XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG THỦY NGÂN, CHÌ, ASEN TRONG MỘT SỐ MẪU NƯỚC MẶT VÀ ĐẤT Ở KHU VỰC MỎ THAN KHE SIM

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

HÀ THỊ THÁI MINH

XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG CHÌ, THỦY NGÂN, ASEN TRONG MỘT SỐ MẪU NƯỚC MẶT VÀ ĐẤT Ở KHU VỰC MỎ THAN KHE SIM BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHỔ HẤP THỤ VÀ PHÁT XẠ NGUYÊN TỬ

LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC

THÁI NGUYÊN - 2016

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

HÀ THỊ THÁI MINH

XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG CHÌ, THỦY NGÂN, ASEN TRONG MỘT SỐ MẪU NƯỚC MẶT VÀ ĐẤT Ở KHU VỰC MỎ THAN KHE SIM BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHỔ HẤP THỤ VÀ PHÁT XẠ NGUYÊN TỬ Chuyên ngành: Hoá phân tích Mã số: 60.44.01.18

LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC

Người hướng dẫn khoa học: TS. VƯƠNG TRƯỜNG XUÂN

THÁI NGUYÊN - 2016

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới TS Vương Trường Xuân - Bộ môn

Ơ

chu đáo và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.

N

môi trường - Trường Đại học khoa học - Đại học Thái Nguyên đã hướng dẫn tận tình,

H

Tôi chân thành gửi lời cảm ơn chân thành tới toàn thể các thầy cô giáo của

.Q

Đ

Khe Sim đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu

G

và hoàn thành Luận văn.

H Ư

N

Cuối cùng, tôi xin cảm ơn đến gia đình và bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi

TR ẦN

trong quá trình học tập và làm Luận văn.

Thái Nguyên, ngày 19 tháng 10 năm 2016

A

10 00

B

Tác giả luận văn

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

Hà Thị Thái Minh

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

tế dự phòng tỉnh Quảng Ninh và công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng chí trong Viện hóa học, trung tâm y

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

như sự nhiệt tình, ân cần dạy bảo trong những năm vừa qua.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Trường Đại học khoa học đã trang bị cho tôi những kiến thức bổ ích, thiết thực cũng

a Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................a

N

MỤC LỤC ......................................................................................................... b

H

Ơ

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ..........................................................................e

U Y

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH ................................................................... h

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

1.2. Tình hình nghiên cứu kim loại nặng ở Việt Nam ...................................... 4

N

G

1.3. Giới thiệu chung về nguyên tố Pb, As, Hg ............................................... 5

H Ư

1.3.1. Chì ........................................................................................................... 5

TR ẦN

1.3.2. Asen ......................................................................................................... 8 1.3.3. Thủy ngân.............................................................................................. 12

B

1.4. Giới thiệu một số vấn đề cơ bản về phổ hấp thụ nguyên tử (AAS) ......... 15

10 00

1.4.1. Nguyên tử hoá mẫu ............................................................................... 17 1.4.2. Nguồn phát bức xạ đơn sắc ................................................................... 19

Ó

A

1.4.3. Hệ thống đơn sắc ................................................................................... 19

H

1.4.4. Nhân quang điện (Detector) .................................................................. 20

-L

Í-

1.5. Phương pháp phổ phát xạ nguyên tử (ICP-OES) .................................... 20

ÁN

1.5.1. Cơ sở lý thuyết ...................................................................................... 20

TO

1.5.2. Cấu trúc máy ......................................................................................... 21 1.5.3. Ưu điểm của ICP-OES .......................................................................... 23

D

IỄ N

Đ

1.5.4. Nhiễu phổ trong ICP-OES .................................................................... 23

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

1.1. Tình hình nghiên cứu kim loại nặng trên thế giới...................................... 3

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Chương 1. TỔNG QUAN ............................................................................... 3

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................. f

1.6. Một số phương pháp xử lý mẫu đất, trầm tích xác định hàm lượng kim loại nặng .................................................................................................. 25 1.7. Giới thiệu công ty TNHH MTV than Khe Sim ....................................... 26 1.7.1. Đặc điểm công ty TNHH MTV than Khe Sim ..................................... 26 b Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.7.2. Các công trình, biện pháp thu gom, xử lý nước thải:............................ 27 Chương 2. THỰC NGHIỆM ........................................................................ 31 2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... 31

N

2.2. Các nội dung nghiên cứu.......................................................................... 31

H

Ơ

2.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 31

U Y

2.3.1.1. Lấy mẫu .............................................................................................. 31

.Q

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

2.4. Trang thiết bị và hóa chất ......................................................................... 35

N

2.4.1. Trang thiết bị ......................................................................................... 35

H Ư

2.4.2. Hóa chất................................................................................................. 36

TR ẦN

2.4.3. Chuẩn bị hoá chất và dung dịch chuẩn ................................................. 36 2.5. Phương pháp xử lí số liệu ........................................................................ 37

B

Chương 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................................... 38

10 00

3.1. Các điều kiện đo phổ hấp thụ nguyên tử của Asen, chì, thuỷ ngân ......... 38 3.1.1. Khảo sát xác định khoảng tuyến tính .................................................... 39

Ó

A

3.1.2. Xây dựng đường chuẩn, xác định giới hạn phát hiện và giới hạn

H

định lượng của Asen chì và thuỷ ngân ............................................................ 42

-L

Í-

3.1.3. Đánh giá sai số và độ lặp lại của phép đo ............................................. 46

ÁN

3.1.4. Đánh giá hiệu suất thu hồi..................................................................... 48 3.1.5. Kết quả phân tích mẫu........................................................................... 50 3.2. Điều kiện vận hành thiết bị ICP - OES và kết quả đo ............................ 51

D

IỄ N

Đ

ÀN

3.2.1. Điều kiện vận hành thiết bị ICP - OES ................................................ 51

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

2.3.3. Tiến hành đo phổ các mẫu chuẩn và các mẫu phân tích ....................... 35

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

2.3.2. Tính kết quả........................................................................................... 34

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

2.3.1.2. Quy trình xử lí mẫu ............................................................................ 33

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

2.3.1. Lấy mẫu và xử lí mẫu............................................................................ 31

3.2.2. Kết quả phân tích phân tích mẫu trên thiết bị ICP-OES ....................... 52 3.3. So sánh kết quả phân tích phân tích mẫu theo phương pháp ICPOES và phương pháp AAS ............................................................................. 57 KẾT LUẬN .................................................................................................... 63 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 64 c Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Í-

-L A

Ó

H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO

U Y

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

PHỤ LỤC

d

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

:

Hệ số biến thiên

F-AAS

:

Flame atomic absorption spectrometry -

N

CV

H

Graphite furnace atomic absorption spectrometry Phổ hấp thu nguyên tử lò graphite

Inductively coupled plasma optical emission

.Q

:

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

:

Internal standard - Nội chuẩn.

LOD

:

Limit of detection - Giới hạn phát hiện.

LOQ

:

Limit of quantitation - Giới hạn định lượng

QCVN /BTNMT

:

Quy chuẩn Việt Nam/ Bộ tài nguyên môi trường

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

IS

Rec

Recovery - Hiệu suất thu hồi.

:

Độ lệch chuẩn tương đối

B

RSD

:

Sai số chuẩn.

:

Tiêu chuẩn Việt Nam

:

Trách nhiệm hữu hạn một thành viên

:

vapor generation accessory

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

TNHH MTV

A

TCVN

VGA

:

10 00

SE

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

cao tần cảm ứng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

spectrometry - Quang phổ phát xạ ghép cặp

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

ICP-OES

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

:

U Y

GF-AAS

Ơ

Phổ hấp thu nguyên tử ngọn lửa

e Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC CÁC BẢNG

Một số hằng số vật lý của chì .................................................................. 5

Bảng 1.2:

Một số hằng số vật lý của Asen ............................................................... 8

Bảng 1.3:

Một số hằng số vật lý của thủy ngân ..................................................... 12

Bảng 2.1.

Địa điểm vị trí mẫu đất phân tích xung quanh khu vực mỏ than

Địa điểm và vị trí lấy mẫu nước thải mỏ than Khe Sim ........................ 32

Bảng 2.3.

Địa điểm và vị trí lấy mẫu nước bề mặt ở khu vực xung quanh mỏ

Đ

Địa điểm và vị trí lấymẫu nước thải sinh hoạt ở khu vực xung

G

Bảng 2.4:

H Ư

N

quanh mỏ than Khe Sim ........................................................................ 33 Các điều kiện đo phổ hấp thụ nguyên tử của Asen và chì..................... 38

Bảng 3.2:

Các điều kiện đo phổ hấp thụ nguyên tử của thuỷ ngân........................ 38

Bảng 3.3:

Kết quả khảo sát khoảng tuyến tính của As, Pb .................................... 39

Bảng 3.4:

Kết quả khảo sát khoảng tuyến tính của Hg .......................................... 41

Bảng 3.5:

Sự phụ thuộc của độ hấp thụ vào nồng độ Asen ................................... 42

Bảng 3.6:

Sự phụ thuộc của độ hấp thụ vào nồng độ chì....................................... 44

Bảng 3.7:

Sự phụ thuộc của độ hấp thụ vào nồng độ thuỷ ngân............................ 45

Bảng 3.8:

Kết quả sai số và độ lặp lại của phép đo As .......................................... 47

Bảng 3.9:

Kết quả sai số và độ lặp lại của phép đo Pb .......................................... 47

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

Bảng 3.1:

ÁN

Bảng 3.10: Kết quả sai số và độ lặp lại của phép đo Hg.......................................... 48

TO

Bảng 3.11: Hiệu suất thu hồi của As, Pb, Hg trong mẫu nước ................................ 49

D

IỄ N

Đ

ÀN

Bảng 3.12: Hiệu suất thu hồi của As, Pb, Hg trong mẫu đất .................................. 49

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

than Khe Sim ......................................................................................... 32

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

Bảng 2.2.

ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Khe Sim ................................................................................................. 31

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

H

Ơ

N

Bảng 1.1:

Bảng 3.13: Kết quả đo tổng hàm lượng tổng As. Pb, Hg của nước thải mỏ than Khe Sim ......................................................................................... 50 Bảng 3.14: Kết quả đo hàm lượng tổng As, Pb, Hg của nước mặt ở khu vực xung quanh mỏ than Khe Sim ............................................................... 50

f Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.15. Kết quả tổng hàm lượng As, Pb, Cd trong nước thải sinh hoạt khu mỏ Khe Sim ........................................................................................... 51 Bảng 3.16. Kết quả hàm lượng As, Pb, Hg tổng số trong đất tại khu vực mỏ

N

than Khe Sim ......................................................................................... 51

H

Ơ

Bảng 3.17: Kết quả đo tổng hàm lượng As, Pb, Hg của nước thải ở khu vực

U Y

Bảng 3.18: Kết quả đo tổng hàm lượng As, Pb, Hg của nước mặt ở khu vực

.Q

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Bảng 3.20: Kết quả tổng hàm lượng As, Pb, Hg tổng số trong đất tại khu vực

N

G

mỏ than Khe Sim ................................................................................... 53

H Ư

Bảng 3.21: Kết quả đo Asen trong mẫu nước .......................................................... 57

TR ẦN

Bảng 3.22: Kết quả đo Chì trong mẫu nước ............................................................ 58 Bảng 3.23: Kết quả đo Asen trong mẫu đất ............................................................. 59

B

Bảng 3.24: Kết quả đo Chì trong mẫu đất ............................................................... 60

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

Bảng 3.25: Kết quả đo thủy ngân trong mẫu đất ..................................................... 61

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

khu mỏ Khe Sim .................................................................................... 53

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Bảng 3.19: Kết quả tổng hàm lượng tổng As, Pb, Hg trong nước thải sinh hoạt

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

xung quanh mỏ than Khe Sim ............................................................... 52

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

xung quanh mỏ than Khe Sim ............................................................... 52

g Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Hệ thống trang bị của thiết bị đo phổ AAS ................................ 16

Hình 1.1.

Sơ đồ cấu tạo của phổ kế ............................................................ 22

Hình 1.2.

Cấu tạo máy ICP-OES ................................................................ 23

Hình 1.3.

Hiện tượng chồng lấp phổ toàn phần.......................................... 24

Hình 1.4.

Hiện tượng chồng lấp phổ một phần .......................................... 24

Hình 3.1:

Đồ thị khảo sát khoảng tuyến tính của As .................................. 40

Hình 3.2:

Đồ thị khảo sát khoảng tuyến tính của Pb .................................. 40

Hình 3.3:

Đồ thị khảo sát khoảng tuyến tính của Hg ................................. 42

Hình 3.4:

Đồ thị đường chuẩn của As ........................................................ 43

Hình 3.5:

Đường chuẩn của Pb ................................................................... 44

Hình 3.6:

Đường chuẩn của Hg .................................................................. 45

Hình 3.7:

Tổng hàm lượng kim loại nặng trong nước thải mỏ than

Hình 3.9:

10 00

Khe Sim .............................................................................. 55 Tổng hàm lượng kim loại nặng trong nước thải sinh hoạt khu

Ó

A

mỏ than Khe Sim ........................................................................ 56

H

Hình 3.10: Tổng hàm lượng kim loại nặng đất khu mỏ than Khe Sim.......... 56

-L

Í-

Hình 3.11: Đường hồi quy so sánh hai phương pháp đối với asen trong

ÁN

mẫu nước .................................................................................... 58

TO

Hình 3.12: Đường hồi quy so sánh hai phương pháp đối với chì trong mẫu nước .................................................................................... 59

D

IỄ N

Đ

ÀN

Hình 3.13: Đường hồi quy so sánh hai phương pháp đối với Asen trong

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Tổng hàm lượng kim loại nặng trong nước mặt mỏ than

B

Hình 3.8:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Khe Sim .............................................................................. 54

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

Sơ đồ 1:

TR ẦN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH

mẫu đất........................................................................................ 60

Hình 3.14: Đường hồi quy so sánh hai phương pháp đối với chì trong mẫu đất........................................................................................ 61 Hình 3.15 : Đường hồi quy so sánh hai phương pháp đối với thủy ngân trong mẫu đất .............................................................................. 62 h Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

MỞ ĐẦU Than là một nguồn tài nguyên không tái tạo vô cùng quý giá của nước ta.

Ơ

khai thác và kinh doanh than, mang lại công ăn việc làm cho hàng nghìn công nhân.

N

Hiện nay, mỗi năm chúng ta thu được doanh thu hàng trăm tỷ đồng từ hoạt động

N

H

Trữ lượng than tập trung chủ yếu tại tỉnh Quảng Ninh. Đến nay, trên toàn bộ diện

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

sản xuất, tăng cường đầu tư trang thiết bị máy móc hiện đại, sản lượng khai thác

N

G

than không ngừng tăng nhanh. Mặt khác, theo tính toán để khai thác cụ thể, để sản

H Ư

xuất 1 tấn than, doanh nghiệp cần bóc đi từ 8 đến 10 m³ đất phủ và thải từ 1 đến 3

TR ẦN

m³ nước thải mỏ. Trung bình hàng năm, các mỏ than của Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản Việt Nam đã thải ra môi trường 182,6 triệu m³ đất đá, khoảng

B

70 triệu m³ nước thải mỏ dẫn đến một số vùng thuộc tỉnh Quảng Ninh bị ô nhiễm

10 00

đến mức báo động như Mạo Khê, Uông Bí, Cẩm Phả... [1] Trong quá trình khai thác than, các hợp chất của một số nguyên tố như Asen

Ó

A

và một số các kim loại nặng như: chì, thuỷ ngân, cadimi... được giải phóng và có

Í-

H

thể đi vào trong nước ngầm, nước bề mặt và vào trong đất, gây ô nhiễm môi trường

-L

ở mỏ than và khu vực xung quanh. [2]

ÁN

Mỏ than Khe Sim là một trong những mỏ than lớn ở Quảng Ninh, cùng với

TO

những dây truyền và thiết bị hiện đại mang lại năng suất cao, mỗi ngày xí nghiệp khai thác hàng trăm tấn than. Tuy nhiên, hoạt động của xí nghiệp cũng thải ra môi

D

IỄ N

Đ

trường một lượng lớn nước thải cùng với bụi và các chất thải rắn nó cũng tiềm ẩn

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

do nhu cầu than trên thế giới ngày càng tăng nhanh nên ngành than đã tổ chức lại

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

tỉnh Quảng Ninh đang phải đối mặt với những thách thức không nhỏ về môi trường

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

những tiềm năng, triển vọng và thành tựu kinh tế đã đạt được trong những năm qua,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

tích của tỉnh có 43 mỏ và điểm khai thác than chính. Tuy nhiên, song song với

nguy cơ gây ô nhiễm các kim loại nặng đối với môi trường xung quanh.

Chính vì vậy, công tác đánh giá ảnh hưởng nguy cơ gây ô nhiễm các kim loại nặng trong quá trình khai thác than tới môi trường tại xí nghiệp Than Khe Sim cần

1 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

được quan tâm đúng mức để có được những giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường cũng như bảo vệ sức khỏe người dân và công nhân.

Vì vậy chúng tôi chọn đề tài: ‘‘XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG THỦY NGÂN,

N

CHÌ, ASEN TRONG MỘT SỐ MẪU NƯỚC MẶT VÀ ĐẤT Ở KHU VỰC MỎ

Ơ

THAN KHE SIM BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHỔ HẤP THỤ VÀ PHÁT XẠ

U Y

Mục tiêu chính của luận văn là:

ẠO

- Ứng dụng quy trình phân tích vừa xây dựng xác định vừa đánh giá hiện

Đ

trạng hàm lượng tổng số của các nguyên tố này trong đất và nước mặt tại khu vực

G

mỏ than Khe Sim.

H Ư

N

Ý nghĩa khoa học

Kết quả nghiên cứu góp phần làm rõ hiện trạng môi trường từ đó có biện

10 00

Ý nghĩa thực tiễn

B

khai thác khoáng sản than.

TR ẦN

pháp xây dựng các giải pháp xử lý bảo vệ môi trường nước, đất vùng có hoạt động

Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo cho các đơn vị có hoạt động khai

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

thác khoáng sản và các đơn vị tư vấn về môi trường.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

định hàm lượng tổng số của asen, chì và thuỷ ngân

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Khảo sát các điều kiện tối ưu của phương pháp AAS và ICP-OES để xác

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

NGUYÊN TỬ’’.

2 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

N

Chương 1

U Y

1.1. Tình hình nghiên cứu kim loại nặng trên thế giới

.Q

Đ

F.K.Kaferstein (1972) đã tiến hành nghiên cứu về sự luân chuyển của kim

N

G

loại nặng hấp thu vào cơ thể, chúng được đào thải rất chậm, đặc biệt chúng có tích

H Ư

luỹ và tàng trữ trong nhiều cơ quan bộ phận của cơ thể gây ra rối loạn chuyển hoá

TR ẦN

các chất, làm suy giảm khả năng đáp ứng miễn dịch của cơ thể, thậm chí chúng còn là các chất gây ung thư như Hg, Pb, Cd và As.

B

Theo Thomas (1986), các nguyên tố như: Cu, Zn, Cd, Hg, Cr, As,… thường

10 00

chứa trong phế thải của các nhà máy luyện kim màu, sản suất ô tô. Cũng theo

A

Thomas khi nước thải chứa 13 mg Cu/l, 10 mg Pb/l, 1 mg Zn/l sẽ gây ô nhiễm đất

H

Ó

nghiêm trọng. Ở một số nước như Đan Mạch, Nhật Bản, Anh, Ailen hàm lượng Pb

Í-

cao hơn 100 mg/kg đã phản ánh tình trạng ô nhiễm Pb nghiêm trọng [3]

-L

Đến những năm của thập kỷ 90 nguy cơ nhiễm độc kim loại nặng ngày càng

ÁN

gia tăng do độc tính, tính chất phức tạp của hỗn hợp từng kim loại. Nhiều công trình

TO

nghiên cứu về sự ô nhiễm Hg, Pb, Cd và As rất chi tiết và toàn diện. Trong đó phải

D

IỄ N

Đ

ÀN

kể đến công trình nghiên cứu quốc tế về an toàn khoa học IPCS. Chương trình hợp

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Trong đó tập trung nghiên cứu các kim loại như Hg, Pb, Cd và nguyên tố As.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

về ảnh hưởng độc chất của kim loại nặng đối với môi trường, động vật và con người.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Rất nhiều nhà khoa học trên thế giới đã tiến hành những công trình nghiên cứu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

TỔNG QUAN

tác giữa: Chương trình môi trường liên hợp quốc -UNDP, Tổ chức y tế thế giớiWHO và liên đoàn lao động quốc tế - ILO). Một trong những thành công của những chương trình IPCS như sau: - Đã khảo sát nguồn Pb, Hg và Cd trong tự nhiên ở nhiều vùng, nhiều đối

3 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

tượng khác nhau.

