BÁO CÁO THỰC HÀNH HÓA SINH HỌC ĐẦY ĐỦ VÀ RÕ RÀNG NHẤT - 7 BÀI MÔ TẢ CHI TIẾT CÁCH TIẾN HÀNH...

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

BÀI 2: HÓA H C CHUY N HÓA LIPID VÀ

NG D NG

Thí nghi m 2.1: Kh o sát tính hòa tan c a lipid

...

Thí nghi m 2.2: Ph n

..4

Thí nghi m 2.3: S Thí nghi m 2.6: Tìm các th

c ti u

BÀI 3: HÓA H C CHUY N HÓA GLUCID VÀ

.8 NG D NG

Thí nghi m 3.1: Ph n ng Molish

....11

Thí nghi m 3.2:Ph n ng Fehling

.

Thí nghi m 3.3: Ph n

c hi n cho cetose)

.

Thí nghi m 3.4: Th y phân Saccharose Thí nghi m 3.5: Ph n b

ng màu polysacchrid (Tác d ng c a Iod trên tinh ..21

Thí nghi m 3.7: Ph n

c ti u (Ph n ng BENEDICT)

BÀI 4: HÓA H C CHUY N HÓA PROTID VÀ

NG D NG

Thí nghi m 4.1: Ph n ng Ninhydrin

.

Thí nghi m 4.2: Ph n ng Biuret (Xác nh n các liên k t peptid) Thí nghi m 4.3: Ph n ng t a protein b i nhi

.

ng acid y u

Thí nghi m 4.4: Ph n ng t a b i acid m Thí nghi Thí nghi m BIURET)

....23

.. ..31

c ti

....32

ng Albumin trong huy t thanh .35

BÀI 5: HÓA H C CHUY N HÓA HEMOGLOBIN VÀ M T S NGHI M CH NH GAN M T

XÉT

Thí nghi m 5.2: Ph n FOUCHET)

thu t

ng tìm s c t ..

Page 1

m

c ti u (K

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên Thí nghi m 5.3: Ph n HAY)

ng tìm mu i m .

Thí nghi m 5.4: Ph n Thí nghi B C TI U S Thí nghi CLINITEK 50

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên c ti u (Ph n

c ti u (Ph n ng MAYER) ng GTP trong máu

ng .41

THÍ NGHI M 2.1: KH O SÁT TÍNH HÒA TAN C A LIPID

..

NG ACID URIC, URE, CREATININ TRONG MÁU VÀ D NG GI C TI U c ti u b ng que th 10 thông s trên máy t

BÀI 2: HÓA H C CHUY N HÓA LIPID VÀ CÁC NG D NG

ng

Kh o sát tính hòa tan c a lipid trong dung môi phân c c và không phân c c.

Nguyên t c: Lipid thu c nhóm các h p ch t không tan ho phân c c, d tan trong các dung môi h

c và dung môi

Cách ti n hành: Cho vào 2 ng nghi m các dung d ch sau: D

cc t

Ether (hay alcol)

ng 1

5 gi t

1ml

-

ng 2

5 gi t

-

1ml

L ck Hi

ng, gi i thích:

- ng 1: d

c t o thành các h

Vì d

t không phân c

c là dung môi phân c c nên d u

ct - ng 2: d Vì d phân c c nên d

Page 2

(ether). t không phân c c mà alcol (ether) là dung môi không c trong alcol (ether).

Page 3

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

ng 1 THÍ NGHI M 2.2: PH N

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

ng 2

NG XÀ PHÒNG HÓA n h p trên b

n)

u ch và tinh ch xà phòng

*

Nguyên t c:

- L y 1 n a (kho ng 5ml) cho vào ng nghi y, thêm vào 10 gi t c, ti p t có ph c n i lên trên và ph n l ng i.

t béo v i dung d ch ki m (NaOH ho c KOH) thì t o ra glixerol và h n h p mu i c a các acid béo. Ph n ng c a ch t béo v i dung d ch ki c g i là ph n ng xà phòng hóa

i chia ra 2 ph n:

(

Cách ti n hành: - Còn 1 n a (kho

* Cho vào bình nón: - 1ml d

y b ng ph n i amian) kho ng 5-10 phút, th nh tho ng l u bình. Khi d u tan h t trong NaOH, l y ph u ra, ti p t n khô s c xà phòng.

Page 4

Hi

y)

l i làm ph n

ng và gi i thích:

Dung d ch tách thành 2 l p: ph c n i lên trên là xà phòng và ph n l ng i là t p ch t g Vi c cho HCl vào ng nghi m nh m trung ng NaOH n ng xà phòng hóa.

Page 5

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Na2CO3 10% Xà phòng

10 ml

T p ch

-

n ng:

-

10 ml

-

10 ml

-

, khi cho Na2CO3

THÍ NGHI M 2.3: S

Vai trò c a mu i m t trong tiêu hóa và h p thu m

ru t.

-

Nguyên t c: c không b thêm các ch t ho t tính b m t (ch lecithin, Na2CO3 các ch ph n riêng l .

t b cho hóa) i m t, protein, h n h p l i t tách ra thành các thành

- Các phân t c ch t o thành các l c liên k (m ) ch t o thành các l c van der Waals. Ch k t các ch t l ng này.

Page 6

Xà phòng

trong khi các phân t lipid liên

Page 7

-

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên Tr

u, nghiêng ng nghi m 45°, nh c n th n theo thành ng 15 gi t NH3 c ( kho ng 0.5 ml). Sau vài phút, n u có ceton s th y ph n màu tím m t phân cách hai dung d ch.

-

Hi

ng:

-TH1: Không có ceton trong

c ti u nên không có hi

ng gì x y ra

=> Ph n ng âm tính.

Gi i thích: -D

t không phân c c ch tan trong dung môi không phân c c, mà c là dung môi phân c c nên d c t o thành các h t micelle. * Mu i m t có vai trò quan tr ng trong tiêu hóa và h p thu m b i vì: Mu i m t có tác d ng làm gi m s m t c a các h t m trong th Các mu i m t xà phòng (ch k t h p v i các phospholipid làm v các gi t m trong quá trình m , t o thành các h t micelle, nh tr h p thu m .

THÍ NGHI M 2.6: TÌM CÁC TH

(Âm tính) - TH2: có th c ti u s ph n ng natri nitroprussiat trong m i ng ki m s t o ra ph c màu tím m t phân cách hai dung d ch => Ph n Gi i thích:

C TI U

Nguyên nhân chính d Thi u insulin s ng d ng ph n

tìm th

c ti u

Nguyên t c: Natri nitroprussiat tác d ng v i các ch t ceton cho ph c ch t màu tím, ph n ng này x ng ki m.

Ceton + Natri nitroprussiat

ph c ch t có màu tím

n s hình thành ceton là do s thi u h t insulin. i kháng v gon, M t khác, khi thi u insulin s c ch quá trình t ng h p lipid, các glycerol c a lipid s chuy n thành glucose d ng máu l i càng ng th i kéo theo s bài xu t th c ti u.

u ki n r i lo n chuy n hóa, tích t l i t o thành nh ng s n ph m acid aceto acetic, acid hydroxybutyric và acetone, 3 ch t này có tên chung là cetonic (th cetone).

Cách ti n hành: Cho vào 1 ng nghi m: - 10 gi -

c ti u

Bi n lu n: -

c 2 gi t

-

ng không có các ch

c ti u

ng h p:

- Natri nitroprussiat 10% 2 gi t Page 8

Page 9

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên + B nh ti b hôn mê.

ng n ng ho

+ Nh

u tr b

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên li u, b

a

BÀI 3: HÓA H C CHUY N HÓA GLUCID VÀ NG D NG

u

THÍ NGHI M 3.1: PH N

+V Tri u ch ng c a b

ng: phân lo i các nhóm cacbohydrat và phân bi t nhóm carbohydarat v i nh ng ch t khác d màu c a chúng.

- R i lo n tri giác - Khó th , khát d d i, s t cân nhi u

Nguyên t c:

- Da

Các lo i glucide sulfuric c.

ho i t ...

-V

NG MOLISH

u cho ph c màu tím v i dung d ch naphtol trong acid

Thu c th : - Thu c th Molish - Dung d ch naphtol 1% trong alcohol 90% Cách ti n hành: Cho vào 3 ng nghi m: Dung d ch (B

ng ngón tay)

(Ho i t )

ng 1

ng 2

Dung d ch glucide

1ml glucose 1%

1ml fructose 1%

1ml h tinh b t 1%

Molish

3 gi t

3 gi t

3 gi t

1ml

1ml

L H2SO4

md c

Hi -

Page 10

ng 3

u

1ml

ng:

ng 1,2,3:

u có ph c màu tím.

màu c a 3 ng fructose > glucose > h tinh b t.

Page 11

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên THÍ NGHI M 3.2: PH N

NG FEHLING

c ng d c ti u c a b nh nhân ti

ki

ng có

ng.

Nguyên t c ng ki m m nh, các monosacarit d ng endiol không b n, d dàng kh 2+ các kim lo i n , Ag+, Hg2+. Các n c t t o nh ng h n h p ng acid.

(Th t Gi i thích

ng nghi m t trái qua ph i) n ng:

- Do các glucose, fructose và h tinh b t i tác d ng c a acid H2SO4 c c cho ra 5-hydroxymethyl furfural và các ch t này trong môi chúng s b kh ng acid s ph n ng th n t trên -Napthol và cho ra ph c màu tím.

Thu c th : Thu c th Fehling g m 2 dung d ch Dung d ch A - CuSO4 k t tinh

35g

- H2SO4

5ml

-

c

cc tv

1000ml

Dung d ch B

- Do fructose có c u trúc vòng 5 c v t o thành furfural, glucose có c u trúc vòng 6 c nh nên b khá b n vì có liên k t -1,4 glycozit.

m d c d b phá tinh b t

- KOH ho c NaOH

135g

- Natri kali tartrat

150g

-

cc tv

Cách ti n hành: Chu n b 5 ng nghi m:

Page 12

Page 13

1000 ml

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên Dung d ch Fehling

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

ng 1

ng 2

ng 3

ng 4

ng 5

1ml

1ml

1ml

1ml

1ml

0.5ml lactose 1%

0.5ml saccharose 1%

0.5ml h tinh b t 1%

0.5ml glucose 1%

0.5ml fructose 1%

- ng 3: có k t t g ch ng 1, 2 do lactose b th y phân t o ra 2 phân t -D-galactose và D-glucose có tính kh do có nhóm -OH bán acetal t do C1.

Lactose + H2O

Galactose + Glucose

y 3 phút Hi

ng, gi

-D-Galactopyranose

n ng:

Khi tr n 2 dung d ch Fehling A và Fehling B v i th tích b ng nhau, natri kali tartrat s hòa tan t a Cu(OH)2 do CuSO4 ng ki m sinh ra. T o m t ph c ch t Cu2+ alcolat màu xanh th m, l t cung c p Cu2+ cho ph n ng oxy hóa kh nói trên.

-D-Glucopyranose

(Công th c c u d ng c a Lactose) ng. Do saccharose không có nhóm c v i thu c th Fehling.

- ng 4: không hi chuy

(Công th c c u d ng c a saccharose) -

ng. Do tinh b t là polysacchraide không có tính kh .

ng 5: không hi

u x y ra k t t g ch ng 1 có k t t . u là monosacharid có OH bán acetal có tính kh . M t khác, glucose có nhóm -CHO có tính kh m -C=O trong fructose nên ng c -

ng 1,2:

(Th t

Page 14

ng nghi m t trái qua ph i)

Page 15

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên THÍ NGHI M 3.3: PH N

Ph n

NG SELIWANOFF

nh n bi

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

c hi u cho cetose)

Nguyên t c:

t o thành hydroxymetyl n ng x y ra r t ch m, nên ph n ng

ng và gi i thích:

- ng 1: xu t hi n . i tác d ng c c và t các cetol hexose & ceto pentose t o thành hydroxy methyl fufural & fufural. Các ch t này v i resorxinol t o s n ph

ng cetose

Fructose và nh ng cetohexose khác t o thành hydroxymethyl nóng v t này tác d ng v i resorcionl cho ph

Hi

. i c hi u

cho cetose.

- ng 2: không hi furfural khi

ng. Các

t o thành hydroxymetyln ng x y ra r t ch m.

Thu c th : Thu c th Seliwanoff - Resorcinol (hay resorcin) 0,05 g - HCl pha loãng 1/3 100 ml Cách ti n hành: L t cho vào 2 ng nghi m Seliwanoff

Dung d

ng

ng 1

1ml

0.5ml fructose 1%

ng 2

1ml

0.5ml glucose 1%

n ng:

y 10 phút

Page 16

Page 17

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên ng 1

ng 2

Thu c th Fehling

1ml

1ml

-

-

Thu c th Seliwanoff

-

-

1ml

1ml

D ch th y phân saccharose

0,5 ml

-

0,5 ml

-

Dung d ch saccharose 1%

-

0,5 ml

-

0,5 ml

y Hi -

Thí nghi m 3.4: TH Y PHÂN SACCHAROSE Nguyên t c:

ng 3

3 phút

ng 4

10 hút

ng và gi i thích:

ng 1: T o k t t

g ch do khi th y phân saccharose b ng acid t o u có tính kh nên ph n c v i thu c th

Fehing.

Saccharose không có tính kh bi n thành D-glucose và D-

y phân b ng acid thì saccharose u có tính kh .

- ng 2: Không hi ng. Do saccharose không có OH bán acetal nên không có tính kh Không ph n c v i thu c th Fehling.

- ng 3: T o k t t thành Fructose (có g c cetose).

-

. Do khi saccharose khi th y phân có t o

ng 4: T o k t t

. Do trong thu c th Saliwanoff có ch a 1/3 y 10 phút =>sacchrose b th y phân

u ki =>T o Fructose.

(Công th c c u d ng c a saccharose) Cách ti n hành: T o dung d ch th y phân: Cho vào ng nghi m 2 ml dung d ch saccharose 1% và 4 gi y 5 phút l y d ch th y phân này làm ph n ng Fehling và Seliwanoff Ti n hành trên 4 ng nghi m: (Th t Dung d ch thu c th

Ph n ng Fehling

Page 18

Ph n ng Seliwanoff

ng nghi m t trái sang ph i)

n ng: Th y phân sacchrose: Page 19

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên +

C12H22O11

+

H ,t

H2O

C6H12O6

Saccharose

+

Glucose

Chuy n t cetol

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

o

C6H12O6

Nguyên t c:

Fructose

Các Polysaccharid k t h p v i Iod cho nh ng ph c t p có màu khác nhau tùy l n c a phân t Polysaccharid

aldol trong mt ki m

- V i tinh b

tím nâu

-V Thu c th : - Dung d ch h tinh b t 1% - Dung d ch lugol 0,1% - Iod 0,1 g Oxy hóa v i thu c th Fehling:

- KI 0,2 g Cách ti n hành: g ch

- Cho vào 1 ng nghi m 1ml dung d ch h tinh b t 1%. Thêm vào 1 gi t dung d ch lugol. Quan sát màu xu t hi n. làm vài thí nghi m nh t trên ng n l gi i thích.

Ph n ng Saliwanoff:

Nh n xét có nh polysaccharide?

Hi

THÍ NGHI M 3.5: PH N

ng: tím

n m t màu, khi làm ngu i dd màu xanh xu t hi n tr l i.

NG MÀU POLYSACCHARID

(Tác d ng c a Iod trên tinh b t) Page 20

ng và

phân bi t gi a monosaccharide, disaccharide &

- Dung d ch xu t hi n màu xanh -K

ng nghi m trên b ngu i. Quan sát hi

Page 21

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên - Nh 5-10 gi t thu c th Lugol ( ng 3 xu t hi ng) - Ti t

(Dd xanh

)

(

)

(M t màu dd)

n nh vào 2 ng còn l i 5-10 gi t thu c th Felhing ( ng 1 xu t hi n k t g ch, ng còn l i là ng 2 disaccharide).

Thí nghi m 3.7: PH N pháp Benedict)

C TI

Ph n ng benedict là ph n i ta có th c ch Nguyên t c: t

ng vì thông qua ph n c ti u

Glucose có nhóm aldehyde s kh Cu2+ thành Cu+, t g ch.

Thu c th benedict: Dung d ch A: Natri citrat

M ch phân t c a amylose không phân nhánh và xo n thành d ng hình tr . Các phân t m phía trong lòng xo n và t o thành ch t b c có màu xanh. Liên k t gi a iod và amylose trong h p ch t b c là liên k t y u. Ngoài ra, amylopectin còn có kh p th iod trên b m t các m ch nhánh. H p ch t b c không b n t cao. Khi ch xo n s du i th ng ra gi i phóng các phân t iod nên dd b m ngu i l i t o thành d ng ng iod l i b nh t trong ng này. Vì th xu t hi n màu xanh tr l i.

ng nh t (Cu2O)

173 g

Natri carbonat (Na2CO3) cc

200 g 700 ml

Dung d ch B: CuSO4.5H2O

17,3 g

cc t

100 ml

dung d ch B t t vào dung d ch A, l 1000ml -

c c t vào v

y

- Thu c th ph i không có t

. B o qu

c lâu dài

Cách ti n hành: - Cho vào ng nghi m 1 ml thu c th benedict (ho c thu c th Fehling) - Thêm vào 0,1 ml (2 gi Cách phân bi t gi a monosaccharide, disaccharide & polysaccharide -

u tiên ta cho vào 3 ng nghi

ng v i t ng ch t th tích b ng nhau

Page 22

nh tính

Cách ti n hành: Chu n b thu c th :

(Làm ngu i ng nghi m) Gi i thích:

, 2 ng còn l i

-

c ti u

y

Nh n xét s chuy n màu

Page 23

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

K t qu : -

ng 1: Thu c th trong, màu lam: ph n ng âm tính (-) => Không có glucose c ti u.

-

ng 2: Có ít t a, thu c th v y màu xanh lá: ph n

- Phân bi t thu c th Benedict và thu c th Fehling: Thu c th Fehling ch có th c ti u.

c ti u không quá 5 g/l -

có t a màu vàng s m: ph n

ng 3:

=> l -

c ti u 5-10 g

ng 4:

t

g ch: ph n c ti u 10-20 g/l

- ng 5: T a màu nâu s m ngay m i b (++++)

n

c ti u l

(Th t

ng nghi m t trái qua ph i)

Phân bi t: - Ph n ng Benedict là ph n i ta có th c ch

ng vì: thông qua ph n c ti u.

Page 24

nh tính

Page 25

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

BÀI 4: HÓA H C CHUY N HÓA PROTID VÀ NG D NG THÍ NGHI M 4.1: PH N

NG NINHYDRIN

n ng chung cho các protid và acid amine t do. Ph n ng này cho phép nh n d ng t t c các acid amine có nhóm -NH2 và -COOH t do. Ngo i tr , prolin và -OH prolin tác d ng v i ninhydrin cho màu vàng.

Nguyên t c:

Dung d ch

ng 1

ng 2

ng 3

Acid amine t do

1 ml

-

-

Dung d ch peptide (glutathion)

-

1 ml

-

Dung d ch lòng tr ng tr ng

-

Ninhydrin 0,2%

1 ml

1 ml 1 ml

1 ml

, quan sát, nh n xét & gi i thích k t qu ?

Hi

ng:

- Xu t hi

Dung d ch protein, peptide ho cho màu xanh tím.

i ninhydrin 0,2% s

Ninhydrin là m t ch t oxi hóa nên có th t o nên ph n ng kh carboxyl oxi hóa c a acid amine v i H2 cu i cùng cho ra CO2 , NH3 và aldehyde ng C so v i acid amine g c và ninhydrin b kh kh l i tác d ng l i v i NH3 v c phóng thích và k t h p v i 1 phân t ninhydrin th 2, t o thành s n ph t có màu xanh tím.

(S Gi i thích

n ng:

- Các acid amine & peptide khi ph n ng v i ninhydrin s b dezamine hóa, oxy hóa & decarboxyl hóa t o NH3 , CO2 ng.

ph n ng Ninhydrin) Cách ti n hành:

Page 26

Page 27

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên THÍ NGHI M 4.2: PH N

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

NG BIURET ( Xác nh n các liên k t peptide)

Ph n

ng protein và xác nh n các liên k t peptide.

Nguyên t c: Protein tác d ng v i Cu2+ ph n ng x y ra do các liên k t peptide.

ng ki m t o ph n ng màu tím h ng,

S i ph n ng Biuret (có nhóm CO-NH, gi c ng cho ph n , t o ph c h p có màu gi

t liên k t peptide)

S t o thành biuret

(Ph c tím h ng) THÍ NGHI M 4.3: PH N

NG T A PROTEIN B I NHI T & MÔI

NG ACID Y U Kh o sát s bi n tính protein b i nhi mu i c a kim lo i n ng.

ng acid y u, ki m m nh ho c

Nguyên t c: Cách ti n hành: Cho vào ng nghi m + Dung d ch lòng tr ng tr ng 1ml + Dung d ch NaOH 40% 0.5ml

c hình thành dung d n cùng d u và mang l c ( hydrat hóa). Nh d u nên các ti y nhau và nh có l cách nhau vì v y dung d c b n v ng.

Làm m

+ Dung d ch CuSO4 1% 3 gi t -L

u, quan sát màu, nh n xét & gi i thích?

Hi n

- Thêm ch

n tích c a protein b ng cách i n gi

- Ho

ng và gi i thích:

- Xu t hi n dd màu tím h ng . ng ki m các protein có ch a t 2 liên k t peptide tr lên có th ph n ng v i CuSO4 t o thành ph c ch t có màu tím xanh, tím h . Tùy thu dài c a m ch peptide.

4)2SO4

ng ch a protein v pHi

- Các ti n u làm m t áo l Làm m t l

n tích ch còn l c thì protein s k t t a.

n c a protein. c thì d b k t t a,

c c a protein b ng cách

- Thêm ch t kh (NH4)2SO4 ,..)

ng ch a protein (Vd: alcolhol, aceton,

- Ho c làm bi n tính protein b mu i kim lo i n ng.

Page 28

u phân n cùng

m m nh ho c

Page 29

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Cách ti n hành: Cho vào 5 ng nghi m Dung d ch Lòng tr ng tr ng m tích

ng 1

ng 2

ng 3

ng 4

ng 5

1ml

1ml

1ml

1ml

1ml

5 gi t

5 gi t

2 gi t

Acid acetic 1% Acid acetic 10%

2 gi t

NaCl bão hòa

( Các ng theo s th t t trái qua ph i)

2 gi t

NaOH

THÍ NGHI M 4.4: PH N NÓNG

y 5 ng

Nh n xét, ghi k t qu t ng ng và gi i thích ng nào t a, ng nào không t a?

Hi -T

Kh o sát s bi n tính protein b i acid m

ng và gi i thích:

Nguyên t c:

ph n ng c a các ng: ng 4 > ng 3 > ng 2 > ng 1 > ng 5 c, protein b n

ng b i t và b m t l

c bên

-

ng 1: k t t a tr

-

ng 2: có k t t a tr c vì khi cho 2 gi t acid acetic 1% s t o nên môi ng acid y u. Nhóm -COO- s b c ch s phân ly nên ti u phân protein m t tg nt n.

-

ng 3: Có k t t a tr

- ng 4: T o k t t a tr 2 gi t NaCl bão hòa s t -

NG T A B I ACID M

.

c

c nhanh và nhìu. Khi cho 5 gi t acid acetic 10% và ng trung hòa v n. Nên t o k t t a

ng 5: Dung d ch k t t a ch m trong mô

ng ki m.

nh (HNO3, H2SO4, HCl, và các acid h trichloraceric, acid sufosalicylic) có tác d ng làm bi n tính và k t t protêin.

Cách ti n hành: - ng 1: Cho vào ng nghi m 2 ml dung d ch lòng tr ng tr nghi m 45o, nh t t lên thành ng nghi m ch y xu ng 1 ml HNO3 Quan sát hi

ng

m t phân cách 2 dung d ch.

Acid h -

ng 2: Cho vào ng nghi m các dung d ch sau và tr Lòng tr ng tr ng:

2ml

Dung d ch acid trichloracetic 3%

1ml

Quan sát và gi i thích hi Hi

Page 30

u:

ng?

ng, gi

n ng:

Page 31

nghiêng ng c.

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên - ng 1: xu t hi n là s n ph protein.

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

c vào lòng tr ng tr ng th y có k t t a màu vàng

N u làm m t 2 y u t trên thì các ti u phân protein do chuy nhau, dính vào nhau thành nh ng h t to và k t t a.

ng s g p

t t o k t t a protein b ng cách: - Dùng acid y Protein làm m t l -

ng ch a protein v n tích c a Protein. tl

nc a

c c a Protein. o k t t a protein b ng cách:

- Các nh (HNO3, H2SO4 acid sufosalicylic) có tác d ng làm bi n tính và k t t

Acid h - ng 2: Khi thêm acid trichloracetic vào lòng tr ng tr ng th y có k t t a xu t hi n tính protein và t o k t t a.

protein.

Cách ti n hành: t: T a protein b ng acid y - ng 1: Cho vào ng nghi c ti thêm vào kho ng 3-5 gi t acid acetic 1%

( ng 1)

( ng 2)

Thí nghi

C TI U c ti u) c ti u b

t và T a protein b ng acid m

Nguyên t c: Protein

c hình thành dung d n cùng d u và mang l c (hydrat hóa). Nh d u nên các ti u phân p y nhau và nh có l cách nhau, vì v y dung d ch keo b n v ng.

Page 32

u phân n cùng

- ng 1: Cho vào ng nghi vào t 1ml HNO3 c Quan sát

c ti

m t phân cách 2 ch t l ng th y protein k t t

Page 33

ng nghi m và cho .

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên Chú ý: N

c ti

c ho ng h p này có th

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

t qu gi c b ng cách p

Bi n lu n: c

ti u 3-4 l n Quan sát, nh n xét, gi i thích, bi n lu n k t qu Hi

-

c ti u.

-

c?

ng h p: não, ch y máu não, màng não co gi

+ Ch

ng, gi i thích và bi n lu n k t qu : :

+ Viêm ng th n c p do ng

- N c ti u có protein th y tr m hi n (t a). Có hi pH=pHI phân t n nên chúng không có s và chúng d dính vào nhau t o thành t a.

ng trên là b i vì n

c chì, th y ngân, sunfamit, th n nhi m m

+

khi sinh.

Thí nghi m

NG ALBUMIN TRONG HUY T THANH

S d

ng albumin trong huy t thanh

Nguyên t c: ng ki m, Biuret (có nhóm CO-NH, gi peptide) s k t h p v i Cu2+ cho ph c ch t màu tím h ng. (Âm tính)

-N c ti u có protein protein k t t c ti u t o k t t a

tính)

c . Do HNO3

m t phân cách 2 ch t l ng th y c làm bi n tính protein có

ng h

t liên k t

y

màu t l thu n v i n ng protein b

protein có trong dung d ch (huy t thanh). cm quang b ng máy quang

ph k Cách ti n hành: ng tr ng

ng chu n

500µl

-

-

DD Standard

-

5µl

-

Huy t thanh b nh nhân

-

-

5µl

Thu c th

-

500µl

500µl

cc t

L (Âm tính)

u

tính) Page 34

ng th

Page 35

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên ng th

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

37ºC trong vòng 5 phút.

u tiên chúng ta kh phút b u cho ch y ng th

y ng tr ng, ti p theo sau 5 c k t q a.

BÀI 5: HÓA H C CHUY N HÓA HEMOGLOBIN VÀ M T S XÉT NGHI M CH N NH GAN M T THÍ NGHI M 5.2: PH N (K thu t FOUCHET)

K t qu :

NG TÌM S C T

M

C TI U

- Thành ph n chính c a m t g m: mu i m t, s c t m t và cholesterol.

- S c t m t là s n ph m thoái hoá c a hemoglobin. T i gan x y ra quá trình liên h p c a bilirubin v i acid glucuronic nh enzym bilirubin UDP-glucuronyl transferase.

- S c t m t ch y u là bilirubin liên h p và biliverdin.

(

NG TH )

(CHO M U VÀO MÁY CH Y )

Abumin trong huy b nh nhân Bi n lu n: - Giá tr g/dl).

-

tuy nhiên không

(K T QU ) ng t i s c kh e

tìm s c t m t c ti u. Ph n ng tìm s c t nh t c m t, viêm gan. S c t m t không c ti u.

Dùng BaCl2 k tt ng x u: BaCl2 + Bilirubin

i b nh lý:

+ Gi m trong : B m

c ng d c ti u giúp chu

Nguyên t c:

ng c a albumin toàn ph n trong huy t thanh là: 38-51g/l (3.8-5.2

+ t y.

Ph n m xu ng ru

i ch ng m

c liên t c (nôn, tiêu ch y), s t kéo dài, b nh u

i d ng mu i không tan bari bilirubin. Ph n bari bilirubin (không tan)

Oxy hóa mu i này b ng FeCl3, bi n bilirubin thành biliverdin có màu xanh ve Thu c th :

n nhi m m , u protein (thai nghén, cho con bú).

- Dung d ch BaCl2 10% - Dung d ch amonisufat bão hòa (76%) - Thu c th Fouchet + Acid tricloacetic 25% 100ml + Dung d ch FeCl3 10% 10ml Cách ti n hành: Trong ng nghi m cho c ti u 5ml - BaCl2 10% 2,5ml - Amonisulfat bão hòa 2-3 gi t

Page 36

Page 37

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

L u, l c l y k t t a, m r ng gi y l c, nh vào chính gi a m t gi t thu c th Fuochet, n u có bilirubin s xu t hi n quanh gi t thu c th m t vòng màu xanh ve.

Nh n xét k t qu ?

Quan sát, nh n xét, gi i thích hi Hi

+B

ng nhóm máu

+ Tai bi n truy n máu + S t rét

ng?

Vàng da t i gan:

ng và gi i thích:

- Ph n ng âm tính: Không hi

Nguyên nhân ngoài h ng c u:

+ Viêm gan siêu vi, viêm do ng

c hóa ch t

ng.

- Ph n ng tính: có 1 vòng màu xanh ve xung quanh thu c th Fouchet.

Do bilirubin b oxy hóa thành biliverdin.

+ Áp xe gan do nhi m ký sinh trùng (l amip, s Vàng da sau gan: +T ng d n m t

(Vàng da

(Âm tính)

THÍ NGHI M 5.3: Ph n ng tìm mu i m

Bi n lu n k t qu : -

- B nh lý: N i bilirubin tr c ti p. G p h p: b nh lý gây vàng da t i gan và sau gan.

Vàng da t c gan: do tán huy t gây ra Nguyên nhân do h ng c u:

ng Ph n m xu ng ru

c ng d c ti u giúp chu

tìm mu i m t c ti u. Ph n ng tìm mu i nh t c m t, viêm gan. Mu i m t không c ti u.

ng trên màng h ng c u

+ Thi u men G6DP

Nguyên t c:

+ B nh Thalassemia Page 38

c ti u (Ph n ng

HAY)

c ti u

+B

tr

Page 39

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên Các mu i ki m c a acid m t làm gi m rõ r t s phát hi n hi ng này.

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên m tc

c ti u. Dùng

Thu c th : B Cách ti n hành: Cho vào ng nghi m 10

c ti u, r c nh nhàng lên m

c ti u m t dúm

K t qu : - Ph n ng -N

Bi n lu n k t qu : - S c t m t, mu i m t là 2 thành ph n quan tr ng c a m t, liên quan ch y b nh gan m t.

n

- Vai trò c a mu i m m và các vitamin trong m .

t

c ti u giúp chu nh - Ph n ng tìm s c t m t, mu i m t c m t, viêm gan. S c t m t, mu i m t không xu ng ru t c nên tràn ra máu và c ti u.

THÍ NGHI M 5.4: PH N

áy ng nghi m.

C TI U

(Ph n ng MAYER)

ng nh mu i m nh ch dàn thành l p m ng ng nghi m và ph i gõ nh thành nh m Ph n

xu

c ti u

Nguyên t c:

- Ph n ng âm tính: n u gõ nh Ph n ng này không c hi là nh ng ch b o qu

phát hi

ic

c ti u có thymol, phenol

c ti u

Hemoglobin (ngay c khi b bi n tính) có tác d i phóng oxy ho ng t c oxy già). Oxy này có kh t s thu c th cho nh c bi t (ví d : phenolphtalein b kh , pyrimidin, pyridin,..) màu

i v i phenolphtalein, O2 này s oxy hóa kh c a phenolphtalein t o ph c .

Thu c th :

- C n acetic 2% Acid acetic C n 90

o

2 ml 100 ml

- H2O2 12 th tích (Âm tính) * Vai trò c a mu i m

(

tính)

- Thu c th Mayer

c ti u:

- Mu i m t có tác d ng làm gi m s ng riêng b ng s v y khi có mu i m c ti

m tc m tc nh s Page 40

c ti c ti

nh ng. Vì

Phenolphthalein

1g

KOH

20g

B tk m

10g

Page 41

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên cc t

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

100 ml

i khi m t màu, l

l th y tinh, cho thêm b t k

b o

qu n Cách ti n hành: c ti

lo i m t s peroxydase. Cho vào ng nghi m:

c ti - C n acetic - Thu c th Mayer - H2O2 12 th tich N

1ml 1ml 0.3 ml 1 gi t

Bi n lu n k t qu : -

c ti u thì s xu t hi

trong 2 phút.

* Chú ý: Ph n ng r t nh y, do v y mà ph i xu t hi n ngay. N u sau 2 phút m i n ng âm tính (t c là không ph i do Hb tác d ng).

- Ph n ng trên ch phát hi h ng c u thì ph i ly tâm soi c c ti u.

c ti u. Mu n phân bi t Hb hay c ti u, n u có h ng c u thì k t lu n có máu

K t qu :

ng không có máu

- Trong m t s

ng h p b nh lý:

+ Có th ti

c ti u.

nh thi u G6PD, truy n nh

+ Có th ti u ra máu h ng c th THÍ NGHI M

-

- Ph n ng âm tính (-)

c ti u.

NH

ng ti

ng ti

ng

NG GPT TRONG MÁU

n trong vi c phát hi n các t

- Xét nghi ib b

cs d theo dõi quá trình h tr xem di n bi n c a b nh và k t qu h tr u tr .

u tr c a

Nguyên t c: nh ho men alanine aminotransferase (ASAT) theo khuy n cáo c a Hi p h i qu c t hóa h c lâm sàng (IFCC).

- Ph n ng

c ti u.

Thu c th :

Page 42

Page 43

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên Trong 1 h p: Mã s

12011

12022

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên 12032

Reagent 1 (R1):

10 chai x 8 ml

8 chai x 40 ml

4 chai x 200 ml

Reagent 2 (R2):

2 chai x 10 ml

8 chai x 10 ml

4 chai x 50 ml

Nhi Nam N

25°C

30°C

37°C

<= 18 U/l

<= 25 U/l

<= 37 U/l

<= 15 U/l

<=21 U/l

<= 37 U/l

R1: Thu c th enzyme TRIS buffer (pH 7.8) L-alanine

500mmol/l

LDH

>= 1200 U/l

R2: 2-oxoglutarate

12 mmol/l

NADH

0.18 mmol/l

+ 2-

i sinh lý: Thu c (ch ng ti ng, ch ng th ng phog, ch t áp, ch t, tr tim, gi m lipid máu lo i clofibrat, ch ng kinh, ng a thai), ng, u ng, tu i 40 60, t p luy n nhi i b nh lý: Ch chú ý s g > 10 l n là xét nghi m r t c hi u c a h i ch ng h y t bào.

100 mmol/l

-

V i thu c th không tr n l n, s d ng ngay, t n tr n h t h n dùng. (xem tài li u)

V i thu c th tr n l n (pha theo t l th tích 4R1 + 1R2) dung d ch sau khi pha b n 4 tu n 2 8°C và 5 ngày 15 25°C. Cách ti n hành: Dùng 1 ng nghi m cho l t R1 R2 ur ch y k t qu .

huy t thanh b nh nhân vào sau

Reagent 1 (R1)

Reagent 2 (R2)

400 µl

100 µl

ng nghi m

+ B nh lý gan: Viêm gan c p, nh t là viêm gan siêu vi. Viêm gan c p: Do ng c, thu c, nhi c hi + B nh lý tim: Nh u 10 gi + B nh khác: Lo u myoglobin, viêm t y c p, t t (ph u thu t, nh i máu), nh i máu ph i ), nh ng tu n ti p theo trong 50 % s ca), ung i máu th n.

Huy t thanh 50 µl

Bi n lu n: ng:

Page 44

Page 45

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

NG ACID URIC, URE, CREATININ TRONG C TI U S D NG GI C TI U THÍ NGHI M 7.5: C TI U B NG QUE TH S TRÊN MÁY T D NG CLINITEK 50

10 THÔNG

Nguyên t c : Nguyên t c ho ng chung c a máy PTNT t ng (xem tài li u) Nguyên t c ph n ng c a t ng xét nghi m riêng bi t trên thanh th :

pH: D a trên s

có m t c a hai ch t ch th i t cam, vàng, xanh lá.

methyl và xanh

Protein: xét nghi m này d a trên nguyên t c v s in protein ph thu c và ch t ch th v pH. V i m t pH h nh, s xu t hi n c a b t c màu u ch ng t s hi n di n c a protein.

Urobilinogen: xét nghi m d a trên nguyên t c là mu i diazonium ph n ng t c thì v t o nên m t ch . S không có màu hay màu nh an ng là 1 mg% (17 mol/l) th y trong nh ng m ng.

Que th 10 thông s cung c p nh ng test th glucose, bilirubin, cetone, t tr ng máu, pH, protein, urobilinogn, nitrit, b ch c c ti u. Test này cung c p nh n tình tr ng chuy ng, ch n, ng ki m toan và s nhi c ti u.

Nitrit: ph n ng th hi n s có m t c a nitrit vì v y có th phát hi n m t cách gián ti p các vi khu n t c ti u b ng s i màu t h ng thanh th . Ngay c màu h ng nh d s có m t vi khu c ti u.

Cách vùng ph n ng c a que th s d ng khi l y ra t trong chai ng que th . Sau khi s d ng que th ph cb c tuân th m t cách chính xác, th nh c n thi cho m t k t qu khách quan. Que th ph c gi y n p ch c ti u ph i m i l y, l c u và không ly tâm.

B ch c u: xét nghi m th hi n s có m t c a men esterase có trong b ch c u h t. các ph n ng c a mu cho m t s n ph m màu tím. nh y c a các vùng th : Glucose

4-7 mmol/l (75-125 mg/dl)

Thông s glucose: test này x y ra nh 2 enzyme là glucose oxydase và peroxidase. Xét nghi m này không b ng b i t tr ng, pH c c ti u và c s hi n di n c a th cetone. S n ph m t o ra là m t ph i t màu xanh cho t i nâu.

Bilirubin 7-14µmol/l (0,4-0,8 mg/dl)

Thông s bilirubin: Nguyên t c c a xét nghi m này d a trên s k t h p c a bilirubin v i diazot ng axit m nh.

T tr ng: v i s có m t c a catian, các proton s c gi i b i m t thu c th h n i màu c a ch t ch th bromothymol có màu xanh da tr i h p, t o nên s sang màu xanh lá cây r i màu vàng.

Page 46

0,5-1,0 mmol/l (5-10 mg/dl)

Máu

150-620 µg/l (0,015-0,062 mg/dl)

Protein

0,15-0,30 g/l (15-30 mg/dl)

Nitrit

13-22µmol/l (0,06-0,1 mg/dl)

B ch c u 5-15 t bào/µl

Cetone: ph n ng acetoacetic acid v i nitroprussid cho màu h ng.

Máu. Ho ng c a hemoglobin gi diisoprobylbenzene dihydroperoxid. Ph n ng x t i xanh lá.

Ceton

ng phân gi i i t cam cho

Cách ti n hành V sinh s ch s que qu .

u b ph vào ng p 10 v t que th g n bi

Page 47

u l y ph n gi a quãng. c ti u kho ng 5s r i l y ra màu trên nhãn l . Nh n xét k t

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

m i ng d y. Nh ng m c ti u k ti âm tính; protein ni u cách h i. Vì v y khi protein ni u (-) thì ph i làm protein ni u 24h. + Gi i h ng: < 0.07 g/l ( < 0.15 g/ngày). + Ch nh: B nh v th n.

- Cao: B nh vi c u c n, viêm bàng quang, viêm th c, cao huy t áp, h i ch ng th n th n, u th n, suy tim b m sinh, s t cao, th d c m nh, n m t i ch lâu ngày. + Sinh lý: Do t uc m th u và cho phép Protein huy ng ti u, vi c ch y máu ng ti u là

K t qu c a 1 b nh nhân: - Glucose

âm tính

- Bilirubin

âm tính

- Ketone

âm tính

- Specific Gravity

1.015

- Blood

âm tính

- pH

6.5

- Protein

âm tính

- Urobilinogen

âm tính

- Nitrate

âm tính

- Leukocytes

âm tính

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên

5. pH

a các thông s : 1. Leukocytes (LEU) = t bào b ch c u. ng âm tính). N u có, nhi m khu n th n, nhi m trùng ti u, nhi m trùng không có tri u ch ng, viêm n i tâm m c do vi khu n.

2. Nitrate (NIT) = Vi khu n gây nhi ng ni u t o ra 1 lo i enzyme có th chuy n nitrate ni n y nitrite trong c ti ng ni ng âm tính) 3. Urobilinogen (URO: mu i m t) = d u hi u cho th y có b nh lý gan hay túi m t + Gi i h ng: <4.23 Umol/ngày (0-2.5 mg/ngày). + Ch nh: B nh gan.

- Cao: B nh ch mô gan, thi u máu tán huy t. + Sinh lý: Vi trùng chuy n Bilirubin -> Urobilinogen 4. Protein (PRO) c ti u. S t, luy n t p n ng, có thai, và m t vài lo i b c bi n c p, b nh th n do ti ng, viêm c u th n, h i ch ng suy tim xung huy t, K Wilson, cao huy t áp ác tính, h i ch ng th nh th th n, b nh lý ng th n, là có th làm protein xu t hi c ti ng không có) - Protein ni u trong 24 gi g ng trong kho ng 0,5-3 g/ngày. Protein ni ng g p m c ti u lúc sáng s m Page 48

Ch ng h ho

ki m tra xe c ti u có tính ch c ti u có tính acid m nh, pH=7 là trung tính (không ph i c ti c ti thu c vào m t s bi n p u tr c ng d n b n cách gi c ti u có tính acid phòng ng a s hình thành s i th ng: 4.8 7.4) m khu n th n (có lúc gi m), suy th n m n, h p môn v , ói

m a. + pH gi m trong nhi ng, tiêu ch y m c.

6. Blood (BLO)= d u hi u cho th y có nhi ng ti u, s i th n, hay xu t huy t t bàng quang ho u th ng không có) 7. Specific Gravity (SG) c ti u loãng hay c (do u ng quá nhi c hay do thi ng: 1.015 - 1.025). m khu n gram (-), gi ng th n, b nh lý ng th b nh lý gan, ti ng, nhi m keton do ti ng, tiêu ch y m c, ói m a, suy tim xung huy t. + Gi m: viêm th n c p, suy th n m n, viêm c u th th n.

8. Ketone (KET) = Khi ch t béo b phân gi t s t o ra m t ch t m i là ketone (ho c th ketone). Ch c ti u.

M ng l n th ketone c c ti u có th báo hi u m t tình tr ng r t nghi m tr ng nhi m ketone acid. M t ch ng và tinh b t, nh c nôn m a tr m tr làm ketone xu t hi n trong c ti ng không có ho ó m th i v i ph n mang thai) + Gi i h ng: 0.05 - 0.35 mmol/l. 0.3 2 mg/100 ml. + Ch nh: Ti u Page 49

Tài; Nguy n Th Ng c Quyên ng hôn mê, ti ng toan máu. + Sinh lý: Carbohydrate n i bào c ch chu trình Citric acid và bi ng c a th Cetone.

9. Billirubin (BIL: s c t m t) = Urobilinogen (URO: mu i m t). Có trong c ti u là do gan không l c h t các y u t này do v y ph i k t h p so sánh v i ch i xét nghi m máu n -> theo dõi viêm gan ho c t c m t. + Gi i h n bình ng: Không có. + Ch nh: B nh v gan. t h p cao. t h p cao ho c Hyper Vitaminosis A. + Sinh lý: Bilirubin không k t h p: tan trong m và không xu t hi c ti u. Bilirubin k t h p là lo c. Hyper Vitaminose A: Vàng da do Caroten ch không ph i Bilirubin.

10. Glucose (GLU)= là m t lo ng thì trong c ti u s không có ho c có r ng huy t t cao >180mg/dl (10mmol/l), ho ng không ki ng s c ti c tìm th c ti u khi th n b t c có b ng không có ho c có th có ph n mang thai). + Gi i h ng: âm tính. + Ch nh: B nh ti ng. nh ti ng, h i ch ng Fanconi, Stress, b nh ti ng do th n b ng ni u ch t l v ng th n khi không có b nh v th n.

Page 50