Xác định hàm lượng cadimi, chì có trong chè Shan tuyết, Bằng Phúc - Bắc Kạn bằng phương pháp phổ hấp

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

NGUYỄN XUÂN HIỆP

XÁC ĐỊNH HÀM LƢỢNG CAĐIMI VÀ CHÌ TRONG CHÈ SHAN TUYẾT BẰNG PHÚC - BẮC KẠN BẰNG PHƢƠNG PHÁP PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ VÀ PHÁT XẠ NGUYÊN TỬ

LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC

Thái Nguyên - Năm 2016

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

NGUYỄN XUÂN HIỆP

XÁC ĐỊNH HÀM LƢỢNG CAĐIMI VÀ CHÌ TRONG CHÈ SHAN TUYẾT BẰNG PHÚC - BẮC KẠN BẰNG PHƢƠNG PHÁP PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ VÀ PHÁT XẠ NGUYÊN TỬ

Chuyên ngành: Hóa phân tích Mã số: 60440118

LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Hoàng Lâm

Thái Nguyên - Năm 2016

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Lời cam đoan Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng

N

tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

NGUYỄN XUÂN HIỆP

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

U Y

N

H

bất kỳ công trình nào khác.

Ơ

Những kết luận của luận văn chưa từng được ai công bố trong

i

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Lời cảm ơn Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo TS. Hoàng Lâm đã trực tiếp giao cho em đề tài và tận tình hướng dẫn và tạo mọi điều kiện cho em hoàn thành

Ơ

N

luận văn.

N

H

Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong tổ bộ môn Hoá Phân Tích,

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

chất, hướng dẫn em trong suốt quá trình làm thực nghiệm. Em xin gửi lời cảm

N

G

ơn tới các anh chị phòng phân tích của tập đoàn SGS – trụ sở tại Núi Pháo –

H Ư

Thái Nguyên đã giúp đỡ tạo điều kiện giúp em phần thực nghiệm của đề tài.

TR ẦN

Tôi xin chân thành cảm ơn tới bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã quan tâm,

10 00

B

giúp đỡ và động viên tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn.

Thái Nguyên, ngày ….. tháng …. năm 2016

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

Học viên

TO

Nguyễn Xuân Hiệp

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Thái Nguyên, anh chị Khoa xét nghiệm đã tạo điều kiện giúp đỡ em về cơ sở vật

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Em xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Trung tâm y tế dự phòng tỉnh

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

em hoàn thành luận văn này.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

Ban Chủ nhiệm khoa Hoá học, trường Đại học Khoa học Thái Nguyên đã giúp

ii

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN................................................................................................ i

Ơ

MỤC LỤC ........................................................................................................... iii

N

LỜI CÁM ƠN ..................................................................................................... ii

H

DANH MỤC CHỮ KÍ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT ................................................. v

.Q

Đ

1.1. GIỚI THIỆU VỀ NGUYÊN TỐ CAĐIMI VÀ CHÌ ................................... 3

N

G

1.1.1. Cađimi ....................................................................................................... 3

H Ư

1.1.2. Chì ............................................................................................................. 4

TR ẦN

1.2. Giới thiệu chung về chè Shan tuyết Bằng Phúc - Chợ Đồn - Bắc Kạn ..8 1.2.1. Giới thiệu về chè, chè Shan tuyết.............................................................. 8

B

1.2.2. Đặc điểm, vai trò và công dụng của chè xanh .......................................... 9

10 00

1.3. Một số phƣơng pháp xác định cađimi và chì ............................................... 10 1.3.1. Các phƣơng pháp phân tích ....................................................................... 10

Ó

A

1.3.2. Phƣơng pháp phân tích công cụ ............................................................... 12

Í-

H

1.4. Phƣơng pháp xử lý mẫu phân tích xác định cađimi và chì .......................... 21

-L

1.4. 1. Phƣơng pháp xử lý ƣớt (bằng axit đặc oxi hóa mạnh) ............................. 21

ÁN

1.4. 2. Phƣơng pháp xử lý khô ........................................................................... 22

TO

CHƢƠNG 2: THỰC NGHIỆM VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............ 24

ÀN

2.1. THIẾT BỊ, HÓA CHẤT, DỤNG CỤ .......................................................... 24

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................. 3

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................. vii

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ vi

D

IỄ N

Đ

2.1.1. Thiết bị ...................................................................................................... 24 2.1.2. Dụng cụ ..................................................................................................... 24

2.1.3. Hóa chất..................................................................................................... 24 2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................ 24 2.2.1. Nghiên cứu phƣơng pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử (AAS) .............. 24 2.2.2. Nghiên cứu phƣơng pháp quang phổ phát xạ nguyên tử ......................... 29 iii

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

2.2.3. Lấy mẫu và bảo quản ................................................................................ 31 2.2.4. Xử lý mẫu .................................................................................................. 33 2.2.5. Xác định hàm lƣợng kim loại trong chè Shan tuyết ................................. 33

N

CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN .............................. 34

H

Ơ

3.1. PHƢƠNG PHÁP ĐƢỜNG CHUẨN ĐỐI VỚI PHÉP ĐO GF-AAS ......... 34

.Q

Đ

GIỚI HẠN ĐỊNH LƢỢNG (LOQ) CỦA PHƢƠNG PHÁP GF-AAS ............. 41

N

G

3.2. PHƢƠNG PHÁP ĐƢỜNG CHUẨN ĐỐI VỚI PHÉP ĐO ICP – OES ..... 45

H Ư

3.3. PHÂN TÍCH MẪU THỰC TẾ BẰNG PHƢƠNG PHÁP ĐƢỜNG CHUẨN

TR ẦN

VÀ PHƢƠNG PHÁP THÊM CHUẨN ............................................................. 47 3.3.1. Kết quả xác định hàm lƣợng kim loại trong chè Shan tuyết bằng phƣơng

B

pháp đƣờng chuẩn .............................................................................................. 47

10 00

3.3.2. Kết quả xác định hàm lƣợng kim loại nặng trong chè Shan tuyết bằng phƣơng pháp thêm chuẩn ................................................................................... 48

Ó

A

3.3.3. So sánh kết quả xác định hàm lƣợng sắt, kẽm và chì trong mẫu đất và

Í-

H

nƣớc bằng hai phƣơng pháp AAS và phƣơng pháp ICP – OES ......................... 50

-L

KẾT LUẬN ........................................................................................................ 55

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 56

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

3.1.3. ĐÁNH GIÁ SAI SỐ VÀ ĐỘ LẶP VÀ GIỚI HẠN PHÁT HIỆN (LOD),

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

3.1.2. Xây dựng đƣờng chuẩn của cađimi và chì ............................................... 38

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

3.1.1. Khảo sát khoảng tuyển tính của nồng độ các kim loại ............................ 36

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Điều kiện đo phổ GF-AAS của cađimi, chì. ...................................................... 34

iv

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT Tên đầy đủ

STT Từ viết tắt

Atomic Absorption Spectrometry

H

Absorbance

N

Abs

(Độ hấp thụ) Atomic Emission Spectrometry

.Q

AES

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Flame- Atomic Absorption Spectrometry

Graphite Furnace- Atomic Absorption Spectrometry

N

GF-AAS

H Ư

5

G

Đ

(Phổ hấp thụ nguyên tử ngọn lửa)

(Phổ hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa) HCL

Hollow Cathode Lamp

TR ẦN

6

(Đèn catot rỗng)

10 00

B

High Performance Liquid Chromatography

ICP-OES

10

LOD

H

UV – Vis

ÁN LOQ

D

IỄ N

Đ

ÀN

11

12

(Quang phổ phát xạ quy nạp plasma) Ultra Violet – Visible

-L

Í-

9

(Sắc kí lỏng hiệu năng cao)

Inductively Coupled Plasma Optical EmissionSpectroscopy

Ó

8

HPLC

A

7

Limit of detection (Giới hạn xác định) Limit of quantitation (Giới hạn định lƣợng)

ppb

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

F-AAS

ẠO

4

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

(Phổ phát xạ nguyên tử)

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

3

U Y

2

Ơ

(Phổ hấp thụ nguyên tử)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

AAS

N

1

Part per billion Phần tỷ

13

ppm

Part per million Phần triệu

v

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Một số hằng số vật lý quan trọng của cađimi ................................... …3

Ơ

N

Bảng 1.2. Một số hằng số vật lý quan trọng của chì ............................................. 5

.Q

N

G

Bảng 3.4. Kết quả xác định sai số của phƣơng pháp với phép đo cađimi .......... 42

H Ư

Bảng 3.5. Kết quả xác định sai số của phƣơng pháp với phép đo chì ................ 43

TR ẦN

Bảng 3.6. Sự tƣơng quan giữa nồng độ và độ phát xạ của cađimi...................... 45

10 00

B

Bảng 3.7. Sự tƣơng quan giữa nồng độ và độ phát xạ của chì............................ 46 Bảng 3.8. Kết quả xác định nồng độ kim loại trong chè bằng 2 phƣơng pháp:

Ó

A

GF-AAS và ICP-OES.......................................................................................... 47

Í-

H

Bảng 3.9. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại

-L

nặng có trong thực phẩm theo QCVN 8-2-2011/BYT ........................................ 48

TO

ÁN

Bảng 3.10. Kết quả phân tích cađimi bằng phƣơng pháp thêm chuẩn ............... 49

ÀN

Bảng 3.11. Kết quả phân tích chì bằng phƣơng pháp thêm chuẩn ..................... 49

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Đ

ẠO

Bảng 3.3. Kết quả khảo sát khoảng nồng độ tuyến tính của chì ......................... 37

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Bảng 3.2. Kết quả khảo sát khoảng nồng độ tuyến tính của cađimi ................... 36

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Bảng 3.1. Tổng kết các điều kiện đo phổ của cađimi, chì .................................. 35

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Bảng 2.1. Địa điểm lấy mẫu chè khô Shan tuyết tại Bắc Kạn ............................ 31

Bảng 3.13. Kết quả mẫu đo chì trong mẫu chè ................................................... 52

D

IỄ N

Đ

Bảng 3.12. Kết quả mẫu đo cađimi trong mẫu chè ............................................. 50

vi

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1. Cây chè Shan tuyết ............................................................................... 8

N

Hình 1.2. Sự phụ thuộc tuyết tính của lgR theo lgC .......................................... 19

N

H

Ơ

Hình 1.3. Đƣờng cong đặc trƣng kính ảnh ......................................................... 20

H Ư

Hình 2.5. Máy quang phổ phát xạ nguyên tử Agilent ICP- OES 5100 .............. 30

TR ẦN

Hình 3.1. Đồ thị kết quả khảo sát nồng độ tuyến tính của cađimi ...................... 37

B

Hình 3.2. Đồ thị kết quả khảo sát nồng độ tuyến tính của chì ............................ 38

10 00

Hình 3.3. Đƣờng chuẩn của cađimi (phƣơng pháp GF-ASS) ............................. 39

Ó

A

Hình 3.4. Đƣờng chuẩn của chì (phƣơng pháp GF-ASS) ................................... 40

Í-

H

Hình 3.5. Đƣờng chuẩn của cađimi (phƣơng pháp ICP-OES)............................ 46

ÁN

-L

Hình 3.6. Đƣờng chuẩn của cađimi (phƣơng pháp ICP-OES)............................ 46

TO

Hình 3.7. Đƣờng hồi qui so sánh hai phƣơng pháp đối với cađimi trong mẫu chè .. 51

D

IỄ N

Đ

ÀN

Hình 3.8. Đƣờng hồi qui so sánh hai phƣơng pháp đối với chì trong mẫu chè . 53

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

Đ

Hình 2.4. Đồ thị của phƣơng pháp thêm chuẩn .................................................. 28

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

ẠO

Hình 2.3. Đồ thị của phƣơng pháp đƣờng chuẩn ................................................ 27

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Hình 2.2. Nguyên tắc cấu tạo của máy đo AAS ................................................. 26

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

Hình 2.1. Máy quang phổ hấp thụ nguyên tử Shimadzu AAS-6300 .................. 25

vii

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

MỞ ĐẦU Cây trà (miền Bắc gọi là chè) dùng để lấy búp non pha nƣớc uống, còn có tên khoa học là trà Trung Quốc hay trà tàu (Camellia sinensis).

H

Ơ

sinensis sanon, đƣợc trồng nhiều ở miền Bắc Ấn Độ và Tây Tạng (Trung

N

Chè tuyết là một biến thể hiếm của loài trà tàu, tên khoa học là Camellia

.Q

Đ

đến 1700m, khí hậu lạnh ẩm, nhiều sƣơng gió. Ở xứ Bắc nƣớc ta, chè tuyết

N

G

gặp ở một số vùng thuộc các tỉnh Hà Giang, Bắc Kạn, phía tây dãy Hoàng

H Ư

Liên Sơn thuộc các tỉnh Lai Châu, Nghĩa Lộ, Sơn La và phần lớn là mọc

TR ẦN

hoang, tạo thành những thảm cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi.

Chè Shan tuyết nếu đƣợc sử dụng mỗi ngày sẽ đem lại rất nhiều lợi ích

B

cho sức khỏe con ngƣời nhƣ: Xua tan cảm giác mệt mỏi, giúp tinh thần sảng

10 00

khoái, tỉnh táo; giảm lƣợng cholesterol trong máu, giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch, đặc biệt tốt cho sức khỏe của ngƣời già, ngƣời mắc bệnh tim mạch;

Ó

A

giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đƣờng bởi nó làm giảm lƣợng đƣờng

Í-

H

trong máu; hạn chế nguy cơ mắc các bệnh về gan; tốt cho răng miệng, phòng

-L

chống dị ứng [1].

ÁN

Nhƣng cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật thì vấn đề ô nhiễm

TO

môi trƣờng ảnh hƣởng có hại đến chất lƣợng chè là một vấn đề cần kiểm tra

ÀN

và xem xét. Do việc sử dụng các loại hoá chất nhƣ thuốc bảo vệ thực vật,

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

đƣờng kính 30-40 cm, cao đến 10m. Chúng ƣa vùng núi có độ cao từ 1000

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

non của chè phủ đầy lông tơ trắng nhƣ tuyết. Chè tuyết là cây rừng thân gỗ,

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Chè tuyết (còn gọi là chè Shan tuyết) là tên thông dụng nhất, vì búp

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Quốc).

D

IỄ N

Đ

thuốc trừ sâu… cùng với các chất thải của nền công nghiệp, đã dẫn đến các nguồn đất, nƣớc và không khí bị ô nhiễm, đặc biệt do nghành công nghiệp đang ngày càng phát triển thì sự ô nhiễm môi trƣờng bởi các kim loại nặng nhƣ As, Pb, Cd, Hg …. ngày càng nghiêm trọng. Chè có thể bị nhiễm một số kim loại nặng từ đất, nƣớc, và không khí. Vì vậy chúng ta không chỉ quan tâm nghiên cứu các chất có tác dụng sinh lý tốt với sức khoẻ con ngƣời mà cần 1

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

phải quan tâm nghiên cứu và kiểm tra khống chế các chất có hại đặc biệt là các kim loại nặng ảnh hƣởng trực tiếp đến sức khoẻ ngƣời sử dụng. Đã có rất nhiều các công trình nghiên cứu để xác định hàm lƣợng các kim loại nặng

H

Ơ

tuyết, Bằng Phúc - Bắc Kạn thì chƣa có đề tài nào nghiên cứu. Do vậy cần

N

trong chè ở Việt Nam cũng nhƣ trên thế giới. Tuy nhiên đối với chè Shan

U Y

pháp phổ hấp thụ và phát xạ nguyên tử”.

G

Đ

Để thực hiện đề tài này, tôi tập trung giải quyết các nhiệm vụ sau:

H Ư

N

1. Nghiên cứu, xây dựng quy trình phân tích xác định hàm lƣợng kim loại cađimi, chì trong sản phẩm chè Shan tuyết Bằng Phúc - Bắc Kạn bằng

TR ẦN

phƣơng pháp phổ hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa (GF - AAS) và phát xạ nguyên tử (ICP-OES).

10 00

B

2. Khảo sát các điều kiện tối ƣu cho phép đo của kim loại cađimi và chì.

3. Khảo sát khoảng nồng độ tuyến tính của cađimi, chì.

A

4. Đánh giá sai số, độ lặp, khoảng tin cậy của phép đo, xác định LOD,

H

Ó

LOQ.

