Tự làm dụng cụ thí nghiệm mang tính trò chơi & tự tạo dụng cụ thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền ở nhà

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

A. MÔÛ ÑAÀU

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

I . LÍ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI: Tieáp tuïc thöïc quan ñieåm ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc maø Ñaûng, Nhaø nöôùc vaø ngaønh giaùo duïc ñeà ra: Daïy hoïc laøm sao phaûi phaùt huy ñöôïc vai troø tích cöïc, chuû ñoäng, saùng taïo cuûa ngöôøi hoïc; boài döôõng naêng löïc töï hoïc, kó naêng thöïc haønh, vaän duïng kieán thöùc vaøo thöïc teá cuûa cuoäc soáng.

Nhaèm thöïc hieän cuoäc vaän ñoäng “Moãi thaày coâ giaùo laø moät taám göông töï hoïc, saùng taïo” Toâi thieát nghó, daïy hoïc khoâng ñôn thuaàn chæ trang bò cho hoïc sinh nhöõng kieán thöùc, kó naêng, thaùi ñoä ñaõ ñöôïc chuaån hoùa trong chöông trình maø chuùng ta phaûi laøm theá naøo cho hoïc sinh nhaän thöùc ñöôïc caùi hay, caùi thuù vò, caùi öùng duïng cuûa kieán thöùc trong cuoäc soáng sinh hoaït cuûa caùc em. Töø ñoù caùc em seõ say meâ, yeâu thích moân hoïc.

Maët khaùc, thò tröôøng ñoà chôi treû em baây giôø thì raát phong phuù, ña daïng nhöng cuõng khoâng ít ñoà chôi laïi coù taùc duïng khoâng toát ñoái vôùi caùc em ví duï nhö ñoà chôi mang tính baïo löïc ( suùng, ñao, kieám, caùc loaïi vuõ khí, ..... ) vaø moät soá ñoá chôi mang hoùa chaát ñoäc haïi...... Tröôùc tình hình ñoù, vieäc höôùng daãn caùc em hoaëc cuøng caùc em laøm moät soá ñoà chôi, duïng cuï hoïc taäp mang tính troø chôi laø vieäc laøm heát söùc caàn thieát maø moãi giaùo vieân chuùng ta caàn phaûi chuù yù vaø thöïc hieän. Vieäc laøm naøy taïo cho caùc em moät moâi tröôøng “ vöøa hoïc, vöøa chôi, chôi maø hoïc, hoïc maø chôi” raát coù ích cho caùc em trong vieäc hoïc taäp vaø hình thaønh nhöõng phaåm chaát, ñöùc tính toát.

Töø nhöõng lí do treân, toâi quyeát ñònh tìm hieåu bieän phaùp “Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi” II . ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU:  Giaùo vieân boä moân vaät lí cuøng tröôøng.  Hoïc sinh: + Lớp áp dụng giải pháp: 73 + Lớp đối chứng: 71 , 72 , 74  Caùc vaán ñeà ñaët ra: - Nghieân cöùu cô sôû lí luaän veà höùng thuù cuûa hoïc sinh, veà nhöõng duïng cuï thí nghieäm vaät lyù mang tính troø chôi.

- Khaûo saùt vaø ñaùnh giaù thöïc traïng veà höùng thuù cuûa hoïc sinh, veà thực trạng việc sử dụng dụng cụ thí nghiệm mang tính troø chôi.

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 1 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

- Xaùc laäp caùc bieän phaùp giuùp hoïc sinh höùng thuù hoïc moân vaät lyù thoâng qua vieäc sử dụng dụng cụ thí nghiệm mang tính troø chôi cuûa hoïc sinh lôùp 7 tröôøng THCS Thò Traán Beán Caàu. Chuû yeáu laø lôùp 73 III. PHAÏM VI ÑEÀ TAØI NGHIEÂN CÖÙU: Nghieân cöùu bieän phaùp giuùp hoïc sinh lôùp 73 tröôøng THCS Thò Traán Beán Caàu höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi.

VI. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU: 1. Nhoùm caùc phöông phaùp lí luaän:  Phaân tích vaø toång hôïp taøi lieäu.  Phaân loaïi vaø heä thoáng hoùa lí thuyeát .  Nhằm xây dựng cơ sở lí luận của đề tài 2. Nhoùm caùc phöông phaùp nghieân cöùu thöïc tieãn :  Phöông phaùp ñieàu tra.  Phöông phaùp quan saùt sö phaïm.  Phöông phaùp toång keát kinh nghieäm.  Nhằm khảo sát, đánh giá thực trạng veà việc sử dụng dụng cụ thí nghiệm mang tính troø chôi và hứng thú của học sinh đối với môn học vật lí .

3. Phöông phaùp thoáng keâ toaùn hoïc:  Nhaèm xöû lí keát quaû nghieân cöùu.

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 2 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

B. NOÄI DUNG

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

I. CÔ SÔÛ LÍ LUAÄN: 1. Nhöõng ñònh höôùng ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc  Chæ thò 40-CT/TÖ veà vieäc xaây döïng, naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ nhaø giaùo vaø caùn boä quaûn lí giaùo duïc ghi roõ: “ Ñaëc bieät ñoåi môùi maïnh meõ vaø cô baûn phöông phaùp giaùo duïc nhaèm khaéc phuïc kieåu truyeàn thuï moät chieàu, naëng lí thuyeát, ít khuyeán khích tö duy saùng taïo; boài döôõng naêng löïc töï hoïc, töï nghieân cöùu, töï giaûi quyeát vaán ñeà, phaùt trieån naêng löïc thöïc haønh saùng taïo cho ngöôøi hoïc…”( 1, tr 2 )  Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng toaøn quoác laàn thöù IX : “ Ñoåi môùi phöông phaùp daïy phaûi theo höôùng phaùt huy tö duy saùng taïo vaø naêng löïc töï ñaøo taïo cuûa ngöôøi hoïc, trong daïy hoïc caàn coi troïng thöïc haønh, traùnh kieåu daïy hoïc nhoài nheùt, hoïc veït daïy chay”  Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng toaøn quoác laàn thöù X : “ Ñoåi môùi cô caáu toå chöùc, noäi dung phöông phaùp daïy vaø hoïc theo höôùng chuaån hoùa, hieän ñaïi hoùa, xaõ hoäi hoùa. Phaùt huy trí saùng taïo, khaû naêng vaän duïng, thöïc haønh cuûa ngöôøi hoïc” 2. Nhöõng caên cöù cuûa bieän phaùp giuùp hoïc sinh höùng thuù: 2.1. Vai troø của hứng thú ñoái vôùi hoïc taäp vaø caùch phaùt trieån höùng thuù cuûa hoïc sinh: Höùng thuù laøm naûy sinh khaùt voïng haønh ñoäng, laøm taêng hieäu quaû cuûa hoaït ñoäng nhaän thöùc, taêng söùc laøm vieäc. Vì theá cuøng vôùi nhu caàu höùng thuù laø moät trong nhöõng heä thoáng ñoäng löïc cuûa nhaân caùch.

Trong baát kì hoaït ñoäng naøo, taïo ñöôïc höùng thuù laø ñieàu cöïc kì quan troïng , laøm cho caùc em haêng say vôùi coâng vieäc cuûa mình, ñaëc bieät laø vieäc hoïc taäp. Ñoái vôùi moân vaät lí, coù höùng thuù caùc em seõ coù tinh thaàn hoïc baøi, tìm thaáy caùi lí thuù, caùi hay trong moân hoïc, khoâng caûm thaáy khoâ cöùng, khoù hieåu nöõa. Töø ñoù taïo nieàm tin say meâ hoïc taäp, ñoàng thôøi noù laøm cho caùc em nhaän thöùc ñuùng ñaén hôn.

Hoïc sinh seõ bieát coi troïng taát caû caùc moân hoïc, coù söï ñaàu tö, phaân chia thôøi gian hôïp lí ñeå keát quaû hoïc taäp cuûa mình coù söï ñoàng ñeàu, khoâng coi nheï moân phuï hay moân chính naøo caû. Khi caùc em coù söï phaùt trieån ñoàng ñeàu, nhö vaäy seõ taïo ñieàu kieän ñeå phaùt trieån nhaân caùch cuûa caùc em.

Muoán hoïc sinh höùng thuù say meâ hoaït ñoäng naøo thì ñoái töôïng cuûa noù chöùa ñöïng nhöõng noäi dung phong phuù, haáp daãn môùi meû, caøng tìm toøi hoïc hoûi saùng taïo, caøng phaùt hieän trong hoaït ñoäng nhieàu caùi môùi meû, caùi hay coù giaù trò.

2.2. Quan ñieåm daïy hoïc saùng taïo: “Chôi maø hoïc, hoïc maø chôi” Laø moät phöông phaùp daïy hoïc tieân tieán vaø raát phoå bieán treân theá giôùi ñaõ vaø ñang ñöôïc aùp duïng roäng raõi trong taát caû caùc caáp baäc hoïc. Qua phöông phaùp naøy ngöôøi hoïc seõ ñöôïc: + Hoïc taäp, laøm vieäc trong moät moâi tröôøng tích cöïc hôn, naêng ñoäng hôn.

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 3 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi + Thoaûi maùi, vui chôi, töï do saùng taïo. Do ñoù phaùt huy toái ña naêng löïc cuûa ngöôøi hoïc.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

+ Laø ñieàu kieän raát toát ñeå caùc em hình thaønh , reøn luyeän ñöôïc nhieàu kó naêng, taùc phong laøm vieäc cuûa con ngöôøi môùi maø xaõ hoäi ñang caàn. + Laø cô hoäi, laø ñoäng löïc ñeå caùc em phaùt huy toái ña khaû naêng töï hoïc, töï nghieân cöùu, töï giaûi quyeát vaán ñeà, vaän duïng kieán thöùc vaøo cuoäc soáng.

Ví duï: Daïy baøi Göông caàu loõm , khi tìm hieåu kieán thöùc “ göông caàu loõm coù taùc duïng bieán chuøm tia tôùi song song thaønh chuøm tia phaûn xaï hoäi tuï taïi moät ñieåm” Neáu chuùng ta hình thaønh kieán thöùc naøy theo caùc böôùc nhö höôùng daãn SGK vaø SGV thì cuõng toát nhö möùc ñoä höùng thuù cuûa hoïc khoâng baèng neáu chuùng ta coù theå höôùng daãn cho hoïc sinh, cuøng hoïc sinh laøm moät caùi Beáp naêng löôïng maët trôøi ( aûnh ). Maëc duø chi phí toán keùm nhieàu nhöng neáu chuùng ta laøm ñöôïc thì hieäu quaû noù mang laïi raát lôùn + Kieán thöùc “ göông caàu loõm coù taùc duïng bieán chuøm tia tôùi song song thaønh chuøm tia phaûn xaï hoäi tuï taïi moät ñieåm” seõ ñöôïc hoïc sinh nhôù raát laâu, thaäm chí suoát ñôøi vì caùc em caûm thaáy töï haøo, vui söôùng khi goùp phaàn taïo ra moät thieát bò maø theo caùc em laø raát hay, raát lí thuù. + Baét ñaàu töø ñaây caùc em seõ höùng thuù hoïc taäp hôn, coù nhu caàu seõ ñöôïc laøm nhöõng duïng cuï coù tính chaát nhö theá. + Maët khaùc qua duïng cuï naøy caùc em coøn ñöôïc giaùo duïc yù thöùc baûo veä moâi tröôøng thoâng qua vieäc söû duïng nguoàn naêng löôïng maët trôøi gaàn nhö voâ taän, goùp phaàn haïn cheá söû duïng caùc chaát ñoát – taùc nhaân gaây oâ nhieãm moâi tröôøng.

II. CÔ SÔÛ THÖÏC TIEÃN: 1. Thöïc traïng nhaän thöùc, höùng thuù cuûa hoïc sinh ñoái vôùi moân hoïc vaät lí §Ó kh¶o s¸t, nghiªn cøu høng thó häc tËp m«n VËt lÝ, ®Çu n¨m häc t«i ®· tiÕn hµnh lËp phiÕu ®iÒu tra, gåm mét sè c©u hái ®èi víi häc sinh khèi líp 7.

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 4 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

TC: 165 SL % 28 17 130 78,8 7 4,2

Ơ

74 /40 SL % 4 10,0 34 85,0 2 5,0

H

73 /40 SL % 22,5 9 30 75,0 2,5 1

N

72 /44 SL % 8 18,2 34 77,3 2 4,5

U Y

71/41 SL % 17,1 7 32 78,0 4,9 2

Ph¬ng ¸n RÊt thÝch.

B×nh thêng.

Kh«ng thÝch.

.Q

STT A B C

N

Sau khi thu thËp sè liÖu, t«i thu ®îc kÕt qu¶ nh sau: §Ó xem häc sinh cã thÝch häc m«n vËt lÝ kh«ng ? T«i ®Æt c©u hái sè 1. " Qua mét n¨m häc vËt lÝ lãp 6 em thÊy m«n vËt lÝ thÕ nµo? Em cã thÝch m«n vËt lÝ kh«ng ? "

Đ

ẠO

TP

 Qua b¶ng sè liÖu thu thËp: §èi víi m«n vËt lý th× tû lÖ cao nhÊt lµ 78.8% ý kiÕn "kh«ng thÝch l¾m", tiÕp ®Õn lµ "rÊt thÝch"17%. §iÒu nµy thÓ hiÖn quan ®iÓm cña häc sinh vÒ m«n vËt lÝ lµ cha thËt cao. Nhng còng kh«ng ph¶i lµ ®iÒu ®¸ng ng¹i v× tû lÖ "kh«ng thÝch" lµ 4.2%.

B

TR ẦN

H Ư

N

G

 C¸c em ®· cã sù thÝch thó víi m«n VËt lÝ, nhng cha thËt sù thÝch h¼n. §Ó biÕt møc ®é khã hay dÔ cña m«n VËt lÝ theo ®¸nh gi¸ cña HS , th«ng qua c©u hái 2: "Em thÊy m«n VËt lÝ khã hay dÔ so víi c¸c m«n häc kh¸c ?"

71/41 72 /44 73 /40 74 /40 TC: 165 STT Ph¬ng ¸n SL % SL % SL % SL % SL % 2,4 1 2,3 2,5 2 5,0 A RÊt khã.

1 1 5 3 B B×nh thêng.

40 97,6 43 97,7 39 97,5 38 95,0 160 97 0 0 0 0 0 0 C RÊt dÔ.

0 0 0 0

H

Ó

A

10 00

 Qua sè liÖu trªn ta thÊy r»ng: Theo c¸c em HS ®¸nh gi¸ th× m«n VËt lÝ kh«ng ph¶i lµ qu¸ khã víi m«n häc kh¸c, bëi tû lÖ ý kiÕn "rÊt khã" chØ cã 3%, nh ng còng kh«ng ph¶i lµ m«n häc qu¸ dÔ 0%, 97% ý kiÕn "b×nh thêng".

Ngoµi ra ®Ó t×m hiÓu høng thó ë m«n VËt lÝ cña HS, t«i ®Æt c©u hái 3: "§iÒu g× ë m«n VËt lÝ khiÕn em thÝch thó nhÊt ?"

ÁN

-L

Í-

 §a sè c¸c ý kiÕn kh¼ng ®Þnh: "ThÝch m«n VËt lí nhÊt lµ ®îc lµm c¸c thÝ nghiÖm trùc quan vµ gi¶i thÝch ®îc c¸c hiÖn tîng gÇn gñi cuéc sèng h»ng ngµy". §iÒu nµy cho thÊy: thÝ nghiÖm vËt lÝ vµ viÖc t¹o ra nh÷ng thÝ nghiÖm vui, ®å ch¬i, dông cô häc tËp m«n vËt lÝ cã søc thu hót c¸c em, t¹o ®îc høng thó cho c¸c lµ mét viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt.

ÀN

TO

2. Thöïc traïng veà vieäc söû duïng duïng cuï thí nghieäm vaät lí mang tính troø chôi: a/ Ñoái vôùi giaùo vieân: Trong quaù trình söû duïng duïng cuï thí nghieäm giaùo vieân gaëp moät soá khoù

IỄ N

Đ

khaên nhö sau  Duïng cuï bò hoûng nhieàu neân moät soá thí nghieäm khoâng ñuû duïng

D

cuï thí nghieäm cho 6 nhoùm.  Duïng cuï töông ñoái ñaày ñuû nhöng chaát löôïng khoâng ñöôïc cao neân thí nghieäm cho keát thöông thieáu chính xaùc  Khoâng coù phoøng chöùc naêng neân vieäc tröng baøy cuõng nhö söû duïng khoâng khoa hoïc.

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 5 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

74 /40 SL % 33 82,5 7 17,5 0 0

ẠO

73 /40 SL % 75,0 30 10 25,0 0 0

Đ

Khoâng Khi coù yeâu caàu Töï laøm

72 /44 SL % 32 72,7 12 27,3 0 0

TC: 165 SL % 126 76,4 39 23,6 0 0

H Ư

N

A B C

71/41 SL % 75,6 31 10 24,4 0 0

Ph¬ng ¸n

G

STT

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

 Phong traøo töï laøm ñoà duøng daïy hoïc thì dieãn ra thöôøng xuyeân, ñònh kì nhöng chaát löôïng ñoà duøng thì laïi khoâng cao, thôøi gian söû duïng ngaén.  Maëc duø thí nghieäm vaät lí mang tính troø chôi laø moät thí nghieäm raát quan troïng ñaõ ñöôïc giaùo vieân quan taâm nhöng thöïc teá vieäc söû duïng noù thì chöa ñöôïc thöôøng xuyeân vaø chöa phaùt huy heát vai troø cuûa noù trong quaù trình giaûng daïy. b/ Ñoái vôùi hoïc sinh: Ñeå naém ñöôïc thöïc traïng vieäc söû duïng duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi cuûa hoïc sinh nhö theá naøo ? Toâi tieán haønh ñieàu tra lôùp 7 vôùi caâu hoûi nhö sau: “Coù khi naøo caùc em laøm ñoà chôi hay duïng cuï thí nghieäm lieân quan ñeán baøi hoïc khoâng?” Keát quaû:

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

 Töø keát quaû cho thaáy tæ leä hoïc sinh laøm thí nghieäm ôû nhaø raát thaáp, maø chæ laøm khi giaùo vieân yeâu caàu ( 23.6% ). Hoïc sinh chöa tích cöïc trong vieäc thöïc hieän caùc thí nghieäm ôû nhaø, chöa höùng thuù, chöa phaùt hieän caùi hay cuûa loaïi thí nghieäm naøy.

III. SÖÏ CAÀN THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI: Töø nhöõng thöïc traïng neâu treân cuøng vôùi vai troø ñaëc bieät cuûa thí nghieäm vaät lí mang tính troø chôi, toâi thieát nghó, laø moät giaùo vieân, chuùng ta phaûi laøm theá naøo ñeå phaùt huy toái ña vai troø cuûa thí nghieäm naøy, giuùp hoïc sinh tích cöïc chuû ñoäng, saùng taïo hôn. Töø ñoù laøm hoïc sinh höùng thuù, say meâ hoïc moân vaät lí.

IV. NOÄI DUNG VAÁN ÑEÀ: 1. Vaán ñeà ñaët ra: Ñeå giuùp hoïc sinh höùng thuù hoïc taäp moân vaät lí thoâng qua vieäc töï taïo duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi :  Giaùo vieân caàn nhaän thöùc ñuùng ñaén veà vai troø, taùc duïng cuûa vieäc taïo ra thí nghieäm vaät lí mang tính troø chôi vaø höôùng daãn hoaëc cuøng hoïc sinh thöïc hieän sao cho mang laïi hieäu quaû cao nhaát.  Ñeå ñaït ñöôïc ñieàu ñoù, giaùo vieân caàn phaûi xaùc ñònh. + Nhöõng duïng cuï thí nghieäm, ñoà chôi naøo cho hoïc sinh hoaëc cuøng hoïc sinh laøm laø hôïp lí, kích thích höùng thuù cuûa hoïc sinh ? + Thí nghieäm yeâu caàu hoïc sinh laøm nhaèm muïc ñích gì: thí nghieäm ñeå cuûng coù kieán thöùc hay thí nghieäm ñeå tìm hieåu kieán thöùc môùi hay môû roäng kieán thöùc. + Duïng cuï caàn thieát ñeå hoïc sinh chuaån bò laø gì ? + Chuaån bò, gia coâng duïng cuï nhö theá naøo ? + Caùch tieán haønh thí nghieäm nhö theá naøo ?

2. Bieän phaùp: Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 6 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

2.1. Ñoái vôùi giaùo vieân:  Nhaän thöùc ñuùng ñaén yù nghóa, vai troø, taàm quan troïng cuûa thí nghieäm vaät lí noùi chung, thí nghieäm vaät lí mang tính troø chôi noùi rieâng.  Tích cöïc söu taàm, khuyeán khích hoïc sinh söu taàm qua nhieàu keânh thoâng tin ( tivi, internet, saùch, baùo, .... )  Giaùo vieân ñöa ra chæ tieâu, heá hoaïch nhöõng duïng cuï thí nghieäm vaät lí naøo caàn yeâu caàu hoïc sinh hoaëc cuøng hoïc sinh laøm .  Thaønh laäp caâu laïc boä, nhoùm hoïc sinh yeâu thích moân vaät lí thoâng qua vieäc caùc em laøm caùc ñoà chôi, duïng cuï thí nghieäm.  Tích cöïc ñaàu tö, suy nghó vaø choïn löïa ñeå boå sung ngaøy caøng nhieàu nhöõng thí nghieäm gaàn guõi, lí thuù ñeå loâi cuoán hoïc sinh.  Giao nhieäm vuï cho hoïc sinh, ñoàng thôøi phaûi theo doõi, kieåm tra, ñoân ñoác, ñoäng vieân caùc em hoaøn thaønh.  Khuyeán khích, khích leä tinh thaàn lôùp, nhoùm naøo laøm vieäc toát.

2.2. Ñoái vôùi hoïc sinh:  Tích cöïc hoaøn thaønh nhieäm vuï maø giaùo vieân giao cho, coù theå laøm vieäc caù nhaân vaø theo nhoùm.  Ngoaøi nhöõng baøi taäp, thí nghieäm maø giaùo vieân giao cho hoïc sinh, coù theå töï mình ñöa ra moät soá phöông aùn thí nghieäm, giaûi thích moät soá hieän töôïng theo khaû naêng cuûa caùc em. Sau ñoù baùo caùo keát quaû cho giaùo vieân. Tích cöïc söu taàm cuøng giaùo vieân caùc thí nghieäm hay.  Tích cöïc suy nghó vaø ñöa ra yù kieán, nhöõng caâu hoûi, tình huoáng maø caùc em khoâng giaûi thích ñöôïc.

2.3. AÙp duïng, minh hoïa trong moät soá baøi hoïc cuï theå ôû tröôøng THCS Thò Traán Beán Caàu: Ví duï tieâu bieåu : Khi hoïc baøi Ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng trong chöông trình vaät lí 7, phaàn Quang hoïc, giaùo vieân coù theå giôùi thieäu vôùi hoïc sinh HOÄP AÛO THUAÄT. Ñaây laø ñoà chôi phuïc vuï cho nhu caàu hoïc taäp , giaûi trí cuûa hoïc sinh vaø cuõng laø moät ñoà duøng phuïc vuï cho quaù trình daïy hoïc maø toâi ñaõ laøm vaø söû duïng raát hieäu quaû trong naêm hoïc naøy. a/ Caáu taïo : Thieát bò coù caáu taïo goàm caùc boä phaän nhö sau: - 04 ñoaïn oáng nhöïa PVC, loaïi O 49 mm moãi ñoaïn daøi khoaûng 8 cm ( oáng 1, 2, 3, 4 ) - 02 ñoaïn oáng nhöïa PVC, loaïi O 49 mm moãi ñoaïn daøi khoaûng 18 cm ( oáng 5, 7 ) - 01 ñoaïn oáng nhöïa PVC, loaïi O 49 mm daøi khoaûng 20 cm (oáng 6) - 02 khôùp noái oáng nhöïa PVC chöõ “T” loaïi O 49 mm. + Khôùp chöõ “T” thöù nhaát duøng ñeå noái caùc oáng 3, 4, 5. + Khôùp chöõ “T” thöù hai duøng ñeå noái caùc oáng 1, 2, 7.

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 7 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi - 02 khôùp noái oáng nhöïa PVC chöõ “L” loaïi O 49 mm duøng ñeå noái caùc oáng 5, 6, 7

Hình 1

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

- 04 maûnh göông phaúng ( göông soi ) G1 , G2 , G3 , G4 ñaët ôû boán vò trí khôùp noái ôû treân ( hình veõ ) duøng ñeå ñoåi höôùng truyeàn aùnh saùng ( phaûn xaï aùnh saùng ) theo yù muoán.

- 1 hoäp goã kín coù kích thöôùc khoaûng 30cm.20cm.18cm: Coù taùc duïng che kín moät phaàn cuûa thieát bò: goàm moät phaàn cuûa oáng 5, 7 ; hai khôùp noái chöõ “L” vaø oáng 6 nhaèm taïo söï ngaïc nhieân, baát ngôø ñoái vôùi hoïc sinh. Maët khaùc noù coøn coù taùc duïng laø chaân ñeá giuùp thieát bò vöõng vaøng.

- Vò trí vaät chaén saùng ( coù theå laø quyeån saùch, quyeån taäp, ......... ) * Taát caû caùc boä phaän treân ñöôïc laép ñaët nhö hình veõ sau: ( Hình 1 )

Aûnh chuïp maët tröôùc ( aûnh 1)

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 8 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

TP

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

Aûnh chuïp töø treân xuoáng ( aûnh 2 )

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Aûnh chuïp tieát hoïc ( lôùp 73 ) söû duïng thieát bò ( aûnh 3 ) b/ Nguyeân taéc hoaït ñoäng: Tuyø theo muïc ñích söû duïng giaùo vieân linh hoaït, saùng taïo söû duïng thieát bò nhö theá naøo maø coù theå höôùng hoïc sinh nghó raèng aùnh saùng truyeàn thaúng töø oáng 4  oáng 3  oáng 2  oáng 1. Treân ñöôøng truyeàn naøy aùnh saùng ñaõ bò moät vaät chaén saùng ngaên laïi .

Nhöng ñieàu kì laï laø aùnh saùng vaãn ñi qua ñöôïc ( aùnh saùng xuyeân qua vaät chaén saùng ). Ñaây laø ñieàu môùi laï, saùng taïo cuûa thieát bò, maâu thuaãn vôùi kieán thöùc cuõ. Chính vì theá thieát bò coù teân laø “Hoäp aûo thuaät” . Chính vì tính chaát ñaëc bieät naøy seõ laøm cho hoïc sinh baát ngôø, toø moø vaø höùng thuù tìm hieåu kieán thöùc. * Giaûi thích hoaït ñoäng: Thaät ra aùnh saùng khoâng ñi thaúng theo ñöôøng oáng 4  oáng 3  oáng 2  oáng 1 maø aùnh saùng ñi theo ñöôøng gaáp khuùc töø oáng 4  phaûn xaï taïi göông G4  phaûn xaï taïi göông G3  phaûn xaï taïi göông G2  phaûn xaï taïi göông G1  oáng 1. Do vaäy duø coù vaät chaén saùng hay khoâng cuõng khoâng aûnh höôûng gì ñeán ñöôøng truyeàn aùnh saùng naøy. Trong tröôøng hôïp naøy aùnh saùng ñaõ truyeàn töø oáng 4 ñeán caùc göông G4, G3, G2, G1 ñeán oáng 1 theo ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng. ( Hình 2 )

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 9 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

Hình 2 Laø moät thieát bò coù tính ña naêng trong quaù trình söû duïng neân noù coù theå ñöôïc söû duïng cho nhieàu muïc ñích khaùc nhau. Sau ñaây laø moät soá tröôøng hôïp coù theå söû duïng thieát bò “ Hoäp aûo thuaät” maø toâi ñaõ töøng aùp duïng: b1. Duøng ñeå neâu vaán ñeà baøi hoïc : Duøng ñeå taïo tình huoáng coù vaán ñeà cho baøi hoïc khi daïy baøi “ Ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng” chöông trình vaät lí 7 vaø ñöôïc thöïc hieän theo caùc böôùc sau: Böôùc 1: Neâu vaán ñeà GV: Ta ñaõ bieát nguoàn saùng, vaät saùng, aùng saùng truyeàn thaúng vaø khoâng theå truyeàn qua ñöôïc vaät chaén saùng. Nhöng baây giôø thaày coù theå cho chuùng ta xem moät tieát muïc aûo thuaät, thaày coù theå chieáu aùnh saùng “ xuyeân qua quyeån taäp” ( vaät chaén saùng. Ñieàu naøy maâu thuaãn vôùi kieán thöùc cuõ ) HS: Toø moø, coù nhu caàu muoán bieát maøn aûo thuaät.

GV: Giôùi thieäu duïng cuï thí nghieäm, caùch tieán haønh vaø môøi hai hoïc sinh tieán haønh thí nghieäm.

Böôùc 2: Tieán haønh HS1: Chieáu ñeøn lazer ôû oáng 4 HS2: Duøng maøn höùng ( tôø giaáy traéng ) höùng aùnh saùng ôû oáng 1, quan saùt vaø thoâng baùo hieän töôïng quan saùt ñöôïc. Löu yù luùc naøy chöa coù vaät chaén saùng giöõa hai oáng 3 vaø oáng 2. ( aûnh 4)

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 10 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Chöa coù vaät chaén saùng ( aûnh 4 ) GV: Ñöa quyeån taäp vaøo vò trí vaät chaén saùng.

HS1: Laïi tieáp tuïc chieáu ñeøn lazer ôû oáng 4 HS2: Duøng maøn höùng ( tôø giaáy traéng ) höùng aùnh saùng ôû oáng 1, quan saùt vaø thoâng baùo hieän töôïng quan saùt ñöôïc. ( aûnh 5)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Coù vaät chaén saùng - quyeån taäp ( aûnh 5 ) HS: Caû lôùp ngaïc nhieân, höùng thuù khi quan saùt hieän töôïng.

Böôùc 3: Giaùo vieân neâu vaán ñeà vaøo baøi: Taïi sao laïi coù keát quaû theá ? Coù phaûi aùnh saùng xuyeân qua quyeån taäp khoâng ? Chuùng ta tìm hieåu baøi môùi. “ Ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng” Qua baøi naøy chuùng ta seõ giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà maâu thuaãn naøy. b2. Duøng ñeå cuûng coá baøi hoïc: Sau khi ñaõ tìm hieåu hieän töôïng phaûn xaï vaø ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng nhö höôùng daãn cuûa SGK vaø SGV, giaùo vieân coù theå giôùi thieäu thí nghieäm naøy nhö laø moät caâu ñoá hay moät maøn aûo thuaät ñeå cuûng coá baøi hoïc nhö sau: Böôùc 1: Giôùi thieäu GV: Giôùi thieäu duïng cuï thí nghieäm, caùch tieán haønh vaø môøi hai hoïc sinh tieán haønh thí nghieäm.

Böôùc 2: Tieán haønh HS1: Chieáu ñeøn lazer ôû oáng 4

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 11 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

HS2: Duøng maøn höùng ( tôø giaáy traéng ) höùng aùnh saùng ôû oáng 1, quan saùt vaø thoâng baùo hieän töôïng quan saùt ñöôïc. Löu yù luùc naøy chöa coù vaät chaén saùng giöõa hai oáng 3 vaø oáng 2. ( aûnh 4)

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

Chöa coù vaät chaén saùng ( aûnh 4 ) GV: Ñöa quyeån taäp vaøo vò trí vaät chaén saùng.

HS1: Laïi tieáp tuïc chieáu ñeøn lazer ôû oáng 4 HS2: Duøng maøn höùng ( tôø giaáy traéng ) höùng aùnh saùng ôû oáng 1, quan saùt vaø thoâng baùo hieän töôïng quan saùt ñöôïc. ( aûnh 5 )

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Coù vaät chaén saùng - quyeån taäp ( aûnh 5 ) HS: Caû lôùp ngaïc nhieân, höùng thuù khi quan saùt hieän töôïng.

Böôùc 3: Giaûi quyeát vaán ñeà GV: Taïi sao laïi coù keát quaû theá ? Coù phaûi aùnh saùng xuyeân qua quyeån taäp khoâng ?

HS: Thaûo luaän nhoùm vaø giaûi thích vì sao theá. b3. Duøng trong caùc buoåi ngoaïi khoaù tìm hieåu kieán thöùc vaät lí: Xen keõ trong chöông trình cuûa buoåi ngoaïi khoùa tìm hieåu moân hoïc, giaùo vieân coù theå söû duïng “Hoäp aûo thuaät” nhö sau: Böôùc 1: Giôùi thieäu GV: Giôùi thieäu moät tieát muïc aûo thuaät “ nhìn xuyeân qua vaät caûn ” sao cho haáp daãn, loâi cuoán hoïc sinh.

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 12 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

GV: Giôùi thieäu duïng cuï, caùch tieán haønh vaø môøi hai hoïc sinh ñaïi dieän cho hai ñoäi chôi cuøng tieán haønh.

Böôùc 2: Tieán haønh Laàn thöù nhaát: chöa coù vaät chaén saùng HS 1: Ñaët maét ôû oáng 4 ( nhaém moät maét ) HS 2: Ñaët moät vaät ( vieát, taåy,...... vv ) ôû oáng 1. ( aûnh 6 ) GV: Hoûi HS1 coù thaáy gì khoâng ?

HS1: Traû lôøi ( dó nhieân seõ thaáy vaät ôû oáng 1)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

Chöa coù vaät chaén saùng ( aûnh 6 ) Laàn thöù hai: coù vaät chaén saùng GV: Ñöa quyeån taäp vaøo vò trí vaät chaén saùng.

HS 1: Tieáp tuïc ñaët maét ôû oáng 4 ( nhaém moät maét ) HS 2: Vaãn ñaët moät vaät ( vieát, taåy,...... vv ) ôû oáng 1. ( aûnh 7 ) GV: Hoûi HS1: Em coøn thaáy vaät nöõa khoâng ?

HS1: Traû lôøi ( dó nhieân seõ thaáy vaät ôû oáng 1) HS: Caû lôùp ngaïc nhieân, höùng thuù

Coù vaät chaén saùng - quyeån taäp ( aûnh 7 ) Böôùc 3: Giaûi quyeát vaán ñeà GV:Taïi sao coù keát quaû theá ? Coù phaûi baïn HS1 coù theå nhìn xuyeân qua quyeån taäp khoâng ?

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 13 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi GV: Ñaët vaán ñeà yeâu caàu caùc ñoäi chôi tham gia suy nghó, traû lôøi.

HS: Caùc ñoäi chôi suy nghó, thaûo luaän, giaønh quyeàn öu tieân traû lôøi

c/ Tieán haønh: - Cöù moãi giôø ñoàng hoà thì haõy ñaùnh daáu vaøo vò trí caùi boùng cuûa ñoaïn

ÀN

goã.

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

 Tieáp theo laø moät soá ví duï veà duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi maø trong quaù trình tìm hieåu, vaän duïng toâi nhaän thaáy noù seõ mang laïi hieäu quaû raát cao trong vieäc kích thích oùc toø moø, höùng thuù cuûa hoïc sinh goùp phaàn laøm hoïc sinh yeâu thích moân vaät lí hôn. Tuøy theo muïc ñích söû duïng cuûa töøng giaùo maø coù theå söû duïng trong nhöõng tình huoáng daïy hoïc khaùc nhau sao cho hieäu quaû cao nhaát Ví duï 1 : Khi hoïc baøi Öùng duïng ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng trong chöông trình vaät lí 7, phaàn Quang hoïc giaùo vieân giôùi thieäu cho hoïc sinh caùch cheá taïo “ CHIEÁC ÑOÀNG HOÀ MAËT TRÔØI “ a/ Duïng cuï : - 01 caùi chaäu.

- 01 ñoaïn goã daøi . b/ Chuaån bò duïng cuï: - Laáy ñoaïn goã daøi caém vaøo loã troøn beân döôùi ñaùy chaäu.

- Ñaët chaäu ôû nôi luùc naøo cuõng coù aùnh naéng chieáu vaøo ( nhö hình döôùi )

D

IỄ N

Đ

- Sau khi hoaøn chænh, chæ caàn coù naéng thì chuùng ta coù theå bieát ñöôïc thôøi gian nhö ñoàng hoà thoâng qua boùng cuûa ñoaïn goã. Sau ñaây laø moät chieác ñoàng hoà hoaït ñoäng töông töï nhö theá ( coù theå giôùi thieäu vôùi hoïc sinh )

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 14 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Ví duï 2 : Khi hoïc baøi Moâi tröôøng truyeàn aâm trong chöông trình vaät lí 7, phaàn Aâm hoïc giaùo vieân giôùi thieäu cho hoïc sinh caùch cheá taïo“CHIEÁC ÑIEÄN THOAÏI ÑOÀ CHÔI “ a/ Duïng cuï : - 02 caùi lon söõa boø ñaõ söû duïng heát söõa.

- 01 ñoaïn daây daøi khoaûng 5m – 10m.

- 02 choát caøi. b/ Chuaån bò duïng cuï: - Ñuïc moät loã nhoû sau moãi lon.

- Noái hai lon vôùi nhau baèng ñoaïn daây vaø hai choát caøi ( nhö hình döôùi ) c/ Tieán haønh: - Moãi hoïc sinh giöõ moät lon vaø caên cho daây thaúng ra ( löu yù khoâng cho vaät gì chaïm phaûi daây ).

- Hoïc sinh 1 noùi ôû lon 1 ( oáng 1 ), hoïc sinh 2 ñaët tai nghe ôû lon 2 ( oáng 2).Yeâu caàu hoïc sinh laéng nghe vaø giaûi thích.

Ví duï 3 : Sau khi hoïc baøi Doøng ñieän – nguoàn ñieän trong chöông trình vaät lí 7, phaàn Ñieän hoïc giaùo vieân giôùi thieäu cho hoïc sinh caùch cheá taïo “ CHIEÁC PIN BAÈNG TRAÙI CAÂY “ a/ Duïng cuï : - 01 quaû chanh hoaëc quaû caø chua hoaëc quaû xoaøi.

- 01 maûnh ñoàng.

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 15 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

- 01 maûnh keõm ( hoaëc toân ) - 01 boùng ñeøn LED ( hoaëc moät ñoàng hoà ño ñieän ña naêng ) b/ Chuaån bò duïng cuï: - Caám hai maûnh ñoàng vaø keõm vaøo quaû chanh hoaëc quaû caø chua hoaëc quaû xoaøi nhö hình döôùi.

- Moät boùng ñeøn LED ( hoaëc moät ñoàng hoà ño ñieän ña naêng ) ñaõ noái saün hai ñaàu daây daãn. c/ Tieán haønh: - Noái hai ñaàu daây daãn coù ñeøn LED (hoaëc moät ñoàng hoà ño ñieän ña naêng) vaøo hai maûnh ñoàng vaø keõm. Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hieän töôïng vaø nhaän xeùt.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Ví duï 4 : Khi hoïc baøi Söï nhieãm ñieän do coï xaùt trong chöông trình vaät lí 7, phaàn Quang hoïc giaùo vieân giôùi thieäu cho hoïc sinh caùch cheá taïo “ CON RAÉN ÑIEÄN “ a/ Duïng cuï : - 01 maõnh vaõi len.

- 01 taám giaáy luïa.

- 01 chieác buùt voõ nhöïa hoaëc moät caây thöôùc nhöïa. b/ Chuaån bò duïng cuï: - Caét giaáy luïa thaønh hình moät con raén xoaén oác roài ñaët leân baøn.

- Keùo ñaàu con raén giaáy leân moät chuùt nhö hình beân. c/ Tieán haønh: - Laáy maõnh vaõi len coï xaùt nhieàu laàn vaøo chieác buùt voõ nhöïa hoaëc moät caây thöôùc nhöïa .

- Ñöa chieác buùt voõ nhöïa hoaëc moät caây thöôùc nhöïa sau khi coï xaùt leân treân ñaàu con raén baèng giaáy.

Haõy quan saùt hieän töôïng vaø giaûi thích.

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 16 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

nhieät, taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieän trong chöông trình vaät lí 7, phaàn Ñieän hoïc giaùo vieân giôùi thieäu cho hoïc sinh caùch cheá taïo “ CHIEÁC CÖA NHÖÏA BAÈNG ÑIEÄN “ a/ Duïng cuï : - 04 chieác pin loaïi 1,5V. - 01 boä keïp pin.

- 01 daây theùp nhoû.

- 02 ñoaïn daây daãn. b/ Chuaån bò duïng cuï: Thieát keá chieác cöa nhö hình veõ.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

c/ Tieán haønh: - Noái 04 chieác pin thaønh boä nguoàn ñieän.

- Duøng daây daãn noái hai cöïc cuûa boä nguoàn ñieän vôùi hai ñaàu daây theùp.

Sau moät thôøi gian duøng daây theùp naøy coù theå caét ñöùt ñöôïc taám nhöïa moûng.

- Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hieän töôïng vaø nhaän xeùt.

Ví duï 6 : Sau khi hoïc baøi Taùc duïng töø, taùc duïng hoùa hoïc, taùc duïng sinh lí cuûa doøng ñieän trong chöông trình vaät lí 7, phaàn Ñieän hoïc giaùo vieân giôùi thieäu cho hoïc sinh caùch cheá taïo “ CHIEÁC NAM CHAÂM ÑIEÄN ÑÔN GIAÛN “ a/ Duïng cuï : - 01 ñoaïn daây ñoàng khoaûng 2m ñöôïc phuû nhöïa caùch ñieän beân ngoaøi.

- 01 ñoaïn daây cao su loaïi baûn deïp.

- 01 chieác buloâng saét.

- 01 nguoàn ñieän ( boä pin hoaëc acquy ) - Moät soá vaät nhoû baèng saét, theùp b/ Chuaån bò duïng cuï: - Laáy daây cao su quaán quanh chieác buloâng saét.

- Duøng daây ñoàng tieáp tuïc quaán thaønh nhieàu voøng beân ngoaøi chieác buloâng saét, chöøa hai ñaàu daây ñoàng loä ra ngoaøi. c/ Tieán haønh: Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 17 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

- Noái hai ñaàu daây ñoàng vôùi nguoàn ñieän.

- Sau ñoù chieác buloâng saét laïi gaàn caùc vaät baèng saét, theùp.

- Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hieän töôïng vaø nhaän xeùt.

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

3. Keát quaû cuûa vieäc aùp duïng giaûi phaùp vaøo thöïc teá : 3.1. Tröôùc khi aùp duïng:  Töø thöïc tieãn neâu ôû phaàn treân, ñoái vôùi hoïc sinh moân vaät lí laø moät moân hoïc khoâng quan troïng laém nhöng caùc em cuõng khoâng xem nheï moân hoïc naøy.  Höùng thuù hoïc taäp cuûa hoïc sinh ñoái vôùi moân vaät lí khoâng cao, bieåu hieän ôû choã : thôøi gian hoïc taäp daønh cho moân hoïc khoâng nhieàu , chuaån bò baøi chöa toát. Moät soá hoïc sinh cho raèng moân vaät lí khoâng deã cuõng khoâng khoù…Töø ñoù vieäc hoïc taäp boä moân chöa toát theå hieän hoïc sinh ít trao ñoåi yù kieán vôùi baïn beø, giaùo vieân veà nhöõng khoù khaên, thuaän lôïi , nhöõng vaán ñeà thích thuù ñoái vôùi moân hoïc, .....  Ñoái vôùi thí nghieäm vaät lí, caùc em chæ ñöôïc laøm thí nghieäm trong giôø hoïc coøn vieäc laøm ñoà chôi, duïng cuï hoïc taäp, duïng thí nghieäm vaät lí mang tính troø chôi thì haàu nhö khoâng coù. Do ñoù caùc em chöa höùng thuù vôùi moân hoïc, chöa phaùt huy ñöôïc tính tích cöïc, chuû ñoäng saùng taïo cuûa caùc em.

3.2. Sau khi aùp duïng: §Ó kh¶o s¸t, nghiªn cøu høng thó häc tËp m«n VËt lÝ THCS, laàn hai t«i tiÕn hµnh lËp phiÕu ®iÒu tra, gåm mét sè c©u hái ®èi víi häc sinh líp 7 3. Sau khi thu thËp sè liÖu, t«i thu ®îc kÕt qu¶ nh sau:

D

IỄ N

Đ

§Ó xem häc sinh cã thÝch laøm duïng cuï thí nghieäm mang tÝnh trß ch¬I hay kh«ng ? T«i ®Æt c©u hái " Em cã thÝch laøm duïng cuï thí nghieäm vËt lÝ hay kh«ng ? " STT Ph¬ng ¸n Sè HS Tû lÖ % A RÊt thÝch.

18 45,0 B 22 55,0 Cuõng thÝch.

C Kh«ng thÝch.

0 0  Qua b¶ng sè liÖu thu thËp ta thaáy maëc duø tæ leä raát thích chæ chieám 45% nhöng khoâng coù hoïc sinh naøo laø khoâng thích. Qua ñoù ta thaáy c¸c em ®· cã sù thÝch thó víi m«n VËt lÝ.

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 18 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi  Maët khaùc qua trao ñoåi vôùi moät soá hoïc sinh lôùp 73 nhö: Leâ Nam, Tieåu Long, Thuûy Tieân, Thaûo Nguyeân, Phöông Mai, Ngoïc Traân, Ñan Nguyeân, Phong Phuù, Thaønh Ñaït, .... thì caùc hoïc sinh naøy toû veõ raát thích thuù vôùi nhöõng duïng cuï nhö theá. Cuï theå chieác

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

“ Hoäp aûo thuaät” maø toâi giôùi thieäu ôû treân cuõng coù moät phaàn coâng söùc cuûa caùc hoïc sinh naøy tham gia cuøng laøm. Nhöõng hoïc sinh naøy thöôøng xuyeân yeâu caàu giaùo vieân giôùi thieäu caùc duïng cuï vaø caùch laøm ñeå caùc em töï laøm, caùc em raát thích thuù. Chính vì theá caùc em hoïc taäp raát toát ( ñieåm trung bình moân HKI moân vaät lí caùc em ñeàu ñaït töø khaù trôû leân ) Trong ñoù em Phong Phuù laø hoïc sinh coù ñieåm cao nhaát khoái 7. Sau ñaây laø baûng keát quaû ñieåm TBm HKI moân vaät lí cuûa khoái 7 Kh¸ - Giái Trung b×nh Díi TB STT Líp / TSHS SL % SL % SL % 1 71/41 15 36,6 18 43,9 08 19,8 2 72 /44 13 29,5 24 54,5 07 16,0 3 73 /40 19 47,5 17 42,5 04 10.0 4 74 /40 14 35,0 23 57,5 03 7,5

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

 Qua baûng soá lieäu treân ta thaáy tæ leä hoïc döôùi TB lôùp 7 3 coøn cao hôn lôùp 74 moät hoïc sinh nhöng tæ leä hoïc sinh khaù, gioûi thì laïi hôn nhieàu. Neáu so saùnh vôùi hai lôùp coøn laïi thì lôùp 73 tieán boä hôn roõ reät. Qua ñoù ta thaáy chaát löôïng hoïc taäp boä moân cuûa lôùp 7 3 coù chuyeån bieán raát tích cöïc.  Ngoaøi caùc soá lieäu thu ñöôïc ôû treân, qua quan saùt thöïc teá trong caùc giôø hoïc, hoïc sinh trôû neân tích cöïc hôn ( ngay caû nhöõng hoïc tröôùc ñaây hoïc yeáu, thuï ñoäng ), tieát hoïc soâi ñoäng hôn.  Hoïc sinh thöôøng xuyeân ñaët nhöõng caâu hoûi veà nhöõng hieän töôïng lieân quan ñeán kieán thöùc cuûa moân hoïc, yeâu caàu giaùo vieân thöôøng xuyeân cho caùc caâu hoûi, baøi taäp thí nghieäm vaät lí gaàn guõi thöïc teá cuoäc soáng.  Moät soá hoïc sinh raát thích moân hoïc neân ñöôïc giaùo vieân boä moân ñònh höôùng tham gia ñoäi nguõ hoïc sinh gioûi taïo nguoàn cho caùc naêm hoïc sau .  Taát caû nhöõng soá lieäu, nhöõng thoâng tin noùi treân khaúng ñònh moät laàn nöõa vai troø quan troïng cuûa thí nghieäm vaät lí noùi chung, thí nghieäm vaät lí mang tính troø chôi noùi rieâng, laøm cho hoïc sinh trôû neân thích thuù vôùi moân hoïc, tích cöïc laøm vieäc, hoïc taäp hôn. Ñoái vôùi moät soá hoïc sinh thí nghieäm vaät lí mang tính troø chôi, vieäc taïo ra caùc duïng cuï, ñoà chôi phuïc vuï hoïc taäp trôû thaønh nhu caàu cuûa caùc em , caùc em yeâu thích moân hoïc vaät lí hôn.

C. KEÁT LUAÄN Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 19 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

I. BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM : Trong quaù trình nghieân cöùu, tìm hieåu vaø vaän duïng giaûi phaùp, beân caïnh nhöõng vaán ñeà laøm ñöôïc seõ khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu xoùt. Baûn thaân nghieâm tuùc nhìn nhaän nhöõng öu, khuyeát ñieåm trong quaù trình tìm hieåu vaø vaän duïng giaûi phaùp naøy.

1.Nhöõng maët laøm ñöôïc:  Neâu ra ñöôïc söï caàn thieát cuûa giaûi phaùp phuø hôïp vôùi quan ñieåm, chuû tröông cuûa ngaønh vaø thöïc teá ñòa phöông nôi coâng taùc.  Neâu ra ñöôïc cô sôû lí luaän, thöïc tieãn, ñöa ra ñöôïc giaûi phaùp cuï theå roõ raøng aùp duïng cho vieäc giuùp hoïc sinh höùng thuù hoïc moân vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi.  Aùp duïng giaûi phaùp vaøo vieäc soaïn giaûng cuõng nhö trong caùc tieát daïy.  Keát quaû khi vaän duïng giaûi phaùp: laøm chuyeån bieán moät caùch ñaùng keå vaø giaûi quyeát ñöôïc phaàn yeâu caàu thöïc tieãn ñeà ra.  Qua giaûi phaùp, phaùt huy ñöôïc vai troø chuû ñoäng, tích cöïc cuûa hoïc sinh, hoïc sinh höùng thuù hôn vôùi moân hoïc, thí nghieäm vaät lí mang tính troø chôi trôû thaønh nhu caàu cuûa moät soá hoïc sinh, caùc em thaáy ñöôïc yù nghóa thöïc tieãn cuûa kieán thöùc. Ñaây laø vaán ñeà quan troïng nhaát cuûa giaûi phaùp, phuø hôïp vôùi chuû tröông cuûa phöông phaùp daïy hoïc môùi, böôùc ñaàu hình thaønh ôû ngöôøi hoïc nhöõng phaåm chaát, ñöùc tính toát maø xaõ hoäi ñang caàn.

2.Nhöõng maët haïn cheá:  Beân caïnh nhöõng hieäu quaû mang laïi raát toát thì vaãn coøn toàn taïi nhöõng khoù khaên nhaát ñònh. Chaúng haïn nhö coù moät soá duïng cuï caàn kinh phí nhieàu thì môùi laøm ñöôïc ( ví duï: ñeå laøm beáp naêng löôïng maët trôøi baèng göông caàu loõm coù theå ñöa vaøo söû duïng thì caàn ít nhaát cuõng khoaûng hôn moät trieäu ñoàng ). Maët khaùc khi cheá taïo thì caàn phaûi chính xaùc veà yeáu toá kæ thuaät.  Moät soá duïng cuï baèng vaät lieäu ñôn giaûn, deã söû duïng nhöng laïi khoâng söû duïng ñöôïc laâu daøi, muoán söû duïng phaûi laøm laïi maát thôøi gian.

Töø nhöõng maët laøm ñöôïc cuõng nhö haïn cheá neâu treân, laø cô sôû, laø baøi hoïc kinh nghieäm quí baùu cho baûn thaân trong quaù trình giaûng daïy, giuùp hoïc sinh höùng thuù hoïc moân vaät lí trong nhöõng naêm hoïc tieáp theo.

II. HÖÔÙNG PHOÅ BIEÁN, AÙP DUÏNG ÑEÀ TAØI: Tröôùc heát, giaûi phaùp ñöôïc aùp duïng trong caùc hoaït ñoäng hoïc taäp nhaèm giuùp hoïc sinh tröôøng THCS Thò Traán Beán Caàu ngaøy caøng höùng thuù, yeâu thích moân vaät lí hôn. Ngoaøi ra, giaûi phaùp naøy coù tính khaùi quaùt cao do ñoù noù coøn coù theå ñöôïc aùp duïng cho taát caû caùc tröôøng THCS ( maø töø tröôùc tôùi giôø chöa quan taâm ñeán thí nghieäm vaät lí ôû nhaø cuûa hoïc sinh noùi chung vaø thí nghieäm vaät lí mang tính troø chôi noùi rieâng ) II. HÖÔÙNG NGHIEÂN CÖÙU CUÛA ÑEÀ TAØI : Chính vì giaûi phaùp coù tinh chaát khaùi quaùt, laø moät phöông phaùp chung, coù theå phaùt huy ñöôïc vai troø tích cöïc cuûa ngöôøi hoïc vaø quan troïng hôn khi noù laøm cho kieán thöùc coù yù nghóa thöïc teá khi hoïc sinh aùp duïng vaøo cuoäc soáng, laøm cho caùc em höùng thuù, yeâu thích moân

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 20 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

H

Ơ

N

hoïc, tin töôûng vaøo khoa hoïc. Do ñoù trong töông lai toâi coù theå choïn loïc vaø laøm moät soá duïng cuï chaát löôïng tröôùc laø ñeå phuïc vuï nhu caàu daïy vaø hoïc coøn sau coù theå duøng nhöõng duïng cuï naøy ñeå toå chöùc caùc “Hoaït ñoäng ngoaïi khoùa loàng gheùp vieäc öùng duïng kieán thöùc vaät lí vaøo cuoäc soáng”. Ñaây laø moät hoaït ñoäng maø caùc neàn giaùo duïc tieân tieán treân theá giôùi vaø nöôùc ta ñaëc bieät quan taâm, töøng böôùc ñöa vaøo söû duïng.

TP

.Q

U Y

N

Taây Ninh , ngaøy 25 thaùng 03 naêm 2010 Ngöôøi thöïc hieän

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

LEÂ HOAØNG LONG

YÙ KIEÁN NHAÄN XEÙT, ÑAÙNH GIAÙ CUÛA HOÄI ÑOÀNG KHOA HOÏC Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 21 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

I. CAÁP TRÖÔØNG : * Nhaän xeùt : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… * Xeáp loaïi : …………………………………………………………………………………

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

II. CAÁP PHOØNG : * Nhaän xeùt : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… * Xeáp loaïi : ……………………………………………………………………………………

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

III. CAÁP NGAØNH : * Nhaän xeùt : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… * Xeáp loaïi : ……………………………………………………………………………………

MUÏC LUÏC Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 22 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

Ơ H N

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

A. MÔÛ ÑAÀU I. Lí do choïn ñeà taøi......................................................................................01 II.Ñoái töôïng nghieân cöùu..............................................................................01 III. Phaïm vi ñeà taøi nghieân cöùu......................................................................02 VI. Phöông phaùp nghieân cöùu........................................................................02 B. NOÄI DUNG I. Cô sôû lí luaän 1. Nhöõng ñònh höôùng ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc.............................03 2. Nhöõng caên cöù cuûa bieän phaùp giuùp hoïc sinh höùng thuù ........................03 II. Cô sôû thöïc tieãn 1.Thöïc traïng nhaän thöùc, höùng thuù cuûa hoïc sinh.....................................04 2. Thöïc traïng veà vieäc söû duïng thí nghieäm vaät lí mang tính troø chôi.......05 III. Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi............................................................................06 IV. Noäi dung vaán ñeà 1. Vaán ñeà ñaët ra.....................................................................................06 2. Bieän phaùp...........................................................................................07 3. Keát quaû cuûa vieäc aùp duïng giaûi phaùp vaøo thöïc teá............................18 C. KEÁT LUAÄN I. Baøi hoïc kinh nghieäm...............................................................................20 II. Höôùng phoå bieán, aùp duïng ñeà taøi..............................................................20 III. Höôùng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi..................................................................21

N

Trang

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 23 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Giuùp hoïc sinh lôùp 73 höùng thuù hoïc vaät lí thoâng qua vieäc hoïc sinh töï laøm duïng cuï thí nghieäm mang tính troø chôi

Saùch giaùo vieân Vaät lí 7...........................................................NXB giaùo duïc Saùch giaùo khoa Vaät lí 7...........................................................NXB giaùo duïc Saùch baøi taäp Vaät lí 7...............................................................NXB giaùo duïc Taøi lieäu boài döôõng thöôøng xuyeân cho giaùo vieân THCS chu kì III (2004 – 2007) – quyeån 1............................................NXB giaùo duïc Bieân soaïn: Trònh Thò Haûi Yeán Nguyeãn Phöông Hoàng Buøi Thu Haø 5. Taøi lieäu boài döôõng thöôøng xuyeân cho giaùo vieân THCS chu kì III (2004 – 2007) – quyeån 2............................................NXB giaùo duïc Bieân soaïn: Nguyeãn Haûi Chaâu Nguyeãn Phöông Hoàng Hoà Tuaán Huøng Traàn Thò Nhung 6. Nhöõng vaán ñeà chung veà ñoåi môùi giaùo duïc THCS.....................NXB giaùo duïc Bieân soaïn: Nguyeãn Haûi Chaâu Nguyeãn Troïng Söûu 7. Taøi lieäu boài döôõng giaùo vieân daïy SGK lôùp 7............................NXB giaùo duïc Bieân soaïn: Trònh Thò Haûi Yeán Vuõ Quang Nguyeãn Ñöùc Thaâm Ñoaøn Duy Hinh Nguyeãn Vaên Hoøa 8. Thí nghieäm vaø phöông tieän tröïc quan trong daïy hoïc.................Ñaïi hoïc Hueá vaät lí ôû tröôøng phoå thoâng Bieân soaïn : Leâ Vaên Giaùo 9. Chuùng em tìm hieåu khoa hoïc qua caùc troø chôi.......................NXB Vaên hoùa thoâng tin

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

1.

2.

3.

4.

Ngöôøi thöïc hieän: LEÂ HOAØNG LONG ------------------------------------- 2009 - 2010 --------------------------------- Trang 24 www.facebook.com/daykemquynhonofficial

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

PHẦN I: ĐẶC VẤN ĐỀ I . LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

N

Trước xu thế phát triển và hội nhập trong khu vực và trên phạm vi toàn

H

Ơ

cầu đã đòi hỏi ngành giáo dục phải đổi mới một cách mạnh mẽ , đồng bộ cả mục

N

tiêu, nội dung, phương pháp và phương tiện dạy học, cũng như phương pháp

.Q

U Y

kiểm tra đánh giá học sinh để có thể đào tạo ra những lớp người lao động mới

TP

mà xã hội đang cần. Trong đó,việc đổi mới phương pháp và phương tiện dạy học

ẠO

phải được đặc biệt chú ý.

Đ

Vật lý học là một môn khoa học thực nghiệm, đặc điểm này đòi hỏi

G

giáo viên vật lý phải tăng cường sử dụng thí nghiệm và các phương tiện trực

H Ư

N

quan trong quá trình dạy học. Đó là một yếu tố có tính đột phá đối với chiến lược

TR ẦN

đổi mới phương pháp dạy học vật lý hiện nay. Bởi việc sử dụng thí nghiệm và phương tiện trực quan dạy học vật lý sẽ góp phần tích cực vào đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của người học .Vì

10 00

B

như chúng ta đều biết , thí nghiệm và phương tiện trực quan giữ vai trò quan trọng trong dạy học vật lí ở trường phổ thông , bởi nó không chỉ là nguồn cung

Ó

A

cấp thông tin, mà còn là yếu tố kích thích hứng thú, khuyến khích tính tích cực,

Í-

H

tự giác và sáng tạo của học sinh trong học tập bộ môn.

-L

Việc nghiên cứu nhằm khai thác và sử dụng một cách có hiệu quả các

ÁN

thiết bị thí nghiệm trong dạy học vật lý là một yêu cầu có tính cấp thiết.Thực tiễn

TO

dạy học cho thấy vật lý học là một khoa học thực nghiệm, phần lớn giáo viên dạy

ÀN

vật lý nhưng hiểu biết về thí nghiệm và phương tiện dạy học chưa thật tinh

D

IỄ N

Đ

thông, dạy vật lý nhưng kĩ năng thực hành chưa thật nhuần nhuyễn vì thế giáo

viên chưa thể trang bị được cho người học kĩ năng thí nghiệm hợp lí, khoa học.

Do vậy, giáo viên cần có cái nhìn đầy đủ hơn về thí nghiệm. Đồng thời có khả năng sử dụng chúng một cách có hiệu quả trong quá trình dạy học từ đó giúp cho người học có được kĩ năng thí nghiệm ngày một tốt hơn. Đó cũng là một trong 1

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

những mục tiêu của việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay trong nhà trường phổ thông đã được quán triệt trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc

N

lần thứ IX : Đổi mới phương pháp dạy phải theo hướng phát huy tư duy sáng

Ơ

tạo và năng lực tự đào tạo của người học, trong dạy học cần coi trọng thực

N

H

hành, tránh kiểu dạy học nhồi nhét, học vẹt dạy chay.

U Y

Trong các loại thí nghiệm vật lí mỗi loại có một vai trò riêng mà tùy

.Q

theo mục đích mà chúng ta có thể sử dụng sao cho nó có thể phát huy tác dụng

TP

cao nhất. Thí nghiệm vật lí ở nhà là một thí nghiệm rất quan trọng trong việc

ẠO

phát huy tính chủ động tích cực sáng tạo của người học. Với những dụng cụ đơn

G

Đ

giản, dễ kiếm, dụng cụ tự tạo ít tốn kém chi phí rất phù hợp với tình hình khó

N

khăn về đồ dùng dạy học hiện tại. Mặt khác học sinh có thể tự mình tạo ra được

H Ư

những thí nghiệm thành công , thí nghiệm vui, lạ…… giúp các em có thể giải

TR ẦN

thích những vấn đề, hiện tượng thực tế xung quanh mình, tạo cho học sinh tác phong như những nhà nghiên cứu vì thế các em sẽ rất thích thú. Do đó, thí

10 00

B

nghiệm vật lí ở nhà với những dụng cụ tự tạo, đơn giản là một trong những nguyên nhân chủ yếu tạo nên sự hứng thú học tập cho học sinh.

A

Từ những lí do trên, tôi quyết định tìm hiểu biện pháp “ Giúp học

H

Ó

sinh hứng thú học môn vật lí thông qua việc học sinh tự tạo dụng cụ thí

-L

Í-

nghiệm đơn giản, rẻ tiền ở nhà”.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

II . MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: Trên cơ sở lí luận và thực trạng việc tìm hiểu về thí nghiệm vật lý nói

chung, thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền , thí nghiệm tự tạo của học sinh nói riêng.

Giáo viên xác lập các biện pháp giúp học sinh hứng thú học môn vật lí thông qua

việc học sinh tự tạo dụng cụ thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền ở nhà. Từ đó áp dụng vào thực tế dạy học ở trường TH & THCS Trà Tân.

2 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

III . ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Khách thể nghiên cứu:

Ơ

N

+ Hứng thú của học sinh đối với môn học vật lí.

N

H

+ Việc sử dụng dụng cụ thí nghiệm ở nhà với những dụng cụ

U Y

đơn giả, tự tạo của học sinh

.Q

Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp giúp học sinh hứng thú học môn

TP

vật lý thông qua việc tự tạo dụng cụ thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền ở nhà của học

G

Đ

ẠO

sinh THCS.

H Ư

N

IV. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC:

TR ẦN

Nếu tất cả giáo viên vật lý đều đồng bộ thấy được vai trò của thí nghiệm vật lý ở nhà của học sinh và thực hiện đúng yêu cầu, phát huy tác dụng

10 00

B

của thí nghiệm vật lý với dụng cụ đơn giản, rẻ tiền, thí nghiệm tự tạo của học sinh thì học sinh sẽ phát huy được tính chủ động sáng tạo , nâng cao năng lực thí

H

Ó

A

nghiệm . Từ đó các em sẽ hứng thú với môn vật lý và yêu thích môn học.

-L

Í-

V. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:

TO

ÁN

1. Nghiên cứu cơ sở lí luận về hứng thú của học sinh, về thí nghiệm vật lý

D

IỄ N

Đ

ÀN

ở nhà, thí nghiệm với những dụng cụ tự tạo, đơn giản của học sinh.

2. Khảo sát và đánh giá thực trạng về hứng thú của học sinh, về thí nghiệm

vật lý ở nhà, thí nghiệm với những dụng cụ tự tạo, đơn giản của học sinh.

3. Xác lập các biện pháp giúp học sinh hứng thú học môn vật lý thông qua việc tự tạo dụng cụ thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền ở nhà của học sinh trường TH & THCS Trà Tân.

3 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 1. Nhóm các phương pháp lí luận:

Ơ

N

Phân tích và tổng hợp tài liệu.

N

H

Phân loại và hệ thống hóa lí thuyết .

U Y

Nhằm xây dựng cơ sở lí luận của đề tài

TP

Phương pháp điều tra.

.Q

2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

Đ

G

Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.

ẠO

Phương pháp quan sát sư phạm.

N

Nhằm khảo sát, đánh giá thực trạng về việc sử dụng dụng cụ thí

H Ư

nghiệm ở nhà và hứng thú của học sinh đối với môn học vật lí .

TR ẦN

3. Phương pháp thống kê toán học:

10 00

B

Nhằm xử lí kết quả nghiên cứu.

A

VII. PHẠM VI ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU:

H

Ó

Nghiên cứu biện pháp giúp học sinh hứng thú học môn vật lý thông qua

Í-

việc tự tạo dụng cụ thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền ở nhà của học sinh trên địa bàn

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Trường TH & THCS Trà Tân.

4 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

H Ư

N

G

PHẦN II: NỘI DUNG

TR ẦN

CHƯƠNG I

10 00

B

CƠ SỞ LÍ LUẬN

Í-

H

Ó

A

I. NHỮNG ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:

-L

Nghị quyết số 40/2000/QH 10 ngày 9.12.2000 của Quốc hội khóa X Về

ÁN

đổi mới chương trình giáo dục phổ thông đã khẳng định mục tiêu của việc đổi

TO

mới chương trình giáo dục phổ thông lần này là “ Xây dựng nội dung chương

D

IỄ N

Đ

ÀN

trình , phương pháp giáo dục , SGK phổ thông mới nhằm nâng cao giáo dục toàn

diện thế hệ trẻ, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp

hóa , hiện đại hóa đất nước phù hợp với thực tiễn và truyền thống Việt Nam, tiếp cận trình độ giáo dục phổ thông ở các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới” ( 9, tr 1 )

5 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Một trong số các giải pháp phát triển giáo dục được đưa ra trong chiến lược phát triển giáo dục 2001-2010 là “ phát triển đội ngũ nhà giáo, đổi mới phương pháp giáo dục” ( 6, tr 30 )

Ơ

N

Chỉ thị 40-CT/TƯ về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội

N

H

ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục ghi rõ: “ Đặc biệt đổi mới mạnh mẽ và

U Y

cơ bản phương pháp giáo dục nhằm khắc phục kiểu truyền thụ một chiều, nặng lí

.Q

thuyết, ít khuyến khích tư duy sáng tạo; bồi dưỡng năng lực tự học, tự nghiên

TP

cứu, tự giải quyết vấn đề, phát triển năng lực thực hành sáng tạo cho người

G

Đ

ẠO

học…”( 1, tr 2 )

H Ư

N

II. NHỮNG CĂN CỨ CỦA BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH HỨNG THÚ:

TR ẦN

Mỗi lọai thí nghiệm vật lí đều có ý nghĩa, tầm quan trọng riêng của nó. Theo tôi, thí nghiệm vật lí ở nhà với những dụng cụ tự tạo, đơn giản, học

10 00

B

sinh tự khám phá, tự làm thí nghiệm sẽ góp phần phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo. Các em sẽ tự tin vào khoa học hơn . Từ đó các em sẽ hứng thú

A

và yêu thích môn học. Vì vậy , tôi đi sâu, tìm hiểu và đưa ra biện pháp giúp học

H

Ó

sinh hứng thú học môn vật lý thông qua việc tự tạo dụng cụ thí nghiệm đơn

Í-

giản, rẻ tiền ở nhà

Thí nghiệm ở nhà là một loại bài thực hành mà giáo viên giao

TO

ÁN

-L

1. Thí nghiệm vật lí ở nhà: cho từng học sinh hoặc từng nhóm học sinh thực hiện ở nhà với những dụng cụ

D

IỄ N

Đ

ÀN

thông thường , đơn giản và dễ kiếm, nhằm tìm hiểu một hiện tượng , xác định một đại lượng, kiểm chứng một định luật , một quy tắc vật lý nào đó.

Thí nghiệm ở nhà được tiến hành trong điều kiện không có sự giúp đỡ, hướng dẫn và kiểm tra trực tiếp của giáo viên. Do đó, nó có tác dụng tốt trong việc phát huy tính tự giác và tự lực của học sinh trong học tập. Thí nghiệm ở nhà chỉ đòi hỏi học sinh tiến hành với những dụng cụ thí nghiệm tự kiếm ( lon 6

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

bia, chai nước khoáng đã dùng, những đồ chơi bán trên thị trường …) , hoặc những dụng cụ tự tạo từ những vật dụng đơn giản . Chính đặc điểm này đã tạo nhiều cơ hội cho sự phát triển hứng thú học tập và sự ham mê yêu thích môn học

Ơ

N

của học sinh. Thí nghiệm ở nhà là cơ hội tốt để rèn luyện cho học sinh kĩ năng,

N

H

kĩ xảo thực hành , là điều kiện tốt để giáo dục kĩ thuật tổng hợp cho học sinh.

U Y

Ngoài ra, thí nghiệm ở nhà còn có tác dụng phát triển năng lực sáng tạo của học

.Q

sinh qua việc đề xuất, thiết kế , chế tạo các dụng cụ thí nghiệm nhằm thực hiện

TP

các nhiệm vụ học tập.

ẠO

Thí nghiệm ở nhà có tác dụng mạnh mẽ đối với học sinh trên

G

Đ

cả hai mặt giáo dục và giáo dưỡng thông qua việc tự lực thiết kế các phương án

N

thí nghiệm, chế tạo hoặc lựa chọn các dụng cụ, bố trí tiến hành thí nghiệm và xử

H Ư

lí kết quả…Thí nghiệm vật lí ở nhà có tác dụng tiếp tục rèn luyện và phát triển

TR ẦN

những kĩ năng, kĩ xảo thực hành, những thói quen của người làm thực nghiệm mà học sinh thu được qua thí nghiệm trực diện và thí nghiệm thực hành vật lí ở

10 00

B

lớp.

Khi tiến hành thí nghiệm ở nhà, đòi hỏi học sinh phải phát

A

huy nhiều mặt, nhiều năng lực khác nhau, nên nó có tác dụng tốt đối với sự phát

H

Ó

triển toàn diện của học sinh.

Í-

Khi sử dụng loại thí nghiệm này, giáo viên cần lựa chọn

-L

những đề tài phù hợp với khả năng và điều kiện của học sinh, nhất là trong khâu

TO

ÁN

tìm kiếm dụng cụ cũng như tiến hành thí nghiệm.Kết quả thí nghiệm phải được báo cáo trước lớp và phải nhận được sự đánh giá của giáo viên, nhằm động viên

D

IỄ N

Đ

ÀN

và khuyến khích học sinh.

Nội dung của thí nghiệm ở nhà rất phong phú và đa dạng, có

thể là đề xuất các phương án thí nghiệm, chế tạo dụng cụ thí nghiệm , tiến hành thí nghiệm, giải thích các hiện tượng…Thí nghiệm ở nhà cũng có thể là thí nghiệm định tính hoặc thí nghiệm định lượng.

7 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Ví dụ 1: Có thể áp dụng sau khi học bài SỰ NỔI - chương trình vật lí 8 Một bình đong đựng gần đầy nước có một củ khoai tây nằm ở đáy

Ơ

N

bình. Hãy đề xuất phương án lấy củ khoai tây ra mà không phải đổ nước đi hoặc

N

H

nhúng tay vào nước.

.Q

KHỐI LƯỢNG RIÊNG CỦA MỘT VẬT - chương trình vật lí 6

U Y

Ví dụ 2: Có thể áp dụng sau khi học bài THỰC HÀNH XÁC ĐỊNH

TP

Dụng cụ thí nghiệm gồm:

ẠO

1 bình chia độ.

G

Đ

1 cân Rô-béc-van

N

1 quả cầu bằng đồng có đường kính nhỏ hơn đường kính bình

H Ư

chia độ.

TR ẦN

Hãy nêu phương án xác định quả cầu đặc hay rỗng ( không được gõ)

10 00

B

2. Sử dụng thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền: * Thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền

A

Là những thí nghiệm được tạo ra với những dụng cụ thí nghiệm

H

Ó

đơn giản, dễ kiếm trong đời sống hằng ngày hoặc mua nhưng không đắt tiền.

Í-

Như chúng ta đã biết, thí nghiệm hiện đại luôn gắn với những thí nghiệm định

-L

lượng , những thí nghiệm đòi hỏi độ chính xác cao, trái lại đối với những thí

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

nghiệm định tính thì thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền lại chiếm ưu thế. * Ưu điểm của thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền:

Những ưu điểm nổi bật của thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền: + Dụng cụ cần cho thí nghiệm là những dụng cụ đơn giản, dễ kiếm

trong đời sống hằng ngày, có thể kiếm ở mọi nơi. + Dễ thao tác và dễ thành công, vì những thí nghiệm này do chính giáo viên tự thiết kế, chế tạo và khai thác để sử dụng trong giảng dạy hoặc hướng dẫn cho học sinh làm ở nhà.

8

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

+ Thí nghiệm cho kết quả rõ ràng, thuyết phục ( thường là những thí nghiệm gắn với những hiện tượng vật lí gần gũi trong đời sống hằng ngày ) + Thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền không đòi hỏi ở người sử dụng

Ơ

N

những kĩ năng thực hành đặc biệt , nên ai cũng có thể tiến hành được.

N

H

+ Thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền không đòi hỏi khắt khe các điều kiện

U Y

về cơ sở vật chất như phòng bộ môn, mạng điện, thiết bị…nên ở đâu cũng có thể

.Q

tiến hành thí nghiệm được.

TP

+ Hiện tượng và kết quả thí nghiệm có sức hấp dẫn lôi cuốn, vì vậy

ẠO

nó có tác dụng kích thích hứng thú học tập của học sinh.

G

Đ

Tóm lại thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền có ưu điểm là rất đơn giản, tiện

N

lợi, dễ tiến hành và cho kết quả thuyết phục, do đó có tác dụng tốt trong việc gây

H Ư

hứng thú học tập cho học sinh. Bởi vậy, ở nhiều nước trên thế giới, thí nghiệm

TR ẦN

đơn giản, rẻ tiền thường chiếm một vị trí quan trọng trong các loại thí nghiệm và phương tiện dạy học vật lý ở trường phổ thông hiện nay. Đặc biệt , do nó không

10 00

B

đòi hỏi những điều kiện khắt khe về cơ sở vật chất : phòng ốc, điện… như các thiết bị, máy móc hiện đại , nên nó có thể được khai thác tốt ở mọi nơi, mọi lúc,

A

nhất là ở vùng nông thôn, miền núi , vùng sâu, vùng xa, những nơi mà cơ sở vật

H

Ó

chất , thiết bị thí nghiệm có thể nói là rất khó khăn.

Í-

3. Vai trò của hứng thú đối với học tập và cách phát triển hứng thú

-L

của học sinh:

TO

ÁN

Hứng thú làm nảy sinh khát vọng hành động, làm tăng hiệu quả của

hoạt động nhận thức, tăng sức làm việc. Vì thế cùng với nhu cầu hứng thú là một

D

IỄ N

Đ

ÀN

trong những hệ thống động lực của nhân cách.

Trong bất kì hoạt động nào, tạo được hứng thú là điều cực kì quan

trọng , làm cho các em hăng say với công việc của mình, đặc biệt là học tập. Đối với môn vật lí, có hứng thú các em sẽ có tinh thần học bài, tìm thấy cái lí thú, cái hay trong môn học, không cảm thấy khô cứng, khó hiểu nữa. Từ đó

9 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

tạo niềm tin say mê học tập, đồng thời nó làm cho các em nhận thức đúng đắn hơn.

Học sinh sẽ biết coi trọng tất cả các môn học, có sự đầu tư, phân chia

Ơ

N

thời gian hợp lí để kết quả học tập của mình có sự đồng đều, không coi nhẹ môn

N

H

phụ hay môn chính nào cả. Khi các em có sự phát triển đồng đều, như vậy sẽ tạo

U Y

điều kiện để phát triển nhân cách của các em.

.Q

Muốn học sinh hứng thú say mê hoạt động nào thì đối tượng của nó

TP

chứa đựng những nội dung phong phú, hấp dẫn mới mẻ, càng tìm tòi học hỏi

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

sáng tạo, càng phát hiện trong hoạt động nhiều cái mới mẻ, cái hay có giá trị.

10 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

H Ư

N

CHƯƠNG II

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

TR ẦN

CƠ SỞ THỰC TIỄN

10 00

B

I. THỰC TRẠNG NHẬN THỨC, HỨNG THÚ CỦA HỌC SINH ĐỐI VỚI

Ó

A

MÔM VẬT LÍ:

Í-

H

Để khảo sát, nghiên cứu hứng thú học tập môn Vật lí THCS, đầu năm

-L

học tôi đã tiến hành lập phiếu điều tra, gồm một số câu hỏi ( phụ lục 1 ) tại lớp

ÁN

7A (37 hs )và lớp 9A( 22 hs ) Trường TH & THCS Trà Tân.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Sau khi thu thập số liệu, tôi thu được kết quả như sau: 1. Để xem học sinh có thích học môn vật lí không? Tôi đặt câu hỏi số 1.

" Em có thích học môn Vật lí không " STT

Phương án

Số HS

Tỷ lệ %

A

Rất thích.

11

18,6

B

Không thích lắm.

46

78

C

Không thích.

2

3,4

11 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Qua bảng số liệu thu thập: Đối với môn vật lý thì tỷ lệ cao nhất là 78% ý kiến "không thích lắm", tiếp đến là "rất thích"18,6%. Điều này thể hiện quan điểm của học sinh về môn vật lí là chưa thật cao. Nhưng cũng không phải

H

Ơ

N

là điều đáng ngại vì tỷ lệ "không thích" là 3,4%.

N

Các em đã có sự thích thú với môn Vật lí, nhưng chưa thật sự

.Q

U Y

thích hẳn.

TP

2. Để biết mức độ khó hay dễ của môn Vật lí theo đánh giá của HS ,

ẠO

thông qua câu hỏi 2: "Em thấy môn Vật lí khó hay dễ so với các môn học

A

Rất khó.

B

Rất dễ.

C

Bình thường.

Số HS

G

Phương án

TR ẦN

H Ư

N

STT

Đ

khác" ?

Tỷ lệ %

2

3,4

0

0

57

96.6

B

Qua số liệu trên ta thấy rằng: Theo các em HS đánh giá thì môn

10 00

Vật lí không phải là quá khó với môn học khác, bởi tỷ lệ ý kiến "rất khó" chỉ có

A

3,4%, nhưng cũng không phải là môn học quá dễ 0%, 96,6% ý kiến "bình

H

Ó

thường".

ÁN

như sau:

-L

Í-

3. Xem học sinh có chuẩn bị bài khi đến lớp? Tôi đặt câu hỏi 3, kết quả

Phương án

Số HS

Tỷ lệ %

A

Chuẩn bị kỹ bài.

26

44

B

Thỉnh thoảng.

13

22

C

Không chuẩn bị bài.

0

0

D

Chỉ làm bài tập.

5

8,5

E

Chỉ học lý thuyết.

15

25,5

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

STT

12 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Với kết quả thu thập 44% HS chuẩn bị kỹ bài trước khi đến lớp đối với môn vật lí. Điều này có nghĩa : Các em đã có ý thức tự giác, tự lực nghiên cứu, chuẩn bị bài ở nhà. Các em đã nhận thức được tầm quan trọng của

Ơ

N

việc chuẩn bị bài, chuẩn bị kiến thức để có thể tiếp thu kiến thức mới tốt hơn, ôn

N

H

và nhớ lại kiến thức đã học, phục vụ cho các đơn vị bài học tiếp theo.

U Y

Tỷ lệ "thỉnh thoảng" chuẩn bị bài cũ là 22%. Có nghĩa những em

TP

.Q

này bình thường tới lớp không chuẩn bị bài, hoặc là các em đã hiểu đủ bài học hoặc là chưa hiểu. Nếu hiểu đủ bài học nhưng không chuẩn bị bài thì ý thức của

ẠO

các em trong học tập là không cao, có thể các em chưa hiểu hết tầm quan trọng

G

Đ

của việc chuẩn bị bài. Các ý kiến này có thể gây khó khăn cho giáo viên khi

H Ư

N

giảng bài.

TR ẦN

Tỷ lệ chỉ làm bài tập 8,5%, lý thuyết 25,5% sẽ gây chênh lệch trong tương quan giữa dạy và học.

10 00

đặt câu hỏi 4, kết quả:

B

4. Để xem xét mức độ đầu tư thời gian của các em cho môn Vật lí, tôi

Phương án

A

Trong vòng 30 phút.

30

50,8

Từ 30-40 phút.

20

33,9

Từ 45-60 phút.

6

10,2

Từ 60 phút trở lên.

3

5,1

Ó

H -L

ÁN D

TO

Tỷ lệ %

Í-

B C

Số HS

A

STT

Tỷ lệ chuẩn bị bài cho môn Vật lí từ 30-45 phút là 50,8%, cao

D

IỄ N

Đ

ÀN

hơn các ý kiến khác. Đối chiếu với kết quả thu thập của câu hỏi 2 có tới 96,6 % cho rằng môn Vật lí "bình thường" so với các môn học khác cũng là hợp lý. Và

so sánh với các đơn vị kiến thức của môn học như vậy là chấp nhận được.

Tỷ lệ ý kiến phương án B là 33,9%, phương án C là 10,2%, phương án D là 5,1% càng thêm khẳng định các em chưa có ý thức tự giác, đầu 13

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

tư thời gian nhiều cho môn Vật lí. Điều đó khẳng định các em chưa có hứng thú nhiều với môn Vật lý.

N

5. Ngoài ra để tìm hiểu hứng thú ở môn Vật lí của HS, tôi đặt câu hỏi 5:

H

Ơ

"Điều gì ở môn Vật lí khiến em thích thú nhất ?"

U Y

N

Đa số các ý kiến khẳng định: "Thích môn Vật lí nhất là được làm

.Q

các thí nghiệm trực quan và giải thích được các hiện tượng từ đó". Điều này cho

TP

thấy: thí nghiệm Vật lí có sức thu hút các em, tạo được hứng thú cho các em; thể

ẠO

hiện tinh thần hợp tác nhóm trong học tập, tinh thần đoàn kết, giúp đỡ.

H Ư

N

G

Đ

II. THỰC TRẠNG VỀ VIỆC SỬ DỤNG THÍ NGHIỆN VẬT

TR ẦN

1. Thực trạng về việc sử dụng thí nghiệm vật lí: Giáo viên thực hiện đầy đủ các thí nghiệm theo yêu cầu của

B

SGK.

10 00

Tận dụng tối đa tính năng của dụng cu thí nghiệïm: VD: + Một số thí nghiệm trong chương trình vật lí lớp 6, 7, 8 cần sử dụng

Ó

A

nguồn điện là pin, để khỏi phải tốn chi phí mua pin giáo viên sử dụng biến thế

Í-

H

nguồn trong bộ dụng cụ thí nghiệm vật lí 9.

-L

+ Sử dụng nam châm trong bộ dụng cụ thí nghiệm vật lí 9 để làm một

TO

ÁN

số thí nghiệm trong chương trình vật lí lớp 7………..v.v Tích cực làm đồ dùng dạy học bổ sung vào những tiết mà dụng

D

IỄ N

Đ

ÀN

cụ ở trường không có.

Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng giáo viên gặp rất nhiều khó khăn: Dụng cụ bị hỏng nhiều nên một số thí nghiệm không đủ dụng cụ thí nghiệm cho 6 nhóm.

Không có phòng chức năng nên việc trưng bày cũng như sử dụng không khoa học.

14 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Mặc dù thí nghiệm vật lí ở nhà của học sinh với những dụng cụ đơn giản, dễ kiếm, dụng cụ tự tạo của học sinh là một thí nghiệm rất quan trọng đã được

N

H

2. Thực trạng về việc sử dụng thí nghiệm vật lí ở nhà của học sinh

Ơ

thường xuyên và chưa phát huy hết vai trò của nó trong quá trình giảng dạy.

N

phần lớn giáo viên quan tâm nhưng thực tế việc sử dụng nó thì chưa được

U Y

Để nắm được thực trạng việc sử dụng thí nghiệm vật lí ở nhà của

.Q

học sinh như thế nào ? Tôi tiến hành điều tra lớp 73 và lớp 91 với câu hỏi như

TP

sau:

Tỷ lệ %

A

Không làm

40

67,8

B

Chỉ làm khi giáo viên yêu cầu

19

32,2

C

Rất thích làm

0

0

N

Số HS

H Ư

Phương án

TR ẦN

STT

G

Đ

ẠO

Câu 6: Có khi nào các em làm thí nghiệm vật lí ở nhà không?Kết quả:

10 00

B

Từ kết quả cho thấy tỉ lệ học sinh làm thí nghiệm ở nhà rất thấp, mà chỉ làm khi giáo viên yêu cầu ( 32,2% ). Học sinh chưa tích cực

A

trong việc thực hiện các thí nghiệm ở nhà, chưa hứng thú, chưa phát hiện cái hay

-L

Í-

H

Ó

của loại thí nghiệm này.

TO

ÁN

III. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI: Từ những thực trạng nêu trên cùng với vai trò đặc biệt của thí

D

IỄ N

Đ

ÀN

nghiệm vật lí ở nhà, tôi thiết nghĩ, là một giáo viên, chúng ta phải làm thế nào để phát huy tối đa vai trò của thí nghiệm vật lí ở nhà của học sinh, giúp học sinh

tích cực chủ động, sáng tạo hơn. Từ đó làm học sinh hứng thú, say mê học môn vật lí.

15 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

16 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Đ

ẠO

TP

CHƯƠNG III

H Ư

N

G

NỘI DUNG VẤN ĐỀ

TR ẦN

I. VẤN ĐỀ ĐẶT RA:

B

Để giúp học sinh hứng thú học tập môn vật lí thông qua việc tự tạo dụng

10 00

cụ thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền ở nhà thì : Giáo viên cần nhận thức đúng đắn về vai trò, tác dụng của thí

Ó

A

nghiệm vật lí ở nhà và hướng học sinh thực hiện sao cho mang lại hiệu

Í-

H

quả cao nhất.

-L

Giáo viên phải làm như thế nào để thí nghiệm ở nhà của học sinh

TO

ÁN

mang lại hiệu quả, hứng thú cao đối với học sinh. + Những thí nghiệm, bài tập nào cho học sinh làm ở nhà là + Thí nghiệm yêu cầu học sinh làm nhằm mục đích gì: thí

nghiệm để củng cố kiến thức hay thí nghiệm để tìm hiểu kiến thức mới.

D

IỄ N

Đ

ÀN

hợp lí, kích thích hứng thú của học sinh ?

+ Dụng cụ cần thiết học sinh chuẩn bị là gì ? + Chuẩn bị, gia công dụng cụ như thế nào ? + Cách tiến hành thí nghiệm như thế nào ?

17

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

II. BIỆN PHÁP:

Ơ

N

1. Đối với giáo viên:

N

H

Nhận thức đúng đắn ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của thí

U Y

nghiệm vật lí nói chung, thí nghiệm vật lí ở nhà nói riêng.

.Q

Đưa ý kiến ra tổ chuyên môn thảo luận để đi đến thống nhất về

TP

vai trò của thí nghiệm vật lí ở nhà đối với việc giúp học sinh hứng thú học môn

ẠO

vật lí . ( chuyên đề ở tổ )

G

Đ

Giáo viên bộ môn thảo luận thống nhất đưa ra chỉ tiêu, hế hoạch

N

những thí nghiệm vật lí nào cần yêu cầu học sinh làm ở nhà theo từng khối.

H Ư

Thành lập câu lạc bộ, nhóm học sinh yêu thích môn vật lí.

TR ẦN

Tích cực đầu tư, suy nghĩ và chọn lựa để bổ sung ngày càng nhiều những thí nghiệm gần gũi, lí thú để giao cho học sinh.

10 00

B

Giao nhiệm vụ cho học sinh, đồng thời phải theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, động viên các em hoàn thành.

A

Khuyến khích, khích lệ tinh thần lớp, nhóm nào làm việc tốt.

H

Ó

2. Đối với học sinh:

Í-

Tích cực hoàn thành nhiệm vụ mà giáo viên giao cho, có thể làm Ngoài những bài tập, thí nghiệm mà giáo viên giao cho học sinh,

TO

ÁN

-L

việc cá nhân và theo nhóm. có thể tự mình đưa ra một số phương án thí nghiệm, giải thích một số hiện tượng

D

IỄ N

Đ

ÀN

theo khả năng của các em. Sau đó báo cáo kết quả cho giáo viên.

Tích cực suy nghĩ và đưa ra ý kiến, những câu hỏi , tình huống

mà các em không giải thích được.

3. Áp dụng, minh họa trong một số bài học cụ thể ở trường TH & THCS Trà Tân: Ví dụ 1: 18

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Khi học xong bài Định luật phản xạ ánh sáng trong chương trình vật lí 7 giáo viên có thể giới thiệu với học sinh HỘP ẢO THUẬT GV vẽ hình ( Chưa có vị trí các gương và đường truyền ánh sáng

Ơ

N

từ vật đến mắt) và nêu vấn đề: thầy có thể ảo thuật nhìn xuyên qua vật chắn

N

H

sáng. ( Hình dưới )

U Y

HS: Tò mò và cảm thấy hứng thú.

.Q

HS: Suy nghĩ , thảo luận và tìm cách giải thích nguyên tắc hoạt

TP

động.

ẠO

GV: Nếu HS không giải thích được thỉ GV vẽ tiếp vị trí các

G

Đ

gương và đường truyền ánh sáng từ vật đến mắt.

N

HS: Tự giải thích.

H Ư

GV: Hướng dẫn cách làm HỘP ẢO THUẬT

TR ẦN

HS: Theo dõi, làm dụng cụ và thí nghiệm ở nhà và báo cáo kết quả cho GV trong tiết sau.

10 00

B

* Cách làm: a/ Dụng cụ:

A

04 tấm gương soi bằng mica.

H

Ó

Một số đoạn ống nhựa PVC,ø 2 khớp nối chữ T và 2 khớp nối

Í-

chữ L.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Một hộp kín.

Một vật chắn sáng.

b/ Chuẩn bị dụng cụ: Nối các ống và lắp các kính như hình vẽ.

Dùng vật chắn sáng chắn giữa hai ống. c/ Tiến hành: Đặt mắt ở vị trí như hình vẽ sẽ thấy vật qua vật chắn sáng.

19 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

H

Ó

Ví dụ 2: Trước khi học bài THẤU KÍNH HỘI TỤ phần hướng

Í-

dẫn học sinh học ở nhà của bài cũ GV nêu vấn đề: Để chuẩn bị cho tiết học sau,

-L

thầy sẽ hướng dẫn lớp chế tạo một dụng cụ để lấy lửa từ ánh sáng mặt trời.

TO

ÁN

HS: Tò mò và cảm thấy hứng thú.

HS: Yêu cầu GV hướng dẫn.

ÀN

GV: Hướng dẫn cách làm ( Hình dưới )

D

IỄ N

Đ

HS: Theo dõi, về nhà làm, tiến hành thí nghiệm và báo

cáo kết quả cho GV trong đầu tiết sau. * Cách làm: a/ Dụng cụ :

20 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

01 phần của bóng đèn dây tóc.( Gia công bằng cách dùng một vòng kim loại có đường kính nhỏ hơn một so với đường kính lớn nhất của bóng đèn. Lấy vòng kim loại nung nóng đỏ sau

Ơ

N

đó đặt lên cổ bóng đèn )

N

H

01 cốc nước.

U Y

01 mảnh giấy hoặc vật dễ cháy.

.Q

b/ Chuẩn bị dụng cụ:

TP

Gia công bóng đèn chỉ lấy một phầ bóng đèn.

ẠO

Đặt nửa bóng đèn lên giá đở.

G

Đ

c/ Tiến hành:

N

Đổ nước vào một phần của bóng bóng đèn ( tạo thành thấu

H Ư

kính hội tụ ).

TR ẦN

Hứng ánh sáng mặt trời để tập trung ánh sáng tại một vị trí thích hợp.

10 00

B

Dùng vật dễ cháy đặt tại điểm tập trung ánh sáng. Quan sát

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

hiện tượng và nhận xét.

21 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Ví dụ 3: Trước khi học bài SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, THÉP phần hướng dẫn học sinh học ở nhà của bài củ GV nêu vấn đề: Để chuẩn bị cho tiết học sau, thầy sẽ hướng dẫn lớp chế tạo nam châm.

Ơ N

H

HS: Yêu cầu GV hướng dẫn.

N

HS: Cảm thấy thích thú và có nhu cầu muốn biết.

U Y

GV: Hướng dẫn cách làm ( Hình dưới )

.Q

HS: Theo dõi, về nhà làm, tiến hành thí nghiệm và báo cáo

TP

kết quả cho GV trong đầu tiết sau.

ẠO

* Cách làm:

N

01 cái đinh sắt dài 10 cm.

G

Đ

a/ Dụng cụ :

H Ư

01 m dây đồng nhỏ có lớp cách điện ( loại 1mm )

TR ẦN

01 pin loại 1,5 V

Một ít đinh ghim bằng sắt.

10 00

B

b/ Chuẩn bị dụng cụ:

Bọc lên đinh sắt một lớp giấy.

A

Quấn dây đồng lên đinh khoảng 30 – 40 vòng.

H

Ó

c/ Tiến hành:

Í-

Nối nguồn điện vào hai đầu cuộn dây và đưa một đầu đinh lại

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

gần các đinh ghim. Yêu cầu học sinh quan sát hiện tượng và nhận xét.

22 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Ngoài ra còn một số thí nghiệm mà trong quá trình tìm hiểu, vận dụng tôi nhận thấy nó sẽ mang lại hiệu quả đáng kể trong việc kích thích óc tò mò, hứng thú của học sinh góp phần làm học sinh yêu thích môn vật lí hơn nên

N

H

Ơ

N

tôi nêu ra ở phần phụ lục 2

.Q

U Y

III. KẾT QUẢ CỦA VIỆC ÁP DỤNG GIẢI PHÁP VÀO THỰC TẾ:

TP

1. Trước khi áp dụng:

ẠO

Từ thực tiễn nêu trên đối với học sinh môn vật lí là một môn học không

G

Đ

quan trọng lắm nhưng các em cũng không xem nhẹ môn học này.

N

Hứng thú học tập của học sinh đối với môn vật lí không cao, biểu hiện

H Ư

ở chỗ : thời gian học tập dành cho môn học không nhiều , chuẩn bị bài chưa

TR ẦN

tốt.Một số học sinh cho rằng môn vật lí không dễ cũng không khó…Từ đó việc học tập bộ môn chưa tốt thể hiện học sinh ít trao đổi ý kiến với bạn bè , giáo viên

10 00

B

về những khó khăn, thuận lợi , những vấn đề thích thú đối với môn học… Đối với thí nghiệm vật lí nói chung và thí nghiệm vật lí ở nhà nói riêng

A

phần lớn học sinh chỉ thực hiện theo yêu cầu của giáo viên . Thí nghiệm chưa

H

Ó

làm các em thích thú , chưa phát huy được tính tích cực , chủ động sáng tạo của

Í-

các em.

Để khảo sát, nghiên cứu hứng thú học tập môn Vật lí THCS, lần hai

TO

ÁN

-L

2. Sau khi áp dụng: tôi vẫn tiến hành lập phiếu điều tra, gồm một số câu hỏi ( phụ lục ) tại lớp 7A( 37

D

IỄ N

Đ

ÀN

hs )và lớp 9A( 22 hs ) Trường TH & THCS Trà Tân.

Sau khi thu thập số liệu, tôi thu được kết quả: 2.1. Để xem học sinh có thích học làm thí nghiệm vật lí ở nhà không? Tôi đặt câu hỏi số 7. " Em có thích làm thí nghiệm vật lí ở nhà không ? " 23

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Phương án

Số HS

Tỷ lệ %

A

Rất thích.

25

42,4

B

Không thích lắm.

34

57,6

C

Không thích.

0

0

Ơ

N

STT

N

H

Qua bảng số liệu thu thập ta thấy mặc dù tỉ lệ rất thích chỉ

U Y

chiếm 42,4% nhưng không có học sinh nào là không thích.Qua đó ta thấy các em

TP

.Q

đã có sự thích thú với môn Vật lí.

ẠO

2.2. Để biết học sinh thích thí nghiệm vật lí ở nhà như thế nào, tôi

Đ

đặt câu hỏi 8: “ Vì sao em thích thí nghiệm vật lí được tiến hành ở nhà?”

N

G

Đa số học sinh cho rằng làm thí nghiệm ở nhà được thoải

H Ư

mái, kết quả thí nghiệm lí thú. Các em tự mình tạo dụng cụ và tự làm thí nghiệm.

mà mang lại hiệu quả cao.

TR ẦN

Một số học sinh cho rằng thí nghiệm dễ làm hơn trong lớp

10 00

B

2.3. Để biết thái độ của học sinh như thế nào đối với thí nghiệm vật lí ở nhà, tôi đặt câu hỏi 9: “ Theo em, nếu được giáo viên cho bài tập, thí

Ó

A

nghiệm ở nhà thì em thích ?

Tỷ lệ %

7

11,9

30

50,8

Làm những thí nghiệm lạ, vui.

7

11,9

Tất cả các ý trên.

15

25,4

Í-

Chỉ làm những thí nghiệm theo yêu cầu SGK.

ÁN

Làm những thí nghiệm gần gũi cuộc sống gắn

TO C

ÀN

Phương án

-L

A B

Số HS

H

STT

D

IỄ N

Đ

D

liền với kiến thức trong SGK.

Kết quả điều tra cho thấy, mặc dù học sinh thấy được vai trò của thí nghiệm vật lí nhưng phần lớn các em còn chưa hiểu được hết vai trò của nó

24 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Qua bảng số liệu ta thấy học sinh không những hứng thú với thí nghiệm vật lí ở nhà mà thí nghiệm trở thành nhu cầu đối với học sinh .

N

Từ việc các em hứng thú hơn đối với môn vật lí thông qua việc các em

H

Ơ

làm thí nghiệm ở nhà thì thái độ của các em đối với bộ môn cũng sẽ khác đi. Sau

N

đây là một số kết quả về thái độ của học sinh đối với môn vật lí mà tôi điều tra

.Q

U Y

được sau khi áp dụng các biện pháp

TP

2.4. Xem mức độ hiểu bài của học sinh khi giáo viên giảng bài, tôi

Đ

Em hiểu tất cả các nội dung bài học.

Số HS

Tỷ lệ %

30

50,8

20

33,9

9

15,3

0

0

N

A

Phương án

G

STT

ẠO

đặt câu hỏi số 10, kết quả thu được:

D

H Ư

TR ẦN

SGK thì em đã hiểu.

Em hiểu lý thuyết nhưng không áp dụng được vào bài tập.

Không hiểu gì cả.

B

C

Trên lớp em thấy khó hiểu, về nhà đọc thêm

10 00

B

A

Với các mức độ ý kiến trên thì việc hiểu được tất cả các nội dung

H

Ó

bài học chiếm 50,8% là khá ổn.

-L

Í-

Tỷ lệ 33,9% phương án B cho thấy trên lớp các em thấy khó hiểu

ÁN

nhưng về nhà đọc thêm SGK thì đã hiểu thêm. Điều này nói lên rằng các em đã

Nhưng điều đặc biệt quan tâm và đáng chú ý: 15,3% các em

ÀN

TO

có sự đầu tư tìm hiểu môn học, có sự tự giác tìm tòi kiến thức để hiểu .

môn Vật lí thì việc hiểu lý thuyết để làm bài tập vận dụng mới là điều quan trọng.

D

IỄ N

Đ

nhận định: Hiểu lý thuyết nhưng không áp dụng được vào bài tập Vật lí. Đối với

2.5. Khảo sát việc trao đổi học hỏi với bạn bè của HS qua câu hỏi số 11. Kết quả: 25 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Phương án.

Số HS

Tỷ lệ %

A

Có.

30

50,8

B

Trao đổi thường xuyên.

20

33,9

C

Không trao đổi.

9

15,3

Ơ

N

STT

N

H

Việc HS trao đổi kiến thức, học hỏi bạn bè là điều hết sức quan

U Y

trọng, nó giúp cho các em có sự đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau, tạo tình đoàn kết,

TP

.Q

tương trợ nhau cả trong cuộc sống; bổ sung cho nhau để cung nhau tiến bộ.

ẠO

Phương án A là 50,9% cho thấy các em đã có ý thức tốt về điều

Đ

này và có ý thức với môn học.

N

G

2.6. Điều tra hứng thú, sáng tạo của học sinh khi gặp bài khó, câu

H Ư

hỏi khó, qua câu hỏi số 12 "khi gặp bài khó, câu hỏi khó em thường làm thế

TR ẦN

nào"?. Kết quả STT

B

Em sẽ chờ giáo viên chữa bài trên lớp.

10 00

A

Phương án.

Em sẽ hỏi bạn bè cách giải.

C

Em đọc lại lý thuyết tự tìm cách giải.

Tỷ lệ %

6

10,2

36

61

17

28,8

H

Ó

A

B

Số HS

Í-

Tỷ lệ ý kiến "Đọc lại lý thuyết, tìm kiếm cách giải" chiếm

-L

28,8%và "hỏi bạn bè" chiếm 61%. điều này cho thấy các em cũng có hứng thú

ÁN

trong học tập, đó là tự giác và tìm tòi kiến thức. Tuy nhiên ý kiến “ chờ giáo viên

TO

giải bài tập ’’ chiếm 10,2% chứng tỏ vẫn còn một số học sinh còn thụ động, chưa

D

IỄ N

Đ

ÀN

hứng thú với môn học.

2.7. Tìm hiểu tinh thần học hỏi, tính tự giác ở mức độ cao. Tôi đặt

câu hỏi số 13: "Em có hay làm thêm bài tập ngoài bài giáo viên cho ?". Kết quả: Đa số các ý kiến khẳng định có làm thêm bài tập ngoài bài cô giáo cho. Với lý do: Nâng cao kỹ năng giải bài tập, nắm chắc hơn kiến thức, mở 26

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

rộng tầm hiểu biết. Điều này cho thấy môn Vật lí đã tạo được sự cuốn hút đối với các em.

N

2.8. Để tìm hiểu xem thí nghiệm vật lí ở nhà đối với các em như

H

Ơ

thế nào? Tôi đặt câu hỏi số 14: theo em thí nghiệm vật lí ở nhà có tác dụng gì

Số HS

Giúp em hiểu sâu lý thuyết.

7

B

Mở ra nhiều điều mới mẻ cho em.

4

C

Làm cho kiến thức gần gũi, hấp dẫn

D

Làm cho bài học dễ hiểu hơn.

E F

11,8 6,8

ẠO

A

Tỷ lệ %

.Q

Phương án.

TP

STT

U Y

N

?Kết quả:

6,8

8

13,6

Khiến em nhớ lâu các kiến thức hơn.

8

13,6

Tất cả ý kiến trên.

28

47,4

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

4

B

Ngoài các số liệu thu được ở trên , qua quan sát thực tế trong các

10 00

giờ học , học sinh trở nên tích cực hơn, tiết học sôi động hơn .

A

Học sinh thường xuyên đặt những câu hỏi về những hiện tượng

Ó

liên quan đến kiến thức , yêu cầu giáo viên thường xuyên cho các câu hỏi , bài

Í-

H

tập , thí nghiệm vật lí gần gũi thực tế cuộc sống.

-L

Một số học sinh rất thích môn học nên tham gia nhóm “ Vui học

ÁN

môn vật lí “ ( Khối lớp 7 và khối lớp 9 mỗi khối được 01 một nhóm ) mặc dù

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

lịch học cách thức học chưa thực sự khoa học, chưa thường xuyên.

Tất cả những số liệu, những thông tin nói trên khẳng định một lần nữa

vai trò quan trọng của thí nghiệm vật lí ở nhà với những dụng cụ đơn giản, dễ

kiếm nhưng lại mang hiệu quả rất cao, làm cho học sinh trở nên thích thú với môn học. Thí nghiệm vật lí ở nhà trở thành nhu cầu của một bộ phận học sinh , các em yêu thích môn học vật lí hơn.

27 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

H

Ó

A

PHẦN III: KẾT LUẬN

-L

Í-

I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM :

TO

ÁN

Trong quá trình nghiên cứu, tìm hiểu và vận dụng giải pháp, bên cạnh

những vấn đề làm được sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy bản thân

D

IỄ N

Đ

ÀN

nghiêm túc nhìn nhận những ưu, khuyết điểm trong quá trình tìm hiểu và vận dụng giải pháp này.

1.Những mặt làm được: Nêu ra được sự cần thiết của giải pháp phù hợp với quan điểm, chủ trương của ngành và thực tế địa phương nơi công tác.

28 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Nêu ra được cơ sở lí luận, đưa ra được giải pháp cụ thể rõ ràng áp dụng cho việc giúp học sinh hứng thú học môn vật lí thông qua việc học sinh tự

Ơ

Áp dụng giải pháp vào việc soạn giảng cũng như trong các tiết dạy.

N

tạo dụng cụ thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền ở nhà.

N

H

Kết quả khi vận dụng giải pháp: làm chuyển biến một cách đáng kể

U Y

và giải quyết được phần yêu cầu thực tiễn.

.Q

Qua giải pháp, phát huy được vai trò chủ động, tích cực của học sinh,

TP

học sinh hứng thú hơn với môn học, thí nghiệm vật lí ở nhà trở thành nhu cầu

ẠO

của một số học sinh, các em thấy được ý nghĩa thực tiễn của kiến thức. Đây là

G

Đ

vấn đề quan trọng nhất của giải pháp, phù hợp với chủ trương của phương pháp

N

dạy học mới.

H Ư

2.Những mặt hạn chế:

TR ẦN

Mức độ áp dụng của giải pháp chưa thực sự sâu, rộng trong học sinh.

Do đó đối với một số học sinh yếu kém, thụ động thì vẫn còn tồn tại những khó

10 00

B

khăn nhất định, các em chưa tích cực làm việc, làm các thí nghiệm giáo viên cho về nhà nên có thể chưa thấy hứng thú nhiều với môn học.

A

Việc áp dụng giải pháp vào thực tế cho các nhóm học sinh ở nhà

H

Ó

chưa thực sự mang lại hiệu quả cao. Do các học sinh trong một nhóm học khác

Í-

lớp nên lịch học không ổn định.

-L

Từ những mặt làm được cũng như hạn chế nêu trên, là cơ sở, là bài học kinh

TO

ÁN

nghiệm quí báu cho bản thân trong quá trình giảng dạy, giúp học sinh hứng thú học môn vật lí thông qua việc học sinh tự tạo dụng cụ thí nghiệm đơn giản, rẻ

II. HƯỚNG PHỔ BIẾN, ÁP DỤNG ĐỀ TÀI:

D

IỄ N

Đ

ÀN

tiền ở nhà.

Trước hết, giải pháp được áp dụng trong các hoạt động học tập nhằm giúp học sinh trường TH & THCS Thị Trà Tân hứng thú học môn vật lí thông qua 29 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

việc các em tự tạo dụng cụ thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền ở nhà. Ngoài ra, giải pháp này có tính khái quát cao do đó nó còn có thể được áp dụng cho các trường THCS trong huyện, tùy theo từng trường , từng lớp, mà chúng ta điều chỉnh sao

N

H

Ơ

N

cho phù hợp.

.Q

U Y

III. HƯỚNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI :

TP

Chính vì giải pháp có tinh chất khái quát, là một phương pháp chung, có

ẠO

thể phát huy được vai trò tích cực của người học và quan trọng hơn khi nó làm

G

Đ

cho kiến thức có ý nghĩa thực tế khi học sinh áp dụng vào cuộc sống, làm cho

N

các em hứng thú, yêu thích môn học, tin tưởng vào khoa học. Do đó trong tương

H Ư

lai bản thân sẽ đi sâu tìm hiểu, có thể là giải pháp giúp học sinh hứng thú học

TR ẦN

môn vật lí thông qua việc các em tự tạo dụng cụ thí nghiệm đơn giản, rẻ tiền ở nhà trong một chương của một khối lớp cụ thể. Nhưng dù có là giải pháp nào đi

10 00

B

nữa thì bản thân cũng sẽ không quên phát huy vai trò chủ động, tích cực của người học; đưa ra phương pháp dạy học kiến tạo đúng theo chủ trương chương

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

trình cải cách giáo dục.

30 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

-L

Í-

H

Ó

A

TÀI LIỆU THAM KHẢO

ÁN

1. Sách giáo viên Vật lí 9 ........................................................ NXB giáo dục

TO

2. Sách giáo khoa Vật lí 9 ....................................................... NXB giáo dục

ÀN

3. Sách bài tập Vật lí 9 ............................................................ NXB giáo dục chu kì III (2004 – 2007) – quyển 1 ....................................... NXB giáo dục Biên soạn: Trịnh Thị Hải Yến

D

IỄ N

Đ

4. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THCS

Nguyễn Phương Hồng Bùi Thu Hà 5. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THCS 31

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

chu kì III (2004 – 2007) – quyển 2 ....................................... NXB giáo dục Biên soạn: Nguyễn Hải Châu

N

Nguyễn Phương Hồng

Ơ

Hồ Tuấn Hùng

N

H

Trần Thị Nhung

U Y

6. Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục THCS ................ NXB giáo dục

.Q

Biên soạn: Nguyễn Hải Châu

TP

Nguyễn Trọng Sửu

ẠO

7. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên dạy SGK lớp 9 ....................... NXB giáo dục

G

Đ

Biên soạn: Trịnh Thị Hải Yến

Nguyễn Đức Thâm

TR ẦN

Đoàn Duy Hinh

H Ư

N

Vũ Quang

Nguyễn Văn Hòa

10 00

B

8. Thí nghiệm và phương tiện trực quan trong dạy học .......... NXB giáo dục vật lí ở trường phổ thông

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Biên soạn : Lê Văn Giáo

32 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

PHỤ LỤC 1

N

H

Ơ

N

PHIẾU LẤY Ý KIẾN HỌC SINH

U Y

Câu 1: Em có thích học môn Vật lí không?

TP

.Q

A. Rất thích.

ẠO

B. Không thích lắm.

Đ

C. Không thích.

G

Câu 2: Em thấy môn Vật lí khó hay dễ so với các môn học khác?

H Ư

N

A. Rất khó.

B. Rất dễ.

TR ẦN

C. Bình thường.

B. Thỉnh thoảng.

10 00

A. Chuẩn bị kỹ bài.

B

Câu 3: Em có chuẩn bị bài trước khi tới lớp không?

Ó

A

C. Không chuẩn bị bài.

H

D. Chỉ làm bài tập.

-L

Í-

E. Chỉ học lý thuyết.

ÁN

Câu 4: Em thường chuẩn bị bài cho môn Vật lí khoảng bao nhiêu thời gian?

TO

A. Trong vòng 30 phút.

D

IỄ N

Đ

ÀN

B. Từ 30 đến 45 phút.

C. Từ 45 đến 60 phút.

D. Từ 60 phút trở lên.

Câu 5: Điều gì ở môn Vật lí khiến em thích thú nhất? .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. ..................................................................................................................................

33

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

.................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .............................................................................................................................

Ơ

N

Câu 6: Có khi nào các em làm thí nghiệm vật lí ở không ?

N

H

A. Không làm

U Y

B. Chỉ làm khi giáo viên yêu cầu

.Q

C. Rất thích làm

ẠO

A. Rất thích

TP

Câu 7:Em có thích làm thí nghiệm vật lí ở nhà không ?

G

Đ

B. Không thích lắm

N

C. Không thích

H Ư

Câu 8: Vì sao em thích thí nghiệm vật lí được tiến hành ở nhà?

TR ẦN

…………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………

10 00

B

…………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………

A

……………………………………………………………………………………

H

Ó

………………………………………………………………………………

Í-

Câu 9: Theo em, nếu được đề nghị giáo viên cho bài tập, thí nghiệm ở nhà thì :

-L

A. Chỉ làm những thí nghiệm theo yêu cầu SGK.

TO

ÁN

B. Làm những thí nghiệm gần gũi cuộc sống gắn liền với kiến thức trong

D

IỄ N

Đ

ÀN

SGK.

C. Làm những thí nghiệm lạ, vui.

D. Tất cả các ý trên.

Câu 10: Khi giáo viên giảng bài, em có thấy hiểu bài không?

A. Em hiểu tất cả các nội dung bài học.

B. Trên lớp em thấy khó hiểu, về nhà đọc thêm SGK thì em đã hiểu.

C. Em hiểu lý thuyết nhưng không áp dụng được để giải bài tập.

34

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

D. Không hiểu gì cả.

Câu 11: Em có thường xuyên trao đổi học hỏi bạn bè không?

A. Có.

Ơ

N

B. Trao đổi thường xuyên.

.Q

A. Em sẽ chờ giáo viên chữa bài trên lớp.

U Y

Câu 12: Khi gặp bài khó, câu hỏi khó em thường làm như thế nào?

N

H

C. Không trao đổi.

TP

B. Em sẽ hỏi bạn bè cách giải.

ẠO

C. Em đọc lại lý thuyết, tự tìm kiếm cách giải.

G

Đ

Câu 13: Em có làm thêm bài tập ngoài bài cô giáo cho hay không ? Tại sao?

N

..................................................................................................................................

H Ư

..................................................................................................................................

TR ẦN

.................................................................................................................................. ..................................................................................................................................

10 00

B

....................................................................................................

Câu 14: Em thấy những thí nghiệm Vật lí có tác dụng gì?

A

A. Giúp em hiểu sâu lý thuyết.

H

Ó

B. Mở ra nhiều điều mới mẻ cho em.

Í-

C. Em thấy bài học sinh động, hấp dẫn hơn.

-L

D. Làm cho bài học dễ hiểu hơn.

TO

ÁN

E. Khiến em nhớ lâu các kiến thức hơn.

D

IỄ N

Đ

ÀN

F. Tất cả ý kiến trên.

35 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Ơ

U Y

N

H

MỘT SỐ THÍ NGHIỆM CHO HỌC SINH TIẾN HÀNH Ở NHÀ

N

PHỤ LỤC 2

ẠO

TP

.Q

LỚP 6

G

Đ

Thí nghiệm 1: CHUYỂN ĐỘNG PHẢN LỰC

H Ư

N

Mục đích: Sử dụng để mở rộng, gây hứng thú với học sinh sau khi a/ Dụng cụ:

TR ẦN

học bài Tìm hiểu kết quả tác dụng của lực

Một số quả bóng bay ( loại dài )

10 00

B

01 sợi dây kẽm dài 3 – 5m Một ít giấy màu

Ó

A

01 cuộn băng dính nhỏ

H

01 cái kéo

-L

Í-

01 số ống trúc nhỏ

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

b/ Chuẩn bị dụng cụ: Cho ống trúc nhỏ vào miệng quả bóng bay và buộc chặt.

Thổi bóng lên và nút chặt.

Cắt giấy màu và gấp thành dạng cánh tên lửa.

Dùng băng dính dán các cánh tên lửa đã được cắt vào quả bóng bay.

Dùng băng dính dán 3 ống trúc nhỏ vào quả bóng bay tạo thành ba khuy để luồn dây vào. Sau đó, căng dây đã gắn quả bóng bay vào giữa hai điểm thích hợp .

36

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

c/ Tiến hành: Tháo nút chặt, thả quả bóng. Quan sát hiện tượng và giải

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

thích

Thí nghiệm 2 : SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT KHÍ

TR ẦN

Mục đích: Sử dụng để học sinh tìm hiểu kiến thức trước ở nhà trước khi học bài Sự nở vì nhiệt của chất khí Giúp tiết kiệm thời gian

10 00

B

khi học bài mới. a/ Dụng cụ:

A

01 vỏ chai đựng cồn hoặc ôxi già.

H

Ó

01 ruột bút bi chữ đã dùng, mực còn khoảng 5mm.

-L

Í-

b/ Chuẩn bị dụng cụ:

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Tháo bỏ ngòi bút.

Cắm đầu ngòi bút vào miệng chai đựng cồn hoặc ôxi già.

c/ Tiến hành: Xoa hai tay vào nhau, sau đó áp nhẹ vào chai.

Quan sát hiện tượng và nhận xét.

Sau đó bỏ tay ra, quan sát hiện tượng và nhận xét. * Chú ý: Không xoa tay quá mạnh và áp tay quá lâu.

37 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Nếu chỗ cắm ngòi bút vào chai mà không kín thì cần gia công

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

cho kín để không khí không lọt ra ngoài.

G

Đ

Thí nghiệm 1: SỰ TRUYỀN THẲNG CỦA ÁNH SÁNG

N

Mục đích: Sử dụng để học sinh tìm hiểu kiến thức trước ở nhà

a/ Dụng cụ:

TR ẦN

gian khi học bài mới.

H Ư

trước khi học bài Sự truyền thẳng của ánh sáng Giúp tiết kiệm thời

10 00

B

03 tấm bìa cứng cỡ 20 * 30 cm 01 cây nến

A

b/ Chuẩn bị dụng cụ:

H

Ó

Đục các lỗ nhỏ trên ba tấm bìa ( sao cho các lỗ có cùng kích

Đặt ba tấm bìa lên giá nằm ngang sao cho ba lỗ thẳng hàng. Đặt ngọn nến đang cháy về một phía và đặt mắt để quan sát

Đ

phía đối diện. Quan sát ngọn nến, nhận xét và rút ra kết luận.

Làm lệch một trong ba tấm bìa, quan sát lại và nhận xét.

D

IỄ N

thẳng vuông góc từ các lỗ xuống cạnh đáy.

c/ Tiến hành:

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

thước, cùng độ cao và cách đều hai cạnh bên ) và kẻ đường

38 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

U Y

N

H

Ơ

N

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

.Q

Thí nghiệm 2 : PHẢN XẠ GƯƠNG PHẲNG – KÍNH VẠN

TP

HOA

ẠO

Mục đích: Sử dụng để mở rộng, gây hứng thú với học sinh sau khi

G

Đ

học bài Định luật phản xạ ánh sáng.

H Ư

N

a/ Dụng cụ:

03 tấm gương soi bằng mica, kích thước 2 . 17 cm

TR ẦN

Băng dính cách điện. b/ Chuẩn bị dụng cụ:

10 00

B

Ghép ba tấm kính với nhau để tạo thành một lăng trụ tam giác đều mặt phản xạ hướng vào trong.

A

Dùng băng dính cách điện dán các cạnh chúng lại với nhau.

H

Ó

Ta được một kính vạn hoa.

-L

Í-

c/ Tiến hành:

ÁN

Dùng kính vạn hoa quan sát các vật, các hình vẽ màu. Nhận

TO

xét và giải thích hiện tượng quan sát thấy.

D

IỄ N

Đ

ÀN

LỚP 8

Thí nghiệm 1: SỰ NỔI Mục đích: Sử dụng để kiểm tra lại kiến thức, gây hứng thú với học sinh sau khi học bài Sự nổi. a/ Dụng cụ: 39

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

03 cốc thủy tinh chứa 2/3 nước.

01 củ khoai tây.

01 con dao.

Ơ

N

Một ít muối ăn.

N

H

b/ Tiến hành:

U Y

Dùng dao cắt 3 mẫu khoai tây thả vào 3 cốc đựng nước cho

.Q

học sinh quan sát và nhận xét.

TP

Cho một ít muối vào một trong ba cốc, khuấy đều cho đến khi

ẠO

mẩu khoai tây nổi lơ lửng.

G

Đ

Cho một ít muối vào một trong hai cốc còn lại và khuấy đều ,

N

vừa khuấy vừa thêm muối cho đến khi mẩu khoai tây nổi hẳn.

H Ư

Quan sát trạng thái của 3 mẩu khoai tây ở trong 3 cốc. Từ đó

TR ẦN

cho phân tích lực tác dụng lên từng mẩu khoai tây để đi đến kết luận về điều kiện của vật chìm và vật nổi. Hoặc giải thích

10 00

B

kết quả thí nghiệm .

Trong thí nghiệm trên, có thể thay các mẩu khoai tây bằng các

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

quả chanh hoặc các quả trứng.

Thí nghiệm 2: THÍ NGHIỆM VỀ ÁP SUẤT KHÍ QUYỂN Mục đích: Sử dụng để mở rộng, gây hứng thú với học sinh sau khi học bài Áp suất khí quyển. a/ Dụng cụ: 40

Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

01 quả trứng 01 chai thủy tinh 01 bật lửa ga

Ơ

N

Một ít bông

N

H

Một ít cồn Gia công trứng:

TP

Cách 1: Luộc trứng lòng đào và bóc vỏ.

.Q

U Y

b/ Chuẩn bị dụng cụ:

ẠO

Cách 2: Dùng một ít dấm ăn để ngâm trứng sống trong

G

Đ

vòng một đến hai ngày, cho đến khi phần vỏ canxi của quả trứng bị mất và

N

quả trứng trở nên mềm mại.

H Ư

Chọn chai thủy tinh: Chọn chai có đường kính miệng chai nhỏ c/ Tiến hành:

TR ẦN

hơn một chút so với đường kính của quả trứng ( chỗ lớn nhất )

10 00

B

Tẩm cồn vào bông, dùng bật lửa đốt rồi thả vào chai. Đợi cho bông cháy một lúc, sau đó ta bỏ quả trứng vào miệng chai ( cho đầu nhỏ

A

xuống dưới )

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

Yêu cầu học sinh quan sát hiện tượng và giải thích.

LỚP 9 41 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

N

Thí nghiệm 1: TỪ PHỔ

N

H

Mục đích: Sử dụng để học sinh tìm hiểu kiến thức trước ở nhà

Ơ

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

U Y

trước khi học bài Từ phổ- Đường sức từ Giúp tiết kiệm thời gian khi

.Q

học bài mới.

TP

a/ Dụng cụ:

ẠO

01 cái đinh sắt dài 10 cm.

G

Đ

01 m dây đồng nhỏ có lớp cách điện ( loại 1mm )

N

01 pin loại 1,5 V

H Ư

Một ít mạt sắt.

TR ẦN

Một tấm bìa có rãnh sẻ ở giữa. b/ Chuẩn bị dụng cụ:

10 00

B

Bọc lên đinh sắt một lớp giấy.

Quấn dây đồng lên đinh khoảng 30 – 40 vòng.

A

Đặt nam châm điện vào giữa rãnh tờ giấy.

H

Ó

c/ Tiến hành:

Í-

Nối nguồn điện vào hai đầu cuộn dây. Rắc mạt sắt lên tờ giấy

-L

xung quanh đinh và gõ nhẹ. Yêu cầu học sinh quan sát hiện tượng và nhận

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

xét.

42 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Thí nghiệm 2: THẤU KÍNH HỘI TỤ Mục đích: Sử dụng để kiểm tra lại kiến thức, gây hứng thú với học sinh sau khi học bài Thấu kính hội tụ.

Ơ

N

a/ Dụng cụ:

N

H

01 bóng đèn ngủ đã hỏng ( đèn cà na )

U Y

01 hộp nhựa kích thước( 10 *15 *20 )cm

.Q

01 đồng tiền kim loại.

TP

b/ Tiến hành:

ẠO

Cho nước vào hộp nhựa ( khoảng 2/3 hộp ). Thả đồng tiền

G

Đ

xuống đáy hộp.

N

Đặt bóng đèn nằm ngang và phía trên đồng tiền, sau đó dìm

H Ư

cho nó ngập trong nước khoảng nửa so với độ dày của bóng

TR ẦN

đèn.

Nhìn đồng tiền kim loại qua bóng đèn, nhận xét và giải thích

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

hiện tượng quan sát được

Thí nghiệm 3 : THẤU KÍNH HỘI TỤ Mục đích: Sử dụng để kiểm tra lại kiến thức, gây hứng thú với học sinh sau khi học bài Thấu kính hội tụ. a/ Dụng cụ : 01 cốc nước xà phòng.

43 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

Một vài thanh thép hoặc thanh nhôm nhỏ ( : 0,5 mm ; dài khoảng 25 cm )

Ơ

Hòa nước xà phòng vào cốc để có thể thổi bong bóng được.

N

b/ Chuẩn bị dụng cụ:

N

H

Uốn một đầu thanh thép hoặc thanh nhôm thành một vòng

U Y

tròn có đường kính khoảng 2 – 2,5 cm.

.Q

c/ Tiến hành:

TP

Cầm thanh thép hoặc nhôm nhúng đầu uốn tròn vào nước xà

ẠO

phòng.

G

Đ

Từ từ đưa thanh thép ra khỏi mặt nước. Chú ý đưa sao cho

N

mặt tròn gần như song song với mặt chất lỏng , để khi vòng thép tách khỏi nước

H Ư

xà phòng thì vẫn còn màng xà phòng, khi đó ta sẽ có một thấu kính hội tụ.

TR ẦN

Để kiểm tra, ta nhẹ nhàng đưa thấu kính hội tụ này lại gần

10 00

B

một dòng chữ và nhìn dòng chữ này qua thấu kính.

A

Thí nghiệm 4: PHẢN XẠ TOÀN PHẦN

H

Ó

Mục đích: Sử dụng để mở rộng, gây hứng thú với học sinh sau khi

Í-

học bài Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

a/ Dụng cụ: 01 đèn Laser 01 bình nhựa trong suốt ( có thể là chai nước khoáng lớn ) 01 khay hứng nước 01 màn b/ Chuẩn bị dụng cụ: Đục một lỗ nhỏ trên thành bình nhựa, gần phía đáy bình,

đường kính khoảng 0,8 cm.

Bố trí thí nghiệm như hình dưới.

44 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.twitter.com/daykemquynhon www.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon www.daykemquynhon.blogspot.com

c/ Tiến hành: Đặt đèn Laser theo phương ngang, sao cho ánh sáng phát ra từ đèn đi qua lỗ tròn ở thành đối diện.

Ơ

N

Khi chưa đổ nước vào bình, bật đèn và quan sát vệt sáng trên

N

H

màn.

U Y

Đổ nước vào bình cho đến khi không còn thấy vệt sáng xuất

.Q

hiện trên màn nữa.

TP

Quan sát ở đáy khay hứng nước phía dưới vòi nước chảy, ta

ẠO

thấy có vệt sáng của đèn Laser.

G

Đ

Dùng một ngón tay hướng vào vòi nước chảy ở những vị trí

N

khác nhau. Quan sát hiện tượng và nhận xét.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

Giải thích nguyên nhân của hiện tượng trên.

45 Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Năm học: 2014 - 2015

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial