HƯỚNG DẪN HỌC SINH ÔN THI THPT QUỐC GIA BẰNG SƠ ĐỒ TƯ DUY MÔN NGỮ VĂN

BÁO CÁO SÁNG KIẾN MÔN NGỮ VĂN

vectorstock.com/22575460

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

HƯỚNG DẪN HỌC SINH ÔN THI THPT QUỐC GIA BẰNG SƠ ĐỒ TƯ DUY MÔN NGỮ VĂN . THIẾT KẾ SƠ ĐỒ TƯ DUY TRÊN PHẦN MỀM IMINDMAP WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

Trong quá trình dạy học bằng sơ đồ tư duy, tôi nhận thấy đây là một

BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN

phương pháp rất hiệu quả góp phần giảm bớt tâm lí chán học văn, khơi gợi cho học sinh niềm say mê sáng tạo, đem đến cho các em phương pháp học mới. Sử dụng sơ đồ tư duy cũng giúp học sinh dễ dàng ôn tập, hệ thống kiến thức một cách khoa học dễ hiểu, dễ nhớ. Hơn nữa, sơ đồ tư duy còn làm tăng khả năng

Tên sáng kiến: HƯỚNG DẪN HỌC SINH ÔN THI THPT QUỐC GIA BẰNG SƠ ĐỒ TƯ DUY

sáng tạo nghệ thuật, trí tưởng tượng phong phú…Sử dụng sơ đồ tư duy giúp cho Học sinh dễ nắm bắt kiến thức, phát huy trí tưởng tượng,sự sáng tạo trong học tập . Bên cạnh đó sử dụng sơ đồ tư duy cũng phát triển năng lực hội họa, khiếu thẩm mỹ của học sinh. Việc sử dụng sơ đồ tư duy trong dạy học thật sự có hiệu

BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN

quả, bởi vì nó không chỉ lôi cuốn, hấp dẫn với học sinh mà rất khoa học, dễ sử dụng, có thể sử dụng rộng rãi ở các khâu trong quá trình dạy học.Từ khâu kiểm

1. Lời giới thiệu

tra bài cũ, nội dung bài học cho tới khâu ôn tập, hệ thống hóa kiến thức.Với kinh

Trong nhà trường THPT môn Ngữ văn là một trong những bộ môn chiếm tỉ

nghiệm của bản thân, tôi viết Sáng kiến kinh nghiệm với đề tài"Hướng dẫn

lệ cao trong số các tiết học. Môn văn là môn vừa có nội dung nghệ thuật, vừa có

học sinh ôn thi THPT Quốc gia bằng sơ đồ tư duy ”để cùng trao đổi, chia sẻ

nội dung khoa học như các môn văn hóa khác, có thể nói bộ môn Ngữ văn quyết

kinh nghiệm với đồng nghiệp, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến cho đề tài

định phần lớn con đường đi đến thành công của mỗi học sinh. Không phải ngẫu

hoàn thiện hơn .

nhiên kỳ thi THPT Quốc gia là môn thi bắt buộc cho tất cả các thí sinh. Môn Ngữ văn chính là bộ môn công cụ góp phần hình thành và phát triển một số năng

2. Tên sáng kiến:"Hướng dẫn học sinh ôn thi THPT Quốc gia bằng sơ đồ tư duy ”

lực cốt lõi cần thiết đối với mỗi học sinh như: năng lực giao tiếp tiếng Việt, năng

3. Tác giả sáng kiến:

lực thưởng thức văn học, năng lực cảm thụ thẩm mỹ, năng lực tư duy sáng tạo,

- Họ và tên:

năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực tự quản bản thân.

4. Chủ đầu tư sáng kiến:

Theo dự thảo đề án đổi mới chương trình và sgk giáo dục phổ thông sau

5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:

năm 2015 nêu rõ: Một trong những quan điểm nổi bật là phát triển chương trình

- Công tác giảng dạy bộ môn: Ngữ văn trong trường THPT.

theo định hướng phát triển năng lực đáp ứng các yêu cầu phát triển của xã

- Đối tượng áp dụng: Là giáo viên và học sinh THPT.

hội.Giáo viên được trang bị những phương pháp dạy học trải nghiệm phương

6. Ngày sáng kiến được áp dụng

pháp dạy học thuyết trình,đàm thoại, giải quyết vấn đề.Các kĩ thuật dạy học mới

Áp dụng từ tháng 9/2016.

như thảo luận nhóm kĩ thuật khăn trải bàn, sử dụng sơ đồ tư duy…Trong đó, sử

7. Mô tả bản chất của sáng kiến.

dụng sơ đồ tư suy là một trong những phương pháp rất quan trọng, mới mẻ, hiện đại đã và đang được nhiều nước trên thế giới áp dụng.

1

2

NỘI DUNG SÁNG KIẾN

minh họa cho chủ đề - nnếu hình dung được). Để việc vẽ trên ên máy tính được thuận tiện ta thiết kếế sẵn ý ttưởng ra giấy ,sau đó mới tiến hành ành vvẽ . Trước hết ta

I. KHÁI NIỆM, CẤU TẠO, CÁC BƯỚC THIẾT KẾ MỘT SƠ ĐỒ TƯ DUY.

1. Khái niệm

vẽ cụm từ trung tân ( tên ên tác ph phẩm ,hay một chủ đề ).

Sơ đồ tư duy hay còn gọi là lược đồ tư duy, bản đồ tư duy (iMindMap) là PPDH chú trọng đến cơ chế ghi nhớ, dạy cách học, cách tự học nhằm tìm tòi, đào sâu, mở rộng một ý tưởng, hệ thống hóa một chủ đề hay một mạch kiến thức bằng cách kết hợp việc sử dụng đồng thời hình ảnh, đường nét, màu sắc, chữ viết với sự tư duy tích cực. Đặc biệt, đây là một dạng sơ đồ mở, không yêu cầu tỉ lệ, chi tiết chặt chẽ như bản đồ địa lý, các em có thể vẽ thêm hoặc bớt các nhanh, mỗi em có thể vẽ một kiểu khác nhau, dùng những màu sắc, hình ảnh, chữ viết và các cụm từ diễn đạt khác nhau... Tuy cùng một chủ đề nhưng mỗi em có thể "thể hiện" nó dưới dạng sơ đồ tư duy theo cách riêng của mình. Do đó, việc lập sơ đồ tư duy phát huy tối đa khả năng sáng tạo của mỗi người.Học sinh ,giáo viên có thể vẽ sơ đồ tư duy trên giấy , trên phần mềm PowerPoi hoặc phần mềm iMindMap. 2. Cấu tạo của một sơ đồ tư duy :

Bước 2: Từ hình ảảnh trung tâm (chủ đề) chúng ta cần ần xác định: để làm rõ

- Ở giữa sơ đồ là một hình ảnh trung tâm (hay một cụm từ) khái quát chủ đề.

chủ đề, thì ta đưaa ra nh những ý chính nào. Sau đó, ó, ta phân chia ra nh những ý chính,

- Gắn liền với hình ảnh trung tâm là các nhánh cấp 1 mang các ý chính làm

đặt tiêu đề các nhánh chính, nnối chúng với trung tâm.

rõ chủ đề - Phát triển các nhánh cấp 1 là các nhánh cấp 2 mang các ý phụ làm rõ mỗi ý chính.

- Sự phân nhánh cứ thế tiếp tục để cụ thể hóa chủ đề, nhánh càng xa trung tâm thì ý càng cụ thể, chi tiết. Có thể nói, sơ đồ tư duy là một bức tranh tổng thể, một mạng lưới tổ chức, liên kết khá chặt chẽ theo cấp độ để thể hiện một nội dung, một đơn vị kiến thức nào đó.

3. Các bước thiết kế một sơ đồ tư duy. Để thiết kế một sơ đồ tư duy dù vẽ thủ công trên bảng, trên giấy...hay trên phần mềm iMindMap, chúng ta đều thực hiện theo thứ tự các bước sau đây: Bước 1: Bắt đầu từ trung tâm với từ, cụm từ thể hiện chủ đề (có thể vẽ hình ảnh

3

4

Bước 3: Ở mỗi ỗi ý chính, ta llại xác định cần đưa ra những ững ý nh nhỏ nào để làm

- Người lập sơ đồ được phép vẽ và trang trí theo cách riêng của mình .

rõ mỗi ý chính ấy. y. Sau đđó, nối chúng vào mỗii nhánh chính. C Cứ thế ta triển khai thành mạng lưới liên kếết chặt chẽ.

II. QUY TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG SĐTD TRÊN LỚP.

Hoạt động 1: Cho học sinh lập SĐTD theo nhóm hay cá nhân thông qua gợi ý của giáo viên.

Hoạt động 2: Học sinh hoặc đại diện của các nhóm học sinh lên báo cáo, thuyết minh về SĐTD mà nhóm mình đã thiết lập.

Hoạt động 3: Học sinh thảo luận, bổ sung, chỉnh sửa để hoàn thiện SĐTD về kiến thức của bài học đó. Giáo viên sẽ là người cố vấn, là trọng tài giúp học sinh hoàn chỉnh SĐTD, từ đó dẫn dắt đến kiến thức của bài học.

Hoạt động 4: Củng cố kiến thức bằng một SĐTD mà giáo viên đã chuẩn bị Bước 4: Cuối cùng, ùng, ta dùng hình ảnh (vẽ hoặc chèn) đểể minh họa cho các ý, tạo tác động trựcc quan, ddễ nhớ.

sẵn hoặc một SĐTD mà cả lớp đã tham gia chỉnh sửa hoàn chỉnh, cho học sinh lên trình bày, thuyết minh về kiến thức đó.

III. CÁCH SỬ DỤNG SƠ ĐỒ TƯ DUY TRONG QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC CÁC

* Lưu ý:

HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.

- Nên chọn hướng ớng gi giấy ngang để khổ giấy rộng, thuận ận lợ lợi cho việc vẽ các nhánh con.

1. Sử dụng sơ đồ tư duy trong kiểm tra bài cũ: Giáo viên đưa ra một từ khóa (hay một hình ảnh trung tâm) thể hiện chủ đề

- Nên dùng các nét vvẽ cong, mềm mại thay vì vẽ các đđường thẳng để thu hút sự chú ý của mắt, ắt, nh như vậy SĐTD sẽ lôi cuốn, hấp dẫn hơn. ơn.

của kiến thức cũ mà các em đã học, yêu cầu các em vẽ sơ đồ tư duy.

Ví dụ : Hình tượng người lính trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng ?

- Các nhánh càng ở gần trung tâm thì càng được tô đậm hhơn, dày hơn.

- Chú ý dùng màu ssắc, đường nét hợp lý để vừa làm àm rõ các ý trong ssơ đồ đồng thời tạo sự cân đố đối, hài hòa cho sơ đồ.

- Không ghi quá dài dòng, ho hoặc ghi những ý rời rạc, c, không ccần thiết, nên dùng các từ, cụm từ ừ một ột cách ng ngắn gọn.

- Không dùng quá nhi nhiều hình ảnh, nên chọn lọc những ững hhình ảnh thật cần thiết góp phần làm àm rõ các ý, ch chủ đề.

- Có thể đánh sốố thứ tự ở các ý chính cùng cấp.

- Không dùng quá nhi nhiều thời gian vào việc "làm đẹp" ẹp" ssơ đồ bằng vẽ, viết, tô màu...

- Không vẽ quá chi ti tiết, cũng không vẽ quá sơ sài.

5

6

Kiểm tra bài cũ :

Các miền đất lạ: Sông Mã, Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông…

Hùng vĩ “Dốc lên khúc khuỷu, đốc thăm thẳm”

Hình dáng

“Đoàn binh không mọc tóc” “Quân xanh màu lá dữ oai hùm”

Tâm hồn

Hào hoa “Mắt trừng gửi mộng qua biên giới”

Hình tượng người lính Tây tiến

“Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”

Khi bước vào giai đoạn Cách mạng mới

Vài nét về tiểu sử

Thơ mộng

Lãng mạn

“Mường Lát hoa về trong đêm hơi” “Châu Mộc chiều sương ấy”

Quê: Quảng Thọ - Quảng Điền – Thừa Thiên Huế Ông sớm tham gia phong trào Cách mạng Năm 1996, ông được tẳng giải thưởng về văn học nghệ thuật

Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ Khi Đất nước đứng lên xây dựng XHCN

Là nhà thơ trữ tình chính trị

”Hồn lau nẻo bến bờ…”

Mang khuynh hướng sử thi

Nội dung Tập thơ “Từ ấy” ( 1937 – 1946 ) “Mai châu mùa em thơm nếp xôi”

Nhớ những kỉ niệm đẹp

Bi tráng

“Áo bào thay chiếu anh về đất Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

Đậm đà tính dân tộc Tập thơ “Việt Bắc” ( 1946 – 1954 )

Phong cách nghệ thuật

“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa” “Khèn lên man điệu nàng e ấp”

Tràn đầy cảm hứng lãng mạn Giọng điệu tâm tình ngọt ngào

“…cơm lên khói”

“Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi”

“Rải rác biên cương mồ viễn xứ”

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp

Tên khai sinh: Nguyễn Kim Thành

Đường Cách mạng

“Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

“Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”

“Anh bạn dãi dầu không bước nữa Gục lên súng mũ bỏ quên đời”

“Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống”

Nhớ về rừng núi Tây Tiến

Khi bắt gặp lý tưởng Cách mạng của Đảng

Tập thơ “Gió lộng” ( 1955 – 1961 )

“Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ”

Tập thơ “Ra trận” (1962 – 1971 )

“Người đi Châu Mộc chiều sương ấy”

Tập thơ “Máu và hoa” (1972 – 1977 )

Đường thơ

Thể thơ vừa cổ điển vừa hiện đại Ngôn ngữ giản dị quen thuộc

Tập thơ “Một tiếng đờn” (1992 )

Nghệ thuật

Tập thơ “Ta với ta” ( 1999 )

2. Sử dụng sơ đồ tư duy trong qúa trình dạy bài mới.

Giọng thơ tâm tình, linh hoạt, uyển chuyển Biện pháp thuật truyền thống, quen thuộc

Trong quá trình dạy học bài mới, giáo viên phân nhóm cho học sinh tóm tắt các đơn vị kiến thức bằng sơ đồ tư duy.

Ví dụ 1: Dạy tác phẩm Việt Bắc( Tố Hữu ) bằng sơ đồ tư duy : Giáo viên phân lớp thành 4 nhóm:

Nhóm 2 : Tìm hiểu khái quát về tác phẩm Việt Bắc ( Tố Hữu )

Nhóm 1 : Tìm hiểu về tác giả Tố Hữu ( cuộc đời , sự nghiệp sáng tác , phong cách nghệ thuật ) .

Nhóm 2 : Tìm hiểu khái quát về tác phẩm Việt Bắc của Tố Hữu ( Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác , thể loại , cấu tứ , bố cục ) Nhóm 3: Phân tích Việt Bắc là khúc tình ca kháng chiến . ( Khúc chia li giữa người đi và kẻ ở , Việt Bắc trong nỗi nhớ của người ra đi ) Nhóm 4 : Việt Bắc là khúc hùng ca Cách mạng ( Không khí kháng chiến , không khí chiến thắng .)

Nhóm1:Tìm hiểu về tác giả Tố Hữu .

7

8

Mang tính chất trữ tình rất sâu sắc Mang tính dân tộc rất đậm đà

9

10

Nhóm 3 : Việt Bắc là khúc tình ca kháng chiến :

11

12

Nhóm 4: Việt Bắc là khúc hùng ca Cách mạng và kháng chiến :

13

14

Sau khi đại diện từng nhóm lên thuyết trình, giáo viên cho học sinh các nhóm thảo luận và nhận xét. Giáo viên rút ra kết luận chung về kiến thức cần ghi nhớ bằng sơ đồ tư duy.

15

16

ập THPT Qu Quốc gia phần đọc hiểu Ví dụ 2: Ôn tập

Kiến thức phần đọc hi hiểu bao gồm : Các biện pháp tu từ ừ ( nhân hóa , so sánh ,ẩn dụ ,điệp ngữ ,chơi ơi ch chữ ,nói quá ,nói giảm m nói tránh…).Các bi biện pháp tu từ cú pháp (Đảo nữ ,lặp cấu ấu trúc ,ch ,chêm xen ,đối lập ,câu hỏi tu từ).Các ừ).Các ph phương thức biểu đạt (Tự sự ,miêu êu ttả ,biểu cảm ,thuyết minh ,nghị luận ,hành ành chính công vvụ

SƠ ĐỒ TƯ DUY CÁC BIỆN PHÁP TU TỪ

).Các phong cách ngôn ng ngữ ( Sinh hoạt ,Khoa học ,nghệệ thuậ thuật ,Báo chí,chính luận,hành chính ) 17

18

SƠ ĐỒ TƯ DUY CÁC PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT SƠ ĐỒ TƯ DUY PHONG CÁCH CHÍNH LUẬN

19

20

SƠ ĐỒ TƯ DUY : PHONG CÁCH NGHỆ THUẬT SƠ ĐỒ TƯ DUY : PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ 21

22

SƠ ĐỒ TƯ DUY PHONG CÁCH NGÔN NGỮ HÀNH CHÍNH

SƠ ĐỒ TƯ DUY : PHONG CÁCH SINH HOẠT

23

24

ẩm Tây Tiến ( Quang Dũng ) Ví dụ 3: Dạy tác phẩm Ví dụ : Tiết 28-29 29 : Ôn ttập văn học trung đại Việt Nam - Ngữ ữ vvăn 11 cơ bản:

25

26

ẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông ? –Hoàng Hoàng Ph Phủ Ngọc Ví dụ 4: Dạy Tác phẩm Tường Nhóm 1 : Sông Hương ương ở thượng nguồn ( HS Trần Thị Xuân Ninh 12a4 )

27

28

Ngọc Anh 12a4 ) Nhóm 2: Sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế ( Nguyễnn Ngọ

29

Nhóm 3: Sông Hương ương trong llòng thành phố Huế ( HS Nguyễn ễn Th Thị Hảo 12a4 )

30

Giáo viên củng cố tiết ết dạ dạy bằng sơ đồ tư duy:

31

32

Ví dụ 5 : Dạy tác phẩm Vợ chồng A Phủ ( Tô Hoài ) Nhóm 1: Những nét chính về tác giả Tô Hoài :

Tô Hoài là cây bút văn xuôi hàng đầu của nền văn học Việt Nam hiện đại.

33

34

Tóm tắt cuộc đời nhân vật Mị trong Vợ chồng A Phủ ( Tô Hoài )

Trước khi về làm dâu Sức sống tiềm tàng

Khi về làm dâu

Bị tê liệt về tinh thần

35

Bị đầy đọa về thể xác

36

Một người to lớn chạy vụt ra

Giáo viên hệ thống kiến thức cơ bản về tác phẩm Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài :

Vung tay ném con quay vào mặt A Sử

Sự xuất hiện

Giá trị hiện thực

Xốc tới nắm vòng cổ kéo xuống, xé áo đánh tới tấp

Nhân vật A Phủ

Phản ánh chân thực số phận khốn khổ của người lao động Tây Bắc

Mồ côi cha mẹ từ nhỏ Trước khi ở nhà Thống Lí ( Lai lịch)

Phản ánh chân thực bộ mặt tàn ác của bọn cai trị vùng cao

Nội dung

Cuộc sống làm thuê vất vả cực nhọc

Tố cáo cường quyền, thần quyền

Chàng trai lao động khoẻ mạnh

Giá trị nhân đạo Là người gan góc, táo bạo

Đồng cảm với những người bị áp bức

Khi ở nhà Thống Lí

Tổng kết Nguyên nhân

Đánh A sử

Bi phạt vạ

Niềm tin tưởng vào sức sống mãnh liệt của người lao động Tây Bắc

Cuộc sống

Làm người ở trừ nợ

Làm những côngviệc nặng nhọc

Bị trói, bị đánh đập tới gần chết

Nhà văn đã chỉ ra con đường giải phóng cho nhân vật

Khi được Mị cứu: vùng chạy

Nghệ thuật xây dựng nhân vật Ngôn ngữ giản dị, giàu chất thơ Nghệ thuật

Sáng tạo nhiều chi tiết đặc sắc Trần thuật uyển chuyển, linh hoạt

37

38

IV. NHỮNG TIỆN ÍCH CỦA VIỆC SỬ DỤNG SƠ ĐỒ TƯ DUY TRONG DẠY HỌC NGỮ VĂN.

Dạy học bằng SĐTD giúp học sinh có được phương pháp học hiệu quả.

Chúng ta biết rằng việc rèn luyện phương pháp học tập cho học sinh không chỉ đơn thuần là một biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học mà còn là mục tiêu dạy học. Trong thực tế hiện nay, còn nhiều học sinh học tập một cách thụ động, chỉ đơn thuần là nhớ kiến thức một cách máy móc theo thói quen học vẹt, các em chưa có ý thức hoặc chưa biết rèn luyện kỹ năng tư duy. Học sinh chỉ học bài nào biết bài ấy, nắm kiến thức một cách đơn lẻ, rời rạc, chưa biết tích hợp, liên hệ kiến thức với nhau giữa các bài học, giữa các phân môn, vì vậy mà chưa phát triển được tư duy lôgic và tư duy hệ thống. Do đó, dù các em học rất chăm chỉ nhưng vẫn học kém. Vì học phần sau đã quên phần trước, không biết vận dụng kiến thức đã học trước đó vào những phần sau. Lại có nhiều học sinh khi đọc sách hoặc nghe giảng trên lớp không biết cách tự ghi chép để lưu thông tin, hay kiến thức trọng tâm vào trí nhớ của mình. Bởi vậy, rèn luyện cho các em có thói quen và kĩ năng sử dụng thành thạo SĐTD trong quá trình dạy học sẽ giúp học sinh có được phương pháp học tốt, phát huy tính độc lập, chủ động, sáng tạo và phát triển tư duy.

SĐTD giúp học sinh học tập một cách tích cực. Một số kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy bộ não của con người sẽ hiểu sâu, nhớ lâu và in đậm cái mà do chính mình tự suy nghĩ, tự viết, vẽ ra theo ngôn ngữ của mình. Đây cũng là một trong những nội dung quan trọng trong việc đổi mới phương pháp dạy học mà Bộ GD&ĐT đang triển khai thực hiện.

Sơ đồ tư duy chú trọng tới hình ảnh, màu sắc, với các mạng lưới liên tưởng (các nhánh). Do đó, chúng ta có thể vận dụng sơ đồ tư duy vào tất cả các khâu trong quá trình dạy học. Từ khâu kiểm tra bài cũ, đến khâu dạy học kiến thức mới, hay khâu củng cố kiến thức sau mỗi tiết học, rồi ôn tập hệ thống hóa kiến thức sau mỗi chương, mỗi học kì, kể cả việc kiểm tra bài cũ, kiểm tra 15 phút.

Sơ đồ tư duy, một công cụ có tính khả thi cao. Ta có thể vận dụng được với bất kì điều kiện cơ sở vật chất nào của các nhà trường hiện nay . Bởi vì ta có thể

39

40

giấy, bìa, tờ lịch cũ, bảng phụ... bằng ằng cách ssử dụng bút thiết kế sơ đồ tư duy trên gi chì màu, phấn màu, tẩy... ẩy... ho hoặc cũng có thể thiết kế trên phần ần m mềm sơ đồ tư duy (iMindMap). Với những ững trường tr đủ điều kiện về cơ sở vật ật chấ chất như Máy chiếu Projecto, phòng máyy vi tính đảm bảo, chúng ta có thểể sử dụng phần mềm (iMindMap) để phục ục vụ cho việc dạy học có ứng dụng ng CNTT. Tóm lại, việc sử ử dụ dụng sơ đồ tư duy trong quá trình dạy ạy họ học sẽ giúp HS: 1. Tăng sự hứng ng thú trong học h tập.

2. Phát huy khảả năng sáng ttạo, năng lực tư duy củaa các em.

3. Tiết kiệm thời ời gian rrất nhiều.

PHỤ LỤC : Bài ài gi giảng Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ( Hoàng Ph Phủ Ngọc Tường)

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

Rèn luyện khả năng tư duy, kĩ năng thuyết trình làm việc một cách khoa học. Học sinh nắm kiến thức một cách rõ ràng, hệ thống, việc ghi nhớ cũng như vận dụng sẽ tốt hơn, chỉ cần nhìn vào sơ đồ tư duy, bất kỳ các thành viên nào trong nhóm cũng sẽ thuyết trình được nội dung bài học.

Việc vận dụng sơ đồ tư duy trong dạy học sẽ dần hình thành cho học sinh tư duy mạch lạc, hiểu biết vấn đề một cách sâu sắc, hệ thống, khoa học. Giúp học sinh dễ thuộc, dễ nhớ, yêu thích môn học, đáp ứng tốt yêu cầu của các kỳ thi. Vì vậy việc tăng cường sử dụng sơ đồ tư duy trong quá trình dạy học, nói chung và môn Ngữ văn nói riêng là rất cần thiết góp phần đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin trong giai đoạn hiện nay .

VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Trần Đình Châu "Sử dụng bản đồ tư duy - một biện pháp hiệu quả hỗ trợ học sinh học tập môn Toán" tạp chí giáo dục, kì 2 tháng 9/2009.

2. Tony Buzan - bản đồ tư duy trong công việc NXB Lao động - xã hội.

3. Trần Đình Châu, Đặng Thị Thu Thủy "bản đồ tư duy - công cụ hiệu quả hỗ trợ dạy học và công tác quản lý nhà trường". báo giáo dục và thời đại số 147 ngày 14/9/2010

8. Những thông tin cần được bảo mật: không 9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến.

- Về phía học sinh: Giấy, vở, bìa cứng, bút chì, hộp mầu, tẩy, máy tính.

- Về phía giáo viên: máy tính, bảng phụ, phấn mầu.

- Nhà trường: phòng học có lắp máy chiếu.

10. Đánh giá lợi ích thu được từ sáng kiến.

- Về phía học sinh: yêu thích môn Ngữ văn, tích cực chủ động học tập.

Tóm lại với nhiều ưu đđiểm , sơ đồ tư duy trở thành một phươ ương pháp dạy học

Nắm vững kiến thức một cách khoa học, tăng cường khả năng hợp tác, khả năng

sinh động, hấp dẫnn kích thích quá tr trình tìm tòi, sáng tạo của ủa họ học sinh.

cảm thụ nghệ thuật, khả năng thuyết trình, phát triển khả năng hội họa.

Việc sử dụng sơ đồồ tư duy trong quá trình dạy họcc giúp các em hhọc tập một cách chủ động, tích cực ực vvà phát huy được khả năng sáng tạo. ạo. Cách hhọc này càng giúp cho học sinh tăng ăng ccường khả năng hoạt động nhóm.

- Về phía giáo viên: + Tích cực đổi mới phương pháp dạy học, áp dụng những kĩ thuật dạy học mới vào trong giảng dạy.

- Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin.

57

58

- Nâng cao chất lượng giảng dạy của bản thân.

11. Danh sách các tổ chức cá nhân tham gia áp dụng sáng kiến.

- Học sinh lớp 11A6 -12a6 Trường THPT Bình Xuyên.

- Học sinh lớp 11A7 -12a7 Trường THPT Bình Xuyên.

- Kết quả các kì thi tăng, điểm thi môn Ngữ văn lớp 12a6 ( khối A ) trung bình môn là 6,6 điểm. Lớp 12a7 ( khối C )là 7,3 điểm .

Vấn đề mới/ cải tiến SKKN đặt ra và giải quyết so với các SKKN trước đây (ở trong nhà trường hoặc trong Tỉnh): Sử dụng sơ đồ tư duy trongdạy học môn Ngữ Văn 12 và ôn thi THPT Quốc gia .

XÁC NHẬN CỦA BAN GIÁM HIỆU

Bình Xuyên, ngày 18 tháng 1 năm 2019 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của

Kết quả thi Học sinh giỏi cấp Tỉnh : Em Chu Thị Hồng Phương (11a7) đạt

mình viết, không sao chép nội dung của

giải Nhì môn Ngữ văn 11 ( Năm 2016-2017).

người khác

Năm 2017-2018 :

Người thực hiện

- Em Chu Thị Hồng Phương ( 12a7 ) đạt giải Khuyến khích môn Văn Bảng Chuyên .

- Thi HSG Tỉnh năm 2017-2018 , 4 học sinh tham gia thi, đạt 4 giải ( 3

Đặng Hải Yến

Nhì , 1 Khuyến khích ) : + Em Dương Ngô Vân Ánh (12a7 ) đạt giải Nhì . + Em Chu Thị Hồng Phương (12a7 ) đạt giải Nhì . + Em Đoàn Thị Hải Yến ( 12a7 ) đạt giải Nhì . + Em Nguyễn Vũ Phương Anh ( 12a7 ) đạt giải Khuyến khích .

- Kết quả thi THPT năm 2017-2018 : Lớp12a6 ( Khối A1) Điểm thi trung bình là 6,02 xếp thứ 6 toàn tỉnh ; Lớp 12a7 ( Khối C ) điểm thi trung bình môn Văn là 7,01 . 100% Học sinh đỗ Đại học điểm thi cao nhất khối C là 25,5 điểm , thấp nhất là 19,5 điểm .

- Năm học 2018-2019 SKKN lại tiếp tục áp dung dạy trong các lớp 12a1, 12a4 và 12a10 .

Bình Xuyên, ngày 18 tháng 1 năm 2019 THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ (Kí tên, đóng dấu)

TÁC GIẢ SÁNG KIẾN (Kí, ghi rõ họ tên)

Đặng Hải Yến

59

60