Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ hệ thống hóa các dạng bài tập về peptit

CHUYÊN ĐỀ ÔN THI THPT QG MÔN HÓA HỌC

vectorstock.com/22606229

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN EBOOK PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ hệ thống hóa các dạng bài tập về peptit từ dễ đến khó và đưa ra phương pháp giải một cách dễ hiểu, dễ vận dụng WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong bộ môn Hóa học thì chuyên đề Peptit là một mảng kiến thức rất quan trọng, đề thi tuyển sinh ĐH-CĐ liên tục xuất hiện các câu hỏi về peptit rất hay, đặc biệt mấy năm trở lại đây, bài tập peptit thuộc mức điểm cao trong đề thi THPT Quốc gia, thậm chí ở mức điểm 10. Các dạng bài tập về peptit rất đa dạng và phong phú. Kiến thức về peptit trong sách giáo khoa lớp 12 còn ít, đọc xong ta rất khó tổng hợp được kiến thức và vận dụng để giải bài tập. Sách tham khảo đã tương đối nhiều, tuy nhiên một bài toán cũng được khai thác dưới rất nhiều cách giải khác nhau, nếu không hiểu bản chất thì các em rất khó để giải quyết được.

Khi gặp các bài toán về peptit, tôi nhận thấy học sinh gặp lúng túng trong việc tìm ra phương pháp giải phù hợp. Với mong muốn khắc phục khó khăn của học sinh và bản thân tôi muốn giảng dạy có hệ thống bài tập về peptit, tôi làm đề tài “Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ” để hệ thống hóa các dạng bài tập về peptit từ dễ đến khó và đưa ra phương pháp giải một cách dễ hiểu, dễ vận dụng, tránh được những lúng túng, sai lầm và nâng cao kết quả trong các kỳ thi.

II. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI II.1. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu Trong quá trình giảng dạy về peptit tôi thấy học sinh thường hay mắc phải một số khó khăn sau: - Khi nhắc tới peptit là học sinh rất sợ khi gặp phải loại toán này - Học sinh chưa xác định rõ được các dạng bài tập về peptit, chưa có phương pháp giải bài tập về peptit phù hợp - Học sinh viết không chính xác phương trình phản ứng nên thường hiểu sai bản chất trong quá trình giải bài tập. Đặc biệt là phản ứng thủy phân peptit.

- Học sinh thường lúng túng trong việc chọn phương pháp giải cho bài toán thủy phân peptit, đặc biệt là đối với bài toán thủy phân không hoàn toàn.

- Học sinh không biết gọi công thức hoặc gọi công thức của peptit cồng kềnh, phức tạp, dẫn đến việc mất thời gian trong quá trình làm bài tập.

- Xác định tỷ lệ mol giữa peptit và H2O hoặc NaOH hay với sản phẩm sinh ra trong phản ứng thủy phân còn chưa chính xác.

- Chưa thành thạo một số công thức tính nhanh như tính khối lượng phân tử, số mol… của peptit.

1

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

II.2. Mục đích của đề tài Từ thực trạng khi giảng dạy về peptit, mà tôi có ý tưởng viết chuyên đề "Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ" với mục đích: Hệ thống hóa những kiến thức lý thuyết về peptit, phân loại và giới thiệu các cách giải các dạng bài tập peptit một cách logic, khoa học giúp học sinh dễ tiếp thu, biết cách giải và giải nhanh được các bài tập peptit.

III. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI 1. Phân loại các dạng bài tập.

2. Xây dựng một số bài tập tiêu biểu ở các dạng khác nhau, phân tích, đưa ra các lưu ý đối với HS. 3. Xây dựng bài tập tự giải cho HS. IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết 2. Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm V. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU - Đối tượng học sinh bồi dưỡng: + Học sinh khối lớp 12 + Học sinh đang ôn thi THPTQG. - Dự kiến số tiết bồi dưỡng: 9 tiết - Tên chuyên đề: “Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ”

2

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

B. PHẦN NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ PEPTIT * Xét các peptit tạo từ các aminoaxit no, mạch hở chứa 1 nhóm COOH và 1 nhóm NH2 I.1. Khái niệm về liên kết peptit, nhóm peptit - Liên kết peptit: Liên kết của nhóm - CO- với nhóm -NH- giữa 2 phân tử α-amino axit lieân keát peptit

... NH CH C N CH C ...

R1 O H R2 O - Nhóm peptit: Nhóm − CO − NH − giữa 2 đơn vị α -amino axit

Phân biệt: Nhóm peptit và nhóm amit Nhóm peptit

nhóm –CONH–

Giống nhau Khác nhau

Nhóm amit

+ Tạo ra bởi 2 đơn vị

+Tạo ra bởi 2 đơn vị aminoaxit khác

α-aminoaxit

α-aminoaxit

+ Polime tạo thành tương ứng + Polime tạo thành tương ứng là là polipeptit

poliamit

I.2. Khái niệm về peptit - Peptit là loại hợp chất hữu cơ chứa từ 2 đến 50 gốc α - amino axit liên kết với nhau bởi các liên kết peptit.

- Một peptit (mạch hở): số liên kết peptit = n -1 (với n: số gốc α - amino axit) - Phân loại: + Oligopeptit: Những phân tử peptit chứa 2, 3, 4,… gốc α-amino axit được gọi là đi, tri, tetrapeptit. + Polipeptit: trên 10 gốc α-amino axit hợp thành được gọi là polipeptit.

I.3. Cấu tạo, đồng phân, danh pháp a) CTTQ: Peptit cùng tạo từ 1 aminoaxit no, 1NH2 và 1COOH: CaH2a+1NO2 dat 2 a =b - Đipeptit: H[HN-CnH2n-CO]2OH hay 2*( CaH2a+1NO2) – 1H2O = C2aH4aN2O3  →

CbH2bN2O3 - Tripeptit: H[HN-CnH2n-CO]3OH hay 3*( CaH2a+1NO2) – 2H2O = C3aH6a - 1N3O4 dat 3 a =b   → CbH2b-1N3O4

…………

- x peptit: H[HN-CnH2n-CO]xOH hay x*( CaH2a+1NO2) – (x-1)H2O = CaxH2ax +2-xNxOx+1 b) Cấu tạo:

3

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

+ Phân tử peptit hợp thành từ các gốc α-amino axit bằng liên kết peptit theo trật tự nhất định + Amino axit đầu N còn nhóm -NH2 , amino axit đầu C còn nhóm – COOH Thí duï: H2N CH2CO NH CH COOH CH3 ñaàu N ñaàu C

+ Công thức cấu tạo của các peptit có thể biểu diễn bằng cách ghép từ tên viết tắt của các gốc α-amino axit theo trật tự của chúng Ví dụ: Hai đipeptit từ alanin và glyxin là: Ala-Gly và

Gly-Ala.

c) Đồng phân: Mỗi phân tử peptit gồm một số xác định các gốc α-amino axit liên kết với nhau theo một trật tự nghiêm ngặt => Việc thay đổi trật tự đó sẽ dẫn tới các peptit đồng phân: + Số peptit tạo ra từ x α-aminoaxit chứa tất cả các gốc α-aminoaxit đó là x! + Số đi, tri,…n peptit tối đa từ x α-aminoaxit là xn Ví dụ: Số tripeptit tạo từ Ala, Gly, Val chứa đủ 3 α-aminoaxit là 3! = 6 Số tripeptit tối đa tạo từ Ala, Gly là 23 = 8 d) Danh pháp: ghép tên gốc axit của các α-amino axit bắt đầu từ đầu N, đổi “in” = “yl”, rồi kết thúc bằng tên của amino axit đầu C (giữ nguyên tên).

Ví dụ: H2NCH2CO-NHCH(CH3)COOH: GlyxylAlanin hay GlyAla I.4. Tính chất vật lý - Là chất rắn, nhiệt độ nóng chảy cao, dễ tan trong nước I.5. Tính chất hóa học Nếu một peptit được tạo nên bởi n gốc α-aminoaxit được ký hiệu là Xn - Phản ứng thủy phân: Trong nước (H+ hoặc OH- xúc tác): VD: H2N-CH2-CO-NH-CH2-COOH + H2O  → 2 H2NCH2COOH H2NCH(CH3)CO-NHCH2CO-NHCH(CH3)COOH + 2H2O  → 2H2NCH(CH3)COOH + H2N-CH2-COOH hoantoan TQ: peptit Xn + (n-1)H2O  → n α -aa khonghoantoan peptit + H2O  → peptit ngắn hơn + các α -aminoaxit

* Tính nhanh Mpeptit MXn = ∑ni.Maa(i) – (n -1).18

4

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

VD:

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

MG2 = 2.75 – 18 = 132 MG2A2 = 2.75 + 2.89 – 3.18 = 324

Trong môi trường axit: 1 Đipeptit X2 + H2O +

2HCl  → Muối

1 Tripeptit X3 + 2H2O +

3HCl  → Muối

TQ: Xn + nHCl + (n-1)H2O → muối (Nếu trong peptit có Lys thì tăng hệ số cho HCl lên 1 đơn vị)

Trong môi trường kiềm: Xn + nNaOH → muối + 1 H2O 1 Đipeptit X2 +

2NaOH  → 2 Muối +

1 Tripeptit X3 +

1H2O

3NaOH  → 3 Muối + 1 H2O

TQ: Xn + n NaOH  → n Muối + H2O (Nếu trong peptit có Glu thì tăng hệ số cho NaOH và H2O lên 1 đơn vị)

- Phản ứng màu biure: Peptit (trừ đipeptit) + Cu(OH)2 OH  → hợp chất màu tím −

- Phản ứng cháy: Đipeptit: C2aH4aN2O3 hay CnH2nN2O3

CnH2nO3N2 + O2  → nCO2 + nH2O + N2 * Nhận thấy nCO2 = nH2O; npeptit = nN2 Tripeptit: C3aH6a - 1N3O4 hay CnH2n-1N3O4 CnH2n-1O4N3 + O2  → nCO2 + (n – ½)H2O + 3/2N2 * npeptit = nCO2 + nH2O + nN2 Tetrapeptit: C4aH6a - 2N4O5 hay CnH2n-2N4O5 CnH2n-2N4O5 + O2  → nCO2 + (n – 1)H2O + 2N2 * npeptit = nCO2 - nH2O …….

CaxH2ax +2-xNxOx+1 + O2  → ax CO2 + (ax +1 – x/2)H2O + x/2N2

5

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

II. PHÂN DẠNG BÀI TẬP 1. DẠNG 1: CÂU HỎI LÝ THUYẾT 1.1. Dạng 1.1: Bài tập liên quan đến khái niệm 1.1.1. Phương pháp giải Yêu cầu HS nhớ được: Khái niệm, danh pháp, mối quan hệ giữa loại peptit và số liên kết peptit và cấu tạo peptit cũng như tính chất vật lí, tính chất hóa học và cách nhận biết α-aminoaxit: + Peptit là loại hợp chất hữu cơ chứa từ 2 đến 50 gốc α - amino axit liên kết với nhau bởi các liên kết peptit. + Một peptit (mạch hở): số liên kết peptit = n -1 (với n: số gốc α - amino axit) + Công thức cấu tạo của các peptit có thể biểu diễn bằng cách ghép từ tên viết tắt của các gốc α-amino axit theo trật tự của chúng +Danh pháp: ghép tên gốc axit của các α-amino axit bắt đầu từ đầu N, rồi kết thúc bằng tên của amino axit đầu C + Phản ứng thủy phân + Peptit (trừ đipeptit) + Cu(OH)2 OH  → hợp chất màu tím −

1.1.2. Bài tập mẫu a. Mức độ biết Câu 1: Tên gọi của peptit: HOOC-CH2-NH-CO-CH(CH3)NH2 là: A. Val-Ala.

B. Ala-Val.

C. Ala-Gly.

D. Gly-Ala.

Giải: Đáp án D đúng Câu 2: Tripeptit là hợp chất A. mà mỗi phân tử có 3 liên kết peptit.

B. có liên kết peptit mà phân tử có 3 gốc amino axit giống nhau.

C. có liên kết peptit mà phân tử có 3 gốc amino axit khác nhau.

D. có 2 liên kết peptit mà phân tử có 3 gốc α-amino axit.

Giải: Số liên kết peptit = n -1 (với n: số gốc α - amino axit) => Chọn đáp án D b. Mức độ hiểu Câu 3: Trong các chất dưới đây, chất nào là đipeptit ?

A. H2N-CH2-CO-NH-CH2-CH2-COOH. B. H2N-CH2-CO-NH-CH(CH3)-COOH. C. H2N-CH2-CO-NH-CH(CH3)-CO-NH-CH2-COOH.

6

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

D. H2N-CH(CH3)-CO-NH-CH2-CO-NH-CH(CH3)-COOH. Giải: Đipeptit: có 2 gốc α - amino axit, có 1 liên kết -CO-NH=> Chọn đáp án B Câu 4: Nhận xét nào sau đây sai?

A. Polipeptit kém bền trong môi trường axit và bazơ.

B. Liên kết peptit là liên kết của nhóm -CO- với nhóm -NH- giữa 2 đơn vị α-aminoaxit.

C. Cho Cu(OH)2 trong môi trường kiềm vào dung dịch protein sẽ xuất hiện màu tím đặc trưng.

D. Các dung dịch glyxin, alanin, lysin đều không làm đổi màu quỳ tím.

Giải: Lysin làm quỳ tím chuyển sang màu xanh => Chọn đáp án D Câu 5: Phát biểu nào sau đây đúng?

A. Các amino axit ở điều kiện thường đều là chất rắn dạng tinh thể.

B. Liên kết giữa nhóm -CO- và nhóm -NH- giữa các đơn vị amino axit gọi là liên kết peptit.

C. Các peptit đều có phản ứng màu biure.

D. Trong phân tử hexapeptit có 6 liên kết peptit.

Giải: Theo Tính chất vật lý => Chọn đáp án A Câu 6: Khi thủy phân tripeptit X: H2N–CH(CH3)CO-NH-CH2-CO-NH-CH2-COOH sẽ tạo ra các aminoaxit là: A. H2NCH2COOH và CH3CH(NH2)COOH .

B. H2NCH2CH(CH3)COOH và H2NCH2COOH. C. H2NCH(CH3)COOH và H2NCH(NH2)COOH. D. CH3CH(NH2)CH2COOH và H2NCH2COOH. xt → 1 Ala + 2Gly => Chọn đáp án A Giải: Ala-Gly-Gly + 2 H2O 

Câu 7: Để phân biệt chất A (Gly-Ala -Gly) với chất B (Gly-Ala) người ta sử dụng hóa chất nào sau đây A. Dung dịch AgNO3/NH3.

B. Cu(OH)2/OH- .

C. Dung dịch NaOH.

D. Dung dịch Brom.

Giải: Peptit (trừ đipeptit) + Cu(OH)2 OH  → hợp chất màu tím −

Gly-Ala –Gly có tính chất này còn Gly-Ala thì không => Chọn đáp án B Câu 8: Phát biểu nào sau đây là đúng?

7

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

A. Tất cả các peptit đều có phản ứng màu biure.

B. H2N-CH2-CH2-CO-NH-CH2-COOH là một đipeptit.

C. Muối phenylamoni clorua không tan trong nước.

D. Số liên kết peptit trong phân tử peptit mạch hở có n gốc α-amino axit là n-1.

Giải: số liên kết peptit = n -1 (với n: số gốc α - amino axit) => Chọn đáp án D Câu 9: Khi nói về peptit và protein, phát biểu nào sau đây là sai?

A. Protein có phản ứng màu biure với Cu(OH)2.

B. Liên kết của nhóm -CO- với nhóm -NH- giữa hai đơn vị α-amino axit được gọi là liên kết peptit.

C. Thủy phân hoàn toàn protein đơn giản thu được các α -amino axit.

D. Tất cả các protein đều tan trong nước tạo thành dung dịch keo.

Giải: Protein dạng sợi không tan trong nước => Chọn đáp án D Câu 10: Phát biểu nào sau đây là sai?

A. Tripeptit Gly-Ala-Gly có phản ứng màu biure với Cu(OH)2/OH- .

B. Trong phân tử đipeptit mạch hở có hai liên kết peptit.

C. Protein đơn giản được tạo thành từ các gốc α-amino axit.

D. Tất cả peptit đều có khả năng tham gia phản ứng thủy phân.

Giải: Đipeptit mạch hở có 1 liên kết peptit => Chọn đáp án B 1.1.3. Bài tập tự giải dạng 1.1.

Câu 1: Phát biểu nào sau đây không đúng ?

A. Peptit mạch hở phân tử chứa hai liên kết peptit -CO-NH- được gọi là đipeptit.

B. Các peptit đều là chất rắn, nhiệt độ nóng chảy cao và dễ tan trong nước.

C. Peptit mạch hở phân tử chứa hai gốc α-amino axit được gọi là đipeptit.

D. Các peptit mà phân tử chứa từ 11 đến 50 gốc α-amino axit được gọi là polipeptit.

Câu 2: Câu nào sau đây là đúng: Tripeptit (mạch hở) là hợp chất A. mà phân tử có 3 liên kết peptit.

B. mà phân tử có 3 gốc α-amino axit giống nhau.

C. mà phân tử có 3 gốc α-amino axit giống nhau liên kết với nhau bởi 2 liên kết peptit.

D. mà phân tử có 3 gốc α-amino axit liên kết với nhau bởi 2 liên kết peptit.

Câu 3: Tripeptit X có công thức H2N-CH2-CONH-CH(CH3)-CONH-CH2-COOH. Tên gọi của X là?

A. Glyxylalanylglyxyl

B. Glyxylalanylglyxin

8

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

C. Alanylglyxylglyxin

D. Glyxinalaninglyxin

Câu 4: Có 4 dung dịch không màu: glucozơ, glixerol, hồ tinh bột, lòng trắng trứng. Hóa chất nào dưới đây có thể phân biệt cả 4 dung dịch trên ?

A. dung dịch HNO3 đặc, to

B. dung dịch AgNO3/NH3

C. dung dịch I2

D. dung dịch CuSO4, dung dịch NaOH

Câu 5: Trong các phát biểu sau, phát biểu nào đúng?

A. Khi cho quỳ tím vào dung dịch muối natri của glyxin sẽ xuất hiện màu xanh B. Có 3 α-amino axit có thể tạo tối đa 6 tripeptit C. Mọi peptit đều có phản ứng tạo màu biure D. Liên kết giữa nhóm NH với CO được gọi là liên kết peptit Câu 6: Phát biểu đúng là: A. Anilin là một bazơ, khi cho quì tím vào dung dịch phenylamoni clorua quì tím chuyển màu đỏ.

B. Khi cho Cu(OH)2 vào peptit thấy xuất hiện phức màu xanh đậm.

C. Có 3 α-aminoaxit khác nhau chỉ chứa một chức amino và một chức cacboxyl có thể tạo tối đa 6 tripeptit.

D. Trong một phân tử tripeptit có 2 liên kết peptit và tác dụng vừa đủ với 2 phân tử NaOH. Câu 7: Hãy chọn nhận xét đúng: A. Các amino axit ở điều kiện thường là những chất rắn ở dạng tinh thể.

B. Liên kết của nhóm CO với nhóm NH giữa các đơn vị amino axit được gọi là liên kết peptit.

C. Các đisaccarit đều có phản ứng tráng gương.

D. Các dung dịch peptit đều có phản ứng màu biure.

Câu 8: Khi nói về peptit và protein, phát biểu nào sau đây là đúng ?

A. Thủy phân hoàn toàn protein đơn giản thu được các α-amino axit.

B. Tất cả các peptit và protein đều có phản ứng màu biure với Cu(OH)2.

C. Liên kết của nhóm CO với nhóm NH giữa hai đơn vị amino axit được gọi là liên kết peptit.

D. Oligopeptit là các peptit có từ 2 đến 10 liên kết peptit.

Câu 9: Chọn phát biểu đúng A. Đipeptit mạch hở là peptit chứa hai liên kết peptit.

B. Tất cả các peptit đều có phản ứng màu biure.

C. Khi thuỷ phân hoàn toàn peptit thu được α-aminoaxit.

9

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

D. Hemoglobin của máu thuộc loại protein dạng sợi.

Câu 10: Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Ala–Gly và Gly–Ala là hai đipeptit khác nhau.

B. Trong môi trường kiềm, protein tác dụng với Cu(OH)2 cho hợp chất có màu tím đặc trưng.

C. Hầu hết các enzim đều có bản chất là protein.

D. Các protein ít tan trong nước lạnh, tan nhiều trong nước nóng tạo thành dung dịch keo.

Câu 11: Cho peptit:

Tên gọi của peptit trên là: A. Val – Gly – Ala. C. Val – Ala – Gly.

B. Ala – Gly – Val. D. Gly – Ala – Val.

1.1.4. Bài tập trong đề thi ĐH-CĐ-THPTQG dạng 1.1 Câu 1 (A-2009): Thuốc thử được dùng để phân biệt Gly-Ala-Gly với Gly-Ala là A. Cu(OH)2 trong môi trường kiềm.

B. dung dịch NaCl.

C. dung dịch HCl.

D. dung dịch NaOH.

Câu 2 (A-2010): Phát biểu đúng là: A. Khi thủy phân đến cùng các protein đơn giản sẽ cho hỗn hợp các α -amino axit.

B. Khi cho dung dịch lòng trắng trứng vào Cu(OH)2 thấy xuất hiện phức màu xanh đậm.

C. Enzim amilaza xúc tác cho phản ứng thủy phân xenlulozơ thành mantozơ.

D. Axit nucleic là polieste của axit photphoric và glucozơ Câu 3 (CĐ-2011): Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Amino axit là hợp chất có tính lưỡng tính.

B. Trong môi trường kiềm, đipeptit mạch hở tác dụng được với Cu(OH)2 cho hợp chất màu tím.

C. Trong một phân tử tetrapeptit mạch hở có 4 liên kết peptit.

D. Các hợp chất peptit kém bền trong môi trường bazơ nhưng bền trong môi trường axit Câu 4 (A-2011): Khi nói về peptit và protein, phát biểu nào sau đây là sai?

A. Protein có phản ứng màu biure với Cu(OH)2.

B. Liên kết của nhóm -CO- với nhóm -NH- giữa hai đơn vị α-amino axit được gọi là liên kết peptit.

10

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

C. Thủy phân hoàn toàn protein đơn giản thu được các α –amino axit.

D. Tất cả các protein đều tan trong nước tạo thành dung dịch keo.

Câu 5 (CĐ-2012): Phát biểu nào sau đây là sai?

A. Tripeptit Gly-Ala-Gly có phản ứng màu biure với Cu(OH)2.

B. Trong phân tử đipeptit mạch hở có hai liên kết peptit.

C. Protein đơn giản được tạo thành từ các gốc α -amino axit.

D. Tất cả các peptit đều có khả năng tham gia phản ứng thủy phân.

Câu 6 (A-2012): Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Muối phenylamoni clorua không tan trong nước.

B. Tất cả các peptit đều có phản ứng màu biure.

C. H2N-CH2-CH2-CO-NH-CH2-COOH là một đipeptit.

D. Ở điều kiện thường, metylamin và đimetylamin là những chất khí có mùi khai Câu 7 (B-2012): Cho dãy các chất sau: toluen, phenyl fomat, fructozơ, glyxinvalin (GlyVal), etylen glicol, triolein. Số chất bị thủy phân trong môi trường axit là: A. 6

B. 3

C. 4

D. 5

Câu 8: (CĐ- 2014) Số liên kết peptit có trong một phân tử Ala-Gly-Val-Gly-Ala là A. 2

B. 4

C. 5

D. 3

Câu 9 (A-2014): Phát biểu nào sau đây là sai?

A. Cho Cu(OH)2 vào dung dịch lòng trắng trứng thấy xuất hiện màu vàng.

B. Dung dịch lysin làm xanh quỳ tím.

C. Anilin tác dụng với nước Brom tạo thành kết tủa trắng.

D. Dung dịch glyxin không làm đổi màu quỳ tím.

Câu 10 (THPTQG 2019 – Mã 204): Phát biểu nào sau đây đúng?

A. Glyxin là hợp chất có tính lưỡng tính.

B. Phân tử Gly-Ala-Val có 6 nguyên tử oxi.

C. Valin tác dụng với dung dịch Br2 tạo kết tủa.

D. Đimetyl amin có công thức CH3CH2NH2.

Câu 11 (THPTQG 2019 – Mã 203): Phát biểu nào sau đây đúng?

A. Phân tử lysin có một nguyên tử nitơ.

B. Anilin là chất lỏng tan nhiều trong nước.

C. Phân tử Gly-Ala-Ala có ba nguyên tử oxi.

D. Dung dịch protein có phản ứng màu biure.

Câu 12 (THPTQG 2019 – Mã 204): Phát biểu nào sau đây đúng?

11

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

A. Alanin là hợp chất có tính lưỡng tính.

B. Gly-Ala có phản ứng màu biure.

C. Tripeptit mạch hở có ba liên kết peptit.

D. Đimetylamin là amin bậc ba.

1.2. Dạng 1.2: Xác định số đồng phân peptit 1.2.1. Phương pháp giải Khi thay đổi thứ tự liên kết giữa các mắt xích trong peptit ta được peptit mới - Với 1 số chuỗi peptit mạch hở có số mắt xích ít ta có thể viết các đồng phân đó ra - Sử dụng 1 số công thức giải nhanh: + Số chuỗi peptit mạch hở có n mắt xích hình thành từ x phân tử α-aminoaxit khác nhau là xn + Nếu phân tử peptit chứa n gốc α-amino axit khác nhau thì số đồng phân loại peptit sẽ là

n! + Nếu phân tử peptit chứa n mắt xich, có i cặp gốc α-amino axit giống nhau thì số đồng phân chỉ còn n!/ 2i.

1.2.2. Bài tập mẫu a. Mức độ biết Ví dụ 1: Tính số tripeptit mạch hở hình thành từ 2 amino axit A, B? Giải: Số tripeptit thỏa mãn là: xn = 23 = 8 (Cụ thể: A-A-A; B-B-B; B-A-A; A-B-A; A-A-B; B-B-A; B-A-B; A-B-B) Ví dụ 2: Tính số tripeptit mạch hở hình thành từ 3 amino axit A, B, C mà khi thủy phân một tripeptit mạch hở bất kì đều thu được 3 amino axit trên?

Giải: Số tripeptit thỏa mãn là: n! = 3! = 6 (Cụ thể: A-B-C; A-C-B; B-A-C; B-C-A; C-B-A; C-A-B) Ví dụ 3: Có bao nhiêu tripeptit (mạch hở) khác loại mà khi thủy phân hoàn toàn đều thu

được 3 aminoaxit: glyxin, alanin và phenylalanin?

A. 6

B. 9

C. 4

D. 3

Giải: Số tripeptit thỏa mãn là: 3!=6 b. Mức độ hiểu Ví dụ 4: Tính số tripeptit mạch hở hình thành từ 2 amino axit A, B mà khi thủy phân một tripeptit mạch hở bất kì đều thu được 3 amino axit trong đó chứa amino axit A và 2 amino axit B? Giải: Số tripeptit thỏa mãn là: 3!/21 = 3

12

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Ví dụ 5: Thủy phân hoàn toàn một tripeptit (mạch hở) thu được hỗn hợp gồm alanin và glyxin theo tỷ lệ mol là 2 : 1. Số tripeptit thỏa mãn là A. 1.

B. 3.

C. 2.

D. 4.

Giải: Số tripeptit thỏa mãn là: 3!/2=3 Ví dụ 6: Số đipeptit tối đa có thể tạo ra từ hỗn hợp gồm Gly và Ala là: A. 2

B. 3

C. 4

D. 1

Giải: Số đipeptit thỏa mãn là: xn = 22 = 4 Ví dụ 7: Thủy phân hoàn toàn 1 tetrapeptit X mạch hở thu được 2 mol Gly, 1mol Ala, 1 mol Val. Số đồng phân cấu tạo của peptit X là: A. 10

B. 36

C. 18

D. 12

Giải: Giả sử 2 Gly khác nhau thì số đồng phân là 4! = 24 Vì 2 Gly giống nhau nên số đồng phân là 4!/ 21 = c. Mức độ vận dụng Ví dụ 8: Số tripeptit mạch hở tối đa thu được từ hỗn hợp chỉ gồm glyxin và alanin là A. 8.

B. 6.

C. 9.

D. 4.

Giải: Nếu tripeptit có một cặp Gly thì số peptit là: 3!/2=3 Nếu tripeptit có một cặp Ala thì số peptit là: 3!/2=3 Vậy có tổng 6 peptit thỏa mãn Ví dụ 9: Thủy phân hoàn toàn 1 tetrapeptit X mạch hở thu được Gly, Ala, Val. Số đồng phân cấu tạo của peptit X là: A. 10

B. 36

C. 18

D. 12

Giải: - Trường hợp 1: X chứa (2 Gly, 1 Ala, 1 Val): Số đồng phân là

4! = 12 21

- Trường hợp 2: X chứa (1 Gly, 2 Ala, 1 Val): Số đồng phân là

4! = 12 21

- Trường hợp 3: X chứa (1 Gly, 1 Ala, 2 Val): Số đồng phân là

4! = 12 21

Như vậy, tổng số đồng phân là 36 => chọn B 1.2.3. Bài tập tự luyện dạng 1.2 Câu 1: Có bao nhiêu loại tripeptit chứa 3 loại gốc aminoaxit khác nhau ?

A. 6.

B. 4.

C. 3.

D. 2.

13

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Câu 2: Từ 3 α-amino axit X, Y, Z có thể tạo thành số tripeptit trong đó có đủ cả X, Y, Z A. 2

là:

B. 3

C. 4

D. 6

Câu 3: Cho một đipeptit Y có công thức phân tử C6H12N2O3. Số đồng phân peptit của Y (chỉ chứa gốc α-amino axit) mạch hở là: A. 5. B. 4.

C. 7.

D. 6

Câu 4: Khi thủy phân tripeptit có công thức phân tử C11H21N3O4 thu được 3 aminoaxit: glyxin, alanin, leuxin. Số đồng phân của tripeptit trên là: B. 4

A. 6

C. 5

D. 3

1.2.4. Bài tập trong đề thi ĐH- CĐ-THPTQG dạng 1.2 Câu 1(B-2009): Số đipeptit tối đa có thể tạo ra từ một hỗn hợp gồm alanin và glyxin là A. 2

B. 3

C. 4

D. 1

Câu 2(A-2010): Có bao nhiêu tripeptit (mạch hở) khác loại mà khi thủy phân hoàn toàn đều thu được 3 aminoaxit: glyxin, alanin và phenylalanin?

A. 3.

B. 9.

C. 4.

D. 6.

Câu 3(B-2014): Có bao nhiêu tripeptit (mạch hở) khi thủy phân hoàn toàn đều thu được sản phẩm gồm alanin và glyxin?

A. 8.

B. 5.

C. 7.

D. 6.

1.3. Dạng 1.3 Xác định công thức cấu tạo peptit dựa vào phản ứng thủy phân 1.3.1. Phương pháp - Ráp các mắt xích có 1 mắt xích giống nhau thu được từ phản ứng thủy phân không hoàn toàn theo nguyên tắc ráp đường chéo một cách trật tự

Cụ thể: Thuỷ phân hoàn toàn 1 pentapeptit mạch hở A, thu được các amino axit X, Y, Z, E, F. Khi thuỷ phân không hoàn toàn A thu được các đipeptit và tripeptit X-E, Z-Y, E-Z, Y-F, E-Z-Y Ta có: Chuỗi Z-Y và E-Z

Z−Y  −  => E − Z− −Y . Chuỗi E-Z-Y kết hợp với chuỗi Y-F E − Z −

E − Z −Y  −  => E − Z −Y− − F . Sau đó kết hợp với chuỗi X-E Y− F  −  E− Z −Y − F  −  => X − E− − Z −Y − F X −E  − 14

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Vậy chuỗi pentapeptit A là X-E-Z-Y-F

Lưu ý: Với dạng câu hỏi này, chú ý xem xét các peptit thu được có trùng nhau không 1.3.2. Bài tập ví dụ a. Mức độ nhận biết Ví dụ 1: Thủy phân không hoàn toàn pentapeptit mạch hở: Gly-Ala-Gly-Ala-Gly có thể thu được tối đa bao nhiêu đipeptit?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Giải: Gly-Ala-Gly-Ala-Gly Phân cắt các liên kết peptit ở các vị trí trên thu được 2 đipeptit khác nhau (Gly-Ala và AlaGly) Ví dụ 2: Thủy phân không hoàn toàn pentapeptit mạch hở: Gly-Val-Gly-Val-Ala có thể thu được tối đa bao nhiêu tripeptit?

A. 2

B. 3

C. 4

D. 1

Giải: -Thực hiện phân cắt các liên kết peptit ở vị trí (1) và (2) thì thu được 2 tripeptit (GlyVal-Gly; Gly-Val-Ala) (1)↓

↓(2)

Gly-Val-Gly-Val- Ala - Phân cắt đồng thời 2 liên kết theo hướng (3) thu thêm được một tripeptit là: Val-Gly-Val

↓

(3)

↓

Gly-Val-Gly-Val- Ala Vậy tối đa có thể thu được 3 tripeptit b. Mức độ hiểu Ví dụ 3: Thuỷ phân không hoàn toàn pentapeptit X, thu được tripeptit là Ala-Glu-Gly và các đipeptit là Val-Ala, Glu-Gly và Gly-Ala. Vậy công thức cấu tạo của X là: A. Ala-Val-Glu-Gly-Ala

B. Gly-Ala-Val-Ala-Glu

C. Val-Ala-Glu-Gly-Ala

D. Ala-Glu-Gly-Ala-Val

Giải: Thuỷ phân không hoàn toàn: (X)  → Ala-Glu-Gly + Val-Ala + Glu-Gly + Gly-Ala

Ala− Glu − Gly  − − Glu − Gly  => Val − Ala Ta có: − Val − Ala  −  15

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Val − Ala −Glu −Gly −   =>Val − Ala −Glu −Gly− Ala Gly− Ala −  − c. Mức độ vận dụng Ví dụ 4: Thuỷ phân hoàn toàn 1 mol pentapeptit X mạch hở thu được 1 mol glyxin (Gly), 2 mol alanin (Ala), 2 mol valin (Val). Mặt khác, nếu thuỷ phân không hoàn toàn X thấy thu

được sản phẩm có chứa Ala-Gly và Gly-Val. Số công thức cấu tạo phù hợp của X là: A. 2

B. 4

C. 6

D. 8

Giải: -Thuỷ phân hoàn toàn: (X)  → 1 Gly + 2 Ala + 2 Val -Thuỷ phân không hoàn toàn: (X)  → Ala- Gly + Gly- Ala

Ala − Gly −  −Val , còn thiếu 1 Ala và 1 Val Ta được: Gly−Val  => Ala − Gly −  − Như vậy ta có 6 cách sắp xếp như sau: Ala-Val-Ala-Gly-Val; Val-Ala-Ala-Gly-Val; Ala-Ala-Gly-Val-Val, Ala-Gly-Val- AlaVal, Ala-Gly-Val-Val-Ala, Val-Ala-Gly-Val-Ala 1.3.3. Bài tập tự giải dạng 1.3 Câu 1: Thủy phân hoàn toàn 1 mol A thì thu được các α- amino axit là: 3 mol glyxin, 1 mol alanin, 1 mol valin. Thủy phân không hoàn toàn A, ngoài thu được các aminoaxit thì còn thu được 2 đipeptit: Ala-Gly; Gly-Ala và 1 tripeptit Gly-Gly-Val. Công thức nào sau

đây là của pentapeptit A? A. Ala-Gly-Gly-Gly-Val.

B. Gly- Gly-Ala-Gly-Val.

C. Gly-Ala-Gly-Gly-Val.

D. Gly-Ala-Gly-Val-Gly.

Câu 2: Thủy phân từng phần một pentapeptit thu được các đipeptit và tripeptit sau: X-T, Z-Y, T-Z, Y-E và T-Z-Y (X, Y, Z, T, E là kí hiệu các gốc α-amino axit).Trình tự các amino axit trên là: A. X-T-Z-Y-E

B. X-Y-Z-T-E

C. X-Z-T-Y-E

D. X-E-Z-Y-T

Câu 3: Thuỷ phân hoàn toàn 1 mol pentapeptit A thì thu được 3 mol glyxin; 1 mol alanin và 1mol valin. Khi thuỷ phân không hoàn toàn A thì trong hỗn hợp sản phẩm thấy có các

16

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

đipeptit Ala-Gly; Gly-Ala và tripeptit Gly-Gly-Val. Amino axit đầu N, amino axit đầu C ở pentapeptit A lần lượt là: A. Gly, Val.

B. Ala, Val.

C. Gly, Gly.

D. Ala, Gly.

Câu 4: Thuỷ phân không hoàn toàn tetrapeptit (X), ngoài các α-amino axit còn thu được các đipetit: Gly-Ala; Phe-Val; Ala-Phe. Cấu tạo nào sau đây là đúng của X ?

A. Val-Phe-Gly-Ala.

B. Ala-Val-Phe-Gly.

C. Gly-Ala-Val-Phe.

D. Gly-Ala-Phe-Val.

Câu 5: Khi thuỷ phân 1 peptit, chỉ thu được các đipeptit Glu-His ; Asp-Glu ; Phe-Val và Val-Asp. Cấu tạo peptit đem thuỷ phân là A. His-Asp-Glu-Phe-Val-Asp-Glu. C. Phe-Val-Asp-Glu-His.

B. Asp-Glu-Phe-Val-Asp-Phe-Val-Asp. D. Glu-Phe-Val-Asp-Glu-His-Asp-Val-Asp.

Câu 6: Thuỷ phân hoàn toàn polipeptit sau thu được bao nhiêu amino axit?

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Câu 7: Thủy phân hợp chất:

thu được các aminoaxit A. H2N-CH2-COOH; H2N-CH(CH2-COOH)-CO-NH2 và H2N-CH(CH2-C6H5)-COOH B. H2N-CH2-COOH; HOOC-CH2-CH(NH2)-COOH và C6H5-CH2-CH(NH2)-COOH. C. H2N-CH2-COOH; H2N-CH2-CH(NH2)-COOH và C6H5-CH(NH2)-COOH. D. H2N-CH2-COOH; HOOC-CH(NH2)-COOH và C6H5-CH(NH2)-COOH. Câu 8: Thuỷ phân hợp chất : H2N–CH2–CO–NH–CH(CH3)–CO–NH–CH(CH(CH3)2)–CO–NH–CH2–CO–NH–CH2– COOH sẽ thu được bao nhiêu loại amino axit?

A. 3.

B. 4.

C. 5.

D. 2.

Câu 9: Thuỷ phân hợp chất: sẽ thu được bao nhiêu loại amino axit?

H2NCH(CH3)–CONH–CH(CH(CH3)2)–CONH–CH(C2H5)–CONH–CH2–CONH– CH(C4H9)COOH. A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

17

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Câu 10: Bradikinin có tác dụng làm giảm huyết áp, đó là một nanopeptit có công thức là: Arg – Pro – Pro – Gly–Phe–Ser–Pro–Phe–Arg. Khi thủy phân không hoàn toàn peptit này có thể thu được bao nhiêu tripeptit mà thành phần có chứa phenyl alanin (phe).

A. 3

B. 4

C. 5

D. 6

Câu 11: Khi thủy phân các pentapeptit dưới đây: (1): Ala–Gly–Ala–Glu–Val

(2): Glu–Gly–Val–Ala–Glu

(3): Ala–Gly–Val–Val–Glu

(4): Gly–Gly–Val–Ala–Ala

Pentapeptit nào dưới đây có thể tạo ra đipeptit có khối lượng phân tử bằng 188?

A. (1), (3)

B. (2),(3)

C. (1),(4)

D. (2),(4)

Câu 12: Arg, Pro và Ser có trong thành phần cấu tạo của nonapeptit brađikinin. Thủy phân brađikinin sinh ra Pro-Pro-Gly, Ser-Pro-Phe, Gly-Phe-Ser, Pro-Phe-Arg, Arg-Pro-Pro, ProGly-Phe, Phe-Ser-Pro. Cho biết trình tự các amino axit trong phân tử brađikinin ?

A. Arg-Pro-Pro-Gly-Phe-Ser-Pro-Phe-Arg B. Ser-Pro-Phe-Arg-Arg-Pro-Pro-Gly-Phe C. Pro-Phe-Arg-Gly-Phe-Ser-Arg-Pro-Pro D. Pro-Gly-Phe-Ser-Pro-Phe-Arg-Arg-Pro Câu 13: Thủy phân octapeptit mạch hở X: Gly-Phe-Tyr-Lys-Gly-Phe-Tyr-Ala thì thu

được tối đa bao nhiêu tripeptit có chứa Gly ?

A. 4.

B. 3.

C. 5.

D. 6.

Câu 14: Thủy phân hoàn toàn 1 mol Pentapeptit(X) thu được 3 mol Gly; 1 mol Ala; 1 mol Phe. Khi thủy phân không hoàn toàn (X) thu được hỗn hợp gồm Ala-Gly; Gly-Ala và không thấy tạo ra Phe-Gly. Xác định công thức cấu tạo của Pentapeptit?

A. Gly-Ala-Gly-Phe-Gly

B. Gly-Gly-Ala-Phe-Gly

C. Gly-Gly-Ala-Gly-Phe

D. Gly-Ala-Gly-Gly-Phe

1.3.4. Các bài tập trong đề thi ĐH-CĐ-THPTQG dạng 1.3 Câu 1 (CĐ-2010): Thủy phân không hoàn toàn pentapeptit mạch hở: Gly-Ala-Gly-AlaGly có thể thu được tối đa bao nhiêu đipeptit?

A. 2

B. 3

C. 4

D. 1

Câu 2 (A-2010): Có bao nhiêu tripeptit (mạch hở) khác loại mà khi thủy phân hoàn toàn đều thu được 3 aminoaxit: glyxin, alanin và phenylalanin?

A. 3.

B. 9.

C. 4.

D. 6.

Câu 3 (B-2010): Thủy phân hoàn toàn 1 mol pentapeptit X, thu được 2 mol glyxin (Gly), 1 mol alanin (Ala), 1 mol valin (Val) và 1 mol phenylalanin (Phe). Thủy phân không hoàn

18

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

toàn X thu được đipeptit Val-Phe và tripeptit Gly-Ala-Val nhưng không thu được đipeptit Gly-Gly. Chất X có công thức là A. Gly-Phe-Gly-Ala-Val.

B. Gly-Ala-Val-Val-Phe.

C. Gly-Ala-Val-Phe-Gly.

D. Val-Phe-Gly-Ala-Gly.

Câu 4 (B-2011)Thuỷ phân hoàn toàn 1 mol pentapeptit X, thu được 2 mol glyxin (Gly), 1 mol alanin (Ala), 1 mol valin (Val) và 1 mol Phenylalanin (Phe). Thuỷ phân không hoàn toàn X thu được đipeptit Val-Phe và tripeptit Gly-Ala-Val nhưng không thu được đipeptit Gly-Gly. Chất X có công thức là: A. Gly-Phe-Gly-Ala-Val

B. Gly-Ala-Val-Val-Phe

C. Gly-Ala-Val-Phe-Gly

D. Val-Phe-Gly-Ala-Gly

Câu 5 (B-2014): Có bao nhiêu tripeptit (mạch hở) khi thủy phân hoàn toàn đều thu được sản phẩm gồm alanin và glyxin?

A. 8.

B. 5.

C. 7.

D. 6.

Câu 6 (Mã 201-2017): Thủy phân hoàn toàn 1 mol peptit mạch hở X chỉ thu được 3 mol Gly và 1 mol Ala. Số liên kết peptit trong phân tử X là A. 3.

B. 4.

C. 2.

D. 1.

Câu 7 (Mã 201-2017): Thủy phân hoàn toàn 1 mol pentapeptit X, thu được 3 mol Gly, 1 mol Ala và 1 mol Val. Nếu thủy phân không hoàn toàn X thì thu được hỗn hợp sản phẩm trong đó có Ala-Gly, Gly-Ala, Gly-Gly-Ala nhưng không có Val-Gly. Amino axit đầu N và amino axit đầu C của peptit X lần lượt là A. Ala và Gly.

B. Ala và Val.

C. Gly và Gly.

D. Gly

và Val. Câu 8 (Mã 202-2017): Thuỷ phân hoàn toàn 1 mol pentapeptit X mạch hở, thu được 3 mol glyxin, 1 mol alanin và 1 mol valin. Mặt khác, thuỷ phân không hoàn toàn X, thu

được hỗn hợp sản phẩm trong đó có Ala-Gly, Gly-Ala, Gly-Gly-Val. Cấu tạo của X là A. Gly-Ala-Gly-Gly-Val.

B. Ala-Gly-Gly-Val-Gly.

C. Gly-Gly-Val-Gly-Ala.

D. Gly-Gly-Ala-Gly-Val.

Câu 9 (Mã 201-2018): Thủy phân hoàn toàn 1 mol peptit mạch hở X, thu được 2 mol Gly, 1 mol Ala và 1 mol Val. Mặt khác, thủy phân không hoàn toàn X, thu được hỗn hợp các amino axit và các peptit (trong đó có Ala-Gly và Gly-Val). Số công thức cấu tạo phù hợp với tính chất của X là A. 3.

B. 2.

C. 4.

D. 5.

19

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Câu 10 (Mã 202-2018): Thủy phân hoàn toàn 1 mol peptit mạch hở X, thu được 2 mol Gly, 2 mol Ala và 1 mol Val. Mặt khác, thủy phân không hoàn toàn X, thu được hỗn hợp các amino axit và các peptit (trong đó có Gly-Ala-Val). Số công thức cấu tạo phù hợp với tính chất của X là A. 5.

B. 4.

C. 3.

D. 6.

2. DẠNG 2: BÀI TẬP XÁC ĐỊNH LOẠI PEPTIT 2.1. Phương pháp giải Tính khối lượng mol phân tử peptit:

MX = ∑(MA1+A2 +A3 +...+An ) − (n −1)MH2O

Ví dụ: M(Gly-Ala-Ala) = (75 + 89.2) - 2.18 = 217 g/mol

Công thức 1 số aminoaxit

Phân tử

Tên thông

Kí hiệu

khối

thường

H2N-CH2-COOH

75

Glyxin

Gly

H2N-CH(CH3)-COOH

89

Alanin

Ala

CH3-CH(CH3)-CH(NH2)-COOH

117

Valin

Val

HOOC-CH2-CH2-CH(NH2)-COOH

147

Axit glutamic

Glu

H2N-(CH2)4-CH(NH2)-COOH

146

Lysin

Lys

Phản ứng thủy phân hoàn toàn (H+là xúc tác): H Xn + (n-1) H2O → n (α - amino axit) +

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng (ĐL BTKL), tỉ lệ mol mpeptit + mnước = m aa; npeptit = naa - nnước

2.2. Bài tập mẫu a. Mức độ biết Ví dụ 1: Khối lượng phân tử của Gly-Ala-Gly-Ala-Val là ?

A. 445 đvC.

B. 373 đvC.

C. 391 đvC.

D. 427 đvC.

Giải: Mpeptit = 75.2 + 89.2 +117 – 4.18 = 373 đvC Ví dụ 2: Peptit nào có khối lượng phân tử là 358 đvC ?

A. Gly-Ala-Gly-Ala. C. Val-Ala-Ala-Val.

B. Gly-Ala-Ala-Val. D. Gly-Val-Val-Ala.

Giải: M1 = 75.2 +89.2 – 3.18 = 274; M2 = 75+89.2+117 – 3.18 = 316; M3 = 89.2 +117.2 – 3.18 = 358; M4 = 344 b. Mức độ hiểu

20

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Ví dụ 3: Cho peptit X chỉ do n gốc glyxin tạo nên có khối lượng phân tử là 303 đvC. Peptit X thuộc loại nào?

A. tripeptit.

B. đipeptit.

C. tetrapeptit.

D. pentapeptit.

Giải: n.Gly → (X) + (n-1) H2O Áp dụng ĐL BTKL ta có: 75.n = 303 + (n-1)18 => n = 5.

Vậy (X) là pentapeptit Ví dụ 4: Cho peptit X chỉ do m gốc alanin tạo nên có khối lượng phân tử là 231 đvC. Peptit X thuộc loại ?

A. tripeptit.

B. đipeptit.

C. tetrapeptit.

D. pentapeptit.

Giải: m.Ala → (X) + (m-1)H2O +Áp dụng ĐL BTKL ta có: 89.m = 231 + (m-1)18 → m = 3.

Vậy X là tripeptit. c. Mức độ vận dụng Ví dụ 5: Cho một peptit (X) được tạo nên bởi n gốc glyxin và m gốc alanin có khối lượng phân tử là 274 đvC. Peptit (X) thuộc loại?

A. tripeptit.

B. đipeptit.

C. tetrapeptit.

D. pentapeptit

Giải: n.Gly + m.Ala → (X) + (n + m - 1) H2O +Áp dụng ĐL BTKL ta có: 75.n + 89.m = 274 + (n + m -1)18 => 57.n + 71.m = 256. Chỉ có cặp n=2, m=2 thõa mãn.

Vậy X là tetrapeptit.

Ví dụ 6: Cho một (X) peptit được tạo nên bởi n gốc Glyxin và m gốc Alanin có khối lượng phân tử là 203 đvC. Trong (X) có ?

A. 2 gốc Gly và 1 gốc Ala. B. 1 gốc Gly và 2 gốc Ala. C. 2 gốc Gly và 2 gốc Ala. D. 2 gốc Gly và 3 gốc Ala. Giải: n.Gly + m.Ala → (X) + (n + m -1) H2O +Áp dụng ĐL BTKL ta có: 75.n + 89.m = 203 + (n + m-1)18 => 57.n + 71.m =185. Chỉ có cặp n = 2, m = 1 thỏa mãn.

Vậy trong (X) có 2 gốc Gly và 1 gốc Ala. (X) thuộc loại tripeptit.

Ví dụ 7: Cho một (X) peptit được tạo nên bởi n gốc glyxin và m gốc alanin có khối lượng phân tử là 345 đvC. Peptit (X) thuộc loại ?

A. tripeptit.

B. đipeptit.

C. tetrapeptit.

D. pentapeptit.

21

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Giải: n.Gly + m.Ala → (X) + (n + m-1)H2O +Áp dụng ĐL BTKL ta có: 75.n + 89.m = 345 + (n + m-1)18 → 57.n + 71.m = 327 Chỉ có cặp n = 2, m = 3 thỏa mãn. Vậy X là pentapeptit.

Ví dụ 8: Khi thủy phân hoàn toàn 20,3 gam một oligopeptit (X) thu được 8,9 gam alanin và 15 gam glyxin. (X) là ?

A. tripeptit.

Giải:

B. tetrapeptit.

C. pentapeptit.

D. đipeptit.

nAlanin= 0,1 (mol) ; nGlyxin = 0,2 (mol)

+ Áp dụng ĐL BTKL ta có: nnước =(malanin + malanin - mX) :18 = = (8,9 + 15 – 20,3) :18 = 0,2 mol X + (n + m-1)H2O → n.Gly + m.Ala Ta có:

n + m −1 n m = = => n=2, m=1 0,2 0,2 0,1

2.3. Bài tập tự giải dạng 2.

Câu 1: Peptit nào có khối lượng phân tử là 217 đvC ?

A. Ala-Gly-Ala.

B. Ala-Ala-Val.

C. Val-Ala-Ala-Val.

D. Gly-Val-Ala.

Câu 2: Cho một (X) peptit được tạo nên bởi n gốc glyxin có khối lượng phân tử là 303

đvC. Peptit (X) thuộc loại ?

A. tripetit.

B. đipetit.

C. tetrapeptit.

D. pentapepit.

Câu 3: Cho một (X) peptit được tạo nên bởi n gốc alanin có khối lượng phân tử là 160

đvC. Peptit (X) thuộc loại ?

A. tripetit.

B. đipetit.

C. tetrapeptit.

D. pentapepit.

Câu 4: Cho một peptit (X) được tạo nên bởi n gốc glyxin có khối lượng phân tử là 189

đvC. Peptit (X) thuộc loại ?

A. tripeptit.

B. đipeptit.

C. tetrapeptit.

D. pentapepit.

Câu 5: Cho một peptit (X) được tạo nên bởi n gốc alanin có khối lượng phân tử là 302

đvC. Peptit (X) thuộc loại ?

A. tripeptit.

B. đipeptit.

C. tetrapeptit.

D. pentapeptit.

Câu 6: Cho một peptit (X) được tạo nên bởi n gốc valin có khối lượng phân tử là 315 đvC. Peptit (X) thuộc loại ?

A. tripeptit.

B. đipeptit.

C. tetrapeptit.

D. pentapeptit.

Câu 7: Khối lượng phân tử của glyxylalanylglixin( Gly-Ala-Gly) là ?

22

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

A. 203 đvC.

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

B. 211 đvC.

C. 239 đvC.

D. 185 đvC.

Câu 8: Cho một (X) peptit được tạo nên bởi n gốc alanin và m gốc glyxin có khối lượng phân tử là 217 đvC. Trong peptit (X) có ?

A. 2 gốc glyxin và 1 gốc alanin.

B. 1 gốc glyxin và 2 gốc alanin.

C. 2 gốc glyxin và 2 gốc alanin.

D. 1 gốc glyxin và 3 gốc alanin.

Câu 9: Cho 13,2 gam peptit (X) do n gốc glyxin tạo thành, thủy phân hoàn toàn trong môi trường axit loãng thu được 15 gam glyxin (là aminoaxit duy nhất). (X) thuộc loại ?

A. tripeptit.

C. tetrapeptit.

B. đipeptit.

D. pentapeptit.

Câu 10: Cho 30,3 gam peptit (X) do n gốc glyxin tạo thành, thủy phân hoàn toàn trong môi trường axit loãng thu được 37,5 gam glyxin (là aminoaxit duy nhất). Số gốc Gly có trong (X) là ?

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

Câu 11: Cho 9,24 gam peptit (X) do m gốc alanin tạo thành, thủy phân hoàn toàn trong môi trường axit loãng thu được 10,68 gam alanin (là aminoaxit duy nhất). Số gốc Ala có trong (X) là ?

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

Câu 12: Khi thủy phân hoàn toàn 65 gam một peptit X thu được 22,25 gam alanin và 56,25 gam glyxin. X là A. tripeptit.

B. tetrapeptit.

C. pentapeptit.

D. đipeptit.

2.4. Bài tập trong đề thi ĐH- CĐ- THPTQG dạng 2: không 3. DẠNG 3: BÀI TẬP VỀ THỦY PHÂN KHÔNG HOÀN TOÀN PEPTIT 3.1 . Phương pháp giải Tính khối lượng mol phân tử peptit:

MX = ∑(MA1+A2 +A3+...+An ) − (n −1)MH2O

Ví dụ: M(Gly-Ala-Ala) = (75 + 89.2) - 2.18 = 217 g/mol Có thể giải toán theo 1 hoặc nhiều cách. Tuy nhiên ở đây chúng ta chủ yếu:

Áp dụng bảo toàn số mol mắt xích mỗi peptit Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng (ĐL BTKL) mpeptit + maxit phản ứng + mnước = m muối mpeptit + mkiềm phản ứng = m muối + mnước npeptit = naa - nnước

23

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

3.2 . Bài tập mẫu a. Mức độ nhận biết Ví dụ 1: Thủy phân hoàn toàn m gam tetrapeptit tạo từ Ala thu 0,18 mol tripeptit, 0,16 mol đipeptit và 1,04 mol Ala. Tính m?

Giải: Bảo toàn gốc Ala ta có:

n

tetrapeptit

= (0,18.3 + 2.0,16 + 0,86) : 4 = 0,475 mol

=> Khối lượng của Peptit là: 0,475.(89.4- 3.18) = 143,45(gam) Ví dụ 2: Thủy phân 101,17 gam một tetrapeptit mạch hở: Ala-Ala-Ala-Ala thu được hỗn hợp gồm 42,72 gam Ala; m gam Ala-Ala; 27,72 gam Ala-Ala-Ala. Giá trị của m là: A. 40,0 gam

B. 59,2 gam

Giải: nAla= 42,72: 89 = 0,48 mol;

C. 24,0 gam D. 48,0gam

nAla-Ala-Ala = 27,72 : 231 = 0,12 mol

n Ala-Ala-Ala-Ala = 101,17 : 302 = 0,335 mol + Đặt nAla-Ala = a (mol) Áp dụng bảo toàn số mol gốc Ala:

4. 0,335 = 1. 0,48 + 2. a + 3. 0,12 => a = 0,25 mol => m = 160. 0,25 = 40 (gam) Ví dụ 3: Thủy phân m gam một tetrapeptit mạch hở Ala-Ala-Ala-Ala thu được hỗn hợp gồm 28,48 gam Ala; 32 gam Ala-Ala; 27,72 gam Ala-Ala-Ala. Tính m?

Giải: Mtetrapeptit = 302 g/mol; MAla-Ala = 160 g/mol; MAla-Ala-Ala = 231g/mol nAla = 0,32 mol; nAla-Ala = 0,2 mol; nAla-Ala-Ala = 0,12 mol; Áp dụng bảo toàn số mol gốc Ala:

nAla-Ala-Ala-Ala = (nAla + 2. nAla-Ala + 3. nAla-Ala-Ala ) : 4 = 0,27 (mol) => mtetrapeptit = 0,27. 302 = 81,54 (g) b. Mức độ hiểu Ví dụ 4: Thủy phân một lượng tetrapeptit X mạch hở chỉ thu được 14,6 gam Ala- Gly; 7,3 gam Gly-Ala; 6,125 gam Gly-Ala-Val; 1,875 gam Gly; 8,775 gam Val; m gam hỗn hợp gồm Ala-Val và Ala. Giá trị của m là: A. 29,006 gam

B. 38,675 gam

C. 34,357 gam

D. 29,925 gam

Giải: + Số mol các sản phẩm: n Ala- Gly = 0,1 mol; nGly-Ala= 0,05 mol; n Gly-Ala-Val = 0,025 mol; nGly = 0,025 mol; nVal = 0,075 mol + Đặt nAla-Val = a mol; nAla= b mol

24

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

+ Từ hỗn hợp sản phẩm, áp dụng dạng 2 ta dễ dàng ghép mạch peptit ban đầu là: Ala-GlyAla-Val (x mol) Áp dụng bảo toàn số mol mắt xích mỗi peptit

- Bảo toàn gốc Gly, ta có: x.1 = 0,025. 1 + 0,025 . 1 + 0,05 . 1 + 0,1 . 1 => x = 0,2 mol - Bảo toàn gốc Val, ta có: 0,2 .1 = 0,025.1 + 0,075.1 + a.1 => a = 0,1 mol - Bảo toàn gốc Ala, ta có: 0,2.2 = 0,1.1 +0,05.1 + 0,025.1 + a.1 + b.1 => b= 0,125 mol Vậy m= 0,125.89 + 0,1.188 = 29,925 (gam) => Chọn D c. Mức độ vận dụng Ví dụ 5: (Đề thi thử chuyên ĐH Vinh lần 4 – 2012) Tripeptit M và Tetrapeptit Q được tạo ra từ một aminoaxit X mạch hở (phân tử chỉ chứa 1 nhóm -NH2). Phần trăm khối lượng Nitơ trong X bằng 18,667%. Thủy phân không hoàn toàn m(g) hỗn hợp M, Q (có tỉ lệ số mol 1:1) thu được 0,945(g) M; 4,62(g) đipeptit và 3,75 (g) X. Giá trị của m?

A. 4,1945(g).

B. 8,389(g).

C. 12,58(g).

D. 25,167(g).

Giải: +Ta có %N =

14 18, 667 = ⇒ M X = 75 => X là Glyxin 100 MX

+Số mol các sản phẩm: n Gly = 0,05 mol; nGly-Gly = 0,035 mol; nGly-Gly-Gly = 0,005 mol; + Đặt nHep = x mol - Bảo toàn gốc Gly, ta có: x.7 = 0,05. 1 + 0,035 . 2 + 0,005 . 3 => x = => m (M,Q) =

0,135 mol 7

0,135 . 435 = 8,389 (g) 7

Ví dụ 6: X là 1 tetrapeptit mạch hở cấu tạo từ amino axit A, trong phân tử A có 1 nhóm NH2 và 1 nhóm -COOH, no, mạch hở. Trong A, oxi chiếm 42,67% khối lượng. Thủy phân không hoàn toàn m gam X thì thu được 28,35 gam tripeptit; 79,2 gam đipeptit và 101,25 gam A. Giá trị của m là: A. 184,5 gam B. 258,3 gam C. 405,9 gam D. 202,95 gam Giải: +Từ % khối lượng oxi trong A ta có:

25

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

M 42,67 = O .100 => MA = 75 => A: Glyxin MA

=> Tetrapeptit là H[NHCH2CO]4OH với M= 75.4 – 3.18 = 246g/mol + Tính số mol: Tripeptit là : 28,35: 189 = 0,15(mol)

Đipeptit là : 79,2 : 132 = 0,6 (mol) Glyxin: 101,25 : 75 = 1,35(mol). + Áp dụng bảo toàn số mol gốc Gly: Đặt nX = a (mol)

a.4 =0,15. 3 + 0,6.2 + 1,35.1=> a= 0,75 (mol) => m= 0,75. 246 = 184,5 (gam) Ví dụ 7: (Đề thi thử chuyên Nguyễn Huệ -HN-lần 2 -2011): X là một tetrapeptit cấu tạo từ một amino axit (A) no, mạch hở có 1 nhóm –COOH; 1 nhóm –NH2. Trong A có %mN = 15,73%. Thủy phân m gam X trong môi trường axit thu được 41,58 gam tripeptit; 25,6 gam đipeptit và 92,56 gam A. Giá trị của m là: A. 149 gam.

B. 161 gam.

C. 143,45 gam.

D. 159 gam.

Giải: + Đặt X là H2N-R-COOH. Vì %mN = 15,73% nên suy ra R = 28 ⇒ X là H2N-C2H4-COOH: Alanin.

+ Gọi x là số mol X. Theo giả thiết ta có sơ đồ:  Ala : 1,04 mol  →  Ala − Ala : 0,16 mol Ala – Ala – Ala – Ala: x mol   Ala − Ala − Ala : 0,18 mol 

+ Vì số mắt xích Ala được bảo toàn nên: 4x = 1,04 + 0,16.2 + 0,18.3 ⇒ x = 0,475 mol ⇒ m = 0,475(4.89 – 3.18) = 143,45 gam

Ví dụ 8: (HSG Thái Bình - 2013): Thực hiện tổng hợp tetrapeptit từ 3,0 mol glyxin; 4,0 mol alanin và 6,0 mol valin. Biết phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khối lượng tetrapeptit thu

được là A. 1510,5 g.

B. 1120,5 g.

C. 1049,5 g.

D. 1107,5 g.

Giải : + Tổng khối lượng hỗn hợp ban đầu = 117.6 + 4.89 + 3.75 = 1283 gam. + Ta có : 4 mol α-aminoaxit → 1 mol tetrapeptit + 3 mol H2O ⇒ số mol H2O = 3.(3 + 4 + 6)/4 = 9,75 mol

+ Áp dụng ĐLBTKL ta có : mtetrapeptit = 1283 – 9,75.18 = 1107,5 gam.

3.3. Bài tập tự giải dạng 3

26

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Câu 1: Thủy phân m gam tetrapeptit Ala-Gly-Ala-Gly thu được hỗn hợp gồm 21,7 gam Ala-Gly-Ala, 14,6 gam Ala–Gly và 7,5 gam Gly. Giá trị của m là A. 42,16 gam.

B. 43,8 gam.

C. 41,1 gam.

D. 34,8 gam.

Câu 2: Thủy phân m gam pentapeptit A tạo bởi phân tử amino axit (glyxin) thu được 0,3 gam Glyxin; 0,792 gam đipeptit Gly-Gly; 1,701 gam tripeptit Gly-Gly-Gly; 0,738 gam tetrapeptit Gly-Gly-Gly-Gly và 0,303 gam A. Giá trị của m là: A. 4,545 gam.

B. 3,636 gam.

C. 3,843 gam.

D. 3,672 gam.

Câu 3: Thủy phân hoàn toàn m gam hỗn hợp oligopeptit gồm Ala-Val-Ala-Gly-Ala và ValGly-Gly thu được x gam Ala; 37,5 gam Gly và 35,1 gam Val. Giá trị của m, x lần lượt là A. 99,3 và 30,9.

B. 84,9 và 26,7.

C. 90,3 và 30,9.

D. 92,1 và 26,7.

Câu 4: Khi thuỷ phân m gam tetrapeptit Ala-Gly-Val-Gly (H+ xúc tác) thu được 0,5 mol Ala-Gly, 0,3 mol Gly-Val, 0,4 mol Ala, còn lại là Gly và Val với tổng khối lượng là a gam. Giá trị của a là A. 177,3 gam.

B. 142,5 gam.

C. 145,2 gam.

D. 137,7gam.

Câu 5: Thủy phân một lượng pentapeptit mạch hở X chỉ thu được 3,045 gam Ala-GlyGly; 3,48 gam Gly-Val; 7,5 gam Gly; 2,34 gam Val; x mol Val-Ala và y mol Ala. Tỉ lệ x : y là A. 11 : 16.

B. 7 : 20.

C. 2 : 5.

D. 6 : 1.

Câu 6: Thủy phân hết 1 lượng pentapeptit X trong môi trường axit thu được 32,88 gam Ala–Gly–Ala–Gly; 10,85 gam Ala–Gly–Ala; 16,24 gam Ala–Gly–Gly; 26,28 gam Ala– Gly; 8,9 gam Alanin còn lại là Gly–Gly và Glyxin. Tỉ lệ số mol Gly–Gly:Gly là 10:1.

Tổng khối lượng Gly–Gly và Glyxin trong hỗn hợp sản phẩm là A. 27,9 gam.

B. 28,8 gam.

C. 29,7 gam.

D. 13,95 gam.

Câu 7: A là một hexapeptit mạch hở tạo thành từ một α-amino axit X no, mạch hở (phân tử chứa 1 nhóm –NH2 và 1 nhóm –COOH). Biết rằng phần trăm khối lượng của oxi trong X là 42,667%. Thủy phân m gam A thu được hỗn hợp gồm 90,9 gam pentapeptit; 147,6 gam tetrapeptit; 37,8 gam tripeptit; 39,6 gam đipeptit và 45 gam X. Giá trị của m là: A. 342 gam.

B. 409,5 gam.

C. 360,9 gam.

D. 427,5 gam.

Câu 8: Thủy phân hoàn toàn tetrapeptit X chỉ thu được aminoaxit Y (no, mạch hở, phân tử chứa 1 nhóm NH2 và 1 nhóm COOH). Trong Y nguyên tố N chiếm 18,67% theo khối lượng. Khi thủy phân không hoàn toàn 25,83 gam X thu được 11,34 gam tripeptit; m gam

đipeptit và 10,5 gam Y. Giá trị của m là: A. 2,64 gam.

B. 6,6 gam.

C. 3,3 gam.

D. 10,5 gam.

27

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Câu 9: X là 1 pentapeptit cấu tạo từ 1 amino axit no mạch hở có 1 nhóm –COOH và 1 nhóm –NH2 (A), A có tổng phần trăm khối lượng oxi và nitơ là 51,685%. Khi thủy phân hết m gam X trong môi trường axit thu được 30,2 gam tetrapeptit; 30,03 gam tripeptit; 25,6 gam đipeptit và 88,11 gam A. m có giá trị là A. 149,2 gam.

B. 167,85 gam.

C. 156,66 gam.

D. 141,74 gam.

3.4. Bài tập trong đề thi ĐH, CĐ, THPTQG dạng 3 Câu 1 (A-2011): Thủy phân hết m gam tetrapeptit Ala-Ala-Ala-Ala (mạch hở) thu được hỗn hợp gồm 28,48 gam Ala, 32 gam Ala-Ala và 27,72 gam Ala-Ala-Ala. Giá trị của m là A. 90,6.

B. 111,74.

C. 81,54.

D. 66,44.

Câu 2 (A-2013): Cho X là hexapeptit, Ala-Gly-Ala-Val-Gly-Val và Y là tetrapeptit GlyAla-Gly-Glu. Thủy phân hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm X và Y thu được 4 amino axit, trong đó có 30 gam glyxin và 28,48 gam alanin. Giá trị của m là A. 77,6

B. 83,2

C. 87,4

D. 73,4

4. DẠNG 4: BÀI TẬP THỦY PHÂN HOÀN TOÀN PEPTIT TRONG MÔI TRƯỜNG AXIT, KIỀM 4.1. Phương pháp giải Phản ứng thủy phân hoàn toàn: + Trong môi trường axit: Xn + n HCl + (n -1) H2O → n muối (nếu H+ dư) + Trong môi trường kiềm: Xn + n NaOH → muối + 1 H2O Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng (ĐL BTKL), tỉ lệ mol mpeptit + maxit phản ứng + mnước = m muối mpeptit + mkiềm phản ứng = m muối + mnước npeptit = naa - nnước

4.2. Bài tập ví dụ a. Mức độ nhận biết Ví dụ 1: Tripeptit X có công thức sau : Gly-Ala-Ala. Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol X trong 400 ml dung dịch NaOH 1M. Khối lượng chất rắn thu được khi cô cạn dung dịch sau phản ứng là A. 28,6 gam.

Giải:

B. 22,2 gam.

C. 35,9 gam.

Gly-Ala-Ala + 3NaOH  → Muối

+

D. 31,9 gam.

H2O

+ Áp dụng ĐL BTKL: mpeptit + mkiềm phản ứng = m muối + mnước

28

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

=> mrắn = 217.0,1 + 0,4.40 - 0,1.18 = 35,9 (g) Ví dụ 2: Lấy 21,7 gam một đipeptit X mạch hở chứa đồng thời Lysin và Alanin cho tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl 0,5M, đun nóng. Thể tích dung dịch HCl tham gia phản

ứng là A. 0,2 lít

B. 0,6 lít

C. 0,1 lít

D. 0,8 lít

Giải: X + 3HCl + 1H2O → muối MLys-Ala = 146 + 89 - 18 = 217 g /mol => nX = 0,1 mol => nHCl = 0,3 mol V dung dịch = 0,3: 0,5 = 0,6 (lít) Ví dụ 3: Tripeptit X mạch hở có công thức C8H15O4N3. Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol X trong 400ml dung dịch NaOH 1M. Khối lượng chất rắn thu được khi cô cạn dung dịch sau phản ứng là: A. 31,9 gam

B. 35,9 gam

C. 28,6 gam

D. 22,2 gam

Giải: X + 3NaOH→ chất rắn + 1H2O Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng: mX + mNaOH = m chất rắn + mnước => m chất rắn = 217.0,1 + 0,4.40 - 0,1.18 = 35,9 gam Ví dụ 4: Thủy phân hoàn toàn m gam đipeptit Gly-Ala (mạch hở) bằng dung dịch KOH vừa đủ, thu được dung dịch X. Cô cạn toàn bộ dung dịch X thu được 2,4 gam muối khan.

Giá trị của m là: A. 1,46 gam

B. 1,36 gam

C. 1,64 gam

D. 1,22 gam

Giải: + Ta có: Gly-Ala + 2KOH→ muối + 1H2O + Gọi nGly-Ala = a mol, ta có: 146a + 56. 2a = 2,4 + 18.a => a = 0,01 mol Vậy m = 146. 0,01 = 1,46 (g) Ví dụ 5: Cho 24,36 gam tripeptit mạch hở Gly-Ala-Gly tác dụng với lượng dung dịch HCl vừa đủ, sau phản ứng thu được dung dịch Y chứa m gam muối. Giá trị m là A. 37,50 gam

B. 41,82 gam

C. 38,45 gam

D. 40,42 gam

Giải: nGly-Ala-Gly = 24,36: (75.2 + 89 - 18.2) = 0,12 mol + Ta có: Gly-Ala-Gly + 3HCl + 2H2O → muối + Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng: mmuối = 24,36 + 3.0,12.36,5 + 2.0,12 .18 = 41,82 (g) b. Mức độ hiểu Ví dụ 6: Đun nóng 32,9 gam một peptit mạch hở X với 200 gam dung dịch NaOH 10% (vừa đủ). Sau phản ứng thu được dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được 52 gam muối

29

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

khan. Biết rằng X tạo thành từ các α-amino axit mà phân tử chứa 1 nhóm -NH2 và 1 nhóm -COOH. Số liên kết peptit trong X là A. 10

B. 9

C. 5

D. 4

Giải: mNaOH = 20 gam; +Gọi số gốc amino axit trong X là n:

X

+ n NaOH → muối + H2O 0,5 mol

0, 5 mol n

+Ta có: mX + mNaOH = mmuối + mnước => mH 2O = 32,9 + 20– 52 = 0,9 gam → n H 2 O = 0,05 mol => 0,05.n = 0,5 → n = 10.

Vậy trong trường hợp này số liên kết peptit trong X là 9 liên kết.

Ví dụ 7: Thuỷ phân hoàn toàn 0,1 mol một peptit X (mạch hở, được tạo bởi các α - amino axit có 1 nhóm -NH2 và 1 nhóm -COOH) bằng dung dịch HCl vừa đủ thu được dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được chất rắn có khối lượng lớn hơn khối lượng của X là 52,7 gam. Số liên kết peptit trong X là A. 14.

B. 9.

C. 11.

D. 13.

Giải:+ Gọi số gốc amino axit trong X là n: X

+ 0,1 mol

nHCl +

(n-1)H2O →

0,1.n mol

muối

0,1.(n-1) mol

+Khối lượng chất rắn lớn hơn khối lượng X chính là tổng khối lượng HCl và H2O tham gia phản ứng, do đó ta có: 36,5.0,1.n + 18.0,1(n-1) = 52,7 → n =10.

Vậy số liên kết peptit trong X là 9 Ví dụ 8: Khi thủy phân hoàn toàn 0,1 mol peptit X mạch hở (X tạo bởi các amino axit có 1 nhóm -NH2 và 1 nhóm -COOH) bằng lượng dung dịch NaOH gấp đôi lượng cần phản ứng, cô cạn dung dịch thu được hỗn hợp chất rắn tăng so với khối lượng X là 78,2 g. Số liên kết peptit trong X là: A. 9

B. 10

C. 18

D. 20

Giải: + Gọi số mắt xích amino axit trong X là n X + n NaOH→ muối + 1H2O mchất rắn tăng = mNaOH - mH 2O = 78,2 40.0,2n – 18.0,1 = 78,2 => n=10 => 9 liên kết peptit trong X c. Mức độ vận dụng

30

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Ví dụ 9: Đun nóng m gam hỗn hợp gồm a mol tetrapeptit mạch hở X và 2a mol tripeptit mạch hở Y với 600ml dung dịch NaOH 1M vừa đủ. Sau khi các phản ứng kết thúc, cô cạn dung dịch thu được 72,48 gam muối khan của các amino axit đều có 1 nhóm -NH2 và 1 nhóm -COOH trong phân tử. Giá trị của m là: A. 51,72 gam

B. 54,3 gam

C. 66,00 gam

D. 44,48 gam

Giải: nNaOH = 0,6 mol X + 4 NaOH→ muối + 1H2O;

Y + 3 NaOH→ muối + 1H2O

+ Ta có: nNaOH = 4.a + 3.2a = 10 a = 0,6 mol => a = 0,06 mol + Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng: mX + mY + mNaOH phản ứng = m muối + mnước <=> m + 40.0,6 = 72,48 + 3. 0,06. 18 => m = 51,72 (gam) Ví dụ 10: Thủy phân hoàn toàn 143,45 gam hỗn hợp A gồm hai tetrapeptit thu được 159,74 gam hỗn hợp X gồm các amino axit (các amino axit chỉ chứa 1 nhóm -COOH và 1 nhóm -NH2). Cho toàn bộ X tác dụng với dung dịch HCl dư, sau đó cô cạn dung dịch thì nhận được m (gam) muối khan. Tính khối lượng nước phản ứng và giá trị của m lần lượt bằng?

A. 8,145(g) và 203,78(g).

B. 32,58(g) và 10,15(g).

C. 16,2(g) và 203,78(g)

D. 16,29(g) và 203,78(g).

Giải: + Đặt công thức chung cho hỗn hợp A là H[NHRCO]4OH hoặc (X)4 + Ta có: (X)4 + 3H2O

4X

Áp dụng ĐL BTKL: nH O = 2

+ Từ phản ứng ⇒ nX =

(trong đó X = -HNRCO-)

mX − mA = 0,905(mol ) ⇒ mH O = 16,29 gam.

18 2

4 4 n H2O = .0,905(mol ) 3 3

+ Phản ứng của X tác dụng với HCl:

X + HCl

Áp dụng ĐL BTKL: m muối = mX + mHCl = 159,74 +

X-HCl 4 .0, 905 .36,5 = 203,78(g) 3

Ví dụ 11: A là tetrapeptit mạch hở khi thủy phân hoàn toàn chỉ tạo các amino axit chứa một nhóm NH2 và một nhóm -COOH trong phân tử. Chia một lượng A làm 2 phần bằng nhau: - Phần 1 cho tác dụng với dung dịch HCl vừa đủ rồi cô cạn được 50,5 gam muối khan - Phần 2 cho tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ rồi cô cạn được 44,7 gam muối khan

31

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Nếu thủy phân hoàn toàn 20 gam tetrapeptit A trên bằng lượng vừa đủ dung dịch hỗn hợp gồm NaOH 3M và KOH 1M rồi cô cạn được bao nhiêu gam hỗn hợp muối khan?

A. 30,36 gam

B. 39,80 gam

C. 28,96 gam

D. 45,10 gam

Giải: + Đặt số mol tetrapeptit là a mol ở mỗi phần + Các phản ứng: A + 4HCl + 3H2O → muối Mol

a

4a

3a

A + 4NaOH → muối + H2O. Mol

a

4a

a

Bảo toàn khối lượng ta có: aMA + 36,5.4a + 18.3a = 50,5; aMA +40.4a -18a = 44,7 => a = 0,1; aMA = 30,5 −

−

+ Đặt công thức chung của NaOH và KOH là M O H => M = 27 + Bảo toàn khối lượng : 30,5 + 0,4(27 + 17) = mmuối + 18.0,1=> mmuối = 46,3 gam + Thủy phân 20 g A: mmuối =

20.46,3 =30,36 (g) 30,5

Ví dụ 12 (Thi HSG VP 2012): Khi thủy phân không hoàn toàn một peptit A có khối lượng phân tử 293 thu được 2 peptit B và C. Mẫu 0,472 gam peptit B phản ứng vừa đủ với 18 ml dung dịch HCl 0,222 M khi đun nóng và mẫu 0,666 gam peptit C phản ứng vừa

đủ với 14,7 ml dung dịch NaOH 1,6% (khối lượng riêng là 1,022 g/ml) khi đun nóng. Xác định công thức cấu tạo và gọi tên A, biết rằng khi thủy phân hoàn toàn A thu được hỗn hợp 3 amino axit là glyxin, alanin và phenyl alanin.

Giải: + Ta thấy: MGly + MAla + MPhe – 2 MH2O = 293 đvC = MA ⇒ A là tripeptit tạo nên bởi 3 aminoaxit trên; B và C đều là đipeptit.

+ Khi B phản ứng với HCl ta có: B + 2HCl + H2O → sản phẩm.

Vì số mol HCl = 0,004 mol ⇒ số mol B = 0,002 mol ⇒ MB = 236 đvC = MAla + MPhe – 18 ⇒ B tạo bởi Ala và Phe (*)

+ Khi C phản ứng với NaOH ta có: C + 2NaOH → sản phẩm.

Vì số mol NaOH = 0,006 mol ⇒ số mol C = 0,003 mol ⇒ MC = 222 đvC = MGly + MPhe – 18 ⇒ C tạo bởi Gly và Phe (**)

Từ (*) và (**) suy ra A là: Ala – Phe – Gly hoặc Gly – Phe – Ala.

32

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

4.3. Bài tập tự giải dạng 4 Câu 1: Thủy phân hoàn toàn m gam đipeptit Gly-Ala (mạch hở) bằng dung dịch KOH vừa

đủ, thu được dung dịch X. Cô cạn toàn bộ dung dịch X thu được 2,4 gam muối khan. Giá trị của m là A. 1,22

B. 1,46

C. 1,36

D. 1,64

Câu 2: Thủy phân hoàn toàn 32,55 g tripeptit mạch hở Ala-Gly-Ala bằng dung dịch NaOH vừa đủ, sau phản ứng thu được dung dịch X. Cô cạn X thu được m gam muối khan.

Giá trị m là: A. 47,85 gam

B. 42,45 gam

C. 35,85 gam

D. 44,45 gam

Câu 3: Tripeptit X có công thức sau: H2N–CH2–CO–NH–CH(CH3)–CO–NH–CH(CH3)–COOH Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol X trong 400 ml dung dịch NaOH 1M. Khối lượng chất rắn thu được khi cô cạn dung dịch sau phản ứng là: A. 28,6 gam.

B. 22,2 gam.

C. 35,9 gam.

D. 31,9 gam.

Câu 4: Thủy phân hoàn toàn 16 gam đipeptit X có công thức phân tử là C6H12O3N2 trong NaOH thu được hai muối của 2 aminoaxit. Tính khối lượng muối thu được?

A. 20,4 gam

B. 22,2 gam

C. 19,4 gam

D. 18,2 gam

Câu 5: Peptit X mạch hở được cấu tạo bởi một amino axit trong phân tử chỉ chứa 1 nhóm -COOH và 1 nhóm -NH2. Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol X trong dung dịch NaOH (được lấy dư 20% so với lượng phản ứng), cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được chất rắn có khối lượng nhiều hơn X là 75 g. Số liên kết peptit trong phân tử X là A. 15.

B. 17.

C. 16.

D. 14.

Câu 6: Thủy phân hoàn toàn 60 gam hỗn hợp X gồm ba đipeptit thu được 63,6 gam hỗn hợp Y gồm các amino axit (các amino axit chỉ có một nhóm amino và một nhóm cacboxyl trong phân tử). Nếu thủy phân 60 gam hỗn hợp X thủy phân trong dung dịch HCl (dư), cô cạn cẩn thận dung dịch, thì lượng muối khan thu được là A. 78,2 gam.

B. 81,5 gam.

C. 16,30 gam.

D. 70,9 gam

Câu 7: Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol một peptit X được cấu tạo bởi glyxin và alanin bằng dung dịch NaOH rồi cô cạn thu được 57,6 gam chất rắn. Biết số mol NaOH đã dùng gấp

đôi so với lượng cần thiết và khối lượng chất rắn thu được sau phản ứng tăng hơn so với ban đầu là 30,2 gam. Số công thức cấu tạo của X trong trường hợp này là: A. 4.

B. 6.

C. 8.

D. 10.

33

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Câu 8 (Đề thi thử tỉnh Nghệ An-2018) : Thủy phân không hoàn toàn peptit Y mạch hở, thu được hỗn hợp sản phẩm trong đó có chứa các đipeptit Gly-Gly và Ala-Ala. Để thủy phân hoàn toàn 1 mol Y cần 4 mol NaOH, thu được muối và nước. Số công thức cấu tạo phù hợp với Y là A. 3.

B. 1.

C. 2.

D. 4.

Câu 9: Đun nóng m gam hỗn hợp gồm a mol tetrapeptit mạch hở X và 2a mol tripeptit mạch hở Y với 600 ml dung dịch NaOH 1M (vừa đủ). Sau khi các phản ứng kết thúc, cô cạn dung dịch thu được 72,48 gam muối khan của các amino axit đều có một nhóm COOH và một nhóm -NH2 trong phân tử. Giá trị của m là A. 51,72

B. 54,30

C. 66,00

D. 44,48

Câu 10: X là đipeptit Ala-Glu, Y là tripeptit Ala-Ala-Gly. Đun nóng m (gam) hỗn hợp chứa X và Y có tỉ lệ số mol của X và Y tương ứng là 1:2 với dung dịch NaOH vừa đủ. Phản

ứng hoàn toàn thu được dung dịch T. Cô cạn cẩn thận dung dịch T thu được 56,4 gam chất rắn khan. Giá trị của m là A. 45,6.

B. 40,27.

C. 39,12.

D. 38,68.

Câu 11 (Đề thi thử THPT Hậu Lộc- Thanh Hóa 2018): Đun nóng 0,15 mol hỗn hợp X gồm hai peptit mạch hở (đều tạo bởi glyxin và axit glutamic) với 850 ml dung dịch KOH 1M (vừa đủ). Kết thúc các phản ứng, cô cạn dung dịch thu được 95,15 gam muối khan. Khối lượng của 0,1 mol X là: A. 35,3 gam.

B. 33,5 gam.

C. 31,7 gam.

D. 37,1 gam

Câu 12 (Đề thi thử tỉnh Nghệ An- 2018): Thuỷ phân hết 0,05 mol hỗn hợp E gồm hai peptit mạch hở X (CxHyOzN3) và Y (CnHmO6Nt), thu được hỗn hợp gồm 0,07 mol glyxin và 0,12 mol alanin. Mặt khác, thuỷ phân hoàn toàn 0,1 mol Y trong dung dịch HCl, thu

được m gam hỗn hợp muối. Giá trị của m là A. 43,50.

B. 63,50.

C. 47,40.

D. 59,95

4.4. Bài tập trong đề thi ĐH, CĐ, THPTQG dạng 4 Câu 1(CĐ-2009): Thuỷ phân 1250 gam protein X thu được 425 gam alanin. Nếu phân tử khối của X bằng 100.000 đvC thì số mắt xích alanin có trong phân tử X là: A. 453

B. 382

C. 328

D. 479

Câu 2 (A-2011): Thủy phân hoàn toàn 60 gam hỗn hợp 2 đipeptit thu được thu được 63,6 gam hỗn hợp X gồm các amino axit (các amino axit chỉ có một nhóm amino và một nhóm cacboxyl trong phân tử). Nếu cho 1/10 hỗn hợp X tác dụng với dung dịch HCl (dư), cô cạn cẩn thận dung dịch, thì lượng muối khan thu được là:

34

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

A. 7,82 gam.

C. 16,30 gam.

B. 8,15 gam.

D. 7,09 gam

Câu 3 (A-2014): Thủy phân hoàn toàn 4,34 gam tripeptit mạch hở X (được tạo nên từ hai

α–amino axit có cùng công thức dạng H2NCxHyCOOH) bằng dung dịch NaOH dư, thu được 6,38 gam muối. Mặt khác, thủy phân hoàn toàn 4,34 gam X bằng dung dịch HCl dư, thu được m gam muối. Giá trị của m là A. 6,53.

B. 7,25

C. 5,06

D. 8,25.

Câu 4 (B-2014): Hỗn hợp X gồm chất Y (C2H8N2O4) và chất Z (C4H8N2O3); trong đó, Y là muối của axit đa chức, Z là đipeptit mạch hở. Cho 25,6 gam X tác dụng với dung dịch NaOH dư, đun nóng, thu được 0,2 mol khí. Mặt khác 25,6 gam X tác dụng với dung dịch HCl dư, thu được m gam chất hữu cơ. Giá trị của m là: A. 20,15.

B. 31,30.

C. 23,80.

D. 16,95.

Câu 5 (Mã 202-2017): Thủy phân không hoàn toàn peptit Y mạch hở, thu được hỗn hợp sản phẩm trong đó có chứa các đipeptit Gly-Gly và Ala-Ala. Để thủy phân hoàn toàn 1 mol Y cần 4 mol NaOH, thu được muối và nước. Số công thức cấu tạo phù hợp với Y là A. 3.

B. 1.

C. 2.

D. 4.

Câu 6 (Mã 203-2017): Thuỷ phân hết 0,05 mol hỗn hợp E gồm hai peptit mạch hở X (CxHyOzN3) và Y (CnHmO6Nt), thu được hỗn hợp gồm 0,07 mol glyxin và 0,12 mol alanin.

Mặt khác, thuỷ phân hoàn toàn 0,1 mol Y trong dung dịch HCl, thu được m gam hỗn hợp muối. Giá trị của m là A. 59,95.

B. 63,50.

C. 47,40.

D. 43,50

5. DẠNG 5: PHẢN ỨNG CHÁY CỦA PEPTIT 5.1. Phương pháp giải

Viết đúng công thức tổng quát cho peptit hình thành từ n phân tử α-aminoaxit CxH2x + 1NO2

(x≥ 2) hoặc HOOC-CxH2x -NH2 (x≥ 1) là: (CxH2x + 1NO2)n -(n-1)H2O (hay H[-HN-CxH2x-CO-]nOH)

Ví dụ: Tripeptit X: (CxH2x+ 1NO2)3 - 2H2O hay C3xH6x-1O4N3 (CaH2a-1O4N3) Tetrapeptit Y: (CxH2x + 1NO2)4 - 3H2O hay C4xH8x-2O5N4 (CbH2b-2O5N4) Pentapeptit Z: (CxH2x + 1NO2)5 - 4H2O hay C5xH10x-3N5O6 (CcH2c-3O6N5)

Phương trình tổng quát: 2nx + n + 2 n H[-HN-CxH2x-CO-]nOH + ......O2 → n(x+1)CO2 + H O + 2 2 2 N2

35

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

- Nếu đốt cháy liên quan đến lượng H2O và CO2 thì ta chỉ cần cân bằng C, H để tính toán cho nhanh - Có thể áp dụng bảo toàn số mol nguyên tố C, H, O để không phải cân bằng phương trình - Sản phẩm cháy cho qua nước vôi trong dư thì mbình tăng =

mCO2

+

mH2O

5.2. Bài tập mẫu a. Mức độ hiểu Ví dụ 1: Đốt cháy hoàn toàn 0,12 mol một peptit (X) do n gốc glyxin tạo nên thu được sản phẩm cháy hấp thụ vào bình đựng nước vôi trong dư thì thu được 72 gam kết tủa. (X) thuộc loại?

A. đipeptit.

B. tripeptit.

C. tetrapeptit.

D. pentapeptit.

Giải: +Glyxin: H2N-CH2-COOH + Công thức peptit là: H[HN-CH2-CO]nOH. + Phương trình: 9n 3n + 2 n t0 O2  H2O + N2 → 2n CO2 + 4 2 2

H[HN-CH2-CO] nOH +

=> n = 0,72 : (2.0,12) = 3 => X thuộc loại tripeptit.

Ví dụ 2: Đốt cháy hoàn toàn 0,06 mol một peptit (X) do n gốc glyxyl tạo nên thu được sản phẩm cháy hấp thụ vào bình đựng nước vôi trong dư thì khối lượng bình tăng là 14,88 gam. (X) thuộc loại ?

A. đipeptit.

B. tripeptit.

C. tetrapeptit.

D. pentapeptit.

Giải: +Glyxin: H2N-CH2-COOH + Công thức peptit là: H[HN-CH2-CO]nOH. + Phương trình: 9n 3n + 2 n t0 O2  H2O + N2 → 2n CO2 + 4 2 2

H[HN-CH2-CO] nOH + Ta có: mbình tăng =

mCO2

+

2n.0,06.44 +

mH2O

=14,88 gam

3n + 2 .0,06.18= 14,88 => n= 2.

2

Ví dụ 3: Đốt cháy hoàn toàn 0,08 mol một peptit (X) do n gốc alanyl tạo nên thu được sản phẩm cháy hấp thụ vào bình đựng nước vôi trong dư thì khối lượng bình tăng là 58,08 gam. (X) thuộc loại?

36

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

A. đipeptit.

C. tetrapeptit.

B. tripeptit.

D. pentapeptit.

Giải: + Alanin: H2N-C2H4-COOH + Công thức peptit là: H[HN- C2H4-CO]nOH hay C3nH5n+2NnOn+1 + Bảo toàn nguyên tố C, H:

n C O 2 = nC = 3n. 0,08 (mol); nH2O = Ta có: mbình tăng =

mCO2

+

3n.0,08.44 +

mH2O

5n + 2 .0,08 (mol) 2

= 58,08 gam

5n + 2 .0,08.18= 58,08 => n= 4.

2

b. Mức độ vận dụng Ví dụ 4: Tripeptit mạch hở X và tetrapeptit mạch hở Y được tạo từ 1 amino axit no, mạch hở, trong phân tử có 1 nhóm -NH2 và 1 nhóm -COOH. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol X thu

được sản phẩm gồm H2O, CO2 và N2 trong đó tổng khối lượng CO2 và H2O bằng 36,3 gam. Nếu đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol Y thì số mol O2 cần phản ứng là: A. 2,8 mol

B. 1,8mol

C. 1,875 mol D. 3,375 mol

Giải: +Ta có: X: C3nH6n-1O4N3 và Y: C4nH8n-2O5N4 + Đốt X: C3nH6n-1O4N3 + p O2 → 3n CO2 + (3n-0,5) H2O + mol:

0,1

m

+m

H O 2

0,3n CO

0,3(3n- 0,5)

= 0,3 .[44n + 18.(3n-0,5)] = 36,3 => n =2 2

+ Đốt Y: C4nH8n-2O5N4 + q O2 → 4n CO2 + (4n-1) H2O + mol:

3 N2 2

0,2

0,2q

0,8n

3 N2 2

(0,8n - 0,2)

+ Bảo toàn nguyên tố O: 0,2.5 + 0,2.2q = 0,8.2.2 + (0,8.2 - 0,2) => q = 9 =>

nO

2

= 9.0,2 = 1,8 (mol)

Ví dụ 5: X và Y lần lượt là các tripeptit và tetrapeptit được tạo thành từ cùng một amino axit no mạch hở, có một nhóm –COOH và một nhóm –NH2. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol Y thu được sản phẩm gồm CO2, H2O, N2, trong đó tổng khối lượng của CO2 và H2O là 47,8 gam. Nếu đốt cháy hoàn toàn 0,3 mol X cần bao nhiêu mol O2 ?

A. 2,8 mol

B. 2,025mol

C. 1,875 mol D. 3,375 mol

Giải:

37

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

+Ta có: X: C3nH6n-1O4N3 và Y: C4nH8n-2O5N4 + Đốt Y: C4nH8n-2O5N4 + q O2 → 4n CO2 + (4n-1) H2O + mol:

m

0,1

H O 2

+m

CO

0,1q

0,4n

3 N2 2

0,1(4n -1)

= 0,4n .44 + 1,8.(4n-1)] = 47,8 => n =2 2

+ Đốt X: C3nH6n-1O4N3 + p O2 → 3n CO2 + (3n-0,5) H2O + mol:

0,3

0,3p

0,9n

3 N2 2

0,3(3n- 0,5)

+ Bảo toàn nguyên tố O: 0,3.4 + 0,3.2p = 0,9.2.2 + 0,3 (3.2 - 0,5) => p = 6,75 =>

nO

2

=6,75.0,3 = 2,025(mol)

Ví dụ 6 (Đề thi thử chuyên Vĩnh Phúc lần 2 - 2012): X là một α-aminoaxit no, mạch hở

chứa 1 nhóm -COOH và 1 nhóm -NH2. Từ m gam X điều chế được m1 gam đipeptit. Từ 2m gam X điều chế được m2 gam tripeptit. Đốt cháy m1 gam đipeptit thu được 0,3 mol nước. Đốt cháy m2 gam tripeptit thu được 0,55 mol H2O. Giá trị của m là: A. 11,25 gam

B. 26,70 gam

C. 13,35 gam

D. 22,50 gam

Giải:

+ Đặt công thức của aminoaxit là CnH2n+1O2N. + Gọi x là số mol X ứng với m gam X. + Đipeptit có dạng: (CnH2n+1O2N)2 – H2O = C2nH4nO3N2. Khi đốt cháy ta có: C2nH4nO3N2 → 2nH2O Mol: 0,5x

nx = 0,3 (I)

+ Tripeptit có dạng: (CnH2n+1O2N)3 – 2H2O = C3nH6n-1O4N3. Khi đốt cháy ta có: C3nH6n-1O4N3 → (3n-0,5)H2O Mol: 2x/3

2x(3n-0,5)/3 = 0,55 (II)

+ Giải (I, II) được: n = 2 và x = 0,15 mol ⇒ m = 89.0,15 = 13,35 gam.

5.3. Bài tập tự giải Câu 1: Đốt cháy hoàn toàn 0,08 mol một peptit (X) do n gốc Alanin tạo nên thu được sản

phẩm cháy hấp thụ vào bình đựng nước vôi trong dư thì khối lượng bình tăng là 58,08 gam. (X) thuộc loại?

A. đipeptit.

B. tripeptit.

C. tetrapeptit.

D. pentapeptit.

Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn 18,48 gam một đipeptit của glyxin rồi cho sản phẩm qua nước

vôi trong dư. Tính khối lượng kết tủa thu được?

38

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

A. 56 gam.

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

B. 48 gam.

C. 36 gam.

D. 40 gam.

Câu 3: Đốt cháy hoàn toàn 11,2 gam một đipeptit của alanin rồi cho sản phẩm qua nước

vôi trong dư. Tính khối lượng bình tăng ?

A. 56 gam.

B. 42 gam.

C. 26,64 gam.

D. 40 gam.

Câu 4: X là một tripeptit được tạo thành từ 1 aminoaxit no, mạch hở có 1 nhóm COOH

và 1 nhóm -NH2. Đốt cháy hoàn toàn 0,3 mol X cần 2,025 mol O2 thu được sản phẩm gồm CO2, H2O, N2. Vậy công thức của amino axit tạo nên X là A. H2NC2H4COOH

B. H2NC3H6COOH

C. H2N-COOH

D. H2NCH2COOH

Câu 5: Tripeptit X và tetrapeptit Y đều mạch hở và cùng được tạo nên từ một aminoaxit

no chứa một nhóm amino và một nhóm cacboxyl. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol X thu được 73,5 gam CO2 và H2O. Đốt cháy m gam Y , dẫn toàn bộ sản phẩm cháy vào nước vôi trong dư, thu được 32 gam kết tủa. Giá trị của m là: A. 7,16

B. 8,24

C. 12

D. 10,5

Câu 6: Thuỷ phân hoàn toàn m gam một pentapeptit mạch hở M thu được hỗn hợp gồm

hai amino axit X1, X2 (đều no, mạch hở, phân tử chứa một nhóm -NH2 và một nhóm COOH). Đốt cháy toàn bộ lượng X1, X2 ở trên cần dùng vừa đủ 0,1275 mol O2, chỉ thu được N2, H2O và 0,11 mol CO2. Giá trị của m là A. 3,17.

B. 3,89.

C. 4,31.

D. 3,59.

5.4. Bài tập trong đề thi ĐH, CĐ, THPTQG dạng 5 Câu 1 (B-2010): Đipeptit mạch hở X và tripeptit mạch hở Y đều được tạo nên từ một

aminoaxit (no, mạch hở, trong phân tử chứa một nhóm -NH2 và một nhóm -COOH). Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol Y, thu được tổng khối lượng CO2 và H2O bằng 54,9 gam. Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol X, sản phẩm thu được cho lội từ từ qua nước vôi trong dư, tạo ra m gam kết tủa. Giá trị của m là A. 45.

B. 60.

C. 120.

D. 30.

Câu 2 (A-2011): X là một α-Aminoaxit no, chứa 1 nhóm -COOH và 1 nhóm -NH2. Từ m

gam X điều chế được m1 gam đipeptit. Từ 2m gam X điều chế được m2 gam tripeptit. Đốt cháy m1 gam đipeptit thu được 0,3 mol nước. Đốt cháy m2 gam tripeptit thu được 0,55 mol H2O. Giá trị của m là: A. 11,25.

B. 13,35.

C. 22,50.

D. 26,70.

Câu 3 (B-2013): Tripeptit X và tetrapeptit Y đều mạch hở. Khi thủy phân hoàn toàn hỗn

hợp gồm X và Y chỉ tạo ra một amino axit duy nhất có công thức H2NCnH2nCOOH. Đốt

39

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

cháy 0,05 mol Y trong oxi dư, thu được N2 và 36,3 gam hỗn hợp gồm CO2, H2O. Đốt cháy 0,01 mol X trong oxi dư, cho sản phẩm cháy vào dung dịch Ba(OH)2 dư, thu được m gam kết tủa. Biết các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là: A. 11,82 g

B. 17,73 g

C. 23,64 g

D. 29,55 g

Câu 4 (A-2013): Peptit X bị thủy phân theo phương trình phản ứng X + 2H2O → 2Y + Z

(trong đó Y và Z là các amino axit). Thủy phân hoàn toàn 4,06 gam X thu được m gam Z. Đốt cháy hoàn toàn m gam Z cần vừa đủ 1,68 lít khí O2 (đktc), thu được 2,64 gam CO2;

1,26 gam H2O và 224 ml khí N2 (đktc). Biết Z có công thức phân tử trùng với công thức đơn giản nhất. Tên gọi của Y là A. Glyxin

B. Lysin

C. Axit glutamic

D. Alanin

6. DẠNG 6: BÀI TẬP TỔNG HỢP THỦY PHÂN VÀ ĐỐT CHÁY 6. 1. Phương pháp đồng đẳng hóa (quy đổi peptit) 6.1.1. Cơ sở phương pháp Có nhiều phương pháp giải, ở dạng này ta tập trung vào phương pháp Qui đổi: Nếu bài toán về peptit khai thác vào 3 chất chủ yếu là Glyxin, Alanin và Valin thì điểm

chung của 3 chất trên là: thuộc cùng 1 dãy đồng đẳng của Glyxin (α-aminoaxit no, mạch hở, có 1 nhóm –NH2, 1 nhóm –COOH) thì: Ala= Gly + 1CH2; Val = Gly + 3CH2 Peptit +(k -1)H2O → k H2N-[CH2] n-COOH

(k là số mắt xích)

Có nhiều cách qui đổi, ở đây ta xét 3 cách quy đổi: Qui đổi peptit thành:

Qui đổi peptit thành:

Qui đổi peptit thành:

CONH (a mol); CH2(b mol) C2H3ON (a mol); CH2 (b COOH và H2O (c mol)

mol) và H2O (c mol)

(a

mol);

NH2

(amol); CH2 (b mol) và H2O (c mol) (c< 0)

+ Khi đốt cháy peptit thì: nCO2 = a + b nH2O = 0,5a + b + c nO2 = 1,5a + 3b nN2 = 0,5a

nCO = 2a + b ;

nCO = a + b ;;

nH O = 1,5a + b + c ;

nO = 2,25a + 1,5b

2

2

nO = 2,25a + 1,5b 2

2

2

;

; nN = 0,5a 2

nN = 0,5a 2

+ Thủy phân trong môi trường kiềm NaOH, KOH (MOH) thì:

40

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

CONH, CH2

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

+ MOH → C2H3ON + MOH →C2H4O2NM COOH

COOM, NH2, CH2 => nCONH = nMOH pu = nmuối

 CH2

3

= nmuối ;

+ Bảo toàn khối lượng:

COONa  + MOH →  NH 2 CH  2

=> nC H ON = nMOH phản ứng nCOOH = nMOH phản ứng = nNH 2

npeptit = nH2O

  NH 2 CH  2

 CH2

;

nH O + nCOOH = n peptit 2

npeptit = nnước npeptit =

mmuối = mCONH + mCH2 + +Bảo toàn khối lượng: mMOH pu

mmuối = mC H ON + mCH +

+ Nếu MOH dư thì:

mMOH phản ứng

2

3

2

nCOOH nH 2O = k k −1

2

mcran = mCONH + mCH2 + +Nếu dùng dư lượng MOH ban đầu: mMOH bđau mrắn = mC H ON + mCH + + Số mxich = nCONH / npeptit mMOH ban đầu 2

3

2

6.1.2. Bài tập mẫu * Mức độ vận dụng cao Ví dụ 1 (Đề minh họa của Bộ GD & ĐT năm 2017): Cho m gam hỗn hợp M gồm

đipeptit X, tripeptit Y, tetrapeptit Z và pentapeptit T (đều mạch hở) tác dụng với dung dịch

NaOH vừa đủ, thu được hỗn hợp Q gồm muối của Gly, Ala và Val. Đốt cháy hoàn toàn Q bằng một lượng oxi vừa đủ, thu lấy toàn bộ khí và hơi đem hấp thụ vào bình đựng nước vôi trong dư, thấy khối lượng bình tăng 13,23 gam và có 0,84 lít khí (đktc) thoát ra. Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam M, thu được 4,095 gam H2O. Giá trị của m gần nhất với giá trị nào sau đây?

A.6 gam Giải:

B. 6,5 gam

C. 7, 0 gam

D. 7,5 gam

nN = 0,0375 mol 2

Cách 1: Quy đổi hỗn hợp M thành: CONH (0,075 mol); CH2 (a mol) và H2O (b mol) → nNaOH = 0,075 mol → nNa2CO3 = 0,0375 mol.

BTC: nCO2 = a + 0,0375 BTH: nH2O = a + 0,075 mCO2 + mH2O = 13,23 = 44*( a + 0,0375) + 18*( a + 0,075) → a = 0,165 * Đốt M: nH2O = 0,2275 mol

41

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

BTH: 0,0375 + 0,165 + b = 0,2275 → b = 0,025 → m = 5,985 gam Cách 2: Quy đổi hỗn hợp M thành: C2H3ON (0,075 mol); CH2 (a mol) và H2O (b mol) → nNaOH = 0,075 mol → nNa2CO3 = 0,0375 mol.

+ Bảo toàn nguyên tố C: nCO = 0,075.2 + a − 0,0375 = a + 0,1125(mol ) 2

- Khi đốt cháy M: + Bảo toàn nguyên tố H: nH O = 0,075.1,5 + a + b = 4,095:18 = 0,2275(mol ) (1) 2

- Thủy phân M bằng dung dịch NaOH: + Bảo toàn nguyên tố H: nH (Q ) = 0,2275.2 + 0,075 − 2b = 0,53 − 2b(mol ) - Khi đốt cháy Q: nH O = 0,265 − b (mol) 2

Khi đó: 44.(a+0,1125) + 18. (0,265-b) = 13,23 (2) Từ (1) và (2) => a= 0,09; b= 0,025 => m = 5,985 gam Cách 3: Quy đổi hỗn hợp M thành: COOH; NH2; CH2 và H2O

COONa (0, 075mol )  + O2 Q  NH 2 (0, 075mol )   → CH (amol )  2

M

 Na2 CO3 : 0, 0375mol  CO2 : 0, 0375 + a    m = 13, 23 g => a = 0,165mol : 0, 075 H O + a 2    N : 0, 0375  2

COOH : 0, 075  NH : 0, 075  2 + O2  → CO2 + H 2O + N 2  0,2275 mol CH 2 : 0,165  H 2O

+ Bảo toàn nguyên tố H: nH O ( M ) = - 0,05 mol 2

=> m = 0,075. (45 + 16) + 14. 0,165 - 0,05.18 = 5,985 gam Ví dụ 2: Cho hỗn hợp A chứa peptit X và Y đều được tạo bởi Glyxin và Alanin. Biết rằng

tổng số nguyên tử O trong A là 13. Trong X và Y đều có số liên kết peptit không nhỏ hơn 4. Đun nóng 0,7 mol A trong KOH thì thấy 3,9 mol KOH phản ứng và thu được m gam muối. Mặt khác đốt cháy hoàn toàn 66,075 gam A rồi cho sản phẩm hấp thụ vào bình chứa Ca(OH)2 dư thấy khối lượng bình tăng 147,825 gam. Giá trị của m là: A. 560,1

B. 470,1

C. 520,2

D. 490,6

Giải: Cách 1: Quy đổi 0,7 mol hỗn hợp A thành CONH (3,9 mol); CH2 (a mol) và H2O (0,7

mol)

42

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

* A + KOH → Muối: COOK (3,9 mol), NH2 (3,9mol), CH2(a mol) * Đốt 66,075 gam A: CONH (3,9k mol); CH2 (ak mol) và H2O (0,7k mol) BTC: nCO2 = 3,9k + ak BTH: nH2O = 2,65k + ak Ta có hpt: mA = 43* 3,9k + 14ak + 18*0,7k = 66,075 mbtăng = 44(3,9k + ak) + 18(2,65k + ak) = 147,825 Giải hệ: k = 0,25 và a = 6 Vậy mmuối = 83*3,9 + 16*3,9 + 14*6 = 470,1 gam Cách 2: Quy đổi 0,7 mol hỗn hợp A thành C2H3ON ( 3,9 mol); CH2 (a mol) và H2O

(0,7 mol) - Khi đốt cháy 30,13 gam A: C2H3ON ( 3,9k mol); CH2 (ak mol) và H2O (0,7k mol) + Bảo toàn nguyên tố C: nCO = (7,8 + a) k (mol) 2

+ Bảo toàn nguyên tố H: nH O = (6,55 + a) k (mol) 2

=> mE :

(mCO + mH O ) = 66,075 : 147,825 => a = 2,4; k = 0,25 2

2

- Cho 0,7 mol A + KOH: mA = 264,3 gam - Bảo toàn khối lượng: mmuối = mA + mKOH - mnước = 470,1 gam Cách 3: Quy đổi hỗn hợp A thành: COOH; NH2; CH2 và H2O

+ 0,7 mol A: COOH (3,9mol); NH2 (3,9 mol); CH2 và H2O (-3,2 mol) + 66,075 gam A: COOH (3,9k mol); NH2 (3,9k mol); CH2 (a mol) và H2O (-3,2k mol) COOH : 3,9 k ( mol )  NH : 3,9 k ( mol )  2 + O2  → CO2 + H 2O + N 2 A : a(mol) CH 3,9 k + a 2,65 k + a 2   H 2O : −3, 2 k ( mol )

mCO2 + mH2O = 147,825 219,3k + 62a = 147,825 k = 0,25 =>  =>   180,3 k + 14 a = 66,075 mA = 66,075  a = 1,5 => mmuối = mCOOK + mCH + mNH = 3,9.83 + 1,5.14: 0,25 + 3,9.16 = 470,1 (g) 2

2

Ví dụ 3 (Đề minh họa của Bộ GD & ĐT năm 2015): Đun nóng 0,16 mol hỗn hợp E

gồm hai peptit X (CxHyOzN6) và Y (CnHmO6Nt) cần dùng 600 ml dung dịch NaOH 1,5M chỉ thu được dung dịch chứa a mol muối của glyxin và b mol muối của alanin. Mặt khác đốt cháy 30,73 gam E trong O2 vừa đủ thu được hỗn hợp CO2, H2O và N2, trong đó tổng

khối lượng của CO2 và nước là 69,31 gam. Giá trị a : b gần nhất với A. 0,730

B. 0,810

C. 0,756

D. 0,962

43

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Giải: nNaOH = 0,9 mol Cách 1: Quy đổi 0,16 mol hỗn hợp E thành CONH (0,9 mol); CH2 (x mol) và H2O

(0,16 mol) - Khi đốt cháy 30,73 gam E: CONH (0,9k mol); CH2 (xk mol) và H2O (0,16k mol): + Bảo toàn nguyên tố C: nCO2 = 0,9k + kx (mol) + Bảo toàn nguyên tố H: nH2O = 0,61k + kx (mol) => mE :

(mCO + mH O ) = 30,73 : 69,31 => x = 1,42 2

2

- Cho 0,16 mol E + NaOH: E + NaOH → Gly-Na (a mol); Ala-Na(b mol) + H2O + Bảo toàn N: a + b = 0,9 + Bảo toàn C: 2a + 3b = 2,32 => a = 0,38; b = 0,52 => a: b = 0,73 Cách 2: Quy đổi 0,16 mol hỗn hợp E thành C2H3ON (0,9 mol); CH2 (x mol) và H2O

(0,16 mol) - Khi đốt cháy 30,73 gam E: C2H3ON (0,9k mol); CH2 (xk mol) và H2O (0,16k mol): + Bảo toàn nguyên tố C: nCO = (1,8 + x) k (mol) 2

+ Bảo toàn nguyên tố H: nH O = (1,51 + x) k (mol) 2

=> mE :

(mCO + mH O ) = 30,73 : 69,31 => x = 0,51 2

2

- Cho 0,16 mol E + NaOH: E + NaOH → Gly-Na (a mol); Ala-Na(b mol) + H2O + Bảo toàn N: a + b = 0,9 + Bảo toàn C: 2a + 3b = 2,32 => a = 0,38; b = 0,52 => a: b = 0,73 Cách 3: Quy đổi hỗn hợp A thành: COOH; NH2; CH2 và H2O

COOH : 0,9(mol ) COOH : 0,9k (mol )  NH : 0,9(mol )  NH : 0,9k (mol )   2 2 + O2 E →   → CO2 + H 2O

CH : a + 2 b ( mol ) CH : ak + 2 bk ( mol ) 2 2   69,31 gam  H 2O : −0, 74(mol )  H 2O : −0, 74k (mol ) 0,16 mol

30,73 gam

+Ta có: Bảo toàn N: a+ b = 0,9 (1)

mE 41,58 +14a + 28b 30,73 = = mCO2 + mH2O 50,58 + 62a +124b 69,31 (2) 44

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Từ (1)và (2) => a= 0,38; b= 0,52 => a: b ≈ 0,73 Ví dụ 4 (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1- THPT Nguyễn Đình Chiểu, năm 2017):

Hỗn hợp E chứa ba peptit đều mạch hở gồm peptit X (C4H8O3N2), peptit Y (C7HxOyNz) và peptit Z (C11HnOmNt). Đun nóng 14,21 gam E với dung dịch KOH vừa đủ, thu được hỗn hợp T gồm 3 muối của glyxin, alanin và valin. Đốt cháy toàn bộ T cần dùng 18,48 gam O2, thu được CO2, H2O, N2 và 0,11 mol K2CO3. Phần trăm khối lượng của X trong hỗn hợp E có giá trị gần nhất với A. 14%

B. 9%

C. 6%

D. 5%

Giải: + Bảo toàn K: nKOH = 2 nK CO = 0,22 mol 2

3

Cách 1:

Quy đổi hỗn hợp E thành CONH (0,22 mol); CH2 (a mol) và H2O (b mol): + Khi đốt cháy E: mE = 43.0,22 + 14a + 18b =14,21 (1) + Đốt cháy hỗn hợp T: BTO ta có: 3a + 0,77 = 1,595 (2) Từ (1) và (2) => a = 0,275 và b = 0,05 + Trong E: Số N = 0,22 : 0,05 = 4,4 => có chất chứa nhiều hơn 4,4 nguyên tử N => Z: Gly4Ala Sau phản ứng thu được muối của Val nên Y chứa Val. Vậy Y: Gly-Val và X: Gly-Gly - Đặt nX , nY, nZ lần lượt là x, y, z ta có:  2 x + 2 y + 5 z = 0,22  x = 0,005   ⇒  y = 0,005 => %mX = 4,64%  x + y + z = 0,05 132 x + 174 y + 317 z = 14,21  z = 0,04  

Cách 2: Quy đổi hỗn hợp E thành:

COOH (0,22 mol); NH2 (0,22 mol); CH2 (a mol) và H2O (b mol) + Khi đốt cháy E: mE = 45.0,22 + 16. 0,22 +14a + 18b =14,21 (1) + Khi đốt cháy T:

COOK (0, 22 mol )  + O2 T  NH 2 (0, 22 mol )  → 1,155 mol CH ( amol )  2

 K 2 C O 3 : 0 ,1 1( m o l )  C O : 0 ,1 1 + a ( m o l )  2   H 2 O : 0, 22(m ol)  N 2 : 0 , 1 1 ( m o l )

Bảo toàn O: 0,22.2 + 1,155.2 = 0,11.3 + 2 (0,11+a) + 0,22 (2) Từ (1) và (2) => a= 0,275; b = - 0,17 + Trong E: Số N = 0,22 : 0,05 = 4,4

45

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

=> có chất chứa nhiều hơn 4,4 nguyên tử N => Z: Gly4Ala Sau phản ứng thu được muối của Val nên Y chứa Val. Vậy Y: Gly-Val và X: Gly-Gly - Đặt nX , nY, nZ lần lượt là x, y, z ta có:  2 x + 2 y + 5 z = 0,22  x = 0,005   ⇒  y = 0,005 => %mX = 4,64%  x + y + z = 0,05 132 x + 174 y + 317 z = 14,21  z = 0,04  

Ví dụ 5 (Đề thi thử THPT Quốc gia lần 1- THPT Phụ Dực -Thái Bình, năm 2015):

Peptit X và peptit Y có tổng số liên kết peptit bằng 8. Thủy phân hoàn toàn peptit X cũng như peptit Y đều thu được Glyxin và Valin. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp E chứa X, Y có tỉ lệ mol tương ứng 1 : 3 cần dùng 44,352 lít O2 (đktc). Sản phẩm cháy gồm CO2, H2O và N2.

Dẫn toàn bộ sản phẩm cháy qua bình đựng dung dịch Ca(OH)2 dư thấy khối lượng bình tăng 92,96 gam, khí thoát ra khỏi bình có thể tích 4,928 lít (đktc). Thủy phân hoàn toàn Y thu được a mol Val và b mol Gly. Tỉ lệ a : b là A. 1 : 1

B. 2 : 1

C. 3 : 2

D. 1 : 2

Giải: Cách 1: Quy đổi hỗn hợp E (gồm X, Y) thành: CONH (0,44 mol); CH2 (x mol) và H2O

(y mol): BTO ta có: 3x = 3,3 → x = 1,1 mtăng = mCO + mH O 2

2

=> 92,96 = 44.( 0,44. + 1,1) + 18. (0,22 + 1,1 + y) => y = 0,08 = nE +Hỗn hợp E chứa X, Y có tỉ lệ mol tương ứng 1: 3→X: 0,02 mol và Y: 0,06 mol + Gọi số mắt xích của X,Y lần lượt là n, m → n + m = 10 0,02n + 0,06m= 0,44 → n = 4 và m = 6 + Bảo toàn khối lượng: mE + mO = mCO + mH O + mN 2

2

2

2

=> mE = 92,96 + 0,44.14 – 1,98.32 = 35,76 (g)  X : tetrapeptit Gly : a (mol ) + H 2O →  Y : hexapeptit Val : b(mol )

+

+Ta có: bảo toàn nguyên tố N: a+ b = 0,44 + Bảo toàn khối lượng: 75a + 117b = 35,76 + 0,02.3.18 + 0,06.5.18 = 42,24 => a= 0,22 ; b= 0,22 => a: b = 1: 1 Cách 2: Quy đổi hỗn hợp E thành:

46

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

COOH (0,44 mol); NH2 (0,44 mol); CH2 (a +4b mol) và H2O

COOH (0, 44)  + O2 CO2 + H 2 O + N 2 1,98 mol + Đốt E là đốt  NH 2 (0, 44) →

CH ( a + 4b ) 0,44 + a + 4 b 0,66 + a + 4 b 0,22  2 a + b = 0,44  a = 0, 22 =>  => a:b =1:1 a + 4b = 1,1 b = 0, 22

+ Bảo toàn nguyên tố N, O ta có:  6.1.3. Bài tập tự giải dạng 6

Câu 1: Cho hỗn hợp A chứa hai peptit X và Y đều tạo bởi glyxin và alanin. Biết rằng

tổng số nguyên tử O trong A là 13. Trong X hoặc Y đều có số liên kết peptit không nhỏ hơn 4. Đun nóng 0,7 mol A trong KOH thì thấy có 3,9 mol KOH phản ứng và thu được m gam muối. Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn 66,075 gam A rồi cho sản phẩm hấp thụ hoàn toàn vào bình chứa Ca(OH)2 dư thấy khối lượng bình tăng 147,825 gam. Giá trị của m gần nhất với: A. 560.

B. 470.

C. 520.

D. 490.

Câu 2: Hai peptit X và Y chỉ được tạo nên từ các aminoaxit là Gly và Ala. Biết rằng

trong hai peptit tổng số mắt xích Gly bằng 5, Ala bằng 4. Đốt cháy hoàn toàn 12,08 gam peptit X cần dùng vừa đủ 13,44 lít O2 (đktc) thu được CO2, H2O, N2 trong đó khối lượng CO2 nhiều hơn khối lượng nước là 13,2 gam. Y là: A.Tripeptit.

B. Pentapeptit.

C. Tetrapeptit.

D. Hexapeptit.

Câu 3: Thủy phân m gam hỗn hợp X gồm tetrapeptit Y và pentapeptit Z bằng dung dịch

NaOH vừa đủ rồi cô cạn thu được (m + 23,7) gam hỗn hợp muối của Gly và Ala. Đốt cháy toàn bộ lượng muối sinh ra bằng lượng oxi vừa đủ thu được Na2CO3 và hỗn hợp hơi T gồm CO2, H2O và N2. Dẫn toàn bộ lượng hơi T đi rất chậm qua bình đựng dung dịch NaOH đặc dư thấy khối lượng bình tăng 84,06 gam và có 7,392 lít một khí trơ duy nhất (đktc) thoát ra khỏi bình. Thành phần phần trăm khối lượng của Y trong hỗn hợp X có giá trị gần nhất với: A. 53%.

B. 54%.

C. 55%.

D. 56%.

Câu 4: Đun nóng 0,16 mol hỗn hợp E gồm hai peptit X (CxHyOzN6) và Y (CnHmO6Nt) cần

dùng 600 ml dung dịch NaOH 1,5M chỉ thu được dung dịch chưa a mol muối của glyxin và b mol muối của alanin. Mặt khác đốt cháy 30,73 gam E trong O2 vừa đủ thu được CO2,

47

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

H2O và N2, trong đó tổng khối lượng của CO2 và nước là 69,31 gam. Giá trị a : b gần nhất với A.0,730

B.0,810

C.0,756

D.0,962

Câu 5: Cho m gam hỗn hợp M gồm đipeptit X, tripeptit Y, tetrapeptit Z và pentapeptit T

(đều mạch hở) tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, thu được hỗn hợp Q gồm muối của Gly, Ala và Val. Đốt cháy hoàn toàn Q bằng một lượng oxi vừa đủ, thu lấy toàn bộ khí và hơi đem hấp thụ vào bình đựng nước vôi trong dư, thấy khối lượng bình tăng 13,23 gam và có 0,84 lít khí (đktc) thoát ra. Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam M, thu được 4,095 gam H2O. Giá trị của m gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 6,0.

B. 6,5.

C. 7,0.

D. 7,5

Câu 6: Hỗn hợp X gồm các peptit mạch hở, đều được tạo thành từ các amino axit no,

mạch hở chứa 1 nhóm –COOH và 1 nhóm –NH2. Đun nóng a gam X với dung dịch KOH dư, thu được dung dịch chứa 65,52 gam muối. Nếu đốt cháy hoàn toàn a gam X cần 33,6 lít O2 (đktc). Dẫn toàn bộ sản phẩm cháy (CO2, H2O, N2) vào dung dịch Ba(OH)2 dư, sau phản ứng thu được m gam kết tủa Giá trị của m gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 280.

B. 240.

C. 260.

D. 220.

Câu 7: Thủy phân hoàn toàn m gam hỗn hợp E gồm hai peptit mạch hở X và Y bằng dung

dịch NaOH thu được 9,02 gam hỗn hợp gồm các muối của Gly, Ala, Val. Mặt khác nếu

đốt cháy hoàn toàn m gam E thì cần 7,056 lít O2 (đktc), thu được 4,32 gam H2O. Giá trị của m là: A. 6,36.

B. 7,36.

C. 4,36.

D. 3,36.

Câu 8: Đun nóng 0,8 mol hỗn hợp A gồm đipeptit X, tripeptit Y và tetrapeptit Z đều mạch

hở bằng lượng vừa đủ dung dịch NaOH, thu được dung dịch chứa 1,0 mol muối của glyxin, 0,8 mol muối của alanin và 0,4 mol muối của valin. Mặc khác đốt cháy m gam A trong O2 vừa đủ thu được hỗn hợp CO2, H2O và N2 trong đó tổng khối lượng của CO2 và H2O là156,56 gam. Khối lượng m là: A. 71,24 gam.

B. 46,54 gam.

C. 67,12 gam.

D. 55,81 gam.

Câu 9: Hỗn hợp A chứa 2 peptit X, Y (có số liên kết peptit hơn kém nhau 1 liên kết). Đốt

cháy hoàn toàn 10,74 gam A cần dùng 11,088 lít oxi (đktc), dẫn sản phẩm cháy qua bình

đựng nước vôi trong dư, khối lượng bình tăng 24,62 gam. Mặt khác, đun nóng 0,03 mol A cần vùa đủ 70,0 ml NaOH 1,0 M thu được hỗn hợp Z chứa 3 muối của gly, ala, val, trong đó muối của gly chiếm 38,14 % về khối lượng. Phần trăm (%) khối lượng muối của val trong Z gần nhất với:

48

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

A. 20%.

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

B. 25,3%.

C. 24,3%.

D. 31,4%.

Câu 10: Hỗn hợp E gồm tripeptit X, tetrapeptit Y và pentapeptit Z; trong đó Y và Z có

cùng số nguyên tử cacbon. Đun nóng 0,35 mol E với dung dịch NaOH vừa đủ thu được 1,01 mol X1; 0,04 mol X2 và 0,06 mol X3 (X1, X2, X3 lần lượt là muối của của α-amino axit có dạng H2N-CnH2n-COOH). Mặt khác, đốt cháy 24,03 gam E với lượng oxi vừa đủ thu được CO2, H2O và N2, trong đó tổng khối lượng của CO2 và H2O là 48,37 gam. Số nguyên tử hiđro (H) trong peptit Z là: A. 27.

B. 21.

C. 29.

D. 23

Câu 11 (Đề thi thử THPT Quốc gia lần 1 – THPT chuyên KHTN Hà Nội, năm 2017):

Đipeptit X, hexapeptit Y đều mạch hở và cùng được tạo ra từ 1 amino axit no, mạch hở trong phân tử có 1 nhóm -NH2 và 1 nhóm -COOH. Cho 13,2 gam X phản ứng hết với dung dịch HCl dư, làm khô cẩn thận dung dịch sau phản ứng thu được 22,3 gam chất rắn. Vậy khi đốt cháy hết 0,1 mol Y thì cần ít nhất bao nhiêu mol O2 nếu sản phẩm cháy thu được gồm CO2, H2O, N2 ?

A. 2,25 mol.

B. 1,35 mol.

C. 0,975 mol.

D. 1,25 mol.

Câu 12 (Đề thi thử THPT Quốc gia lần 1-THPT Thuận Thành 1- Bắc Ninh, năm 2017): Thủy phân tetrapeptit X mạch hở thu được hỗn hợp các α-amino axit (no, mạch hở,

phân tử đều chứa 1 nhóm −NH2 và 1 nhóm −COOH). Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam X bằng CuO dư, đun nóng thấy khối lượng CuO giảm 3,84 gam. Cho hỗn hợp khí và hơi sau phản ứng vào dung dịch NaOH đặc, dư thấy thoát ra 448 ml khí N2 (đktc). Thủy phân hoàn toàn m gam X trong dung dịch HCl dư, đun nóng thu được muối có khối lượng là A. 5,12.

B. 4,74.

C. 4,84.

D. 4,52.

Câu 13 (Đề thi thử THPT Quốc gia lần 1 – Sở GD và ĐT Hải Phòng, năm 2017) Cho

hỗn hợp X gồm một tetrapeptit và một tripeptit. Để thủy phân hoàn toàn 50,36 gam X cần dung dịch chứa 0,76 mol NaOH, sau phản ứng hoàn toàn cô cạn thu được 76,8 gam hỗn hợp muối chỉ gồm a mol muối của glyxin và b mol muối của alanin. Mặt khác đốt cháy hoàn toàn 0,11 mol X bằng O2 dư thu được m gam CO2. Giá trị của m là A. 76,56.

B. 16,72.

C. 38,28.

D. 19,14.

Câu 14 (Đề thi thử THPT QG 2018-THPT Tam Dương-Vĩnh Phúc): Hỗn hợp E gồm

X, Y và Z là 3 peptit đều mạch hở (MX > MY > MZ). Đốt cháy 0,16 mol X hoặc Y hoặc Z đều thu được s ố mol CO2 lớn hơn s ố mol H2O là 0,16 mol. Nếu đun nóng 69,8 gam hỗn hợp E (số mol Z là 0,16 mol) với dung dịch NaOH vừa đủ thu được dung dịch chứa

49

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

101,04 gam hai muối của alanin và valin. Biết trong E số mol của X nhỏ hơn số mol của Y. Phần trăm khối lượng của X trong E gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 12.

B. 95.

C. 54.

D. 10.

Câu 15 (Đề thi thử THPT QG 2018-Nghệ An): Chia m gam hỗn hợp T gồm các peptit

mạch hở thành hai phần bằng nhau. Đốt cháy hoàn toàn phần một, thu được N2, CO2 và 7,02 gam H2O. Thủy phân hoàn toàn phần hai, thu được hỗn hợp X gồm alanin, glyxin và valin. Cho X vào 200 ml dung dịch chứa NaOH 0,5M và KOH 0,6M, thu được dung dịch Y chứa 20,66 gam chất tan. Để tác dụng vừa đủ với Y cần 360 ml dung dịch HCl 1M. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là A. 21,32.

B. 24,20.

C. 24,92.

D. 19,88.

6.2. Phương pháp trùng ngưng hóa peptit 6.2.1. Cơ sở phương pháp

Bài toán: Cho 2 peptit X, Y có tỉ lệ a: b. Thủy phân hoàn toàn 2 peptit X, Y thu được các aminoaxit X1, X2… có số mol tương ứng c, d…..

Ta có quá trình:

aX + bY → XaYb + (a+b-1)H2O

Thủy phân 2 peptit X, Y chính là thủy phân peptit XaYb Gọi số gốc α –aminoaxit trong X, Y lần lượt là x, y Tổng số liên kết peptit trong 2 peptit X, Y là: x + y -2 Tổng số gốc α –aminoaxit trong 2 peptit X, Y tương ứng với tỉ lệ là: ax + by Mặt khác, thủy phân 2 peptit tạo aminoaxit X1, X2 có tỉ lệ mol c/d = α / β --> ∑ số gốc: ax + by = (α + β)k Biện luận tìm k nguyên 6.2.2. Bài tập mẫu a. Mức độ vận dụng Ví dụ 1: Hỗn hợp X gồm 3 peptit với tỉ lệ số mol là 1 : 2 : 1. Khi thủy phân hoàn toàn m

gam X thu được chỉ thu được 13,5 gam glixin và 7,12 gam alanin. Biết tổng số liên kết trong 3 peptit là 5. Giá trị của m là A. 17,38 gam.

B. 16,30 gam.

C. 19,18 gam.

D. 18,46 gam.

Giải

- Số mol Ala= 0,08 mol và số mol Gly=0,18 mol - Dùng phương pháp qui đổi 3 peptit X1, X2, X3 thành 1 peptit Y theo phản ứng trùng ngưng:

50

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

1X1 + 2X2 + 1X3 → (Gli)n(Ala)m + 3H2O (1) trungngung

- Tỷ lệ:

nGli n Ala

=

n m

=

0,18 0,08

=

9 4

⇒ (Gli)n(Ala)m viết thành ⇒ (G9A4)k

Biện luận tìm k:

Gọi số gốc 3 peptit lần lượt là: x, y, z Tổng số gốc tương ứng với tỉ lệ: x + 2y + z = 13k Số liên kết peptit: x + y + z -3 = 5 ⇒ x + y + z = 8 ⇒ x + y + z < x + 2y + z = 13k < 2(x + y + z) ⇒ 8 < 13k < 16 ⇒ 0,615 < k < 1,23

Do k nguyên nên k = 1 ⇒ (G9A4)k là G9A4 BT Gly hoặc Ala có nG9A4 = 0,02 - Từ:

trungngung 1X1 + 2X2 + 1X3  → (Gli)9(Ala)4 + 3H2O (1)

0,02 →

0,06

btkl Khối lượng X = 0,02[75*9 + 89*4 – (13 -1)*18] + 0,06*18 = 17,38 →

Ví dụ 2: Hỗn hợp X gồm 3 peptit đều mạch hở có tỉ lệ mol tương ứng là 1 : 1 : 2. Thủy

phân hoàn toàn m gam X, thu được hỗn hợp sản phẩm gồm 71,20 gam alanin và 52,50 gam glyxin. Biết tổng số liên kết peptit trong phân tử của ba peptit trong X nhỏ hơn 10.

Giá trị của m là: A. 96,70

B. 101,74

C. 100,30

D. 103,9

- Số mol Ala= 0,8 mol và số mol Gly= 0,7 mol - Dùng phương pháp qui đổi 3 peptit X1, X2, X3 thành 1 peptit Y theo phản ứng trùng ngưng: trungngung 1X1 + 1X2 + 2X3  → (Gli)n(Ala)m + 3H2O (1)

- Tỷ lệ:

nGli n Ala

=

n m

=

0,7 0,8

=

7 8

⇒ (Gli)n(Ala)m viết thành ⇒ (G7A8)k

Biện luận tìm k:

Gọi số gốc 3 peptit lần lượt là: x, y, z Tổng số gốc tương ứng với tỉ lệ: x + y + 2z = 15k Số liên kết peptit: x + y + z -3 < 10 ⇒ x + y + z < 13 ⇒ x + 2y + z = 15k < 2(x + y + z) < 26 ⇒ 15k < 26 ⇒ k < 1,73

Do k nguyên nên k = 1 ⇒ (G7A8)k viết thành G7A8: 0,1 (BTAla) - Từ:

trungngung 1X1 + 2X2 + 1X3  → (Gli)7(Ala)8 + 3H2O (1)

0,01 →

0,03

51

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

→ Khối lượng X = 0,1[75*7 + 89*8 – (15 -1)*18] + 0,3*18 = 103,9 btkl

Ví dụ 3: (B 2014) Hỗn hợp X gồm ba peptit đều mạch hở có tỉ lệ mol tương ứng là 1:1:3.

Thủy phân hoàn toàn m gam X, thu được hỗn hợp sản phẩm gồm 14,24 gam alanin và 8,19 gam valin. Biết tổng số liên kết peptit trong phân tử của ba peptit trong X nhỏ hơn 13. Giá trị của m là A. 18,83

B. 18,29

C. 19,19

D. 18,47

- Nhanh hơn: - Số mol Ala= 0,16 mol và số mol Val = 0,07 mol - Tỷ lệ:

n Ala nVal

=

n m

=

0,16 0,07

= 167 ⇒ peptit mới (A16V7)k với mol = 0,01

Biện luận tìm k:

Gọi số gốc 3 peptit lần lượt là: x, y, z Tổng số gốc tương ứng với tỉ lệ: x + y + 3z = 23k Số liên kết peptit: x + y + z -3 < 13 ⇒ x + y + z < 16 ⇒ x + y + 3z = 23k < 3(x + y + z) < 48 ⇒ 23k < 48 ⇒ k < 2,1

Do k nguyên nên k = 1 hoặc k = 2 * TH1: k = 1 ⇒ (A16V7)k viết thành A16V7: 0,01 (BTAla) - Từ:

trungngung X1 + X2 + 3X3  → A16V7 + 4H2O (1)

0,01 →

0,04

btkl Khối lượng X = 0,01[89*16 + 117*7 – (23 -1)*18] + 0,04*18 = 19,19 →

* TH2: k = 2 ⇒ (A16V7)k viết thành A32V14: 0,005 (BTAla) - Từ:

trungngung X1 + X2 + 3X3  → A32V14 + 4H2O (1)

0,005 → 0,02 btkl Khối lượng X = 0,005[89*32 + 117*14 – (46 -1)*18] + 0,02*18 = 18,74 →

Chọn đáp án C b. Mức độ vận dụng cao Ví dụ 4: Hỗn hợp X gồm 3 peptit Y,Z,T (đều mạch hở) với tỉ lệ mol tương ứng là 2:3:4 .

Tổng số liên kết peptit trong phân tử Y, Z, T bằng 12. Thủy phân hoàn toàn 39,05gam X, thu được 0,11 mol X1, 0,16 mol X2 và 0,2 mol X3. Biết X1, X2, X3 đều có dạng H2NCnH2nCOOH. Mặt khác đốt cháy hoàn toàn mgam X cần 32,816 l O2(đktc).Giá trị m gần nhất với giá trị nào sau đây A.31

B. 28

C. 26

D.30

52

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Giải

Ta có: 2Y + 3Z + 4T → Y2Z3T4 + 8H2O Gọi số gốc của 3 peptit Y,Z,T lần lượt là: y, z, t Ta có y + z + t = 15

∑số gốc tương ứng với tỉ lệ: 2y + 3z + 4t = 47k < 60 → k = 1 Khi đó Y2Z3T4 có dạng X111X216X320 (X’) với số mol 0,01 BTKL: mX’= 39,05 – 0,08.18 = 37,61 gam Nhận thấy lượng O2 cần đốt X và đốt peptit mới là như nhau Quy đổi peptit mới: CONH, CH2, H2O Mol:

0,47

a

+ O2 → CO2 + H2O

0,01

Từ 37,61 g → a = 1,23 mol BTC → nCO2 = 1,7 BTH → nH2O = 1,475 BTO → nO2 = 2,1975 Ta có: 39,05 gam cần 2,1975 mol O2 → m gam cần 1,465 mol O2 → m = 26,033 gam Chọn C Ví dụ 5: (Chuyên Nguyễn Huệ 2016) Hỗn hợp T gồm ba peptit mạch hở X, Y, Z có tỉ lệ

mol tương ứng là 2 : 3 : 4. Thủy phân hoàn toàn 35,97 gam T thu được hỗn hợp sản phẩm gồm 0,29 mol A và 0,18 mol B. Biết tổng số liên kết peptit trong ba phân tử X, Y, Z bằng 16, A và B đều là amionaxit no, có 1 nhóm –NH2 và 1 nhóm –COOH trong phân tử. Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp T thu được N2, 0,74 mol CO2 và a mol H2O. Giá trị a gần nhất là: A. 0,65

B. 0,67

C. 0,69

D. 0,72

Giải

Ta có: 2X + 3Y + 4Z → X2Y3Z4 + 8H2O Gọi số gốc của 3 peptit X,Y,Z lần lượt là: x, y, z Ta có x + y + z = 18

∑số gốc tương ứng với tỉ lệ: 2x + 3y + 4z = 47k < 72 → k = 1 Khi đó X2Y3Z4 có dạng A29B18 (T’) với số mol 0,01 BTKL: mT’= 35,97 – 0,08.18 = 34,53 gam

53

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Nhận thấy lượng O2 cần đốt X và đốt peptit mới là như nhau Quy đổi peptit mới: CONH, CH2, H2O Mol:

0,47

t

+ O2 → CO2 + H2O

0,01

Từ 34,53 g T’ → t = 1,01 mol BTC → nCO2 = 1,48 mol BTH → nH2O = 1,255 mol Ta có: 35,97 gam T thu được 1,48 mol CO2 và 1,255 + 0,08 = 1,355 mol H2O → m gam T thu được 0,74 mol CO2 và a mol H2O → a = 0,6775 Chọn B 6.2.3. Bài tập tự giải Câu 1: Hỗn hợp A gồm một peptit X và một peptit Y (mỗi chất được cấu tạo từ 1 loại

aminoaxit, tổng số nhóm –CO-NH- trong 2 loại phân tử là 5) với tỉ lệ số mol nX : nY = 2 : 1. Khi thủy phân hoàn toàn m gam hỗn hợp A thu được 5,625 gam glyxin và 10,86 gam tyrosin. Gía trị của m là: A. 14,865 gam

B. 14,775 gam

C. 14,665 gam

D. 14,885 gam

Câu 2: Hỗn hợp A gồm 2 peptit X, Y có tỉ lệ mol tương ứng là 4 : 1. Thủy phân hoàn toàn

m gam A trong dung dịch NaOH vùa đủ thu được 0,48 mol muối Glixin và 0,08 mol muối Alanin. Tính m? Biết tổng số liên kết peptit trong X, Y nhỏ hơn 6.

A. 36,64 gam

B. 38,52 g

C. 34,64 gam

D. 35,48 gam

Câu 3: H ỗn hợp M gồm một peptit X và một peptit Y đều mạch hở ( được cấu tạo từ 1

loại amino axit, tổng số nhóm –CO-NH- trong 2 phân tử là 5 ) với tỉ lệ mol X : Y = 1 : 3. Khi thủy phân hoàn toàn m gam M thu được 81 gam glyxin và 42,72 gam alanin. Giá trị của m là: A. 116,28

B. 109,5

C. 104,28

D. 110,28

Câu 4. Hỗn hợp M gồm hai peptit X và Y, chúng cấu tạo từ một amino axit và có tổng số

nhóm -CO-NH- trong 2 phân tử là 5 với tỉ lệ mol nX: nY=1:2. Thủy phân hoàn toàn m gam M thu được 12 gam glixin và 5,34gam alanin. Giá trị của m: A. 16,46

B. 15,56

C. 14,36

D. 14,46

Câu 5. Hỗn hợp A gồm ba peptit mạch hở X, Y, Z có tỉ lệ mol tương ứng là 2 : 3 : 4. Thủy

phân hoàn toàn m gam A thu được hỗn hợp sản phẩm gồm 21,75 gam Glyxin và 16,02 gam Alanin. Biết số liên kết peptit trong phân tử X nhiều hơn trong Z và tổng số liên kết peptit trong ba phân tử X, Y, Z nhỏ hơn 17. Giá trị của m là:

54

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

A. 30,93.

B. 31,29.

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

C. 30,57.

D. 30,21.

Câu 6: Hỗn hợp X gồm 3 peptit A,B,C đều mạch hở có tổng khối lượng là m và có tỷ lệ số

mol là n A : n B : n C = 2 : 3 : 5 . Thủy phân hoàn toàn X thu được 60 gam Glyxin; 80,1 gam Alanin và 117 gam Valin. Biết số liên kết peptit trong C, B, A theo thứ tự tạo nên 1 cấp số cộng có tổng là 6. Giá trị của m là: A. 256,2

B. 262,5

C. 252,2

D. 226,5

Câu 7 : Hỗn hợp A gồm ba peptit mạch hở có tỉ lệ mol tương ứng là 1 : 1 : 2. Thủy phân

hoàn toàn m gam A thu được hỗn hợp sản phẩm gồm 52,5 gam Glyxin và 71,2 gam Alanin. Biết số liên kết peptit trong phân tử X nhiều hơn trong Z và tổng số liên kết peptit trong ba phân tử X, Y, Z nhỏ hơn 10. Giá trị của m là A. 96,7.

B. 101,74.

C. 100,3.

D. 103,9.

Câu 8: Thủy phân hoàn toàn m gam hỗn hợp A gồm peptit X và peptit Y (được trộn theo

tỉ lệ 4:1) thu được 30 gam glyxin; 71,2 gam alanin và 70,2 gam valin. Biết tổng số liên kết peptit có trong 2 phân tử X và Y là 7. Giá trị nhỏ nhất của m có thể là?

A. 150

B. 148

C. 146

D. 144

Câu 9: Hỗn hợp X gồm ba peptit đều mạch hở có tỉ lệ mol tương ứng là 1 : 1 : 3. Thủy

phân hoàn toàn m gam X, thu được hỗn hợp sản phẩm gồm 14,24 gam alanin và 8,19 gam valin. Biết tổng số liên kết peptit trong phân tử của ba peptit trong X nhỏ hơn 13. Giá trị của m là A. 18,83

B. 18,29

C. 19,19

D. 18,47

Câu 10: Hỗn hợp M gồm peptit X và peptit Y chúng cấu tạo từ cùng một loại α-amino

axit và có tổng số nhóm-CO-NH- trong hai phân tử là 5, tỉ lệ số mol X : số mol Y = 1: 2.

Thủy phân hoàn toàn m gam M thu được 12 gam glyxin và 5,34 gam alanin. Giá trị của m và loại peptit của X là A. 14,61và tripeptit.

B. 14,61 và tetrapeptit.

C. 14,46 và tripeptit .

D. 14,46 và tetrapeptit.

Câu 11: Hỗn hợp X gồm 3 peptit mạch hở A, B, C (mỗi peptit được cấu tạo từ một loại α-

aminoaxit, tổng số nhóm -CONH- trong 3 phân tử A, B, C là 9) với tỉ lệ số mol nA : nB : nC = 2 : 1 : 3. Biết số liên kết peptit trong mỗi phân tử A,B,C đều lớn hơn 1. Khi thủy phân hoàn toàn m gam X thu được 33,75 gam glyxin, 106,8 gam alanin và 263,25 gam valin.

Giá trị của m là A. 349,8 gam

B. 350 gam

C. 394,8 gam

D. 362,5 gam

55

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

6.3. Một số dạng khác về peptit 6.3.1. Phương pháp giải

- Có nhiều cách giải cho loại bài tập tổng hợp này, ở đây ta chọn cách quy đổi: + Cách 1: Quy đổi cả peptit và este hoặc axit hoặc amin + Cách 2: Quy đổi peptit và gọi CT este, axit, amin một cách độc lập 6.3.2. Bài tập mẫu Ví dụ 1: X, Y (MX < MY) là hai peptit mạch hở, hơn kém nhau một liên kết peptit. Đun

nóng 73,16 gam hỗn hợp E chứa X, Y và este Z (C5H11O2N) với dung dịch NaOH vừa đủ, chưng cất dung dịch sau phản ứng, thu được 4,6 gam ancol etylic và hỗn hợp chứa 2 muối của 2 α-aminoaxit thuộc cùng dãy đồng đẳng kế tiếp nhau. Đốt cháy toàn bộ muối cần dùng 71,232 lit O2 ở đktc, thu được CO2, H2O, N2 và 53 gam Na2CO3. Phần trăm khối lượng của Y trong hỗn hợp E? A. 56,70%

B. 54,32%

C. 56,86%

D. 52,65%

Giải:

Vì sau phản ứng thu được ancol etylic nên este có CT là: H2N-CH(CH3)-COOC2H5: 0,1 mol Quy đổi peptit: CONH, CH2, H2O → E: CONH , CH2 , H2O và Ala-C2H5 Mol:

x

y

z

Muối: COONa, NH2, x+0,1

0,1 CH2

+ O2 → Na2CO3 + CO2 + H2O + N2

x+0,1 y+0,2

3,18

0,5

BTNa : x = 0,9 BT C: nCO2 = 0,7 + y (mol) BTH: nH2O = 1,2 + y BTO: tính được y = 1,42 Từ mE: tính được z = 0,16 Số mắt xích tb = x/z = 5,625 => X5 và Y6 Số Ctb(aminoaxit) = (x+y)/x= 2,57 => aminoaxit còn lại là Gly

Đặt CT X5: GnA5-n: a mol (0 ≤ n ≤ 5) Y6: GmA6-m: b mol (0 ≤ m ≤ 6) Ta có: a + b = 0,16 Và 5a + 6b = 0,9 => a = 0,06; b = 0,1 BT CH2: 0,06(n + 10 – 2n) + 0,1(m + 12 – 2m) = 1,42 => 3n + 10m = 19 => n =3, m = 2

56

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

=> Y6: G2A4: 0,1 mol → %Y = 0,1(2*75 + 4*89 – 5*18)/73,16 = 56,86% Ví dụ 2: Hỗn hợp E chứa peptit X mạch hở (tạo bởi glyxin và alanin) và este Y mạch hở

(được tạo bởi etylen glicol và một axit đơn chức, không no chứa một liên kết C=C). Đun nóng hỗn hợp E với dung dịch NaOH vừa đủ thu được 23,08 gam hỗn hợp muối F có chứa a mol muối glyxin và b mol muối alanin. Lấy toàn bộ F đem đốt cháy thu được Na2CO3; N2; 23,76 gam CO2 và 7,56 gam H2O. Tỉ lệ a:b?

A. 3:1

B. 1:3

C. 2:1

D. 1:2

Giải

Quy đổi 2 peptit: CONH, CH2, H2O và este: (CnH2n-1COO)2C2H4 Muối: COONa, NH2, CH2, CnH2n-1COONa Mol:

x

x

y

z

Lập hpt: x = 0,08; y + nz = 0,42 ; z = 0,16 --> y + 0,16n = 0,42

--> n = 2, y = 0,1 → Axit: C2H3COOH, muối tương ứng:

C2H3COONa Trong F: Gly-Na: a mol; Ala-Na: b mol mmuối 2aa = 23,08 – 0,16 * 94 = 8,04 gam Ta có: a + b = 0,08 và 97a + 111b = 8,04 → a = 0,06; b = 0,02 → a : b = 3:1 Ví dụ 3: Hỗn hợp M gồm Gly-Glu, Gly-Glu-Lys và Gly-Glu-Lys-Lys trong đó oxi chiếm

27,74% về khối lượng. Cho 0,1 mol M tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl, thu được m gam muối. Giá trị của m gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 56.

B. 55.

C. 54.

D. 53.

Giải:

Công thức chung của M là Gly – Glu - (Lys)n số liên kết peptit là (n-1)+2 = n+1 Số ngtu O = n + 1 + 4 = n + 5 => PTK: 146n + 75+ 147 – 18(n+1) = 128n + 204 % O n = 1,2 (Lys)n – Gly – Glu + 2,2H2O + 4,4 HCl → muối 0,1

0,22

0,44

BTKL: mmuối = mM + mH2O + mHCl = 55,78 gam Ví dụ 4: Hỗn hợp X gồm Ala-Ala, Ala-Gly-Ala, Ala-Gly-Ala-Gly và Ala-Gly-Ala-Gly-

57

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Gly. Đốt 26,26 gam hỗn hớp X cần vừa đủ 25,872 lít O2 (đktc). Cho 0,25 mol hỗn hợp X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ thì thu được m gam muối khan. Giá trị của m là: A.25,08

B. 99,15

C.54,62

D.114,35

Giải:

X Û Ala2Glyx: M = 89.2 + 75x – 18.(2 + x -1) = 160 + 57x A2Gx + (1+x)H2O 2A + xG a

2a

ax

Thay vì đốt peptit đưa về đốt 2 aminoaxit Viết pt đốt A và G Tổng mol O2

∑ nO = 2

26, 26 .(2.3, 75 + x.2, 25) = 1,155 → x = 1,8 160 + 57 x

mmuối = 0,25.(2.111 + 1,8.97) = 99,15 gam

Þ Chọn đáp án B. Ví dụ 5 (Thi thử lần I-2014 - Trường ĐH KHTN Huế): Một tripeptit no, mạch hở X có

công thức phân tử CxHyO6N4. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol X thu được 26,88 lít CO2 (đktc) và m gam H2O. Giá trị của m là: A. 21,60.

B. 18,00

C. 18,90.

D. 19,80.

Giải

Tripeptit có 4N Þ Trong X có 2 nhóm CO-NH và 2NH2, 2COOH; k = 4 = (2x+2+4-y)/2 y = 2x -2

X: CxH2x-2O6N4 + O2 xCO2 + (x-1)H2O 0,1

0,12

x = 1,2 mol H2O = 1,1 mol

6.3.3. Bài tập tự giải Câu 1: X có công thức phân tử là C4H9NO2, Y, Z là hai peptit (MY< MZ ) có số nguyên

tử nitơ liên tiếp nhau, X, Y, Z đều ở dạng mạch hở. Cho 58,57 gam hỗn hợp A gồm X, Y, Z tác dụng vừa đủ với 0,69 mol NaOH, sau phản ứng thu được 70,01 gam ba muối

của glyxin, alanin, valin (trong đó có 0,13 mol muối của alanin) và 14,72 gam ancol.

Phần trăm khối lượng của Y có trong A? A. 22,14%

B. 32,09%

C. 16,73%

D. 15,47%

Câu 2 (Minh họa lần 2 – BGD 2017): X là amino axit có công thức H2NCnH2nCOOH, Y

là axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở. Cho hỗn hợp E gồm peptit Ala-X-X và Y tác dụng vừa đủ với 450 ml dung dịch NaOH 1M, thu được m gam muối Z. Đốt cháy hoàn

58

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

toàn Z cần 25,2 lít khí O2 (đktc), thu được N2, Na2CO3 và 50,75 gam hỗn hợp gồm CO2 và H2O. Khối lượng của muối có phân tử khối nhỏ nhất trong Z là A. 14,55 gam.

B. 12,30 gam.

C. 26,10 gam.

D. 29,10 gam.

Câu 3: Hỗn hợp E gồm peptit X mạch hở (cấu tạo từ Gly, Ala) và este Y (được tạo ra từ

phản ứng este hóa giữa axit cacboxylic no, đơn chức và metanol). Đốt cháy hoàn toàn m gam E cần 15,68 lít O2 (đktc). Mặt khác, thủy phân m gam E trong dung dịch NaOH vừa

đủ thu được 24,2 gam hỗn hợp muối (trong đó số mol muối natri của Gly lớn hớn số mol muối natri của Ala). Đốt cháy hoàn toàn khối lượng muối trên cần 20 gam O2 thu được H2O, Na2CO3, N2 và 18,7 gam CO2. Tỉ lệ số mol Gly : Ala trong X là: A. 3 : 1.

B. 2 : 1.

C. 3 : 2.

D. 4 : 3.

Câu 4: X và Y (MX < MY) là hai peptit mạch hở, đều tạo bởi glyxin và alanin (X và Y hơn

kém nhau một liên kết peptit), Z là (CH3COO)3C3H5. Đun nóng toàn bộ 31,88 g hỗn hợp T gồm X, Y, Z trong 1 lít dung dịch NaOH 0,44M vừa đủ, thu được dd B chứa 41,04 gam hỗn hợp muối. Biết trong T nguyên tố oxi chiếm 37,139% về khối lượng. Phần trăm khối lượng của Y có trong T gần nhất là A. 27%.

B. 36%.

C.16%.

D. 18%.

Câu 5: Thuỷ phân không hoàn toàn m gam hexapeptit Gly-Ala-Gly-Ala-Gly-Ala thu được

153,3 gam hỗn hợp X gồm Ala, Ala-Gly, Gly-Ala, Gly-Ala-Gly. Đốt cháy toàn bộ X cân vừa đủ 6,3 mol O2. Gía trị m gần giá trị nào nhất dưới đây?

A.138,2

B. 145,7.

C.160,82.

D. 130,88

6.4. Bài tập trong đề thi ĐH, CĐ, THPTQG dạng 6 Câu 1 (B-2014): Hỗn hợp X gồm ba peptit đều mạch hở có tỉ lệ mol tương ứng là 1 : 1 : 3.

Thủy phân hoàn toàn m gam X, thu được hỗn hợp sản phẩm gồm 14,24 gam alanin và 8,19 gam valin. Biết tổng số liên kết peptit trong phân tử của ba peptit trong X nhỏ hơn 13. Giá trị của m là A. 18,83

B. 18,29

C. 19,19

D. 18,47

Câu 2 (Mã 748-Đề thi THPT Quốc gia năm 2015): Cho 0,7 mol hỗn hợp T gồm hai

peptit mạch hở là X (x mol) và Y (y mol), đều tạo bởi glyxin và alanin. Đun nóng 0,7 mol T trong lượng dư dung dịch NaOH thì có 3,8 mol NaOH phản ứng và thu được dung dịch chứa m gam muối. Mặt khác, nếu đốt cháy hoàn toàn x mol X hoặc y mol Y thì đều thu

được cùng số mol CO2. Biết tổng số nguyên tử oxi trong hai phân tử X và Y là 13, trong X và Y đều có số liên kết peptit không nhỏ hơn 4. Giá trị của m là A. 396,6

B. 340,8

C. 409,2

D. 399,4

59

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Câu 3 (Mã 951- THPT Quốc gia 2016): Hỗn hợp X gồm 3 peptit Y, Z, T (đều mạch hở)

với tỉ lệ mol tương ứng là 2:3:4. Tổng số liên kết peptit trong phân tử Y, Z, T bằng 12.

Thủy phân hoàn toàn 39,05 gam X, thu được 0,11 mol X1, 0,16 mol X2 và 0,2 mol X3. Biết X1, X2, X3 đều có dạng H2NCnH2nCOOH. Mặt khác đốt cháy hoàn toàn m gam X cần 32,816 lít O2 (đktc). Giá trị m gần nhất với giá trị nào sau đây A. 26

B. 28

C. 31

D. 30

Câu 4 (Mã 201-THPT Quốc gia 2018): Hỗn hợp E gồm ba peptit mạch hở: đipeptit X,

tripeptit Y, tetrapeptit Z có tỉ lệ mol tương ứng là 2: 1: 1. Cho một lượng E phản ứng hoàn toàn với dung dịch NaOH dư, thu được 0,25 mol muối của glyxin, 0,2 mol muối của alanin và 0,1 mol muối của valin. Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam E, thu được tổng khối lượng CO2 và H2O là 39,14. Giá trị của m là A. 16,78.

B. 25,08.

C. 20,17.

D. 22,64.

Câu 5 (Mã 201- THPTQG 2017): Chia m gam hỗn hợp T gồm các peptit mạch hở thành

hai phần bằng nhau. Đốt cháy hoàn toàn phần một, thu được N2, CO2 và 7,02 gam H2O. Thủy phân hoàn toàn phần hai, thu được hỗn hợp X gồm alanin, glyxin, valin. Cho X vào 200 ml dung dịch chứa NaOH 0,5M và KOH 0,6M, thu được dung dịch Y chứa 20,66 gam chất tan. Để tác dụng vừa đủ với Y cần 360 ml dung dịch HCl 1M. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là A. 21,32.

B. 24,20.

C. 24,92.

D. 19,88.

Câu 6 (Mã 203- THPTQG 2018): Cho X; Y; Z là 3 peptit mạch hở (phân tử có số

nguyên tử cacbon tương ứng là 8; 9; 11; Z có nhiều hơn Y một liên kết peptit); T là este no, đơn chức, mạch hở. Chia 249,56 gam hỗn hợp E gồm X; Y; Z; T thành hai phần bằng nhau. Đốt cháy hoàn toàn phần một, thu được a mol CO2 và (a – 0,11) mol H2O. Thủy phân hoàn toàn phần hai bằng dung dịch NaOH vừa đủ, thu được ancol etylic và 133,18 gam hỗn hợp G (gồm bốn muối của Gly; Ala; Val và axit cacboxylic). Đốt cháy hoàn toàn G, cần vừa đủ 3,385 mol O2. Phần trăm khối lượng của Y trong E là: A. 1,61%.

B. 4,17%.

C. 2,08%.

D. 3,21%.

Câu 7 (THPTQG 2016): Hỗn hợp X gồm 3 peptit Y,Z,T (đều mạch hở) với tỉ lệ mol

tương ứng là 2:3:4 . Tổng số liên kết peptit trong phân tử Y, Z, T bằng 12. Thủy phân hoàn toàn 39,05gam X, thu được 0,11 mol X1, 0,16 mol X2 và 0,2 mol X3. Biết X1, X2, X3

đều có dạng H2NCnH2nCOOH. Mặt khác đốt cháy hoàn toàn mgam X cần 32,816 l O2(đktc).Giá trị m gần nhất với giá trị nào sau đây A.31

B. 28

C.26

D.30

60

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

Câu 8 (Mã 201 - THPTQG 2018): Cho X, Y, Z là ba peptit mạch hở (phân tử có số

nguyên tử cacbon tương ứng là 8, 9, 11; Z có nhiều hơn Y một liên kết peptit); T là este no, đơn chức, mạch hở. Chia 179,4 gam hỗn hợp E gồm X, Y, Z, T thành hai phần bằng nhau. Đốt cháy hoàn toàn phần một, thu được a mol CO2 và (a – 0,09) mol H2O. Thủy phân hoàn toàn phần hai bằng dung dịch NaOH vừa đủ, thu được ancol metylic và 109,14 gam hỗn hợp G (gồm bốn muối của Gly, Ala, Val và axit cacboxylic). Đốt cháy hoàn toàn G, cần vừa đủ 2,75 mol O2. Phần trăm khối lượng của Y trong E là A. 8,70%.

B. 4,19%.

C. 14,14%.

D. 10,60%.

Câu 9 (Mã 201 - THPTQG 2018): Cho X, Y, Z là ba peptit mạch hở (có số nguyên tử

cacbon trong phân tử tương ứng là 5, 7, 11); T là este no, đơn chức, mạch hở. Chia 268,32 gam hỗn hợp E gồm X, Y, Z, T thành hai phần bằng nhau. Đốt cháy hoàn toàn phần một cần vừa đủ 7,17 mol O2. Thủy phân hoàn toàn phần hai bằng dung dịch NaOH vừa đủ, thu

được ancol etylic và hỗn hợp G (gồm bốn muối của Gly, Ala, Val và axit cacboxylic). Đốt cháy hoàn toàn G, thu được Na2CO3, N2, 2,58 mol CO2 và 2,8 mol H2O. Phần trăm khối lượng của Y trong E là A. 18,90%.

B. 2,17%.

C. 1,30%.

D. 3,26%.

Câu 10 (Mã 203 - THPTQG 2019): Chất X (CnH2n+4O4N2) là muối amoni của axit

cacboxylic đa chức; chất Y (CmH2m-4O7N6) là hexapeptit được tạo bởi một amino axit. Biết 0,1 mol E gồm X và Y tác dụng tối đa với 0,32 mol NaOH trong dung dịch, đun nóng, thu

được metylamin và dung dịch chỉ chứa 31,32 gam hỗn hợp muối. Phần trăm khối lượng của X trong E có giá trị gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 52.

B. 49.

C. 77.

D. 22.

Câu 11 (Mã 204 - THPTQG 2019): Chất X (CnH2n+4O4N2) là muối amoni của axit

cacboxylic đa chức; chất Y (CmH2m+4O2N2) là muối amoni của một amino axit. Cho m gam E gồm X và Y (có tỉ lệ mol tương ứng là 3 : 5) tác dụng hết với lượng dư dung dịch NaOH

đun nóng, thu được 0,22 mol etylamin và 21,66 gam hỗn hợp muối. Phần trăm khối lượng của X trong E là A. 52,61%.

B. 47,37%.

C.44,63%.

D. 49,85%.

Câu 12 (Mã 217–THPTQG 2019): Chất X (CnH2n+4O4N2) là muối amoni của axit

cacboxylic đa chức, chất Y (CmH2m+4O2N2) là muối của amoni của một aminoaxit. Cho m gam E gồm X và Y (có tỉ lệ mol tương ứng là 7 : 3) tác dụng hết với lượng dư dung dịch NaOH, đun nóng, thu được 0,17 mol etylamin và 15,09 gam hỗn hợp muối. Phần trăm khối lượng của X trong E có giá trị gần nhất với giá trị nào sau đây?

61

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

A. 71.

B. 52.

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

C. 68.

D. 77.

Câu 13 (Mã 218 - THPTQG 2019): Chất X (CnH2n+4O4N2) là muối amoni của axit

cacboxylic đa chức, chất Y (CmH2m-3O6N5) là pentapeptit được tạo bởi một amino axit.

Cho 0,26 mol E gồm X và Y tác dụng tối đa với dung dịch chứa 0,7 mol NaOH, đun nóng thu được etylamin và dung dịch T chỉ chứa 62,9 gam hỗn hợp muối. Phần trăm khối lượng của X trong E có giá trị gần nhất với giá trị nào sau đây?

A. 63,42%.

B. 51,78%.

C. 46,63%.

D. 47,24%.

62

Chuyên đề ôn thi THPT QG môn Hóa

Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

C. PHẦN KẾT LUẬN Áp dụng đề tài "Phân dạng và phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ” trong giảng dạy tôi nhận thấy: Trực tiếp hay gián tiếp, tôi đã giúp các em học sinh được tìm hiểu sâu hơn, chi tiết hơn về peptit, đồng thời tôi cũng phân loại chi tiết và đưa ra hệ thống bài tập khá đầy đủ cho mỗi dạng bài tập peptit. Từ đó, tôi rút ra được một số kết luận sau: + Nắm được cơ sở lý thuyết là chìa khóa đầu tiên của việc giải bài tập hóa học. + Nắm được cách phân loại các dạng bài tập và có cách giải cho các dạng bài tập đó sẽ giúp học sinh làm bài tập được nhanh và chính xác hơn. + Cần dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh. + Học sinh hiểu và biết vận dụng khi giải bài tập, mặc dù có những học sinh nhận thức còn chậm. + Rèn được cho học sinh kĩ năng tư duy logic, năng lực tư duy sáng tạo. + Học sinh được hiểu, được luyện các dạng bài tập nên rèn luyện được kĩ năng giải nhanh bài tập trắc nghiệm.

- Mặc dù đã cố gắng, song sáng kiến của tôi không tránh khỏi những hạn chế. Rất mong nhận được sự góp ý, bổ sung của các đồng chí, đồng nghiệp để kinh nghiệm giảng dạy của tôi ngày càng phong phú, hiệu quả hơn.

Xin trân trọng cảm ơn!

63

Chuyên đề ôn thi THPTQG môn Hóa

Phân dạng phương pháp giải bài tập peptit theo các mức độ

TÀI LIỆU THAM KHẢO 1- Hóa học 12 cơ bản - Nguyễn Xuân Trường, NXB Giáo dục năm 2009 2- Công phá bài tập Hóa học – Trần Phương Duy, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội 3- Hóa học 12 nâng cao - Lê Xuân Trọng, NXB Giáo dục năm 2008 4- Phương pháp giải bài tập Hóa học hữu cơ 12 - Nguyễn Khoa Thị Phượng, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, năm 2008 5- Tiếp cận 23 phương pháp giải nhanh Hóa học - Trần Văn Thanh, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội 6- Tài liệu chuyên khoa Hóa 12 – Trần Quốc Sơn 7- Bài tập bồi dưỡng học sinh giỏi Hóa học 12 – Cao Cự Giác - NXB Đại học Quốc gia Hà N ội 8- Luyện kĩ năng giải nhanh bài tập Hóa học 12- Cù Thanh Toàn, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, năm 2009 9- Hướng dẫn giải nhanh bài tập hóa học, tập 2 - Cao Cự Giác, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, năm 2002 10- Đề thi tuyển sinh đại học-cao đẳng-THPT Quốc gia môn Hóa học từ năm 2009 – 2019 của Bộ Giáo dục & Đào tạo 11- Đề thi thử Đại học của 1 số trường trong cả nước 12- Trang web: http://google.com