XÂY DỰNG THÍ NGHIỆM VÀ KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM CHỦ ĐỀ AXIT CACBOXYLIC

DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM

vectorstock.com/20554239

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

XÂY DỰNG THÍ NGHIỆM VÀ KẾ HOẠCH DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM CHỦ ĐỀ AXIT CACBOXYLIC NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH (VNU - UED) WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

C

2. XÂY D NG THÍ NGHI M VÀ K HO CH D Y H C THEO NG GIÁO D C STEM CH PHÁT TRI

AXIT CACBOXYLIC NH M

Xeton

2.1.1. V trí, m c

Xeton

t

n nhi m v

c ý ki n c a t ng thành viên trong nhóm và báo cáo.

2.1.2. C

Axit cacboxylic

Xeton- Axit cacboxylic

Trong phân ph

Axit cacboxylic

2.1.1.1. V trí

c m c tiêu chung c a nhóm, có

trách nhi m v i b n thân và các thành viên khác trong nhóm, l a ch n và

s px

C H P TÁC CHO H C SINH

2.1. V trí, m c tiêu, c

- Phát tri n NLHT:

c 11, n i dung

Xeton

Axit cacboxylic bao g m: Xeton

sau khi k

cx p

n xu t halogen

Ancol

h c k II l p 11 Lý thuy t (4)

Phenol.

2.1.1.2. M c tiêu

Luy n t p (2)

4 ti t

Ki n th c

Th c hành (1)

N i dung

- Nh c l

c tính ch t v t lí

u ch

cacboxylic.

- Xeton

Xeton - Axit

i, danh pháp, c u trúc phân t c

-

Bài 45: Axit cacboxylic

xeton và axit cacboxylic.

- Gi

3 bài

m c u trúc phân t v i tính ch t hóa h c c

Bài 46: Luy n t pAxit cacboxylic

và axit cacboxylic.

- Mô t s

ng qua l i gi a các nhóm nguyên t trong phân t .

Xeton

Bài 47: Th c hành: Tính ch t

- Liên h các ng d ng c a các ph n ng vào trong th c ti n.

c

ehit và axit cacboxylic

K - G i tên, vi t công th

Trong khóa lu n này, tôi ch

ng phân các h p ch t.

- Nh n d ng các ch t thông qua CTCT, CTPT. - Quan sát, ti n hành m t s thí nghi m quan tr ng v tính ch

c a

Trong SGK, n i dung ki n th c v

- V n d ng tính ch t hóa h

u ch , cách nh n bi t.

c

trình bày trong cùng m t bài h c. S

Thái

mb

và logic ngay t các n

- T các ng d

i s ng và tr ng thái t nhiên c a m t s

và axit cacboxylic, HS s th

c hóa h c r t g n bó, g

ng phát tri

i s ng. T

n m i quan h , nguyên t

c

m

c phát hi n và gi i quy t v

c nh ng mâu thu n và phát bi u rõ v

27

c tính h th ng

i và danh pháp c a axit.

- Khi phân tích c u trúc nhóm ch c COOH trong phân t axit c n chú tr ng

h ng thú và say mê v i môn h c.

hi

y h c ph n axit cacboxylic

2.1.3.1. M t s chú ý v n i dung

và axit cacboxylic.

- Phát tri

c p riêng ph n axit cacboxylic.

2.1.3. M t s chú ý v n

: Nghiên c u n xu t cách gi i quy t.

phát

axit tr

ng qua l i gi a các nhóm C = O và nhóm OH, hai nhóm i nhau,

ng l

electron trong nhóm cacboxyl. K t qu là nguyên t

d ch chuy n nhóm OH c a

nhóm OH c a ancol, phenol và ph n ng c a nhóm

C

28

- S phân c c các liên k t trong nhóm cacboxyl và s t o thành liên k liên phân t (d

2.1.3.2.M t s chú ý v

tính ch t v t lí c

gi

m sôi c a các axit nguyên t cacbon.

- Khi nghiên c u tính axit và

n l n,

- Ph n

-V

nl c

n không c

c th

làm sáng t

n ch

) c a ph n ng. Do

m

nh n bi t s bi

it

nh m COOH thành nhóm COOR và ph n ng thu n ngh ch.

-

t ví d v

h và n ng.

n ng este hóa ch nên khai thác

nh.

nghi m nghiên c u ph n ng thu n ngh ch, có s mô t b

m gi ng nhau v c u t

- GV c n cho HS ôn l i v axit axetic, ph

ng c a các nguyên

các v trí khác nhau so v i nhóm ch c (-

l p 9 qua bài h c v axit axetic. Do

ch y u cho HS v n d ng và vi

COOH ph thu c vào

c u t o c a nhóm R- nên c n giúp HS phân tích, hi u rõ

axit thông qua các ví d c th cùng v i các giá tr Ka

n xu t phát t

c

m b o tính

chính xác c a khái ni m. L c axit c a axit cacboxylic R

yh c

khái ni m v axit cacboxylic

ch t c a axit cacboxylic nói chung.

ng c a nhóm th có dùng khái ni

n chú ý dùng khái ni

t

-

c là nguyên nhân gây ra

phân lo i và danh pháp c

phân lo

nêu nguyên t c chung v

iv

nd

giúp HS v a c ng c ki n th c v phân lo i, danh pháp c

y a ch

ng và

khái ni m ph n ng thu n ngh ch và cân b ng hóa h c áp d ng cho ph n ng c a

h ng thú trong vi c xây d ng và ti p thu ki n th c m i mà không b quá t i [14].

axit axetic v i etanol. GV c n t ch

2.2. Nguyên t c xây d ng thí nghi

th

rút ra nh n xét v

s bi u th s mol este theo th i gian c a hai ph n ng este hóa và th y phân este c mô t trên m

th . HS c n hi

bi u th ph n

n ng d ng

cân b ng trong ph n ng này s

ng làm chuy n d ch

c nghiên c

Lipit.

- Tính ch t c

g c no, th

g

g

c xây d

ng, gò ép. n

c STEM) tránh s khiên

coi là nguyên t c s m t b i không có n i dung liên quan c STEM thì không th g i là giáo d c STEM. Nguyên t c này nh m

quy t các v

u các

ng c a

m i quan h v n có, t

nhiên gi a m c tiêu, n i dung c a môn h c (thu

n d ng ki n th c t ng h p vào gi i

th c ti n c

i h c.

- N i dung giáo d c STEM ph

n ng c ng vào g c không no ta c n

u ki n ph n ng và so sánh v i các ph n

giáo d

m b o m c tiêu rèn luy n

c liên phân t và các ph n ng ph n ng th

Ch

c chi u thu n là ph n ng este hóa,

chi u ngh ch là ph n ng th y phân este còn các y u t

ng ki n th c t ng h p c a các môn h c thu c

c STEM.

i

c khái quát b

t ng quát, GV ch t ch c cho HS hi

- Xây d ng n i dung ph

th n m ngang là

n tr ng thái cân b ng hóa h c (s

theo th i gian). Ph n

axit cacboxylic

c ph n ng este hóa và ph n ng th y

phân este là hai chi u c a cùng m t ph n ng hóa h

ng giáo d c STEM ph n

Nguyên t

m b o tính v a s

iv

i h c.

i trong quá trình xây d ng n i dung h c t p GV ph i t o

ra nh ng thách th c nâng cao m

c t p, t o nên nh ng mâu

thu n trong nh n th c c a HS và g i nhu c u gi i quy t nh ng mâu thu n, nh ng -N

u ch

c n t ch c cho HS

c và có nh i, hi

truy

n

u ch axit axetic t metanol và cacbon oxit i [15].

29

thách th mà ph

as c ra nh

is

ng d n c

b ng s nô l c c a mình và h p tác v i b n h c có th gi i quy v as

i ph i phù h p v

m l a tu i.

30

ih c cv

.Tính

- N i dung giáo d c STEM ph

c ti n và phù h p v i cu c s ng

và tr i nghi m c a HS. Nguyên t

i trong quá trình xây d ng n i dung giáo d c STEM c n

tinh gi n nh ng ki n th ki

ih

th c thu

ng ki n th c th c ti n, t

B ng 2.2.

u

Tên bài

c tr i nghi m, khám phá tri th c. C n n m v ng h th ng tri c STEM và bi u hi n c a nó trong cu c s ng hàng ngày [16].

Ví d , trong ph n axit cacboxylic có th ch n ch th bao g m các thí nghi

có

n xu t s a chua, s n xu t gi m g o,

gi m táo, gi m chu i, s n xu

ng d ng các ki n th c ph n axit cacboxylic trong th c ti n ng d ng

Bài 45: Axit cacboxylic.

- Có th dùng pin chanh, pin gi

Bài 46: Luy n t

ch ng minh tính axit y u c a axit cacboxylic.

Xeton

- Dùng thí nghi m ph n ng gi a baking

Axit cacboxylic.

Bài 47: Th c hành. Tính ch t

c r a chén bát t ph th i th c v t. V i ch

c

soda v i gi .

t c a 1 axit thông

STEM này, HS có th t o ra các s n ph m, ng d ng tr c ti p vào cu c s ng.

2.3. Quy trình xây d ng ch

ch ng minh axit

ng.

STEM ph n axit cacboxylic

- Axit cacboxylic có trong thành ph n c a các lo lactic có trong s a chua, axit axetic có trong

B ng 2.1. M t s n i dung ph n axit cacboxylic có th l a ch ch

xây d ng

gi

.

STEM

Tên bài Bài 45.Axit cacboxylic.

Xeton

, giai

Axit STEM

cacboxylic. này. và axit cacboxylic. cacboxylic.

axit

-

cacboxylic

axit .

Phân tích mô hình pin

-

-

- Có th ghép n i các pin v

31

t o thành b ngu n pin.

32

- Ki n th c V

n 1 chi u, b ngu n m c n i ti p, m c song song.

kéo, dao,

.

-

tính toán

ng s

ng chanh t i thi u c Ki n th c STEM trong thí nghi m Khoa h c (S)

Công ngh (T)

- Ph n ng gi a -

là

Kh

K thu t (E) - Thi t k

Toán h c (M) c - Tính t

baking soda v i d ng các v t li u m t chi

.

gi m.

-

c, gi n.

nh lu t 3 bánh xe, ng hút.

Newton.

và khó

và gi

-

c

ng baking soda ns

c ti n d ng.

hành thí nghi m.

-

c

áp su t khí sinh ra. tv Nh ng lý thuy t suông n m trong sách v s khi n HS nhàm chán, khó ti p thu. Vi c tích h p ki n th c c a các môn h c k t h p v d 2.4.1. Thí nghi

giúp HS ch

ng, thích thú khám phá ki n th c, t

i ni m

c.

ng Hình 2.1. Thí nghi

ng

b. Khám phá Chu n b - Gi m : 150ml

- Súng b

- Baking soda: 6g

-V

-

c c, xiên que, ng hút, keo

c: 100ml

c

Ti n hành: H c sinh ti n hành th o lu n nhóm, thi t k và ch t o mô hình xe d a trên các d ng c

nb.

- Cho 150ml gi m hòa tan v

33

cr

34

vào chai.

-

th t nhanh 6g baking soda vào chai.

-L cm

Ki n th c STEM trong thí nghi m

h n h p hòa tan vào nhau.

L

Khoa h c (S) khí CO2 d n lên cao. T

c ph t

-

ra làm di chuy n xe.

- Ph n

c. Gi i thích:

n khi n áp su áp su

ng khi

ng khí CO2

cb

-

y ra ngoài theo l trên n p và làm xe

n

v n - Thi t k

chi u.

T

c

- Ti n hành m c n i ti p s

ng chanh

-

bóng .

tv Pin là ngu

d. M r ng

xe có th di chuy

ng

i s ng hàng ngày, cung c

nhi u thi t b , d ng c quen thu

ng xe di chuy n.

-

n th c a pin d

qu chanh.

=> Áp su t p = 0,07. 0,82. (30+273) /0,5 = 3,48 atm

- Các y u t

t i thi u c n s

khi m c n i ti p nhi u

n NaHCO3 = 0,07 mol = n CO2

n th c a

mô hình thí b ngu n pin.

pin chanh.

CH3COONa + H2O + CO2

c hi

n nghi m pin chanh.

n 1 c c...

c.

CH3COOH + NaHCO3

Toán h c (M)

n th c a pin

ng khi s d ng 1 qu chanh.

ng

n c c.

t trong chai l

K thu t (E)

n, -

x y ra trong h

Ph n ng hóa h c gi a baking soda và gi m t o ra khí CO2

có th di chuy

Công ngh (T)

n hóa

ng h

i cho r ng nh ng c c pin s d ng trong các thi t b

ng xa nh t.

c x lí

c.

u

n t ch là v t d ng nh

bé, vô h i. Tuy nhiên, m t trong s nguyên nhân gây ô nhi m ngu Tiêu chí: - Mô hình xe hoàn thi n, ch

ng cho

n tho

c hi n nay

d ng có ch a h n h p kim lo i n

y

y t i sao ta không th thay th h n h p này b ng m t

- Xe di chuy n ít nh t 10m. ch

2.4.2. Thí nghi m 2. Ch t o pin chanh Hình 2.2. Thí nghi m pin chanh

n

xung quan chúng ta?

b. Khám phá Chu n b : - 5 qu chanh (có th nhi -

n c c khác nhau. Có th là c

thanh k m-

theo s qu chanh b n mu n làm). n c c k p gi y-

-

ng...

dây d n.

Ti n hành:

-N

n c c g n tr c ti p vào qu chanh. n c c v i 2 dây d n.

- Ti p t c n -N

35

u còn l i c a dây d n v i các qu chanh còn l i.

u dây d n còn l i c a chanh cu i cùng v

36

.

ng xu,

Ki n th c STEM trong thí nghi m

c. Gi i thích: Pin chanh b n ch

n hóa. Ví d pin chanh v

s

nc

ng và

nc ch ch -

anot, s t b

-

catot,

2+

n ly.

+2e.

n c c s t-

quá ch t o ch t t y t

các

-

nc

ng t

n 1 chi u.

d. M r ng Câu 1: Có th thay th c

K thu t (E) - Quy trình ch

trình lên men. r a.

2.

nc cs

Công ngh (T)

- Ki n th c - Công ngh v

-

o b kh : 2H++ 2e-

Electron di chuy n t

Khoa h c (S)

c

ng b ng c

n c c gì ?

c

bát t

Toán h c (M) -

c r a th i th c v t và b k t, b ph th i hòn c n dùng.

th c v t.

tính

-

- K

qu b k t, b

s n ph m lên bát t

hòn.

men.

thu t l c khi s d

n tho i b

+ Làm h th

ph th i th c v t so

v

c r a bát công

tv c th i.

c r a bát mà chúng ta s d ng hàng ngày r t s

tinh khi t c n hoàn ch

th p sáng t

c.

nhiên nh ng lo c th

c sông.

i khi s d ng

th c v

-

ng thì s

u này gây nên ô nhi

ng. Bên c

c r a bát công nghi p còn b d

thay th lo nm

n d ng. Tuy

c r a bát công nghi p này khi x

không có vi sinh v t phân gi nhi

-M

c r a chén

nghi p.

G i ý cho HS các d án:

+ Ch t o d ng c

c giá tr kinh t

sinh h c c a

Câu 2: Có th thay th chanh b ng gì ?

+ Ch t o s

ng ph

ng ho c bong da tay.

c r a bát này có th s d ng nh ng ph th i có ngu n g c

hoa qu , g c rau, c qu

c r a bát thân thi n v i môi

ng, không h i da tay.

2.4.3. Thí nghi m 3: S n xu

c r a chén bát t ph th i th c v t

Hình 2.3. Thí nghi m s n xu

b. Khám phá

c r a chén bát t ph th i th c v t

Nguyên li u: s n xu

c r a chén bát c n s d ng các nguyên li u sau:

- 3 kg ph th i có ngu n g c th c v t.

-

ng mía có màu nâu (ho c 500 ml dung d

s n xu

c),

men c a l n

c s ch.

- 0,5 kg qu b k t khô và 0,5 kg qu b hòn .

Ti n hành: c 1: Ch n nguyên li u

c 2: lên men

L cs n ph m lên men

- R a s ch, c t nh ph th

37

c 4:

c 3:

Pha ch thành ph m c thu n ti n.

38

+ Dùng 0,5 kg qu b k t và 0,5 kg qu b hòn, r a s k t thành nh

khô. B gãy qu b

- Ch

t nh và cho lên ch o rang. B t b p và rang sao cho b k t chín

b hòn

cho b k t b cháy khét s không còn tác d ng t o b t). Giã nát b k t và cho vào bình nh a 10 kg cùng ph th ng vào kho bình (C

cs

c r a s ch.

t o dung d

vào

Hi u qu kinh t khi s d r a ch

c

.

a trên tiêu chí c a dung d

và lên men kho ng 1 tháng tùy, ti n hành l c s n ph m lên c dung d ch

ph n c n l ng xu ng r i tách chi t l y ph n

dung d ch trong su

c r a bát có ngu n g c th c v t so v c r a chén bát h

d dàng ki m tra và theo dõi th i

men: dùng v i lo i b ph n bã th c v t và chi t ra các chai nh dung d ch sau 1 -

c, nó t o ra b t nh ,

i vô cùng lành tính v i da, không gây kích ng da.

gian lên men. Th nh tho ng m n p cho b t khí thoát b t ra.

- Sau th i gian

c xem là có th thay

d. M r ng

c cho ng p nguyên li u).

+ Dán nhãn, ghi ngày s n xu t lên thùng ch

m t ch t t

th 100% b t gi t và ch t t y r a hóa h c. Khi ti p xúc v

a t ng nhóm th c v t; có màu nâu s m ho c trong su t (tùy t ng nhóm th c v

c lên men).

2.4.4. Thí nghi m 4. S n xu t s a chua

r a chén bát, lau kính, lau nhà...

Hình 2.4. Thí nghi m s n xu t s a chua

c. Gi i thích u nh các nhóm vi sinh v t phân gi i tinh b n

c chuy

trình lên men này di

u etylic. Quá

u ki n k khí.

(C6H10O5)n

Vi khu n axetic l

C6H12O6

C2H5OH

ng t

u etylic thành axit

axetic trong quá trình lên men C2H5OH + O2

CH3COOH + H2O

- Gi m (axit axetic) là m t ch t t y r a tuy t v làm s ch các ch th

cs d

c lau kính b ng hóa ch

tre. Ngoài ra kh

y r a, gi m còn có kh

nhi

nghi m dùng gi -

i s ng. Gi m có th

u etylic

Khoa h c (S)

Công ngh (T)

dùng b ng g , b ng

- Ki n th c v

- S d ng b p, - Quy trình làm s a chua -

mùi r t hi u qu , nên

lau nhà, r a b n c u .... cho k t qu t t.

c bi

t ch t kh trùng trong y t . V i t yu m

u

etylic có hi u qu ch ng l i các vi khu n, n m m c và nhi u vi khu n gây h i khác.

- Qu b k t có nhi u ch s ng hàng ngày c a m gi t,

c s d ng trong nhi u ho c th p niên 90 c a th k

c trong nhà.

Ki n th c STEM trong thí nghi m

thay

ng u, t m,

các quá trình n i .

K thu t (E)

- K thu t

lên men.

chua, ki m soát nhi

- L i ích c a

trong quá trình làm s a

s a chua.

chua.

c ng

s

ng,

s

c, ng

c n dùng.

tv S a chua là m t th c ph m giàu ch

ng. T làm s a chua t i nhà v a

m b o v sinh an toàn th c ph m, l i ti t ki bên ngoài.

39

lên men s a

Toán h c (M)

40

i s a chua mua

2. Khám phá Chu n b

a trên tiêu chí - S

c m n, d o.

- 1 h p s a ông th .

- Không nh t, không b t.

-2h ps

- Chua ng t v a ph i.

, 1 h p s a chua.

- C c th y tinh ho c h p nh a, thìa, xoong, n

2.4.5. Thí nghi m 5. S n xu t gi m g o Hình 2.5. Thí nghi m s n xu t gi m g o

Ti n hành -

c1

-

c2

ph n s

s a ông th vào n i. Cho 2 h p s

u.

nh ps

c có th cho nhi u hay ít tùy theo s

tc at

cho h n h -

c 3: Sau khi h n h

ngu i. Khi h n h s n vào n

+

ta t t b p và cho h n h p ra tô và làm

ib

n kho ng 40o

làm men m i. Ti p t c khu

nhau. Càng khu

h ps u cho h n h

thì thành ph

c 4:

i.

l a v a.

u vào

c càng m

s a chua.

u tiên, chúng ta rót h n h p s a trên vào c c th y tinh hay các d ng c ch a

khác, r

Ki n th c STEM trong thí nghi m

y n p kín.

+ X p các h

ng s a chua vào n

y n p n i ph 1 m nh v i lên trên và -

c 5: Sau khi

có th

c kho

s

l nh t m 3 - 4 ti ng là

quá trình lên men. n

gi 2 CH3CHOHCOOH (acid lactic) + Q

Vi khu n lactic

thành, pH c a dung d ch s a gi m, protein c a s l i. v ng t gi m, v

sàn ph m ph

ng, tr ng c n s d ng.

Gi c hình

gia v

t lo i gia v thi t y u trong nhà b p c a các bà n i tr Vi t. Lo i c thêm vào th

c ch

rau qu ho c dùng r

t t a.

.

công d

Ngoài ra, gi a ki

trong công nghi p ng r t l

41

c pha t hóa ch t c lã. Lo i gi m b n này n

i v i s c kh e c

i dùng.

42

u p...

y lên m t h

c bán trên th

Nêu m t s nguyên nhân s a chua b h ng (s a chua b nh t, s a chua b tách

t o v chua, mu i chua m t s lo i

kh b tc d

Th i gian v

d. M r ng

l p, b b t nhám).

c ng g o, men bia,

tv

ng)

ng th i quá trình lên men sinh ra các este làm s

Toán h c (M)

xu t gi m g o.

.

ng trong s a thành axit lactic.

- S a t tr ng thái l ng chuy n sang tr ng thái s

K thu t (E)

- Công d ng c a

thích.

c. Gi i thích C6H12O6

Công ngh (T)

- Ki n th c v các - S d ng b p, - Quy trình s n -

kho ng 6 ti ng.

c. Có th thêm vào hoa qu ho c th

-S

Khoa h c (S)

p 2/3 c c s a chua

ng v vi c gi m axit axetic dùng gây ra nh

b. Khám phá

2.5. K ho ch d y h c ph n axit cacboxylic

Nguyên li u-

Trong khóa lu n này, tôi xây d ng 3 k ho ch d y h c trong n

- G o tr ng: 1kg -

ho ch d y h c

ng tr ng: 400g

ng giáo d

phát tri n NLHT cho HS THPT.

- Men bia: 400g - Tr ng gà: 2 qu

axit cacboxylic.

- N i, mi ng v i, l th y tinh.

Ti t 2, 3: Tìm hi u tính ch t hóa h c, ng d ng

Ti n hành

Ti t 4: D án

- G o tr ng: vo s ch, n Cho vào t l

.

c s ch.

. l nh, l y ra. Dùng mi ng v i i, v t k , l c l

c.

ng, khu

-C

i. B c lên b

1. Ki n th c c khái ni m, phân lo i, c u t o phân t axit cacboxylic.

i

cacboxylic v i tính ch t v t lý c a chúng.

-

- Tr n h n h p v

l 1:1 r i cho vào l th

h n

cm

phân c c c a liên k t O-H trong phân t axit cacboxylic v i

liên k t O-H trong phân t phenol và ancol.

a gi m g o sau 4 tu n.

- Sau 4 tu n, l y gi m ra, cho vào n

i 2 lòng tr ng tr ng gà. Sau

ngu i r i cho gi m vào l

.

- Nh n d

c ch t qua công th c c u t o, công th c phân t .

- Phân lo i và g

c các axit cacboxylic.

-

c. Gi i thích (C6H10O5)n

H 2O, t 0 ,xt

C6H12O6

enzim

Quá trình lên men nh m t nhóm vi khu

C2H5OH

CH3CH2OH + O2

m c u t o c a axit cacboxylic.

-D

c tính ch t v t lý c a axit cacboxylic d a vào c u t o phân t .

-

tích c c, ch

c g i chung là vi khu n acetic. u ki n hi u khí.

CH3COOH + H2O

ng khi tìm hi u các v

n axit

cacboxylic.

- H ng thú say mê môn h c, ham tìm tòi, khám phá.

d. M r ng - Gi i thích hi

u trúc, danh pháp, tính ch t v t lý

- Liên h m i liên quan gi a c u trúc c a nhóm cacboxyl và liên k

ngu i.

h p lên men trong 1 tu n và s

t h t lòng tr

2.5.1. K ho ch d y h

n khi tan.

- Cho h n h l a v a trong 30 phút r i t t b

lên men t o thành s a chua

I. M C TIÊU

tr ng s ch, b c h n h

u ch axit cacboxylic.

ng gi m b

c và gi

chua.

- G i ý cho HS làm gi m táo, gi m chu i.

ng phát tri

c

Hình thành và phát tri n cho HS: - NL h p tác: HS h p tác làm vi c, l p k ho ch th c hi n nhi m v hoàn thành nhi m v chung c a c nhóm.

n ph m d a trên tiêu chí: + Gi

- NL gi i quy t v

c.

+ Có v chua d u, không g

m công nghi p.

43

: HS ý th

c tình hu ng h c t p và gi i quy

tình hu ng trong h c t p.

44

c các

C6H5COOH

YH C y h c ch y u là d y h c h p tác theo nhóm k t h p d y h c gi i quy t v

.

III. CHU N B

-

HCOOH

ng

2. Phân lo i: axit -

c, m ch h :

cacboxylic.

CTTQ: CnH2n+1COOH (n

-

ho c

ng lên tr l i.

CmH2mO2

1. Giáo viên

- GV chia l p thành 8 nhóm, yêu c u HS -

- Mô hình phân t axit axetic.

th o lu n và ti n hành hoàn thi n phi u -

- Máy tính, máy chi u, phi u h c t p.

h c t p s 1 trong th i gian 10 phút.

-

2. H c sinh

- HS hoàn thi n phi u h c t p theo nhóm.

3. Danh pháp

- Chu n b tài li u: SGK hóa h

n.

(m

c, m ch h . c. c.

s n ph m c a nhóm mình lên b ng và yêu Axit + tên nhánh + v trí nhánh + tên

- Chu n b bài m i

nhà.

IV. THI T K HO

c u các nhóm nh n xét.

ng v i m ch

- HS treo s n ph m c a nhóm mình lên chính+ oic.

NG D Y H C

b ng và nh n xét s n ph m c a các nhóm

-

2. Ki

khác.

HCOOH: axit fomic

3. Bài m i

- GV ch t ki n th c

CH3COOH: axit axetic

nh l p

ng c a GV

Ho Ho

1).

- H t th i gian, GV yêu c u các nhóm treo a. Tên thay th

- Ôn l

1.

0)

HS

ng:

- HS l ng nghe và ghi bài vào v .

N i dung

ng 1. Gi i thi u bài m i (2 phút)

Ho

ng 3. Tìm hi u c u trúc và tính ch t v t lý c a axit cacboxylic

)

GV chi u hình nh m t s lo i qu có v

- GV cho HS quan sát mô hình phân t

II. C U TRÚC VÀ TÍNH CH T

chua và gi i thi u v i HS v chua trong

axit axetic. Yêu c u HS nh n xét:

V T LÝ

m t s lo i qu là do trong thành ph n có

+ C u t o c a nhóm COOH.

1. C u trúc

axit cacboxylic.

Ho

+ D

ng 2. Tìm hi

- GV yêu c u HS nh c l i CTCT c a axit c

l p 9.

chuy n e trong nhóm - C u t o nhóm COOH g m có 1

COOH.

i, danh pháp (18 phút) I,

+M

nhóm >C=O và 1 nhóm OH. phân c c c a liên k t OH trong - S

ancol, phenol và axit cacboxylic.

DANH PHÁP

a nhóm cacbonyl

và nhóm hidroxyl làm m

- HS: Quan sát, nh n xét

- HS: CH3COOH Axit cacboxylic là nh ng h p ch t

- GV: chi u m t s công th c h

ch c gi ng axit axetic.

c d ch chuy n

-

O

có nhóm

các liên k t O-H và C=O luôn luôn phân

cacboxyl (-COOH) liên k t tr c ti p

c c v phía các nguyên t oxi. Ngoài ra nhóm

yêu c u HS ch ra m t s ch t có nhóm h

CH2=CHCH2COOH

HCHO

v i nguyên t

HOOC- (CH2)4-COOH

C2H5OH

t

HOOC-COOH

C2H5COOH

cacbon ho c nguyên

OH và nhóm >C=O l i có

R

C O

H

nh - Liên k t O-H trong phân t

ng qua l i l n nhau. C

phân c

itrong nhóm

45

e

M

46

axit

v i ancol và phenol. ng c a nguyên t H:

nhóm C=O

làm cho axit cacboxylic > phenol > ancol

Ho -

ng 5: Ho

ng c ng c , d n dò (7 phút)

ng d n HS t ng k t l i ki n th c.

nhóm C=O. Vì v y, liên k

- GV nh c nh HS m i nhóm chu n b :

c c l i càng phân c c m

+ 5-7 qu chanh.

t

+ 2m dây d

trong ancol và phenol.

ng kính 0,5mm.

nc

t

ng.

2. Tính ch t v t lý - GV yêu c u HS d a vào ki n th c th c ti n cho bi t m t s

u ki

tính ch t c a axit

ng các axit

u là nh ng ch t l ng

c, mùi v , ho c r n. màu s c.

tan gi

- HS tr l i -

tv

+ Nhi : T i sao axit cacboxylic

có nhi

nguyên nhân là do gi a các phân t

xeton, ankan có cùng s nguyên t C?

axit cacboxylic có liên k

ng d n HS gi i quy t v

:

i d

+ Y u t nào làm cho ancol có nhi

ime ho c polime) b n

a các phân t ancol.

ng? + Axit có liên k + Liên k

m

nào khác so v i ancol?

HS: Tr l i GV: Ngoài ki u liên k t hidro gi ng ancol, axit còn có ki u liên k t hidro d ng t b n.

2.5.2.K ho ch d y h

Tính ch t hóa h

u ch , ng d ng

I. M C TIÊU 1. Ki n th c

O ... H O R C

C O

-

R

H... O

=> Liên k t hidro b n làm cho nhi

c tính ch t hóa h

u ch và ng d ng c a axit

cacboxylic. sôi

c a axit r t cao.

- Gi

c m i liên quan gi a c u trúc và tính ch t c a nhóm COOH.

2. K - Quan sát và ti n hành thí nghi m. T

n xét v tính ch t hóa h c c a

axit cacboxylic.

47

48

- Vi

c minh h a tính ch t hóa h c c a axit cacboxylic.

- Áp d ng gi i các bài t p tính toán kh

ng, n

dung d ch axit cacboxylic

Ho Ho

ng c a GV HS

ng 1. Nghiên c u tính ch t hóa h c c a axit cacboxylic (45 phút)

trong ph n ng.

- GV gi i thi u thí nghi

3.

cho HS.

T các ng d

i s ng và tr ng thái t nhiên c a m t s axit, HS s c m

th y hóa h c g

i cu c s ng hàng ngày. T

HS s h ng thú

và say mê trong môn Hóa h c c

n nhi m v

Nhóm 1, 3, 5, 7: Ti n hành thí nghi m a) Trong dung d ch, axit cacboxylic ch t o pin axit HCl.

phân ly thu n ngh ch

- GV phát phi u h c t p

c m c tiêu chung c a nhóm.

trách nhi m v i b n thân và các thành viên khác trong nhóm. c ý ki n c a t ng thành viên trong nhóm, báo cáo.

c gi i quy t v

ng d n

HS ti n hành thí nghi m.

và rút ra nh n xét: sáng c

.

+ Tính axit c a 2 axit trên.

y h c ch y u là d y h c h p tác theo nhóm k t h p d y h c .

+ Vi

a 2 axit.

- HS: HCl là axit m nh, axit xitric là

III. CHU N B

axit y u.

1. Giáo viên

- GV: T

- Máy tính, máy chi u, phi u h c t p.

cacboxylic, k t h p v i các ki n th c

- D ng c thí nghi m: c c th

ng h v

c

m c u t o c a axit

bài axit axetic (l p 9), GV yêu

2. H c sinh

c u các nhóm d

- M i nhóm chu n b :

h c chung c a các axit cacboxylic.

+ Chanh (5 qu +6c

.

i nc

nh s t

ng.

nh l p

- HS nêu hi

CH3COONa

(CH3COO)2Cu

(CH3COO)2Ca + CO2 + H2O d) Tác d ng v i kim lo

3. Bài m i

axit y c

c) Tác d ng v i mu i 2 CH3COOH + CaCO3

ng và vi

- GV nh n m nh: Axit cacboxylic là

49

CH3COOH + NaOH

+ H2 O

trình ph n ng?

dùng h c t p c a m i nhóm.

o c

2 CH3COOH + CuO

2. Ki

- GV ki m tra l i tình hình chu n b

thành mu

- GV: cho HS ti n hành thí nghi m v

CaCO3.

NG D Y H C

b) Tác d ng v

+ H2 O

ph n ng c a CH3COOH v i Zn, CuO,

+ Dao, kéo, kìm.

1.

t hóa

- HS: Tr l i

n.

IV. THI T K HO

CH3COO- + H+

- GV: Yêu c u HS ti n hành thí nghi m

c sáng t o.

YH C

gi i quy t v

1. Tính axit

chanh.

- Hình thành và phát tri n cho HS NLHT:

+ L a ch n và s p x

n hóa IV. Tính ch t hóa h c

Nhóm 5, 6, 7, 8: Ti n hành ch t o pin CH3COOH

ng phát tri

-

N i dung

Zn + 2CH3

tính ch t ng.

50

c H2 3COO)2Zn

+ H2

Ho

ng 2: Nghiên c u ph n ng th nhóm OH (15 phút)

Ho

ng 4. Tìm hi u ng d ng (6 phút)

- GV làm thí nghi m cho HS quan sát: 2. Ph n ng th nhóm OH

GV: Chi u lên màn hình cho HS quan VI.

ph n ng este hóa gi a axit axetic và CH3COOH + C2H5OH u etylic.

CH3COOC2H5 + H2O

sát và yêu c u HS nêu các

Yêu c u HS nh n xét s bi

GV: Phân tích các l i ích mà axit hóa h c...

ch t thông qua hi

chính c a axit cacboxylic.

i các Etyl axetat ng quan sát

i. Bên c

c

bi

ch ic

+ S tách l p c a ch t l ng.

ph m, công nghi p d t, công nghi p

n i

ng.

.

T

ng d ng

ng d ng Làm nguyên li u cho công nghi p m

Ho u HS vi

nh Nh n xét: H2SO4 ng ch t xúc tác cho ph n ng. H2SO4

ph n quát.

ng 5. C ng c và d n dò (15 phút)

c

cân b ng d ch

ng d n HS t ng k t l i ki n th c v danh pháp, c

ch t v t lý, tính ch t hóa h c, ng d .

- HS: Ch t l ng tách thành 2 l p, l p chuy n v phía t o este.

- GV chia c l p thành 4 nhóm.

Ph n ng este hóa là ph n ng thu n - GV yêu c u HS phân tích tác d ng ngh ch. c a H2SO4 trong ph n ng este hóa.

+ Nhóm 1+2: Tìm hi u v s lên men s a chua.

- HS: Tr l i.

Ho

Gi i thi u d

lên men t o thành s

.

L i ích c a s a chua.

Nguyên nhân s a chua lên men.

ng 3. Tìm hi

u ch axit cacboxylic (9 phút)

GV: Hãy cho bi

u ch

m

h c?

C2H5OH + O2

* Chú ý:

m là

Trong công nghi

i ta

metan có s n trong

thiên nhiên) - HS: D a vào SGK và ki n th

xt

CH3COOH

xt, t 0

2R-COOH + 2R1-COOH + 2H2O 4. T metan (ho c methanol)

tr l i, và vi

[O]

CH3OH

- GV phát cho m i nhóm b câu h c u s n ph m c th

2R CH2-CH2-R1 + 5O2

CH4

Thi t k quy trình làm s a chua.

Báo cáo s n ph m c a mình b ng m t bài thuy t trình.

ehit axetic

3. Oxi hóa ankan u

+ Nhóm 3 + 4: Tìm hi u quy trình làm s a chua.

Hoàn thành s n ph m d a trên quy trình.

CH3CHO + O2

hi u ch t

CH3COOH +

H2O

nh t, ngày nay ch còn s n xu t gi

Cách b o qu n s a chua.

Thuy t trình ph n tìm hi u.

u ch

axit axetic và vi

bi

ng phân, tính

u ch ph n axit cacboxylic thông qua

+ CO t, xt

CH3COOH

ng, ngu n tài li u tham kh o và yêu

i v i t ng nhóm.

4. Rút kinh nghi m ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

51

52

PHI U H C T P S

PHI U H C T P S

1

Ch t o pin chanh D ng c , hóa ch t:

D ng c , hóa ch t: - 5 qu chanh,

.

-6c

t

nc

- Dây d

- Axit HCl 0,1M. -C

ng.

nc

- Dây d

n.

t

-

Cách ti n hành:

Cách ti n hành:

nc

ng vào 1 qu chanh

n

.

- Nh

nc

uc

nc cn iv

d nn iv

n dây d

u còn l i c a 2 dây

-M

uc

Câu h i

ng dung d ch axit.

Câu h i

a -

c ............

-

c ......

n.

- Chi 2. Trong chanh có ch a ch t gì?

n dây d

Gi i thích

nh c c âm và c ngu n và chi

a -

n?

-

n..............................

- Chi 2. Vai trò c a axit trong thí nghi m?

3. Vai trò c a qu chanh trong thí nghi m? n th m t chi u c a pin.

n th m t chi u c a pin 4. Làm th

n th

n th t?

t?

i i sao ?

53

u còn l i c a 2 dây

át.

Gi i thích

nh c c âm và c

5. Làm th

nc cn iv

d nn iv

.

ngu n và chi

ng vào trong c n c c này không ti p xúc v i nhau.

c c này không ti p xúc v i nhau.

-M

ng.

n.

- Kéo, kìm.

-C

2

Ch t o pin axit HCl

sao?

54

c .......... c .... n............................

2.5.3. K ho ch d y h c d

- Kích thích h ng thú tìm tòi, v n d ng ki n th c, say mê, sáng t o trong h c t p

lên men t o thành s

môn Hóa h c.

Lý do ch n d án STEM Trong d y h c hóa h c thì lên men là n i dung ki n th c ch y các ki n th c khái ni

c

n

ng t i

, quá trình x y trong cu c s ng hàng ngày; là nh ng

n

Hình thành và phát tri n cho HS NLHT:

i v i GV và h c sinh trong vi c d y và h c. Do a n i dung ki n th c, GV d y ph n này ch y u là thông báo, gi i

n nhi m v +

thích, minh h a. Còn HS không l y làm h ng thú khi h c ki n th c ph n lên men.

+ L a ch n và s p x

M t ph

B. Thi t k d án

ng ki n th c mang tính tr c lôi cu n b i l i truy

t c a GV nên hi u qu d y h c không cao.

n d án STEM nâng cao h ng thú h c t p

ng và khái quát cao; ph n vì

lên men t o thành s

c 1: Chu n b (gi i thi u cho HS trong ti t 3) Hình thành d t thi t k

A. T ng quan c a d án - Ph m vi ki n th c: Ki n th c v các quá trình lên men (lên men lactic), ng d ng c a các quá trình lên men.

c ý ki n c a t ng thành viên trong nhóm, báo cáo.

c ti n hành

nh m

ng th i phát tri n NLHT cho HS.

c m c tiêu chung c a nhóm.

trách nhi m v i b n thân và các thành viên khác trong nhóm.

lên men t o thành s

c quy trình làm s a chua,

ng cho s n ph m th c t ,

thuy t trình nhi m v nhóm b ng power point, hình v , tranh

thích

c lên men là gì? Quy trình lên men s n ph m s a chua? Các vi sinh v t trong

- Th i gian th c hi n: 1 tu n, bao g m 2 ti t trên l p và th i gian th c hi n ngoài l p.

xu t hi n trong quá trình lên men?

B câu h

ng:

- Bài h c liên quan: Sinh h c 10 bài 24, Công ngh 10 bài 47, Hóa 11 bài 45.

S a chua

M c tiêu c a d án

Câu

1. Ki n th c

quát

- Li t kê, g

c tiêu là h c sinh

c các quá trình lên men.

h i

khái Làm th

Câu h i bài h c

có m t h tiêu hóa kh e m nh?

- L i ích c a s n ph m lên men là gì?

- Phân bi

c các quá trình lên men.

- Xung quanh em, tinh b t có trong các lo i th c ph m nào?

- Áp d

c ki n th

- Chúng ta có th len men t tinh b t hay không?

c v các quá trình lên men nh m ng d ng trong

cu c s

- Làm th

2. K

Câu h i n i dung - Nêu quy trình làm s a chua

- T thi t k , xây d -

lên men t tinh b t?

c m t quy trình làm s a chua.

c tính, l a ch n ngu n nguyên li u phù h p trong quy trình làm ra s n

- Khi làm s a chua thì vi khu n lactic bi

i glucozo thành

ch t gì?

ph m s a chua.

- Vì sao khi làm s a chua thì s

- Rèn luy

thành s t?

- Vì sao c n ph i

tr ng thái l ng tr

m s a chua?

- Nêu m t s nguyên nhân s a chua b h ng.

-

ng d ng s n ph m lên men vào cu c s ng.

55

- Hãy nêu cách b o qu n s a chua.

56

- GV: Chia l p thành 4 nhóm.

- GV: Liên h v i h c sinh, ki m tra tính kh thi c a d án.Sau khi m i nhóm

- GV: Gi i thi u các tài li u tham kh sinh nêu quan

ng các v

m và gi i quy t v

c th

h c

ng th i GV và h c sinh th ng nh t tiêu

n ph m (Rubric). GV và h c sinh th o lu n và quy

nh th i gian

n p b n k ho ch chi ti t, GV xem xét k ho ch và góp ý cho k ho g

u hành nhóm và phân công nhi m v

t ng thành viên trong nhóm, cách th c liên l

hoàn thành d án là 1 tu n.

Nhóm

Nhi m v

Th i

Yêu c u s n

gian

ph m

i v i GV.

c 3: Th c hi n d án (4 ngày th c hi n t i nhà) Ngu n tài li u

- HS: Th o lu n nhóm, t ng h p ý ki n, th ng nh

a chua

cho phù h p, cách th c báo cáo bài thuy t trình.

s a chua:

+ Nguyên nhân s a chua lên men.

- M i nhóm ph i

+ Cách b o qu n s a

có

1 tu n

chua.

poster

(làm

trên A0).

- SGK Công ngh 10.

- GV:

s n ph m poster.

-

ng xuyên ki

nh ng ch d

- SGK Hóa h c

c các nhóm ho ng ho

ng, k p th

ng.

c 4: Trình bày s n ph

11.

- Thuy t trình ph n tìm

án h c t p c a nhóm (ti t 4)

- GV: G i ng u nhiên 2 h c sinh lên thuy t trình s n ph m và quy trình hoàn SGK

Sinh

thành s n ph m c a nhóm mình. GV và nhóm h c sinh còn l

h c 10.

t câu h i

và tr l b n và t

hi u.

- Quy trình làm s a chua:

1

+ Thi t k quy trình làm

tu n

- GV:

- S n ph m s a - SGK Công chua

lên

- SGK Hóa h c

K ho ch d y h

s a chua.

thành công.

+ Hoàn thành s n ph m

-Bài thuy t trình 11, 12.

d a trên quy trình.

báo

+ Báo cáo s n ph m c a

ph m.

mình b ng m t bài thuy t

-

- Li t kê

trình.

s a chua.

-D

cáo

s n -

SGK

n xét v k t qu th c hi n c a t ng nhóm d

s k t qu nh ng ho

men ngh 10.

ng trong quá trình tri n khai th c hi n d án h c t p.

Th c hành. S lên men t o thành s a chua

I. M C TIÊU Sinh

h c 10.

1. Ki n th c - Trình bày

hi

c nguyên t c lên men lactic, quy trình làm s a chua. c l i ích c a s a chua, cách b o qu n s a chua. c m t s nguyên nhân làm h ng s a chua và gi

ng th c t trong cu c s ng.

c 2: Xây d ng k ho ch th c hi n d án (1 ngày th c hi n t i nhà) - HS: T xây d ng k ho

nh nh ng công vi c c n tri n khai. Nghiên

- Phát tri

c trong bài lên men. Tìm hi u ki n th c

- Rèn luy

c u lý thuy t, t ng h p l i ki n th

ng h p ki n th c. p tác, thuy t trình.

th c t , cách thi t k môt quy trình lên men s n ph m s a chua.

- HS

m d a trên nh ng

ki n th c lý thuy t và th c t

+ L i ích c a s a chua.

3+4

n

- HS: Ti p thu và hoàn thi n b n k ho ch d a trên s góp ý c a GV.

- Tìm hi u v s lên men

1+2

ng th i

ng phân công công vi c cho t ng thành viên trong nhóm

cùng tìm hi u n i dung bài h c và lên k ho ch tri n khai d án.

57

-

h c t p tích c c, ch

p tác

ng d ng các s n ph m lên men trong cu c s ng.

58

cm ts

ph m b

c - Phát tri n cho HS NLHT:

ng?

ho

HS: Tr l i

+ HS bi t l ng nghe, b o v ý ki n c a mình và có kh

+ S a chua chuy n sang tr ng thái s t là

GV: Vì sao s

ph n h i.

tr ng thái do prôtêin trong s a b k t t a

l ng tr thành s t?

+ HS

h p tác cùng phát tri n.

+ T ng h p, l a ch n và s p x

ng c a các vi sinh v t có h i.

do ho

HS: Th o lu n tr l i

ng c a vi sinh v t (vi khu n

lactic bi n d ch s a chua thành d ch ch a

c ý ki n c a t ng thành viên trong nhóm

nhi u axit lactic). Cazein (protein c a

và trình bày báo cáo.

s YH C Ho

, d y h c theo nhóm

GV: Yêu c u nhóm HS trình bày n i II. Quy trình làm s a chua c phân công:

1. Quy trình

1. H c sinh

- Nhóm 3 và nhóm 4 (s n ph m + bài 2. S n ph m

- S n ph m: poster, s a chua t làm, bài báo cáo trên gi y A0,...

báo cáo/ thuy t trình).

2. Giáo viên

(1) Quy trình làm s a chua. n ph m c a h c sinh (ho

IV. THI T K HO 1.

ng nhóm, bài thuy t trình,...)

NG D Y H C

nh l p

Vi sinh v t tham gia: vi khu n lactic d

ph l c.

HS: C

ng 1. Tìm hi u chung v s a chua

1. L i ích c a s a chua (s n ph m lên

- Nhóm 1 và nhóm 2 (poster)

men lactic)

(1) L i ích c a s a chua.

2. Nguyên t c lên men lactic

(2) Nguyên nhân s a chua lên men

ph l c

(

(3) Cách b o qu n s a chua.

VHS tham gia: vi khu

n i dung

+ Các s n ph m khác: CO2, Etanol, Axit

i di n nhóm lên trình bày axetic, Axit h

n i dung.

+ Giúp s

GV: Nh

+ Bên c

u không ti n hành ho c d

lactic, trong quá trình lên men lactic b h ng do quá trình ho

n s n ph m ng c a vi

còn có th có nh ng s n ph m nào sinh v t, t o ra các s n ph m khác. khác? Các s n ph m này có

Axit lactic + Q

(nguyên t c lên men lactic).

HS: C

hình. ng.

GV: Bên c nh s n ph m chính là axit b o qu

GV: Yêu c u nhóm HS trình bày n i I. Ki n th c chung c phân công:

+ Etanol

m s n ph m vào phi

3. Bài m i

Ho

ng th c t

Ch

(3) Gi i thích m t s hi

N i dung

3. Giái thích hi

+ Axit axetic.....+ NL (ít)

giá (Rubric)

ng c a GV

ph l c

(2) S n ph m.

2. Ki

Ho

ph l c

ng 2. Tìm hi u quy trình làm s a chua

III. CHU N B

-

u ki n pH th p s k t t a.

3. Cách b o qu n s a chua

y u là d y h c tr c quan k t h p v y h c gi i quy t v

pH th p

nh

n s a chua?

2 CH3CHOHCOOH)

4. Rút kinh nghi m

ng hình

.......................................................................................................................................

i di n nhóm lên trình bày + Vì s a chua có nhiêu vitamin (do VHS

.......................................................................................................................................

có l i sinh ra ho

GV: Vì sao s a chua là lo i th c + Do s

59

ng). pH th p, h n ch

....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

60

s

-

1. Gi i thi u v s a chua

d ng c ch a khác, r i

S a là m t th c ph m giàu ch

ng. Trong s a có ch a glucid,

protein, lipit, m t s khoáng ch t và vitamin.

T s

kho

cc am

-

p v i m i kh u v , t tr em

p th các ch

kho ng

s

l nh t m 3 - 4 ti ng là có

c. Có th thêm vào hoa qu ho c th

thích.

c m n, d o.

- Chua, ng t v a ph i.

4. Nguyên nhân s a chua lên men

c kh e. p da và dáng.

-

y n p n i ph 1 m nh v i lên trên và

c

- Không nh t, không b t.

ng.

n d ch.

-

c 5: Sau khi

- S a chua

ng ru t, gi m táo bón, tiêu ch y.

-

ng s a chua vào n

c) Yêu c u s n ph m

2. Tác d ng c a s a chua

-

p 2/3 c c s

th

i l n tu i.

-T

y n p kín. X p các h

6 ti ng.

i ta có th s n xu t ra nhi u lo i th c ph m khác nh

s

c 4:

u tiên, rót h n h p s a trên vào c c th y tinh hay các

PH L C

Các vi khu n lên men chua có th ti t ra ch t kháng sinh t nhiên, kích thích quá trình làm lành da, giúp mau li n s o và tái t o da m i.S a chua r t giàu các th béo không bão hòa, giúp b o v da kh

n s oxy hóa các acid

ng bên ngoài,

a khô da.

C6H12O6

2 CH3CHOHCOOH (acid lactic) + Q

- Vi khu n

ng trong s a thành axit lactic.

- S a t tr ng thái l ng chuy n sang tr ng thái s thành, pH c a dung d ch s a gi m, prôtêin c a s -S

l i. v ng t gi m, v

ng)

c hình t t a.

ng th i quá trình lên men sinh ra các

sàn ph m ph

este làm s

3. Quy trình làm s a chua a) Nguyên li u và d ng c :

3. Vi khu n trong s a chua

- 1 h p s a ông th ; 2 h p s

p s a chua.

Vi khu n Lactic: Các ch ng Lactic tham gia trong quá trình lên men s a chua:

- C c th y tinh ho c h p nh a, thìa, xoong, n

Lactobacterium sp.

b) Quy trình ch bi n (N i dung ti n hành): -

c1

-

c2

Lactobacterium bungaricus.

s a ông th vào n i. Cho 2 h p s

u

nh ps

c có th cho nhi u hay ít tùy theo s

n ng t c a t

cho h n h -

n khu

ib

t b p và cho h n h p ra tô và làm ngu i. n kho ng 40o

làm men m i. Ti p t c khu thì thành ph

i. Chú ý: Khi

b p nh ho c v a l a.

c 3: Sau khi h n h

Khi h n h

Lactobaterium casen. ph n s a

h ps

u cho h n h c càng m

lên men s n vào u vào nhau. Càng

Streptococus lactic.

4. M t s nguyên nhân s a chua b h ng - S a chua b nh t Nguyên nhân: d ng c c a b tl

c kh

n men, b

Cách kh c ph c

gi i pháp: S a chua dùng làm men ph

vi khu n men không b s c nhi t khi chuy n t

h tl

ng l nh sang nóng. N u s a

t l nh thì khi tr n s có các vun s a chua không tan h t. Khi làm s a 61

62

chua, b n ph

m b o d ng c

c

trùng. Nhi

nhi

protein cao (cho thêm s a b

h n ch hi

- S a chua b Cách kh c ph c

kho ng 32-

C.

p, màu s c

C vì men s b ch t. Nên dùng s a có Hình th c

ng nh t.

c c n phù h p, và gi nhi

c di chuy n trong quá trình

m t cách n

ràng,

minh h a.

B c c rõ ràng, khoa B B c c

Cách kh c ph c - gi i pháp: N u b

rõ

không có hình nh

s sáng t o c a nhóm.

s a chua.

c ng

-S

b ng s a. Khu y s a b

b t m t, chia nhánh rõ nhánh rõ ràng, có ít không ràng, có nhi u hình hình nh minh h a. nh minh h a, th hi n

gi i pháp: nhi

nh khi

n, chia

c thì nên cho thêm s a b t, ho c thay

c c

h c, phân chia n i dung h p lí.

rõ

ràng B c

i dung phân h c, chia có m

n khi tan h t.

n i

dung

m phân chia l n x n.

p lí.

a chua t i nhà

T ng

- Luôn ti t trùng các lo i d ng c khi làm s a chua.

- Nên l a ch n lo i s

ng protein cao thì s a chua d

n kho ng 80 - 85°C r

- Nên ch

i,

ngu

men b t l

N PH M S A CHUA

n 38 - 43°C.

X p lo i

c khi cho vào h n h p s

T t

vi sinh

Khá

m)

Trung bình

m)

m)

v t không b s c nhi t.

Tiêu chí

- Khi tr n men, b n ph i tr n nh nhàng, không nên khu y m nh tay, tr

Yêu c u s n - S a chua ngon, S a chua m c ph i 2- S a chua m c ph i

tránh b vón c c.

-

ph m

nhi

c, gi nhi

nh, không di chuy n trong

quá trình .

- Làm l nh s a chua sau khi l nh

gi s a chua không b chua quá thì cho vào t

3 trong 5 v

cmn

-

-

b t

- B nh t

- B nh t

- Không b

tách - B b t, nhám

c n ph m

-B

T t

Khá

m)

Trung bình

m)

Trình bày và gi i thích

m) y Ch

n i dung N i dung

c

- Chua ng t v a ph i

Tiêu chí

n i dung yêu c u, m t s

yêu c u, các thông tin m t vài ch c, chính chính xác.

trong

s n Trình bày s

Trình

bày

s n ph m

ph

p, có sáng

t o

dung

sáng t o

T ng

yêu c u, các thông

xác, h p d n. xác.

63

- B b t, nhám -B

c chua

ng t p Trình bày s n ph m p, không

thông tin n i

:

chua -

ng t.

Trình bày c

4-5 trong 5 v

- Không b nh t, b

b o qu n.

B công c

:

64

có tính sáng t o

THUY T TRÌNH S N PH M X p lo i

T t

Tiêu chí N i dung

(

Khá

m)

(

-

m)

công c chí, m

m) -

c ho c sai ki n th

b n.

c nhóm dành cho HS. 2.6.1. Xây d ng các tiêu chí và m

n.

Ki n th c, k

ki n th c tr ng tâm tr ng tâm ki n th c

ki n th c, k

c a ch

c ki n th c tr ng

- Ph n h i các câu - Ph n h i câu h i/ h i/nh n xét m t nh

c

h i/ nh n xét.

Trình bày

-

-

- Trình bày không

thuy t trình

th

nh.

Thành t

nh.

l c.

M

Các tiêu chí

t

ch

-

ng v a , ng

u và

ngôn ng

xu t

, ng

u và -

ngôn ng

v

nhi m v

ng quá bé K

u và ngôn ng

t

-Bài trình bày có th không phù h p. p i nghe.

v i nghe.

Bài

trình

bày

T t

ch c

nhóm

m c

tiêu

chung

c a

nhóm.

Ch

m c xu t m

h h p tác gi i quy t v n

gi i quy t m t v

.

xu t

m

h i quy t m tv

.

.

a ch n L a ch n hình L a ch n hình hình th c làm th c làm vi c th c vi c nhóm.

làm

vi c

nhóm v i quy mô không phù h p phù h p v i yêu

h p tác.

v i

không có s tác v

T ng

c

ho c quá to, ng

i phù h p.

- Bài trình bày có s s

n

t

ng v a không t tin.

phù h p, thu hút i nghe.

- Phong thái di

Khá ng Ch

- Phong thái trình -Phong thái trình l c. bày t tin, lôi cu n. bày thi u t tin.

u

B ng 2.3. B ng thành t và tiêu chí c a NLHT

lu n logic, m ch lu n logic, m ch - Trình bày, l p lu n l c.

phát sinh trong th c ti

c u thành nên NLHT .

Trong khóa lu n này, tôi chú tr ng rèn luy n, phát tri n các k

i gian quy

- Trình bày, l p - Trình bày, l p

th c hi n thành

h p tác cho HS. NLHT bao g m các thành t và tiêu chí sau: [9]

thuy t ph c.

th

, giá tr , trách nhi m c a b

ki n không th thi

i ph n h i cho các câu

cách thuy t ph c.

nh.

h p tác.

c n thi t. Bên c nh vi c s d ng hi u qu các

công các nhi m v và gi i quy t các v

tâm c

.

c h p tác

NLHT c a HS bao g m các ki n th c, k

- T p trung làm rõ - T p trung làm rõ - Không làm n i b t

.

m các tiêu

ng ki m quan sát NLHT dành cho GV và phi u t

Không trình bày

chính xác ki n th c sài ki n th

c a ch

c h p tác c a h c sinh THPT

Trung bình

, -

n.

2.6. Xây d ng b công c

yêu

c u c u nhi m v .

nhi m v i nghe.

nh n T

nh n trách T

nh n

trách

trách nhi m trách nhi m và nhi m và vai trò nhi m và vai trò v i b n thân vai trò c a mình, c

c a mình. Phân

và các thành

công trách nhi m

viên

65

khác trách nhi m c a trách nhi m vai và vai trò c a

66

trong nhóm.

t ng thành viên.

trò

c a

t ng t ng thành viên.

Bi t

thành viên.

Ph i

khác

nghe, b o v c

ý ki n c a

c các công các công vi c các công vi c và

mình và có

h p Không phân tích P

v i các HS

c

trong vi c và kh

nhóm.

l ng Không

c kh

c a t ng thành viên.

kh

nghe ý ki n c a và ghi l i, di n và ghi l i, di n i

khác,

ng t

ngang l

c nh ng

i gi i thích, lý l

tin ph n h i.

a t ng thành viên.

t l i ý ki n c a

i khác,

c ý ki n c a không mình.

a

t l i ý ki n c

kh

c

l ng L ng nghe, hi u L ng nghe, hi u

ch ng minh quan m, ý ki n c a

t ng thành viên. xu t cho s

duy các

trì,

phát th c hi n

tri n

gi i

xu t các gi i

các các ch

m t cách hi u hi u qu .

g t. cách

qu , t

hi u

h p tác

Không th

K

Th hi n vai Không theo dõi Theo dõi ti

ho t

trò

khác ti

ng

nhau

trong thành công vi c vi

h p tác.

nhóm.

trong

Theo dõi ti

thành

viên trong nhóm viên trong nhóm

Không

viên

h p,

l a ch n và s p

c k t qu

t

c c a nhóm.

phát tri n.

c

thành

viên báo

k t qu

c

ng, cáo

trong nhóm nhóm.

trong

vi c

d hi u.

ý Trình

bày

c nh ng v

nh ng v

, nh ng

nh ng

, v

có

s c

,

m t

các tr

thành viên khác.

cách

c khoa h c và h p lý v

hòa

góp ý và Ti p thu s góp

tr

nh ng

mâu mâu thu n phát

mâu thu n phát sinh sinh

các

viên khác.

c.

Khiêm t n ti p

thành thu s

góp ý và

nhi t tình chia s , h

c a nhóm ng n

hi u,

cách nhóm trong

thành nhi m v .

thu n phát sinh.

s , h

ý

ng, báo cáo

thuy t ph c.

67

c

quy t Gi i quy t nh ng

tr

các thành

viên khác.

n g n, g n, m ch l c, d

và báo cáo.

nhân

nhi m v . gi i Gi i

quy

s

c a c a nhóm.

ng, báo cáo

c a c

cá

nhi t tình chia ý và chia s , h bày

trách

nhi m v

cách

Không ti p thu và h p lý.

c

nhóm.

x p

t ng

h p tác cùng

T ng k k t qu

c ý ki n Không trình bày Trình c a

nhau.

nhau.

Không t ng k t T ng k

c

nhi m v .

vi c và phân công phân các

vi c

v

hi n

g ng hoàn thành g ng hoàn thành vi c c g ng hoàn

hoàn hoàn thành công hoàn thành công

và không phân không

hi n trách Th

trách nhi m v i nhi m

.

công các thành công các thành trong nhóm giúp

T ng

hi n Th

.

nhau.

hòa, không gay

các ch m t

qu , t

mình.

pháp pháp th c hi n pháp và th c hi n

c a ch c

nhóm.

c ý ki n c a mình m t cách ôn

xu t các gi i

Thang c kh

h t kh

68

a kh

a

và

xây

c a mình.

mình.

B ng 2.4. B ng ki m quan sát NLHT dành cho GV

mình và có th

d ng các tiêu

y

ho

c a nhóm. giá

mà T

.

nhóm

m

tm c

th c

a

hi n.

1. K

c tm

nhân,

nhân.

Bi t l ng nghe và bi t th a nh n ý ki n c rút

kinh

nghi m cho b n nghi m cho b n

t k t

t k t qu

t

Bi t ph

i m t cách l ch s

an cách khách quan

i khác.

i l i ph

Bi t thuy t ph

i.

l i l i thuy t ph c. ng h p tác.

3. K

ng ni m tin.

4. K

i quy t mâu thu n.

2.6.2.2. Phi u t

a HS (dành cho HS)

quan và công và công b ng và công b ng các

HS t

b ng các công các công vi c công vi c mà các

t p, tôi xây d ng phi u t

nh tính kh

vi c các thành mà thành viên thành viên trong

n NLHT trong quá trình h c

B ng 2.5. Phi u t

a HS

viên trong nhóm

M

c.

c.

c.

Bi u hi n

t

Rút kinh nghi m Rút kinh nghi m ng

nghi m, góp ý và góp ý cho và góp ý cho cho các thành thành viên trong thành viên trong viên trong nhóm u công

vi

.

0 1. Ch

t m hi u qu

công

vi c

qu cao

công

vi c cao.

xu t m

gi i quy t m t v

tm c

tm hi u qu

do b n thân và nh ng

xu t.

2. L a ch n hình th c làm vi c nhóm v i quy mô phù h p v i yêu c u và nhi m v .

3. T nh n trách nhi m và vai trò c a mình trong ho

ng chung c a nhóm; Phân

công trách nhi m c a t ng thành viên trong 2.6.2. Thi t k công c

c h p tác c a h c sinh

2.6.2.1. B ng ki m quan sát NLHT c a HS thông qua GV nh tính NLHT c a HS, tôi

thi t k b ng ki m quan sát dành

nhóm cho phù h p v

c c a t ng

thành viên. c các công vi c c n th c

cho GV:

69

t

Bi t ng t l i m t cách h p lý.

2. K

qu

m t cách khách

t

c sinh v i h c sinh.

Bi t l ng nghe và trình bày ý ki n m t cách rõ ràng. t m

cá

K t qu

N i dung quan sát

ng

70

m

t 1

m

T t 2

m

hi n và kh

at

tình chia s , h tr

xu

c

5. Hình thành các ch

th c

hi n m

a nhóm

a nhóm và

a mình có th

xu t các gi i pháp th c hi n các ch c

y ho

ng c a nhóm.

t cách hi u qu , t 6. Theo dõi ti

tm

hoàn thành công vi c

c a t ng thành viên và phân công các thành

a cá

nhân và k t qu chung c a nhóm. Rút kinh nghi m cho b

c k t qu

nhau. vào m ng c

m v

ho t

t cách khách quan và công

t

b ng các công vi c mà các TV trong nhóm

t ng h p k t qu

c, hình thành báo cáo c a nhóm.

c.

ng/báo cáo c a nhóm m t

18. Rút kinh nghi m, góp ý cho t ng TV

cách ng n g n, m ch l c, d hi u; k t h p v i ngôn ng c ch , nét m

u

qu , s c thuy t ph c

công vi

tl iý

i khác, không ng t ngang l i

i khác

t T

i m

0

ch

m, ý ki n c a mình

m t cách ôn hòa, không gay g t.

T t

9

m

xây d

nh yêu c

M

cá nhân và nhi m v chung c a c nhóm , nh ng mâu

thu n phát sinh m t cách khoa h c và h p lí xây d ng.

14. Khiêm t n ti p thu s góp ý và nhi t

71

ki n th c liên môn trong quá

s n ph m

Khá

m)

1. V n d ng

trình ch

n ph m c a HS

Trung bình

Tiêu chí

nhau th c hi n nhi m v c a

t o

ng

cho các tiêu chí.

B ng 2.6. B

hoàn thành nhi m v .

m

n trình và s n ph m c a HS trong giáo d c

STEM, GV c n d a trên m c tiêu c a bài h tiêu chí và mô t các m

c c g ng

27- 36

n ph m c a h c sinh

11. Th hi n trách nhi m v

13. Gi i quy t nh ng v

t

m

2.6.2.3. Xây d c nh ng gi i thích, lí l

v

u qu

Ghi chú

9. L ng nghe, hi u và ghi l i, di ki n c a ng

cm

T t

m)

m)

Có r t ít d u hi u Có m t s d u hi u S n ph m th

hi n

cho th y vi c v n cho th y vi c v n rõ ràng vi c v n d ng ki n th c các d ng ki n th c các d ng các ki n th c môn

h c

STEM môn

h c

STEM các môn h c STEM

trong quá trình ch

trong quá trình ch

trong quá trình ch

t o s n ph m.

t o s n ph m.

t o s n ph m.

72

2. S n ph m Có

r t

ít

c th c hi n ch ng d a trên quy trình thi t k

minh Có m t s

cho

các ch ng v

c

t o s n ch t o s n ph m.

c ch ph m.

thu t 3. S n ph m S n ph m không S n ph các yêu c

ra

c các yêu c

ra.

c

c ch

th hi n s

c a s n ph m

trong pháp v

s

t

các

này g n trách nhi m c a t ng cá nhân v i k t qu chung c a nhóm nên yêu c u m i

k

HS ph i có trách nhi

t. ng

gi i

s

t

quy t

hi n

s

ho ch d y h c mà GV l a ch n n i dung thi t k

t

KT và tiêu c khi tham gia h c t p h p tác.

gi i pháp gi i quy t , s d ng v t .

li u.

5. S n ph m S n ph m không S n ph m có ý S n ph m có màu th

vào m c tiêu d y h c, n

k ho ch KT,

v

.

i v i nhau trong quá trình

c k t qu Cách th c th c hi

hi n

t ra yêu c u các thành

viên trong nhóm h p tác ph h ct

ra.

gi i không hoàn toàn.

ng v ki u

sáng t o trong dáng.

Hình 2.6. HS th c hi n thí nghi m pin chanh

ng v màu s c s c và ki u dáng n và ki u dáng.

ng làm n i b t

ki u sáng và

s n ph m.

màu s c Ghi chú: Trung bình T

i m

2.6.2.4

1-

Khá

m

8

T t m

13-

m

i ki m tra Hình 2.7. S n ph m thí nghi m pin chanh

t hóa trong nhóm. cc at

M

b o công b ng, khách quan và tính cá bi t hóa trong d y h

m ng th i xây d ng

m i quan h ph thu c tích c c gi a các thành viên trong nhóm.

N

i HS trong nhóm HT ph i th c hi n m t bài ki m i hình th c bài cá nhân. N u t t c

khá t 7 tr m

khó d c

m

i thành viên s và m

ng t

m (tùy vào

c c a HS mà GV có th thi t l p m c mt

73

m

trên quy trình thi t

yêu t t c các yêu c

ra.

m cá nhân trong bi n pháp này v

c riêng bi t c a t ng HS trong nhóm v a không gi

c c h p tác và m i quan h ph thu c l n nhau trong nhóm h c t p. Hình th c KT

S n ph m không S n ph m th hi n S n ph m th 4. Tính t

b

t o s n ph m d a

ng S n ph

c m t s

ng c

minh Có minh ch ng rõ

dành cho HS v n b ng 10.

74

Hình 2.8. HS trình bày s n ph m d

lên men t o thành s

TI U K

2

T

ng v 1. T

sau:

Xeton - Axit cacboxylic. G m 4 bài:

-

- Xeton

- Bài 45: Axit cacboxylic.

- Bài 46: Luy n t

Xeton

Axit cacboxylic.

- Bài 47: Th c hành: Tính ch t c a andehit và axit cacboxylic. t p trung trình bày ph n axit cacboxylic.

2. Thi t k 5 thí nghi m STEM phân axit cacboxylic - Thí nghi m 1:

ng .

- Thí nghi m 2: Ch t o pin chanh.

- Thí nghi m 3: S n xu

c r a chén bát t ph th i th c v t.

- Thí nghi m 4: S n xu t s a chua.

- Thí nghi m 5: S n xu t gi 3. Thi t k 3 công c nh - Công c

. giá m

phát tri n NLHT c a HS.

ng phi

- Công c 2: - Công c

m tra. c xây d ng thí nghi m STEM và trình bày quy trình xây

Hình 2.9. Poster d

lên men t o thành s

d ng ch

STEM ph n axit cacboxylic.

4. V n d ng so n 2 giáo án TN s d y h c d án nh m phát tri n NLHT cho HS.

75

76

y h c theo nhóm nh