Xây dựng và sử dụng phiếu học tập để dạy tự học kiến thức chương I phần di truyền học - Sinh học 12

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ

N

Học viên: NGUYỄN VIẾT TRUNG

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

thức chương I phần di truyền học - Sinh học 12 THPT

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

Nâng cao”.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

“ Xây dựng và sử dụng phiếu học tập để dạy tự học kiến

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

1 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Luận văn này được hoàn thành tại Đại học Vinh

Ơ

N

Người thực hiện đề tài: NGUYỄN VIẾT TRUNG

N

H

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Lê Đình Trung

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Luận văn này được bảo vệ trước hội đồng chuyên ngành Lý luận phương pháp dạy học Sinh học

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

Có thể tìm đọc luận văn tại thư viện trường Đại Học Vinh

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Phản biện 2: TS. Đinh Quang Báo

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

U

Y

Phản biện 1: PGS.TS Nguyễn Đình Nhâm

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

2 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Phần I. MỞ ĐẦU 1. Lý do cho ̣n đề tài

N

Giáo dục và đào tạo đang là vấn đề thách thức của toàn cầu, hiện nay các quốc

H

Ơ

gia trên thế giới đang nổ lực đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục - đào tạo với

N

nhiều mô hình, biện pháp khác nhau nhằm mở rộng quy mô, nâng cao tính tích cực trong

Đ ẠO

giáo dục và Đào tạo, đặc biệt chỉ thị số 14 (4- 1999) [18].

TP

được thể chế hóa trong luật giáo dục (2005), được cụ thể hóa trong các chỉ thị của Bộ Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo quyết định số 16/2006/QĐ-

N

G

BGDĐT ngày 5/6/2006 của Bộ trưởng Bộ GD& ĐT đã nêu: “phải phát huy tính tích cực,

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối

TR ẦN

tượng học sinh, điều kiện của từng lớp học; bồi dưỡng học sinh phương pháp tự học, khả năng hợp tác; rèn luyện khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh” [18].

10 00

B

Mục tiêu đặt ra trong ngành giáo dục nước ta hiện nay là đổi mới phương pháp dạy học theo hướng thay đổi từ hướng truyền thụ một chiều sang dạy học theo “phương

A

pháp tích cực”, làm cho quá trình học là quá trình kiến tạo: HS tìm tòi, khám phá, phát

-H

Ó

hiện, khai thác và xử lý thông tin, tự hình thành hiểu biết, năng lực và phẩm chất. Chú trọng hình thành các năng lực (tự học, sáng tạo, hợp tác) dạy phương pháp và kĩ thuật

-L

Ý

lao động khoa học, dạy cách học [1]. Tư tưởng nhấn mạnh vai trò chủ đạo tích cực của

ÁN

người học, xem người học là chủ thể của quá trình học tập đã có từ lâu. Ở thế kỷ XVII,

TO

A.Kômenxki đã viết “Giáo dục có mục đích đánh thức năng lực nhạy cảm, phán đoán đúng đắn, phát triển nhân cách…Hãy tìm ra phương pháp cho giáo viên dạy ít hơn, học

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

quyết Trung Ương 4 khóa VII (1- 1993), Nghị quyết Trung Ương 2 khóa VIII (12- 1996),

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

dạy học [1]. Định hướng đổi mới phương pháp dạy và học đã được xác định trong Nghị

D

IỄ N

Đ

ÀN

sinh học nhiều hơn” [13]. Ở nước ta vấn đề phát huy tính tích cực chủ động của học sinh nhằm đào tạo những người lao động sáng tạo đã được đặt ra trong ngành giáo dục từ những năm 1960, với khẩu hiệu biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Tuy nhiên, thuật ngữ dạy học lấy học sinh làm trung tâm chỉ được phổ biến gần đây. Quá trình dạy học lấy GV làm trung tâm sang dạy học lấy HS làm trung tâm là một xu thế tất yếu có lý do lịch sử. Để thực hiện được điều này đòi hỏi người giáo viên phải thay đổi

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

3 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

phương pháp dạy của mình, yêu cầ u GV phải có trình độ cao hơn nhiều cả về phẩm chất và năng lực nghề nghiệp. “Một GV sáng tạo là một GV biết giúp đỡ HS tiến bộ nhanh

N

chóng trên con đường tự học, GV phải là người hướng dẫn, người cố vấn hơn là chỉ

H

Ơ

đóng vai trò công cụ truyền đạt tri thức” [12],[13]. “Người thầy giáo tồi truyền đạt chân

N

lý, người thầy giáo giỏi dạy cách tìm ra chân lý”.

TP

pháp, thói quen tự học, biết ứng dụng những điều đã học vào những tình huống mới, biết

Đ ẠO

phát hiện và giải quyết những vấn đề đặt ra, tạo cho HS lòng ham học, khơi dậy tiềm năng vốn có trong mỗi HS. Tuy nhiên, hiê ̣n nay sự chuyển biến về phương pháp dạy học

N

G

ở trường phổ thông, phương pháp đào tạo ở trường sư phạm chưa được là bao, phổ biến

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

vẫn là cách dạy thông báo các kiến thức định sẵn, cách học thụ động, sách vở, tình trạng

TR ẦN

chung hàng ngày vẫn là “Thầy đọc - trò chép” hoặc giảng giải xen kẽ vấn đáp tái hiện, giải thích minh hoạ bằng tranh [11]. Nếu cứ tiếp tục cách dạy và học như thế giáo dục sẽ không đáp ứng nhu cầu đổi mới của xã hội. Sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá

10 00

B

đất nước (2000 - 2020), sự thách thức trước nguy cơ tụt hậu trên đường tiến vào thế kỷ XXI bằng cách cạnh tranh trí tuệ đang đòi hỏi đổi mới giáo dục, trong đó có sự đổi mới

A

căn bản về phương pháp dạy và học [9]. Đã đế n lúc chúng ta phải thực hiện theo khẩu

-H

Ó

hiệu “Trả lại vị trí vốn có cho người học và tự học” [14].

Một trong những biện pháp giúp HS tự học đó là sử dụng PHT trong dạy học.

-L

Ý

PHT với tính chất là một phương tiện dạy học có ưu điểm rất lớn như dễ sử dụng, hiệu

ÁN

quả cao, sử dụng được trong nhiều khâu của quá trình dạy học: Hình thành kiến thức

TO

mới, cũng cố vận dụng, kiểm tra đánh giá vừa phát huy được công tác độc lập của học sinh, vừa phát huy được hoạt động tập thể. Phiếu học tập không chỉ là phương tiện truyền

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

đào tạo thành quá trình tự đào tạo, rèn luyện cho người học có được kỹ năng, phương

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Như vậy, một trong những điều cốt lõi của giáo dục hiện nay là chuyển quá trình

D

IỄ N

Đ

ÀN

tải kiến thức mà còn hướng dẫn cách tự học cho học sinh đồng thời qua đó rèn luyện năng lực tư duy sáng tạo và xử lý linh hoạt cho người học. Phiếu học tập không chỉ tổ chức hoạt động theo cá nhân mà có thể tổ chức hoạt động theo nhóm một cách có hiệu qủa. Thông qua PHT GV có thể tổ chức cho ho ̣c sinh thảo luâ ̣n nhóm. Theo điề u tra của M.Hebditch (1990) về mức đô ̣ hứng thú với các phương pháp da ̣y ho ̣c của ho ̣c sinh từ 11 đế n 18, thì thảo luâ ̣n nhóm chiế m 80%, đô ̣ lưu trữ thông tin 50% [25]. Tuy PHT có

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

4 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

vai trò quan tro ̣ng như vâ ̣y nhưng việc dạy học bằng PHT chiế m tỉ lê ̣ rấ t thấ p [26]. PHT chưa được sử dụng phổ biến, trong quá trình dạy học đa phần PHT được sử dụng còn

N

mang tính hình thức, phần lớn giáo viên chỉ sử dụng khi thao giảng. Do vậy chưa phát

H

Ơ

huy hết vai trò quan trọng mà PHT mang lại. Bên cạnh đó hiện nay PHT chủ yếu được

N

giáo viên sử dụng trong khi dạy bài mới mà ít sử dụng trong các khâu khác của dạy học

TP

nhều. Do vậy, với thời gian ngắn nhất ở trường THPT không thể cung cấp cho HS cả

Đ ẠO

một kho tàng kiến thức khổng lồ, nhiệm vụ của người giáo viên hiện nay không phải cung cấp cho học sinh một vốn tri thức mà quan trọng họ phải trang bị cho học sinh khả

N

G

năng tự làm việc, tự nghiên cứu, tự tìm hiểu và tự nắm bắt thêm tri thức mới...Qua đó

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

nâng cao được hiệu quả tiếp thu, lĩnh hội kiến thức và hình thành kỹ năng, kĩ xảo của

TR ẦN

các em. Vì vậy việc áp dụng PHT sẽ giảm bớt thời gian trên lớp, giúp học sinh tự giác học tập, nâng cao chất lượng dạy học, đáp ứng được yêu cầu đổi mới công tác giáo dục hiện nay. Chính vì thế theo chúng tôi việc sử dụng PHT là việc cần thiết đối với mỗi giáo

10 00

B

viên.

Kiến thức chương I, phần di truyền học trong Sinh học 12 là kiến thức khó, là

A

trọng tâm của môn sinh học, việc HS tiếp thu kiến thức gặp một số trở ngại. Song chương

-H

Ó

trình di truyền học đã được HS tiếp cận từ sớm, HS đã có những kiến thức nhất định về nội dung của bài học. Vậy việc phát triển phương pháp tự học ở HS trong chương I phần

-L

Ý

di truyền là việc làm cần thiết. Nếu chúng ta kết hợp linh hoạt giữa việc sử dụng PHT để

ÁN

nâng cao khả năng tự học với các phương pháp dạy học tích cực khác sẽ nâng cao được

TO

chất lượng quá trình dạy và học chương I - phần di truyền học. Mặt khác, chương trình lớp 12 THPT mới cải cách, nội dung có nhiều đổi mới. Do vậy chưa có hệ thống PHT

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

thông mới cải cách, kiến thức trong SGK có nhiều điểm mới và khó, nội dung tương đối

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

đặc biệt sử dụng PHT trong việc hướng dẫn học sinh tự học. Ngoài ra chương trình phổ

D

IỄ N

Đ

ÀN

đủ về số lượng và chất lượng phục vụ cho quá trình dạy học. Xuất phát từ những lý do trên tôi đã chọn đề tài: “ Xây dựng và sử dụng phiếu học tập để dạy tự học kiến thức chương I phần di truyền học - Sinh học 12 THPT Nâng cao”.

2. Mu ̣c đić h nghiên cứu

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

5 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Xây dựng bộ phiếu học tập đủ về số lượng và chất lượng phục vụ cho việc dạy học chương I - phần di truyền học sinh học 12 THPT.

N

- Xây dựng quy trình sử dụng PHT trong da ̣y ho ̣c nhằm năng cao khả nâng tự học

H

Ơ

chương I - phần di truyền học Sinh học 12 THPT Nâng cao.

N

3. Đố i tươ ̣ng và khách thể nghiên cứu

TP

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Đ ẠO

Bộ phiếu học tập và quy trình sử dụng phiếu học tập trong dạy học chương I - phần di truyền học Sinh học 12 nâng cao THPT.

N

G

4. Giả thiế t khoa ho ̣c

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nếu xây dựng được bộ PHT phầ n DTH Sinh ho ̣c 12 THPT và sử dụng hợp lý sẽ nâng

TR ẦN

cao được chất lượng dạy học chương I, đặc biệt nâng cao được khả năng tự học cho HS đối với phần kiến thức di truyền học nói riêng và môn Sinh học nói chung.

5. Nhiê ̣m vu ̣ nghiên cứu

10 00

B

- Tìm hiểu cơ sở lý luận về việc xây dựng và sử dụng PHT trong quá trình dạy học nói chung và hướng dẫn tự học nói riêng.

A

- Phân tích cấu trúc, nội dung kiến thức kĩ năng chương I, phần di truyền học.

-H

Ó

- Thiết lập quy trình xây dựng PHT. - Xây dựng bộ phiếu học tập chương I, phần di truyền học THPT 12 Nâng cao.

-L

Ý

- Xây dựng quy trình sử dụng PHT để dạy tự học kiến thức chương I, phần di truyền

ÁN

học Sinh học 12 THPT.

TO

- Thực nghiệm xác định tính khả thi và hiệu quả của bộ phiếu học tập trong việc tổ chức và truyền tải nội dung dạy học chương I - phần di truyền học.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Học Sinh lớp 12 THPT

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

3.1. Khách thể nghiên cứu

D

IỄ N

Đ

ÀN

6. Phương pháp nghiên cứu 6.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết - Nghiên cứu các tài liệu về chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước trong công tác giáo dục và các tài liệu, sách báo có liên quan đến đề tài.

- Nghiên cứu nội dung chương trình sách giáo khoa lớp 12 THPT nâng cao.

- Nghiên cứu tài liệu lý luận về PHT, nguyên tắc, kĩ thuật thiết kế và sử dụng PHT.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

6 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

6.2. Phương pháp chuyên gia - Trao đổi với những nhà sư phạm, những người am hiểu sâu rộng về lĩnh vực nghiên

N

cứu, từ đó có những định hướng cho việc nghiên cứu đề tài.

H

Ơ

- Trao đổi trực tiếp với giáo viên dạy học Sinh học 12 về bộ phiếu đã soạn làm cơ

N

sở chỉnh sữa và hoàn thiện bộ phiếu học tập.

TP

+ Kĩ năng soạn bài.

Đ ẠO

+ Kĩ năng thiết kế PHT.

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Tiềm hiểu việc lĩnh hội kiến thức của HS:

G

+ Việc sử dụng các phương pháp dạy học đặc biệt là việc sử dụng PHT.

H Ư

+ Ý thức học tập.

TR ẦN

+ Chất lượng lĩnh hội kiến thức.

+ Các kỹ năng được rèn luyện trong học tập.

10 00

6.4.1. Thực nghiệm thăm dò

B

6.4. Phương pháp thực nghiệm Sư phạm

Sử dụng phiếu điều tra: Xây dựng phiếu điều tra tìm hiểu thực trạng sử dụng phiếu

A

học tập trong dạy học Sinh học 12 mới ở các phần đã học. Tổ chức điều tra và xử lý kết

-H

Ó

quả điều tra.

6.3.2. Thực nghiệm chính thức

-L

Ý

* Mục đích: Nhằm thu thập số liệu và xử lý bằng toán học thống kê, xác định chỉ tiêu đo

ÁN

lường và đánh giá chất lượng bộ phiếu.

TO

* Phương pháp thực nghiệm: - Xây dựng hệ thống PHT chương I phần di truyền học - Sinh học 12.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

- Tiềm hiểu việc sử dụng PHT của GV:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

6.3. Phương pháp điều tra cơ bản

D

IỄ N

Đ

ÀN

- Thiết kế giáo án cho lớp thực nghiệm và lớp đối chứng.

- Tổ chức thực nghiệm tại trường THPT: + Chọn các trường thực nghiệm: Các trường thực nghiệm có đủ cơ sở vật chất,

trang thiết bị dạy – học. + Chọn GV thực nghiệm: GV dạy lớp TN cũng là GV dạy lớp ĐC.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

7 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

+ Chọn lớp ĐC và lớp TN phù hợp với tiêu chí đặt ra.

N

+ Tiến hành thực nghiệm: Quá trình TN được tiến hành đầu học kì I năm học

Đ ẠO

Tính các tham số đặc trưng:

+ Điểm trung bình X: Là tham số xác định gía trị trung bình của dãy số thống kê, 1 10  ni x i n i =1 S + Sai số trung bình cộng: m = n 2

1 10  (xi − x ) .ni n 1

G N

TR ẦN

+ Phương sai: S 2 =

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

được tính theo công thức sau: X =

B

+ Độ lệch tiêu chuẩn: Biểu thị mức độ phân tán của các số liệu quanh giá trị trung

10 00

bình cộng. S = S 2

S .100 x

A

+ Hệ số biến thiên: để so sánh hai tập hợp có x khác nhau: Cv% =

-H

Ó

Trong đó:

Ý

Cv% = 0% - 10%: Độ giao động nhỏ, độ tin cậy cao

ÁN

-L

Cv% = 10% - 30%: Dao động trung bình Cv% = 30% - 100%: Dao động lớn, độ tin cậy nhỏ

TO

+ Độ tin cậy (Tđ): Kiểm định độ tin cậy về sự chênh lệch của 2 giá trị trung bình

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

6.5. Phương pháp thống kê toán học

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

+ Phân tích, xử lý và thống kê số liệu thực nghiệm.

N

+ Xây dựng hệ thống câu hỏi khảo sát chung cho cả lớp TN và lớp ĐC.

H

Ơ

2009 – 2010.

ÀN

cộng của TN và ĐC bằng đại lượng kiểm định td theo công thức:

D

IỄ N

Đ

Td =

Trong đó:

X TN − X DC

2 2 S TN S DC + nTN n DC

S2TN: Phương sai của lớp TN S2ĐC: Phương sai của lớp đối chứng

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

8 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

NTN: Số bài KT của lớp TN

N

NĐC: Số bài KT của lớp ĐC

H

Ơ

Giá trị tới hạn của td là t tra trong bảng phân phối student với  = 0.05 và bậc tự

N

do f = n1 + n2 - 2. Nếu |td| ≥ t thì sự sai khác của các giá trị trung bình TN và ĐC là có

Đ ẠO

lượng và % số bài đạt các loại điểm và tổng số bài có điểm 5 trở lên làm cơ sở định lượng, đánh giá chất lượng lĩnh hội kiến thức từ đó tìm ra nguyên nhân ảnh hưởng đến

G

chất lượng học tập.

7. Những đóng góp mới của đề tài

TR ẦN

bài kiểm tra và được chấm theo thang điểm 10.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Các số liệu xác định chất lượng của lớp ĐC và TN được chi tiết hoá trong đáp án

B

- Thiết lập quy trình xây dựng PHT.

10 00

- Xây dựng bộ PHT chương I, phần di truyền học Sinh học 12.

A

- Xây dựng quy trình sử dụng phiếu học tập để da ̣y tự ho ̣c.

-H

Ó

- Qua thực nghiệm xác định được giá trị của bộ PHT đã xây dựng.

Ý

8. Giới ha ̣n đề tài

-L

- Thiết lập quy trình xây dựng PHT.

ÁN

- Xây dựng bộ PHT chương I - phần di truyền học Sinh học 12 (Nâng cao) THPT.

TO

- Xây dựng quy trình sử dụng PHT trong các khâu của quá trình dạy tự học nhằm

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Các số liệu điều tra cơ bản được xử lý thống kê toán học trên bảng Excel, tính số

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

ý nghĩa.

D

IỄ N

Đ

ÀN

nâng cao khả năng tự học của học sinh.

PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương I. Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc sử dụng PHT da ̣y tư ̣ ho ̣c 1.1. Lược sử nghiên cứu liên quan đế n đề tài 1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới thế giới liên quan đến đề tài

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

9 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Sử du ̣ng PHT để da ̣y tự ho ̣c là mô ̣t trong những phương pháp da ̣y ho ̣c lấ y ho ̣c sinh làm trung tâm. Trên thế giới phương pháp da ̣y ho ̣c lấ y ho ̣c sinh làm trung tâm có

N

mầ m mố ng từ cuố i thế kỉ XIX, đươ ̣c phát triể n từ những năm 20, đươ ̣c phát triể n ma ̣nh

N

H

Ơ

từ những năm 70 của thế kỉ XX [12]. Ở Pháp, vào những năm 1920 đã hình thành những “nhà trường mới”, đă ̣t vấ n đề

Đ ẠO

điề u phải lấ y ho ̣c sinh làm trung tâm. Bô ̣ giáo du ̣c Pháp năm 1981 đã khẳ ng đinh: ̣ Cầ n kiên quyế t đă ̣t đứa trẻ vào trung tâm giáo du ̣c và có sự thích ứng hơn nữa ở mỗ i trường

N

G

hơ ̣p đă ̣c biê ̣t [2].

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ở Hoa Kỳ: Trong những năm 1960 đã vâ ̣n du ̣ng phương pháp da ̣y ho ̣c theo nhóm.

TR ẦN

Ý tưởng da ̣y ho ̣c cá nhân hóa ra đời trong những năm 1970, đã đươ ̣c thử nghiê ̣m gầ n 200 trường: Giáo viên xác đinh ̣ mu ̣c tiêu, cung cấ p các phiế u hướng dẫn (PHT) để ho ̣c sinh tiế n hành công viê ̣c đô ̣c lâ ̣p theo nhip̣ đô ̣ phù hơp̣ với năng lực [21].

10 00

B

Ở Hàn Quố c: Từ thâ ̣p niên 90 tới đây: Giáo du ̣c hướng vào giai đoa ̣n hâ ̣u công nghiê ̣p. Để đáp ứng đòi hỏi mới đă ̣t ra do sự bùng nổ kiế n thức và sáng ta ̣o kiế n thức

-H

Ó

A

mới cầ n phát triể n năng lực tư duy, năng lực giải quyế t vấ n đề và tính sáng ta ̣o [21]. Ở Nhâ ̣t Bản: Hô ̣i đồ ng quố c gia cải cách giáo du ̣c đã đề ra 3 yêu cầ u thiế t yế u của cải cách giáo du ̣c là [1]:

-L

Ý

1. Thực hiê ̣n viê ̣c chuyể n sang hê ̣ thố ng giáo du ̣c suố t đời.

TO

ÁN

2. Chú tro ̣ng hơn nửa vai trò quan tro ̣ng của tính cách mỗi con người.

3. Làm cho giáo du ̣c phù hơ ̣p hơn với những thay đổ i của thời đa ̣i.

Da ̣y ho ̣c lấ y ho ̣c sinh làm trung tâm đã đươ ̣c nhiề u nhà giáo du ̣c nghiên cứu: Tư

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

hướng này đã có ảnh hưởng tới Hoa Kỳ và nhiề u nước châu Âu. Luâ ̣t đinh ̣ hướng giáo du ̣c 10 năm, ban hành năm 1989 đã khẳ ng đinh: ̣ Về nguyên tắ c, mo ̣i hoa ̣t đô ̣ng giáo du ̣c

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

phát triể n năng lực ở trẻ, khuyế n khích các hoa ̣t đô ̣ng do chiń h ho ̣c sinh tự quản. Xu

D

IỄ N

Đ

ÀN

tưởng nhấn mạnh vai tích cực chủ động của người học, xem người học là chủ thể của quá trình học tập đã có từ lâu, ở thế kỉ XVII, A.Kômenski đã viết: “Giáo dục có mục đích đánh thức năng lực nhạy cảm, phán đoán, phát triển nhân cách… hãy tìm ra phương pháp cho phép GV dạy ít hơn, HS học nhiều hơn” [14].

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

10 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

X.L.Rubixtein (1946): Đã khẳ ng đinh ̣ rằ ng tư duy thường bắ t đầ u từ mô ̣t vấ n đề hay mô ̣t câu hỏi từ sự nga ̣c nhiên hay thắ c mắ c từ mô ̣t mâu thuẫn. Nên trong quá trình

N

da ̣y ho ̣c phải đề ra mô ̣t phương pháp sao cho ho ̣c sinh hứng thú ho ̣c tâ ̣p.

H

Ơ

Biaxinop (1967): Tác giả đã đề câ ̣p đế n viê ̣c chím liñ h tri thức bằ ng cách qua các

N

phương pháp và hình thức da ̣y ho ̣c kích thích đươc̣ sự hoa ̣t đô ̣ng nhâ ̣n thức tích cực, sinh

TP

M.A.Đialop và M.N.Xcantin (1980) đã nhâ ̣n xét rằ ng: Nguyên tắ c về tính tự giác

G N

sinh mang mô ̣t tiń h chấ t tić h cực và tự giác [19].

Đ ẠO

và tin ́ h tić h cực của ho ̣c sinh gắ n bó với tiń h nguyên tắ c về vai trò chỉ đa ̣o của nhà giáo du ̣c và thể hiê ̣n tính chấ t mới me ̃ của quá trình da ̣y ho ̣c, trong đó tấ t cả công viê ̣c của ho ̣c

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

R.C Sharma (1988) viết: “Trong phương pháp dạy học HSTT, toàn bộ quá trình

TR ẦN

dạy học đều hướng vào nhu cầu, khả năng, lợi ích của HS. Mục đích là phát triển ở HS kĩ năng và năng lực độc lập học tập và giải quyết các vấn đề… Vai trò của GV là tạo ra những tình huống để phát triển vấn đề, giúp HS nhận biết vấn đề, lập giả thuyết, làm

10 00

B

sáng tỏ và thử nghiệm các giả thuyết, rút ra kết luận” [13].

Theo K.Barry và King (1993), đặt cơ sở cho HSTT là những công trình của John

A

Dewey (Experience and education, 1938) và Carl Rogers (Freedom to learn, 1986). Các

-H

Ó

tác giả này đề cao nhu cầu, lợi ích của người học, đề xuất việc để cho người học lựa chọn nội dung học tập, được tự lực tìm tòi nghiên cứu. Theo hướng đó, bên cạnh xu hướng

-L

Ý

truyền thống thiết kế chương trình giảng dạy lấy logic nội dung môn học làm trung tâm

ÁN

đã xuất hiện xu hướng thiết kế chương trình học tập lấy nhu cầu, lợi ích của người học

TO

làm trung tâm [13].

R.R.Singh (1991) cho rằng tư tưởng này đặc biệt nhấn mạnh vai trò của người

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

[19].

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

đô ̣ng của ho ̣c sinh và đòi hỏi phải áp du ̣ng duy trì nhâ ̣n thức vào trong lao đô ̣ng của ho ̣

D

IỄ N

Đ

ÀN

học, hoạt động học. Người học được đặt ở vị trí trung tâm của hệ giáo dục, vừa là mục đích lại vừa là chủ thể của quá trình học tập. Vì nhấn mạnh điều này, tác giả đề nghị thay thuật ngữ “quá trình dạy học lấy người học làm trung tâm”, “quá trình học tập do người học điều khiển”. Tác giả đã viết: “Làm thế nào để cá thể hóa quá trình học tập để cho tiềm năng của mỗi cá nhân được phát triển đầy đủ đang là một thách thức chủ yếu đối với giáo dục” [13].

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

11 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1.1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam Trước yêu cầu thực tiễn đặt ra cho các ngành khoa học nói chung và giáo dục nói

Ơ

N

riêng đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng tích cực hoá người học, với các biện

N

H

pháp tổ chức học sinh hoạt động tự lực, chủ động đã trở thành xu hướng của nhiều quốc

U

Y

gia trên thế giới và khu vực.

Đ ẠO

trường sư pha ̣m đã có khẩ u hiê ̣u: “Biế n quá trình đào ta ̣o thành quá triǹ h tự đào ta ̣o”. Từ sau những năm 1970 trở đi, các nghiên cứu, về các biện pháp tổ chức học sinh hoạt động

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

học tập tự lực được quan tâm nghiên cứu đồng bộ cả về lý thuyết và thực hành. Trong

H Ư

đó nổi bật là các công trình nghiên cứu: “Cải tiến phương pháp dạy và học nhằm phát

TR ẦN

huy trí thông minh của học sinh” của tác giả Nguyễn Sỹ Tý (1971). “Kiểm tra kiến thức bằng phiếu kiểm tra” của tác giả Lê Nhân (1974) [14].

10 00

B

Đặc biệt sau nghị quyết Trung Ương IV khoá VII (tháng 2-1993), Nghị quyết TW II khoá VIII (tháng 12 - 1996). Và gần đây nhất là nghị quyết TW VI khoá IX (tháng 4

A

- 2002) của Đảng về vấn đề đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích

-H

Ó

cực của học sinh trở thành vấn đề quan trọng cấp bách của ngành Giáo dục trong giai

Ý

đoạn hiện nay. Để tổ chức được các phương pháp dạy học tích cực đòi hỏi phải có các

-L

phương tiện tham gia tổ chức như: Bài tập, bài tập tình huống, bài toán nhận thức, câu

ÁN

hỏi trắc nghiệm, phiếu học tập [18].

TO

Cùng với sự đổi mới về tư tưởng, quan điểm của Đảng, Nhà nước và của toàn dân

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

động học tập tự lực, chủ động, sáng tạo đã được đặt ra. Cũng thời điể m đó trong các

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Vào những năm 1960, nhiều nghiên cứu về các biện pháp tổ chức học sinh hoạt

D

IỄ N

Đ

ÀN

về Giáo dục, nhiều tác giả tâm huyết cũng có những nghiên cứu có giá trị về đổi mới phương pháp Giáo dục – dạy học như: GS.TS Trần Bá Hoành: Bản chất của việc dạy học lấy học sinh làm trung tâm (Kỷ yếu hội thảo khoa học), đã có những đóng góp to lớn trong việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng hoạt động hóa người học [10].

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

12 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

GS.TS Đinh Quang Báo “ Phát triển hoạt động nhận thức HS trong các bài dạy Sinh học ở trường phổ thông Việt Nam” , luận án phó tiến sĩ năm 1981, cho rằng: Vấn

N

đề cung cấp cho HS các biện pháp, kỹ năng để tự bổ sung kiến thức, nghĩa là biến quá

H

Ơ

trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo, là dạy HS cách học... , rất cần thiết.

N

Lê Đình Trung: “ Xây dựng và sử dụng bài toán nhận thức để nâng cao hiệu quả

Đ ẠO

- Lý luận dạy học sinh học đại cương - Đinh Quang Báo, Nguyễn Đức Thành.

- Vận dụng phương pháp tích cực vào dạy học sinh học 10 – Nguyễn An Ninh

N

G

(Luận văn thạc sĩ).

H Ư

- Dạy - tự học của GS.TS Nguyễn Cảnh Toàn.

TR ẦN

- Tổ chức hoạt động học tập tự lực trong dạy học Sinh thái học lớp 11 THPTPhan Thị Bích Ngân (Luận văn thạc sĩ)...

Tuy nhiên, hầu hết các công trình đưa ra chỉ ở mức độ chung chung cho bộ môn

10 00

B

Sinh học mà chưa có công trình nào cụ thể về từng phương pháp sử dụng từng phương tiện cho từng nội dung cụ thể. Các vấ n đề đưa ra chỉ được đề cập trong các công trình

A

nghiên cứu lồng ghép với các phương tiện khác, nhất là sử dụng phiếu học tập để dạy

-H

Ó

phần di truyền học Sinh học 12 - THPT. Tuy nhiên, Cho tới nay PHT cũng đã có nhiề u tác giã nghiên cứu. Có thể đề câ ̣p

-L

Ý

tới mô ̣t số tài liê ̣u và công triǹ h có đề câ ̣p đế n vấ n đề sử du ̣ng PHT trong da ̣y ho ̣c như:

ÁN

Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên giáo viên THPT chu kỳ III của GS.TS.Nguyễn

TO

Thành Đạt [18].

IỄ N

Đ

ÀN

Kĩ thuật dạy học sinh học của GS.Trần Bá Hoành [11].

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Ngoài ra có thể kể tới một số tài liệu khác như:

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Luận án PTS 1994 [2].

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

dạy học phần cơ sở vật chất và cơ chế di truyền trong chương trình Sinh học THPT” –

Hà Nhật Thăng và Phạm Hồng Quang (1966) đã tiến hành nghiên cứu và thực

hành phương pháp này qua việc “sử dụng phiếu hoạt động học tập trong tổ chức tự học cho học sinh dân tộc nội trú”. Tuy nhiên, lần đầu tiên nghiên cứu thực nghiệm với một phương pháp mới cho học sinh dân tộc nội trú, tác giả cũng đã thu được một số kết quả nhất định [2].

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

13 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Luận án phó tiến sĩ của Nguyễn Thị Dung (1995) cũng đã nghiên cứu việc “dạy học giải quyết vấn đề có sử dụng PHT” trong chương trình giải phẩu người ở lớp 9 và tỏ

N

ra có hiệu quả. Theo tác giả cốt lõi của phương pháp này là phương pháp nghiên cứa

H

Ơ

“một phương pháp có giá trị trí, đức, dục lớn nhất, kĩ năng tìm tòi sáng chế và những

N

kiến thức vững chắc, phong phú cả về lí thuyết lẫn thực tiễn” [21].

TP

Thuỳ Linh (2004) [21].

Đ ẠO

Nguyễn Thị Thanh Chung (2006): Xây dựng và sử dụng phiếu học tập để dạy học các khái niệm trong chương các quy luật di truyền Sinh học 11 – Luận văn thạc sĩ

N

G

Tóm lại: Việc sử dụng PHT trong qua trình dạy học đã được nhiều tác giả quan

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

tâm đúc kết trong các công trình nghiên cứu. Nhưng do chương trình có nhiều đổi mới,

TR ẦN

giáo viên chưa cập nhật tốt nội dung, nên phương pháp “sử dụng PHT trong dạy học sinh học” chưa được phổ biến trong quá trình giảng dạy.

Phần di truyền học thuộc chương trình lớp 12 mới cải cách và chính thức thực

10 00

B

hiện trong năm học 2008 – 2009 nên chưa có đề tài nghiên cứu về phương pháp sử dụng PHT trong phần này. Chính vì thế vấn đề tác giả nghiên cứu là một vấn đề mới.

A

1.2. Cơ sở lý luận của việc xây dựng và sử dụng PHT trong dạy học nói chung và

-H

Ó

phần cơ sở di truyền học nói riêng 1.2.1. Khái niệm phiếu học tập

-L

Ý

Phiếu học tập (PHT) hay còn gọi là phiếu hoạt động (activity sheet) hay phiếu

ÁN

làm việc (work sheet )

TO

PHT là những “tờ giấy rời”, in sẵn những công tác độc lập hoặc làm theo nhóm

nhỏ được phát cho từng học sinh tự lực hoàn thành trong một thời gian ngắn của tiết học

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

nhằm phát triển ở HS khả năng hệ thống hoá kiến thức. Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Thi

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Sử dụng phiếu hoạt động học tập trong dạy học chương 6 sinh học 7 - THCS

D

IỄ N

Đ

ÀN

hoặc tự học ở nhà. Mỗi PHT có thể giao cho học sinh một hoặc vài nhiệm vụ nhận thức cụ thể nhằm hướng tới kiến thức kỹ năng hay rèn luyện thao tác tư duy để giao cho HS [7]. Hiện nay cùng với sự phát triển của công nghệ khoa học thì các nhiệm vụ học tập không nhất thiết phải được ghi vào trong giấy mà giáo viên có thể sử dụng máy chiếu hoặc máy vi tính để cung cấp những nhiệm vụ đó cho HS. 1.2.2. Cấu trúc phiếu học tập

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

14 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Mỗi PHT có cấu trúc gồm các phần sau: * Phần dẫn:

N

Là các chỉ dẫn của giáo viên quy định kiểu hoạt động, nội dung hoạt động hay

N

-Ví dụ 1: Đọc thông tin mục II.1 SGK trang 12, hoàn thành sơ đồ sau:

H

Ơ

nguồn thông tin.

TP

Kiểu hoạt động là liên hệ, vận dụng kiến thức cũ, nghiên cứu kiến thức mới, so

Đ ẠO

sánh nội dung hoạt động, chú thích các quá trình.

Để đạt hiệu quả sử dụng PHT cao, đảm bảo thời gian thực hiện phần dẫn yêu cầu

N

G

ngắn gọn, rõ ràng, chính xác, dẫn dắt học sinh đến các hoạt động cụ thể.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

* Phần hoạt động:

TR ẦN

Là phần chỉ những công việc, thao tác mà học sinh cần thực hiện, có thể là một hoặc nhiều hoạt động.

Ví dụ: Đọc thông tin mục II trang 12 SGK Sinh học 12- nâng cao và hoàn thành

10 00

B

sơ đồ sau bằng cách điền tiếp vào dấu “….”.

Các thao tác, công việc học sinh cần thực hiện là: Đọc thông tin mục II SGK nâng cao trang 12.

-

Quan sát sơ đồ trong PHT.

-

Tìm ý thích hợp.

-

Điền vào phiếu và hoàn thành PHT.

-L

Ý

-H

Ó

A

-

ÁN

* Phần quy định thời gian thực hiện:

TO

Hoàn thành PHT phải thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định tuỳ vào

khối lượng công việc mà thời gian có thể là 5 phút, 10 phút, dài hơn hoặc ngắn hơn.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

sao cho phù hợp.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

-Ví dụ 2: Qua những kiến thức đã học trong bài 2. Hãy kết nối thông tin hai cột

D

IỄ N

Đ

ÀN

Ngoài ra cũng cần căn cứ vào trình độ học sinh, thời gian tiết học.

Tuy nhiên phần này không bắt buộc phải để trong PHT, nó có thể được giáo viên

thông báo bằng lời trong quá trình phát phiếu. * Phần đáp án: Thường tách biệt với các phần trên được sử dụng để giáo viên chỉnh sửa, bổ sung cho học sinh hay căn cứ đánh giá mức độ lĩnh hội kiến thức cho học sinh.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

15 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

VD : Một PHT đầy đủ có cấu trúc như sau: PHT số: …………..bài…….…….….…..

N

Họ và tên: ………………………….…...

H

Ơ

Lớp: ……...Trường: ……………………

N

PHT: Vai trò các thành phầ n tham gia phiên mã.

TP

hợp.

Đ ẠO

Thời gian: 3 phút

Nội dung

Đ.án 1…..

1....Thành phần làm nguyên liệu cho phiên mã

b. ARN polymeraza

2....Là vị trí bắt đầu quá trình phiên mã

2…..

c. Điểm khởi đầu

3....Có vai trò kéo dài chuỗi theo chiều 5/- 3/

3…..

d. Nucleotit tự do

4....Là khuôn để tổng hợp ARN

4……

5.....Vị trí diễn ra quá trình phiên mã

5……

H Ư

N

G

a. Mạch 3/- 5/ trên ADN

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Vấn đề

của môi trường

10 00

B

f. Chiều 5/- 3/ Đáp án: 1d,

2c,

A

6....Là chiều của quá trình phiên mã 3b,

4a,

6……

6f.

-H

Ó

1.2.3. Phân loại phiếu học tập 1.2.3.1. Căn cứ vào mục đích lý luận dạy học

-L

Ý

a. PHT dùng để hình thành kiến thức mới:

ÁN

Trong quá trình hướng dẫn học sinh nghiên cứu kiến thức mới GV có thể sử

TO

dụng phiếu kết hợp với SGK, học sinh thảo luận sau đó đưa ra ý kiến thống nhất hoặc

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Yêu cầ u: Nghiên cứu SGK mu ̣c I (Cơ chế phiên ma)̃ . Hãy ghép hai cột với nhau cho phù

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Mục tiêu: Xác đinh ̣ đươ ̣c vai trò của các thành phầ n tham gia phiên ma.̃

D

IỄ N

Đ

ÀN

trong một số phần kiến thức gần giống với phần đã học trước đó GV có thể cung cấp PHT cho học sinh, học sinh tự nghiên cứu trên lớp hoặc về nhà vận dụng kiến thức đã học để hoàn thành PHT theo quy định. b. PHT dùng để củng cố, hoàn thiện kiến thức: Sử dụng để truyền thụ kiến thức mới cho học sinh. Thông qua việc dẫn dắt học sinh hoàn thành các yêu cầu trong PHT, học sinh đã lĩnh hội được lượng kiến thức nhất

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

16 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

định. Dạng này cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa giáo viên hướng dẫn và học sinh. PHT này có vai trò rất lớn trong việc khắc sâu kiến thức, giúp học sinh hoàn thiện những kiến

Ơ

N

thức vừa được lĩnh hội.

N

H

c. PHT dùng để kiểm tra, đánh giá:

Y

Được dùng trong các bài kiểm tra 1 tiết, 15 phút, kiểm tra 1 kỳ, kiểm tra năm học.

Đ ẠO

1.2.3.2. Căn cứ vào nguồn thông tin sử dụng để hoàn thành PHT a. PHT khai thác kênh chữ

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Thường dùng trong các khâu dạy bài mới, nội dung của phiếu dạng này đi kèm

H Ư

với kênh “đọc thông tin” hay “nghiên cứu mục, bài…”. Kiến thức SGK phần lớn được

TR ẦN

đề cập dưới dạng kênh chữ, do đó PHT dạng này có vai trò trong việc định hướng cho học sinh cách đọc, cách thảo luận để từ đó HS tự chiếm lĩnh tri thức. b. PHT khai thác kênh hình

10 00

B

Hệ thống tranh ảnh, hình vẽ được xem là một trong những phương tiện trực quan của quá trình dạy học, có vai trò rất lớn trong việc truyền tải thông tin. Việc sử dụng

Ó

A

PHT khai thác kênh hình có vai trò lớn trong việc định hướng cho HS khai thác nội dung

-H

hình vẽ, tranh ảnh. Đây được xem là dạng phiếu tích cực với học sinh, có thể sử dụng

Ý

trong tất cả các khâu của quá trình dạy học giúp học sinh phát triển kỹ năng quan sát,

-L

phân tích. Nguồn thông tin để hoàn thành PHT là kênh hình trong SGK, tranh ảnh, phim

ÁN

tư liệu.

ÀN

TO

c. PHT khai thác cả kênh chữ và kênh hình So với hai dạng trên thì dạng này phổ biến hơn nhiều bởi chương trình SGK đổi

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

học tập của học sinh để điều chỉnh lại phương pháp dạy học cho phù hợp.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Giúp học sinh khắc sâu, hệ thống hoá lại kiến thức, giúp giáo viên nắm bắt được tình hình

D

IỄ N

Đ

mới có cả kênh chữ và kênh hình đi kèm với nhau. Dạng này yêu cầu học sinh vừa đọc thông tin, vừa quan sát hình mới có thể hoàn thành PHT. 1.2.3.3. Căn cứ vào đặc điểm nội dung [7] a. Loại phiếu hình thành kiến thức * Dạng 1: Tìm ý phù hợp điền vào ô trống của bảng

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

17 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Dạng PHT có ưu điểm rèn luyện cho học sinh biết đọc tóm tắt tìm ra ý chính.

Sau khi hoàn thành phiếu kiến thức được tóm tắt và hệ thống hóa. Dạng này thường được

N

sử dụng với những kiến thức được trình bày bằng kênh chữ trong SGK.

H

Ơ

* Dạng 2: Tìm ý cơ bản và xác định quá trình phát triển của nội dung

N

Dạng PHT có vai trò lớn trong việc rèn luyện khả năng phát hiện kiến thức quan

TP

* Dạng 3: Tóm tắt và chỉ ra sự phát triển của ý thức

Đ ẠO

Dạng này giúp học sinh thấy được mối quan hệ giữa các thành phần trong một quan hệ thống nhất, qua việc phát hiện từng thành phầ n kiế n thức HS sẽ hiểu rõ hơn lượng

TR ẦN

* Dạng 1: Phiếu phát triển kĩ năng so sánh

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

b. Loại phiếu phát triển năng lực nhận thức

N

G

kiến thức mình lĩnh hội.

So sánh là một trong những ki ̃ năng rất quan trọng vì qua việc so sánh học sinh sẽ phân tích được những điểm giống và khác nhau giữa các sự vật hiện tượng, từ đó học

10 00

B

sinh có khả năng phân biệt được sự vật hiện tượng này với sự vật và hiện tượng khác.

PHT dạng này có ưu điểm lớn trong việc định hướng các dấu hiệu, các chỉ tiêu so sánh,

A

qua đó học sinh có cơ sở để đánh giá những điểm giống và khác nhau trong khi so sánh.

-H

Ó

* Dạng 2: Phiếu phát triển kĩ năng phân tích Phân tích là một kĩ năng rất quan trọng, vì thông qua việc phân tích HS mới hiểu

-L

Ý

sâu các vấn đề, nắm chắc vốn tri thức mà mình tiếp thu được, từ đó mới vận dụng linh

ÁN

hoạt vào việc giải bài tập cũng như vận dụng kiến thức vào thực tế một cách hợp lí. PHT

TO

dạng này định hướng cách tiếp nhận thông tin, bằng những kiến thức học sinh có kết hợp với việc định hướng trong PHT các em tự hoàn thiện những kiến thức còn lại.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

thức, và diễn đạt bằng hình vẽ nên chính xác hơn.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

trọng và tìm ra mối quan hệ giữa các kiến thức thành phần, chỉ ra sự phát triển của kiến

D

IỄ N

Đ

ÀN

* Dạng 3: Phiếu phát triển kĩ năng tổng hợp Dạng PHT này giúp các em hệ thống lại những kiến thức đã học, nó có vai trò

quan trọng khi học xong một chương, một phần hoặc toàn bộ chương trình đã học.

Như vậy, việc phân loại PHT có thể hình dung qua sơ đồ sau: Sơ đồ 1.1. Các loại PHT dùng trong dạy học

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

18 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

* Quán triệt mục tiêu, nội dung bài học

-L

Ý

Mục tiêu của bài học không chỉ là hoàn thành kiến thức, kĩ năng mà quan trọng

ÁN

hơn là phải phát triển tư duy và vận dụng kiến thức. Do đó trong quá trình dạy học có sử dụng PHT, giáo viên luôn bám sát mục tiêu bài học, không xa rời nội dung chính của

TO

bài, tránh gây nhiễu cho học sinh trong quá trình lĩnh hội kiến thức, tập trung vào kiến

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

-H

Ó

1.2.4. Yêu cầu phiếu học tập

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

D

IỄ N

Đ

ÀN

thức của bài. * Đảm bảo tính chính xác Trong quá trình dạy học Sinh học nói chung việc sử dụng PHT là hết sức cần thiết. Tuy nhiên khi hướng dẫn học sinh hoàn thành hãy lập các sơ đồ, bảng hay trả lời câu hỏi có trong PHT phải luôn đảm bảo tính chính xác về kiến thức của bài học, tránh việc xây dựng PHT có sơ đồ, hệ thống quá rườm rà, phức tạp. Việc sử dụng PHT, phù

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

19 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

hợp cả về trình độ nhận thức của học sinh, cả về thời gian và lôgic chung của chương trình không gò bó, gượng ép.

N

* Đảm bảo nâng dần mức độ từ dễ đến khó

H

Ơ

Trong quá trình dạy học sử dụng PHT cho học sinh, tuỳ vào trình độ, năng lực cụ

N

thể của học sinh mà giáo viên nâng dần yêu cầu và mức độ hệ thống hoá từ dễ đến khó

TP

1.2.5. Vai trò phiếu học tập

Đ ẠO

PHT có ưu thế cao hơn câu hỏi, bài tập ở chỗ khi muốn xác định một nội dung kiến thức nào đó thỏa mãn nhiều tiêu chí hoặc xác định nội dung từ các tiêu chí khác

N

G

nhau, nếu diễn đạt bằng câu hỏi thì dài dòng, ta có thế bằng một bảng có nhiều tiêu chí

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

thuộc một cột, các hàng khác nhau. Học sinh căn cứ vào tiêu chí ở cột và hàng để tìm ý

TR ẦN

điền vào ô trống cho phù hợp. Như vậy giá trị lớn nhất của PHT là với một nhiệm vụ phứp tạp được định hướng rõ ràng, diễn đạt ngắn gọn bằng một bảng gồm các hàng, cột ghi rõ các tiêu chí cụ thể

10 00

B

Trong dạy học truyền thống, giáo viên là trung tâm hoạt động, trong một giờ học hoạt động của giáo viên ciếm phần lớn, giáo viên trình bày giảng giải, làm thí

A

nghiệm, biểu diễn phân tích, tổng hợp minh họa... còn học sinh ngồi nghe ghi chép, nhìn

-H

Ó

quan sát một cách thụ động, khi giáo viên nêu những câu hỏi thì học sinh thụ động trả lời, nhưng chỉ có một vài học sinh được hoạt động vì thời gian có hạn, còn nhiều học

-L

Ý

sinh khác ngồi nghe câu trả lời của các bạn, của giáo viên. Vì vậy không được hoạt động

ÁN

không được rèn luyện ki ̃ năng hoạt động. Bằng việc sử dụng tích cực PHT, chuyển hoạt

TO

động của giáo viên từ trình bày, giảng giải, thuyết minh sang hoạt động hướng dẫn, chỉ đạo. Mọi học sinh được tham gia tích cực, không còn hiện tượng thụ động nghe giảng.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

lời, bằng sơ đồ, bằng bảng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

như sau: Giáo viên trình bày nội dung bằng ngôn ngữ hệ thống hoá (sơ đồ chữ), bằng

D

IỄ N

Đ

ÀN

Cụ thể PHT có những vai trò sau: 1.2.5.1. Phiếu học tập là một phương tiện truyền tải nội dung dạy học Trong quá trình dạy học PHT được sử dụng như một phương tiện để truyền tải kiến thức, nội dung của phiếu chính là nội dung hoạt động học tập của học sinh. Thông qua việc hoàn thành các yêu cầu nhất định trong phiếu một cách độc lập hay có sự trợ giúp của giáo viên mà học sinh lĩnh hội được một lượng kiến thức tương ứng.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

20 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1.2.5.2. Phiếu học tập là một phương tiện hữu ích trong việc rèn luyện các ki ̃ năng cho học sinh

N

Để hoàn thành được các yêu cầu do PHT đưa ra học sinh phải huy động hầu như

N

H

Ơ

tất cả các ki ̃ năng hành động, thao tác tư duy: Quan sát, phân tích, tổng hợp, so sánh, phán đoán, suy luận, khái quát hoá, cụ thể hoá, hệ thống hoá. Vì vậy sử dụng PHT trong

Đ ẠO

Trong quá trình tổ chức dạy học cho học sinh có thể sử dụng PHT giao cho mỗi cá nhân hoặc nhóm học sinh hoàn thành, bắt buộc học sinh phải chủ động tìm tòi kiến

N

G

thức. Vì vậy, tính tích cực chủ động, sáng tạo của học sinh được nâng lên.

Mặt khác mỗi PHT có thể dùng trong nhiều khâu của quá trình tự học như nghiên

H Ư

TR ẦN

cứu tài liệu mới, ôn tập, củng cố, kiểm tra đánh giá ... dưới nhiều hình thức như ở lớp hoặc ở nhà, có thể cần sự giúp đở của giáo viên hoặc không. Do vậy, PHT còn phát huy được khả năng tự học, tự nghiên cứu cho học sinh.

10 00

B

1.2.5.4. Phiếu học tập là kế hoạch nhỏ để tổ chức dạy học PHT thường được thiết kế dưới dạng bảng có nhiều cột, nhiều hàng thể hiện

A

nhiều tiêu chí. Vì vậy, ưu thế của PHT là khi muốn xác định một nội dung kiến thức,

-H

Ó

thoả mãn nhiều tiêu chí hay xác định nhiều nội dung với các tiêu chí khác nhau. Với PHT một nhiệm vụ học tập phức tạp được định hướng rõ ràng, diễn đạt ngắn gọn như

-L

Ý

một kế hoạch nhỏ dưới dạng bảng hoặc sơ đồ. PHT có thể sử dụng trong tất cả các khâu

ÁN

của quá trình dạy học.

TO

1.2.5.5. PHT đảm bảo thông tin hai chiều giữa dạy và học, làm cơ sở cho việc uốn nắn,

IỄ N

Đ

ÀN

chỉnh sửa những lệch lạc trong hoạt động nhận thức của người học

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

học tự nghiên cứu cho học sinh

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

1.2.5.3. Phiếu học tập phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo, rèn luyện năng lực tự

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

quá trình dạy học sẽ giúp cho học sinh hình thành và phát triển các ki ̃ năng cơ bản.

Sử dụng PHT trong dạy học, giáo viên có thể kiểm soát, đánh giá được động lực

học tập của học sinh thông qua kết quả hoàn thành PHT, thông qua báo cáo kết quả cá nhân, thảo luận trong tập thể từ đó chỉnh sửa, uốn nắn những lệch lạc trong hoạt động nhận thức của học sinh. Do đó, PHT đã trở thành phương tiện giao tiếp giữa thầy và trò, giữa trò – trò . Đó là mối liên hệ thường xuyên, liên tục.

1.2.5.6. PHT là một biện pháp hữu hiệu trong việc hướng dẫn học sinh tự học

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

21 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1.2.6. Da ̣y tự ho ̣c bằ ng PHT 1.2.6.1. Khái niệm tự học

N

Ngày nay có nhiều tài liệu nói về tự học của HS, điều đó là tất yếu. Phương

N

hiện đại. Nó phải là phương pháp học tập cơ bản và suốt đời của người học [30].

H

Ơ

pháp tự học có thể giúp người học thích ứng được những đòi hỏi khắt khe của cuộc sống

TP

phẩm chất của mình, rồi cả động cơ, tình cảm, cả nhân sinh quan, thế giới quan, (như

Đ ẠO

trung thực, khách quan, có chí tiến thủ, không ngại khó, không ngại khổ, kiên trì, nhẫn nại, lòng say mê khoa học, ý muốn thi đổ, biến khó khăn thành thuận lợi) để chiếm lĩnh

N

G

một lĩnh vực hiểu biết nào đó của nhân loại thành sở hữu của mình” [25]. Để tự học

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

người học phải huy động hết mọi nguồn lực có trong tay và trong tầm tay (nội lực) trước

TR ẦN

khi sử dụng khi sử dụng hỗ trợ từ người khác (ngoại lực).

Tự học là một quá trình tâm lí đặc trưng của con người, hoạt động tự học là hoạt động tự giác, tích cực, tự chiếm lĩnh tri thức khoa học bằng hành động của tác nhân

10 00

B

hướng tới những mục tiêu nhất định. Tự học không chỉ có ý nghĩa trong thời gian học tập ở nhà trường, mà còn có ý nghĩa lớn trong cuộc đời mỗi con người [4].

A

1.2.6.2. Những khó khăn của HS khi tiến hành tự học

-H

Ó

Một trong những nguyên nhân dẫn đến hạn chế của tự học là HS gặp nhiều khó khăn khi sử dụng phương pháp này. Đó có thể là những khó khăn khách quan như phải

-L

Ý

tự mình giải quyết việc học và những nguyên nhân chủ quan như thiếu tự tin, dễ nản trí

ÁN

khi gặp bế tắc...Trong số khó khăn đó nổi lên là những hạn chế về kĩ năng tự học. Có thể

TO

kể ra một số khó khăn thường thấy khi thiếu kĩ năng tự học [25].

D

IỄ N

Đ

ÀN

- Sưu tầm và phân loại tài liệu học tập.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

sánh, phân tích, tổng hợp, có khi cả cơ bắp (khi sử dụng công cụ thực hành) cùng các

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

“Tự học là tự mình động não, suy nghĩ sử dụng các năng lực trí tuệ quan sát, so

- Nghiên cứu tài liệu.

- Khắc phục khó khăn khi không có giáo viên trợ giúp.

- Tự kiểm soát và quản lí quá trình tự học.

- Đánh giá kết quả và hiệu quả tự học....

1.2.6.3. Vai trò của phương pháp tự học

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

22 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Nếu rèn luyện cho người học có được kĩ năng, phương pháp, thói quen tự học, biết ứng dụng những điều tự học vào những tình huống mới, biết phát hiện và giải quyết

N

những vấn đề đặt ra sẽ tạo cho họ lòng ham học, khơi dậy tiềm năng vốn có cho mỗi

H

Ơ

người. Làm được như vậy kết quả học tập sẽ nâng lên gấp bội, HS sẽ có thể tiếp tục tự

N

học khi vào đời, dễ dàng thích ứng với cuộc sống trong xã hội. Vì những lẽ đó, ngày nay

TP

1.2.6.4. Vai trò PHT nhằm nâng cao khả năng tự học cho HS THPT

Đ ẠO

Đối với hoạt động tự học PHT là một biện pháp hữu hiệu để hỗ trợ học sinh trong việc tự lực chiếm lĩnh tri thức. Nó có tác dụng định hướng cho học sinh cần nắm bắt nội

N

G

dung phần này như thế nào? Nội dung nào là nội dung trọng tâm? Với vai trò đó nó đã

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

giúp đỡ người thầy rất nhiều trong hoạt động dạy học. Làm cho chất lượng dạy học ngày

TR ẦN

càng được nâng cao nhất là trong xu thế hiện nay việc tự học trở nên rất quan trọng.

Việc sử dụng PHT để phát triển biện pháp tự học cho HS đó là quá trình mà GV sử dụng các dạng PHT, hướng dẫn, định hướng cho học sinh cách nghiên cứu tài liệu,

10 00

B

lĩnh hội kiến thức. Thông qua hệ thống các dạng PHT khác nhau GV giúp HS tiếp cận với hệ thống tri thức, biết cách tự nghiên cứu tài liệu, xử lý thông tin, từ đó hình thành

A

tri thức, kĩ năng, kĩ xảo, vận dụng linh hoạt những tri thức đã học vào các tình huống

-H

Ó

khác nhau. Qua đó giúp các em có thể học suốt đời.

Như vâ ̣y viê ̣c sử du ̣ng PHT để da ̣y tự ho ̣c cho ho ̣c sinh có ý nghiã thiế t yế u trong

-L

Ý

da ̣y ho ̣c hiê ̣n đa ̣i bởi mô ̣t số lí do sau đây:

TO

ÁN

Thứ nhấ t: Phát triể n khả năng tư duy sáng ta ̣o của ho ̣c sinh.

Thứ hai: Tăng cường đô ̣ng cơ ho ̣c tâ ̣p.

Thứ ba: Ta ̣o điề u kiê ̣n để ho ̣c sinh thể hiê ̣n cảm xúc và phát triể n các ki ̃ năng tự

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

thụ động sang tự học chủ động.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

trong quá trình dạy học, người ta nhấn mạnh hoạt động học, tạo sự chuyển biến từ học

Vai trò của PHT trong dạy tự học được cụ thể hóa qua sơ đồ sau:

D

IỄ N

Đ

ÀN

biể u hiê ̣n.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

23 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ

N

“Phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS; phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng HS, điều kiện của từng lớp học; bồi dưỡng HS phương pháp tự học, khả năng hợp tác; rèn luyện khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho HS”.

H

DAY TỰ HỌC

Y

N

* Chuyển quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo * Rèn luyện cho người học có đươ ̣c kĩ năng, phương pháp, thói quen tự học

G

PHƯƠNG TIỆN

H Ư

N

HƯỚNG DẪN

HÌNH THỨC TỔ CHỨC

TR ẦN

Tự nghiên

Tự kiểm tra Tự đánh giá

Tự thể hiện

TỔ CHỨC

10 00

B

TRỌNG TÀI CỐ VẤN

cứu

CHU KÌ HỌC CỦA HS

A

CHU KÌ DẠY CỦA GV

-H

Ó

1.2.7. Khả năng xây dựng phiếu học tập để dạy học chương I, phần Di truyền học

Ý

Sinh học 12 THPT Nâng cao

-L

Trong dạy học người ta có thể sử dụng nhiều phương pháp dạy học khác nhau,

ÁN

mỗi phương pháp có ưu điể m và nhươ ̣c điể m riêng. Tuy nhiên, để phát huy tính tích cực,

TO

chủ động sáng tạo của người học, đòi hỏi GV phải biết lựa chọn phương pháp cho phù hợp với từng đối tượng HS cũng như tuỳ thuộc vào từng hoàn cảnh cụ thể. Phương pháp

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

SỬ DỤNG PHT

KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đ ẠO

DUNG

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

.Q

PHƯƠN G PHÁP

NỘI

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

MỤC ĐÍCH

D

IỄ N

Đ

ÀN

sử dụng PHT là một trong những phương pháp có nhiều ưu điểm, phương pháp này ngoài việc phát huy tính tích cực của học sinh, nó còn đảm bảo mối quan hệ mật thiết giữa lý luận dạy học và thực tiễn, đảm bảo tính thống nhất giữa trực quan và trừu tượng.

Học sinh lớp 12 thuộc lứa tuổi từ 17 – 18 đã nhận thức được tầm quan trọng của việc học tập, các em biết chuẩn bị cho mình một vốn kiến thức thật vững chắc, trước mắt đó là đối mặt với hai kỳ thi lớn là thi tốt nghiệp và thi đại học sau đó là bước vào đời với

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

24 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

hành trang kiến thức vững chắc để sống tốt hơn, có kiến thức vận dụng vào thực tế. Vì thế muốn kích thích lòng ham học tập của học sinh, khơi dậy ở các em niềm vui trong

N

học tập không còn cách nào khác là người giáo viên phải vận dụng một cách linh hoạt

H

Ơ

các phương pháp học tập tích cực, trong đó sử dụng PHT là một phương pháp trong các

N

phương pháp đó. Bản chất của quá trình dạy học là sự hình thành phản xạ có điều kiện,

Đ ẠO

Xét trên cơ sở triết học, mọi sự vật và hiện tượng điều tồn tại trong hai mặt đối lập vừa thống nhất, vừa đấu tranh. Chính vì vậy trong quá trình dạy học người GV phải

N

G

đặt ra những mâu thuẫn giữa cái đã biết và cái chưa biết, chuyển HS vào tình huống có vấn đề, phát huy cao độ tính năng động sáng tạo của các em trong việc giải quyết vấn

H Ư

TR ẦN

đề. Nên việc sử dụng PHT có tác dụng tích cực là dạy cho học sinh năng lực tự học, sáng tạo.

Chương trình di truyền học nói chung, cơ chế di truyền và biến dị nói riêng đã

10 00

B

được đề cập trong chương trình sinh học THCS. Đặc biệt lên đến lớp 9, học sinh được nghiên cứu tương đối bài bản về sự di truyền và biến dị. Ở chương trình lớp 9 đã đề cập

A

tới các vấn đề của sự di truyền và biến dị như:

-H

Ó

- Các thí nghiệm của Menđen.

- NST: NST, nguyên phân, phát sinh giao tử và thụ tinh, cơ chế xác định giới tính, di

-L

Ý

truyền liên kết.

ÁN

- ADN và gen: Mối quan hệ ADN–ARN–Protein. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng.

TO

- Biến dị: Đột biến gen, ĐBCT NST, đột biến số lượng NST, thường biến.

IỄ N

Đ

ÀN

- Ứng dụng di truyền học.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

hết tiềm năng ở các em.

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

các em sẽ thấy sung sướng, sảng khoái. Do vậy thông qua việc sử dụng PHT sẽ phát huy

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

bằng việc đưa ra những tình huố ng có vấn đề, nếu HS giải quyết được các tình huống đó

Sự di truyền còn đề cập trong chương trình lớp 10 đó là sự phân bào (cơ chế di

truyền ở cấp độ tế bào).

Như vậy, kiến thức di truyền học và biến dị đã được học sinh tiếp cận tương đối sớm, chính vì thế HS đã có một vốn kiến thức cơ bản về hiện tượng di truyền và biến dị. Lên lớp 12 kiến thức di truyền tiếp tục được HS nghiên cứu trên cơ sở có sự kế thừa và phát triển nội dung di truyền học ở các cấp học dưới. Do vậy, việc áp dụng phương

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

25 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

pháp dạy học nào để phát huy tính tích cực, chủ động học tập của học sinh là việc làm hết sức quan trọng.

N

Chương I phần di truyền học lớp 12 là kiến thức không mới, do đó đòi hỏi các

H

Ơ

em phải nhớ lại những kiến thức đã học từ đó vận dụng linh hoạt vào nội dung chương

N

trình sao cho hợp lý. Để làm được điều này người giáo viên phải biết kích thích học tập

TP

giáo viên phải biết tạo ra những tình huống có vấn đề bằng những câu hỏi mang tính chất

Đ ẠO

định hướng, gây được sự tò mò cho học sinh, kích thích các em làm việc chủ động, sôi nổi trong giờ học. Do vậy, người giáo viên cần chỉ dẫn cho học sinh cách giải quyết vấn

H Ư

khoa.

TR ẦN

Qua trên ta thấy viếc áp dụng phương pháp dạy học bằng việc sử dụng PHT sẽ có hiệu quả cao, nếu sử dụng một cách hợp lý, thường xuyên và kết hợp lịnh hoạt với các phương pháp khác sẽ nâng cao được chất lượng học tập ở các em, đặc biệt hình thành

10 00

B

ở các em tinh thần tự học, tự nghiên cứu, hình thành những kĩ năng, kĩ xảo cơ bản cho các em.

A

Tóm lại: Kiến thức chương I phần Di truyền học hoàn toàn có thể sử dụng PHT

-H

Ó

để phục vụ cho quá trình dạy và học. Nếu sử dụng thường xuyên và có khoa học sẽ nâng cao được chất lượng dạy học đáp ứng được những đổi mới trong dạy và học theo quy

-L

Ý

định của Bộ GD&ĐT đề ra.

ÁN

1.3. Cơ sở thực tiễn của việc xây dựng và sử dụng PHT để dạy học sinh học

TO

1.3.1. Thực trạng xây dựng và sử dụng PHT trong dạy học của GV

Đ

ÀN

* Phương pháp giảng dạy

IỄ N D

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

đề, mặt khác cần rèn luyện cho các em kĩ năng, kĩ xảo làm việc độc lập với sách giáo

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

làm sao cho bài giảng của mình thật sinh động, hấp dẫn và sâu sắc, trong giờ dạy người

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

và phát triển tư duy sáng tạo cho học sinh. Trong quá trình soạn bài phải thận trọng để

Qua việc điều tra 28 giáo viên dạy bộ môn sinh học thuộc các trường: THPT Nông

Cống 1, Nông cống 2, Nông Cống 3, Nông Cống 4, Tĩnh Gia 2, Quảng Xương 2. Chúng tôi thu được kết quả trong bảng sau: Bảng 1.1. Kết quả điều tra việc sử dụng phương pháp dạy học Phương

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Mức độ sử dụng

26 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

Pháp



%

SL

%

SL

%

20

71.4

6

21.4

2

7.20

0

0

28

23

82.14

5

17.86

0

0

0

0

8

28.57

10

35.71

9

32.14

1

11

39.26

13

46.43

4

0

0

5

17.86

Sử dụng PHT

0

0

3

10.71

Sử dụng CH – BT

15

53.57

12

4

14.29

28

0

0

28

nghiệm

75

2

7.14

28

16

57.14

9

32.14

28

42.86

1

3.57

0

0

28

10 00

Các phương pháp khác

A

Chú thích

-H

Ó

Mức 3: Sử dụng thường xuyên Mức 1: Ít sử dụng

12

42.86

9

32.14

3

10.71

28

G

14.29

21

H Ư

Thực hành – thí

TR ẦN

vấn đề

B

Dạy học giải quyết

Mức 2: Sử dụng không thường xuyên Mức 0: Không sử dụng

-L

Ý

* Thực trạng và kĩ năng sử dụng PHT trong dạy học phần kiến thức, kĩ năng chương I -

ÁN

phần Di truyền học nói riêng và môn Sinh học nói chung.

TO

Cũng qua điều tra 28 GV, chúng tôi thu được kết quả:

IỄ N

Đ

ÀN

- Việc xây dựng PHT để dạy học: Thường xuyên: 11%

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

28

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

3.57

TP

phận

N

Hỏi đáp –Tìm tòi bộ

.Q

U

Y

H

Ơ

SL

N

0

%

Hỏi đáp –Tái hiện

D

1

SL

giải

http://daykemquynhon.ucoz.com

2

Đ ẠO

3

Thuyết trình - Giảng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

Không thường xuyên: 89%; Không bao giờ: 0%

- Việc sử dụng PHT để dạy: Thường xuyên: 0%; Không thường xuyên: 11% ; Ít sử dụng 57%; Không bao giờ: 32% - Mức độ cần thiết của việc sử dụng PHT để dạy học chương I phần DTH nói riêng và trong môn Sinh học nói chung.

Rất cần thiết: 7%;

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Cần thiết: 90%;

Không cần thiết: 3%

27 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Khi sử dụng PHT có kết hợp cho HS thảo luận và sử dụng vốn kinh nghiệm sẵn có của HS không?

Có:

100%

Không: 0% Bình thường: 23%

Ơ

Không thích thú: 14% Thụ động: 3%

xuyên

dụng

dụng

32.14

57.14

3.571

0

7.143

17.86

75

3.57

17.86

46.43

32.14

7.14

Củng cố, ôn tập, hệ thống

TR ẦN

10 00

3

B

mới tại nhà

Như vậy, từ việc điều tra về việc sử dụng PHT của GV chúng tôi rút ra một số kết

Ó

A

luận sau:

-H

- Một số phương pháp hiện nay GV đang phổ biến sử dụng đó là các phương pháp

Ý

dùng lời, sau đó là sử dụng bài tập. Biê ̣n pháp sử du ̣ng PHT GV không sử dụng một cách

-L

thường xuyên.

ÁN

- GV chưa thực sự coi trọng việc xây dựng và sử dụng PHT để dạy học Sinh học.

ÀN

TO

Chính vì vậy chất lượng sử dụng PHT để dạy học chưa cao.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

xuyên

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Không sử

Hướng dẫn tự học bài mới

Hướng dẫn HS tự học bài

.Q TP Ít sử

tại lớp 2

Đ ẠO

Không thường

G

Thường

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

học

1

Mức độ sử dụng (%)

Các khâu của quá trình dạy

H Ư

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

- Tình hình sử dụng PHT trong việc hướng dẫn HS tự học: STT

Y

Bình thường: 17%

U

Tích cực hơn : 80%

N

- Thầy cô đánh giá như thế nào về mức độ nhận thức của HS khi sử dụng PHT?

H

Rất thích thú: 63%

N

- Không khí học tập của HS như thế nào khi sử dụng PHT để dạy học?

- Đa phần GV chưa hiểu rõ bản chất cơ sở lí luận của PHT, đặc biệt là quy trình

D

IỄ N

Đ

xây dựng và sử dụng PHT trong dạy- tự học.

- Qua dự giờ một số GV ở các trường THPT chúng tôi nhận thấy kĩ năng sử du ̣ng PHT trong da ̣y ho ̣c của GV chưa thâ ̣t sự hơ ̣p lí: GV chưa khai thác hế t tác du ̣ng của phiế u. Phầ n lớn các bài có sử du ̣ng PHT thì GV thường da ̣y không hế t bài “Chá y giáo án”.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

28 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Tóm lại: Phương pháp dạy học phổ biến ở các trường THPT hiện nay vẫn chỉ là thuyết trình giảng giải là chính. Phương pháp dạy học tích cực đã bắt đầu được ứng dụng

N

vào dạy học Sinh học ở các trường THPT, nhưng vì chưa có sự hiểu biết đầy đủ về cơ sở

H

Ơ

khoa học các phương pháp này cho nên hiệu quả chưa cao.

N

* Nguyên nhân của những hạn chế đó là:

TP

dung kiến thực. Điều này đã làm hạn chế trong công việc soạn giáo án và tổ chức giảng

Đ ẠO

dạy của GV.

- Việc thay đổi giáo dục, chuyển từ việc dạy học lấy GV làm trung tâm sang dạy

N

G

học lấy HS làm trung tâm, làm cho đa phần giáo viên và học sinh chưa thích ứng kịp.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Do đa phần GV chưa nắm rõ về quy trình xây dựng và sử dụng PHT trong dạy

TR ẦN

học đặc biệt trong dạy- tự học nên hiệu quả sử dụng chưa cao.

1.3.2. Thực trạng của HS nhận thức tri thức thông qua sử dụng PHT - HS chưa làm quen với các phương pháp tự ho ̣c đă ̣c biê ̣t là viê ̣c sử du ̣ng PHT để

10 00

B

nâng cao khả năng tự ho ̣c do vâ ̣y chấ t lươ ̣ng dùng phiế u chưa cao, đa phầ n HS còn ỷ La ̣i, không chủ đô ̣ng tự liñ h hô ̣i kiế n thức.

A

- Hầu hết HS quen với kiểu học thuộc lòng, chưa biết cách học, cách phân tích

-H

Ó

chứng minh làm rõ nội dung bài học.

- Đa số HS coi môn học là môn phụ do vậy không đầu tư thời gian, công sức vào

-L

Ý

việc học tập, việc học của HS không có động cơ bên trong mà chỉ mang tính đối phó với

ÁN

thầy giáo hay trong các giờ kiểm tra.

TO

Chính vì những lí do trên nên viê ̣c da ̣y và ho ̣c phầ n di truyề n chưa cao đă ̣c biê ̣t chưa phát huy hế t năng lực tự ho ̣c của HS, chưa đảm bảo đươ ̣c yêu cầ u đổ i mới da ̣y ho ̣c

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

nhiều, nội dung có nhiều thay đổi. Vì vậy, một số giáo viên chưa nắm được bản chất nội

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

- Nội dung kiến thức Di truyền học đưa vào chương trình sinh học THPT khá

D

IỄ N

Đ

ÀN

theo quy đinh ̣ của Bô ̣ GD và ĐT đă ̣t ra.

Chương II. Xây dựng và sử dụng các dạng phiếu học tập về nội dung

kiến thức chương I - phần di truyền học Sinh học 12 PTTH nâng cao 2.1. Xây dựng các dạng PHT để dạy học chương I phần DTH sinh học 12 2.1.1. Phân tích nội dung cấu trúc chương trình chương I, phần di truyền học Sinh học 12 THPT nâng cao

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

29 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2.1.1.1. Khái quát nội dung kiến thức chương I phần DTH Chương 1: Cơ chế của hiện tượng di truyền và biến dị gồm 10 bài:

N

+ Bài 1: Gen, mã di truyền và tự nhân đôi AND

H

Ơ

+ Bài 2: Phiên mã và dịch mã

N

+ Bài 3: Điều hoà hoạt động Gen

TP

+ Bài 6: Đột biến số lượng nhiểm sắc thể

Đ ẠO

+ Bài 7: Thực hành: Quan sát các dạng đột biến số lượng NST + Bài 8: Ôn tập chương

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

+ Bài 9- 10: Thực hành

H Ư

Nội dung chính của chương I nói về vật chất di truyền ở cấp độ phân tử, cấp độ

TR ẦN

tế bào; cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử; cơ chế biến dị ở cấp độ phân tử và tế bào. Nội dung chủ yếu trình bày về cách thức tổ chức thông tin thành các đơn vị di truyền, gen,

B

khái niệm mã di truyền, cách thức truyền đạt thông tin di truyền từ tế bào này sang tế

10 00

bào khác (quá trình nhân đôi ADN), Từ ADN sang ARN (phiên mã), từ ARN sang protein (quá trình dịch mã).

Ó

A

Vật chất di truyền đề cập đến gen (vật chất di truyền ở cấp độ phân tử) và NST

-H

(vật chất di truyền ở cấp độ tế bào).

-L

Ý

Cơ chế di truyền đề cập chủ yếu tới cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử đó là mối

ÁN

quan hệ giữa ADN, ARN, Prôtein. Mố i quan hê ̣ đó được thể hiện quát sơ đồ:

TO

ADN – mARN – Prôtêin.

Ngoài ra, liên quan tới cơ chế di truyền còn đề cập tới cơ chế điều hoà hoạt động

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

+ Bài 5: Nhiểm sắc thể và đột biến nhiễm sắc thể

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

+ Bài 4: Đột biến Gen

D

IỄ N

Đ

ÀN

của gen ở sinh vật nhân sơ và sinh vật nhân thực.

Cơ chế biến đổi vật chất di truyền đề cập tới hiện tượng đột biến bao gồm có đột

biến gen (đột biến ở cấp độ phân tử) và đột biến NST (đột biến ở cấp độ tế bào). Ngoài ra trong phần này còn trình bày về cấu trúc của bộ máy di truyền ở cấp độ tế bào (nhiễm sắc thể). NST được xem là cấu trúc mang thông tin di truyền của tế bào, chúng được tổ

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

30 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

chức sao cho quá trình truyền đạt thông tin giữa các tế bào được tiến hành một cách chính xác, đồng thời giúp tế bào điều hòa hoạt động của gen.

Ơ

N

Bài Ôn tập chương: Hệ thống hóa kiến thức của chương, đề cập tới một số dạng

Y

truyền ở cấp độ phân tử và cơ chế đột biến ở cấp độ phân tử và cấp độ tế bào.

N

H

bài tập cơ bản ứng dụng những kiến thức lý thuyết đã học, gồm có bài tập về cơ chế di

Đ ẠO

biến của quá trình nhân đôi ADN, quá trình phiên mã, quá trình dịch mã. Đồng thời qua bài này rèn luyện kỹ năng quan sát, tính sáng tạo trong các tình huống khác nhau.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Bài 10: Thực hành quan sát các dạng đột biến số lượng NST trên tiêu bản cố

H Ư

định hay trên tiêu bản tạm thời. Qua bài này học sinh có thể phân biệt được các dạng đột

TR ẦN

biến NST trên tiêu bản cố định hay tiêu bản tạm thời, vẽ được số lượng, hình thái NST đã quan sát.

Tóm lại nội dung kiến thức chương này có thể được thể hiện qua sơ đồ sau:

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

Sơ đồ 2.1. Các thành phần kiến thức chương I- phần di truyền học sinh học 12

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Qua bài này học sinh có khả năng vận dụng kiến thức đã học để phân tích sơ đồ diễn

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Bài 9: Thực hành xem phim về cơ chế nhân đôi ADN, phiên mã và dịch mã.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

31 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2.1.1.2. Đặc điểm kiến thức, kĩ năng chương I phần DTH Sinh học 12 THPT

32 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Tính khái quát: Chương I - phần DTH cung cấp những kiến thức chung nhất về cấu trúc VCDT ở cấp độ phân tử và cấp độ tế bào, quá trình biểu hiện của chúng, cơ

N

chế di truyền của VCDT qua các thế hệ tế bào và thế hệ cơ thể khác nhau. Đồng thời

H

Ơ

chương I còn cung cấp một cách khái quát nhất về các hình thức đột biến, nguyên nhân,

N

cơ chế phát sinh, cơ chế biểu hiện cũng như hậu quả và ý nghĩa của chúng.

TP

thống kiến thức cấu tạo và cấu trúc vật chất di truyền, cũng như đã tìm hiểu về cơ chế di

Đ ẠO

truyền ở cấp độ tế bào. Như vậy trong chương này học sinh tiếp tục tìm hiểu về cơ chế

N

cơ chế của sự biến đổi VCDT ở các cấp độ khác nhau.

G

di truyền, vai trò và sự biểu hiện của các vật chất đó trong tế bào, cũng như tìm hiểu về

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Tính lôgic: Các bài trong một chương I có liên hệ rất chặt chẽ với nhau, bài

TR ẦN

trước là cơ sở để học các bài sau.

VD: Sau khi học song bài 1 và 2 học sinh sẽ có cơ sở để tìm hiểu về quá trình điều hoà hoạt động của gen. Đồng thời học xong các bài 1, 2, 3 là cơ sở để học sinh tìm hiểu quá

10 00

B

trình biến đổi vật chất di truyền qua bài 4 và bài 6.

Sau khi tìm hiểu chương cơ chế di truyền và biến dị sẽ là cơ sở cho học sinh tìm

A

hiểu tính quy luật của hiện tượng di truyền. Các tính trạng được biểu hiện ra ngoài cơ

-H

Ó

thể là do sự tương tác giữa prôtêin với môi trường sống, các tính trạng đó không phải biểu hiện một cách ngẫu nhiên, mà chúng được biểu hiện tuân theo những quy luật hết

-L

Ý

sức chặt chẽ. Bên cạnh đó một số tính trạng không bình thường có thể biểu hiện một

ÁN

cách đột ngột có thể làm tăng hoặc giảm sức sống cá thể do hiện tượng đột biến gây ra.

TO

Như vậy, chương I được đặt ở vị trí đầu tiên thể hiện tính logic, tính khoa học - Tính hiện đại và thực tiễn: mỗi bài đều được lồng các kiến thức liên hệ thực

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

sinh học 12. Sau khi học sinh đã học hết chương trình lớp 10, học sinh được lĩnh hội hệ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

- Tính kế thừa: Chương I phần DTH được đặt ở vị trí đầu tiên của chương trình

D

IỄ N

Đ

ÀN

tiễn từ đó giúp học sinh có ý thức hơn trong việc vận dụng kiến thức vào phục vụ đời sống. Tạo cho ho ̣c sinh niềm đam mê khoa học.

VD: Vận dụng kiến thức vật chất di truyền để giải thích tính đa dạng của sinh giới, vận dụng các quy luật di truyền để giải tính quy luật về sự di truyền các tính trạng của bố mẹ cho các thế hệ con cái, vận dụng hiện tượng đột biến để giải thích những tính trạng bất thường của các cơ thể sinh vật...

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

33 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2.1.1.3. Thành phần kiến thức, kĩ năng chương I - phần di truyề n ho ̣c Nội dung chương I được chia 3 loa ̣i: Kiến thức khái niệm, kiến cơ chế quá trình

N

cơ bản, kiến thức về ứng dụng.

H

Ơ

a. Kiến thức khái niệm

N

Theo tài liệu lí luận dạy học sinh học đại cương thì kiến thức khái niệm Sinh

Đ ẠO

cơ bản của sự sống).

* Những khái niệm phản ánh các dấu hiệu đặc trưng, các hiện tượng cơ bản của sự

H Ư

- Khái niệm phản ánh cấu trúc sống:

N

G

sống.

TR ẦN

Khái niệm gen, intron, exon, các loại gen, mARN, rARN, tARN, mã di truyền, riboxom, axit amin, polyriboxom, Operol, NST, thể lệch bội, thể đa bội, tự đa bội, dị đa bội.

10 00

B

- Khái niệm cơ chế quá trình cơ bản:

Quá trình nhân đôi ở sinh vật nhân sơ, sinh vật nhân thực; phiên mã; dịch mã; quá

A

trình điều hòa hoạt động gen ở sinh vật nhân sơ, sinh vật nhân thực; cơ chế hoạt động

-H

Ó

của Oprol Lac; quá trình đột biến gen, đột biến NST; cơ chế đột biến gen, đột biến NST;

-L

biến NST.

Ý

cơ chế, quá trình phát sinh đột biến; cơ chế, quá trình biểu hiện của đột biến gen và đột

ÁN

- Khái niệm phản ánh các dấu hiệu đặc trưng:

TO

Sự di truyền, sự điều hòa hoạt động của gen, sự đột biến.

IỄ N

Đ

ÀN

b. Kiến thức cơ chế quá trình

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

* Những khái niệm phản ánh sự vận động của cấu trúc sống (tức cơ chế các quá trình

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

* Những khái niệm phản ánh cấu trúc sống.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

học có thể chia thành ba nhóm khái niệm [3].

- Cơ chế tự sao, sao mã, giải mã; cơ chế hoạt động gen ở sinh vật nhân sơ, sinh vật

nhân thực; cơ chế đột biến gen (Cơ chế đột biến điểm); cơ chế đột biến NST; cơ chế đột biến cấu trúc NST; cơ chế đột biến mất, lặp đảo chuyển đoạn NST; cơ chế đột biến số lượng NST; cơ chế đột biến thể lệch bội, đa bội, tự đa bội, dị đa bội. c. Kiến thức ứng dụng

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

34 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Ứng dụng sự di truyền ở cấp độ phân tử tức ứng dụng mối qua hệ giữa ADN, ARN, PROTEIN.

N

- Ứng dụng sự điều hòa hoạt động của gen nhằm điều khiển các sản phẩm của gen,

H

Ơ

từ đó vận dụng tạo ra các sản phẩm sinh học phục vụ cho các hoạt động sống.

N

- Ứng dụng hiện tượng đột biến gen và nhiễm sắc thể trong chọn giống vật nuôi và

TP

truyền và biến dị của sinh vật.

Đ ẠO

Như vậy, kiến thức ứng dụng phần này chủ yếu vận dụng lý thuyết để giải thích các hiện tượng về di truyền trong cuộc sống, trong di truyền học người, trong chọn giống

N

G

làm cơ sở cho những phần học tiếp theo. Đây là những kiến thức trọng tâm, là những

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

“giáo lí trung tâm” làm nền tảng khoa học vững chắc cho các lĩnh vực khác như công

TR ẦN

nghệ sinh học, di truyền học người, giải thích sự tiến hóa của sinh vật. d, Kĩ năng.

- Qua chương I rèn luyện cho HS các kĩ năng: Phân tích, so sánh, quy nạp khái quát

10 00

B

hoá, suy luận đề xuất giả thuyết, hệ thống hoá, vận dụng kiến thức đã học, vận dụng kiến thức thực tế.

-H

Ó

khoa về quá trình này.

A

- Lập bảng so sánh các cơ chế sao chép, phiên mã, dịch mã sau khi xem phim giáo - Biết làm tiêu bản tạm thời NST xem tiêu bản cố định và nhận dạng được một vài

-L

Ý

đột biến số lượng NST dưới kính hiển vi quang học.

ÁN

- Kĩ năng vận dụng lí thuyết vào thực tế.

TO

2.1.2. Bảng trọng số chung cho nội dung PHT Bảng 2.1: Bảng trọng số chung cho nội dụng PHT cần xây dựng trong chương I Tên bài

tự

D

IỄ N

Đ

ÀN

Thứ

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Các dạng PHT cần xây dựng PHT hình thành

PHT củng cố,

kiến thức mới

hoàn thiện,

Trên lớp

Ở nhà

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

- Ứng dụng kiến thức lí thuyết để giải một số bài tập liên quan tới hiện tượng di

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

cây trồng.

Tổng

Hệ thống hóa

35 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

Gen, mã di truyền và quá

4

13

Phiên mã và dịch mã

6

3

7

16

3

Điều hòa hoạt động củagen

6

2

2

10

4

Đột biến gen

6

2

5

5

Nhiễm sắc thể

4

0

3

6

Đột biến cấu trúc NST

6

0

2

7

Đột biến số lượng NST

4

3

8

Ôn tập

0 39

Ơ

.Q

U

Y

N

13 7 8

2

9

0

7

7

12

32

83

2.1.3. Quy trình xây dựng phiếu học tập

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Tổng

N

2

H

2

TP

7

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

trình nhân đôi ADN

TR ẦN

Quy trình thiết kế được hiểu là trịnh tự các thao tác để tạo ra được PHT, đạt được mục tiêu dạy học nhất định. Như vậy, phải trả lời câu hỏi từ những thông tin diễn đạt

B

tường minh trong sách giáo khoa, học sinh chỉ cần ghi nhớ. Ta phải làm thế nào để

10 00

chuyển nội dung từ dạng thông báo thành dạng tình huống học tập. Một trong cách đó là

Ó

A

xây dựng PHT. Do vậy, để xây dựng PHT cần thực hiện theo quy trình bao gồ m các bước như sau:

-H

Bước 1: Phân tích nội dung bài học trên hai bình diện kiến thức và kĩ năng

Ý

Là bước xác định thành phần kiến thức, kĩ năng, mối quan hệ của mạch kiến thức,

-L

kĩ năng cần đạt được trong bài học và giữa các bài trong chương.

ÁN

Bước 2: Xác định rõ từng mục tiêu bài học về kiến thức và kĩ năng

TO

Phải xác định rõ sau khi học xong bài này học sinh phải lĩnh hội được gì? Hay

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

D

IỄ N

Đ

ÀN

vận dụng như thế nào? Rèn luyện được thao tác tư duy nào?

Xác định PHT được xây dựng với mục tiêu như thế nào? Truyền tải kiến thức gì,

rèn luyện kĩ năng gì? Hoặc dùng trong khâu nào của quá trình dạy học.

Bước 3: Chuyể n nô ̣i dung kiế n thức, kĩ năng cần tiếp thu ở từng bài học dưới dạng PHT.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

36 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Nô ̣i dung kiế n thức cầ n phải chuyển từ da ̣ng thông báo sang da ̣ng tiǹ h huố ng ho ̣c tâ ̣p. Nế u ra những tình huố ng có vấ n đề . Định hướng rỏ nhiệm vụ cần thực hiện.

N

Bước 4: Dựa vào tài liệu giáo khoa tường minh các yêu cầu ghi trong PHT

H

Ơ

Dựa trên nô ̣i dung đã đươ ̣c nghiên cứu phác thảo PHT.

N

Bước 5: Hoàn thành và viế t PHT chính thức

N

G

Bước 1: Phân tích nội dung bài học trên hai bình diện kiế n thức và kĩ năng

TR ẦN

H Ư

Bước 2: Xác định rõ từng mục tiêu bài học về kiến thức và kĩ năng

Bước 3: Chuyể n nô ̣i dung kiế n thức, kĩ năng cần tiếp thu ở trong bài học

10 00

B

dưới dạng PHT

-H

Ó

A

Bước 4: Dựa vào tài liệu tường minh các yêu cầu ghi trong PHT

Ý

Bước 5: Hoàn thành và viế t PHT chính thức

-L

VD:Quy triǹ h xây dựng PHT.

ÁN

Để xây dựng PHT về cấ u trúc chung của gen cấ u trúc, chúng ta tiế n hành theo

IỄ N

Đ

ÀN

TO

triǹ h tự các bước sau: Bước 1: Phân tích nội dung bài dạy để nắm vững nội dung kiến thức

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Sơ đồ 2.2. Quy triǹ h xây dựng PHT

TP

Tóm la ̣i để xây dựng PHT tố t ta có thể thực hiê ̣n theo quy trình sau:

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

quá trình dạy học.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Là bước viết PHT chính thức chuẩn bị cho việc sử dụng PHT vào các khâu của

Đố i với bài nà y nô ̣i dung tro ̣ng tâm HS cầ n liñ h hô ̣i đó là:

- Khái niệm gen, cấu trúc chung của gen cấu trúc.

- Khái niệm và các đặc điểm chung của mã di truyền.

- Quá triǹ h nhân đôi ADN. Bước 2: Xác định mục tiêu bài học

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

37 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Trình bày được khái niệm gen, cấu trúc chung của cấu trúc gen.

- Nêu được khái niệm và các đặc điểm chung của mã di truyền.

N

- Từ mô hình nhân đôi ADN, mô tả các bước của quá trình nhân đôi ADN, làm cơ sở

H

Ơ

cho sự nhân đôi NST.

Đ ẠO

Bước 3: Chuyển nội dung kiến thức thành điều cho biết và điều cần tìm - Điều cho biết:

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

+ Khái niệm về gen

H Ư

+ Trong tế bào tồn tại nhiều loại gen khác nhau, các gen khác nhau về cấu trúc và

TR ẦN

chức năng - Điều cần tìm:

+ Gen cấu trúc gồm những phần cơ bản nào?

10 00

B

+ Trình tự sắp xếp của từng phần trong gen cấu trúc thể hiện như thế nào? + Mỗi phần thực hiện những chức năng gì?

A

Bước 4: Tường minh các yêu cầu ghi trong phiếu:

-H

Ó

+ Các vùng của gen cấu trúc + Vị trí mỗi vùng

-L

Ý

+ Chức năng mỗi vùng

ÁN

Bước 5: Hoàn thành và viết PHT chính thức

TO

PHT số:.................................................................................

Họ và tên:..............................................................................

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

- Vận dụng vào trong thực tiễn giải thích tính đa dạng của giới sinh vật.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

- Tích hợp giáo dục môi trường, bảo vệ động - thực vật quý hiếm.

U

Y

- Rèn luyện và phát triển tư duy phân tích, khái quát hóa, pt kĩ năng quan sát

N

- Phân biệt được quá trình nhân đôi ADN giữa sinh vật nhân sơ và sinh vật nhân thực.

D

IỄ N

Đ

ÀN

Lớp:.......................................................................................

Mục tiêu: Nêu được cấu trúc chung của gen và xác định vùng gen quy định cấu trúc của

phân tử protein?

Yêu cầu: Nghiên cứu SGK mục cấu trúc chung của gen cấu trúc hoàn thành bảng sau: Các vùng

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Vùng khởi đầu

Vùng mã hoá

Vùng kết thúc

38 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Đặc điểm so sánh

Ơ

N

Vị trí trên gen

Các khâu dạy

Các PHT xây dựng được

Tổng

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

học

H Ư

1.1; 1.2; 1.3; 1.4; 1.6; 1.9; 1.13; 2.1; 2.3; 2.4; 2.9; 2.12; thức mới trên lớp

TR ẦN

Hình thành kiến 2.13; 3.1; 3.2; 3.3; 3.4; 3.6; 3.9; 4.1; 4.2; 4.3; 4.4; 4.6; 4.10; 5.1; 5.3; 5.4; 5.6; 6.1; 6.2; 6.3; 6.6; 6.7; 6.8; 7.2; 7.3; 7.6; 7.9

10 00

B

Hình thành kiến 1.5; 1.10; 2.2; 2.8; 2.16; 3.8; 3.10; 4.5; 4.11; 7.1; 7.5; 7.8

39

thức mới tại nhà

Ó

A

Củng cố, ôn tập, 1.7; 1.8; 1.11; 1.12; 2.5; 2.6; 2.7; 2.10; 2.11; 2.14; 2.15;

32

-H

hoàn thiện kiến 3.5; 3.7; 4.7; 4.8; 4.9; 4.12; 4.13; 5.2; 5.5; 5.7; 6.4; 6.5;

12

7.4; 7.7; 8.1; 8.2; 8.3; 8.4; 8.5; 8.6; 8.7

-L

Ý

thức

TO

ÁN

2.1.4.2. PHT rèn luyện các kĩ năng Bảng 2.3. PHT rèn luyện các kĩ năng cơ bản

ÀN Đ IỄ N

Quan sát Phân tích So sánh

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Các PHT xây dựng được 1.1; 1.6; 1.9; 2.2; 2.12; 2.13; 2.17; 3.3; 3.8; 5.4; 5.6; 5.7.

1.3; 2.1; 2.3; 2.16; 3.5; 3.6; 3.9; 4.1; 4.6; 4.10; 5.1; 5.3; 6.1; 6.2; 6.3.

1.2; 1.10; 1.5; 2.10; 2.16; 3.2; 4.4; 6.7; 7.3. 8.2; 8.3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

Bảng 2.2. PHT dùng trong các khâu của quá trình dạy học

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

2.1.4.1. PHT dùng trong các khâu của quá trình dạy học

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2.1.4. Kết quả xây dựng các dạng PHT

Các kĩ năng cơ bản

D

U

Y

N

H

Chức năng

Tổng 12 15 11

39 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

Quy nạp khái quát hoá

1.5; 4.2; 5.5; 2.9; 2.11; 8.1; 8.4; 8.7

Suy luận đề xuất giả

1.4; 1.13; 3.1; 3.4; 3.10; 4.3; 4.5; 4.9; 4.11; 6.6;

thuyết

6.8; 7.2; 7.5; 7.8.

Hệ thống hoá

1.11; 1.12; 2.5; 2.8; 1.5; 6.4.

Vận dụng kiến thức đã

1.3; 1.7; 1.8; 2.6; 2.7; 2.15; 4.13; 4.7; 4.8; 5.2; 6.5;

học

7.4. 7.7; 8.6.

N

Ơ

H

TR ẦN

* PHT tự học bài mới trên lớp:

VD 1: PHT về cấu trúc chung của gen cấu trúc.

Mục tiêu: Trình bày được cấu trúc chung của gen và xác định được vùng gen quy định

10 00

B

cấu trúc của pt protein?

Yêu cầu: Nghiên cứu SGK, đọc nội dung trong phiếu, chọn ý sắp xếp vào bảng cho phù

Ó

B. Vùng mã hóa D. Vùng tăng cường

Ý

C. Vùng kết thúc

-H

A. Vùng điều hòa

A

hợp và thực hiện mục tiêu:

-L

VD2: Khi dạy về phiên mã GV có thể sử dụng PHT sau:

ÁN

Nghiên cứu mục I (Cơ chế phiên mã của sinh vật nhân sơ). Hãy tìm ý phù hợp điền

Đ

ÀN

TO

vào ô trống trong bảng sau: Vấn đề

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP H Ư

2.1.5.1. PHT dùng để hình thành kiến thức mới

83

N

2.1.5. Một số VD về các dạng PHT đã xây dựng

3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

14

G

Đ ẠO

Tổng

IỄ N D

14 6

3.7; 8.5; 4.4

thực tế

http://daykemquynhon.ucoz.com

8

.Q

Vận dụng kiến thức

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

Nội dung

Thế nào là phiên mã Vị trí trong tế bào và thời điểm (Diễn ra vào giai đoa ̣n nào của quá triǹ h phân bào) phiên mã

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

40 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Thành phần tham gia và Chức năng mỗi thành phần

…………………...…………………………

• Khuôn tổng hợp mARN

…………………...…………………………

• Nguyên tắc

…………………...…………………………

• Hiện tượng xả y ra khi tổng hợp

…………………...…………………………

N

Y

H Ư

N

Ý nghĩa phiên mã

* PHT giúp học sinh tự học và hoàn thiện kiến thức mới tại nhà

TR ẦN

VD 3: Sau khi học sinh học xong quá trình điều hoà hoạt động gen ở sinh vật nhân sơ khi chuyển sang quá trình điều hoà hoạt động gen ở sinh vật nhân thực GV có thể sử

B

dụng PHT sau:

10 00

Hãy chỉ ra những điểm khác nhau về hình thức điều hòa hoạt động gen ở sinh vật nhân thực so với sinh vật nhân sơ bằ ng cách điề n các thông tin phù hơ ̣p vào bảng: Sinh vật nhân sơ

Sinh vật nhân thực

Ó

A

Đặc điểm so sánh

-H

Các tiń hiệu điều hòa

Ý

Cơ chế điều hòa

ÁN

-L

Nguyên nhân của sự khác nhau

TO

2.1.5.2. PHT dùng để củng cố, hoàn thiện kiến thức.

D

IỄ N

Đ

ÀN

VD 4: Bằng những kiến thức đã học về gen và mã di truyền. Hãy ghép 2 cột với nhau cho phù hợp (Điề n kế t quả vào cô ̣t đáp án).

Vấn đề

Nội dung

Đáp án

a. Gen

1...Là đoạn gen không mã hóa a.a

1….

b.Gen phân mảnh

2...Là mã bộ ba gồm ba nucleotit đứng cạnh nhau

2….

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

G

Kết quả phiên mã

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

.Q

TP

……………………...………………………

xong mARN

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

• Chiều tổng hợp mARN

Ơ

…………...…………………………………

H

• Pm bắt đầu ở vị trí nào trên gen

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Hiện tượng

41 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

đoạn mã hóa và không mã hóa a.a 4...Là gen mang TT mã hóa cho các sản phẩm tạo 5...Là những gen tạo ra sản phẩm kiểm soát sự hoạt

TP

7...Là đoạn ADN mang TT mã hóa cho một loại sản

g. Mã di truyền

Đ ẠO

phẩm nhất định

8...Là gen được cấu tạo gồm 3 vùng: vùng mở đầu,

8…..

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

vùng mã hóa, vùng kết thúc

7….

TR ẦN

VD 5: Vì sao trong tế bào chất riboxom phân bố chủ yếu trên lưới nội chất và tập trung nhiều nhất ở miền gần nhân?..............................................................................................

2.1.5.3. PHT dùng để kiểm tra, đánh giá

10 00

B

VD 6: Nguyên tắc bổ sung thể hiện trong cơ chế nhân đôi ADN PHT: Một mạch của một đoạn gen có trình tự nucleotit như cho ở phía dưới, Hãy điền

A

các nuclêotit vào các vị trí còn trống và chiều 5/, 3/ vào dấu (?) sao cho phù hợp với Chiều đọc của enzim

Mạch 1:

3/...ATXGTATXXGTXATGTGA...5/

Mạch 2:

?......................................................... ?

Tự nhân đôi

Mạch 1:

? ...TAG...............................................?

Mạch 2:

?...........................................................?

VD 7: Bằng những kiến thức đã học về biế n di,̣ hãy điền các loại biến dị đột biến vào các chỗ trống trong bảng sau:

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

nguyên tắc tổng hợp ADN:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

6….

.Q

6...Là đoạn gen mã hóa a.a

f. Exon

5…..

Y

động của gen khác

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

e. Intron

4….

Ơ

nên thành phần cấu trúc hoặc chức năng tế bào

H

d. Gen điều hòa

3….

N

3...Là đoạn gen của sinh vật nhân thực có xen lẫn

c. Gen cấu trúc

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

3. ĐB điểm

11..............................................

12..............................................

13..............................................

1..............

Các Đóng góp PDF bởiloại GV. Nguyễn Thanh Tú

4.............. 42 www.facebook.com/daykemquynhonofficial 14. Đảo vị trí một cặp nu www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

VD 8: PHT Nguyên nhân của ĐBCTNST:

A

Nghiên cứu SGK phần III.3 (Nguyên nhân, hậu quả và vai trò ĐBCTNST). Hãy

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

điền những thông tin thích hợp vào vị trí có dấu (?) trong sơ đồ sau:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

10 00

B

2.1.5.4. PHT khai thác kênh chữ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

D

IỄ N

Đ

VD 9: Thể đa bội Cho VD: Cá thể mang bộ NST 3n, 4n, 5n, 6n...là những thể đa bội. Nghiên cứu

SGK phần II (Thể đa bô ̣i) hoàn thành các yêu cầu sau: 1. TĐB là gì?......................................................................................................................

2. Phân biệt hiện tượng tự đa bội với hiện tượng dị đa bội?..............................................

Tự đa bội:...........................................................................................................................

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

43 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Dị đa bội: ...........................................................................................................................

3. Nguyên nhân tạo ra thể đa bội:......................................................................................

N

4. Giải thích cơ chế phát sinh thể đa bội:

H

Ơ

- Cơ thể 3n:.........................................................................................................................

N

- Cơ thể 4n: ........................................................................................................................

TP

Hậu quả: ............................................................................................................................

Đ ẠO

Vai trò: ..............................................................................................................................

VD 10: Nghiên cứu SGK mục III (Sự biể u hiê ̣n của đô ̣t biế n gen). Tìm ý phù hợp điền

N

G

vào chỗ trống:

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

a. Đột biến giao tử:

TR ẦN

Là ĐB phát sinh trong.............................xay ra ở .............................................................

- Nếu là đột biến trội........................................................................................................

- Nếu là đột biến lặn:

10 00

B

+ Không biểu hiện khi chúng nằm trong cặp gen ....nhưng vẫn tồn tại trong quần thể + Qua giao phối, gặp tổ hợp gen.......................... thì mới biểu hiện ra kiểu hình.

A

b. Đột biến xoma:

-H

Ó

* Là đột biến xả y ra trong ...phát sinh ở 1 tế bào …sau đó nhân lên thành mô.

- Đô ̣t biế n trội: biểu hiện ở một phần cơ thể tạo thành ..................................................

-L

Ý

- Đô ̣t biế n lặn: không biểu hiện mà mất đi lúc cơ thể chết.

ÁN

* Đô ̣t biế n xoma di truyề n bằng sinh sản................... nhưng không thể truyền lại cho thế

TO

hệ sau bằng sinh sản .................................................................................................... c. Đột biến tiền phôi:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

5. Trình bày hậu quả và vai trò của tự đa bội:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

- Cơ thể 5n: ........................................................................................................................

D

IỄ N

Đ

ÀN

* Là đột biến xảy ra trong những lần................ đầu tiên của hợp tử trong giai đoạn từ...................tế bào. * Đi vào qúa trình hiǹ h thành..........................................truyền qua thế hệ sau bằng sinh sản......................................................................................................................................

2.1.5.5. PHT khai thác kênh hình

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

44 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

VD 11: Nghiên cứu cơ chế điề u hòa gen ở vi khuẩ n, hãy sắp xếp các số từ 1 đến 7 vào

TR ẦN

trình đó?.............................................................................................................................

VD 12: Quan sát hiǹ h ve ̃ miêu tả cấ u trúc siêu hiể n vi của NST ở cơ thể nhân thực cho

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

dưới đây. Hãy điền thông tin từ 1 đến 5 vào ô trống có dấu (?) sao cho phù hợp:

VD 13: Quan sát hình vẽ miêu tả về cấ u trúc và chức năng của gen và trả lời các câu hỏi

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

Em hãy cho biết hình thức điều hòa trên thuộc dạng nào? giải thích cơ chế quá

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

các ô trống có dấu (?) sao cho phù hợp và trả lời câu hỏi phía dưới:

D

IỄ N

Đ

ÀN

dưới:

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

45 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

............................................................................................................................................

H Ư

2. Một phân tử ADN là một gen hay nhiều gen?...............................................................

TR ẦN

3. Sản phẩm trực tiếp của gen là gì?..................................Sản phẩm gián tiếp của gen là gì?.......................................................................................................................................

4. Em hãy cho biết thế nào là gen?.....................................................................................

10 00

B

............................................................................................................................................

2.1.5.6. PHT khai thác cả kênh chữ và kênh hình

D

IỄ N

Ó

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

lời các câu hỏi sau:

A

VD 14: Quan sát sơ đồ quá trình nhân đôi ADN ở E.coli và nghiên cứu SGK phần III trả

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1. Cấu trúc của gen liên quan gì tới cấu trúc ADN?..........................................................

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

• Trong TB phân tử ADN cuộn xoắn, nguyên nhân nào làm cho ADN có thể tháo xoắn khi thực hiện nhân đôi?............................................................................................. ......................................................................................................................................

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

46 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

• Vì sao các liên kết hidro lại có thể bị cắt đứt............................................................... .......................................................................................................Vì sao hai mạch đơn

N

của phân tử ADN sau khi bị cắt đứt các liên kết hidro lại không có khả năng liên kết lại

H

Ơ

với nhau?............................................................................................................................

N

............................................................................ Tại sao hai mạch mới tổng hợp lại có

TP

• Sau mỗi lần tự sao thì có bao nhiêu phân tử ADN con được hình thành:....…………

Đ ẠO

…………………………………………………………………........……………………

Phiên mã Cắt bỏ intron

B

10 00

Phiên mã

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

VD 15: Cho hai hình vẽ sau:

Dịch mã

A

Dịch mã

Ó

* Em hãy cho biết hình nào miêu tả cơ chế di truyền ở sinh vật nhân sơ, hình nào miêu

-H

Hình 1.

tả cơ chế di truyền ở sinh vật nhân thực?

Hình 2.

-L

Ý

Hình 1:……………………………..Hình 2:……………........…………………

ÁN

* Hãy chỉ ra những điểm khác nhau về sự tổng hợp protein trong hai trường hợp trên

TO

bằ ng cách điề n vào bảng sau: Tổng hợp protein ở SVNS

Tổng hợp protein ở SVNT

ÀN

Đặc điểm so sánh

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

............................................................................................................................................

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

một mạch liên tục và một mạch gián đoạn?.......................................................................

D

IỄ N

Đ

Vị trí dịch mã Thời điể m giữa phiên mã và dịch mã (có diễn ra cùng lúc hay không)

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

47 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Sửa chữa mARN

N

trước dịch mã

H

Ơ

2.1.5.7. Loại phiếu hình thành kiến thức

N

* Dạng 1: Tìm ý phù hợp điền vào ô trống của bảng

Quá triǹ h

Quá triǹ h

ADN

phiên mã

dịch mã

G N H Ư

Thành phần tham gia và

Giai đoa ̣n kéo dài

Biến

Giai đoa ̣n kết thúc

10 00

Diễn

B

Giai đoa ̣n mở đầu

TR ẦN

chức năng.

Kết quả

-H

Ó

A

Ý nghĩa

VD 17: Hãy chỉ ra sự biến đổi hình thái của NST qua các kì nguyên phân bằng cách tìm Hình thái NST

ÁN

-L

Ý

ý phù hợp điền vào bảng sau: Các kì nguyên phân Kì trung gian

TO

Kì đầu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Quá triǹ h nhân đôi Vị trí trong tế bào

http://daykemquynhon.ucoz.com

TP

Các quá trình

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đặc điểm so sánh

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

phù hợp điền vào ô trống trong bảng

.Q

U

Y

VD 16: Hãy so sánh các quá trình nhân đôi ADN, phiên mã, dịch mã bằng cách tìm ý

D

IỄ N

Đ

ÀN

Kì giữa Kì sau Kì cuối Từ kì trung gian đến kì giữa các NST ..................tối đa, từ kì giữa đến kì cuối các NST ..............tối đa.Ý nghĩa của hiện tượng đó là gì?..................................................

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

48 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

VD 18: Nghiên cứu phần II.2 (Cấu trúc NST). Tìm ý phù hơ ̣p hoàn thành bảng sau: Đặc điểm cấu tạo và kích thước

N

Các mức độ cấu trúc

N

H

Ơ

Nucleoxom

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

Ống rỗng

TR ẦN

H Ư

Sợi cromatit

Vai trò của sự cuộn xoắn tối đa NST:............................................................................ ........................................................................................................................................

10 00

B

.

........................................................................................................................................

A

.

-H

Ó

........................................................................................................................................

-L

Ý

.

ÁN

* Dạng 2: Tìm ý cơ bản và xác định quá trình phát triển của nội dung

TO

VD 19: Bằng những kiến thức đã học về cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử và cấp dộ tế

D

IỄ N

Đ

ÀN

bào tìm ý phù hợp điền vào vị trí có dấu (?) trong sơ đồ sau:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

Sợi nhiễm sắc

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

Sợi cơ bản

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

49 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

A

VD 20: Hãy điền các thông tin về mối quan hệ giữa ADN và tính trạng vào các chỗ trống

?

ADN

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

có dấu (?) trong sơ đồ sau:

?

?

?

?

?

Tính trạng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

* Dạng 3: Tóm tắt và chỉ ra sự phát triển của ý thức

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

D

IỄ N

Đ

Tự sao ?

? ?

?

VD 21: Nghiên cứu SGK (Cấu trúc siêu hiển vi của NST). Tìm ý phù hợp điền vào dấu (?) trong sơ đồ sau sao cho đúng với trình tự cấ u trúc siêu hiể n vi của NST:

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

50 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

Cấu trúc siêu hiển vi của NST

N

H

Ơ

?

?

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

?

TR ẦN

2.1.5.8. Loại phiếu phát triển năng lực nhận thức * Dạng 1: Phiếu phát triển kĩ năng so sánh

B

VD 22: Nghiên cứu phần II các dạng đột biến cấu trúc NST tìm ý phù hợp hoàn thành

10 00

bảng dưới đây: Các dạng

Khái niệm

Phân loại

Hậu quả

Ý nghĩa

-H

Ó

A

ĐBCTNST

-L

Ý

Mất đoạn

TO

ÁN

Lặp đoạn

Chuyển đoạn

VD23: Nghiên cứu phần I (Các dạng đột biến điểm). Tìm ý phù hợp điền vào bảng sau:

D

IỄ N

Đ

ÀN

Đảo đoạn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

?

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

U

Y

?

Các dạng đột biến điểm

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Khái niệm

Hậu quả

51 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Mất 1 cặp nucleotit Thêm 1 cặp nucleotit

N

Thay thế cặp nucleotit này

N

H

Ơ

bằng cặp nucleotit khác

TP Đ ẠO

Khái niệm Phân loại

G N

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nguyên nhân và cơ

H Ư

Chế phát sinh

TR ẦN

Hậu quả và vai trò

B

* Dạng 2: Phiếu phát triển kĩ năng phân tích

A

có dấu (?) trong sơ đồ sau:

10 00

VD 25: Nghiên cứu các phần I (Các dạng đột biến gen). Tìm ý phù hợp điền vào vi trí

Ý

-H

Ó

?..........................

?......................... . ?......................... .

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Các dạng đô ̣t biế n gen

?......................... .

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Thể đa bô ̣i

Thể lêch ̣ bô ̣i

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đặc điểm phân biệt

.Q

cách tìm ý phù hợp điền vào bảng sau:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

D

U

Y

VD 24: Nghiên cứu SGK (Bài 7). Em hãy phân biê ̣t Thể lê ̣ch bô ̣i với thể đa bô ̣i bằng

Liên quan tới nhiều cặp nucleotit ---> ?.........................

VD 26: Nghiên cứu mục II (Quá trình tổng hợp protein). Hãy điền các thông tin phù hợp vào bảng sau:

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

52 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

Các giai

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Sản phẩm tạo ra

Vai trò từng sản phẩm

đoạn

N

* mARN

H

Ơ

*......................................................................

N

*......................................................................

Mở đầu

G

...............................?

N

Dịch mã Kéo dài

................................

TR ẦN

chuỗi

H Ư

................................

Tổng hợp

...............................?

Polypeptit

................................ ................................

10 00

Kết thúc

B

http://daykemquynhon.ucoz.com

...............................

Đ ẠO

...............................

TP

..................................................?

...............................?

Ó

A

* Dạng 3: Phiếu phát triển kĩ năng tổng hợp

-H

VD 27: Qua các bài 1, 2, 3 chương I, hãy xác định những điể m khác nhau của các quá

-L

Ý

trình nhân đôi ADN, phiên mã, dịch mã, điều hòa hoạt động của gen theo bảng sau: Các quá trình Khái niệm Diễn biến cơ bản Ý nghĩa

ÁN

Nhân đôi AND

TO

Phiên mã

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

....................................................

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

?

Y

....................................................

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

?

D

IỄ N

Đ

ÀN

Dịch mã Điều hòa hoạt động của gen

VD 28: Bằng kiến thức đã học về các hình thức đột biến hãy tìm ý phù hợp điền vào bảng sau:

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

53 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

Các loại BD

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Cơ chế phát sinh

Phân loại

Ý nghĩa

Hậu quả

Đột biến gen

Ơ

N

Đột biến cấu trúc NST

N

H

Đột biến thể dị bội

hợp: VD 1- a Đ.án

G

Nội dung

b. Gen phân

1...Là đoạn gen không mã hóa a.a

H Ư

N

1….

a. Gen

2….

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Vấn đề

2...Là mã bộ ba gồm ba nucleotit đứng cạnh nhau

mảnh 3….

3...Là đoạn gen của sinh vật nhân thực có xen lẫn đoạn mã

B

c. Gen cấu

hóa và không mã hóa a.a

d. Gen điều

10 00

trúc 4….

4...Là gen mang TT mã hóa cho các sản phẩm tạo nên thành

-H

5….

Ó

A

phần cấu trúc hoặc chức năng tế bào

hòa

Ý

e. Intron

TO

g. Mã di

ÀN Đ IỄ N

của gen khác

6….

6...Là đoạn gen mã hóa a.a

7….

7...Là đoạn ADN mang TT mã hóa cho một loại sản phẩm

-L

ÁN

f. Exon

5...Là những gen tạo ra sản phẩm kiểm soát sự hoạt động

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

Bằng những kiến thức đã học về gen và mã di truyền. Hãy ghép 2 cột với nhau cho phù

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

VD 29: Gen, Mã di truyền

nhất định

truyền

D

.Q

U

Y

Đột biến thể đa bội

8….

8...Là gen được cấu tạo gồm 3 vùng: vùng mở đầu, vùng mã hóa, vùng kết thúc

2.2. Phương pháp sử dụng PHT để dạy tự học chương I phần di truyền học Sinh học 12 THPT nâng cao

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

54 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Theo chúng tôi việc tiến hành tự học bằng sử dụng PHT dưới định hướng của GV có thể được thực hiện bằng một số hình thức thể hiện qua sơ đồ sau:

N

H

Ơ

N

Các hình thức tự học

Y

Tự học tại nhà

Củng cố, ôn tập, hệ thống hóa kiến thức

10 00

A

2.2.1. Biện pháp sử dụng trong khâu hình thành kiến thức mới

-H

Ó

Khi tiến hành một tiết dạy thì nội dung kiến thức mới cần được HS lĩnh hội đó là những kiến thức trong một tiết học và những kiến thức liên quan tới nội dung tiết học.

-L

Ý

Do vậy, khi sử dụng PHT để hướng dẫn học sinh tự học chúng tôi xin đưa ra các hình

ÁN

thức như sau:

TO

- Hình thức 1: Tự học trên lớp (HS tự học dưới sự cố vấn, giám sát trực tiếp

Đ

ÀN

của GV trong tiết học).

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Tự học khi kết thúc môn học

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

G

Tự học khi kết thúc phần

N

H Ư

Tự học khi kết thúc chương

B

Hình thành kiến thức mới

IỄ N D

Tự học khi kết thúc tiết học

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Tự học bài mới

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Tự học trên lớp

- Hình thức 2: Tự học tại nhà (HS tự học nội dung bài mới thông qua hệ thống

PHT GV soạn sẵn mà không có sự giám sát trực tiếp của GV).

Khi sử dụng PHT để hình thành kiến thức mới cho HS, GV có vai trò trong việc tổ chức, hướng dẫn, cố vấn cho các hoạt động chiếm lĩnh tri thức của HS, còn HS có nhiệm vụ thông qua hệ thống PHT của GV mà trao đổi, thảo luận nhóm, hoàn thành những yêu cầu trong PHT.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

55 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2.2.1.1. Quy trình sử du ̣ng PHT để da ̣y tự ho ̣c kiế n thức mới Để sử du ̣ng PHT da ̣y tự ho ̣c kiế n thức mới cho ho ̣c sinh GV có thể thực hiê ̣n

N

theo quy trình sau:

H

Ơ

Bước 1: Nhận nhiệm vụ học tập.

N

- GV: Giao PHT cho HS (GV có thể giao PHT cho HS về nhà tự nghiên cứu

TP

- HS: Nhận nhiệm vụ học tập qua các yêu cầu ghi sẵn trong PHT như: đọc SGK,

Đ ẠO

quan sát các phương tiện trực quan nghiên cứu sơ đồ: Tranh câm, băng hình, bảng phụ … để thực hiện công việc đặt ra trong phiếu.

N

G

Bước 2: Thu thập thông tin.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

- HS: Sau khi đã nhận nhiệm vụ học tập, tiến hành thu thập thông tin qua SGK,

TR ẦN

qua những kiến thức đã biết.

- GV: Đưa ra những gợi ý, định hướng cho học sinh thu thập thông tin cần thiết để thực hiện yêu cầu nêu ra.

10 00

B

Bước 3: Xử lý thông tin hoàn thành PHT.

- GV: Tiến hành cho HS thảo luận nhóm, giám sát, chỉ đạo các hoạt động trao

A

đổi, thảo luận của HS, có thể uốn nắn, chỉnh sửa hoặc chỉ dẫn những nội dung căn bản

-H

Ó

theo nhu cầu của từng nhóm.

- HS: Tự thảo luận nhóm để thống nhất các tri thức chính xác cần lĩnh hội, giải

-L

Ý

quyết các vấn đề tồn đọng của từng cá nhân, phát hiện các vấn đề chưa giải quyết được

ÁN

Bước 4: Trình bày kết quả.

TO

- GV : Sau khi từng cá nhân hay nhóm đã hoàn thành PHT, giáo viên yêu cầu đại

diện mỗi nhóm trình bày, giải thích, báo cáo… những kết quả đã làm theo yêu cầu PHT

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

trường hợp GV chia lớp thành các đơn vị nhỏ để dễ dàng hơn khi HS tiến hành thảo luận.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

trước) gợi ý cho HS cách tìm thông tin, cách giải quyết yêu cầu của phiếu. Trong một số

D

IỄ N

Đ

ÀN

đã đề ra. Khi gọi đại diện một thành viên lên trình bày thì GV cần tổ chức cho các thành viên còn lại đặt câu hỏi, tổ chức cho lớp tiếp tục trao đổi, thảo luận. Đối với dạng phiếu tự học tại nhà GV có thể yêu cầu HS hoàn thành vào giấy và nộp lại kết quả vào buổi học hôm sau.

- HS: Trình bày kết quả mà cá nhân hoặc nhóm đã thống nhất, cùng với sự chỉ đạo của GV học sinh tiếp tục thảo luận theo đơn vị lớp (thảo luâ ̣n chung) nhằm biến tri

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

56 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

thức của từng cá nhân, từng nhóm thành tri thức chung của tập thể lớp. Qua đó thống nhất, chính xác hóa các tri thức, khái niệm cần lĩnh hội.

N

Bước 5: Tự hoàn thiện kết quả PHT.

H

Ơ

Sau khi cho học sinh báo cáo, thảo luận, giáo viên nhận xét và rút ra kết luận,

N

học sinh tự sửa để hoàn chỉnh PHT. Để kích thích khả năng tự làm việc của HS GV chỉ

TP

Sau khi kết thúc GV phải đặt ra những tình huống giúp học sinh vận dụng kiến

Đ ẠO

thức và củng cố lại những kiến thức vừa thảo luận, hoặc GV có thể cung cấp những phiếu tương tự để HS có thể vận dụng kiến thức giải quyết vấn đề đặt ra.

N

G

Lưu ý: Để hoàn thành một quy trình trên giáo viên có thể sử dụng nhiều hình thức

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

khác nhau như: Dùng giấy có in sẵn các nhiệm vụ học tập hoặc giáo viên có thể sử dụng

TR ẦN

máy chiếu Overhes hoặc máy vi tính hoặc có thể kết hợp giữa việc dùng giấy và sử dụng máy chiếu.

2.2.1.2. Phương pháp sử dụng các dạng PHT hướng dẫn tự học kiến thức mới

10 00

B

Ở dạng này GV có thể thực hiện theo một số hình thức sau: Hình thức 1: GV đưa ra PHT đầy đủ nội dung, HS giải mã nội dung và rút ra nhận

A

xét

-H

Ó

Bao gồm các cấp độ như sau: ❖ GV cung cấp phiếu hoàn chỉnh, HS đọc nội dung phiếu rút ra nhận xét:

-L

Ý

Trong hình thức này nhiệm vụ của GV là cung cấp cho HS các dạng PHT đã

ÁN

ghi rõ nội dung (PHT hoàn chỉnh), HS nghiên cứu nội dung trong PHT rút ra nhận xét.

GV: Chia nhóm, phát phiếu, yêu cầu HS nghiên cứu, thảo luận nhóm

-

HS: Nhận phiếu, nhớ lại những kiến thức đã học, nghiên cứu SGK giải mã nội dung

-

GV: Yêu cầu HS nhận xét. đưa ra quan điểm của mình về mục tiêu mà trong phiếu

trong phiếu rút ra nhận xét. nêu ra.

D

IỄ N

Đ

-

ÀN

TO

Hình thức tổ chức chung của dạng phiếu này là:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

sẽ tự hoàn thành theo cách riêng của từng thành viên.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

nhận xét, đánh giá kết quả những ý kiến thảo luận của HS, còn nội dung trong PHT HS

-

HS: Trình bày.

-

GV: Đánh giá, rút ra kết luận.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

57 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

VD1: Khi cần làm rõ cho HS vì sao mã di truyền là mã bộ ba thì GV có thể sử dụng PHT sau:

N

Mục tiêu: Giải thích được vì sao mã di truyền là mã bộ ba. Vì sao một aa có thể được

H

Ơ

mã hoá bởi nhiều bộ ba.

N

Yêu cầu: Nghiên cứu mục II (Mã di truyền) và bằng kiến thức đã học hãy tìm ý phù hợp

Axitamin

4(A,T,G,X)

hơn 20 loại

Số bộ ba

Số aa được mã hoá

Mã bộ 1

41= 4

4

Mã bộ 2

42= 16

Mã bộ 3

43= 64

Mã bộ 4

44= 256

X

H Ư

N

G

Đ ẠO

X

16

Không đủ Không đủ

20

Đủ

Không đủ

Thừa

B

Số đơn phân

Kết luận

10 00

Tổ chức:

* GV: Cung cấp PHT cho từng HS, yêu cầu các em nghiên cứu thảo luận theo từng bàn

Ó

A

* HS: Tại mỗi bàn HS nghiên cứu SGK, PHT từ đó rút ra kết luận.

-H

* GV: Hỏi.Vì sao chúng ta có thể kết luận mã di truyền chỉ có thể là mã bộ ba mà không

Ý

phải là mã bộ 1, bộ 2, hoặc các bộ khác?

-L

* HS: Qua PHT, trả lời câu hỏi.

ÁN

* GV: Rút ra kết luận. Vì trong mỗi tế bào chỉ có 4 loại nucleotit và có khoảng 20 loại

TO

axit amin khác nhau. Do đó, nếu là mã bộ 1, bộ 2 thì số bộ ba không đủ để mã hoá 20 loại axít amin khác nhau, nếu là mã bộ 4 thì số bộ ba quá dư thừa để mã hoá cho 20 loại

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nucleotit

Đơn phân

http://daykemquynhon.ucoz.com

.Q

Protein

TP

ARN

TR ẦN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Thời gian: 3 phút

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

điền vào các ô trống trong bảng .

D

IỄ N

Đ

ÀN

axit amin. Qua nghiên cứu đã rút ra kết luận mã di truyền chỉ có thể là mã bộ ba.

VD 2: Khi dạy về quá trình điều hoà hoạt động gen ở SV nhân thực GV có thể sử dụng phiếu sau: Mục tiêu: Chỉ ra được vị trí diễn ra các mức độ điều hoà hoạt động gen trong tế bào của SV nhân thực.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

58 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Yêu cầu: Nghiên cứu các mức độ điều hoà ở sinh vật nhân thực cho biết mức độ nào diễn ra trong nhân mức độ nào diễn ra trong tế bào chất?

Các mức độ điều hoà

N

Thời gian: 3 phút

H

Ơ

Vai trò

N

Y

một gen đặc biệt

Đ ẠO

màng nhân để tham gia tổng hợp protein

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

mARN tại riboxom

G

Điều hoà chỉ số sinh tổng hợp chuỗi plypeptit của

Điều hoà giải mã

Điều khiển làm thế nào để chuỗi polypeptit thay đổi

Điều hoà sau giải mã

TR ẦN

cấu trúc các protein có hoạt tính sinh học

B

Tổ chức:

10 00

GV: Phát PHT cho HS, yêu cầu các em nghiên cứu PHT kết hợp với SGK, thực hiện yêu cầu trong phiếu.

Ó

A

HS: Nhận PHT, nghiên cứu, thảo luận, thực hiện yêu cầu trong PHT đề ra.

-H

GV: Em hãy cho biết vai trò của nhân và tế bào chất trong mỗi tế bào? Vì sao có thể

Ý

khẳng định vị trí của các hình thức điều hoà gen ở sinh vật nhân thực diễn ra như vậy?

-L

HS: Bằng những kiến thức đã học về cơ chế di truyền và dựa vào PHT trả lời câu hỏi.

ÁN

GV: Nhận xét và rút ra kết luận.

TO

❖ Gv cung cấp phiếu đầy đủ nội dung nhưng các vấn đề chưa sắp xếp thành hệ thống

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

TP

Cho phép loại mARN hoàn thiện nào được đi qua

Điều hoà vận chuyển

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Điều khiển tới việc thay đổi các mARN sơ khai

Điều hoà chế biến

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Ảnh hưởng tới thời điểm và mức độ nhân đôi của

U

Điều hoà sao chép thông tin

ÀN

logic, nhiệm vụ của HS chọn phương án sắp xếp lại các nội dung thành hệ thống sao cho

D

IỄ N

Đ

phù hợp: Hình thức tổ chức chung của dạng phiếu này là: -

GV: Phát phiếu, yêu cầu HS nghiên cứu, thảo luận nhóm

-

HS: Nhận phiếu, nhớ lại những kiến thức đã học, nghiên cứu SGK, chọn nội dung phù hợp mà GV đã cho sắp xếp chúng thành hệ thống hoàn chỉnh, rút ra nhận xét.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

59 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

-

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

GV: Yêu cầu HS nhận xét. Đưa ra quan điểm của mình về mục tiêu mà trong phiếu

-

GV: Đánh giá, rút ra kết luận.

Ơ

HS: Trình bày.

H

-

N

nêu ra.

N

VD 1: Khi dạy về các hình thức đột biến điểm (đột biến gen) GV có thể sử dụng PHT

Yêu cầu: Quan sát hình vẽ dưới đây chọn các hình thức đột biến gen sắp xếp vào các vị

G N

http://daykemquynhon.ucoz.com

trí từ I đến IV?

H Ư

A. Thêm một cặp nuclêotit.

TR ẦN

B. Mất một cặp nuclêotit.

D. Đảo vị trí một cặp nucleotit.

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

C. Thay thế cặp nucleotit này bằng cặp nucleotit khác.

TO

Tổ chức:

GV: Phát PHT, yêu cầu HS nghiên cứu phiếu học tập theo từng bàn.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

- Xác định được đâu là đột biến điểm.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

- Nêu được hậu quả của các dạng đột biến điểm

.Q

- Giải thích được các hiện tượng đột biến điểm

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Mục đích:

U

Y

sau:

D

IỄ N

Đ

ÀN

HS: Nghiên cứu PHT, đo ̣c SGK, thảo luận. Chọn các ý phù hợp đã cho sẵn điền vào các mục I, II, III, IV và trả lời các yêu cầu trong PHT đề ra.

GV: Yêu cầu đại diện lên trình bày.

HS: Trình bày kết quả, các thành viên còn lại bổ sung.

GV: Nhận xét, đưa ra đáp án, rút ra kết luận. Đáp án: I- B;

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

II - A;

III- C;

IV- D

60 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

GV: Mở rô ̣ng: Trong các hiǹ h thức trên hiǹ h thức nào đươ ̣c go ̣i là đô ̣t biế n điể m? Vì sao? Những da ̣ng nào là nguy hiể m nhấ t?

N

VD 2: Khi dạy cấu trúc chung của gen cấu trúc GV có thể sử dụng PHT sau:

N

C. Vùng mã hoá

B. Vùng kết thúc

D. Vùng tăng cường

Các vùng

Đ ẠO

1. Nằm ở đầu 3’ của mạch mã gốc của gen, mang tín hiệu

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

2. Nằm ở giữa mang thông tin mã hoá các axitamin.

G

khởi đầu và kiểm soát quá trình phiên mã.

H Ư

3. Nằm ở đầu 5’ của mạch mã gốc của gen, mang tín hiệu

TR ẦN

kết thúc phiên mã.

B

Tổ chức:

10 00

GV: Phát PHT, yêu cầu HS nghiên cứu phiếu học tập theo từng bàn.

HS: Nghiên cứu PHT, SGK, thảo luận nhóm. Chọn các ý A, B, C, D sắp xếp vào các vị

Ó

A

trí 1, 2, 3 sao cho phù hợp và thực hiện mục tiêu nêu trong PHT.

-H

GV: Yêu cầu HS trả lời.

Ý

HS: Trình bày kết quả đã thảo luận.

-L

GV: Nhận xét, rút ra kết luận.

ÁN

Đáp án: 1 – A;

2 – C;

3 – B.

TO

GV: Đưa vấ n đề cho HS thảo luâ ̣n: Theo em vùng nào của gen cấ u trúc quy đinh ̣ cấ u

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đặc điểm mỗi vùng của gen cấu trúc

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

U

Y

A. Vùng điều hoà

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Yêu cầu: Nghiên cứu SGK, đọc nội dung trong phiếu, chọn ý sắp xếp vào bảng:

H

Ơ

Mục tiêu: Xác định vùng gen quy định cấu trúc của phân tử protein?

ÀN

trúc của phân tử protein? Vì sao?

D

IỄ N

Đ

VD 3: Khi dạy về Cấu tạo của Operol và Cơ chế điều hòa hoạt động của gen.

Mục đích: - Trình bày được cấu tạo của Oprol, nêu được chức năng từng thành phần - Phân biệt được cơ chế điều hoà hoạt động với điều hoà ức chế.

Yêu cầu: Ngiên cứu SGK mục II và quan sát hình vẽ hoàn thành các yêu cầ u cho dưới đây:

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

61 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Đáp án

Hình

Điều kiện môi trường

Hình thức

1....

1.Hoạt động (Cảm ứng)

b. Hình 2

2....

2.Ức chế

10 00

B

a. Hình 1

A. Môi trường không có lactôzơ B. Môi trường có lactozơ

A

2. Hãy sắp xếp các số từ 1 đến 7 vào ô trống có dấu (?) sao cho phù hợp.

-H

Ó

3. Hoàn thành bảng sau:

-L

Ý

Thành phần

Đặc điểm hoạt động Môi trường không có lactôzơ

Môi trường có lactozơ

ÁN

Gen điều hoà R

TO

Chất ức chế

D

IỄ N

Đ

ÀN

Các gen cấu trúc Z, Y, A

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1. Em hãy nối thông tin 3 cột với nhau cho phù hợp:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

Tổ chức: GV: Chia lớp thành 4 tổ, phát PHT, yêu cầu HS nghiên cứu phiếu theo từng tổ.

HS: HS nghiên cứu SGK, PHT, trao đổi nhóm hoàn thành PHT. GV: Gọi đại diện trình bày kết quả.

HS: Trình bày kế t quả.

62

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

GV: Nhận xét, rút ra kết luận.

GV: Đưa câu hỏi cho HS thảo luâ ̣n:

N

* Giã sử khi các phân tử Lactozo bị phân huỷ hết thì hiện tượng gì sẽ sảy ra?

H

Ơ

* Trong trường hợp Oprol đang bị ức chế nếu ta bổ sung Lactozo vào thì hiện tượng gì

GV: phát phiếu, yêu cầu HS nghiên cứu, thảo luận nhóm

N

G

HS: nhận phiếu, nhớ lại những kiến thức đã học, nghiên cứu SGK, tự chọn nội dung sau đó tự sắp xếp các nội dung mà mình đã lựa chọn vào bảng mà giáo viên đã cho trước.

H Ư

HS: Trình bày.

10 00

GV: Đánh giá, rút ra kết luận.

B

phiếu đưa ra.

TR ẦN

GV: Yêu cầu HS hoàn thành phiếu, đưa ra quan điểm của mình về mục tiêu mà trong

VD 2: PHT chức năng các thành phần tham gia tổng hợp ADN.

A

Khi dạy các thành phần tham gia tổng hợp ADN GV có thể sử dụng phiếu sau:

-H

Ó

Mục tiêu: Xác định được vai trò của các thành phần tham gia vào quá trình nhân đôi ADN.

-L

Ý

Yêu cầu: Nghiên cứu SGK về các thành phầ n tham gia quá trình nhân đôi ADN. Hãy tim ̀

ÁN

các thành phầ n thích hơ ̣p điề n vào vi ̣trí còn trố ng trong bảng sau: Chức năng

TO

Thành phầ n

IỄ N

Đ

ÀN

tham gia

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Hình thức tổ chức chung của dạng phiếu này là:

Đ ẠO

TP

và tự điền vào phiếu.

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

❖ Giáo viên thiết kế phiếu có một phần nội dung, phần tiêu đề còn lại HS nghiên cứu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Hình thức 2: Phiếu học tập có một phần nội dung, một phần còn trống

Y

N

sẽ xảy ra?

1.....Một đoạn nucleotit có vai trò làm mồi cho quá trình tổng hợp ADN. 2....Thành phần tham gia làm khuôn cho quá trình tổng hợp ADN. 3.....Có vai trò nối các đoạn Okzaki lại với nhau.

4....Có vai trò mở xoắn thứ cấp cho phân tử ADN.

63 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

5.....Có vai trò kéo dài chuỗi theo chiều 5/- 3/.

7.....Có vai trò tạo ra các đoạn mồi.

H

Ơ

8......Có vai trò nhận biết điểm khởi đầu cho quá trình nhân đôi

N

6.....Thành phần làm nguyên liệu cho quá trình tổng hợp AND.

TP

GV: Phát PHT, hướng dẫn HS thảo luận theo từng bàn.

Đ ẠO

HS: Nhận PHT, nghiên cứu, thảo luận nhóm, tìm vấn đề phù hợp với nội dung, hoàn thành PHT.

TR ẦN

GV: Nhận xét, đưa ra đáp án.

N

HS: Trình bày kết quả và thực hiện mục têu.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

GV: Tổ chức cho HS trả lời, yêu cầu HS thực hiện mục tiêu đưa ra trong PHT.

* GV thiết kế khung phiếu đã nêu phần tiêu đề chính, phần nội dung còn lại HS nghiên cứu tự hoàn thiện phiếu.

10 00

B

VD 1: Khi dạy cơ chế quá trình nhân đôi ADN của SV nhân sơ GV có thể dùng phiếu.

Mục tiêu: Trình bày được cơ chế quá trình nhân đôi AND của SV nhân sơ.

A

Yêu cầu: Nghiên cứu mục III.2 (Qúa trình nhân đôi ADN ở sinh vật nhân sơ). Hãy tìm ý

-H

Ó

phù hợp điền vào chỗ trống trong PHT sau: Vấn đề

Đặc điểm

-L

Ý

Vị trí trong TB và thời điểm

ÁN

trong phân bào

TO

Nguyên tắc và chiều tổng hợp

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Tổ chức:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

N

AND.

năng mỗi thành phần Mở đầu

D

IỄ N

Đ

ÀN

Thành phần tham gia và chức

Qúa trình

Kéo dài Kết thuc

64 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Kết quả Ý nghĩa

N

Vì sao hai mạch mới tổng hợp

H

Ơ

có một mạch cũ và một mạch

Đ ẠO

* HS hai nhóm trao đổi, thảo luận hoàn thành PHT.

* GV gọi đại diện thành viện một tổ lên trình bày, thành viên còn lại đặt câu hỏi

G N

http://daykemquynhon.ucoz.com

* GV nhận xét và rút ra kết luận.

H Ư

* GV đăt câu hỏi cho lớp trả lời.

TR ẦN

- Vì sao nói quá trình nhân đôi ADN diễn ra theo nguyên tắc bán bảo toàn?

- Trong TB phân tử ADN cuộn xoắn, nguyên nhân nào làm cho ADN có thể tháo xoắn khi thực hiện nhân đôi?

10 00

B

- Nguyên nhân nào làm cho các liên kết hidro bị cắt đứt khi ADN thực hiện nhân đôi?

- Vì sao hai mạch đơn của phân tử ADN sau khi bị cắt đứt các liên kết hiđro lại không

Ó

A

có khả năng liên kết lại với nhau?

-H

- Tại sao hai mạch mới tổng hợp lại có một mạch liên tục và một mạch gián đoạn?

-L

Ý

- Sau 3 lần tự sao thì có bao nhiêu phân tử ADN con được hình thành?

VD 2: Khi dạy về đột biến cấu trúc NST GV có thể dùng phiếu:

ÁN

Mục tiêu: Phân biê ̣t được đô ̣t biế n thể lệch bội với đô ̣t biế n thể đa bội.

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Yêu cầu: Nghiên cứu SGK bài 7 (ĐB cấu trúc NST) hoàn thành phiếu sau: Các vấn đề

ĐB thể lệch bội

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

* GV chia lớp thành 2 nhóm theo trình tự 2 dãy của lớp học sau đó phát PHT.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Tổ chức:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

D

U

Y

N

mới

ĐB thể đa bội

Khái niệm Phân loại Nguyên nhân và cơ chế phát sinh

65 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Hậu quả và ý nghĩa

N

Ví dụ

H

Ơ

Hình thức tổ chức:

N

- GV: Phát phiếu, yêu cầu HS nghiên cứu, thảo luận nhóm.

TP

- GV: Yêu cầu đại diện HS lên trình bày, các thành viên còn lại tham gia chất vấn.

Đ ẠO

- HS: trình bày

G

- GV: Đánh giá, rút ra kết luận.

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

- GV: Đă ̣t ra yêu cầ u:

H Ư

+ Trong trường hơ ̣p nào đô ̣t biế n thể lê ̣ch bô ̣i có thể trở thành đô ̣t biế n thể đa bô ̣i ?

TR ẦN

+ Trong viê ̣c sinh đẻ ở người chúng ta cầ n phải lưu ý vấ n đề gì? Em hãy giải thích vì sao mô ̣t số bê ̣nh đô ̣t biế n có thể tăng lên cùng với sự tăng lên của tuổ i người me ̣?

B

❖ Gv thiết kế khung nhưng không có nội dung, HS nghiên cứu tài liệu, thảo luận nhóm,

10 00

thu thập thông tin điền vào phiếu.

VD: Khi da ̣y mu ̣c II (Đa bô ̣i) GV có thể sử du ̣ng phiế u.

-H

Ó

A

Mục tiêu: Phân biệt được khái niê ̣m, nguyên nhân, cơ chế phát sinh hiện tượng tự đa bội và dị đa bội

Ý

Yêu cầu: Hãy điền các thông tin thích hợp vào các vị trí còn trống trong 2 sơ đồ dưới

-L

đây và hoàn thành nội dung vào trong bảng cho dưới đây?

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Sơ đồ:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

ý phù hợp hoàn thành phiếu.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

- HS: Nhận phiếu, nhớ lại những kiến thức đã học, nghiên cứu SGK, thảo luận, tiềm các

66 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

Hình 2

H

Ơ

Hình 1

N

G

Cơ chế phát sinh

H Ư

Hình thức tổ chức:

TR ẦN

GV: Phát phiếu, yêu cầu HS nghiên cứu, thảo luận nhóm.

HS: Nhận phiếu, nghiên cứu SGK, thảo luận, thu thập thông tin, mã hoá thông tin, tìm các ý phù hợp hoàn thành phiếu.

10 00

B

GV: Yêu cầu đại diện HS lên trình bày, các thành viên còn lại tham gia chất vấn.

HS: Trình bày.

A

GV: Nhâ ̣n xét và chố t la ̣i bằ ng đáp án:

TO

Khái

IỄ N

Đ

ÀN

niệm

-H

Dị đa bội

-L

ÁN

miêu tả

Tự đa bội

Ý

so sánh Hình

Ó

Đặc điểm

Hình 2

Hình 2

Là sự tăng một số nguyên lần số NST đơn bội của cùng một loài và > 2n.

Là hiện tượng khi cả hai bộ NST của 2 loài khác nhau cùng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

Nguyên nhân

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Khái niệm

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

.Q

Hình miêu tả Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

Dị đa bội

U

Tự đa bội

N

Bảng phân biệt tự đa bội và dị đa bội:

tồn tại trong một TB.

Do các tác nhân gây đột biến làm cho

Nguyên

các NST nhân đôi nhưng không phân

nhân

li tạo giao tử 2n.

Do lai xa kết hợp đa bội hóa.

67 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Trong gp và thụ tinh: Trong giảm phân tạo giao tử 2n các

tạo 4n hoặc giao tử 3n x giao tử n->

với đa bội hoá ta ̣o ra cơ thể

4n....

song nhi bô ̣ ̣i làm cho cả hai bộ

Cơ chế

- Trong nguyên phân:

NST của 2 loài khác nhau cùng

phát sinh

+ NST hợp tử nhân đôi nhưng không

tồn tại trong một tế bào.

H

N

Y

GV: Đặt câu hỏi cho HS thảo luận:

TR ẦN

quan của cơ thể SV

10 00

B

* Hãy giải thích các khả năng có thể có để tạo ra cơ thể 4n, 5n, 6n.

4n

x

-H

Ó

P1:

A

* Lấy 2 VD:

2n

;

2n

P2:

4n

x

4n

Gp: 3n , n ;

2n

F1:

2n

-L

Ý

Gp:

4n

4n

4n ;

ÁN

F1:

TO

Trong 2 trường hợp trên trường hợp nào được tạo ra do ĐB đa bội?

Đ

ÀN

Hình thức 3: Học sinh tự lập phiếu học tập thông qua gợi ý của GV

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

N

H Ư

dẫn tới hiê ̣n tươ ̣ng khảm ở mô và cơ

G

+ Rố i loa ̣n nguyên phân của TB xôma

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

.Q

đôi.

IỄ N D

Đ ẠO

phân tạo ra cơ thể có bộ NST tăng gấp

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Do hiện tượng lai xa kết hợp

Ơ

3n; các giao tử 2n kết hợp với nhau

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

giao tử này kết hợp với giao tử n tạo

Nhiệm vụ của GV đưa ra những gợi ý, chỉ dẫn, định hướng quá trình nhận thức

của HS, HS tự nghiên cứu kiến thức, thảo luận xây dựng phiếu. Đây là dạng phiếu học tập tương đối khó với học sinh. Do đó, đòi hỏi người GV phải có những gợi ý, định hướng cho quá trình nhận thức của HS.

68 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

VD: Khi dạy về cơ chế điều hoà hoạt động gen của SV nhân sơ GV có thể nêu vấn đề: Em hãy phân biệt hình thức điều hoà hoạt động gen theo hình thức ức chế và hình thức

N

hoạt động.

H

Ơ

- GV nêu tình huống nhận thức cho HS bằng câu hỏi như trên.

N

- Yêu cầu HS suy nghĩ trong vòng một phút, sau đó GV cung cấp các chỉ tiêu để

TP

+ Cơ chế điều hoà của 2 dạng trên xảy ra trong điều kiện nào?

Đ ẠO

+ Đặc điểm hoạt động của gen đều hoà, chất ức chế và các gen cấu trúc thể hiện như thế nào?

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

+ Kết quả của mỗi loại điều hoà trên.

H Ư

- HS: Nghiên cứu tài liệu, dựa trên những ý mà GV gợi ý, thảo luận nhóm, thiết lập - GV: Gọi đại diện lên trình bày.

- HS: Trình bày.

TR ẦN

và hoàn thành PHT.

10 00

B

- GV: Nhận xét và rút ra kết luận.

A

Kết quả sau khi HS tiến hành lập phiếu sẽ thu được dạng phiếu như sau: Ức chế

Hoạt động

-H

Ó

Cơ chế hoạt động

Ý

Điều kiện xảy ra

-L

Gen điều hoà

TO

ÁN

Diễn biến:

Chất ức chế Các gen cấ u trúc

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

- GV: Các em hãy phân biệt dựa trên một số chỉ tiêu sau:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

HS phân biệt:

D

IỄ N

Đ

ÀN

Kết quả

VD: Khi dạy về các dạng ĐB cấu trúc NST giáo viên có thể định hướng cho học sinh so sánh các dạng ĐB cấu trúc NST bằng cách: Em hãy lập bảng phân biệt các dạng đột biến cấu trúc NST.

69 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Mục tiêu: HS xác đinh ̣ được các dạng đột biến cấu trúc NST về cơ chế và hậu quả của từng loại.

N

Yêu cầu: HS nghiên cứu SGK lập bảng phân biệt các dạng ĐB cấu trúc NST.

H

Ơ

Các bước tổ chức của GV cũng thực hiện như trên. Các tiêu chí phân biệt GV cần

N

gợi ý cho HS đó là phân biệt về cơ chế, hậu quả và lấy VD.

...

...

3. ĐB đảo đoạn

...

...

4. ĐB chuyển đoạn

...

...

...... ...... ...... ......

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

TR ẦN

Lưu ý: Trong một số trường hợp khi dạy nội dung bài mới GV không nhất thiết phải cho các em nghiên cứu hết toàn bộ nội dung trong SGK trên lớp mà ở một số mục nào đó GV yêu cầu HS về nhà nghiên cứu. Tuy nhiên, để HS tự nghiên cứu được GV cần

10 00

B

định hướng, gợi ý một số vấn đề để HS có thể dể dàng tự nghiên cứu. Tốt nhất GV nên soạn các PHT phát cho HS về nhà tự nghiên cứu.

Ó

A

Ở dạng này HS tự học nội dung bài mới thông qua hệ thống PHT GV soạn sẵn

-H

mà không có sự giám sát trực tiếp của GV.

Ý

Đối với phương pháp này thường được sử dụng khi những kiến thức HS chuẩn bị

-L

nghiên cứu gần giống với kiến thức mà HS vừa được nghiên cứu ở mục trước đó.

ÁN

VD: Sau khi học xong quá trình nhân đôi, phiên mã ở sinh vật nhân sơ khi chuyển

TO

sang mục quá trình nhân đôi, phiên mã ở sinh vật nhân chuẩn thì GV không cần trình bày lại toàn bộ nội dung mà GV chỉ cung cấp PHT yêu cầu học sinh hoàn thành PHT

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

2. ĐB lặp đoạn

TP

...

Đ ẠO

...

G

1. ĐB mất đoạn

VD

.Q

Hậu quả

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Cơ chế

N

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Các dạng ĐBCTNST

U

Y

Kết quả sau khi HS tiến hành lập phiếu sẽ thu được dạng phiếu như sau:

D

IỄ N

Đ

ÀN

dựa trên những kiến thức đã được học ở mục trước.

Với phương pháp này HS phải tư duy độc lập và sáng tạo. Mỗi người có những

suy nghĩ riêng, nhờ đó các em có thể hiểu sâu sắc bản chất của kiến thức, đồng thời phát triển kĩ năng làm viê ̣c độc lập, tránh hiện tượng ỷ lại, đặc biệt phát triển kĩ năng so sánh ở các em.

Một số VD: 70

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

VD 1: Sau khi học xong phần điều hoà hoạt động gen ở SV nhân sơ GV không phải trình bày quá trình điều hoà hoạt động gen ở SV nhân thực mà chỉ cần phát PHT dưới đây và

N

yêu cầu HS về nhà tự hoàn thiện kiến thức.

H

Ơ

PHT số: ………………………………………………..

N

Họ tên: ……………………..Lớp: …………….………

TP

sinh vật nhân thực so với sinh vật nhân sơ:

Đ ẠO

Yêu cầu: Nghiên cứu tài liệu, hãy chỉ ra những điểm khác nhau về hình thức điều hòa hoạt động gen ở sinh vật nhân thực so với sinh vật nhân sơ:

SVNT

H Ư

1. Các tiến hiệu điều hòa

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

SVNS

N

Tiêu chí phân biệt

TR ẦN

2. Cơ chế điều hòa

3. Nguyên nhân của sự khác nhau:................................................................................ .......................................................................................................................................

10 00

B

VD2: Sau khi học xong phiên mã ở SV nhân sơ khi chuyển sang quá trình phiên mã ở sinh vật nhân thực, GV phát PHT sau cho HS về nhà nghiên cứu.

A

PHT số: ……………………………………………….

-H

Ó

Họ tên: ……………………..Lớp: ……………………

Nghiên cứu mục II (Quá trình phiên mã ở sinh vật nhân thực). Hãy chỉ ra những

-L

Ý

điểm giống và khác nhau về quá trình phiên mã giữa sinh vật nhân thực so với sinh vật Vấn đề

Nô ̣i dung

TO

ÁN

nhân sơ (Đánh G vào ô em cho là giống, đánh K vào ô em cho là khác):

ÀN

Vị trí trong TB và thời điểm trong

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Mục tiêu: Trình bày được những điểm khác nhau về hình thức điều hòa hoạt động gen ở

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

PHT: Điều hòa hoạt động của gen ở sinh vật nhân thực.

D

IỄ N

Đ

phân bào Thành phần tham gia và Chức năng mỗi thành phần Diễn biến * Điểm bắt đầu phiên mã trên gen

71 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

* Chiều tổng hợp mARN * Khuôn tổng hợp mARN

N

* Nguyên tắc

H

Ơ

* Hiện tượng xảy ra khi tổng hợp

N

xong Marn

TP

Em hãy cho biết vì sao có sự khác nhau đó?..................................................................

Đ ẠO

........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

........................................................................................................................................

Tóm lại: Để phát huy hết năng lực, vai trò của PHT, tuỳ từng hoàn cảnh, tuỳ từng đối

TR ẦN

tượng HS mà trong khâu hình thành kiến thức mới GV có thể áp dụng một trong các

B

hình thức sau đây: Bảng 2.4. Các hình thức sử dụng PHT để dạy tự học kiến thức mới

10 00

Hoạt động của thầy

Hình

A

thức

Kế t quả

* Nghiên cứu SGK,

-H

Ó

* Đưa ra hệ thống PHT hoàn

Hoạt động của trò

chỉnh tổ chức cho học sinh phân tích nội dung

-L

Ý

nghiên cứu SGK và quan sát PHT, trao đổi, thảo các phương tiện trực quan.

luận, rút ra nhận xét, kết tri thức, kỹ năng

* Đưa ra PHT đầy đủ nội luận từ phiếu.

ÁN

TO

Hình

nghiên cứu SGK,

dung nhưng chưa sắp xếp * Chọn phương án sắp nhận xét, đánh giá, thành hệ thống hoàn chỉnh xếp lại các nội dung rút ra kết luận. yêu cầu học sinh sắp xếp thành hệ thống sao cho thành hệ thống.

D

IỄ N

Đ

ÀN

thức1

Học sinh có

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Ý nghĩa

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Kết quả

phù hợp, từ đó rút ra nhận xét.

72 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

* Thiết kế phiếu có một * Nghiên cứu thông tin phần nội dung, nhưng chưa trong phiếu, xử lý thông tin chọn tiêu đề tự điền nghiên

cứu

thu

N

yêu cầu của phiếu.

H

Ơ

vào phiếu và thực hiện Tri thức kỹ năng

N

có tiêu đề chính.

nêu phần tiêu đề chính,

nội dung thích hợp với hoạt động nhóm. tiêu đề đã cho trong

Đ ẠO

thức 2

phiếu điền vào phiếu.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

* Nghiên cứu tài liệu,

H Ư

xử lý thông tin chọn nội nhưng chưa có nội dung

TR ẦN

* Thiết kế khung PHT dung kiến thức hoàn thành phiếu và rút ra nhận xét từ phiếu.

Nghiên cứu SGK, Tri thức, kỹ năng

10 00

B

* Đưa ra gợi ý, chỉ dẫn định

hướng các hoạt động của quan sát, tự phân tích nghiên cứu, thu

A

HS, yêu cầu học sinh tự nội dung kiến thức để thập và xử lý thông phân tích để tự xây dựng hoàn thành phiếu, rút ra tin, hệ thống hoá

thức 3

PHT.

nhận xét, kết luận từ kỹ năng tư duy phiếu.

-L

Ý

-H

Ó

Hình

lôgíc, tư duy biện

ÁN

chứng, khái quát

TO

hoá..

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Hình

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

* Thiết kế khung phiếu đã thảo luận nhóm, chọn tin kỹ năng hợp tác

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

* Nghiên cứu tài liệu, thập, xử lý thông

D

IỄ N

Đ

ÀN

2.2.2. Sử dụng trong khâu ôn tập, củng cố, hoàn thiện kiến thức - Mục đích: Hướng dẫn học sinh ôn tập, củng cố và mở rộng kiến thức đã học ở trên lớp. Đó là các PHT dưới dạng sơ đồ hệ thống, các PHT liên chương, liên bài. Các dạng PHT này định hướng cho HS có thể hệ thống hoá được kiến thức, nắm được các kiến thức trọng tâm của bài, mở rộng được nguồn kiến thức đã học được từ nhiều nguồn tài tiệu khác nhau. Sau khi kết thúc mỗi bài học, chương… giáo viên cung cấp các PHT nhằm giúp HS vận dụng các kiến thức đã học, chủ động hơn trong quá trình tự học tập, 73

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

giúp HS định hướng được những nhiệm vụ cần lĩnh hội. Từ đó nâng cao được khả năng tự học ở các em.

N

- Cách sử dụng:

H

Ơ

+ Bước 1: GV biên soạn phiếu và phát cho HS. Để phát được PHT cho học sinh

N

GV có thể sử dụng nhiều hình thức khác nhau, tuy nhiên cần lưu ý là phải chọn hình thức

TP

cho từng thành viên trong lớp.

Đ ẠO

+ Bước 2: HS nhận PHT về nhà nghiên cứu tài liệu, trao đổi với các thành viên khác trong lớp sau đó hoàn thành theo chỉ dẫn có trong phiếu. Để HS hoàn thành tốt phần

N

G

này GV phải tập cho học sinh thói quen học nhóm, đồng thời phải có biện pháp tác động

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

để học sinh hoàn thành một cách chủ động tránh tình trạng chép lại hoặc không làm.

TR ẦN

+ Bước 3: Nộp lại cho GV kiểm tra để biết mức độ hiểu bài và biết chắc chắn rằng HS đã làm từ đó có biện pháp, tự điều chỉnh việc học tập. Đây là giai đoạn chiếm rất nhiều thời gian của giáo viên, và cũng chính là lý do mà phần lớn giáo viên không sử

10 00

B

dụng PHT để hướng dẫn học sinh học tự học ở nhà. Đề giúp HS tự học ở nhà bằng PHT đòi hỏi người giáo viên phải có tâm huyết với nghề, đặc biệt là phải chuẩn bị cho mình

A

một một hệ thống PHT tương đối đa dạng.

-H

Ó

Sau đây là một số VD khi sử dụng dạng phiếu này: *Khi kết thúc bài học:

-L

Ý

PHT 5: Khi kết thúc bài ĐBCTNST ta có thể dùng phiếu sau:

TO

ÁN

Cho một cặp NST tương đồng có trình tự các đoạn được ký hiệu như sau: ABDE abde

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

thấy biện pháp tốt nhất là giao PHT cho lớp trưởng, sau đó yêu cầu lớp trưởng giao lại

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

nào để tiết kiệm được thời gian, tránh ảnh hưởng tới tiết học. Qua nghiên cứu chúng tôi

D

IỄ N

Đ

ÀN

Hãy điền các hình thức đột biến cấu trúc NST vào các vị trí từ 1 đến 6 cho phù hợp:

74 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

10 00

B

Bằng kiến thức đã học hoàn thành PHT sau: 1. Những cơ chế nào đảm bảo cho bộ nhiễm được duy trì ổn định không đổi qua các thế

Ó

A

hệ cơ thể khác nhau?....................................................................................................

-H

............................................................................................................................................

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

2. Hãy điền các cơ chế đó vào vị trí có dấu (?) dưới đây:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

VD2: Khi kết thúc bài 5 (nhiễm sắc thể) GV có thể sử dụng phiếu sau:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

3. Giải thích hiện tượng của các cơ chế đó?...................................................................... ............................................................................................................................................

VD 3: Khi kết thúc bài ĐBSLNST để hướng dẫn cho HS cách lấy các loại giao tử của cơ thể 2n, 3n, 4n. GV có thể sử dụng PHT sau: 75

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Giả sử có hai alen A và a. Bằng kiến thức đã biết hãy hoàn thành PHT sau:

................................................

3. .........................

...............................................

1. AAA

3/6 AA, 3/6A

2. .........................

..........................................

3. .........................

..........................................

4. .........................

.........................................

1. .........................

..........................................

2. AAAa

3/6 AA, 3/6 Aa

3. ........................

................................................

4. ........................

...............................................

5. ........................

...............................................

N Y A

A

A

a a

VD 1: Cho một đoạn gen có trình tự cho phía dưới. Hãy xác định trình tự các cấu trúc

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

trên các phân tử sao cho phù hợp bằ ng cách điề n các thông tin thích hơ ̣p vào dấ u (.....):

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

G

N

A

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U A

Đ ẠO

TP

A

10 00

*Khi kết thúc chương:

H

Ơ

2. .........................

H Ư

4n

1A

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

3n

1. AA

B

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2n

Gợi ý cách lấy giao tử

N

Tỷ lệ các loại giao tử

thể có

.Q

Các cặp alen có

Biết rằng bộ ba mã hoá các axit amin trên phân tử mARN như sau: Valin: GGX

Serin: UAU

Metionin: AXG

76 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

Tyroxin: UXG

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Lyxin: AGA

Bộ ba mở đầu: AUG mã hoá a.a fmet

Bộ ba kết thúc : UAA

N

VD 2: Khi hướng dẫn cho học sinh về nhà tự nghiên cứu, hệ thống hoá lại kiến thức bài

H

Ơ

1, 2, 3. GV tiến hành các bước như sau:

N

Họ tên:…………………………..lớp: ……………………

Dịch mã

N

G

Điều hòa hoạt

H Ư

động của gen

TR ẦN

Qua các bài 1, 2, 3 chương I hãy xác định những điểm khác nhau của các quá trình nhân đôi ADN, phiên mã, dịch mã, điều hòa hoạt động của gen theo bảng sau: VD 3: Bằng cách thức tương tự GV có thể cho HS tự học qua PHT sau:

10 00

B

Bằng những kiến thức đã học về đột biến em hãy hoàn thành bảng sau: Loại đột biến

Hậu quả

A

1.

Ý nghĩa

-H

Ó

2.

Ý

3...

-L

* Em hãy kể tên một số loại tác nhân ở địa phương em hay sử dụng có thể là nguyên

ÁN

nhân gây đột biến?......Em phải làm gì để hạn chế điều đó?.........................................

TO

* Em hiểu gì về chất độc màu da cam (dioxin)?...........................................................

VD 4: Bằng những kiến thức hiểu biết hãy điền các loại biến dị đột biến vào các chỗ trống trong bảng sau:

D

IỄ N

Đ

ÀN

....................................................................................................................................

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

Phiên mã

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý nghĩa

TP

Nhân đôi AND

http://daykemquynhon.ucoz.com

U

Diễn biến cơ bản

Khái niệm

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Các quá trình

Y

PHT số:……………………………………………………

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Các loại 77 BD www.facebook.com/daykemquynhonofficial đột www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial biến

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

10 00

HS bằng PHT:

Ó

Hoạt động của GV

Hoạt động của

-H

Các hình

A

Bảng.2.5. Các hình thức sử dụng PHT để ôn tập, củng cố, hệ thống hóa kiến thức

HS

Ý

thức

Kế t quả

dung

TO

ÁN

-L

Đưa PHT đầy đủ nội Quan sát nội dung Củng cố có hệ thống của phiếu tìm ra kiến thức mà trò vừa tính hệ thống.

Hình thức1

thu được rèn luyện tri

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

B

GV có thể sử dụng một trong các hình thức sau đây để tổ chức củng cố kiến thức cho

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

ÀN

thức, ki ̃ năng, tư duy

D

IỄ N

Đ

quan sát…

78 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Đưa ra PHT dưới dạng

Dùng hệ thống

Gợi mở, hệ thống hoá

dạng khuyết thiếu hoàn thức tự thiết lập quát hoá, hình thành

N

G

toàn, tổ chức cho học PHT rồi rút ra tính kiến thức tổng hợp.

H Ư

Hình thức 3

học xây dựng và hoàn

10 00

B

thành phiếu

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

sinh bằng kiến thức đã hệ thống của bài.

2.2.3. Một số giáo án sử dụng PHT để hướng dẫn tự học

A

(Các giáo án dùng trong thực nghiệm xin được xem ở phần phụ lục 1 tr. 1)

-H

Ó

Chương III. Thực nghiệm sư phạm

3.1. Mục đích thực nghiệm

-L

Ý

- Qua thực nghiệm nhằm khăng định giả thiết đã nêu ra, kiểm tra hiệu quả của

ÁN

việc sử dụng PHT trong việc nâng cao khả năng tự học kiến thức chương I- phần di

TO

truyền học Sinh học 12 nâng cao.

IỄ N

Đ

ÀN

3.2. Nội dung thực nghiệm:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Phát triển ki ̃ năng khái

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

Trên cơ sở kiến

Đ ẠO

Đưa ra PHT dưới

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

D

Y

thiếu.

N

sơ đồ còn khuyết hoá kiến thức.

Hình thức 2

H

Ơ

điền vào bảng hay năng tổng hợp khái quát

N

kiến thức đạt được tri thức, hình thành ki ̃

khuyết thiếu một phần

Để tiến hành việc đánh giá chất lượng bộ phiếu học tập cũng như phương pháp

sử dụng PHT trong việc nâng cao khả năng tự học của HS trong chương I phần DTHSinh học 12 (nâng cao), chúng tôi soạn một số giáo án có sử dụng PHT phát triển phương pháp tự học để tiến hành dạy cho các lớp thực nghiệm, ở lớp ĐC dạy theo cách sử dụng các phương pháp khác.

Chúng tôi đã tiến hành soạn các bài thực nghiệm trong chương I bao gồm:

79 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

STT

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bài

Tên bài

Số 1

2

3

Điều hòa hoạt động của gen

3

4

Đột biến gen

4

5

Nhiễm sắc thể

5

7

Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

N

Phiên mã và dịch mã

Ơ

2

H

1

1 1

- Các lớp ĐC và TN Có chế độ kiểm tra, đánh giá giống nhau về nội dung, số lượng

N

G

bài, thang điểm.

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Chúng tôi cho ̣n 6 lớp bao gồ m 3 lớp TN và 3 lớp ĐC. Lớp TN và lớp ĐC do cùng một

TR ẦN

GV trực tiếp dạy.

- Ở cả nhóm lớp TN và ĐC chúng tôi tiế n hành 6 lầ n kiể m tra, gồ m 5 lầ n kiể m tra thực

B

nghiê ̣m với tổ ng số 1470 bài.Trong đó lớp ĐC là 737 bài, lớp TN là 743 bài. Mô ̣t lầ n

A

3.3. Kết quả và biện luận

10 00

kiể m tra sau TN (lầ n 6) với tổ ng số bài 297, trong đó lớp ĐC 148 bài, lớp TN 149 bài.

-H

Ó

Sau khi cả ĐC và TN học xong phần kiến thức thực nghiệm, chúng tôi tiến hành kiểm

Ý

tra bằng trắc nghiệm khách quan bao gồm 5 bài kiểm tra ngay sau khi kết thúc bài học và

ÁN

-L

một bài kiểm tra tổng kết. Chúng tôi thu được kết quả như sau :

TO

3.3.1. Phân tích kết quả định lượng

ÀN

* Bảng tổng hợp kết quả sau 6 lần kiểm tra trong thực nghiệm:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

U

Y

N

1

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

tiết

D

IỄ N

Đ

Bảng 3.1. Bảng tổng hợp kế t quả sau 6 lầ n kiể m tra trong thực nghiê ̣m

Lầ n

Ph.án

kt 1

Xi N

ĐC

147

2

3

4

5

6

7

8

9

10

2

6

5

19

51

41

12

9

2

80 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

35

40

26

23

5

ĐC

145

0

2

5

18

31

40

25

19

5

TN

147

0

0

3

14

28

36

33

27

6

ĐC

148

1

7

14

26

45

21

18

15

1

TN

150

0

2

5

12

28

29

37

30

ĐC

148

0

0

3

24

39

45

22

TN

150

0

0

1

12

25

42

42

ĐC

149

0

1

3

11

51

38

TN

148

0

0

2

5

28

ĐC

148

0

0

3

14

32

TN

149

0

0

0

7

ĐC

885

3

16

33

112

TN

892

0

3

14

65

H

Ơ

15

21

7

21

20

4

32

40

35

6

60

28

7

4

10

57

39

27

9

249

245

126

83

18

154

236

217

163

40

.Q

Đ ẠO

B

(Chú thích: Lần kiểm tra 6 là kiểm tra 45 phút sau thực nghiệm)

10 00

* Kết quả phân tích bài kiểm tra 1:

Dùng trắc nghiệm để khảo sát khả năng hiểu bài của học sinh ngay sau bài học.

Ó

A

Kết quả thể hiện trong bảng.

n

4

5

6

7

ĐC

147 1.36 4.08 3.40 12.92 34.69 27.89

TN

148

ÁN

TO ÀN Đ

3

0

8

9

10

8.16

6.12

1.36

0.67 2.03 10.13 23.64 27.03 17.57 15.54 3.38

Qua bảng tần suất trên vẽ biểu đồ biểu diễn tần suất điểm kiểm tra đợt 1 của lớp

TN và ĐC.

D

IỄ N

2

-L

kt 1

Xi

Ý

Lầ n Ph.án

-H

Bảng 3.2. Tần suất điểm kiểm tra trắc nghiệm đợt 1

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

2

U

13

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

7

Y

Tổ ng

3

TP

http://daykemquynhon.ucoz.com

6

1

G

5

0

N

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

4

148

H Ư

3

TN

TR ẦN

2

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

81 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

fi(%)

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

35

Ơ

N

30

N

H

25

Y

20

TP

0 4

5

6

7

8

9

G

3

10

Điểm

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

2

Đ ẠO

5

Hình 3.1. Biểu đồ biểu diễn đường tần suất (fi %) bài kiểm tra 1 Trên hình 3.1, nhận thấy giá trị Mod điểm trắc nghiệm của lớp TN là 7, của lớp

10 00

B

ĐC là 6. Từ giá trị Mod đổ xuống (từ điểm 7 đến điểm 2), tần suất điểm của lớp ĐC cao hơn lớp TN. Ngược lại, từ giá trị Mod trở lên tần suất điểm của lớp TN cao hơn lớp ĐC.

A

Điều này cho phép dự đoán kết quả của bài trắc nghiệm ở lớp TN cao hơn lớp ĐC.

-H

Ó

Từ số liệu của bảng 3.2, dung Excel lập bảng tần suất hội tụ tiến để so sánh tần suất bài đạt điểm từ giá trị Xi trở lên.

-L

Ý

Bảng 3.3. Tần suất hô ̣i tu ̣ tiế n điểm trắc nghiệm lần 1

Ph.

Xi

2

3

4

5

kt

Án

n

TO

ÁN

Lầ n

ĐC

147 100 98.64 94.56

TN

148

100

91.2

7

8

78.23 43.54 15.65

9

10

7.48

1.36

99.32 97.30 87.16 63.51 36.49 18.92 3.38

D

IỄ N

Đ

ÀN

1

6

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

TN

10

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

ĐC

15

Số liệu trong bảng cho biết tỷ lệ phần trăm các bài đạt từ giá trị từ Xi trở lên.

Từ số liệu của bảng 3.4, vẽ tần suất hội tụ tiến của điểm kiểm tra lần 1.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

82 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

fi(%)

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

120

Ơ

N

100

N

H

80 ĐC

Y

60

0 4

5

6

7

8

9

G

3

10 Điểm

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

2

Hình 3.2. Đồ thị tần suất hội tụ tiến điểm kiểm tra lần 1 Trong hình 3.2, đường hội tụ tiến tần suất điểm của các lớp TN nằm về bên phải

10 00

B

so với đường hội tụ tiến tần suất điểm của lớp ĐC. Như vậy, kết quả điểm số bài trắc nghiệm lần 1 của các lớp TN cao hơn lớp ĐC.

Ó

-H

của lớp TN và ĐC

A

Qua số liệu thu được trong lần kiểm tra 1, lập bảng so sánh các tham số đặc trưng

IỄ N

Đ

ÀN

TO

1

Ph. án

n

X ±m

S

CV%

ĐC

147

6.31 ± 0.12

1.46

23.15

TN

148

7.06 ± 0.11

1.42

20.18

-L

ÁN

Lầ n kt

Ý

Bảng 3.4. So sánh các tham số đặc trưng bài kiểm tra lần 1 của lớp TN và ĐC Tđ 4.49

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

20

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

40

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

D

.Q

U

TN

Điểm trung bình cộng ( X ) của lớp TN cao hơn lớp ĐC. Độ lệch chuẩn của lớp

TN thấp hơn lớp ĐC. Như vậy điểm trắc nghiệm ở các lớp TN tập trung hơn so với các lớp ĐC. Kết quả phân tích độ tin cậy bài kiểm tra lần 1 cho thấy Tđ = 4.49, số bậc tự do xác định f = n1 + n2 - 2 = 293, tra bảng phân phối Student với  = 0,05 ta có T =1,98, Tđ lớn hơn T như vậy kết quả hoàn toàn tin cậy. * Kết quả phân tích bài kiểm tra 2:

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

83 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Lầ n

Ph.

kt

án

Bảng 3.5. Tần suất điểm kiểm tra trắc nghiệm lần 2 Xi 2 3 4 5 6 7 8 n

ĐC

145

0

TN

147

0

10

9.52

19.04 24.49 22.45 18.36

H

2.04

4.08

N

0

3.45

Ơ

1.34 3.45 12.41 21.37 27.59 17.24 13.10

Y

2

9

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

G

25

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

20 15

TN

TR ẦN

10

ĐC

5

2

4

5

6

7

8

9

Điểm

10

10 00

3

B

0

Ó

A

Hình 3.3. Biểu đồ biểu diễn đường tần suất (fi %) bài kiểm tra 2

-H

Trên hình 3.3 nhận thấy giá trị Mod điểm trắc nghiệm của lớp TN là 7, của lớp

Ý

ĐC là 7. Từ giá trị Mod đổ xuống (từ điểm 7 đến điểm 3), tần suất điểm của lớp ĐC cao

-L

hơn lớp TN. Ngược lại, từ giá trị mod trở lên tần suất điểm của lớp TN cao hơn lớp ĐC.

ÁN

Điều này cho phép dự đoán kết quả của bài trắc nghiệm ở lớp TN cao hơn lớp ĐC.

TO

Từ số liệu của bảng 3.5, dung Excel lập bảng tần suất hội tụ tiến để so sánh tần

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

30

Đ ẠO

fi(%)

TP

TN và ĐC.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Qua bảng tần suất trên vẽ biểu đồ biểu diễn tần suất điểm kiểm tra đợt 2 của lớp

D

IỄ N

Đ

ÀN

suất bài đạt điểm từ giá trị Xi trở lên.

Bảng 3.6. Bảng tần suất hội tụ tiến (f  ) bài kiểm tra lần 2

Lầ n

Ph.

kt

án

n

ĐC

145

TN

147

2

Xi

3

4

5

100

98.62

95.2

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

100

6

7

8

9

10

82.76 61.38 33.79 16.55

3.45

98.00 88.44 69.39 44.90 22.45

4.08

84 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Số liệu trong bảng cho biết tỷ lệ phần trăm các bài đạt từ giá trị từ Xi trở lên.

N Ơ H N

120

Y Đ ẠO

60

TN

N

G

40

ĐC

H Ư

20

3

5

6

7

8

9

10

Điểm

10 00

B

4

TR ẦN

0

Hình 3.4. Đường biểu diễn tần suất hội tụ tiến (f  ) bài kiểm tra 2

A

Nhận xét: Đường tần suất điểm các lớp TN nằm về phía phải so với lớp ĐC

Ph.án

n

X ±m

S

CV%

-L

-H

Ó

Bảng 3.7. Bảng so sánh các tham số đặc trưng giữa TN và ĐC bài kiểm tra 2

ĐC

145

6.92 ± 0.12

1.49

21.64

TN

147

7.27 ± 0.11

1.41

19.48

Ý

Lầ n kt

2.08

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

2

Tđ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U TP

80

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

100

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

fi (%)

Từ số liệu của bảng 3.4, vẽ tần suất hội tụ tiến của điểm kiểm tra lần 1.

Điểm trung bình cộng ( X ) của lớp TN cao hơn lớp ĐC. Độ lệch chuẩn của lớp

TN thấp hơn lớp ĐC. Như vậy điểm trắc nghiệm ở các lớp TN tập trung hơn so với các lớp ĐC.Kết quả phân tích độ tin cậy bài kiểm tra lần 1 cho thấy Tđ = 4.49, số bậc tự do xác định f = n1 + n2 - 2 = 290, tra bảng phân phối Student với  = 0,05 ta có T =1,98, Tđ lớn hơn T như vậy kết quả hoàn toàn tin cậy. * Kết quả phân tích bài kiểm tra 3:

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

85 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.8. Tần suất điểm kiểm tra lần 3 n

ĐC

148

TN

150

2

3

4

5

6

7

8

9

10

0.68 4.72 9.45 17.56 30.40 14.19 12.16 10.13 1.33 3.33

8.00

18.66 19.33 24.67 20.00

4.67

Y

0

0.65

N

án

Ơ

kt 3

Xi

H

Ph.

N

Lầ n

Đ ẠO

30 25

G

ĐC

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

20

H Ư

15

TR ẦN

10 5 0 2

3

4

5

6

7

9

10Điểm

10 00

B

8

TN

Hình 3.5. Biểu đồ biểu diễn đường tần suất (fi %) bài kiểm tra 3

Ó

A

Trên hình 3.5, nhận thấy giá trị Mod điểm trắc nghiệm của lớp TN là 8, của lớp

-H

ĐC là 6. Từ giá trị Mod của lớp TN trở xuống (từ điểm 9 đến điểm 2), tần suất điểm của

-L

Ý

lớp ĐC cao hơn lớp TN. Ngược lại, từ giá trị Mod trở lên tần suất điểm của lớp TN cao hơn lớp ĐC. Điều này cho phép dự đoán kết quả của bài trắc nghiệm ở lớp TN cao hơn

ÁN

lớp ĐC.

TO

Từ số liệu của bảng 3.8, dùng Excel lập bảng tần suất hội tụ tiến để so sánh tần

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

fi(%) 35

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

U

Qua bảng 3.8, vẽ đồ thị biểu diễn tần suất điểm kiểm tra lớp TN so với lớp ĐC

ÀN

suất bài đạt điểm từ giá trị Xi trở lên.

D

IỄ N

Đ

Bảng 3.9. Bảng tần suất hội tụ tiến (f  ) bài kiểm tra lần 3

Lầ n

Ph.

kt

án

n

ĐC

148 100 99.32 94.59

TN

150

3

Xi

2

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

3

100

4

5 85.1

6

7

8

9

10

67.57 37.16 22.97 10.81 0.68

98.67 95.30 87.33 68.67 49.33 24.67 4.67

86 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

120

Ơ

fi (%)

Qua bảng 3.9, vẽ đường biểu diễn tần suất hội tụ tiến lớp TN và lớp ĐC

N

H

100

U

Y

80

Đ ẠO G

20

N 3

4

5

6

7

8

9

10

Điểm

TR ẦN

2

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

0

10 00

B

Hình 3.6. Đường biểu diễn tần suất hội tụ tiến (f  ) bài kiểm tra Nhận xét: Đường tần suất điểm các lớp TN nằm về phía phải so với các lớp ĐC

X ±m

S

CV%

ĐC

Ý

148

6.18 ± 0.13

1.64

26.59

TN

150

7.29 ± 0.12

1.55

21.28

Tđ 5.96

ÁN

-H

n

-L

Ph.án

Lầ n kt

Ó

A

Bảng 3.10. Bảng so sánh các tham số điểm kiểm tra lần 3

TO

Độ lệch chuẩn của lớp TN thấp hơn lớp ĐC. Như vậy, điểm trắc nghiệm ở các

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

40

TN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

ĐC

60

D

IỄ N

Đ

ÀN

lớp TN tập trung hơn so với các lớp ĐC. Kết quả phân tích độ tin cậy bài kiểm tra lần 1 cho thấy Tđ = 5.96, số bậc tự do xác định f = n1 + n2 - 2 = 296, tra bảng phân phối Student với  = 0,05 ta có T =1,98, Tđ lớn hơn T như vậy kết quả hoàn toàn tin cậy. * Kết quả phân tích bài kiểm tra 4: Bảng 3.11. Bảng tần suất (fi %) bài kiểm tra 4

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

87 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

Ph.

kt

án

n

ĐC TN

2

3

148

0

0

150

0

0

4

5

6

7

8

9

10

8.78

1.35

16.66 28.00 28.00 14.00

4.67

2.03 16.22 26.35 30.41 14.86 0

7.63

N

H

4

Xi

Ơ

Lầ n

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

G

20

ĐC

N

15

TN

H Ư

5 0 2

3

5

6

7

8

9

10

Điểm

10 00

B

4

TR ẦN

10

Hình 3.7. Biểu đồ biểu diễn đường tần suất (fi %) bài kiểm tra 4

Ó

A

Trên hình 3.3, nhận thấy giá trị Mod điểm trắc nghiệm của lớp TN là 7 và 8, của

-H

lớp ĐC là 7. Từ giá trị Mod của lớp TN trỏ xuống, tần suất điểm của lớp ĐC cao hơn lớp

Ý

TN. Ngược lại, từ giá trị Mod trở lên tần suất điểm của lớp TN cao hơn lớp ĐC. Điều

ÁN

-L

này cho phép dự đoán kết quả của bài trắc nghiệm ở lớp TN cao hơn lớp ĐC.

Lầ n

Ph.

kt

án

TO ÀN Đ

IỄ N

Bảng 3.12. Bảng tần suất hội tụ tiến (f  ) bài kiểm tra lần 4

4

Xi n

4

5

6

7

8

9

10

ĐC

148

100

98.00

81.76

55.41

25

10.14

1.35

TN

150

100

99.30

91.33

74.67

46.67

18.67

4.67

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

25

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

30

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

35

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

fi(%)

.Q

U

Y

Qua số liệu bảng 3.11, vẽ đồ thị biểu diễn tần suất điểm lớp TN và ĐC

Qua bảng 3.12. Vẽ đồ thị biểu diễn đường tần suất hội tụ tiến của lớp TN và lớp ĐC.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

88 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

120

N

ĐC

60

Y

TN

Đ ẠO

20 0 5

6

7

8

10

H Ư

N

Điểm

http://daykemquynhon.ucoz.com

9

G

4

TR ẦN

Hình 3.8. Đường biểu diễn tần suất hội tụ tiến (f  ) bài kiểm tra 4 Nhận xét: Đường tần suất hội tụ tiến của lớp TN nằm bên phải so với lớp ĐC n

ĐC TN

S

CV%

148

6.72 ± 0.11

1.28

19.04

150

7.35 ± 0.11

1.29

17.64

10 00

X ±m

Tđ 4.27

Ó

4

Ph.án

A

Lầ n kt

B

Bảng 3.13. Bảng so sánh các tham số đặc trưng bài kiểm tra 4 giữa TN và ĐC

-H

Phân tích độ tin cậy cho thấy Tđ = 4.27, số bậc tự do xác định f = 296, tra bảng

Ý

phân phối Student với  = 0,05 ta có T = 1,98, Tđ lớn hơn T như vậy kết quả hoàn toàn

-L

tin cậy

TO

ÁN

* Kết quả phân tích bài kiểm tra 5:

kt 5

Ph.

Xi

2

3

149

0

0.67

2.01 7.38 34.23 25.50 14.09 13.42

2.68

148

0

0

1.35 3.36 18.92 21.62 27.03 24.65

4.05

án

n

ĐC TN

4

5

6

7

8

9

10

D

IỄ N

Đ

ÀN

Lầ n

Bảng 3.14. Tần suất điểm kiểm tra trắc nghiệm đợt 5

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

40

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

fi(%)

80

H

Ơ

N

100

Qua bảng 3.14. Vẽ đồ thị biểu diễn tần suất điểm của lớp TN và lớp ĐC.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

89 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

fi(%) 35 30

N

25

N

TN

3

4

5

6

7

8

9

10 Điểm

Đ ẠO

2

Hình 3.9. Đồ thị tần suất điểm kiểm tra lần 5

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Giá trị Mod của lớp TN là 8, của lớp ĐC là 6. Từ giá trị Mod của lớp TN trở xuống điểm của lớp ĐC cao hơn lớp TN, từ giá trị Mod của lớp TN trở lên thì điểm số

TR ẦN

lớp TN cao hơn lớp ĐC.

Bảng 3.15. Bảng hội tụ tiến điểm kiểm tra lần 5 giữa lớp TN và ĐC án

n

ĐC

149

TN

148

3

4

5

6

7

8

9

10

99.33

97.32

89.93

55.7

30.2

16.11

2.68

100

98.65

95.27 76.35

54.73

27.7

4.05

B

kt 5

Xi

10 00

Ph.

100

A

Lầ n

-H Ý

120

-L

fi (%)

Ó

Vẽ đồ thị biểu diễn hội tụ tiến của lớp TN và ĐC

80 ĐC

60

TN

40 20 0 3

4

5

6

7

8

9

10

Điểm

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

100

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

0

TP

.Q

5

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

10

H

ĐC

15

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Ơ

20

Hình 3.10. Đường biểu diễn hội tụ tiến điểm lớp TN và ĐC lần kiểm tra 5

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

90 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Nhận xét: Đường hội tụ tiến của các lớp TN nằm về bên phải so với đường hội tụ tiến của lớp ĐC

X ±m

S

CV%

Tđ

ĐC

149

6.91 ± 0.11

1.35

19.61

TN

148

7.57 ± 0.10

1.30

17.25

H 4.24

Y

thấp hơn lớp ĐC. Chứng tỏ độ phân tán của lớp TN nhỏ hơn so với lớp ĐC. Phân tích

Đ ẠO

độ tin cậy cho thấy Tđ = 4.24, số bậc tự do xác định f = 295, tra bảng phân phối Student

G

với  = 0,05 ta có T =1,98, Tđ lớn hơn T .Như vậy kết quả hoàn toàn tin cậy.

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

* Kết quả phân tích bài kiểm tra 6:

kt

án

n

2

3

4

5

6

7

8

9

10

4.72

2.70

38.25 26.1 18.12

6.04

ĐC

148

0

0

2.03

9.46

21.62 40.54 19.9

TN

149

0

0

4.70

6.71

0

10 00

6

Xi

TR ẦN

Ph.

B

Lầ n

H Ư

Bảng 3.17. Tầ n suấ t điểm kiểm tra lần 6 của lớp TN và ĐC

45

-H

40

Ó

fi(%)

A

Qua bảng 3.17, vẽ đồ thị tần suất điểm của lớp TN và ĐC

35

Ý

30

20

ĐC

15

TN

10 5 0 2

3

4

5

6

7

8

9

10

Điểm

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

25

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

Điểm trung bình ( X ) của lớp TN cao hơn lớp ĐC. Độ lệch chuẩn (S) của lớp TN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

5

N

n

Ơ

Ph. án

U

Lầ n kt

N

Bảng 3.16. So sánh các tham số giữa lớp TN và ĐC trong lần kiểm tra 5

Hình 3.11. Đồ thị tần suất điểm kiểm tra lần 6 của lớp TN và đối ĐC Giá trị mod điểm lớp TN là 7, lớp ĐC là 7. Tuy nhiên từ giá trị mod trở xuống, điểm lớp ĐC cao hơn lớp TN, từ giá trị mod trở lên điểm lớp TN cao hơn lớp ĐC. Bảng 3.18. Bảng hô ̣i tu ̣ tiế n điểm kiểm tra lần 6 của lớp TN và lớp ĐC

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

91 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

Ph.

kt

án

4

5

6

7

8

9

10

100

98.00

88.51

66.89

26.35

7.43

2.70

100

95.30

88.59

50.34

24.16

6.04

n

ĐC

148

TN

149

N

H

6

Xi

Ơ

Lầ n

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

80

TN

H Ư

N

40

http://daykemquynhon.ucoz.com

ĐC

G

60

0 4

6

7

8

9

Điểm

10

10 00

B

5

TR ẦN

20

Hình 3.12. Đường biểu diễn tần suất hội tụ tiến kiểm tra lần 6

A

Nhận xét: Đường tần suất hội tụ tiến của lớp TN nằm bên phải so với đường tần

Ó

suất hội tụ tiến của lớp ĐC

-H

Bảng 3.19.Bảng so sánh các tham số lần kiểm tra 6 X ±m

S

CV%

ĐC

148

6.89 ± 0.096

1.18

17.08

TN

149

7.64 ± 0.095

1.17

15.31

-L

n

Tđ 5.47

TO

ÁN

6

Ý

Ph.án

Lầ n kt

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

100

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U .Q

120

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

fi (%)

Y

Qua số liệu bảng 3.18, vẽ đường biểu diễn tần suất hội tụ tiến

ÀN

Điểm trung bình ( X ) của lớp TN cao hơn lớp ĐC. Độ lệch chuẩn (S) của lớp TN

D

IỄ N

Đ

thấp hơn lớp ĐC. Chứng tỏ độ phân tán của lớp TN nhỏ hơn so với lớp ĐC. Phân tích độ tin cậy cho thấy Tđ = 5.47, số bậc tự do xác định f = 295, tra bảng phân phối Student với  = 0,05 ta có T =1,98, Tđ lớn hơn T như vậy kết quả hoàn toàn tin cậy.

Như vậy, qua phân tích trên có thể rút ra những nhận xét chung sau: Bảng 3.20. Các tham số đặc trưng trong 6 lần kiểm tra

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

92 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

1.42

20.18

ĐC

145

6.92 ± 0.12

1.49

21.64

TN

147

7.27 ± 0.12

1.41

19.48

ĐC

148

6.18 ± 0.14

1.64

26.59

TN

150

7.29 ± 0.13

1.55

21.28

ĐC

148

6.72 ± 0.10

1.27

19.04

TN

150

7.35 ± 0.10

1.29

17.64

ĐC

149

6.91 ± 0.11

1.35

TN

148

7.57 ± 0.11

1.30

ĐC

148

6.89 ± 0.09

1.17

17.08

TN

149

7.64 ± 0.09

1.17

15.31

N

7.06 ± 0.11

Ơ

148

0.75

4.49

H

TN

N

23.15

0.35

Y

1.46

Tđ

ĐC

U

6.31 ± 0.12

-X

2.08

.Q

147

TN

1.11

5.96

0.63

4.27

19.61 17.25

0.66

4.24

0.75

5.47

10 00

B

6

ĐC

X

A

* Về điểm trung bình kiểm tra ( X ):

-H

Ó

- 6 lần kiểm tra trong thực nghiệm X các lớp TN luôn cao hơn X các lớp ĐC.

Ý

Điều này cho phép dự đoán điểm kiểm tra lớp TN cao hơn lớp ĐC.

-L

- X lớp ĐC không tăng và không ổn định, trong khi đó X lớp TN có xu hướng

TO

ÁN

tăng dần. Điều đó chứng tỏ chất lượng lĩnh hội kiến thức của lớp TN ngày càng tiến bộ.

- Hiệu số X

TN

- X

ĐC

luôn dương. Chứng tỏ lớp TN đạt kết quả cao hơn ĐC

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

5

CV%

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

http://daykemquynhon.ucoz.com

4

S

Đ ẠO

3

X ±m

G

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

2

n

N

1

Ph. án

H Ư

kt

TR ẦN

Lầ n

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

TP

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

D

IỄ N

Đ

ÀN

* Về độ lệch chuẩn S: Độ lệch chuẩn lớp ĐC luôn cao hơn lớp TN (Trừ lần kiểm tra số 4). Chứng tỏ điểm của lớp TN tập trung hơn, mức độ đồng đều cao hơn so với lớp ĐC. * Về độ biến thiên CV%:

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

93 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Ở lớp TN CV% trung bình qua 6 lần kiểm tra nhỏ hơn 20%. Do đó, điểm trung bình kiểm tra của lớp TN có độ tin cậy cao hơn.

Ơ

N

- Ở lớp ĐC CV% trung bình lớn hơn 20% (Cao hơn điểm lớp TN). Do đó điểm

N

H

trung bình kiểm tra của lớp ĐC có độ tin cậy thấp hơn lớp TN.

5.9

40.8

41.9

TN

1.9

24.6

50.8

11.4 22.7

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Tỷ lệ khá, giỏi của lớp TN cao hơn so với lớp ĐC. Điều này chứng tỏ sử dụng

H Ư

PHT để dạy tự học có thể giúp học sinh lĩnh hội kiến thức tốt hơn, từ đó kết quả học tập

3.3.2. Phân tích kết quả định tính

TR ẦN

được nâng lên.

B

Căn cứ vào kết quả thu được, chúng tôi phân tích định tính các bài kiểm tra của

10 00

lớp TN và ĐC qua từng loại kiến thức, chất lượng định tính các bài làm của HS thể hiện rõ qua các thao tác tư duy: phân tích, so sánh, khái quát hóa, khả năng vận dụng kiến

Ó

A

thức, khả năng suy luận và sáng tạo để trả lời các câu hỏi, bài tập mang tính thực tiễn

-H

đặc biệt là khả năng tự học của HS.

Ý

- Qua các lần kiểm tra cho thấy độ đồng đều của lớp TN về kết quả nhận thức,

-L

cho phép kết luận độ bền kiến thức ở học sinh lớp TN cao hơn lớp ĐC, điều này được

ÁN

thể hiện qua độ lệch chuẩn S.

TO

- Về không khí học tập: trong các tiết có sử dụng PHT để tổ chức dạy học, chúng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ĐC

Giỏi

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Khá

U

Trung bình

.Q

Yếu

TP

Ph.án

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y

* Về điểm khá, giỏi: Kết quả thống kê qua 6 lần kiểm tra cho thấy:

ÀN

tôi quan sát thấy các em chủ động học tập, tạo cho lớp học sôi nổi và kích thích được

D

IỄ N

Đ

lòng yêu bộ môn ở các em.

- Về khả năng tự học: Đa phần các em chủ động trong học tập, tránh được tình trạng thụ động lĩnh hội kiến thức ở các em. Đối với loại PHT hình thành kiến thức mới trên lớp, sau mỗi tiết học chúng tôi phát PHT cho buổi học hôm sau, các em về nhà tự nghiên cứu và hoàn thành trước, đến tiết học hôm sau GV chỉ tổ chức các hoạt động thảo

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

94 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

luận của các em. Đối với loại PHT hình thành kiến thức mới tại nhà và củng cố, hệ thống hóa thì chúng tôi giao cho các em về nhà tự hoàn thành sau đó thu lại kiểm tra thấy rằng

H

Ơ

được khả năng tự học trên lớp mà còn tăng cường khả năng tự học tại nhà cho các em.

N

các em đều hoàn thành rất tốt. Do đó, khi sử dụng PHT dạy tự học không chỉ nâng cao

Y

N

- Về khả năng lĩnh hội kiến thức: Các em biết tự thụ nhận kiến thức, tự chế biến

Đ ẠO

hơn, các em thường hoàn thành tốt các yêu cầu đưa ra ở phần củng cố.

- Về khả năng phát triển các năng lực tư duy (Phân tích, tổng hợp, so sánh, khái

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

quát hóa). Qua việc sử dụng hệ thống PHT trong việc tự học các em có khả năng phân

H Ư

tích, tổng hợp kiến thức đã học. Đặc biệt phát triển ở các em khả năng so sánh.

TR ẦN

Có thể lấy một số VD sự khác nhau về khả năng lĩnh hội kiến thức và khả năng

B

phát triển các năng lực tư duy của HS ở hai lớp TN và ĐC như sau: VD1: Đề 1: của hai lớp điều làm được.

10 00

Câu 1: Câu này yêu cầu các em nhớ lại kiến thức vừa học do vậy đa phần các em

Ó

A

Câu 2: Câu này đòi hỏi các em phải hiểu rõ bản chất, cơ chế của 3 quá trình Phiên

-H

mã (kiến thức của tiết trước), Sao mã, Giãi mã. Chính vì thế nếu không hiểu rõ bản chất

Ý

vấn đề các em sẽ không làm tốt được toàn bộ câu 2. Qua thống kê kết quả cho thấy các

-L

em trong lớp ĐC chủ yếu chỉ làm được hai yêu cầu đầu đó là điền được số nucleotit từ

ÁN

ADN, mARN đến tARN còn hầu hết không làm được hai yêu cầu sau, Chỉ có 2 em (1.36

TO

%) là hoàn thành toàn bộ. Trong khi đó các em lớp TN đa phần hoàn thành được 4 yêu

D

IỄ N

Đ

ÀN

cầu đầu và có 5 em (3.38 %) hoàn thành tất cả yêu cầu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

bài kiểm tra. Khi củng cố cho HS chúng tôi thấy khả năng ghi nhớ của HS lớp TN tốt

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

và hoàn thành kiến thức cho bản thân, điều này thể hiện qua các tiết học trên lớp và các

Điều này chứng tỏ các em lớp TN nhớ được kiến thức tốt hơn và nắm rõ bản chất

vấn đề tốt hơn.

VD 2: Đề 2: Câu 1: Yêu cầu các em nắm rõ bản chất vấn đề ngoài ra các em còn biết lập bảng để so sánh.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

95 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

- Ở lớp ĐC phần lớn các em chỉ trình bày lại cơ chế của hai hình thức mà không đưa ra được các chỉ tiêu để so sánh. Vì vậy không hoàn thành tốt được yêu cầu bài ra,

N

chỉ có khoảng 23 % nêu ra được các chỉ tiêu để phân biệt.

H

Ơ

- Ở lớp TN do có sử dụng PHT nên phần lớn các em biết lập bảng và đưa ra được

N

các chỉ tiêu để so sánh (40 %)

TP

gen ở SVNS.

Đ ẠO

Qua bài kiểm tra ở lớp TN và ĐC các em đã biết vận dụng kiến thức đã học để lí giải yêu cầu bài toán đưa ra. Tuy nhiên, phần lớn các em lớp ĐC chỉ giải thích được vì

N

G

sao khi chuyển VK sang môi trường nuôi cấy có lactozo thì hàm lượng 3 enzim tăng lên

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

mà chưa giải thích được vì sao khi chuyển VK sang môi trường glucozo thì hàm lượng

TR ẦN

3 enzim này lại giảm xuống.

VD: Em Nguyễn Thị Trà Giang lớp 12A6 (Lớp ĐC) giải thích: Khi nuôi VK trong môi trường glucoza thì hàm lượng 3 enzim này không đáng kể. Nếu chuyển VK này

10 00

B

sang nuôi cấy ở môi trường lactoza thì hàm lường 3 enzim này tăng lên rất nhanh là vì trong môi trường đó Lactozo thì Lactozo là chất cảm ứng nên nó làm cho chất ức chế bị

A

bất hoạt. Do vậy không bám được vào gen điều hóa chính vì thế Operol hoạt động thực

-H

Ó

hiện sao mã và sau đó là giải mã để tổng hợp 3 enzim trên. Tuy nhiên, em lại chưa giải thích được yêu cầu 2.

-L

Ý

Em Đoàn Thị Lam và rất nhiều em khác của lớp 12A5 (Lớp TN): Ngoài giải thích

ÁN

giống như trên các em còn giải thích được vì sao khi chuyển VK trở lại sống ở môi

TO

trường glucoza thì hàm lượng 3 enzim này lại giảm xuống, điều đó là do: Lúc này không còn chất cảm ứng do đó chất ức chế không bị bất hoạt nó sẽ bám vào gen điều hòa làm

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

trong thực tế. Do vậy đòi hỏi các em phải nắm rõ bản chất của cơ chế điều hòa hoạt động

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

Câu 2: Yêu cầu các em phải vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết tình huống

D

IỄ N

Đ

ÀN

cho Operol không hoạt động được, chính vì thế không phiên mã và không giải mã.

Như vậy có thể thấy để giải thích câu 2 các em phải hiểu rất rõ bản chất vấn đề

mới mới hoàn thành tốt được....

Qua đây ta thấy rằng mặc dù trong một khoảng thời gian ngắn của một tiết học chỉ 45 phút nhưng HS đã có cơ hội tự thể hiện hiểu biết của mình, phát huy tinh thần tự học, chủ động, tích cực và sáng tạo, có sự trao đổi và học hỏi của HS trên cơ sở đó rút

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

96 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

ra tri thức mới. Điều này chứng tỏ rằng việc sử dụng PHT để dạy tự học cho học sinh là

I. Kết luận

Thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu đề tài chúng tôi đã thu được một số kết quả:

10 00

B

1. Đưa ra hệ thống phân loại các dạng PHT dùng trong dạy học: Căn cứ vào mục đích lí luận dạy học PHT được chia thành 3 loại, căn cứ vào nguồn thông tin sử dụng để hoàn thành PHT thì PHT cũng được chia thành 3 loại, căn cứ vào đặc điểm nội dung PHT

Ó

A

được chia thành 2 loại lớn. (Tr.17)

-H

2. Đã xây dựng được bảng trọng số chung cho nội dung PHT để dạy tự học chương I

Ý

phần di truyền học Sinh học 12.

-L

3. Đã thiết lập được quy trình xây dựng các dạng PHT bao gồm 5 bước. (Tr.33)

ÁN

4. Xây dựng được hệ thống bao gồm 83 dạng PHT khác nhau. Trong đó PHT tự học trên

TO

lớp là 39, PHT tự học tại nhà là 12 và PHT củng cố hệ thống hóa là 32.

D

IỄ N

Đ

ÀN

5. Đã xây dựng được quy trình chung cho việc sử dụng PHT dạy tự học kiến thức mới

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

hoàn toàn có tính khả thi và cần thiết.

bao gồm 5 bước.

6. Đề xuất các biện pháp sử dụng PHT bao gồm có 3 mức độ (PHT đầy đủ, PHT khuyết thiếu, HS tự lập PHT).

7. Qua thực nghiệm đã xác định được chất lượng lĩnh hội kiến thức, đã chứng minh được tính đúng đắn của giả thuyết nêu ra, việc sử dụng PHT có thể nâng cao được khả năng tự học của học sinh, đồng thời nâng cao chất lượng dạy học.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

97 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Tóm lại: Nếu sử dụng PHT một cách liên tục và đúng quy trình không chỉ nâng cao được kết quả học tập mà còn nâng cao được tính tự giác, khả năng tự học ở các em

N

qua đó đáp ứng được mục tiêu đổi mới giáo dục của Đảng và nhà nước đề ra.

H

Ơ

II. Kiến nghị

N

1. Cần phải có tài liệu hướng dẫn cho GV về việc xây dựng và sử dụng các loại PHT

U

Y

theo chuẩn mực trong dạy Sinh học nhằm nâng cao chất lượng dạy học.

3. Do hạn chế về thời gian và khuôn khổ của luận văn thạc sĩ nên tác giả mới chỉ tiến

G

hành xây dựng và đề xuất biện pháp sử dụng PHT ở phần cơ sở DTH Sinh học 12. Đề

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

nghị cần tiếp tục nghiên cứu biện pháp xây dựng và sử dụng các loại PHT ở các nội dụng khác thuộc bộ môn Sinh học.

TR ẦN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

B

1. Nguyễn Ngọc Bảo (1995), Phát triển tính tự lực, tính tích cực của HS trong quá trình dạy học (Tài liệu BDTX giáo viên THPT chu kỳ 1993 - 1996), Bộ GD - ĐT.

10 00

2. Bước đầu xây dựng và sử dụng PHT để dạy học phần “Sinh học vi sinh vật” SGK sinh học 10 nâng cao - THPT, (Luận văn Thạc sĩ).

-H

Ó

A

3. Đinh Quang Báo, Nguyễn Đức Thành (2000), Lý Luận dạy học Sinh học, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

-L

Ý

4. Nguyễn Phúc Chĩnh, Phạm Đức Hậu (2007), Ứng dụng tin học trong nghiên cứu khoa học giáo dục và dạy học sinh học, Nxb giáo dục, Hà Nội.

TO

ÁN

5. Nguyễn Phúc Chĩnh (2005), Phương pháp Grap trong dạy hóc Sinh học (Sách chuyên khảo), Nxb giáo dục.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

pháp khác nhau để nâng cao được khả năng tự học cho HS.

TP

đổi mới giáo dục của Bộ GD&ĐT nêu ra. Do đó cần tăng cường nghiên cứu nhiều biện

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

2. Trong bối cảnh hiện nay dạy tự học góp phần quan trọng đảm bảo thực hiện mục tiêu

D

IỄ N

Đ

ÀN

6. Hoàng Chúng (1983), Phương pháp thống kê toán học dùng trong khoa học giáo dục, Nxb giáo dục, Hà Nội.

7. Nguyễn Thành Đạt, Nguyễn Đức Thành, Nguyễn Xuân Viết (2005), Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho GV THPT chu kỳ III (2004 - 2007), Nxb giáo dục, Hà Nội.

8. Phạm Thành Hổ (2000), Sinh học đại cương, Nxb Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

98 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

9. Nguyễn Minh Hoàn, Nguyễn Kim Đường, Phạm Khánh Từ (2000), Giáo trình di truyền học động vật, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội.

N

H

Ơ

N

10. Trần Bá Hoành, Đổi mới PPDH theo hướng tích cực hoá người học (Báo cáo kết quả triển khai năm 1994 và định hướng nghiên cứu năm 1995 của chương trình cấp bộ), Viện Khoa học Giáo dục.

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

13. Trần Bá Hoành (2008), Đổi mới phương pháp dạy học, chương trình và sách giao khoa, Nxb giáo dục, Hà Nội.

TR ẦN

H Ư

14. Trần Bá Hoành, Trịnh Nguyên Giao (2000), Phát triển các phương pháp dạy học tích cực trong bộ môn Sinh học, Nxb giáo dục, Hà Nội.

10 00

B

15. Phan Thị Thanh Hội (2000), Xây dựng và sử dụng một số dạng sơ đồ trong dạy học sinh thái học lớp11PTHT, Luận văn Thạc si ̃ khoa học giáo dục, Đại học sư phạp Vinh.

A

16. Phan Thị Thanh Hội, Nguyễn Đình Nhâm (2008), Bài giảng hình thành và phát triển các khái niệm trong dạy học Sinh học, Đại học Vinh.

Ý

-H

Ó

17. Vũ Thu Huyền, Trương Đức Kiên (2006), Chương trình giáo dục phổ thông môn Sinh học, Nxb Giáo dục. Hà Nội.

TO

ÁN

-L

18. Ngô Văn Hưng (2008), Hướng dẫn thực hiện chương trình sách giáo khoa Sinh học 12, Tài liệu dùng trong các lớp bồ i dưỡng giáo viên thực hiện chương trình và sách giáo khoa lớp 12, Nhà xuất bản giáo dục, Hà Nội.

D

IỄ N

Đ

ÀN

19. Nguyễn Kỳ (1995), Phương pháp giáo dục tích cực lấy người học làm trung tâm.

Nxb Giáo dục, Hà Nội.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Đ ẠO

12. Trần Bá Hoành (2000), Phát triển các phương pháp học tập tích cực trong bộ môn sinh học (Sách bồi dưỡng thường xuyên chu kỳ 1997-2000), Nxb Giáo dục, Hà Nội.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

11. Trần Bá Hoành (1994), Kĩ thuật dạy học sinh học (Tài liệu BDTX chu kỳ 1995-1996 giáo viên THPT), Nxb Giáo dục, Hà Nội.

20. Đặng Hữu Lanh, Hoàng Đức Nhuận (1991), Tài liệu bồi dưỡng giáo viên, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

21. Nguyễn Thị Thùy Linh (2004) - Sử dụng phiếu hoạt động học tập trong dạy học chương 6 Sinh học 7, THCS nhằm phát ở các em khả năng hệ thống hóa kiến thức.

Luận văn Thạc si ̃ khoa học giáo dục. Đại Học Sư phạm Hà Nội.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

99 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

22. Lê Đình Lương, Phan Cự Nhân (1998), Cơ sở di truyền học, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

Ơ

N

23. Nguyến Duy Minh (2001), Những câu hỏi và bài tập chọn lọc theo chủ đề của di truyền - biến dị, Nxb Đại học Quốc gia, Hà Nội.

Y

N

H

24. Nguyễn Thị Hồng Nam, Dương Công Đời, “Tạp chí nghiên cứu khoa học”, Thử nghiệm việc sử dụng phiếu bài tập phân vai trong dạy tác phẩm văn chương.

G

Đ ẠO

nhận thức của học sinh trong dạy học phần kiến thức Di truyền học thuộc chương trình Sinh học phổ thông, Đề tài khoa học, Đại học vinh.

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

27. Nguyễn Đình Nhâm, Sử dụng câu hỏi và bài tập trong dạy học Sinh học, Giáo trình

H Ư

sau đại học, Đại học Vinh.

TR ẦN

28. Nguyễn Đình Nhâm, Bài giảng Lý luận dạy học Sinh học hiện đại, Giáo trình Sau đại học.

10 00

B

29. Lê Duy Thành, Đỗ Lê Thăng, Đình Đoàn Long, Trần Thị Hồng (2008), Cơ sở Sinh học phân tử. Nxb Giáo dục, Hà Nội.

30. Nguyễn Cảnh Toàn (1999), Luận bàn về kinh nghiệm tự học, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

-H

Ó

A

31. Lê Đình Trung, Đinh Quang Báo, Xây dựng và sử dụng BTNT để nâng cao chất lượng dạy và học Di truyền ở THPT, Thông báo khoa học ĐHSP Hà Nội, số 4/1992.

-L

Ý

32. Lê Đình Trung (1996), 100 câu hỏi chọn lọc và trả lời về di truyền và biến dị, Nxb Giáo dục, Hà nội.

TO

ÁN

33. Lê Đình Trung (1996), Các dạng bài tập chọn lọc về di truyền biến dị, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

26. Nguyễn Đình Nhâm, Xây dựng và sử dụng câu hỏi - bài tập để tích cực hoá quá trình

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

25. Phan Trọng Ngọ (2005), Dạy học và phương pháp dạy học trong nhà trường. Nxb Giáo dục, Hà Nội.

35. Nguyễn Thị Vân (2006), Các phương pháp dạy học tích cực trong môn Sinh học, Tài liệu bồi dưỡng giáo viên cốt cán trường THPT (Lưu hành nội bộ).

D

IỄ N

Đ

ÀN

34. Nguyễn Quang Vinh, Trần Doãn Bách, Trần Bá Hoành (1979), Lý luận dạy học Sinh học tập 2, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

100 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

N

36. Vũ Văn Vụ, Nguyễn Như Hiền, Vũ Đức Lưu, Trịnh Đình Đạt, Chu Văn Mẫn, Phạm Lê Phương Nga, Vũ Trung Tạng (2007), Sinh học nâng cao 12 (sách giáo viên), Nxb giáo dục, Hà Nội.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

37. Vũ Văn Vụ, Nguyễn Như Hiền, Vũ Đức Lưu, Trịnh Đình Đạt, Chu Văn Mẫn, Phạm Lê Phương Nga, Vũ Trung Tạng (2007), Sinh học nâng cao 12, Nxb giáo dục, Hà Nội.

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

101 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon https://daykemquynhonofficial.wordpress.com www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

102

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial