GIÁO ÁN ĐẠI SỐ, HÌNH HỌC 9 HK1 (2019-2020) GV NGUYỄN THÀNH TRUNG THCS LÊ QUÝ ĐÔN LONG KHÁNH

KẾ HOẠCH GIẢNG DẠY BỘ MÔN TOÁN 9

vectorstock.com/28062405

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN LESSON PLAN PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

GIÁO ÁN ĐẠI SỐ, HÌNH HỌC 9 HK1 (20192020) GV NGUYỄN THÀNH TRUNG THCS LÊ QUÝ ĐÔN LONG KHÁNH WORD VERSION | 2020 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

KEÁ HOAÏCH GIAÛNG DAÏY BOÄ MOÂN TOAÙN 9 NAÊM HOÏC 201 2019 – 2020 2020 Long Khaùnh, ngaøy 10 thaùng 8 naêm 2019 I/ KEÁ HOAÏCH DAÏY: Caû naêm 37 tuaàn trong ñoù 35 tuaàn x 4 tieát/1 tuaàn = 140 tieát; 2 tuaàn x 0 tieát.

Hoïc kyø I : 19 tuaàn trong ñoù 18 tuaàn x 4 tieát/1 tuaàn = 72 tieát;1 tuaàn x 0 tieát.

Hoïc kyø II : 18 tuaàn trong ñoù 17 tuaàn x 4 tieát/1 tuaàn = 68 tieát;1 tuaàn x 0 tieát.

II/ CHÖÔNG TRÌNH: A. Ñaïi soá : (70 tieát) 1. Chöông I: Caên baäc hai – Caên baäc ba (18 tieát) 2. Chöông II: Haøm soá baäc nhaát (11 tieát) 3. Chöông III: Heä hai phöông trình baäc nhaát hai aån (17 tieát) 4. Chöông IV: Haøm soá y = ax2 (a ≠ 0). Phöông trình baäc hai moät aån soá (24 tieát) B. Hình hoïc : (70 tieát) 1. Chöông I: Heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng ( 19 tieát) 2. Chöông II: Ñöôøng troøn (17 tieát) 3. Chöông III: Goùc vôùi ñöôøng troøn ( 21 tieát) 4. Chöông IV: Hình Truï – Hình Noùn – Hình Caàu (13 tieát) III/ NHAÄN XEÙT: 1. Thuaän lôïi: – Hs coù neàn taûng kieán thöùc ôû lôùp 6,7,8 ñaõ quen vôùi phöông phaùp hoïc tích cöïc.

– Hs phaàn lôùn HS trong lôùp laø chaêm hoïc, yeâu thích moân Toaùn vaø ngoan hieàn.

2. Khoù khaên: – Hs trong lôùp söùc hoïc khoâng ñoàng ñeàu, moät soá em coøn yeáu.

– Moät soá em yù thöùc hoïc taäp chöa cao.

3. Chæ tieâu thöïc hieän: Xeáp Loaïi Lôùp

9/6

Só soá

33

HOÏC KYØ I TB trôû leân Khaù, Gioûi SL % SL % 30 90,9% 27 81,8%

HOÏC KYØ II TB trôû leân Khaù, gioûi SL % SL % 31 93,9% 27 81,8%

CAÛ NAÊM TB trôû leân Khaù, gioûi SL % SL % 31 93,9% 27 81,8%

4. Bieän phaùp thöïc hieän: a. Ñoái vôùi giaùo vieân: – Thöïc hieän trieät ñeå phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc.

– Tinh giaûng lyù thuyeát, luyeän taäp phöông phaùp giaûi toaùn nhieàu.

– Coù phöông phaùp vaø caâu hoûi gôïi môû ñeå HS tìm toøi kieán thöùc môùi.

– Cuûng coá khaéc saâu kieán thöùc troïng taâm.

– Taïo khoâng khí tieát hoïc nheï nhaøng vaø chaát löôïng – Quan taâm ñeán HS ñaëc bieät laø HS yeáu keùm.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 1

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

b. Ñoái vôùi HS: – Coù thôøi gian bieåu cho vieäc hoïc moân toaùn moät caùch hôïp lyù.

– Luyeän taäp 50% löôïng baøi taäp (SGK) taïi lôùp.

– Hoaøn thaønh caùc baøi taäp (SGK) ôû nhaø. Coá gaéng tìm toøi moät soá baøi taäp môùi nhö ôû saùch baøi taäp hoaëc saùch naâng cao.

– Naém ñöôïc noäi dung cô baûn baøi môùi tröôùc khi ñeán lôùp.

– Xem vieäc giaûi baøi taäp laø vieäc luyeän taäp thöôøng xuyeân.

IV/ KEÁ HOAÏCH CUÏ THEÅ: A. ÑAÏI SOÁ: 1. Chöông I:

CAÊN BAÄC HAI – CAÊN BAÄC BA (18 tieát)

a. Troïng taâm: + Lieân heä giöõa pheùp nhaân – chia vaø pheùp khai phöông. + Ñöa moät thöøa soá ra ngoaøi – vaøo trong daáu caên. + Caên baäc ba. b. Phöông phaùp daïy: + Hs nghieân cöùu VD ñeå tìm ra kieán thöùc môùi. + Hoaït ñoäng thaûo luaän tìm ra kieán thöùc môùi, caùch giaûi môùi. + Caùc quy taéc ñöôïc luyeän taäp thöôøng xuyeân. + Luyeän giaûi baøi taäp nhieàu, giaûm nheï bôùt lyù thuyeát. c. Nhöõng loãi HS maéc phaûi khi hoïc chöông I: + Thöïc hieän bieán ñoåi sai, queân GTTÑ khi söû duïng HÑT. + Khoâng thuoäc HÑT hay ñònh lyù daãn ñeán vaän duïng sai.

2. Chöông II:

HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT (11 tieát)

A. Troïng taâm: + Ñoà thò haøm soá y= ax ( a≠ 0) + Caùc ñöôøng thaúng song song vaø caét nhau; Heä soá goùc.

B. Phöông phaùp daïy: Ñaây laø phaàn khoù neân giaùo vieân caàn löu yù reøn cho HS caùc kyõ naêng giaûi toaùn: + Luyeän taäp nhieàu, cuûng coá töøng phaàn. + Luyeän taäp kyõ vaø ñoøi hoûi phaûi chuaån. + Kieåm tra mang tính chaát thöôøng xuyeân. + Hoaït ñoäng thaûo luaän tìm ra kieán thöùc môùi, caùch giaûi môùi. + Thöôøng xuyeân ñoân ñoác. Ñoäng vieân taïo höùng thuù hoïc taäp cho HS. C. Nhöõng loãi HS maéc phaûi khi hoïc chöông II: + Veõ ÑTHS sai, khoâng ñeïp. + Thöïc hieän tính toaùn khoâng hôïp lyù.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 2

THCS Leâ Quyù Ñoân

3. Chöông III:

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

HEÄ HAI PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT HAI AÅN (17 tieát)

A. Troïng taâm: + Giaûi heä phöông trình. + Giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp heä phöông trình. b. Phöông phaùp daïy: Ñaây cuõng laø phaàn khoù neân giaùo vieân caàn löu yù reøn cho HS caùc kyõ naêng giaûi toaùn: + Luyeän taäp nhieàu, cuûng coá töøng phaàn. + Luyeän taäp kyõ vaø ñoøi hoûi phaûi chuaån. + Kieåm tra mang tính chaát thöôøng xuyeân. + Hoaït ñoäng thaûo luaän tìm ra kieán thöùc môùi, caùch giaûi môùi. + Thöôøng xuyeân ñoân ñoác. Ñoäng vieân taïo höùng thuù hoïc taäp cho HS. c. Nhöõng loãi HS maéc phaûi khi hoïc chöông III: + Bieåu dieãn aån naøy theo aån kia trong baøi toaùn tìm nghieäm toång quaùt cuûa phöông trình baäc nhaát hai aån hoaëc trong vieäc giaûi heä phöông trình baèng phöông phaùp theá. + Thöïc hieän pheùp toaùn tröø töøng veá hai phöông trình trong vieäc giaûi heä phöông trình baèng phöông phaùp coäng ñaïi soá. + Chöa bieát bieåu dieãn caùc döõ kieän chöa bieát xung quanh aån daãn ñeán laäp heä phöông trình khoâng ñöôïc khi giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp heä phöông trình.

2

4. Chöông IV: HAØM SOÁ Y= ax (a ≠ 0). PHÖÔNG TRÌNH BAÄC HAI MOÄT AÅN SOÁ (24 tieát) A. Troïng taâm: + Giaûi phöông trình. + Giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp phöông trình.

B. Phöông phaùp daïy: Ñaây cuõng laø phaàn khoù neân giaùo vieân caàn löu yù reøn cho HS caùc kyõ naêng giaûi toaùn: + Luyeän taäp nhieàu, cuûng coá töøng phaàn. + Luyeän taäp kyõ vaø ñoøi hoûi phaûi chuaån. + Kieåm tra mang tính chaát thöôøng xuyeân. + Hoaït ñoäng thaûo luaän tìm ra kieán thöùc môùi, caùch giaûi môùi. + Thöôøng xuyeân ñoân ñoác. Ñoäng vieân taïo höùng thuù hoïc taäp cho HS. c. Nhöõng loãi HS maéc phaûi khi hoïc chöông II : + Bieán ñoåi sai. + Traû lôøi sai(thieáu) nghieäm. + Thieáu ñieàu kieän khi phöông trình coù chöùa tham soá. + Chöa bieát bieåu dieãn caùc döõ kieän chöa bieát xung quanh aån daãn ñeán khoâng laäp ñöôïc phöông trình ñeå giaûi toaùn.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 3

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

B. HÌNH HOÏC:

1. Chöông I:

HEÄTHÖÙC LÖÔÏNG TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG (19 tieát)

A. Troïng taâm: + Heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng. + Tæ soá luôïng giaùc cuûa goùc nhoïn. + Moät soá heä thöùc veà caïnh vaø goùc trong tam giaùc vuoâng.

B. Phöông phaùp daïy: Ñaây laø phaàn hoïc cô baûn vaø khaù quan troïng trong chöông trình hình hoïc caáp THCS neân caàn reøn cho HS nhöõng tieâu chuaån sau: + Naém vöõng lyù thuyeát ñaëc bieät laø caùc tính chaát caùc ñaáu hieäu nhaän bieát. + Luyeän taäp nhieàu, cuûng coá töøng phaàn, luyeän taäp töø baøi ñôn giaûn ñeán naâng cao. + Coù baøi taäp giaûi maãu chuaån ñeå HS ñoái chieáu söõa sai töø ñoù ruùt kinh nghieäm. + Hoaït ñoäng thaûo luaän tìm ra kieán thöùc môùi, caùch giaûi môùi. + Coù loaïi toaùn thöïc teá ñeå HS thaáy ñöôïc toaùn hoïc coù öùng duïng raát nhieàu trong cuoäc soáng thöïc teá töø ñoù höùng thuù vôùi moân hình hoïc. c. Nhöõng loãi HS maéc phaûi khi hoïc chöông I : + Khoâng thuoäc lyù thuyeát daãn ñeán khoâng tìm ñöôïc caùch giaûi.

2. Chöông II:

ÑÖÔØNG TROØN (17 tieát)

A. Troïng taâm: + Caùc coâng thöùc lieân heä giöõa ñöôøng kính vaø daây cung. + Daáu hieäu nhaän bieát vaø tính chaát cuûa tieáp tuyeán ñöôøng troøn. + Vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn.

B. Phöông phaùp daïy: + Naém vöõng lyù thuyeát ñaëc bieät laø caùc tính chaát caùc ñaáu hieäu nhaän bieát. + Luyeän taäp nhieàu, cuûng coá töøng phaàn, luyeän taäp töø baøi ñôn giaûn ñeán naâng cao. + Coù baøi taäp giaûi maãu chuaån ñeå HS ñoái chieáu söõa sai töø ñoù ruùt kinh nghieäm. + Hoaït ñoäng thaûo luaän tìm ra kieán thöùc môùi, caùch giaûi môùi. + Coù loaïi toaùn thöïc teá ñeå HS thaáy ñöôïc toaùn hoïc coù öùng duïng raát nhieàu trong cuoäc soáng thöïc teá töø ñoù höùng thuù vôùi moân hình hoïc. + Thöôøng xuyeân ñoân ñoác. Ñoäng vieân taïo höùng thuù hoïc taäp cho HS. c. Nhöõng loãi HS maéc phaûi khi hoïc chöông II : + Veõ hình sai, khoâng thuoäc coâng thöùc tính, hieåu nhaàm ñeà. + Khoâng thaáy ñöôïc söï logic cuûa caùc maïch kieán thöùc daãn ñeán giaûi baøi taäp sai. + Khoâng bieát batc ñaàu baøi giaûi töø ñaâu.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 4

THCS Leâ Quyù Ñoân

3. Chöông III:

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

GOÙC VÔÙI ÑÖÔØNG TROØN ( 21 tieát)

A. Troïng taâm: + Soá ño goùc ôû taâm. Soá ño cung. + Goùc noäi tieáp, goùc taïo bôûi tt vaø daây cung + Caùc tröôøng hôïp ñoàng daïng hai tam giaùc.

B. Phöông phaùp daïy: Ñaây cuõng laø phaàn khoù neân giaùo vieân caàn löu yù reøn cho HS caùc kyõ naêng giaûi toaùn: + Luyeän taäp nhieàu, cuûng coá töøng phaàn. + Luyeän taäp kyõ vaø ñoøi hoûi phaûi chuaån. + Hoaït ñoäng thaûo luaän tìm ra kieán thöùc môùi, caùch giaûi môùi. + Keát hôïp phöông phaùp tröïc quan sinh ñoäng ñeán tö duy tröøu töôïng. + Kieåm tra mang tính chaát thöôøng xuyeân. + Thöôøng xuyeân ñoân ñoác. Ñoäng vieân taïo höùng thuù hoïc taäp cho HS. c. Nhöõng loãi HS maéc phaûi khi hoïc chöông II : + Veõ hình sai, chöùng minh sai tröôøng hôïp ñoàng daïng, hieåu nhaàm ñeà. + Khoâng thaáy ñöôïc söï logic cuûa caùc maïch kieán thöùc daãn ñeán giaûi baøi taäp sai. + Khoâng bieát baét ñaàu baøi giaûi töø ñaâu.

4. Chöông IV:

HÌNH TRUÏ – HÌNH NOÙN – HÌNH CAÀU (13 tieát)

A. Troïng taâm: + Hình Truï – Hình Noùn – Hình Caàu. + Coâng thöùc tính dieän tích vaø theå tích caùc hình.

B. Phöông phaùp daïy: Ñaây cuõng laø phaàn khoù neân giaùo vieân caàn löu yù reøn cho HS caùc kyõ naêng giaûi toaùn: + HS tröïc quan hình suy ra kieán thöùc môùi. + Luyeän taäp nhieàu, cuûng coá töøng phaàn. + Luyeän taäp kyõ vaø ñoøi hoûi phaûi chuaån. + Kieåm tra mang tính chaát thöôøng xuyeân. + Hoaït ñoäng thaûo luaän tìm ra kieán thöùc môùi, caùch giaûi môùi. + Thöôøng xuyeân ñoân ñoác. Ñoäng vieân taïo höùng thuù hoïc taäp cho HS. c. Nhöõng loãi HS maéc phaûi khi hoïc chöông II : + Veõ hình sai hoaëc khoâng veõ ñöôïc hình. + Vaän duïng sai coâng thöùc (nhaàm laãn).

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 5

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tuaàn 1 §1. Caên baäc hai

Tieá Tieát 1 Tieát 2

§2. Caên thöùc baäc hai vaø haèng ñaúng thöùc

A2 = A

Chöông I : CAÊN BAÄC HAI – CAÊN BAÄC BA Tuaàn 1 – Tieát 1

§ 1 : CAÊN BAÄC HAI

I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: Giuùp HS hieåu ñöôïc ñònh nghóa, kyù hieäu veà CBHSH cuûa moät soá khoâng aâm. b/ Kĩ năng: Bieát ñöôïc lieân heä cuûa pheùp khai phöông vôùi quan heä thöù töï vaø duøng lieân heä naøy ñeå so saùnh caùc soá. c/ Thaùi ñoä: Tính caån thaän vaø tö duy logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc.

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi định nghĩa và định lý của bài.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu: HS oân laïi kieán thöùc caên baäc hai ôû lôùp 7.

2/ HS: – OÂn laïi caên baäc hai ôû lôùp 7.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoïat ñoäng 1 : Giôùi thieäu chöông (2’) – Trong chöông naøy ta seõ nghieân cöùu veà caên baäc hai, ñònh nghóa vaø caùc pheùp toaùn cuûa noù.

Hoïat ñoäng 2 : Caên baäc hai soá hoïc (13’) – Neâu caùc caâu hoûi sau: 1. Caên baäc hai soá hoïc: + Theá naøo laø CBH cuûa moät soá khoâng aâm?

– Nghieân cöùu vaø traû lôøi: + CBH cuûa moät soá a ≥ 0 laø soá x sao cho: x2 = a + Soá döông a coù maáy CBH? + Soá döông a coù 2 CBH laø a vaø – a + Soá 0 coù maáy CBH? GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 6

THCS Leâ Quyù Ñoân

+ Soá 0 coù 1 CBH laø 0 = 0 – Yeâu caàu HS ñöùng taïi chỗ laøm [?1] – 4 HS ñöùng taïi chỗ laøm [?1] Caâu a: CBH cuûa 9 laø gì? Vì sao?

– Caâu b, c, d töông töï.

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

[?1] Tìm caùc CBH cuûa moãi soá sau: a) Caên baäâc hai cuûa 9 laø 3 vaø–3.

Vì (± 3)2 = 9 b) Caên baäâc hai cuûa Vì (±

– Haõy neâu ñònh nghóa CBHSH?

4 2 2 laø vaø – .

9 3 3

2 2 4 ) = 3 9

c) Caên baäâc hai cuûa 0,25 laø 0,5 vaø – 0,5.

Vì (± 0,5)2 =0,25 d) Caên baäâc hai cuûa 2 laø 2 vaø– 2 .

Vì (± 2 )2 = 2 * Ñònh nghóa: Vôùi soá döông a, soá a ñöôïc goïi laø CBHSH cuûa a.

Soá 0 cuõng ñöôïc goïi laø CBHSH cuûa 0.

VD1: CBHSH cuûa 16 laø 16 = 4 CBHSH cuûa 5 laø 5

– Cho VD1?

HS coù theå cho caùc ví duï: CBHSH cuûa 16 laø 4  x≥0 CBHSH cuûa 5 laø 5 Chuù yù : x = a ⇔  2 x = a – Chuù yù : x = a thì x ≥ 0 vaø x2 = a x ≥ 0 vaø x2 =a thì x = a – Yeâu caàu HS laøm [?2] [?2]: Tìm caùc CBHSH cuûa moãi soá sau: – Laøm caù nhaân [?2]: a) 49 = 7 vì 7 ≥ 0 vaø 72 = 49 – Pheùp khai phöông laø pheùp tìm CBHSH cuûa b) 64 = 8 vì 8 ≥ 0 vaø 82 = 64 1 soá khoâng aâm (Duøng maùy tính hoaëc baûng soá) c) 81 = 9 vì 9 ≥ 0 vaø 92 = 81 – Khi bieát CBHSH cuûa 1 soá thì ta tìm caùc d) 1, 21 = 1,1 vì 1,1 ≥ 0 vaø 1,12 = 1,21 CBH cuûa noù VD CBHSH cuûa 49 laø 7 thì CBH cuûa 49 laø ± 7 – Yeâu caàu HS laøm [?3] [?3]: Tìm caùc CBH cuûa moãi soá sau: – Laøm caù nhaân [?3] roài ñöùng taïi choå neâu baøi a) CBHSH cuûa 64 laø 8 laøm. ⇒ CBH cuûa 64 laø ± 8 b) CBHSH cuûa 81 laø 9 ⇒ CBH cuûa 81 laø ± 9 c) CBHSH cuûa 1,21 laø 1,1 ⇒ CBH cuûa 1,21 laø ± 1,1 Hoïat ñoäng 3: So saùnh caùc caên baäc hai soá hoïc (15’) – Vôùi a , b ≥ 0 2. So saùnh caùc caên baäc hai soá hoïc: + Neáu a < b , haõy so saùnh a vôùi b + Neáu a < b thì a < b + Neáu a < b , haõy so saùnh a vaø b GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 7

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

+ Neáu a < b thì a < b – Phaùt bieåu nhaän xeùt treân döôùi daïng moät ñònh lyù?

– 1 HS phaùt bieåu ñònh lyù.

– Muoán so saùnh 2 soá ta laøm nhö theá naøo?

– Muoán so saùnh 2 soá ta so saùnh 2 soá thöïc hoaëc 2 caên thöùc.

– Yeâu caàu 2HS laøm VD2?

– 2 HS leân baûng laøm.

– Yeâu caàu 2 HS laøm [?4] – 2 HS leân baûng laøm [?4]

Ñònh lyù : Vôùi a , b ≥ 0, ta coù: a<b ⇔ a < b

VD2: So saùnh a) 1 vaø 2 . Ta coù: 1 < 2 ⇔ 1< 2 ⇔ 1 < 2 b) 2 vaø 5 . Ta coù: 4 < 5 ⇔ 4 < 5 ⇔ 2< 5 [?4] So saùnh a) Ta coù:16>15 ⇔ 16 > 15 ⇔ 4 > 15 b)Ta coù:11 > 9 ⇔ 11 > 9 ⇔ 11 > 3

– Höôùng daãn HS laøm VD3 – 2 HS taïi choã neâu baøi laøm VD3 – 1 HS nhaän xeùt baøi baïn, neáu sai thì söûa laïi.

– Yeâu caàu 2 HS laøm [?5] – 2 HS leân baûng laøm [?5]

VD3: Tìm x khoâng aâm, bieát a) x > 2 vì x ≥ 0 Neân x > 4 ⇔ x > 4 Vaäy x > 4 b) x < 1 vì x ≥ 0 Neân x < 1 ⇔ x < 1 Vaäy 0 ≤ x < 1 [?5] Tìm x khoâng aâm, bieát a) x >1 ⇔ x > 1 ⇔ x >1 Vaäy x > 1 b) x < 3 vì x ≥ 0 ⇔ x < 9 ⇔ x< 9 Vaäy 0 ≤ x < 9

–Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

Hoïat ñoäng 4 : Cuûng coá (10’) –Yeâu caàu 3 HS laøm – 3 HS laøm baøi leân baûng, coøn laïi laøm vaøo vôû. a) CBHSH cuûa 121 laø 11 ⇒ CBH cuûa 121 laø ± 11 b) 36 < 41 ⇒ 6 < 41 c)

x≥0  ⇒0≤ x<2 x < 2

– Ñoïc “Coù theå em chöa bieát”?

– Giaûi thích theâm caùch tính caïnh hình vuoâng khi bieát dieän tích .

– 1 HS ñoïc “Coù theå em chöa bieát”, coøn laïi GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 8

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

theo doõi SGK. Hoïat ñoäng 5: Höôùng daãn – daën doø (5’) Baøi taäp veà nhaø:1, 2, 4 (coøn laïi), 6, 7.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 2

§ 2 : CAÊN THÖÙC BAÄC HAI VAØ HAÈNG ÑAÚNG THÖÙC

A2 = A

I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: HS naém ñöôïc caùch tìm ñieàu kieän coù nghóa xaùc ñònh cuûa A vaø coù kyõ naêng thöïc hieän ñieàu ñoù. b/ Kĩ năng: Bieát caùch chöùng minh ñònh lyù a 2 = a , vaän duïng haèng ñaúng thöùc A2 = A ñeåù ruùt goïn bieåu thöùc. c/ Thaùi ñoä: Tính caån thaän, tích cực vaø tö duy.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, hôïp taùc.

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi [?3].

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu: HS oân laïi kieán thöùc cuõ 2/ HS : – Baûng nhoùm. OÂn laïi caên baäc hai.

III/ Tieán trình daïy hoïc : 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

Hoaït ñoäng cuûa GV–HS

Noäi dung

Hoïat ñoäng 1: Baøi cuõ (5’) 1/ Neâu ñònh nghóa CBHSH? ChoVD? Laøm BT 2d / 6?

– 2 HS leân baûng: HS1: Traû lôøi, laøm BT 2d/6 CBHSH cuûa 225 laø 15 ⇒ CBH cuûa 225 laø ± 15 2/ Neâu ñònh lyù so saùnh caùc CBHSH? Laøm BT 4d / 6?

HS2: Traû lôøi, laøm BT 4d/6 x ≥ 0   ⇔ 0 ≤ 2x <16 ⇔0 ≤ x < 8 2x < 4

– Laøm [?1] : + GV veõ hình 2 leân baûng:

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Hoïat ñoäng2: Caên thöùc baäc hai (10’) 1. Caên thöùc baäc hai:

Trang : 9

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9 A

D

x

5 C

B

25 − x

2

+ Y/c HS laøm theo nhoùm.

– Laøm theo nhoùm, ñaïi dieän nhoùm baùo caùo: ∆ ABC vuoâng taïi A coù : AB2 =AC2–BC2 = 52 – x2 ⇒ AB = 25 − x 2 – Ta goïi 25 − x 2 laø caên thöùc baäc hai cuûa 25– x2, coøn 25 –x2 laø bieåu thöùc laáy caên.

– TQ: A laø bieåu thöùc ñaïi soá, A laø CTBH cuûa A, A coøn goïi laø bieåu thöùc laáy caên hay bieåu thöùc döôùi daáu caên. A xaùc ñònh (coù nghóa) khi A laáy giaù trò khoâng aâm.

– VD1: 3 x goïi laø gì? 3x goïi laø gì? 3 x xaùc ñònh khi naøo?

– HS ñöùng taïi choã traû lôøi: 3 x goïi laø CTBH cuûa 3x, 3x goïi laø bieåu thöùc döôùi daáu caên.

– 1 HS leân baûng laøm [?2] – Hs coøn laïi laøm vaøo vôû.

– 1 HS nhaän xeùt baøi baïn, neáu sai haõy söûa laïi.

– Yeâu caàu HS laøm [?2 ] – Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

Toång quaùt: A laø bieåu thöùc ñaïi soá, A laø CTBH cuûa A, A coøn goïi laø bieåu thöùc laáy caên hay bieåu thöùc döôùi daáu caên. A xaùc ñònh (coù nghóa) khi A laáy giaù trò khoâng aâm.

VD1: 3 x xaùc ñònh ⇔ 3x ≥ 0 ⇔x ≥ 0 [?2] 5 − 2 x xaùc ñònh ⇔ 5–2x ≥ 0 ⇔ –2x ≥ –5 5 ⇔x ≤ 2

Hoïat ñoäng 3: Haèng ñaúng thöùc

A 2 = A (15’)

– Yeâu caàu HS laøm [?3] 2. Haèng ñaúng thöùc – HS laøm theo nhoùm [?3], treo baûng nhoùm, [?3] caùc nhoùm nhaän xeùt baøi nhau: a a2 a

2

– 2 4 2

– 1 1 1

0

2

3

0 0

4 2

9 3

– Haõy nhaän xeùt caùc giaù trò cuûa a 2 vôùi caùc giaù trò cuûa a töông öùng?

– HS ñöùng taïi choã traû lôøi: + a 2 baèng a neáu a > 0. + a 2 baèng ñoái cuûa a neáu a < 0. Ñònh lyù : – Yeâu caàu HS phaùt bieåu thaønh ñònh lyù?

Vôùi moïi soá a, ta coù – HS ñöùng taïi choã traû lôøi.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

A2 = A :

a2 = a

Trang : 10

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Ñeå chöùng minh ñònh lyù naøy ta döïa vaøo ñònh nghóa CBHSH. Nhaéc laïi ñònh nghóa CBHSH? – HS neâu ñònh nghóa CBHSH vaø leân baûng vieát x=

 x≥0 a ⇔ 2 x = a

– Muoán chöùng minh

a 2 = a ta caàn chöùng

minh 2 yù naøo?

– Muoán chöùng minh

a 2 = a ta caàn chöùng

 a ≥0 2 2 ( a ) = a

minh: 

– Yeâu caàu HS ñöùng taïi choã chöùng minh. GV ghi baûng.

Chöùng minh: – HS ñöùng taïi choã chöùng minh.

Ta coù a ≥ 0 , vôùi moïi a Neáu a ≥ 0 thì a = a.

Neân ( a )2 = a2 Neáu a < 0 thì a = –a.

Neân ( a )2 = (–a)2 = a2 Vaäy – Y/c HS leân baûng laøm VD2?

– 2 HS leân baûng laøm VD2 nhö beân.

1 HS nhaän xeùt baøi baïn, neáu sai thì söûa laïi.

a 2 = a , vôùi moïi a.

VD2:Tính a) 12 2 = 12 = 12 b)

(−7) 2 = − 7 = 7

– Leân baûng laøm VD3 ? Haõy giaûi thích taïi VD3: Ruùt goïn sao: a) ( 2 − 1) 2 = 2 − 1 = 2 − 1 2 − 1 = 2 − 1 vaø b) (2 − 5 ) 2 = 2 − 5 = 5 − 2 2 − 5 = 5 − 2?

– 2 HS leân baûng laøm VD3 nhö beân.1 HS lyù giaûi: 2 − 1 = 2 − 1 vì 2 > 1

Chuù yù: Vôùi A laø moät bieåu thöùc, ta cuõng coù A2 = A

2 − 5 = 5 − 2 vì 2 < 5

* GV löu yù cho HS laáy GTTÑ cuûa moät soá döông, soá aâm => Chuù yù: – Leân baûng laøm VD4? Nhaän xeùt baøi baïn?

VD4: Ruùt goïn a) ( x − 2) 2 = x − 2 = x − 2 (vôùi x ≥ 2)

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 11

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

b) a 6 = (a 3 ) 2 = a 3 = −a 3 (vôùi a < 0) Hoïat ñoäng 4: Cuûng coá (10’) –Y/c 3 HS leân baûng laøm – Laøm baøi taäp 6d / 10?

–3 HS leân baûng laøm 3 caâu: – Baøi taäp 6d / 10 (SGK):

3 xaùc ñònh khi x

3 ≥ 0 ⇔x>0 x

– Laøm baøi taäp 8d / 10?

– Baøi taäp 8d / 10:

3 (a − 2) 2 = a − 2 = 2 − a (a < 0) – Laøm baøi taäp 9d / 11?

– Baøi taäp 9d / 11 (SGK):

9 x 2 = −12 ⇔ 3x = 12 ⇔ x = ±4 Hoïat ñoäng5:HD daën doø (5’) Baøi taäp veà nhaø: 6, 7, 8, 9, 10 (coøn laïi) / 10 , 11.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 3 Tieát 4

Tuaàn 2

Luyeän taäp §2

§3. Lieân heä giöõa pheùp nhaân vaø pheùp khai phöông

Tieát 3

LUYEÄN TAÄP § 2 I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: Cuûng coá kieán thöc veà ñònh nghóa caên baäc hai, ñònh lyù so saùnh caùc CBHSH, ñieàu kieän ñeå A coù nghóa, naém vöõng haèng ñaúng thöùc A2 = A b/ Kĩ năng: Vaän duïng thaønh thaïo caùc kieán thöùc treân vaøo laøm baøi taäp c/ Thaùi ñoä: Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän, kyõ naêng trình baøy baøi khoa hoïc, logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, hôïp taùc nhoùm nhoû.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 12

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Phöông tieän: Baûng phuï, phaán maøu .

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu: HS oân laïi kieán thöùc cuõ 2/ HS: – Chuaån bò baøi taäp ôû nhaø, soå tay, baûng nhoùm III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Hoïat ñoäng 1: Baøi cuõ(7’) – Goïi 2 HS leân baûng: + Baøi 10b / 11? GV gôïi yù: Vieát thaønh HÑT ñaùng nhôù baèng caùch taùch soá 4 thaønh toång cuûa 2 soá sao cho toång cuûa chuùng baèng soá trong caên. + Baøi 9c / 11?

–2 HS leân baûng: HS1: Baøi 10b / 11 : VT =

Noäi dung

4−2 3 − 3

= 3 − 2 3 +1 − 3 = ( 3 − 1) 2 − 3 =

= 3 − 1 − 3 = −1 3 −1 − 3

=VP/ñccm HS2: Baøi 9c / 11 : 4 x 2 = 6 ⇔ 2 x = 6 ⇔ x = ±3

Hoïat ñoäng 2: Luyeän taäp (33’) Baøi 11 / 11: Baøi 11 / 11(SGK): –Yeâu caàu 1HS ñoïc ñeâà. Neâu y/c cuûa baøi toaùn? a ) 16. 25 + 196 : 49 – Ñoïc ñeà, yeâu caàu baøi toaùn laø tính giaù trò cuûa = 4.5 + 14 : 7 = 20 + 2 = 22 bieåu thöùc.

– Haõy neâu caùch laøm? b) 36 : 2.32.18 − 169 – Tính giaù trò caên tröôùc. = 36 : 32.9.2 2 − 132 – Yeâu caàu 2 HS leân baûng? = 36 : 3. 3. 2 – 13 = –11 – 2 HS leân baûng laøm. c) 81 = 9 = 3 + HS1 laøm caâu a,b. d ) 32 + 42 = 9 + 16 = 25 = 5 + HS2 laøm caâu c,d.

– HS ôû lôùp nhaän xeùt, neáu sai thì söûa laïi.

Baøi 12 / 11: – Yeâu caàu 1HS ñoïc ñeâà. Neâu y/c cuûa baøi toaùn?

– Ñoïc ñeà, yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Tìm x ñeå caên thöùc coù nghóa.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Baøi 12 / 11(SGK): 1 1 coù nghóa khi ≥0 −1 + x −1 + x ⇔ –1 + x > 0 ⇔ x > 1

c)

2

d ) 1 + x 2 coù nghóa khi 1 + x ≥ 0

Trang : 13

THCS Leâ Quyù Ñoân

– Haõy neâu caùch laøm?

A A > 0 , < 0 khi naøo?

B B A – Vaän duïng kieán thöùc: * > 0 khi A ; B cuøng B

Nhaéc laïi

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Maø 1+ x2 ≥ 0 ∀x∈ R Vaäy: 1 + x 2 coù nghóa∀x∈ R

daáu *

A < 0 khi A; B khaùc daáu B

– Y/c 2HS leân baûng? HS coøn laïi Nhaän xeùt baøi baïn?

– 2 HS leân baûng laøm. 1HS nhaän xeùt, neáu sai thì söûa laïi.

Baøi 13 / 11: – Neâu y/c cuûa baøi toaùn?

– Yeâu caàu baøi toaùn: Ruùt goïn bieåu thöùc.

– Haõy neâu caùch laøm?

– Caùch laøm: Söû duøng HÑT A2 = A

Baøi 13 / 11(SGK): c) 9a 4 + 3a 2 = 3a 2 + 3a 2 = 6a 2 d )5 (2a 3 ) 2 − 3a 3 = 5 2a 3 − 3a 3

3 3 3 – Yeâu caàu 1 HS ñöùng taïi choã laøm ? GV ghi = 5.(−2a ) − 3a = −13a baûng baøi giaûi HS. – 1 HS ñöùng taïi choã laøm.

– Y/c HS Nhaän xeùt baøi baïn.

GV choát: Khi laáy GTTÑ cuûa moät bieåu thöùc: + Muõ chaün ⇒ chính noù. + Muõ leû ⇒ ñoái cuûa noù.

Baøi 14 / 11: – Neâu y/c cuûa baøi toaùn?

– Yeâu caàu baøi toaùn: Phaân tích thaønh nhaân töû.

– Neâu caùch laøm? a a =? ⇒ 3 3 =?

– Caùch laøm: Söû duïng hñt.

A2 – B2 = (A – B)(A + B) (A – B)2 = A2 – 2AB + B2 – Y/c 2 HS leân baûng ?1 HS nhaän xeùt baøi baïn?

– 2 HS leân baûng laøm 1 HS nhaän xeùt baøi baïn, neáu sai thì söûa laïi.

Baøi 15 / 11: – Neâu y/c cuûa baøi toaùn?

– Y/c baøi toaùn: Giaûi PT. – Ñaây laø PT baäc maáy? Giaûi noù nhö theá naøo?

– Caùch laøm: Ñöa veà haèng ñaúng thöùc.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Baøi 14 / 11(SGK):

a) x2 – 3 =x2 +

( 3)

2

= (x + 3 )(x – 3 ) d) x2 – 2 5 x + 5 = x2 – 2 5 x + = (x –

( 5)

2

2

5)

Trang : 14

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

–Y/c1 HS ñöùng taïi choã laøm?

– Ñöùng taïi choã laøm, GV ghi – Nhaän xeùt baøi baïn?

Baøi 15 / 11(SGK): b) x2 – 2 11 x + 11 = 0 2 ⇔ (x – 11 ) = 0 ⇔ x – 11 = 0 ⇔ x = 11

Hoïat ñoäng3 :HD –Daën doø (5’) – Baøi 11 a/11: Thöù töï thöïc hieän caùc pheùp toaùn: Tính caên ⇒ nhaân, chia ⇒ coäng, tröø.

– Baøi 16/12: Vaän duïng.

A2 = A ñeå tìm ra choã sai – BTVN: 11, 12, 13, 14, 15, 16 (coøn laïi) / 11 , 12.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 4

§ 3 : LIEÂN HEÄ GIÖÕA PHEÙP NHAÂN VAØ PHEÙP KHAI PHÖÔNG I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: HS hieåu ñöôïc noäi dung vaø caùch chöùng minh ñinh lyù veà lieân heä giöõa pheùp nhaân vaø pheùp khai phöông: A B = A. B b/ Kĩ năng: Coù kyõ naêng duøng caùc quy taéc khai phöông moät tích vaø nhaân caùc CBH trong tính toaùn vaø bieán ñoåi bieåu thöùc. c/ Thaùi ñoä: Tính toaùn caån thaän, baøy baøi khoa hoïc, tích cực.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï,phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu: HS oân laïi kieán thöùc cuõ.

2/ HS: – OÂn ñònh nghóa CBH, hoïc baøi vaø laøm baøi taäp toát ôû nhaø, soå tay, baûng nhoùm III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

Hoaït ñoäng cuûa GV–HS

Noäi dung Hoïat ñoäng1: Baøi cuõ (7’)

– CM ñònh lyù a = a ?

2

– Laøm baøi taäp 13a / 11?

– HS leân baûng c/m ñònh lyù va ølaøm baøi taäp 13a / 11: 2 a 2 − 5a = 2 a − 5a

= −2a − 5a = −7a ( a < 0)

Hoaït ñoäng 2: Xaây döïng ñònh lyù (13’) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 15

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Yeâu caàu HS laøm [?1] theo nhoùm.

– Caùc nhoùm laøm [?1] 16.25 = 400 = 20  16 25 = 4.5 = 20  ⇒ 16.25 = 16 25

– Caùc nhoùm söûa sai cho nhau, neáu coù.

– Haõy döï ñoaùn xem: ab ? a b (vôùi a, b ≥ 0 ) – Ruùt ra döï ñoaùn: ab = a b 1. Ñònh lyù: – Phaùt bieåu ñònh lyù? Ñònh lyù: Vôùi a, b ≥ 0, ta coù – Muoán chöùng minh ñònh lyù ta laøm ntn?

– Döïa vaøo ñònh nghóa CTBH. – Nhaéc laïi ñ/nghóa CTBH? – HS neâu ñònh nghóa CBHSH vaø leân baûng vieát: x=

ab = a b

 x≥0 a ⇔ 2 x = a

– Theo ñònh nghóa, muoán chöùng minh ab = a b ta caàn chöùng minh 2 yù naøo? x=

 x≥0 a ⇔ 2 x = a 

a b ≥0 2 ( a b ) = ab

ab = a b ⇔ 

Chöùng minh: . a,b ≥ 0 ⇒ ab ≥ 0, a b ≥ 0 – Hoaøn chænh chöùng minh. . ( a b )2= ( a ) 2 ( b ) 2 = ab – HS ñöùng taïi choã chöùng minh, GV ghi Vaäy ab = a b ; (a, b ≥ 0) baûng.

– Neáu döôùi daáu caên laø tích cuûa nhieàu thöøa soá ta coù vaän duïng ñònh lyù ñöôïc khoâng?

– Traû lôøi nhö chuù yù SGK. Ruùt ra chuù yù (SGK) – Xeùt VD: 0,25.9.36 = ?

– Y/c 1 HS leân baûng laøm.

– 1 HS leân baûng laøm: 0,25.9.36 = 0,25 9 36 = 0,5.3.6 = 9 – HS ôû lôùp nhaän xeùt baøi baïn, neáu sai thì söûa * Chuù yù: Ñònh lyù treân coù theå môû roäng cho laïi. tích cuûa nhieàu thöøa soá khoâng aâm.

Hoïat ñoäng2: AÙp duïng (10’) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 16

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Töø ñònh lyù, muoán khai phöông moät tích ta laøm ntn?

– Muoán khai phöông moät tích, ta khai phöông töøng thöøa soá. ⇒ Quy taéc?

– Neâu quy taéc nhö SGK. – Yeâu caàu 2 HS leân baûng laøm VD1?

– 2 HS leân baûng laøm VD1.

– Giaùo vieân löu yù caùch dôøi daáu phaåy cho hôïp lyù.

– Yeâu caàu HS laøm [?2] theo nhoùm nhoû.

– Nhoùm nhoû laøm [?2 ] – Töø ñònh lyù muoán nhaân hai CTBH ta laøm nhö theá naøo?

– Nhaân tröôùc, caên sau. ⇒ Quy taéc?

2. Aùp duïng:

1/ QT khai phöông moät tích (SGK) VD1: (SGK) a) 49.1,44.25 = 49 1,44 25 b)

=7.1,25.5= 42 810.40 = 81.400 = 81 400 = 9.20 = 180

2/ QT nhaân caùc CTBH (SGK) VD2: Tính a / 5 20 = 5.20 = 100 = 10

– Vaän duïng QT laøm VD2? b / 1,3 52 10 = 1,3.52.10 – Laøm mieäng, GV ghi baûng = 13.4 = 13.2 = 26 – HS khaùc nhaän xeùt keát quaû.

– Yeâu caàu 2 HS laøm [?3 ] – 2HS leân baûng laøm [?3], HS khaùc laøm vaøo vôû hoaëc nhaùp.

Chuù yù: A, B laø 2 bieåu thöùc khoâng aâm, ta coù: – Giaùo vieân neâu chuù yù 2 . A B = A. B . A = A2 = A ; (A ≥ 0 )

( )

Hoïat ñoäng4: Cuûng coá (10’) – Yeâu caàu 2 HS laøm VD3?

VD3: Ruùt goïn – 2 HS leân baûng laøm VD3, coøn laïi laøm vaøo a) 3a 27a = 81a 2 = 9a (a ≥ 0) vôû. b) 9a 2b 4 = 9 . a 2 . b 4 = 3 a b 2 .

– Nhaän xeùt baøi baïn?

– 1 HS ôû lôùp nhaän xeùt baøi baïn, neáu sai thì söûa laïi.

– Yeâu caàu HS laøm [?4 ] a) 3a 3 12a = 36a 2 = 6a 2 b) 2a.32.ab 2 = 64a 2b 2 = 8ab ; (a,b ≥ 0)

– Choïn moät vaøi vôû HS kieåm tra.

– Yeâu caàu HS laøm mieäng Baøi 21/15?

– Ñöùng taïi choã traû lôøi baøi 21/15: Caâu B : 120 Hoïat ñoäng 5: HD – Daën doø (5’)

– BTVN :17 20 /14 , 15 IV/ Ruùt kinh nghieäm: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 17

THCS Leâ Quyù Ñoân

Tieát 5

Tieát 6

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tuaàn 3

Luyeän taäp §3

§4. Lieân heä giöõa pheùp chia vaø pheùp khai phöông

Tieát 5

LUYEÄN TAÄP I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: Cuûng coá ñinh lyù veà lieân heä giöõa pheùp nhaân vaø pheùp khai phöông. b/ Kĩ năng: Reøn kyõ naêng vaän duïng thaønh thaïo ñònh lyù vaøo vieäc khai phöông moät tích, nhaân caùc CTBH. c/ Thaùi ñoä: Tính toaùn caån thaän vaø bieán ñoåi caùc bieåu thöùc coù chöùa caên thöùc một cách tư duy khoa hoïc, logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï,phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu: HS oân laïi kieán thöùc cuõ HS laøm baøi taäp ôû nhaø, hoïc thuoäc 2 quy taéc.

Chuaån bò baøi traéc nghieäm 2/ HS:–Hoïc thuoäc 2 quy taéc vaø laøm BT ôû nha, maùy tính boû tuùi, soå tay, baûng nhoùm III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

Hoaït ñoäng cuûa GV–HS

Noäi dung

Hoïat ñoäng1: Baøi cuõ (5’) – Phaùt bieåu ñ/lyù veà lieân heä giöõa pheùp nhaân vaø pheùp khai phöông?

– HS leân baûng phaùt bieåu vaø vieát heä thöùc.

– Laøm baøi 19b/15?

– Baøi 19b/15: a 4 (3 − a ) 2 = a 4 (3 − a ) 2

= a 2 3 − a = a 2 (a − 3) ;(a ≥ 3)

Hoïat ñoäng2: Luyeän taäp (30’) Baøi 22/15: Baøi 22/15 (SGK): – Neâu yeâu caàu cuûa baøi toaùn vaø caùch laøm? a ) 132 − 122 = (13 + 12)(13 − 12) = 25 = 5 – Duøng HÑT bieán ñoåi bieåu thöùc döôùi daáu b) 17 2 − 82 = (17 + 8)(17 − 8) caên roài tính. = 25.9 = 25 9 = 5.3 = 15

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 18

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Y/c 2 HS leân baûng laøm?

– 2 HS leân baûng laøm 2 caâu.

– Neâu caùc böôùc laøm cuûa baïn?

–1 HS giaûi thích caùc böôùc laøm cuûa baïn.

Baøi 24/15 (SGK): Baøi 24/15: a) A = 4(1 + 3 x + 9 x 2 ) 2 – Neâu yeâu caàu cuûa baøi toaùn vaø caùch laøm?

2 – Duøng HÑT ruùt goïn vaø tính giaù trò cuûa = 4[(1 + 3 x) 2 ] = 2(1 + 3 x) 2 b.thöùc, laøm troøn ñeán chöõ soá thaäp phaân thöù 3. Vôùi x = – 2 – Y/c Hs leân baûng laøm?

Thì A = 2(1–3 2 )2 ≈ 21,029 – N/xeùt baøi laøm cuûa baïn?

Baøi 25/15: Baøi 25/15 (SGK): – Neâu yeâu caàu cuûa baøi toaùn vaø caùch laøm? (x ≥ 0) a ) 16 x = 8 – Giaûi pt coù chöùa caên thöùc ⇔ 16x = 64 + Ñaët ÑK x = 4 (thích hôïp) ⇔ + Bình phöông 2 veá Vaäy pt coù nghieäm laø x = 4 + Tìm x d ) 4(1 − x) 2 − 6 = 0 + Ñoái chieáu vôùi ÑK vaø traû lôøi. ⇔ 2 1− x = 6 ⇔ 1− x = 3 – Yeâu caàu HS ñöùng taïi choã laøm? GV ghi.

Ta coù: – Ñöùng taïi choã laøm mieäng. * 1 – x = –3 ⇔ x = 4 – Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn? *1–x=3 ⇔ x=–2 – 1 HS nhaän xeùt baøi cuûa baïn.

GV choát cho HS: Khi giaûi PT coù chöùa caên thöùc phaûi chuù yù ñaët ÑK vaø ñoái chieáu ÑK. – Ghi soå tay.

Hoïat ñoäng3: Cuûng coá (7’) – Caâu naøo ñuùng, caâu naøo sai? 117 2 − 1082 baèng a) 117 2 − 1082 b) 117 − 108 c)

(117 − 108) 2

d) (117 − 108) 2 (117 + 108) 2 – HS laøm treân giaáy nhaùp: a) Sai b) Sai c) Sai d) Ñuùng – GV choïn moät soá baøi laøm cuûa HS, söûa sai, neáu coù.

Hoïat ñoäng 4 :HD–Daën doø (3’)

Baøi 26 / 16: a) Tính keát quaû 2 bieåu thöùc, roài so saùnh. b) Ta so saùnh 2 bình phöông cuûa chuùng.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 19

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Chuù yù : a ± b ≠ a ± b – Baøi taäp veà nhaø: 22 ñeán 27 (coøn laïi) / 16, 17.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 6

§ 4: LIEÂN HEÄ GIÖÕA PHEÙP CHIA VAØ PHEÙP KHAI PHÖÔNG I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: HS hieåu ñöôïc noäi dung vaø caùch chöùng minh ñinh lyù veà lieân heä giöõa pheùp chia vaø pheùp khai phöông:

A A = B B

b/ Kĩ năng: Coù kyõ naêng duøng caùc quy taéc khai phöông moät thöông vaø chia hai CBH trong tính toaùn vaø bieán ñoåi bieåu thöùc. c/ Thaùi ñoä: Tự giác tư duy, trình baøy baøi cẩn thận và khoa hoïc, logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu: HS oân ñònh nghóa CBH, ñònh lyù ab = a b ; (a, b ≥ 0) 2/ HS :– OÂn ñònh nghóa CBH, ab = a b ; (a, b ≥ 0), maùy tính boû tuùi, baûng nhoùm.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoïat ñoäng1 : Baøi cuõ(5’) – Cm ñònh lyù ab = a b ; (a, b ≥ 0) – Laøm baøi taäp 27b / 16?

–1 HS leân baûng cm ñònh lyù vaø laøm BT27b/16: Ta coù 5 > 4 ⇔ 5 > 2 Hoïat ñoäng2: Ñaët vaán ñeà (2’) – Giöõa pheùp chia vaø pheùp khai phöông coù moái lieân heä nhö giöõa pheùp nhaân vaø pheùp khai phöông hay khoâng ?

Hoïat ñoäng 3: Ñònh lyù (13’) – Yeâu caàu Hs laøm [?1] 1. Ñònh lyù: [?1] Tính vaø so saùnh – Nhoùm laøm [?1] – Caùc nhoùm söûa sai cho nhau, neáu coù.

– Döï ñoaùn:

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 20

THCS Leâ Quyù Ñoân a ? b

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9  16 = 0, 64 = 0,8 16 16 25  = ⇒ 25 25 16 4 = = 0,8   25 5 

a (vôùi a ≥ 0; b > 0) b a a = b b

– Ruùt ra döï ñoaùn

Haõy neâu ñònh lyù? Ñònh lyù: Vôùi a ≥ 0; b > 0 ta coù: – Muoán cm ñònh lyù ta laøm ntn?

– Döïa vaøo ñònh nghóa CTBH. – Nhaéc laïi ñònh nghóa CTBH? – HS neâu ñònh nghóa CBHSH vaø leân baûng vieát:

a a = b b

 x≥0 2 x = a

x= a ⇔

– Theo ñònh nghóa, muoán chöùng minh =

a b

a ta caàn chöùng minh 2 yù naøo? b

– Muoán chöùng minh a a = ta caàn b b    chöùng minh:    

a ≥0 b 2 a a  =  b b

– HS ñöùng taïi choã chöùng minh, GV ghi baûng.

Chöùng minh: * a ≥ 0, b >0 ⇒

a ≥ 0, b

a ≥0 b

2

 a ( a )2 a  = *  =  ( b )2 b  b

Vaäy

a a = ;(vôùi a ≥ 0;b>0) b b

Hoïat ñoäng4 : AÙp duïng (15’) – Töø ñònh lyù, muoán khai phöông moät thöông ta 2. Aùp duïng: laøm ntn?

1/ Quy taéc khai phöông moät thöông: (SGK) – HS coù theå phaùt bieåu ñôn giaûn: Muoán khai phöông moät thöông ta khai phöông töû vaø maãu, roài thöïc hieän toaùn chia. ⇒ Quy taéc?

– GV chænh söûa laïi nhö SGK VD1 (SGK): – Leân baûng laøm VD1?

25 25 5 – 2HS leân baûng laøm 2 caâu. = = a) 121 121 11 – 1 HS khaùc nhaän xeùt baøi baïn vaø söûa laïi, neáu 9 25 9 25 3 5 9 caàn. = = : = b) : : 16 36

– Yeâu caàu 2HS leân baûng laøm [?2] GV : Nguyeãn Thaønh Trung

16

36

4 6

10

[?2] Tính Trang : 21

THCS Leâ Quyù Ñoân

– 2 HS leân baûng laøm [?2] – GV löu yù cho HS ôû caâu b) coù theå laøm caùch khaùc (nhö ôû tieát 4) – Töø ñònh lyù, muoán chia hai CTBH ta laøm nhö theá naøo?

– HS coù theå phaùt bieåu QT moät caùch ñôn giaûn.

– HS ñoïc ôû SGK moät laàn. ⇒ Quy taéc?

– GV chænh söûa laïi nhö SGK – Yeâu caàu Hs laøm VD2?

– HS Ñöùng taïi choã laøm laøm VD2, GV ghi baûng.

– 1 HS khaùc nhaän xeùt baøi baïn vaø söûa laïi, neáu caàn.

– Yeâu caàu Hs laøm [?3] – 2HS leân baûng laøm [?3] – 1 HS khaùc nhaän xeùt baøi baïn vaø söûa laïi, neáu caàn.

– Giaùo vieân neâu chuù yù.

– Yeâu caàu Hs laøm VD3?

– 1 HS leân baûng laøm VD3, coøn laïi laøm vaøo vôû.

– 1 HS khaùc nhaän xeùt baøi baïn vaø söûa laïi, neáu caàn.

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9 a)

225 225 15 = = 256 256 16

b) 0, 0196 =

196 196 14 = = = 0,14 100 1000 1000

2/ Quy taéc chia hai CTBH: (SGK) VD2: Tính 80 80 = = 16 = 4 5 5 49 1 49 25 49 7 = = b/ : 3 = : 8 8 8 8 25 5 a/

[?3] Tính a) b)

999 999 = = 9 =3 111 111 52 52 = = 117 117

4 2 = 9 3

* Chuù yù : Vôùi A laø bieåu thöùc khoâng aâm, B laø bieåu thöùc döông, ta coù

A A = B B

VD3: Ruùt goïn: a)

4a 2 = 25

b)

27 a = 3a

4a 2 2 a = 5 25 27a = 9 = 3 ; (a>0) 3a

–Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

GV choát vaán ñeà: Giöõa pheùp chia vaø pheùp khai phöông coù moái lieân heä maät thieát. Trong thöïc haønh caàn phoái hôïp nhuaàn nhuyeãn hai quy taéc treân.

Hoïat ñoäng 5: Cuûng coá (5’) – Yeâu caàu Hs laøm [?4] vaøo vôû. [?4] Ruùt goïn – KT vaøi quyeån vôû cuûa HS vaø nhaän xeùt baøi a b2 2 a 2b 4 a 2b 4 a/ = = laøm cuûa HS. 50 5 25 b/

2ab 2 2ab 2 ab 2 b a = = = 162 81 9 162

Hoïat ñoäng 6: HD – Daën doø (5’) – Baøi 31/19 : Ñöa baøi toaùn veà so saùnh a vôùi a − b + b (a ≥ 0) – Baøi taäp veà nhaø 28 ñeán 31 (coøn laïi) / 18 , 19 IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 22

THCS Leâ Quyù Ñoân

Tuaàn 4

Tieát 7 Tieát 8

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Luyeän taäp §4 Chuû ñeà: Bieán ñoåi bieåu thöùc chöùa caên thöùc baäc hai

Tieát 7

LUYEÄN TAÄP §4 I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: Cuûng coá ñinh lyù veà lieân heä giöõa pheùp chia vaø pheùp khai phöông. b/ Kĩ năng: Reøn kyõ naêng vaän duïng thaønh thaïo ñònh lyù vaøo vieäc khai phöông moät thöông, chia hai CTBH. c/ Thaùi ñoä: Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän vaø bieán ñoåi caùc bieåu thöùc coù chöùa caên thöùc; reøn kyõ naêng trình baøy baøi giaûi, suy luaän logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï,phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu: HS laøm BTVN, hoïc 2 quy taéc. Chuaån bò baøi traéc nghieäm 2/ HS : – OÂn ñònh nghóa CBH, ab = a b ; (a, b ≥ 0), maùy tính boû tuùi, baûng nhoùm.

III / Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Hoïat ñoäng1 : Baøi cuõ (7’) 1) Chöùng minh:

Noäi dung

a a = ; (a ≥ 0;b >0) b b

– HS1 Chöùng minh: a a = ; (a ≥ 0;b > 0) b b

(C/m nhö ôû tieát 6).

2) Tính: a) b) c)

2025 121 3,6.12,1 3x 2 ; vôùi x < 0 75

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 23

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– HS2 Tính: 2025 = 121

a)

b) 3,6.12,1 = = c)

2025 45 = 11 121

36.121 100

36.121 6.11 = = 6,6 10 100

2 3x 2 x = x = = − x (x < 0) 75 25 5 5

Hoïat ñoäng2: Luyeän taäp (35’) Baøi 31/ 19: Baøi 31/ 19 (SGK): – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn? a > b > 0 => a – b > 0 – Chöùng minh baát ñaúng thöùc.

Vôùi 2 soá a – b > 0 , b > 0 ta coù: – Neâu caùch laøm? Nhôù laïi baøi 26? (a − b) + b < a − b + b – Vaän duïng KQ cuûa baøi 26: ⇔ a < a−b + b a + b < a + b (Vôùi a; b > 0) ⇔ a − b < a −b – Theo keát quaû treân, vôùi 2 soá döông a – b vaø b ta ñöôïc ñieàu gì?

– HS neâu keát quaû nhö beân, roài laøm vaøo vôû theo höôùng daãn cuûa GV. – Qua baøi taäp treân ta caàn löu yù nhö sau: a + b ≠ a + b ; (a; b > 0) Baøi 32/ 19: Caâu a) – Neâu y/c cuûa baøi toaùn?

– Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Tính.

– Haõy neâu caùch laøm? Ta phaûi söû duïng kieán thöùc gì?

– Caùch laøm: Ñoåi hoãn soá ra phaân soá roài söû duïng “caên cuûa tích baèng tích caùc caên” – 1 HS leân baûng laøm nhö beân – 1 HS khaùc nhaän xeùt baøi baïn vaø söûa laïi, neáu caàn.

– Yeâu caàu 1 HS leân baûng laøm.

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

Caâu c) – Haõy neâu caùch laøm? ta phaûi söû duïng kieán thöùc gì?

– Caùch laøm: Bieán ñoåi töû cuûa phaân thöùc döôùi daáu caên thaønh tích, roài söû duïng “caên cuûa thöông baèng thöông caùc caên” –Yeâu caàu 1 HS leân baûng laøm.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Baøi 32/ 19 (SGK): Tính a/ 1 =

9 4 ⋅ 5 ⋅ 0, 01 16 9

25 49 ⋅ ⋅ 0, 01 16 9

25 49 0, 01 16 9 5 7 7 = ⋅ ⋅ 0,1 = 4 3 24 =

c/

1652 − 1242 164

=

(165 − 124)(165 + 124) 164

=

41.289 289 17 = = 164 4 2

Trang : 24

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– 1 HS leân baûng laøm nhö beân.

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

– 1 HS khaùc nhaän xeùt baøi baïn vaø söûa laïi, neáu caàn.

Baøi 33/ 19: Baøi 33/ 19 (SGK): Giaûi PT. – Neâu y/c cuûa baøi toaùn? a) 2 x − 50 = 0 – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Giaûi pt.

50 ⇔ 2x = 50 ⇔ x = – Haõy neâu caùch laøm?

2 – Caùch laøm: Chuyeån soá haïng töï do qua phaûi, ⇔ x = 25 ⇔ x = 5 roài chia caû hai veá cho 2 .

– Yeâu caàu 2 HS leân baûng laøm. c) 3 x 2 − 12 = 0 – Hai HS leân baûng laøm nhö beân.

12 – Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn? ⇔ 3 x 2 = 12 ⇔ x 2 = 3

2

⇔ x =2⇔ x=± 2

Baøi 34/ 19 (SGK): Ruùt goïn Baøi 34/ 19: 3 3 – Neâu yeâu caàu cuûa baøi toaùn? a) ab 2 ⋅ 2 4 = ab 2 ⋅ 2 ab ab – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Ruùt goïn.

– Haõy neâu caùch laøm? ta phaûi söû duïng kieán 3 = ab 2 ⋅ =− 3, thöùc gì? − ab 2 (a < 0, b ≠ 0) a a – Caùch laøm: Söû duïng = vaø a 2 = a 2 2 b

b

c)

9 + 12a + 4a (3 + 2a ) = 2 b b2

– Ñöùng taïi choã laøm? GV ghi baøi laøm cuûa HS. – 1 HS ñöùng taïi choã laøm.

3 + 2a 2a + 3 (3 + 2a ) 2 = = = GV choát: Khi thöïc hieän caùc pheùp tính veà caên b −b b2 thöùc caàn phoái hôïp nhuaàn nhuyeãn 3 ñònh lyù: (a ≥ – 1,5 ; b < 0) + a2 = a +

ab = a b ; (a, b ≥ 0)

+

a a = ;(a ≥ 0 ;b> 0) b b

Baøi 36/ 20 (SGK): Baøi 36/ 20: – GV treo baûng phuï yeâu caàu HS laøm theo nhoùm.

– HS laøm theo nhoùm, ñaïi dieän nhoùm traû lôøi: Ñ – S –Ñ – Ñ (giaûi thích) – Nhaän xeùt baøi laøm cho HS. Hoïat ñoäng3: HD – daën doø (5’) – Baøi taäp veà nhaø:32 ñeán 37 (coøn laïi) / 19 ; 20 IV/ Ruùt kinh nghieäm: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 25

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

TIEÁT 8 – 9 – 10 – 11

CHUÛ ÑEÀ: BIEÁN ÑOÅI ÑÔN GIAÛN CAÊN THÖÙC BAÄC HAI TIEÁT CHUÛ ÑEÀ: Tuần 4 5 6

Tiết PPCT 8

Biến đổi đơn giản biểu thức chứa căn thức bậc hai

Tiết Chủ đề 1

9

Biến đổi đơn giản biểu thức chứa căn thức bậc hai

2

10

Biến đổi đơn giản biểu thức chứa căn thức bậc hai (tt)

3

11

Biến đổi đơn giản biểu thức chứa căn thức bậc hai

4

Tên bài dạy

I. MỤC TIÊU: Kiến thức: − Phát biểu được bốn phép biến đổi đơn giản căn thức bậc hai. − Cơ bản giải thích được bốn phép biến đổi đơn giản căn thức bậc hai này được đúc rút dựa trên các định lý, hằng đẳng thức đã học. − Thấy được ý nghĩa của việc vận dụng bốn phép biến đổi đơn giản căn thức bậc hai.

Kỹ năng: − Vận dụng được phép biến đổi vào từng trường hợp, dạng toán cụ thể − Lựa chọn một cách linh hoạt phép biến đổi phù họp để giải bài toán nhanh gọn.

Thái độ: − Hợp tác tốt với GV để hình thành kiến thức và vận dụng trong làm bài tập.

II. BẢNG MÔ TẢ: Nội dung

Nhận biết Nêu được công thức tổng quát 1. Đưa thừa số của phép biến ra ngoài dấu đổi căn Câu 1.1

Nêu được công thức tổng quát 2. Đưa thừa số của phép biến vào trong dấu đổi căn Câu 2.1 Nêu được công thức tổng quát 3. Khử mẫu của phép biến của biểu thức đổi lấy căn Câu hỏi 3.1 GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Thông hiểu Nhận biết được thừa số nào đưa được ra ngoài dấu căn Câu 1.2 Câu 1.3 Nhận biết được điều kiện của thừa số khi đưa vào trong dấu căn Câu 2.2 Câu 2.3 Nhận biết được điều kiện của mẫu số cần khử

Câu hỏi 3.2

Vận dụng thấp Đưa được thừa số ra ngoài dấu căn trong bài toán cụ thể Câu 1.4

Vận dụng cao Vận dụng đưa thừa số ra ngoài dấu căn để rút gọn biểu thức Câu 1.5.

Đưa được thừa số vào trong dấu căn trong bài toán cụ thể

Vận dụng đưa thừa số vào trong dấu căn để so sánh, rút gọn biểu thức Câu 2.5

Câu 2.4

Khử mẫu của Vận dụng khử biểu thức lấy mẫu của biểu căn trong bài thức lấy căn để toán cụ thể rút gọn biểu thức Câu hỏi 3.3 Câu hỏi 3.4 Trang : 26

THCS Leâ Quyù Ñoân

Nêu được công thức tổng quát 4. Trục căn của phép biến thức ở mẫu đổi Câu hỏi 4.1

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Nhận biết đươc mỗi dạng để có biện pháp phù hợ p Câu hỏi 4.2

Trục căn thức ở Vận dụng trục mẫu trong bài căn thức ở mẫu toán cụ thể để rút gọn biểu thức Câu hỏi 4.4 Câu hỏi 4.3

3. Câu hỏi: Câu 1.1: Viết công thức tổng quát của phép biến đổi đưa thừa số ra ngoài dấu căn?

Câu 1.2: Thừa số trước và sau khi đưa ra ngoài dấu căn khác nhau như thế nào?

Câu 1.3: CBH nào có thể đưa được thừa số ra ngoài dấu căn 4.a , 27, 30 . Vì sao?

Câu 1.4: ?3 §6, BT 43.

Câu 1.5: ?2 §6, BT46, 53a, 55, 57.

Câu 2.1: Viết công thức tổng quát của phép biến đổi đưa thừa số ra ngoài dấu căn.

Câu 2.2: Thừa số trước và sau khi đưa vào trong dấu căn khác nhau như thế nào?

Câu 2.3: Nhận xét gì về dấu của thừa số khi đưa vào dấu căn.

Câu 2.4: ?4 §6, BT 44.

Câu 2.5: BT 45, 47, 56.

Câu 3.1: Viết công thức tổng quát của phép biến đổi khử mẫu của biểu thức lấy căn.

Câu 3.2: Nêu các điều kiện của mẫu để có thể khử mẩu của biểu thức lấy căn.

Câu 3.3: ?1 §7, BT48,49 2 3 Câu 3.4: BT53 a, b, BT: Tính + 3 2 Câu 4.1: Viết các công thức tổng quát của phép biến đổi trục căn thức ở mẫu.

Câu 4.2: Qua công thức em thấy có mấy dạng? Nêu cách thực hiện đối với từng dạng.

Câu 4.3: ?2 §7, BT50, 51, 52, 53d, 54 1 1 3+ 3 6− 3 − ; + Câu 4.4: Tính : 2− 3 3+ 2 3 1− 2

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 27

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tieát 8

TIEÁT 1: CHUÛ ÑEÀ: BIEÁN ÑOÅI ÑÔN GIAÛN BIEÅU THÖÙC CHÖÙA CAÊN THÖÙC BAÄC HAI I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: – HS hieåu ñöôïc cô sôû cuûa vieäc ñöa thöøa soá ra ngoaøi daáu caên vaø ñöa thöøa soá vaøo trong daáu caên. b/ Kĩ năng: – Naém ñöôïc caùc kyõ naêng ñöa thöøa soá ra ngoaøi daáu caên vaø ñöa thöøa soá vaøo trong daáu caên. Bieát vaän duïng caùc pheùp bieán ñoåi treân ñeå so saùnh hai soá vaø ruùt goïn bieåu thöùc. c/ Thaùi ñoä: – Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän vaø bieán ñoåi caùc bieåu thöùc coù chöùa caên thöùc; reøn kyõ naêng trình baøy baøi giaûi, suy luaän logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV:– Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, hôïp taùc nhoùm nhoû, tập dượt nghiên cứu.

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi saün caùc coâng thöùc toång quaùt.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: HS hoïc kyõ 3 ñònh lyù ñaõ hoïc 2/ HS :– Hoïc baøi kyõ ôû nhaø vaø laøm baøi taäp toát, mang baûng phuï nhoùm.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Hoïat ñoäng1 : Baøi cuõ (7’) – Ñieàn vaøo choã troáng ñeå ñöôïc ñaúng thöùc ñuùng, roài ñoïc thaønh lôøi ? + a 2 = …. + ab = …. (Vôùi a, b ≥ 0) – HS leân baûng vieát, roài ñoïc thaønh lôøi: + a2 = a +

Noäi dung

ab = a b ; (a, b ≥ 0)

Hoïat ñoäng2: Tìm caùch ñöa thöøa soá ra ngoaøi daáu caên (15’) – Yeâu caàu HS laøm [?1] theo nhoùm.

1. Ñöa thöøa soá ra ngoaøi daáu caên: – Nhoùm thöïc hieän [?1] ñaïi dieän nhoùm leân baûng ghi: a 2b = a 2 b

(a, b ≥ 0)

= a b=a b

– Yeâu caàu 2 HS laøm VD1?

–2 HS ñöùng taïi choã neâu, GV ghi nhö beân.

–Yeâu caàu HS laøm VD2?

–1HS ñöùng taïi choã neâu, GV ghi nhö beân.

– Höôùng daãn HS phaân tích soá 20 thaønh tích 2 GV : Nguyeãn Thaønh Trung

VD1: Tính a) 32.2 = 3 2 b) 20 = 4.5 = 2 5 VD2: Ruùt goïn

Trang : 28

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

thöøa soá, trong ñoù coù ít nhaát moät thöøa soá caên ñöôïc.

3 5 + 20 + 5 =3 5+2 5+ 5 =6 5

– GV löu yù: + Ta noùi 3 5 ;2 5 ; 5 laø nhöõng caên thöùc ñoàng daïng. + m a ±n a = ?

HS: m a ± n a = ( m ± n ) a ; (a ≥ 0) – Neáu A, B laø 2 bieåu thöùc vaø B ≥ 0 , thì A2 B = ?

– HS neâu toång quaùt nhö beân.

Toång quaùt: Vôùi A, B laø 2 bieåu thöùc vaø B ≥ 0, ta coù A 2 .B = A B ; töùc laø: * Neáu A ≥ 0, B ≥ 0 thì: A2 B = A B *Neáu A < 0, B ≥ 0 thì: A2 B = − A B

– Vaän duïng TQ, laøm VD3?

– 2 HS leân baûng laøm VD3 – Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

VD3: Ñöa thöøa soá ra ngoaøi daáu caên. a / 4x2 y = 2 x

y = 2x y

(x, y ≥ 0) b / 18 xy 2 = 9.2 xy 2 =3 y

2 x = −3 y 2 x

(x ≥ 0, y < 0) – Yeâu caàu 2 HS laøm [?3] – 2 HS leân baûng laøm [?3]

[?3] a) 28a 4b 2 = 4.7a 4b 2 = 2a 2 b 7 = 2a 2 b 7 (b ≥ 0) b)

72a 2b 4 = 36.2a 2b 4 = 6 a b 2 2 = −6ab 2 2 (a < 0)

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

Hoïat ñoäng3: Tìm caùch ñöa TS vaøo trong daáu caên (15’) – Trong VD1 b, muoán ñöa thöøa soá 5 vaøo trong 2. Ñöa thöøa soá vaøo trong daáu caên: daáu caên ta laøm ntn?

Vôùi A ≥ 0, B ≥ 0 ta coù A B = A2 B – Ta bình phöông soá 5 roài ñem vaøo nhaân vôùi Vôùi A< 0, B ≥ 0 ta coù − A B = A2 B . thöøa soá trong caên.

– Moät caùch toång quaùt?

– Neâu toång quaùt nhö beân.

– Vaän duïng TQ, laøm VD4?

VD4: Ñöa thöøa soá vaøo trong daáu caên.

– 4 HS leân baûng laøm VD4, HS coøn laïi laøm vaøo a) 3 7 = 32.7 = 63 vôû. b) − 2 3 = − 2 2.3 = − 12 GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 29

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– 4 HS khaùc laàn löôït söûa baøi cho baïn.

– GV nhaän xeùt sau cuøng, khen ngôïi nhöõng HS laøm baøi toát.

c) 5a 2 2a = 50a 5 d) − 3a 2 2ab = − 18a 5b

–Yeâu caàu HS laøm [?4] theo nhoùm treân baûng phụ.

– Caùc nhoùm laøm [?4] vaøo baûng phuï, thi nhau xem ai nhanh hôn vaø chính xaùc hôn. a) 3 5 = 32.5 = 45 b) 1,2 5 = 1,2 2.5 = 7,2 c) ab 4 a =

4 2

( ab )

a

= a 3b8 (a ≥ 0)

d) −2ab 2 5a = − ( 2ab 2 ) 5a 2

= − 20a 3b 4 ; (a ≥ 0)

– Caùc nhoùm nhaän xeùt baøi nhau.

– Söûa sai neáu coù.

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

– Caùc nhoùm treo baûng phuï, GV ñaùnh gia ùcuoái cuøng, khen ngôïi nhöõng nhoùm laøm nhanh vaø ñuùng.

Hoïat ñoäng 4 : Cuûng coá (5’) – Laøm VD5 VD5 : So saùnh: – Neâu caùch laøm ?

3 7 vaø 28 – Muoán so saùnh hai bieåu thöùc chöùa caên ta so Caùch 1: saùnh 2 caên thöùc hoaëc so saùnh 2 bieåu thöùc ñoàng 3 7 = 32 .7 = 63 > 28 daïng vôùi nhau.

Do 63 > 28 ⇔ 3 7 > 28 – KT vaøi baøi laøm cuûa HS, nhaän xeùt baøi laøm Caùch 2: 28 = 4.7 = 2 7 cho HS. Do 3 7 < 2 7 ⇔ 3 7 > 28 – HS laøm vaøo vôû.

Hoïat ñoäng5: HD – daën doø (3’) – Baøi taäp veà nhaø: 43 ñeán 47 (coøn laïi) / 27 IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 30

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tuaàn 5 Tieát 9 Tieát 10

Chuû ñeà: Bieán ñoåi ñôn giaûn bieåu thöùc chöùa caên thöùc baäc hai Chuû ñeà: Bieán ñoåi ñôn giaûn bieåu thöùc chöùa caên thöùc baäc hai

Tieát 9

TIEÁT 2: CHUÛ ÑEÀ: BIEÁN ÑOÅI ÑÔN GIAÛN BIEÅU THÖÙC CHÖÙA CAÊN THÖÙC BAÄC HAI I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: – Cuûng coá kieán thöùc ñöa thöøa soá ra ngoaøi hay vaøo trong daáu caên b/ Kĩ năng: – Reøn kyõ naêng thöïc hieän caùc pheùp bieán ñoåi treân. c/ Thaùi ñoä: – Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän vaø bieán ñoåi caùc bieåu thöùc coù chöùa caên thöùc; reøn kyõ naêng trình baøy baøi giaûi, suy luaän logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi saün caùc coâng thöùc toång quaùt.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: HS hoïc kyõ 3 ñònh lyù ñaõ hoïc.

2/ HS: – Hoïc kyõ 3 ñònh lyù ñaõ hoïc, ñònh nghóa giaù trò tuyeät ñoái.

– Laøm baøi taäp toát, mang baûng phuï nhoùm.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Hoïat ñoäng1 : Baøi cuõ (7’) – Ghi heä thöùc toång quaùt ñöa thöøa soá vaøo trong daáu caên?

Laøm baøi taäp 43b/ 27 HS1: Vieát heä thöùc toång quaùt ñöa thöøa soá vaøo trong daáu caên vaø laøm baøi 43b/ 27

Noäi dung

108 = 36.3 = 6 3

– Ghi heä thöùc toång quaùt ñöa thöøa soá ra ngoaøi daáu caên?

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 31

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Laøm baøi taäp 44d/ 27 HS2: Vieát heä thöùc toång quaùt ñöa thöøa soá ra ngoaøi daáu caên laøm baøi 44d/ 27: x

2 2 = x 2 ⋅ = 2 x ; (x >0) x x

Hoïat ñoäng2 : Luyeän taäp (35’) Baøi 45/ 27: Baøi 45/ 27 (SGK): – Neâu y/c cuûa baøi toaùn? c)Ta coù: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: So saùnh hai bieåu thöùc 1 1 17 ⋅ 51 = * 51 = chöùa caên.

3 9 3 – Haõy neâu caùch laøm?

1 1 18 * 150 = ⋅ 150 = 3 = – Caùch laøm: Ñöa caùc thöøa soá ôû ngoaøi vaøo 5 25 3 trong daáu caên, roài so saùnh 2 bieåu thöùc trong 17 18 1 1 Do 51 < 150 < ⇔ caên.

3 3 3 5 – Yeâu caàu 2 HS leân baûng laøm? d) Ta coù: – 2 HS leân baûng laøm nhö beân.

1 1 3 * 6= ⋅6 = – Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

2 4 2 – Choát cho HS: Coù theå ñöa thöøa soá ra ngoaøi 1 1 36 6 = 36 ⋅ = daáu caên ñeå so saùnh, nhöng ñöa vaøo trong * 2 2 2 thöôøng thì deã hôn.

3 36 1 1 Do < ⇔ 6 <6 2

2

2

2

Baøi 46/ 27: – Neâu y/c cuûa baøi toaùn?

– Haõy neâu caùch laøm?

Caùch laøm: Ñöa caùc thöøa soá ôû trong ra ngoaøi daáu caên ñeå ñöôïc caùc caên thöùc ñoàng daïng, roài coäng caùc caên thöùc ñoàng daõng aáy.

– Goïi 1 HS leân baûng laøm?

– 1HS leân baûng laøm nhö beân.

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

– Choát cho HS: Ñoái vôùi loaïi toaùn ruùt goïn caùc bieåu thöùc chöùa caên, ta neân ñöa caùc thöøa soá ôû trong ra ngoaøi daáu caên ñeå ñöôïc caùc caên thöùc ñoàng daïng.

Baøi 47/ 27: – Neâu y/c cuûa baøi toaùn?

– Haõy neâu caùch laøm?

– Caùch laøm: Söû duïng A2 = A

Baøi 46/ 27 (SGK):

– Goïi1 HS leân baûng laøm?

– 1 HS leân baûng laøm.

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

– Choát cho HS: Khi söû duïng

b/

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

b) 3 2 x − 5 8 x + 7 18 x + 28 = 3 2 x − 5 4.2 x + 7 9.2 x + 28 = 3 2 x − 10 2 x + 21 2 x + 28

= 14 2 x + 28

(x ≥ 0)

Baøi 47/ 27 (SGK): a/ =

2 2 x − y2

3( x + y ) 2 2

; (x, y ≥ 0; x ≠ 0)

x+ y 3 2 6 ⋅ = x− y ( x + y )( x − y ) 2

2 5a 2 (1 − 4a + 4a 2 ) ; (a > 0,5) 2a − 1

A2 = A caàn löu Trang : 32

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

yù A döông, hay aâm ñeå phaù daáu giaù trò tuyeät ñoái.

2 5a 2 (1 − 2a ) 2 2a − 1 2 = ⋅ a ⋅ 1 − 2 a 5 = 2a 5 2a − 1 Hoïat ñoäng3: HD – Daën doø (3’) =

– BTVN: 43 47 (coøn laïi) / 27.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 10

TIEÁT 3: CHUÛ ÑEÀ: BIEÁN ÑOÅI ÑÔN ÑÔN GIAÛN BIEÅU THÖÙC CHÖÙA CAÊN THÖÙC BAÄC HAI I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: – HS bieát khöû maãu cuûa bieåu thöùc laáy caên vaø truïc caên thöùc ôû maãu. b/ Kĩ năng: – Böôùc ñaàu bieát caùch phoái hôïp vaø söû duïng caùc pheùp bieán ñoåi treân. c/ Thaùi ñoä: – Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän. kyõ naêng trình baøy baøi giaûi, suy luaän logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi saün caùc coâng thöùc toång quaùt – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: HS hoïc kyõ 3 ñònh lyù ñaõ hoïc 2/ HS: – Hoïc kyõ 3 ñònh lyù ñaõ hoïc, ñònh nghóa giaù trò tuyeät ñoái.

– Laøm baøi taäp toát, mang baûng phuï nhoùm.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS

Noäi dung

Hoïat ñoäng1 : Ñaët vaán ñeà (2’)

– Khi bieán ñoåi b/thöùc chöùa CTBH, maø bieåu thöùc döôùi daáu caên coù maãu hoaëc maãu coù chöùa caên ta laøm ntn?

Hoïat ñoäng2 : Khöû maãu cuûa bieåu thöùc laáy caên(15’) 1.Khöû maãu cuûa bieåu thöùc laáy caên 3 – Xeùt , bieåu thöùc döôùi daáu caên laø bao VD1: 4 2 2.3 6 6 nhieâu? Maãu laø soá naøo?

– Bieåu thöùc laáy caên cuûa

3 3 laø ; maãu laø 4 4 4

a/

3

=

32

=

32

=

3

(laø soá chính phöông).

– Laøm theá naøo ñeå trong caên khoâng coøn maãu GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 33

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

nöõa? (ôû ngoaøi caên coù maãu vaãn ñöôïc).

5a 5a.7b b/ = 2 – Ñeå trong caên khoâng coøn maãu ta söû duïng 7b ( 7b ) a a = ; (a ≥ 0 ; b > 0). b b

=

( 7b )

3 3 3 = = 4 2 4

–Laøm

– Laøm nhö vaäy goïi laø truïc caên ôû maãu.

2 ? Maãu cuûa bieåu thöùc 3

– Truïc caên ôû maãu

35ab 2

=

35ab 35ab = ;(a, b > 0) 7b 7b

Toång quaùt: Vôùi A, B laø hai bieåu thöùc; AB ≥ 0, B ≠ 0 .

Ta coù :

döôùi daáu caên laø soá maáy? Coù phaûi laø soá chính phöông khoâng?

A = B

AB B

2 2 laø ; maãu laø 3 3 3

– Bieåu thöùc laáy caên cuûa

(khoâng phaûi laø soá chính phöông).

– Laøm theá naøo ñeå

2 coù maãu laø soá chính 3

phöông?

– Nhaân caû töû laãn maãu cuûa

2 vôùi 3.

3

– Laøm töông töï cho caâu b) A ? Suy ra toång quaùt?

B

– Truïc caên ôû maãu

– HS ñöùng taïi choã laøm: A = B

AB = B2

AB B

2

=

AB B

– Yeâu caàu HS laøm [?1] [?1]: – HS leân baûng laøm [?1]: – ÔÛ caâu b) ngoaøi caùch vaän duïng toång quaùt, coù a / 4 = 4.5 = 2 5 5 5 5 theå nhaân caû töû laãn maãu vôùi moät löôïng thích 3 3.5 15 15 hôïp. b/ = = = 2 125

125.5

25

5

c) Vôùi a > 0 3 3.2 a 6a 6a = = = 3 3 4 2a 2 a .2 a 4a 2a 2

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

Hoïat ñoäng3 Truïc caên thöùc ôû maãu (15’) 5 – Cho ; laøm theá naøo ñeå maãu khoâng coøn 2. Truïc caên thöùc ôû maãu: 5 VD2: caên nöõa?

5 5 3 5 3 a) = = 5 5 5 6 2 3 2 3 3 – HS ñöùng taïi choã neâu: = = 5 5

– Cho

5 2 3

5

; Coù theå laøm nhö treân ñeå maãu maát

caên ñöôïc khoâng? Vì sao khoâng laøm nhö treân GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 34

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

ñöôïc? Caàn nhaân caû töû vaø maãu vôùi bao nhieâu ñeå maãu maát caên?

– Caàn nhaân caû töû vaø maãu vôùi 3 .

– Laøm nhö treân ta goïi laø truïc caên ôû maãu.

–Truïc caên

A m B

?

– HS ñöùng taïi choã neâu: Ta nhaân caû töû laãn maãu vôùi B Toång quaùt: Vôùi caùc bieåu thöùc A, B ; maø B > Suy ra TQ? – Vôùi phaân thöùc coù maãu laø tích cuûa moät soá 0; m ≠ 0 A A B vôùi moät caên thöùc, muoán truïc caên ôû maãu ta coù Ta coù : = mB theå laøm ntn? m B – Vôùi phaân thöùc coù maãu laø tích cuûa moät soá vôùi moät caên thöùc, muoán truïc caên ôû maãu ta coù theå ruùt goïn, neáu khoâng ñöôïc thì nhaân caû töû vaø maãu vôùi caên thöùc coù maët ôû maãu.

– Truïc caên

3 −3 ?

3 −1

– Ruùt goïn: 3 −3 3 ( 3 − 1) = = 3 3 −1 3 −1 10 – Truïc caên ?

5 3+2

– GV gôïi yù cho HS coù theå ruùt goïn ñöôïc khoâng? Vì sao khoâng? Laøm caùch naøo?

– HS coù theå neâu nhieàu caùch laøm: Nhaân caû töû laãn maãu vôùi 3 , vôùi 5 3 + 2, vôùi 5 3 –2.

– Cho HS thöû nhanh caùc tröôøng hôïp, cuoái cuøng choát laïi: Nhaân caû töû laãn maãu vôùi 5 3 – 10 10(5 3 − 2) 2. b/ = 5 3 + 2 (5 3 + 2)(5 3 − 2) – Ta noùi 5 3 + 2 vaø 5 3 –2 laø hai bieåu thöùc lieân hôïp cuûa nhau.

10(5 3 − 2) 10(5 3 − 2) – Truïc caên

C ? m A±B

=

(5 3 )

2

− 22

=

71

– HS neâu caùch laøm: Nhaân caû töû laãn maãu vôùi bieåu thöùc lieân hôïp. Töø ñoù neâu toång quaùt nhö Toång quaùt: Vôùi caùc bieåu thöùc A, B, C ; maø A ≥ 0, m2A ≠ B2 beân.

C C (m A ∓ B) Suy ra TQ ?

Ta coù : = 2 2 – Truïc caên

6 ? Xaùc ñònh bieåu thöùc 3 5−2 3

lieân hôïp cuûa maãu? Thöïc hieän töông töï nhö ví duï c)?

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

m A±B

c/

m A− B

6 3 5 −2 3

Trang : 35

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– GV höôùng daãn HS laøm.

C – Truïc caên ? Suy ra toång quaùt? m A±n B

6(3 5 + 2 3 )

= =

(3 5 − 2 3 )(3 5 + 2 3 ) 6(3 5 + 2 3 )

(3 5 ) − (2 3 ) 2

2

=

6(3 5 + 2 3 ) 33

Vôùi caùc bieåu thöùc A, B, C ; maø A, B ≥ 0, m2A ≠ n2B Ta coù : C C (m A ∓ n B = m2 A − n2 B m A±n B

[?2]

– Yeâu caàu 3 HS laøm [?2] – 3 HS leân baûng laøm [?2] coøn laïi laøm vaøo vôû:

a/

5 3 8

=

5 2 5 2 ; = 12 3 8 2

2 2 b = b b

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

– GV nhaän xeùt chung baøi laøm cho HS. b/

(b > 0 )

5 5(5 + 2 3) 5(5 + 2 3) ; = = 2 13 5 − 2 3 ( 5 ) − (2 3) 2

2a 2a (1 + a ) 2a(1 + a ) = 2 = 1 − a 1 − ( a )2 1− a d/

4 4( 7 − 5) 4( 7 − 5) ; = = 7−5 2 7+ 5

6a 6a ( 2 a + b ) = 2a − b 2 a− b

Hoïat ñoäng 4 : Cuûng coá (10’) – Muoán khöû maãu cuûa bieåu thöùc laáy caên ta laøm ntn?

– Muoán khöû maãu cuûa bieåu thöùc laáy caên ta ruùt goïn (neáu ñöôïc), söû duïng coâng thöùc toång quaùt treân.

– Muoán truïc caên ôû maãu ta laøm ntn?

– Muoán truïc caên ôû maãu ta ruùt goïn (neáu ñöôïc), söû duïng 3 coâng thöùc toång quaùt treân.

– Choát vaán ñeà: Khi bieán ñoåi bieåu thöùc chöùa CTBH, maø bieåu thöùc döôùi daáu caên coù maãu hoaëc maãu coù chöùa caên ta söû duïng 2 pheùp bieán ñoåi treân moät caùch thuaän lôïi vaø deã daøng.

Hoïat ñoäng5: HD – daën doø (3’)

Baøi taäp veà nhaø: 48 ñeán 52 / 29, 30.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 36

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tuaàn 6 Tieát 11

Chuû ñeà: Bieán ñoåi ñôn giaûn bieåu thöùc chöùa caên thöùc baäc hai

Tieát 12 §8. Ruùt goïn bieåu thöùc chöùa caên thöùc baäc hai Tieát 11

TIEÁT 4: CHUÛ ÑEÀ: BIEÁN ÑOÅI ÑÔN GIAÛN BIEÅU THÖÙC CHÖÙA CAÊN THÖÙC BAÄC HAI

I/ Muïc tieâu : a/ Kiến thức: – Cuûng coá 4 pheùp bieán ñoåi bieåu thöùc coù chöùa caên ôû tieát 9 vaø 10 . b/ Kĩ năng: – Reøn kyõ naêng vaän duïng caùc pheùp bieán ñoåi treân vaøo laøm baøi taäp vaø trong baøi kieåm tra 15 phuùt. c/ Thaùi ñoä: – Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän, chính xaùc, trình baøy roõ raøng.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: + Ñeà baøi kieåm tra 15’. + Baûng phuï ghi saün caùc coâng thöùc toång quaùt – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: HS hoïc kyõ 3 ñònh lyù ñaõ hoïc; Chuaån bò baøi toát ôû nhaø.

2/ HS: – HS hoïc kyõ 3 ñònh lyù ñaõ hoïc; Chuaån bò baøi toát ôû nhaø.

– Laøm baøi taäp toát, mang baûng phuï nhoùm.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoïat ñoäng1: Luyeän taäp (27’) Baøi 53 / 30: Baøi 53 / 30 (SGK): – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn? a / 18( 2 − 3) 2 –Ruùt goïn. = 9.2( 2 − 3) 2 – Neâu caùch laøm? Cho bieát caàn phaûi söû duïng =3 2− 3 2 kieán thöùc naøo?

– Caùch laøm: =3 3− 2 2 a) Ñöa caùc thöøa soá ôû trong ra ngoaøi daáu caên.

2 2 b) Quy ñoàng maãu ôû trong caên, roài khöû maãu b / ab 1 + 1 = ab a b + 1 a 2b 2 a 2b 2 a a trong caên baèng caùch söû duïng = ; (a ≥

(

b

)

b

0 ; b > 0) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 37

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

d) Truïc caên ôû maãu baèng caùch phaân tích töû vaø = ab maãu thaønh nhaân töû roài ruùt goïn.

a 2b 2 + 1 ab

– 3 HS leân baûng laøm nhö beân 3 HS khaùc a + ab a( a + b) d/ = nhaän xeùt baøi baïn vaø söûa laïi, neáu caàn. a+ b a+ b GV löu yù: = a ÔÛ caâu b) phaûi nhôù: a+b ≠ a + b

Baøi 54 / 30 (SGK): Baøi 54 / 30: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn?

2 3− 6 6( 2 − 1) –Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Ruùt goïn. c) = = 6 8−2 2( 2 − 1) – Neâu caùch laøm? Cho bieát caàn phaûi söû duïng kieán thöùc naøo?

– 3 HS leân baûng laøm 3 caâu?

– Caùch laøm: Truïc caên ôû maãu baèng caùch phaân tích töû vaø maãu thaønh nhaân töû roài ruùt goïn.

– 3 HS leân baûng laøm nhö beân – Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

GV löu yù: Khi truïc caên ôû maãu, neân öu tieân ruùt goïn, neáu khoâng ñöôïc môùi nhaân caû töû laãn maãu vôùi bieåu thöùc lieân hôïp.

Baøi 56 / 30: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn?

–Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Saép xeáp theo thöù töï taêng daàn.

– Neâu caùch laøm?

– Caùch laøm: Ñöa thöøa soá vaøo trong daáu caên, roài so saùnh caùc caên thöùc ñoàng daïng.

– Goïi 1 HS leân baûng laøm?

– 1 HS leân baûng laøm nhö beân – Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

GV löu yù: Khi so saùnh caùc caên thöùc ta phaûi so saùnh caùc caên thöùc ñoàng daïng, baèng caùch ñöa thöøa soá vaøo trong hay ra ngoaøi daáu caên sao cho thuaän lôïi laø ñöôïc.

Baøi 57 / 30: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn?

– Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Tìm x?

– Neâu caùch laøm?

– HS coù theå laøm nhanh: Giaù trò cuûa x naøo thay vaøo thoûa maõn daáu baèng thì con giaù trò GV : Nguyeãn Thaønh Trung

d)

e)

a− a a ( a − 1) = =− a 1− a 1− a p−2 p p −2

=

p ( p − 2) p −2

=

p

Baøi 56 / 30 (SGK): a) 3 5 = 45 ; 4 2 = 32 2 6 = 24 ; 29 Ta coù: 24 < 29 < 32 < 45 ⇒ 2 6 < 4 2 < 29 < 3 5

Baøi 57 / 30 (SGK): Caâu D

Trang : 38

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

ñoù.

GV löu yù: a − b ≠ a−b

Hoïat ñoäng2: Kieåm tra 15 phuùt ĐỀ BÀI:

I. TRẮC NGHIỆM (2Đ) KHOANH TRÒN VÀO ĐÁP ÁN ĐÚNG TRONG CÁC CÂU SAU: 1) Căn bậc hai số học của 9 là: A. 3.

B. –3.

C. 81.

D. –81.

2) Điều kiện xác định của 5 − x là: A. x > 5.

B. x < 5.

C. x ≥ 5.

D. x ≤ 5.

3) Kết quả sau khi đưa thừa số ra ngoài dấu căn của biểu thức 4 x 2 y (y > 0) là: B. 4 x y .

C. 2 x y .

D. 2 x y .

A. 4 x y .

4) So sánh A = 2 6 và B = 26 ta được kết quả là: A. A > B. B. A < B. C. A = B. II. BÀI TẬP (8Đ) 1. Rút gọn biểu thức: a) 18 − 2 50 + 72

(

c)

1 1 − 3 −1 3 +1

3−2

)

2

b)

(

+

)

3 −1

2

2. Tìm x, biết: x2 − 4 x + 4 = 3

ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM I. TRẮC NGHIỆM (2Đ) KHOANH TRÒN VÀO ĐÁP ÁN ĐÚNG TRONG CÁC CÂU SAU: Câu 1. A. 3.

Câu 2. D. x ≤ 5.

Câu 3. D. 2 x y . Câu 4. B. A < B. (mỗi câu đúng được 0,5 điểm) II. BÀI TẬP (8Đ) 1. Rút gọn biểu thức: Câu

Điểm thành phần

18 − 2 50 + 72 a)

= 32.2 − 2 52.2 + 6 2.2 = 3 2 − 10 2 + 6 2 =− 2

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

0,5 đ 1,0 đ 0,5 đ Trang : 39

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

(

3−2

)

2

= 3−2 +

b)

(

+

)

3 −1

2

0,5 đ

3 −1

1,0 đ 0,5 đ

= 2 − 3 + 3 −1

=1

1 1 − 3 −1 3 +1

(

=

c)

) ( 3 −1)(

3 + 1 − ( 3 − 1)

1,0 đ

)

3 +1

3 +1− 3 +1 3 −1

=

0,5 đ

2 =1 2

=

0,5 đ

2. Tìm x, biết: Câu

Điểm thành phần

x2 − 4x + 4 = 3 ⇔

( x − 2)

2

0,5 đ 0,5 đ

=3

⇔ x−2 =3 x − 2 = 3 ⇔  x − 2 = −3 x = 5 ⇔  x = −1

0,5 đ 0,5 đ

Vậy x = 5 hoặc x = –1.

Hoïat ñoäng3: Höôùngdaãn – daën doø (3’) – Baøi taäp veà nhaø: 53 ñeán 57 (coøn laïi) / 30 IV/ Ruùt kinh nghieäm: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------THOÁNG KEÂ CHAÁT LÖÔÏNG KIEÅM TRA 15’ Lôùp

SS 33

93

Gioûi SL 5

% 15,2

Khaù SL 4

% 12,1

TB SL 9

Yeáu % 27,3

SL 11

% 33,3

Keùm SL % 4 12,1

Tieát 12

§ 7 : RUÙT GOÏN BIEÅU THÖÙC CHÖÙA CAÊN THÖÙC BAÄC HAI GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 40

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: – HS bieát phoái hôïp caùc kyõ naêng bieán ñoåi bieåu thöùc chöùa caên baäc hai. b/ Kĩ năng: – Bieát söû duïng kyõ naêng bieán ñoåi bieåu thöùc chöùa caên baäc hai ñeå giaûi caùc baøi toaùn lieân quan. c/ Thaùi ñoä: – Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän, chính xaùc, trình baøy baøi roõ raøng, suy luaän logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi saün caùc coâng thöùc toång quaùt – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: HS hoïc kyõ 3 ñònh lyù vaø 4 pheùp bieán ñoåi ñaõ hoïc.

2/ HS : – HS hoïc kyõ 3 ñònh lyù vaø 4 pheùp bieán ñoåi ñaõ hoïc – Laøm baøi taäp toát, mang baûng phuï nhoùm.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoïat ñoäng1: Baøi cuõ(7’) Vieát 3 ñònh lyù vaø 4 pheùp bieán ñoåi veà caên baäc hai?

– Hai HS leân baûng vieát, HS coøn laïi vieát ôû nhaùp.

– Ñoái chieáu keát quả với baïn, söûa laïi neáu sai.

Hoïat ñoäng 2: Caùc VD (30’) Ví duï 1: Ví duï 1: Ruùt goïn: – Ghi ñeà leân baûng. a 4 5 a +6 −a + 5 (a > 0) – Yeâu caàu HS xem VD ôû SGK. 4 a – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Ruùt goïn. a 4a = 5 a + 6⋅ −a⋅ + 5 – Laøm VD1 theo nhoùm: 2 a – Moät HS leân baûnglaøm laïi, coøn laïi laøm vaøo vôû. = 5 a + 3 a − 2 a + 5 – Giaûi thích caùc böôùc laøm cuûa ví duï? = 6 a + 5 (a > 0) – Ñaõ söû duïng kieán thöùc gì?

– Khöû maãu trong caên baèêng hai caùch: + Maãu laø soá chính phöông thì söû duïng: a a = b b

+ Maãu khoâng laø soá chính phöông thì söû duïng: a ab = b b

– Laøm laïi vaøo vôû?

– Yeâu caàu HS neâu caùch laøm [?1] + Phaân tích thöøa soá döôùi daáu caên thaønh tích GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 41

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

cuûa hai thöøa soá, trong ñoù coù ít nhaát moät thöøa soá laø soá chính phöông. + Söû duïng pheùp coäng caùc caên thöùc ñoàng daïng: m a ± n a = (m + n ) a ; (a ≥ 0) – 1 HS leân baûng laøm [?1], coøn laïi laøm ôû nhaùp: – 1 HS nhaän xeùt baøi baïn.

[?1]: 3 5a − 20a + 4 45a + a = 3 5a − 4 5a + 12 5a + a = 13 5a + a (a ≥ 0)

Ví duï 2: Ví duï 2: Chöùng minh – GV ghi töïa ñeà leân baûng.

VT= (1 + 2 + 3 )(1 + 2 − 3 ) – Y/c HS xem VD ôû SGK. = (1 + 2 ) 2 − ( 3 ) 2 – Giaûi thích caùc böôùc laøm cuûa ví duï? Ñaõ söû = 1+ 2 2 + 2 − 3 duïng kieán thöùc gì? =2 2 – Söû duïng haèng ñaúng thöùc “hieäu caùc bình =VP/ ñpcm phöông”, “Bình phöông cuûa moät toång” vaø a 2 = a ; (a ≥ 0) – Moät HS leân baûng laøm laïi, coøn laïi laøm vaøo vôû.

– Laøm laïi vaøo vôû?

– Laøm [?2] + Neâu caùch laøm? GV coù theå höôùng daãn: a a +b b =

( a) + ( b) 3

3

– Caùch laøm [?2]: Phaân tích töû vaø maãu phaân thöùc ôû veá traùi thaønh nhaân töû roài ruùt goïn. a a +b b − ab a+ b

[?2] VT =

( a + b )(a − ab + b) − ab a+ b

= a − 2 ab + b = ( a + b ) 2 = VP / ñpcm

(a > 0, b > 0) + Leân baûng laøm? + Coøn caùch khaùc khoâng? Veà nhaø laøm caùch 2 naøy.

– Caùch khaùc: Nhaân vôùi bieåu thöùc lieân hôïp.

Ví duï 3: Ví duï 3: – GV ghi töïa ñeà leân baûng. a) Vôùi a > 0 ; a ≠ 0 2 – Laøm theá naøo ruùt goïn P?  a 1   a −1 a + 1    P =  − −   + Quy ñoàng maãu trong ngoaëc thöù nhaát? a − 1   2 2 a   a +1 + Truïc caên moãi phaân thöùc trong ngoaëc thöù 2 2 2  a − 1   ( a − 1) ( a + 1)  = −    hai?  2 a   a − 1

– Moät phaân thöùc aâm khi naøo?

– Moät phaân thöùc aâm khi töû vaø maãu khaùc daáu.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

a −1  

(a − 1) 2 ( −4 a ) 1 − a = ⋅ = (2 a ) 2 a − 1 a

b) Do a > 0 ; a ≠ 0 neân P < 0 Trang : 42

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Maãu cuûa P sau khi ruùt goïn aâm hay döông, vì sao?

– Do a > 0 ; a ≠ 0 neân a > 0, suy ra 1 – a < 0 – HS ñöùng taïi choã neâu töøng keát quaû, (GV ghi baûng), ñoàng thôøi laøm vaøo vôû.

– Caùch laøm [?3]: Phaân tích töû vaø maãu thaønh nhaân töû roài ruùt goïn.

– 2 HS leân baûng: – HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn.

– Nhaân caû töû vaø maãu vôùi bieåu thöùc lieân hôïp.

– Theo doõi.

⇔ ⇔

1− a a

a

< 0⇔ 1 – a < 0 >1

[?3] x 2 − 3 ( x − 3 )( x + 3 ) = x+ 3 x+ 3 = x− 3 ; (x≠− 3)

a)

1 − a a (1 − a )(1 + a + a ) = 1− a 1− a = 1 + a + a ; (a ≥ 0, a ≠ 1)

b)

GV löu yù: Khi truïc caên ôû maãu neân öu tieân vieäc ruùt gon tröôùc khi nhaân caû töû vaø maãu vôùi bieåu thöùc lieân hôïp.

Hoïat ñoäng3 : Cuûng coá (5’) – Laøm baøi taäp 58a/32?

Baøi 58a/32(SGK): 5

1 1 20 + 5 + 5 2

= 5⋅

5 1 + ⋅2 5 + 5 5 2

=3 5

Hoïat ñoäng4 : HD veà nhaø (3’) – Laøm BT töø 58 ñeán 61 (coøn laïi) / 32, 33.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 13 Tieát 14

Tuaàn 7 Luyeän taäp §8 §9. Caên baäc ba

Tieát 13

LUYEÄN TAÄP §8 I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: – Cuûng coá 3 ñònh lyù vaø 4 pheùp bieán ñoåi ñaõ hoïc

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 43

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

b/ Kĩ năng: – Reøn kyõ naêng vaän duïng caùc kieán thöùc treân vaøo bieán ñoåi bieåu thöùc chöùa caên baäc hai moät caùch thaønh thaïo. c/ Thaùi ñoä: – Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän, trình baøy baøi khoa hoïc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi saün caùc coâng thöùc toång quaùt – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: HS hoïc kyõ 3 ñònh lyù vaø 4 pheùp bieán ñoåi ñaõ hoïc 2/ HS: – OÂn laïi 3 ñònh lyù vaø 4 pheùp bieán ñoåi ñaõ hoïc, laøm baøi taäp toát ôû nhaø.

– Laøm baøi taäp toát, mang baûng phuï nhoùm.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoïat ñoäng 1: Baøi cuõ (7’) – Laøm baøi taäp 58c, d / 32?

Baøi 58: c) 20 − 45 + 3 18 + 72 = 2 5 −3 5 +9 2 +6 2 = 15 2 − 5 d) 0,1 200 + 2 0,08 + 0,4 50 = 3,4 2

– Laøm baøi taäp 59a / 32? a) (vôùi a, b > 0) 5 a − 4b 25a 3 + 5a 16ab 2 − 2 9a = 5 a − 20ab a + 20ab a − 6 a =− a

– Laøm baøi taäp 60 / 32? (vôùi x ≥ 0) a) 16 x + 16 − 9 x + 9 + 4 x + 4 +

x +1 = 16( x + 1) − 9( x + 1) + 4( x + 1) + x + 1

= 4 x +1 − 3 x +1 + 2 x +1 + x +1 = 4 x +1

b) 4 x + 1 = 16 ⇔ x + 1 = 4 ⇔ x + 1 = 16 ⇔ x = 15

– 3HS khaùc nhaän xeùt baøi laøm cuaû baïn.

– GV nhaän xeùt cuoái cuøng vaø cho ñieåm.

Hoïat ñoäng2: Luyeän taäp (35’) – Y/c HS laøm Baøi 62/33: Baøi 62/33: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn? a) 1 48 − 2 75 − 33 + 5 1 1 2 3 11 – Y/caàu cuûa baøi toaùn: Ruùt goïn.

– Neâu caùch laøm?

– Caùch laøm: a) Phaân tích caùc bieåu thöùc döôùi daáu caên thaønh nhaân töû, roài ñöa thöøa soá ra ngoaøi daáu caên; chia GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 44

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

caên thöùc cho caên thöùc. c) Nhaân ñôn thöùc vôùi ña thöùc, coäng caùc caên thöùc ñoàng daïng. d) Duøng HÑT (a + b)2 = a2 + 2ab + b2, roài thu goïn ña thöùc.

– 3 HS laàn löôït leân baûng laøm nhö beân.

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn

– Y/c HS laøm Baøi 63/33: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn?

– Y/caàu cuûa b.toaùn: Ruùt goïn.

– Neâu caùch laøm?

– Caùch laøm: Khöû maãu trong caên, quy ñoàâng maãu, coäng caùc caên thöùc ñoàng daïng.

– Moät HS laøm mieäng.

– Moät HS khaùc nhaän xeùt baøi baïn vaø söûa laïi, neáu caàn.

Y/c HS laøm Baøi 65 /34: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn?

– Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Ruùt goïn, so saùnh keát quaû vôùi 1.

– Neâu caùch laøm?

– Caùch laøm: Quy ñoàng maãu trong caên, nhaân nghòch ñaûo.

– HS thay nhau laøm mieäng töøng böôùc theo yeâu caàu cuûa GV. – GV höôùng daãn HS laøm töøng böôùc, HS laøm mieäng GV ghi.

– So saùnh

1 vôùi 1? a

– Do a > 0, a ≠ 1 ⇒ a > 0 ⇔ ⇔–

1 33 4 16.3 − 2 25.3 − +5 2 11 3 10 = 2 3 − 10 3 − 3 + 3 3 17 =− 3 3 c) ( 28 − 2 3 + 7 ) 7 + 84 =

= 4.7.7 − 2 21 + 7.7 + 2 21 = 14 + 7 = 21 d) ( 6 + 5 ) 2 − 120

= 6 + 2 30 + 5 − 4.30 = 6 + 2 30 + 5 − 2 30 = 11

Baøi 63/33: a)

a a + ab + b b

b ,(a,b >0) a

ab a ab + ab + ⋅ b b a ab + b ab + ab 2 = = ( + 1) ab b b

=

Baøi 65 /34 1  a +1  1 M = + : a −1  a − 2 a +1 a− a  1 1  ( a − 1) 2 = + ⋅ a −1 a +1  a ( a − 1) =

1+ a ( a − 1) 2 ⋅ a ( a − 1) a +1

=

a −1 1 = 1− < 1(a > 0, a ≠ 1) a a

1 >0 a

1 1 <0 ⇔– +1 < 1 a a

– Y/c HS laøm Baøi 66/33: – GV yeâu caàu HS laøm ôû nhaùp.

– Laøm nhaùp: truïc caên ôû maãu roài thu goïn, cho bieát keát quaû nhö beân.

– Caùch khaùc?

Baøi 66/33: – Ñaây laø toång cuûa 2 soá döông nghòch ñaûo nhau Caâu D neân giaù trò khoâng nhoû hôn 2.

Hoïat ñoäng 3: HD veà nhaø (3’) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 45

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Laøm BT töø 62 ñeán 64 (coøn laïi) / 33, 34 IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 14

§ 9. CAÊN BAÄC BA I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: – HS naém ñöôïc ñònh nghóa caên baäc ba vaø kieåm tra ñöôïc moät soá coù laø caên baäc ba cuûa soá khaùc hay khoâng . b/ Kĩ năng: – Bieát ñöôïc moät soá tính chaát cuûa caên baäc ba. c/ Thaùi ñoä: – Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän, chính xaùc, trình baøy baøi roõ raøng, suy luaän logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi saün caùc coâng thöùc toång quaùt.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc HS oân laïi tính chaát caên baäc hai.

2/ HS : – HS oân laïi tính chaát caên baäc hai.

– Chuaån bò toát baøi taäp; OÂn laïi tính chaát caên baäc hai; Mang theo baûng caên baäc ba, maùy tính boû tuùi.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoïat ñoäng1: Ñaët vaán ñeà (2’) Caên baäc ba coù gì khaùc caên baäc hai khoâng?

Hoïat ñoäng2: Khaùi nieäm caên baäc ba (25’) – Y/c HS ñoïc ñeà baøi toaùn?

1. Khaùi nieäm caên baäc ba: – 1HS ñoïc ñeà.

Baøi toaùn : (SGK) – Baøi toaùn cho gì? Yeâu caàu tìm gì?

– Ñeà cho theå tích moät hình laäp phöông, tìm Goïi ñoä daøi caïnh thuøng laø x(dm); x > 0 caïnh.

– Neâu coâng thöùc tính theå tích hình laäp Ta coù x3 = 64 ⇔ x = 4 (thích hôïp) phöông?

3 Vaäy ñoä daøi caïnh thuøng laø 4 dm – Theå tích = (caïnh) – Soá naøo laäp phöông thì baèng 64?

– Nhö vaäy 43 = 64; Ta noùi 4 laø caên baäc ba cuûa 64.

– Haõy neâu ñònh nghóa căn bậc ba cuûa moät soá?

– ÑN: Caên baäc ba cuûa moät soá a laø moät soá x Ñònh nghóa: sao cho x3 = a.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 46

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– GV neâu: CBB cuûa a kyù hieäu laø 3 a – Neâu ñònh nghóa döôùi daïng kyù hieäu?

– HS döïa vaøo ÑN caên baäc hai ñeå neâu.

– VD1: 2 laø căn bậc ba cuûa soá naøo? Vì sao?

Căn bậc ba cuûa –125 laø bao nhieâu?

– GV neâu: Moãi soá a ñeàu coù duy nhaát moät căn bậc ba.

x = 3 a ⇔ x3 = a

3 – Töø ÑN haõy cho bieát ( 3 a )3? 3 a 3 , suy ra VD1: 2 laø căn bậc ba cuûa 8, vì: 2 = 8 –5 laø căn bậc ba cuûa –125, vì (–5)3 = 125 chuù yù.

– Yeâu caàu HS laøm [?1]: Căn bậc ba cuûa 27; Moãi soá a ñeàu coù duy nhaát moät căn bậc ba)

– 64; 0;

1 ?

125

– Laøm [?1]: Căn bậc ba cuûa 27; – 64; 0;

Chuù yù : ( 3 a )3 =

3

a3 = a

1 1 laø 3; – 4; 0; .

125 5

Vaäy căn bậc ba cuûa soá döông, soá aâm, soá 0 laø soá döông hay aâm?

– Nhaéc laïi ñònh lyù veà so saùnh 2 caên thöùc baäc hai?

– HS nhaéc laïi: Nhaän xeùt: a)Vôùi a, b ≥ 0 – Căn bậc ba cuûa moät soá döông laø soá döông. a < b⇔ a < b – Căn bậc ba cuûa moät soá aâm laø soá aâm.

– Nhaéc laïi pheùp khai phöông moät tích, moät – Căn bậc ba cuûa soá 0 laø 0 . thöông? b) ab = a b ; (a, b ≥ 0) c)

a a = ; (a ≥ 0; b > 0) b b

⇒ Tính chaát

Hoïat ñoäng3 : Tính chaát (10’) –Töông tö tính chaát cuûa CBH , ta cuõng coù 2. Tính chaát : tính chaát căn bậc ba. a) a < b ⇔ 3 a < 3 b b) 3 ab = 3 a 3 b c)

3

a = b

3 3

a b

(b ≠ 0)

– Yeâu caàu HS laøm VD2 VD2: So saùnh 2 vaø 3 7 3 – Laøm sao so saùnh 2 vaø 7 ?

Ta coù: 2 = 3 8 3 – Muoán So saùnh 2 vaø 7 ta ñi so saùnh hai Maø: 8 > 7 neân 3 8 > bieåu thöùc döôùi daáu caên cuûa hai căn bậc ba. hay 2 > 3 7 Ta bieát 2 laø căn bậc ba cuûa 8.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

3

7

Trang : 47

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Leân baûng laøm.

– Vaän duïng ñònh nghóa laøm.

– Yeâu caàu 1HS laøm VD3.

– 1HS laøm VD3.

VD3: Ruùt goïn 3 8a 3 – 5a = 2a – 5a = – 3a

[?2] – Yeâu caàu HS laøm [?2] C1: 3 1728 : 3 64 = 12 : 4 = 3 + Neâu caùch laøm?

C2: 3 1728 : 3 64 = 3 1728 : 64 + Vaän duïng tính chaát chia hai CBB; Caên bậc = 3 27 = 3 ba xong roài chia. + Hai HS leân baûng? + Hai HS laøm 2 caùch.

Hoïat ñoäng 4 : Cuûng coá (5’) – Laøm baøi taäp 67a,b / 36?

– Baøi 67/36: a) 3 512 = 8 – 1 HS leân baûng laøm. b) 3 − 729 = −9 – Laøm baøi taäp 69a / 36?

– Baøi 67/36 : – 1 HS leân baûng laøm.

Ta coù 5 = 3 125 Maø: 3 125 > 3 123 => 5 > 3 123 Hoïat ñoäng 5:HD veà nhaø (3’) – Ñoïc baøi ñoïc theâm.

– Tìm CBB baèng baûng (nhôø baûng laäp phöông) – Duøng maùy tìm CBB. – BTVN 67, 68, 69/36.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kiểm tra giáo án

Duyệt của tổ trưởng Ngày ... tháng ... năm 2019

Lần 1 Vũ Thanh Trọng

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 48

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tieát 15 Tieát 16 Tieát 15

Tuaàn 8 OÂn taäp chöông I OÂn taäp chöông I (tt)

OÂN TAÄP CHUÔNG I

I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: – HS caàn naém ñöôïc caùc kieán thöùc cô baûn veà CBH. b/ Kĩ năng: – Bieát toång hôïp caùc kyõ naêng ñaõ coù veà tính toaùn, bieán ñoåi bieåu thöùc soá vaø bieåu thöùc chöõ chöùa CTBH. c/ Thaùi ñoä: – Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän, chính xaùc, trình baøy baøi roõ raøng, suy luaän logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: + Baûng phuï ghi saün caùc coâng thöùc toång quaùt. + Soaïn baûng phuï ñieàn khuyeát.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc HS oân laïi tính chaát caên baäc hai.

2/ HS : – Soaïn 3 caâu lyù thuyeát 1, 2, 3 /39.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Hoïat ñoäng 1 : OÂn lyù thuyeát (15’) Goïi 3 HS leân baûng KT: A . Lyù thuyeát: 1/ Caâu 1 (SGK)?

(SGK)

Noäi dung

 x≥0 2 x = a

1) x = a ⇔ 

2/ Caâu 2(SGK)?

Tính 2)

( 7 − 5) 2

HS

leân

baûng

cm:

a2 = a

( 7 − 5) 2 = 7 − 5 = 5 − 7

3/ Caâu 3(SGK)?

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 49

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

1 xaùc ñònh?

2 3) A xaùc ñònh khiA ≥ 0 1 1 1 3 x + xaùc ñònh khi 3 x + ≥ 0 ⇔ x ≥ − 2 2 6

Tìm x ñeå

3x +

Hoïat ñoäng 2: Baøi Taäp (25’) B. Baøi taäp: Baøi 70 / 40:

Baøi 70 / 40: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn?

–Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Tính giaù trò cuûa bieåu 1 14 34 b) 3 ⋅ 2 ⋅ 2 thöùc baèng caùch thích hôïp.

16 25 81 49 64 196 ⋅ ⋅ – Neâu caùch laøm?

16 25 81 b) Bieán ñoåi caên thöùc ñaõ cho thaønh tích cuûa 3 7 8 14 196 = ⋅ ⋅ = caên thöùc.

4 5 9 45 640 ⋅ 34,3 64.343 c) = 567 c) Bieán ñoåi tích, thöông caùc caên thöùc ñaõ cho 567 =

thaønh moät caên thöùc.

d) Nhö caâu b), trong ñoù coù söû duïng hñt. a2 – b2 = (a – b)(a + b) – Ba HS laàn löôït leân baûng laøm 3 caâu?

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

Baøi 71 / 40: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn?

–Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Ruùt goïn bieåu thöùc.

– Neâu caùch laøm?

– Caùch laøm: b) Söû duïng a 2 = a

=

64.49 8.7 56 = = 81 9 9

d) 1,26 ⋅ 810 ⋅ 112 − 52 = 216.81.(11 − 5)(11 + 5) = 6.36.81.6.16 = 6.36.9.4 = 1296

Baøi 71 / 40: b)0, 2 (−10) 2 .3 + 2 ( 3 + 5) 2 = 0,2. − 10 3 + 2 3 − 5 = 0,2.10. 3 + 2( 5 − 3 ) =2 5

c) Chia moät toång cho moät phaân soá ta laáy töøng 1 1 3  1 4 soá haïng cuûa toång nhaân vôùi phaân soá nghòch ñaûo. c)  2 200 − +  : 2 2 2 5   8 – Hai HS laàn löôït leân baûng laøm 2 caâu? 1 1 3  4 – Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?  

= − 2+ 200 .8 5 2 2 2  1 1 3 4 = ⋅ 2 ⋅8 − 2 ⋅ 8 + ⋅ 10 2 ⋅ 8 2 2 2 5 = 2 2 − 12 2 + 64 2 = 52 2

Baøi 72 / 40: Baøi 72 / 40: (x ≥ 0) – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn? a) xy − y x + x − 1 –Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Phaân tích thaønh nhaân GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 50

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

töû. = y x ( x − 1) + ( x − 1) – Neâu caùch laøm? = ( x − 1)( y x + 1) – Caùch laøm: b) 12 – x – x a) Nhoùm 2 soá hang ñaàu, 2 soá haïng sau, roài = 12 – 4 x + 3 x – x ñaët thöøa soá chung. = 4(3 – x )+ x (3 – x ) b) Taùch moät soá haïng thaønh 2 soá haïng thích = (3 – x )(4 + x ) hôïp ñeå nhoùm.

– Ñöùng taïi choã laøm? GV ghi baûng.

– 2 HS laàn löôït ñöùng taïi choã, GV ghi vaø Y/c HS khaùc söûa luoân, neáu sai.

– Caâu b) coøn taùch caùch khaùc?

– Neáu HS khoâng neâu ñöôïc, GV coù theå höôùng daãn: 12 – x – x = (9 – x) + (3 – x ) Baøi 74 / 40: Baøi 74 / 40: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn?

–Yeâu caàu cuûa baøi toaùn: Giaûi phöông trình.

– Neâu caùch laøm?

– Caùch laøm: 2 a) Söû duïng a 2 = a , giaûi pt chöùa daáu giaù trò a) (2 x − 1) = 3 ⇔ 2 x − 1 = 3 tuyeât ñoái. (Löu yù: Hai soá ñoái nhau coù gttñ baèng * 2x – 1 = 3 ⇔ x = 2 * 2x – 1 = – 3 ⇔ x = – 1 nhau) b) + Ñaët ÑK cho aån. + Ñöa pt veà daïng A = B + Bình phöông 2 veá + Tìm x. + Ñoái chieáu vôùi ÑK. – Hai HS laàn löôït leân baûng laøm nhö beân.

– Hai HS nhaän xeùt baøi baïn.

5 1 15 x − 15 x − 2 = 15 x 3 3 1 5 ⇔  − 1 +  15 x = 2 (x ≥ 0) 3 3

b)

⇔ 15 x = 6

⇔ 15 x = 36 ⇔ x = 2,4 (nhaän)

Hoïat ñoäng 3: HDVN (3’) – Laøm BT 70 ñeán 74 (coøn laïi) / 40 – Tieáp tuïc oân lyù thuyeát, soaïn caâu 4, 5 / 39.

Tieát 16

OÂN TAÄP CHUÔNG I (tt) I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: – Tieáp tuïc naém vöõng caùc kieán thöùc cô baûn veà CBH b/ Kĩ năng: – Bieát toång hôïp caùc kyõ naêng ñaõ coù veà tính toaùn, bieán ñoåi bieåu thöùc soá vaø bieåu thöùc chöõ chöùùa CTBH c/ Thaùi ñoä: – Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän, chính xaùc, trình baøy baøi roõ raøng, suy luaän logic.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 51

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp : Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: + Baûng phuï ghi saün caùc coâng thöùc toång quaùt. + Soaïn baûng phuï ñieàn khuyeát.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc HS oân laïi tính chaát caên baäc hai.

2/ HS: – Soaïn 3 caâu lyù thuyeát 4, 5 / 39 III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Hoïat ñoäng 1: Baøi cuõ (7’) – Caâu 4 (SGK)?

Vaän duïng tính: 252 − 24 2 C/m ab = a b ;(a, b ≥ 0)

Noäi dung

25 2 − 24 2 = (25 − 24)(25 + 24) = 49 = 7

– Caâu 5 (SGK)?

Vaän duïng tính 3,6.2,5 C/m:

a a = ;(a ≥ 0;b >0) b b

3,6.2,5 =

36.25 36 . 25 6.5 = =3 = 100 10 100

Hoïat ñoäng2: Luyeän taäp (35’) Baøi 73 / 40: Baøi 73 / 40: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn? a) P = − 9a − 9 + 12a + 4a 2 Ruùt goïn roài tính giaù trò cuûa bieåu thöùc. ; (a ≤ 0) – Neâu caùch laøm? = 3 − a − (3 + 2a ) 2 a) Söû duïng a 2 = a – Leân baûng laøm?

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

= 3 − a − 3 + 2a

= 3 − a + 3 + 2a 3 neáu a < − 2

– GV löu yù cho HS phaûi phaù daáu GTTÑ roái môùi Vôùi a = – 9 thì thay giaù trò cuûa bieán cho tröôøng hôïp thích hôïp.

P = 3 − (−9) + 3 + 2(−9) = −6 Baøi 75 / 40: Baøi 75 / 40: – Yeâu caàu cuûa baøi toaùn?

Chöùng minh.

– Neâu caùch laøm? 2 3− 6 216  1 ⋅ a) Phaân tích töû vaø maãu moãi phaân thöùc trong a)  −  6 3 8 − 2   ngoaëc thaønh nhaân töû roài ruùt goïn, sau ñoù nhaân ña thöùc vôùi ñôn thöùc.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 52

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

 6( 2 − 1) c) Phaân tích töû vaø maãu phaân thöùc thöù nhaát thaønh 6.36  1 =  − ⋅ nhaân töû roài ruùt goïn, sau ñoù nhaân vôùi nghòch ñaûo 3  6  2( 2 − 1) cuûa phaân thöùc thöù hai.  6  1

– Ñöùng taïi choã laøm? GV ghi baûng.

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

– GV nhaän xeùt cuoái cuøng.

c)

=  − 2 6  ⋅  2  6

=

6 1 1 1 3 ⋅ −2 6⋅ = −2 = − 2 2 6 6 2 a b +b a 1 : ; (a, b ≥ 0; a ≠ b) ab a− b ab ( a + b ) ⋅( a − b) ab

VT =

=

= ( a + b )( a − b ) = a − b

Baøi 76 / 40: – Yeâu caàu cuûa caâu a)?

–Yeâu caàu cuûa caâu a): Ruùt goïn.

– Neâu caùch laøm? Neâu thöù töï caùc pheùp toaùn?

Baøi 76 / 40: a) Vôùi a > b > 0  a  b −1+ : 2 2 a −b  a −b  a− a2 −b2 a

Q=

2

2

2

2

2

2

– Caùch laøm: Quy ñoàng maãu trong ngoaëc ⇒ = a − a −b +a ⋅ a − a −b b a2 −b2 a2 −b2 coäng ⇒ nhaân nghòch ñaûo ⇒ ruùt goïn phaân thöùc 2 2 2 a a − (a − b ) ⇒ tröø. = − 2 2 a −b b a 2 − b2 – Ñöùng taïi choã laøm? GV ghi baûng. a b a −b – GV vöøa ghi vöøa söûa cho HS luoân (vì baøi hôi = 2 2 − 2 2 = 2 2 a −b a −b a −b khoù) 2 =

– Leân baûng laøm caâu b)?

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

(

)

a −b a −b = a − b. a + b a+b

b) Vôùi a = 3b, thì: Q=

3b − b 2b 1 2 = = = 4b 2 2 3b + b

Hoïat ñoäng3: Höôùng daãn veà nhaø(3’) – OÂn lyù thuyeát: Ñònh nghóa CBH, 3 ñònh lyù, 4 pheùp bieán ñoåi.

– Laøm laïi caùc baøi taäp trong chöông vaø 75 ñeán 78 (coøn laïi) / 40, 41.

– Chuaån bò kieåm tra moät tieát IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 53

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tuaàn 9

Tieát 17 Tieát 18

OÂn taäp chöông I (tieáp) Kieåm tra 45 phuùt chöông I

Tieát 17

OÂN TAÄP CHUÔNG I (tt) I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: – Tieáp tuïc naém vöõng caùc kieán thöùc cô baûn veà CBH b/ Kĩ năng: – Bieát toång hôïp caùc kyõ naêng ñaõ coù veà tính toaùn, bieán ñoåi bieåu thöùc soá vaø bieåu thöùc chöõ chöùùa CTBH c/ Thaùi ñoä: – Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän, chính xaùc, trình baøy baøi roõ raøng, suy luaän logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp : Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: + Baûng phuï ghi saün caùc coâng thöùc toång quaùt vaø ñieàn khuyeát.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc HS oân laïi tính chaát caên baäc hai.

2/ HS : – Soaïn 3 caâu lyù thuyeát 4, 5 / 39.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoïat ñoäng1: Luyeän taäp(38’) GV ñöa baøi taäp: Baøi 1: (3 ñieåm) Baøi 1: a) Tìm x ñeå caùc caên thöùc sau xaùc a) ñònh: 3x + 1 xaùc ñònh khi vaø chæ khi 3x + 1 ≥ 0 1) 1)

3x + 1 2

2

1 3 3x + 1 1 Vaäy x ≥ − thì xaùc ñònh.

3 2 2) Vì x 2 + 4 > 0 ∀x ∈ R ⇔ x ≥−

Neân

x 2 + 4 luoân xaùc ñònh ∀x ∈ R

2) x 2 + 4

Nhaéc laïi tìm x ñeå caên thöùc xaùc ñònh?

HS traû lôøi.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 54

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

b) Tính: 1) 1, 6. 490

b) 1)

1, 6. 490 = 1, 6.490 = 1, 6.10.49

= 16.49 = 4.7 = 28 3 2

= 18 2)

2

2

2)

288

=

288

Nhaéc laïi quy taéc nhaân caùc caên baäc hai, chia 1 1 = = hai caên baäc hai.

144 12 Baøi 2: Ruùt goïn bieåu thöùc (4,5 ñieåm) a) 18 − 48 + 2 75

b)

7 3 7

+ 2.

2 288

Baøi 2: a) 18 − 48 + 2 75 = 9.2 − 16.3 + 2 25.3 = 3 2 − 4 3 + 10 3 = 3 2 +6 3

7 − 49 9

b) 7 + 2. 7 − 49 9

3 7

=

(7)

2

3 7

+

2 7 −7 3

3 7 −7 3 = 7 −7

= c)

4

(2 − 3 )

2

+

9

(2 + 3)

GV yeâu caàu 3 HS leân baûng laøm baøi taäp 2.

HS khaùc ôû döôùi lôùp laøm vaø nhaän xeùt.

2

c) =

= =

4

(2 − 3) 2 2− 3

+

2

+

9

(2 + 3)

2

3 2+ 3

2 3 + 2− 3 2+ 3

(

2 2+ 3 2

) + 3(2 − 3 )

2 −3 22 − 3 = 4+2 3 +6−3 3

= 10 − 3 Hoïat ñoäng3 : Höôùng daãn veà nhaø (5’) – OÂn lyù thuyeát: Ñònh nghóa CBH, 3 ñònh lyù, 4 pheùp bieán ñoåi.

– Laøm laïi caùc baøi taäp trong chöông 75 ñeán 78 (coøn laïi) / 40, 41.

– Chuaån bò kieåm tra moät tieát.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 55

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tieát 18

KIEÅM TRA I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: – Kieåm tra caùc kieán thöùc cô baûn trong chöông: Ñònh nghóa CBH, 3 ñònh lyù, 4 pheùp bieán ñoåi. b/ Kĩ năng: – Kieåm tra kyõ naêng tính toaùn, bieán ñoåi caùc bieåu thöùc soá, caùc bieåu thöùc chöùa chöõ c/ Thaùi ñoä: – Kieåm tra kyõ naêng laäp luaän, trình baøy baøi giaûi.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Töï luaän.

– Phöông tieän: Phoâ toâ ñeà ñeå phaùt cho HS. – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc HS oân laïi tính chaát caên baäc hai.

2/ HS: – OÂn Kyõ caùc daïng toaùn trong chöông.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Ma traän ñeà kieåm tra:

Cấp độ

MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA KIỂM TRA CHƯƠNG I MÔN ĐẠI SỐ LỚP 9 Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao Tổng

Chủ đề Căn bậc hai và hằng đằng thức

A2 = A .

Số câu Số điểm Tỉ lệ % Liên hệ phép nhân (chia) và phép khai phương. Biến đổi và rút gọn biểu thức chứa căn thức bậc hai.

Biết điều kiện để A xác định khi A ≥ 0

2 1đ 10%

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Vận dụng được hằng đẳng thức

A2 = A để tính toán,rút gọn hay tìm x...

2 2đ 20% Hiểu được khai - Vận dụng các phương một phép biến đổi tích và khai đơn giản căn phương một thức bậc hai để thương rút gọn biểu thức chứa căn thức bậc hai.

- Vận các phép biến đổi đơn giản CBH để tính giá biểu thức.

- Vận dụng các phép biến đổi đơn giản CBH để tìm x.

4 3đ 30% Tính được giá trị của biểu thức hay tìm GTLN của biểu thức chứa căn thức bậc hai,hay chứng minh một đẳng thức...

Trang : 56

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9 1 1đ 10%

Số câu Số điểm Tỉ lệ %

Căn bậc ba.

5 4đ 40%

1 1đ 10%

7 6đ 60%

So sánh các căn thức

Số câu Số điểm Tỉ lệ % Tổng số câu Tổng số điểm Tỉ lệ %

1 1đ 10% 2 2đ 20%

2 1đ 10%

7 6đ 60%

1 1đ 10%

1 1đ 10% 12 10 đ 100%

KIỂM TRA CHƯƠNG I ĐẠI 9 Thời gian làm bài:45 phút Đề bài: Bài 1. (2,0 điểm)

1/Tìm điều kiện để các biểu thức sau có nghĩa. b)

a) 5 x − 3

2 x−7

2/So sánh: 3 3 5 và 4 3 3 Bài 2. (3,0 điểm) Thực hiện các phép tính sau:

a) C = 3 18 + 50 − 2 72 b) c)

(1 − 2 )

2

+

(3 − 2 )

2

2 2 + 3− 3 3+ 3

Bài 3. (2,0 điểm) Tìm x, biết:

b) 5 x − 1 + 3 4 x − 4 − 49 x − 49 = 8

a/ x 2 − 6 x + 9 = 5 Bài 4. (3,0 điểm) 

a) Rút gọn biểu thức P = 

1

 x +2

b) Chứng minh rằng:

+

1

x  : x −4 . x −2

a+b ≥ ab với mọi a, b ≥ 0.

2 HẾT

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 57

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM

Bài

Câu

Nội dung a ) 3x − 2 có nghĩa ⇔ 3 x − 2 ≥ 0

⇔ 3x ≥ 2 ⇔ x ≥

1

0,25

3 có nghĩa ⇔ 1 − x > 0 1− x ⇔ x <1

b)

1

3

3 5 = 3

2

2 3

3

0,25

0,25 0,25 0,25 0,25 0,25

3

3 .5 = 135

3

4 2 = 43.2 = 3 128 Vì 135>128 nên 3 135 > 3 128 .

V ậy 3 3 5 > 4 3 2 3

Đ i ểm 2đ 0,25

3đ 6, 4. 490

0,25

= 6, 4.490

a

( 2

0,25 0,25

= 64.49 = 8.7 = 56

)

250 − 160 + 2 50 : 10 − 20

= 250 : 10 − 160 : 10 + 2 50 : 10 − 20

b

= 250 :10 − 160 :10 + 2 50 :10 − 4.5 = 25 − 16 + 2 5 − 2 5

0,25 0,25

= 5− 4 =1

(1 − 2 ) c

2

+

(3 − 2 )

2

= 1− 2 + 3 − 2

0,5

= 2 −1+ 3 − 2 =2

0,25 0,25

1  5− 5  1 +  : 5 − 2  5 −1  5+2 1. 5 − 2 1. 5 + 2 = +  5 − 22 5 − 22 

(

d

0.25 0,25

=

(

) (

)

5 −2+ 5 +2 : 5

)

 5 5 −1 :  5 −1 

(

)

0,25 0,25 0,25

=2 5: 5 =2

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 58

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

2đ x2 − 4 x + 4 = 3 ⇔

( x − 2)

2

=3

⇔ x−2 =3

a 3

 x−2 =3 ⇔  x − 2 = −3  x = 5. ⇔  x = −1.

0,25 0,25 0,25 0,25

Vậy x = 5 ; x = –1

(

)(

)

x − 3 2 x + 1 = 2x − 8

Đk: x ≥ 0

b

(

)(

)

x − 3 2 x +1 = 2x − 8

0,25

⇔ 2x + x − 6 x − 3 = 2x − 8

2 x − 5 x − 2 x = −8 + 3

⇔

0,25 0,25

− 5 x = −5

⇔ ⇔

x =1

⇔

x = 1(thoadk )

0,25

V ậy x = 1 1,5đ

Với a ≥ 0, a ≠ 1 ta có 

a+ a   a− a   . 1 −  a + 1   a − 1    a ( a + 1)   a ( a − 1)  = 1 +  . 1 −  a +1   a − 1  

P = 1 + a

(

)(

= 1+ a . 1− a

4

)

0,5 0,25

= 1− a

0,25 Khi a = 4 + 2 3 thỏa đk a ≥ 0, a ≠ 1 nên P = 1− a

b

= 1− 4 + 2 3 = 1−

(

)

3 +1

2

0,25 0,25

= 1− 3 −1 = − 3

1đ

Biến đổi vế trái ta được: x + 3 + 4 x −1 + x + 8 − 6 x −1

5

= x − 1 + 2. x − 1.2 + 4 + 9 − 2.3. x − 1 + x − 1

(

=

x −1 + 2 + 3 − x −1 ≥

x −1 + 2

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

)

2

=

+

(3 −

x −1

)

2

x −1 + 2 + 3 − x −1 = 5 = 5

0,5 0,5

Trang : 59

THCS Leâ Quyù Ñoân

Vậy:

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9 x + 3 + 4 x − 1 + x + 8 − 6 x − 1 ≥ 5 với mọi x ≥ 1

THOÁNG KEÂ CHAÁT LÖÔÏNG BAØI KIEÅM TRA CHÖÔNG I Lôùp

SS

Keùm SL

96

Yeáu %

SL

TB %

SL

Khaù %

SL

%

Gioûi SL %

33

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 19 Tieát 20

Tuaàn 10 §1. Nhaéc laïi vaø boå sung caùc khaùi nieäm veà haøm soá §2. Haøm soá baäc nhaát

Chöông II HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT Tieát 19 .

NHAÉC LAÏI VAØ BOÅ SUNG CAÙC KHAÙI NIEÄM VEÀ HAØM SOÁ I/ Muïc tieâu: a/ Kiến thức: – HS phaûi naém vöõng caùc noäi dung : Caùc khaùi nieäm veà “haøm soá”; Haøm soá ñöôïc cho baèng baûng, baèng coâng thöùc; khi y laø soá cuûa x thì coù theå vieát y = f(x), y = g(x), …

Giaù trò cuûa haøm soá y = f(x) taïi x0, x1, …ñöôïc kyù hieäu laø f(x0), f(x1), …

– Ñoà thò cuûa haøm soá y = f(x) laø taâp hôïp caùc ñieåm bieåu dieãn caùc caëp giaù trò (x; f ( x) ) treân mp toïa ñoä. Böôùc ñaàu naém ñöôïc khaùi nieäm haøm soá ñoàng bieán, nghòch bieán treân R. b/ Kĩ năng: – HS tính thaønh thaïo caùc giaù trò khi cho tröôùc bieán soá, bieát bieåu dieãn caùc caëp soá (x; y) treân mp toïa ñoä, bieát veõ thaønh thaïo ñoà thò haøm soá y = ax c/ Thaùi ñoä: – Reøn kyõ naêng tính toaùn caån thaän, chính xaùc, trình baøy baøi roõ raøng, suy luaän logic.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: + Baûng phuï veõ saün maët phaúng toïa ñoä Oxy, ?2 , ?3 + Soaïn baûng phuï ñieàn khuyeát .

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc HS oân laïi haøm soá ôû lôùp 7, mang maùy tính boû tuùi, keû saün baûng ?3 GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 60

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

2/ HS : – OÂn laïi haøm soá ôû lôùp 7, mang maùy tính boû tuùi, keû saün baûng ?3 III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoïat ñoäng 1: Giôùi thieäu baøi (3’) Ta ñaõ bieát caùc kieán thöùc cô baûn veà haøm soá, hoâm nay chuû yeáu laø nhaéc laïi caùc kieán thöùc ñoù.

Hoaït ñoäng 2: Khaùi nieäm haøm soá (10’) – Khi naøo ñaïi löôïng y ñöôïc goïi laø haøm soá cuûa 1. Khaùi nieäm haøm soá: Khaùi nieäm: SGK ñaïi löôïng thay ñoåi x?

– Ñaïi löôïng y phuï thuoäc vaøo ñaïi löôïng thay ñoåi x sao cho vôùi moãi giaù trò cuûa x ta luoân xaùc ñònh ñöôïc 1 giaù trò töông öùng cuûa y thì y ñöôïc goïi laø haøm soá cuûa x vaø x ñöôïc goïi laø bieán soá.

– Haøm soá coù theå ñöôïc cho baèng nhöõng caùch naøo?

– Haøm soá coù theå ñöôïc cho baèng baûng hoaëc baèng coâng thöùc.

Ví duï 1a: Vì sao y laø haøm soá cuûa x?

– Traû lôøi theo KN haøm soá.

Ví duï 1b: Haõy giaûi thích vì sao y = 2x laø moät haøm soá?

– Traû lôøi töông töï. ⇒ Caùc coâng thöùc khaùc töông töï.

– Bieåu thöùc 2x + 3 xaùc ñònh vôùi moïi giaù trò cuûa x.

– ÔÛ ví duï 1b, y = 2x, bieán soá x coù theå laáy caùc

Chuù yù: – Haøm soá y = f(x) xaùc ñònh vôùi caùc giaù trò cuûa x laøm cho f(x) xaùc ñònh.

– Khi y laø haøm soá cuûa x ta coù hteå vieát y = 4 giaù trò tuøy yù, ôû haøm soá y = , bieán soá x coù theå f(x), y =g(x) … x

laáy nhöõng giaù trò naøo? Vì sao?

– Bieán soá x chæ laáy nhöõng giaù trò x ≠ 0. vì bieåu thöùc 4 / x khoâng xaùc ñònh khi x = 0.

– Coâng thöùc y = 2x coøn coù theå vieát y = f(x) =2x – Em hieåu theá naøo veà kí hieäu f(0), f(1), …, f(a)?

– Laø giaù trò cuûa haøm soá taïi x = 0 ; 1 ; … ; a – Cho HS thöïc hieän [?1]: – Laøm [?1] Cho haøm soá

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 61

THCS Leâ Quyù Ñoân

y = f(x) =

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

1 x+5 2

* Tính f(0) ; f(1) ; f(a) 1 2

f(0) = 5 ; f(a) = a + 5 f(1) = 5,5 * Theá naøo laø haøm haèng? Cho ví duï.

– Khi x thay ñoåi maø y luoân nhaän moät giaù trò – Khi x thay ñoåi maø y luoân luoân nhaän moät giaù khoâng ñoåi thì haøm soá y ñöôïc goïi laø haøm trò khoâng ñoåi thì haøm soá ñöôïc goïi laø haøm haèng. haèng.

– Ví duï : y = 2 Hoaït ñoäng 3: Ñoà thò cuûa haøm soá (20’) 2. Ñoà thò cuûa haøm soá: [?2]. [?2]: Ñöa ñeà baøi leân baûng.

– Goïi 2 HS ñoàng thôøi leân baûng, moãi HS laøm moät caâu a, b. HS döôùi lôùp laøm baøi

– Theá naøo laø ñoà thò cuûa haøm soá f(x)?

– Haõy nhaän xeùt caùc caëp soá cuûa [?2] a) laø haøm soá naøo trong caùc ví duï treân?

– Traû lôøi nhö SGK –Ví duï 1a ñöôïc cho baèng baûng.

– Ñoà thò cuûa haøm soá ñoù laø gì?

– Laø taäp hôïp caùc ñieåm A, B, C, D, E, F – Ñoà thò cuûa haøm soá y = 2x laø gì?

– Laø ñöôøng thaúng OA

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 62

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Hoaït ñoäng 4 : Haøm soá ñoàng bieán, nghòch bieán(10’) – Cho thöïc hieän [ 3] 3. Haøm soá ñoàng bieán, nghòch bieán: – Tính toaùn, ñieàn baèng buùt chì vaøo baûng ôû SGK/43.

– Bieåu thöùc 2x + 1 xaùc ñònh vôùi nhöõng giaù trò naøo cuûa x?

– Vôùi moïi x ∈ R. – Haõy nhaän xeùt: Khi x taêng daàn caùc giaù trò thöông öùng cuûa y = 2x+1 theá naøo?

– Khi x taêng daàn caùc giaù trò töông öùng cuûa y=2x+1 cuõng taêng.

– Giôùi thieäu: Haøm soá y=2x+1 ñoàng bieán treân *Toång quaùt: SGK/44 taäp R ⇒ Xeùt haøm soá y= –2x+1 töông töï.

– Giôùi thieäu: Haøm soá. y= –2x + 1 nghòch bieán treân R – Ñoïc “Moät caùch toång quaùt” trang 44 SGK. – Ñöa khaùi nieäm leân baûng phuï.

Hoaït ñoäng 5: HDVN (2’) – Naém vöõng khaùi nieäm haøm soá, ñoà thò haøm soá, haøm soá ñoàng bieán, nghòch bieán.

– Baøi taäp: 1; 2; 3 / 44; 45 SGK. IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 20:

§2: §2 HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT I/ Muïc Tieâu: a/ Kieán thöùc: Yeâu caàu HS naém ñöôïc caùc kieán thöùc sau: - Haøm soá baäc nhaát laø haøm soá coù daïng: y = ax + b, a ≠ 0.

- Haøm soá baäc nhaát y = ax + b luoân xaùc ñònh vôùi moïi giaù trò cuûa bieán soá x thuoäc R. - Haøm soá baäc nhaát y = ax + b ñoàng bieán treân R khi a > 0, nghòch bieán treân R khi a < 0. b/ Kó naêng: –Yeâu caàu HS hieåu vaø chöùng minh ñöôïc haøm soá y =–3x + 1 nghòch bieán treân R, haøm soá y = 3x + 1 ñoàng bieán treân R. töø ñoù thöøa nhaän tröôøng hôïp toång quaùt: Haøm soá y = ax + b ñoàng bieán teân R khi a > 0, nghòch bieán treân R khi a < 0 – HS thaáy tuy toaùn laø moät moân khoa hoïc tröøu töôïng nhöng caùc vaán ñeà trong toaùn hoïc noùi chung cuõng nhö vaán ñeà haøm soá noùi rieâng laïi thöôøng xuaát phaùt töø vieäc nghieân cöùu caùc baøi toaùn thöïc teá c/ Thaùi ñoä: Reøn tính caån thaän, chính xaùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 63

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: + Baûng phuï ghi saün caùc baøi taäp . + Baûng phuï veõ saün maët phaúng toïa ñoä Oxy, caùc ?1 – ?4 + Soaïn baûng phuï ñieàn khuyeát .

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc HS oân laïi haøm soá ôû lôùp 7, mang maùy tính boû tuùi.

2/ HS: – OÂn laïi haøm soá ôû lôùp 7, mang maùy tính boû tuùi, baûng nhoùm.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra (8’) – Yeâu caàu kieåm tra.

– Haøm soá laø gì?

– Traû lôøi taïi baûng.

– Baûng sau ñaây coù xaùc ñònh y laø haøm soá cuûa x khoâng? Vì sao?

– y laø haøm soá cuûa x vì y phuï thuoäc vaøo ñaïi löôïng thay ñoåi x vaø öùng vôùi moãi giaù trò cuûa x chæ coù duy nhaát 1 giaù trò cuûa y töông öùng.

– Ñieàn vaøo choã (...)

Cho haøm soá y = f(x) xaùc ñònh vôùi moïi x thuoäc R. Vôùi moïi x1 , x2 baát kyø thuoäc R. Neáu x1 < x2 maø f(x1) < f(x2) thì haøm soá y = f(x)............. treân R. ñoàng bieán Neáu x1 < x2 maø f(x1) > f(x2) thì haøm soá y = f(x)............... treân R. nghòch bieán HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn.

Hoaït ñoäng 2: Khaùi nieäm veà haøm soá baäc nhaát (15’) ÑVÑ giôùi thieäu baøi.

1. Khaùi nieäm veà haøm soá baäc nhaát: Xeùt baøi toaùn thöïc teá sau: (Ñeà baøi) – Ñoïc ñeà baøi vaø toùm taét.

– Veõ sô ñoà chuyeån ñoäng.

– Haõy giaûi thích taïi sao ñaïi löôïng s laø haøm soá cuûa t?

– Thay … y = ax + b (a ≠ 0) laø haøm soá baäc Ñònh nghóa: nhaát.

– Hoaït ñoäng nhoùm baøn ñieàn vaøo choã troáng ?1 Haøm soá baäc nhaát laø haøm soá ñöôïc cho bôûi

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 64

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Hoaït ñoäng caù nhaân ?2, ñoïc keát quaû.

– Vaäy haøøm soá baäc nhaát laø gì?

– Traû lôøi: Döïa theo khaùi nieäm haøm soá.

coâng thöùc: y = ax + b trong ñoù a, b laø caùc soá cho tröôùc vaø a ≠ 0.

Baøi taäp: Caùc coâng thöùc sau coù phaûi laø haøm soá baäc nhaát khoâng? Xaùc ñònh heä soá a, b cuûa moãi haøm soá baäc nhaát? a) y =1 – 5x ; b) y = c) y =

1 x+4 4

1 x ; d) y = 2x2 + 3 2

e) y = mx + 2 ; f) y = 0x – 7 Ñoïc ñeà baøi taäp, laàn löôït traû lôøi: – Haøm soá y = 1 – 5x laø haøm soá baäc nhaát ; a = * Löu yù: SGK –5 ; b = 1.

– Haøm soá y =

1 x + 4 laø haøm soá baäc nhaát ; a = 4

1 ; b = 4.

4

– Haøm soá y = b = 0.

1 1 x laø haøm soá baäc nhaát ; a = ; 2 2

* Löu yù: Haøm soá y = ñaõ hoïc ôû lôùp 7.

1 x, b = 0 coù daïng y = ax 2

Hoaït ñoäng 3: Tính chaát (20’) 2. Tính chaát:

Ví duï: Xeùt haøm soá: y = –3x + 1 – Haøm soá treân xaùc ñònh vôùi nhöõng giaù trò naøo cuûa x? Haõy chöùng minh haøm soá nghòch bieán treân R. – Vôùi moïi x∈ R. – Neâu caùch chöùng minh.

– Gôïi yù: laáy x1, x2 ∈ R sao cho x1 < x2 caàn c/m gì?

– Haõy tính f(x1), f(x2)?

– Chöùng minh: f(x1) > f(x2).

– Yeâu caàu HS laøm [?3] – Hoaït ñoäng nhoùm [?3] y = –3x + 1 nghòch bieán treân R. y = 3x + 1 ñoàng bieán treân R. ⇒ Haøm soá baäc nhaát. y = ax + b ñoàng bieán khi naøo? Nghòch bieán khi naøo?

– Chæ caàn xem xeùt a > 0 hay a < 0 ñeå keát luaän.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Ví duï:

Toång quaùt: Haøm soá baäc nhaát y = ax + b xaùc ñònh vôùi moïi giaù trò cuûa x thuoäc R vaø coù tính sau: a) Ñoàng bieán treân R khi a > 0. b) Nghòch bieán treân R khi a< 0.

Trang : 65

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Traû lôøi nhö phaàn toång quaùt SGK. – Muoán xaùc ñònh moät haøm soá laø ñoàng bieán hay nghòch bieán ta laøm theá naøo?

– Xeùt xem haøm soá naøo ñoàng bieán, nghòch bieán trong baøi taäp treân.

– Cho HS thöïc hieän [?4] [?4] HS hoaït ñoäng caù nhaân theo phaân coâng.

Cho ví duï veà haøm soá baäc nhaát trong caùc tröôøng hôïp sau: a) Haøm soá ñoàng bieán. b) Haøm soá nghòch bieán.

– 3HS cho ví duï caâu a.

– 3 HS cho ví duï caâu b. + Moãi em tìm moät ví duï, daõy phaûi laøm caâu a, daõy traùi laøm caâu b.

– Nhaéc laïi caùc kieán thöùc ñaõ hoïc: Ñònh nghóa haøm soá baäc nhaát, tính chaát haøm soá baäc nhaát.

– Nhaéc laïi ñònh nghóa, tính chaát cuûa haøm soá baäc nhaát.

Hoaït ñoäng 3: HÑVN (2’) – Höôùng daãn baøi taäp 10 SGK: – Chieàu daøi ban ñaàu laø 30 cm. Sau khi bôùt x (cm), chieàu daøi laø 30 – x (cm ). Töông töï, sau khi bôùt x (cm), chieàu roäng laø 20 – x (cm ).

– Coâng thöùc tính chu vi laø: 2P = (daøi + roäng) × 2 – Veà nhaø hoïc baøi, laøm caùc baøi taäp 9, 10 SGK ; baøi 6, 8 SBT trang 57.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 21

Tuaàn 11 Luyeän taäp §2

Tieát 22 §3. Ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b (a ≠ o) Tieát 21:

LUYEÄN TAÄP §2 I/ Muïc Tieâu: a/ Kieán thöùc: Cuûng coá ñònh nghóa haøm soá baäc nhaát, tính chaát cuûa haøm soá baäc nhaát.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 66

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

b/ Kó naêng: Tieáp tuïc reøn luyeän kyõ naêng “nhaän daïng“ haøm soá baäc nhaát, kyõ naêng aùp duïng tính chaát haøm soá baäc nhaát ñeå xeùt xem haøm soá ñoù ñoàng bieán hay nghòch bieán treân R, bieåu dieãn ñieåm treân maët phaúng toïa ñoä. c/ Thaùi ñoä: Reøn tính caån thaän, chính xaùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï veõ saün heä toïa ñoä 0xy coù löôùi oâ vuoâng vaø ghi baøi giaûi baøi 13 SGK. Thöôùc thaúngcoù chia khoaûng, eâ ke, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc HS oân baøi, mang maùy tính boû tuùi.

2/ HS : OÂn baøi, mang maùy tính boû tuùi. thöôùc thaúng, eâ ke.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Hoaït ñoäng 1 : KTBC (7’)

Noäi dung

HS1: – Ñònh nghóa haøm soá baäc nhaát?

– Söûa baøi taäp 6 (c,d) SBT. Neâu ñònh nhóa haøm soá baäc nhaát.

Söûa baøi taäp 6/ SBT: c) y = 5 – 2x2 khoâng phaûi laø haøm soá baäc nhaát vì khoâng coù daïng y = ax + b d) y = ( 2 – 1)x + 1 laø haøm soá baäc nhaát vì coù daïng y = ax + b : a = 2 – 1 ≠ 0 , b = 1.

HS2: – Haõy neâu tính chaát haøm soá baäc nhaát?

– Neâu tính chaát Hs baäc nhaát.

Haøm soá baäc nhaát xaùc ñònh vôùi moïi x ∈ R vaø coù tính chaát: a) Ñoàng bieán treân R khi a > 0. b) Nghòch bieán treân R khi a < 0.

– Söûa baøi taäp 9 / SGK tr 48 Haøm soá y = (m – 2)x + 3 a) Ñoàng bieán treân R khi: m – 2 > 0 ⇔ m > 2. b) Nghòch bieán treân R khi: m – 2 < 0 ⇔ m < 2.

HS3: Söûa BT10/48 SGK.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 67

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Chieàu daøi, roäng hình chöõ nhaät ban ñaàu laø 30 cm, 20 (cm). Sau khi bôùt moãi chieàu x(cm) chieàu daøi, roäng hình chöõ nhaät môùi laø 30 – x (cm) ; 20 – x (cm) Chu vi hình chöõ nhaät môùi laø: y = 2[(30 – x )+(20 –x )] y = 2[30 – x + 20 – x ] y = 2[ 50 – 2x] y = 100 – 2x Goïi HS döôùi lôùp nhaän xeùt baøi laøm cuûa 3 baïn treân baûng.

Hoaït ñoäng 2 : Luyeän taäp(35’) Baøi 12/ 48 SGK: Baøi 12/ 48 SGK: Cho haøm soá baäc nhaát: – Ta thay x = 1 ; y = 2,5 vaøo haøm soá y = y = ax + 3. Tìm heä soá a bieát raèng khi x = 1 thì ax + 3. y = 2,5.

2,5 = a . 1 + 3 – Em laøm baøi naøy nhö theá naøo? ⇔ – a =3 – 2,5 ⇔ a = –0,5 ≠ 0 Heä soá a cuûa haøm soá laø: a = – 0,5 Baøi 13 /48 SGK: a) Haøm soá y = 5 − m ( x − 1) Baøi 13 /48 SGK: a) y = 5 − m ( x − 1) ⇔ y = 5 − m . x - 5 - m laø haøm soá baäc m +1 nhaát b) y = x + 3,5 m −1 ⇔ a = 5−m ≠ 0 – Cho HS hoaït ñoäng nhoùm 5 phuùt, goïi 2 ⇔ 5 – m > 0 ⇔ – m > – 5 nhoùm trình baøy keát quaû. ⇔ m<5 b) Haøm soá y = nhaát khi:

m +1 x + 3,5 laø haøm soá baäc m −1

m +1 ≠ 0 töùc laø m + 1 ≠ 0 vaø m – 1 ≠ 0 m −1 ⇒ m ≠ ± 1

Baøi 11 / 48 SGK: Baøi 11 / 48 SGK : – Haõy bieåu dieãn caùc ñieåm sau treân maët phaúng toïa ñoä: A(–3 ; 0), B(–1 ; 1), C(0 ; 3), D(1 ; 1), GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 68

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

E(3 ; 0), F(1 ;–1), G(0 ; –3), H(–1 ; –1).

– 2 HS thöïc hieän treân baûng, moãi em bieåu dieãn 4 ñieåm treân maët phaúng toïa ñoä. HS ôû döôùi lôùp laøm baøi vaøo vôû.

Baøi taäp traéc nghieäm: Haõy gheùp moãi oâ ôû coät beân traùi với moät oâ ôû coät beân phaûi ñeå ñöôïc keát quaû ñuùng.

A. Moïi ñieåm treân maët 1. Ñeàu thuoäc truïc hoaønh 0x, Ñaùp aùn gheùp phaúng toïa ñoä coù tung ñoä coù phöông trình: A–1 baèng 0. y=0 B. Moïi ñieåm treân maët 2. Ñeàu thuoäc tia phaân giaùc phaúng toïa ñoä coù hoaønh ñoä cuûa goùc phaàn tö I hoaëc III, coù B–4 baèng 0. phöông trình laø: y = x C. Baát kyø ñieåm naøo treân 3. Ñeàu thuoäc tia phaân giaùc maët phaúng toïa ñoä coù hoaønh cuûa goùc phaàn tö II vaø IV, coù C–2 ñoä vaø tung ñoä baèng nhau. phöông trình y = – x D. Baát kyø ñieåm naøo treân 4. Ñeàu thuoäc truïc tung 0y, coù D–3 maët phaúng toïa ñoä coù hoaønh phöông trình laø x = 0. ñoä vaø tung ñoä ñoái nhau.

– Khaùi quaùt: (baûng phuï) – Ghi laïi keát luaän vaøo vôû.

Treân maët phaúng toïa ñoä Oxy. – Taäp hôïp caùc ñieåm coù tung ñoä baèng 0 laø truïc hoaønh, coù phöông trình laø y = 0.

– Taäp hôïp caùc ñieåm coù hoaønh ñoä baèng 0 laø truïc tung, coù phöông trình x = 0 – Taäp hôïp caùc ñieåm coù hoaønh ñoä vaø tung ñoä baèng nhau laø ñöôøng thaúng y = x.

– Taäp hôïp caùc ñieåm coù hoaønh ñoä vaø tung ñoä ñoái nhau laø ñöôøng thaúng y = – x Hoaït ñoäng 3: Höôùng Daãn Veà Nhaø (3’) – Baøi taäp veà nhaø: 14 tr 48 SGK. – OÂn taäp caùc kieán thöùc: Ñoà thò cuûa haøm soá laø gì?

– Ñoà thò cuûa haøm soá y = ax laø ñöôøng nhö theá naøo? Caùch veõ ñoà thò haøm soá y = ax (a ≠ 0).

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 69

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tieát 22:

§3. ÑOÀ THÒ HAØM SOÁ y = ax + b (a ( ≠ o) I. Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: HS naém ñöôïc ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b (a ≠ 0) laø ñöôøng thaúng caét truïc tung taïi ñieåm coù tung ñoä laø b; song song vôùi ñöôøng thaúng y = ax (neáu b ≠ 0), hoaëc truøng vôùi ñöôøng thaúng y = ax (neáu b = 0) b/ Kó naêng: Veõ ñöôïc ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b (a ≠ 0) baèng caùch xaùc ñònh ñöôïc 2 ñieåm. c/Thaùi ñoä: Reøn tính caån thaän, chính xaùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï veõ saün hình 6, baûng ghi giaù trò caùc haøm soá ôû ?2 – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc Xem laïi ñoà thò cuûa haøm soá y = ax (a ≠ 0) cuûa lôùp 7 2/ HS: Xem laïi ñoà thò cuûa haøm soá y = ax (a ≠ 0) cuûa lôùp 7 III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoïat ñoäng1: Baøi cuõ(7’) – Nhaéc laïi tính chaát haøm soá: y = ax + b (a ≠ 0)?

– HS leân baûng traû lôøi.

– Baøi 14a/ 48?

– Baøi 14/ 48 : a) y = (1 – 5 )x – 1 coù 1 – 5 < 0 do đó haøm soá nghòch bieán treân R. Hoïat ñoäng2: Ñaët vaán ñeà (1’) Veõ ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b (a ≠ 0) nhö theá naøo?

Hoïat ñoäng3: Tìm hieåu ñoà thò hs y = ax +b (15’) 1. Ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b (a ≠ 0): – Laøm [?1] + GV veõ saün heä truïc leân baûng. + Leân baûng bieåu dieãn caùc ñieåm?

– HS laøm [?1] vaøo nhaùp, 6 HS leân baûng bieåu dieãn 6 ñieåm:

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 70

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

+ Nhaän xeùt caùc vò trí cuûa A’, B’, C’vôùi A, B, C? + A’, B’, C’ laø do A, B, C tònh tieán leân phía treân 3 ñôn vò. + AA’B’B vaø BB’C’C laø hbh, maø A, B, C thaúng haøng neân A’, B’, C’ thaúng haøng. ⇒ Neáu A, B, C ∈ (d) thì A’, B’, C’ ∈ (d’) vôùi (d) // (d’) – Laøm ?2 + GV treo baûng phuï ?2 + Leân baûng ñieàn vaøo oâ troáng? + HS thay nhau leân ñieàn vaøo oâ troáng. + Vôùi cuøng giaù trò cuûa x, giaù trò töông öùng cuûa y = 2x vaø y = 2x + 3 nhö theá naøo? + Vôùi cuøng giaù trò cuûa x, giaù trò töông öùng cuûa haøm soá y = 2x + 3 lôùn hôn giaù trò töông öùng * Xeùt haøm soá y = 2x vaø y = 2x + 3. cuûa haøm soá. y = 2x laø 3 ñôn vò.

– Coù theå coù keát luaän gì veà ñoà thò haøm soá y = 2x vaø y = 2x.

– Ñoà thò haøm soá y = 2x vaø y = 2x + 3. + Laø 2 ñöôøng thaúng //. + Ñoà thò cuûa haøm soá. y = 2x + 3 laø ñöôøng thaúng song song vôùi ñoà thò cuûa haøm soá y = 2x, caét truïc tung taïi ñieåm taïi ñieåm coù tung ñoä laø 3.

– GV choát laïi vaán ñeà: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 71

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Döïa vaøo cô sôû ñaõ noùi treân “Neáu A, B, C ∈ (d) thì A’, B’, C’ ∈ (d’) vôùi (d) // (d’)” ⇒ Ñoà thò haøm soá y = 2x laø ñöôøng thaúng neân ñoà thò cuûa haøm soá y = 2x + 3 cuõng laø ñöôøng thaúng vaø song song vôùi ñöôøng thaúng y = 2x ⇒ Toång quaùt.

– GV neâu chuù yù.

* Toång quaùt: Ñoà thò cuûa haøm soá y =ax+ b (a ≠ 0) laø ñöôøng thaúng: + Caét truïc tung taïi ñieåm taïi ñieåm coù tung ñoä laø b. + Song song vôùi ñöôøng thaúng y = ax (neáu b ≠ 0), truøng vôùi ñöôøng thaúng y = ax. (neáu b = 0) * Chuù yù : Ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b (a ≠ 0) coøn ñöôïc goïi laø ñöôøng thaúng y = ax + b ; b goïi laø tung ñoä goác cuûa ñöôøng thaúng.

Hoïat ñoäng3 : Xaây döïng caùch veõ ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b (a ≠ 0): (15’) – Caùch Veõ ñoà thò haøm soá y = ax + b.

2. Caùch veõ ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b – HS nhaéc laïi nhö beân. (a ≠ 0): – Nhaéc laïi ñoà thò haøm soá y = ax (a ≠ 0)?

– Ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b (a ≠ 0) laø ñöôøng thaúng, vaäy ñeå veõ ñöôøng thaúng ta caàn – Ñoà thò haøm soá y = ax (a ≠ 0) laø ñöôøng thaúngñi qua O vaø ñi qua ñieåm (1;a) maáy ñieåm?

– Veõ ñ/thaúng ta caàn 2 ñieåm.

– Ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b (a ≠ 0 ; b ≠ 0) + Khi x = 0 thì y = b laø ñöôøng thaúng ñi qua 2 ñieåm (0 ; b) vaø(– ⇒ (0 ; b) + Khi y = 0 thì x =– ⇒ (–

b a

b ;0) a

b ;0) a

– Neân tìm 2 ñieåm caét truïc tung vaø caét truïc hoaønh (Ñoâi khi khoâng nhaát thieát phaûi tìm ñieåm caét truïc hoaønh) Hoïat ñoäng4: Cuûng coá (5’) Laøm [?3] GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 72

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– HS veõ ñoà thò vaøo vôû, 2hs leân baûng: a) y = 2x –3 (d) (0 ;–3) , (1 ; –1) b) y =–2x + 3 (d’) (0 ; 3) , (1 ; 1).

– Nhaéc laïi caùch veõ ñoà thò haøm soá baäc nhaát?

– Moät HS nhaéc lai caùch veõ ñoà thò haøm soá baäc nhaát.

– GV choát: Haøm soá y =ax + b + Khi a > 0 (haøm soá ñoàng bieán): Töø traùi sang phaûi ñöôøng thaúng ñi leân. + Khi a < 0 (haøm soá nghòch bieán): Töø traùi sang phaûi ñöôøng thaúng ñi xuoáng.

Baøi 15 / 51?

– HS neâu caùch veõ, GV veõ ñoà thò. a) HS ñöùng taïi choã neâu c/veõ y = 2x (d1) ñi qua: O vaø (1 ; 2) y = 2x + 5 (d2) ñi qua (0 ; 5) vaø (1 ; 7).

2 3 2 y =– x + 5 (d4) ñi qua (0 ; 5) vaø // (d3) 3

y = – x (d3) ñi qua O vaø(3 ; –2)

b) (d1) // (d2), (d3) // (d3) neân OABC laø hình bìmh haønh.

Hoïat ñoäng 5: Baøi taäp veà nhaø(2’) – Laøm 16 , 17 / 51 IV/ Ruùt kinh nghieäm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tuaàn 12 Tieát 23

Luyeän taäp §3

Traû vaø vaø ruùt kinh nghieäm baøi kieåm tra chöông I

Tieát 24 §4. Ñöôøng thaúng song song vaø ñöôøng thaúng caét nhau

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 73

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tieát 23

LUYEÄN TAÄP §3 TRAÛ VAØ RUÙT KINH NGHIEÄM BAØI KIEÅM TRA CHÖÔNG I I. Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: Cuûng coá caùch veõ ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b (a ≠ 0) b/ Kó naêng: Veõ thaønh thaïo ñoà thò cuûa haøm soá y = ax + b (a ≠ 0) baèng caùch xaùc ñònh ñöôïc 2 ñieåm. c/ Thaùi ñoä: Reøn tính caån thaän, chính xaùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc nhôû HS hoïc vaø laøm baøi taäp ôû nhaø 2/ HS: Luyeän veõ ñoà thò.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoïat ñoäng1: Traû baøi KT chöông I (10’) – Phaùt ññaùp aùn cho caùc toå.

– Xem vaø phaùt hieän choã sai cuûa baøi mình.

– Neâu nhöõng vaán ñeà maø hoïc sinh sai nhieàu hoaëc khoâng laøm ñöôïc.

– Choát kieán thöùc.

– Ghi soå tay.

Hoïat ñoäng2: Luyeän taäp (30’) Baøi 17 / 51: Baøi 17 / 51: – Neâu tính chaát vaø ñoà thò haøm soá y = x + 1? a) * y = x + 1 – Haøm soá xñ vôùi moïi x ∈ R. – Veõ ñoà thò haøm soá y = x + 1?

– Haøm soá ñoàng bieán treân R. – Ñoà thò haøm soá y = x + 1 laø ñöôøng thaúng (d1) – Ñoà thò laø ñt (d1) ñi qua caét truïc tung taïi ñieåm coù tung ñoä laø 1 vaø ñi qua (0 ; 1), (–1 ; 0) ñieåm (1 , 2). *y=–x+3 – 1 HS leân baûng xaùc ñònh hai ñieåm vaø veõ ñoà thò. – Haøm soá xñ vôùi moïi x ∈ R. – 1 HS khaùc nhaän xeùt theo yeâu caàu cuûa GV, – Haøm soá nghòch bieán treân R. neáu sai thì söûa laïi.

– Ñoà thò laø ñt (d2) ñi qua (0 ; 3), (3 ; 0) – Nhaän xeùt caùch veõ, ñoà thò veõ ñöôïc deïp hay xaáu, chính xaùc chöa?

– Neâu tính chaát vaø ñoà thò haøm soá y = –x + 3?

– Veõ ñoà thò haøm soá y =–x + 3?

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 74

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Ñoà thò haøm soá y = –x + 3 laø ñöôøng thaúng (d2) caét truïc tung taïi ñieåm coù tung ñoä laø 3 vaø ñi qua ñieåm (3 , 0).

– Moät HS leân baûng xaùc ñònh hai ñieåm vaø veõ ñoà thò.

– Moät HS khaùc nhaän xeùt theo yeâu caàu cuûa GV, neáu sai thì söûa laïi.

– Nhaän xeùt caùch veõ, ñoà thò veõ ñöôïc deïp hay xaáu, chính xaùc chöa? b)– Neâu caùch tìm toaï ñoä giao ñieåm cuûa 2 haøm soá?

– Caùch tìm giao ñieåm cuûa 2 haøm soá: + Laäp pt hoaønh ñoä cuûa 2 ñoà thò. + Tìm x. + Thay x vaøo 1 trong 2 pt, tìm y.

– Tính ñoä daøi 3 caïnh roài coäng laïi (HS ñöùng taïi choã laøm, GV ghi).

–Tìm giao ñieåm cuûa (d1) , (d2) vaø Ox? – Truïc Ox coù pt laø x = 0, thay x = 0 vaøo (d1) , (d2), roài tìm y.

– Xaùc ñònh toïa ñoä cuûa C, A, B? – Ba HS leân baûng tìm toïa ñoä 3 ñieåm nhö beân.

– Muoán tính chu vi tam giaùc ta laøm ntn?

– Dieän tích tam giaùc baèng nöûa ñaùy nhaân cao.

– Neâu coâng thöùc tính dieän tích tam giaùc?

b) * Phöông trình hñgñ cuûa (d1) vaø (d2) laø: x + 1– x + 3 ⇔ x = 1 ⇒ y = 2 ⇒ C (1;2)

* (d1): y = x + 1, Ox : y = 0 ⇒ A(–1 ; 0) * (d2): y =–x + 3, Ox : y = 0 ⇒ B(3 ; 0)

c) AC2 = CH2 + AH2 = 22 +22 = 8 ⇒ AC = 2 2 .

Töông töï BC = 2 2 Vaäy chu vi ∆ ABC laø: Baøi 18 / 51: AC + CB + AB – Muoán tìm heä soá b ta laøm nhö theá naøo? = 2 2 +2 2 + 4 – Thay giaù trò cuûa x vaø y vaøo: y = 3x + b roài tìm = 4 2 + 4 (cm) b 1 1 SABC = AB.CH = .2.4 – Moät HS leân baûng tìm b nhö beân .

2 2 – Leân baûng laøm? = 4(cm2) – Neâu ñoà thò haøm soá?

– Ñoà thò haøm soá y = 3x – 1 laø ñöôøng thaúng (d) caét truïc tung taïi ñieåm coù tung ñoä laø –1 vaø ñi qua ñieåm (1 , 2).

– Moät HS leân baûng veõ nhö beân.

– Veõ ñoà thò?

Baøi 18 / 51: – Muoán tìm heä soá a ta laøm nhö theá naøo? a) y = 3x + b – Töø A(–1 ; 3) ⇒ x = –1, y = 3. Thay x vaø y vôùi x = 4, y = 11 thì b = –1 vaøo y = ax + 5 roài tìm a.

Suy ra y = 3x – 1 – Leân baûng laøm?

– Haøm soá xñ vôùi moïi x thuoäc R. GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 75

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Moät HS leân baûng tìm a nhö beân.

– Hsoá ñoàng bieán.

– Neâu ñoà thò haøm soá?

– Ñoà thò laø ñt (d) ñi qua (0 ;–1), (1 ; 2) – Ñoà thò haøm soá y = 2x + 5 laø ñöôøng thaúng (d) caét truïc tung taïi ñieåm coù tung ñoä laø 5 vaø ñi qua ñieåm (–2 , 1) – Veõ ñoà thò?

– GV kieåm tra taäp cuûa moät soá HS, kòp thôøi söûa b) y = ax + 5 chöõa cho nhöõng HS coøn yeáu. Ñoà thò ñi qua A(–1 ; 3) ⇒ 3 = a(–1) + 5 ⇒ a =2 Haøm soá y = 2x + 5 – Haøm soá xñ vôùi moïi x thuoäc R. – Hsoá ñoàng bieán.

– Ñoà thò laø ñt (d) ñi qua (0 ; 5), (–2 ; 1)

Hoïat ñoäng3: HDVN (5’) – Haøm soá y = ax coù a > 0 (ñoàng bieán) thì ñoà thò ñi töø ñaâu ñeán ñaâu?

– Haøm soá y = ax coù a > 0 (ñoàng bieán) thì ñoà thò ñi leân, töø traùi sang phaûi.

– Haøm soá y = ax coù a < 0 (nghòch bieán) thì ñoà thò ñi töø ñaâu ñeán ñaâu?

– Haøm soá y = ax coù a < 0 (nghòch bieán) thì ñoà thò ñi xuoáng töø traùi sang phaûi.

– Baøi taäp veà nhaø: 19 / 52 vaø baøi taäp ôû SBT. IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 76

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tieát 24

§4. ÑÖÔØNG THAÚNG SONG SONG VAØ ÑÖÔØNG THAÚNG CAÉT NHAU I. Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: HS naém vöõng ñieàu kieän ñeå 2 ñöôøng thaúng caét nhau, song song vaø truøng nhau. b/ Kó naêng: HS bieát vaän duïng lyù thuyeát vaøo vieäc giaûi caùc baøi toaùn tìm giaù trò cuûa caùc tham soá ñaõ cho trong caùc haøm soá baäc nhaát sao cho ñoà thò cuûa chuùng laø 2 ñöôøng thaúng caét nhau, song song vaø truøng nhau. c/ Thaùi ñoä: Reøn tính caån thaän, chính xaùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, tröïc quan, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï veõ hình 9.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc nhôû HS ñoïc tröôùc baøi môùi vaø laøm baøi taäp ôû nhaø 2/ HS : HS ñoïc tröôùc baøi môùi vaø laøm baøi taäp ôû nhaø, luyeän veõ ñoà thò. Mang baûng nhoùm.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung Hoïat ñoäng1 : Ñaët vaán ñeà(3’) – Khi naøo thì 2 ñöôøng thaúng caét nhau, song song hoaëc truøng nhau?

Hoïat ñoäng2 : Hai ñöôøng thaúng song song(15’) – Laøm [?1] GV treo baûng phuï: 1. Hai ñöôøng thaúng song song Ví duï: Xeùt hai ñöôøng thaúng y = 2x + 3 vaø y = 2x – 3.

– Nhö vaäy khi naøo thì 2 ñöôøng thaúng song song? a) HS neâu caùch veõ, roài veõ ñoà thò 2 haøm soá vaøo vôû. b) HS laøm theo nhoùm, treo baûng nhoùm: Hai ñöôøng thaúng ñaõ cho song song vôùi nhau, vì chuùng cuøng song song vôùi ñöôøng thaúng.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

* Toång quaùt: y = ax + b (a ≠ 0) (d) y = a’x + b’(a’ ≠ 0) (d’) (d)// (d’) ⇔ a = a’; b ≠ b’. (d) ≡ (d’) ⇔ a = a’; b = b’.

Trang : 77

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

y = 2x. Chuùng khoâng theå truøng nhau vì hai ñöôøng thaúng naøy caét truïc tung ôû 2 ñieåm khaùc nhau.

– GV neâu toång quaùt.

– Khi a = a’ ; b = b’ thì 2 ñöôøng thaúng aáy ntn?

Vì sao?

Hoïat ñoäng 3 : Hai ñöôøng thaúng caét nhau (15’) 2. Hai ñöôøng thaúng caét nhau: – Laøm ?2, GV ghi leân baûng: y = 0,5x + 2 (d1) y = 0,5x –1(d2) y = 1,5x + 2 (d3) – HS veõ nhanh y = ax + b (a ≠ 0) (d) y = a’x + b’(a’ ≠ 0) (d’) (d) caét (d’) ⇔ a ≠ a’

– (d1), (d3) nhö theá naøo vôùi nhau?

– Khi a = a’ ; b = b’ thì 2 ñöôøng thaúng aáy truøng nhau, vì chuùng song song nhau vaø cuøng caét truïc tung taïi 1 ñieåm.

– HS ñöùng taïi choã traû lôøi: (d1) // (d2) (vì coù cuøng heä soá a) – (d1), (d3) khoâng song song vôùi nhau, cuøng caét truïc tung taïi ñieåm coù tung ñoä baèng 2 neân (d1) caét (d3).

– Vaäy khi a ≠ a’thì 2 ñöôøng thaúng y = ax + b (a ≠ 0) vaø y = a’x + b’(a’ ≠ 0) nhö theá naøo vôùi nhau?

– Tröôøng hôïp (d1) caét (d3) ta noùi 2 ñöôøng thaúng coù cuøng tung ñoä goác. ⇒ Chuù yù.

GV choát vaán ñeà: y = ax + b (a ≠ 0) (d) y = a’x + b’(a’ ≠ 0) (d’) (d) // (d’) ⇔ a = a’ ; b ≠ b’ (d) ≡ (d’) ⇔ a = a’ ; b = b’ (d) caét (d’) ⇔ a ≠ a’ (b, b’tuøy yù) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Chuù yù: (SGK)

Trang : 78

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Hoïat ñoäng 4 : Cuûng coá (10’) 3. Baøi toaùn aùp duïng: y = 2m x+ 3 (d) y = (m + 1)x + 2 (d’)

– Ñoïc ñeà?

– HS ñoïc ñeà 1 laàn.  2m ≠ 0 – Neâu yeâu caàu baøi toaùn?  – Yeâu caàu cuûa BT: Tìm m ñeå 2 ñöôøng thaúng a) (d) caét (d’) ⇔  m + 1 ≠ 0 2 m ≠ m + 1 caét nhau, song song nhau.  – GV cho HS laøm theo nhoùm. ⇔ m ≠ 0 ; m ≠ –1 ; m ≠ 1 – Treo baûng nhoùm, caùc nhoùm nhaän xeùt baøi  2m ≠ 0  laøm nhau. b) (d) // (d’) ⇔  m + 1 ≠ 0 – GV nhaän xeùt chung keát quaû, caùch laøm, thoáng 2 m = m + 1  nhaát caùch trình baøy nhö beân. ⇔ m =1 – Baøi 20 / 54?

HS ñöùng taïi choã traû lôøi. + Coù 12 caëp ñöôøng thaúêng caét nhau. + Coù 3 caëp ñöôøng thaúêng song song.

Hoïat ñoäng 5: BTVN (2’) – Laøm 21, 22 / 54. 56 vaø baøi taäp ôû SBT. IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kiểm tra giáo án

Duyệt của chuyên môn Ngày ... tháng ... năm 2019

Lần 1 Nguyễn Thị Mỹ Dung

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 79

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tuaàn 13 Tieát 25

Luyeän taäp §4

Tieát 26 §5 Heä soá goùc cuûa ñöôøng thaúng y = ax + b (a ≠ 0) Tuaàn 13 – Tieát 25

LUYEÄN TAÄP §4 I. Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: Cuûng coá kieán thöùc veà 2 ñöôøng thaúng caét, song song, truøng nhau. b/ Kó naêng: Veõ thaønh thaïo ñoà thò cuûa haøm soá baäc nhaát, tìm ñieàu kieän ñeå hai ñöôøng thaúng caét, song song, truøng nhau. c/ Thaùi ñoä: Reøn tính caån thaän, chính xaùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, tröïc quan, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc nhôû HS ñoïc tröôùc baøi môùi vaø laøm baøi taäp ôû nhaø 2/ HS: HS ñoïc tröôùc baøi môùi vaø laøm baøi taäp ôû nhaø, luyeän veõ ñoà thò. Mang baûng nhoùm III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Hoïat ñoäng1 : Baøi cuõ(10’) HS1: Neâu ÑK ñeå hai ñöôøng thaúng caét, song song, truøng nhau?

– HS leân baûng ghi nhö ôû tieát 25.

HS2: Laøm baøi 21 / 54? y = mx + 3 (d) y = (2m + 1)x – 5 (d’)

Noäi dung

 m≠0  a) (d) // (d’) ⇔  2m + 1 ≠ 0 m = 2m + 1   m≠0  1  ⇔ m ≠ − 2  = − 1 m  ⇔ m=–1

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 80

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

 m≠0  b) (d) caét (d’) ⇔  2m + 1 ≠ 0  m ≠ 2m + 1   m≠0  1  ⇔ m ≠ − 2   m ≠ −1

HS3: Laøm baøi taäp 22 / 55? y = ax + 3 (d) a) (d) // ñt y = – 2x ⇔ a=–2 b) x = 2 , y = 7 ta coù: 7 = a.2 + 3 ⇔ a = 2

Hoïat ñoäng2: Luyeän taäp (30’) Baøi 23 / 55: Baøi 23 / 55: – Ñoïc ñeà? y = 2x + b (d) – Neâu caùch laøm? a) (d) caét truïc tung taïi ñieåm coù tung ñoä laø – 3 – Caùch laøm: ⇒ b = 3. a) Ñoà thò caét truïc tung ôû ñaâu thì ñoù laø tung ñoä b) (d) ñi qua ñieåm A(1 ; 5) goác. ⇒ 5 = 2.1 + b ⇒ b = 3. b)Thay toïa ñoä cuûa ñieåm A vaøo pt, tìm b – Hai HS leân baûng laøm nhö beân. HS khaùc nhaän xeùt, boå sung neáu coù.

Baøi 25 / 55: Baøi 25 / 55: 2 a) Neâu tính chaát vaø ñoà thò cuûa töøng haøm soá? a) y = x + 2 (d) 3 HS ñöùng taïi choã neâu: Caû 2 haøm soá ñeàu xaùc ñònh vôùi moïi x thuoäc R vaø y =

3 2 x + 2 ñoàng y = – x + 2 (d’) 2 3

3 2

bieán, y = – x + 2 nghòch bieán.

– Veõ ñoà thò?

– Hai HS thay nhau leân baûng veõ ñoà thò.

b) Ñöôøng thaúng song song vôùi Ox, caét Oy taïi b) Ñöôøng thaúng song song vôùi Ox, caét Oy taïi ñieåm coù tung ñoä baèng 1 coù pt? ñieåm coù tung ñoä baèng 1 laø y =1 y =1 – Tìm hoaønh ñoä cuûa M, N nhö theá naøo?  3 3  2  ⇒ x = − ⇒ M (− ;1) – Coù pt laø y = 1.

2 2 (d ) : y = x + 2  3  – Thay y = – 1 vaøo 2 pt treân, tìm y – Hai HS ñöùng taïi choã laø mieäng.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 81

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

y =1  – HS laøm mieäng, GV vöøa ghi vöøa chænh söûa 2 2   ⇒ x = ⇒ N ( ;1) 2 cho HS. 3 3 ( d ') : y = − x + 2  3



Hoïat ñoäng3: HDVN (5’) Baøi 26 a) Ñoà thò caét truïc hoaønh taïi … ⇒ ñoà thò ñi qua (… , 0) ⇒ thay toïa ñoä ñieåm vaøo phöông trình.

Baøi taäp veà nhaø: 24, 26 / 55 vaø baøi taäp ôû SBT. IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 26

§5 HEÄ SOÁ GOÙC CUÛA ÑÖÔØNG THAÚNG y = ax + b (a ≠ 0)

I . Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: HS naém vöõng khaùi nieäm goùc taïo bôûi ñöôøng thaúng y = ax + b (a ≠ 0) vôùi truïc Ox. Khaùi nieäm heä soá goùc cuûa ñöôøng thaúng ñöôøng thaúng y = ax + b (a ≠ 0) vaø hieåu ñöôïc raèng heä soá goùc cuûa ñöôøng thaúng lieân quan maät thieát vôùi goùc taïo bôûi ñöôøng thaúng ñoù vôùi truïc Ox. b/ Kó naêng: HS bieát tính goùc α hôïp bôûi ñöôøng thaúng y = ax + b (a ≠ 0) vaø truïc Ox khi a > 0 theo coâng thöùc a = tg α . Khi a < 0 thì tính α moät caùch giaùn tieáp. c/ Thaùi ñoä: Reøn tính caån thaän, chính xaùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, tröïc quan, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï veõ hình 10, 11 saùch giaùo khoa – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc nhôû HS ñoïc tröôùc baøi môùi vaø laøm baøi taäp ôû nhaø 2/ HS: HS laøm baøi taäp ôû nhaø, luyeän veõ ñoà thò. Mang baûng nhoùm III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Hoïat ñoäng1: Baøi cuõ (7’) – Baøi 24 / 55?

HS leân baûng: y = 2x + 3k (d) y = (2m + 1)x + 2k – 3 (d’) a) (d) caét (d’)

Noäi dung

2 m + 1 ≠ 0 1 ⇔ ⇔m≠± 2 2 m + 1 ≠ 2

b) (d) // (d’)

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 82

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

 2m + 1 ≠ 0 1   m= ⇔  2m + 1 = 2 ⇔  2 2k − 3 ≠ 3k k ≠ −3 

c) (d) ≡ (d’) 1   2m + 1 = 2 m= ⇔ ⇔ 2 2k − 3 = 3k k = −3

– Baøi 26 / 55? y = ax – 4 (d1) ; y = 2x – 1 (d2) ; y = – 3x + 2 (d3). a) (d1) caét (d2) taïi ñieåm coù hoaønh ñoä laø 2. ⇒ a.2 – 4 = 2.2 – 1 ⇔ a = 3.5 b) (d1) caét (d3) taïi ñieåm coù tung ñoä laø 5 ⇒ 5 = –3x + 2 ⇔ x = – 1 Ta coù 5 = a . (–1) – 4 ⇔a=–9 Hoïat ñoäng2: Neâu vaán ñeà(20’) Heä soá a cuûa haøm soá y = ax + b coù lieân quan gì 1. Khaùi nieäm heä soá goùc cuûa ñöôøng thaúng y vôùi goùc hôïp bôûi ñoà thò cuûa noù vôùi truïc Ox = ax + b (a ≠ 0): khoâng? a) Goùc taïo bôûi ñöôøng thaúng y = ax + b vôùi HS nghieân cöùu SGK, naém baét khaùi nieäm goùc truïc Ox (SGK) taïo bôûi ñöôøng thaúng y = ax + b vôùi truïc Ox laø goùc TAx, trong ñoù A ∈ Ox coøn T thuoäc ñoà thò vôùi tung ñoä döông.

– GV treo baûng phuï hình 10:

a>0 a<0 – Höôùng daãn HS ñoïc saùch ñeå naém goùc taïo bôûi ñöôøng thaúng vôùi truïc Ox. – Caùc ñöôøng thaúng song song taïo vôùi Ox caùc goùc nhö theá naøo? Vì sao?

– Caùc ñöôøng thaúng song song taïo vôùi Ox caùc goùc baèng nhau, (ñoàng vò).

– Caùc ñöôøng thaúng coù cuøng heä soá a thì taïo vôùi truïc Ox caùc goùc nhö theá naøo?

– Caùc ñöôøng thaúng coù cuøng heä soá a thì taïo vôùi truïc Ox caùc goùc baèng nhau.

– Laøm? GV treo hình 11a) y = 0,5x + 2(d1) ; y GV : Nguyeãn Thaønh Trung

b) Heä soá goùc: – Caùc ñöôøng thaúng coù cuøng heä soá a thì taïo vôùi truïc Ox caùc goùc baèng nhau, suy ra chuùng song song.

Trang : 83

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

=x + 2(d2) ; y = 2x + 2 (d3)

– Caùc nhoùm nhaän xeùt baøi laøm nhau, GV cho HS ñoïc laïi 2 laàn.

– HS laøm ? theo nhoùm, treo baûng nhoùm: a) Ta thaáy: 0 < a1 < a2 < a3 o ⇒ α1 < α 2 < α 3 < 90 Nhaän xeùt: Khi a > 0 thì goùc taïo bôûi ñöôøng thaúng y = ax + b vôùi truïc Ox laø goùc nhoïn. Heä soá a caøng lôùn thì goùc caøng lôùn nhöng vaãn nhoû hôn 90o.

– GV treo hình 11 b): y = – 2x + (d1) y = – x + 2 (d2) y = – 0,5x + 2 (d3) – Khi a > 0 thì goùc taïo bôûi ñöôøng thaúng y = ax + b vôùi truïc Ox laø goùc nhoïn. Heä soá a caøng lôùn thì goùc caøng lôùn nhöng vaãn nhoû hôn 90o.

b) Ta thaáy: a1 < a2 < a3 < 0 o ⇒ β1 < β 2 < β 3 < 180 Nhaän xeùt: Khi a < 0 thì goùc taïo bôûi ñöôøng thaúng y = ax + b vôùi truïc Ox laø goùc tuø. Heä soá a caøng lôùn thì goùc caøng lôùn nhöng vaãn nhoû hôn 180o.

– Caùc nhoùm nhaän xeùt baøi laøm nhau, GV cho HS ñoïc laïi 2 laàn.

– Khi b = 0 ta coù y = ax . Ta cuõng noùi a laø heä soá goùc cuûa ñöôøng thaúng y = ax.

GV choát vaán ñeà: Nhö vaäy heä soá a cuûa haøm soá y = ax + b coù lieân quan maät thieát vôùi goùc hôïp – Khi a < 0 thì goùc taïo bôûi ñöôøng thaúng y = bôûi ñoà thò cuûa noù vôùi truïc Ox; nhôø ñoù ta coù theå ax + b vôùi truïc Ox laø goùc tuø. Heä soá a caøng lôùn GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 84

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

giaûi quyeát moät soá baøi toaùn veà goùc hôïp bôûi moät thì goùc caøng lôùn nhöng vaãn nhoû hôn 180o. ñöôøng thaúng vôùi truïc Ox moät caùch deã daøng.

Chuù yù: (SGK)

Hoïat ñoäng3: Aùp duïng (10’) – Nhaéc laïi caùch veõ ñoà thò haøm soá baäc nhaát?

2. Ví duï: – Xaùc ñònh 2 ñieåm. * Ví duï 1: y = 3x + 2 – Leân baûng veõ? a) Haøm soá xñ vôùi moïi x ∈ R – Moät HS leân baûng veõ, coøn laïi veõ vaøo vôû.

– Haøm soá ñoàng bieán treân R. 2 – Muoán xaùc ñònh goùc α , ta laøm nhö theá naøo?

– Ñoà thò laø ñt (d) ñi qua (0 ; 2), (– ; 0) 3 – Muoán xaùc ñònh goùc α , ta tính tang cuûa goùc B cuûa tam giaùc vuoâng AOB. – Nhaéc laïi caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn?

– HS ñöùng taïi choã nhaéc laïi caùc tæ soá löôïng giaùc.

– Ñöùng taïi choã laøm caâu b?

– GV vöøa ghi, vöøa söûa cho HS. – GV nhaän xeùt baøi laøm cuûa moät soá HS, ruùt kinh nghieäm cho caû lôùp.

b) ∆ OBA vuoâng ôû O, ta coù: tan α = OA = 2 = 3 ⇒ α ≈ 71034 ' OB

2 3

Hoïat ñoäng4 : Cuûng coá (5’) Baøi 27 / 58 ?

Baøi 27 / 58: a) (HS leân baûng) y = ax + 3. Ñoà thò ñi qua ñieåm A(2 ; 6). ⇒ 6 = a.2 ⇔ a = 1,5 b) HS veõ ñoà thò haøm soá y = 1,5x + 3 vaøo vôû.

Hoïat ñoäng5: HDVN (3’) – Laøm 28 , 29 / 59 vaø baøi taäp ôû SBT GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 85

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 27

Tieát 28 Tuaàn 14 – Tieát 27 .

Tuaàn 14

Luyeän taäp §5

OÂn taäp chöông II LUYEÄN TAÄP §5

I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: Cuûng coá khaùi nieäm goùc taïo bôûi ñ.thaúng y = ax + b (a ≠ 0) vôùi truïc Ox. b/ Kó naêng: Tìm thaønh thaïo heä soá goùc. Tính nhanh nheïn goùc taïo bôûi ñöôøng thaúng y = ax + b (a ≠ 0) vôùi truïc Ox khi a > 0, cuõng nhö khi a < 0. c/ Thaùi ñoä: Reøn tính caån thaän, chính xaùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, tröïc quan, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï veõ hình 10, 11 saùch giaùo khoa.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Luyeän veõ ñoà thò, tính heä soá a.

2/ HS: Luyeän veõ ñoà thò, tính heä soá a.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung * Hoïat ñoäng1 : Baøi cuõ (5’) – Yeâu caàu HS laøm baøi28 / 58?

Hoïat ñoäng2:Luyeän Taäp (35’) Baøi 29 / 59: Baøi 29 / 59: a) Ñoà thò caét truïc hoaønh a) y = ax + b ; a = 2 Ñoà thò haøm soá caét truïc hoaønh taïi ñieåm coù ⇒ Ñoà thò ñi qua ñieåm coù toïa ñoä bao nhieâu? a) Ñoà thò ñi qua ñieåm coù hoaønh ñoä laø soá ñaõ hoaønh ñoä baèng 1,5 cho, tung ñoä baèng 0. ⇒ Ñoà thò ñi qua ñieåm (1,5 ; 0) ⇒ 0 = 2.1,5 + b ⇔ b = – 3 – Moät HS leân baûng laøm nhö beân.

Thay toïa ñoä vaøo phöông trình, tìm b? ⇒ hsoá Vaäy: y = 2x – 3 caàn tìm? b) y = ax + b coù a = 3 Ñoà thò ñi qua (2 ; 2) ⇒ 2 = 3.2 + b ⇔ b = – 4 b) Leân baûng laøm caâu b)?

– Moät HS leân baûng, coøn laïi laøm vaøo vôû.

Vaäy: y = 3x – 4 GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 86

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

c) y = ax + b Ñoà thò song song vôùi ñöôøng thaúng y = c) Hai ñöôøng thaúng song song vôùi nhau khi ⇒ a = 3 naøo?

Vaø ñi qua (1 ; 3 + 5) – Hai ñöôøng thaúng song song vôùi nhau khi a ⇒ 3 + 5 = 3 .1 + b = a’, b ≠ b’ ⇔ b=5 ⇒ a = 3.

Vaäy y = 3 x + 5 Thay 3 + 5 vaøo y, 1 vaøo x.

– HS ñöùng taïi choã laøm nhö beân. ⇒ a=?

– Ñoà thò ñi qua ñieåm (1 ; 3 + 5) ta thay nhö theá naøo?

Baøi 30 / 59: a) Neâu tính chaát 2 haøm soá?

– Veõ ñoà thò haøm soá?

– Hai HS ñöùng taïi choã neâu tính chaát 2 ñoà thò, roài leân baûng veõ ñoà thò, coøn laïi laøm vaøo vôû.

– Moät HS nhaän xeùt caùch veõ ñoà thò cuûa baïn, coù ñuùng vaø ñeïp khoâng, neáu sai thì söûa laïi.

– Nhaän xeùt baøi baïn?

– GV kieåm tra moät soá taäp cuûa HS, nhaéc nhôû theâm cho moät soá HS yeáu.

b) Xaùc ñònh toïa ñoä caùc ñieåm A , B ,C ?

Tính goùc CAO? Tính goùc CBA? Tính goùc C? HS: Coù theå nhìn vaøo ñoà thò xaùc ñònh A, B, C. – HS ñöùng taïi choã tính tanA, tanB ; GV ghi baûng. ∧

o

∧

∧

C = 180 – ( A+ B )

c) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

3x

Baøi 30 / 59: 1 2

a) * y = x + 2 – Haøm soá xñ vôùi moïi x ∈ R. – Haøm soá ñoàng bieán treân R. – Ñoà thò laø ñt (d) ñi qua (0 ; 2), (2 ; 3). * y=–x+2 – Haøm soá xñ vôùi moïi x ∈ R. – Haøm soá nghòch bieán.

– Ñoà thò laø ñt (d’) ñi qua (0 ; 2), (2 ; 0).

b) A ( – 4; 0) , B ( 2; 0) , C( 0; 2) ∆ AOC vuoâng ôû O, ta coù: tanA = OC = 2 = 1 ⇒ C A∧ O ≈ 27 0 OA

4

4

∆ BOC vuoâng ôû O, ta coù: ∧ tanB = OC = 2 = 1 ⇒ C B O = 450

OB

2

∆ BAC coù: ∧

o

∧

∧

C = 180 – ( A+ B )

= 180o – ( 27 o + 45o) = 108o c)

Trang : 87

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tính AC? AC = OA2 + OC 2 Tính BC? = 42 + 22 = 20 Tính AB? BC = OB 2 + OC 2 HS: Döïa vaøo tam giaùc vuoâng AOC vaø söû = 22 + 22 = 8 duïng Pitago, hoïc sinh tính nhö beân.

AB =OA+OB = 4+2=6(cm) Tính PABC ? ⇒ PABC = AB + AC + BC – Chu vi = toång ba caïnh = 6 + 20 + 8 ≈ 13.3 (cm ) Tính SABC ?

1 2

– Dieän tích = ñaùy cao

SABC =

1 1 AB.OC = .6 .2 2 2

– GV söûa baøi cho HS, ruùt kinh nghieäm caùch = 6 cm2 trình baøy sao cho khoa hoïc. * Hoaït ñoäng 4 : Höôùng daãn veà nhaø (5’) – Baøi 31/ 59: Caùch xaùc ñònh nhö baøi 19 / 52.

– Baøi taäp veà nhaø: 31 / 59 – Soaïn caâu hoûi 1, 2 / 59, 60.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 28

OÂN TAÄP CHÖÔNG II

I. Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: Heä thoáng hoùa caùc kieán thöùc cô baûn trong chöông, giuùp HS hieåu saâu hôn, nhôù laâu hôn veà caùc khaùi nieäm haøm soá, bieán soá ñoà thò cuûa haøm soá; khaùi nieäm veà haøm soá baäc nhaát y = ax + b , tính ñoàng bieán, nghòch bieán cuûa haøm soá baäc nhaát . HS nhôù laïi ñieàu kieän ñeå hai ñöôøng thaúng caét , song song , truøng nhau . b/ Kó naêng: Giuùp HS veõ thaønh thaïo ñoà thò cuûa haøm soá baäc nhaát : xaùc ñònh ñöôïc goùc cuûa ñöôøng thaúng y = ax + b vôùi truïc Ox , xaùc ñònh ñöôïc haøm soá y = ax + b thoûa maõn moät vaøi ñieàu kieän naøo ñoù . c/ Thaùi ñoä: Reøn tính caån thaän, chính xaùc, ñoäc laäp laøm KT. II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, tröïc quan, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Laøm saün baûng toång keát chöông I /74, 75 (saùch giaùo vieân) ; baûng phuï hình 14.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: OÂn taäp theo caùc caâu hoûi ôû SGK 2/ HS: OÂn taäp theo caùc caâu hoûi ôû SGK III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 88

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung * Hoaït ñoäng1 : Baøi cuõ (trong oân taäp ) + KT trong oân taäp * Hoïat ñoäng2: (10’) Caâu hoûi 1?

A. LYÙ THUYEÁT: – HS ñöùng taïi choã traû lôøi: (SGK) a) a > 0 b) a < 0 Caâu hoûi 2?

– HS traû lôøi nhö caâu 8 / 61SGK. Caâu hoûi theâm: 1) Khi naøo thì y ñöôïc goïi laø haøm soá cuûa x?

– HS traû lôøi caâu 1 SGK / 60.

2) Cho ví duï veà haøm soá? (Baûng ; Coâng thöùc) – HS leân baûng cho hai ví duï.

3) Ñoà thò haøm soá laø gì?

– HS traû lôøi nhö caâu 3.

4) Theá naøo laø haøm soá baäc nhaát?

– Coù daïng y = ax + b (a ≠ 0) 5) GV treo baûng phuï hình 14: Heä soá a lieân quan nhö theá naøo vôùi goùc α ?

– HS ñöùng taïi choã traû lôøi nhö caâu 5 (SGK) – Neáu: a > 0 suy ra α nhoïn a < 0 suy ra α tuø 6) Haøm soá y = ax + b (a ≠ 0), a vaø b goïi laø gì?

– a: heä soá goùc.

– b: tung ñoä goác. + GV treo baûng toång keát. + HS quan saùt laàn nöõa. * Hoïat ñoäng 3: Baøi taäp (19’) B. BAØI TAÄP: Baøi 32 / 61: Baøi 32 / 61: Haøm soá baäc nhaát ñoàng bieán, nghòch bieán khi a) y = (m + 1)x + 3 ñoàng bieán khi: m – 1 > naøo?

0 ⇔ m>1 – Hai HS leân baûng laøm hai caâu a vaø b. b) y = (5 – k)x+1 nghòch bieán khi: 5 – k < 0 – Lôùp laøm vaøo taäp, ñoái chieáu, nhaän xeùt. ⇔k>5 Baøi 33 / 61: Baøi 33 / 61: – Nhaän xeùt heä soá a cuûa hai ñoà thò. y = 2x + ( 3 + m ) ( d1) – Caùc heä soá a > 0 y = 3x + ( 5 – m ) ( d2) – Hai ñoà thò caét nhau taïi 1 ñieåm thuoäc Oy khi (d1) caét (d2) taïi ñieåm thuoäc Oy Khi 3 + m = naøo?

5–m

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 89

THCS Leâ Quyù Ñoân

– Khi b = b’.

Baøi 34 / 61: – Nhaän xeùt tung goùc cuûa hai ñöôøng thaúng?

– Ta coù b ≠ b’.

– Hai ñoà thò song song khi naøo?

– Khi a = a’.

Baøi 35 / 61: – Hai ñöôøng truøng nhau khi naøo? a = a '  b ≠ b'

– Khi 

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

m=1 Baøi 34 / 61: y = ( a – 1)x + 2 (a ≠ 1) y = ( 3 – a )x + 1 (a ≠ 3) hai ñöôøng thaúng song song khi: a – 1 = 3 – a ⇔ a = 2 Baøi 35 / 61: y = kx + (m – 2) (k ≠ 0) y = (5 – k)x + (4 – m) (k ≠ 5) 2 ñöôøng thaúng truøng nhau khi: ⇔

 k = 5−k k = 2,5 ⇔  m − 2 = 4 − m  m=3

Baøi 37 / 61: Baøi 37 / 61: – Giaùo vieân quan saùt haøm soá veõ ñoà thò, giuùp a) y = 0,5x + 2 y = 5 – 2x ñôõ HS yeáu keùm.

– Moät HS leân baûng veõ (d1), moät HS khaùc veõ tieáp (d2). Coøn laïi veõ vaøo vôõ.

d1) caét Ox taïi ñieåm coù tung ñoä?

Tính x = ?

HS: (d1) caét Ox taïi ñieåm coù tung ñoä baèng 0 Thay 0 vaøo y tính x Tìm giao ñieåm cuûa hai ñoà thò baèng caùch naøo?

(d1) (d2)

b) y = 0,5x + 2 (d1) y=0 ⇒ x=–4 ⇒ giao ñieåm cuûa (d1) vaø Ox laø A(– 4 ; 0) y = 5 – 2x (d2) y = 0 ⇒ x = 2,5 ⇒ giao ñieåm cuûa (d2) vaø Ox laø B( 2,5; 0)

HS: Phöông trình hoaønh giao ñieåm cuûa (d1) * Phöông trình hoaønh ñoä giao ñieåm cuûa (d1), vaø (d2) (d2) laø: Tìm x 0,5x + 2 = 5 – 2x Tìm y GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 90

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

⇒ Giao ñieåm ( … ; …)

x = 1,2 ⇔ y = 2,6 ⇒ ⇒ Giao ñieåm C (1,2; 2,6)

AB = ?

c) AB = AO + OB = − 4 + 2,5 = 6,5 (cm) Ta coù OF = 1,2 (cm ) Tính AC, BC baèng caùch naøo?

Trong tam giaùc vuoâng ACF – Söû duïng Pitago vaøo tam giaùc vuoâng ACF Coù AC = AF 2 + CF 2 vaø BCF. = 5,2 2 + 2,6 2 = 5,81 (cm) – Hai HS leân baûng tính AC, BC. Trong tam giaùc vuoâng BCF Coù BC = BF 2 + CF 2 – Tìm α baèng caùch naøo?

HS: Söû duïng caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc = 1,32 + 2,6 2 = 2,91 (cm) nhoïn.

OD 2 tan α = = = 0,5 – Tính tan α .

OA 4 o – Moät HS ñöùng taïi choã tính. ⇒ α ≈ 26 34’ – Neân söû duïng tæ soá löôïng giaùc naøo phuø hôïp vôùi caùc soá lieäu ñaõ bieát trong ∆ vuoâng ACF? * Hoïat ñoäng 3 kieåm tra 15’ ÑEÀ BAØI TRẮC NGHIỆM (2Đ) KHOANH TRÒN VÀO ĐÁP ÁN ĐÚNG TRONG CÁC CÂU SAU: Câu 1: Hàm số y = (2m – 1)x + 3 (x là biến số) là hàm số bậc nhất khi:

A. m =

1 .

2

1 2

B. m ≠ .

C. m = 1.

D. m ≠ 1.

Câu 2: Điều kiện của tham số m để hàm số y = (2 – m)x – 1 đồng biến là: A. m < 2.

B. m > 2.

C. m = 2.

D. m ≠ 2.

Câu 3: Đường thẳng y = mx – 5 đi qua điểm A(1 ; 3) thì giá trị của m là: A. m = −

3 .

5

B. m = −

5 3

C. m = 8.

D. m = –2.

Câu 4: Điều kiện của tham số m để hai đường thẳng y = 2x + 3m và y = x + m – 1 cắt nhau tại một điểm trên trục tung là: 1 4

A. m = − .

1 4

B. m ≠ − .

1 2

C. m ≠ − .

1 2

D. m = − .

II. BÀI TẬP (8Đ) Cho hai hàm số bậc nhất: y = 2x – 3 (1) và y = (3m – 1)x – m + 1 (2) a) Vẽ đồ thị hàm số (1) trên mặt phẳng tọa độ. b) Tính góc tạo bởi đường thẳng (1) và trục Ox (làm tròn đến độ). c) Tìm điều kiện của m để hai đường thẳng (1) và (2) song song với nhau. ÑAÙP AÙN TRẮC NGHIỆM (2Đ) KHOANH TRÒN VÀO ĐÁP ÁN ĐÚNG TRONG CÁC CÂU SAU: 1 2

Câu 1: B. m ≠ .

Câu 2: A. m < 2.

Câu 3: C. m = 8.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 91

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

1 2

Câu 4: D. m = − .

II. BÀI TẬP (8Đ)

Câu a) Đồ thị hàm số y = 2x – 3 là một đường thẳng đi qua hai điểm (0 ; –3) và (1,5 ; 0)

Điểm 2đ

2đ

b) Hàm số y = 2x – 3 có a = 2 > 0 ⇒ tan α = 2

1đ 1đ

⇒ α ≈ 630

Bước đầu 1 điểm, mỗi bước sau 0,5 điểm

c) Đường thẳng (1) và (2) song song

3m − 1 = 2 m = 1 ⇔ ⇔ ⇔ m =1 −m + 1 ≠ −3 m ≠ 4

Hoaït ñoäng 4 Daën doø (1’) – Baøi taäp veà nhaø: Laøm 36, 38 / 61, 62.

– OÂn taäp tieát sau KT 45’ IV/ Ruùt kinh nghieäm: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------THOÁNG KEÂ BAØI 15’ Lôùp

SS

9/6

42

Tieát 29

Tieát 30

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Ñieåm döôùi 5 SL % 2 4,8

Ñieåm từ 5 trở lên SL % 40 95,2

Ñieåm 9 10 SL % 8 19

Tuaàn 15

Kieåm tra 45 phuùt chuông II

§1 Phöông trình baäc nhaát hai aån

Trang : 92

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tuaàn 15– Tieát 29 .

KIEÅM TRA 45 PHUÙT CHUÔNG II I. Muïc tieâu: Kieán thöùc: Kieåm tra caùc kieán thöùc cô baûn trong chöông: Ñònh nghóa CBH, 3 ñònh lyù, 4 pheùp bieán ñoåi.

Kyõ naêng: Kieåm tra kyõ naêng tính toaùn, bieán ñoåi caùc bieåu thöùc soá, caùc bieåu thöùc chöùa chöõ Kieåm tra kyõ naêng laäp luaän, trình baøy baøi giaûi.

Thaùi ñoä: Chăm chỉ, cẩn thận.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Kieåm tra töï luaän.

– Phöông tieän: Phoâ toâ ñeà ñeå phaùt cho HS. – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: OÂn taäp theo caùc daïng.

2/ HS: OÂn taäp theo caùc daïng.

III/ Caùc böôùc leân lôùp: 1. Ma traän ñeà kieåm tra: 2. Ñeà kieåm tra:

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 93

THCS Leâ Quyù Ñoân

Tên chủ đề

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Nhận biết

Khái niệm hàm số bậc nhất

Thông hiểu

Vận dụng

– Biết tìm điều kiện của m để hàm số là hàm số bậc nhất.

– Tìm điều kiện của m để hàm số đồng biến, nghịch biến.

– Tìm hệ số a hoặc b.

Số câu: 2 Số điểm: 2.5 Tỉ lệ: 25%

Số câu: Số điểm: Tỉ lệ:

Số câu: 1 Số điểm: 1,5 Tỉ lệ: 15%

Đồ thị hàm số bậc nhất

– Vẽ được đồ thị hàm số bậc nhất

Số câu: 2 Số điểm: 3,0 Tỉ lệ: 30%

Số câu: 1 Số điểm: 2,0 Tỉ lệ: 20%

Vận dụng cao

Tổng cộng

Số câu: 3 Số điểm: 4,0 Tỉ lệ: 40%

– Tìm điểm cố định mà họ đường thẳng đi qua.

Số câu: 1 Số câu: 2 Số điểm: 1 Số điểm: 3,0 Tỉ lệ: 10% Tỉ lệ: 30%

– Tính góc tạo bởi đường thẳng và trục Ox khi a > 0.

Số câu: Số câu: 1 Số điểm: Số điểm: 1 Tỉ lệ: Tỉ lệ: 10% – Tìm điều kiện của tham số để hai Đường thẳng đường thẳng song song, trùng song song, nhau, cắt nhau. cắt nhau tại 1 điểm trên trục tung.

Số câu: Số câu: 2 Số điểm: Số điểm: 2 Tỉ lệ: Tỉ lệ: 20% Số câu: 2 Số câu: 5 Số câu: 1 Tổng số câu: Tổng số điểm: Số điểm: 3,5 Số điểm: 5,5 Số điểm: 1 Tỉ lệ: 35% Tỉ lệ: 55% Tỉ lệ: 10% Tỉ lệ : Bài 1: (4 điểm) Cho hàm số: y = (m + 1)x + m – 1. (m là tham số) a) Xác định m để hàm số đã cho là hàm số bậc nhất. b) Xác định m để hàm số đã cho đồng biến trên R. c) Xác định m để đồ thị hàm số đã cho đi qua điểm (7 ; 2).

Bài 2: (3 điểm) Cho hàm số : y = x + 2. a) Vẽ đồ thị của hàm số trên mặt phẳng toạ độ Oxy. Hệ số góc đường thẳng

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Số câu: 1 Số điểm: 1 Tỉ lệ: 10%

Số câu: 2 Số điểm: 2 Tỉ lệ: 20% Số câu: 9 Số điểm: 10 Tỉ lệ: 100%

Trang : 94

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

b) Tính góc tạo bởi đường thẳng y = x + 2 với trục Ox .

Bài 3: (2 điểm) Cho các hàm số y = (m + 1)x – 2m (d1) và y = 2mx + m – 1 (d2) (m là tham số) a) Tìm m để (d1) song song với (d2). b) Tìm điều kiện của m để (d1) và (d2) cắt nhau.

Bài 4: (1 điểm) Chứng tỏ rằng đường thẳng y = mx + 2 – m (m là tham số) luôn đi qua một điểm cố định với mọi m.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------THOÁNG KEÂ CHAÁT LÖÔÏNG BAØI KIEÅM TRA CHÖÔNG II Lôùp

SS

Keùm SL

93

Yeáu %

SL

TB %

SL

Khaù %

SL

%

Gioûi SL %

37

Chöông III .

Tieát 30 .

HEÄ HAI PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT HAI AÅN §1 PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT HAI AÅN

I. Muïc tieâu: Kieán thöùc: – HS naém ñöôïc khaùi nieäm phöông trình baäc nhaát hai aån vaø nghieäm cuûa noù .

– Hieåu ñöôïc taäp nghieäm cuûa moät phöông trình baäc nhaát hai vaø bieåu dieãn hình hoïc cuûa noù Kyõ naêng: – Bieát caùch tìm coâng thöùc nghieäm toång quaùt vaø veõ ñöôøng thaúng bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa moät taäp nghieäm cuûa moät phöông trình baäc nhaát hai aån Thaùi ñoä: Tích cöïc, chính xaùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, tröïc quan, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: OÂn laïi taäp nghieäm cuûa phöông trình baäc nhaát 2/ HS: OÂn laïi taäp nghieäm cuûa phöông trình baäc nhaát III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS * Hoaït ñoäng1: Giôùi thieäu chöông (SGK) (1’)

Noäi dung

* H ñoäng2: Ñaët vaán ñeà (4’)

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 95

THCS Leâ Quyù Ñoân

Taäp nghieäm cuûa moät phöông trình baäc nhaát hai aån coù gì môùi laï? * Hoaït ñoäng 3: KN (15’) Gaø + choù = 36 con Chaân gaø + chaân choù = 100 chaân. ⇒ x + y = 36 , 2x + 4y = 100 laø nhöõng pt baäc nhaát 1 aån.

– Vaäy pt baäc nhaát 1 aån coù daïng ntn?

– HS neâu toång quaùt nhö SGK. – Neâu caùc heä soá cuûa ví duï?

– Phöông trình: 2x – y = 1 coù: a = 2, b = –1, c = 1. phöông trình: 0x + 2y = 4 coù: a = 0, b = 2, c = 4. phöông trình: x + 0y = 5 coù: a = 1, b = 0, c = 5.

– Phöông trình ax + by = c. Neáu taïi x = xo , y = yo, maø VT = VP thì (xo; yo) laø nghieäm cuûa phöông trình ⇒ nghieäm (x ; y) = ( xo ; yo) – Tìm moät nghieäm cuûa phöông trình 2x – y = 1?

HS: (3 ; 5) – Moät caëp soá (x ; y) khi bieåu dieãn treân maët phaúng toïa ñoä ta ñöôïc? GV suy ra chuù yù.

– Ñöôïc moät ñieåm.

– HS ñöùng taïi choã traû lôøi.

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

1. Khaùi nieäm veà phöông trình baäc nhaát hai aån:

* Phöông trình baäc nhaát hai aån x vaø y laø heä thöùc daïng ax + by = c trong ñoù a, b, c laø caùc soá ñaõ bieát (a ≠ 0 hoaëc b ≠ 0) VD: 2x – y = 1 ; 0x + 2y = 4 ; x + 0y = 5. * PT: ax + by = c, neáu taïi x = xo , y = yo maø veá traùi baèng veá phaûi thì (xo; yo) laø nghieäm cuûa pt, ta vieát (x ; y) = ( xo; yo) VD: (3 ; 5) laø nghieäm cuûa phöông trình 2x – y = 1.

* Chuù yù: Trong maët phaúng toïa ñoä Oxy, moãi nghieäm cuûa pt bieåu dieãn bôûi 1 ñieåm.

Nghieäm (xo; yo) ñöôïc bieåu dieãn bôûi moät ñieåm coù toïa ñoä (xo; yo). * Khaùi nieäm taäp nghieäm vaø khaùi nieäm phöông trình töông ñöông; quy taéc chuyeån veá, quy taéc nhaân nhö ôû phöông trình baäc nhaát moät aån.

– Laøm ?1 HS: a) (1; 1) vaø (0,5; 0) laø nghieäm cuûa pt 2x – y =1 b) (0; –1); …

– Laøm ?2 – HS ñöùng taïi choã traû lôøi ?2 + Voâ soá nghieäm + Soá nghieäm cuûa phöông trình khi bieåu dieãn treân maët phaúng toïa ñoä laø 1 ñöôøng thaúng.

– GV neâu: * Hoaït ñoäng 4: Tập nghiệm (15’) 2. Taäp nghieäm cuûa phöông trình baäc nhaát a) Nhö treân ñaõ laøm, tìm nghieäm cuûa phöông hai aån: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 96

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

trình 2x – y = 1 khoù hay deã?

– Khoù – Laøm theá naøo thì deã hôn?

– Bieåu dieãn y theo x, cho x tuøy yù ta luoân tìm ñöôc y. ⇒ y = 2x – 1 – Laøm ?3. GV veõ nhanh: – HS ñöùng taïi choã neâu caùc soá caàn ñieàn vaøo: x y

–1 –3

0 –1

0,5 0

1 1

2 3

 y = 2x −1

 x∈R  y = 2x − 1

nghieäm laø 

Bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa pt treân phaúng Oxy laø ñöôøng thaúng y = 2x – 1

maët

2,5 4

– HS veõ ñoà thò vaøo vôû, laø ñöôøng thaúng y = 2x –1 – HS ñöùng taïi choã tìm nghieäm nhö phaàn a).

Nghieäm laø: S = {( x;2 x −1) x ∈ R} x∈R Hay: (x ; 2x – 1) hoaëc 

a) Xeùt 2x – y = 1 ⇔ y = 2x – 1 coù

b) Xeùt 0x + 2y = 4 ⇔ y = 2 coù nghieäm laø x ∈ R  y = 2

– Bieåu dieãn taäp nghieäm treân mp? b) Tìm nghieäm cuûa phöông trình 0x + 2y = 4? Bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa pt treân phaúng Oxy laø ñöôøng thaúng y = 2 – Bieåu dieãn taäp nghieäm treân mp toïa ñoä?

– HS veõ ñoà thò vaøo vôû, laø ñöôøng thaúng y = 2, song song vôùi truïc hoaønh.

– HS ñöùng taïi choã tìm nghieäm nhö phaàn a).

c) Xeùt

4x + 0y = 6

⇔

maët

x = 1,5 coù

 x = 1,5  y∈R

nghieäm laø 

Bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa pt treân phaúng Oxy laø ñöôøng thaúng x = 1,5

maët

* Toång quaùt: 1) pt baäc nhaát 2 aån ax + by = c coù voâ soá nghieäm, taäp nghieäm ñoù ñöôïc bieåu dieãn bôûi GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 97

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

c) Tìm nghieäm cuûa phöông trình 4x + 0y = 6? ñöôøng thaúng ax + by = c (d).

– Bieåu dieãn taäp nghieäm treân truïc soá?

2) Neáu a ≠ 0 thì (d) laø ñoà thò haøm soá y = – – HS veõ ñoà thò vaøo vôû, laø ñöôøng thaúng x = 1,5 a x + c b b ; song song vôùi truïc tung. c Neáu a ≠ 0, b ≠ 0 thì pt trôû thaønh x = vaø (d) a

song song hoaëc truøng vôùi Oy. Neáu a = 0, b ≠ 0 thì pt trôû thaønh y =

c vaø b

(d) song song hoaëc truøng vôùi Ox.

– Qua 3 ví duï treân, haõy neâu toång quaùt?

– HS neâu toång quaùt nhö SGK, 2 HS ñoïc laïi 2 laàn? * Hoaït ñoäng 5: Cuûng coá (10’) – Laøm baøi taäp 2/7?

– HS leân baûng.  x∈R  y = 3x − 2

a) 3x – y = 2 coù nghieäm 

 x = −0,5  y∈R

e) 4x + 0y = –2 coù nghieäm 

 x∈R  y = 2,5

f) 0x + 2y = 5 coù nghieäm 

– Moät HS ñoïc “Coù theå em chöa bieát”, nhöõng HS khaùc theo doõi.

– Ñoïc “Coù theå em chöa bieát”?

– Baøi taäp veà nhaø: 1, 2, 3 (coøn laïi)/7 IV/ Ruùt kinh nghieäm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 31

Tieát 32

Tuaàn 16

§2 Heä hai phöông trình baäc nhaát hai aån Luyeän taäp §2

Tuaàn 16 – Tieát 31

§2 HEÄ HAI PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁ NHAÁT HAI AÅN GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 98

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

I/ Muïc tieâu: Kieán thöùc : – HS naém caàn naém ñöôïc khaùi nieäm cuûa heä pt baäc nhaát hai aån.

– HS naém phöông phaùp minh hoïa hình hoïc taäp nghieäm cuûa heä hai phöông trình baäc nhaát hai aån.

– Naém ñöôïc khaùi nieäm hai heä phöông trình töông ñöông.

Kyõ naêng: – Kó naêng kieåm tra nghieäm HPT. – Kó naêng xaùc ñònh nghieäm HPT baèng hình hoïc Thaùi ñoä: Tích cöïc, chính xaùc II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp : Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, tröïc quan, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Yeâu caàu HS xem laïi khaùi nieäm hai pt töông ñöông.

2/ HS : HS xem laïi khaùi nieäm hai pt töông ñöông.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS * Hoïat ñoäng1: Baøi cuõ(8’) – Tìm nghieäm cuûa pt: x + 5y = 3; Bieåu dieãn taäp nghieäm treân mp toïa ñoä?

HS leân baûng: 

x∈R



5

Noäi dung

– Tập nghieäm:  y = − 1 x + 3  5

– Bieåu dieãn nghieäm:

* Hoaït ñoäng 2: Ñaët vaán ñeà (2’) Coù theå tìm nghieäm cuûa heä pt baèng caùch veõ ñoà thò ñöôïc khoâng?

1. Khaùi nieäm veà heä phöông trình baäc * Hoïat ñoäng3 : KN (15’) nhaát hai aån: – Laøm ?1 – Laøm ?1 theo nhoùm: 2x + y = 3 vaø x – 2y = 4 (x, y) = (2; –1) vöøa laø nghieäm cuûa pt thöù nhaát, vöøa laø nghieäm cuûa pt thöù hai.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 99

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– GV keát luaän : (2; –1) laø 1 nghieäm cuûa heä 2 x + y = 3  x − 2 y = 4

– HS ñoïc toång quaùt ôû SGK 2 laàn.

– GV neâu toång quaùt nhö beân.

– Heä phöông trình baäc nhaát 2 aån  ax + by = c  a ' x + b ' y = c '

+ Neáu 2 pt treân coù nghieäm chung (xo;yo) thì ñoù laø nghieäm cuûa heä. + Neáu 2 pt khoâng coù nghieäm chung thì heä voâ nghieäm.

– Giaûi heä phöông trình laø tìm taát caû caùc nghieäm cuûa noù.

2. Minh hoïa hình hoïc taäp nghieäm cuûa hpt baäc nhaát hai aån:

* Hoïat ñoäng 4 (10’) – Laøm ?2 – Neáu (d): ax + by = c vaø (d’): a’x + b’y = c’coù ñieåm chung thì toïa ñoä cuûa noù laø nghieäm chung cuûa 2 pt. Vaäy taäp nghieäm cuûa heä pt ñöôïc bieåu dieãn bôûi nhöõng ñieåm ntn?

– Taäp nghieäm cuûa heä phöông trình ñöôïc bieåu dieãn bôûi taäp hôïp caùc ñieåm chung cuûa (d) vaø (d’).

– VD1: – Moät HS leân baûng veõ ñoà thò, coøn laïi veõ vaøo vôû.  x+ y =3 VD1:  – Ñieåm chung coù toïa ñoä (2; 1) ⇒ Heä coù moät x − 2 y = 0 nghieäm laø (2; 1). ⇒ (d1) : y = – x + 3 , + Nhaän xeùt heä soá a vaø a’ cuûa (d1) vaø (d2) ? ⇒ vò 1 (d2): y = x trí (d1) vôùi (d2)?

2 + a ≠ a’ ⇒ (d1) caét (d2) + (d1) vaø (d2) coù maáy ñieåm chung? ⇒ Heä coù maáy nghieäm? + (d1) vaø (d2) coù moät ñieåm chung. Heä coù moät nghieäm duy nhaát.

(d1) caét (d2) taïi 1 ñieåm M(1; 2) ⇒ heä coù 1 nghieäm duy nhaát (2; 1) VD2: 3 x − 2 y = −6 + Nhaän xeùt heä soá a vaø a’ cuûa (d1) vaø (d2) ? ⇒ vò VD2:  3 x − 2 y = 3  trí (d1) vôùi (d2)?

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 100

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

3 + a = a’, b ≠ b’ ⇒ (d1) // (d2) (d1): y = x +3, 2 (d1) vaø (d2) coù maáy ñieåm chung?

3 3 + (d1) vaø (d2) khoâng coù ñieåm chung. (d2): y= x – 2 2 – Veõ (d) vaø (d’)? Kieåm tra döï ñoaùn coù ñuùng hay khoâng?

– Moät HS leân baûng veõ ñoà thò, coøn laïi veõ vaøo vôû.

– Suy ra nghieäm cuûa heä?

– Heä voâ nghieäm.

– VD3: + Nhaän xeùt heä soá a vaø a’ cuûa (d1) vaø (d2) ? ⇒ vò trí (d1) vôùi (d2)? + a = a’, b = b’ ⇒ (d1) ≡ (d2) – Moät HS leân baûng veõ ñoà thò, coøn laïi veõ vaøo vôû. + (d1) vaø (d2) coù maáy ñieåm chung? ⇒ Heä coù maáy nghieäm? + (d1) vaø (d2) coù voâ soá ñieåm chung.

– Heä coù voâ soá nghieäm.

(d1) // (d2) ⇒ (d1) vaø (d2) khoâng coù ñieåm chung ⇒ heä voâ nghieäm.  2x − y = 3 − 2 x + y = −3

VD3: 

(d1): y = 2x – 3 , (d2): y = 2x – 3

(d1) ≡ (d2) ⇒ heä coù voâ soá nghieäm. * Toång quaùt: (d1) caét (d2) ⇒ heä coù moät nghieäm. (d1) // (d2) ⇒ heä voâ nghieäm.

– Ta coù theå ñoaùn nhaän nghieäm cuûa heä phöông (d1) ≡ (d2) ⇒ heä coù voâ soá nghieäm. * Chuù yù: ( SGK ) trình baäc nhaát hai aån nhö theá naøo?

– Ta coù theå ñoaùn nhaän nghieäm cuûa heä phöông trình baäc nhaát hai aån baèng caùch xeùt vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng thaúng: ax + by = c vaø a’x + b’y = c’ – Laøm ?3.

– Veõ (d) vaø (d’)? Kieåm tra döï ñoaùn coù ñuùng hay khoâng?

– Suy ra nghieäm cuûa heä?

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 101

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Theá naøo laø hai pt töông ñöông ?

3. Hai heä phöông trình töông ñöông: – Hai phöông trình töông ñöông laø hai phöông * ÑN: Hai heä phöông trình ñöôïc goïi laø trình coù cuøng taäp nghieäm. töông ñöông vôùi nhau neáu chuùng coù cuøng taäp nghieäm – Heä phöông trình töông ñöông cuõng ñöôïc ñònh nghóa nhö treân ⇒ ÑN? – Ta cuõng duøng “ ⇔ ” ñeå chæ söï töông ñöông cuûa hai heä phöông trình  2x − y = 1 2 x − y = 1 ⇔  x − 2 y = −1  x − y = 0

VD 

* Hoaït ñoäng5: Baøi taäp (10’) Baøi 4 / 11 ?

– Laøm caù nhaân. a) moät nghieäm; b) c) voâ nghieäm; d) voâ soá nghieäm.

– Baïn Nga ñuùng: Hai heä phöông trình voâ nghieäm coù cuøng taäp nghieäm laø ∅ – Baïn Phöông noùi sai: VD heä x − y = 0   x= y

vaø

 x+ y  y = −x

Ñeàu coù voâ soá nghieäm nhöng khoâng phaûi laø moät.

– Baøi taäp veà nha : 5, 7, 9 / 8, 9.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 32

LUYEÄN TAÄP §1 §2 §2 I/ Muïc tieâu a/ Kiến thức: HS bieát vieát daïng toång quaùt nghieäm cuûa heä phöông trình hai aån. b/ Kĩ năng: HS bieát ñoaùn nhaän soá nghieäm cuûa heä pt vaø giaûi pt baèng phöông phaùp hình hoïc. c/ Thaùi ñoä: Trình baøy baøi giaûi caån thaän, tích cöïc hoïc taäp.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, tröïc quan, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï Baûng phuï veõ saún ñoà thò.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Yeâu caàu HS ñem baûng nhoùm.

2/ HS : Baûng nhoùm GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 102

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

Hoaït ñoäng cuûa GV–HS Noäi dung * Hoaït ñoäng1: Luyeän taäp – Y/c Hs leân baûng Baøi 7/12 Baøi 7/12 – ÔÛ caâu a GV höôùng daãn HS bieåu dieãn aån x a/ 2x + y = 4 theo aån y nhö sau: ⇔ y = –2x + 4 (d1) 1 Nghieäm toång quaùt cuûa pt: 2x + y = 4 ⇔ x = – y + 2 2

Daïng

TQ

cuûa

nghieäm

ñaõ

1  x = − y + 2 2   y ∈ R

cho:

x ∈ R   y = −2 x + 4

3x + 2y = 5 3 5 (d2) ⇔ y=– x – 2 2

Nghieäm toång quaùt cuûa pt: x ∈ R   3 5  y = − 2 x − 2

b/ (d1) vaø (d2) caét nhau taïi (3 ; 2). Nghieäm chung laø (3 ; 2) – Y/c Hs leân baûng Baøi 8/12 – HS leân baûng laøm baøi. x

0

3 2

y = 2x – 3

–3

0

– HS leân baûng veõ hình.

HS töï laøm ôû nhaø caâu 8b ÑS : (–4 ; 2) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Baøi 8/12 a/ x = 2 (d1) 2x – y = 3 (d2) ⇔ y = 2x – 3 Ta coù (d1) // truïc Oy; (d2) caét truïc Oy taïi ñieåm coù tung ñoä laø –3 (d1) vaø (d2) caét nhau neân heä pt ñaõ cho coù nghieäm

Töø ñoà thò ta thaáy heä coù nghieäm (x ; y) = (2 ; 1) b/ HS töï laøm ôû nhaø

Trang : 103

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Baøi 9/12 – Y/c Hs leân baûng Baøi 9/12 theo nhoùm. a/  x + y = 2 (d1)  – HS laøm theo nhoùm, ñaïi dieän nhoùm leân baûng 3x + 3y = 2 (d2) laøm. (d1) ⇔ y = –x + 2 2 – 1 Hs leân baûng trình baøy. (d2) ⇔ y = –x + 3 – Hs lôùp laøm nhaùp vaø nhaän xeùt.

2 – Nhaän xeùt vaø söûa sai.

Vì a = a’ = –1 vaø b = 2 ; b’= neân (d1) // (d2) Vaäy heä pt ñaõ cho voâ nghieäm

3

b/ HS töï laøm caâu b (ÑS: Heä pt voâ nghieäm) – Y/c Hs leân baûng Baøi 10/12 theo nhoùm.

– Taïi choã traû lôøi.

– Hs lôùp laøm vaø nhaän xeùt.

Baøi 10/12 a/  4x – 4y = 2 (d1)   –2x + 2y = –1 (d2)

1 2 1 (d2) ⇔ y = x – 2 (d1) ≡ (d2) neân heä pt ñaõ cho coù voâ soá nghieäm

(d1) ⇔ y = x –

soá

– Y/c Hs leân baûng Baøi 11/12 theo nhoùm – Nhaän xeùt vaø söõa sai.

Baøi 11/12 Heä pt coù voâ soá nghieäm soá vì heä coù hai nghieäm phaân bieät nghóa laø hai ñöôøng thaúng bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa chuùng coù 2 ñieåm chung phaân bieät suy ra chuùng truøng nhau

* Hoïat ñoäng3: HDVN. – Laøm laïi caùc baøi taäp.

– Xem baøi môùi.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tuaàn 17

Tieát 33

Chuû ñeà: Caùc phöông phaùp giaûi heä phöông

Tieát 34

OÂn taäp hoïc kyø I

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

trình baäc nhaát hai aån

Traû baøi kieåm tra chöông II Trang : 104

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

TIEÁT 33 – 37 – 38 – 39.

39. TÖØ NGAØY 12/2017 12/2017 ÑEÁN 1/2018 /2018

CHUÛ CHUÛ ÑEÀ: BIEÁN ÑOÅI ÑÔN GIAÛN CAÊN THÖÙC BAÄC HAI TIEÁT CHUÛ ÑEÀ: Tuần 4 5 6

Tiết PPCT 33

Các phương pháp giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn

Tiết Chủ đề 1

37

Các phương pháp giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn

2

38

Các phương pháp giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn

3

39

Các phương pháp giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn

4

Tên bài dạy

I. MỤC TIÊU: Kiến thức: − Nêu lên được các quy tắc thế, quy tắc cộng. − Vận dụng được các quy tắc vào giải hệ phương trình.

Kỹ năng: − Biết cách vận dụng các quy tắc để giải nhanh chóng hệ phương trình bậc nhất hai ẩn. − Áp dụng được quy tắc vào giải các bài toán liên quan. − Rèn kỹ năng tính toán. − Vận dụng được phép biến đổi vào từng trường hợp, dạng toán cụ thể. − Lựa chọn một cách linh hoạt phép biến đổi phù hợp để giải bài toán nhanh gọn.

Thái độ: − Hợp tác với giáo viên và các bạn để xây dựng bài học. − Tuân thủ việc vận dụng các quy tắc trong quá trình thực hiện giải toán.

II. BẢNG MÔ TẢ: Nội dung 1.

Giải hệ phương trình bằng phương pháp thế.

Nhận biết Thông hiểu – Nêu được quy – Hiểu được quy tắc thế tắc thế – Nêu được qui Câu 1.3 tắc giải hệ phương trình bằng phương pháp thế.

Câu 1.1 Câu 1.2

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Vận dụng thấp – Giải được hệ phương trình bằng phương pháp thế V ận dụng phương pháp giải vào các bài toán liên quan.

Câu 1.4 Câu 1.5 Câu 1.6

Vận dụng cao – Tìm được tham số m để hệ phương rình thỏa đk cho trước.

Câu 1.7

Trang : 105

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Nêu được quy Hiểu được quy – Giải được hệ trình tắc cộng. tắc cộng. phương – Nêu được qui Câu 2.3 bằng phương tắc giải hệ pháp cộng. phương – Vận dụng trình bằng phương phương pháp pháp cộng. giải vào các bài Câu 2.1 toán liên quan.

Câu 2.2 Câu 2.4 Câu 2.5 Câu 2.6 3.

Giải hệ – Giải được hệ phương phương trình trình bằng bằng pp đặt ẩn phương pháp đặt ẩn phụ. phụ.

Câu3.1 Câu3.2 2.

Giải hệ trình phương bằng phương pháp cộng.

– Tìm được tham số m để hệ phương trình thỏa đk cho trước.

Câu 2.7 Câu 2.8

3. Câu hỏi: Câu 1.1: Phát biểu quy tắc thế.

Câu 1.2: Nêu quy tắc giải hệ phương trình bằng phương pháp thế.

Câu 1.3: Ví dụ 1 SGK/13. 4 x − 5 y = 3 3 x − y = 16

Câu 1.4: Bài ?1/14 Giải hệ phương trình sau bằng phương pháp thế:  Câu 1.5: Giải các hệ phương trình sau bằng phương pháp thế: x − y = 3 7 x − 3 y = 5  x + 3 y = −2 2)  3)  3 x − 4 y = 2 4 x + y = 2 5 x − 4 y = 11

1) 

3 x − 2 y = 11 4 x − 5 y = 3

4) 

 x + y 5 = 0

5) 

 x 5 + 3 y = 1 − 5

2 x + by = −4 có nghiệm là (1;-2) bx − ay = −5 3 x − y = 2 − m Câu 1.7: Tìm các giá trị m để hệ phương trình:  có nghiệm (x0;y0) và sao cho x + 2 y = m +1 x02 + y02 đạt giá trị nhỏ nhất.

Câu 1.6: Xác định các hệ số a và b biết hệ phương trình: 

Câu 2.1: Phát biểu quy tắc cộng.

Câu 2.2: Nêu quy tắc giải hệ phương trình bằng phương pháp cộng.

Câu 2.3: Ví dụ 1 SGK/17.

Câu 2.4: ?3, 4, 5 SGK/18.

Câu 2.5: Bài tập 20, 21, 22, 23 SGK/19.

Câu 2.6: Bài tập 25; 26 SGK/19.

Câu 2.7: Tìm m để đường thẳng y = mx + 2 đi qua giao điểm hai đường thẳng (d1): 2x + 3y = 7 và (d2): 3x + 2y = 13.  2 x − my = −3 có nghiệm (x ; y) và x < 0; y > 0.  mx + 3 y = 4

Câu 2.8: Tìm m để hệ phương trình:  Câu 3.1: Bài tập 24 SGK /19.

Câu 3.2: Bài 27 SGK / 20.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 106

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tuaàn 17 – Tieát 33 .

CHUÛ ÑEÀ : CAÙC PHÖÔNG PHAÙP GIAÛI HEÄ PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT HAI AÅN I. Muïc tieâu: Kieán thöùc: – Giuùp HS hieåu caùch bieán ñoåi heä phöông trình baèng quy taéc theá.

Kyõ naêng : – Naém vöõng caùch giaûi heä baèng phöông phaùp theá Thaùi ñoä: – HS khoâng bò luùng tuùng khi gaëp caùc tröôøng hôïp ñaëc bieät (voâ nghieäm, voâ soá nghieäm), tích cöïc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, tröïc quan, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï Baûng phuï veõ saún ñoà thò – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: Nhaéc nhôû HS laøm baøi taäp ôû nhaø 2/ HS: OÂn laïi caùch caùch bieåu dieãn moät aån naøy theo aån kia III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS * Hoạt ñoäng 1: Baøi cuõ(8’) – Baøi 8 a) / 12 HS 1: – Ñöôøng thaúng x = 2 // Oy. – Ñöôøng thaúng 2x – y = 3 caét Oy. ⇒ Hai ñöôøng thaúng caét nhau taïi hai ñieåm ⇒ heä coù moät nghieäm

Noäi dung

x = 2 y =1

– Veõ hình ⇒ nghieäm 

– Baøi 10 a) / 12 HS 2: Hai ñöôøng thaúng song song nghieäm.

⇒ heä voâ

* Hoạt ñoäng2: Ñaët vaán ñe à(2’) 1. Quy taéc theá: Giaûi heä phöông trình neáu khoâng duøng ñoà thò phaûi ( SGK ) chaêng chæ laø quy veà giaûi phöông trình moät aån ?

– Ñeå giaûi phöông trình hai aån phaûi bieán ñoåi ñöa  x − 3y = 2 VD1:  veà phöông trình moät aån ⇒ quy taéc theá. − 2 x + 5 y = 1 – HS ñoïc quy taéc theá ôû SGK ba laàn. x = 3y + 2  ⇔ – Töø moät phöông trình cuûa heä bieåu dieãn aån naøy − 2(3 y + 2 ) + 5 y = 1 theo aån kia? (choïn aån naøo cho dễ laøm?) x = 3 y + 2  x = −13 – Ñoái vôùi baøi naøy neân choïn aån x ôû phöông trình ⇔ ⇔  y = −5  y = −5 (1) deã hôn .

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 107

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Theá vaøo phöông trình coøn laïi?

– Giaûi phöông trình aån y?

– Theá y vaøo phöông trình luùc ñaàu → x = ?

Laøm nhö vaäy goïi laø giaûi heä baèng phöông phaùp theá.

– HS laøm töông töï nhö ví duï 1 vaøo vôû, moät HS leân baûng laøm.

– Moät HS khaùc nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn, neáu sai thì söûa laïi. * Hoạt ñoäng 3: Aùp duïng (20’) – Giaûi VD2?

2. AÙp duïng: – Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

VD2: 2 x − y = 3  y = 2x − 3 ⇔  x + 2 y = 4  x + 2(2 x − 3) = 4  y = 2x − 3 x = 2 ⇔ ⇔  x=2  y =1

– GV neâu: + Neáu 0x = 0 thì x = ? + Neáu 0x = soá khaùc 0 thì x = ? → chuù yù. * Chuù yù: (SGK) + Neáu 0x = 0, thì x laø voâ soá + Neáu 0x = soá khaùc 0, thì khoâng coù x.

– Moät HS leân baûng laøm.

– Moät HS khaùc nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn, neáu sai thì söûa laïi.

– Giaûi VD3?

– Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn?

– GV löu yù caùch ghi baøi cho HS.

VD3: y = 2x + 3 4 x − 2 y = −6  ⇔   − 2x + y = 3 4 x − 2(2 x + 3) = −6  y = 2x + 3  x ∈ R ⇔ ⇔  0x = 0  y = 2x + 3

Heä voâ soá nghieäm.

VD4: – Giaûi VD4?

 4x + y = 2  y = 2 − 4x ⇔  8 x + 2 y = 1 8 x + 2(2 − 4 x ) = 1  y = 2 − 4x ⇔  0 x = −3

Heä voâ nghieäm. * Toùm taét caùch giaûi: (SGK)

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 108

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

* Hoạt ñoäng 4: Cuûng coá (15’) – Neâu toùm taét caùch giaûi heä baèng phöông phaùp theá ?

– Laøm baøi taäp 12/ 15 ? + Giaûi pt 1 aån, suy ra nghieäm cuûa heä.

– Ba HS leân baûng giaûi 3 heä: a) Nghieäm laø (10 ; 7)  11

6

 25

21 

b)  ; −  19   19 c)  ; −   19 19  HS nhaän xeùt baøi nhau, GV nhaän xeùt chung caùch laøm baøi vaø caùch trình baøy baøi cuûa HS, qua ñoù ruùt kinh nghieäm cho HS ñeå coù caùch trình baøy cho khoa hoïc.

– Baøi taäp veà nhaø: 12;13, 16/ 15 IV/ Ruùt kinh nghieäm: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 34:

OÂN TAÄP HOÏC KYØ I

I. Muïc tieâu: Kieán thöùc: – Nhaéc laïi moät soá kieán thöùc cô baûn cuûa HKI. + Chöông I: Ñònh nghóa CBHSH, 3 ñònh lyù, caùc pheùp bieán ñoåi. + Chöông II: Ñoà thò haøm soá baäc nhaát, ñöôøng thaúng song song & caét nhau, heä soá goùc.

Kó naêng: – Reøn kyõ naêng bieán ñoåi CBH, kyõ naêng veõ ñoà thò & moät soá vaán ñeà lieân quan ñeán ñoà thò.

Thaùi ñoä: Tích cực học tập.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, tröïc quan, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän:Baûng phuï Baûng phuï veõ saún ñoà thò – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu: HS OÂn moät soá BT traéc nghieäm, nhaéc HS oân laïi lyù thuyeát caû 2 chöông.

2/ HS: OÂn laïi lyù thuyeát caû 2 chöông.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa GV–HS * Hoïat ñoäng 1 (40’) OÂn taäp.

Baøi 1: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Noäi dung Chöông I:

Trang : 109

THCS Leâ Quyù Ñoân

– GV yeâu caàu HS leân baûng laøm, HS coøn laïi laøm vaøo vôû.

– Moät HS khaùc nhaän xeùt baøi baïn?

– HS leân baûng c/m & laøm caâu a) – HS khaùc leân laøm caâu b) – Moät HS nhaän xeùt baøi baïn, neáu sai thì söûa laïi.

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Baøi 1: Chöùng minh: AÙp duïng tính: a 2 = a a)

(−7)2 + ( 7 − 2)2

=− 7 +

7 −2 = 7 + 7 −2 = 2 7 −2

b) ( 5 − 3) 2 − ( 5 − 4) 2 =

5 −3 − 5 −4

= 3 − 5 − (4 − 5)

= 3 − 5 − 4 + 5 = −1

Baøi 2: – Leân baûng chöùng minh?

– Hai HS leân baûng tính?

– Nhaän xeùt baøi baïn?

– HS leân baûng c/m & laøm caâu a).

– Hai HS khaùc leân laøm caâu b), c).

– Hai HS nhaän xeùt baøi baïn, neáu sai thì söûa laïi.

Baøi 2: Chöùng minh: ab = a b vôùi a ≥ 0 , b ≥ 0

AÙp duïng tính: a) 1, 21.(−0, 25).(−81) = 1, 21.0, 25.81

b)

= 1, 21. 0, 21. 81 = 1,1.0, 5.9 = 4,95

2,5.16,9 = 25.1,69 = 25. 1,69 = 5.1,3 = 6,5

c) 1362 − 1202 = (136 − 120)(136 + 120) 16.256 = 16 . 256 = 4.16 = 64

Baøi 3: – Leân baûng chöùng minh?

– Hai HS leân baûng tính?

– HS leân baûng c/m.

– Hai HS khaùc leân laøm hai caâu a), b).

– Hai HS nhaän xeùt baøi baïn, neáu sai thì söûa laïi.

–Nhaän xeùt caâu b) naøy vôùi caâu b) cuûa baøi 2?

– Phöông phaùp giaûi khaùc nhau, nhöng keát quûa gioáng nhau.

– GV löu yù cho HS – caàn naém roõ yeâu caàu cuûa ñeà baøi.

Baøi 4: – GV treo baûng phuï leân baûng & yeâu caàu HS ñoïc ñeà.

– Choïn caâu em cho laø ñuùng?

– HS ñoïc ñeà, suy nghó roài traû lôøi: 1b), 2a), 3 b).

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Baøi 3: Chöùng minh

a = b

a b

(a ≥ 0, b > 0) Aùp duïng tính: a)

444 444 = = 4=4 111 111

b)

2,5. 16,9 =

=

25.169 = 100

25.169 100

5.13 = 6.5 10

Baøi 4: Choïn caâu ñuùng?

1) a 2 − b 2 seõ baèng: a) a 2 – b 2 b) (a − b)(a + b) Trang : 110

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

c) a 2 − b 2 – GV choát laïi kyõ naêng truïc caên ôû maãu thöùc.

3−2 seõ baèng: 3+2 a) – ( 3 − 2 )2

2)

b)

( 3 − 2)( 3 + 2) 3+ 2

c) –1 3)

2 seõ baèng: 2 −5

2( 2 + 5) − 23 − 2( 2 − 5) b) 23 2( 2 − 5) 2( 2 + 5) c) d) 27 −3

a)

Baøi 5: – GV treo baûng phuï baøi 5.

– Yeâu caàu HS traû lôøi Ñ hay S a) S b) S c) Ñ d) Ñ e) Ñ g) S h) Ñ Baøi 6: – GV treo baûng phuï baøi 6 : Cho h/s y =

1 x − 3 (d1) 2

Baøi 5: Caâu naøo ñuùng, caâu naøo sai? a) Haøm soá y = 3 – x ñoàng bieán b) Haøm soá y = –3x + 5 ñoàng bieán c) Haøm soá y = 3x – 7 ñoàng bieán d) Haøm soá y = –3x – 5 nghòch bieán e) H/s y = (m2 + 2m +1)x +1 ñoàng bieán g) H/s y = ( 2m –m2–1)x – 5 ñoàng bieán h) Haøm soá y = (m –1)x – 5 ñoàng bieán khi m >1 Baøi 6: * y=

1 x−3 2

– Haøm soá xñ vôùi moïi x thuoäc R – Haøm soá ñoàng bieán. y = –3x + 4 (d2) – Ñoà thò laø ñt (d1) ñi qua(0 ;–3),(6 ; 0) a) Veõ ñoà thò hai haøm soá * y = –3x + 4 b) Tìm giao ñieåm A cuûa 2 ñoà thò – Haøm soá xñ vôùi moïi x thuoäc R. c) Goïi giao ñieåm cuûa (d1) vôùi Oy laø B, cuûa (d2) – Haøm soá nghòch bieán. vôùi Ox laøC. Tính dieän tích cuûa ∆ABC – Ñoà thò laø ñt (d1) ñi qua (0 ; 4), (4/3 ; 0) d) Tính goùc taïo bôûi (d2) vôùi truïc Ox. HS ñoïc ñeà baøi 2 laàn Caâu a) yeâu caàu laøm gì?

– Yeâu caàu veõ ñoà thò. + Leân baûng veõ ñoà thò?

– Moät HS leân baûng veõ ÑT. b) Yeâu caàu laøm gì?

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 111

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Tìm toïa ñoä giao ñieåm.

– Neâu caùch laøm?

– Caùch tìm giao ñieåm: + Laäp PTHÑGÑ + Tìm x → tìm y – GV yeâu caàu moät HS leân baûng. c) Tính AH, BC? – HS tính AH, BC. – Tính SABC ?

– Moät HS leân baûng tính SABC – Ñeå tính goùc taïo bôûi (d2) vôùi truïc Ox ta tính nhö theá naøo? b) Phöông trình HÑGÑ cuûa (d1) & (d2) : – Tính tgM cuûa ∆ CMO 1 x − 3 = –3x + 4 – Moät HS leân baûng tính nhö beân.

2 – Moät HS khaùc nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn, boå ⇔ x=2 sung neáu caàn. y = –3x + 4 = –3.2 + 4 = 2 * GV choát: Caùch veõ ÑT & caùch tìm giao ñieåm, Vaäy: A (2;–2) cuõng nhö caùch tính goùc taïo bôûi ñoà thò vôùi truïc 4 4 c) C(0 ; 4) ⇒ OC = 4 ; M  ; 0  ⇒ OM = Ox. 3

3



B(0 ; –3) ⇒ OB = 3 ; A (2 ; –2) ⇒ AH = 2 BC = OB + OC = 3 + 4 = 7 1 2

⇒ SABC = AH.BC

1 ⋅2⋅7 = 7 2

∆ CMO coù: tanM =

OC 4 = =3 OM 4 3

⇒ CMˆ O ≈ 73o ⇒ CMˆ x ≈ 180o – CMˆ O ≈ 180o – 73o ≈ 107o Daën doø veà nhaø: – OÂn laïi toaøn boä lyù thuyeát cuûa chöông I & II. – Laøm laïi caùc baøi taäp ôû caùc oân taäp chöông.

– Chuaån bò thi HKI. IV/ Ruùt kinh nghieäm: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 112

THCS Leâ Quyù Ñoân

Tieát 35

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tuaàn 18 – Tuaàn 19a

Thi hoïc kyø I

Tieát 36

Traû baøi thi hoïc kyø I

Tieát 35

THI HOÏC KYØ I

Đề thi: Câu 1 (2 điểm)

1) Thực hiện phép tính: 3 12 + 2) Trục căn thức ở mẫu:

2 3 −5

1 48 − 27 2

3) Khử mẫu của biểu thức lấy căn:

2 5

Câu 2 (1,5 điểm) 1) Tìm các số thực x để

3 x − 6 có nghĩa.

1  1  1 2) Rút gọn biểu thức P =  + ( 0 < a ∈ ℝ; a ≠ 1) :  a −1 a − a  a −1

Câu 3 (3 điểm) 1) Cho hai hàm số y = 2x + 5 và y = –3x có đồ thị lần lượt là (d1) và (d2).

Vẽ hai đồ thị (d1) và (d2) trên cùng một mặt phẳng tọa độ.

2) Cho hàm số y = (m – 1)x + 6 có đồ thị là (d3), với m là tham số thực .

- Tìm các giá trị của m để (d3) song song với (d1) - Tìm các giá trị của m để (d3) cắt (d2). Đáp án và biểu điểm:

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 113

THCS Leâ Quyù Ñoân

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Trang : 114

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Tieát 36

TRAÛ BAØI THI HOÏC KYØ I I. Muïc tieâu: – Söûa baøi thi.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 115

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

– Ruùt kinh nghieäm (öu, khuyeát) cho HS veà vieäc laøm baøi thi HKI: + Kieán thöùc: Cho HS thaáy ñöôïc nhöõng maët maïnh caàn phaùt huy, nhöõng thieáu soùt vaø nhöõng maéc phaûi caàn ñöôïc chaán chænh laïi. + Kĩ năng (Caùch trình baøy baøi): Ñaõ khoa hoïc & hieäu quûa chöa, laäp luaän ñaõ coù caên cöù chöa, … + Thaùi ñoä: Qua baøi laøm cuûa HS, GV caàn ruùt ra ñöôïc kinh nghieäm & ñieàu chænh laïi caùch giaûng daïy cuûa mình cho phuø hôïp vôùi thöïc teá cuûa lôùp mình ñang phuï traùch.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, tröïc quan, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: GV chaám baøi & soaïn saün nhöõng öu, khuyeát phoå bieán cuûa HS khi laøm baøi thi – Taøi lieäu tham khaûo: Ñeà vaø ñaùp aùn SGD – Yeâu caàu: HS HS laøm laïi baøi thi.

2/ HS: HS laøm laïi baøi thi.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Phát bài thi: 3/ Sửa bài: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ

NOÄI DUNG

Câu 1.1 ; 1.2 ; 1.3 Câu 1: GV yêu cầu HS đọc đề? Nêu cách làm?

HS trả lời.

GV yêu cầu 2 HS lên bảng sửa.

GV nhận xét và chỉ ra lỗi hay mắc phải của các em.

GV hướng dẫn cho HS cả hai cách.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 116

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Câu 2.1 ; 2.2 Câu 2: GV yêu cầu HS đọc đề bài? Nêu cách làm dạng toán ở câu 2.1?

HS nêu cách làm, sau đó GV mời 1 em lên bảng sửa.

GV yêu cầu HS khác nêu các bước thực hiện phép tính trong bài 2.2, sau đó mời HS lên bảng sửa.

GV nhận xét bài làm của các em và nhận xét những lỗi hay mắc phải.

Câu 3.1 ; 3.2 Câu 3: GV yêu cầu HS đọc đề, nhắc lại cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất.

HS nhắc lại sau đó GV mời 1 HS lên bảng vẽ hình câu 3.1 Nêu cách làm 3.2 HS lên bảng làm.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 117

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn : Ñaïi soá 9

Thoáng keâ chaát löôïng 1. Ñieåm kieåm tra hoïc kì: Lôùp

SS

9/3

37

Ñieåm döôùi 5 SL %

Ñieåm từ 5 trở lên SL %

Ñieåm 9 10 SL %

2. Ñieåm trung bình moân: Lôùp

SS

9/3

37

Döôùi TB SL %

Treân TB SL %

Khaù SL %

Gioûi SL %

3. Nhöõng öu, khuyeát phoå bieán cuûa HS khi laøm baøi: * Öu: + Moät soá HS laøm baøi toát, kieán thöùc chaéc, trình baøy baøi khoa hoïc, keát quả cao. + Ña soá veõ ñoà thò chính xaùc. * Khuyeát: + Hai em baøi laøm ñieåm coøn thaáp (dưới trung bình: 4,5 điểm và 4,3 điểm). + Moät soá HS laøm baøi caåu thaû. + Trình baøy baøi khoâng khoa hoïc, laäp luaän voâ caên cöù. + Kyõ naêng truïc caên coøn yeáu, dạng bài tìm ĐKXĐ của căn thức còn làm sai.

4. Höôùng giuùp ñôõ cho HS: + Reøn kyõ naêng laäp luaän & kyõ naêng trình baøy baøi giaûi + Taêng cöôøng moät soá BT veà truïc caên ôû maãu.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kiểm tra giáo án

Duyệt của tổ trưởng Ngày ... tháng ... năm 20.....

Lần 2 Vũ Thanh Trọng

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang : 118

THCS Leâ Quyù Ñoân

Tieát 1

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Tuaàn 1

§1. Moät soá heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng

CHÖÔNG I HEÄ THÖÙC LÖÔÏNG TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG Tuaàn 1 – Tieát 1:

§1 : MOÄT SOÁ HEÄ THÖÙC VEÀ CAÏNH VAØ ÑÖÔØNG CAO TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc : – Nhaän bieát ñöôïc: Caùc caëp tam giaùc vuoâng ñoàng daïng. b/ Kó naêng : – Bieát thieát laäp caùc heä thöùc b 2 = ab ′, c 2 = ac ′, h 2 = b ′c ′ vaø cuõng coá ñònh lí Pitago.

– Bieát vaän duïng caùc heä thöùc treân ñeå giaûi caùc baøi taäp. c/ Thaùi ñoä: Hoïc taäp tích cöïc, saùng taïo.

Troïng taâm: caùc heä thöùc b 2 = ab ′, c 2 = ac ′, h 2 = b ′c ′ II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm .

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi ñònh lí 1, ñònh lí 2 vaø caâu hoûi baøi taäp SGK. Thöôùc thaúng, compa, eâke, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: OÂn taäp caùc tröôøng hôïp ñoàng daïng cuûa tam giaùc vuoâng, ñònh lí Pitago. Duïng cuï hoïc taäp ( thöôùc thaúng, eâke).

2/ HS: OÂn taäp caùc tröôøng hôïp ñoàng daïng cuûa tam giaùc vuoâng, ñònh lí Pitago.Thöôùc thaúng, eâke.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV-HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1 : Ñaët vaán ñeà vaø giôùi thieäu chöông trình chöông I (3’) GV: Trong hình hoïc lôùp 8 chuùng ta ñaõ hoïc veà “ Tam giaùc ñoàng daïng “.

– Nghe GV trình baøy vaø xem muïc luïc GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 1

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

trang129/SGK GV: Treo baûng phuï hình veõ vaø hoûi: Tìm trong hình veõ 1 caùc caëp tam giaùc ñoàng daïng neâu lí do.

HS: ∆ABC ∽ ∆ HBA ( B̂ chung ) ∆ABC ∽ ∆HAC ( Ĉ chung )

⇒ ∆ HBA∽∆HAC (baéc caàu) HS: Theo doõi vaø veõ hình vaøo vôû.

GV: Ñöa baûng phuï hình 1 leân baûng , giôùi thieäu caùc yeáu toá caïnh goùc , hình chieáu ... cuûa tam giaùc vuoâng ñoù ñeå HS naém kó.

Hoaït ñoäng 2 : Heä thöùc giöõa caïnh goùc vuoâng vaø hình chieáu cuûa noù treân caïnh huyeàn (10’).

1. Heä thöùc giöõa caïnh goùc vuoâng vaø hình chieáu cuûa noù treân caïnh huyeàn.

GV: Yeâu caàu HS ñoïc ñònh lí 1/65 SGK. 1HS Ñoïc ñònh lí 1 (SGK) GV: Chöùng minh: b 2 = ab ′ hay AC 2 = BC.HC GV: Ñeå chöùng minh heä thöùc: AC 2 = BC.HC ta chöùng minh nhö theá naøo?

HS neâu höôùùng chöùng minh theo yù cuûa mình.

GV höôùng daãn HS chöùng minh nhö sau:

*Ñònh lí 1:(SGK)

b2 = ab’ ; c2 = ac’ (1)

AC 2 = BC.HC ⇑

AC HC = BC AC ⇑

∆HAC ∽ ∆ABC GV yeâu caàu HS trình baøy chöùng minh?

HS trình baøy chöùng minh nhö beân:

GT: ∆ABC vuoâng taïi A KL: b2 = ab’ ; c2 = ac’ Chöùng minh 0 ˆ Xeùt ∆HAC vaø ∆ABC Ta coù Ĥ=A=90 Ĉ chung ∆HAC ∽ ∆ABC (g–g) AC HC = BC AC => AC 2 = BC.HC , hay b 2 = ab ′ Töông töï ta coù c 2 = ac '

=>

GV ñöa baøi 2/68 (SGK) vaø yeâu caàu HS laøm baøi.

HS ñöùng taïi choã traû lôøi.

Baøi 2/68 (SGK)

∆ABC vuoâng, coù AH ⊥ BC

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 2

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

2

AB = BC.HB ( heä thöùc1) GV: döïa vaøo ñònh lí 1 ñeå chöùng minh ñònh lí x2 = 5.1 ⇒ x= 5 Pitago?

AC2= BC.HC HS: Theo ñònh lí 1, ta coù y2 = 5.4 ⇒ y = 2 5 b 2 + c 2 = ab '+ ac ' Chuù yù (SGK) = a(b '+ c ') = a.a = a 2

GV choát: Vaäy töø ñònh lí 1 ta cuõng suy ra ñöôïc ñònh lí Pitago Hoaït ñoäng 3 : Heä thöùc h 2 = b ′c ′ (15’) GV yeâu caàu HS ñoïc ñònh lí 2 (SGK) 2. Moät soá heä thöùc lieân quan ñeán ñöôøng 1HS Ñoïc ñònh lí 2 (SGK) cao GV yeâu caàu HS laøm [?1] * Ñònh lí 2 (SGK): GV : Döïa treân hình veõ 1, ta caàn chöùng minh heä thöùc naøo? h 2 = b′c′

⇑ 2

AH = HB.HC

⇑ AH HC = BH AH ⇑

h 2 = b′c′ (2)

Chöùng minh GV höôùng daãn HS chöùng minh theo sô ñoà nhö Xeùt ∆HBA 0vaø ∆HAC coù: ˆ =H ˆ =90 H 1 2 treân. ˆ ˆ A1 =C (cuøng phuï vôùi B̂ ) ∆HBA ∽ ∆HAC

GV yeâu caàu HS chöùng minh laïi treân baûng.

1 Hs leân baûng chöùng minh

⇒ ∆HBA ∽ ∆HAC (g–g) AH HC = ⇒ BH AH 2 ⇒ AH = HB.HC

Hay

h2=b’c’

GV yeâu caàu HS aùp duïng ñònh lyù 2 vaøo giaûi Ví VD2: duï 2.

– 1 Hs leân baûng laøm VD2:/ 66 SGK

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 3

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

∆ADC vuoâng taïi D, theo heä thöùc 2 ta coù :

BD2 = AB . BC 2 ⇒ 2,25 = 1,5 . BC 2

⇒

( 2, 25) = 3,375(m) BC = 1,5

Vaäy chieàu cao cuûa caây laø : AC = AB + BC = 1,5+3,375 = 4,875 ( m ) Hoaït ñoäng 4 : Cuûng coá (15’) – Ñöa baûng phuï coù hình veõ:

GV: Haõy vieát heä thöùc caùc ñònh lí 1 vaø 2 öùng vôùi hình treân HS neâu caùc heä thöùc öùng vôùi tam giaùc vuoâng DEF. Ñònh lí 1: DE2 = EF.EI; DF2 = EF.IF Ñònh lí 2: DI2 = EI.IF GV yeâu caàu HS laøm baøi /68 vaøo phieáu hoïc taäp ñaõ in saün hình veõ caâu a vaø b HS laøm baøi1/68 theo nhoùm. Ñaïi dieän hai nhoùm Baøi1/68 (SGK) a) leân trình baøy hai caâu a vaø b – Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt.

∆ABC vuoâng => BC = x + y

= 62 + 82 = 10( Pitago)

Ta laïi coù AH ⊥ BC =>AB2 = BC.BH (Heä thöùc1) => 62 = 10.x ⇒ x = 3,6 GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 4

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Maø x + y = 10 y = 10 – 3,6 = 6,4 b)

∆ABC vuoâng coù AH ⊥ BC 2 ⇒ AB = BC.BH (Heä thöùc1) 122 ⇒x= = 7, 2 2 ⇒ 12 = 20.x 20 ⇒ y = 20 - 7, 2 = 12,8

Hoaït ñoäng 4 : Höôùng daãn veà nhaø (2’) – Hoïc thuoäc ñònh lí 1 vaø 2, ñònh lí Pitago.

– Ñoïc “Coù theå em chöa bieát” trang 86 SGK. – Baøi taäp : 4, 6/69 SGK. – Ñoïc tröôùc ñònh lí 3 vaø 4, caùch tính dieän tích tam giaùc vuoâng.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuaàn 1 – Tieát 2:

§1: §1 MOÄT SOÁ HEÄ THÖÙC VEÀ CAÏNH VAØ ÑÖÔØNG CAO TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG (tt) I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc:– Cuûng coá ñònh lí 1 vaø ñònh lí 2 veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng. b/ Kó naêng: – Bieát thieát laäp caùc heä thöùc bc = ah vaø

1 1 1 = 2 + 2 . Bieát vaän duïng caùc heä thöùc 2 h b c

treân ñeå giaûi caùc baøi taäp. c/ Thaùi ñoä: – Hoïc taäp tích cöïc, saùng taïo caùch giaûi.

Troïng taâm: caùc heä thöùc : bc = ah vaø

1 1 1 = 2 + 2.

2 h b c

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi caùc baøi taäp, ñònh lí 3 vaø ñònh lí 4. Thöôùc thaúng, compa, eâke, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: OÂn taäp caùch tính dieän tích tam giaùc vuoâng vaø caùc heä thöùc veà tam giaùc vuoâng ñaõ hoïc. Duïng cuï hoïc taäp.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 5

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

2/ HS: OÂn taäp caùch tính dieän tích tam giaùc vuoâng vaø caùc heä thöùc veà tam giaùc vuoâng ñaõ hoïc. Thöôùc keû, eâke.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

HÑ cuûa GV

Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuõ (7’)

1/ GV: Phaùt bieåu ñònh lí 1 vaø ñònh lí 2.

HS1: Phaùt bieåu ñònh lyù 1 vaø ñònh lyù 2.

– Veõ tam giaùc vuoâng, ñieàn caùc kí hieäu vaø vieát heä thöùc 1 vaø 2.

1/ b2 = a.b’ ; c2 = a . c’ 2/ h2 = b’. c’ GV: chöõa baøi taäp 4/69 SGK HS2: Söûa baøi taäp 4 / 69

∆ABC vuoâng coù AH ⊥ BC 2 ⇒ AH =BH . HC (Heä thöùc 2) 2 ⇒ 2 =1.x ⇒ x=4

AC 2 = AH2 +BC2 (Pytago) AC2 = 22 + 42 = 20 ⇒ y = 20 = 2 5 GV yeâu caàu HS ôû lôùp nhaän xeùt.

HS ôû lôùp nhaän xeùt vaø söõa sai neáu coù.

Hoaït ñoäng 2 : Ñònh lí 3 (10’) GV: Nhaéc laïi caùch tính dieän tích cuûa tam giaùc? SABC =?

BC.AH AB.AC = 2 2 =>AC.AB=BC.AH

HS: SABC =

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 6

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Hay b.c = a.h GV: Phaùt bieåu thaønh ñònh lí HS: Phaùt bieåu ñònh lí 3 GV: Coøn caùch chöùng minh naøo khaùc khoâng?

HS: Döïa vaøo hai tam giaùc ñoàng daïng.

Ñònh lí 3 (SGK)

AC.AB=BC.AH ⇑ AC HA = BC BA ⇑

b.c = a.h (3)

∆ABC ∽ ∆HBA GV yeâu caàu HS laøm BT3/69 SGK 1 HS leân baûng laøm.

HS ôû döôùi lôùp theo doõi nhaän xeùt.

BT3/69 (SGK)

∆ABC vuoâng coù AH ⊥ BC

BC = y = 52 + 7 2 = 74 (Pitago) Ta cuõng coù AB.AC =BC.AH ( heä thöùc 3) => x. y = 5.7 => x =

5.7 35 = y 74

Hoaït ñoäng 3: Ñònh lí 4 (10’) GV: Nhôø ñònh lí Pitago, töø heä thöùc 3 ta coù Ñònh lí 4:(SGK) theå suy ra moät heä thöùc giöõa ñöôøng cao öùng vôùi caïnh huyeàn vaø hai caïnh goùc vuoâng.

1 1 1 = 2 + 2 (4) 2 h b c

1 1 1 = 2 + 2 (4) 2 h b c

GV yeâu caàu HS phaùt bieåu ñònh lí.

HS phaùt bieåu ñònh nhö SGK GV höôùng daãn HS chöùng minh ñònh lí theo sô ñoà beân döôùi.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 7

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

1 1 1 = 2 + 2 2 h b c ⇑ c2 + b2 1 = 2 h b 2 .c 2 ⇑ 1 a2 = h2 b 2 .c 2 ⇑

b2c2 = a2h2 ⇑ bc = ah

GV ñöa ví duï 3 vaø hình leân maøn hình. Tính VD3: ñoä daøi ñöôøng cao h nhö theá naøo?

Theo heä thöùc (4) 1 1 1 1 1 1 HS: AÙp duïng heä thöùc (4) 2 = 2 + 2 = + h

GV yeâu caàu 1 HS leân baûng laøm.

HS leân baûng laøm.

b

c

h2

b2

c2

1 1 82 + 62 1 = + = h2 62 82 62 .82 62 .82 62 .82 ⇒ h2 = 2 = 8 + 62 102 6.8 = 4,8 ( cm ) ⇒ h= 10

hay

Hoaït ñoäng 4 : Cuûng coá (15’) GV yeâu caàu HS hoaït ñoäng nhoùm laøm baøi taäp: Baøi taäp: 5/69 (SGK) 5/69 SGK. HS: Caùc nhoùm hoaït ñoäng khoaûng 5 phuùt.

GV yeâu caàu ñaïi dieän 2 nhoùm leân trình baøy hai yù ( moãi nhoùm 1 yù) Ñaïi dieän 2 nhoùm leân trình baøy hai yù.

GV tính h?

HS: Coù theå laøm caùch khaùc: – Tính h Caùch 2: 1 1 1 = 2 + 2 (Heä thöùc 4) 2 2 2 h 3 4 a = 3 + 4 = 25 = 5 a.h = b.c (HT 3) ⇒h=

b.c 3.4 = = 2, 4 a 5

1 42 + 32 = 2 2 3 .4 h2 3.4 ⇒h= 5

GV tính x , y? Ñaïi dieän hai nhoùm leân trình baøy baøi . HS lôùp nhaän xeùt , söûa baøi Tính x, y GV yeâu caàu HS lôùp nhaän xeùt?

32 = x.z

32 9 = = 1,8 z 5 ⇒ y = z − x = 5 − 1,8 = 3, 2 ⇒x=

Hoaït ñoäng 5: Höôùng Daãn Veà Nhaø (3’) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 8

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Naém vöõng caùc heä thöùc ñaõ hoïc.

– Baøi taäp: 7, 9/ 69, 70 SGK (3 7 / 90 SBT. – Tieát sau luyeän taäp.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 3

Tieát 4

Tuaàn 2

Luyeän taäp § 1

Luyeän taäp § 1 (tt)

Tuaàn 3 – Tieát 3

LUYEÄN TAÄP §1 I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – Cuûng coá caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng. b/ Kó naêng: – Bieát vaän duïng caùc heä thöùc treân ñeå giaûi baøi taäp. c/ Thaùi ñoä: – Tích cöïc xaây döïng baøi, saùng taïo trong caùch giaûi toaùn hình.

Troïng taâm: caùc heä thöùc: b 2 = ab ′, c 2 = ac ′, h 2 = b ′c ′ II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Phim trong ghi saün ñeà baøi, hình veõ vaø höôùng daãn veà nhaø. Thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: OÂn taäp caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng, duïng cuï hoïc taäp.

2/ HS: OÂn taäp caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng. Thöôùc keû, compa, eâke, baûng phuï nhoùm, buùt daï III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuõ (10’) GV treo baûng phuï, goïi boán hoïc sinh cuøng luùc GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Noäi dung

Trang: 9

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

hoaøn thaønh yeâu caàu cuûa baøi taäp sau: Haõy vieát heä thöùc vaø tính caùc ñaïi löôïng trong caùc hình treân?

HS quan saùt hình veõ treân baûng phuï vaø trình baøy baøi giaûi.

Hình 1

Hình 2

Hình 3

Hình 4

Hình 1: b2 = ab '; c2 = ac' c=

4,9(10 + 4,9) = 8.545

b = 10(10 + 4,9) = 12.207 Hình 2: h2 = b'c' h = 10.6,4 = 8 Hình 3: ah = bc 6.8 = 4,8 h= 10 Hình 4:

h=

1 1 1 = 2+ 2 2 h b c

62 + 82 = 1.443 6.8

GV nhaän xeùt keát quaû laøm baøi cuûa caùc hoïc sinh.

Hoaït ñoäng2: Luyeän taäp (30’) GV chieáu Baøi 7/69 leân maøn hình, sau ñoù veõ Baøi 7/69 (SGK) hình vaø höôùng daãn.

Caùch 1: HS ñoïc y/c baøi toaùn.

GV: ∆ABC laø tam giaùc gì? Taïi sao?

HS: ∆ABC laø tam giaùc vuoâng vì coù trung tuyeán AO öùng vôùi caïnh BC baèng nöûa caïnh ñoù.

GV: Caên cöù vaøo ñaâu coù x2 = a.b HS: Trong ∆ABC vuoâng taïi A coù AH ⊥ BC neân AH 2 = BH.HC hay x 2 = a.b

HS trình baøy vaøo vôû.

Theo caùch döïng ∆ABC coù ñöôøng trung tuyeán: 1 BC ⇒ ∆ABC vuoâng 2 AH ⊥ BC neân AH 2 = BH.HC hay x 2 = a.b

AO =

– Höôùng daãn töông töï nhö treân.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

taïi

A

coù

Caùch 2:

Trang: 10

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Theo caùch döïng ∆DEF coù döôøng trung tuyeán.

1 EF ⇒ ∆DEF vuoâng 2 DI ⊥ EF neân DE 2 = EI.EF hay x 2 = a.b

DO =

taïi A coù

GV yeâu caàu HS hoaït ñoäng theo nhoùm laøm baøi 8 Baøi 8/70 (SGK) b) / 70 SGK HS hoaït ñoäng theo nhoùm. + Nöûa lôùp laøm 8b. + Nöûa lôùp laøm 8c.

GV yeâu caàu ñaïi dieän nhoùm trình baøy. Ñaïi dieän hai nhoùm laàn löôït leân trình baøy. x =2 ( ∆AHB vuoâng caân taïi A) vaø y = 22 + 2 2 = 2 2

c)

∆DEF coù DK ⊥ EF neân DK 2 = EK.KF hay 12 2 =16.x ⇒x=

GV yeâu caàu ñaïi dieän nhaän xeùt cheùo.

Caùc nhoùm nhaän xeùt cho nhau.

GV nhaän xeùt chung.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

122 =9 16

∆DKF vuoâng coù

DF 2 = DK 2 + KF 2 y 2 = 122 + 92

⇒ y = 225 = 15 Trang: 11

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Hoaït ñoäng 3 : Höôùng Daãn Veà Nhaø (5’) – OÂn laïi caùc heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng.

– Baøi taäp: 8, 9, 10 / 90 SBT – Ñoïc tröôùc baøi: “Tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn” IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 4

LUYEÄN TAÄP §1 (tt) I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – Cuûng coá caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng. b/ Kó naêng: – Bieát vaän duïng caùc heä thöùc treân ñeå giaûi baøi taäp c/ Thaùi ñoä: – Tích cöïc xaây döïng baøi, saùng taïo trong caùch giaûi toaùn hình.

Troïng taâm: Caùc heä thöùc bc = ah vaø

1 1 1 = 2 + 2.

2 h b c

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi; hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Phim trong ghi saün ñeà baøi, hình veõ vaø höôùng daãn veà nhaø. Thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: OÂn taäp caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng.

Duïng cuï hoïc taäp 2/ HS: OÂn taäp caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng. Thöôùc keû, compa, eâke, baûng phuï nhoùm, buùt daï.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1 : Kieåm Tra Baøi Cuõ (7’) GV: Laøm baøi taäp sau (Phaùt bieåu caùc ñònh lí ñaõ vaän duïng) HS1: Laøm baøi taäp:

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 12

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

GV: Laøm baøi taäp sau (Phaùt bieåu caùc ñònh lí ñaõ vaän duïng) HS2: Laøm baøi taäp:

Hoaït ñoäng 2 : Luyeän taäp (35’) GV chieáu baøi taäp leân baûng yeâu caàu hoïc sinh Baøi 2: tính BC HS hoaït ñoäng theo nhoùm nhỏ.

GV höôùng daãn HS theo sô ñoà: BC=? ( ∆BHC vuoâng taïi H) ⇑ BH = ? ( ∆ABH vuoâng taïi H) ⇑

AB = AC = AH + HC

Ta coù ∆ABC caân taïi A ⇒ AB = AC = AH + HC =7+2=9 ∆ABH vuoâng taïi H 2 2 2 ⇒ AB = AH + BH ( Pitago) 2 2 2 ⇒ BH = AB – AH = 92 – 72 =32 ∆BHC vuoâng taïi H 2 2 2 ⇒ BC = BH + HC (Pitago) ⇒ BC = 32 + 22 = 6

GV höôùng daãn HS veõ hình.

Veõ hình baøi 9/70 SGK

Baøi 4: 9/70 SGK

a) Chöùng minh ∆DIL caân GV: Ñeå chöùng minh ∆DIL caân ta caàn chöùng minh ñieàu gì?

HS: Caàn chöùng minh DI =DL. GV yeâu caàu 1 HS taïi choã neâu caùch chöùng minh.

HS ñöùng taïi choã neâu caùch chöùng minh.

a) Xeùt ∆DAI vaø ∆DCL coù: Aˆ = Cˆ = 900

DA = DC (caïnh hình vuoâng) Dˆ1 = Dˆ 3 (cuøng phuï vôùi D̂2 ) ⇒ ∆DAI = ∆DCL (g c g) ⇒ DI = DL ⇒ ∆DIL caân

b) Ta coù: 1 1 1 1 + = 2+ (1) 2 2 DI DK DL DK 2

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 13

THCS Leâ Quyù Ñoân Giaùo aùn: Hình hoïc 9 1 1 b)Toång: khoâng ñoåi khi I thay Maët khaùc, ∆DKL coù DC ⊥ KL , + 2 2 1 1 1 DL DK => 2 + = (2) 2 ñoåi treân caïnh AB. DL DK DC 2

Töø (1) vaø (2) =>

1 1 1 + = 2 2 DI DK DC 2 1 Maø khoâng ñoåi khi I thay ñoåi treân caïnh DC 2

AB =>

1 1 khoâng ñoåi khi I thay ñoåi treân + 2 DL DK 2

caïnh AB Hoaït ñoäng 3 : Höôùng daãn veà nhaø (3’) – OÂn laïi caùc heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng.

– Baøi taäp : 11, 12 / 91 SBT – Ñoïc tröôùc baøi: “Tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn”

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 5

Tieát 6

Tuaàn 3

§2. Tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn

§2. Tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn (tt)

Tieát 5

§2 TÆ SOÁ LÖÔÏNG GIAÙC CUÛA GOÙC NHOÏN I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – HS naém vöõng caùc coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn.

HS hieåu ñöôïc caùc tæ soá naøy chæ phuï thuoäc vaøo ñoä lôùn cuûa goùc α maø khoâng phuï thuoäc vaøo töøng tam giaùc vuoâng coù moät goùc baèng α . b/ Kó naêng: – Tính ñöôïc caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc 450 vaø goùc 600 thoâng qua ví duï 1, 2 – Bieát vaän duïng vaøo giaûi baøi taäp coù lieân quan. c/ Thaùi ñoä: – Tích cöïc xaây döïng baøi, saùng taïo trong caùch giaûi toaùn hình.

Troïng taâm: caùc coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 14

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Phim trong ghi caâu hoûi BT, coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn. Thöôùc thaúng, compa, thöùôc ño ñoä, phaám maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: OÂn taäp caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng.

Duïng cuï hoïc taäp 2/ HS: –OÂn laïi caùch vieát caùc heä thöùc tæ leä giöõa caùc caïnh cuûa hai tam giaùc ñoàng daïng.

Thöôùc keû, compa, thöôùc ño ñoä.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoïat ñoäng 1 : Kieåm tra baøi cuõ (7’) – Cho hai tam giaùc

a) Chöùng minh hai tam giaùc ñoàng daïng.

HS1: Chöùng minh hai tam giaùc ñoàng daïng. b) Vieát heä thöùc tæ leä giöõa caùc caïnh cuûa chuùng (moãi veá laø tæ soá giöõa hai caïnh cuûa cuøng moät tam giaùc) HS2: Vieát heä thöùc tæ leä giöõa caùc caïnh cuûa chuùng(moãi veá laø tæ soá giöõa hai caïnh cuûa cuøng moät tam giaùc) – Nhaän xeùt ñaùnh giaù ñieåm.

Hoïat ñoäng 2: Ñaët vaán ñeà (2’) – Trong moät tam giaùc vuoâng neáu bieát hai caïnh thì coù tính ñöôïc caùc goùc cuûa noù hay khoâng?

Hoaït ñoäng 3: Khaùi nieäm tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn (20’) Döïa vaøo hình veõ ∆ABC coù Â = 900 , giôùi 1. Khaùi nieäm tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn: thieäu: AB ñöôïc goïi laø caïnh keà cuûa goùc B, a) Môû ñaàu: AC ñöôïc goïi laø caïnh ñoái cuûa goùc B, BC laø caïnh huyeàn.

GV: Hai tam giaùc vuoâng ñoàng daïng vôùi nhau khi naøo?

HS: Khi vaø chæ khi coù moät caëp goùc nhonï baèng nhau hoaëc tæ soá giöõa caïnh ñoái vaø caïnh keà hoaëc tæ soá giöõa caïnh keà vaø caïnh ñoái . . .

GV: Ngöôïc laïi, khi hai tam giaùc vuoâng ñaõ ñoàng daïng, coù caùc goùc nhoïn töông öùng baèng nhau thì öùng vôùi moãi caëp goùc nhoïn, tæ soá GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 15

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

giöõa caïnh ñoái vaø caïnh keà, caïnh keà vaø caïnh ñoái,. . . laø nhö nhau.

GV: Vaäy trong tam giaùc vuoâng, caùc tæ soá naøy ñaëc tröng cho ñoä lôùn cuûa goùc nhoïn ñoù.

– Yeâu caàu HS laøm [?1] – Chieáu ñeà baøi leân maøn hình a) α = 450 ⇔

AC =1 AB

[?1] a) α = 450 ⇒ ∆ABC vuoâng caân ⇒ AB = AC AC =1 AB ⇒ AC + AB ⇒ ∆ABC vuoâng caân ⇒ α = 450

Ngöôïc laïi, neáu b) α = 600 ⇔

AC = 3 AB

b) α = 600 ⇒ ∆ABC laø nöûa tam giaùc ñeàu ⇒ BC = 2AB = 2a ⇒ AC = a 3 (ÑL Pitago)

AC a 3 = = 3 AB a AC Ngöôïc laïi. = 3 AB GV: Qua [?1] cho bieát ñoä lôùn cuûa goùc ⇒ AC = AB 3 = a 3

⇒

α trong tam giaùc vuoâng phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo?

Töông töï: . . .

HS: Ñoä lôùn cuûa goùc α trong tam giaùc vuoâng phuï thuoäc vaøo tæ soá giöõa caïnh ñoái vaø caïnh keà vaø ngöôïc laïi.

GV: Cho goùc nhoïn α . Veõ tam giaùc vuoâng coù moät goùc nhoïn α . Sau ñoù GV veõ vaø yeâu caàu HS cuøng veõ.

GV: Haõy xaùc ñònh caïnh ñoái, caïnh keà, caïnh huyeàn cuûa goùc α trong tam giaùc vuoâng ñoù.

HS: Trong tam giaùc vuoâng ABC, vôùi goùc α caïnh ñoái laø caïnh AC, caïnh keà laø caïnh AB, caïnh huyeàn laø BC. GV giôùi thieäu ñònh nghóa – Yeâu caàu HS tính sin α , cos α , tan α , cotg α .

GV: Taïi sao tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn luoân döông?

HS: Ñoä daøi caùc caïnh ñeàu döông.

GV: Taïi sao sin α <1, cos α <1 ?

HS: Caïnh huyeàn bao giôø cuõng lôùn hôn caïnh GV : Nguyeãn Thaønh Trung

BC = 2a Goïi M laø trung ñieåm cuûa BC BC = a = AB 2 ⇒ ∆ABC ñeàu ⇒ α = 600 ⇒ AM = BM =

b) Ñònh nghóa (SGK)

sin α =

caïnh ñoái caïnh huyeàn

cos α =

caïnh keà caïnh huyeàn

tan α =

caïnh ñoái caïnh keà

cotα =

caïnh keà caïnh ñoái

Trang: 16

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

goùc vuoâng.

Hoaït ñoäng 4: Cuûng coá (13’) GV: Vieát tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc β [?2]

HS: Traû lôøi.

AB sinβ = ; BC AB tanβ = ; AC

AC cosβ = BC AC cotβ = AB

AB ; BC AB tanβ = ; AC

AC BC AC cotβ = AB

sinβ =

cosβ =

Ví duï 1. Tính tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc 450 Ví duï 1. Tính tæ löôïng giaùc cuûa goùc 450 0 – ∆ABC caân coù goùc baèng 45 laø tam giaùc gì?

A Haõy tính BC vaø tính: sin450? cos450? tan450? a cot450? a HS: ∆ABC laø tam giaùc vuoâng caân.

B

C

a 2

BC = a 2 + a 2 = a 2 AC a 2 sin450 = sinB = = = AB a 2 2

2 AB = 2 BC AC tan 450 = tan B = =1 AB AB =1 cot 450 = cot B = AC Ví duï 2: Tính tæ löôïng giaùc cuûa goùc 600. cos 450 = cos B =

Ví duï 2. Tính tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc 600 Theo keát quaû [?1] α = 600 ⇔

C

AC = 3 AB

⇒ AB= a, BC= 2a, AC = a 3

Tính :sin 600? cos 600? tan 600? cot 600?

HS neâu caùch tính.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

2a

a 3

a B

A

sin600 = sinB =

AC a 3 3 = = AB 2a 2

Trang: 17

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9 AB 1 cos600 = cosB = = BC 2 AC tan600 = tanB = = 3 AB AB 3 cot600 = cotB = = AC 3

Hoaït ñoäng 5 : Höôùng Daãn Veà Nhaø(3’) – Ghi nhôù coâng thöùc ñònh nghóa tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn. Bieát caùch tính vaø ghi nhôù caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc 450, 600 Baøi taäp: 10, 11/76 SGK. IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuaàn 3 –Tieát 6

§2 TÆ SOÁ LÖÔÏNG GIAÙC CUÛA GOÙC NHOÏN (tt) I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – Cuûng coá caùc coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn – Tính ñöôïc caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa ba goùc ñaëc bieät 300, 450, 600 – Naém vöõng caùc heä thöùc lieân heä giöõa caùc tæ soá löôïng giaùc cuaû hai goùc phuï nhau. b/ Kó naêng: – Bieát döïng goùc khi cho moät trong caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa noù – Bieát vaän duïng vaøo giaûi caùc baøi taäp coù lieân quan. c/ Thaùi ñoä: – Tích cöïc xaây döïng baøi, saùng taïo trong caùch giaûi toaùn hình.

Troïng taâm: Naém vöõng caùc heä thöùc lieân heä giöõa caùc tæ soá löôïng giaùc cuaû hai goùc phuï nhau. Bieát döïng goùc khi cho moät trong caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa noù II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Phim trong ghi caâu hoûi, baøi taäp, hình phaân tích ví duï 3, ví duï 4, baûng tæ soá löôïng giaùc cuûa caùc ñaët bieät. Thöôùc thaúng, compa, eâke, thöôùc ño ñoä.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: OÂn taäp coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn.

2/ HS: – OÂn taäp coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn. Thöôùc thaúng, compa, eâke, thöôùc ño ñoä.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Noäi dung Trang: 18

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Hoaït ñoäng 1: Kieåm Tra Baøi Cuõ(7’)

GV goïi 2 HS kieåm tra HS1: Caâu1: Cho hình veõ:

a) Xaùc ñònh vò trí caùc caïnh keà, caïnh ñoái, caïnh huyeàn ñoái vôùi goùc α . b) Vieát coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn α .

HS2: Caâu 2: Laøm baøi 11/76 SGK

Tính caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc B, cuûa goùc A. Hoaït ñoäng 2 Ví dụ (10’) GV: Qua ví duï 1 vaø 2 ta thaáy cho goùc α , ta tính ñöôïc caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa noù.

Ngöôïc laïi, cho moät trong caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn α , ta coù theå döïng ñöôïc caùc goùc ñoù.

Ví duï 3. Döïng goùc nhoïn α , bieát tan α =

2 3

Ví duï 3. Döïng goùc nhoïn α , bieát tan α =

2 3

1 HS ñoïc ñeà.

– Chieáu hình 17/73 SGK, giaû söû ta ñaõ döïng 2 3

ñöôïc goùc α sao cho tan α = . Vaäy ta phaûi tieán haønh döïng nhö theá naøo?

HS neâu caùch döïng.

– Döïng goùc vuoâng xOy, xaùc ñònh ñoaïn thaúng laøm ñôn vò.

– Treân tia Ox laáy OA = 3.

– Treân tia Oy laáy OB = 2. ⇒ AOB laøgoùc α caàn döïng GV: Taïi sao caùch döïng treân tan α = GV : Nguyeãn Thaønh Trung

2 3

– Döïng goùc vuoâng xOy, xaùc ñònh ñoaïn thaúng laøm ñôn vò.

– Treân tia Ox laáy OA = 3 – Treân tia Oy laáy OB = 2 ∃ ⇒ OAB laøgoùc α caàn döïng Chöùng minh Trang: 19

THCS Leâ Quyù Ñoân

HS: Vì tan α = tan OAB =

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

OB 2 = OA 3

ˆ = tan α = tan OAB

OB 2 = OA 3

Ví duï 4. Döïng goùc nhoïn β bieát sin β = 0,5 Ví duï 4. Döïng goùc nhoïn β bieát sinβ = 0,5 GV yeâu caàu H laøm [?3] HS neâu caùch döïng goùc β – Döïng goùc vuoâng xOy, xaùc ñònh ñoaïn thaúng laøm ñôn vò.

– Treân tia Ox laáy OM = 1 – Veõ cung troøn (M ; 2) cung naøy caét tia Ox taïi N – Noái MN. Goùc ONM laø goùc β caàn döïng Chöùng minh: sin β = sin ONM =

OM 1 = = 0,5 NM 2

GV yeâu caàu HS ñoïc chuù yù 74 SGK Hoaït ñoäng 3 : Tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau (15’) GV yeâu caàu HS laøm [?4] 2. Tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau: (chieáu ñeà baøi vaø hình veõ leân maøn hình) HS traû lôøi mieäng.

AC BC AB cosα = BC AC tanα = AB AB cotα = AC

sinα =

AB BC AC cosβ = BC AB tanβ = AC AC cotβ = AB

sinβ =

GV: Cho bieát caùc tæ soá löôïng giaùc naøo baèng nhau? Ñònh lí (SGK) HS traû lôøi: sin α = cos β ; cos α = sin β . sin α = cos β ; cos α = sin β tan α = cot β ; cot α = tan β tan α = cot β ; cot α = tan β – Chæ cho HS keát quaû baøi 11 SGK ñeå minh hoïa cho nhaän xeùt treân.

GV: Vaäy khi hai goùc phuï nhau, caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa chuùng coù lieân heä nhö theá naøo?

HS phaùt bieåu ñònh lí.

GV: Goùc 450 phuï vôùi goùc?

HS: Goùc 450 phuï vôùi goùc 450 sin450 =?, tan450 =?

GV: Goùc 300 phuï vôùi goùc?

HS: Goùc 600 phuï vôùi goùc 600 sin300 = cos600 …

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 20

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Töø ví duï 2 / 73 SGK, haõy suy ra tæ soá löôïng Baûng tæ soá löôïng giaùc cuûa caùc goùc ñaëc giaùc cuûa goùc 300. bieät: HS laøm: α sin 30 0 = cos 60 0 =

1 2

3 2 3 tan 30 0 = cot 60 0 = 3 0 0 cot 30 = tan 60 = 3

cos 30 0 = sin 60 0 =

300

450

600

sin α

1 2

cos α

3 2 3 3

2 2 2 2

3 2 1 2

1

3

1

3 3

Tæ soá löôïng giaùc

tan α cot α

3

GV: Ñoù laø noäi dung ví duï 5, 6 GV: Töø ñoù ta coù baûng tæ soá löôïng giaùc cuûa caùc goùc ñaët bieät 300, 450, 600.

HS: Ñoïc laïi baûng löôïng giaùc.

Ví duï 7.

Haõy tính caïnh y?

1 HS leân baûng tính: cos 300 =

⇒y=

3 y = 17 2

17 3 ≈ 14, 7 2

– Giôùi thieäu chuù yù cho HS.

Chuù yù: sinAˆ vieát laø sinA

Hoaït ñoäng 4 : Cuûng coá (10’) GV: Phaùt bieåu ñònh lí veà tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau.

HS: Phaùt bieåu ñònh lí.

– Baøi taäp traéc nghieäm.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 21

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9 Ñ

a) sin α =

caïnh ñoái caïnh huyeàn

b) tan α =

caïnh keà caïnh ñoái

S

c) sin 400 = cos 60 0 d) tan 450 = cot 450 e) cos30 0 = sin 60 0 f) sin 450 = cos 450

Hoaït ñoäng 5: Höôùng daãn veà nhaø (3’) – Naém vöõng ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn.

– LH giöõa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau – Ghi nhôù tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc 300, 450, 600.

– Baøi taäp: 12, 13, 14 / 76, 77 SGK – Ñoïc: “Coù theå em chöa bieát” IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 7 Tieát 8

Tuaàn 4

Luyeän taäp §2

§3 Tìm tæ soá löôïng giaùc vaø g oùc baèng

Tieát 7:

maùy tính caàm tay

LUYEÄN TAÄP §2

I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – Söû duïng ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn ñeà chöùng minh moät soá coâng thöùc löôïng giaùc ñôn giaûn. b/ Kó naêng: – Bieát döïng goùc khi cho moät trong caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa noù – Bieát vaän duïng vaøo giaûi caùc baøi taäp coù lieân quan. c/ Thaùi ñoä: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 22

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Tích cöïc xaây döïng baøi, saùng taïo trong caùch giaûi toaùn hình.

Troïng taâm: Vaän duïng caùc kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå giaûi caùc baøi taäp lieân quan.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Phim trong ghi caâu hoûi baøi taäp. Thöôùc thaúng, compa, thöôùc ño ñoä, phaán maøu. Baûng tæ soá löôïng giaùc cuûa caùc ñaët bieät.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: OÂn taäp coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn.

2/ HS: – OÂn taäp coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn, caùc heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng ñaõ hoïc, tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau.

– Thöôùc thaúng, compa, ekeâ, thöôùc ño ñoä, maùy tính boû tuùi.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1 : Kieåm Tra Baøi Cuõ(7’) 1/ Phaùt bieåu veà tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau. Chöõa baøi taäp 12/76 SGK. HS1: Phaùt bieåu veà tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau. Chöõa baøi taäp 12 / 76 SGK.

2/ Döïng goùc nhoïn α bieát tan α =

3 4

HS2: Döïng goùc nhoïn α bieát tan α = Baøi 1: 13/77 SGK Döïng goùc nhoïn α , bieát:

a) sin α =

2 3

3 4

Hoaït ñoäng 2 : Daïng döïng hình (10’) Baøi 1: 13/77 SGK Döïng goùc nhoïn α , bieát:

GV yeâu caàu HS neâu caùch döïng vaø leân baûng döïng hình.

HS neâu caùch döïng – Veõ goùc vuoâng xOy, laáy moät ñoaïn thaúng laøm ñôn vò – Treân tia Ox laáy ñieåm M sao cho OM = 2 – Veõ cung troøn (M ; 3) caét Ox taïi N. = α laø goùc caàn döïng. ⇒ ONM

a) sin α =

2 3

– Veõ goùc vuoâng xOy, laáy moät ñoaïn thaúng laøm ñôn vò – Treân tia Ox laáy ñieåm M sao cho OM = 2 GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 23

THCS Leâ Quyù Ñoân

3 5 – Chöùng minh cos α = 0,6

b) cos α = 0,6 =

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Veõ cung troøn (M ; 3) caét Ox taïi N. = α laø goùc caàn döïng. ⇒ ONM b) cos α = 0,6 =

3 5

Hoaït ñoäng 3 : Daïng chöùng minh (10’) Baøi 2: 14/77 SGK Baøi 2: 14/77 SGK GV yeâu caàu HS ñoïc baøi 14/77 SGK, sau ñoù chieáu hình veõ leân baûng.

HS ñoïc ñeà baøi.

GV yeâu caàu HS chöùng minh caùc coâng thöùc cuûa baøi 14/77 GV yeâu caàu HS hoaït ñoäng theo nhoùm.

– Nöûa lôùp chöùng minh a).

– Nöûa lôùp chöùng minh b).

AC HS hoaït ñoäng theo nhoùm. * tan α =

– Sau khoaûng 5 phuùt, GV yeâu caàu ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy baøi laøm.

AC AB sin α AC AB AC = : = cos α BC BC AB sin α ⇒ tan α = cos α AB * cotα = AC cos α AB AC AB = : = sin α BC BC AC cos α ⇒ cot α = sin α AC AB * tan α .cot gα = =1 AB AC a) t an α =

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

AB sin α AC AB = : = cos α BC BC sin α ⇒ tan α = cos α AB * cotα = AC cos α AB AC = : = sin α BC BC cos α ⇒ cot α = sin α AC * tan α .cot α = AB

AC AB

AB AC

AB =1 AC

Trang: 24

THCS Leâ Quyù Ñoân b)sin 2 α + cos2 α 2

Giaùo aùn: Hình hoïc 9 b) sin α + cos α 2

2

2

2

2

 AC   AB  =  +   BC   BC  AC 2 + AB 2 BC 2 = = =1 BC 2 BC 2

 AC   AB  =  +   BC   BC  AC 2 + AB 2 BC 2 = = =1 BC 2 BC 2

Baøi 4 : 17/77 SGK GV: Tam giaùc ABD coù laø tam giaùc vuoâng khoâng? Taïi sao?

HS: ∆ABD khoâng phaûi laø tam giaùc vuoâng vì =450 thì ∆ABD seõ ∆ABD vuoâng taïi A, coù B laø tam giaùc vuoâng caân. Khi ñoù AH phaûi laø trung tuyeán nhöng BH ≠ HD GV: Neâu caùch tính x? = 900, B = 450 HS: ∆AHB coù H ⇒ ∆AHB vuoâng caân ⇒ AH = BH = 20 xeùt tam giaùc vuoâng AHC coù AC2= AH2 +HC2 (Pitago) x2 = 202 + 212 => x = 841 = 29

Baøi 4 : 17/77 SGK

– Caùc coâng thöùc ôû baøi 14 ñöôïc pheùp söû duïng maø khoâng caàn chöùng minh.

Hoaït ñoäng 4: Daïng tính(15’) Baøi 3: 15/77 SGK. Baøi 3: 15/77 SGK GV: Chieáu baøi taäp leân baûng. * sin C = cos B = 0,8 HS ñoïc ñeà baøi. * sin2 C + cos2 C = 1 2 2 GV: Ñeà baøi yeâu caàu laøm gì? ⇒ cos C = 1 – sin C GV: Goùc B vaø C laø hai goùc phuï nhau. Bieát =1 – 0,82 = 0,36 cos B = 0,8 ta suy ra ñöôïc tæ soá löôïng giaùc ⇒ cos C = 0,6 ˆ sin C 0,8 4 naøo cuûa goùc C? = = * tan C = cos C 0,6 3 HS: sin C = cos B = 0,8 cos C 3 GV: Tính caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc C: sin = * cot C = sin C 4 C, cos C, tan C, cot C. – Döïa vaøo coâng thöùc naøo ñeå tính ñöôïc cosC? Tính tanC, cot C? 1 HS leân baûng trình baøy

= 900, B = 450 ∆AHB coù H ⇒ ∆AHB vuoâng caân ⇒ AH = BH = 20

Xeùt tam giaùc vuoâng AHC coù AC2= AH2 + HC2(Pitago) x2 = 202 + 212 x = 841 = 29

Hoaït ñoäng 5 : Höôùng Daãn Veà Nhaø (3’)

– OÂn lyù thuyeát.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 25

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Baøi taäp veà nhaø: 28, 29, 30, 31/94 SBT. – Tieát sau mang baûng soá vôùi boán chöõ soá thaäp phaân vaø maùy tính boû tuùi ñeå hoïc.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 8

§3 TÌM TÆ SOÁ LÖÔÏNG GIAÙC BAÈNG MAÙY TÍNH CAÀM TAY I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – Thaáy ñöôïc tính ñoàng bieán cuûa sin vaø tan, tính nghòch bieán cuûa cos vaø cotg (khi goùc α taêng töø 00 ñeán 900 ( 00 < α < 900 ) thì sin vaø tan taêng coøn cos vaø cot giaûm) b/ Kó naêng: – Coù kó naêng duøng maùy tính boû tuùi ñeå tìm caùc tæ soá löôïng giaùc khi cho bieát soá ño goùc. c/ Thaùi ñoä: – Tích cöïc xaây döïng baøi, saùng taïo trong caùch giaûi toaùn hình.

Troïng taâm: Coù kó naêng duøng maùy tính boû tuùi ñeå tìm caùc tæ soá löôïng giaùc khi cho bieát soá ño goùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – MTCT. Taøi lieäu HDSD MTCT 500MS, 570MS, 500ES. – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: OÂn taäp coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn.

2/ HS: – OÂn laïi caùc coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn. Maùy tính boû tuùi III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

HÑ cuûa GV - HS Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuõ (7’) 1/ Phaùt bieåu ñònh lí tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau.

HS1: Phaùt bieåu.

2/ Veõ tam giaùc vuoâng ABC coù: ˆ = 900 ; B ˆ = α ; Cˆ = β . Vieát caùc heä thöùc giöõa A caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc α vaø β .

HS2: Vieát caùc heä thöùc giöõa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc α vaø β .

Noäi dung

Hoaït ñoäng 2: Tìm tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn cho tröôùc (15’) GV giôùi thieäu cuù phaùp tính sinα: 1) Tìm tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn Nhaán sin α = cho tröôùc GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 26

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

HS ghi cuù phaùp.

GV yeâu caàu HS tính sin46012’ HS duøng maùy tính thöïc haønh vaø neâu keát quaû.

GV giôùi thieäu cuù phaùp tính cosα: Nhaán cos α = GV yeâu caàu HS tính cos33014’

a)Tính sinα Nhaán sin α = Ví duï 1. Tính sin46012’≈ 0,7218 b)Tính cosα Nhaán cos α = Ví duï 2. Tính GV giôùi thieäu cuù phaùp tính tanα: cos33014’≈ 0,8364 Nhaán tan α = c)Tính tanα 0 GV yeâu caàu HS tính tan52 18’ Nhaán tan α = GV ñaët vaán ñeà: Trong maùy tính khoâng coù phím Ví duï 3. Tính cot ta söû duïng tính chaát naøo? tan52018’≈ 1,2938 GV höôùng daãn HS: b)Tính cotα 0 tanα = cot(90 –α) Nhaán tan (90–α) = => Cuù phaùp tính cotα : Ví duï 4: Tính Nhaán tan (90–α) = cot 8032’≈ 6,6646 0 – Yeâu caàu HS tính cot 8 32’ Hoaït ñoäng 3: Tìm soá ño cuûa moät goùc khi bieát tæ soâ löôïng giaùc cuûa goùc ñoù (15’) 2/ Tìm soá ño cuûa moät goùc khi bieát tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc ñoù GV giôùi thieäu 4 cuù phaùp tìm soá ño cuûa moät goùc a) Tìm α bieát: sinα = a α khi bieát: sinα = a Nhaán sin–1 a = 0’” Nhaán sin–1 a = 0’” Ví duï 1. Tìm x, bieát: HS ghi cuù phaùp. sin x = 0,2836 cosα = a => x ≈28029’ Nhaán cos–1 a = 0’” b) Tìm α bieát: cosα = a Nhaán cos–1 a = 0’” Ví duï 2. Tìm x, bieát: cos x = 0,3214 => x ≈ 71015’ tanα = a c) Tìm α bieát: tanα = a tan–1 a = 0’” Nhaán tan–1 a = 0’” Ví duï 3. Tìm x, bieát: tan x =3,1523 => x ≈ 72024’ cotα = a d) Tìm α bieát :cotα = a 1 1 –1   Nhaán Tan–1   = 0’” Nhaá n Tan = 0’” a  a   Ví duï 4: Tìm x, bieát: cot x =1,4523 => x ≈3506’ – Chuù yù cho HS khi tìm soá ño moät goùc bieát giaù Chuù yù : sinα = a; cosα = a trò sin vaø cos thì 0 ≤ sinα ,cosα ≤ 1 0≤ a≤1 GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 27

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Hoaït ñoäng 4: Cuûng coá (15’) Baøi 18/83 SGK Baøi 18/83 SGK – Yeâu caàu HS söû duïng maùy tính boû tuùi ñeå tìm tæ a) sin 40012’ ≈ 0,6455 soá löôïng giaùc cuûa caùc goùc nhoïn. b) cos 52054’ ≈ 0,632 c) tan 63036’ ≈ 2,0145 d) cot 25018’ ≈ 2,1155 Baøi 19/84 SGK Baøi 19/84 SGK – Yeâu caàu HS söû duïng maùy tính boû tuùi ñeå tìm a) sin x =0,2368 soá ño cuûa caùc goùc nhoïn. => x ≈14042’ b) cos x =0,6224 => x ≈ 51031’ c) tan x = 2,154 => x ≈ 6506’ d) cot x = 3,251 => x ≈1706’ Chuù yù: Khi goùc α taêng töø 00 ñeán 900 ( 00 < α < 900 ) thì giaù trò : * sin α vaø tg α taêng * cos α vaø cotg α giaûm Baøi 22a, d / 84 SGK. So saùnh: Baøi 22a , d / 84 SGK Ta coù sin200 < sin700 GV yeâu caàu HS so saùnh: vì 200 < 700. sin200 vaø sin700; cot20vaø cot37040’ Ta coù cot20 > cot37040’ HS söû duïng MTCT so saùnh: vì 20 < 37040’ sin200 < sin700 cot20 > cot37040’ Nhaän xeùt: Khi goùc α taêng töø 00 ñeán 900 thì : –sin α , tg α taêng.

–cos α , cotg α giaûm.

Hoaït ñoäng 5: Höôùng daãn veà nhaø (3’) – Laøm baøi taäp: 20, 21, 22, 23, 24 / 84 SGK IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 28

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Tuaàn 5

Tieát 9

§4 Moät soá heä thöùc veà caïnh vaø goùc trong

Tieát 10

§4 Moät soá heä thöùc veà caïnh vaø goùc trong

Tuaàn 5 – Tieát 9

tam giaùc vuoâng

tam giaùc vuoâng (tt)

§4 MOÄT SOÁ HEÄ THÖÙC VEÀ CAÏNH VAØ GOÙC TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG

I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – HS thieát laäp ñöôïc vaø naém vöõng caùc heä thöùc giöõa caïnh vaø goùc cuûa moät tam giaùc vuoâng b/ Kó naêng: – HS coù kó naêng vaän duïng caùc heä thöùc treân ñeå giaûi moät soá baøi taäp, thaønh thaïo vieäc tra baûng hoaëc söû maùy tính boû tuùi vaø caùch laøm troøn soá.

– HS thaáy ñöôïc vieäc söû duïng caùc tæ soá löôïng giaùc ñeå giaûi quyeát moät baøi toaùn thöïc teá. c/ Thaùi ñoä: – Tích cöïc xaây döïng baøi, saùng taïo trong caùch giaûi toaùn hình.

Troïng taâm: Naém vöõng caùc heä thöùc giöõa caïnh vaø goùc cuûa moät tam giaùc .

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp : Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Phim trong ghi, ñeøn chieáu. Maùy tính boû tuùi, thöôùc keû, eâke, thöôùc ño ñoä.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: – OÂn taäp caùc coâng thöùc ñònh nghóa TSLG cuûa moät goùc nhoïn.

2/ HS: – OÂn taäp caùc coâng thöùc ñònh nghóa tæ soá löôïng giaùc cuû moät goùc nhoïn . Maùy tính boû tuùi, thöôùc keû, eâke, thöôùc ño ñoä.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

HÑ cuûa GV - HS Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuõ (7’) Chieáu noäi dung kieåm tra: Cho ∆ABC coù = 90 0 , AB = c, AC = b, BC = a. Haõy vieát caùc A GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Noäi dung

Trang: 29

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc B vaø goùc C. HS: Leân baûng veõ hình vaø laøm.

b = cos C a c cos B = sin C a

b = cot C c c cot B = = tan C b

sin B =

tan B =

Hoaït ñoäng 2: Caùc heä thöùc (20’) GV: Döïa vaøo caùc heä thöùc treân em haõy dieãn ñaït baèng lôøi caùc heä thöùc ñoù.

HS: Trong tam giaùc vuoâng, moãi caïnh goùc vuoâng baèng: – Caïnh huyeàn nhaân vôùi sin goùc ñoái hoaëc nhaân vôùi cos goùc keà.

– Caïnh goùc vuoâng kia nhaân vôùi tan goùc ñoái hoaëc nhaân vôùi cot goùc keà.

1. Caùc heä thöùc: GV: Nhaán maïnh laïi caùc heä thöùc: Goùc ñoái, goùc Ñònh lí (SGK) keà ñoái vôùi caïnh ñang tính.

GV: Giôùi thieäu ñoù laø noäi dung ñònh lí … sau ñoù yeâu caàu HS ñoïc laïi ñònh lí.

HS ñoïc ñònh lí SGK Baøi taäp: Ñuùng hay sai?

Cho hình veõ N m p

M

n

1) n = m.sinN Ñuùng 2) n = p.cotN Sai 3) n = m.cosP Ñuùng 4) n = p.sinN Sai Ví duï 1.

GV yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi.

HS ñoïc ñeà baøi.

GV chieáu hình veõ leân baûng.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

P

Ví duï 1 (SGK).

Trang: 30

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Giaû söû AB laø ñoaïn ñöôøng maùy bay bay ñöôïc trong 1,2 phuùt thì BH laø ñoä cao maùy bay ñaït ñöôïc sau 1,2 phuùt.

GV neâu caùch tính AB, BH. HS ñöùng taïi choã neâu caùch tính.

B

A

1,2 phuùt =

H

1 giôø 50

Vaäy quaõng ñöôøng AB daøi: 500.

1 = 10 (km) 50

BH = AB.sinA = 10.sin300 = 10.

1 = 5 (km) 2

Ví duï 2 (SGK).

Ví duï 2.

GV yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi.

HS ñoïc ñeà baøi.

GV: Dieãn ñaït baøi toaùn baèng hình veõ, kí hieäu, 3m ñieàn caùc soá ñaõ bieát.

HS leân baûng veõ hình.

GV: Khoaûng caùch caàn tính laø caïnh naøo? Neâu A caùch tính AC? AC = AB.cosA = 3.cos650 ≈ 3.0, 4226 ≈ 1,27 (m ) HS ñöùng taïi choã neâu caùch tính: 0 AC = AB.cosA = 3.cos 65 Hoaït ñoäng 3: Cuûng coá (15’) Baøi taäp: Cho ∆ABC vuoâng taïi A coù AB = Baøi taäp B 21cm, goùc C = 400. Haõy tính ñoä daøi: a) AC b) BC 21 c) Phaân giaùc BD cuûa goùc B? GV yeâu caàu HS hoaït ñoäng nhoùm.

HS hoaït ñoäng theo nhoùm.

A GV kieåm tra hoaït ñoäng cuûa caùc nhoùm.

D Ñaïi dieän nhoùm trình baøy baøi laøm. a) AC = AB.cotgC

B

C

C

= 21.cot400 ≈ 21.1,1918 = 25,03

AB AB ⇒ BC = BC sin C 21 21 BC = ≈ ≈ 32,67 sin 400 0,6428

b) ta coù sinC =

⌢

GV yeâu caàu caùc nhoùm nhaän xeùt cheùo

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

⌢ˆ

⌢

c) coù C = 400 ⇒ B = 500 ⇒ B1 = 250 Xeùt tam giaùc vuoâng ABD coù

Trang: 31

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9 21 AB ⇒ BD = = cos B1 cos 250 AB cos B1 = BD 21 ≈ ≈ 23,17 0,9063

Hoaït ñoäng 4 : Höôùng daãn veà nhaø (3’) Baøi taäp: – Baøi 26/88 SGK. – Baøi 52/97 SBT. Ñoïc tröôùc: AÙp duïng giaûi tam giaùc vuoâng.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 10

§4 MOÄT SOÁ HEÄ THÖÙC VEÀ CAÏNH VAØ GOÙC TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG (TT) I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – HS hieåu ñöôïc thuaät ngöõ “giaûi tam giaùc vuoâng” laø gì? b/ Kó naêng: – HS vaän duïng ñöôïc caùc heä thöùc treân trong vieäc giaûi tam giaùc vuoâng.

– HS thaáy ñöôïc vieäc öùng duïng caùc tæ soá löôïng giaùc ñeå giaûi moät soá baøi toaùn thöïc teá. c/ Thaùi ñoä: – Tích cöïc xaây döïng baøi, saùng taïo trong caùch giaûi toaùn hình.

Troïng taâm: vaän duïng ñöôïc caùc heä thöùc treân trong vieäc giaûi tam giaùc vuoâng.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Thöôùc, phim trong, ñeøn chieáu – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: – OÂn laïi caùc heä thöùc trong tam giaùc vuoâng, coâng thöùc ñònh nghóa tæ soá löôïng giaùc, caùch söû duïng maùy tính.

2/ HS: – OÂn laïi caùc heä thöùc trong tam giaùc vuoâng, coâng thöùc ñònh nghóa tæ soá löôïng giaùc, caùch söû duïng maùy tính. Baûng nhoùm, maùy tính boû tuùi, thöôùc.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuõ (7’) 1/ Phaùt bieåu ñònh lí vaø vieát caùc heä thöùc veà caïnh vaø goùc trong tam giaùc vuoâng. (coù hình veõ GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 32

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

minh hoïa) HS1: Phaùt bieåu ñònh lí.

2/ Cho hình vẽ. Haõy tính: AB, BC B

A

10

C

HS2: Tính: AB, BC? Hoaït ñoäng 2 : Aùp duïng giaûi tam giaùc vuoâng (10’) GV: Ñeå giaûi moät tam giaùc vuoâng ta caàn bieát 2. Aùp duïng giaûi tam giaùc vuoâng maáy yeáu toá? Trong ñoù soá caïnh phaûi nhö theá naøo?

HS: Ñeå giaûi tam giaùc vuoâng caàn bieát hai yeáu toá, trong ñoù phaûi bieát ít nhaát moät caïnh.

Löu yù: – Soá ño goùc laøm troøn ñeán ñoä – Soá ño ñoä daøi laøm troøn ñeán chöõ soá thaäp phaân thöù ba.

Ví duï 3.

C GV yeâu cầu HS làm Ví duï 3.

GV chieáu ñeà baøi vaø hình veõ leân baûng.

GV: Ñeå giaûi tam giaùc vuoâng ABC, caàn tính caïnh naøo, goùc naøo? ⌢ ⌢ 8 HS: Caàn tính caïnh BC, B , C GV: Haõy neâu caùch tính.

HS ñöùng taïi choã neâu caùch tính.

A

5

B

Giaûi Theo ñònh lí Pitago, ta coù: BC = AB 2 + AC 2 = 52 + 82 ≈ 9, 434 AB 5 tan C = = = 0,625 AC 8 ⌢ ⌢ ⇒ C ≈ 320 ⇒ B = 90 0 − 32 0 = 580

[?2] Giaûi GV yeâu caàu HS laøm [?2] Tính caïnh BC maø 5 AB khoâng aùp duïng ñònh lí Pitago. tan C = = = 0,625 AC 8 HS hoaït ñoäng theo nhoùm baøn. ⌢ ⇒ C ≈ 32 0 – Tính goùc B vaø C tröôùc. ⌢ ⇒ B = 90 0 − 32 0 = 580

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 33

THCS Leâ Quyù Ñoân AB 5 tan C = = = 0,625 AC 8 ⌢ ⇒ C ≈ 32 0 ⌢ ⇒ B = 90 0 − 32 0 = 580

Giaùo aùn: Hình hoïc 9 AC AC ⇒ BC = BC sin B 8 BC = ≈ 9, 434 sin 52 0

sin B =

– Tính BC AC AC ⇒ BC = BC sin B 8 BC = ≈ 9, 434 sin 52 0

sin B =

Hoaït ñoäng3: Ví duï 4 (10’) GV chieáu ñeà baøi VD4 leân baûng.

Ví duï 4.

HS ñoïc VD 4 sau ñoù veõ hình vaøo vôû.

P

7

O

Q

⌢ ⌢ Q = 90 0 − P = 90 0 − 36 0 = 54 0

GV: Ñeå giaûi tam giaùc vuoâng OPQ, caàn tính OP = PQ.sinQ = 7.sin540 ≈ 5,663 caïnh naøo, goùc naøo? Haõy neâu caùch tính?

OQ= PQ.sinP = 7.sin36 0 ≈ 4,114 HS: Caàn tính goùc Q, caïnh OP, OQ. – Yeâu caàu HS laøm [?3]. [?3] Haõy tính caïnh OP, OQ qua cos cuûa caùc goùc P OP = PQ.cosP = 7.cos36 0 ≈ 5, 663 vaø Q. OQ= PQ.cosQ = 7.cos54 0 ≈ 4,114 GV cho HS hoaït ñoäng theo nhoùm.

Hoaït ñoäng 4 : Ví duï 5 vaø cuûng coá (15’) GV chieáu ñeà baøi vaø hình veõ leân maøn hình Ví duï 5.

Yeâu caàu HS töï giaûi, goïi moät HS leân baûng.

Moät HS leân baûng tính.

GV: Coøn caùch naøo khaùc ñeå MN khoâng?

Aùp duïng ñònh lí Pitago ñeå tính MN.

⌢ ⌢ N = 900 − M

= 90 0 − 510 = 39 0

LN = LM.tanM = 2,8.tan510

GV yeâu caàu HS laøm 27 / 88 SGK theo nhoùm.

Nhoùm 1 + 2: laøm caâu a. ⌢ a) B = 600 AB = c = b.tan C =10.tan300 ≈ 5,774(cm) BC = a =

10 ≈ 11, 547(cm) sin 600

≈ 3, 458

Coù: LM = MN.cos510 2,8 LM ⇒ MN = = 0 cos 51 cos 510 ≈ 4, 49 Baøi 27/88 SGK

Nhoùm 3 + 4: laøm caâu b.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 34

THCS Leâ Quyù Ñoân ⌢ b) B = 450 =>AC = AB =10 (cm) 10 BC = a = ≈ 11,142 sin 450

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Nhoùm 5 + 6: laøm caâu c. ⌢ c) C = 550 AC = 20.sin 350 ≈ 11, 472 AB = 20.sin 550 ≈ 16,383

HS hoaït ñoäng theo nhoùm.

– Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa caùc nhoùm.

Hoaït ñoäng 4 : Höôùng daãn veà nhaø (3’) – Xem vaø laøm laïi baøi 27/88 – Baøi taäp veà nhaø: 28, 29/89 SGK – Tieát sau luyeän taäp.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 11

Tieát 12

Tuaàn 6

Luyeän taäp §4

Luyeän taäp §4 (tt)

Tuaàn 6 – Tieát 11

LUYEÄN TAÄP §4 I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – HS vaän duïng ñöôïc caùc heä thöùc trong vieäc giaûi tam giaùc vuoâng. b/ Kó naêng: – HS ñöôïc thöïc haønh nhieàu veà aùp duïng caùc heä thöùc, tra baûng soá hoaëc söû duïng MTBT – Bieát vaän duïng caùc heä thöùc vaø thaáy ñöôïc öùng duïng caùc tì soá löôïng giaùc ñeå giaûi quyeát caùc baøi toaùn thöïc teá. c/ Thaùi ñoä: – Tích cöïc xaây döïng baøi, saùng taïo trong caùch giaûi toaùn hình.

Troïng taâm: vaän duïng ñöôïc caùc heä thöùc treân trong vieäc giaûi tam giaùc vuoâng.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Thöôùc, phim trong ghi saün caùc baøi taäp.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: – OÂn laïi caùc heä thöùc trong tam giaùc vuoâng. Maùy tính boû tuùi.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 35

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

2/ HS: – Thöôùc, baûng nhoùm, maùy tính boû tuùi.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa thaày - troø Hoaït ñoäng 1: KTBC (7’)

Noäi dung

HS1: a) Phaùt bieàu ñònh lí veà heä thöùc giöõa caïnh vaø goùc trong tam giaùc vuoâng. b) Tính goùc α , bieát : B

7m

A

4m

C

HS2: a) Theá naøo laø giaûi tam giaùc vuoâng?

b) Baøi 59a / 98 SBT

Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp (30’) GV yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi.

Baøi 1: 29/89 SGK HS ñoïc ñeà baøi sau ñoù leân baûng veõ hình.

A GV: Muoán tính goùc α ta thöïc hieän nhö theá naøo?

HS: Duøng tæ soá löôïng giaùc.

250m

C

320m

B

AB 250 = ≈ 0, 781 BC 320 ⇒ α ≈ 380 37 ′ cos α =

GV yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi 30/89 SGK. HS ñoïc ñeà baøi, sau ñoù HS leân baûng veõ hình.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Baøi 2: 30/89 SGK

Trang: 36

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

GV: Muoán tính ñöôøng cao AN ta tính nhö theá naøo?

HS: Muoán tính ñöôøng cao AN ta phaûi tính ñöôïc ñoaïn AB (hoaëc AC) GV: ∆ABC laø tam giaùc thöôøng muoán tính ñöôïc ñoaïn AB (hoaëc AC) theo em ta laøm nhö theá naøo?

HS: Taïo ra tam giaùc vuoâng baèng caùch: Töø B keû ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi AC (hoaëc töø C keû ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi AB).

HS leân baûng keû AK ⊥ AC. a)Keû AK ⊥ AC. Xeùt ∆BCK vuoâng taïi K coù: AN = ? ⇑ AN = AB.sin 380 ⇑ BK ⌢ AB = cos KBA ⇑ ⌢ ⌢ ⌢ KBA = KBC − ABC BK = BC.sin C

⌢ ⌢ C = 300 ⇒ KBC = 600 ⇒ BK = BC.sin C = 11.sin 300 = 5, 5(cm)

Xeùt ∆BKA vuoâng taïi K : ⌢ ⌢ ⌢ Coù KBA = KBC − ABC = 600 − 380 = 220 BK 5,5 ⌢ = AB = ≈ 5,932 cos KBA cos 220 ⇒ AN = AB.sin 380 ≈ 5,932.0, 616 = 3, 652

– Höôùng daãn hoïc sinh laøm tieáp.

b) Trong tam giaùc vuoâng ANC coù AC =

AN 3, 652 = ≈ 7,304 sin C sin 300

GV cho HS hoaït ñoäng nhoùm Baøi 3: 31/89 SGK, Baøi 3: 31/89 SGK chieáu ñeà baøi leân baûng vaø hình veõ leân baûng.

Gôïi yù: keû AH ⊥ CD HS hoaït ñoäng nhoùm.

GV kieåm tra hoaït ñoäng cuûa caùc nhoùm.

a) Tính AB Xeùt tam giaùc vuoâng ABC coù: AB = AC.sin C = 8.sin540 ≈ 6, 472 ⌢ b) Tính ADC Töø A keû AH ⊥ CD

Xeùt vuoâng ACH coù: AH = AC.sin C = 8.sin 740 ≈ 7, 690(cm)

Xeùt ∆AHD vuoâng coù: AH 7, 690 = ≈ 0,8010 AD 9, 6 ⌢ ⇒ D ≈ 53013′ ≈ 530

sin D =

GV kieåm tra baøi laøm cuûa nhoùm.

Hoaït ñoäng 3: Cuûng coá (3’) – Phaùt bieåu ñònh lí veà caïnh vaø goùc trong tam giaùc vuoâng.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 37

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Ñeå giaûi tam giaùc vuoâng caân, caàn bieát soá caïnh vaø soá goùc nhö theá naøo?

Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn veà nhaø (5’) – Höôùng daãn baøi: 32 / 89 SGK. – Baøi taäp: 59, 60, 61 / 98 SBT. – Yeâu caàu ñoïc tröôùc baøi §5.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 12

LUYEÄN TAÄP §4 (tt) I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – HS vaän duïng ñöôïc caùc heä thöùc trong vieäc giaûi tam giaùc vuoâng.

– HS ñöôïc thöïc haønh nhieàu veà aùp duïng caùc heä thöùc, tra baûng soá hoaëc söû duïng maùy tính boû tuùi. b/ Kó naêng: – Bieát vaän duïng caùc heä thöùc vaø thaáy ñöôïc öùng duïng caùc tì soá löôïng giaùc ñeå giaûi quyeát caùc baøi toaùn thöïc teá. c/ Thaùi ñoä: – Tích cöïc xaây döïng baøi, saùng taïo trong caùch giaûi toaùn hình.

Troïng taâm: Vaän duïng caùc heä thöùc vaø thaáy ñöôïc öùng duïng caùc tì soá löôïng giaùc ñeå giaûi quyeát caùc baøi toaùn thöïc teá II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Thöôùc, phim trong ghi saün caùc baøi taäp.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: – OÂn laïi caùc heä thöùc trong tam giaùc vuoâng. Maùy tính boû tuùi.

2/ HS: – Thöôùc, baûng nhoùm, maùy tính boû tuùi.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa thaày - troø Noäi dung Hoaït ñoäng 1 : Kieåm tra baøi cuõ (10’) Cho tam giaùc ABC vuoâng taïi A. Giaûi tam giaùc vuoâng trong caùc tröôøng hôïp sau: a) Goùc B = 400 vaø AB = 7 cm b) AB = 18 cm vaø AC = 21 cm

2 HS leân baûng trình baøy.

Baøi 1: 32/89 SGK GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Hoaït ñoäng 2 : Luyeän taäp (34 ‘) Baøi 1: 32/89 SGK Trang: 38

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

GV yeâu caàu HS leân baûng veõ hình?

Moät HS leân baûng veõ hình.

B

C

A

1 h 12 GV: Chieàu roäng cuûa khuùc soâng bieåu thò baèng 1 1 ñoaïn naøo? Ñöôøng ñi cuûa thuyeàn bieåu thò baèng Do ñoù : AC = 2. 12 = 6 ≈ 165m

Ñoåi 5 phuùt =

ñoaïn naøo?

HS: Chieàu roäng cuûa khuùc soâng bieåu thò baèng ñoaïn AB. Ñöôøng ñi cuûa thuyeàn bieåu thò baèng ñoaïn AC GV: Neâu caùch tính quaõng ñöôøng thuyeàn ñi ñöôïc trong 5 phuùt töø ñoù tính AB. Moät HS leân baûng laøm baøi.

Baøi 2: 93/104 SBT GV chieáu ñeà baøi taäp leân maøn hình.

Cho tam giaùc ABC. Bieát AB = 21cm, AC = 28cm, BC = 35cm. a) Chöùng minh tam giaùc ABC vuoâng. b) Tính sinB, sinC. HS ñoïc ñeà.

GV yeâu caàâu HS ñoäng theo nhoùm.

HS hoaït ñoäng theo nhoùm.

GV yeâu caàu ñaïi dieän nhoùm trình baøy baøi laøm. Ñaïi dieän nhoùm trình baøy. a) Ta coù BC 2 = 352 = 1225

Trong tam giaùc ABC vuoâng taïi B coù AB = AC.sinC ≈ 165.sin 700 ≈ 155m

Baøi 2: 93/104 SBT A 21

28 35

B

C

a) Ta coù BC 2 = 352 = 1225 AB 2 + AC 2 = 212 + 282 = 1225 ⇒ BC 2 = AB 2 + AC 2 Doù ñoù: ∆ABC vuoâng taïi A AC 28 b) sin B = = = 0,8 BC 35 AC 21 sin C = = = 0, 6 BC 35

AB 2 + AC 2 = 212 + 282 = 1225 ⇒ BC 2 = AB 2 + AC 2 Doù ñoù: ∆ABC vuoâng taïi A AC 28 b) sin B = = = 0,8 BC 35 AC 21 sin C = = = 0, 6 BC 35

Nhaän xeùt baøi laøm caùc nhoùm.

Baøi 3: 97/105 Sbt GV chieáu ñeà baøi leân maøn hình.

HS ñoïc ñeà baøi, sau ñoù leân baûng veõ hình.

Baøi 3: 97/105 Sbt B N 10 M

GV yeâu caàu HS leân baûng laøm caâu a.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

A

C

Trang: 39

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

HS leân baûng laøm baøi.

a) Trong tam giaùc ABC vuoâng taïi A: AB = BC sin C = 10sin300

GV höôùng daãn HS veõ hình cho caâu b, ñeå ≈ 10.0,5 = 5cm chöùng minh: MN // BC vaø MN = AB ta chöùng AC = BC cos C = 10cos300 minh nhö theá naøo? ≈ 10.0,866 = 8,66cm – Höôùng daãn HS: b) – Chöùng minh AMBN laø hình chöõ nhaät ⇒ MN=AB – Chöùng minh: ˆ = MBC ˆ ⇒ MN//BC BMN HS neâu caùch laøm: MN//BC ⇑ ˆ ˆ BMN = MBC

MN=AB ⇑

AMBN laø hình chöõ nhaät Baøi 4: Tìm x, y trong caùc hình sau: – Yeâu caàu HS hoaït ñoäng theo nhoùm baøn.

– Nöûa lôùp laøm caâu a.

– Nöûa lôùp laøm caâu b.

Baøi 4: Tìm x, y trong caùc hình sau: a) C 8

y

x

A

B

P

b) C

7

x

A

y

D

B

Hoaït ñoäng 3 : Daën do ø(1’) – Baøi taäp: 62, 63, 80, 81, 85 / 98 SBT. – Tieát sau luyeän taäp tieáp §4.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 40

THCS Leâ Quyù Ñoân

Tieát 13 Tieát 14

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Tuaàn 7

Luyeän taäp §4 (tt)

§4 Öùng duïng thöùc teá caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn. Thöïc haønh ngoaøi trôøi

Tuaàn 7 – Tieát 13

LUYEÄN TAÄP §4 (tt) I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – HS vaän duïng ñöôïc caùc heä thöùc trong vieäc giaûi tam giaùc vuoâng.

– HS ñöôïc thöïc haønh nhieàu veà aùp duïng caùc heä thöùc, tra baûng soá hoaëc söû duïng maùy tính boû tuùi. b/ Kó naêng: – Bieát vaän duïng caùc heä thöùc vaø thaáy ñöôïc öùng duïng caùc tì soá löôïng giaùc ñeå giaûi quyeát caùc baøi toaùn thöïc teá, kieåm tra 15 phuùt c/ Thaùi ñoä: – Tích cöïc xaây döïng baøi, saùng taïo trong caùch giaûi toaùn hình.Ñoäc laäp laøm kieåm tra Troïng taâm: Vaän duïng caùc heä thöùc vaø thaáy ñöôïc öùng duïng caùc tì soá löôïng giaùc ñeå giaûi quyeát caùc baøi toaùn thöïc teá.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Thöôùc, phim trong ghi saün caùc baøi taäp – Ñeà kieåm tra 15 phuùt – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu HS: – OÂn laïi caùc heä thöùc trong tam giaùc vuoâng. Maùy tính boû tuùi.

2/ HS: – Thöôùc, baûng nhoùm, maùy tính boû tuùi.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa thaày - troø Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Luyeän taäp (29’) – Ñeà baûng phuï: Baøi taäp1: Cho cosα = 0,6. Tính sinα, tanα, Baøi taäp1: Cho cosα = 0,6. Tính sinα, tanα, cotα. cotα.

GV: Neâu coâng thöùc tính sinα khi bieát cosα?

HS ñöùng taïi choã traû lôøi: sin2α + cos2α = 1

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 41

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

GV: Neâu coâng thöùc tính tanα vaø cotα khi bieát sinα vaø cosα. sin α cos α * Tính sinα, ta coù: HS: tan α = ; cot α = cos α sin α sin2α + cos2α = 1 – Yeâu caàu hs leân baûng laøm. => sin α = 1 − 0, 62 = 0,8 – HS ôû lôùp laøm vaø nhaän xeùt baøi baïn * Tính tanα , cotα Ta coù: sin α 0,8 4 = = tan α = cos α 0, 6 3 cos α 0, 6 3 = = cot α = sin α 0,8 4 – Ñeà baûng phuï: Baøi taäp 2: Cho tam giaùc ABC coù AB = 6cm, Baøi taäp 2: AC = 4,5cm, BC = 7,5cm. a) Chöùng minh tam giaùc ABC vuoâng taïi A. b) Tính caùc goùc B, C vaø ñöôøng cao AH cuûa tam giaùc. c) Tính dieän tích cuûa tam giaùc ABC. * Gôïi yù: GV : Neâu caùch chöùng minh 1 tam giaùc vuoâng khi bieát ñoä daøi 3 caïnh cuûa noù ?

HS : Söû duïng ñònh lí Pitago ñaûo. a) Ta coù: BC2 = 7,52 = 56,25 AB2 + AC2 = 4,52 + 62 = 56.25 => BC2 = AB2 + AC2 => ∆ABC vuoâng taïi A (Pitago ñaûo) GV : Caùch tính caùc goùc B, C vaø ñöôøng cao b) Tính goùc B,C AH cuûa tam giaùc.

4, 5 3 tan C = = = 0, 75 HS : Duøng tæ soá löôïng giaùc vaø heä thöùc trong 6 4 ⌢ 0 tam giaùc vuoâng? => C ≈ 37 Ta laïi coù:

⌢ ⌢ ⌢ ⌢ B + C = 900 => B = 900 − C ≈ 530 * Tính AH: AB. AC = BC. AH ( HT 1) AB. AC AH = BC 4,5.6 = ≈ 3,857(cm) 7,5

AB. AC GV : Caùch tính dieän tích cuûa tam giaùc vuoâng c) S ABC = 2 HS : Dieän tích cuûa tam giaùc vuoâng baèng nöõa 4,5.6 tích hai caïnh goùc vuoâng. = = 13,5(cm 2 ) 2 GV : Yeâu caàu 3 HS leân baûng laøm 3 caâu a, b, c.

Hoaït ñoäng 2 : Kieåm tra (15’) ÑEÀ BAØI:

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 42

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

I. TRẮC NGHIỆM (2Đ) KHOANH TRÒN VÀO ĐÁP ÁN ĐÚNG TRONG CÁC CÂU SAU: Câu 1: Cho tam giác vuông với các cạnh góc vuông lần lượt là 6 và 8, độ dài đường cao ứng

với cạnh huyền là: A. 4 3 .

B. 4,8.

C. 10.

D. 14.

Câu 2: Cho tam giác ABC vuông tại A có AH là đường cao, HB = 3cm, HC = 12cm, tỉ số

AC là: AB

A. 2

B. 4.

C.

1 .

4

D.

1 .

2

Câu 3: Cho tam giác ABC vuông tại A ta có: A. sin B =

AB .

AC

B. sin B =

AC .

AB

C. sin B =

AB .

BC

D. sin B =

AC .

BC

Câu 4: Góc nhọn α sau khi làm tròn đến phút khi biết cotα = 2 là: A. 26033’.

B. 26034’.

C. 26,50 .

D. 63026’.

II. BÀI TẬP (8Đ)

Bài 1: (4 điểm) Cho hình vẽ, biết AB = 3 cm, AC = 4 cm. Tìm BH, HC?

Bài 2: (3 điểm) Cho MNP vuông tại M, có MN = 6, MP = 8. Hãy tính các tỉ số lượng giác của góc N?

= 400 , E = 300 . Tính CD? (độ dài làm tròn Bài 3: (1 điểm) Cho hình vẽ, biết DE = 5 cm, C đến chữ số thập phân thứ hai)

ÑAÙP AÙN: I. TRẮC NGHIỆM (2Đ) KHOANH TRÒN VÀO ĐÁP ÁN ĐÚNG TRONG CÁC CÂU SAU: Câu 1. B. 4,8.

Câu 2. A. 2

Câu 3. D. sin B =

AC .

BC

Câu 4. B. 26034’. (mỗi đáp án đúng 0,5 điểm) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 43

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

II. BÀI TẬP (8Đ) Baøi 1 Xeùt ∆ABC vuoâng taïi A: BC2 = AB2 + AC2

Ñieåm thaønh phaàn

BC = AB 2 + AC 2 BC = 32 + 42 = 5

Baøi 1

Ta có: AB2 = BH.BC 32 = BH.5 BH = 1,8 Mặt khác: BH + HC = BC 1,8 + HC = 5 HC = 5 – 1,8 HC = 3,2 Vậy: BH = 1,8 ; HC = 3,2.

Xeùt ∆MNP vuoâng taïi M: NP2 = MN2 + MP2

1 ñieåm 1 ñieåm 1 ñieåm

1 ñieåm

NP = MN 2 + MP 2 NP = 62 + 82 = 10

Caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc N laø: MP 8 = = 0,8 NP 10 MN 6 cos N = = = 0, 6 NP 10 MP 8 4 = = tan N = MN 6 3 MN 6 cot N = = = 0, 75 MP 8

Baøi 2

Baøi 3

1 ñieåm

sin N =

Keû DH ⊥ CE (H ∈ CE) Xeùt ∆DHE vuoâng taïi H coù: DH = DE.sinE DH = 5.sin300 DH = 2,5 (cm) Xeùt ∆DHC vuoâng taïi H coù: DH = CD.sinC

⇒ CD =

moãi yù 0,5 ñieåm

0,5 ñieåm

2,5 DH = sin C sin 400

⇒ CD ≈ 3,89 (cm)

0,5 ñieåm

Hoaït ñoäng 3 : Daën do ø(1’) – Baøi taäp: 62, 63, 80, 81, 85 / 98 SBT(chöa xong).

– Tieát sau thöïc haønh ngoaøi trôøi.

– Yeâu caàu ñoïc tröôùc baøi §5.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 44

THCS Leâ Quyù Ñoân

Lôùp

SS

96

33

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

THOÁNG KEÂ CHAÁT LÖÔÏNG KIEÅM TRA 15’ Gioûi Khaù TB Yeáu SL % SL % SL % SL % 9 27,3 4 12,1 6 18,2 4 12,1

Keùm SL % 10 3

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 14

§5 ÖÙNG DUÏNG THÖÙC TEÁ CAÙC TÆ SOÁ LÖÔÏNG GIAÙC CUÛA GOÙC NHOÏN. THÖÏC HAØNH NGOAØI TRÔØI I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – HS bieát caùch xaùc ñònh chieàu cao cuûa moät vaät theå maø khoâng caàn leân ñieåm cao nhaát cuûa noù. b/ Kó naêng: – Reøn kyõ naêng ño ñaïc thöïc teá, reøn yù thöùc laøm vieäc taäp theå. c/ Thaùi ñoä: – Thöïc haønh nghieâm tuùc, chính xaùc.

Troïng taâm: Vaän duïng caùc heä thöùc vaø thaáy ñöôïc öùng duïng caùc tì soá löôïng giaùc ñeå giaûi quyeát caùc baøi toaùn thöïc teá II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Thöôùc cuoän, maùy tính boû tuùi, giaáy, buùt . . .

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – OÂn laïi caùc heä thöùc trong tam giaùc vuoâng. Maùy tính boû tuùi.

2/ HS: – Thöôùc, baûng nhoùm, maùy tính boû tuùi.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa thaày - trò Hoaït ñoäng cuûa troø Hoaït ñoäng 1 : Höôùng daãn hoïc sinh trong lôùp (7 phuùt) 1. Xaùc ñònh chieàu cao 1. Xaùc ñònh chieàu cao – Nghe GV giôùi thieäu.

– Chieáu hình 34/90 leân baûng: Neâu nhieäm vuï: Xaùc ñònh chieàu cao cuûa moät thaùp maø khoâng caàn leân ñænh cuûa thaùp.

– Giôùi thieäu: – Ñoä daøi AD laø chieàu cao cuûa thaùp maø khoù ño tröïc tieáp.

– Ñoä daøi OC laø chieàu cao cuûa giaùc GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 45

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

keá.

– CD laø khoaûng caùch töø chaân thaùp tôùi nôi ñaët giaùc keá.

– Qua hình veõ treân nhöõng yeáu naøo ta coù theå xaùc ñònh tröïc tieáp ñöôïc?

Baèng caùch naøo?

A

– Ñeå tính ñoä daøi AD em seõ tieán haønh nhö theá naøo?

O

D

a

B

C

– Ta coù theå xaùc ñònh tröïc tieáp goùc AOB baèng giaùc keá, xaùc ñònh tröïc tieáp ñoaïn OC, CD baèng ño ñaïc. + Ñaët giaùc keá thaúng ñöùng caùch chaân thaùp moät khoaûng baèng a (CD = a) + Ño chieàu cao cuûa giaùc keá (giaû söû OC = b) + Ñoïc treân giaùc keá soá ño goùc AOB =α + Ta coù AB = OB.tan α vaø AD = AB +BD Hoaït ñoäng 2: Chuaån bò thöïc haønh (5 phuùt) – Yeâu caàu caùc toå tröôûng baùo caùo – Toå tröôûng baùo caùo chuaån bò cuûa toå vaø nhaän maãu baùo vieäc chuaån bò thöïc haønh veà duïng caùo. cuï vaø phaân coâng nhieäm vuï – Kieåm tra duïng cuï.

– Giao maãu baùo caùo thöïc haønh cho caùc toå.

BAÙO CAÙO THÖÏC HAØNH TIEÁT 14 TOÅ : . . . . . . . LÔÙP : . . . . .

1. Xaùc ñònh chieàu cao Hình veõ:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ........................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ........................................................................... a) Keát quaû ño CD , α vaø OC. Laàn 1 Laàn 2 Laàn 3 TB CD α OD b) Tính AB GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 46

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

........................................................................... ................................................................ ....................................................................... ÑIEÅM THÖÏC HAØNH CUÛA TOÅ STT Hoï vaø teân HS Chuaån bò YÙ thöùc Kæ naêng Toång soá Ghi duïng cuï kæ luaät thöïc haønh ñieåm chuù (2 ñieåm ) (2 ñieåm) (6 ñieåm ) (10 ñieåm )

Nhận xét chung: ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... .......................................................................

Hoaït ñoäng 3 : Hoïc sinh thöïc haønh ngoaøi trôøi (30phuùt) – Phaân coâng vò trí thöïc haønh (2 toå cuøng moät – Moãi toå phaân coâng moät thö kí ñeå ghi keát quaû vò trí) ño ñaïc.

– Kieåm tra thöïc haønh cuûa hoïc sinh.

– Sau khi thöïc haønh xong, thu xeáp duïng cuï vaø Coù theå yeâu caàu HS laøm 2 laàn ñeå kieåm tra traû veà cho phoøng thieát bò, veä sinh vaø veà lôùp hoïc ñeå tieáp tuïc hoaøn thaønh baùo caùo. keát quaû – Thu baùo caùo thöïc haønh cuûa caùc toå.

– Thoâng qua baùo caùo vaø thöïc teá quan saùt ⇒ giaùo vieän nhaän xeùt ñaùnh giaù.

– Cho ñieån thöïc haønh cuûa töøng toå, töøng hoïc sinh.

A. Daën doø: (3 phuùt) OÂn laïi caùc kieán thöùc ñaõ hoïc, laøm caùc caâu hoûi trong phaàn oân taäp chöông.

Laøm baøi: 33, 34, 35, 36 / 93, 94 SGK IV/ Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kiểm tra giáo án

Duyệt của tổ trưởng Ngày ... tháng ... năm 2019

Lần 1 Vũ Thanh Trọng GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 47

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Tuaàn 8

Tieát 15

Tieát 16

§4 Öùng duïng thöùc teá caùc tæ soá löôïng giaùc

cuûa goùc nhoïn. Thöïc haønh ngoaøi trôøi (tt)

OÂn taäp chöông I

Tuaàn 8 – Tieát 15

§5 ÖÙNG DUÏNG THÖÙC TEÁ CAÙC TÆ SOÁ LÖÔÏNG GIAÙC CUÛA GOÙC NHOÏN. THÖÏC HAØNH NGOAØI TRÔØI I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – Bieát caùch xaùc ñònh khoaûng caùch giöõa hai ñòa ñieåm, trong ñoù coù moät ñieåm khoù ñeán ñöôïc. b/ Kó naêng: – Reøn kyõ naêng ño ñaïc thöïc teá, reøn yù thöùc laøm vieäc taäp theå. c/ Thaùi ñoä: – Thöïc haønh nghieâm tuùc, chính xaùc.

Troïng taâm: Vaän duïng caùc heä thöùc vaø thaáy ñöôïc öùng duïng caùc tì soá löôïng giaùc ñeå giaûi quyeát caùc baøi toaùn thöïc teá.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Thöôùc cuoän, maùy tính boû tuùi, giaáy, buùt . . .

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – OÂn laïi caùc heä thöùc trong tam giaùc vuoâng. Maùy tính boû tuùi.

2/ HS: – Thöôùc, baûng nhoùm, maùy tính boû tuùi.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng cuûa thaày - trò Hoaït ñoäng cuûa troø Hoaït ñoäng 1 : Höôùng daãn hoïc sinh trong lôùp (20 phuùt) 2. Xaùc ñònh khoaûng caùch 2. Xaùc ñònh khoaûng caùch – Quat saùt vaø laéng nghe – Chieáu hình 35/91 leân baûng: Neâu nhieäm vuï: Xaùc ñònh chieàu roäng cuûa moät khuùc soâng maø vieäc ño ñaïc chæ tieán haønh taïi moät bôø soâng.

– Giôùi thieäu: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 48

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Ta coi hai bôø soâng song song vôùi nhau.

Choïn moät ñieåm B phía beân kia bôø soâng laøm moác. Laáy ñieåm A beân naøy laøm soâng sao cho AB vuoâng goùc vôùi caùc bôø soâng.

Duøng eâke ñaïc keû ñöôøng thaúng Ax sao cho Ax ⊥ AB Laáy C ∈ Ax Ño ñoaïn AC (giaû söû AC = a) Duøng giaùc keá ño goùc ACB giaû ACB =α – Laøm theá naøo ñeå tính ñöôïc chieàu roäng khuùc soâng?

B

a A

α C

– Vì hai bôø soâng coi nhö song song vaø AB vuoâng goùc vôùi 2 bôø soâng. Neân chieàu roäng khuùc soâng chính laø ñoaïn AB. Coù ∆ACB vuoâng taïi A. AC = a ⌢ ACB = α ⇒ AB = a.tan α Hoaït ñoäng 2: Chuaån bò thöïc haønh (10 phuùt) – Yeâu caàu caùc toå tröôûng baùo caùo – Toå tröôûng baùo caùo chuaån bò cuûa toå vaø nhaän maãu baùo vieäc chuaån bò thöïc haønh veà duïng caùo. cuï vaø phaân coâng nhieäm vuï.

– Kieåm tra duïng cuï.

– Giao maãu baùo caùo thöïc haønh cho caùc toå.

BAÙO CAÙO THÖÏC HAØNH TIEÁT 16 TOÅ : . . . . . . . LÔÙP : . . . . .

2. Xaùc ñònh khoaûng caùch Hình veõ: ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... a) Keát quaû ño Keû Ax ⊥ AB Laáy C ∈ Ax Ño AC vaø xaùc ñònh α

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 49

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Laàn 1

Laàn 2

Laàn 3

TB

AC α b) Tính AB. ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... .......................................................................

STT

Hoï vaø teân HS

ÑIEÅM THÖÏC HAØNH CUÛA TOÅ Chuaån bò YÙ thöùc Kæ naêng duïng cuï kæ luaät thöïc haønh (2 ñieåm ) (2 ñieåm) (6 ñieåm )

Toång soá ñieåm (10 ñieåm )

Ghi chuù

Nhận xét chung: ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... .......................................................................

Hoaït ñoäng 3 : Hoïc sinh thöïc haønh ngoaøi trôøi (35phuùt) – Phaân coâng vò trí thöïc haønh (2 toå – Moãi toå phaân coâng moät thö kí ñeå ghi keát quaû ño ñaïc cuøng moät vò trí) – Sau khi thöïc haønh xong, thu xeáp duïng cuï vaø traû veà – Kieåm tra thöïc haønh cuûa hoïc sinh cho phoøng thieát bò, veä sinh vaø veà lôùp hoïc ñeå tieáp tuïc Coù theå yeâu caàu HS laøm 2 laàn ñeå hoaøn thaønh baùo caùo. kieåm tra keát quaû.

– Thu baùo caùo thöïc haønh cuûa caùc toå.

– Thoâng qua baùo caùo vaø thöïc teá quan saùt ⇒ giaùo vieän nhaän xeùt ñaùnh giaù.

–Cho ñieån thöïc haønh cuûa töøng toå, töøng hoïc sinh.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 50

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

B. Daën doø (5 phuùt) OÂn laïi caùc kieán thöùc ñaõ hoïc, laøm caùc caâu hoûi trong phaàn oân taäp chöông.

Laøm baøi: 33, 34, 35, 36/93, 94 SGK. IV/ Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 16

OÂN TAÄP CHÖÔNG I I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – Heä thoáng hoùa caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng.

– Heä thoáng hoùa caùc coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn vaø quan heä giöõa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau. b/ Kó naêng: – Reøn kó naêng tra baûng (hoaëc söû duïng maùy tính boû tuùi) ñeå tra (hoaëc tính)caùc tæ soá löôïng giaùc hoaëc soá ño goùc. c/ Thaùi ñoä: – Nghieâm tuùc oân taäp, phaùt bieåu chính xaùc.

Troïng taâm: Heä thoáng hoùa caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng, caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn vaø quan heä giöõa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Baûng toùm taét caùc kieán thöùc caàn nhôù coù choã (. . .) ñeå HS ñieàn cho hoaøn chænh. Baûng phuï hoaëc phim trong ghi caâu hoûi, baøi taäp. Thöôùc thaúng, compa, eâke, thöôùc ño ñoä, maùy tính boû tuùi.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Laøm caâu hoûi vaø baøi taäp oâng taäp chöông I. 2/ HS: – Laøm caâu hoûi vaø baøi taäp oâng taäp chöông I. Thöôùc keû, compa, eâke, maùy tính boû tuùi (hoaëc baûng soá).

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1 : Lyù thuyeát (10 phuùt) – Chieáu ñeà baøi leân baûng A. Lyù thuyeát 1) Vieát caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao 1. Caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong trong tam giaùc vuoâng. tam giaùc vuoâng.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 51

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

HS1: Leân baûng ghi caùc heä thöùc.

c 2 = ac′

2) h 2 = b′c′ 3) ha = bc 1 1 1 4) 2 = 2 + 2 h b c 2. Ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn

ï nh

ke à

Ca ï nh

Ca

2) Vieát coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn α .

HS2: Leân baûng ghi coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn α .

1) b 2 = ab′ ;

ñoá

i

Caïnh huyeàn sin α =

caïnh ñoái caïnh huyeàn

cos α =

caïnh keà caïnh huyeàn

tan α =

caïnh ñoái caïnh keà

cotgα =

3) Ñieàn vaøo daáu (. . .) ñeå coù coâng thöùc ñuùng a) Cho hai goùc α vaø β phuï nhau. Khi ñoù: sinα = . . . ; cosα = . . . ;

tanα = . . . cotα = . . .

b) Cho goùc nhoïn α . Ta coù :

caïnh keà caïnh ñoái

3. Moät soá tính chaát cuûa caùc tæ soá löôïng giaùc. * Cho hai goùc α vaø β phuï nhau. Khi ñoù: sinα = cosβ ; cosα = sinβ ;

tanα = cotβ cotα = tanβ

* Cho goùc nhoïn α . Ta coù :

0 < sinα < 1; 0 < cosα <1 sin 2 α + . . . =1 tan α =

... ... ; cotα = ; tanα. . . .=1 ... ...

HS3: Leân baûng ñieàn.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

0 < sin α < 1 ; 0 < cosα <1; sin 2 α + cos 2 α = 1 tanα =

sinα cosα

Trang: 52

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

GV: Phaùt bieåu vaø ghi caùc heä thöùc caùc heä thöùc

cosα sinα tanα.cotα = 1

cotα =

veà caïnh vaø goùc trong tam giaùc vuoâng?

HS: Leân baûng phaùt bieåu vaø ghi heä thöùc veà caïnh vaø goùc trong tam giaùc vuoâng.

4. Caùc heä thöùc veà caïnh vaø goùc trong tam giaùc vuoâng.

GV yeâu caàu HS ôû döôùi lôùp nhaän xeùt.

B

a

c

A

C

b

Cho tam giaùc ABC vuoâng taïi A. Khi ñoù: b = asinB c = asinC b = acosC c = acosB b = ctanB; c = btanC b = ccotC c = bcotB

Hoaït ñoäng 2: Baøi taäp (30 phuùt) B. Baøi taäp Baøi 33/93 SGK Baøi 33/93 SGK – Chieáu ñeà baøi leân baûng, haõy choïn keát quaû Choïn keát quaû ñuùng trong caùc keát quaû döôùi ñuùng trong caùc keát quaû döôùi ñaây? ñaây: a)Trong hình 41, sin α baèng 5 5 A. B. 3 4 3 3 5 4 C. D. 5 4 b) Trong hình 42, sinQ baèng PR RS PS C. SR A.

3 P S

PR QR SR D. QR B.

c) Trong hình 43, cos 300 baèng: Q

R

a

2a

3a

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

A.

2a 3

B.

a 3

C.

3 2

D. 2 3a 2

Baøi 34/93 SGK a) Trong hình 44, heä thöùc naøo trong caùc heä thöùc sau laø ñuùng Trang: 53

THCS Leâ Quyù Ñoân

b c a C. tanα = c A. sinα =

Giaùo aùn: Hình hoïc 9 b B. cotα = c a D. cotα = c

b) Trong hình 44, heä thöùc naøo trong caùc heä thöùc sau laø ñuùng A. sin 2α + cos 2 α = 1 B. sinα = cosβ

Baøi 34/93 SGK – Chieáu ñeà baøi leân baûng:

C. cosβ = sin(900 -α) sinα D. tanα = cosα

c

a

b

a) Heä thöùc naøo ñuùng?

C. tanα =

a c

b) Heä thöùc naøo khoâng ñuùng?

C. cosβ = sin(900 – α)

– Yeâu caàu HS nhaän xeùt?

Baøi 35/94 SGK Baøi 35/94 SGK GV chieáu hình leân baûng, ñeà baøi yeâu caàu tìm soá ño goùc naøo?

19 HS: Tìm soá ño goùc α vaø β .

GV: Haõy neâu caùch tìm soá ño goùc α vaø β ?

GV: Ñeå tìm soá ño goùc ta thöôøng phaûi bieát 28 ñöôïc ñieàu gì?

19 0 HS: Phaûi bieát ñöôïc moät tæ soá löôïng giaùc cuûa tan α = 28 ≈ 0, 678 ⇒ α = 34 10′ goùc ñoù.

Coù α + β = 900 19 – chính laø tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc naøo? ⇒ β = 900 − 34010′ = 55050′ 28

Töø ñoù haõy tính goùc α vaø β .

Baøi 37/94 SGK GV yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi GV ñöa hình veõ leân baûng phuï.

– Yeâu caàu HS laøm caâu a) theo nhoùm HS hoaït ñoäng theo nhoùm.

– Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa nhoùm.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Baøi 37/94 SGK A

6cm

B

4,5cm

7,5cm H

C

a) Coù AB2 + AC2 = 62 + 4,52 = 56,25 BC2 = 7,52 = 56,25 Trang: 54

THCS Leâ Quyù Ñoân

2

2

2

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

⇒ AB + AC = BC ⇒ ∆ABC vuoâng taïi A(Pitago) AC 4,5 Coù: tan B = = = 0, 75 AB 6 ⌢ ⇒ B ≈ 36052′ ⌢ ⌢ ⇒ C = 900 − B = 5308′

GV: Ñieåm M naèm treân ñöôøng naøo? (ñöôøng cao töông öùng vôùi caïnh BC cuûa hai Ta coù: BC.AH = AB.AC (Heä thöùc) tam giaùc naøy phaûi nhö theá naøo?)

HS: Ñieåm M phaûi caùch BC moät khoaûng baèng ⇒ AH = AB.AC = 6.4,5 = 3,6(cm) b) Ñieåm M phaûi BC 7,5 AH. Do ñoù M phaûi naèm treân ñöôøng thaúng song vôùi BC, caùch BC moät khoaûng baèng AH naèm treân hai ñöôøng thaúng song song vôùi BC, caùch BC moät khoaûng baèng AH = 3,6(cm). = 3,6 cm.

Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn veà nhaø (5 phuùt) – OÂn taäp theo baûng “Toùm taét caùc kieán thöùc caàn nhôù” cuûa chöông.

– Baøi taäp veà nhaø: 38, 39, 40 / 95 SGK. – Tieát sau: OÂn taäp chöông I tieáp theo.

– Mang ñuû duïng cuï hoïc taäp vaø maùy tính boû tuùi.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 17 Tieát 18

Tuaàn 9

OÂn taäp chöông I (tt)

Phuï ñaïo: OÂn taäp chöông I (tt)

Tieát 17

OÂN TAÄP CHÖÔNG I (tt) I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – Heä thoáng hoùa caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng.

– Heä thoáng hoùa caùc coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn vaø quan heä giöõa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau. b/ Kó naêng : – Reøn luyeän kó naêng döïng goùc khi bieát moät tæ soá löôïng giaùc cuûa noù, kó naêng giaûi tam giaùc vuoâng vaø vaän duïng vaøo tính chieàu cao, chieàu roäng cuûa vaät theå trong thöïc teá; giaûi caùc baøi taäp coù lieân quan ñeán heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng. c/ Thaùi ñoä: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 55

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Nghieâm tuùc oân taäp, phaùt bieåu chính xaùc.

Troïng taâm: Kó naêng giaûi tam giaùc vuoâng vaø vaän duïng vaøo tính chieàu cao, chieàu roäng cuûa vaät theå trong thöïc teá; giaûi caùc baøi taäp coù lieân quan ñeán heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Baûng toùm taét kieán thöùc caàn nhôù (phaàn 4). Baûng phuï, phim trong ghi caâu hoûi baøi taäp. Thöôùc thaúng, compa, eâke, thöôùc ño ñoä, maùy tính boû tuùi.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Laøm caâu hoûi vaø baøi taäp oâng taäp chöông I 2/ HS: – Laøm caâu hoûi vaø baøi taäp oâng taäp chöông I. Thöôùc keû, compa, eâke, maùy tính boû tuùi (hoaëc baûng soá) III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Baøi cuõ (10’) – Chieáu ñeà baøi leân baûng.

Laøm caâu hoûi 3 / 91 SGK. Laøm caâu hoûi 4 / 91 SGK. HS1: Laøm caâu hoûi 3/91 SGK HS2: Laøm caâu hoûi 4/91 SGK vaø baøi taäp.

Cho tam giaùc vuoâng ABC. Tröôøng hôïp naøo sau ñaây khoâng theå giaûi ñöôïc tam giaùc vuoâng naøy.

A. Bieát moät goùc nhoïn vaø moät caïnh goùc vuoâng.

B. Bieát hai goùc nhoïn.

– Aùp duïng kieán thöùc treân ñeå giaûi moät soá baøi taäp sau Hoaït ñoäng 2: Tính chieàu cao, khoaûng caùch (15’) Baøi 1: 40 / 95 SGK Baøi 1: 40 / 95 SGK – Yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi vaø treân hình veõ leân baûng.

– Yeâu caàu 1 HS leân baûng laøm baøi coøn laïi laøm vaøo phim trong.

– Yeâu caàu HS nhaän xeùt ñaùnh giaù.

B

C

A 1,7m

E

30m

coù AB = DE = 30m, AD = BE = 1,7m Trong tam giaùc vuoâng ABC AC = AB.tanB = 30tan350

D

≈ 30.0, 7 ≈ 21m

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 56

THCS Leâ Quyù Ñoân

Baøi 2: 38 / 96 SGK – Chieáu ñeà baøi vaø hình veõ leân maøn hình.

– Neâu caùch tính khoaûng caùch giöõa hai thuyeàn?

– HS neâu caùch tính – Yeâu caàu HS tính

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

vaäy chieàu cao cuûa caây laø : CD= CA + AD ≈ 21 + 1,7 ≈ 22,7m Baøi 2: 38 / 96 SGK B

A

380m

I

K

IB = IK.tan(500 +150) = IK.tan650 IA = IK.tan500 ⇒ AB = IB – IA = IK.tan650 – IK.tan500 = IK(tan650 –tan500) ≈ 380.0,953 ≈ 362m Hoaït ñoäng 3 : Döïng goùc nhoïn α (15’) Baøi 3: Döïng goùc nhoïn α , bieát: Baøi 3: Döïng goùc nhoïn α , bieát: a ) sin α = 0, 25 a ) sin α = 0, 25 b) cos α = 0, 75 b) cos α = 0, 75 c) tan α = 1 c ) tan α = 1 d ) cot α = 2 d ) cot α = 2 – Ñeå döïng goùc nhoïn α bieát sin α = 0,25 ta thöïc Giaûi hieän nhö theá naøo?

– Neâu caùch döïng goùc nhoïn α – Ñeå döïng goùc nhoïn α bieát moät tæ soá löôïng giaùc B cuûa noù: 1 – sin α = 0,25=

1 4

1

4

A

C

– Höôùng daãn hoïc sinh caùch döïng goùc α – Döïng goùc nhoïn α vaøo vôû. 2 HS leân baûng döïng –Sin α = 0,25= 1 4 hình –Döïng tam giaùc vuoâng ABC coù: – Yeâu caàu hoïc sinh döïng hình vaøo vôû = 900 , AB = 1, BC = 4 A – Kieåm tra vieäc döïng hình cuûa hoïc sinh = α vì sin α = sinC = 1 coù C

4

– cos α = 0, 75 = GV : Nguyeãn Thaønh Trung

3 4 Trang: 57

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9 1

4

3

Yeâu caàu ñoái vôùi HS khuyeát taät: – Bieát döïng moät goùc nhoïn khi bieát tæ soá löôïng giaùc cuûa noù.

Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn veà nhaø (5 phuùt) – Taäp lyù thuyeát vaø baøi taäp cuûa chöông I ñeå tieát sau kieåm tra 1 tieát.

– Baøi taäp veà nhaø: 87, 88, 90 /130 SBT. IV/ Ruùt kinh nghieäm: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 18

PHUÏ ÑAÏO: OÂN TAÄP CHÖÔNG I (tt) I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – Heä thoáng hoùa caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng.

–Heä thoáng hoùa caùc coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn vaø quan heä giöõa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau. b/ Kó naêng: – Reøn luyeän kó naêng döïng goùc khi bieát moät tæ soá löôïng giaùc cuûa noù, kó naêng giaûi tam giaùc vuoâng vaø vaän duïng vaøo tính chieàu cao, chieàu roäng cuûa vaät theå trong thöïc teá; giaûi caùc baøi taäp coù lieân quan ñeán heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng. c/ Thaùi ñoä: – Nghieâm tuùc oân taäp, phaùt bieåu chính xaùc.

Troïng taâm: Kó naêng giaûi caùc b taäp coù lieân quan ñeán heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: –Baûng toùm taét kieán thöùc caàn nhôù (phaàn 4).Baûng phuï, phim trong ghi caâu hoûi baøi taäp.Thöôùc thaúng, compa, eâke, thöôùc ño ñoä, maùy tính boû tuùi.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Laøm caâu hoûi vaø baøi taäp oâng taäp chöông I 2/ HS : – Laøm caâu hoûi vaø baøi taäp oâng taäp chöông I. Thöôùc keû, compa, eâke, maùy tính boû tuùi (hoaëc baûng soá) III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 58

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

HÑ cuûa GV - HS

Noäi dung

Hoaït ñoäng 1: Baøi cuõ (10’) 1/ Neâu laïi tæ soá löôïng giaùc cuûa hai goùc phuï nhau?

2/ Neâu caùc heä thöùc veà caïnh vaø goùc trong tam giaùc vuoâng?

Hoaït ñoäng 2 : OÂn taäp (30’) – Ñöa ñeà (baûng phuï) Baøi 1: Baøi 1: Cho hình veõ (hình 4)

a) Tính AH; b) So saùnh sinB vaø cosC; c) Tính BH, CH. – HS đoïc ñeà – 1 HS leân baûng veõ hình – Hs leân baûng laøm caâu a

a) 1 1 1 − + 2 2 AH AB AC 2 AB 2 + AC 2 1 ⇒ = AH 2 AB 2 . AC 2 AB 2 . AC 2 ⇒ AH 2 = AB 2 + AC 2 32.42 144 = 2 = = 5.76 2 3 +4 25 ⇒ AH = 5.76 = 2.4

b) Ta coù goùc B vaø goùc C laø hai goùc phuï nhau do ñoù: sinB = cos C – Hai goùc B,C nhö theá naøo vôùi nhau? Neâu c) caùch so saùnh?

AB 3 tanC = = = 0.75 – 2 goùc B,C phuï nhau.

AC 4 – Taïi choã neâu caùch so saùnh ∆HAC vuoâng taïi H, ta coù: AH = CH.tanC 2.4 AH – Ghi baûng caâu b ⇒ CH = = tan C 0.75 – ∆HAC laø tam giaùc gì ? Neâu caùch tính CH? ⇒ BH = BC – CH = 5 –3.2 = 1.8 – ∆HAC vuoâng taïi H vaø AH = CH.tanC ⇒ CH =

AH tan C

– Neâu caùch tính tanC = ?

– tan C=

AB 3 = = 0.75 AC 4

– 1 HS leân baûng trình baøy.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 59

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Ñöa ñeà (baûng phuï) Baøi 2: Goïi 2 caïnh goùc vuoâng laàn löôït laø b, c vaø goùc nhoïn töông öùng B vaø C, ta coù: b 13 vuoâng, bieát tæ soá giöõa 2 caïnh goùc vuoâng laø tan B = = = 0.619 c 21 13:21 (keát quaû laøm troøn ñeán phuùt). ⇒ B = 31045’ vaø goùc C = 900 – 31045’ = 58015’ hoaëc C = 31045’ thì B = 900 – 31045’ = 58015’ – Ñöa ñeà (baûng phuï)

Baøi 2: Tính caùc goùc nhoïn cuûa moät tam giaùc

Baøi 3: Cho tam giaùc DEF coù

ED = 7cm, D

= 400, goùc F = 580. Keû ñöôøng cao EI cuûa tam giaùc ñoù. Haõy tính: a) Ñöôøng cao EI b) Caïnh EF (laøm troøn ñeán soá thaäp phaân thöù 2).

– HS laøm theo nhoùm a) Ñöôøng cao EI EI = ED.SinD = 7.Sin400 ≈ 4.5 (cm) b) Caïnh EF. (laøm troøn ñeán soá thaäp phaân thöù 2) EF =

EI 4.5 = ≈ 5.31(cm) SinF Sin58 0

– Ghi baøi vaøo vôõ.

– Cho HS nhaän xeùt 1 nhoùm => Sửa sai caùc nhoùm coøn laïi.

Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn veà nhaø (5 phuùt) – OÂn caùc baøi toaùn ñaõ laøm – Hoïc thuoäc caùc heä thöùc.

– Tieát sau KT 45’ IV/ Ruùt kinh nghieäm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 60

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Tuaàn 10 – Tieát 18

KIEÅM TRA 45 ‘ CHÖÔNG I I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – Kieåm tra caùc kieán thöùc troïng taâm cuûa chöông I. b/ Kó naêng: – Bieát caùch laäp caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn moät caùch thaønh thaïo. Söû duïng thaønh thaïo baûng löôïng giaùc hoaëc maùy tính boû tuùi ñeå tính caùc tæ soá löôïng giaùc hoaëc tính goùc.

– Bieát vaän duïng linh hoaït caùc heä thöùc trong tam giaùc vuoâng ñeå tính moät soá yeáu toá (caïnh, goùc) hoaëc ñeå giaûi tam giaùc vuoâng.

– Nhaèm ñaùnh giaù quaù trình hoïc vaø reøn luyeän cuûa hoïc sinh qua ñoù giaùo vieân coù bieän phaùp khaéc phuïc vaø uoán naén hoïc sinh. c/ Thaùi ñoä: – Nghieâm tuùc vaø ñoäc laäp laøm baøi, caån thaän vaø chính xaùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Chuaån bò ma traän ñeà vaø ñeà kieåm tra – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: OÂn taäp chöông I, duïng cuï hoïc taäp.

2/ HS: OÂn taäp chöông I, duïng cuï hoïc taäp.

III/ MA TRẬN ĐỀ: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Ma traän ñeà kieåm tra: Cấp độ Nhận biết

Vận dụng

Thông hiểu

Vận dụng cao

Cộng

Chủ đề Một số hệ thức về cạnh và đường cao trong tam giác vuông Số câu Số điểm Tỉ lệ % Tỉ số lượng giác của góc nhọn Số câu Số điểm Tỉ lệ %

Vẽ được hình theo yêu cầu của đề bài.

Tính được độ dài . các đoạn thẳng dựa vào hệ thức về cạnh và đường cao trong tam giác vuông.

1 0,5 5% .

1 3 30% Tính được các TSLG của góc nhọn,đơn giản biểu thức…

2 3,5 35%

2 2,0 20%

2 2,0 20%

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 61

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Một số hệ thức giữa các cạnh góc và của tam giác vuông

Vẽ được hình theo yêu cầu của đề bài.

Giải được bài toán “Giải tam giác vuông”.

Số câu Số điểm Tỉ lệ % Ứng dụng thực tế các tỉ số lượng giác của góc nhọn Số câu Số điểm Tỉ lệ % Tổng số câu Tổng số điểm Tỉ lệ %

1 0,25 2,5% Vẽ được hình theo yêu cầu của đề bài.

1 1,75 17,5% Tính được yếu tố độ dài hoặc số đo của một góc trong bài toán thực tế.

1 0,25 2,5% 3

Vận dụng được liên hệ giữa các kiến thức đã học với hệ thức giữa các cạnh và góc của tam giác vuông để chứng minh hoặc tính toán.

1 1 10%

3 3 30%

1 1,25 12,5% 5

1

2 1,5 15% 9

1

8

1

10

10%

80%

10%

100%

KIỂM TRA CHƯƠNG I HÌNH HỌC 9 Năm học 2019-2020 Thời gian làm bài: 45 phút

ĐỀ BÀI Bài 1 : 2,5 điểm = 300 . (2 điểm) 1) Giải ∆ABC vuông tại A biết BC = 20cm , C 2) Đơn giản biểu thức : Q = sin 2 α + cot 2 α .sin 2 α . (0,5điểm) Bài 2 : 1,5 điểm Một tòa nhà có chiều cao 20m. Góc tạo bởi tia nắng mặt trời tạo với mặt đất là 510. Tính chiều dài bóng của tòa nhà trên mặt đất tại thời điểm đó .

Bài 3: (6,0 điểm) Cho ∆ABC vuông tại A đường cao AH. 1.Cho AB = 3cm, BC = 5cm a)Tính các tỉ số lượng giác của góc B. (2điểm) b) Tính độ dài các đoạn AH , HB , HC. (3 điểm) 2. Trên cạnh AC lấy điểm K (K khác A, K khác C). Gọi D là hình chiếu của A trên BK. Giả sử 1

2

AB = 2BH Chứng minh: S BHD = 4 S BKC .cos ABD (1 điểm) Chú ý: Độ dài làm tròn đến chữ số thập phân thứ hai.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 62

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM Bài

Câu 1

Nội dung

Điểm ∑ = 2,5đ

Hình vẽ

0,25đ

∆ABC vuông tại A, ta có 1

*

ABC + ACB = 90 0 ⇒ ABC = 900 − ACB = 90 0 − 30 0 = 600

*

1 AB = BC .sin C = 20.sin 300 = 20. = 10(cm) 2

AC = BC.cos C = 20.cos 300 = 20.

* 2

Q = sin 2 α + cot 2 α .sin 2 α = sin 2 α +

3 = 10 3(cm) 2

cos 2 α ⋅ sin 2 α = sin 2 α + cos 2 α = 1 sin 2 α

0,5đ 0,75đ 0,5đ 0,5đ

∑ = 1,5đ B

0,25đ

20m

51 0

2

A

C

Giả sử chiều cao của tòa nhà là AB, bóng của tòa nhà trên mặt đất là AC; góc tạo bởi tia nắng mặt trời và mặt đất tại thời điểm đó là góc BCA. Tam giác BAC vuông tại A, ta có: AC = AB.cot C = 20.cot 510 ≈ 16, 20 Vậy bóng của tòa nhà trên mặt đất tại thời điểm đó khoảng 16,20m.

0,5đ 0,5đ 0,25đ ∑ = 6,0đ

A

3

Hình vẽ

0,5đ

K D B

H

I

E

C

∑ = 1,5đ 1a

∆ABC vuông tại A,ta có AB 2 + AC 2 = BC 2 ⇒ AC 2 = BC 2 − AB 2 = 25 − 9 = 16 ⇒ AC = 4

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

0,5đ Trang: 63

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

AC 4 AB 3 = = 0,8 ; cos B = = = 0, 6 BC 5 BC 5 AC 4 AB 3 ; cotB = = = tan B = AB 3 AC 4

sin B =

0,5đ 0,5đ

∑ = 3,0đ ∆ ABC vuông tại A ,có AH là đường cao ,ta có:

1b

AH.BC = AB.AC ⇒ AH =

AB2 = BH.BC ⇒ BH =

1,0đ

AB.AC 3.4 = = 2, 4(cm) BC 5

1,0đ

AB2 32 = = 1,8(cm) BC 5

1,0đ

HB + HC = BC ⇒ HC = BC − HB = 5 − 1,8 = 3, 2(cm)

∑ = 1,0đ 2

∆ ABC vuông tại A ,có AH là đường cao suy ra AB =BH.BC(1)

2

2

∆ ABK vuông tại A ,có AD là đường cao suy ra AB =BD.BK(2)

Từ (1) và (2) suy ra BH.BC= BD.BK ⇒ Do đó ∆ BHD 3

BD BH = BC BK

S  BH  ∆ BKC (c-g-c) ⇒ BHD =   S BKC  BK 

∆ ABK vuông tại A ta có cosABD =

2

0,5đ

AB AB ⇒ BK =

BK cosAB D

2

0,25đ

2

 BH .cos S ABD   BH .cos ABD  1 2 Do đó BHD =  ABD =   = cos    2.BH 4 S BKC  AB   

(vì AB=2BH) 1 4

Suy ra S BHD = SBKC .cos 2 ABD

0,25đ

Cách khác: Kẻ DI ⊥ BC ; KE ⊥ BC (I , K ∈ BC ) 1 2 BH .D I S BH D  BH  D I BH .D I 1 DI 2 ⇒ = = =  = .  ⋅ S BKC B C .K E A B K E KE 1 4   BC .K E 2

(1)

0,25đ

(vì AB= 2BH)

DI BD = (2) KE BK ∆ABK vuông tại A có: AB AB 2 BD.BK BD

2 cosABD = ⇒ cos ABD = = = 2 2 BK BK BK BK ∆BDI ∽ ∆BKE ⇒

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

0,5đ

(3)

Trang: 64

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Từ (1),(2),(3) suy ra

S BHD =

S BHD 1

= . cos2 AB D⇒ S BKC 4 0,25đ

1

S BKC cos2 AB D 4

Lưu ý: HS giải đúng bài toán bằng cách khác với đáp án giám khảo tự cân đối điểm số cho từng phần.

Lôùp

SS

96

33

THOÁNG KEÂ CHAÁT LÖÔÏNG KIEÅM TRA 45’ Gioûi Khaù TB Yeáu SL % SL % SL % SL %

Keùm SL %

Tuaàn 10

Tieát 19

§ 1 Söï xaùc ñònh ñöôøng troøn tính chaát ñoái xöùng cuûa ñöôøng troøn

Tieát 20

Tieát 19:

Luyeän taäp § 1

CHÖÔNG II: ÑÖÔØNG TROØN §1: SÖÏ XAÙC ÑÒNH ÑÖÔØNG TROØN TÍNH CHAÁT ÑOÁI XÖÙNG CUÛA ÑÖÔØNG TROØN

I. Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: – Hoïc sinh bieát ñöôïc ñònh nghóa ñöôøng troøn, caùc caùch xaùc ñònh moät ñöôøng troøn, ñöôøng troøn ngoaïi tieáp tam giaùc vaø tam giaùc noäi tieáp ñöôøng troøn.

– Hoïc sinh bieát ñöôïc ñöôøng troøn laø hình coù taâm ñoái xöùng coù truïc ñoái xöùng.

– Hoïc sinh bieát caùch döïng ñöôøng troøn ñi qua ba ñieåm khoâng thaúng haøng. Bieát chöùng minh moät ñieåm naèm treân, naèm beân trong, naèm beân ngoaøi ñöôøng troøn. b/ Kó naêng:Reøn luyeän kyõ naêng veõ hình, kó naêng trình baøy. c/ Thaùi ñoä: Caån thaän, töï giaùc, tích cöïc trong quaù trình hoïc.

Troïng taâm: HS naém ñöôïc ñònh nghóa ñöôøng troøn, caùc caùch xaùc ñònh moät ñöôøng troøn, ñöôøng troøn ngoaïi tieáp tam giaùc vaø tam giaùc noäi tieáp ñöôøng troøn.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: – Moät taám bìa hình troøn; thöôùc thaúng; compa; baûng phuï – Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa; moät taám bìa hình troøn.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 65

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

2/ HS : – Thöôùc thaúng; compa; moät taám bìa hình troøn.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng 1: Giôùi thieäu chöông II (2 phuùt) GV: Ñöa hình aûnh troáng ñoàng giôùi thieäu hình troøn, ñöôøng troøn. ÔÛ lôùp 6 caùc em ñaõ hoïc ñònh nghóa ñöôøng troøn, trong chuông II ta tìm hieåu theâm: – Söï xaùc ñònh ñöôøng troøn vaø caùc tính chaát cuûa ñöôøng troøn.

– Vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn.

– Vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn.

– Quan heä giöõa ñöôøng troøn vaø tam giaùc.

HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 2: Nhaéc laïi veà ñöôøng troøn (10’) – Yeâu caàu HS neâu ñònh nghóa ñöôøng troøn?

1. Nhaéc laïi veà ñöôøng troøn: – Phaùt bieåu ñònh nghóa ñöôøng troøn. Ñöôøng troøn taâm O baùn kính R (vôùi R > – Veõ hình vaø yeâu caàu HS veõ ñöôøng troøn taâm 0) laø hình goàm caùc ñieåm caùch ñieåm O moät O baùn kính R. khoaûng baèng R. – Veõ hình vaøo vôû.

– Kí hieäu?

Kí hieäu (O; R) hoaëc (O) – Kí hieäu: (O , R) hoaëc (O).

– Ñöa hình aûnh giôùi thieäu 3 vò trí cuûa ñieåm M ñoái vôùi ñöôøng troøn (O , R) – Em haõy cho bieát heä thöùc lieân heä giöõa ñoä daøi ñoaïn OM vaø baùn kính R ?

– Traû lôøi. + Ñieåm M naèm treân ñöôøng troøn ⇔ OM = R + Ñieåm M naèm beân trong ñöôøng troøn ⇔ – Yeâu caàu HS laøm [?1] OM < R + Ñieåm M naèm beân ngoaøi ñöôøng troøn ⇔ OM > R

– Taïi choã traû lôøi [?1] Ñieåm H naèm beân ngoaøi ñöôøng troøn ⇒ OH > R Ñieåm K naèm beân ngoaøi ñöôøng troøn ⇒ OK < R Töø ñoù suy ra OH > OK Trong ∆OHK coù OH > OK GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 66

THCS Leâ Quyù Ñoân (theo ñònh lí veà goùc vaø caïnh ⇒ OKH>OHK

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

ñoái dieän trong tam giaùc) – Ñöa hình aûnh minh hoïa Hoaït ñoäng 3: 2. Caùch xaùc ñònh ñöôøng troøn (15’) – Moät ñöôøng troøn ñöôïc xaùc ñònh khi bieát 2. Caùch xaùc ñònh ñöôøng troøn: nhöõng yeáu toá naøo?

– Moät ñöôøng troøn ñöôïc xaùc ñònh khi bieát taâm vaø baùn kính.

– Bieát moät ñoaïn thaúng laø ñöôøng kính cuûa ñöôøng troøn.

– Hoaëc bieát yeáu naøo khaùc maø vaãn xaùc ñònh ñöôïc ñöôøng troøn? ⇒ Ta seõ xeùt xem moät ñöôøng ñöôïc xaùc ñònh neáu bieát bao nhieâu ñieåm cuûa noù.

– Cho HS thöïc hieän[?2] a)Veõ hình:

b) Coù voâ soá ñöôøng troøn ñi qua hai ñieåm A vaø B. taâm cuûa caùc ñöôøng troøn ñoù naèm treân ñöôøng trung tröïc cuûa AB vì coù OA = OB ⇒ Vaäy bieát moät hoaëc hai ñieåm cuûa ñöôøng

troøn ta ñeàu chöa xaùc ñònh ñöôïc duy nhaát moät ñöôøng troøn.

– Haõy thöïc hieän [?3] – Veõ ñöôøng troøn ñi qua 3 ñieåm A; B; C khoâng thaúng haøng.

– Veõ ñöôïc bao nhieâu ñöôøng troøn? Vì sao?

– Chæ veõ ñöôïc moät ñöôøng troøn vì trong moät tam giaùc, ba trung tröïc cuøng ñi qua moät ñieåm.

– Vaäy Qua ba ñieåm khoâng thaúng haøng xaùc Qua ba ñieåm khoâng thaúng haøng, ta veõ ñöôïc moät vaø chæ moät ñöôøng troøn. ñònh ñöôïc maáy ñöôøng troøn?

– Qua 3 ñieåm khoâng thaúng haøng, ta veõ ñöôïc moät vaø chæ moät ñöôøng troøn.

– Cho 3 ñieåm A′ ; B′ ; C′ thaúng haøng. Coù veõ GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 67

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

ñöôïc ñöôøng troøn ñi qua 3 ñieåm naøy khoâng? Vì sao?

– Khoâng veõ ñöôïc ñöôøng troøn naøo ñi qua 3 ñieåm thaúng haøng. Vì ñöôøng trung tröïc cuûa caùc ñoaïn thaúng A′B′ ; B′C′ ; C′A′ khoâng giao nhau.

A d O

B

⇒ GV veõ hình minh hoïa

A

B

C

d'

C

– Giôùi thieäu ñöôøng troøn ñi qua ba ñænh A ; B ; C cuûa ∆ABC goïi laø ñöôøng troøn ngoaïi tieáp ∆ABC . Vaø ∆ABC goïi laø tam giaùc noäi tieáp ñöôøng troøn.

– Nhaéc laïi theá naøo laø hình coù truïc, taâm ñoái xöùng => phaàn 3 Hoaït ñoäng 4 : 3. Taâm ñoái xöùng (5’) – Coù phaûi ñöôøng troøn laø hình coù taâm ñoái xöùng 3. Taâm ñoái xöùng khoâng?

– Yeâu caàu HS laøm [?4] – Leân baûng laøm [?4] Ta coù OA =OA’maø OA=R Neân OA’ = R ⇒ A′ ∈ (O) Vaäy : Ñöôøng troøn laø hình coù taâm ñoái xöùng.

– Ñöôøng troøn laø hình coù taâm ñoái xöùng.

– Taâm cuûa ñöôøng troøn laø taâm ñoái xöùng cuûa Taâm cuûa ñöôøng troøn laø taâm ñoái xöùng cuûa ñöôøng troøn ñoù. ñöôøng troøn ñoù.

Hoaït ñoäng 5 : 4. Truïc ñoái xöùng (6’) 4. Truïc ñoái xöùng – Cho HS laøm [?5] – Leân baûng veõ hình – Yeâu caàu HS taïi choã chöùng minh.

– C vaø C’ ñoái xöùng nhau qua AB neân AB laø ñöôøng trung tröïc cuûa CC’, coù O ∈ AB ⇒ OC′ = OC = R ⇒ C′ ∈ (O , R)

Ñöôøng troøn laø hình coù truïc ñoái xöùng.

Baát kì ñöôøng kính naøo cuõng laø truïc ñoái xöùng – Ñöôøng troøn coù truïc ñoái xöùng ? laø ñöôøng naøo? cuûa ñöôøng troøn.

– Ñöôøng troøn coù voâ soá truïc ñoái xöùng, laø baát kì – Ñöôøng troøn laø hình coù truïc ñoái xöùng.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 68

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

ñöôøng kính naøo.

– Yeâu caàu HS laøm baøi ñoá: – Höôùng daãn – Thöïc hieän theo höôùng daãn cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng 6: cuûng coá (5 phuùt) – Kieåm tra kieán thöùc caàn ghi nhôù cuûa tieát hoïc naøy laø nhöõng kieán thöùc naøo?

– Taïi choã laøm mieäng.

Hoaït ñoäng 7: HDVN (2 phuùt) – Hoïc kó lyù thuyeát, thuoäc ñònh lí, keát luaän.

– Laøm caùc baøi taäp: 2, 3, 4 / 100 SGK. – Ghi soå tay.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuaàn 10 –Tieát 20

LUYEÄN TAÄP § 1 I. Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: Cuûng coá caùc kieán thöùc veà söï xaùc ñònh ñöôøng troøn, tính chaát ñoái xöùng cuûa ñöôøng troøn qua moät soá baøi taäp. b/ Kó naêng: Reøn kó naêng veõ hình, suy luaän chöùng minh hình hoïc. c/ Thaùi ñoä: Caån thaän, töï giaùc, tích cöïc trong quaù trình hoïc.

Troïng taâm: Cuûng coá caùc kieán thöùc veà söï xaùc ñònh ñöôøng troøn, tính chaát ñoái xöùng cuûa ñöôøng troøn.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän:Baûng phuï, ghi caâu hoûi vaø baøi taäp; thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

2/ HS : – Thöôùc thaúng, compa.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuõ (10’) HS1: a) Moät ñöôøng troøn xaùc ñònh ñöôïc khi bieát GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 69

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

nhöõng yeáu toá naøo?

HS: Moät ñöôøng troøn xaùc ñònh ñöôïc khi bieát: – Taâm vaø baùn kính ñöôøng troøn.

– Hoaëc bieát 1 ñoaïn thaúng laø ñöôøng kính cuûa ñöôøng troøn ñoù.

– Hoaëc bieát 3 ñieåm thuoäc ñöôøng troøn ñoù.

HS2: Söûa baøi taäp 3 (a) tr 100 SGK

Ta coù: ∆ ABC vuoâng taïi A goïi O laø trung ñieåm BC ⇒ OA laø trung tuyeán öùng vôùi caïnh huyeàn BC ⇒ OA = OB = OC ⇒ O laø taâm ñöôøng troøn ñi qua A, B, C.

GV: Nhaän xeùt , cho ñieåm.

Qua keát quaû treân chuùng ta caàn ghi nhôù hai ñònh lyù ñoù.

Hoaït ñoäng 2: Baøi taäp (30’) Baøi 3(b)/100 SGK. Baøi 3(b)/100 SGK. – ∆ ABC noäi tieáp ñöôøng troøn (O) ñöôøng kính BC thì ta coù ñöôïc ñieàu gì?

– OA=OB=OC – AO laø ñöôøng gì cuûa ∆ ABC vaø OA = ? Vì sao?

1 2 = ?. ⇒ ∆ ABC laø tam giaùc gì? Vuoâng taïi – BAC

– OA= BC

ñaâu? = 90o.

– BAC – ∆ ABC vuoâng taïi A. – Goïi 1 HS leân baûng trình baøy baøi.

– Giaùo vieân nhaän xeùt

Ta coù: ∆ ABC noäi tieáp ñöôøng troøn (O) ñöôøng kính BC. ⇒ OA = OB = OC ⇒ OA =

1 BC 2

∆ ABC coù trung tuyeán AO baèng nöûa caïnh

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 70

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

BC = 90o. ⇒ BAC ⇒ ∆ ABC vuoâng taïi A.

A

B

O

C

Baøi 1/99 SGK. Baøi 1/99 SGK. – Em naøo cho bieát tính chaát veà ñöôøng cheùo cuûa hình chöõ nhaät?

– Taïi choã traû lôøi … + Hai ñöôøng cheùo caét nhau taïi trung ñieåm moãi ñöôøng.

Coù: OA = OB = OC = OD (Tính chaát hình – Vaäy ta coù ñöôïc nhöõng gì? chöõ nhaät) + Coù: OA = OB = OC = OD ⇒ A, B, C, D ∈ (O ; OA) ⇒ A, B, C, D naèm ôû vò trí naøo? ∆ ABC vuoâng taïi B, ta coù + A, B, C, D ∈ (O ; OA) AC2 = AB2+BC2(Pitago) – Tính R ta tính ñoaïn naøo tröôùc.

– Goïi 1 hoïc sinh leân baûng trình baøi baøi.

⇒ AC = 122 + 52 = 13(cm) AC ⇒ R( O ) = = 6,5(cm) 2

Baøi 6/100 SGK

Baøi 6/100 SGK

– Gv ñöa baûng phuï veõ hình 58, 59 saün leân baûng.

–Coù taâm ñoái xöùng vaø tröïc ñoái xöùng.

– Goïi 1 hoïc sinh ñoïc ñeà baøi traû lôøi.

– Coù truïc ñoái xöùng nhöng khoâng coù taâm ñoái xöùng.

+ AC => R

– Hoïc sinh quan saùt traû lôøi…

– Hoïc sinh lôùp nhaän xeùt

Baøi 7/101 SGK

– Giaùo vieân cho hoïc sinh thöïc hieän baøi 7/101 Noái: SGK theo nhoùm.

(1) vôùi (4) – Caùc nhoùm thöïc hieän…

(2) vôùi (6) – Giaùo vieân nhaän xeùt ñaùnh giaù caùc nhoùm thöïc (3) Vôùi (5) hieän nhö theá naøo?

– Caùc nhoùm nhaän xeùt…

Hoaït ñoäng 4 : Cuûng coá (3’) – Phaùt bieåu ñònh lí veà söï xaùc ñònh ñöôøng troøn?

– Traû lôøi caâu hoûi.

– Phaùt bieåu ñònh lyù tr 98 / SGK – Neâu caùch tính chaát ñoái xöùng cuûa ñöôøng troøn? – Phaùt bieåu caùc keát luaän tr 99 / SGK – Taâm cuûa ñöôøng troøn ngoaïi tieáp tam giaùc GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 71

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

vuoâng ôû ñaâu ?

– Taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp tam giaùc – Neáu moät tam giaùc coù moät caïnh laø ñöôøng kính vuoâng laø trung ñieåm caïnh huyeàn. cuûa ñöôøng troøn ngoaïi tieáp tam giaùc thì ñoù laø tam giaùc gì?

– Tam giaùc ñoù laø tam giaùc vuoâng.

Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn veà nhaø (2’) – OÂn laïi caùc ñònh lí ñaõ hoïc.

– Laøm caùc baøi taäp coøn laïi coù theå laøm theâm BT SGK. IV/ Ruùt kinh nghieäm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 21 Tieát 22 Tieát 21:

Tuaàn 11

§ 2: Ñöôøng kính vaø daây cuûa ñöôøng troøn

Lieân heä giöõa daây vaø vaø khoaûng caùch töø taâm ñeán daây

§ 2 ÑÖÔØNG KÍNH VAØ DAÂY CUÛA ÑÖÔØNG TROØN

I. Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: HS naém ñöôïc ñöôøng kính laø daây lôùn nhaát trong caùc daây cuûa ñöôøng troøn, naém ñöôïc hai ñònh lí veà ñöôøng kình vuoâng goùc vôùi daây vaø ñöôøng kính ñi qua trung ñieåm cuûa moät daây khoâng ñi qua taâm.

– HS bieát vaän duïng caùc ñònh lí ñeå chöùng minh ñöôøng kính ñi qua trung ñieåm cuûa moät daây, ñöôøng kính vuoâng goùc vôùi daây aáy. b/ Kyõ naêng: Reøn kyõ naêng laäp meänh ñeà ñaûo, kyõ naêng suy luaän chöùng minh. c/ Thaùi ñoä: Caån thaän, töï giaùc, tích cöïc trong quaù trình hoïc.

Troïng taâm: HS bieát vaän duïng caùc ñònh lí ñeå chöùng minh ñöôøng kính ñi qua trung ñieåm cuûa moät daây, ñöôøng kính vuoâng goùc vôùi daây aáy.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï, ghi caâu hoûi vaø baøi taäp, thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

2/ HS : – Thöôùc thaúng; compa.

III/ Tieán trình daïy hoïc: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 72

THCS Leâ Quyù Ñoân

1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Noäi dung

Hoaït ñoäng 1 : Kieåm tra (7’) Veõ ñöôøng troøn ngoaïi tieáp ∆ABC trong caùc tröôøng hôïp sau: a) Tam giaùc nhoïn b) Tam giaùc vuoâng Haõy neâu roõ vò trí cuûa taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp?

HS thöïc hieän veõ treân baûng phuï – Tam giaùc nhoïn, taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp naèm trong tam giaùc.

– Tam giaùc vuoâng, taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp laø trung ñieåm caïnh huyeàn .

– Tam giaùc tuø, taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp naèm ngoaøi tam giaùc.

Hoaït ñoäng 2 :So saùnh ñoä daøi cuûa ñöôøng kính vaø daây (15’) – Yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi toaùn trong SGK 1. So saùnh ñoä daøi cuûa ñöôøng kính vaø daây – Ñoïc vaø theo doõi ñeà baøi.

– Ñöôøng kính coù phaûi laø daây cuûa ñtroøn khoâng?

– Ñöôøng kính laø daây cuûa ñöôøng troøn. ⇒ Vaäy ta caàn xeùt baøi toaùn trong 2 tröôøng hôïp : TH1: AB laø ñöôøng kính, ta coù AB = 2R

TH2: AB khoâng laø ñöôøng kính.

Xeùt ∆AOB ta coù: AB < OA + OB = R + R = 2R (baát ñaúng thöùc tam giaùc) Vaäy: AB ≤ 2R – Töø keát quaû treân haõy phaùt bieåu thaønh ñònh GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 73

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

lí?

– Ñoïc ñònh lí 1 SGK / 103

Ñònh lí 1: Trong caùc daây cuûa moät ñöôøng troøn, daây lôùn nhaát laø ñöôøng kính.

Hoaït ñoäng 3 : Quan heä vuoâng goùc giöõa ñöôøng kính vaø daây (15’) – Veõ (O , R) ñöôøng kính AB vuoâng goùc vôùi 2. Quan heä vuoâng goùc giöõa ñöôøng kính vaø daây daây CD taïi I. so saùnh ñoä daøi IC vôùi ID ?

– Goïi moät HS thöïc hieän so saùnh.

– Veõ hình vaø thöïc hieän so saùnh A

O

C

I

D

B

Xeùt ∆OCD coù OC =OD = R ⇒ ∆OCD caân taïi O maø OI laø ñöôøng cao neân cuõng laø trung tuyeán. ⇒ IC = ID – Hieån nhieân AB ñi qua trung ñieåm cuûa O cuûa CD. – Trong moät ñöôøng troøn, ñöôøng kính vuoâng goùc vôùi moät daây thì ñi qua trung ñieåm cuûa daây aáy.

GV choát: Nhö vaäy ñöôøng kính AB vuoâng goùc vôùi daây CD thì ñi qua trung ñieåm cuûa daây aáy.

– Tröôøng hôïp ñöôøng kính AB vuoâng goùc vôùi ñöôøng kính CD thì sao ?

– Qua keát quaû baøi toaùn treân chuùng ta coù nhaän xeùt gì ?

– Ñoù chính laø noäi dung cuûa ñònh lí 2

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Ñònh lí 2: Trong moät ñöôøng troøn, ñöôøng kính vuoâng goùc vôùi moät daây thì ñi qua trung ñieåm cuûa daây aáy.

Chöùng minh:

Trang: 74

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9 A

O

C

I

D

B

Xeùt ∆OCD coù: OC = OD = R ⇒ ∆OCD caân taïi O maø OI laø ñöôøng cao neân cuõng laø trung tuyeán.

– Ngöôïc laïi ñöôøng kính ñi qua trung ñieåm ⇒ IC = ID cuûa daây coù vuoâng goùc vôùi daây ñoù khoâng? Ñònh lí 3: – Traû lôøi mieäng Trong moät ñöôøng troøn, ñöôøng kính ñi qua – Veõ hình minh hoïa. trung ñieåm cuûa moät daây khoâng ñi qua taâm thì – Ñöôøng kính ñi qua trung ñieåm cuûa moät vuoâng goùc vôùi daây aáy. daây coù vuoâng goùc vôùi daây ñoù.

A

O

C

D

I B

– Ñöôøng kính ñi qua trung ñieåm cuûa moät daây khoâng vuoâng goùc vôùi daây ñoù.

A

D

O I C

B

– Vaäy meänh ñaûo cuûa ñònh lí ñuùng hay sai?

– Meänh ñeà ñaûo cuûa ñònh lí 2 laø sai, meänh ñeà naøy chæ ñuùng trong tröôøng hôïp ñöôøng kính ñia qua trung ñieåm cuûa moät daây khoâng ñi qua taâm.

– Yeâu caàu HS veà nhaø chöùng minh ñònh lí – Yeâu caàu HS laøm ?2 Hoaït ñoäng 4 : Cuûng coá (5’) – Yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi Treân baûn phuï: Cho ∆ABC , caùc ñöôøng cao BH, CK. Chöùng minh: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 75

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

a) Boán ñieåm B, C, H, K cuøng thuoäc moät ñöôøng troøn. b) HK < BC – HS ñoïc ñeà baøi.

– Hoaït ñoäng theo nhoùm baøn.

A

H K B

O

I

C

a) Goïi I laø trung ñieåm cuûa BC. Ta coù: = 900 ) ⇒ IH= 1 BC ∆BHC ( H 2 = 900 ) ⇒ IK = 1 BC ∆BKC (K 2 ⇒ IB = IK = IH = IC ⇒ Boán ñieåm B, K, H, C cuøng thuoäc ñöôøng

troøn taâm I baùn kính IB. b) Xeùt (I) coù HK laø daây khoâng ñi qua taâm I; BC laø ñöôøng kính. ⇒ HK < BC ( ñònh lí 1) Hoaït ñoäng 5: Höôùng daãn veà nhaø (3’) –Laøm baøi taäp 10,11/104 SGK; 18, 19, 20/131 SBT IV/ Ruùt kinh nghieäm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuaàn 11 – Tieát 22

§ 3 : LIEÂN HEÄGIÖÕA DAÂY VAØ KHOAÛNG CAÙCH ÑEÁN TAÂM

I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: HS naém ñöôïc caùc ñònh lí veà lieân heä giöõa daây vaø khoaûng caùch töø taâm ñeán daây cuûa moät ñöôøng troøn. b/ Kyõ naêng: HS bieát vaän duïng caùc ñònh lí treân ñeå so saùnh ñoä daøi cuûa hai daây, so saùnh caùc khoaûng caùch töø taâm ñeán daây. c/ Thaùi ñoä: Caån thaän, töï giaùc, tích cöïc trong quaù trình hoïc.

Troïng taâm: naém ñöôïc caùc ñònh lí veà lieân heä giöõa daây vaø khoaûng caùch töø taâm ñeán daây cuûa moät ñöôøng troøn.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 76

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phu ghi caâu hoûi vaø baøi taäp, thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng, compa.

2/ HS: – Thöôùc thaúng, compa.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

HÑ cuûa GV - HS

Noäi dung

Hoaït ñoäng 1: 1. Baøi toaùn (10’) – Yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi toaùn trong SGK. 1. Baøi toaùn C – Ñoïc ñeà baøi.

– Yeâu caàu HS veõ hình.

K – Veõ hình.

D – Haõy chöùng minh: O OH2 + HB2 = OK2 + KD2 A B HS: Ta coù: OK ⊥ CD taïi K H OH ⊥ AB taïi H = 900 ) vaø Xeùt ∆OHB ( H Ta coù: OK ⊥ CD taïi K = 900 ) ∆OKD ( K OH ⊥ AB taïi H = 900 ) vaø Aùp duïng ñònh lí Pitago ta coù: Xeùt ∆OHB ( H 2 2 2 2 OH + HB = OB = R = 900 ) ∆OKD ( K 2 2 2 2 OK + KD = OD = R Aùp duïng ñònh lí Pitago ta coù: 2 2 2 2 ⇒ OH + HB = OK + KD OH2 + HB2 = OB2 = R2 TH: CD laø ñöôøng kính OK2 + KD2 = OD2 = R2 2 2 2 2 ⇒ K truøng O ⇒ KO = 0, KD = R ⇒ OH + HB = OK + KD 2 2 2 2 ⇒ OH + HB = OK + KD – Keát luaän cuûa baøi toaùn coøn ñuùng khoâng, neáu moät daây laø ñöôøng kính hoaëc hai daây laø ñöôøng kính.

– Vaäy keát luaän cuûa baøi toaùn treân vaãn ñuùng.

Hoaït ñoäng 2 : Lieân heä giöõa daây vaø khoaûng caùch töø taâm ñeán daây (20’) 2. Lieân heä giöõa daây vaø khoaûng caùch töø taâm ñeán a) Ñònh lí 1 daây.

Cho HS laøm [?1] 2 2 2 Töø keát quaû baøi toaùn laø OH + HB = OK + KD2 Em naøo chöùng minh ñöôïc: a) Neáu AB = CD thì OH = OK Ta coù: OK ⊥ CD taïi K vaø OH ⊥ AB taïi H AB vaø 2 CD CK = KD = 2

AH = HB =

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 77

THCS Leâ Quyù Ñoân * AB = CD ⇒ HB = KD 2 2 ⇒ HB = KD

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Maø OH2 + HB2 = OK2 + KD2 (cmt) 2 2 ⇒ OH = OK ⇒ OH = OK b) Neáu OH = OK thì AB = CD * OH = OK ⇒ OH2 = OK2 Maø OH2 + HB2 = OK2 + KD2 2 2 ⇒ HB = KD ⇒ HB = KD Hay AB = CD – Yeâu caàu HS hoaït ñoäng theo nhoùm: Daõy laøm caâu a Daõy laøm caâu b – Qua baøi toaùn naøy ruùt ra ñöôïc keát luaän gì?

– Hoaït ñoäng theo nhoùm.

– Ñaïi dieän nhoùm trình baøy.

– Phaùt bieåu nhö SGK.

a) Ñònh lí 1: Trong moät ñöôøng troøn: a) Hai daây baèng nhau thì caùch ñeàu taâm. b) Hai daây caùch ñeàu taâm thì baèng nhau.

b) Ñònh lí 2: b) Ñònh lí 2 – Neáu AB > CD thì OH so vôùi OK nhö theá Trong hai daây cuûa moät ñöôøng troøn: a) Daây naøo lôùn hôn thì daây ñoù gaàn taâm hôn. naøo. b) Daây naøo gaàn taâm hôn thì daây ñoù lôùn hôn.

– Cho HS laøm [?2] – Yeâu caàu HS trao ñoåi nhoùm roài traû lôøi.

– Haõy phaùt bieåu keát quaû thaønh ñònh lí.

Hoaït ñoäng 3 : Cuûng coá (10’) – Cho HS laøm baøi 12 / 106 SGK. Baøi 12/106 SGK – Ñoïc ñeà baøi.

– Höôùng daãn HS veõ hình.

– Veõ hình theo höôùng daãn.

– Yeâu caàu hoïc sinh laøm trong khoaûng 3 phuùt.

– Laøm baøi vaøo phim trong.

– Yeâu caàu HS trình baøy baøi laøm.

– Trình baøy baøi laøm.

Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn veà nhaø (5’) – Hoïc kó ñònh lí vaø chöùng minh laïi ñònh lí.

– Laøm baøi taäp: 13, 14, 15/106 SGK. IV/ Ruùt kinh nghieäm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 78

THCS Leâ Quyù Ñoân

Tieát 23 Tieát 24

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Tuaàn 12

Luyeän taäp §2 – §3

Vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn

Tuaàn 12 – Tieát 23

LUYEÄN TAÄP §2 – §3 I. MUÏC TIEÂU: a/ Kieán thöùc: Khaéc saâu kieán thöùc: Ñöôøng kính laø daây lôùn nhaát cuûa ñöôøng troøn vaø caùc ñònh lí veà quan heä vuoâng goùc giöõa ñöôøng kính vaø daây cuûa ñöôøng troøn qua moät soá BT. b/ Kyõ naêng: Reøn kyõ naêng veõ hình, suy luaän chöùng minh. c/ Thaùi ñoä: Tích xaây döïng baøi, nghieâm tuùc söõa nhöõng sai laàm trong baøi KT. II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi caâu hoûi vaø baøi taäp, thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng, compa.

2/ HS : – Thöôùc thaúng; compa.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS

Noäi dung

Hoaït ñoäng 1: Luyeän taäp (38’) – Ñöa ñeà baøi vaø yeâu caàu 1HS leân baûng veõ Baøi 1: 13/106 SGK hình.

– Ñoïc ñeà baøi veõ hình vaøo vôû.

– Gôïi yù HS cm.

– Theo doõi.

a) Ta coù: HA = HB ; KC = KD => OH ? AB ; OK ? CD AC = CD => OH ? OK GV : Nguyeãn Thaønh Trung

a) Ta coù: HA = HB => OH ⊥ AB KC = KD => OK ⊥ CD Maø AC = CD => OH = OK Trang: 79

THCS Leâ Quyù Ñoân

– HA = HB => OH ⊥ AB – KC = KD => OK ⊥ CD Maø AC = CD => OH = OK Hai tam giaùc vuoâng OEH vaø OEK coù baèng nhau khoâng? Cm? OH = OK (cmt).

OE caïnh huyeàn chung ∆OEH = ∆OEK (ch–cgv) => EH ? EK => EH = EK – Yeâu caàu 1 HS leân baûng chöùng minh laïi. b) Ta coù: AB = AC(gt) => HA ? KC – HA = KC(ñònh lyù) => HA + HE = KC + KE? – Vì coù EH = EK (cmt) => HA + HE = KC + KE => EA ? EC => EA = EC

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Xeùt hai tam giaùc vuoâng OEH vaø OEK, coù OH = OK(cmt).

OE caïnh huyeàn chung ∆OEH = ∆OEK (ch–cgv) => EH = EK

b) Ta coù EH = EK(cmt) AB = AC (gt) =>HA = KC => HA + HE = KC + KE => EA = EC

Baøi 2 : 21/131 SBT C – Yeâu caàu 1 HS leân baûng cm laïi.

H – Ñöa ñeà baøi vaø hình veõ leân baûng phuï O A B – Ñoïc ñeà baøi veõ hình vaøo vô M N – Gôïi yù – Theo doõi K – Veõ OM ⊥ CD, OM keùo daøi caét AK taïi N – Haõy phaùt hieän caùc caëp ñoaïn thaúng baèng Veõ OM ⊥ CD, OM keùo daøi caét AK taïi N ⇒ MC = MD (Ñònh lyù) nhau ñeå chöùng minh baøi toaùn.

Xeùt ∆AKB coù – Ñöùng taïi choã trình baøy, GV ghi baûng.

OA = OB (gt) ON // KB (cuøng ⊥ CD) ⇒ AN = NK Xeùt ∆AHK coù AN = NK (cm treân) MN // AH (cuøng ⊥ CD) ⇒ MH = MK => MC – MH =MD – MK hay CH = DK Hoaït ñoäng 4: HDVN (5 phuùt) – Khi laøm baøi taäp ñoïc kó ñeà baøi naém vöõng giaû thieát, keát luaän.

– Vaän duïng linh hoaït caùc kieán thöùc ñaõ hoïc – Laøm baøi: 22, 23/SBT

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 80

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuaàn 12 – Tieát 24:

§4 VÒ TRÍ TÖÔNG TÖÔNG ÑOÁI CUÛA ÑÖÔØNG THAÚNG VAØ ÑÖÔØNG TROØN I. MUÏC TIEÂU: a/ Kieán thöùc: HS naém ñöôïc ba vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn, caùc khaùi nieäm tieáp tuyeán, tieáp ñieåm. Naém ñöôïc ñònh lí veà tính chaát tieáp tuyeán. Naém caùc heä thöùc giöõa khoaûng caùch töø taâm ñeán ñöôøng thaúng vaø baùn kính cuûa ñöôøng troøn öùng vôùi töøng vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn. b/ Kyõ naêng: HS bieát vaän duïng caùc kieán thöùc ñaõ hoïc trong tieát hoïc ñeå nhaän bieát caùc vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn.

Thaáy ñöôïc moät soá hình aûnh veà vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng vaø ñöôøng troøn trong thöïc teá. c/ Thaùi ñoä: Caån thaän, töï giaùc, tích cöïc trong quaù trình hoïc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/GV: – Phöông Phaùp : Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän:Baûng phuï, ghi caâu hoûi vaø baøi taäp; Thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

2/ HS : – Thöôùc thaúng; compa.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS Hoaït ñoäng 1: Baøi cuõ (5 phuùt) – Neâu naøo ñieåm M naèm trong, naèm treân vaø naèm ngoaøi ñöôøng troøn?

HS1:+ Ñieåm M naèm treân ñöôøng troøn ⇔ OM = R + Ñieåm M naèm beân trong ñöôøng troøn ⇔ OM < R + Ñieåm M naèm beân ngoaøi ñöôøng troøn ⇔ OM > R

Noäi dung

– Haõy neâu caùc vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng thaúng?

– Coù 3 vò trí töông ñoái giöõa hai ñöôøng thaúng.

– Hai ñöôøng thaúng song song (khoâng coù ñieåm chung) – Hai ñöôøng thaúng caét nhau (coù moät ñieåm chung) – Hai ñöôøng thaúng truøng nhau (coù voâ soá ñieåm chung) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 81

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Hoaït ñoäng 2 : 1. Ba vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn (15 phuùt) – Giôùi thieäu caùc vò trí maët trôøi so vôùi ñöôøng chaân 1. Ba vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng thaúng trôøi. vaø ñöôøng troøn – Vaäy neáu coù moät ñöôøng thaúng vaø moät ñöôøng troøn. Seõ coù maáy vò trí töông ñoái? Moãi tröôøng hôïp coù maáy ñieåm chung.

– Coù 3 vò trí töông ñoái ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn – Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn coù 2 ñieåm chung.

– Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn chæ coù 1 ñieåm chung.

– Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn khoâng coù ñieåm chung.

– ?1 Vì sao ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn khoâng theå ?1 coù nhieàu hôn 2 ñieåm chung?

HS: Neáu ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn coù 3 ñieåm chung trôû leân thì ñöôøng troøn ñi qua 3 ñieåm thaúng haøng, voâ lí.

– Ta coù caùc vò trí töông ñoái cuûa chuùng a) Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn caét nhau a) Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn caét nhau.

– Yeâu caàu HS ñoïc SGK, khi naøo noùi: Ñöôøng thaúng a vaø ñöôøng troøn (O) caét nhau?

– Ñöôøng thaúng a vaø ñöôøng troøn (O) coù hai ñieåm chung thì ta noùi ñöôøng thaúng a vaø ñöôøng troøn (O) caét nhau. Ñöôøng thaúng a goïi laø caùt tuyeán cuûa – Ñöôøng thaúng a ñöôïc goïi laø caùt tuyeán cuûa ñöôøng ñöôøng troøn (O) troøn (O) – Goïi HS leân baûng veõ hình – Ñöôøng thaúng a khoâng ñi qua O – Veõ hình – Neáu ñöôøng thaúng a khoâng ñi qua O thì OH so vôùi R nhö theá naøo? Neâu caùch tính AH, HB theo R vaø OH. – Ñöôøng thaúng a khoâng qua O, coù OH < OB hay OH < R vaø AH = HB = R 2 – OH 2 – Ñöôøng thaúng a ñi qua O thì OH = 0 < R b) Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn tieáp xuùc b) Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn tieáp xuùc – Yeâu caàu HS ñoïc SGK nhau – Khi naøo noùi ñöôøng thaúng a vaø ñöôøng troøn (O ; R) tieáp xuùc nhau?

– Coù moät ñieåm chung – Luùc ñoù ñöôøng thaúng a goïi laø gì ? Ñieåm chung O

a

O

A

R

B

a

A

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

H

B

Trang: 82

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

duy nhaát goïi laø gì?

– Ñöôøng thaúng a goïi laø tieáp tuyeán. Ñieåm chung O duy nhaát goïi laø tieáp ñieåm.

– Caùc em coù nhaän xeùt gì veà vò trí cuûa OC vôùi a ñöôøng thaúng a vaøo ñoä daøi khoaûng caùch OH? C H – H ≡ C, OC ⊥ a vaø Ñöôøng thaúng a goïi laø tieáp tuyeán cuûa OH = R ñöôøng troøn (O) – Höôùng daãn HS chöùng minh nhaän xeùt H truøng vôùi Ñieåm C goïi laø tieáp ñieåm.

C, OC ⊥ a vaø OH = R c) Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn khoâng giao nhau

Ñònh lí: Neáu moät ñöôøng thaúng laø tieáp tuyeán cuûa moät ñöôøng troøn thì noù vuoâng goùc vôùi baøn kính ñi qua tieáp ñieåm. c) Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn khoâng giao nhau O

a H

Hoaït ñoäng 2 : 2. Heä thöùc giöõa khoaûng caùch töø taâm ñöôøng troøn ñeán ñöôøng thaúng vaø baùn kính cuûa ñöôøng troøn (15 phuùt) 2. Heä thöùc giöõa khoaûng caùch töø – Ñaët OH = d, ta coù keát luaän sau taâm ñöôøng troøn ñeán ñöôøng Yeâu caàu HS ñoïc trong SGK thaúng vaø baùn kính cuûa ñöôøng – Ñoïc SGK troøn – Goïi hoïc sinh leân ñieàn vaøo baûng sau: Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn caét Soá Heä thöùc nhau ⇔ d < R Vò trí töông ñoái ñieåm giöõa d vaø Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn tieáp Cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn chung R xuùc nhau ⇔ d = R Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn caét Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn khoâng 2 d<R nhau giao nhau ⇔ d > R Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn tieáp 1 d=R xuùc nhau Ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn 0 d>R khoâng giao nhau

– Cho HS laøm ?3 – Ñoïc ñeà baøi Leân baûng veõ hình

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Hoaït ñoäng 3: Cuûng coá (8 phuùt) ?3

Trang: 83

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

a) Ñöôøng thaúng a coù vò trí nhö theá naøo vôùi ñöôøng troøn (O)? Vì sao?

HS: Ñöôøng thaúng a caét ñöôøng (O) vì d = 3cm  ⇒d < R R = 5cm 

O 5cm a B

3cm H

C

b) Tính ñoä daøi BC? = 900 ) theo ñònh lí Pytago: Xeùt ∆BOH (H OB2 = OH2 + HB2 ⇒ HB = 52 − 32 = 4 (cm) c) ⇒ BC = 2.4 = 8cm Baøi 17 / 109 SGK R 5cm 6cm 4cm

d 3cm …

7cm

Vò trí cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn …

Tieáp xuùc nhau …

– Ñöùng taïi choã traû lôøi.

Höôùng daãn veà nhaø (2 phuùt) – Hoïc kó lyù thuyeát khi laøm baøi taäp.

– Laøm baøi: 18, 19, 20 / 110 SGK. – Tìm trong thöïc teá caùc hình aûnh ba vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn.

IV/ Ruùt kinh nghieäm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Kiểm tra giáo án

Duyệt của chuyên môn Ngày ... tháng ... năm 2019

Lần 1

Nguyễn Thị Mỹ Dung

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 84

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Tuaàn 13

Tieát 25

§ 5 : Daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán cuûa

Tieát 26

ñöôøng troøn

Luyeän taäp § 4 – § 5

Tieát 26:

§ 5 : Daáu hieäu nhaän bieá bieát tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn

I/ Muïc tieâu: a/ Kieán thöùc: HS naém caùc daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn. b/ Kyõ naêng: HS bieát veõ tieáp tuyeán taïi moät ñieåm cuûa ñöôøng troøn, veõ tieáp tuyeán ñi qua moät ñieåm naèm beân ngoaøi ñöôøng troøn.

– HS bieát vaän duïng caùc daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán cuûa ñöôøng tröôøng vaøo caùc baøi taäp tính toaùn vaø chöùng minh. c/ Thaùi ñoä: Phaùt huy trí löïc cuûa HS. II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp: Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï, ghi caâu hoûi vaø baøi taäp; Thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV, Saùch thöïc haønh giaûi toaùn.

– Yeâu caàu : Thöôùc thaúng, compa.

2/ HS: Thöôùc thaúng, compa.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Nhaéc laïi moät soá KT cuõ (7 phuùt)

Traéc nghieäm: Ñöa maøn hình 3 caâu hoûi: HS: Taïi choã choïn caâu hoûi vaø caâu traû lôøi.

Caâu 1: Tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn laø? a/ Ñöôøng thaúng coù hai ñieåm chung vôùi ñöôøng troøn. b/ Ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi baùn kính cuûa GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 85

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

ñöôøng troøn. c/ Ñöôøng thaúng caét ñöôøng troøn vaø vuoâng goùc vôùi baùn kính. d/ Ñöôøng thaúng chæ coù moät ñieåm chung vôùi ñöôøng troøn.

Caâu 1: d

Caâu 2: Trong moät tam giaùc vuoâng, ñöôøng trung tuyeán öùng vôùi caïnh huyeàn coù ñoä daøi baèng: a/ Moät phaàn ba caïnh huyeàn. b/ Hai phaàn ba caïnh huyeàn. c/ Moät nöõa caïnh huyeàn. d/ Caïnh huyeàn.

Caâu 2: c

Caâu 3: Hình veõ döôùi ñaây, ñöôøng thaúng a laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (O). Hoûi ñoaïn thaúng CA coù ñoä daøi laø bao nhieâu? a/ 4 cm b/ 6 cm c/ 8 cm d/ Khoâng xaùc ñònh ñöôïc.

Caâu 3: c

Hoaït ñoäng 1 : Daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (15 phuùt) – Qua baøi hoïc tröôùc, em ñaõ bieát caùch naøo nhaän 1. Daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán cuûa bieát moät tieáp tuyeán ñtroøn ? ñöôøng troøn – Moät ñöôøng thaúng laø tieáp tuyeán cuûa moät ñöôøng troøn neáu noù chæ coù moät ñieåm chung vôùi ñöôøng troøn ñoù.

– Neáu d = R thì ñöôøng thaúng laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn. Ñònh lyù (SGK) – Veõ hình. ? Hoûi ñöôøng thaúng a coù tieáp tuyeán cuûa ñöôøng O troøn (O) hay khoâng? Vì sao?

– Cho HS ñoïc laïi ñònh lí. a C – Neáu moät ñöôøng thaúng ñi qua moät ñieåm cuûa ñöôøng troøn vaø vuoâng goùc vôùi baùn kính ñi qua C ∈ a ; C ∈ (O)  ñieåm ñoù thì ñöôøng thaúng aáy laø moät tieáp tuyeán a ⊥ OC cuûa ñöôøng troøn. ⇒ a laø tieáp tuyeán cuûa (O) –Gv ghi laïi ñònh lí toùm taét.

?1 – CM: Coù OC ⊥ a ⇒ OC = d Coù C ∈ (O , R) ⇒ OC = R Vaäy d = R ⇒ ñöôøng thaúng a laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (O) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 86

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

O

– Cho HS laøm ?1 B

H

C

BC ⊥ AH taïi H, AH laø baùnh kính cuûa ñöôøng troøn. ⇒ BC laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn.

Hoaït ñoäng 3 : Aùp duïng ( 10 phuùt) – Xeùt baøi toaùn trong SGK 2. AÙp duïng – Ñoïc ñeà baøi Baøi toaùn : SGK – Veõ hình taïm ñeå höôùng daãn HS phaân tích baøi B toaùn B

A

A

O

M

O

M

C

C

– Em coù nhaän xeùt gì veà tam giaùc ABO? – ∆ ABO laø tam giaùc vuoâng taïi B (do AB ⊥ OB theo tính chaát cuûa tieáp tuyeán) – ∆ ABO coù AO laø caïnh huyeàn, vaäy laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh ñieåm B? – Vaäy B naèm treân ñöôøng naøo?

– ∆ ABO coù BM trung tuyeán thuoäc caïnh huyeàn Caùch döïng: AO neân B phaûi caùch trung ñieåm M cuûa AO moät – Döïng M laø trung ñieåm cuûa AO AO – Döïng (M,MO) caét (O) taïi B vaø C khoaûng baèng 2 – Keû caùc ñöôøng thaúng AB vaø AC. Ta ñöôïc – Neâu caùch döïng tieáp tuyeán AB tieáp tuyeán caàn döïng.

– Neâu caùch chöùng minh Chöùng minh: ∆AOB coù ñöôøng trung tuyeán BM AO = 900 neân ABO 2 ⇒ AB ⊥ OB taïi B ⇒ AB laø tieáp tuyeán cuûa (O)

=

Hoaït ñoäng 4: Cuûng coá (10 phuùt) – Cho HS ñoïc ñeà baøi vaø giaûi sau 2 phuùt.

Baøi 21/11 SGK – Ñoïc ñeà baøi Vaø giaûi trong thôøi gian 2 phuùt.

1 HS leân baûng trình baøy, caû lôùp laøm vaøo vôû.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 87

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9 B

3 5 A C

Xeùt ∆ ABC coù : AB2 + AC2 = 32 + 42 BC2 = 52 2 2 2 ⇒ AB + AC = BC ⇒ ⇒ ⇒

A

AC laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (B ; BA)

.

C B

= 900 BAC AC ⊥ BC taïi A

.

.

+ Chieàu quay cuûa ñöôøng troøn taâm A vaø ñöôøng troøn taâm C cuøng chieàu kim ñoàng hoà.

Baøi 23: (Ñoá) Daây cua–roa hình beân coù nhöõng phaàn laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn taâm A, B, C. Chieàu quay cuûa ñöôøng troøn taâm B cuøng chieàu kim ñoàng hoà.

Tìm chieàu quay cuûa ñöôøng troøn taâm A vaø ñöôøng troøn taâm C. Höôùng daãn veà nhaø (3 phuùt) – Caàn naém vöõng: Ñònh nghóa, tính chaát, daáu hieäu nhaän bieát.

– Reøn luyeän kyõ naêng döïng tieáp tuyeán.

– Laøm baøi 23, 24 / 112 SGK. IV/Ruùt kinh nghieäm: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 88

THCS Leâ Quyù Ñoân Tuaàn 13 – Tieát 26:

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

LUYEÄN TAÄP §4 – §5

I. MUÏC TIEÂU: a/ Kieán thöùc: Hoïc sinh bieát ñöôïc caùc daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn. Chöùng minh ñöôïc ñöôøng thaúng laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn. b/ Kó naêng: Hoïc sinh reøn luyeän kó naêng nhaän bieát tieáp tuyeán cua ñöôøng troøn. Reøn luyeän kó naêng veõ hình vaø aùp duïng lyù thuyeát ñeå chöùng minh, vaø giaûi toaùn döïng tieáp tuyeán c/ Thaùi ñoä: Caån thaän, töï giaùc, tích cöïc trong quaù trình hoïc.

Troïng taâm: Reøn kó naêng chöùng minh, kó naêng giaûi baøi taäp döïng tieáp tuyeán.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/GV: – Phöông Phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï, ghi caâu hoûi, baøi taäp, thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

2/ HS : – Thöôùc thaúng; compa.

III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1 : Kieåm tra (5 phuùt) a) Neâu caùc daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn? b) Veõ tieáp tuyeán cuûa (O) ñi qua ñieåm M naèm ngoaøi ñöôøng troøn (O) Traû lôøi theo SGK vaø veõ hình.

Hoaït ñoäng 2 : LUYEÄN TAÄP (35 phuùt) – Söõa baøi taäp 24a/111 SGK (ñeà baøi ñöa leân 24/111 SGK baûng phuï) – HD HS theo sô ñoà OA = OB =R ⇑ ∆OAB caân ôû O OH laø ñöôøng cao neân ñoàng thôøi laø phaân giaùc: ⇑ a) Goïi giao ñieåm cuûa OC vaø AB laø H

O1 = O 2 ∆OAB caân ôû O ( OA = OB =R) OA = OB ; OH laø ñöôøng cao neân ñoàng thôøi laø phaân giaùc: OC chung = O

O 1 2 ⇑ Xeùt ∆ OAC vaø ∆ OBC coù ∆ OAC = ∆ OBC (c.g.c) = O ; OC chung OA = OB ; O ⇑ 1 2 0

⇒ ∆ OAC = ∆ OBC (c.g.c) OBC = OAC = 90 = OAC = 900 ⇑ ⇒ OBC CB laø tieáp tuyeán ⇒ CB laø tieáp tuyeán GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 89

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Söûa baøi taäp 24a/ 111 – Yeâu caàu HS laøm tieáp caâu b baøi 24 SGK. b) Tính ñoä daøi OC. b) Ta coù OH ⊥ AB AB – Ñeå tính ñöôïc OC, ta caàn tính ñoaïn naøo? ⇒ AH = HB = 2 – Ta caàn tính OH. 24 – Neâu caùch tính chaát vaø leân baûng trình baøy. hay AH = = 12(cm) 2 – Neâu caùch tính vaø leân baûng trình baøy nhö trong tam giaùc vuoâng OAH coù beân.

OH = OA 2 - AH 2 (ÑL Pytago) OH = 152 − 122 = 9(cm)

trong tam giaùc vuoâng OAC coù OA2 = OH.OC ⇒ OC =

– Yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi.

Cho HS hoaït ñoäng theo nhoùm.

– Ñoïc ñeà baøi vaø hoaït ñoäng theo nhoùm.

OA2 152 = = 25(cm) OH 9

25/112 SGK B

E

A M

O

C

a) Coù OA ⊥ BC ⇒ MB = MC Xeùt töù giaùc OCAB coù: MO = MA, MB = MC, OA ⊥ BC ⇒ Töù giaùc OCAB laø hình thoi b) ∆ OAB coù: b) Tính ñoä daøi BE theo R OB = BA ( OCAB laø hình thoi) Nhaän xeùt gì veà ∆ OAB? OB = OA = R – ∆ OAB laø tam giaùc ñeàu. ⇒ OB = BA = OA = R Tính BE? 0 = 600 ⇒ OAB ñeàu ⇒ BOA BE = OB.tg60 = R 3 – Em naøo coù phaùt trieån theâm caâu hoûi cuûa baøi Trong tam giaùc vuoâng OBE coù BE = OB.tg600 = R 3 taäp naøy? c) Haõy chöùng EC laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (O). = 600 HS: Chöùng minh töông töï ta coù AOC = Ta coù : OB = OC, BOA AOC OA caïnh chung ⇒ ∆BOE = ∆COE(cgc) a) Töù giaùc OCAB laø hình gì? Taïi sao?

– Trình baøy chöùng minh.

= OCE

⇒ OBE = 900 neân OCE = 900 maø OBE ⇒ CE ⊥ OC ⇒ CE laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (O).

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy keát quaû.

– Nhaän xeùt baøi laøm moãi nhoùm.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 90

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Höôùng daãn veà nhaø (5 phuùt) – Caàn naém vöõng: Ñònh nghóa, tính chaát, daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán.

– Laøm BT: 46, 47/134 SBT – Ñoïc coù theå em chöa bieát vaø xem tröôùc baøi môùi.

IV/Ruùt kinh nghieäm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 27 Tieát 28

Tieát 27:

Tuaàn 14

§ 6 : Tính chaát cuûa hai tieáp tuyeán caét nhau Luyeän taäp § 6

§6 TÍNH CHAÁT CUÛA HAI TIEÁP TUYEÁN CAÉT NHAU

I. MUÏC TIEÂU: a/ Kieán thöùc: Bieát ñöôïc caùc tính chaát cuûa hai tieáp tuyeán caét nhau, naém ñöôïc theá naøo laø ñöôøng troøn noäi tieáp tam giaùc, tam giaùc ngoaïi tieáp ñöôøng troøn, hieåu ñöôïc ñöôøng troøn baøng tieáp tam giaùc. Bieát veõ ñöôøng troøn noäi tieáp tam giaùc cho tröôùc, bieát vaän duïng caùc tính chaát hai tieáp tuyeán caét nhau vaøo caùc baøi taäp veà tính toaùn vaø chöùng minh. Bieát caùch tìm taâm cuûa moät vaät hình troøn baèng “thöôùc phaân giaùc”. b/ Kó naêng: Reøn kó naêng nhaän bieát tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn. Reøn luyeän kó naêng veõ hình vaø aùp duïng lyù thuyeát ñeå chöùng minh, vaø giaûi toaùn döïng tieáp tuyeán c/ Thaùi ñoä: Caån thaän trong veõ hình, töï giaùc, tích cöïc trong quaù trình hoïc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp : Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï ghi caâu hoûi vaø baøi taäp thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

2/ HS: – OÂn taäp ñònh nghóa, tính chaát, daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn; thöôùc thaúng, compa, SGK. III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 91

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuõ (8 phuùt) 1/ Phaùt bieåu daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn?

2/ Cho tam giaùc ABC vuoâng taïi A. Veõ ñöôøng troøn (B ; BA) vaø ñöôøng troøn (C ; CA), chuùng caét nhau taïi ñieåm D (khaùc A). Chöùng minh CD laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (B) ∆ABC vaø ∆ DBC coù: AB = DB = RB CA = CD = RC BC: caïnh chung ∆ ABC = ∆ DBC (c–c–c) Vaäy CD laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (B) = BDC = 900 ⇒ BAC ⇒ CD ⊥ BD

– Töø kieåm tra baøi cuõ GV hoûi: CA coù laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (B) khoâng? Ta coù CA, CD laø hai tieáp tuyeán caét nhau cuûa ñöôøng troøn (B). chuùng coù nhöõng tính chaát gì? ⇒ Ñoù chính laø noäi dung baøi hoâm nay.

Hoaït ñoäng 2 : 1. Ñònh lí veà hai tieáp tuyeán caét nhau (17 phuùt) 1. Ñònh lí veà hai tieáp tuyeán caét nhau Ñònh lí(SGK) – Yeâu caàu HS laøm ?1 B B

A

1 2

1 2

O

C

A

1 2

1 2

O

C

– Ñoïc ñeà baøi ?1 – Gôïi yù coù AB, AC laø caùc tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (O) thì AB, AC coù tính gì? ⇒ GV ñieàn kí hieäu vuoâng goùc vaøo hình – Nhaän xeùt OB = OC = R ; AB = AC = CAO ; BOA = COA

BAO

– AB ⊥ OB ; AC ⊥ OC – Haõy chöùng minh nhaän xeùt treân ?

HS: Xeùt ∆ ABO vaø ∆ ACO GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 92

THCS Leâ Quyù Ñoân =C = 900 (TC tieáp tuyeán) B

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

OB = OC = R AO chung ⇒ ∆ ABO = ∆ ACO (ch–cgv) = CAO ; BOA = COA

⇒ AB = AC ; BAO laø goùc taïo bôûi hai tieáp – Gôùi thieäu: Ta goïi BAC laø goùc taïo bôûi hai baùn kính. tuyeán, BOC – Töø keát quaû treân haõy neâu caùc tính chaát cuûa hai tieáp tuyeán caét nhau?

– Phaùt bieåu ñònh lí.

– ÖÙng duïng cuûa ñònh lí naøy laø tìm taâm cuûa caùc vaät hình troøn baèng “thöôùc phaân giaùc”.

– Ñöa thöôùc phaân giaùc cho HS quan saùt, moâ taû ?1 caáu taïo.

– Cho HS laøm ?2 – Neâu caùch laøm.

Hoaït ñoäng 3: 2. Ñöôøng troøn noäi tieáp tam giaùc ( 10 phuùt) – Theá naøo laø ñöôøng troøn ngoaïi tieáp tam giaùc, 2. Ñöôøng troøn noäi tieáp tam giaùc: taâm cuûa ñöôøng troøn ngoaïi tieáp taâm giaùc ?

– Traû lôøi – Giaùo vieân yeâu caàu HS laøm ?3, GV veõ hình.

– Ñoïc,veõ hình theo ñeà baøi – Chöùng minh ba ñieåm D, E, F naèm treân cuøng moät ñöôøng troøn taâm I. – Traû lôøi Vì I thuoäc phaân giaùc goùc A neân IE = IF Vì I thuoäc phaân giaùc goùc B neân IF = ID Vaäy ID = IE = IF ⇒ D, E, F naèm treân ñöôøng troøn taâm (I , ID) A

E

F

B

I

– Giôùi thieäu ñöôøng troøn noäi tieáp.

– Theá naøo laø ñöôøng troøn noäi tieáp tam giaùc, taâm cuûa ñöôøng troøn noäi tieáp tam giaùc ôû vò trí naøo ?

– Traû lôøi SGK Hoaït ñoäng 4: 3. Ñöôøng troøn baøng tieáp (5 phuùt) 3. Ñöôøng troøn baøng tieáp E – Cho HS laøm ?4 C – Ñoïc ñeà baøi ?4 D A – Ñöa hình veõ leân baûng phuï B Chöùng minh: D, E, F naèm treân cuøng moät ñöôøng F troøn coù taâm laø K. – Traû lôøi ( SGK ) – Giôùi thieäu ñöôøng troøn baøng tieáp.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

C

D

K

Trang: 93

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Theá naøo laø ñöôøng troøn baøng tieáp tam giaùc, taâm cuûa ñöôøng troøn baøng tieáp tam giaùc ôû vò trí naøo ?

– Moät tam giaùc coù maáy ñöôøng troøn baøng tieáp ?

Hoaït ñoäng 5: Cuûng coá (5 phuùt) Haõy noái moãi oâ ôû coät traùi vôùi moät oâ ôû coät phaûi ñeå ñöôïc khaúng ñònh ñuùng.

1. Ñöôøng troøn noäi tieáp tam giaùc a. laø ñöôøng troøn ñi qua ba ñænh cuûa tam giaùc 1 – b. laø ñöôøng troøn tieáp xuùc vôùi ba caïnh cuûa 2. Ñöôøng troøn baøng tieáp tam giaùc 2– tam giaùc c. laø giao ñieåm cuûa ba ñöôøng phaân giaùc 3. Ñöôøng troøn ngoaïi tieáp tam giaùc 3– trong cuûa tam giaùc 4. taâm cuûa ñöôøng troøn noäi tieáp d. laø ñöôøng troøn tieáp xuùc vôùi moät caïnh cuûa 4– tam giaùc tam giaùc phaàn keùo daøi hai caïnh kia e. laø giao ñieåm hai ñöôøng phaân giaùc ngoaøi 5. Taâm cuûa ñöôøng troøn baøng tieáp 5– cuûa tam giaùc Hoaït ñoäng 6: Höôùng daãn veà nhaø (3 phuùt) – Naém vöõng caùc tính chaát cuûa tieáp tuyeán ñöôøng troøn vaø daâu hieäu nhaän bieát – Ñònh nghóa, caùch xaùc ñònh taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp, noäi tieáp, baøng tieáp tam giaùc – Laøm baøi : 26, 27, 28, 29 / 115 SGK. IV/ Ruùt kinh nghieäm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuaàn 14 –Tieát 28

LUYEÄN TAÄP § 6

I. MUÏC TIEÂU: a/ Kieán thöùc: – Cuûng coá caùc tình chaát cuûa tieáp tuyeán ñöôøng troøn, ñöôøng troøn troøn noäi tieáp tam giaùc. b/ Kó naêng: – Reøn luyeänkó naêng veõ hình, vaän duïng caùc tính chaát cuûa tieáp tuyeán vaøo caùc baøi taäp veà tính toaùn chöùng minh.

– Böôùc ñaàu vaän duïng tính chaát cuûa tieáp tuyeán vaøo baøi taäp quyõ tích döïng hình. c/ Thaùi ñoä: Tích cöïc trong xaây döïng baøi, veõ hình chính xaùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/GV: – Phöông Phaùp : Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän:Baûng phuï, ghi caâu hoûi vaø baøi taäp; Thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

2/ HS: – OÂn taäp caùc heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng, caùc tính chaát cuûa tieáp tuyeán.

Thöôùc thaúng, compa, SGK. II/ Tieán trình leân lôùp: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 94

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra – Söûa baøi taäp Baøi 26/115 SGK 26/115 SGK – Yeâu caàu HS leân baûng veõ hình vaø laøm caâu B a,b H HS1: A a) Coù AB = AC (t/c tieáp tuyeán) OB = OC = R C ⇒ OA laø trung tröïc cuûa BC ⇒ OA ⊥ BC taïi H vaø HB = HC

D

O

b) Xeùt ∆ BCD coù HB = HC (cmt) OC = OD = R ⇒ OH laø ñöôøng trung bình cuûa tam giaùc ⇒ OH // BD hay OA // BD GV cho lôùp nhaän xeùt ñaùnh giaù baøi laøm cuûa baïn.

GV y/c HS caû lôùp giaûi caâu c, veõ hình caâu c.

B 2 A

1

4

H

O

C

c) ∆ ABO vuoâng taïi B coù AB= OA2 − OB 2 = 42 − 22 = 2 3 cm OB 2 1 =300 = = ⇒A 1 OA 4 2 = 600 ⇒ BAC

sinA =

∆ ABC coù AB = AC (t/c tieáp tuyeán) ⇒ ∆ ABC ñeàu Vaäy AB = AC = BC = 2 3 (cm) Baøi 2: 27/115 SGK 27/115 SGK – Yeâu caàu HS leân baûng söõa baøi Baøi 2: 27/115 SGK HS2: A Coù DM = DB ; ME = CE ; AB = AC (t/c tieáp tuyeán) Chu vi ∆ ADE baèng GV : Nguyeãn Thaønh Trung

B D M O

E C

Trang: 95

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

AD + DE + EA = AD + DM + ME + EA = AD + DB + CE + EA = AB + CA = 2AB GV nhaän xeùt cho ñieåm Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp 30/116 SGK

Baøi 3: 30/116 SGK – Höôùng daãn HS veõ hình.

– Ñoïc ñeà baøi vaø veõ hình theo höôùng daãn cuûa giaùo vieân. = 900 a) Chöùng minh COD – Ghi laïi chöùng minh HS trình baøy.

– Boå sung cho hoaøn chænh.

HS: OC laø phaân giaùc AOM

OD laø phaân giaùc MOB x + MOB =1800 Maø AOM C = 900 ⇒ OC ⊥ OD hay COD b) Chöùng minh: A CD = AC + BD HS: CM = CA, MD = DB (t/c tieáp tuyeán) ⇒ CM + MD = CA + BD ⇒ CD = AC + BD c) Chöùng minh: AC.BD khoâng ñoåi – AC.BD baèng tích naøo?

– Taïi sao CM.MD khoâng ñoåi?

HS: Ta coù AC.BD = CM.MD trong tam giaùc vuoâng COD coùOM ⊥ CD 2 2 ⇒ CM.MD = OM = R 2 ⇒ AC.BD = R (khoâng ñoåi) Baøi 4: 31/116 SGK 31/116 SGK – Yeâu caàu HS hoaït ñoäng theo nhoùm.

– Hoaït ñoäng theo nhoùm – Caùc nhoùm hoaït ñoäng khoaûng 5 phuùt.

– Ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy.

Gôïi yù: Haõy tìm caùc caëp ñoaïn thaúng baèng nhau D

y D M

B

O

A

F

O

B

E

C

Baøi 29 tr 116 SGK: Cho goùc xAy khaùc goùc beït , ñieåm B thuoäc tia Ax . Haõy döïng ñöôøng troøn (0) tieáp xuùc vôùi GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 96

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Ax vaø tieáp xuùc vôùi Ay – Ñöôøng troøn (0) phaûi thoûa maõn nhöõng ñieàu kieän gì?

– Vaäy taâm 0 phaûi naèm treân nhöõng ñöôøng naøo?

HS: Ñöôøng troøn (0) phaûi tieáp xuùc vôùi Ax taïi B vaø tieáp xuùc vôùi Ay –Taâm 0 phaûi naèm treân ñöôøng thaúng d vuoâng goùc vôùi Ax taïi B vaø taâm 0 phaûi naèm treân tia phaân giaùc Az cuûa goùc xAy .

Vaäy 0 laø giao ñieåm cuûa ñöôùng thaúng d vaø tia Az Höôùng daãn veà nhaø – OÂn taäp ñònh lí söï xaùc ñònh cuûa ñöôøng troøn. Tính chaát ñoái xöùng cuûa ñöôøng troøn.

– Laøm theâm baøi : 54, 55, 56/135 SBT IV/ Ruùt kinh nghieäm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 29

Tieát 30 Tieát 39

Tuaàn 15

§ 7 : Vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn

§ 7 : Vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn (tt)

§ 7. VÒ TRÍ TÖÔNG ÑOÁI CUÛA HAI ÑÖÔØNG TROØN

I. MUÏC TIEÂU: a/ Kieán thöùc: HS naém ñöôïc ba vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn, tính chaát cuûa hai ñöôøng troøn tieáp xuùc nhau, tính chaát hai ñöôøng ñöôøng caét nhau b/ Kó naêng: Bieát vaän duïng tính chaát hai ñöôøng troøn caét nhau, tieáp xuùc nhau vaøo caùc baøi taäp veà tính toaùn vaø chöùng minh. c/ Thaùi ñoä: Reøn luyeän tính chính xaùc trong phaùt bieåu, veõ hình vaø tính toaùn.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/GV: – Phöông Phaùp : Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï, ñeøn chieáu, phim trong ghi caâu hoûi vaø ñònh lí. Thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 97

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

2/ HS: OÂn taäp ñònh lí söï xaùc ñònh ñöôøng troøn. Tính chaát ñoái xöùng cuûa ñöôøng troøn. Thöôùc thaúng, compa, SGK. 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1 : 1. Ba vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn 1. Ba vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn – Cho HS laøm ?1 – Theo ñònh lí söï xaùc ñònh ñöôøng troøn. Do ñoù hai ñöôøng troøn coù töø 3 ñieåm chung trôû leân thì chuùng truøng nhau, vaäy hai ñöôøng troøn phaân bieät khoâng theå coù quaù 2 ñieåm chung. a) Hai ñöôøng troøn caét nhau a. Hai ñöôøng troøn coù hai ñieåm chung goïi laø – GV veõ hình hai ñöôøng troøn caét nhau.

– Giôùi thieäu: Hai ñöôøng troøn coù hai ñieåm A chung goïi laø hai ñöôøng troøn caét nhau.

–Hai ñieåm chung ñoù goïi laø hai giao ñieåm.

O O' B

b) Hai ñöôøng troøn tieáp xuùc nhau

b. Hai ñöôøng troøn chæ coù moät ñieåm chung goïi laø hai ñöôøng troøn tieáp xuùc nhau A

O

O'

O

c) Hai ñöôøng troøn khoâng giao nhau

A O'

c. Hai ñöôøng troøn khoâng coù ñieåm chung goïi laø hai ñöôøng troøn khoâng giao nhau

O

O'

O O'

Hoaït ñoäng 2: 2. Tính chaát ñöôøng noái taâm GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 98

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Veõ (O) vaø (O’) coù O khoâng truøng O’ F

D E

C

2. Tính chaát ñöôøng noái taâm

Ñònh lí : a) Neáu hai ñöôøng troøn caét nhau thì hai giao ñieåm ñoái xöùng vôùi nhau qua – Giôùi thieäu ñöôøng noái taâm, töùc laø ñöôøng noái taâm laø – Ñöôøng thaúng OO’ goïi laø ñöôøng noái taâm ñöôøng trung tröïc cuûa daây chung – Ñoaïn thaúng OO’ goïi laø ñoaïn noái taâm. b) Neáu hai ñöôøng troøn tieáp xuùc nhau – Taïi sao ñöôøng noái taâm OO’ laø truïc ñoái xöùng thì tieáp ñieåm naøy naêm treân ñöôøng noái cuûa hình goàm caû hai ñöôøng troøn? taâm.

– CD laø truïc ñoái xöùng cuûa (O). EF laø truïc ñoái xöùng cuûa (O’) neân ñöôøng noái taâm OO’ laø truïc ñoái xöùng cuûa hình goàm hai ñöôøng troøn ñoù.

– Yeâu caàu HS laøm ?2 a) Quan saùt hình 85 – Chöùng minh: OO’ laø ñöôøng trung tröïc cuûa AB? – Traû lôøi a) Coù OA = OB = R O’A = O’B = r ⇒ OO’ laø ñöôøng trung tröïc cuûa ñoaïn thaúng AB. Hoaëc …

– GV boå sung vaøo hình 85 O

O'

A

O

O'

I

B

GV ghi (O) vaø (O’) caét nhau taïi AB ⇒ OO′ ⊥ AB tai I   IA=IB

– Phaùt bieåu noäi dung tính chaát treân?

– Phaùt bieåu nhö SGK b) Quan saùt hình 86

O

A O'

– Traû lôøi – Ñoïc ñònh lí GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 99

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

GV ghi (O) vaø (O’) tieáp xuùc nhau taïi A ⇒ O, A, O’ thaúng haøng.

– yeâu caàu HS laøm ?3 ?3 A

O

C

I B

O'

D

– Quan saùt hình veõ vaø suy nghó, tìm caùch chöùng minh ?

– Traû lôøi mieäng a) Hai ñöôøng troøn (O) vaø O’) caét nhau taïi A vaø a) Hai ñöôøng troøn (O) vaø O’) caét nhau taïi A vaø B B b) Xeùt ∆ ABC coù b) Xeùt ∆ ABC coù OA = OC = R OA = OC = R IA = IB (t/c ñöôøng noái taâm) IA = IB (t/c ñöôøng noái taâm) ⇒ OI laø ÑTB cuûa ∆ ABC ⇒ OI laø ÑTB cuûa ∆ ABC ⇒ OI // CB hay OO’ // BC ⇒ OI // CB hay OO’ // BC Töông töï : OO’ // BD Töông töï : OO’ // BD ⇒ C, B, D thaúng haøng (tñ Ôclit) ⇒ C, B, D thaúng haøng (tñ Ôclit) Hoaït ñoäng 3: Cuûng coá – Neâu vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn vaø soá ñieåm chung töông öùng.

– Traû lôøi mieäng.

– Phaùt bieåu ñònh lí veà tính chaát ñöôøng noái taâm.

– Laøm baøi 33/119 SGK. – Veõ hình vaø chöùùng minh.

Baøi 33/119 SGK

O

A

O'

Höôùng daãn veà nhaø – Naém vöõng 3 vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn, tính chaát ñöôøng noái taâm.

– Laøm baøi : 34/119 SGK vaø laøm theâm 66, 67/138 SBT. IV/ Ruùt kinh nghieäm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuaàn 15–Tieát 30 GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 100

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

§ 8. VÒ TRÍ TÖÔNG ÑOÁI CUÛA HAI ÑÖÔØNG TROØN (TT) I. MUÏC TIEÂU: a/ Kieán thöùc: – HS naém ñöôïc heä thöùc giöõa ñoaïn noái taâm vaø caùcbaùn kính cuûa hai ñöôøng troøn öùng vôùi töøng vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn. Hieåu ñöôïc khaùi nieäm tieáp tuyeán chung cuûa hai ñöôøng troøn. b/ Kó naêng: – Bieát veõ hai ñöôøng troøn tieáp xuùc ngoaøi, tieáp xuùc trong; bieát veõ tieáp tuyeán chung cuûa hai ñöôøng troøn.

– Bieát xaùc ñònh vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn döïa vaøo heä thöùc giöõa ñoaïn noái taâm vaø caùc baùn kính.

– Thaáy ñöôïc moät soá hình aûnh cuûa moät soá vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn trong thöïc teá. c/ Thaùi ñoä: Reøn luyeän tính chính xaùc trong phaùt bieåu, veõ hình vaø tính toaùn.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp : Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï veõ saün caùc vò trí töông ñoái cuûa hai ñ/troøn, baûng toùm taét trang 121.Baûng phuï ghi caâu hoûi vaø baøi taäp. Thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

2/ HS: OÂn taäp baát ñaúng thöùc cuûa tam giaùc. Thöôùc thaúng, compa, SGK. 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuõ.

– Neâu yeâu caàu kieåm tra ( baûng phuï veõ saün hình ) HS1: a) coù maáy vò trí töông ñoái cuûa hai HS1: Traû lôøi caâu hoûi vaø chæ vaøo hình veõ ñeå ñöôøng troøn? Neâu ñònh nghóa? minh hoïa. b) Phaùt bieåi ñònh lí veà tính chaát ñöôøng noái taâm.

HS2: Söûa baøi 34/119 SGK HS2: Söûa baøi taäp 34 / 119 SGK AB = 12 (cm) 2 Xeùt ∆ AIO coù Iɵ = 900

Coù IA = IB =

A 20 O

15

I

O'

B

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

OI = OA2 − AI 2 = 202 − 122 = 16 (cm) Xeùt ∆ AIO’coù Iɵ = 900 IO’ = O ' A2 − AI 2 = 152 − 122 = 9 (cm) + Neáu O vaø O’ naèm khaùc phía ñoái vôùi AB : OO’ = OI +IO’ = 16 + 9 = 25 (cm) Trang: 101

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

+ Neáu O vaø O’ naèm cuøng phía ñoái vôùi AB : OO’= IO – O’I = 16 – 9 = 7 (cm) 3. Heä thöùc giöõa ñoaïn noái taâm vaø caùc baùn kính

Hoaït ñoäng 2 : – Ta xeùt (O , R) vaø (O’, r) vôùi R ≥ r a) Hai ñöôøng troøn caét nhau A r

R O

O'

– ∆ OAO’coù: OA – O’A < OO’ <OA + O’A (baát ñaúng thöùc ∆ ) – Ñöa hình 90 leân maøn hình coù nhaän xeùt gì veà Hay: R – r < OO’ < R + r ñoä daøi ñoaïn noái taâm OO’ vôùi caùc baùn kính R, r?

– Yeâu caàu HS laøm ?1 b) Hai ñöôøng troøn tieáp xuùc B

O

A

O

O'

O'

A

– Ñöa hình 91 vaø 92 : neáu hai ñöôøng troøn tieáp xuùc nhau thì tieáp ñieåm vaø hai taâm quan heä nhö theá ?

–Neáu (O) vaø (O’) tieáp xuùc ngoaøi thì ñoaïn noái taâm OO’ quan heä vôùi R, r?

–Töông töï (O) vaø (O’) tieáp xuùc ngoaøi ? c) Hai ñöôøng troøn khoâng giao nhau

O

O'

O O'

– Neáu hai ñöôøng troøn (O) vaø (O’) ô ngoaøi nhau thì OO’ so vôùi R + r?

– Neáu ñöôøng troøn (O) ñöïng ñöôøng troøn (O’) thì OO’ so vôùi R – r?

Keát quaû chöùng minh ñöôïc: (O) vaø (O’) caét nhau thì: R– r < OO’< R+ r (O) vaø (O’) tieáp xuùc ngoaøi thì OO’ = R + r (O) vaø (O’) tieáp xuùc trong thì OO’ = R – r (O) vaø (O’) ôû ngoaøi nhau thì OO’ > R + r GV : Nguyeãn Thaønh Trung

– Cuøng naèm treân moät ñöôøng thaúng.

– Neáu (O) vaø (O’) tieáp xuùc ngoaøi ⇒ A naèm giöõa O vaø O’ ⇒ OO’ = OA + AO’ = R + r – Neáu (O) vaø (O’) tieáp xuùc trong ⇒ O’ naèm giöõa O vaø A ⇒ OO’ + O’A = OA ⇒ OO’ = OA – O’A = R – r

– (O) vaø (O’) ôû ngoaøi nhau thì OO’ > R + r (O) ñöïng ñöôøng troøn (O’) thì OO’ < R – r

Trang: 102

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

(O) ñöïng ñöôøng troøn (O’) thì OO’ < R – r – Laøm baøi 35/122 SGK 1. Heä thöùc giöõa ñoaïn noái taâm vaø baùn kính Vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn Soá ñieåm Heä thöùc giöõa (O ; R) vaø (O’ : r) ( R ≥ r) chung OO’ vôùi R vaø r Hai ñöôøng troøn caét nhau 2 R – r < OO’ < R + r Hai ñöôøng troøn tieáp xuùc nhau: 1 a. Tieáp xuùc ngoaøi OO’ = R + r b. Tieáp xuùc trong OO’ = R – r Hai ñöôøng troøn khoâng giao nhau: 0 c. (O) vaø (O’) ôû ngoaøi nhau OO’ > R + r d. (O) ñöïng (O’) OO’ < R – r e. Ñaëc bieät (O) vaø (O’) ñoàng taâm OO’ = 0 Hoaït ñoäng 3: 2. Tieáp tuyeán chung cuûa hai ñöôøng troøn – Ñöa hình 95 vaø hình 96 leân maøn hình.

2. Tieáp tuyeán chung cuûa hai ñöôøng troøn – Treân hình 95 coù d1 va d2 tieáp xuùc vôùi caû hai ñöôøng troøn (O) vaø (O’) ⇒ goïi d1 vaø d2 laø caùc tieáp tuyeán chung cuûa hai ñöôøng troøn (O) vaø (O’) – Hình 96 coù tieáp tuyeán chung cuûa hai ñöôøng khoâng?

– Hình 96 coù m1, m2 cuõng laø tieáp tuyeán chung.

– Nhaän xeùt caùc tieáp tuyeán chung ôû hình 95 vaø hình 96 ñoái vôùi ñoaïn noái taâm?

– Caùc tieáp tuyeán chung ôû hình 95 khoâng caét OO’.

– Caùc tieáp tuyeán chung ôû hình 96 caét OO’. ⇒ Caùc tieáp tuyeán chung khoâng caét OO’ laø “tieáp tuyeán chung ngoaøi”. Caùc tieáp tuyeán chung caét OO’ laø “tieáp tuyeán chung trong”.

– Yeâu caàu HS laøm ?3 (ñeà baøi ñöa leân baûng phuï) – Traû lôøi.

– Hình 97 a coù tieáp tuyeán chung ngoaøi d1 vaø d2 , tieáp tuyeán chung trong m .

– Hình 97b c1 tieáp tuyeán chong ngoaøi d1 vaø d2 .

– Hình 97c coù tieáp tuyeán chung ngoaøi d.

– Hình 97 d khoâng coù tieáp tuyeán chung.

Hoaït ñoäng 4 : Cuûng coá Baøi taäp 36 tr 123 SGK: HS: Suy nghó tìm caùch chöùng minh ( ñeà baøi ñöa leân baûng phuï ) HS: a) Xaùc ñònh vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn . a) Coù O’ laø trung ñieåm cuûa AO ⇒ O’ naèm giöõa A vaø O ⇒ AO’ +O’O = AO GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 103

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9 ⇒ OO’ = AO – AO’

hay OO’ = R – r Vaäy hai ñöôøng troøn (0) vaø (0’) tieáp xuùc trong . b) Chöùng minh AC = CD b) ∆ ACO coù : – coù theå neâu 1 caùch khaùc ñeå chöùng minh AC = AO’ = O’O = O’C = r (0’) CD ⇒ ∆ ACO vuoâng taïi C ⇒ OC ⊥ AD ⇒ AC = CD ( ñònh lyù ñöôøng kính vaø daây ) Höôùng daãn veà nhaø – Naém vöõng caùc vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn cuøng caùc heä thöùc, tính chaát ñöôøng noái taâm.

– Laøm baøi 37, 38, 40/123 SGK.

Tieát 31

Tieát 32 Tieát 32:

Tuaàn 16

Luyeän taäp § 7 – § 8 OÂn taäp chöông II

LUYEÄN TAÄP § 7 – § 8

I. MUÏC TIEÂU: a/ Kieán thöùc: Cuûng coá caùc kieán thöùc veà vò trítöông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn, tính chaát cuûa ñöôøng noái taâm, tieáp tuyeán chung cuûa hai ñöôøng troøn. b/ Kó naêng: Reøn luyeän kó naêng veõ hình, phaân tích, chöùng minh thoâng qua caùc baøi taäp. Cung caáp cho hoïc sinh vaøi öùng duïng thöïc teá cuûa vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn, cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn. c/ Thaùi ñoä: Reøn luyeän tính chính xaùc II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï, baûng phuï ghi caâu hoûi vaø baøi taäp. Thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

2/ HS: OÂn taäp caùc kieán thöùc veà vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn, laøm baøi taäp ôû nhaø.

Thöôùc thaúng, compa, SGK. III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: Hoaït ñoäng 1: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 104

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

A. Kieåm tra baøi cuõ: HS1: Ñieàn vaøo oâ troáng trong baûng sau: R r d Heä thöùc Vò trí töông ñoái 4 2 6 d=R+r Tieáp xuùc ngoaøi 3 1 2 d=R–r Tieáp xuùc trong 5 2 3,5 R–r<d<R+r caét nhau 2 <2 5 d>R+r ÔÛ ngoaøi nhau 5 2 1,5 d<R–r Ñöïng nhau HS2: Söûa baøi 37/122 SGK Chöùng minh: AC = BD Giaû söû C naèm giöõa A vaø D . Haï OH ⊥ CD, vaäy OH cuøng ⊥ AB. Theo ñònh lyù ñöôøng kính vaø daây cung: Ta coù: HA = HB vaø HC = HD ⇒ HA – HC = HB – HD hay AC = BD B. Noäi dung baøi môùi:

HÑ cuûa GV - HS

Noäi dung Hoaït ñoäng 2 : Luyeän taäp Baøi 38/123 SGK

HS ñoïc ñeà baøi Baøi 38/123 SGK a)

O'

O'

O'

O'

O'

O

O

O'

–(O’, 1cm) tieáp xuùc ngoaøi vôùi (O, 3cm) thì OO’ baèng bao nhieâu?

– Tieáp xuùc ngoaøi neân OO’ = R + r = 3 + 1 = 4 cm –Vaäy ñieåm O’ naèm treân ñöôøng naøo?

–Vaäy caùc ñieåm O’ naèm treân ñöôøng troøn (O ; 4cm) b) I

I

I

O

–(I , 1cm) tieáp xuùc trong vôùi (O , 3cm) thì OI baèng bao nhieâu?

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 105

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Tieáp xuùc trong neân OI = R –Vaäy ñieåm I naèm treân ñöôøng naøo? r = 3 – 1 = 2cm –Vaäy caùc ñieåm I naèm treân ñöôøng troøn (O ; 2cm) Baøi 39/123 SGK – Yeâu caàu hs ñoïc ñeà baøi.

Baøi 39/123 SGK – Höôùng daãn HS veõ hình.

B – Ñoïc ñeà baøi – Veõ hình vaøo vôû O

= 900 a) Chöùng minh: BAC Söû duïng tính chaát hai tieáp tuyeán caét nhau.

HS: Theo tính chaát cuûa hai tieáp tuyeán caét nhau: IA = IB ; IA = IC

I

C

A 9

4

O'

a) Theo tính chaát cuûa hai tieáp tuyeán caét nhau: IA = IB ; IA = IC

BC ⇒ IA = IB = IC = BC ⇒ IA = IB = IC = 2 2 ⇒ ∆ ABC vuoâng taïi A vì coù trung tuyeán AI ⇒ ∆ ABC vuoâng taïi A vì coù trung tuyeán AI = BC = BC 2 2 ′ . b) Tính soá ño OIO

b) Coù IO laø phaân giaùc BIA

HS: Coù IO laø phaân giaùc BIA

IO’ laø phaân giaùc cuûa AIC

IO’ laø phaân giaùc cuûa AIC keà buø vôùi AIC

Maø BIA

Maø BIA keà buø vôùi AIC ′ = 900 ⇒ OIO 0

⇒ OIO′ = 90

c) Tính BC bieát OA = 9cm, O’A = 4cm.

Haõy tính IA. HS: Trong tam giaùc vuoâng OIO’ coù IA laø ñöôøng cao. ⇒ IA2 = OA.AO’ = 9.4 = 36 ⇒ IA = 6 (cm) ⇒ BC = 2.IA =12 cm Hoaït ñoäng 3: AÙp duïng vaøo thöïc teá – Yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi vaø ñöa hình veõ leân Baøi 40/123 SGK baûng phuï – Höôùng daân HS xaùc ñònh chieàu quay cuûa caùc baùnh xe tieáp xuùc nhau: – Neáu hai ñöôøng troøn tieáp xuùc ngoaøi thì hai baùnh xe quay theo hai chieàu khaùc nhau.

– Neáu hai ñöôøng troøn tieáp xuùc trong thì hai baùnh xe quay cuøng chieàu.

– Goïi hai HS leân nhaän xeùt hình 99a, 99b GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 106

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

– Hình 99a, 99b heä thoáng baùnh raêng chuyeån ñoäng ñöôïc.

– Hình 99c heä thoáng baùnh raêng khoâng chuyeån ñoäng ñöôïc.

– Höôùng daãn HS ñoïc muïc “Veõ chaép noái trôn” trang 124 SGK – Nghe GV trình baøy vaø töï ñoïc theâm SGK Höôùng daãn veà nhaø a. Tieát sau oân taäp chöông II. b. Laøm 10 caâu hoûi oân taäp chöông II vaøo vôû. c. Ñoïc ghi nhôù “toùm taét caùc kieán thöùc caàn nhôù” vaø soaïn vaøo vôû. d. Laøm baøi: 41/128 SGK; 81, 82/140 SBT.

Tuaàn 16– Tieát 32:

OÂN TAÄP CHÖÔNG II

I. MUÏC TIEÂU: a/ Kieán thöùc: HS ñöôïc oân taäp caùc kieán thöùc ñaõ hoïc veà tính chaát ñoái xöùng cuûa ñöôøng troøn, lieân heä giöõa daây vaø khoaûng caùch töø taâm ñeán daây, veà vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn, cuûa hai ñöôøng troøn. b/ Kyõ naêng: Vaän duïng caùc kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo caùc baøi taäp veà tính toaùn vaø chöùng minh.

Reøn luyeän caùch phaân tích tìm lôùi giaûi baøi toaùn vaø trình baøy lôøi giaûi, laøm quen vôùi daïng baøi taäp veà tìm vò trí cuûa moät ñieåm ñeå moät ñoaïn thaúng coù ñoä daøi lôùn nhaát. c/ Thaùi ñoä: Troïng taâm: Vaän duïng caùc kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo caùc baøi taäp veà tính toaùn vaø chöùng minh.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï, ghi caâu hoûi vaø baøi taäp, heä thoáng kieán thöùc. Thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

2/ HS: OÂn taäp theo caùc caâu hoûi oân taäp trong chöông II vaø laøm baøi taäp. Thöôùc thaúng, compa, eâke, SGK. III/ Tieán trình leân lôùp: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1 : OÂn taäp lyù thuyeát keát hôïp kieåm tra – Noái moãi oâ ôû coät traùi vôùi moät oâ ôû coät phaûi A. Lyù thuyeát ñeå ñöôïc khaúng ñònh ñuùng:

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 107

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

1) Ñöôøng troøn ngoaïi tieáp moät 7) laø giao ñieåm caùc ñöôøng phaân giaùc trong 1–8 tam giaùc. cuûa tam giaùc.

2) Ñöôøng troøn noäi tieáp moät tam 8) laø ñöôøng troøn ñi qua ba ñænh cuûa tam 2 – 12 giaùc. giaùc.

3) Taâm ñoái xöùng cuûa ñöôøng 9) laø giao ñieåmcaùc ñöôøng trung tröïc caùc 3 – 10 troøn. caïnh cuûa tam giaùc.

4) Truïc ñoái xöùng cuûa ñöôøng 10) chính laø taâm cuûa ñöôøng troøn.

4 – 11 troøn.

5) Taâm cuûa ñöôøng troøn noäi tieáp 11) laø baát kì ñöôøng kính naøo cuûa ñöôøng 5–7 tam giaùc. troøn.

6) Taâm cuûa ñöôøng troøn ngoaïi 12) laø ñöôøng troøn tieáp xuùc vôùi caû ba caïnh 6–9 tieáp tam giaùc. cuûa tam giaùc.

H1: Leân baûng gheùp oâ – Ñieàn vaøo choã (…) ñeå ñöôïc ñònh lí.

H2: leân ñieàn vaøo choã (…)

1) Trong caùc daây cuûa moät ñöôøng troøn, daây ñöôøng kính lôùn nhaát laø …

2) Trong moät ñöôøng troøn: a) Ñöôøng kính vuoâng goùc vôíù moät daây thì ñi qua … trung ñieåm cuûa daây aáy b) Ñöôøng kính ñi qua trung ñieåm cuûa moät daây … khoâng ñi qua taâm thì … vuoâng goùc vôùi daây aáy c) Hai daây baèng nhau thì … caùch ñeàu taâm Hai daây … thì baèng nhau. caùch ñeàu taâm d) Daây lôùn hôn thì …taâm hôn gaàn daây … taâm hôn thì … hôn gaàn ; lôùn – Nhaän xeùt cho ñieåm HS1, HS2 – Neâu caùc vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng thaúng H3: Traû lôøi vaø ñöôøng troøn?

– Ñöôøng thaúng khoâng caét ñöôøng troøn – Ñöôøng thaúng tieáp xuùc vôùi ñöôøng troøn – Ñöôøng thaúng caét ñöôøng troøn – Ñieàn caùc heä thöùc töông öùng H3: Ñieàn caùc heä thöùc : d>R;d=R;d<R – Ñöa baûng toùm taét caùc vò trí töông ñoái cuûa H4: Ñieàn vaøo heä thöùc trong baûng hai ñöôøng troøn, yeâu caàu hoïc dieàn heä thöùc thöùc töông öùng?

Vò trí töông ñoái hai ñöôøng troøn Heä thöùc Hai ñöôøng troøn caét nhau R –r < d < R + r Hai ñöôøng troøn tieáp xuùc ngoaøi d=R+r Hai ñöôøng troøn tieáp xuùc trong d+R–r Hai ñöôøng troøn ôû ngoaøi nhau d>R+r Ñöôøng troøn lôùn ñöïng ñöôøng troøn nhoû d<R–r Hai ñöôøng troøn ñoàng taâm d=0 Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 108

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Baøi 41/128 SGK Baøi 41/128 SGK – Höôùng daãn HS veõ hình A – Ñöôøng troøn ngoaïi tieáp tam giaùc vuoâng HBE coù taâm ôû ñaâu?

G E – Töông töï vôùi ñöôøng troøn ngoaïi tieáp tam giaùc vuoâng HCF B

I

F

C

H

O

K

a) Haõy xaùc ñònh vò trí töông ñoái cuûa (I) vaø a) Coù BI + IO BO ⇒ IO = BO – BI (O); (K) vaø (O); (I) vaø (K) Neân (I) tieáp xuùc trong vôùi (O) Coù OK KC = OC ⇒ OK = OC – KC Neân (K) tieáp xuùc trong vôùi (O) Coù IK IH + HK ⇒ (I) tieáp xuùc ngoaøi vôùi (K) b) Töù giaùc AEHF laø hình gì? Chöùng minh. b) Töùc giaùc AEHF laø hình chöõ nhaät BC 2

⇒ ∆ ABC vuoâng taïi A ⇒ A = 900 E =F ɵ = 900 ⇒ AEHF laø hình chöõ Vaäy A=

∆ ABC coù AO = OB = OC =

c) Chöùng minh: AE.AB = AF.AC – Neâu caùch chöùng minh khaùc ?

AE.AB = AF.AC ⇑ AE AC = AF AB ⇑ ∆AEF ∆ ACB

d) Chöùng minh EF laø tieáp tuyeán chung cuûa hai ñöôøng troøn (I) vaø (K) – Muoán chöùng minh moät ñöôøng thaúng laø tieáp tuyeán ta caàn chöùng minh ñieàu gì ?

HS: Ta caàn chöùng minh ñöôøng thaúng ñoù ñi moät ñieåm cuûa ñöôøng troøn vaø vuoâng goùc vôùi baùn kính ñi qua tieáp ñieåm ñoù.

– Haõy chöùng minh EF laø tieáp cuûa (I) vaø (K)? e) Xaùc ñònh vò trí cuûa H ñeå EF coù ñoä daøi lôùn nhaát.

– EF baèng ñoaïn naøo?

– Vaäy EF lôùn nhaát khi AH lôùn nhaát. AH lôùn GV : Nguyeãn Thaønh Trung

nhaät. c) ∆ AHB coù HE ⊥ AB (gt) ⇒ AH2 = AE.AB 2 ∆ AHC coù HF ⊥ AC (gt) ⇒ AH = AF.AC Vaäy: AE.AB = AF.AC

d) ∆ GEH coù GE = GH ⇒ ∆ GEH caân = H

⇒E 1 1

= H

∆ IEH coù IE = IH ⇒ ∆ IEH caân ⇒ E 2 2 0

Vaäy E + E = H + H = 90 1

2

1

2

Hay EF ⊥ EI ⇒ EF laø tieáp tuyeán cuûa (I) Chöùng minh töông töï EF laø tieáp tuyeán cuûa (K)

e) HS: EF baèng AH AD 2 Vaäy AH lôùn nhaát ⇔ AD lôùn nhaát ⇔ AD laø

– Coù BC ⊥ AD ( gt) ⇒ AH = HD =

ñöôøng kính ⇔ H ≡ O Trang: 109

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

nhaát khi naøo?

Höôùng daãn hoïc ôû nhaø

– – – –

OÂn taäp lí thuyeát chöông II. Chöùng minh ñònh ly : Trong caùc daây cuûa ñöôøng troøn , daây lôùn nhaát laø ñöôøng kính.

Laøm baøi: 42, 43 / 128 SGK. Tieát sau oân taäp chöông II (tt)

Tieát 33 Tieát 34

Tuaàn 17– Tieát 33:

Tuaàn 17

OÂân taäp chöông II (tt) OÂân taäp hoïc kyø I

OÂN TAÄP CHÖÔNG II (tt)

I. MUÏC TIEÂU: a/ Kieán thöùc: HS ñöôïc oân taäp caùc kieán thöùc ñaõ hoïc veà tính chaát ñoái xöùng cuûa ñöôøng troøn, lieân heä giöõa daây vaø khoaûng caùch töø taâm ñeán daây, veà vò trí töông ñoái cuûa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng troøn, cuûa hai ñöôøng troøn. b/ Kyõ naêng: Vaän duïng caùc kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo caùc baøi taäp veà tính toaùn vaø chöùng minh.

Reøn luyeän caùch phaân tích tìm lôùi giaûi baøi toaùn vaø trình baøy lôøi giaûi, laøm quen vôùi daïng baøi taäp veà tìm vò trí cuûa moät ñieåm ñeå moät ñoaïn thaúng coù ñoä daøi lôùn nhaát. c/ Thaùi ñoä: Troïng taâm: Vaän duïng caùc kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo caùc baøi taäp veà tính toaùn vaø chöùng minh.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông phaùp: Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï, ghi caâu hoûi vaø baøi taäp, heä thoáng kieán thöùc. Thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

2/ HS: OÂn taäp theo caùc caâu hoûi oân taäp trong chöông II vaø laøm baøi taäp. Thöôùc thaúng, compa, eâke, SGK. III/ Tieán trình leân lôùp: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng: HÑ cuûa GV - HS

– Yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi H: Ñoïc ñeà baøi GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Luyeän taäp Baøi 1: 42/128 SGK

Trang: 110

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Höôùng daãn HS veõ hình

B M C

E F

O'

A

I

O

Chöùng minh: a) Töùc giaùc AEMF laø hình chöõ nhaät.

HS neâu caùch chöùng minh vaø leân baûng laøm a) MO laø phaân giaùc BMA

MO’ laø phaân giaùc AMC baøi. keà buø vôùi AMC

Maø BMA ⇒ MO ⊥ Mo’ ′ = 900 ⇒ OMO

Coù MB = MA ; OA = OB ⇒ MO laø trung tröïc cuûa AB. = 900 ⇒ MO ⊥ AB ⇒ MEA = 900 Töông töï MFA Vaäy töùc giaùc AEMF laø hình chöõ nhaät. b) Chöùng minh ñaúng thöùc: b) ∆ MAO coù AE ⊥ MO 2 ME.MO = MF.MO’ ⇒ MA = ME.MO ∆ MAO’ coù AF ⊥ MO’ 2 ⇒ MA = MF.MO’ Suy ra: ME.MO = MF.MO’ c) Chöùng minh OO’ laø tieáp tuyeán cuûa c) Ñöôøng troøn ñöôøng kính BC coù taâm laø M vì: ñöôøng troøn ñöôøng kính BC. MB = MC = MA, ñöôøng troøn naøy coù ñi qua A. – Ñöôøng troøn ñöôøng kính BC coù taâm ôû ñaâu? Coù OO’ ⊥ MA ⇒ OO’ laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng Coù ñi qua A khoâng? troøn (M) – Taïi sao OO’ laø tieáp tuyeán cuûa ñ/roøn (M) d) Chöùng minh BC laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng d) Ñöôøng troøn ñöôøng kính OO’ coù taâm laø trung troøn ñöôøng kính OO’. ñieåm cuûa OO’ – Ñöôøng troøn ñöôøng kính OO’ coù taâm ôû –Tam giaùc vuoâng OMO’ coù MI laø trung tuyeán ñaâu? thuoäc caïnh huyeàn – Goïi I laø trung ñieåm cuûa OO’. Chöùng minh ⇒ MI = OO′ ⇒ M ∈ (I) 2 M ∈ (I) vaø BC ⊥ IM Hình thang OBCO’ coù MI laø ñöôøng trung bình vì: MB = MC vaø IO = IO’ ⇒ MI // OB maø BC ⊥ OB ⇒ BC ⊥ IM ⇒ BC laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn ñöôøngkính OO’ Baøi 2: 43/128 Baøi 4: 43/128 – Ñöa hình veõ leân maøn hình Höôùng daãn HS chöùng minh: Keû OM ⊥ AC ; O’N ⊥ AD vaø chöùng minh IA laø ñöôøng GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 111

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

trung bình cuûa hình thang OMNO’ H: Ñoïc ñeà baøi Veõ hình vaøo vôû

C

M

A

O

D

O'

H K

N

B

Keû OM ⊥ AC , O’N ⊥ AD ⇒ OM // IA // O’N Xeùt hình thang OMNO’ coù IO = IO’ ( gt) IA //OM //O’N ⇒ IA laø ñöôøng trung bình cuûa hình thang ⇒ AM = AN Coù OM ⊥ AC ⇒ MC = MA = Chöùng minh töông töï: ⇒ AN = ND =

AC 2

AD 2

maø AM = AN ⇒ AC = AD Höôùng daãn hoïc ôû nhaø – – – –

OÂn taäp lí thuyeát chöông II. Chöùng minh ñònh lyù: Trong caùc daây cuûa ñöôøng troøn , daây lôùn nhaát laø ñöôøng kính.

Laøm baøi : 42, 43 / 128 SGK. Tieát sau oân taäp chöông II (tt).

IV/Ruùt kinh nghieäm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 34:

OÂN TAÄP HOÏC KÌ I

I. MUÏC TIEÂU: a/ Kieán thöùc: OÂn taäp cho HS coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá giaùc cuûa moät moät goùc nhoïn vaø moät soá tính chaát cuûa caùc tæ soá löôïng giaùc.OÂn taäp cho HS caùc heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng. b/ Kó naêng: Reøn kó naêng tính ñoaïn thaúng, goùc trong tam giaùc vaø heä thoáng hoùa caùc kieán thöùc ñaõ hoïc ôû chöông II c/ Thaùi ñoä: Hôïp taùc.

II/ Phöông tieän daïy hoïc: 1/ GV: – Phöông Phaùp : Suy luaän, hôïp taùc nhoùm nhoû.

– Phöông tieän: Baûng phuï, ghi caâu hoûi vaø baøi taäp, heä thoáng kieán thöùc. Thöôùc thaúng, compa, phaán maøu.

– Taøi lieäu tham khaûo: CKTKN, SGK, SGV. – Yeâu caàu HS: – Thöôùc thaúng; compa.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 112

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

2/ HS: OÂn taäp lí thuyeát theo baûng toùm taét caùc kieán thöùc trong chöông I vaø chöông II vaø laøm baøi taäp. Thöôùc thaúng, compa, eâke, SGK. III/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ OÅn ñònh kieåm tra só soá: 2/ Baøi giaûng:

HÑ cuûa GV - HS Noäi dung Hoaït ñoäng 1: OÂn taäp veà tæ soá löôïng giaùc – Haõy neâu coâng thöùc ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc Ñònh nghóa caùc tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn cuûa goùc nhoïn α Ca ï nh

ke à

Ca ï nh

ño

ái

Caïnh huyeàn

H: Traû lôøi mieäng Baøi 1: Khoanh troøn chöõ caùi ñöôùng tröôùc keát quaû ñuùng Baøi 1: = 900 , B = 300 , keû ñöôøng cao AH. Cho ∆ ABC coù A A

B

C

H

a) sinB baèng: AC a.

AB

d) tg300 baèng: a.

1 2

AH b.

AB b.

1 3

AB c.

BC

1 d.

3

c. 3

d.1

AC HC

d.

a) sinB =

AH AB

b) tan300 =

c) CosC baèng: a.

AC AB

b.

HC AC

c.

3 2

d) cotgBAH baèng: AC a.

AB

BH b.

AH

AC c.

AB

d. 3

c) cosC =

1 3

HC AC

d) cotgBAH =

AC AB

Baøi 2: Trong caùc heä thöùc sau, heä thöùc naøo ñuùng? Heä Baøi 2: thöùc naøo sai? a) Ñuùng cosα 2 2 b) Sai a) sin α = 1- cos α b) tanα = sinα c) Sai 1 0 d) Ñuùng c) cosα = sin(180 − α ) d) cotgα = tgα e) Ñuùng e) cotgα = tg(900 − α ) GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 113

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Hoaït ñoäng 2 : OÂn taäp caùc heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng Caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao – Cho tam giaùc ABC ñöôøng cao AH – Haõy vieát caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong trong tam giaùc vuoâng A tam giaùc.

H: Töï vieát vaøo vôû. b

c

h b'

c' B

C

H a

1) b 2 = ab′ ;

c2 = ac′

2) h 2 = b′c′ 3) ha = bc 4)

1 1 1 = 2+ 2 2 h b c

Baøi 3:

Baøi 3:

A

A

E

E D

D

B 4

H

a) Tính ñoä daøi AB, AC HS veõ hình vaøo vôû.

C

b) Tính ñoä daøi DE, soá ño B, – 2 HS leân baûng trình baøy.

C

B 4

9

H

C 9

a) BC = BH + HC = 4 + 9 = 13 AB2 = BC.BH = 13.4 ⇒ AB = 2 13 (cm) AC2 = BC.HC = 13.9 ⇒ AC = 3 13 (cm) b) AH2 = BH.HC = 4.9 = 36cm ⇒ AH = 6cm Xeùt töù giaùc ADHE coù: A = D =E = 900 ⇒ ADHE laø hình chöõ nhaät ⇒ DE = AH = 6cm

Trong tam giaùc vuoâng ABC AC 3 13 = ≈ 0,8320 BC 13 ≈ 56019′ ⇒ C ≈ 330 41′ ⇒B

sinB =

Hoaït ñoäng 3 : OÂn taäp lí thuyeát chöông II – Xem laïi phaàn oân taäp chöông II. H: Traû lôøi.

– Ñònh nghóa ñöôøng troøn.

– Ñöôøng troøn (O, R) vôùi R > 0 laø hình goàm caùc ñieåm caùch ñieåm O moät khoaûng baèng R. – Neâu caùch xaùc ñònh ñöôøng troøn.

– Ñöôøng troøn ñöôïc xaùc ñònh khi bieát: GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 114

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

+ Taâm vaø baùnh kính. + Ba ñieåm khoâng thaúng haøng.

– Theá naøo laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn?

H: Traû lôøi.

– Tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn coù nhöõng tính chaát naøo?

A – Phaùt bieåu ñònh veà tinh chaát cuûa hai tieáp caét nhau?

– Daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán?

– Vò trí töông ñoái cuûa hai ñöôøng troøn?

H: Traû lôøi.

Hoaït ñoäng 4: Luyeän taäp – Höôùng daãn HS veõ hình Baøi 4:

B

1 2

1 2

O

C

H: Ñoïc ñeà baøi vaø veõ hình theo höôùng daãn cuûa giaùo vieân.

E

F

a) OC laø phaân giaùc AOM

OD laø phaân giaùc MOB + MOB =1800 Maø AOM = 900 ⇒ OC ⊥ OD hay COD b) CM = CA, MD = DB (t/c tieáp tuyeán) ⇒ CM + MD = CA + BD ⇒ CD = AC + BD c) Ta coù : AC.BD = CM.MD trong tam giaùc vuoâng COD coù: OM ⊥ CD 2 2 ⇒ CM.MD = OM = R 2 ⇒ AC.BD = R (khoâng ñoåi)

= 900 a) Chöùng minh COD – Ghi laïi chöùng minh HS trình baøy.

– Boå sung cho hoaøn chænh.

b) Chöùng minh: CD = AC + BD

c) Chöùng minh: AC.BD khoâng ñoåi.

– AC.BD baèng tích naøo?

– Taïi sao CM.MD khoâng ñoåi?

Höôùng daãn hoïc ôû nhaø – OÂn taäp kó caùc ñònh nghóa, ñònh lí, heä thöùc cuûa chöông I, II – Laøm laïi caùc baøi taäp, chuaån bò cho baøi thi hoïc kì I

Tieát 35 GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Tuaàn 18

Thi hoïc kyø I Trang: 115

THCS Leâ Quyù Ñoân

Tieát 36

Tuần 18 – Tieát 35

Traû baøi thi hoïc kyø I

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

KIEÅM TRA HOÏC KÌ I

Ñeà thi: Caâu 4 (1 ñieåm) Cho tam giaùc ABC vuoâng taïi A coù ñöôøng cao AH. Bieát AH = 4a, HB = 2a, vôùi a laø soá thöïc döông.

1) Tính HC theo a.

2) Tính tan ABC .

Caâu 5 (2,5 ñieåm) Cho ñöôøng troøn (O) ñöôøng kính AB. Goïi a, b laàn löôït laø hai tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (O) taïi A, B. Moät ñieåm M thay ñoåi treân ñöôøng troøn (O) vôùi M khoâng trung A vaø M khoâng truøng B. Veõ tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (O) taïi M caét a vaø b laàn löôït taïi C vaø D. 1) Chöùng minh AC + BD = CD. 2) Chöùng minh tam giaùc OCD laø tam giaùc vuoâng.

3) Chöùng minh AC. BD coù giaù trò khoâng ñoåi khi M thay ñoåi treân ñöôøng troøn (O) thoûa caùc ñieàu kieän ñaõ cho. Ñaùp aùn vaø höôùng daãn chaám:

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 116

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

IV/ Ruùt kinh nghieäm: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tieát 36

TRAÛ BAØI KIEÅM TRA HOÏC KÌ I

I. Muïc tieâu: 1. Kieán thöùc: Cuûng coá cho H caùc coâng thöùc, ñònh nghóa, tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc vaø moät soá tính chaát, caùc heä thöùc löôïng trong tam giaùc vuoâng.

OÂn taäp heä thoáng hoùa caùc kieán thöùc veà ñöôøng troøn.

2. Kó naêng: Vaän duïng ñöôïc caùc kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo giaûi caùc baøi taäp tính toaùn vaø chöùng minh. Reøn caùch phaân tích vaø tìm toøi lôøi giaûi,trình baøy, veõ hình.

3. Thaùi ñoä: Taäp trung laøm baøi, caån thaän, chính xaùc.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 117

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

II. Chuaån bò: G: Đeà thi cuûa Sở giaùo duïc vaø baøi thi.

H: Thöôùc thaúng, thöôùc ño ñoä, compa, eâke.

PP: Thuyeát minh, phaân tích, vaán ñaùp, gôïi môûû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

1. G: Phaùt baøi.

2. G vaø H söûa baøi thi.

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ Baøi 4: (1 ñ)

NOÄI DUNG Baøi 4: (1 ñ)

H: Ñoïc ñeà neâu GT, KL? H: Veõ hình.

GV: Nhaéc laïi heä thöùc lieân quan giöõa caïnh goùc vuoâng vôùi caïnh huyeàn vaø hình chieáu cuûa caïnh goùc vuoâng ñoù treân caïnh huyeàn.

HS traû lôøi.

GV: Neâu caùch laøm ôû caâu a.

HS traû lôøi.

GV yeâu caàu HS leân baûng laøm baøi.

GV: Nhaéc laïi ñònh nghóa tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc nhoïn.

HS traû lôøi.

GV: Neâu caùch laøm ôû caâu b.

HS traû lôøi.

GV yeâu caàu HS leân baûng laøm baøi.

Baøi 5: (2,5 ñ) H: Ñoïc ñeà, neâu GT-KL cuøa baøi toaùn?

Baøi 5: (2,5 ñ)

Moät HS khaùc leân baûng veõ hình.

G: Yeâu caàu H trình baøy caùch laøm caâu a.

HS traû lôøi.

G: Moät HS leân baûng laøm.

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 118

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

G: Neâu tính chaát veà goùc taïo bôûi hai baùn kính ñi qua tieáp ñieåm cuûa hai tieáp tuyeán caét nhau.

H: Traû lôøi.

G: Coù theå vaän duïng gì ñeå laøm caâu b.

H: Traû lôøi.

GV môøi HS leân baûng söûa baøi.

G yeâu caàu 1 HS leân baûng veõ hình caâu 5.3, sau ñoù G höôùng daãn HS laøm caâu 5.3 Sau ñoù môøi 1 HS leân baûng söûa.

Thoáng keâ chaát löôïng 1. Ñieåm kieåm tra hoïc kì:

Lôùp

Ñieåm döôùi 5 SL %

SS

Ñieåm từ 5 trở lên SL %

Ñieåm 9 10 SL %

9/3 37 2. Ñieåm trung bình moân: Lôùp

SS

9/3

37

Döôùi TB SL %

Treân TB SL %

Khaù SL %

Gioûi SL %

G : Thu bài – Nhaän xeùt & ruùt kinh nghieäm: Öu ñieåm: - Coù kyõ naêng trình baøy chöùng minh.

Khuyeát ñieåm: – Câu 4: Một số em chưa thuộc hệ thức lượng trong tam giác vuông nên chưa làm được câu 4a, một số khác chưa nhận biết được góc ABC chính là góc ABH dẫn đến khi tính tanABC còn dài dòng (vì phải đi tìm AC).

– Câu 5: Chöa naém roõ caùch chöùng minh caâu b. ⇒ Caàn tích cöïc hoïc taäp hôn nöõa ôû hoïc kì II, ⇒ Taêng cöôøng laøm caùc baøi taäp reøn luyeän kỹ naêng tính toaùn.

Kiểm tra giáo án

Duyệt của tổ trưởng Ngày ... tháng ... năm 20.....

Lần 2 GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 119

THCS Leâ Quyù Ñoân

Giaùo aùn: Hình hoïc 9

Vũ Thanh Trọng

GV : Nguyeãn Thaønh Trung

Trang: 120