên, chương trình, cơ sở vật chất.

- Hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh: dạy học theo định hướng STEM học sinh được hợp tác với nhau,chủ động và tự lực thực hiện các nhiệm vụ học tập, làm quen hoạt động có tính chất nghiên cứu khoa học.

NH ƠN

- Nâng cao hứng thú học tập :Dạy học theo dự án STEM hướng tới việc vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các vấn đề thực tiễn, học sinh được hoạt động trải nghiệm và thấy được ý nghĩa của tri thức với cuộc sống nhờ đó nâng cao hứng thú học tập của học sinh.

- Hướng nghiệp , phân luồng: Dạy học theo dự àn STEM ở trường phổ thông học sinh sẽ được trải nghiệm trong các lĩnh vực STEM, đánh giá được sự

Y

phù hợp, năng khiếu , sở thích của bản thân với nghề nghiệp thuộc lĩnh vực

QU

STEM .

2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài 2.1. Mục tiêu:

- Đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Đổi mới phƣơng pháp dạy học gắn với

KÈ M

STEM môn Hóa học trong chủ đề Phản ứng hóa học” đặt ra mục đích tìm hiểu và đánh giá tình hình đổi mới phương pháp giảng dạy nói chung và đổi mới phương pháp giảng dạy môn Hóa học nói riêng. Phân tích mục đích, vai trò và hiệu quả đổi mới phương pháp giảng dạy đối với môn Hóa học.

DẠ Y

- Qua nội dung đề tài này, chúng tôi mong muốn phát huy năng lực tự

học, năng lực sáng tạo, năng lực hợp tác, kĩ năng vận dụng kiến thức môn học vào thực tiến cuộc sống, thu hẹp khoảng cách giữa lí thuyết và thực hành từ đó phát triển kĩ năng giải quyết tình huống thực tế của học sinh.

8 - Quá trình thực hiện đề tài học sinh không chỉ biết tích hợp các kiến thức

AL

Hóa học, Toán học,Sinh học, Công nghệ mà còn có thể thực hành tạo ra được

sản phẩm. Sản phẩm thu được từ đề tài được nhân rộng và sử dụng phổ biến

CI

trong mỗi gia đình.

- Mỗi học sinh tham gia dự án trở thành chuyên gia sản xuất đồng thời ra nhứng sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:

OF FI

trực tiếp hướng dẫn người thân, hàng xóm và cả người kinh doanh bán hàng tạo

- Tìm hiểu cơ sở lí luận của một số phương pháp giảng dạy.

- Đưa ra một số phương pháp giảng dạy minh họa cho môn Hóa học theo 2.3. Đối tƣợng nghiên cứu:

NH ƠN

hướng đổi mới.

- Học sinh lơp 8 trường THCS Hàn Thuyên-TP Nam Định .

2.4. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu:

- Trong sáng kiến này tôi đề cập đến cách thức tổ chức dạy học theo định hướng STEM ở chủ đề “ Phản ứng hóa học” môn Hóa học 8.

Y

- Sáng kiến này với mong muốn được hoàn thiện và mở rộng đối với một

QU

số tiết học khác không chỉ môn Hóa học lớp 8,9 trường THCS mà còn ở các môn khoa học khác.

2.5. Phƣơng pháp nghiên cứu: - Đọc và nghiên cứu tài liệu

KÈ M

- Dạy học theo hướng vận dụng giáo dục STEM trong bộ môn Hóa học - Các năng lực học sinh cần đạt được thông qua dạy học STEM - Quan sát ,thăm lớp, dự giờ, trao đổi với giáo viên và học sinh tại trường

THCS Hàn Thuyên.

DẠ Y

- Khảo sát tình hình dạy học theo hướng vận dụng giáo dục STEM hiện

nay

- Các phương pháp thống kê Toàn học sử dụng trong nghiên cứu khoa học

Hóa học - Tổng kết kinh nghiệm thực tiễn

9 2.6. Thời gian thực hiện:

AL

- Năm học 2020-2021 2.7.Ý tưởng của đề tài

CI

- Như chúng ta đã biết thực phẩm là một trong những nguồn cung cấp

chính cho sự sống con người. Thực phẩm không chỉ tạo ra năng lượng cho cơ

OF FI

thể hoạt động mà còn cung cấp chất dinh dưỡng( đạm, đường, chất béo, vitamin và khoáng chât…) là những vi chất có lợi cho sự phát triển toàn diện về thể chất lẫn tinh thần. Hiện nay với tốc độ phát triển xã hội ngày càng cao, nhu cầu của con người càng nhiều, nguồn thực phẩm cũng vì thế mà đa dạng hơn về chủng loại và nguồn gốc. Không ít những trường hợp nguồn thực phẩm bị nhiễm bẩn,

NH ƠN

nhiễm độc nhưng vẫn được sử dụng để chế biến. Thậm chí người ta còn cố tình sử dụng hóa chất độc hại nhằm tăng lợi nhuận mà không để tâm đến hậu quả khôn lường. Trước thực tế đó,khi học sinh đã được học những kiến thức trong chủ đề này sẽ giúp mọi người chăm chỉ chế biến thức ăn tại nhà( sữa chua, rượu nếp…) nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm để bảo vệ người dân khỏi một số nguy hiểm sức khỏe không mong muốn.

Y

3. Mục tiêu cụ thể - HS biết:

QU

3.1. Kiến thức

+ Phản ứng hóa học là quá trình làm biến đổi từ chất này thành chất khác + Bản chất của phản ứng là sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử, làm cho

KÈ M

phân tử này biến đổi thành phân tử khác + Phản ứng hóa học xảy ra khi các chất tác dụng tiếp xúc vói nhau, có

trường hợp cần đun nóng, có mặt chất xúc tác + Biết cách nhận biết phản ứng hóa học, dựa vào dấu hiệu có chất mới tạo

DẠ Y

ra có tính chất khác so với chất ban đầu. Biết nhiệt và ánh sáng cũng có thể là dấu hiệu của phản ứng hóa học.

- HS vận dụng kiến thức của các môn học để tìm hiểu về 1 số phản ứng có

lợi và có hại trong cuộc sống

10 + Vận dụng kiến thức Hóa học để viết đúng phương trình chữ của phản ứng

AL

hóa học.

+ Vận dụng kiến thức thực tế từ sách, báo, Internet: đề xuất giải pháp hạn

CI

chế những phản ứng có hại và ứng dụng phản ứng có lợi trong cuộc sống.

- Qua việc tích hợp kiến thức liên môn trong dự án, học sinh có được những

OF FI

hiểu biết cơ bản về phản ứng hóa học để vận dụng vào thực tế cuộc sống như thế nào cho phù hợp và đem lại hiệu quả tốt nhất( qui trình làm sữa chua, cách sử dụng,và bảo quản sữa chua) 3.2. Kỹ năng

- Rèn luyện kĩ năng quan sát tư duy logic và suy luận vấn đề,kĩ năng thực

NH ƠN

hành hóa học,làm việc với hóa chất,với dụng cụ thí nghiệm.

- Quan sát được một số phản ứng cụ thể rút ra nhận xét về dấu hiệu của phản ứng hóa học.

- Kĩ năng vận dụng các kiên thức đã học trong môn sinh học, công nghệ,…để giải thích về phản ứng hóa học và đề xuất giải pháp hạn chế những phản ứng có hại và ứng dụng phản ứng có lợi trong cuộc sống( qui trình làm sữa chua...)

QU

3.3. Thái độ

Y

- Kĩ năng tự kiểm tra đánh giá kết quả học tập.

- Nghiêm túc, cẩn thận và an toàn trong tiến hành thực hành thí nghiệm, tích cực trong học tập, hợp tác nhóm - Có ý thức thực hiện tuyên truyền vận động mọi người biết hạn chế những

KÈ M

phản ứng có hại và ứng dụng phản ứng có lợi trong cuộc sống.

3.4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực tự học - Năng lực giải quyết vấn đề

DẠ Y

- Năng lực giao tiếp - Năng lực hợp tác - Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học - Năng lực thực hành hóa học - Năng lực sử dụng công nghệ thông tin

11 - Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống

AL

3.5. Về phẩm chất - Giáo dục lòng yêu quê hương, đất nước, yêu môi trường thiên nhiên, có ý

CI

thức bảo vệ môi trường thiên nhiên.

- Sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng và đất nước.

4. Phƣơng pháp dạy học: - Phương pháp thảo luận nhóm - Phương pháp thực hành, trực quan - Phương pháp vấn đáp - Phương pháp giải quyết vấn đề

OF FI

- Tự tin, tự chủ, có trách nhiệm trong công việc được giao.

NH ƠN

- Phương pháp liên hệ thực tế và tự liên hệ

- Phương pháp dùng phiếu học tập, bài tập thảo luận - Phương pháp ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy - Phương pháp vận dụng kiến thức liên môn.

5. Ý nghĩa của đề tài

5.1. Ý nghĩa của đề tài đối với thực tiễn dạy học

Y

- Qua việc dạy học theo đề tài này thì học sinh đã có tư duy, vận dụng

QU

được kiến thức của nhiều môn học khác nhau để giải quyết một số vấn đề thường gặp trong cuộc sống.

- Với việc tổ chức dạy học đổi mới phương pháp theo định hướng STEM còn tạo điều kiện cho học sinh tham gia đánh giá lẫn nhau, phát triển kĩ năng

KÈ M

đánh giá và tự đánh giá.

5.2. Ý nghĩa của đề tài đối với thực tiễn đời sống - Học sinh có được những kiến thức để vận dụng vào cuộc sống hàng

ngày, chủ động tạo ra sản phẩm , sản phẩm thu được từ dự án được nhân rộng.

DẠ Y

- Biết cách ứng dụng phản ứng có lợi trong cuộc sống và cách bảo vệ đồ

dùng ,thức ăn… do phản ứng có hại gây ra.

- Rèn luyện các kỷ năng sống có trách nhiệm trong cộng đồng.

6. Thiết bị dạy học, học liệu 6.1. Thiết bị, đồ dùng dạy học

12 - Dụng cụ: Khay nhựa, ống nghiệm ,kẹp gỗ,bật lửa, đế sứ, ống hút,thìa lấy .- Hóa chất: + Zn, dd HCL,nến.

6.2. Học liệu sử dụng trong dạy học - Hóa học 8, nhà xuất bản giáo dục.

- Sinh học 8, nhà xuất bản Giáo dục.

- Hóa học cơ bản và nâng cao lớp 8.

- Công nghệ 6.

OF FI

-Tranh vẽ: sơ đồ tượng trưng cho phản ứng giữa H2 và O2.

CI

+ Sữa ông thọ, sữa tươi, nước, sữa chua cái để làm sữa chua.

AL

hóa chất, bếp ga( bếp từ),xoong,muôi cốc thủy tinh( cốc nhựa), máy ủ sữa chua,

- Sử dụng máy chụp ảnh.

- Máy tính và máy chiếu.

NH ƠN

6.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học

- Các phần mềm để dựng phim.

- Mạng internet.

7. Tổ chức các hoạt động học tập

Y

Tôi đổi mới phương pháp dạy học gắn với STEM cụ thể vào chủ đề “ Phản ứng hóa học” Hóa lớp 8 nhằm phát huy tính chủ động sáng tạo của học

QU

sinh đồng thời đưa môn học vào thực tế cuộc sống .

7.1. Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh - Nghiên cứu kiến thức trọng tâm

KÈ M

- Xây dựng qui trình làm sữa chua - Lập kế hoạch trình bày

7.2. Học sinh thực hiện theo nhóm - Tự đọc và nghiên cứu sách giáo khoa, các tài liệu tham khảo,tìm kiếm

DẠ Y

thông tin trên Internet...

- Đề xuất và thảo luận các ý tưởng ban đầu, thống nhất một phương án thiết

kế tốt nhất - Xây dựng và hoàn thiện kế hoạch làm sữa chua - Lựa chọn hình thức và chuẩn bị nội dung báo cáo

13 * Câu hỏi khái quát : Sữa chua đem lại những lợi ích gì? * Câu hỏi bài học:

AL

7.3. Bộ câu hỏi

lựa chọn những nguyên liệu đó? Tỉ lệ các nguyên liệu đó?

- Cách sử dụng và bảo quản sữa chua đó?

OF FI

- Tiến hành làm sữa chua theo qui trình nào?

CI

- Sử dụng những nguyên liệu nào để làm sữa chua? Vì sao nhóm em lại

- Giá thành của sữa chua này so với các loại sữa chua hiện có trên thị trường.

7.4. Tổ chức dạy học theo dự án STEM * Tổ chức tình huống học tập Gv yêu cầu 1 HS lên làm bài tập

Nội dung cần đạt đƣợc

NH ƠN

Hoạt động của GV và HS

? Ghi lại phương trình chữ của PƯHH trong các hiện tượng sau:

- Kẽm tác dụng với axit clohdric tạo thành kẽm clorua và khí hidro

Y

- Đường bị nhiệt phân hủy thành than và nước

QU

- Bari clorua tác dụng với natri sunfat tạo thành Bari sunfat và natri clorua.

Gv nêu tình huống: không.

KÈ M

? Nếu không đun nóng đường thì phản ứng có xảy ra hay ? Khi đun nóng đường làm thế nào mà em biết được phản ứng đã xảy ra.

GV: Chúng ta cùng đi tìm hiểu chủ đề Phản ứng hóa học (tiếp

DẠ Y

theo)

Hoạt động 1:Vận dụng kiến liên môn để tìm hiểu khi nào III.Khi nào phản ứng phản ứng hóa học xảy ra?

Phương pháp: thực hành,trực quan,vận dụng kiến thức liên môn,liên hệ thực tế.

hóa học xảy ra?

14 Hình thức dạy học: Hoạt động nhóm

clohidric vào + TN2:Cho vụn kẽm vào ống nghiệm và nhỏ 2-3 ml dd axit + TN3:Để cây nến trong không khí + TN4: Đốt cháy cây nến trong không khí

OF FI

clohdric vào

CI

+ TN1:Cho viên kẽm vào ống nghiệm và nhỏ 2-3 ml dd axit

AL

- Giáo viên đưa nội dung cách tiến hành thí nghiệm.

- Yêu cầu các nhóm làm thí nghiệm rồi ghi lại hiện tượng

QU

Y

NH ƠN

quan sát được vào phiếu học tập.

Hình ảnh các nhóm học sinh làm thí nghiệm

KÈ M

GV chọn một bảng nhóm bất kì dán lên bảng để cùng với HS hoàn thiện kiến thức.

GV cho điểm các nhóm.

Gv yêu cầu HS trả lời câu hỏi: ? Hiện tượng gì xảy ra trong TN1-2 nếu để riêng kẽm và axit

DẠ Y

clohidric?

? Tại sao trong TN2 khí thoát ra nhanh hơn trong TN1? ? Để phản ứng xaỷ ra nhất thiết cần điều kiện gì? ? Ở TN4 để cây nến cháy ta làm thế nào? ? Gv yêu cầu HS nhớ lại TN bài trước khi cho đường vào ống

- Các chất phản ứng phải tiếp xúc nhau. Bề mặt tiếp xúc càng lớn thì phản ứng xảy ra càng dễ.

15 nghiệm và đun nóng,hãy nêu hiện tượng?

- Cần đun nóng đến một

AL

? Điều kiện cần thiết để nến cháy và đường bị phân hủy thành nhiệt độ thích hợp(tùy từng than và nước?

phản ứng).

Vận dụng kiến thức thực tế và ứng dụng công nghệ thông - Có những phản ứng cần chua ở nhà và có quay video gửi qua mail cho giáo viên. Giáo

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

NH ƠN

sữa chua chiếu cho cả lớp cùng theo dõi.

OF FI

viên lấy video đại diện 1 nhóm đã quay ở nhà về qui trình làm

CI

tin:Giáo viên nhận báo cáo của các nhóm về qui trình làm sữa có mặt của chất xúc .

OF FI

CI

AL

16

NH ƠN

Hình ảnh học sinh thực hiện qui trình làm sữa chua *Lợi ích của sữa chua:

Sữa chua không chỉ là loại thức ăn số 1 dùng để giải nhiệt

trong những ngày hè nóng bức mà còn là loại thực phẩm vừa coa lợi cho sức khỏe lại vừa có lợi ch làn da. Có rất nhiều

công thức hướng dẫn về cách làm sữa chua nhìn chùn đều khá

Y

đơn giản nhưng nếu như không cẩn thận thì các bạn sẽ không * Cách làm sữa chua

QU

thể nào thành công với món ăn này. + Nguyên liệu, dụng cụ: 1 hộp sữa đặc có đường

KÈ M

1 lit sữa tươi có đường hoặc không đường 1 hũ sữa chua cái

Hũ/ lọ đã tiệt trùng, xoong, bếp từ ( bếp ga), máy ủ( nồi cơm điện)

+ Qui trình làm sữa chua

DẠ Y

- Bước 1: Làm hỗn hợp sữa Cho sữa tươi và sữa đặc vào cùng trong xoong khuấy đều cho tan sữa. Đun hỗn hợp trên bếp cho đến khi sôi lăn tăn rồi tắt bếp, để hỗn hợp cho nguội bớt.

- Bước 2: Làm sữa cái

17 Múc 1 cốc hỗn hợp sữa ấm, hòa cùng sữa cái khuấy đều

- Bước 3:Ủ sữa chua (Có nhiều cách ủ ta có thể dùng nồi cơm điện, máy chuyên dụng) + Ủ bằng nồi cơm điện:Đổ sữa chua còn đang ấm vào từng hũ

OF FI

hoặc lọ. Đổ nước nóng theo tỷ lệ 2 nóng ,1 nguội ngập 2/3 hũ

CI

khuấy đều tay.

AL

Sau khi nồi sữa đã nguội bớt, đổ hỗn hợp sữa chua cái vaò

hoặc lọ, đậy nắp nồi cơm điện lại và ủ trong khoảng 7-8 tiếng.

+ Ủ bằng máy chuyên dụng: đặt từng hũ vào vào máy ủ, bật

chế độ ủ tùy chọn, nếu mùa hè ủ 4-6 tiếng, mùa đông ủ 5-8 tiếng.

NH ƠN

Ủ xong, sữa chua có độ sánh mịn và mùi thơm dễ chịu.

- Bước 4: Bảo quản( làm lạnh sữa chua sau khi ủ): lấy sữa chua ra bảo quản trong ngăn mát hoặc trong ngăn đông tủ lạnh tùy thích.

+ Kết quả: Học sinh giới thiệu sản phẩm của nhóm mình cho

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

các bạn và giáo viên cùng thưởng thức.

Hình ảnh các nhóm học sinh thưởng thức sản phẩm sữa chua

NH ƠN

OF FI

CI

AL

18

Hình ảnh học sinh xin ý kiến của các thầy cô giáo dự giờ - Học sinh nhóm khác nêu các câu hỏi liên quan đến qui trình làm sữa chua để học sinh được tự vấn đáp, giải thích nhằm hiểu sâu hơn cơ chế tạo ra sản phẩm nhờ sự lên men của vi

Y

khuẩn lactic.

QU

? Tại sao phải đun hỗn hợp sữa rồi để nguội? ? Hãy tính toán giá thành trên 1 hộp sữa chua thành phẩm ?

Học sinh vận dụng kiến thức toán học: + 1 lit sữa tươi: 29 K

KÈ M

+ 1 lon sữa đặc: 21K

Tổng chi 55K

+ 1 hũ sữa chua cái: 5K

với nguyên liệu trên nhóm làm ra 16 hũ sữa chua thành phẩm vì vậy 1 hũ có giá thành 3,5K rẻ hơn so với các loại sữa chua khác mà lại đảm bảo an toàn thực phẩm.

DẠ Y

Giáo viên cho các nhóm đánh giá sản phẩm của nhóm bạn.

Sau đó giáo viên đánh giá qui trình thực hiện dự án và đánh giá sản phẩm của nhóm. ? Quá trình chuyển hóa đường lactose trong sữa thành axit lactic và tạo thành sữa chua cần phải có chất gì để cho quá trình chuyển

19 hóa xảy ra nhanh hơn?

xúc tác

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

NH ƠN

OF FI

Vận dụng kiến thức thực tế: Nêu cách làm rượu nếp , làm giấm

CI

? Lấy ví dụ trong thực tế cuộc sống PƯHH xảy ra cần có chất

AL

? Nếu không có hũ men phản ứng trên có xảy ra không?

Đại diện 1 nhóm trình bày cách làm rƣợu nếp

Vận dụng kiến thức sinh học: Giải thích vì sao khi ta nhai cơm

20 lâu trong miệng thấy có cảm giác ngọt?

AL

Gv liên hệ thực tế: trong các nhà máy sản xuất phân đạm người ta thường dùng sắt làm chất xúc tác để đẩy nhanh PƯHH xảy ra giữa nito và hidro để tạo ra amoniac.

CI

Vận dụng kiến thức sinh học: GV đưa hình ảnh quang hợp của cây xanh yêu cầu nhắc lại khái niệm quang hợp…..> PƯ xảy ra được giảm đi, chất cần thiết cho sự hô hấp tăng lên.

OF FI

có ích cho con người: không khí được trong lành do chất có hại

Vận dụng kiến thức liên hệ thực tế: Nêu những PƯ có hại mà em biết ?(cháy rừng, khí nổ trog các hầm mỏ, kim loại bị gỉ, TĂ bị ôi thiu..)…> Để phòng tránh sự han gỉ của kim loại ta làm thế nào?

NH ƠN

Qua hoạt động 1, GV đã hình thành và phát triển các năng lực sau cho HS:năng lực thực hành, hợp tác, giao tiếp, vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

Hoạt động 2:Vận dụng kiến thức liên môn kết hợp kiến V.Làm thế nào nhận biết thức thực tế tìm hiểu cách nhận biết có phản ứng hóa học có phản ứng hóa học xảy

Y

xảy ra?

Phương pháp: Thực hành,trực quan,liên hệ thực tế.

DẠ Y

KÈ M

QU

Hình thức dạy học: Hoạt động nhóm,cá nhân.

ra?

21 Vận dụng kiến thức vật lí: Cho biết trạng thái của các chất trước - Dựa vào dấu hiệu có chất

AL

và sau phản ứng ở TN1,2?

Gv yêu cầu HS dựa vào TN1,2…> Cho biết dấu hiệu nào để mới tạo thành, có tính chất nhận biết có PƯHH xảy ra?

khác với chất phản ứng:

mà ta dễ nhận ra là gì?

tan

CI

? Chất mới được tạo ra có tính chất khác với chất phản ứng màu sắc, trạng thái, tính

phản ứng và màu sắc của chất sau phản ứng?

OF FI

Vận dụng kiến thức vật lí: cho biết màu sắc của đường trước - Ngoài ra sự tỏa nhiệt và phát sáng cũng có thể là

? Khi đun nóng đường dựa vào dấu hiệu nào để nhận biết có dấu hiệu có PƯHH xảy ra.

PƯHH xảy ra?

- GV yêu cầu 1 HS lên làm TN: Nhỏ vài giọt dd Bari clorua ? Quan sát- nhận xét hiện tượng? ? Hiện tượng trên chứng tỏ điều gì?

NH ƠN

vào ống nghiệm có sẵn 1 ml dd natri sunfat.

? Ở TN này chất kết tủa xuất hiện có tính chất khác với chất phản ứng là gì?

? Dấu hiệu để nhận biết có PƯHH xảy ra?

Y

? Ở TN 4 dựa vào dấu hiệu nào để nhận biết khi đốt nến là có Gv chốt kiến thức.

QU

PƯHH xảy ra?

Gv yêu cầu 1 HS làm TN của bài tập 5 trong SGK: Bỏ quả trứng vào dd axit clohidric thấy sủi bọt ở vỏ quả trứng. Biết

KÈ M

rằng axit clohidric đã tác dụng với canxi cacbonat tạo ra canxi clorua, nước và khí cacbonic thoát ra. Hãy chỉ ra dấu hiệu để nhận biết có phản ứng xảy ra.

Ghi lại phương trình chữ của phản ứng.

Hs quan sát bạn làm TN để hoàn thành bài tập.

DẠ Y

Qua hoạt động 2: GV đã hình thành và phát triển các năng

lực sau cho HS:năng lực thực hành, hợp tác, giao tiếp.

Hoạt động 3: Vận dụng kiến thức thực tế từ internet,đài ,báo và kiến thức sinh học ,công nghệ... tìm hiểu một số phản ứng hóa học có lợi và có hại trong đời sống Phương pháp: vấn đáp - thuyết trình, thu thập và xử lí thông tin

22 Hình thức dạy học: Hoạt động cá nhân và nhóm

NH ƠN

OF FI

CI

AL

Qua hình ảnh quan sát,

- GV dùng phương pháp vấn đáp trao đổi kiến thức thực tế một số phản ứng có hại,có ích trong cuộc sống.

? Tại sao những đồ dùng bằng sắt thường bị gỉ taọ thành gỉ sắt và dần dần đồ vật không dùng được.

Y

- Trong không khí có khí oxi,hơi nước và các chất khác. Do tác dụng nhiệt độ cao

QU

của ánh nắng mặt trời,hơi nước,oxi và nước mưa có phản ứng với sắt tạo thành một số hợp chất của sắt gọi là gỉ sắt. Gỉ sắt không còn tính cứng, ánh kim, dẻo của sắt mà xốp, giòn nên làm đồ vật bị hỏng.

KÈ M

? Tại sao khi cho vôi sống vào nước, ta thấy khói bốc lên mù mịt,nước như bị sôi lên và nhiệt độ hố vôi rất cao có thể gây nguy hiểm cho tính mạng của con người?

- Khi tôi vôi đã xảy ra phản ứng tạo thành canxihidroxit. Phản ứng này tỏa rất nhiều nhiệt nên làm nước sôi lên và bốc hơi đem theo cả những hạt Ca(OH) 2 rất nhiều tạo thành như khói mù trắng. Do nhiệt tỏa ra nhiều nên nhiệt độ hố vôi cao do đó ta cần tránh xa hố vôi

DẠ Y

để tránh gây nguy hiểm đến tính mạng. ? Tại sao khi quét vôi lên tường thì lát sau vôi khô và cứng lại?

- Vôi là canxi hidroxit là chất ít tan trong nước nên khi cho nước vào tạo thành dung dịch

trắng đục, khi quét lên tường thì Ca(OH) 2 nhanh chóng khô và cứng lại vì tác dụng với cacbon điôxit trong không khí tạo ra canxi cacbonat .

23 ? Tại sao thức ăn để lâu ngày bị ôi thiu?

AL

- Thức ăn của con người là nguồn chất hữu cơ cũng là nguồn thức ăn của các vi sinh vật.

Trong không khí có sẵn rất nhiều vi sinh vật( vi khuẩn, nấm). Nếu để thức ăn bên ngoài ở đơn giản và có thải ra các khí H2S, CH4…. gây mùi hôi, thối.

CI

điều kiện bình thường, các vi sinh vật sẽ xâm nhập và phân hủy thức ăn tạo thành các chất

OF FI

? Vì sao khi đun bếp than trong phòng kín thường gây ra hiện tượng ngạt thở?

- Do trong phòng kín nên không khí khó lưu thông với bên ngoài, thậm chí không lưu thông với bên ngoài. Khi đun bếp than thì lượng oxi đã tham gia vào phản ứng cháy đồng thời tạo ra các khí cacbon oxit và cacbon dioxit.Hàm lượng oxi giảm đi, lượng cacbon oxit và cacbon dioxit tăng. Huyết sắc tố (Hb) kết hợp với cacbon oxit tạo ra một hợp chất

NH ƠN

bền(HbCO2) có âm phân tách do đó máu thiếu Hb tự do chuyên vận chuyển oxi dẫn đến cơ thể bị thiếu oxi nên ngạt thở.

? Vì sao quá trình quang hợp của cây xanh có vai trò quyết định đối với sự sống trên trái đất?

- Quá trình quang hợp của thực vật giúp cân bằng khí oxi và cacbonic trong không khí, cung cấp oxi cho con người và các sinh vật khác và quá trình hô hấp của cây xanh. Là

Y

nguồn khởi nguyên cung cấp thức ăn, năng lượng cho mọi sự sống trên trái đất và là nguồn

QU

cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp, dược liệu cho con người. ? Ông bà ta xưa nay luôn nhắc nhở con cháu câu: “nhai kĩ no lâu” . Tại sao khi ăn cơm nhai kĩ sẽ thấy vị ngọt và no lâu?

- Cơm chứa 1 lượng lớn tinh bột, khi ăn cơm trong tuyến nước bọt của người có các men .

KÈ M

Khi nhai kĩ cơm trong nước bọt sẽ xảy ra sự thủy phân 1 phần tinh bột thành mantozo và glucozo nên có vị ngọt.

Qua hoạt động 3: GV đã hình thành và phát triển các năng lực sau cho HS:năng lực hợp

DẠ Y

tác, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông Hoạt động 4: Vận dụng kiến thức thực tế từ báo, đài, Internet và kiến thức sinh học, công nghệ... giáo dục HS ý thức biết ứng dụng phản ứng có lợi trong cuộc sống và cách bảo vệ đồ dùng ,thức ăn… do phản ứng có hại gây ra.

Phương pháp: thực hành, thu thập và xử lý thông tin

24 Hình thức dạy học: Hoạt động cá nhân và nhóm

AL

GV: Bằng hiểu biết cá nhân về ảnh hưởng của phản ứng hóa học đối với cuộc sống của chúng ta, các em có những việc làm thiết thực gì góp phần hạn chế phản ứng có hại và

CI

vận dụng phản ứng có lợi trong cuộc sống?

HS nhóm 1: Trồng cây quanh khu nhà ở và trong nhà trƣờng để không khí

OF FI

trong lành do chất có hại đƣợc giảm đi, chất cần thiết cho sự hô hấp tăng lên giảm thiểu ô

QU

Y

NH ƠN

nhiễm môi trƣờng.

KÈ M

Hình ảnh HS trƣờng Hàn Thuyên trồng cây để không khí trong lành - Qua tìm hiểu các đồ dùng bằng kim loại xung quanh ta hay bị gỉ không dùng được và thức ăn để lâu ngày hay bị ôi thiu. Học sinh nhóm 2 nêu cách bảo vệ đồ vật bằng kim loai không bị gỉ và cách bảo quản thực phẩm hàng ngày tránh ôi thiu.

* Cách bảo vệ đồ vật bằng kim loại không bị gỉ

DẠ Y

- Để đồ vật ở khô ráo, thường xuyên lau chùi sạch sẽ sau khi sử dụng như dao, kéo…, rửa sạch sẽ dụng cụ lao động và tra dầu mỡ sẽ làm cho kim loại bị ăn mòn chậm hơn..

- Sơn, mạ, bôi dầu mỡ… lên bề mặt kim loại. Các chất này bền, bám chắc vào bề mặt kim loại, ngăn không cho kim loại tiếp xúc với môi trường.

QU

Y

NH ƠN

OF FI

CI

AL

25

* Cách bảo quản thực phẩm hàng ngày tránh ôi thiu Bảo quản thực phẩm là quá trình xử lý thức ăn nhằm ngăn chặn hoặc làm chậm việc thức

KÈ M

ăn bị hư hỏng nhờ đó thực phẩm giữ được lâu hơn. Có các cách bảo quản: - Phơi khô hoặc sấy khô: là phương pháp bảo quản cổ xưa nhất. Nó làm giảm hoạt độ nước đủ để ngăn chặn hoặc trì hoãn sự phát triển của vi khuẩn.( sấy khô bằng phơi nóng,sấy khô bằng luồng không khí nóng 90-1500C….).

- Làm lạnh: Giúp bảo quản thức ăn bằng cách làn chậm sự phát triển và sinh sôi của vi sinh

DẠ Y

vật cũng như các phản ứng của enzim gây thối rữa thực phẩm.

- Làm đông: Là phương pháp bảo quản thực phẩm bằng cách hạ nhiệt độ nhằm biến nước trong thực phẩm thành đá do đó ngăn cản sự phát triển của vi sinh vật dẫn đến sự phân hủy của thực phẩm diễn ra chậm.

- Ướp muối: Là phương pháp bảo quản và chế biến thức ăn bằng cách trộn chúng với muối

làm giảm các ảnh hưởng của các enzim gây hư hỏng.

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

NH ƠN

OF FI

CI

- Ngoài ra còn có các cách bảo quản khác: muối chua, đóng hộp….

AL

26 ăn nhờ vào khả năng ức chế vi sinh vật gây thối của muối ăn. Muối ăn cũng có tác dụng

27

“ Cá không ăn muối cá ươn Con cãi cha mẹ trăm đường con hư” Em hãy giải thích câu tục ngữ trên?

CI

học nêu tình huống:Tục ngữ có câu:

AL

Từ cách bảo quản thực phẩm do nhóm 2 vừa nêu giáo viên vận dụng kiến thức văn

OF FI

- Trước hết ta hiểu cá khi ươn là do sự phân hủy của protein xảy ra dưới sự hoạt động và tác động trực tiếp của các loài vi sinh vật do đó để cá không ươn buộc những vi sinh vật ấy phải không còn tồn tại.Ta đã biết muối từ lâu là 1 loại nguyên liệu có tính sát trùng cao vì vậy nếu dùng muối để ướp cá thì cá sẽ tươi lâu hơn, các vi sinh vật có hại chết đi, thịt cá sẽ săn chắc, khi chế biến thành món ăn hương vị sẽ đậm đà. Bằng cách so sánh hiện tượng cá

NH ƠN

bị ươn khi không được ướp muối, câu tục ngữ còn khẳng định con cái không nghe lời dạy bảo của cha mẹ sẽ hư hỏng, không trở thành người tốt.

- HS nhóm 3 tuyên truyền mọi người cần đun than ở nơi thoáng gió tuyệt đối không

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

dùng bếp than để sưởi và ủ bếp trong phòng kín.

28 - Hs nhóm 4 hướng dẫn mọi người qui trình làm sữa chua để đảm bảo an toàn thực

NH ƠN

OF FI

CI

AL

phẩm

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

Hình ảnh HS trường Hàn Thuyên hướng dẫn người thân qui trình làm sữa chua

NH ƠN

OF FI

CI

AL

29

Hình ảnh HS trường Hàn Thuyên tuyên truyền cho người dân sống xung quanh qui

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

trình làm sữa chua

Hình ảnh HS trường Hàn Thuyên tuyên truyền cho các bạn học trường khác qui trình làm sữa chua

NH ƠN

OF FI

CI

AL

30

Hình ảnh HS cùng mọi ngƣời thƣởng thức sản phẩm sữa chua Qua hoạt động 4, GV đã hình thành và phát triển các năng lực sau cho HS: năng lực tự học, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông, vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.

Mọi thứ xung quanh chúng ta luôn không ngừng biến đổi . Các vật chất cũ tương tác với

Y

nhau hình thành nên vật chất mới gọi là phản ứng hóa học. Những phản ứng hóa học này

QU

tồn tại xung quanh chúng ta,hàng ngày hàng giờ thậm chí trong từng phút từng giây ở bất cứ nơi nào ngay cả trong cơ thể chúng ta tạo ra những sản phẩm hóa học khác nhau .

Bài tập vận dụng:

KÈ M

Câu 1: Điền đầy đủ các từ hoặc cụm từ thích hợp vào chỗ trống trong câu sau: “............là quá trình làm biến đổi chất này thành chất khác. Chất biến đổi trong phản ứng gọi là..........., còn.............mới sinh ra là...........

Trong quá trình phản ứng........giảm dần,.............tăng dần” Câu 2: Khi than cháy trong không khí xảy ra phản ứng hoá học giữa than và khí oxi.

DẠ Y

a)Hãy giải thích vì sao cần đập vừa nhỏ than trước khi đưa vào bếp lò sau đó dùng que lửa châm rồi quạt mạnh đến khi than bén cháy thì thôi. b)Ghi lại phương trình chữ của phản ứng, biết rằng sản phẩm là khí cácbonđiôxit. c) Giải tích vì sao than chất thành đống lớn có thể tự bốc cháy?

Câu 3: Tại sao dùng đồ dùng bằng bạc đựng thức ăn, thức ăn lâu bị ôi?

31 HS các nhóm thảo luận trả lời câu hỏi, tự đánh giá và cho điểm giữa các nhóm dưới sự uốn

AL

nắn của GV Đáp án Đáp án

Điểm

CI

Câu

Các từ và cụm từ cấn điền: Phản ứng hóa học,chất phản

1

3,0 đ

OF FI

ứng,chất,sản phẩm,lượng chất phản ứng,lượng sản phẩm

a.- Đập vừa nhỏ than để tăng bề mặt tiếp xúc của than với khí

2

oxi.

1,5đ

- Dùng que lửa châm để nâng nhiệt độ của than.

PƯHH xáy ra. b. -Phương trình chữ

NH ƠN

- Quạt mạnh để thêm đủ khí oxi. Khi than bén cháy là đã có

Than + Khí oxi -> Khí cacbon đioxit

c. -Do than tác dụng với oxi trong không khí tạo ra khí cacbonic, phản ứng này tỏa nhiệt.

- Nếu than chất thành đống lớn phản ứng này diễn ra nhiều

1đ 1đ 1đ

Y

nhiệt tỏa ra được tích góp dần khi đạt tới nhiệt độ cháy của

QU

than thì than sẽ tự bốc cháy.

- Khi bạc gặp nước sẽ có 1 lượng rất nhỏ đi vào nước thành

3

ion.

1đ

KÈ M

- Ion bạc có tác dụng diệt khuẩn rất mạnh. Chỉ cần 1/5 tỉ gam bạc trong 1 lit nước cũng đủ diệt các vi khuẩn nên

1,,5đ

giữ cho thức ăn lâu bị ôi.

*. Tiêu chí đánh giá kết quả học tập của học sinh

DẠ Y

- Học sinh làm bài kiểm tra mức độ đạt trên 65% khá giỏi, tức là học sinh đã nắm

được những kiến thức cơ bản - Vận dụng được kiến thức của nhiều môn học khác nhau để giải quyết những vấn đề

thực tiễn đời sống

32 8. Kết quả đánh giá

AL

8.1. Kết quả bài kiểm tra

- Chất lượng bài kiểm tra viết của lớp dạy học theo phương pháp mới

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

NH ƠN

OF FI

CI

Tiến hành kiểm tra 96 em lớp 8A2 + 8A4( dạy học theo phương pháp mới)

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

NH ƠN

OF FI

CI

AL

33

Lớp 8A2+8A4 ( 96 HS)

Điểm 9 – 10

Điểm 7 – 8

Điểm 5 - 6

56 = 58,33%

32 = 33.34%

08 = 8,33%

Điểm < 5 0 = 0%

34 Kết quả kiểm tra đối chứng của lớp 8A6 +8A7 dạy học theo phƣơng pháp truyền

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

NH ƠN

OF FI

CI

AL

thống

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

NH ƠN

OF FI

CI

AL

35

Lớp8A6+8A7

Điểm 9 – 10

Điểm 7 – 8

Điểm 5 – 6

Điểm < 5

18 = 18,75%

42 = 43,75%

08 = 8,33%

(96 HS)

28 = 29,17%

36 8.2. Kết quả đánh giá thái độ của học sinh sau khi đƣợc tham gia dự án

AL

Chúng tôi đã tổ chức lấy ý kiến của tất cả học sinh lớp 8A2 + 8A4( 96 học sinh), tìm hiểu về mức độ hứng thú của các con học sinh sau khi được tham gia dự án, chúng tôi phát ra 96 Kết quả như sau: Mức độ Hoàn toàn đồng ý 1.Dự án giúp em hiểu bài

90

8

0

82

14

0

78

10

8

80

16

0

76

200

0

NH ƠN

học sinh 3. Học sinh được thực hành nhiều hơn so với các tiết học khác 4. Học sinh được trao đổi,

Y

giao tiếp và hợp tác với

Không đồng ý 0

88

trong dự án là vừa sức với

Đồng ý một phần 6

hơn 2. Các nhiệm vụ học tập

OF FI

Nội dung khảo sát

CI

phiếu, thu về 96 phiếu.

QU

bạn bè tốt hơn 5. Dự án giúp em biết vận dụng được kiến thức vào thực tế cuộc sống

KÈ M

6 .Em cảm thấy thích học môn Hóa học hơn

Kết quả trên cho thấy phần lớn học sinh sau tham gia dự án thấy hiểu bài hơn, thấy được kiến thức của bài học có ý nghĩa thong thực tế cuộc sống,có cơ hội được học hỏi,

DẠ Y

trao đổi, giao tiếp với bạn bè nhiều hơn, các nhiệm vụ cũng vừa sức với độ tuổi của học sinh. Đa số học sinh thấy hào hứng với hình thức học tập này.

37 III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI

AL

Qua đề tài học sinh không chỉ nắm được điều kiện để phản ứng hóa học xảy ra và dấu hiệu để nhận biết có phản ứng học xảy ra mà còn thấy được vai trò

CI

của phản ứng hóa học trong cuộc sống. Qua việc dạy học theo định hướng STEM học sinh có tư duy vận dụng kiến thức nhiều môn học khác để giải quyết

OF FI

vấn đề trong cuộc sống.Gắn kết được các kiến thức –kĩ năng và thái độ của các môn khoa học khác với nhau làm cho học sinh yêu thích môn học.

1. Hiệu quả về mặt kinh tế.

- Qua sản phẩm của học sinh làm ra cho thấy năng lực chủ động tìm hiểu, lựa chọn,nghiên cứu và làm chủ kiến thức của học sinh rất tốt và có hiệu quả.

NH ƠN

- Qua hoạt động tích cực tuyên truyền của học sinh đã lan tỏa tới người thân, hàng xóm đồng thời giao lưu với nhiều học sinh trường bạn giúp cho việc chế biến thức ăn ở nhà sẽ tiết kiệm một phần đáng kể kinh phí đối với bất kì một hộ gia đình nào đồng thời đảm bảo được vệ sinh an toàn thực phẩm..

2.Hiệu quả về mặt xã hội.

- Sáng kiến góp phần phát huy tính chủ động, tích cực ,sáng tạo trong học

Y

tập của người học, sáng kiến khắc phục được hiện tượng ỷ lại của một số cá

QU

nhân khi làm việc nhóm, tạo sự gắn kết giữa các thành viên trong một nhóm từ đó phát huy năng lực hợp tác, năng lực đánh giá, năng lực giải quyết vấn đề.

Sáng kiến còn khắc phục hiện tượng học tập thụ động, nhàm chán ở các môn học, đưa ra một phương pháp dạy học tích cực mới- học qua thực hành.

KÈ M

* Từ bảng tổng hợp số liệu ta thấy: Tỉ lệ học sinh khá-giỏi cao hơn so với lớp đối chứng điều đó khẳng định tinh thần học tập của các em lớp thực nghiệm có chuyển biến tích cực. Học sinh có hứng thú hơn, các em hăng hái hơn trong tiết học vì ngoài kiến thức hóa học các em còn được tìm hiểu thêm kiến thức môn

DẠ Y

học khác đặc biệt các em biết vận dụng kiến thức hóa học vào thực tế cuộc sống hàng ngày: biết bảo vệ môi trường, biết bảo vệ đồ dùng bằng kim loại không bị gỉ- bảo vệ thực phẩm tránh bị ôi thiu,biết làm 1 số món ăn( sữa chua , rượu nếp….) mang lại sự thích thú,tìm tòi ở mỗi học sinh. Đôi khi các em còn là

38 những tuyên truyền viên tích cực về bảo vệ môi trường sống, bảo vệ các đồ dùng

AL

hàng ngày….tại gia đình và địa phương.

IV. KẾT LUẬN

CI

Đổi mới phương pháp dạy học gắn với STEM là việc làm cần thiết xuất

phát từ yêu cầu của sự phát triển kinh tế , xã hội, yêu cầu liên quan đến đặc điểm

OF FI

tâm sinh lí của người học. Dạy học theo định hướng STEM phát huy tối đa năng lực cần có của người học trong thế kỉ 21, học sinh được học thông qua thực hành nên tăng cường tính tự học, nâng cao ý thức trách nhiệm và đặc biệt là phát huy tính tích cực ,chủ động , sáng tạo của học sinh đồng thời đã giảm bớt được sự khô khan,nhàm chán của 1 số kiến thức,sự căng thẳng trong giờ học,có thể rút

NH ƠN

gọn lượng thời gian của bài mà vẫn đạt hiệu quả theo yêu cầu của bài. Do đó trong dạy học giáo viên cần phải:

- Có tâm huyết với công việc,đam mê tìm tòi học hỏi, phải nắm vững kiến thức cơ bản phổ thông.

- Coi trọng việc tổ chức các hoạt động của học sinh.

- Tạo điều kiện để học sinh tìm tòi, tiếp nhận tri thức.

Y

- Chú ý hình thành kĩ năng tự học của học sinh.

QU

- Phát huy được quan hệ hợp tác của học sinh khi học.

Từ kết quả học tập của học sinh tôi thấy đổi mới phương pháp dạy học gắn với STEM mang lại hiệu quả cao. Học sinh sẽ học được phương pháp học tập tăng tính chủ động sáng tạo, phát triển tư duy đồng thời giúp học sinh nắm được

KÈ M

kiến thức liên môn thông qua những hiện tượng thực tế trong cuộc sống và quan trọng hơn nữa là hình thành những kĩ năng vận dụng , sử dụng kiến thức một cách độc lập. Đồng thời việc thực hiện đề tài này sẽ giúp người giáo viên dạy bộ môn không ngừng trau dồi kiến thức của các môn học khác,học tập kinh nghiệm

DẠ Y

của đồng nhiệp để dạy bộ môn của mình tốt hơn, đạt kết quả cao hơn và đưa kiến thức môn học gắn liền với thực tiễn.

Dạy học STEM là hình thức dạy học mới, phù hợp với quá trình đổi mới

dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh hiện nay.

39 V. KIẾN NGHỊ

AL

Xuất phát từ mục tiêu không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục, không ngừng nâng cao trình độ và tích lũy bề dày kinh nghiệm của đội ngũ giáo viên

CI

đang trực tiếp giảng dạy, tôi manh dạn đề đạt một số ý kiến sau:

Phòng Giáo dục và Đào tạo cần trang bị thêm nhiều tài liệu tham khảo cần

OF FI

thiết để bổ sung cho giáo viên trong quá trình dạy học. Cần duy trì và tổ chức nhiều hơn các buổi sinh hoạt nhóm chuyên môn như hiện nay, cần có đội ngũ chuyên viên có năng lực thực sự chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn theo hướng đi sâu vào chất lượng giảng dạy, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy.Với những sáng kiến kinh nghiệm có giải theo tôi nên phổ biến cho các giáo viên được học tập.

NH ƠN

Nhà trường cần tăng cường đưa phương pháp dạy học theo định hướng STEM vào các dịp hội thi giáo viên giỏi cấp trường.Các tổ chuyên môn cần có sự chuẩn bị chu đáo ngay từ đầu năm học: thống nhất về cấu trúc lại chương trình theo các chủ đề chính, từ chủ đề chính xây dụng nội dung- hoạt động dạy học trong từng tiết.

Trên đây là một số suy nghĩ của tôi về sáng kiến “Đổi mới phƣơng pháp

Y

dạy học gắn với STEM môn Hóa Học”.Tôi mong các cấp lãnh đạo và đồng

QU

nghiệp góp ý chân thành để tôi đạt kết quả cao hơn trong lĩnh vực giảng dạy và giáo dục kĩ năng vận dụng kiến thức nhiều môn học cho các con học sinh.

DẠ Y

KÈ M

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Nam định, ngày 17 tháng 5 năm 2021 Người viết sáng kiến

ĐÀO THỊ HỒNG

TÀI LIỆU THAM KHẢO: - NXB giáo dục

2- Sách giáo viên hoá 8, 9

- NXB giáo dục

CI

1- Sách giáo khoa hoá 8, 9

AL

40 PHỤ LỤC

3- Tài liệu tập huấn kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học theo định hướng 4- Tài liệu dạy học tích cực trong bộ môn hóa học 5 – Phương pháp dạy học hóa học 6- Trần Bá Hoành

OF FI

phát triển năng lực học sinh trong trường THCS. - Bộ giáo dục và đào tạo.

- NXB ĐHSP Hà Nội

- NXB giáo dục

“Đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS” - NXB Giáo dục Hà Nội –

NH ƠN

2000 7- Thiết kế và tổ chức dạy học chủ đề STEM cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông- tác giả Phùng Việt Hải, Nguyễn Quang Linh, Hoàng Phước Muội ( Nguyễn Thanh Nga chủ biên) phố HCM

DẠ Y

KÈ M

QU

Y

8- https://www.facebook.com/groups/dayhocticcuc/

- NXB ĐHSP Thành

41 MỤC LỤC Nội dung

AL

Trang

I.Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến

2

II.Mô tả giải pháp kí thuật 1. Mô tả giải pháp kĩ thuật trước khi tạo ra sáng kiến

III. Hiệu quả do sáng kiến đem lại IV. Kết luận V.Kiến nghị Phụ lục

OF FI

2. Mô tả giải pháp kĩ thuật sau khi tạo ra sáng kiến

3 4

37 38 39

QU

Y

NH ƠN

40

KÈ M DẠ Y

CI

3

CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN (Xác nhận, đánh giá và xếp loại)

AL

42

CI

................................................................................................................................. .................................................................................................................................

OF FI

................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

NH ƠN

.................................................................................................................................

PHÒNG GD - ĐT THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH

QU

Y

(Xác nhận, đánh giá và xếp loại)

................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

KÈ M

................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

DẠ Y

.................................................................................................................................

DẠ Y

KÈ M Y

QU NH ƠN

OF FI

AL

CI

43