Giáo án hóa học 11 HIDROCACBON THƠM VÀ HỆ THỐNG HÓA CÁC HIDROCACBON (2019-2020) Gv Thạch Trần

GIÁO ÁN HÓA HỌC SOẠN THEO CHỦ ĐỀ

vectorstock.com/22606168

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

Giáo án hóa học 11 HIDROCACBON THƠM VÀ HỆ THỐNG HÓA CÁC HIDROCACBON (2019-2020) Gv Thạch Trần - Đôn Châu WORD VERSION | 2020 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF

IC IA L

Tên chủ đề: HIDROCACBON THƠM VÀ HỆ THỐNG HÓA CÁC HIDROCACBON Số tiết……………………………………………………………………………: Ngày soạn:………………………………………………………………………

Tiết theo phân phối chương trình:………………………………………………

Tuần dạy: ………………………………………………………………………..

I. Nội dung chủ đề Chủ đề hidrocacbon thơm và hệ thống hóa các hidrocacbon Nội dung 1: Benzen và đồng đẳng Nội dung 2: Hệ thống hóa về hidrocacbon Chủ đề được thiết kế thành chuỗi các hoạt động cho học sinh theo các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực, giúp HS giải quyết trọn vẹn một vấn đề học tập, phù hợp với mục tiêu phát triển năng lực của HS. GV chỉ là người tổ chức, định hướng còn học sinh là người trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ do GV giao một cách tích cực, chủ động sáng tạo.

II. Mục tiêu 1. Kiến thức Biết được: -Định nghĩa, công thức chung, đặc điểm cấu tạo, đồng phân, danh pháp.

-Tính chất vật lí : Quy luật biến đổi nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi của các chất trong dãy đồng đẳng benzen.

-Tính chất hoá học : Phản ứng thế (quy tắc thế), phản ứng cộng vào vòng benzen ; Phản ứng thế và oxi hoá mạch nhánh -Cấu tạo phân tử, tính chất vật lí, tính chất hoá học của stiren (tính chất của hiđrocacbon thơm ; Tính chất của hiđrocacbon không no : Phản ứng cộng, phản ứng trùng hợp ở liên kết đôi của mạch nhánh).

2. Kĩ năng - Viết được công thức cấu tạo của benzen và một số chất trong dãy đồng đẳng.

-Viết được các phương trình hoá học biểu diễn tính chất hoá học của benzen, vận dụng quy tắc thế để dự đoán sản phẩm phản ứng.

-Xác định công thức phân tử, viết công thức cấu tạo và gọi tên.

- Tính khối lượng benzen, toluen tham gia phản ứng hoặc thành phần phần trăm về khối lượng của chất trong hỗn hợp.

-Viết công thức cấu tạo, từ đó dự đoán được tính chất hoá học của stiren.

-Viết được các phương trình hoá học minh hoạ tính chất hoá học của stiren.

-Phân biệt một số hiđrocacbon thơm bằng phương pháp hoá học.

- Tính khối lượng sản phẩm thu được sau phản ứng trùng hợp.

3. Thái độ - Yêu thích bộ môn -Tính trật tự , suy luận logic -Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường -Làm việc chăm chỉ, khách quan

1

Nhận biết

Thông hiểu -Sự liên quan giữa cấu trúc phân tử và tính chất hóa học của benzen.

U

Q

-Quy tắc thế vòng thơm

M

Benzen và đồng đăng

-Viết các phương trình hóa học minh họa tính chất hóa học của benzen và đồng đẳng của benzen, stiren và naphtalen

-Dựa vào quy tắc thế ở nân benzen để viết phương trình điều chế các dẫn xuất của bezen và ankylbenzen.

Ơ

H

N

-Trung tâm phản ứng, cơ chế phản ứng của stiren

Y

-Cách gọi trên một số hidrocacbon thơm đơn giản.

N

-Đặc điểm cấu tạo của benzen

Vận dụng

O

Nội dung

FF

Các mức độ kiến thức

IC IA L

-Nghiêm túc học tập, hứng thú với những kiến thức về thế giới vi mô 4. Định hướng năng lực hình thành -Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực hợp tác.

- Năng lực làm việc độc lập.

- Năng lực tính toán hóa học.

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hoá học.

- Năng lực thực hành hóa học.

- Năng lực vận dụng kiến thức hoá học vào cuộc sống.

III. Bảng mô tả các mức yêu cầu cần đạt cho mỗi loại câu hỏi/bài tập trong chủ đề

-Viết đồng phân, gọi tên benzen và đồng đẳng

ẠY

KÈ

-Biết những điểm khác nhau và giống

-Dạng toán xác định công thức phân tử dựa vào công thức tổng quát.

-Xác định công thức cấu tạo dựa vào đặc điểm của phản ứng.

-Xác định công thức phân tử và phần trăm lượng hỗn hợp hai chất là đồng đẳng của nhau

D Nguồn hidrocacbon thiên nhiên

Vận dụng cao

-Hiểu các ứng dụng quan trọng của

-Rèn luyện kĩ năng viết phương trình

-Phân tích, khái quát hóa nội dụng

2

hidrocacbon trong công nghiệp và đời sống.

-Biết các nguồn hidrocacbon trong tự nhiên , thành phần và các phương pháp chế biến chúng.

kiến sách khoa những luận học

thức giáo thành kết khoa

FF

-Tầm quan trọng của lọc hóa dầu đối với nền kinh tế.

hóa học thể hiện tính chất hóa học của hidrocacbon thơm

IC IA L

nhau.

U

Y

N

H

Ơ

N

O

IV. Biên soạn các câu hỏi/bài tập theo bảng mô tả 1. Mức độ biết Câu 1. Cho các chất: C6H5CH3 (1); p-CH3C6H4C2H5 (2); C6H5C2H3 (3); oCH3C6H4CH3 (4) Dãy gồm các chất là đồng đẳng của benzen là: A. (1); (2) và (3).

B. (2); (3) và (4).

C. (1); (3) và (4).

D. (1); (2) và (4).

Câu 2. Chất cấu tạo như sau có tên gọi là gì ?

D

ẠY

KÈ

M

Q

A. o-xilen.

B. m-xilen.

C. p-xilen.

D. 1,5-đimetylbenzen.

Câu 3. (CH3)2CHC6H5 có tên gọi là: A. propylbenzen.

B. n-propylbenzen.

C. iso-propylbenzen.

D. đimetylbenzen.

Câu 4. Công thức phân tử của Strien là: A.C6H6 B. C7H8 C. C8H8 D. C8H10 Câu 5. Công thức phân tử của toluen là: A.C6H6 B. C7H8 C. C8H8 D. C7H9 Câu 6. Toluen tác dụng với Br2 chiếu sáng (tỷ lệ mol 1 : 1), thu được sẩn phẩm hữu cơ là A. o-bromtoluen B. m-bromtoluen.

C. phenylbromua D. benzylbromua Câu 7. Thành phần chính của dầu mỏ là: A. Hỗn hợp hidrocacbon B. Dẫn xuất hidrocacbon C. Hợp chất vô cơ D. Hidrocacbon thơm.

2. Mức độ hiểu Câu 1. Viết thức cấu tạo các hiđrocacbon có công thức cấu tạo sau:

3

IC IA L

a. 3-etyl-1-isopropylbenzen b. 1,2-đibenzyleten c. 2-phenylbutan Hướng dẫn:

O

FF

Câu 2. Viết và gọi tên các đồng phân ứng với công thức phân tử C8H10 Hướng dẫn: 4 đồng phân hiđrocacbon thơm của C8H10 là:

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

Câu 3. Benzen tác dụng với Cl2 có ánh sáng, thu được hexaClorua. Công thức của hexaClorua là Hướng dẫn: C6H6Cl6 Câu 4. Quá trình biến đổi cấu trúc của hiđrocacbon từ không phân nhánh thành phân nhánh, từ không thơm thành thơm dưới tác dụng của nhiệt và xúc tác gọi là: A. Crackinh B. Rifocming C. đồng phân hóa D. Nhiệt phân Câu 5. Phương pháp chủ yếu để chế biến dầu mỏ là: A. Nhiệt phân B. Thủy phân C. Chưng cất phân đoạn D. Cracking và rifoming.

3.Mức độ vận dụng Câu 1. Nitro hóa benzen được 14,1 gam hỗn hợp hai chất nitro có khối lượng phân tử hơn kém nhau 45 đvC. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai chất nitro này được 0,07 mol N2. Hai chất nitro đó là: Hướng dẫn: Đặt CTPT chung của 2 hợp chất là C6H6-n(NO2)n

Ta có

Hỗn hợp 2 chất nitro có khối lượng phân tử hơn kém nhau 45dvc nên phân tử của chúng hơn kém nhau 1 nhóm –NO2. ⇒ C6H5NO2 và C6H4(NO2)2.

4

Y

N

4. Mức độ vận dụng cao.

Câu 1. Cho sơ đồ điều chế polistiren:

H

Ơ

N

O

FF

IC IA L

Câu 2. Để phân biệt toluen, benzen, stiren chỉ cần dùng dung dịch A.NaOH B. HCl C. Br2 D. KMnO4 Hướng dẫn: Benzen không làm mất màu dd thuốc tím ở mọi điều kiện.

Toluen làm mất màu dd thuốc tím trong đk có nhiệt độ: 80-100 độ C C6H5CH3 + 2KMnO4 → C6H5COOK + KOH + 2MnO2 +H2O Stiren làm mất màu dd thuốc tím ở đk thường 3C6H5 -CH=CH2 + 2KMnO4 + 4H2O → 3 C6H5-CHOH-CH2OH + 2MnO2 + 2KOH Câu 3. Sử dụng thuốc thử nào để nhận biết được các chất sau: benzen, stiren, toluen và hex – 1 – in A. dd Brom và dd AgNO3/NH3 B. dd AgNO3 C. dd AgNO3/NH3 và KMnO4 D. dd HCl và dd Brom Câu 4. Đốt cháy hoàn toàn m g A đồng đẳng của benzen thu được 20,16 lít CO2 (đktc) và 10,8 ml H2O (lỏng). Công thức của A là: A. C7H8 B. C8H10 C. C9H12 D. C10H14 Câu 5. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol CxHy thu được 15,68 lít CO2 (đktc) và 7,2 g H2O (lỏng). Công thức của CxHy là: A. C7H8 B. C8H10 C. C10H14 D. C9H12

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Với 5,2 kg C2H2 có thể điều chế được bao nhiêu kg polistiren?

A. 0,57 kg B. 0,98 kg C. 0,86 kg D. 1,2 kg Hướng dẫn: nC2H2 = 0,2 mol ⇒ npolistiren = 0,2.0,75.0,67.0,45.0,55/3 = 0,0083 kmol ⇒ mpolistiren = 0,0083.104 = 0,86 kg Đáp án Câu 2. Từ axetilen viết phương trình hoá học điều chế benzen, toluene, stiren Hướng dẫn:

Câu 3. Viết phương trình phản ứng điều chế polistiren, cao su buna S từ CaC2.

Hướng dẫn: CaC2 + H2O → Ca(OH)2 + C2H2 2CH≡CH → CH2=CH-C≡CH (tº; p)

5

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF

IC IA L

CH2=CH-C≡CH + H2 → CH2=CH-CH=CH2 (tº, p, xt) 3CH≡CH → C6H6 (tº, p, xt) C6H6 + C2H5Cl → C6H5C2H5 C6H5C2H5 → C6H5C2H3 (tº, xt, p) nC6H5C2H3 → -(CH(C6H5)-CH2)-n C6H5C2H3 + CH2=CH-CH=CH2 → -(CH(C6H5)-CH2-)n(-CH2-CH=CH-CH2-)m Câu 4. Cho toluen tác dụng với lượng dư HNO3 đặc có xúc tác H2SO4 đặc để điều chế 2,4,6-trinitrotoluen (TNT). KHối lượng điều chế được từ 23 kg toluen (hiệu suất 80%) là A. 45,40 kg B. 70,94 kg C. 18,40 kg D. 56,75 kg V. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh.

1. Chuẩn bị của giáo viên - Phiếu học tập, Giấy A0, thẻ màu, bút lông, keo dán -Thiết kế sẳn các trò chơi có liên quan đến nội dung bài học -Các đoạn phim thí nghiệm, phóng sự có liên quan -Giáo án 2. Chuẩn bị của học sinh -Chuẩn bị bài cũ.

-Tìm kiếm những kiến thức có liên quan đến bài học mới VI. Tổ chức các hoạt động học tập 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: Bằng phương pháp hóa học hãy phân biệt ba bình khí mất nhãn chứa metan, etylen và axetilen ?

3. Thiết kế tiến trình dạy học 3.1. Hoạt động khởi động Mục tiêu: - Được thiết kế nhằm gây hứng thú, kích thích sự tò mò để hướng học sinh tham gia khám phá kiến thức mới b. Phương thức tổ chức -Phương pháp:Quan sát -Cách thức hoạt động : Thảo luận nhóm PHIẾU HỌC TẬP 1

D

Quang sát các hình ảnh sau:

Trả lời các câu hỏi sau: 1. Tìm điểm chung của các chất trên? .............................................................................................................................

6

IC IA L

2. Hiđrocacbon thơm là gì ? ............................................................................................................................. .............................................................................................................................

3. Từ các chất trên hãy tìm những chất có điểm giống nhau? ............................................................................................................................. .............................................................................................................................

4. Hiđrocacbon thơm được phân thành mấy loại? Gồm những loại nào? ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. .............................................................................................................................

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF

Dự kiến sản phẩm: Trong hoạt động này không chốt kiến thức mà chỉ dựa vào sản phẩm để giới thiệu vào chủ đề mới 3.2 Hoạt động hình thành kiến thức Nội dung 1: BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG.MỘT SỐ HIDROCACBON THƠM KHÁC Hoạt động 1: Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp, cấu tạo. Tính chất vật lý Mục tiêu: Học sinh biết: -Cấu trúc electron của phân tử benzen - Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp của ankylbenzen -Tính chất vật lý của benzen Học sinh hiểu: -Sự liên quan giữa cấu trúc phân tử và tính chất hóa học của benzen Kỹ năng: -Gọi tên, viết đồng phân danh pháp của ankylbenzen Phương thức Phương pháp: Đàm thoai, quan sát, diễn giảng, thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: Bước 1.

GV cho HS xem 2 đoạn video Sự thật kinh hoàng về benzen Tính chất vật lý của benzen

www.youtube.com/watch?v=_j10hyjTZZE https://www.youtube.com/watch?v=ADRQkf6bj14

Sau đó yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập 2 PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 A. BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG

7

Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp, tính chất vật lí 1. Dãy đồng đẳng của benzen − Các chất C6H6, C7H8, C8H10............................................................................................. − Công thức chung: ............................................................................................................

2. Đồng phân, danh pháp Viết đồng phân của các chất sau: C6H6..................................................................................................................................... ............................................................................................................................................

C7H8..................................................................................................................................... ............................................................................................................................................

C8H10 ................................................................................................................................... ............................................................................................................................................

IC IA L

I.

H

Ơ

N

O

FF

Tên thay thế: ....................................................................................................................... ............................................................................................................................................

Chú ý các vị trí: 1,2................................, 13.................................., 1,4 ................................

3. Tính chất vật lí − Trạng thái:........................................................................................................................ − Nhiệt độ sôi: ..................................................................................................................... − Đặc tính: .......................................................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................

Bước 3. GV dự kiến sản phẩm

N

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ

U

Y

Với đoạn video trên, kết hợp với kiến thức đã học ở chương Hidrocacbon no và không no, HS có thể tự trả lời nội dung liên quan đến: đồng đẳng, tính chất vật lí.

M

Q

Kiến thức liên quan đến đồng phân và cấu tạo, Gv hỗ sẽ hỗ trợ khi HS gặp khó khăn, vướng mắc cụ thể: HS viết các đồng phân của C6H6, C7H8, C8H10. Từ đó hướng dẫn HS rút ra kết luận: Từ C8H10 mới có đồng phân. Sau khi chốt lại GV tiếp tục hướng dẫn HS gọi tên thay thế của toluen, và etylbenzen và cho HS gọi tên các đồng phân còn lại.

KÈ

Chú ý GV cần hướng dẫn HS cách đánh số trên vòng benzen. Cuối cùng rút ra quy tác gọi tên thay thế: Tên thay thế = số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + benzen.

D

ẠY

Sau đó GV giới thiệu các tên thông thường và các vị trí ortho, meta và para. GV là mẫu 1 chất, các chất còn lại HS rự làm và GV nhận xét bổ sung và chốt lại kiến thức.

Bước 4. HS lên bảng báo cáo sản phẩm GV cho HS hoạt động nhóm so sánh kết quả tự làm với nhau và thống nhất đáp án để trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập và ghi vắng tắt vào bảng phụ. Kết thúc hoạt động GV gọi đại diện 1 nhóm lên treo bảng và trình bày. Các nhóm còn lại quan sát và bổ sung, GV ghi nhận lại các ý kiến lên bảng phụ.

Bước 5. GV nhận xét, đánh giá sản phẩm hoạt động của học sinh A. Benzen và đồng đẳng I. Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp, cấu tạo 1. Dãy đồng đẳng của benzen

8

C6H6 (benzen) và các hidrocacbon khác có công thức phân tử là C7H8 (toluen), C8H10, ... lập thành dãy đồng đẳng có công thức phân tử chung là CnH2n-6 (n ≥ 6, nguyên) 2. Đồng phân, danh pháp a) Đồng phân - C6H6 và C7H8 không có đồng phân hidrocacbon thơm.

IC IA L

CH3

benzen - Từ C8H10 trở đi có + đồng phân vị trí tương đối của các nhóm ankyl

toluen

CH3

CH3

FF

CH3

o-xilen

O

CH3 CH3

m-xilen

Ơ

+ đồng phân cấu tạo mạch cacbon của nhánh

CH3

N

p-xilen

N

H

(sgk) b) Danh pháp

Q

CH3

U

Y

Tên hệ thống: nhóm ankyl + benzen Chú ý: Nếu vòng benzen liên kết với nhiều nhóm ankyl tên gọi: số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + benzen

(o)

M

(o)

(m)

(m)

KÈ

CH3

(p)

m-đimetylbenzen

ẠY

Cách đánh số các nguyên tử C trong vòng benzen sao cho tổng chỉ số trong tên gọi là nhỏ nhất.

D

CH3 1

6

2 3

5

4

CH3

1,3-dimetylbenzen

9

CH3 1 6

2 3

5 4

CH3

1,5-đimetylbenzen

FF

IC IA L

3. Cấu tạo

O

- Có 3 liên kết đôi, có cấu trúc lục giác đều.

N

H

Ơ

- Có hai cách biểu diễn công thức của benzen:

N

- Cả 6 nguyên tử C và 6 nguyên tử H cùng nằm trên một mặt phẳng.

Q

U

Y

II. Tính chất vật lí - Các hiđrocacbon thơm đều là chất lỏng hoặc rắn ở điều kiện thường ; ts, tnc tăng theo chiều tăng của phân tử khối.

- Hiđrocacbon thơm ở thể lỏng có mùi đặc trưng, không tan trong nước, nhẹ hơn nước, hòa tan được nhiều chất hữu cơ.

D

ẠY

KÈ

M

Hoạt động 2: Tính chất hóa học Mục tiêu: Học sinh biết: -Tính chất hóa học: Phản ứng thế ( quy tắc thế) phản ứng cộng vào vòng benzen; Phản ứng thế và oxi hóa mạch nhánh Học sinh hiểu: -Sự liên quan giữa cấu trúc phân tử và tính chất hóa học của benzen Kỹ năng -Dựa vào quy tắt thế ở nhân benzen để dự đoán sản phẩm phản ứng -Viết được các PTHH biểu diễn tính chất hóa học của benzen - Phương thức: Phương pháp: Thảo luận nhóm, cá nhân, đàm thoại Cách thức hoạt động: Hoạt động riêng từng nhóm nhỏ ( tại chỗ ngồi)

10

IC IA L

Bước 1: GV nhấn mạnh đặc điểm cấu tạo của benzen: mạch vòng. Tạo hệ liên hợp, vì vậy nhân benzen khá bền. Các hidrocacbon thơm có hai trung tâm phản ứng là nhân benzen và mạch nhánh.Sau đó GV chiếu cho HS xem các đoạn video Benzen tác dụng với dd Br2 Oxi hóa Benzen và toluen

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF

https://www.youtube.com/watch?v=VnxAHsdE https://www.youtube.com/watch?v=Ua22 ksQ&t=18s 2bIZ8TA Sau khi xem đoạn video, học sinh hoàn thành phiếu học tập 3 PHIẾU HỌC TẬP 3 1. Cấu tạo phân tử benzen có gì khác so với cấu tạo phân tử etilen?

2. Dựa vào đặc điểm cấu tạo, em h ãy dự đoán tính chất hóa học của benzen?

3. Dấu hiệu nào cho thấy benzen có phản ứng với brom. Viết phương trình phản ứng?

4. Benzen có thể tham gia phản ứng cộng với một số chất như hidro, clo. Hãy viết PTHH của các phản ứng trên?.

Bước 2: HS quan sát thí nghiệm. Sau đó trao đổi trong nhóm, kết hợp với nghiên cứu SGK Bước 3.GV dự kiến sản phâm.

Do học sinh được xem video và có đầy đủ thông tin trong SGK nên nội dung này HS dễ dàng thực hiện được yêu câù của GV. Tuy nhiên nếu HS không trả lời được, GV hướng dẫn thêm GV nêu quy tắc thế vào vòng benzen.

Nhóm -OH, -NH2, -OCH3.. định hướng thế vào o, p.

Nhóm -NO2, - COOH, -SO3H.. định hướng thế vào m.

GV trình bày cơ chế phản ứng thế ở vòng benzen, HS áp dụng viết cơ chế cho một phản ứng tương tự.

Bước 4: Cho HS hoạt động nhóm so sánh kết quả tự làm với nhau và thống nhất đáp án để trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập và ghi vắn tắt vào bảng phụ. Kết thúc hoạt động GV gọi đại diện 1 nhóm lên treo bảng và trình bày. Các nhóm còn lại quan sát và bổ sung, GV ghi nhận lại các ý kiến lên bảng phụ. Kết thúc hoạt động GV cùng HS nghiên cứu kĩ SGK và kiểm tra đối chiếu với các kết quả, sau cùng chốt lại nội dung bài học.

Bước 5: Giáo viên nhận xét, đánh gia sản phẩm hoạt động của học sinh.và nhấn mạnh các nội dung chủ yếu cần ghi nhớ II. Tính chất hóa học 1. Phản ứng thế a) Thế H ở vòng benzen

Với halogen

Với axit nitric

11

Br Boä t saé t

+ Br2

+ HBr

NO2 + HNO3(ñaë c)

* Đối với toluen

* Đối với toluen (41%)

CH3

2-bromtol uen (o - bromtoluen)

+Br2 , Fe - HBr

CH3

CH3

Toluen

+ H2 O

nitrobenzen

benzen

CH3 Br CH3

H2SO4 ñaë c

IC IA L

brombenzen

benzen

NO2

2- nitrotoluen (o - nitrroâ tluen) (58%)

H2SO4 ñaë c HNO3 ñaë c - H2O

toluen

FF

CH3

(59%) Br 4-bromtol uen (p - bromtoluen)

N

O

NO2 2- nitrotoluen (o - nitrroâ tluen) (42%)

N

H

Ơ

Quy tắc thế ở vòng benzen: khi ở vòng benzen đã có sẵn nhóm ankyl (hay các nhóm –OH, -NH2, -OCH3,...), phản ứng thế vào vòng sẽ dễ dàng hơn và ưu tiên thế vào vị trí o-, p-. + Nếu vòng benzen đã có sẵn nhóm –NO2 ( hoặc các nhóm –COOH, -SO3H, ...) phản ứng thế vào vòng sẽ khó hơn và ưu tiên xảy ra ở vị trí m-.

t

0

CH2Br + HBr

U

CH3 + Br2

Y

b) Thế H ở nhánh

benzylbromua

Q

2. Phản ứng cộng a) Tác dụng với H2

M

0

KÈ

+ 3H2

t , Ni

benzen

xiclohexan

Cl

+ Cl 2

aù nh saù ng

D

ẠY

b) Tác dụng với Cl2 Cl

Cl

Cl

Cl Cl

hexacloran

3. Phản ứng oxi hóa a) Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn

12

CH3

COOK

+ 2KMnO4

to

+ 2MnO2 + KOH + H2O kalibenzoat

đ??śđ?‘› đ??ť2đ?‘›âˆ’6 +

đ?‘Ąđ?‘œ 3đ?‘› − 3 đ?‘‚2 → đ?‘›đ??śđ?‘‚2 + (đ?‘› − 3)đ??ť2 đ?‘‚ 2 đ?‘›đ??śđ?‘‚2 > đ?‘›đ??ť2đ?‘‚

IC IA L

b) Phản ᝊng oxi hóa hoà n toà n

FF

Benzen tĆ°ĆĄng Ä‘áť‘i dáť… tham gia phản ᝊng tháşż hĆĄn so váť›i cĂĄc chẼt oxi hĂła. Ä?Ăł cĹŠng chĂ­nh lĂ tĂ­nh chẼt hĂła háť?c đạc trĆ°ng chung cᝧa cĂĄc hiÄ‘rocacbon thĆĄm nĂŞn đưᝣc gáť?i lĂ tĂ­nh thĆĄm

D

áş Y

KĂˆ

M

Q

U

Y

N

H

Ć

N

O

Náť˜I DUNG 2: Máť˜T VĂ€I HIDROCACBON THĆ M KHĂ C Hoất Ä‘áť™ng 3: STIREN M᝼c tiĂŞu: Háť?c sinh biáşżt: -CẼu tấo, tĂ­nh chẼt, ᝊng d᝼ng cᝧa stiren vĂ naphtalen - CĂĄch xĂĄc Ä‘áť‹nh CTPT hᝣp chẼt hᝯu cĆĄ báşąng phĆ°ĆĄng phĂĄp hĂła háť?c Káťš năng -Viáşżt máť™t sáť‘ PTHH chᝊng minh tĂ­nh chẼt hĂła háť?c cᝧa stiren vĂ napphtalen PhĆ°ĆĄng thᝊc hoất Ä‘áť™ng PhĆ°ĆĄng phĂĄp: Thảo luáş­n nhĂłm, Ä‘Ă m thoấi, diáť…n giảng CĂĄch thᝊc hoất Ä‘áť™ng: BĆ°áť›c 1: Gv phĂĄt cho máť—i nhĂłm 1 táť? thĂ´ng tin váť stiren. Sau Ä‘Ăł yĂŞu cầu háť?c sinh trả láť?i câu háť?i trong phiáşżu háť?c táş­p 4 Styren laĚ€ giĚ€? 10 ảnh hĆ°áť&#x;ng cᝧa chẼt styren Ä‘áşżn nguáť“n nĆ°áť›c vĂ sĆ°Ě c khỏe con ngĆ°áť?i Styren laĚ€ mĂ´ĚŁt chẼt láť?ng hĆ°Ěƒu cĆĄ khĂ´ng maĚ€u vaĚ€ thĆ°áť?ng Ä‘Ć°ĆĄĚŁc sử duĚŁng để sản xuẼt cao su vaĚ€ nhĆ°ĚŁa. Vậy chẼt styren coĚ Ä‘Ă´ĚŁc haĚŁi khĂ´ng? CuĚ€ng chuĚ ng miĚ€nh tiĚ€m hiểu vĂŞĚ€ nhĆ°Ěƒng ảnh hưƥ̉ng cᝧa styren Ä‘áşżn nguáť“n nĆ°áť›c vaĚ€ sĆ°Ě c kháť?e con ngĆ°áť?i qua baĚ€i viáşżt dĆ°áť›i đây nheĚ !

I. Styren là gì?

Styren hay stiren laĚ€ hĆĄĚŁp chẼt hĆ°Ěƒu cĆĄ coĚ tĂŞn tiáşżng Anh đầy đᝧ laĚ€ styrene. Vậy styrene lĂ gĂŹ vaĚ€ Ä‘Ć°ĆĄĚŁc sử duĚŁng cho muĚŁc Ä‘iĚ ch giĚ€? Styrene lĂ mĂ´ĚŁt chẼt láť?ng coĚ muĚ€i, dĂŞĚƒ báť‘c hĆĄi vaĚ€ dĂŞĚƒ chĂĄy thĆ°áť?ng Ä‘Ć°ĆĄĚŁc sử duĚŁng để sản xuẼt nhĆ°ĚŁa polystyrene, sĆĄĚŁi thᝧy tinh, cao su vĂ latex.

NgoaĚ€i sản xuẼt nhĆ°ĚŁa vaĚ€ cao su, ngĆ°áť?i ta coĚ€n Ä‘iĂŞĚ€u cháşż stiren để laĚ€m vật liᝇu cĂĄch nhiᝇt, nhĆ°Ěƒng bĂ´ĚŁ phận xe Ă´ tĂ´, hĂ´ĚŁp mĆ°ĚŁc in vĂ mĆ°ĚŁc mĂĄy in, hĂ´ĚŁp Ä‘Ć°ĚŁng vaĚ€ bao bĂŹ, giaĚ€y deĚ p, Ä‘áť“ chĆĄi, v.v.

13

H

Ơ

N

O

FF

IC IA L

Ngoài sản xuất nhựa và cao su, người ta còn điều chế stiren để làm vật liệu cách nhiệt, những bộ phận xe ô tô, hộp mực in và mực máy in, hộp đựng và bao bì, giày dép, đồ chơi, v.v.

II. 10 ảnh hưởng của chất styren đến nguồn nước và sức khỏe con người Hiện nay mức xếp loại nguy hiểm của hóa chất styrene đã được EPA (Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ) đặt ở mức tối đa là 0,1 miligam mỗi lít. Tức là nếu vượt quá 0,1 miligam/L, styren có thể ảnh hưởng và gây nguy hiểm cho sức khỏe con người và ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước. Dưới đây là một số tác hại của styren đến nguồn nước và con người: Gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến sức khỏe thủy sinh Tính chất của styrene là nhẹ hơn nước và không hòa tan trong nước, thường có mùi giống như mùi khét khi lượng styrene đậm đặc. Khi quá nhiều lượng styren ngấm vào nước, nguồn nước sẽ bị ô nhiễm tạm thời và mất ít nhất 48 tiếng để bốc hơi hoặc phân hủy toàn bộ.

Trong thời gian styren còn tồn đọng trong nước, nếu các loài động vật thủy sinh tiếp xúc có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của chúng.

M

Q

U

Y

N

Ảnh hưởng đến hệ thần kinh con người Styren chủ yếu tác động đến con người dưới dạng độc tố thần kinh bằng cách tấn công hệ thần kinh trung ương và ngoại biên khi tiếp xúc thời gian ngắn. Những ảnh hưởng sức khỏe này bao gồm thay đổi thị lực màu sắc, mệt mỏi, cảm thấy say, muốn nôn, thời gian phản ứng chậm lại, mất tập trung và thăng bằng.

D

ẠY

KÈ

Làm giảm thính lực Theo nhiều nghiên cứu, styren có khả năng gây mất thính lực ở động vật khi chúng tiếp xúc styren ở liều lượng đậm đặc. Do đó, có khả năng nếu chúng ta tiếp xúc với hợp chất này quá lâu, thính lực có thể bị suy giảm hoặc gây nhiễm trùng tai.

Suy nhược cơ thể

14

N

O

FF

IC IA L

Bởi styren có ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh con người nên về dài lâu, những triệu chứng trên sẽ làm cơ thể chúng ta bị suy yếu, chán ăn và sụt cân.

Kích ứng da và mắt Kích ứng da và mắt là một trong những triệu chứng thường gặp khi con người tiếp xúc với chất styren trong nước, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Tuy không đến mức nguy hiểm, nhưng đây là một dấu hiệu cho thấy nguồn nước sinh hoạt nhà bạn đang có vấn đề. Vì vậy, nếu bỗng một ngày bạn cảm thấy đau rát da và mắt sau khi rửa mặt, bạn nên tìm đến một chuyên gia xử lý nước ngay.

Tiếp xúc styrene lâu dài có thể tổn thương gan Theo các nghiên cứu, nếu con người hít phải styren trong thời gian dài có thể dẫn đến tổn thương và xơ gan nghiêm trọng. Đối với một số người bị viêm xoang hoặc thường bị kích ứng mũi, styren có thể khiến họ bị niêm mạc mũi nặng.

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

Gây ung thư Nhiều bằng chứng và thí nghiệm của các nhà khoa học đã chứng minh được rằng chất styren nếu con người tiếp xúc lâu dài có thể gây ung thư.

III. Nên làm gì nếu nghi ngờ nguồn nước sinh hoạt bị nhiễm styren?

Nếu bạn nghi ngờ nguồn nước nhà bạn đang bị nhiễm chất độc hại này, tốt nhất là bạn nên gọi đến chuyên gia xử lý nước để tìm ra biện pháp lọc nước tốt nhất. Thông thường thì có 2 cách để lọc chất styren trong nước: IV. Làm thế nào để hạn chế tiếp xúc với styren?

Styren không chỉ tìm thấy ở các nguồn nước thải ra từ các nhà máy cao su và nhựa, chất styren còn có trong khí thải khói thuốc lá, khí thải xe cộ và máy photocopy. Do đó để hạn chế bản thân và gia đình tiếp xúc với chất độc hại này, dưới đây là một số mẹo bạn cần lưu ý:

•Tránh hút thuốc trong không gian kín như trong nhà hoặc xe hơi để hạn chế tiếp xúc với trẻ em và các thành viên khác trong gia đình.

•Styrene được thải ra trong quá trình sử dụng máy photocopy vì vậy chỉ nên sử dụng máy photocopy tại nhà khi cần thiết và tắt máy sau khi sử dụng xong •Thường xuyên kiểm tra nước sinh hoạt nhà bạn •Không nên đứng gần xe ô tô, xe tải hoặc xe buýt quá lâu

15

•Không để trẻ em chơi các trạm gần ga hoặc đường cao tốc thường có nhiều xe tải, ô tô qua lại.

Nguồn: internet PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4

IC IA L

B. MỘT SỐ HIDROCACBON THƠM KHÁC: STIREN I. Cấu tạo và tính chất vật lí CTPT ......................................................................................................................................................

Trạng thái:..................................................... Nhiệt độ sôi: ....................................................................

N

O

FF

II. Tính chất hóa học.

Cấu tạo của stiren có đặc điểm giống etilen và đặc điểm giống benzen, do đó stiren vừa có tính chất giống anken , vừa có tính chất giống benzen.

1. Về cấu tạo phân tử stiren giống anken và bezen ở điểm nào?

2. Stiren có phản ứng cộng với Br2, H2, HBr, HI.....vào liên kết đôi và làm mất màu dung dịch KMnO4 ở điều kiện thường. Em hãy viết PTHH chứng minh nhận định trên?

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ và làm việc theo nhóm, trình bày trên giấy A0 Bước 3: Dự kiến sản phẩm -Stiren có khả năng tham gia phản ứng thế vào vòng benzen, phản ứng cộng vào nối đôi.

- GV lưu ý học sinh phản ứng cộng HX tuân theo quy tắc Mac-cop-nhi –cop.

GV gợi ý : Tương tự etilen, stiren cũng làm mất màu dung dịch KMnO4.

Bước 4: HS làm việc theo nhóm. Hết thời gian thảo luận, Gv gọi 1 bạn bất kì trong nhóm trình bày kết quả. Các nhóm còn lại sẽ bổ sung ý kiến hoặc sẽ trình bày kết quả khác với nhóm đầu tiên.

Bước 5: GV nhận xét, thẩm định lại kết quả chính xác của phiếu học tập mà các nhóm đã trao đổi với nhau.

GV cho HS xem video: Thí nghiệm ảo: stiren làm mất màu dd Br2

https://www.youtube.com/watch?v=93F-OPI1wZo

Gv đặt câu hỏi có vấn đề: Tại sao benzen không làm mất màu dung dịch brom, trong khi stiren cũng có vòng benzen nhưng lại có khảnăng làm mất màu dung dịch brom ởđiều kiện thường?

B. MỘT VÀI HIDROCACBON THƠM KHÁC I. Stiren. (Vinylbenzen hay phenyletilen) 1. Tính chất vật lí và cấu tạo: - Chất lỏng không màu, nhẹ hơn nước và không tan trong nước.

- CTCT:

16

CH

CH2

+ Có một vòng benzen. + Có một liên kết đôi ở nhóm thế.

2. Tính chất hoá học: a. Phản ứng cộng với dung dịch Br2 C6H 5-CH=CH2 + Br2

C6H5 CH CH2 Br

IC IA L

Br

b. Phản ứng với hidro CH2 +H

CH2 CH3

CH2 CH3

+ 3H2

2

0

t0,xt,p

t ,xt,p

FF

CH

c. Phản ứng trùng hợp n

CH2

CH

CH2

O

CH

0

t ,xt,p

n

Ơ

N

pol istirren

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Hoạt động 5: Naphtalen Mục tiêu hoạt động Kiến thức: Mục này nằm trong nội dung giảm tải. Do đó GV chỉ giới thiệu, không yêu cầu HS phải phân tích sâu Học sinh biết được: - Cấu tạo phân tử, tính chất vật lý, tính chất hóa học của naphtalen ( tính chất của hidrocacbon thơm: Phản ứng thế, cộng).

Kỹ năng - Viết CTCT từ đó dự đoán được tính chất hóa học của naphtalen.

-Phân biệt một số hidrocacbon thơm bằng phương pháp hóa học .

Phương thức tổ chức Phương pháp: Thảo luận nhóm, phương pháp quan sát.....

Cách thức hoạt động: Bước 1: GV cho HS xem video” Nguy cơ ngộ độc từ băng phiến” Sau đó yêu cầu các nhóm hoàn thành phiếu học tập 5

https://www.youtube.com/watch?v=6GJXqUUWxbQ

PHIẾU HỌC TẬP 5 1. Hai học sinh viết công thức cấu tạo của naphtalen theo hai cách dưới đây và đều cho là mình đúng, bạn sai. Ý kiến của em như thế nào?

17

2. Tiến hành thí nghiệm như hình 7.3 SGK. Đun nóng bát sứ đựng naphtalen một lúc, sau đó để nguội. Khi mở phiễu ra thấy trong phiễu có các tinh thể hình kim bám xung quanh. Điều đó chứng tỏ naphtalen là chất.

A. Dễ bay hơi.

B. Có tính thăng hoa.

C. Khó cháy D. Có tính thơm

Boâ ng Naphtalen thaê ng hoa

Giaá y aå m

FF

Naphtalen

IC IA L

Tôøgiaá y coù ñuïc loã

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ được giao. Viết câu trả lời vào giấy Bước 3: Dự kiến sản phẩm. _Gv hướng dẫn HS các kí hiệu trên CTCT của naphtalen.

-GV gợi ý , HS viết PTHH phản ứng cộng hidro của naphtalen (như SGK) Bước 4: Hs trình bày, báo cáo sản phẩm Đại diện các nhóm lên báo cáo kết quả. Các nhóm khác lắng nghe, so sánh với câu trả lời của tổ mình và đưa ra ý kiến nhận xét, bổ sung Bước 5: GV nhận xét, đánh giá hoạt động, sản phẩm của học sinh.

GV làm thí nghiệm Naphtalen thăng hoa ( hoặ c chiếu video) để chuẩn xác lại câu hỏi trong phiếu học tập.

NỘI DUNG 3: HỆ THỐNG HÓA VỀ HIDROCACBON Hoạt động 5: Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp Mục tiêu hoạt động Kiến thức: Học sinh biết -Mối quan hệ giữa các loại hidrocacbon quan trọng Kỹ năng − Lặp được sơ đồ quan hệ giữa các loại hidrocacbon - Viết được các phương trình hóa học biểu diễn mối quan hệ giữa các chất -Tách chất ra khỏi hỗn hợp lỏng -Xác định công thức phân tử, viết công thức cấu tạo và gọi tên Phương thức Phương pháp: Thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: GV tổ chức cho HS HĐ nhóm để hoàn thành phiếu học tập 6.

Bước 1: GV cho HS hoạt động nhóm so sánh kết quả tự làm với nhau và thống nhất đáp án để trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập và ghi vắn tắt vào bảng phụ. Kết thúc hoạt động GV gọi đại diện 1 nhóm lên treo bảng và trình bày. Các nhóm còn lại quan sát và bổ sung, GV ghi nhận lại các ý kiến lên bảng phụ.

18

GV phát phiếu học tập cho HS và cho đại diện các nhóm lần lượt lên thuyết trình. Các nhóm có cùng nội dung sẽ bổ sung cho nhau, các HS còn lại có thể góp ý thêm và tự ghi bài vào phiếu học tập. Sau cùng GV nhận xét và chốt lại kiến thức.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 6 ANKAN

ANKEN

ANKIN

ANKYLBENZEN

IC IA L

CTPT Đặc điểm cấu tạo phân tử

O

FF

Tính chất vật lí

H

Ơ

N

Tính chất hóa học

Y

N

Ứng dụng

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Bước 2: HS tiếp nhận nhiệm vụ được giao.

Bước 3: GV dự kiến sản phẩm Bước 4: HS trao đổi, thảo luận , chia sẽ thông tin và thống nhất kết quả. GV gọi đại diện 2 nhóm lên báo cáo kết quả. Những HS khác lắng nghe, so sánh với câu trả lời của tổ mình và đưa ra ý kiến nhận xét, bổ sung.

Bước 5: GV nhận xét, đánh giá kết quả của HS Hoạt động 6. Sự chuyển hóa giữa các loại hidrocacbon Mục tiêu hoạt động Kiến thức: Học sinh biết được: -Mối quan hệ giữa các loại hidrocacbon quan trọng Kỹ năng: Viết các phương trình hóa học biểu diễn mối quan hệ giữa các chất Phương thức tổ chức Phương pháp: Thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: Bước 1: Gv Yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập 6 PHIẾU HỌC TẬP 6

19

xt, t C2 H 6 ⎯⎯⎯ → C2 H 4 + H 2 o

Ni, t C2 H 4 + H 2 ⎯⎯⎯ → C2 H 6

FF

o

IC IA L

Bước 2: HS ngồi theo nhóm, quan sát,lắng nghe và tiếp nhận nhiệm vụ Bước 3: Dự kiến sản phẩm

Ni, t C2 H 2 + H 2 ⎯⎯⎯ → C2 H 6 o

O

Pd/PbCO3 C2 H 2 + H 2 ⎯⎯⎯⎯ → C2 H 4

Y

N

H

Ơ

N

Bước 4: Kết thúc thời gian hoạt động Gv gọi tổ 1 đại diện lên trình bày kết quả . yêu cầu tổ 2,3,4 quan sát sản phẩm và lắng nghe phần trình bày của tổ bạn. Đưa ra ý kiến nhận xét, bổ sung Bước 5: GV nhận xét, đánh giá sản phẩm của HS 3.3 Hoạt động luyện tập Mục tiêu Hoạt động này yêu cầu HS phải vận dụng những kiến thức vừa tiếp thu được để giải quyết những nhiệm vụ cụ thể, qua đó GV xem HS đã nắm được kiến thức hay chưa và nắm được ở mức độ nào.

Q

U

Tiếp tục phát triển các năng lực tự học, sử dụng ngôn ngữ hóa học. Phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua môn học

M

Phương thức tổ chức

KÈ

Phương pháp: Thảo luận nhóm Cách thức hoạt động: GV yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập 7

ẠY

PHIẾU HỌC TÂP 7

D

1. Hoàn thành chuổi phản ứng sau:

2. Viết công thức tổng quát của các hidrocacbon sau: ankan, anken, ankin và ankylbenzen 3. Dẫn hỗn hợp khí gồm metan , etilen, axetilen đi vào một lượng dư dung dịch bạc

20

nitrat trong dung dịch amoniac. Khí còn lại được dẫn vào dung dịch brom (dư). Nêu và giải thích các hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm.

FF

.

IC IA L

4. Viết PTHH thực hiện sự chuyển hóa sau

O

5. Cho các công thức :

(2)

(3)

Ơ

(1)

N

H

H

Cấu tạo nào là của benzen ?

B. (1) và (3).

N

A. (1) và (2).

D. (1) ; (2) và (3).

Y

C. (2) và (3).

U

6. Cho 4,48 lít hh gồm metan và etylen đi qua dd Br2 dư, thấy dd nhạt màu và có 1,12 lít khí đi ra. Tính %(V) của metan trong hh (các thể tích đo ở đktc)

Q

7. : Toluen và benzen phản ứng được với chất nào sau đây. Viết PTHH phản ứng xảy ra:

M

(1) Dd Br2/CCl4

KÈ

(2) Dd KMnO4 (3) H2, xt:Ni

D

ẠY

8. Đánh dấu x vào ô cặp chất có phản ứng: benzen

Hexen

toluen

etilen

H2, xt Ni Br2 (dd) Br2 có Fe, to Dd KMnO4,

21

to HBr H2O (xt H+)

IC IA L

9. HC X là chất lỏng có dX/KK= 3,17. Đốt cháy hoàn toàn X thu được mCO2 = 4,28 m H2O. Ở to thường X không làm mất màu dd brom. Khi đun nóng làm mất màu dd KMnO4 a) Tìm CTPT và viết CTCT của X

FF

b) Viết PTHH X + H2, xt Ni, to

O

X + Br2, xt Fe, to

N

X + HNO3đ/H2SO4đ

Q

U

Y

N

H

Ơ

10. Cho hình vẽ mô tả thí nghiệm điều chế khí Y từ dung dịch X

M

Hình vẽ trên minh họa phản ứng nào sau đây ? → NaCl + NH3 + H2O. A. NH4Cl + NaOH ⎯⎯

KÈ

to

t → NaHSO4 + HCl. B. NaCl (rắn) + H2SO4 (đặc) ⎯⎯ o

o

H SO ñaë c, t → C2H4 + H2O. C. C2H5OH ⎯⎯⎯⎯⎯ 4

ẠY

2

D

Dự kiến sản phẩm 1500 C 1) CH 4 ⎯⎯⎯⎯⎯ → C2 H 2 + H 2 lam lanh nhanh 0

C 2) 3C 2 H 2 ⎯⎯⎯ → C6 H 6 6000 C Fe 3) C6 H 6 + Br2 ⎯⎯ → C6 H 5 Br + HBr Ni, t 4) C6 H 6 + 3H 2 ⎯⎯⎯ → C6 H12 o

Ni, t 5) C2 H 2 + 2H 2 ⎯⎯⎯ → C2 H 6 o

xt,t 6) C 2 H 6 ⎯⎯⎯ → C2 H 4 + H 2 o

22

3. C2H2 phản ứng tạo kết tủa màu vàng nhạt với dung dịch AgNO3 trong amoniac.

CH  CH + 2AgNO3 + 2NH3  AgC  Cag + 2NH4NO3 C2H4 phản ứng và làm nhạt màu dung dịch brom.

CH2 = CH2 + Br2  CH2Br – CH2Br

IC IA L

6. Khí không phản ứng đi ra là metan với thể tích là 1,12 lít. %(V)CH4 = 1,12.100/4,48 = 25,00%.

3.4 Hoạt động vận dụng và tìm tòi mở rộng

Ơ

N

O

FF

Mục tiêu HĐ vận dụng và tìm tòi mở rộng được thiết kế cho HS về nhà làm, nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong bài để giải quyết các các câu hỏi, bài tập gắn với thực tiễn và mở rộng kiến thức của HS, không bắt buộc tất cả HS đều phải làm, tuy nhiên GV nên động viên khuyến khích HS tham gia, nhất là các HS say mê học tập, nghiên cứu, HS khá, giỏi và chia sẻ kết quả với lớp.

Phương thức tổ chức

N

H

Phương pháp: Hợp tác nhóm nhỏ

Cách thức hoạt động : Giáo viên giao bài tập về nhà cho các nhóm

Y

PHIẾU HỌC TẬP

Q

U

1.Axit phtalic C8H6O4 dùng nhiều trong sản xuất chất dẻo và dược phẩm, được điều chế như sau: Oxi hóa naphtalen bằng O2 với xúc tác V2O5 ở 4500C thu được anhidric phtalic rồi cho sản phẩm tác dụng với nước. Hãy dùng công thức viết sơ đồ phản ứng.

D

ẠY

KÈ

M

2. Vì sao khi đốt xăng, dầu, cồn, gas thì cháy hết sạch, còn khi đốt gỗ, than đá thì còn lại tro?

3.Polistiren là một loại nhựa được dùng sản xuất các dụng cụ văn phòng như thước kẻ, vỏ bút bi, ê ke……

23

IC IA L

Trong công nghiệp, có thể điều chế polistiren từ benzen và etilen theo sơ đồ: Benzen → etylbenzen → stiren → polistiren.

Viết các PHTT thực hiện sơ đồ chuyển hóa trên.

FF

Dự kiến sản phẩm

U

Y

N

H

Ơ

N

O

2. Bởi vì so với gỗ và than đá thì xăng và cồn là những hợp chất hữu cơ có độ thuần khiết cao. Khi đốt xăng và cồn chúng sẽ cháy hoàn toàn tạo thành CO2 và hơi H2O, tất cả chúng đều bay vào không khí. Xăng tuy là hỗn hợp nhiều hiđrocacbon, nhưng chúng là những chất dễ cháy. Vì vậy cho dù ở trạng thái hỗn hợp nhưng khi đốt đều cháy hết. Với than đá và gỗ thì lại khác. Cả hai vật liệu đều có những thành phần rất phức tạp. Những thành phần của chúng như xenlulozơ, bán xenlulozơ, gỗ, nhựa là những hợp chất hữu cơ dễ cháy và có thể “cháy hết”. Nhưng gỗ thường dùng cón có các khoáng vật. Những khoáng vật này đều không cháy được.Vì vậy sau khi đốt cháy gỗ sẽ còn lại và tạo thành tro. Than đá cũng vậy. Trong thành phần than đá ngoài cacbon và các hợp chất hữu cơ phức tạp còn có các khoáng là các muối silicat. Nên so với gỗ khi đốt cháy than còn cho nhiều tro hơn.

D

ẠY

KÈ

M

Q

3.

Đôn Châu, ngày……thang…..năm Duyệt của tổ trưởng

24

25

D

ẠY M

KÈ Y

U

Q H

N Ơ N

IC IA L

FF

O