Í-

5. Xác định hàm lƣợng cađimi, chì trong các mẫu chè Shan tuyết bằng

-L

phƣơng pháp đƣờng chuẩn.

ÁN

6. Kiểm tra độ chính xác của kết quả phân tích bằng phƣơng pháp thêm 7. So sánh kết quả phân tích hàm lƣợng cađimi và chì trong mẫu chè

giữa phƣơng pháp GF - AAS và ICP-OES với tiêu chuẩn Việt Nam.

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

chuẩn.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

cadimi, chì có trong chè Shan tuyết, Bằng Phúc - Bắc Kạn bằng phương

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Với những lý do nhƣ trên tôi đã chọn đề tài “ Xác định hàm lượng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bằng, Phúc - Bắc Kạn trên các tiêu chuẩn cho phép.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

phải phân tích đề đánh giá hàm lƣợng kim loại nặng có trong chè Shan Tuyết

2

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1. GIỚI THIỆU VỀ NGUYÊN TỐ CAĐIMI VÀ CHÌ

N

1.1.1. Cađimi

H

Ơ

1.1.1.1. Trạng thái tự nhiên của cađimi

.Q

Đ

thần sa (HgS) [2 ,3].

N

G

1.1.1.2. Tính chất vật lí của cađimi

H Ư

Cađimi là kim loại màu trắng bạc, mềm, dễ nóng chảy, ở trong không

TR ẦN

khí ấm cađimi dần bị bao phủ bởi lớp màng oxit nên mất ánh kim.

Bảng 1.1. Một số hằng số vật lí của cađimi [2, 3].

[Kr]4d105s2

B

Cấu hình electron

8,99

Bán kính nguyên tử (A0)

1,56

A

10 00

Năng lƣợng ion hóa thứ nhất (eV) Thế điện cực chuẩn (V)

H

Ó

-0,402 112,411

Nhiệt độ nóng chảy (oC)

321,07

-L

Í-

Khối lƣợng nguyên tử (đvC)

767

Cấu trúc tinh thể

Lục giác bó chặt

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

Nhiệt độ sôi (oC)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

tại riêng mà thƣờng ở lẫn với khoáng vật của kẽm và thủy ngân là xinaba hay

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Khoáng vật chính của cađimi là grenokit (CdS), khoáng vật này hiếm khi tồn

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

của cađimi trong vỏ Trái đất là 7,6.10-6% tổng số nguyên tử tƣơng ứng.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Trong thiên nhiên, cađimi tồn tại ở dạng bền vững là Cd(II). Trữ lƣợng

1.1.1.3. Tính chất hóa học của cađimi Cađimi là nguyên tố tƣơng đối hoạt động hóa học. Trong không khí ẩm, cađimi bền ở nhiệt độ thƣờng nhờ màng oxit bảo vệ. Nhƣng ở nhiệt độ cao cađimi cháy mãnh liệt cho ngọn lửa mầu sẫm.

2Cd + O2 → 2CdO 3

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Tác dụng với halogen tạo thành đihalogenua, tác dụng với lƣu huỳnh và các nguyên tố không kim loại khác nhƣ photpho, selen….

Cd + S → CdS

N

Ở nhiệt độ thƣờng cađimi bền với nƣớc vì có màng oxit bảo vệ, nhƣng

H

Ơ

ở nhiệt độ cao cađimi khử hơi nƣớc biến thành oxit.

G

Trong dung dịch thì: 1.1.1.4. Tác dụng sinh hóa cađimi

H Ư

N

Cd + H3O+ + H2O → [Cd(H2O)2]]2+ + 1/2H2↑

TR ẦN

Cađimi là nguyên tố rất độc. Cađimi thâm nhập vào cơ thể bằng nhiều cách khác nhau và đƣợc tích tụ lại chủ yếu trong thận và có thời gian bán huỷ

10 00

B

sinh học rất dài từ 20 - 30 năm. Nhiễm độc cađimi gây nên chứng bệnh giòn xƣơng. Ở nồng độ cao, cađimi gây đau thận, thiếu máu và phá huỷ tuỷ xƣơng.

A

Phần lớn cađimi thâm nhập vào cơ thể con ngƣời đƣợc giữ lại ở thận và đƣợc

H

Ó

đào thải, còn một phần ít (khoảng 1%) đƣợc giữ lại trong thận, do cađimi liên

-L

Í-

kết với protein tạo thành metallotionein có ở thận. Phần còn lại đƣợc giữ lại

ÁN

trong cơ thể và dần dần đƣợc tích luỹ cùng với tuổi tác.

TO

Cađimi thƣờng gắn liền với kẽm nên có khả năng thay thế kẽm. Trong

cơ thể, kẽm là thành phần thiết yếu của một số hệ thống enzim nên khi bị

D

IỄ N

Đ

ÀN

cađimi thay thế sẽ gây ra rối loạn tiêu hoá và các chứng bệnh rối loạn chức

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

Cd + 2HCl → CdCl2 + H2↑

ẠO

Ví dụ với axit HCl

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP

phóng khí hiđro [2, 3].

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Cađimi tác dụng dễ dàng với axit không phải là chất oxi hoá, giải

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Cd + H2O → CdO + H2↑

năng thận, thiếu máu, tăng huyết áp, phá huỷ tuỷ sống, gây ung thƣ [4].

1.1.2. Nguyên tố chì

1.1.2.1. Trạng thái tự nhiên của chì Chì chiếm khoảng 1,6.10-3 % khối lƣợng vỏ trái đất tƣơng ứng với 1,6.10-4% tổng số nguyên tử. Chì trong tự nhiên tồn tại trong 170 khoáng vật 4

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

nhƣng chủ yếu là: Galen (PbS), Cerndute (PbCO3), Anglesite (PbSO4) và Pyromophite [Pb5Cl(PO4)3]. Chì có 18 đồng vị trong đó có 4 đồng vị bền 208

Pb (52,3%), 207Pb (22,6%), 206Pb (23,6%), 204Pb (1,48%). [3, 5].

N

1.1.2.2. Tính chất vật lí của chì

H

Ơ

Chì là kim loại nặng, có ánh kim. Chì kim loại có màu xanh xám, mềm,

Đ

1,75

Thế điện cực chuẩn (V)

Nhiệt độ sôi (oC)

207,21 327 1737

Lập phƣơng tâm diện

10 00

B

Cấu trúc tinh thể

TR ẦN

Nhiệt độ nóng chảy (oC)

H Ư

Khối lƣợng nguyên tử (đvC)

N

G

-0,126

1.1.2.3. Tính chất hóa học của chì

Ó

A

Nhìn chung, chì là kim loại tƣơng đối hoạt động về mặt hoá học [3, 5].

H

Ở điều kiện thƣờng, chì bị oxi hoá tạo thành lớp oxit màu xám xanh 2Pb + O2 → 2PbO

ÁN

-L

Í-

bao bọc bên trên mặt bảo vệ cho chì không tiếp xúc bị oxi hoá nữa.

TO

Khi gặp nƣớc, nƣớc sẽ tách dần màng oxit bao bọc ngoài và tiếp tục bị tác

Chì tác dụng với halogen và nhiều nguyên tố không kim loại khác:

Đ

ÀN

dụng.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Bán kính nguyên tử (A0)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

7,42

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

TP

Năng lƣợng ion hóa thứ nhất (eV)

IỄ N D

[Xe]4f145d106s26p2

Cấu hình electron

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 1.2. Một số hằng số vật lí của chì [3, 5].

U Y

N

bề mặt chì thƣờng mờ đục do bị oxi hóa.

Pb + X2 → PbX2 Chì có thế điện cực âm nên về nguyên tắc nó tan đƣợc trong các axit.

Nhƣng thực tế chì chỉ tƣơng tác ở trên bề mặt với dung dịch axit clohiđric loãng và axit sunfuric dƣới 80% vì bị bao bọc bởi lớp muối khó tan (PbCl2;

5

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

PbSO4). Với dung dịch đậm đặc hơn của các axit đó, chì có thể tan vì muối khó tan của lớp bảo vệ đã chuyển thành hợp chất tan.

PbCl2 + 2HCl → H2PbCl4

N

PbSO4 + H2SO4 → Pb(HSO4)2

H

TR ẦN

1.1.2.4. Tác dụng sinh hóa của chì

H Ư

Pb + 2KOH + 2H2O → K2[Pb(OH)4] + H2 Chì đƣợc con ngƣời phát hiện từ trƣớc công nguyên và đƣợc sử dụng

B

vào nhiều mục đích khác nhau. Ngày nay, chì chủ yếu đƣợc sử dụng trong

10 00

công nghiệp năng lƣợng, luyện kim nhƣ sản xuất acquy ƣớt, pin, các loại cầu chì, mạch điện, phụ gia cho sản xuất xăng, dầu bôi trơn, chế tạo hợp kim.

Ó

A

Nguồn nƣớc thải từ các nhà máy công nghiệp này cùng với các nguồn nƣớc

Í-

H

thải của công nghiệp khai thác khoáng sản, và nƣớc có tiếp xúc với các thiết

-L

bị chì, rác thải công nghiệp, … đã đƣa một lƣợng chì đáng kể vào môi trƣờng

ÁN

nƣớc và đất.

TO

Chì tồn tại trong nƣớc dƣới dạng chì hóa trị +2, tính năng của hợp chất

D

IỄ N

Đ

ÀN

chì đƣợc đánh giá chủ yếu thông qua độ tan của nó. Độ tan của hợp chất chì

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

Với dung dịch kiềm, chì có tác dụng khi đun nóng, giải phóng hiđro:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ

2Pb + 4CH3COOH + O2 → 2Pb(CH3COO)2 + 2H2O

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y ẠO

Chì có thể tan trong axit axetic và các axit hữu cơ khác:

TP

2Pb + 2H2O + O2 → 2Pb(OH)2

.Q

Khi có mặt oxi, chì có thể tác dụng với nƣớc: Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

3Pb + 8HNO3loãng → 3Pb(NO3)2 + 2NO + 4H2O

http://daykemquynhon.ucoz.com

Ơ

Với axit nitric ở bất kỳ nồng độ nào, chì tác dụng nhƣ một kim loại:

chủ yếu phụ thuộc vào pH (pH tăng thì độ tan giảm). Ngoài ra độ tan của hợp chất chì còn phụ thuộc vào một số yếu tố khác nhƣ độ muối (hàm lƣợng các ion khác) của dung dịch, điều kiện oxi hóa – khử.

Chì thâm nhập vào cơ thể con ngƣời qua thức ăn, nƣớc uống, hít thở và cả thông qua da. Triệu chứng thể hiện khi nhiễm độc chì của cơ thể là sự mệt mỏi, chán ăn, đau đầu, chóng mặt, sƣng khớp…. Các dấu hiệu trên có thể xuất 6

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

hiện khi nồng độ chì trong máu khoảng 0,3 ppm. Ở các nồng độ cao hơn 0,3ppm thì chì có thể gây nên hiện tƣợng thiếu máu do thiếu hemoglobin. Ở các nồng độ 0,5 ppm đến 0,8 ppm thì chì có thể gây ra sự rối loạn chức năng

Ơ

N

của thận và phá hủy não.

H

Xƣơng là nơi tàng trữ, tích lũy chì trong cơ thể, ở đó chì tƣơng tác với

.Q

Đ

Dấu hiệu của ngộ độc chì thƣờng thƣờng xuất hiện rất âm thầm, khó sớm

N

G

phát hiện chỉ khi nào chì tích tụ tới mức độ cao, bệnh mới rõ rệt nhƣng các

H Ư

triệu chứng cũng không có gì đặc biệt. Ở trẻ em, nhiễm độc cấp tính khiến

TR ẦN

cho các em trở nên cáu kỉnh, kém tập trung, ói mửa, dáng đi không vững, lên cơn kinh phong. Trƣờng hợp mãn tính, các em có dấu hiệu chậm trí, hay gây

10 00

B

gổ, lên kinh thƣờng xuyên, đau bụng, thiếu máu, suy nhƣợc cơ bắp, suy thận, đôi khi có thể đƣa tới tử vong.

A

Thƣờng thƣờng, trẻ em bị tác hại của chì trầm trọng hơn ở ngƣời trƣởng

H

Ó

thành, đặc biệt là dƣới 6 tuổi vì hệ thần kinh còn non yếu và khả năng thải độc

-L

Í-

chất của cơ thể chƣa hoàn chỉnh. Một số em có thể bị nhiễm ngay từ khi còn ở

ÁN

trong lòng mẹ hoặc bú sữa mẹ có hàm lƣợng chì cao. Tới khi lớn, các em tiêu

TO

thụ thực phẩm có chì, nuốt chì lẫn trong đất, bụi khi bò chơi trên mặt đất hoặc

D

IỄ N

Đ

ÀN

ăn các mảnh vụn sơn tƣờng nhà cũ.

Khi ngộ độc chì, ngƣời lớn hay than phiền đau tê ở đầu ngón chân, tay;

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

Chì cản trở việc sử dụng oxi và glucoza để sản xuất năng lƣợng cho quá trình sống.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

tổng hợp máu dẫn đến phá vỡ hồng cầu, ức chế mọi hoạt động của các enzym.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

tính của nó.. Tác dụng hóa sinh chủ yếu của chì là ảnh hƣởng tới quá trình

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

photphat trong xƣơng rồi truyền vào các mô mềm của cơ thể rồi thể hiện độc

bắp thịt mỏi yếu; nhức đầu, đau bụng, tăng huyết áp, thiếu máu, giảm trí nhớ, thay đổi tâm trạng, sẩy thai, kém sản xuất tinh trùng…Lâu ngày, bệnh trở thành mãn tính, đƣa tới suy thận, tổn thƣơng thần kinh ngoại vi, giảm chức năng não bộ [4].

7

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.2. GIỚI THIỆU VỀ CHÈ SHAN TUYẾT BẰNG PHÚC - BẮC KẠN, VAI TRÒ VÀ CÔNG DỤNG CHÈ 1.2.1. Giới thiệu về chè, chè Shan tuyết

N

Chè xanh (hay trà xanh) là loại trà đƣợc chế biến từ lá của cây chè nó đƣợc

Ơ

ôxy hóa ở mức tối thiểu trong quá trình chế biến. Chè xanh có nguồn gốc

U Y

khắp châu Á. Gần đây, chè xanh đã trở nên phổ biến hơn tại phƣơng Tây, khu

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Đ

Chè Shan tuyết Bằng Phúc đã có từ lâu đời. Cả xã hiện còn trên 1000 gốc

N

G

chè cổ thụ trên 100 năm tuổi vẫn đang cho thu hoạch, trong đó có cả những cây

H Ư

300 năm tuổi, đƣờng kính thân cây to cỡ ngƣời ôm, chiều cao hơn chục mét, tán

TR ẦN

rộng che kín vài chục mét vuông Nƣớc chè Shan tuyết có sắc vàng, sóng sánh, hƣơng thơm dịu . Khác với các giống chè khác, búp chè Shan tuyết to nhƣ búp

B

đa có phủ một lớp lông tơ trắng trông nhƣ những bông hoa tuyết; sau khi sao,

10 00

búp chè không có hình móc câu mà to ngẫy nhƣ chiếc cúc áo nhỏ nhƣng vẫn phủ một lớp tuyết trắng đục nên gọi là chè Shan tuyết. Chè Shan tuyết sinh

Ó

A

trƣởng khỏe, chịu ẩm, chịu lạnh, không bị sâu bệnh hại, năng suất, búp tƣơi cao,

H

chất lƣợng tốt, có hƣơng vị đặc biệt làm nên sản vật của địa phƣơng, góp phần

TO

ÁN

-L

Í-

xóa đói, làm giàu cho bà con ngƣời Tày ở Bằng Phúc - Bắc Kạn [1].

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

trong chế độ ăn uống, và các mặt hàng mỹ phẩm.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

chiết xuất nhằm sử dụng trong các loại đồ uống, thực phẩm chức năng, bổ sung

ÀN

http://daykemquynhon.ucoz.com

vực vốn có truyền thống tiêu thụ chè đen. Chè xanh đã trở thành nguyên liệu để

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

từ Trung Quốc và trở thành thức uống phổ biến tại nhiều nền văn hóa trên

Hình 1.1 Cây chè Shan tuyết ở Bằng Phúc - Bắc Kạn 8

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.2.2. Đặc điểm, vai trò và công dụng của chè xanh Trong vài thập kỉ gần đây, chè xanh đã trở thành đối tƣợng nghiên cứu một điều đã nổi tiếng từ lâu, theo đó đã có một số bằng chứng cho thấy rằng

H

Ơ

thƣờng xuyên uống chè xanh có thể làm giảm nguy cơ tiến triển bệnh tim

N

của nhiều nhà khoa học nhằm xác định mức độ có lợi cho sức khỏe của chè, là

.Q

Đ

nhịp tim [6].

N

G

Theo kết quả một cuộc khảo sát do Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đƣa ra vào

H Ư

năm 2007, giá trị của flavonoid trong một tách chè xanh cao hơn so với một

TR ẦN

khối lƣợng tƣơng đƣơng các mặt hàng thực phẩm và đồ uống truyền thống khác vốn đƣợc xem là tăng cƣờng sức khỏe có nguồn gốc thiên nhiên, bao

B

gồm hoa quả tƣơi, nƣớc ép rau quả hay rƣợu vang. Flavonoid là một

10 00

nhóm thành phần hóa học thực vật có trong hầu hết các sản phẩm thực vật, gây nên các tác động đến sức khỏe nhƣ chống ôxy hóa và chống ung thƣ. Tuy

Ó

A

nhiên, cũng dựa trên nghiên cứu này, lƣợng flavonoid có thể khác biệt đáng

Í-

H

kể giữa các sản phẩm chè khác nhau [6].

-L

Ở Việt Nam có nhiều vùng chè ngon nổi tiếng nhƣ: Chè Mộc Châu Sơn

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

La, chè Lâm Đồng, chè Thái Nguyên, chè Shan tuyết - Phúc Bằng - Bắc Kạn.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

trình ôxy hóa chất béo, làm tăng tỉ lệ trao đổi chất 4% mà không làm tăng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

chè xanh có chứa polyphenol và caffein để gây sinh nhiệt và kích thích quá

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

lệ trao đổi chất trong cơ thể đủ để giảm cân ngay lập tức, song chiết xuất từ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

mạch và một số bệnh ung thƣ nhất định. Mặc dù chè xanh không làm tăng tỷ

9

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.3. MỘT SỐ PHƢƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH CAĐIMI VÀ CHÌ Hiện nay có rất nhiều phƣơng pháp khác nhau để xác định asen, cađimi và chì nhƣ phƣơng pháp phân tích khối lƣợng, phân tích thể tích, điện hoá,

Ơ

N

phổ phân tử UV – VIS, phổ phát xạ nguyên tử (ICP-OES), phổ hấp thụ

H

nguyên tử ngọn lửa (F-AAS) và không ngọn lửa (GF-AAS),.… Dƣới đây là

N

chất phân tích với một thuốc thử thích hợp.

G

Đ

xác có thể đạt tới 0,1%. Cơ sở của phƣơng pháp là sự kết tủa định lƣợng của

H Ư

Cađimi thƣờng đƣợc kết tủa dƣới dạng CdS, CdSO4, CdNH4PO4 sau

TR ẦN

đó kết tủa đƣợc lọc, rửa, sấy (hoặc nung) rồi đem cân từ đó xác định hàm lƣợng chất phân tích.

10 00

B

Chì đƣợc kết tủa dƣới dạng PbSO4, PbCrO4 hay PbMoO4 sau đó đƣợc kết tủa đƣợc lọc, rửa, sấy hoặc nung rồi cân và từ đó xác định đƣợc hàm

A

lƣợng chất phân tích.

H

Ó

Phƣơng pháp này không đòi hỏi dụng cụ đắt tiền nhƣng quá trình phân

-L

Í-

tích lâu, nhiều giai đoạn phức tạp đặc biệt khi phân tích lƣợng vết các chất. Vì

ÁN

vậy phƣơng pháp này không đƣợc dùng phổ biến trong thực tế để xác định

TO

lƣợng vết các chất mà chỉ dùng trong phân tích hàm lƣợng lớn [7].

D

IỄ N

Đ

ÀN

1.3.1.2. Phƣơng pháp phân tích thể tích Phƣơng pháp phân tích thể tích dựa trên sự đo thể tích dung dịch thuốc

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Phƣơng pháp phân tích khối lƣợng là phƣơng pháp cổ điển, độ chính

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP

1.3.1.1. Phƣơng pháp phân tích khối lƣợng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

1.3.1. Các phƣơng pháp phân tích

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

một số phƣơng pháp xác định cađimi và chì.

thử để biết nồng độ chính xác (dung dịch chuẩn) đƣợc thêm vào dung dịch chất định phân để tác dụng đủ toàn bộ lƣợng chất định phân đó. Thời điểm thêm lƣợng thuốc thử tác dụng với toàn bộ chất định phân gọi là điểm tƣơng đƣơng. Để nhận biết điểm tƣơng đƣơng, ngƣời ta dùng các chất gây ra hiện tƣợng có thể quan sát bằng mắt gọi là các chất chỉ thị [7].

10

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Với cađimi và chì, ta có thể dùng các phép chuẩn độ nhƣ chuẩn độ phức chất, chuẩn độ ôxi hoá - khử với các chất chỉ thị khác nhau.

Ta có thể xác định cađimi bằng EDTA ở môi trƣờng pH = 9 đến 10 với

Ơ

N

chỉ thị ET-OO hoặc môi trƣờng pH = 6 với chỉ thị xylendacam. Khi đó chất

H

chỉ thị chuyển từ màu đỏ sang màu vàng :

ẠO

Đối với chì ta có thể chuẩn độ trực tiếp bằng EDTA hay chuẩn độ

Đ

ngƣợc bằng Zn2+ hoặc chuẩn độ thay thế với ZnY2- với chất chỉ thị ET-OO.

N

G

- Cách 1: Chuẩn độ trực tiếp Pb2+ bằng EDTA ở pH trung tính hoặc

H Ư

kiềm (pH khoảng 8 đến 12), với chỉ thị ET-OO.

TR ẦN

Pb2+ + H2Y2- → PbY2- + 2H+ Tuy nhiên, chì rất dễ thuỷ phân nên trƣớc khi tăng pH phải cho Pb2+ tạo phức

B

kém bền với tactrat hoặc trietanolamin.

10 00

- Cách 2: Chuẩn độ ngƣợc Pb2+ bằng Zn2+: cho Pb2+ tác dụng với một

A

lƣợng dƣ chính xác EDTA đã biết nồng độ ở pH = 10. Sau đó chuẩn độ Pb2+ + H2Y2- = PbY2- + 2H+ H2Y2- (dƣ) + Zn2+ = ZnY2- + 2H+ ZnInd + H2Y2- = ZnY2- + HInd (đỏ nho)

(xanh)

- Cách 3: Chuẩn độ thay thế dùng ZnY2-, chỉ thị ET-OO. Do phức PbY2- bền hơn ZnY2- ở pH = 10 nên Pb2+ sẽ đẩy Zn2+ ra khỏi

phức ZnY2. Sau đó, chuẩn Zn2+ sẽ xác định đƣợc Pb2+:

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

EDTA dƣ bằng Zn2+ với chỉ thị là ET-OO.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

(vàng)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

(đỏ)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

H4FCd + H2Y2- → CdY2- + H6F

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

H6F + Cd2+ → H4FCd + 2H+

Pb2- + ZnY2- = Zn2+ + PbY2ZnInd + H2Y2- = ZnY2- + HInd (đỏ nho)

(xanh) 11

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.3.2. Phƣơng pháp phân tích công cụ 1.3.2.1. Phƣơng pháp phổ hấp thụ phân tử UV - VIS Phƣơng pháp này chính là phƣơng pháp phổ hấp thụ phân tử trong

N

vùng UV - VIS. Ở điều kiện thƣờng, các phân tử, nhóm phân tử của chất bền

H

Ơ

vững và nghèo năng lƣợng. Đây là trạng thái cơ bản. Nhƣng khi có một chùm

Đ

nguồn sáng để tạo ra phổ hấp thụ phân tử của chất.

G

Nguyên tắc: Phƣơng pháp xác định dựa trên việc đo độ hấp thụ ánh

H Ư

N

sáng của một dung dịch phức tạo thành giữa ion cần xác định với một thuốc thử vô cơ hay hữu cơ trong môi trƣờng thích hợp khi đƣợc chiếu bởi chùm

TR ẦN

sáng. Phƣơng pháp định lƣợng phép đo:

A = K.C

B

A: độ hấp thụ quang

10 00

Trong đó:

K: hằng số thực nghiệm

A

C: nồng độ nguyên tố phân tích

H

Ó

Phƣơng pháp này cho phép xác định nồng độ chất ở khoảng 10-5 đến

Í-

10-7M và là một trong các phƣơng pháp đƣợc sử dụng khá phổ biến.

-L

Phƣơng pháp trắc quang có độ nhạy, độ ổn định và độ chính xác khá

ÁN

cao, đƣợc sử dụng nhiều trong phân tích vi lƣợng. Tuy nhiên với việc xác

TO

định cađimi, chì thì lại gặp rất nhiều khó khăn do ảnh hƣởng của một số ion

D

IỄ N

Đ

ÀN

kim loại tƣơng tự. Khi đó phải thực hiện các công đoạn che, tách phức tạp [8,

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

và kích thích E m) chính là năng lƣợng mà phân tử hấp thụ từ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

thích với năng lƣợng cao hơn. Hiệu số giữa hai mức năng lƣợng (cơ bản Eo

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

kết (л, ∂ , n) sẽ hấp thụ năng lƣợng chùm sáng, chuyển lên trạng thái kích

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

sáng với năng lƣợng thích hợp chiếu vào thì các điện tử hoá trị trong các liên

9].

1.3.2.2 Phƣơng pháp điện hoá a. Phương pháp cực phổ Nguyên tắc: Ngƣời ta thay đổi liên tục và tuyến tính điện áp đặt vào 2 cực để khử các ion kim loại, do mỗi kim loại có thế khử khác nhau. Thông qua chiều cao của đƣờng cong Von-Ampe có thể định lƣợng đƣợc ion kim 12

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

loại trong dung dịch ghi cực phổ. Vì dòng giới hạn Igh ở các điều kiện xác định tỉ lệ thuận với nồng độ ion trong dung dịch ghi cực phổ theo phƣơng trình:

N

I = k.C

H

Ơ

Phƣơng pháp này sử dụng điện cực giọt thuỷ ngân rơi làm cực làm

Phƣơng pháp này có khá nhiều ƣu điểm: Nó cho phép xác định cả chất

G

Đ

vô cơ và hữu cơ với nồng độ 10-5 ÷ 10-6M tuỳ thuộc vào cƣờng độ và độ lặp

H Ư

N

lại của dòng dƣ. Sai số của phƣơng pháp thƣờng là 2 ÷ 3% với nồng độ 10-3 ÷ 10-4M, là 5% với nồng độ 10-5 M (ở điều kiện nhiệt độ không đổi). Tuy nhiên

TR ẦN

phƣơng pháp cực phổ bị ảnh hƣởng rất lớn của dòng tụ điện, dòng cực đại, lƣợng oxi hoà tan hay bề mặt điện cực nên giới hạn phát hiện kém khoảng

10 00

B

10-5 đến 10-6 M.

Nhằm loại trừ ảnh hƣởng trên đồng thời tăng độ nhạy, hiện nay đã có các

A

phƣơng pháp cực phổ hiện đại: cực phổ xung vi phân (DPP), cực phổ sóng

H

Ó

vuông (SQWP)… chúng cho phép xác định lƣợng vết của nhiều nguyên tố [9,

Í-

10].

-L

b. Phương pháp Von-Ampe hoà tan

ÁN

Về bản chất, phƣơng pháp Von-Ampe hoà tan cũng giống nhƣ phƣơng

TO

pháp cực phổ là dựa trên việc đo cƣờng độ dòng để xác định nồng độ các chất Bƣớc 1: Điện hoá làm giàu chất cần phân tích trên bề mặt điện cực làm

việc trong khoảng thời gian xác định, tại thế điện cực xác định.

Bƣớc 2: Hoà tan kết tủa đã đƣợc làm giàu bằng cách phân cực ngƣợc

D

IỄ N

Đ

ÀN

trong dung dịch. Nguyên tắc gồm hai bƣớc:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

đƣợc chất phân tích.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

cực phổ thu đƣợc có dạng bậc thang, dựa vào chiều cao có thể định lƣợng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

mV/s) đồng thời ghi dòng là hàm của thế trên cực giọt thuỷ ngân rơi. Sóng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

việc, trong đó thế đƣợc quét tuyến tính rất chậm theo thời gian (thƣờng 1 – 5

cực làm việc, đo và ghi dòng hoà tan. Trên đƣờng Von-Ampe hoà tan xuất hiện pic của nguyên tố cần phân tích. Chiều cao pic tỉ lệ thuận với nồng độ [9, 10].

13

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

1.3.2.3. Phƣơng pháp phổ hấp thụ nguyên tử Nguyên tắc: Khi nguyên tử tồn tại tự do ở thể khí và ở trạng thái năng lƣợng cơ bản, thì nguyên tử không thu hay không phát ra năng lƣợng. Tức là

N

nguyên tử ở trạng thái cơ bản. Song, nếu chiếu vào đám hơi nguyên tử tự do

H

Ơ

một chùm tia sáng đơn sắc có bƣớc sóng phù hợp, trùng với bƣớc sóng vạch

.Q

Đ

độ nhạy cỡ 0,1 ppm) và phép đo phổ hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa (GF –

N

G

AAS có độ nhạy cao hơn kỹ thuật ngọn lửa 50- 1000 lần, cỡ 0,1- 1 ppb).

H Ư

Cơ sở của phân tích định lƣợng theo AAS là dựa vào mối quan hệ giữa

TR ẦN

cƣờng độ vạch phổ và nồng độ nguyên tố cần phân tích theo biểu thức: Aλ = a.CX

B

Có 2 phƣơng pháp định lƣợng theo phép đo AAS là : phƣơng pháp

10 00

đƣờng chuẩn và phƣơng pháp thêm tiêu chuẩn.

Thực tế cho thấy phƣơng pháp phổ hấp thụ nguyên tử có nhiều ƣu việt

Ó

Í-

H

Độ nhạy, độ chính xác cao, lƣợng mẫu tiêu thụ ít, tốc độ phân tích

-L

nhanh. Với ƣu điểm này, AAS đƣợc thế giới dùng làm phƣơng pháp tiêu

ÁN

chuẩn để xác định lƣợng nhỏ và lƣợng vết các kim loại trong nhiều đối tƣợng

Đ

ÀN

TO

khác nhau.

IỄ N D

A

nhƣ:

Phép đo phổ AAS có thể phân tích đƣợc hàm lƣợng vết của hầu hết các

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

tƣơng ứng. Đó là phép đo phổ hấp thụ nguyên tử trong ngọn lửa (F- AAS có

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

nguyên tử. Với hai kỹ thuật nguyên tử hóa, nên chúng ta cũng có hai phép đo

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

sinh ra một loại phổ của nguyên tử. Phổ này đƣợc gọi là phổ hấp thụ của

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

phổ phát xạ đặc trƣng của nguyên tố phân tích, chúng sẽ hấp thụ tia sáng đó

kim loại và cả những hợp chất hữu cơ hay anion không có phổ hấp thụ nguyên tử. Nó đƣợc sử dụng rộng rãi trong các ngành: địa chất, công nghiệp hóa học, hóa dầu, y học, sinh học, dƣợc phẩm...[8, 9]. a. Phép đo phổ F-AAS Kỹ thuật F-AAS dùng năng lƣợng nhiệt của ngọn lửa đèn khí để hoá

hơi và nguyên tử hoá mẫu phân tích. Do đó mọi quá trình xảy ra trong khi 14

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

nguyên tử hoá mẫu phụ thuộc vào đặc trƣng và tính chất của ngọn lửa đèn khí nhƣng chủ yếu là nhiệt độ ngọn lửa. Đây là yếu tố quyết định hiệu suất nguyên tử hoá mẫu phân tích, mọi yếu tố ảnh hƣởng đến nhiệt độ ngọn lửa

N

đèn khí đều ảnh hƣởng đến kết quả của phƣơng pháp phân tích. [8, 9].

H

Ơ

b. Phép đo phổ GF-AAS

.Q

Đ

Kỹ thuật GF-AAS là quá trình nguyên tử hoá tức khắc trong thời gian

N

G

rất ngắn nhờ năng lƣợng nhiệt của dòng điện có công suất lớn và trong môi

H Ư

trƣờng khí trơ (Argon). Quá trình nguyên tử hoá xảy ra theo các giai đoạn kế

TR ẦN

tiếp nhau: sấy khô, tro hoá luyện mẫu, nguyên tử hoá để đo phổ hấp thụ nguyên tử và cuối cùng là làm sạch cuvet. Nhiệt độ trong cuvet graphit là yếu

10 00

B

tố quyết định mọi diễn biến của quá trình nguyên tử hoá mẫu. Trong đó hai giai đoạn đầu là chuẩn bị cho giai đoạn nguyên tử hóa để đạt kết quả tốt.

Ó

A

Nhiệt độ trong cuvet graphit là yếu tố chính quyết định mọi sự diễn biến của

H

quá trình nguyên tử hóa mẫu.

-L

Í-

* Những ưu - nhược điểm của phép đo:

ÁN

Cũng nhƣ các phƣơng pháp phân tích khác, phƣơng pháp phân tích phổ

TO

hấp thụ nguyên tử cũng có những ƣu, nhƣợc điểm nhất định đó là:

ÀN

- Ưu điểm: Đây là phép đo có độ nhạy cao và độ chọn lọc tƣơng đối

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

bộ và lƣợng mẫu tiêu tốn ít.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

với kỹ thuật F-AAS. Mẫu phân tích bằng kỹ thuật này không cần làm giàu sơ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

rất nhanh, nó đã nâng cao độ nhạy của phép xác định lên gấp hàng trăm lần so

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Kỹ thuật GF-AAS ra đời sau kỹ thuật F-AAS nhƣng đã đƣợc phát triển

D

IỄ N

Đ

cao. Gần 60 nguyên tố hoá học có thể xác định bằng phƣơng pháp này với độ nhạy từ 1.10-4 – 1.10-5 %. Đặc biệt, nếu sử dụng kỹ thuật nguyên tử hoá không ngọn lửa thì có thể đạt tới độ nhạy n.10-7 %. Chính vì có độ nhạy cao nên phƣơng pháp phân tích này đã đƣợc sử dụng rất rộng rãi trong nhiều lĩnh vực để xác định lƣợng vết các kim loại. Một ƣu điểm lớn của phép đo là: trong nhiều trƣờng hợp không phải làm giàu nguyên tố cần xác định trƣớc khi phân 15

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

tích. Do đó, tốn ít mẫu, ít thời gian cũng nhƣ hoá chất tinh khiết để làm giàu mẫu. Tránh đƣợc sự nhiễm bẩn khi xử lý mẫu qua các giai đoạn phức tạp. Đặc biệt, phƣơng pháp này cho phép phân tích hàng loạt mẫu với thời gian ngắn,

Ơ

N

kết quả phân tích lại rất ổn định, sai số nhỏ.

N

H

- Nhược điểm: Tuy nhiên, bên cạnh những ƣu điểm phép đo AAS cũng

G

Đ

nhƣng nếu bị kích thích thì các điện tử hoá trị sẽ nhận năng lƣợng chuyển lên

N

trạng thái có năng lƣợng cao hơn (trạng thái kích thích). Trạng thái này không

H Ư

bền, chúng có xu hƣớng giải phóng năng lƣợng để trở về trạng thái ban đầu

TR ẦN

bền vững dƣới dạng các bức xạ. Các bức xạ này đƣợc gọi là phổ phát xạ của nguyên tử.

10 00

B

Phƣơng pháp OES dựa trên sự xuất hiện phổ phát xạ của nguyên tử tự do của nguyên tố phân tích ở trạng thái khí khi có sự tƣơng tác với nguồn

A

năng lƣợng phù hợp. Hiện nay, ngƣời ta dùng một số nguồn năng lƣợng để

H

Ó

kích thích phổ OES nhƣ ngọn lửa đèn khí, hồ quang điện, tia lửa điện, plasma

-L

Í-

cao tần cảm ứng (ICP)…

Nhìn chung, phƣơng pháp ICP - OES đạt độ nhạy rất cao (thƣờng từ

ÁN

n.10-3 đến n.10-4%), lại tốn ít mẫu, có thể phân tích đồng thời nhiều nguyên tố

TO

trong cùng một mẫu. Vì vậy, đây là phƣơng pháp dùng để kiểm tra đánh giá

D

IỄ N

Đ

ÀN

hoá chất, nguyên liệu tinh khiết, phân tích lƣợng vết ion kim loại độc trong

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Khi ở điều kiện thƣờng, nguyên tử không thu hay phát ra năng lƣợng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

1.3.2.4. Phƣơng pháp phổ phát xạ nguyên tử (ICP-OES)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

phân tích mà không chỉ ra trạng thái liên kết của nguyên tố ở trong mẫu [8, 9].

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

có nhƣợc điểm là chỉ cho biết thành phần nguyên tố của chất ở trong mẫu

nƣớc, lƣơng thực, thực phẩm. Tuy nhiên, phƣơng pháp này lại chỉ cho biết thành phần nguyên tố trong mẫu mà không chỉ ra đƣợc trạng thái liên kết của nó trong mẫu [8, 9]. a. Nguyên tắc của phép đo phổ phát xạ nguyên tử Phƣơng pháp phân tích dựa trên cơ sở đo phát xạ nguyên tử bao gồm các bƣớc: 16

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Bƣớc 1: Tìm các điều kiện phù hợp để hoá hơi mẫu phân tích hoàn toàn, tức là biến tất cả mẫu phân tích thành trạng thái hơi (thể khí) của chất mẫu.

H

Ơ

ra đám hơi của các nguyên tử tự do của các nguyên tố phân tích có trong mẫu

N

Bƣớc 2: Nguyên tử hoá (phân ly) của đám hơi phân tử của mẫu để tạo

H Ư

chúng thành phổ và ghi phổ đó lại. Nhƣ vậy chúng ta có phổ phát xạ của mẫu

TR ẦN

phân tích.

Bƣớc 5: Đánh giá định tính và định lƣợng phổ thu đƣợc theo yêu cầu

B

đặt ra [8, 9].

10 00

b. Các ứng dụng của phép đo phổ phát xạ nguyên tử - Phân tích định tính và bán định lƣợng.

Ó

A

* Phƣơng pháp định tính: Ta biết rằng mỗi nguyên tử khi bị kích thích sẽ

Í-

H

nhảy lên các mức năng lƣợng cao đặc trƣng riêng cho từng loại. Do vậy, khi

-L

chúng trở về lại mức cơ bản, chúng sẽ bức xạ ra những tần số đặc trƣng riêng

ÁN

cho chúng. Đây chính là cơ sở của phƣơng pháp định tính (xác định sự có mặt

TO

của các nguyên từ trong mẫu). Phƣơng pháp này khá đơn giản bằng việc xem

D

IỄ N

Đ

ÀN

xét các vạch phổ đặc trƣng của các nguyên tử trên phim (hoặc kính ảnh) mà ta

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

G

Bƣớc 4: Thu toàn bộ chùm sáng phát xạ của mẫu đã sinh ra, phân ly

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Đ

sao cho có hiệu suất cao, ổn định và lặp lại đƣợc tốt.

ẠO

của nguyên tố cần phân tích trong đám hơi đó, để chúng phát ra phổ phát xạ,

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Bƣớc 3: Cung cấp năng lƣợng thích hợp để kích thích các nguyên tử

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

tự do có khả năng sinh phổ phát xạ, khi chúng bị kích thích.

U Y

N

một cách hoàn toàn và ổn định. Nghĩa là tạo ra môi trƣờng của các nguyên tử

thu đƣợc.

Tuy vậy, việc khẳng định là có hay không có một loại nguyên tử nào đó có trong mẫu cũng phải hết sức cẩn thận. Trƣớc hết ta phải xét xem có xuất hiện ít nhất là 3 vạch phổ đặc trƣng của nguyên tử hay không, nhất là sự tồn tại của vạch phổ cuối cùng (vạch phổ nhạy nhất ứng với nồng độ bé nhất, đã đề cập ở phần trên). Vì nếu chỉ xem xét duy nhất có một vạch phổ sẽ dễ bị 17

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

nhầm lẫn do hiện tƣợng các vạch phổ của các nguyên tử khác nhau nằm trùng vạch, và chen lấn lẫn nhau [8, 9]. sánh và phƣơng pháp hiện vạch. Phƣong pháp hiện vạch sẽ xem xét sự biến

N

* Phƣơng pháp bán định lƣợng: Thông thƣờng ta dùng phƣơng pháp so

H

Ơ

mất dần các vạch phổ đặc trƣng khi giảm nồng độ nguyên tử trong mẫu. Tuy

.Q

Đ

tử…[8, 9].

N

G

- Phân tích định lƣợng.

H Ư

Phép phân tích định lƣợng dựa trên sự liên hệ giữa cƣờng độ vạch quag

TR ẦN

phổ I và nồng độ C của nguyên tố trong một khoảng nồng độ xác định nào đó.

B

Mối liên hệ này dựa trên công thức thực nghiệm [8, 9]:

10 00

b << 1 là hằng số trong một khoảng thay đổi nhỏ của nồng độ; a là hằng số đặc trƣng cho quá trình trong nguồn sáng và tùy thuộc vào bản chất

Í-

H

Ó

A

của nguyên tố cần phân tích. Lấy log 2 vế biểu thức trên ta có:

-L

Khi vẽ đồ thị lgI theo lgC, sự thay đổi điều kiện kích thích trong nguồn

ÁN

tƣơng ứng với sự tịnh tiến đồ thị.

TO

Các phƣơng pháp dùng cho phép định lƣợng bao gồm: phƣơng pháp ba

D

IỄ N

Đ

ÀN

mẫu chuẩn và phƣơng pháp cộng thêm. Trƣớc khi đi vào cụ thể các phƣong

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

độ lớn nhất. Ví dụ ta xét các vạch đặc trƣng có nồng độ tăng dần của nguyên

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

nhất), nồng độ của nguyên tử trong mẫu sẽ tƣơng ứng với vạch phổ có nồng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

trƣng có nồng độ tăng dần (bắt đầu là vạch phổ cuối cùng có nồng độ bé

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

vậy, khi thực hiện ta sẽ làm ngƣợc lại, nghĩa ta xét dần từng vạch phổ đặc

pháp phân tích, ta cần phải xét cách chọn 2 vạch quang phổ để phân tích.

Cách chọn cặp vạch đối ứng: Thật ra cƣờng độ của vạch còn phụ thuộc vào nhiêt độ theo biểu thức:

a‟ là hằng số không phụ thuộc vào nhiệt độ.

18

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Do nhiệt độ của nguồn sáng không ổn định, thƣờng thay đổi do nhiều nguyên nhân nên cƣờng độ I cũng thay đổi dẫn đến việc xác định nồng độ C cƣờng độ của một vạch mà phải đo cƣờng độ của hai vạch. Trong đó một

H

Ơ

vạch thuộc về nguyên tố chính của mẫu (ta gọi là vạch phân tích) và một vạch

N

có thể sẽ không chính xác. Để khắc phục điều này, khi phân tích, ta không đo

H Ư

N

Vậy

Nếu ta chọn đƣợc 2 vạch có E1 ~ E2, thì tỷ số cƣờng độ sẽ không phụ thuộc

TR ẦN

vào nhiệt độ nữa, nó chỉ phụ thuộc vào nồng độ C. Do vậy việc lựa chọn cặp vạch đối ứng có ý nghĩa rất quan trọng.

10 00

B

Phƣơng pháp ba mẫu chuẩn:

(10) (11)

Í-

H

Ó

A

Giả sử ta chọn đƣợc cặp vạch đối ứng thỏa mãn điều kiện:

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Vẽ đồ thị lgR theo LgC đƣợc đƣờng thẳng có hệ số góc là b,

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Đ

= const

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q Đặt

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Gọi I1 là cƣờng độ của vạch phân tích, và I2 là cƣờng độ của vạch so sánh, ta có

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

khác để so sánh.[8, 9]

Hình 1.2: Sự phụ thuộc tuyến tính của lgR theo lgC 19

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Theo đồ thị trên, ta phải chế tạo ba mẫu chuẩn giống thành phần mẫu phân tích có các nồng độ C1, C2, C3 lân cận Cx (bao quanh Cx) của nguyên tố cần phân tích trong mẫu. Sau khi thu đƣợc phổ của chúng, ta chọn cặp vạch đối

N

ứng, đo tỷ số R1, R2, R3 tƣơng ứng và cả Rx, sau đó vẽ đồ thị và suy ra nồng

Ơ

độ Cx cần phân tích. Việc đo tỷ số cƣờng độ cần phải thông qua đƣờng đặc

U Y

Đƣờng đặc trƣng kính ảnh:

Đ

Có nhiều cách làm E thay đổi và dẫn tới là H bị thay đổi. E bị thay đổi khi:

N

G

- Độ rộng của khe a thay đổi. Độ đen S = f(lga).

H Ư

- Khoảng cách r từ nguồn kích thích đến khe thay đổi. Độ đen =

TR ẦN

f(lg1/r2)

- Độ truyền qua lƣới kim loại thay đổi ….

B

Thƣờng ta phải chuẩn tối ƣu các điều kiện trên và không thay đổi trong

10 00

suốt quá trình thực nghiệm. Do vậy H chỉ còn thay đổi là do thời gian chụp

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

phổ, ta có mối liên hệ giữa độ đen và H và thời gian chụp nhƣ hình 1.3 [8, 9].

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Ta có: H = E.t; trong đó E là độ rọi và t là thời gian.

TP

tác dụng của năng lƣợng ánh sáng H chiếu vào.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Mỗi loại phim có một độ nhạy riêng, đƣợc đặc trƣng bằng độ đen S dƣới

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

trƣng kính ảnh [8, 9].

Hình 1.3: Đường cong đặc trưng kính ảnh Phần AB là phần chụp non Phần BC là phần chụp vừa Phần CD là phân chụp già 20

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Ta phải làm việc ở vùng chụp vừa (chọn thời gian chụp phổ trong vùng này), vì sự phụ thuộc giữa S và lgH đơn giản. Vùng AB kính ảnh chƣa đủ nhạy đê bắt sáng. Vùng CD độ đen đã bão hòa.

N

Trong vùng chụp vừa S là một đƣờng thẳng, đƣợc biểu diễn bởi phƣơng trình:

H

Ơ

(12)

G

Đ

hành xử lý mẫu nhằm chuyển các nguyên tố cần xác định có trong mẫu từ

H Ư

N

trạng thái ban đầu (dạng rắn) về dạng dung dịch. Đây là công việc rất quan trọng vì có thể dẫn đến những sai lệch có trong kết quả phân tích do sự nhiễm

TR ẦN

bẩn hay làm mất chất phân tích nếu thực hiện không tốt. Hiện nay có nhiều kĩ thuật xử lý mẫu phân tích, với đối tƣợng chè thì hai kĩ thuật dùng để phá mẫu

10 00

B

gồm kỹ thuật tro hóa ƣớt bằng axit đặc hoặc axit mạnh (phƣơng pháp xử lý ƣớt) và kĩ thuật tro hóa khô (phƣơng pháp tro hóa khô) [11].

Ó

A

1.4.1. Phƣơng pháp xử lý ƣớt (bằng axit đặc oxi hóa mạnh)

H

Nguyên tắc của phƣơng pháp là dùng axit đặc có tính oxi hóa mạnh

-L

Í-

nhƣ (HNO3, HClO4…), hay hỗn hợp cả axit đặc có tính oxi hóa mạnh (HNO3

ÁN

+ H2O2)…để phân hủy hết các chất hữu cơ của mẫu trong bình Kendan, để

TO

chuyển các kim loại ở dạng hữu cơ về dạng các ion trong dung dịch muối vô

ÀN

cơ. Việc phân hủy có thể thực hiện trong hệ đóng kín (áp suất cao), hay trong

D

IỄ N

Đ

hệ mở (áp suất thƣờng). Lƣợng axit thƣờng phải dùng gấp từ 10- 15 lần lƣợng

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Để xác định hàm lƣợng cađimi, chì trong chè, trƣớc hết ta phải tiến

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

VÀ CHÌ

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

TP

.Q

1.4. PHƢƠNG PHÁP XỬ LÝ MẪU PHÂN TÍCH XÁC ĐỊNH CAĐIMI

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Hi là quán tính của phim ảnh.

N

γ là độ tƣơng phản của kính ảnh hoặc phim ảnh.

mẫu, tùy thuộc mỗi loại mẫu và cấu trúc vật lý hóa học của nó. Thời gian phân hủy mẫu trong các hệ mở, bình Kendan, ống nghiệm, cốc… thƣờng từ vài giờ đến vài chục giờ, cũng tùy loại mẫu, bản chất của các chất, còn nếu trong lò vi sóng hệ kín thì chỉ cần vài chục phút. Thƣờng khi phân hủy xong phải đuổi hết axit dƣ trƣớc khi định mức và tiến hành đo phổ.

21

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Ƣu nhƣợc điểm của kĩ thuật này là: + Không mất một số kim loại nhƣ Pb, Fe, Zn, Cu… + Thời gian phân huỷ lâu, thƣờng là từ 10 -12 giờ.

N

+ Tốn nhiều axit tinh khiết, axit dƣ nhiều, phải đuổi axit sau khi xử lý.

H

Ơ

+ Dễ gây nhiễm bẩn, nếu các hoá chất không có độ sạch cao.

Đ

thành bột, vữa hay thể huyền phù. Sau đó dùng nhiệt để hóa tro mẫu, đốt cháy

N

G

chất hữu cơ và đƣa các kim loại về dạng oxit hay muối của chúng. Cụ thể là:

H Ư

Cân lấy một lƣợng mẫu nhất định (1- 5g) vào chén nung. Nung chất mẫu ở

TR ẦN

nhiệt độ thích hợp, để đốt cháy hết các chất hữu cơ, và lấy bã vô cơ còn lại của các mẫu là các oxit, các muối…sau đó hòa tan bã thu đƣợc trong axit vô

B

cơ nhƣ HCl (1/1), HNO3 (1/2)…để chuyển các kim loại về dạng ion trong

10 00

dung dịch. Quyết định dạng tro hóa ở đây là nhiệt độ nung và thời gian nung (nhiệt độ tro hóa và thời gian tro hóa) và các chất phụ gia thêm vào mẫu khi

Ó

A

nung. Nhiệt độ tro hóa các chất hữu cơ thƣờng đƣợc chọn thích hợp trong

Í-

H

khoảng 400 - 550 0C, tùy theo mỗi loại mẫu và chất cần phân tích.

-L

Sử dụng phƣơng pháp này có những ƣu nhƣợc điểm nhƣ:

ÁN

+ Tro hóa triệt để đƣợc mẫu, hết các chất hữu cơ.

TO

+ Đơn giản, dễ thực hiện, quá trình xử lý không lâu nhƣ phƣơng pháp vô cơ

D

IỄ N

Đ

ÀN

hóa ƣớt.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Nguyên tắc: Đối với các mẫu hữu cơ trƣớc hết phải đƣợc xay nghiền

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TP

1.4.2. Phƣơng pháp xử lý khô

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

đuổi axit lâu lại gây ra sự nhiễm bẩn hay bắn mất mẫu [11].

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

+ Phải đuổi axit dƣ lâu, có khi khó khăn không hết đƣợc. Đồng thời khi đun

+ Không tốn nhiều axit tinh khiết cao, và không có axit dƣ. + Hạn chế đƣợc sự nhiểm bẩn do dùng ít hóa chất. + Mẫu dung dịch thu đƣợc sạch sẽ và trong. + Nhƣng hay bị mất một số nguyên tố phân tích (Pb, Zn, Cu, Cd…), nếu không dùng chất bảo vệ và chất chảy.

22

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Để xác định hàm lƣợng cađimi, chì trong chè bằng phƣơng pháp phổ hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa, nguyên liệu mẫu cần dùng là rất nhỏ vì phƣơng pháp có độ nhạy cao. Chính vì vậy, chúng tôi lựa chọn xử lý mẫu chè

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

theo phƣơng pháp xử lý ƣớt bằng axit đặc oxi hoá mạnh [11].

23

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

CHƢƠNG 2 THỰC NGHIỆM VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1.1. Thiết bị

Đ

2.1.2. Dụng cụ

N

G

- Bình định mức các loại: 10, 25, 50, 100, 250 ml.

H Ư

- Pipet man.

TR ẦN

- Pipet bầu 1, 2, 5, 10 ml

- Cốc thuỷ tinh, ống đong, phễu các loại.

B

2.1.3. Hoá chất

10 00

- Các dung dịch chuẩn của cađimi, chì đƣợc pha từ dung dịch chuẩn có nồng độ 1000mg/l của hãng Merk (Germani) sản xuất.

Ó

A

- Dung dịch HCl, HNO3, HClO4 , Mg(NO3)2 (Merk).

Í-

H

2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

-L

2.2.1. Nghiên cứu phƣơng pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử (AAS)

ÁN

Phƣơng pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử là một phƣơng pháp hiện

TO

đại, có độ chính xác cao. Ngoài ra phƣơng pháp này còn có độ nhạy và độ

D

IỄ N

Đ

ÀN

chọn lọc cao, phù hợp với xác định vi lƣợng các nguyên tố. Khi sử dụng

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

- Tủ lạnh, bếp điện.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

0,1 mg).

TP

- Cân phân tích CPA2245 của Đức (

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

- Máy cất nƣớc hai lần Aquatron A4000D của Mỹ .

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

- Máy quang phổ phát xạ nguyên tử Agilent ICP- OES 5100 của Mỹ

H

Ơ

- Máy quang phổ hấp thụ nguyên tử Shimadzu AA – 6300 của Nhật Bản.

N

2.1. THIẾT BỊ, HÓA CHẤT, DỤNG CỤ

phƣơng pháp này trong nhiều trƣờng hợp không phải làm giàu nguyên tố trƣớc khi phân tích nên tốn ít mẫu và thời gian. Phƣơng pháp này còn cho phép xác định đồng thời nhiều nguyên tố, phù hợp cho việc xác định hàm lƣợng các kim loại trong các trƣờng hợp khác nhau. Chính vì thế mà chúng tôi đã sƣ dụng phƣơng pháp phổ hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa (GF-AAS) để xác định hàm lƣợng cađimi và chì trong mẫu chè [6, 12].

24

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Với phƣơng pháp này đối với mỗi loại máy đo của các hãng sản xuất khác nhau khi sử dụng để phân tích đều cho kết quả tốt ở những điều kiện thí Trung tâm y tế Dự phòng Thái Nguyên. Từ những khảo sát đi trƣớc và điều

H

Ơ

kiện thực tế của máy chúng tôi chọn các điều kiện tối ƣu, tiến hành đo trên

N

nghiệm khác nhau. Chúng tôi dùng máy Shimadzu AA – 6300 - Nhật Bản, tại

H

2.2.1.1. Trang bị của phép đo

-L

Í-

Muốn thực hiện phép đo phổ hấp thụ nguyên tử hệ thống máy đo phổ

ÁN

hấp thụ nguyên tử phải bao gồm các phần cơ bản sau:

TO

Phần 1. Nguồn phát tia phát xạ cộng hƣởng (vạch phổ phát xạ đặc

ÀN

trƣng của nguyên tố cần phân tích), để chiếu vào môi trƣờng hấp thụ nguyên

D

IỄ N

Đ

tử tự do của nguyên tố:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Ó

A

Hình 2.1. Máy quang phổ hấp thụ nguyên tử Shimadzu AAS-6300

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q 10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

tra lại bằng phƣơng pháp thêm chuẩn.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

mẫu chuẩn rồi phân tích mẫu thực tế theo phƣơng pháp đƣờng chuẩn và kiểm

+ Đèn catot rỗng (HCL). + Đèn phóng điện không điện cực (EDL) + Đèn phát xạ liên tục đã đƣợc biến điệu (D2).

Phần 2. Hệ thống nguyên tử hóa mẫu phân tích. Hệ thống này đƣợc chế tạo theo 3 kỹ thuật nguyên tử hóa mẫu. Đó là kỹ thuật nguyên tử hóa bằng 25

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

ngọn lửa (lúc này ta có phép đo F- AAS) và kỹ thuật không ngọn lửa (lúc này ta có phép đo GF- AAS) và kỹ thuật hoá hơi lạnh (MVU-AAS). phân ly và chọn tia sáng (vạch phổ) cần đo hƣớng vào nhân quang điện để

H

Ơ

phát tín hiệu hấp thụ AAS của vạch phổ.

N

Phần 3. Máy quang phổ, nó thƣờng là bộ đơn sắc, có nhiệm vụ thu,

N

G

+ Bộ chỉ hiện số.

H Ư

+ Bộ máy in.

TR ẦN

+ Máy tính với màn hình để hiển thị dữ liệu, phần mền xử lí số liệu và điều khiển toàn bộ hệ thống máy đo.

2

3

4

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

1

Đ

ÀN

TO

ÁN

Hình 2.2: Nguyên tắc cấu tạo của máy đo AAS 1. Nguồn đơn sắc

3. Hệ thống đơn sắc và detector.

2. Hệ nguyên tử hoá mẫu

4. Hệ điện tử.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

+ Bộ tự ghi để chỉ các pic hấp thụ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q ẠO

+ Điện kế chỉ tín hiệu AAS

IỄ N D

TP

là các trang bị:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

vạch phổ hấp thụ hay nồng độ nguyên tố cần phân tích). Hệ thống này có thể

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Phần 4. Hệ thống tín hiệu hấp thụ của vạch phổ (tức là cƣờng độ của

2.2.1.2. Phƣơng pháp đƣờng chuẩn Nguyên tắc của phƣơng pháp này là dựa vào phƣơng trình cơ bản của phép đo A = K.C và một dãy mẫu đầu để dựng một đƣờng chuẩn, sau đó nhờ đƣờng chuẩn này và giá trị A để xác định nồng độ CX của nguyên tố cần phân tích trong mẫu đo phổ, rồi từ đó tính đƣợc nồng độ của nó trong mẫu phân tích.

26

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Trƣớc hết phải chuẩn bị một dãy mẫu đầu, dãy mẫu chuẩn (thông thƣờng là 5 mẫu) và các mẫu phân tích trong cùng điều kiện. Ví dụ các mẫu đầu có nồng độ của nguyên tố X cần xác định C1, C2, C3, C4, C5 và các mẫu đã chọn.

H

rồi đo phổ. Đo các mẫu chuẩn và các mẫu phân tích theo một vạch

Ơ

N

phân tích là CX1, CX2… Rồi sau đó chọn một quá trình phân tích phù hợp để

.Q

Đ

độ, từ đó kẻ đƣờng song song với trục hoành CX. Đƣờng này sẽ cắt đƣờng

TO

ÁN

-L

A

Í-

H

Ó

Ax

10 00

B

TR ẦN

H Ư

hoành tại CX. CX là nồng độ cần tìm [8, 9, 13].

N

G

chuẩn tại điểm M. Từ điểm M hạ đƣờng vuông góc với trục hoành cắt trục

0 C1 C2 C3 C4

Cx

C5 C6 C7

C(mg/ml)

Hình 2.3. Đồ thị của phương pháp đường chuẩn

D

IỄ N

Đ

ÀN

2.2.1.3. Phƣơng pháp thêm chuẩn

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

độ CX. Công việc cụ thể là đem các giá trị AX đặt lên trục tung A của hệ toạ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Nhờ đƣờng chuẩn và các giá trị AX ta sẽ dễ dàng xác định đƣợc nồng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

A4, A5, và AX1, AX2… Sau đó dựng đƣờng chuẩn theo hệ toạ độ A - Cx.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Ví dụ thu đƣợc các giá trị cƣờng độ tƣơng ứng với các nồng độ là A1, A2, A3,

Nguyên tắc của phƣơng pháp này là ngƣời ta dùng ngay một mẫu phân

tích làm nền để chuẩn bị một dãy mẫu đầu bằng cách lấy một lƣợng mẫu phân tích nhất định và thêm vào đó những lƣợng nhất định của nguyên tố cần xác định theo từng bậc nồng độ (theo cấp số cộng). Ví dụ lƣợng thêm vào là C1, C2, C3, C4, nhƣ thế chúng ta sẽ có một dãy mẫu chuẩn là: 27

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

C0 = Cx C1 = (Cx + C1) C2 = (Cx + C2)

Ơ

N

C3 = (Cx + C3)

H

C4 = (Cx + C4)

.Q

TP

ẠO

nguyên tố phân tích, tiến hành ghi cƣờng độ hấp thụ của vạch phổ đó theo C1

C2

C3

C4

Cx1

Cx2

Cx3

A

A0

A1

A2

A3

A4

Ax1

Ax2

Ax3

N H Ư

B 10 00 A Ó A0

M

H Í-

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

C0

IỄ N D

TR ẦN

A

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

C0

G

Mẫu

Đ

tất cả dãy mẫu đầu và các mẫu phân tích. Kết quả thu đƣợc nhƣ bảng sau:

O

C0 C1

C2

C3

C4

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Tiếp đó chọn các điều kiện thí nghiệm phù hợp và một vạch phổ của

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

tích đã chọn. Các mẫu phân tích còn lại giả sử kí hiệu Cx1, Cx2, Cx3, …

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Trong đó Cx là nồng độ của nguyên tố cần xác định trong mẫu phân

C ( g/ml)

Hình 2.4. Đồ thị của phương pháp thêm chuẩn

Từ các giá trị cƣờng độ này ứng với các nồng độ thêm vào của các

nguyên tố phân tích chúng ta dựng đƣợc một đƣờng chuẩn theo hệ toạ độ A Cx. Đƣờng này cắt trục tung tại điểm có toạ độ (A0, 0). Sau đó để xác định đƣợc nồng độ Cx chƣa biết chúng ta làm nhƣ sau: Cách 1: Kéo dài đƣờng chuẩn về phía trái, nó cắt trục hoành tại điểm C0. Chính đoạn OC0 bằng giá trị nồng độ Cx cần tìm.

28

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Cách 2: Cũng có thể xác định Cx bằng cách từ gốc toạ độ kẻ một đƣờng song song với đƣờng chuẩn và từ điểm A0 kẻ đƣờng song song với trục hoành hai điểm này cắt nhau tại điểm M. Từ điểm M hạ đƣờng vuông góc với trục

Ơ

N

hoành. Đƣờng này cắt trục hoành tại điểm C0. Chính đoạn C0 là giá trị Cx cần

H

tìm [8, 9, 13].

Đ

tử phải bao gồm các bƣớc nhƣ sau:

N

G

1. Trƣớc hết mẫu phân tích cần đƣợc chuyển thành hơi (khí) của

H Ư

nguyên tử hay Ion tự do trong môi trƣờng kích thích. Đó là quá trình hóa

TR ẦN

hơi và nguyên tử hòa mẫu. Sau đó dùng nguồn năng lƣợng phù hợp để kích thích đám hơi đó để chúng phát xạ. Đấy là quá trình kích thích phổ

B

của mẫu.

10 00

2. Thu, phân 1i và ghi toàn bộ phổ phát xạ của vật mẫu nhờ máy quang phổ. Trƣớc đây, phổ đƣợc ghi lên kính ảnh hay phim ảnh. Chính

Ó

A

máy quang phổ sẽ làm nhiệm vụ này. Nhƣng những trang bị hiện đại ngày

Í-

H

nay có thể thu và ghi trực tiếp các tín hiệu cƣờng độ phát xạ của một vạch

-L

phổ dƣới dạng các lực trên băng giấy hay chỉ ra các sóng cƣờng độ vạch

ÁN

phổ trên máy in (printer), ghi lại vào đĩa từ của máy tính.

TO

3. Đánh giá phổ đã ghi về mặt định tính và định lƣợng theo những yêu

D

IỄ N

Đ

ÀN

cầu đã đặt ra. Đây là công việc cuối cùng của phép đo.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

khái quát phƣơng pháp phân tích dựa trên cơ sở đo phổ phát xạ của nguyên

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Từ việc nghiên cứu nguyên nhân xuất hiện phổ phát xạ, chúng ta có thể

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y .Q

2.2.2.1. Nguyên tắc của phép đo phổ phát xạ (ICP - OES)

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

2.2.2. Nghiên cứu phƣơng pháp quang phổ phát xạ nguyên tử

Chính vì vậy, ứng với các nhiệm vụ và nguyên tắc này, để thực hiện

một phép phân tích dựa theo phổ phát xạ của nguyên tử ngƣời ta phải cần một hệ thống trang bị cũng gồm ba phần tƣơng ứng nhƣ thế [8, 9]. * Trang bị cơ bản (tối thiểu phải có): Phần 1: Nguồn năng lƣợng để hóa hơi, nguyên tử hóa mẫu và kích thích phổ của mẫu phân tích, để có phổ của nguyên tố phân tích.

29

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Phần 2: Máy quang phổ để thu, phân li và ghi lại phổ phát xạ của mẫu phân tích theo vùng phổ ta mong muốn.

Phần 3: Hệ thống trang bị để đánh giá định tính, định lƣợng và chỉ thị

2.2.2.2. Phƣơng pháp đƣờng chuẩn

Ó

A

Phƣơng pháp đƣờng chuẩn dựa theo phƣơng trình cơ bản của phép đo phổ

Í-

H

phát xạ nhƣ đã chỉ ra trong chƣơng II là: I = a.Cb (a), hay S = γ. b.log C + k (b)

-L

Trong điều kiện b: 1, thì đây là phƣơng trình của đƣờng thẳng có dạng: y=

ÁN

a.x và y: a.x + b.

TO

Phƣơng trình (a) là đối với những máy đo đƣợc trực tiếp cƣờng độ

D

IỄ N

Đ

ÀN

phát xạ IM của vạch phổ, còn phƣơng trình (b) là trƣờng hợp đo độ đen S

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

Agilent ICP- OES 5100

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

B

Hình 2.5. Máy quang phổ phát xạ nguyên tử

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

hay biểu thị các kết quả [8, 9].

của vạch phổ trên kính Nhƣ vậy, muốn xác định nồng độ Cx của một nguyên tố X trong một mẫu nào đó, trƣớc hết chúng ta phải chuẩn bị một dãy mẫu đầu có chứa nguyên tố X với nồng độ C1, C2, Ca, C4,…Và Cx trong cùng một điều kiện nhƣ các mẫu phân tích. Song để dựng 1 đƣờng chuẩn, trong thực

nghiệm, ít nhất cần ba mẫu đầu.

30

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Vì thế phƣơng pháp này gọi là phƣơng pháp ba mẫu đầu, tức là số mẫu đầu cần thiết để dựng một đƣờng chuẩn. Nhƣng trong thực tế, ngƣời ta là phƣơng pháp đƣờng chuẩn.

H

Ơ

Sau khi chuẩn bị xong các mẫu đầu và mẫu phân tích, tiến hành hóa

N

hay dùng 5 mẫu đầu, cũng vì thế phƣơng pháp này đƣợc gọi một tên chung

N

G

trung bình của cƣờng độ vạch phổ Iλ hay độ đen ∆S tƣơng ứng với từng

H Ư

nồng độ. Nhƣ thế ta có Dãy chuẩn của phƣơng pháp đƣờng chuẩn [8, 9].

TR ẦN

Chất

0

10 00

B

Chất phân tích X

Co

Các chất khác (nền, môi trƣờng) Io

Ó

A

Đo Iλ

So

Í-

H

Đo Sλ

1

Dãy chuẩn 2

3

4

5

C2 C4 C5 C C 1 3 Nhƣ nhau trong tất cả các mẫu I 1 S 1

I2 S2

I 3 S 3

I4

I5

S4

S5

-L

2.2.3. Lấy mẫu và bảo quản mẫu

ÁN

Mẫu chè khô sau khi lấy ở các địa điểm trên (Bảng 2.1), đƣợc đựng

Bảng 2.1. Các mẫu chè Shan Tuyết khô lấy tại các địa điểm sau của tỉnh Bắc Kạn

STT

Tên mẫu

1

Chè Shan tuyết 1

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

trong túi nilon sạch và đƣa về phòng thí nghiệm [11].

Kí hiệu C1

Địa điểm lấy mẫu Thôn Nà Pài - Bằng Phúc Chợ Đồn - Bắc Kạn

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

tùy thuộc vào hệ thống trang bị của phòng thí nghiệm. Tính các giá trị

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

ẠO

phân tích để đo cƣờng độ Iλ theo một trong hai phƣơng trình cơ bản trên

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

Tiếp đó chọn một cặp vạch phân tích để đo độ đen S hay chọn vạch

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

điều kiện phù hợp đã đƣợc chọn (theo một quy trình phân tích).

U Y

N

hơi, nguyên tử hóa, kích thích phổ, và ghi phổ của các mẫu đó theo những

Ngày lấy mẫu 20/4/2016

31

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

C5

6

Chè Shan tuyết 6

C6

7

Chè Shan tuyết 7

C7

8

Chè Shan tuyết 8

C8

9

Chè Shan tuyết 9

C9

10

Chè Shan tuyết 10

11

Chè Shan tuyết 11

Thôn Nà Pài - Bằng Phúc Chợ Đồn - Bắc Kạn

20/4/2016

20/4/2016

Thôn Nà Bay - Bằng Phúc Chợ Đồn - Bắc Kạn

20/4/2016

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Chè Shan tuyết 5

Chợ Đồn - Bắc Kạn

N

G

Thôn Nà Bay - Bằng Phúc

20/4/2016

H Ư

Chợ Đồn - Bắc Kạn

Chè Shan tuyết 12

C12

ÁN

ÀN

Chè Shan tuyết 13

C13

14

Chè Shan tuyết 14

C14

15

Chè Shan tuyết 15

C15

Đ

13

D

IỄ N

TR ẦN

Chợ Đồn - Bắc Kạn

Thôn Nà Bay - Bằng Phúc

B

10 00

A

C11

-L

Í-

H

Ó

C10

TO

12

Thôn Nà Bay - Bằng Phúc

Chợ Đồn - Bắc Kạn

Thôn Nà Bay - Bằng Phúc Chợ Đồn - Bắc Kạn Phƣờng Đức Xuân Thành phố Bắc Kạn Phƣờng Đức Xuân Thành phố Bắc Kạn Phƣờng Đức Xuân Thành phố Bắc Kạn Phƣờng Đức Xuân Thành phố Bắc Kạn Phƣờng Sông Cầu Thành phố Bắc Kạn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

5

Thôn Nà Pài - Bằng Phúc

N

C4

20/4/2016

Ơ

Chè Shan tuyết 4

Chợ Đồn - Bắc Kạn

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

4

Thôn Nà Pài - Bằng Phúc

H

C3

20/4/2016

N

Chè Shan tuyết 3

Chợ Đồn - Bắc Kạn

U Y

3

Thôn Nà Pài - Bằng Phúc

.Q

C2

TP

Chè Shan tuyết 2

ẠO

2

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

20/4/2016

20/4/2016

20/4/2016

20/7/2016

20/7/2016

20/7/2016

20/7/2016

20/7/2016

32

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

C19

20

Chè Shan tuyết 20

C20

20/7/2016

Thành phố Bắc Kạn Phƣờng Sông Cầu Thành phố Bắc Kạn Phƣờng Sông Cầu

20/7/2016

Thành phố Bắc Kạn

20/7/2016

G H Ư

N

2.2.4. Xử lý mẫu

Nguyên tắc: Chuyển các ion kim loại về dạng muối vô cơ tan trong

TR ẦN

nƣớc, rồi xác định hàm lƣợng của chúng trong dung dịch đó.

Cân một lƣợng khoảng 1 – 2g mẫu chè khô, sau đó chuyển vào bình

10 00

B

kendal, thêm vào 20ml dung dịch HNO3 65%, 5ml H2SO4 98%, 5ml HClO4. Đun trên bếp điện trong tủ hút khoảng 5 – 10 giờ đến khi hết mầu, thu đƣợc

Ó

A

dung dịch trong suốt (thêm 5ml HClO4 và đun tiếp nếu dung dịch chƣa trong

H

suốt). Sau đó làm bay hơi hết axit, đến khi còn muối ẩm, định mức 20ml bằng

-L

Í-

HNO3 2% . Đối với phép đo AAS ta pha loãng 5 lần rồi thực hiện đo, với

ÁN

phép đo ICP-OES không cần pha loãng dung dịch mẫu [11].

TO

2.2.5. Xác định hàm lƣợng kim loại trong chè Shan tuyết

ÀN

Dựa vào đƣờng chuẩn đã xây dựng, chúng tôi tiến hành phân tích các

D

IỄ N

Đ

mẫu chè đã qua xử lý bằng phƣơng pháp hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Chè Shan tuyết 19

Phƣờng Sông Cầu

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

19

N

C18

Ơ

Chè Shan tuyết 18

20/7/2016

Thành phố Bắc Kạn

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

18

Phƣờng Sông Cầu

H

C17

N

Chè Shan tuyết 17

20/7/2016

Thành phố Bắc Kạn

U Y

17

Phƣờng Sông Cầu

.Q

C16

TP

Chè Shan tuyết 16

ẠO

16

Đ

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

GF-AAS và ICP - OES. Sau khi xác định nồng độ của cađimi và chì trong các mẫu chè . Hàm lƣợng kim loại cần xác định đƣợc quy về trọng lƣợng kim loại đó trên 1 kg mẫu tính theo công thức sau: Đối với phƣơng pháp đo GF-AAS, tính hàm lƣợng kim loại A của mẫu theo công thức (*) 33

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

X1 =(Cs – Co) 10-3 f V/m (*) Trong đó : - X1 là hàm lƣợng A của mẫu thử (mg/kg)

Ơ

N

- Cs là nồng độ A trong dung dịch mẫu thử đo đƣợc từ đƣờng chuẩn (ppb)

U Y

- m là khối lƣợng phần mẫu thử (g)

ẠO

Đối với phƣơng pháp đo ICP - OES, tính hàm lƣợng kim loại A của

G

Đ

mẫu theo công thức (**)

H Ư

N

X1 =(Cs – Co)V/m (*)

TR ẦN

Trong đó :

- X1 là hàm lƣợng A của mẫu thử (mg/kg)

B

- Cs là nồng độ A trong dung dịch mẫu thử đo đƣợc từ đƣờng chuẩn (ppm).

10 00

- Co là hàm lƣợng A của dung dịch mẫu trắng đo đƣợc từ đƣờng chuẩn

A

(ppm)

H

Ó

- m là khối lƣợng phần mẫu thử (g)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

- V là thể tích dung dịch thử (ml)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

- V là thể tích dung dịch thử (ml)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

- f là hệ số pha loãng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

- Co là hàm lƣợng A của dung dịch mẫu trắng đo đƣợc từ đƣờng chuẩn (ppb)

34

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

CHƢƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN 3.1. PHƢƠNG PHÁP ĐƢỜNG CHUẨN ĐỐI VỚI PHÉP ĐO GF-AAS

N

Điều kiện đo phổ GF-AAS của cađimi, chì

H

Ơ

Từ các kết quả khảo sát đã tham khảo đƣợc, chúng tôi đã chọn đƣợc

.Q

7

9

Khí môi trƣờng

Argon

Argon

Chiều cao burner

Auto

Auto

2

2

Mg(NO3)2

Mg(NO3)2

0,01%

0,01%

20

20

H Ư

TR ẦN

Cƣờng độ dòng đèn (mA)

B

Nồng độ HNO3 (%)

Thành

A

phần

H

Ó

Nền mẫu (modify)

-L

Í-

Lƣợng mẫu nạp (μl)

ÁN

Các điều kiện nguyên tử hóa mẫu

T(0C)

t(s)

T(0C)

t(s)

100

20

100

20

150

15

150

15

Sấy mẫu

ÀN

TO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,5

số máy

Đ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO G 0,5

Khe đo (nm)

228,8

N

217,0

10 00

Vạch phổ hấp thụ (nm)

mẫu

Pb

Đ

Các yếu tố

IỄ N D

Cd

Nguyên tố

Thông

TP

Bảng 3.1. Tổng kết các điều kiện đo phổ của cađimi, chì

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

chì nhƣ sau [6, 8, 14].

20 Tro hóa có Ramp

550

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

các điều kiên tối ƣu cho phép đo GF-AAS (Shimazu 6300) đối với cađimi và

20 600

10

10

Nguyên tử hóa đo phổ

1700

5

1800

5

Làm sạch cuvet

2300

3

2300

3

35

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

3.1.1. Khảo sát khoảng tuyến tính của nồng độ các kim loại Trong phép đo phổ hấp thụ nguyên tử, tín hiệu hấp thụ của vạch phổ phụ thuộc vào nồng độ của nguyên tố phân tích và đƣợc xác định theo phƣơng

N

Aλ = K. Cb

H

Ơ

Aλ : Cƣờng độ vạch phổ hấp thụ

Trong đó:

N

K: Hằng số thực nghiệm

U Y

C: Nồng độ của nguyên tố trong mẫu đo phổ

Đ

là khoảng tuyến tính của phép đo. Đối với các nguyên tố khác nhau thì giá trị

N

G

khoảng tuyến tính khác nhau và phụ thuộc vào kĩ thuật đo.

H Ư

Để xác định khoảng tuyến tính của cađimi, chì chúng tôi tiến hành pha

TR ẦN

dãy mẫu chuẩn trong dung dịch HNO3 2%, dùng dung dịch Mg(NO3)2 0,01% thêm vào để ổn định nền mẫu (loại bỏ nhiễu nền). Dãy chuẩn có nồng độ

B

cađimi trong khoảng 0,2 - 20 ppb, nồng độ chì từ 1 – 35 ppb, sau đó đo phổ

10 00

lặp lại 3 lần và lấy kết quả trung bình. Kết quả thu đƣợc ở các bảng 3.2 - 3.3 và biểu diển trên các hình 3.1 - 3.2 [6, 12].

H

Ó

A

Bảng 3.2. Kết quả khảo sát khoảng nồng độ tuyến tính của cađimi Nồng độ Cd (ppb)

Độ hấp thụ (A)

1

0,2

0,0108

2

0,5

0,0629

3

1

0,1226

4

2

0,2475

5

4

0,3652

6

10

0,9891

7

12

1,1324

8

15

1,392

9

20

1,6046

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

STT

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

C là tuyến tính theo phƣơng trình dạng y = ax. Khoảng nồng độ này đƣợc gọi

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Trong một khoảng nồng độ nhất định thì b = 1, mối quan hệ giữa A và

IỄ N D

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

b: Hằng số bản chất (0 < b ≤1)

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

trình sau:

36

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

2 1.8

N H

Ơ

1.2

U Y

0.8 0.6

15

20

25

H Ư

N

Nồng độ (ppb)

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10

Đ

5

G

0

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

0

ẠO

0.2

TR ẦN

Hình 3.1. Đồ thị khảo sát khoảng nồng độ tuyến tính của cađimi

B

Bảng 3.3. Kết quả khảo sát khoảng nồng độ tuyến tính của chì Độ hấp thụ (A)

1

0,0048

2

0,0071

4

0,0137

4

7,5

0,0280

5

10

0,0364

6

15

0,0536

7

20

0,0682

8

30

0,1085

9

32

0,1127

10

35

0,1183

H

Ó

2

A

1

10 00

Nồng độ (ppb)

STT

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

3

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

1

0.4

IỄ N D

1.4

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Độ hấp thụ (Abs)

1.6

37

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

0.14

Ơ

N

0.1

U Y

0.06

5

10

15

20

25

30

35

40

G

0

H Ư

N

Nồng độ (ppb)

TR ẦN

Hình 3.2. Đồ thị khảo sát khoảng nồng độ tuyến tính của chì Kết quả khảo sát cho thấy khoảng nồng độ tuyến tính của của cađimi là 30 ppb.

B

0,5 15 ppb và của chì là 1

10 00

3.1.2. Xây dựng đƣờng chuẩn của cađimi và chì Trên cơ sở các điều kiện đã khảo sát cho máy đo phổ hấp thụ Shimadzu

Ó

A

6300, chúng tôi sử dụng phần mềm origin 8.5 để xây dựng đƣờng chuẩn của 3.4) [15] .

Í-

H

cađimi, chì trong khoảng nồng độ tuyến tính (Hình 3.3

-L

3.1.2.1. Đường chuẩn của cađimi

ÁN

Từ kết quả thu đƣợc ở bảng 3.2 chúng tôi dùng phần mềm Origin 8.5

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

để xác định đƣờng chuẩn của cađimi và thu đƣợc kết quả ở hình 3.3

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0

Đ

ẠO

0.02

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q

0.04

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

0.08

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Độ hấp thụ (Abs)

0.12

38

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

N

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ G

H Ư

N

Nồng độ (ppm)

TR ẦN

Hình 3.3. Đường chuẩn của cađimi Phƣơng trình hồi quy đầy đủ của đƣờng chuẩn cađimi có dạng

B

Y = a + b. X đƣợc viết nhƣ sau:

10 00

Ai = (a ± Δ a) + (b ± Δb) . CCd

Trong đó:

Ai là nồng độ hấp thụ của chất i

Ó

A

CCd là nồng độ cađimi (ppb)

Í-

H

Tra bảng ta đƣợc giá trị t(0,95; 6) = 2,447

ÁN

-L

Δa = t (0,95; 6) . SA = 2,447× 0,01417 = 0,0347 Δb = t (0,95; 6) . SB = 2,447× 0,00169 = 0,0041

Vậy phƣơng trình hồi quy đầy đủ của đƣờng chuẩn Cd là: Ai = (0.0375 ± 0,0347) + (0,09161 ± 0,0041). CCd

ÀN

TO

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ẠO

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

Đo độ hấp thụ (Abs)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

D

IỄ N

Đ

3.1.2.2. Đường chuẩn của chì Từ kết quả thu đƣợc ở bảng 3.3 chúng tôi dùng phần mềm Origin 8.5 để xác định đƣờng chuẩn của chì hình 3.4 [15].

39

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

10 00

B

đƣợc viết nhƣ sau:

Ai = (a ± Δa) + (b ± Δb) . CPb

A

Ai là nồng độ hấp thụ của chất i

Ó

Trong đó:

Í-

H

CPb là nồng độ Pb (ppb)

Δa = t (0,95; 7) . Sa = 2,365× 8,8968 × 10-4 = 0,0021 Δb = t (0,95; 7 . Sb = 2,365× 6,0991 × 10-5 = 0,00014

ÀN

TO

ÁN

-L

Tra bảng ta đƣợc giá trị t(0,95; 7) = 2,365

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Phƣơng trình hồi quy đầy đủ của đƣờng chuẩn Pb có dạng Y = a + b. X

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

Hình 3.4: Đường chuẩn của chì

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

N

H Ư

Nồng độ (ppm)

G

Đ

ẠO

TP

.Q

U Y

N

H

Ơ

N

Đo độ hấp thụ (Abs)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Ai = (0,00037 ± 0,0021) + (0.00355 ± 0,00014). CPb

D

IỄ N

Đ

Vậy phƣơng trình hồi quy đầy đủ của đƣờng chuẩn Pb là:

40

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

3.1.3. ĐÁNH GIÁ SAI SỐ VÀ ĐỘ LẶP VÀ GIỚI HẠN PHÁT HIỆN (LOD), GIỚI HẠN ĐỊNH LƢỢNG (LOQ) CỦA PHƢƠNG PHÁP 3.1.3.1. Đánh giá sai số và độ lặp lại của phƣơng pháp

H

Ơ

chuẩn có nồng độ nằm trong khoảng tuyến tính của mỗi nguyên tố, ở mỗi loại

N

Để đánh giá sai số và độ lặp lại của phép đo chúng tôi chuẩn bị 3 mẫu

.Q 2

G

Đ

n 1

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

i 1

S tt

N

Stt: Độ lệch chuẩn

H Ư

Trong đó:

X

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Xi

ẠO

n

TP

+ Độ lệch chuẩn:

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

n: Số lần phân tích lặp lại của mẫu i

TR ẦN

Xi: Giá trị phân tích lần thứ i

10 00

+ Độ lệch chuẩn tƣơng đối:

B

X : Giá trị phân tích trung bình của n lần phân tích

S tt

100

X

A

S td

H

Ó

+ Chuẩn Student:

Í-

X

ÁN

-L

t

S tt

Trong đó:

t: Chuẩn Student

TO

http://daykemquynhon.ucoz.com

Các kết quả thí nghiệm đƣợc xử lý thống kê theo các công thức sau:

µ: Giá trị thực cần đo đƣợc

IỄ N

Đ

ÀN

+ Độ chính xác ε:

D

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

nồng độ chúng tôi tiến hành đo lặp lại 10 lần.

t.S tt n + Khoảng tin cậy của giá trị phân tích: X

X

41

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Tiến hành thực nghiệm với các mẫu chuẩn và xử lý các kết quả thu đƣợc bằng thống kê chúng tôi xác định đƣợc sai số và độ lặp lại của phép đo.

Kết quả đƣợc trình bày trong các bảng 3.4 đến 3.5.

N

Từ kết quả tính toán chúng tôi thấy:

Ơ

- Các kết quả phân tích đều có độ lặp tốt.

U Y

tα, f, do đó phép đo không mắc sai số hệ thống [16].

.Q

0,9991

2,0006

Lần 2

0,9987

Đ

G

TONồng độ được phát hiện ở 10 lần đo (ppb) ÁN -L ÍH Ó A 10 00 B TR ẦN H Ư

4,9992

1,9996

4,9987

Lần 3

0,9992

1,9992

4,9991

Lần 4

0,9996

1,9987

4,9996

Lần 5

1,0003

1,9994

5,0008

Lần 6

0,9997

1,9991

4,9994

Lần 7

0,9989

2,0003

4,9985

Lần 8

0,9985

2,0004

4,9993

Lần 9

0,9993

1,9995

4,9993

Lần 10

0,9986

1,9985

4,9994

Nồng độ trung bình (

0,9992

1,9995

4,9993

Độ lệch chuẩn (Stt)

5,61.10-4

7,13.10-4

6,16.10-4

Độ lệch chuẩn tƣơng đối (Stđ)

0,0561

0,0356

0,0123

D

IỄ N

Đ

ÀN

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Lần 1

5 ppb

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

2 ppb

ẠO

1 ppb

TP

Nồng độ chuẩn bị

N

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Bảng 3.4. Kết quả xác định sai số của phương pháp với phép đo cađimi

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

- So sánh chuẩn Student t với tα, f = 2,262 (α = 0,95; f = 9) cho thấy t <

42

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

1,4260

0,7013

1,1364

Độ chính xác (ε)

2,52.10-4

1,58.10-4

2,21.10-4

9,9993

Lần 2

1,0002

9,9987

Lần 3

0,9993

10,0011

Lần 4

0,9986

Lần 5

19,9989

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

ẠO

TP

.Q

19,9983

19,9995

N

0,9995

10,0004

19,9986

0,9991

9,9992

19,9994

Lần 7

0,9997

9,9986

19,9992

Lần 8

1,0005

9,9995

19,9985

Lần 9

0,9994

9,9995

19,9987

Lần 10

0,9989

9,9994

19,9992

Nồng độ trung bình (

0,9996

9,9995

19,9990

Độ lệch chuẩn (Stt)

6,89.10-4

7,43.10-4

4,86.10-4

Độ lệch chuẩn tƣơng đối (Stđ)

0,0689

0,0074

0,0024

Chuẩn Student (t)

0,5806

0,2128

2,0576

Độ chính xác (ε)

1,26.10-4

1,58.10-4

3,16.10-4

TR ẦN

H Ư

19,9998

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

Lần 6

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1,0007

N

Lần 1

20 ppb

U Y

10 ppm

9,9996

ÀN Đ IỄ N D

1 ppm

G

Nồng độ được phát hiện ở 10 lần đo (ppb)

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nồng độ chuẩn bị

H

Bảng 3.5. Kết quả xác định sai số của phương pháp với phép đo chì

Ơ

Chuẩn Student (t)

N

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

43

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

3.1.3.2. Giới hạn phát hiện và giới hạn đinh lƣợng của phép đo GFAAS hệ thống phân tích còn cho tín hiệu phân tích khác có nghĩa với tín hiệu của

H

Ơ

mẫu trắng hay tín hiệu nền.

N

- Giới hạn phát hiện (LOD): là nồng độ thấp nhất của chất phân tích mà

.Q

Đ

Để tính đƣợc giới hạn phát hiên và giới hạn định lƣợng, ở đây chúng tôi

LOQ

H Ư

10S B

B

Sλ là độ lệch chuản của tín hiệu mẫu đo

10 00

Trong đó:

3S B

TR ẦN

LOD

N

G

sử dụng phần mềm origin 8.5 và áp dụng công thức:

B là hệ số góc của phƣơng trình hồi quy tuyến tính [15, 16].

A

1. Giới hạn phát hiện và giới hạn định lƣợng của cađimi

LOD LOQ

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

Giới hạn phát hiện cađimi bằng phép đo GF – AAS theo đƣờng chuẩn

3S B 3S B

3.0,00297 = 0,097 (ppb) 0,09161 10.0,00297 = 0,324 (ppb) 0,09161

Giới hạn phát hiện chì bằng phép đo GF – AAS theo đƣờng chuẩn LOD

D

IỄ N

Đ

ÀN

2. Giới hạn phát hiện và giới hạn định lƣợng của chì

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

LOQ > LOD

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

lƣợng với tín hiệu của mẫu trắng hay tín hiệu nền và đạt độ tin cậy ≥ 95%.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

mà hệ thống định lƣợng đƣợc với tín hiệu phân tích khác có ý nghĩa định

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

- Giới hạn định lƣợng (LOQ): là nồng độ thấp nhất của chất phân tích

3S B

10S LOQ = B

-5

3.1,564 . 10 = 0,013 (ppb) 0,00355 10.1,564 .10-5 0,00355

0,044 (ppb)

44

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

3.2. PHƢƠNG PHÁP ĐƢỜNG CHUẨN ĐỐI VỚI PHÉP ĐO ICP-OES Trong phép đo phổ phát xạ nguyên tử, tín hiệu phát xạ của vạch phổ phụ thuộc vào nồng độ của nguyên tố phân tích và đƣợc xác định theo phƣơng

Ơ

N

trình sau:

H Ư

N

C là tuyến tính theo phƣơng trình dạng y = ax. Khoảng nồng độ này đƣợc gọi là khoảng tuyến tính của phép đo.

TR ẦN

Với thiết bị ICP-OES – 5100 của Agilent đối với phép đo cađimi và chì chúng tôi chọn bƣớc sóng là: cađimi ở 214,439nm và chì ở 220,353nm. Độ

10 00

B

phát xạ đƣợc thể hiện bằng tín hiệu/giây (count/second). Để dựng đƣờng chuẩn của cađimi, chì chúng tôi tiến hành pha dãy mẫu

Ó

A

chuẩn trong khoảng tuyến tính đã tham khảo, cađimi trong khoảng 0,5-

Í-

H

10ppm; chì có nồng độ từ 0-10 ppm trong HNO3 2% sau đó đo phổ lặp lại 3

-L

lần và lấy kết quả trung bình. Kết quả thu đƣợc ở các bảng 3.6- 3.7 và biểu

ÁN

diển trên các hình 3.7- 3.8 [8, 13].

Stt

Nồng độ (ppm)

Độ phát xạ (count/second)

1

0,50

716,96

2

1,00

1532,97

3

5,00

8128,10

4

10,00

16233,52

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

Bảng 3.6. Sự tương quan giữa nồng độ và độ phát xạ của cađimi

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

G

Đ

Trong một khoảng nồng độ nhất định thì b = 1, mối quan hệ giữa A và

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

b: Hằng số bản chất (0 < b ≤1)

.Q

C: Nồng độ của nguyên tố trong mẫu đo phổ

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

K: Hằng số thực nghiệm

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

Iλ : Cƣờng độ vạch phát xạ

U Y

Trong đó:

H

Iλ = K. Cb

45

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ẠO

Nồng độ (ppm)

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Hình 3.5. Đường chuẩn của cađimi

Độ phát xạ (count/second)

1

0,00

2

0,50

89,70

3

1,00

176,99

4

5,00

890,76

10,00

1780,53

B

TR ẦN

H Ư

Nồng độ (ppm)

10 00

N

G

Bảng 3.7. Sự tương quan giữa nồng độ và độ phát xạ của chì Stt

8,55

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

5

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

N

H

Ơ

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Nồng độ (ppm)

Hình 3.6. Đường chuẩn của chì 46

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

3.3. PHÂN TÍCH MẪU THỰC TẾ BẰNG PHƢƠNG PHÁP ĐƢỜNG CHUẨN VÀ PHƢƠNG PHÁP THÊM CHUẨN 3.3.1. Kết quả xác định hàm lƣợng kim loại trong chè Shan tuyết bằng

N

phƣơng pháp đƣờng chuẩn

H

Ơ

Dựa vào đƣờng chuẩn đã xây dựng ở trên, chúng tôi tiến hành phân tích

N

G

trong bảng 3.9.

Mẫu

Cd (mg/kg)

ICP-OES

GF-AAS

ICP-OES

0,652

0,603

0,769

0,587

2

C2

0,528

0,487

0,653

0,532

3

C3

1,193

0,993

0,438

0,420

4

C4

0,872

0,832

0,333

0,228

5

-L

0,761

0,750

0,918

0,825

C6

ÁN

0,987

0,892

0,892

0,801

7

C7

0,569

0,346

0,890

0,853

8

C8

0,450

0,352

0,790

0,765

9

C9

0,572

0,511

0,764

0,737

10

C10

0,620

0,602

0,768

0,692

11

C11

0,893

0,809

0,589

0,518

12

C12

1,012

0.987

0,825

0,802

13

C13

1,028

1,002

0,615

0,511

Í-

H

Ó

A

C1

TO ÀN

Pb (mg/kg)

1

6

Đ

10 00

GF-AAS

B

STT

TR ẦN

H Ư

Bảng 3.8. Kết quả xác định nồng độ kim loại trong chè bằng 2 phương pháp: GF- AAS và ICP-OES Nồng độ ion kim loại nặng trong chè

C5

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Đ

trên 1 kg mẫu. Kết quả tính quy đổi hàm lƣợng cađimi, chì trong các mẫu chè

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

.Q ẠO

Hàm lƣợng kim loại cần xác định đƣợc quy về trọng lƣợng kim loại đó

IỄ N D

TP

các mẫu chè đƣợc thể hiện qua bảng 3.9.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

lửa GF-AAS và ICP - OES. Kết quả xác định nồng độ của cađimi và chì trong

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

các mẫu chè đã qua xử lý bằng phƣơng pháp hấp thụ nguyên tử không ngọn

47

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

C14

0,621

0,647

0,561

0,471

15

C15

0,893

0,802

0,552

0,423

16

C16

0,529

0,501

0,629

0,512

17

C17

1,320

1,208

0,762

0,709

18

C18

0,812

0,570

0,768

0,784

19

C19

0,763

0,507

0,893

0,872

20

C20

0,632

0,498

0,803

.Q

0,817

G

Đ

- Hàm lƣợng chì nằm trong khoảng 0,228 - 0,918 mg/kg.

H Ư

N

Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm QCVN 8-2-2011/BYT quy chuẩn quốc gia đối với giới

TR ẦN

hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm thể hiện dƣới bảng 3.10.

10 00

B

Bảng 3.9. (QCVN 8-2-2011/ BYT quy chuẩn quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm) [17].

Giới hạn tối đa hàm lƣợng kim loại chè và các sản phẩm của chè

H

Ó

A

Mẫu chè

Cd (mg/kg)

Pb (mg/kg)

1,0

2,0

-L

Í-

Chè (mg/kg khô)

ÁN

Đối chiếu với Giới hạn tối đa hàm lƣợng kim loại chè và các sản phẩm

TO

của chè, ta thấy có mẫu C3, C12, C13, C17 có hàm lƣợng kim loại cađimi

D

IỄ N

Đ

ÀN

vƣợt quá giới hạn cho phép.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

- Hàm lƣợng cađimi nằm trong khoảng 0,346 - 1,320 mg/kg.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Từ kết quả phân tích các mẫu chè (bảng 3. 9) chúng tôi thấy:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H

Ơ

N

14

U Y

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

3.3.2. Kết quả xác định hàm lƣợng kim loại trong chè Shan tuyết bằng phƣơng pháp thêm chuẩn Chúng tôi chọn ra 2 mẫu chè (C5 và C10) đại diện cho các mẫu ở trên để tiến hành làm mẫu thêm chuẩn. Đối với mỗi mẫu chúng tôi pha loãng 10 lần rồi thêm vào những lƣợng nhất định dung dịch chuẩn của cađimi, chì ở 3 điểm khác nhau của đƣờng chuẩn.

48

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Kết quả phân tích hàm lƣợng cađimi và chì trong một số mẫu bằng phƣơng pháp thêm chuẩn đƣợc ghi ở các bảng 3.11 đến 3.12.

Bảng 3.10. Kết quả phân tích cađimi bằng phương pháp thêm chuẩn Độ thu

Lần 3 Lần 4

bình

hồi

3,425

3,510 3,397

3,452

0,050 1,463

Mẫu +2

5,375

5,303

5,438 5,520

5,409

0,979% 0,092 1,706

Mẫu +5

8,420

8,397

8,412 8,442

8,418

0,993% 0,019 0,223

H Ư

N

G

Đ

Mẫu + 8 11,228 11,369 11,301 11,424 11,331 0,985% 0,085 0,749

Mẫu +

TR ẦN

Bảng 3.11. Kết quả phân tích chì bằng phương pháp thêm chuẩn Cđo (ppb) Đo

(ppb)

Lần 1

Lần 2

Mẫu

1,996

2,012

Mẫu +2

3,986

Mẫu +5

7,008

Trung

Độ thu

Lần 3 Lần 4

bình

hồi

1,997

1,990

1,999

0,009 0,468

4,008

4,012

3,996

99,85% 0,017 0,415

7,012

7,003 7,0015 100,25% 0,013 0,184

Đo

B

Đo

A

10 00

chuẩn

Í-

H

Ó

3,978 6,983

Đo

SD

% RSD

ÁN

-L

Mẫu + 10 11,869 11,985 12,006 12,008 11,967 99,68% 0,066 0,553

TO

Kết quả phân tích theo phƣơng pháp thêm chuẩn cho thấy hiệu suất thu

ÀN

hồi cađimi và chì đều lớn hơn 90% và sai số nhỏ hơn 10%. Sai số đối với

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

3,475

RSD

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Mẫu

%

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Lần 2

SD

H

Lần 1

Đo

N

(ppb)

Ơ

Trung

Đo

U Y

Đo

.Q

Đo

TP

chuẩn

N

Cđo (ppb)

ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

Mẫu +

D

IỄ N

Đ

những mẫu thêm chuẩn ở đầu đƣờng chuẩn và cuối đƣờng chuẩn là lớn hơn sai số đối với mẫu thêm ở giữa đƣờng chuẩn, kết quả này hoàn toàn phù hợp với lí thuyết phân bố sai số Gauss.

Nhƣ vậy có thể sử dụng một trong hai phƣơng pháp đƣờng chuẩn hoặc thêm chuẩn để xác định hàm lƣợng cađimi, chì trong chè.

49

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

3.3.3. So sánh hồi quy giữa phƣơng pháp GF-AAS và ICP-OES. Để so sánh kết quả đạt đƣợc của hai phƣơng pháp hấp thụ nguyên tử GF-AAS và quang phổ phát xạ ICP-OES chúng tôi dùng phƣơng pháp đồ thị

H

Ơ

phƣơng pháp trên hệ tọa độ X, Y hai chiều. Đồ thị đƣợc vẽ bằng phần mềm

N

bằng cách biểu diễn các điểm trên đồ thị là nồng độ mẫu đo đƣợc bằng 2

TP

So sánh ttính với tbảng ( p=0,95; f= n-2) sử dụng chuẩn t 2 phía.

10 00

kết quả đo không phù hợp

B

Nếu ttính < tbảng thì X, Y không tƣơng quan nghĩa là 2 phƣơng pháp cho Nếu ttính > tbảng thì X, Y tƣơng quan nghĩa là 2 phƣơng pháp cho kết

Ó

A

quả đo phù hợp [15].

H

Bảng 3.12. Kết quả đo cađimi trong mẫu chè Phƣơng pháp ICP-OES

(mg/kg)

(mg/kg)

1

0,652

0,603

2

0,528

0,487

3

1,193

0,993

4

0,872

0,832

5

0,761

0,750

6

0,987

0,892

7

0,569

0,346

8

0,450

0,352

Í-

Phƣơng pháp GF-AAS

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Số TT

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

n: Số thí nghiệm

H Ư

Trong đó: r: là hệ số tƣơng quan pearson

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

(1-r 2 )

Đ

n-2

G

r

N

t=

ẠO

Nếu r không đạt gần đến 1 thì cần tính ttính theo công thức

IỄ N D

U Y

.Q

Nếu hệ số tƣơng quan r đạt gần 1 thì X, Y có tƣơng quan tuyến tính.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

biểu diễn kết quả đo của phƣơng pháp GF-AAS [7].

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

origin 8.5: trục X biểu diễn kết quả đo của phƣơng pháp ICP-OES, trục Y

50

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

12

1,012

0,987

13

1,028

1,002

14

0,621

0,647

15

0,893

0,802

16

0,529

0,501

17

1,320

1,208

18

0,812

ẠO

19

0,763

20

0,632

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

0,507 0,498

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,570

TO

Phƣơng pháp ICP-OES

Hình 3.7. Đường hồi quy so sánh hai phương pháp đối với cađimi trong mẫu chè

ÀN

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

0,809

N

0,893

Ơ

11

H

0,602

N

0,620

U Y

10

.Q

0,511

TP

0,572

Đ IỄ N D

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

9

Phƣơng pháp GF-AAS

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Kết quả các hệ số của phƣơng trình hồi quy thu đƣợc nhƣ sau: a=-0,047; b=0,946; r=0,94 Các đại lƣợng thống kê tƣơng ứng là: Độ sai chuẩn SEa = 0,06585; SEb = 0,08043 Giá trị chuẩn t với 18 bậc tự do, độ tin cậy 95 % là tbảng=2,101 51

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Vì vậy hệ số của a và b tƣơng ứng là: a = -0,047± 0,14

b= 0,946±0,17

ttính=11,69

Kết quả này cho thấy giá trị ttính > tbảng nghĩa là 2 phƣơng pháp cho kết quả đo

N

phù hợp [15].

0,769

0,587

2

0,653

0,532

3

0,438

0,420

4

0,333

5

0,918

6

0,892

7

0,890

8

0,790

9

0,764

10

0,768

0,692

0,589

0,518

0,471

15

0,552

0,423

16

0,629

0,512

17

0,762

0,709

18

0,768

0,784

19

0,893

0,872

20

0,803

0,817

Ó

0,561

H

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

0,737

0,511

Í-

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

0,765

0,615

TO

.Q

TP

ẠO Đ G N H Ư TR ẦN

B

0,853

-L

A

0,801

0,802

14

ÀN

0,825

0,825

13

Đ

0,228

ÁN

12

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1

N

Phƣơng pháp ICP-OES

U Y

Phƣơng pháp GF-AAS

11

IỄ N D

Số TT

10 00

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

H

Ơ

Bảng 3.13. Kết quả đo chì trong mẫu chè

52

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

N Ơ H

Kết quả các hệ số của phƣơng trình hồi quy thu đƣợc nhƣ sau:

B

a= -0,13; b=1,09; r=0,9615

10 00

Các đại lƣơng thống kê tƣơng ứng là: độ sai chuẩn SEa = 0,05359; SEb

A

= 0,07367

Ó

Giá trị chuẩn t với 18 bậc tự do, độ tin cậy 95 % là tbảng= 2,101

Í-

H

Vì vậy hệ số của a và b tƣơng ứng là:

-L

a = -0,13 ± 0,11

b = 1,09 ± 0,15

ttính=14,54

ÁN

Kết quả này cho thấy giá trị ttính>tbảng nghĩa là 2 phƣơng pháp cho kết

Đ

ÀN

TO

quả đo phù hợp [15].

Qua việc phân tích hàm lƣợng cađimi, chì trong chè chúng tôi nhận

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

đối với chì trong mẫu chè

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

Hình 3.8. Đường hồi quy so sánh hai phương pháp

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N U Y .Q TP ẠO Đ

N

G

Phƣơng pháp ICP-OES

IỄ N D

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Phƣơng pháp GF-AAS

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

thấy một số mẫu chè có hiện tƣợng ô nhiễm kim loại cađimi (4/20 mẫu có hàm lƣợng cađimi vƣợt quá tiêu chuẩn cho phép). Hiện tƣợng ô nhiễm cađimi xảy ra ngoài nguyên nhân do chè có khả năng tích luỹ cađimi, theo chúng tôi còn do khả năng sử dụng phân bón chƣa hợp lý đặc biệt là phân lân, do trong quá trình sao chè sử dụng dụng cụ hợp kim có mặt kim loại cađimi, do việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật…

53

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

Hàm lƣợng kim loại nặng tích luỹ trong cây phụ thuộc vào khả năng đồng hoá kim loại nặng của cây, phụ thuộc vào pH môi trƣờng, lƣợng kim loại nặng trong đất và phân bón, vào tuổi của cây chè [14].

N

Trong đất trung tính hoặc kiềm do bón vôi, cađimi bị kết tủa dƣới dạng

H

Ơ

CdCO3, đất axit cađimi trở nên linh động nhất trong khoảng pH = 4,4 - 5,5.

.Q

N

G

Biện pháp này cũng đƣợc ứng dụng với chì. Bón vôi có thể làm giảm

H Ư

độ hoà tan của chì ([18]). Ở pH cao, chì có thể bị kết tủa dƣới dạng hiđroxit,

TR ẦN

photphat, cacbonat và có khuynh hƣớng tạo thành phức hữu cơ khá ổn định. Để giảm sự linh động của chì cần theo hƣớng: duy trì pH đất > 6,5, nếu cần

B

thiết phải bón vôi hoặc thêm chất hữu cơ vào đất và phải bố trí cây trồng xa

10 00

khu đƣờng phố hoặc khu đô thị.

Nhƣ vậy thông qua những kết quả nghiên cứu của các tác giả, ta thấy

Ó

A

bón vôi cho đất trồng là một trong những phƣơng pháp đơn giản và rẻ tiền có

Í-

H

thể làm giảm mức độ ô nhiễm kim loại cađimi và chì đi vào trong lá chè. Bên

-L

cạnh đó, việc bón phân và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cần phải đúng liều

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

lƣợng để đảm bảo chất lƣợng cho chè [18].

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

Đ

ảnh hƣởng đến sự hòa tan của cađimi trong đất [18].

ẠO

cađimi vào cây, vì vậy pH đất là một trong những yếu tố quan trọng nhất gây

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

khoáng bón cho cây trồng ở vùng đất bị ô nhiễm đã làm giảm sự hấp thu

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

biện pháp chống ô nhiễm cađimi trong đất bằng cách làm tăng pH đất. Vôi và

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

Ngƣợc lại trong môi trƣờng đất kiềm, cađimi trở nên ít linh động hơn. Nên

54

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

KẾT LUẬN Với mục đích xác định hàm lƣợng các kim loại nặng cađimi, chì trong chè Shan tuyết Bằng Phúc - Bắc Kạn bằng phƣơng pháp phổ hấp thụ nguyên

N

tử và phát xạ nguyên tử, chúng tôi đã tìm hiểu đối tƣợng, tham khảo tài liệu

H

Ơ

dựa trên những điều kiện tối ƣu của phép đo rồi tiến hành phân tích mẫu thực

.Q

Đ

nguyên tử (ICP-OES).

G

2. Khảo sát các điều kiện tối ƣu cho phép đo của kim loại cađimi và chì.

H Ư

N

3. Khảo sát khoảng nồng độ tuyến tính của cađimi, chì.

TR ẦN

4. Đánh giá sai số, độ lặp, khoảng tin cậy của phép đo, xác định LOD, LOQ.

5. Xác định đƣợc hàm lƣợng cađimi, chì trong 20 mẫu chè Shan tuyết

10 00

B

(mẫu chè khô) Bằng Phúc - Bắc Kạn bằng phƣơng pháp GF-AAS và ICPOES.

Ó

A

6. So sánh kết quả phân tích hàm lƣợng cađimi và chì trong mẫu chè

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

giữa phƣơng pháp GF-AAS và ICP-OES với tiêu chuẩn Việt Nam.

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TP

ẠO

phƣơng pháp phổ hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa (GF-AAS) và phát xạ

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

loại cađimi, chì trong sản phẩm chè Shan tuyết Bằng Phúc - Bắc Kạn bằng

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

1. Nghiên cứu, xây dựng quy trình phân tích xác định hàm lƣợng kim

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U Y

N

tế. Luận văn thu đƣợc một số kết quả sau:

55

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Báo nông nghiệp Việt Nam ngày 16/9/2009.

[2]. Hoàng Nhâm, (2003). “Hóa học vô cơ - Tập 3”, NXB Giáo dục.

H

Ơ

(2001), Tính chất hóa lí các chất vô cơ, Nxb Khoa học và kĩ thuật Hà Nội.

N

[3]. R.A.LINDIN, V.A.MOLSCO, L.L.ANDREEVA – Lê Kim Long dịch

TP

G

Đ

học Hóa học, Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên.

N

[7]. Hồ Viết Quý, (2009). “Các phương phân tích công cụ trong hoá học

H Ư

hiện đại”, NXB Đại học Sƣ phạm Hà Nội.

Quốc Gia Hà Nội.

10 00

khoa Đà nẵng 2009.

B

[9]. Nguyễn Đình Lâm các phƣơng pháp phân tích công cụ phần I - ĐH bách [10]. Dƣơng Quang Phùng (2009), „„Một số phương pháp phân tích điện

Ó

A

hóa‟‟, NXB công ty cổ phần KOV.

Í-

H

[11]. Phạm Luận, (1999). “Giáo trình hướng dẫn về những vấn đề cơ sở của

-L

các kỹ thuật xử lí mẫu phân tích” - Phần I: những vấn đề chung,

ÁN

ĐHKHTN - ĐHQG Hà Nội.

TO

[12]. Nguyễn Đăng Đức, (2006). Xác định hàm lượng các ion kim loại Crom,

Đ

ÀN

Mangan, Đồng, Chì, Cađimi, Asen, Thủy ngân trong nước và lập biểu

IỄ N D

TR ẦN

[8]. Phạm Luận (2006), Phương pháp phân tích phổ nguyên tử, NXB Đại học

đồ ô nhiễm ở TP Thái Nguyên. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ -

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

định Cd và Pb trong chè xanh ở Thái Nguyên”. Luận văn thạc sĩ khoa

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

[6]. Nguyễn Nhƣ Lâm, (2011). “ Phương pháp phổ hấp thụ nguyên tử xác

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

.Q

[5]. Hoàng Nhâm, (2001). “Hoá vô cơ Tập- 2”, NXB Giáo dục.

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.

U Y

N

[4]. Trịnh Thị Thanh (2003), “Độc hại môi trường và sức khỏe con người”,

Khoa Khoa học tự nhiên - Đại học Thái Nguyên.

[13]. Makoto Takagi các phƣơng pháp phân tích trong hóa học - NXB kaguku dojin (2010).

[14]. Nguyễn Thị Vinh, (2010). ” Xác định hàm lượng một số kim loại nặng trong động vật nhuyễn thể ở khu vực Hồ Tây”, Luận văn thạc sĩ Khoa học Hóa Học, Đại học Khoa Học Tự Nhiên – Đại học Quốc Gia Hà Nội.

56

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon http://daykemquynhon.blogspot.com

[15]. Trần Vĩnh Quý, (2006). “Giáo trình hóa tin học”, NXB Đại học Sƣ phạm.

[16]. Lê Đức Ngọc, (2001). “Xử lý số liệu và kế hoạch hóa thực nghiệm”, NXB ĐHKHTN – ĐHQG Hà Nội.

N

[17]. Thông tƣ 02/2011 TT/BYT. (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới

H

Ơ

hạn ô nhiễm kim loại nặng có trong thực phẩm).

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Í-

H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

N

G

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

ẠO

Nghiệp, Đại học Nông Lâm Thái Nguyên.

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

.Q

lũy của chúng trong rau Thái Nguyên”. Luận án tiến sỹ Khoa học Nông

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

http://daykemquynhon.ucoz.com

U Y

nặng trong đất, nước, rau và một số biện pháp nhằm hạn chế sự tích

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

[18]. Phan Thi Thu Hằng, (2008). “Nghiên cứu hàm lượng nitrat và kim loại

57

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial