Nguoàn cao aùp moät chieàu ñeå taïo theá gia toác cho caùc ñieän töû ñaäp leân maët anoát, taïo thaønh böùc xaï haõm ñeå phaùt tia X, ñieän theá thöôøng duøng ñeå taïo tia X khoaûng öø 30-60kV ñeå nhaän ñöôïc böùc xaï ñaëc tröng. OÁng phaùt tia X (hình 3.2) laø oáng thuyû tinh thaïch anh chaân khoâng, beân trong coù hai cöïc anoát vaø catoát baèng ñoàng ñöôïc laøm maùt baèng nöôùc tuaàn hoaøn. Tuyø theo nhu caàu nghieân cöùu maø ngöôøi ta phuû leân maët anoát caùc nguyeân toá khaùc nhau khi coù böùc xaï haõm. Khi chuøm ñieän töû do catoát bò ñoát noùng sinh ra ñöôïc gia toác baèng ñieän theá moät chieàu cao giöõa A vaø C seõ chuyeãn ñoäng nhanh veà phía anoát, khi ñaäp vaøo anoát noù seõ bò haõm ñoät ngoät vaø phaùt ra böùc xaï tia X ñaëc tröng cuûa nguyeân toá phuû treân beà maët anoát.
Anot
Cöûa thoaùt tia X Daây toùc OÁng thuûy tinh chaân khoâng
Nöôùc Ñieàu kieän phoùng electron: 1. Hieäu ñieän theá cao giöõa anoât vaø daây toùc. 2. Daây toùc noùng cao theá.
maùt
Doøng electron Tia X
Hình 3.2. Sô ñoà oáng phaùt tia X [14]
Böùc xaï ñaëc tröng cuûa moät nguyeân toá laø quang phoå vaïch cuûa nguyeân toá ñoù, noù coù daûi öø K, L, M … Trong phaân tích, chuùng ta chæ söû duïng ôû möùc K goàm Kα1; Kα2; Kβ. Thoâng thöôøng ñeå traùnh quaù nhieàu ñænh treân giaûn ñoà, ngöôøi ta chæ duøng böùc xaï Kα, coøn loïc ñi Kβ, ñoâi khi coù duøng caû Kβ ñeå xaùc ñònh phuï. Khi caàn ñoä chính xaùc cao, ngöôøi ta coù theå duøng tinh theå ñôn saéc ñeå taùch loäc Kα2, chæ duøng Kα1. Maãu ñöôïc ñaëc leân giaù maãu coù theå quay ñöôïc khi nhaän chuøm tia chieáu. Khoái ghi nhaän tia X coù theå duøng ñeå phaûn aûnh hay duøng caùc loaïi oáng ñeám tyû leä, oáng ñeám geigemuller, oáng ñeám nhaáp nhaùy….Keát quaû ghi nhaän seõ ñöôïc xöû lyù ñeå nhaän ñöôc soá lieäu caàn thieát veà maãu.