- Khảo sát được hàm lượng Pb, Hg và Cd trong bầu không khí, trong nước, trong động vật thuỷ sinh, trong cá, động vật có xương sống, thực vật làm thức ăn

Ơ

N

cho động vật và người..

H

1.2. Tình hình nghiên cứu kim loại nặng ở Việt Nam

.Q

trong nông nghiệp, các phế thải sinh hoạt, phế thải chăn nuôi không được quản lý và

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

nguồn thải này đã đe doạ trực tiếp đến sức khoẻ của con người, bởi chính nguồn rác

N

thải này đã làm ô nhiễm kim loại nặng trong môi trường sống. Và vấn đề này đã

H Ư

được công luận cảnh cáo nhiều lần trên phương tiện đại chúng. Tình trạng đó gây

TR ẦN

nên nhiều nỗi lo lắng cho các cấp lãnh đạo, các ngành cho mọi người dân và làm xôn xao dư luận xã hội. Nhiều công trình đã tiến hành nghiên cứu, khảo sát về tình

10 00

Cụ thể là những công trình sau:

B

trạng ô nhiễm kim loại nặng trong đất, nước, không khí và một số loại thực phẩm.

- Công trình nghiên cứu luận án thạc sỹ: Đỗ Thị Thu Cúc và cộng sự (1995)

Ó

A

cho thấy đất bề mặt khu vực Gia Lâm, Đức Giang đã bị ô nhiễm Pb, Cd.

H

- Bộ môn hóa trường đại học Nông nghiệp I - Hà Nội (1996-1998) đã tiến

-L

Í-

hành nghiên cứu xác định hàm lượng Pb, Cd, Hg trong nước tưới vùng Đông Anh,

ÁN

Thanh Trì, Từ Liêm - Hà Nội.

- Nguyễn Đức Trang, Đậu Ngọc Hào, Phạm Văn Tự và cộng sự (1999)

nghiên cứu đề tài: Nghiên cứu xác định, định lượng một vài độc chất hoá sinh học

D

IỄ N

Đ

ÀN

tồn dư ở thịt và các sản phẩm thịt, xác định nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

các nhà máy xí nghiệp làm môi trường bị ô nhiễm. Trước sự tấn công ồ ạt của các

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

sử dụng đúng làm cho nguồn nước bề mặt, đất nông nghiệp, đặc biệt là chất thải của

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

ngành công nghiệp hoá chất, việc sử dụng phân hoá học, thuốc bảo vệ thực vật

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Trong khoảng 10 năm gần đây do sự phát triển nền kinh tế xã hội đặc biệt là

- Nguyễn Tài Lương và cộng sự (2000) với đề tài: Nghiên cứu hàm lượng 3

kim loại nặng Pb, Hg, Cd trong thịt lợn ở một số vùng thuộc đồng bằng Bắc Bộ.

- Năm 2006, nhóm của tác giả Phạm Ngọc Thụy đã nghiên cứu hiện trạng kim loại Hg, As, Pb, Cd trong đất, nước và một số rau trồng trên khu vực 14 xã thuộc huyện Đông Anh-Hà Nội với 39 mẫu đất mặt, 39 mẫu nước mặt và 136 mẫu

4 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

rau các loại. Kết quả cho thấy chưa có biểu hiện nhiễm As trên các đối tượng khảo sát. Ô nhiễm Hg chủ yếu trong nước nông nghiệp, trong đất và rau trồng ít trường hợp bị nhiễm nguyên tố này. Nhiều mẫu đất, nước bị ô nhiễm Pb và các mẫu rau sử

N

dụng đất trồng hay nguồn nước này đều ô nhiễm Pb. Hàm lượng Cd trong các mẫu

Ơ

đất ở mức an toàn, một số mẫu nước và rau bị ô nhiễm nguyên tố này. [4]

N

H

- Theo nghiên cứu năm 2007 của các tác giả Hoàng Thị Thanh Thủy, Từ Thị

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

- Năm 2008, luận án tiến sĩ của tác giả Vũ Đức Lợi “Nghiên cứu xác định

G

các dạng thủy ngân trong các mẫu sinh học và môi trường"[6]

H Ư

N

Nhìn chung, các công trình nghiên cứu đã bước đầu gợi cho chúng ta một cách nhìn tổng quan về mức độ ô nhiễm kim loại nặng trong đất, nước và thực

TR ẦN

phẩm. Hơn thế chúng ta còn thấy mức độ tác hại của kim loại nặng đối với cơ thể con người để chúng ta có những biện pháp thích hợp phòng ngừa.

10 00

B

1.3. Giới thiệu chung về nguyên tố Pb, As, Hg 1.3.1. Chì (Pb)

A

1.3.1.1. Tính chất lý hóa học của nguyên tố chì

Ó

Chì (Pb) thuộc nhóm IVA trong hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

Pb,

206

Pb,

207

Pb và

208

-L

204

Í-

H

Chì có hai trạng thái oxy hóa bền chính là Pb(II) và Pb(IV) và có bốn đồng vị là Pb. Trong môi trường axit nó tồn tại dưới dạng ion Pb2+

ÁN

trong các hợp chất vô cơ và hữu cơ [7] Bảng 1.1: Một số hằng số vật lý của chì [Xe] 4f145d106s26p2

ÀN

Cấu hình electron

D

IỄ N

Đ

Năng lượng ion hoá, eV: I1

7,41

Nhiệt độ nóng chảy, 0C

327,4

Nhiệt độ sôi, 0C

1740

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Tàu Hủ-Bến Nghé, hàm lượng một số kim loại vượt qua giới hạn cho phép [5]

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

trong trầm tích sông rạch. Đặc biệt, tại nhiều vị trí như kênh Tân Hóa Lò Gốm và

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Zn trong trầm tích sông tại Tp. Hồ Chí Minh cho thấy đã có sự tích lũy kim loại

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Cẩm Loan, Nguyễn Như Hà Vy xác định hàm lượng các kim loại Cd, Cr, Cu, Pb,

Nhiệt bay hơi, kJ mol -1 Thế điện cực chuẩn, V

-0,126

5 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bán kính nguyên tử, Ao

1,74

Bán kính ion hoá trị hai, Ao

0,93

Chì (Pb) thuộc nhóm IVA trong hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

206

Pb,

207

Pb và

208

Pb. Trong môi trường axit nó tồn tại dưới dạng ion Pb2+

U Y

N

trong các hợp chất vô cơ và hữu cơ.

.Q

Cerussite và Sunfat Anglessite. Trong đất có một lượng nhỏ chì, sự hoà tan của chì

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

G

Ở điều kiện thường, chì bị oxi hóa tạo thành lớp oxit màu xám xanh bao bọc

H Ư

trên bề mặt bảo vệ cho chì không tiếp tục bị oxi hóa nữa.

TR ẦN

Do E0(Pb2+/Pb) = - 0,126 V nên về nguyên tắc chì tan được trong HCl loãng và H2SO4 dưới 80% nhưng thực tế chì chỉ tương tác trên bề mặt với dung dịch axit HCl loãng và axit H2SO4 dưới 80% vì bị bao bọc bởi lớp muối khó tan (PbCl2 và

10 00

B

PbSO4).Với dung dịch đậm đặc hơn của các axit đó thì chì có khả năng tạo phức tan.

PbCl2 + 2HCl → H2[PbCl4]

A

PbSO4 + H2SO4 → Pb(HSO4)2

H

Ó

Chì tác dụng với HNO3 ở bất kì nồng độ nào +

8HNO3 → 3Pb(NO3)2 + 2NO + 4H2O

Í-

3Pb

-L

1.3.1.2. Hợp chất của chì

ÁN

a. Chì oxit

TO

- Chì có hai oxit là PbO, PbO2 và hai oxit hỗn hợp là chì metaplombat Pb2O3

(hay PbO.PbO2), chì orthoplombat Pb3O4 (2PbO.PbO2).

Đ

- Monooxit PbO là chất rắn có hai dạng: PbO -α màu đỏ và PbO -β màu vàng,

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

nhiễm chì có thể dẫn đến sự ngộ độc do chì.

IỄ N D

ẠO

tụ trong cây trồng trong quá trình sinh trưởng và do đó đối với cây lương thực bị

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

trong đất tăng lên do quá trình axit hoá trong (đất chua). Chì có khả năng được tích

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Chì có trong tự nhiên dưới dạng khoáng Sunfua Galen, khoáng Cacbonate

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Pb,

H

204

Ơ

N

Chì có hai trạng thái oxy hóa bền chính là Pb(II) và Pb(IV) và có bốn đồng vị là

PbO tan chút ít trong nước nên chì có thể tương tác với nước khi có mặt oxi.

PbO tan trong axit và tan trong kiềm mạnh, khi đun nóng trong không khí bị oxi hoá thành Pb3O4.

6 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Đioxit PbO2 là chất rắn màu nâu đen, có tính lưỡng tính nhưng tan trong kiềm dễ hơn trong axit. Khi đun nóng PbO2 mất dần oxi biến thành các oxit trong đó chì có số oxi hoá thấp hơn: Pb2O3 (vàng đỏ)

Pb3O4 (đỏ)

PbO (vàng)

N

530 - 550oC

H

PbO2 (nâu đen)

390 - 420oC

Ơ

290 - 320oC

U Y

số oxi hoá +2, +4. Nó là chất bột màu đỏ da cam, được dùng chủ yếu là để sản xuất

Đ

Pb(OH)2 là chất kết tủa màu trắng không tan trong nước. Khi đun nóng dễ

N

G

mất nước biến thành oxit.

H Ư

Pb(OH)2 là chất lưỡng tính. Tác dụng với axit, tan trong dung dịch kiềm

TR ẦN

mạnh tạo thành muối hiđroxoplombit Pb(OH)2 + 2HCl

→

PbCl2 + 2H2O

Pb(OH)2 + 2KOH

→

K2[Pb(OH)4]

10 00

B

Muối hiđroxoplombit dễ tan trong nước và bị thuỷ phân mạnh nên chỉ bền trong dung dịch kiềm dư.

A

c, Các muối của chì

H

Ó

Các muối Pb(II) thường là tinh thể có cấu trúc phức tạp, không tan trong

Í-

nước trừ Pb(NO3)2, Pb(CH3COO)2.

-L

Ion Pb(II) có thể tạo nhiều phức với hợp chất hữu cơ, điển hình là với

ÁN

đithizon ở pH = 8,5 ÷ 9,5, tạo phức màu đỏ gạch.

TO

Các đihalogenua chì đều là chất rắn không màu, trừ PbI2 màu vàng, tan ít

Đ

ÀN

trong nước lạnh nhưng tan nhiều hơn trong nước nóng.

Tất cả các đihalogenua có thể kết hợp với halogenua kim loại kiềm MX

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

b, Chì hidroxit

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

bảo vệ cho kim loại không bị rỉ).

IỄ N D

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

thuỷ tinh pha lê, men đồ sứ và đồ sắt, làm chất màu cho sơn (sơn trang trí và sơn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Chì orthoplombat (Pb3O4) hay còn gọi là minium, là hợp chất của Pb có các

tạo thành hợp chất phức kiểu M2[PbX4]. Sự tạo phức này giải thích khả năng dễ hoà tan của chì đihalogenua trong dung dịch đậm đặc của axit halogenhiđric và muối của chúng.

PbI2 + 2KI

→ K2[PbI4]

PbCl2 + 2HCl → H2[PbCl4]

7 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.3.1.3. Độc tính của chì Chì là nguyên tố có độc tính cao đối với con người và động vật. Nó xâm nhập vào cơ thể sống chủ yếu qua con đường tiêu hóa, hô hấp,… Tác động đến tủy xương và quá trình hình thành huyết cầu tố, nó thay thế canxi trong xương.

Ơ

N

Đặc tính nổi bật của chì là sau khi xâm nhập vào cơ thể sống nó ít bị đào thải

U Y

nước tiểu. [8]

.Q

hữu cơ chứa chì có độc tính cao gấp hàng trăm lần so với các hợp chất vô cơ. Khi bị

G

Đ

nhiễm độc chì, nó sẽ gây ra nhiều bệnh như: Giảm trí thông minh; Các bệnh về máu,

N

thận, tiêu hóa, ung thư,… Sự nhiễm độc chì có thể dẫn đến tử vong [9]

H Ư

Những biểu hiện của ngộ độc chì cấp tính như nhức đầu, tính dễ cáu, dễ bị

TR ẦN

kích thích, và nhiều biểu hiện khác nhau liên quan đến hệ thần kinh.

Con người bị nhiễm độc lâu dài đối với chì có thể bị giảm trí nhớ, giảm khả

B

năng hiểu, giảm chỉ số IQ, xáo trộn khả năng tổng hợp hemoglobin có thể dẫn đến

10 00

bệnh thiếu máu.

Chì cũng được biết là tác nhân gây ung thư phổi, dạ dày và u thần kinh đệm.

Ó

A

Nhiễm độc chì có thể gây tác hại đối với khả năng sinh sản, gây sẩy thai, làm suy

Í-

1.3.2. Asen (As)

H

thoái nòi giống.

-L

1.3.2.1. Tính chất lí hóa học của asen

ÁN

Về tính chất lí học asen có tính chất gần với các kim loại, nó có bốn dạng thù

TO

hình: dạng kim loại, vàng, xám và nâu. Asen thường gặp ở dạng kim loại có màu

ÀN

sáng bạc. Asen kim loại có ánh kim, có cấu trúc tinh thể gần giống phốt pho đen.

D

IỄ N

Đ

Sau đây là một số thông số vật lí của asen.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

- 1,000 mg/l sẽ xuất hiện triệu chứng bị ngộ độc kinh niên ở người. Các hợp chất

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

rồi đến một mức độ nào đó mới gây độc. Khi nồng độ chì trong nước uống là 0,042

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Sau khi chì xâm nhập vào cơ thể người qua đường nước uống nó tích tụ lại

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

mà tích tụ theo thời gian. Khả năng loại bỏ chì ra khỏi cơ thể rất chậm, chủ yếu qua

Bảng 1.2: Một số hằng số vật lý của Asen [Ar] 3d10 4s24p3

Cấu hình electron Năng lượng ion hoá, eV I1

9,81

Nhiệt độ nóng chảy, 0C

817

8 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Nhiệt bay hơi, kJ mol -1

615

Bán kính nguyên tử, Ao

1,21

Khi gặp lạnh As ngưng lại thành tinh thể tà phương, hơi asen có mùi tỏi rất

H N

bán dẫn của asen như GaAs, có tính chất bán dẫn như silic và gecmani.

Ơ

N

độc. Asen là một chất bán dẫn, dễ nghiền thành bột. Người ta có thể tạo hợp chất

.Q

Đ

asen. Khi đun nóng trong không khí asen cháy tạo thành oxit, ngọn lửa màu xanh là

G

của As2O3. Về tính chất điện thế, asen đứng giữa hidro và đồng nên nó không tác

H Ư

N

dụng với các axit không có tính oxi hoá, nhưng dễ dàng phản ứng với các axit HNO3, H2SO4 đặc…

TR ẦN

3 As + 5 HNO3 + 2 H2O → 3 H3AsO4 + 5 NO Khi phản ứng với các halogen, các halogenua asen được tạo ra, hợp chất này

10 00

B

trong môi trường nước dễ bị thuỷ phân tạo axit tương ứng 2As + 5 Cl2 +8 H2O → 2 H3AsO4 + 10HCl [10]

A

1.3.2.2. Hợp chất của asen

H

Ó

Các hợp chất của As3+ rất phổ biến như As2S3, H3AsO3, AsCl3, As2O3… chúng

Í-

đều tan tốt trong axit HNO3 đặc nóng, NaOH, NH4OH, (NH4)2S và (NH4)2CO3.

-L

As2S3 + 8HNO3 + 4H2O → 2H3AsO4 +3H2SO4 + 8NO

ÁN

Hay

As2S3 + (NH4)2S → (NH4)3AsS3

TO

Khi cho khí H2S qua dung dịch AsCl3 có kết tủa màu vàng tươi, đó là As2S3.

ÀN

Asen không tạo pentaclorua mà chỉ có triclorua asen, đây là một hợp chất quan

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

các hợp chất asen có 3 giá trị số oxi hoá: -3, +3, +5. Số oxi hoá -3 rất đặc trưng cho

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

asen có sự tham gia của các obital d vì vậy có khả năng mở rộng vỏ hoá trị, trong

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

kim, cấu hình lớp vỏ điện tử hoá trị của asen là 4s24p3. Trong cấu hình điện tử của

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Asen là nguyên tố bán kim loại, có tính chất hoá học gần với tính chất của á

D

IỄ N

Đ

trọng của asen, AsCl3 dễ bay hơi, dễ bị thuỷ phân trong môi trường nước.

AsCl3 + 3H2O → 2H3AsO3 + 3HCl Khi khử H3AsO3 ta thu được khí asin: H3AsO3 + 3Zn + 6HCl → 3ZnCl2 + AsH3 + 3H2O

9 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

H3AsO3 thể hiện tính chất như một axit khi tác dụng với muối tạo thành muối mới và axit mới.

H3AsO3 + CuSO4 → CuHAsO3 + H2SO4

N

CuHAsO3 có kết tủa màu vàng lục trong môi trường kiềm nó tan trong dung

H

Ơ

dịch màu xanh.

.Q

đó As2S5 không tan trong nước và axit HCl, chỉ tan trong NaOH, HNO3, NH4OH, vì

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

G

Đ

Khi cho axit asenic tác dụng với molipdat amoni trong môi trường axit

N

HNO3 cho kết tủa màu vàng, muối này được dùng để định tính và định lượng asen.

H Ư

H3AsO4 + 12(NH4)2MoO4 + 21HNO3 →

TR ẦN

→ (NH4)3H4[As(Mo2O7)6] + 21NH4NO3+ 10H2O Trong hợp chất này As5+ có vai trò như P5+, nó làm ion trung tâm điển hình

B

tạo phức dị đa axit, và phức này cũng có thể khử về phức dị đa màu xanh.

10 00

Trong hợp chất AsH3, asen thể hiện tính oxy hoá -3, liên kết trong asin là liên kết cộng hoá trị, đây cũng là đặc điểm do cấu hình điện tử của asen. AsH3 thể hiện

H

Ó

A

tính khử mạnh ví dụ như khi tác dụng với H2SO4 loãng:

Í-

hay khi tác dụng với I2:

2AsH3 + 6H2SO4 → 6SO2 + As2O3 + 9H2O AsH3 + 4I2 + 4H2O → H3AsO4 +8HI [11]

-L

1.3.2.3. Các dạng tồn tại và sự chuyển hoá của asen trong môi trường

ÁN

Asen là một nguyên tố tồn tại khá phổ biến trong tự nhiên, nó đứng thứ 20

và chiếm khoảng 1.10-4 % tổng nguyên tố trong vỏ trái đất. Asen phân bố chủ yếu

ÀN

trong các quặng sunfua như pyrit có thể lên đến hàng trăm mg/kg, hàm lượng cao

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

As2S5 + (NH4)2S → (NH4)3AsS4

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

vậy dựa vào tính chất này có thể xác định asen bằng phương pháp phổ khối lượng.

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Một số hợp chất quan trọng của As5+ như As2S5, H3AsO4, Ag3AsO4,… Trong

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

CuHAsO3 + NaOH → CuNaAsO3 + H20

D

IỄ N

Đ

của asen có thể tìm thấy trong than đá lên đên 1500 mg/kg, ngoài ra còn trong các khoáng vật như: asenua đồng, niken, sắt,… Trong tự nhiên asen tồn tại ở cả dạng vô cơ và hữu cơ.

Asen là nguyên tố cancofil dễ tạo sunfua với lưu huỳnh, tạo hợp chất với selen, telua và đặc biệt là với đồng, niken, sắt, bạc. Có khoảng gần 140 khoáng vật độc lập của asen, trong đó 60% là asenat và 35% là các sunfua. Các khoáng vật

10 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

quan trọng nhất của asen là: rialga (AsS), ocpimen (As2S3), asopyrit (FeAsS)…

Asen còn kết hợp các nguyên tố khác thay thế lưu huỳnh trong các hợp chất như: Lơlingit (FeAs2), Smartina (As2Co). Các loại hợp chất này thường được tạo thành ở nhiệt độ thấp. Asen thường di chuyển trong đất, trong trầm tích, trong thực động vật

Ơ

N

và trong các vùng có hoạt động sinh học trong đại dương. Trong nước asen thường

N

H

tồn tại chủ yếu dưới các dạng asenit, asenat, monometylasonic axit, hay

.Q

Đ

thuốc diệt cỏ… Sự metyl hoá asen vô cơ sang metyl và dimetyl asenic là được tạo

G

bởi các hoạt động của các vi sinh vật trong nước. Một vài sinh vật biển có khả năng

H Ư

N

chuyển asen vô cơ sang hợp chât asen hữu cơ phức tạp.

Từ các mỏ tập trung, asen bị phong hoá cùng các kim loại khác và sau đó

TR ẦN

được vận chuyển đi phân tán trong môi trường. Một phần lớn asenat được kết tủa trở lại hoặc hấp phụ trên các hạt kiểu phù sa và được các dòng sông, suối mang từ

B

trên núi xuống bồi đắp các đồng bằng châu thổ của các con sông. Cùng với nhôm,

10 00

sắt và các kim loại khác và khoảng 6% các vật chất hữu cơ trong trầm tích chứa một lượng đáng kể asen. Trong điều kiện yếm khí (ở trong lòng đất), các vi sinh vật

Ó

A

phân huỷ các chất hữu cơ nói trên, tạo ra môi trường khử CO2. Tiếp đó là quá trình

H

khử, hoà tan sắt và giải phóng asen đã bị hấp phụ trên đó. Đồng thời với quá trình

-L

Í-

giải phóng asen là quá trình khử As (V) về As (III) và chúng đi vào nước ngầm.

ÁN

Ngoài việc giải phóng asen tự nhiên trên thì con người cũng góp phần vào việc làm nhiễm asen. Việc sử dụng các hoá chất có chứa asen trong nông nghiệp, lâm nghiệp

TO

dưới các dạng thuốc trừ sâu, trừ cỏ, thuốc chống nấm, diệt tảo, bảo quản gỗ. Trong

D

IỄ N

Đ

ÀN

công nghiệp luyện kim màu và công nghiệp bán dẫn, công nghiệp khai thác than...

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

khoảng 10µg/l, tuy nhiên có thể cao hơn do ảnh hưởng của chất thải công nghiệp,

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

điều kiện khử thì asenit lại là chủ yếu. Hàm lượng asen trung bình trong nước chỉ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

xuống bùn. Môi trường nước có tính oxi hoá, As thường ở dạng asenat, nhưng dưới

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

dimetylasinic axit… nhưng có hàm lượng rất thấp, chủ yếu asen bị thuỷ phân lắng

cũng góp phần làm ô nhiễm asen.[12] 1.3.2.4. Độc tính của asen Hầu hết các dạng hợp chất asen đều độc [13]. Về đặc điểm sinh học, asen có vai trò quan trọng đối với sinh vật, ở hàm lượng nhỏ asen có khả năng kích thích sự phát triển của sinh vật. Nhưng ở nồng độ cao, asen gây độc cho người,

11 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

động, thực vật. Nếu bị nhiễm độc cấp tính, asen có thể gây tử vong trong vòng vài giờ đến một ngày. Trong môi trường tiếp xúc thường xuyên với asen ở nồng độ vượt quá độ an toàn nhưng chưa có thể gây độc cấp tính, asen gây nhiễm độc mãn

Ơ

trọng lượng cơ thể, xuất hiện các bệnh về dạ dày, ngoài da (hội chứng đen da, ung

N

tính và thường biểu hiện ở các triệu trứng lâm sàng như: mệt mỏi, chán ăn, giảm

N

H

thư da), gan bàn chân, rối loạn chức năng gan.

.Q

Đ

đi vào cơ thể bằng tất cả các con đường có thể như: hít thở, ăn uống và thẩm thấu

G

qua da. Trong đó, uống nước nhiễm asen là con đường chính để asen xâm nhập vào

H Ư

N

trong cơ thể. Khi vào trong cơ thể, đặc biệt là các As (III) tấn công ngay lập tức vào các enzym có chứa nhóm -SH và cản trở hoạt động của chúng.

TR ẦN

Asenat cũng giống như photphat, dễ kết tủa với các kim loại và ít độc hơn so với asenit, vào cơ thể asenat sẽ thế chỗ của photphat trong chuỗi phản ứng tạo

B

adenozintriphotphat (ATP) do đó ATP sẽ không được hình thành.

10 00

Khi có mặt của asenat, tác dụng sinh hoá chính mà chính nó tạo ra đông tụ

Ó

tạo ra ATP.

Í-

H

1.3.3. Thủy ngân (Hg)

-L

1.3.3.1. Tính chất lí hóa học của thủy ngân

ÁN

Thuỷ ngân (Hg) là nguyên tố thuộc nhóm IIB trong bảng hệ thống tuần hoàn

Đ

ÀN

TO

các nguyên tố hoá học, có số thứ tự là 80. [14]

IỄ N D

A

protein, tạo ra phức với coenzym và phá huỷ quá trình hoạt động photphat hoá để

Bảng 1.3: Một số hằng số vật lý của thủy ngân [Xe] 4f145d106s2

Cấu hình electron

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

rút ra qua những trường hợp bị ngộ độc As và đã tử vong trong các bệnh viện. Asen

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

người liều gây tử vong là từ 70-180mg/kg trọng lượng cơ thể. Kết quả này đã được

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

vong với một số loài khác nhau là từ 11-150 mg/kg trọng lượng cơ thể. Đối với

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Qua các thử nghiệm với động vật, các nhà khoa học đã tìm ra giới hạn gây tử

Năng lượng ion hoá, eV I1

10,43

I2

18,56

I3

34,3

12 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Nhiệt độ nóng chảy, 0C

0,854

Bán kính nguyên tử, Ao

1,60

Bán kính ion hoá trị hai, Ao

0,93

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

suất hơi của thuỷ ngân phụ thuộc mạnh vào nhiệt độ, ở 200C áp suất hơi bão hoà

N

G

của thuỷ ngân là 1,3.103 mmHg. Thuỷ ngân có trọng lượng riêng là 13,55 (ở 200C),

H Ư

khi hoá rắn trở nên dễ rèn như chì và là những tinh thể bát diện phát triển thành hình

TR ẦN

kim. Thuỷ ngân tinh khiết khi đổ ra sẽ tạo thành những giọt tròn lấp lánh, linh động.

Thuỷ ngân tan được trong các dung môi phân cực và không phân cực, dung dịch của thuỷ ngân trong nước (khi không có không khí) ở 250C chứa 6.10-8g Hg/l. Thuỷ được gọi là hỗn hống.

10 00

B

ngân tạo nên nhiều hợp kim với các nguyên tố kim loại, hợp kim của thủy ngân

A

Tính chất của thuỷ ngân phụ thuộc vào trạng thái oxi hoá của nó. Phần lớn

H

Ó

thuỷ ngân tồn tại trong nước, đất, trầm tích, sinh vật (tất cả môi trường trừ khí

Í-

quyển) đều ở dạng các muối thuỷ ngân vô cơ hoặc hữu cơ. Trong muối vô cơ, thuỷ

-L

ngân có hoá trị I và II, trong các hợp chất hữu cơ thuỷ ngân có hoá trị II. Thuỷ ngân

ÁN

không tác dụng với oxi ở nhiệt độ thường, nhưng tác dụng rõ rệt ở 3000C tạo thành HgO và ở 4000C oxit đó lại phân huỷ thành nguyên tố. Thuỷ ngân phản ứng dễ dàng

ÀN

với nhóm halogen và lưu huỳnh. Thuỷ ngân chỉ tan trong những axit có tính oxi hoá

D

IỄ N

Đ

mạnh như HNO3, H2SO4 đặc.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

hơi ngay tại nhiệt độ phòng, hơi thủy ngân gồm những phân tử đơn nguyên tử, áp

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

không khí ẩm dần dần bị bao phủ bởi màng oxit nên mất ánh kim, thuỷ ngân bay

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Thuỷ ngân là chất lỏng ở nhiệt độ thường có màu trắng bạc, nhưng trong

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Thế điện cực chuẩn, V

Ơ

61,5

H

Nhiệt bay hơi, kJ mol -1

N

357

U Y

Nhiệt độ sôi, 0C

N

-38,87

Ví dụ: Hg + 4HNO3 (đặc) → Hg(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O 6Hg + 8HNO3 (loãng) → 3Hg2(NO3)2 + 2NO + 4H2O Trong thiên nhiên, thuỷ ngân tồn tại chủ yếu dưới dạng các khoáng vật: xinaba hay thần sa (HgS), timanic (HgSe), colodoit (HgTe), livingtonit (HgSb4O7), montroydrit

13 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

(HgO), calomen (Hg2Cl2)…Rất hiếm khi gặp thuỷ ngân dưới dạng tự do. Thần sa là quặng duy nhất của thuỷ ngân, nhiều khi bắt gặp chúng tạo thành các mỏ lớn. Nói chung thần sa khác với các sunfua khác là khá bền vững trong miền oxi hoá.

N

Trong không khí, thuỷ ngân tồn tại dạng hơi nguyên tử, dạng metyl thuỷ

Ơ

ngân hoặc dạng liên kết với các hạt lơ lửng. Trong nước biển và đất liền, thuỷ ngân

N

H

vô cơ bị metyl hoá thành các dạng metyl thuỷ ngân và được tích luỹ vào động vật.

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

biết những dạng tồn tại của nó trong mỗi dạng sinh thái khác nhau. Trong nước tự

G

nhiên, các hợp chất của thuỷ ngân dễ bị khử hoặc bị bay hơi nên hàm lượng của

H Ư

N

thuỷ ngân trong nước rất nhỏ. Nồng độ, của thuỷ ngân trong nước ngầm, nước mặt thấp thường nhỏ hơn 0,5 µg/l. Nó có thể tồn tại ở dạng kim loại, dạng ion vô cơ

10 00

1.3.3.2. Độc tính của thủy ngân

Tính độc của thủy ngân phụ thuộc vào các dạng hợp chất hóa học của nó [15]

A

- Thủy ngân kim loại ở trạng thái lỏng tương đối trơ và có độc tính thấp.

H

Ó

Nhưng hơi thủy ngân thì rất độc, do thủy ngân ở dạng hơi sẽ dễ dàng bị hấp thu ở

-L

Í-

phổi rồi vào máu và trong quá trình hô hấp dẫn đến hủy hoại hệ thần kinh trung ương.

ÁN

- Dạng muối thủy ngân (I) Hg22+ có độc tính thấp do khi vào cơ thể sẽ tác

TO

dụng với ion Cl- có trong dạ dày tạo thành hợp chất không tan Hg2Cl2 sau đó bị đào thải ra ngoài.

Đ IỄ N D

B

yếu dạng hoá trị II.

TR ẦN

hoặc dạng hợp chất hữu cơ. Trong môi trường nước giàu oxi, thuỷ ngân tồn tại chủ

- Dạng muối thủy ngân (II) Hg2+ có độc tính cao hơn nhiều so với muối

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Để có sự hiểu biết hơn về chu trình thuỷ ngân trong môi trường, chúng ta cần

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

thuỷ ngân ở dạng ít độc tính hơn như những giọt thuỷ ngân hoặc thuỷ ngân sunfua.

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

và giữ lại trong trầm tích. Ngoài ra, một số loài thực vật còn có khả năng tích luỹ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Một phần thuỷ ngân này liên kết với lưu huỳnh tạo thành kết tuả thuỷ ngân sunfua

Hg22+, nó dễ dàng kết hợp với các amino axit có chứa lưu huỳnh của protein. Hg2+ cũng tạo liên kết với hemoglobin và albumin trong huyết thanh vì cả hai chất này đều có chứa nhóm thiol (SH). Song Hg

2+

không thể dịch chuyển qua màng tế bào

nên nó không thể thâm nhập vào các tế bào sinh học.

14 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

- Các hợp chất hữu cơ của thủy ngân có độc tính cao nhất, đặc biệt là metyl thủy ngân CH3Hg+, chất này tan được trong mỡ, phần chất béo của các màng... Đặc tính nguy hiểm nhất của ankyl thủy ngân (RHg+) là có thể dịch chuyển

N

được qua màng tế bào và thâm nhập vào mô của bào thai qua nhau thai. Khi người

H

Ơ

mẹ bị nhiễm metyl thủy ngân thì đứa trẻ sinh ra thường chịu những thương tổn

.Q

Đ

phân chia nhiễm sắc thể, phá vỡ nhiễm sắc thể và ngăn cản sự phân chia tế bào. Các

TR ẦN

Trong môi trường nước, thủy ngân và muối của thủy ngân có thể chuyển hóa thành metyl thủy ngân hay dimetyl thủy ngân (CH3)2Hg bởi các vi khuẩn kỵ khí. Đimetyl thủy ngân trong môi trường axit yếu sẽ chuyển hóa thành metyl

10 00

B

thủy ngân (CH3Hg+).

1.4. Giới thiệu một số vấn đề cơ bản về phổ hấp thụ nguyên tử (AAS)

A

Cơ sở lí thuyết của phép đo:

H

Ó

Đo sự hấp thụ năng lượng (bức xạ đơn sắc) của nguyên tử tự do ở trong trạng

Í-

thái hơi (khí) khi chiếu chùm tia bức xạ qua đám hơi của nguyên tố đó trong môi

-L

trường hấp thụ.

ÁN

Muốn thực hiện phép đo phổ hấp thụ nguyên tử của một nguyên tố cần phải

Đ

ÀN

TO

thực hiện các quá trình sau:

IỄ N D

H Ư

(CH3Hg+) trong máu vào khoảng 0,5 ppm.

N

G

triệu chứng nhiễm độc thủy ngân bắt đầu xuất hiện khi nồng độ metyl thủy ngân

1. Chọn các điều kiện và một loại trang bị phù hợp để chuyển mẫu phân tích

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

rối loạn việc truyền các xung thần kinh. Nhiễm độc metyl thủy ngân cũng dẫn tới sự

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

cản quá trình vận chuyển đường qua màng làm suy giảm năng lượng của tế bào, gây

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

liệt, co giật, trí tuệ kém phát triển. Khi thủy ngân liên kết với màng tế bào sẽ ngăn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

không thể hồi phục được về hệ thần kinh trung ương, gây nên bệnh tâm thần phân

từ trạng thái ban đầu (rắn hay dung dịch) thành trạng thái hơi của các nguyên tử tự do. Đó chính là quá trình hoá hơi và nguyên tử hoá mẫu.

2. Chiếu chùm tia bức xạ đặc trưng của nguyên tố cần phân tích qua đám hơi nguyên tử tự do vừa được tạo ra ở trên. Các nguyên tử của nguyên tố cần xác định trong đám hơi sẽ hấp thụ những tia bức xạ nhất định và tạo ra phổ hấp thụ của nó.

15 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

3. Tiếp đó, nhờ một hệ thống máy quang phổ người ta thu toàn bộ chùm sáng, phân ly và chọn một vạch phổ hấp thụ của nguyên tố cần phân tích để đo cường độ của nó. Cường độ đó chính là tín hiệu hấp thụ. Trong một giới hạn nồng độ nhất

N

định của nồng độ C, giá trị cường độ này phụ thuộc tuyến tính vào nồng độ C của

H

Ơ

nguyên tố ở trong mẫu phân tích theo phương trình:

Đ

Hằng số thực nghiệm k phụ thuộc vào tất cả các điều kiện hoá hơi và nguyên

N

G

tử hoá mẫu nhất định đối với một hệ thống máy AAS và với các điều kiện đã chọn

H Ư

cho mỗi phép đo; b là hằng số bản chất, phụ thuộc vào từng vạch phổ của từng

TR ẦN

nguyên tố. Giá trị b=1 khi nồng độ C nhỏ, khi C tăng thì b nhỏ xa dần giá trị 1. Như vậy, mối quan hệ giữa Aλ và C là tuyến tính trong một khoảng nồng độ nhất định.

Khoảng nồng độ này được gọi là khoảng tuyến tính của phép đo.

10 00

B

Trong phép đo AAS, phương trình (*) ở trên chính là phương trình cơ sở để định lượng một nguyên tố.

Ó

A

Trang bị của phép đo

H

Dựa vào nguyên tắc của phép đo, ta có thể mô tả hệ thống trang bị của thiết

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

bị đo phổ AAS theo sơ đồ 1.1

Sơ đồ 1: Hệ thống trang bị của thiết bị đo phổ AAS

Phần 1. Nguồn phát chùm tia bức xạ cộng hưởng của nguyên tố cần phân

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

b: Hằng số bản chất (0< b ≤ 1).

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

C: Nồng độ của nguyên tố cần xác định trong mẫu đo phổ.

IỄ N D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

k: Hằng số thực nghiệm.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Aλ: Cường độ của vạch phổ hấp thụ.

U Y

Trong đó:

N

Aλ = k.C.b (*)

tích. Đó có thể là đèn catốt rỗng (Hollow Cathode Lamp-HCL), hay đèn phóng điện không điện cực (Electrodeless Discharge Lamp-EDL), hoặc nguồn phát bức xạ liên tục đã được biến điệu.

Phần 2. Hệ thống nguyên tử hoá mẫu. Hệ thống này được chế tạo theo ba loại kỹ thuật nguyên tử hoá mẫu. Đó là:

16 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

- Kỹ thuật nguyên tử hoá mẫu bằng ngọn lửa đèn khí (F-AAS) - Kỹ thuật nguyên tử hoá mẫu không ngọn lửa (ETA-AAS) - Kỹ thuật hoá hơi lạnh (CV-AAS)

N

Phần 3. Bộ phận đơn sắc (hệ quang học) có nhiệm vụ thu, phân ly và chọn

H

Ơ

tia sáng (vạch phổ) cần đo hướng vào nhân quang điện để phát hiện và đo tín hiệu

U Y

G

Đ

- Bộ chỉ thị hiện số

N

- Bộ máy in

H Ư

- Máy tính với màn hình để hiển thị dữ liệu, phần mềm xử lý số liệu và điều

1.4.1. Nguyên tử hoá mẫu

TR ẦN

khiển toàn bộ hệ thống máy đo. [16]

B

Nguyên tử hoá mẫu là công việc hết sức quan trọng của phép đo phổ hấp

10 00

thụ nguyên tử, vì chỉ có các nguyên tử tự do ở trạng thái hơi mới cho phổ hấp thụ nguyên tử.

Ó

A

Mục đích của quá trình này là tạo ra được đám hơi các nguyên tử tự do từ

Í-

H

mẫu phân tích với hiệu suất cao càng ổn định, để phép đo đạt kết quả chính xác và

-L

có độ lặp lại cao. Hiện nay thường dùng hai kỹ thuật đó là nguyên tử hoá mẫu phân

ÁN

tích trong ngọn lửa khí và nguyên tử hoá không ngọn lửa, vì vậy ứng với hai kỹ

TO

thuật hoá mẫu này ta có hai phép đo tương ứng là phép đo phổ hấp thụ nguyên tử

Đ

ÀN

trong ngọn lửa và phép đo phổ hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa. a. Kĩ thuật nguyên tử hóa không ngọn lửa

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

- Bộ tự ghi để ghi các pic hấp thụ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

- Điện kế chỉ thị tín hiệu AAS

IỄ N D

.Q

có thể là:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Phần 4. Bộ phận khuyếch đại và chỉ thị tín hiệu AAS. Phần chỉ thị tín hiệu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

hấp thụ AAS của vạch phổ.

Kỹ thuật nguyên tử hoá không ngọn lửa là quá trình nguyên tử hoá tức khắc

trong thời gian rất ngắn nhờ năng lượng của dòng điện công suất lớn và trong môi trường khí trơ. Quá trình nguyên tử hoá xảy ra theo ba giai đoạn kế tiếp nhau: sấy khô, tro hoá luyện mẫu, nguyên tử hoá để đo phổ hấp thụ và cuối cùng là làm sạch

17 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

cuvet. Nhiệt độ trong cuvet graphit là yếu tố chính quyết định mọi sự diễn biến của quá trình nguyên tử hoá mẫu. [17] - Giai đoạn sấy khô mẫu: Giai đoạn này đảm bảo cho việc dung môi hoà tan

N

mẫu bay hơi nhẹ nhàng và hoàn toàn, không làm bắn mẫu, mất mẫu. Nhiệt độ và thời

Ơ

gian sấy khô của mỗi loại mẫu là phụ thuộc vào bản chất của các chất ở trong mẫu và

N

H

dung môi hoà tan nó. Không nên sấy mẫu ở nhiệt độ cao và sấy khô nhanh. Nhiệt độ

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

G

từ và ở nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ giới hạn.

H Ư

- Giai đoạn nguyên tử hoá: Giai đoạn này thực hiện trong khoảng thời gian

TR ẦN

rất ngắn từ 3 đến 6 giây và tốc độ tăng nhiệt rất lớn từ 1800 - 2500 oC/giây.

Kỹ thuật nguyên tử hoá mẫu không ngọn lửa ra đời sau kỹ thuật nguyên tử hoá mẫu trong ngọn lửa. Nhưng kỹ thuật này phát triển rất nhanh và được ứng dụng

10 00

B

rất phổ biến. Kỹ thuật này cung cấp cho phép đo AAS có độ nhạy rất cao (ppb). Do đó khi phân tích lượng vết các kim loại trong nhiều trường hợp không cần làm giầu

A

sơ bộ các nguyên tố cần xác định. Tuy nhiên độ ổn định của phép đo này thường

H

Ó

kém hơn phép đo trong ngọn lửa, ảnh hưởng của phổ nền là rất lớn.

Í-

b. Nguyên lý của kỹ thuật hoá hơi lạnh

-L

Hai kỹ thuật nguyên tử hoá mẫu bằng ngọn lửa và không ngọn lửa đều sử dụng

ÁN

năng lượng nhiệt để nguyên tử hoá mẫu. Tuy nhiên có một số nguyên tố có nhiệt độ

TO

nguyên tử hoá cao, nghĩa là nhiệt độ chuyển từ dạng ion về dạng nguyên tử tự do:

Đ IỄ N D

Đ

nhiệt độ thuân lợi cho giai đoạn nguyên tử hoá mẫu tiếp theo. Tro hoá mẫu phải từ

Hg2+ → Hg0 (hơi) As3+ → As0 (hơi)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

mùn có trong mẫu bị tro hoá (đốt cháy), đồng thời cũng là để nung luyện mẫu ở một

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

- Giai đoạn tro hoá luyện mẫu: Trong giai đoạn này các hợp chất hữu cơ và

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

trong thời gian từ 25 - 40 giây với lượng mẫu được bơm vào cuvet nhỏ hơn 100L.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

phù hợp đa số với mẫu vô cơ trong dung môi nước nằm trong khoảng 100 - 150 0C

nhưng nhiệt độ bay hơi của chúng lại rất thấp. Do vậy các nguyên tử tự do sẽ bị mất trong quá trình đó nếu sử dụng hai kỹ thuật kể trên. Chính vì thế người ta phải sử dụng kỹ thuật hoá hơi lạnh cho các nguyên tố loại này. Kỹ thuật hoá hơi lạnh dựa trên việc chuyển các nguyên tố cần xác định về dạng hợp chất hydrua hoặc nguyên tử tự do dễ bay hơi. Kỹ thuật này được áp dụng cho các nguyên tố: Hg, As, Se, Te,

18 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Sb, Sn, Bi…là những nguyên tố dễ chuyển về dạng nguyên tử tự do hoặc hợp chất hydrua dễ bay hơi nhờ phản ứng với các chất khử mạnh nào đó. Các chất khử được dùng là: bột kẽm, bột magie, NaBH4, SnCl2…

Phản ứng của NaBH4 với các nguyên tố trong mẫu xảy ra như sau:

Ơ

N

2 NaBH4 + Hg2+ → Hgo + B2H6↑ + H2↑ + 2Na+

N

H

6 NaBH4 + As3+ → AsH3↑ + 3 B2H6↑ + 3/2 H2↑ + Na+

.Q

G

Đ

Các phản ứng được diễn ra trong một thiết bị kín, sau đó hơi thủy ngân được

N

khí mang dẫn tới cuvet thạch anh nằm trên chùm sáng của đèn catôt rỗng. Phương trên thế giới.

1.4.2. Nguồn phát bức xạ đơn sắc

TR ẦN

H Ư

pháp này có độ chính xác và độ nhạy cao, thao tác dễ dàng nên được sử dụng rộng

B

Trong phép đo này ta cần có nguồn phát ra bức xạ đơn sắc của nguyên tố cần

10 00

phân tích để chiếu qua môi trường hấp thụ. Nguồn phát này thường là các đèn catốt rỗng (HCL), các đèn phóng điện không điện cực (EDL), các đèn phổ liên tục có

A

biến điệu (đã được đơn sắc hoá). Các đèn này có các tính chất: tạo ra được tia phát

H

Ó

xạ nhậy đặc trưng của nguyên tố cần phân tích; Chùm tia phát xạ này có cường độ

Í-

ổn định, lặp lại được trong nhiều lần đo khác nhau trong cùng điều kiện, điều chỉnh

-L

được với cường độ mong muốn cho mỗi phép đo; Cung cấp được một chùm tia phát

ÁN

xạ thuần khiết chỉ bao gồm một số vạch nhậy đặc trưng của nguyên tố phân tích,

TO

phổ nền của nó không đáng kể; cường độ của chùm tia phát xạ đơn sắc của đèn là

ÀN

cao và bền vững theo thời gian, không bị các yếu tố vật lý khác nhiễu loạn, ít bị ảnh

D

IỄ N

Đ

hưởng bởi các dao động của điều kiện làm việc [17].

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

SnCl2 + Hg2+ → Sn4+ + Hg0 + 2Cl-

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

2 NaBH4 + Hg2+ → Hg + B2H6↑ + H2↑ + 2Na+

TP

Người ta thường dùng hai chất khử là NaBH4 và SnCl2, phản ứng xảy ra như sau:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

thành thủy ngân trung hoà sẽ bay hơi thành các nguyên tử tự do ngay ở nhiệt độ phòng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Đối với nguyên tố thuỷ ngân, trong dung dịch nó là cation, sau khi được khử

1.4.3. Hệ thống đơn sắc Hệ thống đơn sắc là hệ thống để thu, phân ly, chọn và phát hiện vạch phổ hấp thụ cần phải đo. Hệ thống đơn sắc là một máy quang phổ có độ phân giải tương đối cao. Chùm tia phát xạ cộng hưởng của nguyên tố cần nghiên cứu được phát ra từ đèn catốt rỗng sau khi đi qua môi trường hấp thụ sẽ được hướng vào khe

19 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

máy và vào hệ trực chuẩn rồi vào bộ tán sắc vào hệ hội tụ để chọn 1 tia cần đo. Tại đó chùm sáng đa sắc được chuẩn trực, phân ly và sau đó chỉ một vạch phổ cần đo được chọn và hướng vào khe đo tác dụng vào nhân quang điện để phát hiện và xác định cường độ của vạch hấp thụ đó.

Ơ

N

1.4.4. Nhân quang điện (Detector)

N

H

Các nhân quang điện tử hoạt động theo hiệu ứng quang điện tử ngoài (khi

.Q

khuếch đại nhiều lần [17].

G

Đ

Để tiến hành nghiên cứu xác định tổng hàm lượng Pb, As trong quá trình đo

N

mẫu chúng tôi sử dụng hệ thống máy quang phổ hấp thụ nguyên tử AAS-AA-240Z

H Ư

với kĩ thuật GF-AAS không ngọn lửa và tiến hành xác định hàm lượng Hg chúng

TR ẦN

tôi sử dụng kĩ thuật hydrua hóa trên máy VAG-77. Tiến hành đo tổng Pb, As, Hg trên thiết bị phát xạ nguyên tử ICP-OES.

B

1.5. Phương pháp phổ phát xạ nguyên tử (ICP-OES)

10 00

1.5.1. Cơ sở lý thuyết

Nguyên tắc: dựa trên sự khác biệt về năng lượng phát xạ (đặc trưng bởi bước

Ó

A

sóng) của nguyên tử hay ion (ở trạng thái tự do), khi nhận được năng lượng kích

H

thích bởi sóng radio.

-L

Í-

Hệ thống ICP-OES sử dụng phương pháp nguyên tử hóa mẫu bằng chùm tia

ÁN

plasma. Tại khu vực nguyên tử hóa, nhiệt độ có thể lên đến 10000 K, lớn hơn rất

TO

nhiều so với kỹ thuật ngọn lửa (F-AAS) hoặc kỹ thuật lò graphit (GF-AAS). Ưu điểm này của hệ thống giúp phân tích chính xác những nguyên tố có khả năng chịu

D

IỄ N

Đ

ÀN

nhiệt cao và loại bỏ sự ảnh hưởng của nền mẫu.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

nay lại hướng về các emitơ tiếp theo...cứ như vậy cường độ dòng ra của máy được

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

(cực phát) đầu tiên sẽ gây sự phát xạ điện tử thứ cấp từ emitơ thứ hai các điện tử

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

điện tử thứ cấp. Các điện tử được bố trí để đo dòng điện tử sơ cấp rơi trên emitơ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

hấp thụ ánh sáng sẽ bứt điện tử khỏi bề mặt bị chiếu sáng) và hiệu ứng phát quang

Chùm tia plasma được tạo ra bởi 3 yếu tố là dao động sóng cao tần radio,

dòng hơi argon (Ar) và trường điện từ ở khu vực gần đỉnh “ngọn đuốc” (Torch).

Dòng khí Argon khi được thổi qua trường điện từ bị tác động, tạo ra các ion và electron. Hỗn hợp này sẽ được thổi vào thiết bị đốt (Torch), tại đây, dưới sự tác

20 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

động của sóng radio cao tần (còn gọi là sự kết nối cảm ứng) giúp ổn định hỗn hợp khí dẫn điện (Argon và electron), duy trì cường độ và hình dáng chùm tia plasma.

Các nguyên tử hay ion của nguyên tố, khi nhận năng lượng kích thích từ

N

nguồn plasma, sẽ chuyển từ trạng thái cơ bản sang trạng thái kích thích. Trạng thái

H

Ơ

kích thích này chỉ tồn tại trong thời gian ngắn (10-12-10-8 giây), sau đó các mảnh ion

.Q

H Ư

N

mẫu thử theo phương trình Lomaskin - Schraibow:

G

Cường độ vạch phổ (phát xạ) tỷ lệ với nồng độ nguyên tử hay ion có trong

TR ẦN

I=a.Cb (*) Trong đó:

I: cường độ vạch phát xạ

C: nồng độ nguyên tử hoặc ion cho cường độ phát xạ I

10 00

B

a: được gọi là hằng số thực nghiệm. b: là hằng số bản chất, phụ thuộc bản chất từng nguyên tố.

Ó

A

Dựa vào phương trình (*) để định lượng một nguyên tố trong dung dịch khi

Í-

H

so sánh cường độ vạch phát xạ gây ra bởi nguyên tố này trong dung dịch với cường

-L

độ phát xạ của một dãy dung dịch chuẩn biết trước nồng độ.

ÁN

1.5.2. Cấu trúc máy

TO

a. Bộ phận tiêm mẫu: có chức năng hóa hơi mẫu (dạng dung dịch) thành các

Đ

ÀN

hạt sol khí với kích thước cực nhỏ.

- Bơm: chuyển mẫu (dạng dung dịch hoặc hơi) vào thiết bị phun.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Đ

và được xử lý bằng phần mềm của máy tính.

IỄ N D

ẠO

bước sóng đặc trưng khác nhau. Tín hiệu quang sẽ được chuyển thành tín hiệu điện

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

thống lăng kính và bộ lọc đơn sắc). Các nguyên tố khác nhau sẽ có các bức xạ với

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

xạ này sẽ được thu vào dầu dò dưới dạng các bước sóng riêng biệt (sau khi qua hệ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

hoặc nguyên tử sẽ phát ra bức xạ đặc trưng và trở về trạng thái cân bằng. Các bức

- Thiết bị phun: chuyển mẫu dưới dạng dung dịch thành các hạt sol khí và

đưa vào buồng lọc.

- Buồng lọc: loại bỏ các hạt sol khí có kích thước lớn và chuyển mẫu vào trung tâm nguồn plasma

21 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

b. Nguồn plasma: tại đây, mẫu sẽ được cung cấp năng lượng đến trạng thái kích thích (trạng thái có thể phát xạ).

- Nguồn phát sóng radio: nguồn phát ra dao động điện từ trường cao tần

N

(27,12 triệu vòng/giây).

Ơ

- Thiết bị tải: bức xạ này sẽ được đưa tới bộ phận đốt bằng thiết bị tải.

U Y

c. Phổ kế: chức năng chính là gây nhiễu xạ ánh sáng trắng thành các bước

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Hình 1.1. Sơ đồ cấu tạo của phổ kế

Í-

d. Thiết bị chuyển hóa thành tín hiệu điện: chuyển hóa các tín hiệu quang từ

-L

đầu dò thành các tín hiệu điện.

ÁN

e. Phần mềm và máy tính: điều khiển quá trình phân tích, lựa chọn các điều

TO

kiện phân tích, xử lý các tín hiệu điện thu được và xuất kết quả.

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

độ của nguyên tố.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

thực hiện đo lường mật độ quang của các bức xạ. Mật độ quang tỉ lệ thuận với nồng

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

sóng đơn sắc. Đầu dò có tác dụng thu nhận các bức xạ có bước sóng khác nhau và

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

- Thiết bị đốt: tại đây bức xạ sẽ được chuyển thành plasma bởi dòng thổi argon.

22 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

H Ư

N

Khu vực nguyên tử hóa mẫu có nhiệt độ cao (lên đến 10000 K). Ưu thế này giúp phân tích các nguyên tố có khả năng chịu nhiệt cao với độ chính xác thích hợp

TR ẦN

và loại bỏ sự ảnh hưởng phức tạp của nền mẫu.

Mật độ electron trong trường điện từ cao (1014-1016 cm-3), nguồn cung cấp

B

năng lượng kích thích ổn định.

10 00

Phân tích đồng thời nhiều nguyên tố (hơn 60 nguyên tố cùng một lúc) với độ

A

chính xác cao.

Ó

Sự cản nhiễu nền và sự cản nhiễu của các yếu tố hóa học thấp.

Í-

H

Giới hạn phát hiện thấp đối với hầu hết các nguyên tố.

-L

Khoảng tuyến tính rộng, độ đúng và độ chính xác cao.

ÁN

1.5.4. Nhiễu phổ trong ICP-OES

TO

a. Ảnh hưởng phức tạp của nền mẫu

ÀN

Phổ phát xạ phụ thuộc vào thành phần của nền mẫu khảo sát. Nếu trong mẫu

D

IỄ N

Đ

tồn tại sự hiện diện các nguyên tố có nồng độ cao (ngoài nguyên tố cần xác định),

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Đ

1.5.3. Ưu điểm của ICP-OES

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Hình 1.2. Cấu tạo máy ICP-OES

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

phổ đồ sẽ xuất hiện những bức xạ nền liên tục. Hiện tượng này gọi là sự trôi nền, nó sẽ gây ra sự sai khác về đường nền của phổ thu được so với phổ của dung dịch mẫu tinh khiết (chỉ tồn tại duy nhất nguyên tố cần xác định). Để khắc phục tình trạng này, có thể tiến hành phân tích mẫu điển hình cho mỗi nguyên tố ở các bước sóng phân tích khác nhau.

23 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

b. Hiện tượng chồng lấp phổ Chồng lấp phổ, một trong những vấn đề thường gặp nhất của ICP-OES, là hệ quả trực tiếp từ đặc tính nguyên tử hóa mẫu bằng nhiệt độ cao (để giảm ảnh hưởng của những nền mẫu dễ bay hơi và tối ưu sự phát xạ của nguyên tố). Khi đó, phổ của những

N

H

vậy, sự lựa chọn bước sóng phụ thuộc rất nhiều vào đặc trưng phổ gần bước sóng đó.

Ơ

N

nguyên tố có hàm lượng vết sẽ bị ảnh hưởng bởi những nguyên tố có nồng độ cao. Vì

Sự chồng lấp cánh phổ (che lấp một phần) Hiện tượng này còn gọi là sự mở

Ó

A

rộng peak. Sự mở rộng peak là do sự cộng hưởng. Độ rộng của peak sẽ tăng tỉ lệ

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

thuận với số lượng va chạm giữa các nguyên tử ở trạng thái kích thích và cơ bản.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP ẠO Đ G N H Ư TR ẦN B

10 00

Hình 1.3. Hiện tượng chồng lấp phổ toàn phần

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

thể phân giải được phổ của từng nguyên tố riêng biệt.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

nguyên tố khác nhau cùng phát xạ ở 1 bước sóng. Trong trường hợp này, ta không

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Sự chồng lấp phổ trực tiếp (che lấp toàn phần) Hiện tượng này xảy ra khi 2

Hình 1.4. Hiện tượng chồng lấp phổ một phần

24 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Để khắc phục hiện tượng nhiễu phổ này, có thể sử dụng phần mềm MSF (Perkin-Elmer) hoặc FAST (Varian/Agilent).

Phần mềm MSF cho phép xây dựng mô hình đường nền phổ thích hợp của

N

nguyên tố cần phân tích có trong mẫu thông qua việc phân tích 3 yếu tố: nền mẫu,

Ơ

mẫu trắng và dung dịch mẫu tinh khiết (chỉ chứa nguyên tố cần phân tích). Sau khi

U Y

chính xác hàm lượng nguyên tố cần phân tích trong mẫu.

.Q

ẠO

ứng, thong thường là 3 yếu tố: dung dịch mẫu trắng, dung dịch chất phân tích tinh

G

Đ

khiết và dung dịch nhiễu tinh khiết. Vì vậy, để sử dụng phần mềm này, cần hiểu rõ

N

bản chất nhiễu do nền mẫu gây ra. [18]

H Ư

1.6. Một số phương pháp xử lý mẫu đất, trầm tích xác định hàm lượng kim

TR ẦN

loại nặng

Hoàng Thị Thanh Thủy, Nguyễn Như Hà Vy, Từ Cẩm Loan đã phá mẫu trầm tích bằng HCl đặc và HNO3 đặc theo tỷ lệ thể tích là 3:1 trong bình cầu và đun nóng

10 00

B

trong vòng 2h ở nhiệt độ 80oC (trước đó ngâm hóa chất trong vòng 10-12h) để xác định các kim loại nặng trong trầm tích sông, rạch tại thành phố Hồ Chí Minh. Hàm

A

lượng tổng các kim loại được đo bằng máy hấp thụ nguyên tử ngọn lửa AAS.[5]

H

Ó

Các tác giả M. Bettinelli, G. M. Beone, S. Speziaa và C. Baffi đã sử dụng

Í-

hỗn hợp dung dịch gồm HF: HCl: HNO3 theo tỷ lệ thể tích 1: 3: 1 xử lý mẫu đất và

-L

trầm tích để xác định hàm lượng tổng các ion kim loại (Cd, Co, Cr, Cu, Mn, Ni, Pb

ÁN

và Zn) trong các mẫu đó bằng kỹ thuật ICP-MS [19].

TO

Xiaodan Wang, Genwei Cheng, Xianghao Zhong và Mai - Heli đã sử dụng

các axit H2SO4, HNO3 và HF để xử lý mẫu đất, xác định tổng hàm lượng các kim

D

IỄ N

Đ

ÀN

loại B, Mo, Zn, Cu, Se, Cd, Pb, Cr, Ni, Hg và As trong các mẫu đất rừng lấy tại

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

dựng bằng cách đo lường hàm lượng các thành phần mong muốn và kết quả tương

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

tách tín hiệu chất phân tích từ phổ thô (thu được) ban đầu. Mô hình này được xây

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Phần mềm FAST sử dụng kỹ thuật xây dựng mô hình phổ tiên tiến để phân

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

xây dựng mô hình, phần mêm sẽ tự động hiệu chỉnh lại đường nền phổ và xác định

vùng núi cao phía đông Tibetan Plateu của Trung Quốc. Kết quả cho thấy có sự tương quan giữa các tính chất của đất và tổng hàm lượng các kim loại[20.]

Tessieretal đã nghiên cứu và phát triển quy trình chiết rút các dạng liên kết của kim loại trong mẫu đất và trầm tích, đồng thời cũng đưa ra phương pháp xác

25 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

định hàm lượng tổng tất cả các dạng của kim loại. Tác giả đã sử dụng các axit mạnh như HF, H2O2, HNO3, HClO4 để xử lý mẫu và thu được kết quả tốt [21].

Tác giả Vũ Đức Lợi đã tiến hành vô cơ hoá mẫu trầm tích sử dụng hỗn

N

hợp 3 axit với tỉ lệ HNO3 : HClO4 : H2SO4 là 1:1:5 thì hiệu suất thu hồi tốt với

Ơ

thời gian phân huỷ 30 phút [6].

U Y

1.7.1. Đặc điểm công ty TNHH MTV than Khe Sim

.Q

Đ

với chủng loại sản phẩm chính là than Antranxit.

G

* Địa hình:

H Ư

N

Phần lớn diện tích khu mỏ là dãy núi cao Khe Sim gồm các đồi núi tiếp nhau và bị phân tách mạnh mẽ bởi hệ thống suối cạn. Do địa hình cao rất dốc nên các

TR ẦN

suối chỉ có nước vào mùa mưa. Phần lớn địa hình còn ở trạng thái nguyên thủy, chỉ có một phần địa hình bị phân cách bởi tầng khai thác lộ thiên vỉa dày của Công ty

10 00

B

TNHH MTV Khe Sim ở trung tâm mỏ và công trường khai thác than lộ thiên các phân vỉa dày của Công ty than Thống Nhất - Vinacomin ở phía Đông Nam khu mỏ.

Ó

H

* Sông suối

A

Ngoài ra còn có một số tầng đất đá thải ở phía Đông khu mỏ.

Í-

Do đặc điểm địa hình địa mạo nên hệ thống dòng chảy nước mặt của mỏ

-L

được chia thành hai hệ thống chảy về hướng Bắc và hướng Nam. Trong mỏ không

ÁN

có sông, suối suối lớn mà chỉ có khe nhỏ, hầu hết là các khe cạn. Vào mùa mưa khi

TO

có nước, nước mưa từ các sường dốc vào các khe suối, nhưng tiêu thoát nhanh

D

IỄ N

Đ

ÀN

không có khả năng gây lụt lội trong mỏ. * Đặc điểm công nghệ khai thác than

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

thác than trên địa bàn thành phố Cẩm Phả. Công ty đi vào hoạt động khai thác thạn

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

theo quyết định số 148/QĐ-QP với nhiệm vụ huấn luyện dự bị động viên và khai

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Công ty TNHH một thành viên than Khe Sim được thành lập ngày 17/2/1998

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

1.7. Giới thiệu công ty TNHH MTV than Khe Sim

Khai thác than của Công ty TNHH MTV Khe Sim áp dụng phương pháp: Khai thác lộ thiên Công nghệ khai thác than lộ thiên được cơ giới hóa hoàn toàn bao gồm các khâu công nghệ và thiết bị chủ yếu sau:

26 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

- Phá vỡ đất đá: Chủ yếu bằng khoan nổ mìn. Thiết bị khoan là máy khoan xoay cầu, các loại máy khoan xoay đập thủy lực, đường kính lõ khoan từ 90-250 mm - Xúc bốc: Sử dụng máy xúc, dung tích gầu từ 1,2- 5 m3

Ơ

ô tô có trọng tải 10-30 tấn, vận tải than ngoài mỏ bằng đường sắt, băng tải và ô tô.

N

- Vận tải: Hiện nay vận tỉa đất đá và vận chuyển than trong mỏ chủ yếu bằng

N

H

- Đổ thải đất đá: Chủ yếu dùng hình thức đổ tải ô tô, kết hợp máy gạt. Bãi thải

G

tháng một lần/ năm. Quan trắc môi trường định kì giúp kiểm tra, giam sát chất

H Ư

N

lượng môi trường khu vực đồng thời làm giảm thiểu ô nhiễm nếu có đảm bảo sự phát triển bền vững của công ty.

TR ẦN

1.7.2. Các công trình, biện pháp thu gom, xử lý nước thải: 1.7.2.1. Mạng lưới thu gom nước thải, thoát nước

10 00

B

a. Rãnh thu nước trên các tầng khai thác trong khai trường sản xuất - Vị trí thi công tại dọc các tầng chân khai thác, chân bãi thải.

- Hệ thống rãnh thu nước hở, thu gom nước mặt từ các tầng khai thác, mặt

Ó

A

bằng bãi thải chảy về suối thoát nước (thuộc hệ thống bảo vệ môi trường khu vực

H

Tây Khe Sim) và về hố lắng, lắng đọng đất đá trước khi chảy ra suối Lép Mỹ.

-L

Í-

- Nạo vét, bốc xúc đất đá, khơi thông rãnh thoát nước bằng máy đào.

ÁN

- Thời gian thực hiện: trước mùa mưa bão hàng năm và sửa chữa, khơi thông

TO

khi bị tắc ngẽn khi có mưa bão....

Đ

ÀN

b. Rãnh thu gom xung quanh xưởng sửa chữa, văn phòng công trường - Vị trí thi công xung quanh xưởng, văn phòng Công trường.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

học, Công nghệ, Môi trường -Vinacomin thực hiện quan trắc môi trường định kì 3

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

ẠO

Hàng năm, công ty TNHH MTV Khe Sim phối hợp với công ty cổ phần tin

IỄ N D

TP

như: thoát nước, làm đường, sửa chứa thiết bị...

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ngoài ra, trong quá trình khai thác mỏ lộ thiên còn có các khâu phụ trợ khác

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

chủ yếu là bãi thải ngoài kết hợp đổ bãi thải trong vào các khai trường đã kết thúc.

- Hệ thống rãnh thu nước hở, xây gạch, đá hộc, thu gom nước mặt từ các mặt

bằng xưởng về hố lắng ba ngăn để tách dầu mỡ và nước thải văn phòng về bể xử lý nước thải sinh hoạt.

1.7.2.2. Các công trình xử lý nước thải đã được xây lắp a. Công trình xử lý nước thải sinh hoạt:

27 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

- Vị trí xây dựng: Khu nhà ở công nhân Phân xưởng Vận tải tiêu thụ.

- Mục tiêu: Xử lý toàn bộ lượng nước thải sinh hoạt từ khu vực văn phòng và nhà ăn, nhà sinh hoạt... trên khu vực Công trường 1, Phân xưởng VT-TT đạt tiêu

N

chuẩn xả thải (QCVN14:2008/BTNMT) trước khi thải vào môi trường.

Ơ

- Nước thải phát sinh chủ yếu từ chế biến thực phẩm, nước thải vệ sinh tắm

N

H

giặt và nước thải từ mặt bằng xưởng sửa chữa. Đối với nước thải từ mặt bằng xưởng

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

được dẫn vào bể thu gom phải đi qua hệ thống song chắn rác để loại bỏ rác, cặn lớn.

N

G

Tại bể thu gom các cặn lắng có kích thước lớn sẽ lắng xuống, chỉ còn cặn lơ lửng.

H Ư

Sau đó nước thải được bơm cưỡng bức sang bể lắng trung hòa bằng bơm nước thải

TR ẦN

ngầm. Tại bể trung hòa có lắp đặt hệ thống bơm ngầm giống bể thu gom. Ngoài ra bể còn lắp thêm hệ thống máy để đo pH trước khi bơm sang bể số 3 - bể xử lý sinh

B

học. Nếu pH không thuộc khoảng 6 - 7,5 thị tự động hóa chất (NaOH) được cho vào

10 00

để trung hòa độ pH thông qua đường ống dẫn hóa chất và bơm định lượng, thời gian lưu nước thải là 8 đến 12 giờ tùy thuộc lượng nước chảy vào bể thu gom, bể trung

Ó

A

hòa mang tính chất gần giống như bể lắng sơ cấp, tại đây có thể loại bỏ được 50 -

H

70 % chất rắn lơ lửng và 25 - 40 % BOD của nước.. Thời gian xử lý tối thiểu là 48

-L

Í-

giờ. Nước thải sau đó được chảy tràn sang bể lắng thứ cấp. Bể có công dụng lắng

ÁN

các cặn bẩn mà vi sinh vật đã phân giải các chất hữu cơ từ bể số 3. Nước thải sau đó được dẫn sang bể keo tụ, bể tuyển nổi rồi chuyển sang bể lắng thứ cấp số 2 rồi tới bể khử trùng. Bể keo tụ và bể tuyển nổi có dung tích là như nhau: 6m3. Bể đều có hệ

D

IỄ N

Đ

ÀN

thống đường ống dẫn hóa chất vào để giúp cho quá trình keo tụ và tuyển nổi diễn ra

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Thành phần chỉ gồm các kim loại nặng chưa lắng ở bể lắng dầu ba ngăn. Nước thải

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

lắng dầu ba ngăn hầu như dầu mỡ thải, bùn thải có lẫn trong nước không còn.

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

quanh xưởng sửa chữa. Thành phần nước có lẫn dầu mỡ, bùn thải nhưng khi qua bể

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

sửa chữa được dẫn về bể lắng dầu ba ngăn thông qua hệ thống rãnh thoát nước xung

được nhanh hơn. Ngoài ta bể còn lắp thêm hệ thống máy khuấy được đặt ở mặt bể để khuấy trộn đều hóa chất và nước thải. Nước thải từ bể lắng thứ cấp số 01 tự chảy tràn sang bể tuyển nổi. Tại đây hóa chất sử dụng là PAA dùng để kết dính các hạt cặn lơ lửng không lắng được kết dính lại thành bông lớn, nặng hơn nên dễ lắng hơn.

Tại bể keo tụ hóa chất sử dụng là PAC ít ăn mòn thiết bị, ít ảnh hưởng tới độ pH,

28 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

hóa chất này có tác dụng kết dính các hạt có kích thứơc nhỏ thành hạt có kích thước lớn để lắng. Thời gian lưu là 12 - 14 giờ. Nước được dẫn tới bể lắng thứ 2 để lắng các hạt đã được hóa chất PAA, PAC làm keo tụ, tuyển nổi. Sau đó nước được dẫn

N

tới bể khử trùng. Hóa chất xử lý: Hoá chất có chứa clo NaOCl (nước javel),

H

Ơ

Cloramin CH3C6H4SO2NaCl nhằm loại bỏ vi sinh vật tồn tại trong nước thải. Kết

U Y .Q

b. Công trình xử lý nước thải bề mặt

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Nước từ hệ thống rãnh, hệ thống đường ống thoát nước được dẫn vào bể tập trung.

N

G

Tại bể tập trung bùn đất theo nước sẽ được lưu giữ lại. Sau đó nước được dẫn vào bể

H Ư

lắng dầu ba ngăn thông qua đường ống dẫn nước. Tại bể lắng dầu ba ngăn nước thải

TR ẦN

chủ yếu là nước có lẫn váng dầu và một số thành phần vô cơ cha lắng hết tại bể tập trung nước thải. Do đặc thù váng dầu thải luôn nhẹ hơn nước nên tại ngăn thứ nhất bể

B

lắng dầu ba ngăn, váng dầu thải được lưu giữ tại bể và một số tạp chất vô cơ lơ lửng,

10 00

nước thải được dẫn sang ngăn thứ hai thông qua 02 đường ống thoát nước được thiết kế hạn chế váng dầu chảy qua bể. Nước thải được dẫn sang ngăn thứ ba. Nước sau

Ó

A

khi sang bể thứ ba hầu như không còn tồn tại váng dầu thải, cặn vô cơ lơ lửng, nước

H

thải thông qua đường ống dẫn nước chảy vào suối thoát nước.

-L

Í-

c. Đối với nước moong:

ÁN

Hiện tại, công tác thoát nước moong được thực hiện bằng phương pháp bơm cưỡng bức nước từ lòng moong theo rãnh thoát nước ra hố lắng và nguồn tiếp nhận là suối Lép Mĩ.. Do nước moong phát sinh chủ yếu là nước mưa chảy từ mặt bằng

D

IỄ N

Đ

ÀN

bãi thải thu gom về moong nước nên thành phần nước thải chủ yếu là các tạp chất

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

nước được bố trí xung quanh xưởng sửa chữa và trong kho chứa chất thải nguy hại.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nước thải từ điểm phát sinh được dẫn vào hệ thống rãnh thoát nước, ống thoát

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

nước và chảy ra ngoài môi trường.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

thúc quá trình xử lý, nước thải đạt tiêu chuẩn cho phép được dẫn ra hệ thông thoát

vô cơ thường có trong nước moong như Fe, Mn, Cu, Zn... Nước moong khi được bơm ra môi trường tiếp nhận nước thường có màu xanh trong, không mùi, không vị.

Nước được bơm vào hệ thống rãnh dẫn nước tới 01 hố lắng được đặt trước cửa xả.

Tại đây nước được lưu lại để lắng các tạp chất. Nước lưu ở hố lắng khoảng 1-2 giờ rồi chảy vào suối Lép Mĩ, suối Ngô Quyền…[22].

29 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Í-

-L A

Ó

H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO

U Y

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

30

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Chương 2 THỰC NGHIỆM 2.1. Đối tượng nghiên cứu

.Q

As và Hg.

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

G

- Ứng dụng phương pháp xác định hàm lượng Pb, As và Hg tổng số trong

H Ư

một số mẫu nước mặt và đất ở khu vực mỏ than Khe Sim bằng phương pháp hấp

TR ẦN

thụ nguyên tử AAS và phát xạ nguyên tử ICP-EOS. 2.3. Phương pháp nghiên cứu

- Trong luận văn này chúng tôi chọn phương pháp xác định hàm lượng As và

10 00

B

Pb bằng quang phổ hấp thụ nguyên tử và xác định hàm lượng Hg tổng số bằng kỹ thuật hydrua hóa không ngọn lửa.

A

- Dùng phương pháp quang phổ phát xạ nguyên tử ICP-EOS xác định Pb, As

H

Ó

và Hg kết quả đem so sánh với phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử

Í-

2.3.1. Lấy mẫu và xử lí mẫu

-L

2.3.1.1. Lấy mẫu

ÁN

a. Mẫu đất

TO

Các mẫu đất được thực hiện lấy mẫu theo tiêu chuẩn TCVN 4046:1985 và

TCVN 5297:1995.

Bảng 2.1. Địa điểm vị trí mẫu đất phân tích xung quanh khu vực mỏ than Khe Sim

Đ STT Kí hiệu 1 MĐ1 2 MĐ2 3 MĐ3 4 MĐ4

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

- Đánh giá độ thu hồi bằng phương pháp thêm chuẩn.

IỄ N D

ẠO

- Đánh giá sai số và độ lặp lại của phương pháp.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

- Xác định giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng của phép đo.

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Khảo sát khoảng tuyến tính và xây dựng đường chuẩn cho phép đo Pb,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

2.2. Các nội dung nghiên cứu

H

và một số mẫu nước mặt ở xung quanh khu vực khai thác mỏ than Khe Sim.

Ơ

N

Xác định hàm lượng tổng số nguyên tố Pb, As, Hg có trong một số mẫu đất

Địa điểm lấy mẫu Lòng moong Tây Khe Sim Bãi thải Tây Khe Sim Bãi thải đã dừng hoạt động Tây Khe Sim Khu vực đã trồng cây cải tạo phục hồi môi trường khu Tây Khe Sim

31 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

MĐ5 Khu vực đồi tự nhiên khu Tây Khe Sim Xử lý sơ bộ mẫu đất:

5

- Mẫu đất lấy về đươ ̣c nhă ̣t sạch hế t rễ cây, lá cây và các thành phầ n không liên quan rồi được để khô tự nhiên trong 5 ngày trong điề u kiê ̣n thoáng gió không

Ơ

N

có ánh nắng sau đó sấ y khô ở nhiệt đô ̣ nhỏ hơn 400C.

N

H

- Sau khi mẫu đấ t đã khô ta tiến hành nghiề n mẫu đấ t và rây qua rây có cỡ lỗ

H Ư

N

Bảng 2.2. Địa điểm và vị trí lấy mẫu nước thải mỏ than Khe Sim Kí

Điểm lấy mẫu

1

Khu mỏ tây

NT1

Tại moong khai thác khu mỏ Tây Khe Sim

2

Khe Sim

NT2

Hố lắng trong khai trường vỉa dày Tây Khe Sim Nước thải đầu moong khu mỏ Tây Lộ Trí

NT4

Nước thải giữa moong

NT5

Hố lắng số 3

Í-

H

5

B

NT3

A

Khu mỏ Lộ Trí

Ó

4

Địa điểm lấy mẫu

10 00

3

hiệu

TR ẦN

STT

TO

ÁN

-L

Bảng 2.3. Địa điểm và vị trí lấy mẫu nước bề mặt ở khu vực

ÀN Đ IỄ N

NM1 Khu mỏ tây Khe Sim

3 4

Kí hiệu

Điểm lấy mẫu

1 2

xung quanh mỏ than Khe Sim

NM2 NM3

Khu mỏ Lộ Trí

NM4

Địa điểm lấy mẫu

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Lấy mẫu nước theo tiêu chuẩn 6663-1:2011

Đ

b. Mẫu nước

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

ẠO

- Mẫu lấ y phân tić h cầ n lấ y một lượng mẫu lưu để lưu giữ trong thời gian dài.

STT

D

TP

phân tích. Sau đó cho vào hộp nhựa và ghi nhãn.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

thí nghiệm bằng phương pháp ¼ hin ̀ h nón cho đế n khi đa ̣t khố i lượng tố i thiể u để

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

2 mm rồi trộn đề u, mẫu đấ t đươ ̣c chia nhỏ để tiế n hành lấ y mẫu đa ̣i diê ̣n đem làm

Suối Lép Mỹ (giáp khu mỏ) Suối Lép Mỹ (điểm cách vị trí xả thải 500 m về thượng lưu) Suối Lép Mỹ (điểm cách vị trí xả thải 500 m về hạ lưu) Suối Ngô Quyền (giáp khu mỏ)

32 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Suối Ngô Quyền (điểm cách vị trí xả thải 500 m về hạ lưu) Bảng 2.4: Địa điểm và vị trí lấymẫu nước thải sinh hoạt

5

NM5

ở khu vực xung quanh mỏ than Khe Sim

H

Nước thải SH khu tập thể công nhân tại công trường khu mỏ Tây

1

NTSH1

2

NTSH2

3

NTSH3 Nước thải sinh hoạt VPĐHSX 1 khu mỏ Đông Khe Sim

4

NTSH4 Nước thải sinh hoạt sau xử lí khu mỏ Đông Khe Sim

5

NTSH5 Nước thải sinh hoạt sau xử lí khu mỏ Tây Khe Sim

H Ư

vào bình đựng, mẫu được axit hóa ngay bằng axit HNO3 65% (khoảng 3 ml HNO3 cho

TR ẦN

1 lit mẫu nước). Với mẫu phân tích Hg, mẫu được chứa trong chai thuỷ tinh borosilicat.

Với mẫu phân tích chì, asen mẫu phải được đựng trong chai nhựa (chai đựng mẫu đã

B

được rửa sạch, tráng axit). Mẫu sau khi được xử lý như trên có thể bảo quản 1 tháng.

10 00

Ngay sau khi chuyển từ hiện trường về phòng thí nghiệm, mẫu nước được bảo quản mát trong tủ lạnh có nhiệt độ ~ 4˚C. Kiểm tra lại pH của các mẫu nước

Ó

A

thêm ngay axit để có pH < 2.

H

2.3.1.2. Quy trình xử lí mẫu

-L

Í-

* Quy trình xử lí mẫu đất đo hàm lượng As, Pb tổng số:

ÁN

Cân 1,000g mẫu khô cho vào cốc thủy tinh 100 ml, cho thêm 20 ml hỗn hợp

TO

cường thủy (HNO3 : HCl = 1 : 3), ngâm ở nhiệt độ phòng 20 phút, sau đó đun trên bếp cách cát ở 80oC đến gần cạn. Tiếp tục thêm 10 ml hỗn hợp cường thủy, đun đến

D

IỄ N

Đ

ÀN

khi gần cạn khô. Tiếp tục thêm 10 ml hỗn hợp cường thủy, đun đến khi xuấ t hiê ̣n

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

Mẫu nước ở các vị trí trên được lấy ở độ sâu 20 cm dưới bề mặt, sau khi chuyển

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

TP

.Q

Nước thải sau khi qua bể tự hoại 3 ngăn Tây Khe Sim

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Khe Sim

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ơ

N

Địa điểm lấy mẫu

STT Kí hiệu

că ̣n màu trắ ng thị dừng la ̣i. Để nguội, định mức bằng nước cất đến 100 ml rồi tiến hành lọc lấy dung dịch. * Quy trình xử lí mẫu nước đo As, Pb - Đo pH của dung dịch mẫu ngay tại thời điểm lấy mẫu, sau đó axit hóa bằng axit HNO3 đặc.

33 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

- Lọc bỏ cặn và các chất lơ lửng.

- Đem xác định hàm lượng kim loại * Quy trình xử lí mẫu đất đo hàm lượng Hg tổng số: Mẫu đất đo hàm lượng

N

Hg: Cân chính xác 1g mẫu vào bình phản ứng 50ml, lần lượt cho vào bình 2 ml hỗn

H

Ơ

hợp axit HNO3- HClO4 đậm đặc tỉ lệ 1:1, 5 ml axit H2SO4 đặc và đun ở nhiệt độ

Đ

KMnO4 0,5 % để vô cơ hóa mẫu và lắc trong 5 phút, sau 30 phút thêm 20 ml

N

G

NaOH nồng độ 10N và 5 ml NH 2 OH.HCl 10% và lắc 5 phút để khử hoàn toàn

H Ư

lượng KMnO4 còn dư. Thêm 5 ml EDTA 20% và chiết với 10 ml Dithizon

TR ẦN

nồng độ 0,02% trong toluen và lắc trong 30 phút để lấy pha hữu cơ, quá trình chiết được lặp lại một lần nữa với 10 ml dithizon nồng độ 0,01% trong toluen.

B

Các dạng thủy ngân trong pha toluen được giải chiết với 5ml Na2S 0,02% trong

10 00

NaOH 0,2N-EtOH, sau khi loại bỏ toluen, toàn bộ pha nước được chuyển vào

A

bình phản ứng 50ml và lần lượt cho vào bình 2 ml hỗn hợp axit HNO3 - HClO4

H

Ó

đậm đặc tỉ lệ 1:1 và 5 ml axit H 2 SO4 đặc. Mẫu sau khi được phân huỷ hết để

Í-

nguội và định mức đến 50 ml sau đó đo phổ hấp thụ nguyên tử của thuỷ ngân

-L

theo kỹ thuật hoá hơi lạnh.

ÁN

2.3.2. Tính kết quả

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Đối với mẫu đất:

Trong đó:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Lấy 1 lít nước cho vào bình chiết, thêm 10ml H2 SO4 20N và 5 ml

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

* Quy trình xử lí mẫu nước đo hàm lượng Hg tổng số:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

ml sau đó đo phổ hấp thụ nguyên tử .

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

250oC trong 30 phút. Mẫu sau khi được phân huỷ hết để nguội và định mức đến 50

C: là nồng độ kim loại tổng số (g/kg) Cx: là nồng độ của mẫu thử tính trên đường chuẩn (g/l) Co: là nồng độ của mẫu trắng tính trên đường chuẩn (g/l) Vđm: là thể tích định mức (ml)

34 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

a: khối lượng mẫu đất (gam) f: là hệ số pha loãng

Ơ

N

Đối với mẫu nước:

U Y

C: là nồng độ kim loại tổng số (g/l)

.Q

G

f: là hệ số pha loãng

N

2.3.3. Tiến hành đo phổ các mẫu chuẩn và các mẫu phân tích

H Ư

- Cho máy chạy và cài đặt các thông số đo, để máy ổn định 30 phút

TR ẦN

- Làm sạch cuvet đến không còn tín hiệu.

- Tiến hành đo phổ các mẫu lần lượt theo thứ tự:  Mẫu trắng

10 00

B

 Mẫu thêm chuẩn để xây dựng đường chuẩn  Đo mẫu phân tích: Mỗi mẫu phân tích khi đo đều đo lặp lại 3 lần để lấy giá

A

trị trung bình.

H

Ó

Nếu kết quả đo mấu phân tích sơ bộ cao hơn phạm vi đường chuẩn, tiến hành

Í-

pha loãng mẫu trước khi đo, ghi lại hệ số pha loãng.

-L

2.4. Trang thiết bị và hóa chất

ÁN

2.4.1. Trang thiết bị

TO

- Hệ thống máy quang phổ hấp thụ nguyên tử AAS 280 FS, AAS-240Z

Đ

ÀN

- Thiết bị hoá hơi lạnh VAG-77 - Hê ̣ thố ng máy đo ICP-OES: Icap 6000, Anh.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

a: thể tích mẫu (ml)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

Vđm: là thể tích định mức (ml)

IỄ N D

TP

Co: là nồng độ của mẫu trắng tính trên đường chuẩn (g/l)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Cx: là nồng độ của mẫu thử tính trên đường chuẩn (g/l)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Trong đó:

- Cân phân tích (d = 0,0001 g) - Pipet thuỷ tinh: Loại: 10-100 l, 0,5ml, 5ml.

Dụng cụ thuỷ tinh: - Bình định mức 25 ml, 50 ml, 100 ml.

35 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

- Bình nón 250 ml - Cốc thuỷ tinh: 100ml, 150 ml - Giấy lọc.

2.4.2. Hóa chất

Ơ

N

Để xác định các nguyên tố ở mức vết hoặc siêu vết, sử dụng thuốc thử hoàn

U Y

Merck, Đức

3. Axit HClO4 72%

Merck, Đức

Merck, Đức Merck, Đức

H Ư

7. Dung dịch chuẩn Asen 1000 ppm (99,5%).

Merck, Đức

TR ẦN

8. KMnO4

9. dd NaBH4 dd NaOH 0,3% dd HCl 0,5 % 10. Các dung dịch nền Pd(NO3)2, NH4 HPO4

Merck

10 00

B

2.4.3. Chuẩn bị hoá chất và dung dịch chuẩn 1. HNO3 1 M: Lấy 7 ml dd HNO3 65% định mức 1 lit bằng nước cất.

Ó

A

HNO3 0,1%: 7ml HNO3 đặc trong 1l nước cất đề ion.

H

2. Dung dịch pha loãng: Thêm vào bình thể tích 1lit chứa sẵn 300-500mL

-L

Í-

H2O cất đề ion, 58 mL HNO3 và 67mL H2SO4 3. Dung dịch Sodium borohydride (NaBH4):0,3g NaBH4/100 mL 0,5%NaOH

ÁN

Cân 0,3 (g) NaBH4 và 0,5 (g) NaOH rắn định mức 100 ml bằng nước cất

TO

4. Dung dịch HCl 5M: Hút 41,3ml HCl đậm đặc pha loãng bằng nước cất đề

D

IỄ N

Đ

ÀN

ion thành 1L.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

N

6. Dung dịch chuẩn chì 1000 ppm (99,5%).

Đ

5. Dung dịch chuẩn thuỷ ngân 1000 ppm (99,5%).

ẠO

4. Axit H2SO4 98% (d=1,84g /ml)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

2. Axit HNO3 65% (d = 1,42 g /ml)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

1. Nước cất

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

toàn tinh khiết. Ngoại trừ có các quy định khác, sấy tất cả các muối trong 1 h ở 105 C.

5. Dung dịch KMnO4 50g/l: Hoà tan 50 g KMnO4 vào nước, pha loãng thành

1 lit. Pha chế dung dịch này cẩn thận để tránh các hạt không tan hoặc tạo huyền phù.

Chứa dung dịch trong bình thuỷ tinh màu tối có nút thuỷ tinh.

6. Dung dịch Hydoxylamin: được chuẩn bị thành dung dịch 10 % trong nước cất.

7. Dung dịch Na4EDTA 20%: Hòa tan 20g Na4EDTA

36 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

(C10H12N2O8Na4.4H20) trong 100ml nước cất.

8. Dung dịch Dithizon 0,01% trong toluen: Hòa tan 0,01g diphenylthiocarbazone (C6H5N:NCSNHNHC6H5) trong 100 ml toluen.

N

* Xây dựng đường chuẩn của thuỷ ngân:

H

Ơ

Từ dung dịch chuẩn gốc Hg là 1000 ppm hút 0,5 ml dung dịch cho vào bình

U Y

thuỷ ngân nồng độ 10 ppm vào bình định mức 50 ml ta được dung dịch có nồng độ

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

G

* Xây dựng dung dịch chuẩn làm việc Pb nồng độ 30 ppb.

H Ư

Từ dung dịch chuẩn gốc Pb là 1000 ppm hút 0,5 ml dung dịch cho vào bình

TR ẦN

địng mức 50 ml ta được dung dịch Pb có nồng độ 10 ppm. Hút 0,5 ml dung dịch Pb nồng độ 10 ppm vào bình định mức 50 ml ta được dung dịch có nồng độ 100 ppb.

B

Dùng pipet hút 3,0 ml dung dich chì nồng độ 100 ppb vào bình định mức 10 ml.

10 00

Định mức bằng dung dịch HNO3 0,1M đến vạch ta được dung dịch làm việc 30 ppb. * Xây dựng dung dịch chuẩn làm việc As nồng độ 20 ppb.

Ó

A

Từ dung dịch chuẩn gốc As là 1000 ppm hút 0,5 ml dung dịch cho vào bình

H

định mức 50 ml ta được dung dịch As có nồng độ 10 ppm. Hút 0,5 ml dung dịch As

-L

Í-

nồng độ 10 ppm vào bình định mức 50 ml ta được dung dịch có nồng độ 100 ppb.

ÁN

Dùng pipet hút 2,0 ml dung dich As nồng độ 100 ppb vào bình định mức 10 ml.

TO

Định mức bằng dung dịch HNO3 0,1 M đến vạch ta được dung dịch làm việc 20 ppb.

2.5. Phương pháp xử lí số liệu

Đ

- Kết quả thực nghiệm thu được trong quá trình nghiên cứu được xử lí theo

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

chuẩn trên thiết bị hoá hơi lạnh VAG-77.

IỄ N D

ẠO

mức bằng dung dịch HNO3 1% đến vạch. Rồi tiến hành đo lần lượt các dung dịch

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

vào bình định mức 50ml ta được các dung dịch chuẩn 0,2; 0,5; 1, 2, 4 (ppb). Định

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

100 ppb. Dùng pipet hút các thể tích tương ứng lần lượt: 0,1; 0,25; 0,5; 1, 2, 4 (ml)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

địng mức 50 ml ta được dung dịch Hg có nồng độ 10 ppm. Hút 0,5 ml dung dịch

quy luật thống kê để đánh giá sai số, độ lặp lại, độ thu hồi, giới hạn phát hiện, giới hạn định lượng, so sánh 2 tập số liệu...

- Chúng tôi xử lí số liệu sử dụng phần mềm origin 8.5, excel trong quá trình tính toán, vẽ đồ thị, biểu đồ...

37 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ

N

Chương 3

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Bảng 3.1: Các điều kiện đo phổ hấp thụ nguyên tử của Asen và chì Nguyên tố

G

As

Pb

N

Các yếu tố Vạch phổ hấp thụ (nm) Độ rộng khe đo(nm) Cường độ dòng đèn (mA) Khí môi trường Lượng mẫu nạp (µl) Nồng độ HNO3 (%) Thành phần mẫu Nền mẫu (modify) Các điều kiện nguyên tử hóa

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

193,7 283 0,5 0,5 10 10 Ar Ar 20 20 1% 1% Pd(NO3)2 0,2 % NH4H2PO4 0,2 % 0 T( C) T(s) T(0C) T(s) 85 5 85 5 95 40 95 40 120 10 120 10 800 8 700 8 2200 2,5 1800 3 2400 2 2100 2 Đèn Dơtri

Í-

H

Sấy mẫu

ÁN

-L

Tro hóa có Ramp Nguyên tử hóa đo phổ Làm sạch cuvet Bổ chính nền

ÀN

Những kết quả nghiên cứu khảo sát cho thấy phép đo phổ hấp thụ nguyên tử

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

tế dự phòng tỉnh Quảng Ninh cho kết quả tốt nhất với các thông số máy như sau:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

As, Pb trên hệ thống thiết bị máy quang phổ hấp thụ nguyên tử Varian của Trung tâm y

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Những kết quả nghiên cứu khảo sát cho thấy phép đo phổ hấp thụ nguyên tử của

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

3.1. Các điều kiện đo phổ hấp thụ nguyên tử của Asen, chì, thuỷ ngân

N

H

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

Ninh sẽ cho kết quả tốt nhất với các thông số máy như sau: Bảng 3.2: Các điều kiện đo phổ hấp thụ nguyên tử của thuỷ ngân

D

IỄ N

Đ

của Hg trên hệ thống thiết bị VAG -77 của Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Quảng

Các thông số Nguồn sáng Bước sóng

Các điều kiện được lựa chọn Đèn catốt rỗng Hg (HCl) 253,7nm

38 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

N

Độ rộng khe đo 0,5 nm Cường độ dòng đèn catốt rỗng 6 mA (80% Imax) Thời gian đo 45 giây Tốc độ chạy 50ml/phút Trong kỹ thuật hoá hơi lạnh để phân tích thuỷ ngân bằng phương pháp quang

H

Ơ

phổ hấp thụ nguyên tử, người ta sử dụng hai loại chất khử là SnCl2 và NaBH4 để

G

làm chất khử và axit HCl 5 M.

H Ư

N

3.1.1. Khảo sát xác định khoảng tuyến tính

Để xác định khoảng tuyến tính của As, Pb chúng tôi tiến hành pha dãy mẫu

TR ẦN

chuẩn, Pb có nồng độ từ 0,5 - 60 ppb trong HNO3 1%, NH4H2PO4 0,2 % và As có

10 00

lần. Kết quả thu được như sau:

B

nồng độ từ 0,5 - 45ppb trong HNO3 1%, Pd(NO3)2 0,01%, sau đó đo phổ lặp lại 3

Bảng 3.3: Kết quả khảo sát khoảng tuyến tính của As, Pb Nồng độ

Abs- TB

(Độ hấp thụ)

(ppb)

(Độ hấp thụ)

0,50

0,0062

0,50

0,0058

2

1,00

0,0074

1,00

0,0071

3

2,00

0,0098

2,00

0,0097

4

5,00

0,0167

4,00

0,0149

5

10,00

0,0288

5,00

0,0175

6

20,00

0,0526

10,00

0,0305

7

30,00

0,0765

20,00

0,0565

8

40,00

0,1003

25,00

0,0695

9

45,00

0,1122

30,00

0,0825

Ó

Abs- TB

ÁN

Nồng độ

H

STT

ÀN

TO

1

-L

Í-

(ppb)

Đ

As

A

Pb

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

Trong quá trình thực nghiệm, chúng tôi sử dụng NaBH4 0,3 %; 0,5 % NaOH

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q ẠO

2NaBH4 + Hg2+ → Hg0 + B2H6 + H2 + 2Na+

IỄ N D

TP

SnCl2 + Hg2+ → Sn 4+ + Hg0 + 2Cl-

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Các phản ứng xảy ra như sau:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

chuyển thuỷ ngân dạng ion về dạng thuỷ ngân nguyên tử tự do.

39 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

10

50,00

0,1241

35,00

0,0919

11

55,00

0,1325

40,00

0,1013

12

60,00

0,1362

45,00

0,1096

N Ơ H

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

Nong do Asen( ppb)

Hình 3.1: Đồ thị khảo sát khoảng tuyến tính của As

10 00

B

Từ đồ thị ta thấy khoảng tuyến tính của As từ 0,5 ppb - 30 ppb

H

Ó

A

B

0,10

0,05

0,00

0

10

20

30

40

50

60

Nong do Pb (ppb)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

Ðo hap thu (Abs)

0,15

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO Đ 0

TR ẦN

-5

H Ư

N

G

0,00

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

0,05

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

U Y

N

0,10

TP

Ðo hap thu (Abs)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

B

Hình 3.2: Đồ thị khảo sát khoảng tuyến tính của Pb

40 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Từ đồ thị ta thấy khoảng tuyến tính của Pb là từ 0,5 - 50 ppb. Để xác định khoảng tuyến tính Hg chúng tôi tiến hành pha dãy mẫu chuẩn, Hg có nồng độ từ 0,5 - 40 ppb sau đó đo phổ lặp lại 3 lần tính giá trị trung bình. Kết

N

quả thu được như sau:

1

0,50

0,0067

2

1,00

TP

3

2,00

0,0408

4

5,00

5

10,00

6

15,00

7

20,00

8

25,00

0,5148

9

30,00

0,6152

10

35,00

0,6818

40,00

0,7256

.Q

0,3077 0,4120

Ó H Í-L ÁN TO ÀN

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,2039

A

11

0,1002

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO Đ G N H Ư

TR ẦN

B

10 00

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

0,0166

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

(Độ hấp thụ)

H

(ppb)

N

Abs- TB

U Y

Nồng độ

STT

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ơ

Bảng 3.4: Kết quả khảo sát khoảng tuyến tính của Hg

41 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

0,8

N Ơ H N

G

Nong do Hg (ppb)

40

H Ư

Hình 3.3: Đồ thị khảo sát khoảng tuyến tính của Hg với lượng thuỷ ngân 0,5-30 ppb.

TR ẦN

Kết quả thực nghiệm cho thấy quy trình phân tích cho đáp ứng tuyến tính tốt

B

3.1.2. Xây dựng đường chuẩn, xác định giới hạn phát hiện và giới hạn định

10 00

lượng của Asen chì và thuỷ ngân

Đặt vào ống vail: dung dịch HNO3 1%, dung dịch chuẩn làm việc As có

Ó

A

nồng độ chuẩn làm việc 20 ppb, dung dịch nền Pd(NO3)2 0,2 %. Cài đặt chương

H

trình bơm mẫu tự động của hệ thống nguyên tử hoá lò Graphit để xây dựng đường

-L

Í-

chuẩn As với ứng với thể tích là 0, 2, 4, 6, 8, 16 (ppb) và tiến hành đo mẫu.

ÁN

Trên cơ sở các điều kiện đã khảo sát và cài đặt chương trình cho máy đo phổ

TO

hấp thụ AA-240Z, chúng tôi sử dụng phần mềm origin 8.5 để xây dựng đường

Đ

ÀN

chuẩn của As trong khoảng nồng độ tuyến tính (hình 3.4).

Bảng 3.5: Sự phụ thuộc của độ hấp thụ vào nồng độ Asen Nồng độ As (ppb)

Độ hấp thụ quang (Abs)

0,00

0,0055

2,00

0,0094

4,00

0,0141

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

30

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

20

ẠO

10

Đ

0

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N U Y .Q

0,2

0,0

IỄ N D

0,4

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ðo hap thu (Abs)

0,6

42 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

0,0200

10,00

0,0303

16,00

0,0467

No Weightin 2,11152E-6

Residual Sum of Squares

0,9991 0,99774

G Intercept Slope

H Ư

5

10

TR ẦN

0

N

B B

0,00

Đ

Pearson's r Adj. R-Square

Value 0,00446 0,00261

Standard Erro 4,59959E-4 5,55068E-5

15

Nong do As (ppb)

Hình 3.4: Đồ thị đường chuẩn của As

10 00

B

Phương trình hồi quy của đường chuẩn As có dạng: Abs = 0,00446 + 0,00261. C C là nồng độ As (ppb) đo được

Ó

A

Trong đó:

H

Giới hạn phát hiện As bằng phép đo GF - AAS theo đường chuẩn:

SD 

 ( x  x)

2

i

n 1

SD =

= 6,498.10-4

Giới hạn phát hiện As bằng phép đo GF - AAS theo đường chuẩn:

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

Độ lệch chuẩn:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

y = a + b*x

Weight

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Equation

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N 0,02

TP

.Q

U Y

0,04

ẠO

Ðo hap thu (Abs)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

H

Ơ

N

6,00

D

(ppb) Giới hạn định lượng As bằng phép đo GF - AAS theo đường chuẩn:

43 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

(ppb) Tương tự đặt vào ống vail: dung dịch HNO3 1%, dung dịch chuẩn gốc Pb có

N

nồng độ chuẩn làm việc 30 ppb, dung dịch nền NH4H2PO4 0,2 %. Cài đặt chương

Ơ

trình bơm mẫu tự động của hệ thống nguyên tử hoá lò Graphit để xây dựng đường

N

G

0,0120

H Ư

6,00

TR ẦN

9,00 18,00

0,0285 0,0545 0,0702

10 00

B

24,00

0,0215

A

Ó

0,06

H

Ðo hap thu (Abs)

0,08

0,02

0,00

ÀN Đ

Equation

y = a + b*x

Weight

No Weighting

Residual Sum of Squares

1,49218E-6

Pearson's r Adj. R-Square

0,99977 0,99943 Intercept Slope

B B

TO

ÁN

-L

Í-

0,04

0

10

Value Standard Error 0,00412 3,86967E-4 0,00277 2,95921E-5

20

30

Nong do Pb (ppb)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,0041

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

.Q

0,00

TP

Độ hấp thụ quang (Abs)

3,00

IỄ N D

Nồng độ Pb (ppb)

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3.6: Sự phụ thuộc của độ hấp thụ vào nồng độ chì

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

bằng hệ thống bơm mẫu tự động của hệ thống nguyên tử hoá lò Graphit.

N

H

chuẩn Pb với ứng với thể tích là 0, 3, 6, 9, 18 (ppb) từ dung dịch chuẩn làm việc

Hình 3.5: Đường chuẩn của Pb Phương trình hồi quy có dạng: Abs = 0,00412 + 0,00277.C Trong đó: C là nồng độ Pb (ppb) đo được Giới hạn phát hiện Pb bằng phép đo GF - AAS theo đường chuẩn:

44 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

= 5,463.10-4

SD =

N

(ppb)

U Y

(ppb)

1

0,00

2

0,50

3

1,00

4

2,00

5

4,00

6

6,00

Độ hấp thụ (Abs)

Đ

Nồng độ Hg (ppb)

G

STT

ẠO

Bảng 3.7: Sự phụ thuộc của độ hấp thụ vào nồng độ thuỷ ngân

N

-0,0012

H Ư

0,0075

TR ẦN

0,0186 0,0429 0,0927

A Ó

H

0,15

Í-

Ðo hap thu (Abs)

10 00

B

0,1413

0,05

Equation

y = a + b*x

Weight

No Weighting

Residual Sum of Squares

1,26287E-5 0,9996

Pearson's r

0,99899

Adj. R-Square

Value

0,00

0

2

B

Intercept

B

Slope

4

Standard Error

-0,00393

0,00106

0,0241

3,42749E-4

6

Nong do Hg (ppb)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

0,10

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

và hình 3.6

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Sự phụ thuộc giữa độ hấp thụ và nồng độ thuỷ ngân được đưa ra ở bảng 3.7

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

Giới hạn định lượng Pb bằng phép đo GF - AAS theo đường chuẩn:

Hình 3.6: Đường chuẩn của Hg

45 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Phương trình hồi quy đầy đủ của đường chuẩn Hg có dạng: Abs = -0,00393+0,0241.C Trong đó: Abs là nồng độ hấp thụ của Hg

Giới hạn phát hiện là 0,19 (ppb) và giới hạn định lượng là 0,67 (ppb). Đường

10 00

B

chuẩn này được sử dụng trong quá trình xác định thuỷ ngân tổng số.

3.1.3. Đánh giá sai số và độ lặp lại của phép đo

Ó

A

Để kiểm tra tính ổn định và chính xác của phép đo ta pha 3 mẫu trong các

H

điều kiện và thành phần giống như mẫu chuẩn. Thực hiện đo mỗi mẫu 6 lần.

-L

Í-

Kết quả thí nghiệm được xử lý thống kê theo các công thức sau: [23]

ÁN

Độ lệch chuẩn:

TO ÀN Đ

 X n

S

Hệ số biến động:

i 1

i

X



2

n 1

%RSD 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

(ppb)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

N

Giới hạn định lượng Hg bằng phép đo hó hơi lạnh theo đường chuẩn:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y TP

ẠO Đ G

(ppb)

IỄ N D

= 1,589.10-3

SD =

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Độ lệch chuẩn:

http://daykemquynhon.ucoz.com

H N

Giới hạn phát hiện Hg bằng phép đo hóa hơi lạnh theo đường chuẩn:

Ơ

N

CHg là nồng độ Hg (ppb)

S .100 X

Trong đó: n: số lần phân tích lặp lại Xi: Giá trị phân tích lần thứ i X : Giá trị trung bình của i lần phân tích

46 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

t

Chuẩn student:

X  S

μ: giá trị nồng độ thực (nồng pha ban đầu)

N Ơ H

n

6,00

9,00

Lần 1

2,96

5,92

8,87

Lần 2

2,92

6,01

8,96

được qua các

Lần 3

2,97

5,99

8,92

lần đo

Lần 4

2,85

5,91

8,96

(ppb)

Lần 5

2,96

5,97

8,94

Lần 6

2,88

5,89

8,89

Giá trị nồng độ trung bình ( X )

2,92

5,95

8,92

Độ lệch chuẩn (S)

0,097

0,071

0,095

Hệ số biến động (%RSD)

3,32

1,19

1,06

Chuẩn student (t)

0,82

0,7

0,84

Độ chính xác

0,032

0,02

0,03

H

Ó

A

3,00

Nồng độ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

phát hiện

Đ

0,095 0,95 0,52 0,02

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H Ư

TR ẦN

B

10 00

Nồng độ chuẩn bị (ppb)

10,00 10,01 9,98 10,02 9,86 9,95 9,85 9,95

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP

G

Đ

ẠO

8,00 8,01 7,82 7,96 7,40 7,90 7,93 7,91

Giá trị nồng độ trung bình ( X ) Độ lệch chuẩn (S) 0,086 0,122 Hệ số biến động (%RSD) 2,18 1,54 Chuẩn student (t) 0,58 0,73 Độ chính xác 0,02 0,036 Bảng 3.9: Kết quả sai số và độ lặp lại của phép đo Pb

IỄ N D

4,00 4,02 3,94 3,84 4,03 3,98 3,92 3,95

N

Nồng độ chuẩn bị (ppb) Lần 1 Nồng độ Lần 2 phát hiện Lần 3 được qua các Lần 4 lần đo Lần 5 (ppb) Lần 6

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3.8: Kết quả sai số và độ lặp lại của phép đo As

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Với độ chính xác:

t.S

U Y



47 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

4,00

Lần 1

0,44

0,88

3,93

Lần 2

0,47

0,95

3,87

Lần 3

0,47

0,87

3,94

Lần 4

0,48

0,88

3,96

Lần 5

0,48

0,93

3,92

Lần 6

0,45

0,91

Giá trị nồng độ trung bình ( X )

0,465

0,89

Độ lệch chuẩn (S)

0,042

0,11

Hệ số biến động (%RSD)

9,03

12,4

Chuẩn student (t)

0,83

Độ chính xác

0,014

1,0

0,86

0,044

0,035

TR ẦN

thu được không mắc sai số hệ thống.

Từ các kết quả thu được ta thấy phép đo có độ lặp lại tốt, độ chính xác tương

10 00

B

đối cao.

3.1.4. Đánh giá hiệu suất thu hồi

Ó

A

Để đánh giá hiệu suất thu hồi chúng tôi đã tiến hành phân tích mẫu nước và

H

mẫu đất thực tế sau đó thêm vào một hàm lượng xác định As2+ và Pb2+, Hg2+ vào

-L

Í-

dung dịch mẫu phá tổng cần xác định sau đó tiến hành xử lí mẫu.

Đ

ÀN

TO

ÁN

Tính toán hiệu suất thu hồi:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

2,58

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

0,101

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y .Q TP

3,913

So sánh ttính với ttra bảng (0,95; 5) = 2,571 ta thấy ttính < ttra bảng do đó các giá trị

IỄ N D

3,86

H Ư

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

(ppb)

ẠO

lần đo

Đ

được qua các

G

phát hiện

N

Nồng độ

Ơ

1,00

H

0,50

N

Nồng độ chuẩn bị (ppb)

N

Bảng 3.10: Kết quả sai số và độ lặp lại của phép đo Hg

Trong đó: Rec: hiệu suất thu hồi (%) Xx: hàm lượng kim loại trong mẫu thêm chuẩn (mg/l).

Xb: hàm kim loại trong mẫu phân tích (mg/l).

48 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Xsp: hàm lượng kim loại thêm vào mẫu phân tích (mg/l).

Kết quả xác định hiệu suất thu hồi được chỉ ra trong bảng 3.11

Hiệu suất

khi thêm chuẩn

thu hồi

(ppb)

(%)

3,85

96,25

8,00

7,78

5,00

4,88

10,00

9,89

15,00

14,41

96,06

0,45

90,00

0,96

96,00

3,96

99,00

0,50 1,00

10 00

B

1,82

Hg

4,00

ẠO

96,55

G

Đ

98,40 97,60 98,90

97,52

95,00

A

Bảng 3.12: Hiệu suất thu hồi của As, Pb, Hg trong mẫu đất

ÁN

Ó

H

Í-

-L

Tổng kim loại

Khối lượng ban đầu (mg/kg) 3,73

Pb

10,70

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

As

Khối lượng Khối lượng sau Hiệu thêm chuẩn khi thêm suất thu (mg/kg) chuẩn (mg/kg) hồi (%)

Hg

0,29

0,20

0,190

95,05

0,40

0,379

94,75

0,80

0,778

97,25

0,50

0,487

97,40

1,00

0,980

98,00

1,50

1,468

97,86

0,05

0,047

94,00

0,10

0,910

91,00

Hiệu suất thu hồi trung bình (%)

95,68

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

4,00

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

95,00

TP

1,90

N

8,24

Pb

2,00

H Ư

5,72

As

(%)

TR ẦN

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

(ppb)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

trung bình

U Y

chuẩn (ppb)

.Q

kim loại

thu hồi

H

thêm

ban đầu

N

Tổng

Hiệu suất

Nồng độ sau

Ơ

Nồng độ

Nồng độ

N

Bảng 3.11: Hiệu suất thu hồi của As, Pb, Hg trong mẫu nước

97,75

94,08

49 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

0,40

0,389

97,25

Như vậy, hiệu suất thu hồi của các nguyên tố trong mẫu đất và nước đạt từ 94,08 % đến 97,75 %.

Ơ

N

3.1.5. Kết quả phân tích mẫu

U Y

của nước thải mỏ than Khe Sim

5,83

2

NT2

2,89

3

NT3

4

NT4

5

NT5

20,16

2,42

3,94

17,24

4,39

3,31

15,28

3,16

2,37

7,28

1,72

100

500

10

G

10 00

2011/BTNMT

(ppb) 5,94

H Ư TR ẦN B

QCVN 40:

(ppb) 23,82

N

10/7/2016

Hg

ẠO

NT1

Đ

1

Pb

(Gh B)

Ó

A

Bảng 3.14: Kết quả đo hàm lượng tổng As, Pb, Hg của nước mặt Phương pháp AAS

Ngày lấy mẫu

As (ppb)

Pb (ppb)

Hg (ppb)

1

NM1

4,24

9,18

1,42

2

NM2

5,69

14,62

1,69

3

NM3

5,72

16,68

1,82

4

NM4

3,27

8,24

0,89

5

NM5

3,68

6,76

0,52

100

50

2

TO ÀN Đ

Kí hiệu

ÁN

-L

STT

Í-

H

ở khu vực xung quanh mỏ than Khe Sim

10/7/2016

QCVN 08: 2015/BTNMT (Cột B2)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

As

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Ngày lấy mẫu

(ppb)

IỄ N D

Kí hiệu

TP

STT

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Phương pháp AAS

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Bảng 3.13: Kết quả đo tổng hàm lượng tổng As. Pb, Hg

Bảng 3.15. Kết quả tổng hàm lượng As, Pb, Cd trong nước thải

50 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1

Ngày lấy mẫu

Phương pháp AAS Pb (ppb)

Hg (ppb)

NTSH1

4,18

16,34

3,24

2

NTSH2

3,12

12,42

2,16

3

NTSH3

2,16

8,16

1,94

4

NTSH4

0,33

KPH

0,56

5

NTSH5

KPH

0,82

Ơ H

N

1

MĐ1

23,320

2

MĐ2

3

MĐ3

4

MĐ4

5

MĐ5

Pb(mg/Kg)

0,982

20,821

48,246

0,836

10,622

20,722

0,411

9,121

18,341

0,290

3,738

10,710

0,122

H Ư

N

68,142

B

TR ẦN

6/7/2016

Hg(mg/Kg)

H

Ó

A

10 00

QCVN 03: 2008/BTMT 12 100 (Áp dụng cho đất LN 3.2. Điều kiện vận hành thiết bị ICP - OES và kết quả đo

Í-

3.2.1. Điều kiện vận hành thiết bị ICP - OES 1400

Khí auxilay (L/phút)

0,4

Khí plasma (L/phút)

15

Khí nebulizer (L/phút)

0,6

Dạng nebulizer

Cross flow-gem tip

Dạng spray chamber

Double pass

Tốc độ bơm mẫu (mL/phút)

1,3

Cách lấy tín hiệu

Axial

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Công suất RF (W)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

As(mg/Kg)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Phương pháp AAS

Đ

Kí hiệu Ngày lấy mẫu

G

STT

ẠO

tại khu vực mỏ than Khe Sim

IỄ N D

0,42

.Q

10/7/2016

N

As (ppb)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Kí hiệu

U Y

STT

Bảng 3.16. Kết quả hàm lượng As, Pb, Hg tổng số trong đất

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

sinh hoạt khu mỏ Khe Sim

51 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Peak Area: As, Cu, Ni, Pb, Zn.

Cách xử lý tín hiệu

Bước sóng nguyên tố As sử dụng

188,979 nm

Bước sóng nguyên tố Hg sử dụng

184,950 nm

Ơ

220,353 nm

U Y

3.2.2. Kết quả phân tích phân tích mẫu trên thiết bị ICP-OES

ẠO

Hg (ppb)

23,64

5,13

20,07

KPH

17,12

4,02

3,03

15,34

3,29

2,00

6,88

KPH

100

500

10

1

NT1

5,81

2

NT2

3,02

3

NT3

4

NT4

5

NT5

N

G

Đ

As (ppb)

H Ư

lấy mẫu

3,65

B

TR ẦN

10/7/2016

10 00 A Ó

H

KPH: không phát hiện

Kí hiệu

1 2 3 4 5

NM1 NM2 NM3 NM4 NM 5

ÀN

TO

STT

Đ

ở khu vực xung quanh mỏ than Khe Sim

ÁN

-L

Í-

Bảng 3.18: Kết quả đo tổng hàm lượng As, Pb, Hg của nước mặt

Ngày lấy mẫu

10/7/2016

Phương pháp ICP-OES As (ppb) Pb (ppb) Hg (ppb) 4,13 9,11 KPH 5,62 14,33 KPH 5,67 16,54 KPH 3,20 8,13 KPH 3,44 6,69 KPH

QCVN 08: 2015/BTNMT (Gh B2)

100

50

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Pb (ppb)

Kí hiệu

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Phương pháp ICP-OES

Ngày

STT

QCVN 40:2011/ BTNMT (Gh B)

IỄ N D

.Q

ở khu vực xung quanh mỏ than Khe Sim

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3.17: Kết quả đo tổng hàm lượng As, Pb, Hg của nước thải

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Bước sóng nguyên tố Pb sử dụng

N

MSF: Cd.

2

KPH: không phát hiện

52 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bảng 3.19: Kết quả tổng hàm lượng tổng As, Pb, Hg

G

H Ư

MĐ1 MĐ2 MĐ3 MĐ4 MĐ5

6/7/2016

A

10 00

B

1 2 3 4 5 QCVN 03: 2008/BTNMT (Áp dụng cho đất Lâm Nghiệp)

Phương pháp ICP-OES (mg/Kg) As (mg/Kg) Pb (mg/Kg) Hg (mg/Kg) 22,392 68,020 0,996 20,122 48,190 0,873 10,357 20,699 0,426 8,893 18,401 0,293 3,730 10,702 KPH 12 100

N

Kí hiệu Ngày lấy mẫu

TR ẦN

STT

H

Ó

KPH: không phát hiện

Í-

Như vậy, kết quả đo mẫu giữa hai phương pháp AAS và ICP-OES có As,

-L

Pb cho kết quả với độ sai khác không đáng kể. Riêng với Hg độ nhạy của thiết bị

ÁN

ICP-OES không cao nên khả năng phát hiện hàm lượng tổng thuỷ ngân ở nồng

TO

độ thấp là kém.

ÀN

Tuy nhiên ICP-OES có thể xác định đồng thời các nguyên tố trong cùng một lúc.

Kết quả phân tích tổng hàm lượng Asen, chì, thuỷ ngân tại các vị trí được thể

hiện ở hình 3.7, hình 3.8, hình 3.9, hình 3.10 như sau:

D

IỄ N

Đ

Với GF-AAS độ nhạy cao hơn nhưng tiêu tốn nhiều thời gian, hoá chất, nhân lực...

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

mỏ than Khe Sim

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP

ẠO

Bảng 3.20: Kết quả tổng hàm lượng As, Pb, Hg tổng số trong đất tại khu vực

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

10/7/2016

N

NTSH1 NTSH2 NTSH3 NTSH4 NTSH5

Ơ

1 2 3 4 5

Phương pháp ICP-OES As (ppb) Pb (ppb) Hg (ppb) 4,11 16,23 3,12 3,03 12,38 KPH KPH 8,05 KPH KPH KPH KPH KPH KPH KPH

H

Ngày lấy mẫu

N

Kí hiệu

U Y

STT

KPH: không phát hiện

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

trong nước thải sinh hoạt khu mỏ Khe Sim

53 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Asen

15

Chì Thuỷ ngân

H

10 5 NT5

NT4: Nước thải số 4

ẠO

NT3: Nước thải số 3

Đ

NT2: Nước thải số 2

G

NT1: Nước thải số 1

TP

Mẫu nước thải mỏ than Khe Sim

NT5: Nước thải số 5

H Ư

N

Hình 3.7: Tổng hàm lượng kim loại nặng trong nước thải mỏ than Khe Sim Hàm lượng tổng số As, Pb, Hg trong nước thải mỏ than cao hơn so với nước

TR ẦN

mặt và nước thải sinh hoạt là do khi khai thác than có sự phá vỡ cấu trúc của đất đá chứa quặng do hoạt động của quá trình đào bới và khoan nổ nên có sự tàn dư của

10 00

B

thuốc nổ mìn. Mặt khác do mỏ khai thác lộ thiên, nước có có tính axit nên làm tăng quá trình hòa tan, rửa trôi các hợp chất trên bề mặt tại các khai trường khai thác và

A

các bãi thải. Tại vị trí 5 tổng hàm lượng As, Pb, Hg thấp hơn do có hiện tượng lắng

H

Ó

đọng một phần dưới dạng cặn và bùn trước khi theo các khe rãnh thải vào môi

Í-

trường. Tuy các vị trí đó chưa có vị trí nào vượt quá tiêu chuẩn cho phép nhưng với

-L

hàm lượng của As, Pb, Hg tương đối lớn cũng là nguy cơ gây tác động xấu đến môi

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

trường khi khai thác than lâu dài.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

NT4

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

NT3

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

NT2

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

NT1

U Y

0

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ơ

20

N

25

N

Nồng độ (µg/l)

30

54 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

15

Asen

10

Ơ

5

N

Chì Thuỷ Ngân

H NM4

NM5

.Q

NM2: Nước mặt số 2 NM4: Nước mặt số 4

NM5: Nước mặt số 5

G

Đ

Hình 3.8: Tổng hàm lượng kim loại nặng trong nước mặt mỏ than Khe Sim

N

Nước thoát ra từ các địa tầng các đường lò khai thác theo các rãnh nước chảy

H Ư

vào các hầm chứa nước. Tại đây bố trí bơm thoát nước ra theo các ống dẫn vào hệ

TR ẦN

thống xử lí sau đó thoát ra suối cận kề. Hàm lượng tổng số As, Pb, Hg ở vị trí 2, 3 có cao hơn vị trí khác là do khu vực này gần với các mỏ khai thác than khác như mỏ: Quang Hanh, mỏ than Dương Huy, mỏ than 35 và mỏ than 86. Các vị trí này có hàm

10 00

B

lượng tổng As, Pb, Hg chưa vượt quá tiêu chuẩn cho phép tuy nhiên vẫn là mối nguy cơ tiềm ẩn là các vị trí 2, 3 vì các mỏ đều thải ra tuyến suối này và đặc biệt là vị trí số

15

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

Nồng độ (µg/l)

H

Ó

20

A

5 là khu vực gần với khu dân cư sinh sống nếu hàm lượng lớn sẽ gây ảnh hưởng.

IỄ N D

TP

NM1: Nước mặt số 1 NM3: Nước mặt số 3

ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Mẫu nước mặt mỏ than Khe Sim

Asen Chì Thuỷ Ngân

10 5 0 NTSH1 NTSH2 NTSH3 NTSH4 NTSH5 Mẫu nước thải sinh hoạt mỏ than Khe Sim

NTSH1: Nước thải sinh hoạt số 1 NTSH3: Nước thải sinh hoạt số 3 NTSH5: Nước thải sinh hoạt số 5

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

NM3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

NM2

U Y

NM1

N

0

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nồng độ (µg/l)

20

NTSH2: Nước thải sinh hoạt số 2 NTSH4: Nước thải sinh hoạt số 4

Hình 3.9: Tổng hàm lượng kim loại nặng trong nước thải

55 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

sinh hoạt khu mỏ than Khe Sim Nước thải sinh hoạt của cán bộ công nhân lao động có thể sẽ trở thành nguồn ô nhiễm đáng kể. Ở mỏ khe sim nước thải sinh hoạt phát sinh từ nhà sinh hoạt chung của mỏ gồm: nhà giao ca, nhà ăn, nhà tắm giặt, sấy quần áo nhà đèn, y tế trí

Ơ

N

số 1, 2 có ảnh hưởng trực tiếp nên tổng hàm lượng tổng số As, Pb, Hg cao hơn so

U Y N

G

Đ

Chì Thuỷ Ngân

MĐ1

MĐ2

MĐ3

MĐ4

MĐ5

TR ẦN

Mẫu đất khu vực mỏ than Khe Sim

MĐ4: Mẫu đất số 4

10 00

MĐ3: Mẫu đất số 3

MĐ2: Mẫu đất số 2

B

MĐ1: Mẫu đất số1

MĐ5: Mẫu đất số 5

Hình 3.10: Tổng hàm lượng kim loại nặng đất khu mỏ than Khe Sim

Ó

A

Qua các kết quả phân tích tại các điểm MĐ1, MĐ2 thì hàm lượng nguyên tố

H

Asen đã vượt quá mức cho phép so với quy chuẩn. Hàm lượng kim loại chì tuy vẫn

Í-

chưa vượt quá lượng cho phép nhưng tương đối cao vì đây là khu vực tập trung khai

-L

thác than nên đã làm ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường đất.

ÁN

Các mẫu nước, đất được lấy phân tích xung quanh khu vực khai thác than

TO

của mỏ than Khe Sim đều mang tính đại diện và đặc trưng cho khu vực lấy mẫu. Vì

ÀN

diện tích khu mỏ quá lớn nên số lượng mẫu được lấy và mang phân tích vẫn còn

D

IỄ N

Đ

nhiều hạn chế và đánh giá chưa hết các hàm lượng tổng số nguyên tố Asen và kim

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Asen

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

80 70 60 50 40 30 20 10 0

H Ư

Nồng độ (mg/Kg)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

vào môi trường đã đảm bảo tiêu chuẩn cho phép.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

với vị trí còn lại. Vị trí số 4, 5 là nước đã qua hệ thống xử lí nước thải trước khi thải

loại nặng chì, thuỷ ngân tổng số trong nước và đất cũng như đánh giá xác thực về mức độ ô nhiễm của khu vực nghiên cứu.

Như vậy ta thấy môi trường đất tại vị trí khu vực diễn ra hoạt động khai thác than có sự ô nhiễm asen, hàm lượng chì cao còn các vị trí khác xa khu vực khai thác có nguy cơ gây ô nhiễm. Với môi trường nước chưa có vị trí nào hàm lượng tổng số

56 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Asen, Chì, Thuỷ ngân vượt quá QCVN 08: 2008/BTNMT cho phép tuy nhiên đó vẫn là nguồn tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.

3.3. So sánh kết quả phân tích phân tích mẫu theo phương pháp ICP-OES và phương pháp AAS

Ơ

N

Để so sánh kết quả đạt được của hai phương pháp hấp thụ nguyên tử AAS và

H

quang phổ phát xạ ICP-OES chúng tôi dùng phương pháp đồ thị bằng cách biểu diễn

.Q

TR ẦN

n: Số thí nghiệm

So sánh ttính với tbảng (p= 0,95; f= n-2) sử dụng chuẩn t 2 phía.

10 00

quả đo không phù hợp

B

Nếu ttính < tbảng thì X, Y không tương quan nghĩa là 2 phương pháp cho kết Nếu ttính > tbảng thì X, Y tương quan nghĩa là 2 phương pháp cho kết quả đo

A

phù hợp.[23]

Đ

ÀN

TO

ÁN

Í-

-L

Số TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

H

Ó

Bảng 3.21: Kết quả đo Asen trong mẫu nước

IỄ N D

r: là hệ số tương quan pearson

H Ư

Trong đó:

N

G

Đ

Nếu r không đạt gần đến 1 thì cần tính ttính theo công thức

Phương pháp AAS (ppb) 5,83 2,89 3,94 3,31 2,37 4,24 5,69 5,72 3,27 3,68 4,18 3,12

Phương pháp ICP-OES(ppb) 5,81 3,02 3,65 3,03 2,00 4,13 5,62 5,67 3,20 3,44 4,11 3,03

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Nếu hệ số tương quan r đạt gần 1 thì X, Y có tương quan tuyến tính.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

phương pháp ICP-OES, trục Y biểu diễn kết quả đo của phương pháp AAS.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

hai chiều. Đồ thị được vẽ bằng phần mềm origin 8.5: trục X biểu diễn kết quả đo của

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

các điểm trên đồ thị là nồng độ mẫu đo được bằng 2 phương pháp trên hệ tọa độ X, Y

57 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

2,16 0,33 0

0 0 0

N

13 14 15

Ơ

6

H 0,92155 Value Intercept

0,70431

0,24307

B

Slope

0,85989

0,06685

2

ẠO

0

Standard Error

B

4

6

G

Phuong pháp ICP-OES (ppb)

N

Hình 3.11: Đường hồi quy so sánh hai phương pháp

H Ư

đối với asen trong mẫu nước

TR ẦN

Kết quả các hệ số của phương trình hồi quy thu được như sau: r = 0,963 Các đại lương thống kê tương ứng là: độ sai chuẩn SEa= 0,24307; SEb= 0,06685

B

Giá trị chuẩn t với 13 bậc tự do, độ tin cậy 95 % là tbảng = 2,16

10 00

Vì vậy hệ số của a và b tương ứng là: ttính =

=12,88

H

Ó

A

Kết quả này cho thấy giá trị ttính > tbảng nghĩa là 2 phương pháp cho kết quả đo phù hợp.

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Số TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Í-

Bảng 3.22: Kết quả đo Chì trong mẫu nước

Phương pháp AAS (ppb) 23,82 20,16 17,24 15,28 7,28 9,18 14,62 16,68 8,24 6,76 16,34

Phương pháp ICP-OES (ppb) 23,64 20,07 17,12 15,34 6,88 9,11 14,33 16,54 8,13 6,69 16,23

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,96289

Adj. R-Square

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

3,07109

Pearson's r

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N No Weighting

Residual Sum of Squares

U Y

y = a + b*x

Weight

.Q

Equation

TP

2

0

IỄ N D

4

Đ

Phuong pháp AAS

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

(ppb)

58 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

12,42 8,16 0 0,82

12,38 8,05 0 0

N

12 13 14 15

Ơ

30

H 0,295

0,1068

0,988

0,00797

20

30

(ppb)

TR ẦN

Phuong pháp ICP-OES

Hình 3.12: Đường hồi quy so sánh hai phương pháp đối với chì trong mẫu nước

10 00

B

Kết quả các hệ số của phương trình hồi quy thu được như sau: a = 0,295; b = 0,99; r = 0,999

Ó

A

Các đại lương thống kê tương ứng là:

H

Độ sai chuẩn SEa= 0,1068; SEb= 0,00797

-L

Í-

Giá trị chuẩn t với 13 bậc tự do, độ tin cậy 95 % là tbảng = 2,16

Đ

ÀN

TO

ÁN

Vì vậy hệ số của a và b tương ứng là: a = 0,24 ± 0,27

b = 0,99 ± 0,02

ttính=

= 80,56

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10

H Ư

0

Slope

Value Standard E

N

B

Intercept

G

B

Đ

ẠO

10

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

No Weighti Weight Residual 0,54653 Sum of Squares 0,99958 Pearson's r 0,99909 Adj. R-Squ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N U Y .Q

y = a + b*x

Equation

0

IỄ N D

20

TP

Phuong pháp AAS

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

(ppb)

Kết quả này cho thấy r đạt gần 1, ttính > tbảng. Điều đó chứng tỏ không có

bằng chứng về sự khác giữa hai tập số liệu đo chì trong các mẫu nước của 2 phương pháp.

Bảng 3.23: Kết quả đo Asen trong mẫu đất

59 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

STT

1

2

3

4

5

22,392 20,122 10,357

8,893

3,730

Phương pháp AAS (mg/kg)

23,320 20,821 10,622

9,121

3,738

H

Ơ

N

Phương pháp ICP - OES (mg/kg)

U Y No Weighting

0,00901

ẠO

Residual Sum of Squares Adj. R-Square

0,99998 0,99996

Value

Intercept

G

B

Slope

0,05171

1,04734

0,00348

0

5

H Ư

N

B

Standard Error

-0,19454

10

15

20

25

TR ẦN

Phuong pháp ICP-OES (mg/kg)

10 00

B

Hình 3.13: Đường hồi quy so sánh hai phương pháp đối với Asen trong mẫu đất Kết quả các hệ số của phương trình hồi quy thu được như sau:

A

a = -0,19; b = 1,05; r = 0,9999

H

Ó

Các đại lương thống kê tương ứng là: độ sai chuẩn SEa= 0,05171;

-L

Í-

SEb= 0,00348.

ÁN

Giá trị chuẩn t với 3 bậc tự do, độ tin cậy 95 % là tbảng= 3,18

TO

Vì vậy hệ số của a và b tương ứng là: b = 1,05 ± 0,01

ttính =

= 122,5

D

IỄ N

Đ

ÀN

a = -0,19 ± 0,16

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

y = a + b*x

Weight

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q Equation

Pearson's r

0

TP

10

Đ

Phuong pháp AAS

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

20

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

(mg/kg)

Kết quả này cho thấy r đạt gần 1, ttính > tbảng điều đó chứng tỏ không có bằng chứng về sự khác giữa hai tập số liệu đo chì trong các mẫu nước của 2 phương pháp.

Bảng 3.24: Kết quả đo Chì trong mẫu đất

60 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

STT

1

2

3

4

5

68.020 48.190

20.694

18.401

10.702

Phương pháp AAS (mg/kg)

68.142 48.246

20.722

18.341

10.710

H

Ơ

N

Phương pháp P ICP-OES (mg/kg)

U Y

45 40 30

Equation

y = a + b*x

Weight

No Weighting

1

Pearson's r

1

Đ

Adj. R-Square

Value

B

Intercept

B

Slope

G

15 10 5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

H Ư

5

0,00494

Residual Sum of Squares

20

ẠO

35

55

60

0,03334

1,00235

8,42551E-4

65

70

75

(mg/kg)

TR ẦN

Phuong pháp ICP-OES

Standard Error

-0,04717

B

Hình 3.14: Đường hồi quy so sánh hai phương pháp đối với chì trong mẫu đất

10 00

Kết quả các hệ số của phương trình hồi quy thu được như sau:

A

a = -0,05; b = 1,00; r = 1

H

Ó

Các đại lương thống kê tương ứng là:

-L

Í-

Độ sai chuẩn SEa= 0,03334; SEb= 8,4255.10-4

ÁN

Giá trị chuẩn t với 3 bậc tự do, độ tin cậy 95 % là tbảng = 3,18

Đ

ÀN

TO

Vì vậy hệ số của a và b tương ứng là: a = -0,05 ± 0,11

b = 1,00 ± 0,003

Kết quả này cho thấy các giá trị r = 1. Như vậy, kết quả đo chì của hai

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

50

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

55

25

IỄ N D

60

N

Phuong pháp AAS

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

65

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

75

(mg/kg) 70

phương pháp là phù hợp Bảng 3.25: Kết quả đo thủy ngân trong mẫu đất STT

1

2

3

4

5

61 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

0.996

0.873

0.426

0.293

0

Phương pháp AAS(mg/kg)

0.982

0.836

0.411

0.290

0.122

Ơ

N

Phương pháp ICP-OES (mg/kg)

(mg/kg)

H No Weighting

Residual Sum of Squares

0,00651

Pearson's r

0,99391 0,9838

Adj. R-Square

Value

0,0

Intercept

B

Slope

Standard Error

0,07204

0,03588

0,8813

0,05642

0,5

1,0

(mg/kg)

H Ư

N

Phuong pháp ICP-OES

G

0,0

B

Đ

0,2

Hình 3.15 : Đường hồi quy so sánh hai phương pháp

TR ẦN

đối với thủy ngân trong mẫu đất Kết quả các hệ số của phương trình hồi quy thu được như sau: r = 0,994

B

Các đại lương thống kê tương ứng là: Độ sai chuẩn SEa= 0,03588; SEb= 0,05642

10 00

Giá trị chuẩn t với 3 bậc tự do, độ tin cậy 95 % là tbảng = 3,18

= 15,74

H

Ó

A

Vì vậy hệ số của a và b tương ứng là: tính =

-L

đo phù hợp.

Í-

Kết quả này cho thấy giá trị ttính > tbảng nghĩa là 2 phương pháp cho kết quả

ÁN

Như vậy, hai phương pháp phân tích kết quả đo hàm lượng tổng số Asen, chì

TO

trong các mẫu nước và đất ở xung quanh khu vực mỏ than Khe Sim cho kết quả phù

ÀN

hợp. Riêng thuỷ ngân kết quả đo theo phương pháp ICP-OES nhiều mẫu không phát

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

y = a + b*x

Weight

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Equation

TP

0,4

.Q

0,6

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N U Y

0,8

ẠO

Phuong pháp AAS

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

1,0

trong đối tượng của đề tài.

D

IỄ N

Đ

hiện được nên phương pháp này không nên dùng để xác định hàm lượng thuỷ ngân

62 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

H

Ơ

KẾT LUẬN

.Q

G

Đ

2,49 (ppb) Pb: 0,59 - 1,97 (ppb) Hg: 0,19-0,67 (ppb). Đánh giá độ lặp lại tốt, độ thu

N

hồi cao: đạt từ 94,1% - 97,7% phù hợp với phép phân tích.

H Ư

2. Từ quy trình đã xây dựng chúng tôi tiến hành đo mẫu thực tế ở khu vực

TR ẦN

mỏ than Khe Sim trên thiết bị: quang phổ hấp thụ nguyên tử (GF-AAS phân tích As, Pb tổng số, phương pháp hydrua hóa không ngọn lửa cho phân tích thủy

B

ngân tổng số).

10 00

3. Kết quả đo tổng hàm lượng asen, chì, thuỷ ngân cho thấy nồng độ asen ở mẫu nước thải mỏ có nồng độ từ 2,37 - 5,83 (ppb). Mẫu nước mặt dao động từ 3,27

Ó

A

- 5,72 (ppb). Nước thải sinh hoạt một số mẫu không phát hiện , nồng độ mẫu cao

Í-

H

nhất đạt 4,18 (ppb). Mẫu đất dao động từ 3,738 - 23,320 (mg/kg). Kết quả đo nồng

-L

độ Chì ở mẫu nước thải mỏ dao động từ 7,28 - 23,82 (ppb). Mẫu nước mặt dao động

ÁN

từ 6,76-16,68 (ppb). Nước thải sinh hoạt một số mẫu không phát hiện , nồng độ mẫu

TO

cao nhất đạt 16,34 (ppb). Mẫu đất từ 10,710 - 68,142 (mg/kg). Kết quả đo nồng độ Thuỷ ngân của mẫu nước thải mỏ: 1,72 - 5,94 (ppb). Mẫu nước mặt dao động từ

D

IỄ N

Đ

ÀN

0,52 - 1,82 (ppb). Nước thải sinh hoạt dao động từ 0,42 - 3,24 (ppb). Mẫu đất dao

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

1. Xác định giới hạn phát hiện, giới hạn định lượng của phép đo: As: 0,75 -

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

PHÁT XẠ NGUYÊN TỬ’’, có thể rút ra một số kết luận sau:

TP

VỰC MỎ THAN KHE SIM BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHỔ HẤP THỤ VÀ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

THỦY NGÂN, ASEN TRONG MỘT SỐ MẪU NƯỚC MẶT VÀ ĐẤT Ở KHU

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Từ những kết quả thu được của đề tài: ‘‘XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG CHÌ

động từ 0,122-0,982 (mg/kg).

Như vậy, kết quả phân tích cho thấy một số mẫu đất hàm lượng Asen vượt quá quy chuẩn cho phép. Một số mẫu nước và đất còn lại tuy hàm lượng tổng nguyên tố chưa vượt quá quy chuẩn cho phép nhưng với hàm lượng tương đối cao cũng là mối nguy cơ tiềm ẩn gây ô nhiễm tác động không nhỏ tới môi trường xung

63 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

quanh. Kết quả đo mẫu thực tế thu được từ hai phương pháp là tương đồng nghĩa là

N

2 phương pháp này phù hợp dùng để nghiên cứu đối tượng trong đề tài .

Hồng Quyên, Khai thác khoáng sản đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm

U Y

1.

Phạm Ngọc Thụy, Nguyễn Đình Mạnh, Đinh Văn Hùng, Nguyễn Viết Tùng,

H Ư

4.

N

- London - NewYork - Tokyo, 1991, pp 42 - 47

TR ẦN

Ngô Xuân Mạnh, “Hiện trạng về kim loại nặng (Hg, As, Pb, Cd) trong đất, nước và một số rau trồng trên khu vực huyện Đông Anh-Hà Nội”, Tạp chí Hoàng Thị Thanh Thủy, Nguyễn Như Hà Vy, Từ Thị Cẩm Loan “Nghiên

10 00

5.

B

khoa học và Nông nghiệp, 2006, 4+5.

cứu địa hóa môi trường một số kim loại nặng trong trầm tích sông rạch Vũ Đức Lợi, Nghiên cứu xác định một số dạng thuỷ ngân trong các mẫu

H

6.

Ó

A

Thành phố Hồ Chí Minh” Tạp chí phát triển KHCN, 2007, tập 10.

-L

Í-

sinh học và môi trường, Luận án tiến sĩ hoá học, Viện Khoa học và công Nguyễn Đức Vận, Các kim loại điển hình, Hóa vô cơ, Nxb Khoa học và kĩ

TO

7.

ÁN

nghệ Việt Nam, Hà Nội, 2008, 61-63.

thuật, Hà Nội, 2004, tập 2, 123-147.

WHO, trích trong Lars Jarup, 1995

9.

Trịnh Thị Thanh, Độc học, môi trường và sức khoẻ con người, Nxb Đại học

Đ

ÀN

8.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

Vernet, J.P. (Edited), Heavy Metals in the Environment. Elssevier, Amsterdam

G

3.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

http://www.pollutionissues.com /Br-Co /Coal.html

IỄ N D

Pollution Isues, Coal, thông tin mạng internet website:

TP

2.

ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

trọng, thông tin mạng internet website http/ thegioimoitruong.vn, 2015.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

Quốc gia Hà Nội, 2001.

10. Cotton. F. Wilkinson. G. Cơ sở lí thuyết hóa vô cơ. Người dịch: Lê Mậu Quyền, Lê Chí Kiên, Nhà xuất bản và trung học chuyên nghiệp, 1984, tập 1, trang 178.

64 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

11. Guanhong Tao & Elo.H. Hansen, “ An international analytical asen science journal”, Analyst, 1994, 119, 333-337.

12. Đại học Khoa học Tự nhiên, Hội thảo Quốc tế Ô nhiễm Asen: Hiện trạng tác

N

động đến sức khỏe con người và các giải pháp phòng ngừa, 2000.

H

Ơ

13. Asenic, Environment Health Crieria 18, Geneva, 1981.

U Y

15. Phạm Hùng Việt, Trần Tứ Hiếu, Nguyễn Văn Nội. Hoá Học Môi Trường,

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

17. Phạm Luận, Cơ sở lý thuyết của phương pháp phân tích phổ phát xạ và hấp thụ

N

G

nguyên tử, Trường đại học khoa học - tự nhiên, Hà Nội, 1998, Phần I, Phần II.

H Ư

18. Xiandeng Hou and Bradley T. Jones, John Wiley & Sons Ltd, Chichester

TR ẦN

Inductively Coupled Plasma/Optical Emission Spectrometry, 2000.

19. M. Bettinellia, G. M. Beone, S. Speziaa and C. Baffi, “Determination of

B

heavy metals in soils and sediments by microwave-assisted digestion and

10 00

inductively coupled plasma optical emission spectrometry analysis”, Analytica Chimica Acta, 2000, 424, p. 289-296.

Ó

A

20. Xiaodan Wang, Genwei Cheng, Xianghao Zhong và Mai - Heli, “Trace

H

elements in sub-alpine forest soils on the eastern edge of the Tibetan Plateau,

-L

Í-

China”, Environ Geol, 2008.

ÁN

21. Tessieretal, A., Campell, P.G.C., Blsson, M “Squential extraction procedure forr

TO

the speciation of particulate trace metal”, Anal Chem, 1979, 51, 844 - 851.

22. Báo cáo kết quả quan trắc môi trường công ty TNHH MTV Khe Sim, 2015,

Đ

23. Tạ Thị Thảo, Giáo trình thống kê trong hoá phân tích, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2013.

D

IỄ N

38-45.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Nội, Hà Nội, 2006.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

16. Phạm Luận, Phương pháp phân tích phổ nguyên tử, Nxb Đại học quốc gia Hà

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Hà Nội, 1999.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

14. Hoàng Nhâm, Hóa học vô cơ, Nhà xuất bản giáo dục, 2000, tập 3, 253-272.

65 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Í-

-L A

Ó

H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Suối Ngô Quyền

Khu vực trồng cây cải tạo môi trường

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO Suối Lép Mĩ

U Y

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

PHỤ LỤC

1

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bãi thải khu mỏ Đông Khe Sim

Í-

Hệ thống lò AAS-240Z

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Icap 6000, Anh

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

H

Hê ̣ thố ng máy đo ICP-OES:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Bể xử lí nước thải sinh hoạt khu mỏ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

Nước thải moong khu mỏ

Bộ phận hóa hơi Hydride và kết nối

Hệ thống máy quang phổ hấp thụ

2 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Í-

-L A

Ó

H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

ẠO

Đ

TP

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÁN

TO

U Y

.Q

N

Ơ

H

N

nguyên tử AAS 280 FS ghép nối với bộ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

với ống phụ trợ của máy quang phổ

phận hoá hơi VAG-77 Varian

3

http://www.lrc.tnu.edu.vn

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial