XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG WEBQUEST VÀO DẠY HỌC TÍCH HỢP PHẦN HÓA HỌC HỮU CƠ LỚP 11...

SỬ DỤNG WEBQUEST VÀO DẠY HỌC HÓA HỌC 11

vectorstock.com/20159034

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG WEBQUEST VÀO DẠY HỌC TÍCH HỢP PHẦN HÓA HỌC HỮU CƠ LỚP 11 NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CHO HỌC SINH (HCMUE) WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

37

Chương 2. XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG WEBQUEST VÀO DẠY HỌC TÍCH HỢP PHẦN HÓA HỌC HỮU CƠ LỚP 11 NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CHO HỌC SINH Phân tích chương trình hóa học hữu cơ 11 2.1.1. Cấu trúc nội dung phần hóa học hữu cơ lớp 11 Nội dung chương trình môn Hóa học hữu cơ lớp 11 ở trường THPT được xây dựng như sau (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2009):  Chương 4: Đại cương về hóa học hữu cơ Nội dung của chương cung cấp các kiến thức cơ sở lí thuyết dùng cho việc nghiên cứu các loại chất hữu cơ cơ bản trong chương trình như khái niệm chất hữu cơ và hóa học hữu cơ; đặc điểm chung của các hợp chất hữu cơ; phương pháp tách biệt và tinh chế chất hữu cơ; phân loại, gọi tên hợp chất hữu cơ; phân tích nguyên tố; công thức phân tử; cấu trúc phân tử hợp chất hữu cơ; phản ứng hữu cơ. Đây là các khái niệm cơ bản ban đầu về hóa học hữu cơ theo quan điểm của thuyết cấu tạo hóa học và cấu tạo chất hữu cơ. Các khái niệm cơ bản được trình bày chuẩn xác theo quan điểm hiện đại giúp HS có cơ sở nghiên cứu sâu cấu trúc không gian của các chất hữu cơ nhằm tìm hiểu khả năng phản ứng và ứng dụng của chúng.

Trên cơ sở hệ thống kiến thức lí thuyết chủ đạo, các hợp chất hữu cơ được nghiên cứu dựa theo sự phân loại các chất hữu cơ như  Chương 5: Hiđrocacbon no; Chương 6: Hiđrocacbon không no; Chương 7: Hiđrocacbon thơm - Nguồn hiđrocacbon thiên nhiên Nội dung kiến thức trong ba chương này nghiên cứu các loại hidrocacbon cụ thể. Các loại hidrocacbon được nghiên cứu theo trình tự: Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp  Cấu trúc phân tử  Tính chất vật lí  Tính chất hóa học  Điều chế và ứng dụng. Các nội dung kiến thức trong từng phần đều được nghiên cứu trên cơ sở lí thuyết chủ đạo và kiến thức phần đại cương hóa hữu cơ. Cấu trúc phân tử các chất tiêu biểu được nghiên cứu kĩ cùng với cơ chế của các phản ứng đặc trưng cho từng loại hiđrocacbon (phản ứng thế, phản ứng cộng hợp). Công nghiệp chế hóa dầu

38 mỏ được nghiên cứu đầy đủ giúp HS hiểu đúng về tầm quan trọng của công nghiệp hóa dầu đối với nều kinh tế quốc dân.  Chương 8: Dẫn xuất halogen - Ancol - Phenol; Chương 9: Anđehit - Xeton - Axit cacboxylic Nội dung kiến thức trong hai chương này nghiên cứu về dẫn xuất halogen và các dẫn xuất chứa oxi của hidrocacbon. Các chất trong các dãy đồng đẳng cũng được nghiên cứu theo trình tự tương tự với hiđrocacbon; các tính chất được dự đoán trên cơ sở phân tích cấu trúc phân tử, nhóm chức của các loại hợp chất. Các phản ứng đặc trưng được đề cập từ cơ chế đến các quy tắc chi phối quá trình diễn biến của phản ứng và giải thích chúng trên cơ sở lí thuyết cấu tạo chất hữu cơ. Các nghiên cứu về dãy chất hữu cơ (hiđrocacbon và dẫn xuất) sâu sắc, toàn diện và đi sâu vào bản chất của các quá trình biến đổi hóa học của chúng. Quá trình nghiên cứu này giúp cho HS có được phương pháp suy luận khoa học: đi từ sự phân tích cấu trúc phân tử các loại chất hữu cơ để dự đoán tính chất của chúng và vận dụng kiến thức cơ sở lí thuyết cấu tạo chất hữu cơ để giải thích các tính chất hóa học đặc trưng của chúng.

2.1.2. Đặc điểm nội dung kiến thức hóa học hữu cơ 11 THPT - Nội dung kiến thức phần hóa học hữu cơ được xây dựng và nghiên cứu trên cơ sở các quan điểm lí thuyết hiện đại, đầy đủ, phong phú và toàn diện. Do đó, GV cần giúp HS suy lí, dự đoán lí thuyết, giải thích tính chất các chất dựa vào sự phân tích đặc điểm cấu trúc phân tử của hợp chất hữu cơ và các định luật hóa học. Mặc khác, GV cũng cần vận dụng tối đa các phương tiện trực quan vào dạy học nhằm nâng cao hiệu quả tiếp thu của HS. - Chương trình phần hóa học hữu cơ được xây dựng theo nguyên tắc đồng tâm, nghiên cứu hai lần, mang tính kế thừa và phát triển hoàn chỉnh trên cơ sở lí thuyết chủ đạo của chương trình. Vì thế, GV cần có các hoạt động gợi nhớ các kiến thức đã có ở cấp THCS, tạo được sự liên kết đến kiến thức mới ở cấp THPT. - Nội dung hóa học hữu cơ mang tính khoa học hiện đại và thực tiễn. Trong quá trình giảng dạy, GV cần tạo được mối liên hệ giữa kiến thức trên lớp đến các vấn đề thực tiễn như quá trình sản xuất, các hiện tượng tự nhiên, ứng dụng trong đời

39 sống và sản xuất. Mặt khác, tăng cường các hoạt động hướng nghiệp cũng cần thiết nhằm giúp HS hiểu rõ vai trò to lớn của hóa học trong việc giải quyết các vấn đề kinh tế, xã hội phát triển đất nước.

- Tuân thủ tính logic, chặt chẽ của hệ thống kiến thức. GV cần chú trọng đến tạo mối liên hệ giữa các loại hiđrocacbon, giữa các dẫn xuất có oxi, giữa hiđrocacbon với các dẫn xuất hiđrocacbon… giúp học có thể thiết lập mối liên hệ giữa các hợp chất hữu cơ, làm cơ sở cho HS ôn tập và hệ thống hóa kiến thức cơ bản nhất của chương trình.

- Nội dung hóa học hữu cơ lớp 11 có mối liên hệ tới kiến thức của nhiều môn học. Đây là cơ sở để GV có thể xây dựng được các chủ đề tích hợp liên môn trong dạy học. Khi được học, HS sẽ cảm thấy Hóa học không còn là môn học tách rời mà có sự liên quan chặt chẽ tới các môn học khác như Vật lí, Sinh học, Địa lí,…

Nguyên tắc lựa chọn chủ đề tích hợp phần hóa học hữu cơ 11 THPT - Khi lựa chọn nội dung xây dựng chủ đề tích hợp cần đảm bảo các nguyên tắc sau (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2016): + Đảm bảo mục tiêu giáo dục, hình thành và phát triển năng lực cho người học mà cụ thể là năng lực HT GQVĐ. + Đáp ứng đươc yêu cầu phát triển của xã hội, mang tính thiết thực, có ý nghĩa với người học. + Đảm bảo tính khoa học và tiếp cận những thành tựu của khoa học kĩ thuật, đồng thời vừa sức với HS. + Đảm bảo tính giáo dục và giáo dục vì sự phát triển bền vững. + Tăng tính hành dụng, tính thực tiễn; quan tâm tới những vấn đề mang tính xã hội của địa phương. + Việc xây dựng các bài học / chủ đề tích hợp phải dựa trên chương trình hiện hành.

Quy trình thiết kế WebQuest chủ đề tích hợp phần hóa học hữu cơ 11 nhằm phát triển năng lực HT GQVĐ cho HS 2.3.1. Các bước tạo trang web trực tuyến với Google sites

40 Vào ngày 28/2/2008, Google đưa ra bản thử nghiệm Google Sites đầu tiên.

Dịch vụ Google Sites thích hợp tạo một trang web cơ bản chia sẻ thông tin giữa một nhóm người làm việc trong công ty, cá nhân hay tập thể nhóm. Bất kì ai cũng có thể tạo ra một trang web có các tính năng cơ bản phục vụ cho nhu cầu sử dụng của riêng mình (Nguyễn Quốc Trinh, 2013). Để sử dụng được dịch vụ, cá nhân cần sử dụng tài khoản gmail để đăng nhập.

- Đăng ký trang web + Bước 1. Truy cập vào trình duyệt web trên máy tính và gõ địa chỉ http://sites.google.com + Bước 2. Nhập địa chỉ Gmail và mật khẩu. Tài khoản này sẽ là tài khoản quản lý luôn trang web về sau. Trước khi đăng nhập, người sử dụng có thể chọn ngôn ngữ Tiếng Việt hoặc Tiếng Anh để thao tác. Sau 02 bước trên, hệ thống sẽ tự động chuyển qua trình duyệt như hình bên dưới.

Hình 2.1. Giao diện tạo trang web với Google Sites - Tạo trang web + Bước 1. Trong mục "Trang web gần đây", nhấn nút có hình dấu “+” nằm góc bên phải phía dưới màn hình. Chức năng này sẽ giúp người dùng tạo một trang web kiểu mới với cách làm sẽ đơn giản hơn khi thao tác và giao diện trình bày đẹp hơn. Hoặc nếu muốn thiết kế trang web giao diện cũ theo cột, người dùng có thể nhấp nút “Sites cổ điển” nằm phía dưới góc trái màn hình. Ở đây, chúng tôi sử dụng tính năng tạo trang web kiểu mới.

41 + Bước 2. Nhấp vào nút "Tạo", chọn tiếp mục "ở Sites mới". Hệ thống sẽ tự động chuyển qua một giao diện có dạng như hình 1.8. + Bước 3: Xây dựng giao diện trang chủ - Đầu tiên người dùng sẽ tiến hành tạo Trang chủ trước. Tại mục chính giữa màn hình là vị trí nhập tiêu đề của trang, chúng tôi chọn tên chủ đề dạy học làm tiêu đề của trang.

Hình 2.2. Giao diện tạo trang chủ của Google sites + Bước 4. Tại dòng "Thay đổi hình ảnh" là nút chức năng để cập nhật hình nền cho trang chủ. Nút “Loại tiêu đề” cho phép lựa chọn định dạng tiêu đề mà người dùng muốn sử dụng. + Bước 5. Nhấp vào nút chức năng "Trang web chưa đặt tên" góc trái phía trên màn hình để gõ tên trang web cần tạo, có thể đính kèm logo bằng cách nhấp vào nút biểu tượng bên trái. Đây cũng là đường dẫn của trang nên chọn sao cho ngắn gọn sẽ hỗ trợ tốt cho công việc. Sau đó tại góc phải phía trên màn hình, người dùng nhấp vào nút "Lắp", tại đây chọn tiếp biểu tượng "TT Hộp văn bản" để hiện khung văn bản cho phép tạo nội dung cho trang chủ, biểu tượng “Hình ảnh” để thêm hình ảnh.

42

Hình 2.3. Giao diện chức năng nhập nội dung cho trang web của Google sites + Bước 6: Tạo giao diện cho các trang thư mục con. Nếu người dùng muốn làm thêm các trang thư mục khác, ví dụ như trang: nhiệm vụ, tiến trình... thì sẽ nhấp chọn nút "Trang" nằm ở phía trên góc phải màn hình, sau đó click vào biểu tượng thêm trang. Bạn đặt tên trang và sau đó chọn nút "Hoàn thành". Để nhập nội dung cho trang con vừa tạo, người dùng làm thao tác tương tự như Trang chủ ở trên, cũng chọn "Lắp" sau đó chọn tiếp biểu tượng "TT Hộp văn bản" và nhập nội dung vào khung soạn thảo.

Nếu muốn chọn các bố cục khác cho trang web, người dùng có thể cuộn thanh tác vụ bên phải xuống phía dưới để lựa chọn các bố cục mong muốn, hoặc sử dụng các nút chức năng như thêm tài liệu, video clip, biểu mẫu,…

Người dùng có thể sắp xết thứ tự trang con bằng cách ấn giữ vào trang con đó, sau đó di chuyển lên xuống đến vị trí mà bạn mong muốn. Người dùng có thể thêm các nhánh trang con bằng cách lặp lại các thao tác tương tự.

43

Hình 2.4. Giao diện chức năng tạo trang con của Google sites + Bước 7: Sau khi hoàn tất các bước tạo trang web ở trên thì nhấp vào nút "Xuất bản" góc trên bên phải để hoàn thành việc tạo trang web. Sau bước này, GV có thể cung cấp đường liên kết để HS truy cập vào trang web.

Hình 2.5. Giao diện hoàn chỉnh của trang web tạo bởi Google sites 2.3.2. Quy trình thiết kế WebQuest chủ đề tích hợp phần hóa học hữu cơ 11 nhằm phát triển năng lực HT GQVĐ cho HS Bước 1: Rà soát chương trình, sách giáo khoa để tìm ra các nội dung dạy học. Có thể tham khảo ý kiến của chuyên gia, đồng nghiệp để xác định tên bài học / chủ đề tích hợp, dự kiến thời gian, mục tiêu chủ đề (kiến thức, kĩ năng, thái độ), nội dung chủ đề.

44 * Xây dựng tình huống có vấn đề trong dạy học tích hợp: - Chúng tôi đề xuất một số gợi ý lựa chọn tình huống có vấn đề cho học sinh trong dạy học tích hợp phần hóa học hữu cơ 11 THPT: + Tình huống chứa đựng mâu thuẫn giữa kiến thức đã biết của môn học này với kiến thức chưa biết ở môn học khác có liên quan với nhau. + Tình huống chứa đựng các vấn đề trong thực tiễn cuộc sống. + Tình huống chứa đựng các vấn đề gắn liền với nhiệm vụ học tập của học sinh. * Nội dung các vấn đề yêu cầu HS phải có sự phân chia nhiệm vụ và cùng nhau hợp tác làm việc nhóm để đạt kết quả mong muốn.

Bước 2: Xây dựng nguồn tài liệu tham khảo bao gồm: địa chỉ trang web, video clip, hình ảnh, đĩa CD,…

- Nguồn tài liệu tham khảo thường là một trang web, có thể là một bài báo khoa học, bài phỏng vấn của chuyên gia hoặc video clip, hình ảnh.

- Để xây dựng và sử dụng nguồn tài liệu tham khảo trong dạy học WebQuest một cách hiệu quả, chính xác, hợp lí cần chú ý một số vấn đề sau: + Tài liệu tham khảo cũng có thể là nội dung toàn bộ hay một phần của một quyển sách. Trong điều kiện HS không được tiếp cận với internet thì GV có thể lựa chọn các nguồn tài liệu tham khảo được phát hành dưới dạng bản in. + Tài liệu tham khảo phải có nguồn gốc chính thống, đáng tin cậy. + Tài liệu tham khảo có thể được phân loại theo nội dung nhằm giúp HS thuận lợi trong việc truy cập và xử lí. + Trường hợp tài liệu tham khảo là các đường dẫn đến các trang web, GV cần lựa chọn các đường dẫn ổn định, tránh sử dụng các đường dẫn trung gian của bên thứ 3. GV có thể biên soạn tài liệu tham khảo và đưa trực tiếp lên WebQuest.

Bước 3: Xây dựng kế hoạch dạy học chủ đề tích hợp. GV cần chú ý đến đặc điểm tâm sinh lí, yếu tố vùng miền, cơ sở vật chất nhà trường để xây dựng kế hoạch dạy học cho phù hợp. Thiết kế công cụ đánh giá.

Bước 4: Thiết kế trang WebQuest. Xuất bản trang web lần 1.

Bước 5: Xin ý kiến đóng góp của đồng nghiệp hoặc chuyên gia.

45 Bước 6: Tổng hợp ý kiến, chỉnh sửa và xuất bản trang web lần cuối.

Bước 7: Phổ biến WebQuest, bắt đầu tiến trình dạy học. Nghiệm thu.

Xây dựng và tổ chức dạy học một số chủ đề tích hợp bằng phương pháp WebQuest 2.4.1. WebQuest chủ đề “Biogas - Nhiên liệu xanh” 1. Nội dung tích hợp trong chủ đề Các nội dung tích hợp trong chủ đề 1 Môn

Lớp

Hóa học

11

Chương Hidrocacbon Nguồn

Bài thơm. Bài

37:

Nội dung Nguồn Thành phần, ứng dụng

hidrocacbon hidrocacbon

thiên của khí thiên nhiên

thiên nhiên, hệ thống nhiên

(biogas).

hóa về hidrocacbon Sinh

10

Chuyển hóa vật chất Bài 23: Quá trình - Quá trình phân giải và năng lượng ở vi tổng hợp và phân giải

học

sinh vật Công

10

Chăn nuôi, thủy sản Bài đại cương

nghệ

các chất ở vi sinh vật 34:

Tạo

môi - Tầm quan trọng của

trường sống cho vật việc xử lí chất thải. nuôi và thủy sản

- Phương pháp xử lí chất thải.

2. Mục tiêu bài học:  Kiến thức HS nêu được - Thành phần hóa học, quá trình hình thành, ứng dụng của biogas.

- Ưu điểm, công dụng và triển vọng của việc khai thác và sử dụng biogas tại Việt Nam. - Ảnh hưởng của chất thải chăn nuôi đối với môi trường, đời sống con người.

HS giải thích được - Các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi.

HS vận dụng được

46 - Đề xuất các giải pháp xử lí chất thải chăn nuôi gia súc.  Kĩ năng - Đọc, tóm tắt được thông tin trong bài học và trả lời câu hỏi.

- Thu thập và xử lí thông tin tư liệu về biogas.

- Phát triển kĩ năng sư dụng ngôn ngữ hóa học, kĩ năng thuyết trình.  Thái độ - Nghiêm túc trong học tập, yêu thích môn học.

- Tôn trọng từng cá nhân trong tập thể.

- Có ý thức bảo vệ môi trường, giữ gìn sức khỏe bản thân và mọi người.

- Tuyên truyền, vận động người thân và bạn bè tích cực bảo vệ và gìn giữ môi trường.  Năng lực hướng tới - Năng lực hợp tác và giải quyết vấn đề.

3. Chuẩn bị  Giáo viên - Giáo án, máy chiếu, bảng khảo sát, bài kiểm tra, bài trình chiếu, trang WebQuest.

- Chia nhóm và phân công nhiệm vụ cho các nhóm chuẩn bị.  Học sinh - Thực hiện các nhiệm vụ theo sự phân công của GV -

Truy

vập

vào

địa

chỉ

trang

web:

https://sites.google.com

/site/biogasnhienlieuxanh/ để nhận nhiệm vụ, tài liệu tham khảo.

- Báo cáo và nộp sản phẩm vào ngày 24/1/2018 theo nhóm.

4. Tiến trình dạy học của chủ đề  Nội dung 1: Chia nhóm, giới thiệu về phương pháp WebQuest Sau khi dạy bài 25: Ankan, GV dành ra 10 phút để thực hiện hoạt động 1, 2, 3 - Hoạt động 1: (3 phút) Chia nhóm + GV tổ chức bốc thăm chia lớp thành 6 nhóm.

- Hoạt động 2: (3 phút) Giới thiệu về phương pháp WebQuest

47 + GV: Đây là dạy học theo WebQuest, được dùng phổ biến trên thế giới nhưng vẫn còn mới ở Việt Nam. Trong dạy học theo WebQuest, các em sử dụng mạng thông tin để tìm hiểu các vấn đề có ý nghĩa với thực tiễn, làm việc theo nhóm để tạo ra sản phẩm có thể trình bày được. Sản phẩm của WebQuest sẽ thể hiện không chỉ năng lực nhận thức mà còn cả năng lực sáng tạo của cả nhóm.

- Hoạt động 3: (7 phút) Đặt vấn đề + GV: Nông nghiệp vẫn chiếm tỉ trọng lớn trong nền kinh tế nước ta, trong đó có ngành chăn nuôi gia súc. Đồng hành với sự phát triển về số lượng vật nuôi thì theo số liệu thống kê, hàng năm nước ta có khoảng 79–80 triệu tấn chất thải gia súc (Nguyễn Thế Hinh, 2017). Do đó, phát triển chăn nuôi đồng nghĩa với việc xử lý chất thải, bảo vệ môi trường, giữ gìn sức khỏe cho con người.

Một trong các biện pháp đó chính là xây dựng hầm biogas. Theo Tạp chí khoa học trường Đại học Cần Thơ, số 28 (năm 2013), việc thiết kế, xây dựng và sử dụng hầm biogas không những sẽ giúp giải đáp được bài toán bảo vệ môi trường, sức khỏe của người dân bên cạnh đó còn cung cấp được nhiên liệu đốt cháy sử dụng cho các hộ gia đình chăn nuôi.

Vậy chúng ta phải làm thế nào để phát triển ngành chăn nuôi đi kèm với bảo vệ môi trường và sức khỏe con người? + GV cung cấp đường link và yêu cầu HS vào truy cập để thực hiện nhiệm vụ giải quyết vấn đề. https://sites.google.com/site/biogasnhienlieuxanh/ + GV: Các nhóm hãy truy cập vào đường link, nhận các nhiệm vụ, tham khảo các tài liệu gợi ý và hoàn thành nhiệm vụ của mình. Các nhóm sẽ thảo luận trực tuyến hoặc trên lớp, có thể liên lạc với GV xin ý kiến qua facebook hoặc email. + GV: Bây giờ các nhóm sẽ thảo luận để chọn cho mình một loại hình thức báo cáo: Nhóm “Báo cáo viên”: quay video clip.

Nhóm “Chuyên gia”: đóng kịch Nhóm “Cộng tác viên”: thiết kế brochure Nhóm “Tuyên truyền”: thiết kế poster

48 + GV: Ngày hoàn tất báo cáo của các nhóm là thứ 4 - 24/01/2018, tiết 2.  Nội dung 2: Báo cáo sản phẩm (tiết 2) - Hoạt động 1: (2 phút) GV dẫn dắt vào bài học + GV nhắc lại vấn đề. Trong thời gian vừa qua, các em HS đã làm việc, tìm kiếm thông tin và thảo luận để giải quyết vấn đề mà GV đã đưa ra cách đây 2 tuần.

Ngày hôm nay, các nhóm sẽ trình bày được những gì mà chúng ta đã học và tìm hiểu được trong suốt những ngày vừa qua.

Các nhóm phải trả lời được các câu hỏi mà GV đưa ra trên WebQuest thông qua sản phẩm của nhóm. Lần lượt mỗi nhóm sẽ lên báo cáo sản phẩm của nhóm mình.

- Hoạt động 2: (10 phút) Nhóm “Báo cáo viên” + Trình bày video 1–2 phút quá trình nhóm làm thảo luận và làm việc. + Trình bày phần thuyết trình của nhóm dưới dạng một video clip trong 7 10 phút. + GV và HS cả lớp lắng nghe. + GV điều động cả lớp đặt câu hỏi và yêu cầu nhóm HS trả lời các câu hỏi.

- Hoạt động 3: (15 phút) Nhóm “Chuyên gia” trình bày + Trình bày video 1–2 phút quá trình nhóm làm thảo luận và làm việc. + Trình bày phần báo cáo trong 10–12 phút. Nội dung là một vở kịch dàn dựng theo “Talk show”. + GV điều động cả lớp tham gia trả lời các câu hỏi. + GV nhận xét và kết luận.

- Hoạt động 4: (5 phút) Nhóm “Cộng tác viên” báo cáo. + Trình bày video 1–2 phút quá trình nhóm làm thảo luận và làm việc. + Báo cáo sản phẩm brochure của nhóm. + GV điều động cả lớp lắng nghe và đặt câu hỏi.

- Hoạt động 5: (10 phút) Nhóm “Tuyên truyền” báo cáo. + Trình bày video 1–2 phút quá trình nhóm làm thảo luận và làm việc. + Báo cáo sản phẩm poster của nhóm. + GV điều động cả lớp lắng nghe và đặt câu hỏi.

49 - Hoạt động 6: (5 phút) GV cho các nhóm đánh giá sản phẩm poster của các nhóm + GV phát cho mỗi HS 1 miếng dán sticker, mỗi HS sẽ dán vào sản phẩm tuyên truyền của nhóm 2, 4, 5 mà + GV nhận xét chung về các sản phẩm của nhóm.

- Hoạt động 7: (3 phút) Tổng kết bài + GV tổng kết về nội dung bài học và quá trình làm việc của nhóm trong suốt thời gian vừa qua.

5. Webquest

Hình 2.6. Giao diện trang giới thiệu WebQuest chủ đề 1 Webquest gồm có các nội dung - Giới thiệu Nông nghiệp vẫn chiếm tỉ trọng lớn trong nền kinh tế nước ta, trong đó có ngành chăn nuôi gia súc. Đồng hành với sự phát triển về số lượng vật nuôi thì theo số liệu thống kê, hàng năm nước ta có khoảng 79–80 triệu tấn chất thải gia súc.

Thực trạng này đã gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại các vùng chăn nuôi trên cả nước.

Xem video clip: https://www.youtube.com/watch?v=sZN4qo8NE7M

50 Do đó, phát triển chăn nuôi đồng nghĩa với việc xử lý chất thải, bảo vệ môi trường, giữ gìn sức khỏe cho con người.

Một trong các biện pháp đó chính là xây dựng hầm biogas. Theo Tạp chí khoa học trường Đại học Cần Thơ, số 28 (năm 2013), việc thiết kế, xây dựng và sử dụng hầm biogas không những sẽ giúp giải đáp được bài toán bảo vệ môi trường, sức khỏe của người dân bên cạnh đó còn cung cấp được nhiên liệu đốt cháy sử dụng cho các hộ gia đình chăn nuôi.

Vậy chúng ta phải làm thế nào để phát triển ngành chăn nuôi đi kèm với bảo vệ môi trường và sức khỏe con người?

- Nhiệm vụ Các em cần trả lời các câu hỏi sau 1) Biogas (khí sinh học) là gì?

2) Vì sao các nông trại ở nông thôn nên sản xuất và sử dụng biogas?

3) Cấu tạo hầm biogas như thế nào?

4) Quá trình hình thành biogas từ chất thải động vật như thế nào?

5) Triển vọng cho biogas ở Việt Nam như thế nào?

Các nhóm sẽ báo cáo lại trước lớp dưới các hình thức mà các nhóm đã chọn.

Trong quá trình làm, các nhóm sẽ quay lại các đoạn clip minh chứng, làm biên bản họp nhóm và kế hoạch phân chia công việc của nhóm.

Ngày báo cáo trước lớp sẽ là ngày 30/1/2018.

Hình 2.7. Trang nhiệm vụ của WebQuest chủ đề 1

51 - Tiến trình + Bước 1: Truy cập WebQuest, nhận nhiệm vụ.

Nhóm “Chuyên gia”

Nhóm “Báo cáo viên”

Trả lời các câu hỏi và dàn dựng lại thành

Trả lời các câu hỏi, dàn dựng thành một

một vở kịch. Nội dung của vở kịch là

video clip. Nội dung của video clip là

một “Talk show” giữa người dẫn chương

một bản tin thời sự về vấn đề sử dụng

trình và một chuyên gia trong lĩnh cực

biogas và ô nhiễm môi trường.

biogas.

Nhóm “Cộng tác viên”

Nhóm “Tuyên truyền”

Thiết kết brochure với nội dung hấp dẫn,

Thiết kế poster trên khổ giấy A0. Nội

hình thức thu hút.

dung của poster hấp dẫn, hình thức thu hút.

+ Bước 2: Lập nhóm thảo luận trên Facebook messenger, họp nhóm, thảo luận, lên ý tưởng báo cáo, phân chia công việc cá nhân và ngày hoàn tất nhiệm vụ cá nhân. + Bước 3: Tham khảo các đường liên kết tài liệu đã cung cấp để trả lời câu hỏi. + Bước 4: Họp nhóm tổng kết nhiệm vụ cá nhân, chọn thời gian, địa điểm hoàn tất sản phẩm. + Bước 5: Họp nhóm tập dượt phần báo cáo của nhóm. + Bước 6: Báo cáo trước lớp.

Lưu ý: Trong quá trình làm, các nhóm phải quay lại các đoạn clip minh chứng, làm biên bản họp nhóm và kế hoạch phân chia công việc của nhóm.

52

Hình 2.8. Trang tiến trình của WebQuest chủ đề 1 - Nguồn tư liệu http://mientayvn.com/Bo_suu_tap_ky_thuat_cong_nghe/Nang_luong_biogas_va_nh ung_dieu_can_biet/Nang_luong_biogas_va_nhung_dieu_can_biet.pdf https://sj.ctu.edu.vn/ql/docgia/download/baibao-10270/trongtruong_so28a_11.pdf http://www.ttplibrary.org/Afbeeldingen/T190/T190%201.The%20second%20revised%20Lesson% 201%20in%20VN.pdf

- Đánh giá + Đánh giá bạn học trong nhóm: sau buổi báo cáo, nhóm sẽ họp nhóm, thảo luận và đánh giá quá trình làm việc của từng thành viên trong nhóm. Các chỉ tiêu đánh giá nằm trong phần phụ lục của trang web. + Đánh giá sản phẩm của nhóm: sau buổi báo cáo, GV sẽ đánh giá và cho điểm sản phẩm của nhóm đã thực hiện. + Đánh giá cá nhân: sau buổi báo cáo, mỗi cá nhân sẽ làm một bài kiểm tra kiến thức (15 phút). Điểm kiểm tra cá nhân và điểm sản phẩm của nhóm sẽ được tính vào cột điểm cá nhân của từng thành viên.

53 - Kết luận Chúc mừng các em đã hoàn thành xong nhiệm vụ của mình. Như vậy, các em đã hiểu tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường sống. Chúng ta hãy cùng chung tay để giữ gìn môi trường sống xanh, sạch đẹp. Các em hãy tiếp tục tìm tòi và vận dụng những kiến thức học được vào chính cuộc sống chúng ta, và nhớ hợp tác cùng làm việc với các bạn trong nhóm để đạt được kết quả tốt nhất nhé.

2.4.2. WebQuest chủ đề “Hiđrocacbon - Năng lượng của thế giới hiện đại” 1. Nội dung tích hợp trong chủ đề Các nội dung liên quan đến chủ đề 2 Môn

Chương

Lớp

Hóa

11

học

Hiđrocacbon

Bài thơm. Bài

37:

Nội dung Nguồn Thành

Nguồn hiđrocacbon hiđrocacbon

phần,

khai

thiên thác, chế biến, ứng

thiên nhiên, hệ thống nhiên

dụng của dầu mỏ

hóa về hiđrocacbon Địa lí

12

Một số vấn đề phát Bài 27: Vấn đề phát Công

nghiệp

khai

triển và phân bố triển một số ngành thác dầu khỉ công nghiệp

công nghiệp trọng điểm

Địa lí

10

Môi trường và sự Bài 42: Môi trường Khai thác và chế biến phát triển bền vững

và sự phát triển bền khoáng sản ở các vững

GDCD

11

nước đang phát triển

Công dân với các Bài 12: Chính sách Trách vấn đề xã hội

nhiệm

tài nguyên và bảo công dân vệ môi trường

2. Mục tiêu bài học  Kiến thức HS nêu được - Thành phần hóa học dầu mỏ.

- Trữ lượng dầu mỏ tại Việt Nam. Vị trí địa lý các mỏ dầu.

- Tình hình khai thác và sử dụng dầu mỏ tại Việt Nam.

của

54 - Phương pháp chế biến dầu mỏ.

- Ảnh hưởng của việc khai thác và sử dụng dầu mỏ đến môi trường.

HS giải thích được - Các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường từ việc khai thác và sử dụng dầu mỏ.

HS vận dụng được - Đề xuất các giải pháp hạn chế gây ô nhiễm môi trường từ các hoạt động khai thác và sử dụng dầu mỏ.  Kĩ năng - Đọc, tóm tắt được thông tin trong bài học và trả lời câu hỏi.

- Thu thập và xử lí thông tin tư liệu về khí dầu mỏ và biogas.

- Phát triển kĩ năng sư dụng ngôn ngữ hóa học, kĩ năng thuyết trình.  Thái độ - Nghiêm túc trong học tập, yêu thích môn học.

- Tôn trọng từng cá nhân trong tập thể.

- Có ý thức bảo vệ môi trường, giữ gìn sức khỏe bản thân và mọi người.

- Tuyên truyền, vận động người thân và bạn bè tích cực bảo vệ và gìn giữ môi trường.  Năng lực hướng tới - Năng lực hợp tác giải quyết vấn đề.

3. Chuẩn bị  Giáo viên - Giáo án, máy chiếu, bảng khảo sát, bài kiểm tra, bài trình chiếu, Webquest.

- Chia nhóm và phân công nhiệm vụ cho các nhóm chuẩn bị.  Học sinh - Thực hiện các nhiệm vụ theo sự phân công của GV. -

Truy

vập

vào

địa

chỉ

trang

web:

https://sites.google.com/view/chuyendehoadia/ để nhận nhiệm vụ, tài liệu tham khảo.

- Báo cáo và nộp sản phẩm vào ngày 27/3/2018.

55 4. Hoạt động dạy học  Nội dung 1: Chia nhóm, giới thiệu về phương pháp WebQuest Sau khi dạy bài 25: Ankan, GV dành ra 10 phút để thực hiện hoạt động 1, 2, 3 - Hoạt động 1: (3 phút) Chia nhóm GV tổ chức bốc thăm chia nhóm.

- Hoạt động 2: (3 phút) Giới thiệu về phương pháp WebQuest + GV: Đây là dạy học theo WebQuest, được dùng phổ biến trên thế giới nhưng vẫn còn mới ở Việt Nam. Trong dạy học theo WebQuest, các em sử dụng mạng thông tin để tìm hiểu các vấn đề có ý nghĩa với thực tiễn, làm việc theo nhóm để tạo ra sản phẩm có thể trình bày được. Sản phẩm của WebQuest sẽ thể hiện không chỉ năng lực nhận thức mà còn cả năng lực sáng tạo của cả nhóm.

- Hoạt động 3: (7 phút) Đặt vấn đề + GV: Dầu mỏ và khí thiên nhiên đang là nguồn nguyên liệu quan trọng trong đời sống cũng như sản xuất. Trong tự nhiên, nguồn nhiên liệu hoá thạch đang ngày càng cạn kiệt. Bên cạnh đó, việc khai thác và sử dụng các nguồn nhiên liệu này gây tác động lớn đến môi trường, gây ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu.

Vậy, chúng ta làm thế nào để khai thác và sử dụng nguồn nhiên liệu này một cách hợp lí nhằm bảo vệ môi trường? + GV cung cấp đường link và yêu cầu HS vào truy cập để thực hiện nhiệm vụ giải quyết vấn đề.

https://sites.google.com/view/chuyendehoadia + GV: Các nhóm hãy truy cập vào đường link, nhận các nhiệm vụ, tham khảo các tài liệu gợi ý và hoàn thành nhiệm vụ của mình. Các nhóm sẽ thảo luận trực tuyến hoặc trên lớp, có thể liên lạc với GV xin ý kiến qua facebook hoặc email. + GV: Ngày hoàn tất báo cáo của các nhóm là thứ ba - 27/3/2018  Nội dung 2: Báo cáo sản phẩm (tiết 2) + GV: Bây giờ các nhóm sẽ thảo luận để chọn cho mình một loại hình thức báo cáo: Nhóm “Chuyên gia”: đóng kịch

56 Nhóm “Báo cáo viên”: quay video clip Nhóm “Phóng viên”: viết báo Nhóm “Tuyên truyền”: thiết kế poster - Hoạt động 1: (4 phút) GV dẫn dắt vào bài học + GV nhắc lại vấn đề. + Trong thời gian vừa qua, các em HS đã làm việc, tìm kiếm thông tin và thảo luận để giải quyết vấn đề mà GV đã đưa ra cách đây 2 tuần. Ngày hôm nay, các nhóm sẽ trình bày được những gì mà chúng ta đã học và tìm hiểu được trong suốt những ngày vừa qua.

- Hoạt động 2: (10 phút) Nhóm “Chuyên gia” trình bày + Trình bày video 1–2 phút quá trình nhóm làm thảo luận và làm việc. + Trình bày phần thuyết trình trong 7–10 phút. Nội dung vở kịch là một talk show giữa chuyên gia và người dẫn chương trình. + GV và HS cả lớp lắng nghe. + GV nhận xét và kết luận.

- Hoạt động 3: (10 phút) Nhóm “Báo cáo viên” + Trình bày video 1–2 phút quá trình nhóm làm thảo luận và làm việc. + Trình bày phần thuyết trình của nhóm trong 7 - 10 phút. + GV và HS cả lớp lắng nghe. + GV nhận xét và kết luận.

- Hoạt động 4: (6 phút) Nhóm “Phóng viên” + Trình bày video 1–2 phút quá trình nhóm làm thảo luận và làm việc. + Giới thiệu về bài báo mà nhóm đã thực hiện trong thời gian vừa qua nhằm cung cấp thông tin đến người đọc. + GV nhận xét và kết luận.

- Hoạt động 5: (10 phút) Nhóm “Tuyên truyền” + Trình bày video 1–2 phút quá trình nhóm làm thảo luận và làm việc. + Giới thiệu về poster mà nhóm đã thực hiện trong thời gian vừa qua nhằm cung cấp thông tin đến người đọc.

57 + Nộp sản phẩm về cho GV bao gồm các file lưu trữ và các bài viết liên quan. + GV nhận xét và kết luận.

- Hoạt động 6: (5 phút) Tổng kết bài + GV tổng kết về nội dung bài học và quá trình làm việc của nhóm trong suốt thời gian vừa qua.

5. Webquest

Hình 2.9. Giao diện trang giới thiệu WebQuest chủ đề 2 - Giới thiệu Dầu mỏ và các sản phẩm từ dầu mỏ đang được sử dụng rộng rãi trong đời sống và sản xuất. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) (Anh Quân, 2017), nhu cầu dầu mỏ thế giới có thể đạt đến 99,4 triệu thùng/ngày vào năm 2018. Việc khai thác và sử dụng dầu mỏ đem lại nhiều hiệu quả về kinh tế nhưng cũng đi kèm các tác động tiêu cực đến với môi trường sống.

Xem clip: https://www.youtube.com/watch?v=Xfn4OAj5ISI Tình hình khai thác dầu mỏ ở nước ta như thế nào? Chúng ta cần làm gì để vừa khai thác và sử dụng dầu mỏ, vừa bảo vệ môi trường sống?

- Nhiệm vụ Các nhóm đã được phân công trên lớp cùng thảo luận trực tuyến, họp nhóm trên mạng xã hội và họp nhóm trực tiếp, tìm tài liệu để trả lời các câu hỏi sau: + Câu hỏi chủ đề:

58 Câu 1. Làm thế nào để môi trường sống của chúng ta trở nên tốt hơn? + Câu hỏi bài học: Câu 2. Khai thác và sử dụng dầu mỏ như thế nào để giảm thiểu tác hại đến môi trường? + Câu hỏi nội dung Câu 3. Các mỏ dầu ở Việt Nam có trữ lượng và phân bố như thế nào?

Câu 4. Vai trò của ngành công nghiệp khai thác dầu mỏ đối với nền kinh tế nước ta như thế nào?

Câu 5. Việc sử dụng dầu mỏ gây các tác động nào đến môi trường?

Câu 6. Để giảm thiểu các tác hại đến môi trường do việc khai thác và sử dụng dầu mỏ, khí thiên nhiên gây ra, chúng ta có thể dùng những giải pháp nào?

Các nhóm sẽ báo cáo lại trước lớp dưới các hình thức mà các nhóm đã chọn.

Ngày báo cáo trước lớp sẽ là ngày 27/3/2018.

Hình 2.10. Giao diện trang nhiệm vụ của WebQuest chủ đề 2 - Tiến trình + Bước 1: Truy cập WebQuest, nhận nhiệm vụ.

Nhóm “Chuyên gia”

Nhóm “Báo cáo viên”

Trả lời các câu hỏi và dàn dựng lại thành

Trả lời các câu hỏi, dàn dựng thành một

một vở kịch. Nội dung của vở kịch là

video clip. Nội dung của video clip là

một “Talk show” giữa người dẫn chương

một bản tin thời sự về vấn đề sử dụng

59 trình và một chuyên gia trong lĩnh cực

dầu mỏ và ô nhiễm môi trường.

dầu mỏ.

Nhóm “Phóng viên”

Nhóm “Tuyên truyền”

Viết một bài báo hoặc thiết kế tạp chí

Thiết kế poster trên khổ giấy A0. Nội

khoa học.

dung của poster hấp dẫn, hình thức thu hút.

+ Bước 2: Lập nhóm thảo luận trên Facebook messenger, họp nhóm, thảo luận, lên ý tưởng báo cáo, phân chia công việc cá nhân và ngày hoàn tất nhiệm vụ cá nhân. + Bước 3: Tham khảo các đường liên kết tài liệu đã cung cấp để trả lời câu hỏi. + Bước 4: Họp nhóm tổng kết nhiệm vụ cá nhân, chọn thời gian, địa điểm hoàn tất sản phẩm. + Bước 5: Họp nhóm tập dượt phần báo cáo của nhóm. + Bước 6: Báo cáo trước lớp.

Lưu ý: Trong quá trình làm, các nhóm phải quay lại các đoạn clip minh chứng, làm biên bản họp nhóm và kế hoạch phân chia công việc của nhóm.

Hình 2.11. Giao diện trang tiến trình của WebQuest chủ đề 2 - Nguồn tư liệu

60 http://tietkiemnangluong.vn/UserFile/User/Minhhanh/Cau%20chuyen%20na ng%20luong.pdf https://www.vpi.pvn.vn/upload/file/TCDK/2016/Thang%204/Le%20Viet%2 0Trung.pdf http://cem.gov.vn/Portals/0/2016/TinBai/Chuong%208.pdf https://www.slideshare.net/thetung79/chuyen–de–3–anh–huong–cua–xang– dau–den–mt–va–suckhoev1?from_action=save https://vnexpress.net/tin–tuc/oto–xe–may/nhung–chat–doc–hai–trong–khi– thai–oto–3631498.html - Đánh giá + Đánh giá bạn học trong nhóm: sau buổi báo cáo, nhóm sẽ họp nhóm, thảo luận và đánh giá quá trình làm việc của từng thành viên trong nhóm. Các chỉ tiêu đánh giá nằm trong phần phụ lục của trang web. + Đánh giá sản phẩm của nhóm: sau buổi báo cáo, GV sẽ đánh giá và cho điểm sản phẩm của nhóm đã thực hiện. + Đánh giá cá nhân: sau buổi báo cáo, mỗi cá nhân sẽ làm một bài kiểm tra kiến thức (15 phút). Điểm kiểm tra cá nhân và điểm sản phẩm của nhóm sẽ được tính vào cột điểm cá nhân của từng thành viên.

- Kết luận Chúc mừng các em đã hoàn thành xong nhiệm vụ của mình. Các em đã cùng nhau giải quyết được vấn đề đưa ra. Hãy tiếp tục tìm hiểu và vận dụng những kiến thức học được vào chính cuộc sống chúng ta, và nhớ hợp tác cùng làm việc với các bạn trong nhóm để đạt được kết quả tốt nhất nhé.

2.4.3. WebQuest chủ đề “Thức uống chứa cồn và những tác động đến cơ thể con người” 1. Nội dung tích hợp trong chủ đề Các nội dung liên quan đến chủ đề 3 Môn

Lớp

Hóa

11

Chương Ancol - Phenol

Bài Bài 40: Ancol

Nội dung Ứng dụng, điều chế

61 học Chuyển hóa vật chất Bài 23: Quá trình Phân giải pôlisaccarit Sinh

10

học

và năng lượng ở vi tổng hợp, phân giải và ứng dụng các chất ở vi sinh

sinh vật

vật Những

dịch

bệnh Bài 15: Công dân

hiểm nghèo và trách với một số vấn đề GDCD

11

nhiệm của công dân cấp thiết của nhân ngăn ngừa dịch bệnh loại hiểm nghèo

2. Mục tiêu bài học  Kiến thức HS nêu được - Phương pháp điều chế ancol.

- Các ứng dụng của ancol etylic trong đời sống.

- Các lợi ích và tác hại khi sử dụng các loại đồ uống chứa ancol etylic.

HS giải thích được - Sự cần thiết của việc sử dụng một cách hợp lí các loại thức uống chứa ancol etylic.

HS vận dụng được - Đề xuất các cách sử dụng hợp lí các loại thức uống chứa ancol etylic.  Kĩ năng - Đọc, tóm tắt được thông tin trong bài học và trả lời câu hỏi.

- Thu thập và xử lí thông tin tư liệu về khí dầu mỏ và biogas.

- Phát triển kĩ năng sư dụng ngôn ngữ hóa học, kĩ năng thuyết trình.  Thái độ: - Nghiêm túc trong học tập, yêu thích môn học.

- Tôn trọng từng cá nhân trong tập thể.

- Có ý thức giữ gìn sức khỏe bản thân và mọi người.

- Tuyên truyền, vận động người thân và bạn bè tích cực giữ gìn sức khỏe.

62  Năng lực hướng tới - Năng lực hợp tác giải quyết vấn đề.

3. Chuẩn bị  Giáo viên - Giáo án, máy chiếu, bảng khảo sát, bài kiểm tra, nài trình chiếu, Webquest.

- Chia nhóm và phân công nhiệm vụ cho các nhóm chuẩn bị.  Học sinh Thực hiện các nhiệm vụ theo sự phân công của GV. - Truy vập vào địa chỉ trang web: https://sites.google.com/view/chuyendeancol để nhận nhiệm vụ, tài liệu tham khảo.

4. Hoạt động dạy học  Nội dung 1: Chia nhóm, giới thiệu về phương pháp WebQuest Sau khi dạy bài 40: Ancol, phương pháp tổng hợp để điều chế ancol etylic, GV dành ra 10 phút để thực hiện hoạt động 1, 2, 3 - Hoạt động 1: (5 phút) Chia nhóm GV tổ chức bốc thăm chia lớp thành 6 nhóm.

- Hoạt động 2: (5 phút) Hướng dẫn nhóm thảo luận để chọn một loại hình thức báo cáo: hướng dẫn các nhóm lựa chọn hình thức báo cáo gồm: + Nhóm “Báo cáo viên”: đóng kịch. + Nhóm “Phóng viên”: quay video clip + Nhóm “Nhà sản xuất”: nộp sản phẩm rượu. + Nhóm “Tuyên truyền”: Thiết kết poster, brochure.

- Hoạt động 3: (5 phút) Đặt vấn đề + GV: Ancol (alcohol, rượu, cồn) rất gần gũi với chúng ta, nhất là ancol etylic. Chúng xuất hiện trong rất nhiều sản phẩm từ đồ dùng y tế, lương thực thực phẩm, hóa chất,... đem đến nhiều lợi ích cho con người. Tuy nhiên, việc sử dụng các sản phẩm này sai mục đích, không hợp lý đã mang đến nhiều tác động không tốt đến sức khỏe, tài sản... đó có thể là các tác hại tức thời cũng có thể là những tác động lâu dài.

63 Do đó, chúng ta cần tự trang bị cho mình kiến thức về việc sử dụng các sản phẩm chứa cồn một cách an toàn và hiệu quả nhất.

Vậy thì, thế nào là sử dụng các thức uống chứa cồn một cách khoa học? + GV cung cấp đường link và yêu cầu HS vào truy cập để thực hiện nhiệm vụ giải quyết vấn đề.

https://sites.google.com/view/chuyendeancol/ + GV: Các nhóm hãy truy cập vào đường link, nhận các nhiệm vụ, tham khảo các tài liệu gợi ý và hoàn thành nhiệm vụ của mình. Các nhóm sẽ thảo luận trực tuyến hoặc trên lớp, có thể liên lạc với GV xin ý kiến qua facebook hoặc email. + GV: Ngày hoàn tất báo cáo của các nhóm là thứ 4 - 21/03/2018  Nội dung 2: Báo cáo sản phẩm (tiết 2) - Hoạt động 1: (3 phút) GV dẫn dắt vào bài học + GV nhắc lại vấn đề.

Trong thời gian vừa qua, các em HS đã làm việc, tìm kiếm thông tin và thảo luận để giải quyết vấn đề mà GV đã đưa ra cách đây 3 tuần. Ngày hôm nay, các nhóm sẽ trình bày được những gì mà chúng ta đã học và tìm hiểu được trong suốt những ngày vừa qua.

- Hoạt động 2: (5 phút) Nhóm “Phóng viên” + Trình bày video 1'–1'30s phút quá trình nhóm thảo luận và làm việc. + Trình bày phần thuyết trình bằng cách chiếu 1 video clip (tối đa 5 phút). + GV và HS cả lớp lắng nghe. + GV điều động cả lớp đặt câu hỏi và yêu cầu nhóm HS trả lời các câu hỏi. + GV nhận xét và kết luận.

- Hoạt động 3: (12 phút) Các nhóm: Nhóm “Báo cáo viên” + Trình bày video 1'–1'30s quá trình các nhóm thảo luận và làm việc. + Trình bày phần thuyết trình dưới dạng một vở kịch. + GV và HS cả lớp lắng nghe. + GV điều động cả lớp đặt câu hỏi và yêu cầu nhóm HS trả lời các câu hỏi.

- Hoạt động 4: (10 phút) GV giới thiệu sản phẩm các nhóm “Nhà sản xuất”

64 + Các nhóm trình bày video 1–1p30s mô tả được các bước nhóm làm cơm rượu tại nhà theo phương pháp lên men. + Cho cả lớp thưởng thức cơm rượu, nhóm tư vấn cách sử dụng sản phẩm cơm rượu một cách hợp lí nhất.

- Hoạt động 5: (7 phút) GV giới thiệu sản phẩm các nhóm “Tuyên truyền” + Các nhóm trình bày video clip từ 1–1p30s quá trình nhóm hoạt động. + Trình bày ý tưởng và nội dung poster tuyên truyền. + GV điều động HS lắng nghe và đặt câu hỏi.  Hoạt động 6: (3 phút) Tổng kết bài + GV tổng kết về nội dung bài học và quá trình làm việc của nhóm trong suốt thời gian vừa qua.

5. Webquest

Hình 2.12. Giao diện trang giới thiệu WebQuest chủ đề 3 Webquest gồm có các nội dung - Giới thiệu Xem video clip: https://www.youtube.com/watch?v=K3eF7FTwwUQ Ancol (alcohol, rượu, cồn) rất gần gũi với chúng ta. Chúng xuất hiện trong rất nhiều sản phẩm từ đồ dùng y tế, lương thực thực phẩm, hóa chất,... đem đến nhiều lợi ích cho con người. Một trong số đó là sản phẩm rượu. Tuy nhiên, việc sử dụng rượu sai mục đích, không hợp lý đã mang đến nhiều tác động không tốt đến

65 sức khỏe, tài sản... đó có thể là các tác hại tức thời cũng có thể là những tác động lâu dài.

Do đó, chúng ta cần tự trang bị cho mình kiến thức về việc sử dụng các sản phẩm chứa rượu một cách an toàn và hiệu quả nhất.

Vậy thì, thế nào là sử dụng sản phẩm chứa cồn một cách khoa học?

- Nhiệm vụ Các nhóm đã được phân công trên lớp cùng thảo luận trực tuyến, họp nhóm trên mạng xã hội và họp nhóm trực tiếp, tìm tài liệu để trả lời các câu hỏi sau: + Câu hỏi chủ đề: Câu 1. Làm thế nào để chúng ta giữ gìn và bảo vệ sức khỏe? + Câu hỏi bài học: Câu 2. Ứng dụng của ancol etylic là gì?

Câu 3. Sử dụng các sản phẩm thức uống chứa cồn như thế nào là khoa học? + Câu hỏi nội dung Câu 4. Các ứng dụng (trong y học, công nghiệp,...) của ancol etylic là gì?

Câu 5. Trong công nghiệp, ancol etylic được sản xuất như thế nào?

Câu 6. Từ các loại nông sản chứa nhiều tinh bột (đường, gạo, quả chín,...), ancol etylic được sản xuất như thế nào?

Câu 7. Sử dụng những sản phẩm đồ uống chứa ancol etylic sẽ mang lại những lợi ích nào?

Câu 8. Trong những trường hợp nào thì việc sử dụng những sản phẩm đồ uống chứa cồn sẽ gây ra những tác hại? Những tác hại đó là gì?

Câu 9. Thế nào là uống rượu một cách khoa học?

Các nhóm sẽ báo cáo lại trước lớp dưới các hình thức mà các nhóm đã chọn.

Ngày báo cáo trước lớp sẽ là ngày 21/3/2018.

66

Hình 2.13. Giao diện trang nhiệm vụ của WebQuest chủ đề 3 - Tiến trình + Bước 1: Truy cập WebQuest, nhận nhiệm vụ.

Nhóm “Báo cáo viên”:

Nhóm “Báo cáo viên”

Trả lời các câu hỏi và dàn dựng lại thành

Trả lời các câu hỏi, dàn dựng thành một

một vở kịch. Nội dung của vở kịch là

video clip. Nội dung của video clip là

một “Talk show” giữa người dẫn chương

quá trình phỏng vấn của các biên tập

trình và một chuyên gia y tế.

viên tìm hiệu thực tế.

Nhóm “Nhà sản xuất”

Nhóm “Tuyên truyền”

Thực hiện làm rượu tại nhà với các

Thiết kế poster trên khổ giấy A0. Nội

nguyên liệu truyền thống. Giới thiệu sản

dung của poster hấp dẫn, hình thức thu

phẩm trước lớp.

hút.

+ Bước 2: Lập group trên Facebook messenger, họp nhóm, thảo luận, lên ý tưởng báo cáo, phân chia công việc cá nhân và ngày hoàn tất nhiệm vụ cá nhân. + Bước 3: Tham khảo các đường liên kết tài liệu đã cung cấp để trả lời câu hỏi. + Bước 4: Họp nhóm tổng kết nhiệm vụ cá nhân, chọn thời gian, địa điểm hoàn tất sản phẩm. + Bước 5: Họp nhóm tập dượt phần báo cáo của nhóm. + Bước 6: Báo cáo trước lớp.

67 Lưu ý: Trong quá trình làm, các nhóm phải quay lại các đoạn clip minh chứng, làm biên bản họp nhóm và kế hoạch phân chia công việc của nhóm.

Hình 2.14. Giao diện trang tiến trình của WebQuest chủ đề 3 - Nguồn tư liệu http://www.hcmct3.edu.vn/Resources/Docs/Antoangiaothong/br.pdf http://baochinhphu.vn/Doi–song/Uong–ruou–bia–the–nao–de–vua–vui–vua– khoe/329779.vgp http://vncdc.gov.vn/files/article_attachment/2016/6/hoi–dap–ve–ruou– bia_final.pdf http://vncdc.gov.vn/files/activity_attachment/2015/4/phu–luc–tranh–tu–van– sang–loc–ruou–bia–cong–dong.pdf http://cafef.vn/12–ly–do–ban–nen–uong–mot–ly–ruou–vang–moi–ngay– 20160704150238904.chn http://www.hcmct3.edu.vn/Resources/Docs/Antoangiaothong/br.pdf - Đánh giá + Đánh giá bạn học trong nhóm: sau buổi báo cáo, nhóm sẽ họp nhóm, thảo luận và đánh giá quá trình làm việc của từng thành viên trong nhóm. Các chỉ tiêu đánh giá nằm trong phần phụ lục của trang web. + Đánh giá sản phẩm của nhóm: sau buổi báo cáo, GV sẽ đánh giá và cho điểm sản phẩm của nhóm đã thực hiện.

68 + Đánh giá cá nhân: sau buổi báo cáo, mỗi cá nhân sẽ làm một bài kiểm tra kiến thức (15 phút). Điểm kiểm tra cá nhân và điểm sản phẩm của nhóm sẽ được tính vào cột điểm cá nhân của từng thành viên.

- Kết luận Chúc mừng các em đã hoàn thành xong nhiệm vụ của mình. Các em đã cùng nhau giải quyết được vấn đề đưa ra. Hãy tiếp tục tìm tòi và vận dụng những kiến thức học được vào chính cuộc sống chúng ta, và nhớ hợp tác cùng làm việc với các bạn trong nhóm để đạt được kết quả tốt nhất nhé.

Thiết kế tiêu chí và công cụ đánh giá năng lực HT GQVĐ trong dạy học ở trường phổ thông 2.5.1. Bảng kiểm (Rubric) Để đánh giá năng lực của HS, chúng tôi đề xuất 3 mức độ biểu hiện: - Mức độ 1: Thấp. Không có năng lực hoặc ít biểu hiện. HS không có biểu hiện này trong các hoạt động trên lớp.

- Mức độ 2: Trung bình. Có năng lực ở mức độ trung bình. HS có biểu hiện này trong các hoạt động trên lớp nhưng chưa thường xuyên và chưa mang lại hiệu quả.

- Mức độ 3: Cao. Có năng lực ở mức độ cao. HS có biểu hiện thường xuyên và đem lại hiệu quả.

Griffin và Care đã đề xuất trong ATC21S rubic (Patrick Griffin, et al., 2011) đánh giá năng lực xã hội và năng lực nhận thức như sau: Rubic đánh giá năng lực xã hội NL thành phần

Chỉ báo thực hiện

NL thấp

NL trung bình

NL cao

Sự tham gia

Hành động

Sự khác nhau

Không hoặc

Hoạt động

Hoạt động

về mức năng

rất ít hoạt động

trong những

trong các tình

lực trong thực

tình huống

huống quen

hiện nhiệm vụ

quen thuộc

thuộc và

69

NL thành phần

Chỉ báo thực

NL thấp

hiện

NL trung bình

trong nhóm

NL cao không quen thuộc

Tương tác

Hoàn thành nhiệm vụ

Phản hồi hoặc

Chấp nhận

Đáp lại những

Khởi xướng và

hợp tác với các

giao tiếp trực

hoạt động

thúc đẩy các

thành viên

tiếp và gián

trong quá trình

quá trình

khác

tiếp

giao tiếp

tương tác

Động lực,

Chỉ có mặt

trách nhiệm

trong các hoạt

những nỗ lực

quyết nhiệm

thực hiện

động nhóm

giải quyết

vụ qua nhiều

nhiệm vụ

lần thử nghiệm

nhiệm vụ

Xác định và có Kiên nhẫn giải

và qua nhiều phương án khác nhau Nêu quan điểm

Trách nhiệm

Khả năng tích

Xem xét

Điều chỉnh và

Sử dụng góp ý,

hợp ý kiến với

những đóng

phối hợp theo

đóng góp của

các thành viên

góp hoặc gợi ý

các đóng góp,

người khác để

nhóm

của người

góp ý của

đưa ra các

khác

người khác

cách giải quyết khả thi

Quan tâm đến phản hồi của người khác

Đối chiếu

Thành viên

Các đóng góp

Các đóng góp

những đóng

nhóm không

được mọi

được các thành

góp của mình

làm theo các

người tiếp thu,

viên tiếp thu

với nhu cầu

gợi ý của

hiểu và có

trên cơ sở hiểu

của người

nhóm

những phản

biết của người

hồi cẩn trọng

nhận

khác Năng lực điều chỉnh (hành vi) xã hội

70

NL thành phần

Siêu nhận thức

Biến đổi nhận thức

Chỉ báo thực

NL thấp

NL trung bình

NL cao

Khả năng đánh

Xem xét

Nỗ lực đi đến

Thống nhất

giá kiến thức,

những khác

sự hiểu biết

được cách giải

điểm mạnh,

biệt

chung

quyết cho

hiện

điểm yếu của

những khác

người khác

biệt

Mô tả điểm

Tự ghi lại

Nhận xét về

Đánh giá hoạt

mạnh, điểm

những hoạt

hoạt động của

động của bản

yếu, kiến thức

động của bản

bản thân, về sự

thân theo mức

của người

thân

cần thiết và

năng lực

khác

Trao đổi

tính đúng đắn

Tìm cách điều

Tự ghi lại

Nhận xét hoạt

Nhận xét về

hòa và thích

những hoạt

động của

kiến thức

ứng với sự

động của

người khác, về

chuyên môn

khác biệt

người khác

sự cần thiết và

dựa trên quá

tính đúng đắn

trình thực hiện

Giải quyết sự

Đảm nhận các

Hoàn thành

Chủ động, tiên

Có năng lực

khác biệt và

nhiệm vụ độc

các nhiệm vụ

phong thực

chịu trách

nêu sáng kiến

lập với người

và báo cáo cho

hiện trách

nhiệm

giải quyết

khác

người khác

nhiệm của nhóm

Rubic đánh Rubic đánh giá năng lực nhận thức NL thành phần

Chỉ báo thực hiện

NL thấp

NL trung bình

NL cao

Năng lực điều chỉnh (thực hiện) nhiệm vụ Phân tích vấn

Xác định các

Xem xét bề

Chia vấn đề

Xác định trình

đề

yếu tố và

ngoài của vấn

thành các

tự cần thiết

71

NL thành phần

Chỉ báo thực hiện thông tin về

NL thấp

NL trung bình

NL cao

đề

nhiệm vụ nhỏ

của từng

vấn đề

Thiết lập mục tiêu

nhiệm vụ nhỏ

Hình thành và

Lập mục tiêu

Lập mục tiêu

Lập mục tiêu

chia sẻ các

chung như:

cho các nhiệm

để tìm ra các

mục tiêu thành

hoàn thành

vụ nhỏ

mối liên hệ

phần

mục tiêu

giữa các nhiệm vụ nhỏ

Tập hợp các

Chỉ dùng

Chia sẻ tài liệu

Quyết định sử

nguồn lực,

nguồn tài liệu

của bản thân

dụng nguồn tài

Quản lí nguồn

kiến thức và

của bản thân

với các thành

liệu chung của

lực

năng lực

viên khác

nhóm để giải

chuyên môn

quyết nhiệm vụ

Thông cảm với

Không đưa ra

Biết cách khai

Dùng những

Năng lực quản

sự mơ hồ và

hướng hành

thác các tình

tình huống mơ

lí tính linh hoạt

tính linh hoạt

động trong

huống mơ hồ

hồ để đưa ra

và sự mơ hồ

Thu thập thông tin

Tính hệ thống

những tình

quyết định giải

huống mơ hồ

quyết

Cách thu thập

Nhận ra nhu

Tìm kiếm và

Tổ chức, sắp

và chia sẻ

cầu cần thêm

khai thác

xếp lại thông

thông tin

thông tin

thông tin

tin

Cách tiếp cận

Thử nghiệm

Có những

Đưa ra các giải

xuyên suốt và

phương án giải

hành động

pháp khả thi

hiệu quả

quyết ngẫu

chiến lược

một cách hệ

nhiên và vẫn

tuần tự

thống

có một số lỗi Năng lực học hỏi và xây dựng kiến thức

72

NL thành phần

Chỉ báo thực

NL thấp

NL trung bình

NL cao

Tần suất trao

Tập trung vào

Kết nối các

Xác định các

đổi thông tin

các thông tin

thông tin với

mối quan hệ

riêng lẻ

nhau

và mô hình

hiện

Các mối quan hệ

giữa các loại thông tin

Sự ngẫu nhiên, tình cờ

Triển khai

Xác định được

Sử dụng kiến

hành động

chuỗi nguyên

thức tổng quát

nhưng không

nhân, kết quả

về nguyên

hoặc chưa

nhân và kết

nhận thức

quả để lập kế

được tác động

hoạch chiến

của hành động

lược

Giả sử / Nếu /

Kiểm nghiệm

Điều chỉnh giả

Điều chỉnh, cơ

Nếu như

giả thiết

thiết

cấu lại sự hiểu

Giả định

biết về vấn đề Dựa trên sự mô tả các mức độ cơ bản này, chúng tôi lập bảng mô tả chi tiết mức độ các biểu hiện khác nhau của năng lực HT GQVĐ: Bảng mô tả các tiêu chí năng lực HT GQVĐ Năng lực thành

giá

phần

1. Tham gia Sự tham gia

Mức độ

Tiêu chí đánh

vào quá trình thực

hiện

nhiệm trong nhóm

vụ

1

2

3

Không hoặc chỉ

Tham gia hoạt

Tham gia hoạt

tham gia các hoạt

động không

động thường

động của cả

thường xuyên

xuyên và tạo sản

nhóm cách ngẫu

hoặc ngẫu nhiên

phẩm

nhiên và không

nhưng tạo sản

tạo thành sản

phẩm

73 Năng lực thành

Mức độ

Tiêu chí đánh giá

2

3

Đáp lại những

Chủ động tương

hoạt động trong

tác và thúc đẩy

quá trình giao

sự giao tiếp giữa

tiếp.

các thành viên.

Không hoàn

Hoàn thành

Cố gắng hoàn

thành nhiệm vụ

nhiệm vụ cá nhân

thành đầy đủ

nhưng chỉ ở mức

nhiệm vụ cá nhân

giao.

đột đạt yêu cầu.

một cách tốt nhất.

Bỏ qua những

Bỏ qua quan

Phân tích góp ý,

4. Lắng nghe

đóng góp, gợi ý

điểm cá nhân để

đóng góp của

và sử dụng ý

của các thành

thực hiện theo

người khác, phối

đóng

viên khác, chỉ

đóng góp, góp ý

hợp với trình bày

góp của các

làm theo quan

của người khác.

quan điểm cá

thành

điểm cá nhân.

phần

1 phẩm

2. Tần suất

Giao tiếp thụ

phản hồi hoặc động, hoặc không giao tiếp với các

thành tiếp với các thành

viên khác

viên

3. Có trách nhiệm hiện

thực

nhiệm cá nhân mà nhóm

vụ cá nhân

Nêu quan kiến điểm

tham gia giao

viên

nhân để đưa ra

trong nhóm.

các cách giải quyết khả thi

Năng lực

5. Xây dựng, Xác định được sự

Xác định định

Đề xuất và thống

dung

được sự khác

nhất được

hòa khác biệt và thích

điều

được sự khác ứng một cách thụ

biệt, nhận xét về

phương án tốt

chỉnh

biệt giữa các

tính đúng đắn và

nhất để giải quyết

sự cần thiết.

sự khác biệt.

(hành vi) xã hội

động.

thành viên 6. Nhận ra vai

Chủ động đảm

Chủ động nhận

Chủ động, tiên

trò,

nhận nhận các

nhiệm vụ cá

phong thực hiện

trách

74 Năng lực thành

Mức độ

Tiêu chí đánh giá

phần

1

2

nhiệm của cá nhiệm vụ độc lập. nhân, báo cáo với nhân và các thành

các thành viên

viên

3 trách nhiệm của nhóm.

khác.

trong tập thể.

7. Phân tích Xem xét bề ngoài được

trọng

của vấn đề.

tâm của vấn

Chia vấn đề

Phân chia thành

thành các nhiệm

các vấn đề theo

vụ nhỏ

một trình tự hợp

đề cần giải

lý, khoa học.

quyết và trình bày

với

nhóm.

Năng lực điều chỉnh (thực hiện) nhiệm vụ

8. Xác định

Xác định được

Lập nhiều mục

Đặt ra các yêu

được các mục

mục tiêu chung

tiêu cho các

cầu cần đạt đượ

tiêu cần đạt

đơn giản

nhiệm vụ nhỏ.

cho mỗi tiêu chí.

Chỉ dùng nguồn

Chia sẻ tài liệu,

Tìm tòi nguồn tài

nguồn

tài liệu, tài

nguồn tài nguyên

liệu, tài nguyên

nguyên

nguyên của bản

của bản thân với

để đưa ra sử dụng

các thành viên

chung cho các

khác.

thành viên trong

được 9. Chia sẽ tài liệu, tài

với các thành thân hoặc thầy cô viên

trong

cung cấp sẵn có

nhóm

nhóm.

10. Có năng lực thu thập và

chia

thông tin

sẻ

Nhận ra nhu cầu

Tìm kiếm thông

Thu thập thông

cần thêm thông

tin và sử dụng

tin, xử lí hợp lí

tin hoặc không

thông tin nhưng

đúng nội dung

tham gia tìm

xử lí chưa triệt

cần quan tâm.

kiếm.

để.

75 Năng lực thành

Mức độ

Tiêu chí đánh giá

1

2

3

Năng lực

11. Tích cực

Ít trao đổi hoặc

Trao đổi các

Trảo đổi thông

học hỏi

trao đổi thông

không tập trung

thông tin một

tin và thúc đẩy

và xây

tin về vấn đề

vào các vấn đề

cách liền mạch.

các thành viên

phần

dựng kiến đang thức

giải

trọng tâm.

khác trao đổi thông tin.

quyết

2.5.2. Phiếu hỏi - Phiếu hỏi được chúng tôi thiết kế bao gồm các câu hỏi rõ ràng, cụ thể, bám sát vào các tiêu chí của năng lực HT GQVĐ. Mục đích sử dụng phiếu hỏi là để HS tham gia vào quá trình tự đánh giá.

- Mẫu phiếu hỏi (dành cho HS): Họ tên:...........................................................................................................................

Lớp: .................................................... Trường: ............................................................

Em hãy () vào mức độ mà mình cho là phù hợp nhất: Mức độ 1: Thấp

Mức độ 2: Trung bình

Mức độ 3: Cao

STT

Biểu hiện của năng lực HT GQVĐ

1

Tôi tham gia vào quá trình thực hiện nhiệm vụ trong nhóm

2 3 4

5

Tôi có tham gia phản hồi hoặc giao tiếp với các thành viên khác.

Tôi có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ cá nhân.

Tôi lắng nghe và sử dụng ý kiến đóng góp của các thành viên trong nhóm.

Tôi biết góp ý xây dựng, dung hòa được sự khác biệt giữa các thành viên.

Mức độ 1

2

3

76 Mức độ

STT

Biểu hiện của năng lực HT GQVĐ

1

Tôi tham gia vào quá trình thực hiện nhiệm vụ trong nhóm

1

2

3

Tôi chủ động nhận ra vai trò, trách nhiệm của cá nhân và

6

các thành viên trong tập thể.

Tôi phân tích được trọng tâm của vấn đề cần giải quyết và

7

trình bày với nhóm.

Tôi xác định được các mục tiêu cần đạt được.

8

Tôi chia sẽ tài liệu, nguồn tài nguyên với các thành viên

9

trong nhóm.

10

Tôi có năng lực thu thập và chia sẻ thông tin.

11

Tôi tích cực trao đổi thông tin về vấn đề đang giải quyết.

2.5.3. Phiếu đánh giá năng lực

- Mục đích sử dụng phiếu đánh giá năng lực là để GV đánh giá sự phát triển năng lực HS thông qua các biểu hiện và HSHT. - Mẫu phiếu đánh giá năng lực (dành cho GV): Họ tên HS: .......................................... Nhóm: ..............................................................

Lớp: .................................................... Trường: ...........................................................

Họ tên GV quan sát: .....................................................................................................

Dựa vào bảng tiêu chí đánh giá năng lực, quý Thầy Cô hãy đánh dấu () vào mức độ mà mình cho là phù hợp nhất: Mức độ 1: Thấp STT

1 2

Mức độ 2: Trung bình

Biểu hiện của năng lực HT GQVĐ Tham gia vào quá trình thực hiện nhiệm vụ trong nhóm Tần suất phản hồi hoặc giao tiếp với các

Mức độ 3: Cao Mức độ 1

2

3

Nhận xét

77 thành viên khác.

Có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ cá nhân.

3

Lắng nghe và sử dụng ý kiến đóng góp của

4

các thành viên trong nhóm.

Xây dựng, dung hòa được sự khác biệt giữa

5

các thành viên.

Nhận ra vai trò, trách nhiệm của cá nhân và

6

các thành viên trong tập thể.

Phân tích được trọng tâm của vấn đề cần

7

giải quyết và trình bày với nhóm.

Xác định được các mục tiêu cần đạt được.

8

Chia sẽ tài liệu, nguồn tài nguyên với các

9

thành viên trong nhóm.

Có năng lực thu thập và chia sẻ thông tin.

10

Tích cực trao đổi thông tin về vấn đề đang

11

giải quyết.

2.5.4. Phiếu đánh đồng đẳng

- Mục đích sử dụng phiếu đánh giá đồng đẳng là để HS đánh giá năng lực lẫn nhau, - Mẫu phiếu đánh giá năng lực (dành cho nhóm HS): Nhóm: ................................................. Lớp:..................................................................

Biểu quyết cho điểm các thành viên trong nhóm theo các tiêu chí với thang điểm cho mỗitiêu chí như sau: 3 = Hoàn thành tốt yêu cầu; 2 = Đạt yêu cầu; 1 = Không đạt yêu cầu Tiêu chí

T

Họ tên

Thực hiện

Thống

Chia sẻ

Đề xuất

Hoàn

Hợp tác

Ổ

HS

theo đúng

nhất được

thông tin,

được các

thành

hoàn

N

được

kế hoạch

ý kiến của

tài liệu

ý kiến,

nhiệm vụ

thành sản

G

78 đánh

cá nhân

tham khảo

phương

cá nhân

phẩm

với tập thể

với các

án

do tập thể

chung của

giao

nhóm

làm việc

giá

bạn trong nhóm 1

2

3

1

2

3

1

2

3

1

2

3

1

2

3

1

2

3

2.5.5. Kế hoạch phân công nhiệm vụ Chúng tôi hướng dẫn HS lên kế hoạch phân công nhiệm vụ như một phần trong tiến trình dạy học định hướng phát triển năng lực HT GQVĐ cho HS.

79 KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CÔNG VIỆC CỦA NHÓM Nhóm: ....................................... Lớp: .............................................................

Tuần 1 Nội dung công việc (gợi ý)

Người thực hiện

Tìm kiếm thu thập tài liệu / viết kịch bản Tổng hợp tài liệu / chuẩn bị đạo cụ Phân tích, xử lí thông tin lấy nội dung chính thức Viết báo cáo, làm sản phẩm A0 (hoặc tập kịch) Thiết kế powerpoint, tờ rơi Quay phim, chụp hình Biên tập video clip Báo cáo sản phẩm, thuyết trình Họp trực tuyến

Cả nhóm

Họp nhóm trực tiếp

Cả nhóm

Thứ 2-3

Thứ 4-6

Thứ 7

Tuần 2 CN

Thứ …

80 2.5.6. Thiết kế bài kiểm tra 2.5.6.1.

Bài kiểm tra chủ đề 1

- Trắc nghiệm Câu 1: Thành phần chính của khí sinh học (biogas) và khí thiên nhiên là A. C2H6.

B. CO2.

C. N2.

D. CH4.

Câu 2: Nguồn nguyên liệu nào sau đây không được dùng để sản xuất khí sinh học?

A. Rơm rạ, thân lá khô.

B. Bèo, cây cỏ.

C. Phân gia súc.

D. Nước thải nhà máy, xí nghiệp.

Câu 3: Phát biểu nào không phải là tính chất của metan?

A. Khi đốt cháy tỏa nhiều nhiệt.

B. Nhẹ hơn không khí.

C. Không màu, mùi hắc.

D. Tác dụng với khí clo trong điều kiện ánh sáng.

Câu 4: Quá trình lên men tạo khí sinh học (biogas) diễn ra nhờ các vi khuẩn hoạt động ở môi trường A. hiếu khí.

B. kị khí.

C. có nhiệt độ rất cao.

D. có áp suất cao.

Câu 5: Vai trò của vi sinh vật trong quá trình sản xuất biogas là gì?

A. Phân hủy chất hữu cơ phức tạp thành các chất hữu cơ đơn giản.

B. Tổng hợp các chất hữu cơ đơn giản thành các chất hữu cơ phức tạp.

C. Là nguyên liệu tổng hợp khí sinh học.

D. Làm giảm áp suất trong bể chứa.

Câu 6: Cho các ý kiến sau: (1) Sản xuất khí sinh học làm giảm phát thải khí nhà kính.

(2) Sản xuất khí sinh học làm tạo nguồn khí đốt cho các hộ chăn nuôi.

(3) Sản xuất khí sinh học cũng đồng thời thu được phân bón hữu cơ.

(4) Sản xuất khí sinh học giúp bảo vệ môi trường sống.

Số phát biểu đúng về lợi ích của việc sản xuất khí sinh học (biogas) là A. 4.

B. 2.

C. 3.

Câu 7: Nhận định nào sau đây không đúng?

A. Khí metan gây hiệu ứng nhà kính.

D. 1.

81 B. Hỗn hợp khí sinh học không độc, không gây ô nhiễm môi trường.

C. Khí sinh học đốt cháy tỏa nhiều nhiệt.

D. Lên men tạo khí sinh học ta cũng thu được phân hữu cơ chất lượng cao.

Câu 8: Để loại bỏ CO2 trong khí sinh học (biogas) ta thường dùng dung dịch A. NaHCO3.

B. NaCl.

C. Ca(OH)2.

D. H2SO4.

- Tự luận Câu 9: Vì sao nguồn môi trường sống ở nông thôn Việt Nam ngày nay ngày càng bị ô nhiễm? Làm thế nào để có môi trường không khí trong lành?

Câu 10: Một số thành phố đang thu hồi metan từ việc phân huỷ rác thải để tạo ra “năng lượng xanh”. Những thành phố lớn có thể sản xuất năng lượng từ metan đủ cung cấp cho 25.000 hộ dân. Để làm được điều này, mỗi ngày thành phố cần lượng điện năng đủ sinh ra 1,08.109 kJ. Biết rằng metan cháy theo phương trình hoá học: CH4 (k) + 2O2 → CO2 (k) + 2H2O (k); Biết 1 mol metan cháy toả ra lượng nhiệt là -802,0 kJ. Cần bao nhiêu tấn metan để sinh ra 1,08.109 kJ. Giả sử hiệu suất chuyển từ nhiệt năng thành điện năng là 100%.

2.5.6.2.

Bài kiểm tra chủ đề 2

- Trắc nghiệm Câu 1: Khí thải chính gây “hiệu ứng nhà kính” là A. CO

B. CO2.

C. N2.

D. CH4.

Câu 2: Từ dầu mỏ người ta có thể sản xuất ra được nhiều loại như: A. hóa phẩm, dược phẩm

B. hóa phẩm, thực phẩm.

C. dược phẩm, thực phẩm.

D. thực phẩm, mỹ phẩm.

Câu 3: Ở nước ta hiện nay, dầu mỏ đang khai thác nhiều ở vùng nào?

A. Đồng bằng sông Hồng.

B. Bắc trung Bộ.

C. Đông Nam Bộ

D. Duyên hải Nam Trung Bộ.

Câu 4: Dự án “Biến chất thải thành nguồn năng lượng sạch thông qua sử dụng công nghệ khí sinh học” (gọi tắt là dự án Biogas) của Việt Nam đã 3 lần vinh dự được nhận các Giải thưởng quốc tế uy tín bao gồm: Giải thưởng “Năng lượng toàn cầu” tại Brussels - Bỉ năm 2006; Giải thưởng Ashden về “Năng lượng bền vững” tại

82 London - Anh năm 2010; Giải thưởng “Vì con người” tại Diễn đàn năng lượng thế giới, Dubai năm 2012 nhờ tính hiệu quả và quy mô lợi ích mà nó mang lại. Dự án đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và cải thiện mạnh mẽ môi trường sống của hàng trăm ngàn người dân ở nông thôn, trong đó biogas sản xuất từ chất thải chăn nuôi trở thành nguồn nhiên liệu trong sinh hoạt. Tác dụng của việc sử dụng biogas là A. giảm giá thành sản xuất dầu, khí.

B. phát triển chăn nuôi.

C. đốt để lấy nhiệt, đun nấu và thắp sáng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

D. giải quyết công ăn việc làm ở khu vực nông thôn.

Câu 5: Hiện nay, các nguồn năng lượng, nhiên liệu hóa thạch như dầu mỏ, than đá, khí thiên nhiên… đang ngày càng cạn kiệt do bị khai thác quá mức. Để thay thế một phần nhiên liệu hóa thạch trong sinh hoạt của người dân ở nông thôn, người ta đã có giải pháp sản xuất khí metan bằng cách nào dưới đây?

A. Lên men các chất thải hữu cơ như phân gia súc trong hầm biogas.

B. Thu khí metan từ bùn ao.

C. Lên men ngũ cốc.

D. Cho hơi nước đi qua than nóng đỏ.

Câu 6: Một trong những thách thức trong tương lai của loài người là tình trạng khan hiếm và cạn kiệt năng lượng. Để đảm bảo sự phát triển của nhân loại được bền vững, cần phải tiến hành thay thế dần việc sử dụng các nguồn năng lượng hóa thạch bằng các nguồn năng lượng tái tạo hay còn gọi là năng lượng sạch. Trong số các nguồn năng lượng: (1) thủy điện, (2) gió, (3) mặt trời, (4) hoá thạch; những nguồn năng lượng sạch là: A. (1), (2), (4).

B. (2), (3), (4).

C. (1), (3), (4).

D. (1), (2), (3).

Câu 7: Môi trường không khí, đất, nước… xung quanh các nhà máy công nghiệp thường bị ô nhiễm nặng bởi khí độc, ion kim loại nặng và các hóa chất. Biện pháp nào dưới đây không thể được sử dụng để giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ môi trường?

A. Thực hiện chu trình khép kín để tận dụng chất thải một cách hiệu quả.

B. Thay đổi công nghệ sản xuất để hạn chế chất thải độc hại.

83 C. Xả thải trực tiếp ra không khí, sông, biển để pha loãng chất thải độc hại.

D. Đầu tư hệ thống xử lý chất thải trước khi xả ra ngoài môi trường.

Câu 8: Tại Việt Nam, xăng sinh học E5 (được pha chế từ 5% etanol nguyên chất E100 và 95% xăng RON92) được sử dụng thử nghiệm từ năm 2010. Theo quyết định số 53/2012/QĐ–TTg ngày 22/11/2012 của Thủ tướng thì từ ngày 1/12/2015, xăng E5 sẽ được sử dụng bắt buộc trên phạm vi toàn quốc. Việc sử dụng xăng E5 góp phần bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng do đây là loại nhiên liệu sinh học có khả năng tái sinh, đồng thời trong quá trình cháy làm giảm thiểu đáng kể các loại khí thải độc hại có trong nhiên liệu truyền thống như CO, SO2, hạt bụi và khí CO2, góp phần giảm hiệu ứng nhà kính và giúp môi trường an toàn, trong sạch hơn. a) Cồn etanol nguyên chất (E100) dùng để pha chế xăng E5 được điều chế bằng cách nào dưới đây?

A. Thủy phân etyl clorua trong kiềm nóng.

B. Lên men tinh bột sắn.

C. Hiđro hóa etanal với xúc tác Ni nung nóng.

D. Hiđrat hóa etilen thu được từ quá trình sản xuất dầu mỏ. b) Viết các phương trình phản ứng xảy ra ở câu (a) c) Cần dung bao nhiêu lít etanol nguyên chất và xăng RON92 để pha thành 380 lít xăng E5. Biết hao hụt trong quá trình pha là 5%.

2.5.6.3.

Đề kiểm tra chủ đề 3

- Trắc nghiệm Câu 1: Quá trình lên men rượu etylic từ đường glucozơ là quá trình A. hô hấp hiếu khí.

B. hô hấp kị khí.

C. lên men kị khí.

D. tổng hợp.

Câu 2: Cho các nguyên liệu sau (1) chuối

(2) nho

(3) gạo nếp

(4) giấm

Các nguyên liệu dùng để sản xuất rượu truyền thống là A. (1), (2).

B. (1), (2), (3).

C. (1), (2), (4)

D. (1), (3), (4).

Câu 3: Ancol etylic 400 có nghĩa là A. trong 100 gam dung dịch ancol có 40 gam ancol C2H5OH nguyên chất.

84 B. trong 100 ml dung dịch ancol có 60 gam nước.

C. trong 100 ml dung dịch ancol có 40ml C2H5OH nguyên chất.

D. trong 100 gam ancol có 60ml nước.

Câu 4: Theo thống kê của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, tỷ lệ số tai nạn giao thông có liên quan đến rượu bia là A. 30%.

B. 40%.

C. 50%.

D. 60%.

Câu 5: Người tham gia giao thông sẽ bị xử phạt khi nồng độ cồn trong cơ thể đạt mức bao nhiêu ?

A. 50 mg/100 ml máu hoặc 0,25 mg/l khí thở B. 40 mg/100 ml máu hoặc 0,20 mg/l khí thở C. 30 mg/100 ml máu hoặc 0,15 mg/l khí thở D. 20 mg/100 ml máu hoặc 0,1 mg/l khí thở Câu 6: Chất độc nguy hiểm dễ bị lẫn trong rượu có pha cồn công nghiệp là A. metanol.

B. axit axetic.

C. phenol.

D. benzen.

Câu 7: Nồng độ cồn trong máu bao nhiêu thì có thể gây tử vong?

A. 400 mg/100 ml.

B. 450 mg/100 ml.

C. 100-250 mg/100 ml.

D. 500 mg/100 ml.

Câu 8: Cảnh sát giao thông thường xử dụng thiết bị có chứa một loại hợp chất X, hợp chất X này có thể oxi hóa rượu tạo sản phẩm có màu xanh đen. Hiện tượng này dùng để nhận biết rượu trong hơi thở của tài xế. Chất X là A. Cr(OH)3.

B. Cr2O3.

C. CrO

D. CrO3.

- Tự luận Câu 9: Etanol thực phẩm và etanol công nghiệp khác nhau như thế nào?

Câu 10: Nam đi đến một nhà hàng và gặp các bạn. Họ rủ nhau ra quầy lấy một chai rượu, có 3 loại rượu sau: (I)

Chivas 21 Diamond Jubilee

- dung tích 700 ml

- độ rượu 43o

(II)

Johnnie Walker Double Black

- dung tích 750 ml

- độ rượu 40o

(III)

Johnnie Walker Swing

- dung tích 650 (ml)

- độ rượu 43,6o

Mọi người dự định sẽ uống hết chai rượu trước khi về, nhưng Nam không muốn mọi người quá say nên định gọi một chai có lượng cồn ít nhất. Nam phân vân

85 không biết nên chọn chai nào. Nếu em là nhân viên nhà hàng, em hãy chọn giúp Nam một chai từ danh sách các loại rượu ở trên.

Một số điều cần lưu ý để nâng cao hiệu quả việc sử dụng WebQuest phát triển năng lực HT GQVĐ cho HS - Trong quá trình học tập qua WebQuest, GV cần theo dõi, hướng dẫn và quan sát các nhóm thực hiện nhiệm vụ để kịp thời điều chỉnh khi cần thiết. Do đặc thù của phương pháp WebQuest, GV có thể thực hiện thao tác này bằng cách sử dụng các ứng dụng nhắn tin trực tuyến như: Facebook messenger, Zalo, Viber,…

Mặt khác, GV cũng có thể tăng cường quan sát qua hình ảnh, video clip, biên bản họp nhóm, bảng phân công nhiệm vụ.

- Việc GV quan sát các hoạt động của HS qua các công cụ trực tuyến đem lại các lợi ích tích cực, tuy nhiên cũng cần lưu ý là việc này cũng sẽ chiếm nhiều quỹ thời gian của GV. Để khắc phục, ngoài việc yêu cầu HS báo cáo lại bằng hình ảnh, video clip, GV còn có thể yêu cầu HS hay nhóm HS lên kế hoạch thời gian thực hiện nhiệm vụ hay thời gian thảo luận cụ thể, GV tham gia dưới vai trò quan sát.

- Sử dụng tối đa các chức năng của các dịch vụ tạo trang web trực tuyến như đăng tải hình ảnh, video clip, sử dụng chức năng đếm ngày… nhằm tạo nội dung phong phú và gây thích thú cho HS.

86

Tiểu kết Chương 2 Trên cơ sở phân tích nội dung hóa học hữu cơ lớp 11, chúng tôi tiến hành xây dựng ba chủ đề dạy học tích hợp, sử dụng phương pháp WebQuest để phát triển năng lực HT GQVĐ cho HS. Qua quá trình thực nghiệm, chúng tôi đã rút ra được các nguyên tắc xây dựng chủ đề tích hợp, xây dựng WebQuest và một số vấn đề đáng lưu ý để nâng cao hiệu quả giảng dạy. Nội dung các chủ đề tích hợp liên môn gồm Hóa học, Sinh học, Địa lí, Giáo dục công dân, Công nghệ. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đã thiết kế bảng tiêu chí đánh giá năng lực, phiếu hỏi sau bài học và bài kiểm tra đánh giá kiến thức của HS. Kết quả thu được chúng tôi sử dụng để phân tích làm dữ liệu của chương sau.