Xây dựng công thức giải một số loại bài tập phần di truyền học quần thể trong chương trình sinh học

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG BÌNH

B

PHẦN DI TRUYỀN HỌC QUẦN THỂ TRONG

Họ tên sinh viên: Trần Thị Thanh Hằng Mã số sinh viên: DQB05140011 Chuyên ngành: Sư phạm Sinh học Giảng viên hướng dẫn: ThS. Lê Khắc Diễn

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC 12

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

XÂY DỰNG CÔNG THỨC GIẢI MỘT SỐ LOẠI BÀI TẬP

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

KHOA NÔNG – LÂM - NGƯ

Quảng Bình, 2018 1 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

-H Ý -L ÁN TO

D

IỄ N

Đ

ÀN

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Lê Khắc Diễn

Ó

A

10 00

B

Xác nhận của giảng viên hướng dẫn

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Trần Thị Thanh Hằng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Sinh viên

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Đề tài: "Xây dựng công thức giải một số loại bài tập phần di truyền học quần thể trong chương trình sinh học 12" Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi. Dữ liệu và kết quả nghiên cứu trong khóa luận là do tôi tìm hiểu, nghiên cứu bằng tất cả kiến thức và nhiệt huyết của mình.

N

LỜI CAM ĐOAN

2 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

Trần Thị Thanh Hằng

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

-H

Ó

A

Sinh viên

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Khóa luận tốt nghiệp đại học là một đề tài nghiên cứu khóa học được tạo ra bằng năng lực, nhiệt huyết, sự cố gắng của sinh viên và sự giúp đỡ của rất nhiều người. Giờ đây, sau khi hoàn thành xong khóa luận này em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến những người đã ủng hộ, giúp đỡ em trong suốt thời gian qua: Cảm ơn Trường Đại học Quảng Bình đã tạo điều kiện cho sinh viên chúng em có cơ hội được làm khóa luận tốt nghiệp. Đây là một cơ hội để chúng em được thể hiện năng lực, nhiệt huyết và rèn luyện bản thân thông qua những kiến thức đã được học.

Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy giáo - Ths. Lê Khắc Diễn - Người thầy đã hướng dẫn tận tình xuyên suốt quá trình em thực hiện và hoàn thành đề tài này.

Em xin cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa Nông - Lâm – Ngư đã dạy dỗ và tạo điều kiện học tập thuận lợi trong suốt thời gian em được ngồi trên giảng đường đại học. Cảm ơn các thầy cô giáo trong Trung tâm học liệu Trường Đại học Quảng Bình đã cho em mượn tài liệu tham khảo trong thời gian thực hiện đề tài.

Xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến cô giáo chủ nhiệm và tập thể lớp ĐHSP Sinh học k56 đã ủng hộ, giúp đỡ và tạo điều kiện cho em trong suốt thời gian làm khóa luận cũng như trong suốt 4 năm học bên nhau.

Cuối cùng, em xin cảm ơn tất cả những người thân, gia đình và bạn bè đã luôn bên cạnh, tạo điều kiện giúp đỡ cho em thuận lợi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.

Cảm ơn tất cả!

N

LỜI CẢM ƠN

3 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

MỤC LỤC Phụ bìa.......................................................................................................................1 Lời cam đoan.............................................................................................................2 Lời cảm ơn.................................................................................................................3 Tóm tắt đề tài............................................................................................................ 6 PHẦN I MỞ ĐẦU....................................................................................................8 1. Lí do chọn đề tài...................................................................................................8 2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................................8 3. Nội dung nghiên cứu..............................................................................................8 4. Đối tượng nghiên cứu............................................................................................8 5. Thời gian và phạm vi nghiên cứu..........................................................................9 6. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................9 Phần II NỘI DUNG...............................................................................................10 Chương I. LÝ THUYẾT CƠ BẢN VỀ DI TRUYỀN QUẦN THỂ.......................10 1. KHÁI NIỆM CHUNG.........................................................................................10 2.ĐẶC ĐIỂM DI TRUYỂN CỦA QUẦN THỂ NỘI PHỐI...................................10 3. ĐẶC ĐIỂM DI TRUYỂN CỦA QUẦN THỂ NGẪU PHỐI..............................10 3.1. Định luật Hacđi – Vanbec .............................................................................. .10 3.1.1. Nội dung định luật .................................................................................... ..10 3.1.2. Chứng minh định luật ................................................................................ 10 3.2. Trạng thái cân bằng di truyền của quần thể giao phối tự do (ngẫu phối) ........ 12 3.3. Tính đa hình trong quần thể giao phối............................................................. 12 Chương II.XÂY DỰNG CÔNG THỨC GIẢI BÀI TẬP QUẦN THỂ………..….13 1. XÁC ĐỊNH SỐ LOẠI KIỂU GEN CÓ TRONG QUẦN THỂ...........................13 1.1. Xác định công thức ......................................................................................... 13 1.2. Giải bài tập mẫu ............................................................................................... 17 1.2.1. Bài 1 ............................................................................................................ 17 1.2.2. Bài 2 ............................................................................................................ 18 1.2.4. Bài 3 ............................................................................................................ 18 1.3. Bài tập tự giải .................................................................................................. 19 1.3.1. Bài 1 ............................................................................................................ 19 1.3.2. Bài 2 ............................................................................................................ 19 1.3.3. Bài 3 ............................................................................................................ 19 2. GIẢI BÀI TẬP DI TRUYỀN QUẦN THỂ NỘI PHỐI QUA CÁC THẾ HỆ....19 2.1. Xác định công thức ......................................................................................... 19 2.2. Giải bài tập mẫu ............................................................................................... 22 2.2.1. Bài 1 ............................................................................................................ 22 2.2.2. Bài 2 ............................................................................................................ 23 2.2.3. Bài 3 ............................................................................................................ 23

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

4 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

2.3. Bài tập tự giải .................................................................................................. 23 2.3.1. Bài 1 ............................................................................................................ 23 2.3.2. Bài 2 ............................................................................................................ 24 2.3.3. Bài 3 ............................................................................................................ 24 3. GIẢI BÀI TẬP DI TRUYỀN QUẦN THỂ NGẪU PHỐI..................................24 3.1.Xác định công thức ........................................................................................... 24 3.2. Giải bài tập mẫu ............................................................................................... 28 3.2.1. Bài 1 ............................................................................................................ 28 3.2.2. Bài 2 ............................................................................................................ 29 3.2.3. Bài 3 ............................................................................................................ 29 3.3. Bài tập tự giải .................................................................................................. 30 3.3.1. Bài 1 ............................................................................................................ 30 3.3.2. Bài 2 ............................................................................................................ 30 3.3.3. Bài 3 ............................................................................................................ 30 4. BÀI TẬP LIÊN QUAN ĐẾN XÁC SUẤT.........................................................30 4.1. Xác định công thức .......................................................................................... 30 4.2. Giải bài tập mẫu ............................................................................................... 31 4.2.1. Bài 1 ............................................................................................................ 31 4.2.2. Bài 2 ............................................................................................................ 32 4.2.3. Bài 3 ............................................................................................................ 32 4.3. Bài tập tự giải .................................................................................................. 33 4.3.1. Bài 1 ............................................................................................................ 33 4.3.2. Bài 2 ............................................................................................................ 33 4.3.3. Bài 3 ............................................................................................................ 33 5. BÀI TẬP TỔNG HỢP........................................................................................33 5.1. Xác định công thức .......................................................................................... 33 5.2. Giải bài tập mẫu ............................................................................................... 33 5.2.1. Bài 1 ............................................................................................................ 34 5.2.2. Bài 2 ............................................................................................................ 34 5.2.3. Bài 3 ............................................................................................................ 35 5.3. Bài tập tự giải .................................................................................................. 36 5.3.1. Bài 1 ............................................................................................................ 36 5.3.2. Bài 2 ............................................................................................................ 36 5.3.3. Bài 3 ............................................................................................................ 36 Phần III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...............................................................37 1.KẾT LUẬN..........................................................................................................37 2. KIẾN NGHỊ.........................................................................................................37 Tài liệu tham khảo...................................................................................................38

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

5 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

TÓM TẮT ĐỀ TÀI -----------------Chương I Lý thuyết cơ bản về di truyền quần thể Chương II Xây dựng công thức giải bài tập di truyền quẩn thể 1. Xác định số loại kiểu gen có trong quần thể: + Nếu trên nhiễm sắc thể thường chỉ chứa 1 gen (có n alen) thì số loại kiểu gen trong n( n + 1 ) quần thể là: 2 + Nếu trên nhiễm sắc thể thường chứa 2 gen ( gen 1 có a alen, gen 2 có b alen) thì Số ab(ab + 1) loại kiểu gen trong quần thể là : 2 + Nếu trên nhiễm sắc thể giới tính ở đoạn không tương đồng trên X chỉ chứa 1 gen (có a(a + 1) a alen) thì tổng số loại kiểu gen trong quần thể là: +a 2 + Nếu trên nhiễm sắc thể giới tính ở đoạn không tương đồng trên X chứa 2 gen (gen 1 chứa a alen và gen 2 chứa b alen) thì tổng số loại kiểu gen trong quần thể là: ab(ab + 1) + (a.b) 2 + Nếu trên nhiễm sắc thể giới tính ở đoạn không tương đồng Trên Y chỉ chứa 1 gen (có a alen) thì tổng số loại kiểu gen trong quần thể là: (1 + a) + Nếu trên nhiễm sắc thể giới tính ở đoạn tương đồng trên X và Y chứa 2 gen (gen 1 có a alen và gen 2 chứa b alen) thì tổng số loại kiểu gen trong quần thể là: ab(ab + 1) + (a2.b2) 2 2. Giải bài tập di truyền quần thể nội phối qua các thế hệ: Nếu quần thể ban đầu có dạng: xAA : yAa : zaa thì: + Sau nội phối thành phần kiểu gen ở các thế hệ thứ n là: y y y- n y- n 2 2 y x+ AA; aa n Aa; z + 2 2 2 + Số lượng cá thể AA, Aa, aa mang các kiểu gen ở thế hệ Fn lần lượt là: 4n - 2n 4n - 2n x .4n + y. ; y .2n; z .4n + y.

2 2 3. Giải bài tập di truyền quần thể ngẫu phối: + Nếu quần thể ngẫu phối ban đầu có dạng xAA : yAa : zaa thì cấu trúc quần thể ở y y y y thế hệ Fn là: ( x + ) 2 AA + 2( x + ) ( z + ) Aa + ( z + ) 2 aa 2 2 2 2 + Nếu quần thể có tần số alen A là p, tần số alen a là q thì:

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

6 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

- Nếu quần thể chịu tác động của chọn lọc tự nhiên loại bỏ hoàn toàn kiểu gen đồng hợp lặn ra khỏi quần thể thì tần số các alen a, A ở thế hệ thứ n lần lượt là: q 1 + (n - 1)q , 1 + nq 1 + nq 2 - Nếu biết tỉ lệ kiểu hình trội (hoặc lặn) thì ta có: q = và p = 1 - 2 + Nếu xAA + yAa + zaa = 1 có thể viết dưới dạng : p2 AA + 2 pqAa + q2aa = 1 thì quần thể đang ở trạng thái cân bằng di truyền (và ngược lại).

4. Bài tập liên quan đến xác suất: Vận dụng toán xác suất và phân tích bài toán sinh học để giải bài tập.

5. Bài tập tổng hợp: Vận dụng linh hoạt các công thức tính ở 4 dạng trên kết hợp với kiến thức toán học. * Kết quả đạt được: - Xây dựng được hệ thống lí thuyết cơ bản phần di truyền học quần thể trong chương trình sinh học 12.

- Xây dựng được 13 công thức áp dụng giải cho 5 loại bài tập phần di truyền học quần thể.

- Đã hướng dẫn giải được 15 bài tập mẫu bằng các công thức đã xây dựng được.

- Đã sưu tầm được 15 bài tập phần di truyền học quần thể cho học sinh tự áp dụng công thức để giải.

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

7 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ơ

N

XÂY DỰNG CÔNG THỨC GIẢI MỘT SỐ LOẠI BÀI TẬP PHẦN DI TRUYỀN HỌC QUẦN THỂ TRONG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC 12 -----------------PHẦN I: MỞ ĐẦU

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Di truyền học quần thể là nội dung trong chương trình sinh học lớp 12 ở trường Trung học phổ thông. Để hiểu được nội dung kiến thức trên thì bắt buộc học sinh phải giải được bài tập di truyền học quần thể nhưng trên thực tế, học sinh vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn khi giải quyết loại bài tập này. Mặt khác, phần bài tập di truyền học quần thể là nội dung thi thường xuyên trong các kì thi trung học phổ thông. Mặc dù đã có nhiều tài liệu tham khảo về phương pháp giải bài tập di truyền quần thể tuy nhiên phương pháp và cách diễn đạt chưa thật sự rõ ràng cho học sinh tiếp thu. Do đó, tôi chọn đề tài "Xây dựng công thức giải một số loại bài tập phần di truyền học quần thể trong chương trình sinh học 12" làm khóa luận tốt nghiệp của mình. Với mục đích xây dựng được các công thức, áp dụng công thức để giải các dạng bài tập theo đúng phương pháp, đạt hiệu quả cao. Mặt khác, đề tài này cũng là nguồn tư liệu cho học sinh, sinh viên tham khảo trong quá trình học và là cơ sở giảng dạy cho sinh viên khi ra trường.

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU - Xây dựng cơ sở lý thuyết cơ bản có liên quan đến phương pháp giải bài tập di truyền quần thể.

- Phân loại các dạng bài tập phần quần thể.

- Xác định và xây dựng phương pháp, công thức giải các dạng bài tập phần quần thể.

- Giải chi tiết và trình bày một số bài tập mẫu bằng cách vận dụng các công thức đã xây dựng được.

3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu những vấn đề lý thuyết có liên quan đến phương pháp giải bài tập di truyền quần thể.

- Phân loại bài tập di truyền quần thể: (1) xác định số loại kiểu gen, (2) cấu trúc di truyền quần thể nội phối qua các thế hệ,) (3) cấu trúc di truyền quần thể ngẫu phối, (4) bài tập liên quan đến xác suất, (5) bài tập tổng hợp.

- Xác định phương pháp cơ bản, các bước khi giải bài tập di truyền quần thể .

- Xây dựng, sưu tầm và đề xuất cách giải các dạng bài tập - Sưu tầm các dạng bài tập mở rộng hay và khó.

4. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

8 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

- Nghiên cứu một cách có hệ thống phần lý thuyết liên quan đến kiến thức di truyền học quần thể, bao gồm: khái niệm cơ bản, quần thể nội phối.....

- Nghiên cứu phương pháp giải bài tập của cán bộ giảng viên, giáo viên và phương pháp học của sinh viên, học sinh phổ thông.

- Nghiên cứu các dạng bài tập phần quần thể.

5. THỜI GIAN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 5.1. Thời gian - 10/2017 đến 14/11/2017: Làm đề cương sơ bộ.

- 12/2017 đến 4/2017: Làm nội dung chính của khóa luận.

5.2. Phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu phương pháp giải bài tập di truyền học quần thể trong chương trình Sinh học 12 (bao gồm cả chương trình cơ bản và nâng cao).

6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 6.1. Phương pháp lý thuyết: Nghiên cứu hệ thống lý thuyết có liên quan như: khái niệm cơ bản trong di truyền quần thể, cấu trúc di truyền các quần thể, sự biến đổi tần số các alen...

6.2. Phương pháp chuyên gia: Trao đổi với những người có chuyên môn,…những vấn đề còn vướng mắc và tìm hướng giải quyết đề tài mang tính khoa học.

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

9 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

PHẦN II: NỘI DUNG

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

1. KHÁI NIỆM CHUNG Quần thể là tập hợp các cá thể cùng loài, cùng sống trong khoảng không gian nhất định, tại một thời điểm xác định. Các cá thể trong quần thể có khả năng giao phối với nhau. Con của chúng có khả năng sinh sản. [3][6] Đối với các quần thể sinh sản vô tính hay trinh sản thì sinh sản không qua giao phối. [3] Đối với quần thể giao phối, người ta phân 2 loại là: - Nội phối.

- Giao phối tự do và ngẫu nhiên (gọi tắt là giao phối hoặc ngẫu phối). [3][6] Tần số alen là tỉ số giữa một alen nào đó so với tổng số các alen cùng locut (vị trí).

[3][6] Tỉ lệ kiểu gen là tỉ số giữa kiểu gen nào đó so với tổng số các kiểu gen. [3][6] Cấu trúc quần thể có dạng: xAA + yAa + zaa ( x+y+z=1). [3][6] Trường hợp khác: xAA + yAa ( x+y=1) xAA + yaa ( x+y=1) xAa + yaa ( x+y=1) [3] 2. ĐẶC ĐIỂM DI TRUYỂN CỦA QUẦN THỂ NỘI PHỐI Ở thực vật, quần thể nội phối đó là quần thể tự thụ phấn bắt buộc. [3][6] Ở động vật, nội phối được hiểu là giao phối cận huyết, giao phối họ hàng, giao phối cùng dòng. [3][6] Trong quần thể nội phối, thành phần kiểu gen thay đổi qua các thế hệ. Tuy nhiên, tần số alen là hằng số. [3][6] Khi nội phối qua n thế hệ với giá trị n khá lớn, tỉ lệ kiểu gen Aa tiệm cận với 0 và quần thể phân hóa thành 2 dòng thuần AA=aa=0,5. [3][6] Nội phối là một biện pháp tạo ra dòng thuần. Dòng thuần được sử dụng trong ngiên cứu di truyền và trong việc chọn tạo giống mới. [3] 3. ĐẶC ĐIỂM DI TRUYỂN CỦA QUẦN THỂ NGẪU PHỐI 3.1. Định luật Hacđi – Vanbec 3.1.1. Nội dung định luật Trong những điều kiện nhất định, trong lòng quần thể giao phối, tần số tương đối của các alen và thành phần kiểu gen có xu hướng duy trì không đổi qua các thế hệ. [6] 3.1.2. Chứng minh định luật Ví dụ 1: Giả sử ở thế hệ xuất phát P có cấu trúc: 0,64AA+0,32Aa+0,04aa. Khí đó tần số alen ở P là:

N

CHƯƠNG I. LÝ THUYẾT CƠ BẢN VỀ DI TRUYỀN QUẦN THỂ

10 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

0.32 )A= 0,8A 2 Khi giao phối tự do xảy ra ta có: ♀ ♂ 0,8 A 0,2a (0,64+

;

(0,04+

0.32 )a=0,2a 2

0,2a

0,64AA 0,16Aa

0,16Aa 0,04aa

Y

N

H

Ơ

N

0,8A

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Tỉ lệ kiểu gen ở F1: (0,8A+0,2a)(0,8A+0,2a)= 0,64AA+0,32Aa+0,04aa Vậy tần số alen ở F1 là: 0,8A và 0,2a (điều phải chứng minh).

Ví dụ 2: Giả sử ở thế hệ xuất phát P có cấu trúc: 0,2AA+0,3Aa+0,5aa.

Khí đó tần số alen ở P là: 0.3 0.3 (0,2+ )A=0.35A ; (0,5+ )a=0,65a 2 2 Khi giao phối tự do xảy ra ta có: ♀ 0.35A 0,65a ♂ 0.35 0,2275A 0,1225AA A a 0,65a 0,2275Aa 0,4225aa Tỉ lệ kiểu gen ở F1: 0,1225AA+0.455Aa+0,4225aa Tần số alen ở F1 là:0,35A và 0,65a Ta thấy định luật đúng đối với ví dụ 1, không đúng đối với ví dụ 2. Như vậy: + Điều kiện nghiệm đúng định luật Hacđi – Vanbec như sau: - Quần thể phải là quần thể giao phối tự do và ngẫu nhiên.

- Trong quần thể không phát sinh đột biến.

- Quần thể không chịu tác động của chọn lọc tự nhiên - Kích thước quần thể phải đủ lớn vì nếu kích thước quần thể hẹp thì giao phối gần sẽ xảy ra.

- Không có sự di nhập cư.

- Quần thể ban đầu phải ở trạng thái cân bằng. [3][6] + Ý nghĩa của định luật Hacđi – Vanbec: Định luật chỉ có giá trị về mặt lí luận, ít có giá trị về thực tiễn.

- Về mặt thực tiễn, định luật ít có giá trị vì: Trong thực tế quá trình đột biến thường xuyên xảy ra, chọn lọc tự nhiên không ngừng tác động, kích thước quần thể không phải lúc nào cũng lớn, sự di nhập cư là tất yếu và quần thể không phải lúc nào cũng đạt trạng thái cân bằng.

- Về mặt lí luận:

11 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

* Lưu ý: Một quần thể có trạng thái cân bằng di truyền là quần thể có tần số tương đối của các alen và thành phần kiểu gen không đổi. Do đó quần thể có 100% AA hay có 100% aa. [3] 3.3. Tính đa hình trong quần thể giao phối.

Trong quần thể giao phối: Các cá thể có thể gặp gỡ nhau một cách tự do và ngẫu nhiên.

Các giao tử có thể gặp gỡ nhau một cách tự do khi thụ tinh.

Do đó, quần thể giao phối bao giờ cũng đa hình về kiểu gen so với quần thể nội phối.

[3]

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

p2 AA + 2 pqAa + q2aa = 1

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

pA p2 AA pqAa pA pqAa q2aa Thành phần kiểu gen ở đời con: p2 AA + 2 pqAa + q2aa Vậy để đơn giản hóa vấn đề, người ta nói rằng quần thể đạt trạng thái cân bằng khi quần thể có dạng:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Định luật giúp ta giải thích vì sao trong thực tiễn có những quần thể tương đối bền vững trong thời gian kéo dài. [3][6] 3.2. Trạng thái cân bằng di truyền của quần thể giao phối tự do (ngẫu phối) Trạng thái cân bằng di truyền được hiểu là sự cân bằng về các thành phần kiểu gen có trong quần thể. [3] Quan niệm hiện nay về trạng thái cân bằng di truyền như sau: Gọi tần số alen A là p, tần số alen a là q (p+q=1) Điều kiện cơ bản nhất để quần thể đạt trạng thái cân bằng di truyền là quần thể phải có sự giao phối tự do và ngẫu nhiên.

Khi quần thể có sự giao phối tự do và ngẫu nhiên, ta có: ♀ ♂ pA qa

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

12 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

1. XÁC ĐỊNH SỐ LOẠI KIỂU GEN CÓ TRONG QUẦN THỂ 1.1. Xác định công thức 1.1.1. Gen trên cặp nhiễm sắc thể thường.

1.1.1.1. Trên cặp nhiễm sắc thể thường chỉ chứa 1 gen. a. Xét trường hợp 1 gen có 2 alen (a1, a2) Quần thể tạo ra 3 loại kiểu gen tương ứng: a1 a1, a1 a2, a2 a2 ♀ a1 a2 ♂ a1 a1 a 1 a1 a2 a2 a1 a 2 a2 a2 b. Xét trường hợp 1 gen có 3 alen (a1, a2, a3) Quần thể tạo ra 6 loại kiểu gen tương ứng: a1 a1, a1 a2, a1 a3, a2 a2, a2 a3, a3 a3 ♀ a1 a2 a3 ♂ a1 a1 a1 a1 a2 a1 a3 a2 a1 a2 a2 a2 a2 a3 a3 a1 a3 a2 a3 a3 a3 c. Xét trường hợp 1 gen có 4 alen (a1, a2, a3, a4) Quần thể tạo ra 10 loại kiểu gen tương ứng: a 1 a1, a1 a2, a1 a3, a1 a4, a2 a2, a2 a3, a2 a4, a3 a3, a3 a4, a4 a4 ♀ a2 a1 a3 a4 ♂ a1 a1 a1 a1 a 2 a1 a3 a1 a4 a2 a1 a2 a2 a 2 a2 a3 a2 a4 a3 a1 a3 a2 a 3 a3 a3 a3 a4 a4 a4 a1 a4 a 2 a4 a3 a4 a4 d. TỔNG QUÁT Trên nhiễm sắc thể Số kiểu gen trong quần thể là thường chỉ chứa 1 gen

N

CHƯƠNG II. XÂY DỰNG CÔNG THỨC GIẢI BÀI TẬP DI TRUYỀN QUẦN THỂ

1 gen có 2 alen 1 gen có 3 alen 1 gen có 4 alen 1 gen có n alen

3 kiểu gen = (1 + 2) 6 kiểu gen = (1 + 2 + 3) 10 kiểu gen = (1 + 2 + 3 + 4) (1 + 2 + 3 + 4 + ... + n) n( n + 1 ) = 2

13 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

a2b2

a1 a1 b1 b1 a1 a1 b1 b2

a1 a1 b1 b2 a1 a1 b2 b2

a1 a2 b1 b1 a1 a2 b1 b2

a1 a2 b1 b2 a1 a2 b2 b2

a2b1

a1 a2 b1 b1

a1 a2 b1 b2

a2 a2 b1 b1

a2 a1 b1 b2

a2b2

a1 a2 b1 b2

a1 a2 b2b2

a2 a2 b1 b2

a2 a2 b2 b2

=

ab(ab + 1) 2

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

Lưu ý: Nếu như trên 1 nhiễm sắc thể chứa 3 cặp gen hoặc nhiều hơn thì không thể áp dụng công thức tổng quát. Bởi vì khi 3 cặp gen cùng thuộc 1 nhiễm sắc thể thì có các kiểu trao đổi khác nhau.

1.1.2. Gen trên cặp nhiễm sắc thể giới tính.

1.1.2.1. Trên cặp nhiễm sắc thể giới tính trên đoạn không tương đồng. a. Gen trên X * Trường hợp trên X chỉ chứa 1 gen + Gen có 2 alen (a1 , a2) Quần thể tạo ra 5 loại kiểu gen tương ứng trong đó: - Giới XX có 3 loại kiểu gen: Xa1 Xa1, Xa1 Xa2, Xa2 Xa2 - Giới XY có 2 loại kiểu gen: Xa1 Y , Xa2 Y + Gen có 3 alen (a1 , a2, a3) Quần thể tạo ra 9 loại kiểu gen tương ứng: - Giới XX có 6 loại kiểu gen: Xa1 Xa1, Xa1 Xa2, Xa1 Xa3, Xa2 Xa2, Xa2 Xa3, Xa3 Xa3 - Giới XY có 3 loại kiểu gen: Xa1 Y , Xa2 Y, Xa3 Y + TỔNG QUÁT:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

H Ư

gen 1 có a alen gen 2 có b alen

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

G

10 = (1 + 2 + 3 + 4 ) =

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

Số loại kiểu gen trong quần thể là

gen 1 có 2 alen gen 2 có 2 alen

http://daykemquynhon.ucoz.com

U

.Q TP

b. TỔNG QUÁT Trên nhiễm sắc thể thường chứa 2 gen

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Ơ

a2b1

H

a1b2

N

a1b1

Y

♀ ♂ a1b1 a1b2

N

1.1.1.2. Trên cặp nhiễm sắc thể thường chứa 2 gen. a. Xét trường hợp gen 1 có 2 alen (a1, a2) và gen 2 có 2 alen (b1, b2) Quần thể tạo ra 10 loại kiểu gen tương ứng:

Trên nhiễm sắc thể giới tính ở đoạn không tương đồng Trên X chỉ chứa 1 gen

Số loại kiểu gen trong quần thể là Giới XX có

Giới XY có

Tổng số loại kiểu

14 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

gen 3 loại KG =

2( 2 + 1) 2

2

2( 2 + 1) +2= 5 2

Gen có 3 alen

6 loại KG =

3(3 + 1) 2

3

3(3 + 1) +3= 9 2

a

a(a + 1) +a 2

Ơ

N

H

a(a + 1) 2

Gen có a alen

N

Gen có 2 alen

10 =

Tổng số loại kiểu gen

2.2(2.2 + 1) 2

(2.2)

2.2(2.2 + 1) + (2.2) = 14 2

B

gen 1 chứa 2 alen và gen 2 chứa 2 alen

Giới XY có

10 00

gen 1 chứa a alen và gen 2 chứa b alen

ab(ab + 1) 2

(a.b)

ab(ab + 1) + (a.b) 2

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

b. Gen trên Y: Trường hợp trên Y chỉ chứa 1 gen * Gen có 2 alen (a1 , a2) Quần thể tạo ra 3 loại kiểu gen tương ứng trong đó: + Giới XX có 1 loại kiểu gen: XX + Giới XY có 2 loại kiểu gen: X Y a1 , X Y a2 * Gen có 3 alen (a1 , a2, a3) Quần thể tạo ra 4 loại kiểu gen tương ứng trong đó: + Giới XX có 1 loại kiểu gen: XX + Giới XY có 3 loại kiểu gen: X Y a1 , X Y a2, X Y a3 * TỔNG QUÁT:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Giới XX có

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

N

H Ư

Số loại kiểu gen (KG) trong quần thể là

Trên X chứa 2 gen

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Trên nhiễm sắc thể giới tính ở đoạn không tương đồng

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

* Trường hợp trên X chứa 2 gen Giả sử gen 1 chứa 2 alen (a1, a2) và gen 2 chứa 2 alen (b1, b2) thì trong quần thể tạo ra 14 loại kiểu gen tương ứng, trong đó: - Giới XX có 10 loại kiểu gen: Xa1 b1 Xa1 b1, Xa1 b1 Xa1 b2, Xa1 b1 Xa2 b1, Xa1 b1 Xa2 b2, Xa1 b2 Xa1 b2, Xa1 b1 Xa2 b2, Xa1 b2 Xa2 b2, Xa2 b1 Xa2 b1, Xa2 b1Xa1 b2, Xa2 b2 Xa2 b2 - Giới XY có 4 loại kiểu gen: Xa1 b1 Y, Xa1 b2Y, Xa2 b1 Y, Xa2 b2 Y TỔNG QUÁT:

Trên nhiễm sắc thể giới tính ở đoạn không tương đồng Số loại kiểu gen (KG) trong quần thể là

Trên Y chỉ chứa 1 gen

Giới XX có

Giới XY có

Tổng số loại kiểu gen

Gen có 2 alen

1 loại KG

2 loại KG

1 +2 = 3 loại KG

Gen có 3 alen

1 loại KG

3 loại KG

1 + 3 = 4 loại KG

15 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Gen có a alen

1 loại KG

(1 + a) loại KG

a loại KG

Ơ H N Y U

Xa2 Y a1

Ó

Số loại kiểu gen (KG) trong quần thể là

3 loại KG =

2( 2 + 1) 2

4 loại KG = 22

ÁN

6 loại KG =

3(3 + 1) 2

9 loại KG = 32

-L

Gen có 2 alen

TO

Gen có 3 alen

ÀN Đ IỄ N

Giới XY có

-H

Giới XX có

Ý

Trên X và Y chỉ chứa 1 gen

A

Trên nhiễm sắc thể giới tính ở đoạn tương đồng

a(a + 1) 2

Tổng số loại kiểu gen 2( 2 + 1) + 22 = 7 2 3(3 + 1) + 32 = 15 2

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

10 00

* TỔNG QUÁT:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Y a2 Xa1 Y a2 Xa2 Y a2 * Xét 1 gen có 3 alen (a1 , a2, a3) Quần thể tạo ra 15 loại kiểu gen tương ứng trong đó: + Giới XX có 6 loại kiểu gen: Xa1 Xa1, Xa1 Xa2, Xa1 Xa3, Xa2 Xa2, Xa2 Xa3, Xa3 Xa3 + Giới XY có 9 loại kiểu gen: Xa1 Y a1, Xa2 Y a1, Xa1 Y a2, Xa2 Y a2 ♀ Xa1 Xa2 Xa3 ♂ Y a1 Xa1 Y a1 Xa2 Y a1 Xa3 Y a1 Y a2 Xa1 Y a2 Xa2 Y a2 Xa3 Y a2 Y a3 Xa1 Y a3 Xa2 Y a3 Xa3 Y a3

Gen có a alen

D

Xa1 Y a1

.Q

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Y a1

N

1.1.2.2. Trên cặp nhiễm sắc thể giới tính trên đoạn tương đồng. a. Trên cặp nhiễm sắc thể giới tính trên đoạn tương đồng chỉ chứa 1 gen. * Xét 1 gen có 2 alen (a1 , a2) Quần thể tạo ra 7 loại kiểu gen tương ứng trong đó: + Giới XX có 3 loại kiểu gen: Xa1 Xa1, Xa1 Xa2, Xa2 Xa2 + Giới XY có 4 loại kiểu gen: Xa1 Y a1, Xa2 Y a1, Xa1 Y a2, Xa2 Y a2 ♀ Xa1 Xa2 ♂

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

a(a + 1) + a2 2

a2

b. Trên cặp nhiễm sắc thể giới tính trên đoạn tương đồng chứa 2 gen. * Xét gen 1 có 2 alen (a1 , a2) và gen 2 chứa 2 alen (b1, b2) Quần thể tạo ra 26 loại kiểu gen tương ứng, trong đó: + Giới XX có 10 loại kiểu gen: Xa1b1 Xa1b1, Xa1b2 Xa1b1, Xa2b1 Xa1b1, Xa2b2 Xa1b1, Xa1b2Xa1b2, Xa2b1 Xa1b2, Xa2b2 Xa1b2, Xa2b1 Xa2b1, Xa2b2 Xa2b1, Xa2b2 Xa2b2 ♀ ♂

Xa1b1

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

Xa1b2

Xa2b1

Xa2b2

16 www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Xa1b1 Xa1b1 Xa1b1 Xa1b2 Xa1b1 Xa2b1 Xa1b1 Xa2b2

Xa1b2 Xa1b1 Xa1b2 Xa1b2 Xa1b2 Xa2b1 Xa1b2 Xa2b2

Xa2b1 Xa1b1 Xa2b1 Xa1b2 Xa2b1 Xa2b1 Xa2b1 Xa2b2

Xa2b2 Xa1b1 Xa2b2 Xa1b2 Xa2b2 Xa2b1 Xa2b2 Xa2b2

N

H

Ơ

N

Xa1b1 Xa1b2 Xa2b1 Xa2b2

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Xa2b2

Ya1b1

Xa1b1 Ya1b1

Xa1b2 Ya1b1

Xa2b1 Ya1b1

Xa2b2 Ya1b1

Ya1b2 Ya2b1 Xa2b2

Xa1b1 Ya1b2 Xa1b1 Ya2b1 Xa1b1 Ya2b2

Xa1b2 Ya1b2 Xa1b2 Ya2b1 Xa1b2 Ya2b2

Xa2b1 Ya1b2 Xa2b1 Ya2b1 Xa2b1 Ya2b2

Xa2b2 Ya1b2 Xa2b2 Ya2b1 Xa2b2 Ya2b2

G

N

H Ư

* TỔNG QUÁT:

10 00

B

Trên nhiễm sắc thể giới tính ở đoạn tương đồng Số loại kiểu gen trong quần thể là

Trên X và Y chứa 2 gen

Giới XY có

Tổng số loại kiểu gen

A

Giới XX có

16 = (22.22)

2.2(2.2 + 1) + (22.22) = 26 2

Ý

-H

Ó

gen 1 có 2 alen và 2.2(2.2 + 1) gen 2 chứa 2 alen 10 = 2 ab(ab + 1) 2

(a2.b2)

TO

ÁN

-L

gen 1 có a alen và gen 2 chứa b alen

ab(ab + 1) + (a2.b2) 2

D

IỄ N

Đ

ÀN

1.2. Giải bài tập mẫu 1.2.1. Bài 1 (Câu 45, Mã đề thi 253, Đề thi Đại học 2008) Ở người, gen quy định màu mắt có 2 alen (A và a), gen quy định dạng tóc có 2 alen (B và b), gen quy định nhóm máu có 3 alen (IA, IB và Io). Cho biết các gen nằm trên các cặp nhiễm sắc thể thường khác nhau. Số kiểu gen tối đa có thể được tạo ra từ 3 gen nói trên ở trong quần thể người là bao nhiêu?

Bài giải Áp dụng công thức xác định số loại kiểu gen trên nhiễm sắc thể thường chỉ chứa 1 gen đối với mỗi locus như sau:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Xa2b1

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Xa1b2

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP Xa1b1

Đ ẠO

♀ ♂

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

+ Giới XY có 16 loại kiểu gen: Xa1b1 Ya1b1, Xa1b2 Ya1b1, Xa2b1 Ya1b1, Xa2b2 Ya1b1,Xa1b1 Ya1b2, Xa1b2Ya1b2, Xa2b1 Ya1b2, Xa2b2 Ya1b2, Xa1b1 Ya2b1, Xa1b2 Ya2b1, Xa2b1 Ya2b1, Xa2b2 Ya2b1, Xa1b1 Ya2b2, Xa1b2 Ya2b2, Xa2b1 Ya2b2, Xa2b2 Ya2b2

17 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2(2 + 1) = 3 loại kiểu gen 2 2(2 + 1) + Xét về locus tóc có: = 3 loại kiểu gen 2 3(3 + 1) + Xét về locus nhóm máu có: = 6 loại kiểu gen 2 Số kiểu gen tối đa có thể được tạo ra từ 3 gen nói trên ở trong quần thể người là: 3 3 × 6 = 54 kiểu gen 1.2.2. Bài 2 (Câu 46, Mã đề thi 297, Đề thi Đại học 2009) Ở người, gen A quy định mắt nhìn màu bình thường, alen a quy định bệnh mù màu đỏ và lục; gen B quy định máu đông bình thường, alen b quy định bệnh máu khó đông.

Các gen này nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X, không có alen tương ứng trên Y. Gen D quy định thuận tay phải, alen d quy định thuận tay trái nằm trên nhiễm sắc thể thường. Hỏi số kiểu gen tối đa về 3 locus trên trong quần thể người là bao nhiêu?

Bài giải + Áp dụng công thức xác định số loại kiểu gen trên đoạn không tương đồng trên nhiễm sắc thể giới tính X chứa 2 gen đối với 2 locus mắt và máu đông như sau: 2.2(2.2 + 1) + (2.2) = 14 kiểu gen 2 + Áp dụng công thức xác định số loại kiểu gen trên nhiễm sắc thể thường chỉ chứa 1 gen đối với locus thuận tay như sau : 2(2 + 1) = 3 loại kiểu gen 2 + Vậy số kiểu gen tối đa về 3 locus trên trong quần thể người là: 14 3 = 42 kiểu gen 1.2.3. Bài 3 (Câu 36, Mã đề thi 527, Đề thi Đại học 2013) Ở một loài động vật, xét hai lôcut gen trên vùng tương đồng của nhiễm sắc thể giới tính X và Y, lôcut I có 2 alen, lôcut II có 3 alen. Trên nhiễm sắc thể thường, xét lôcut III có 4 alen. Quá trình ngẫu phối có thể tạo ra trong quần thể của loài này tối đa bao nhiêu loại kiểu gen về ba lôcut trên?

Bài giải + Áp dụng công thức xác định số loại kiểu gen trên đoạn tương đồng của nhiễm sắc thể giới tính X và Y chứa 2 gen đối với 2 locus I và II như sau: 3.2(3.2 + 1) + (32.22) = 57 kiểu gen 2 + Áp dụng công thức xác định số loại kiểu gen trên nhiễm sắc thể thường chỉ chứa 1 gen đối với locus III như sau : 4(4 + 1) = 10 loại kiểu gen 2 +Vậy số kiểu gen tối đa về ba locus trên trong quần thể là:

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

+ Xét về locus mắt có:

18 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

2. GIẢI BÀI TẬP DI TRUYỀN QUẦN THỂ NỘI PHỐI QUA CÁC THẾ HỆ 2.1. Xác định công thức 2.1.1. Xác định cấu trúc quần thể nội phối ở các thế hệ.

Ví dụ: Cho quần thể ban đầu có dạng: 1AA:2Aa:3aa Quần thể nói trên nội phối qua 2 thế hệ. Hỏi cấu trúc quần thể ở thế hệ thứ 2 như thế nào?

Cách giải + Theo bài ra, cấu trúc quần thể ở P là: 1 2 3 1 2 3 AA + Aa + aa = AA : Aa : aa 1+2+3 1+2+3 1+2+3 6 6 6 + Khi nội phối qua 2 thế hệ, cấu trúc quần thể ở F2: 1 1 - P: AA cho F2: AA 6 6 2 6 2 2 - P: Aa cho F2: Aa 2 Aa = 6 2 24 2 2 6 24 3 3 AA = AA = aa 2 24 24

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

1.3. Bài tập tự giải 1.3.1. Bài 1 (Câu 28, Mã đề thi 826, Đề thi Đại học 2010) Ở một quần thể ngẫu phối, xét 2 gen: Gen thứ nhất có 3 alen, nằm trên đoạn không tương đồng của nhiễm sắc thể giới tính X; gen thứ hai có 5 alen, nằm trên nhiễm sắc thể thường. Trong trường hợp không xảy ra đột biến, số loại kiểu gen tối đa về cả hai gen trên có thể được tạo ra trong quần thể này là bao nhiêu? (Đáp số: 135) 1.3.2. Bài 2 (Câu 28, Mã đề thi 162, Đề thi Đại học 2011 ) Trong quần thể của một loài thú, xét hai lôcut: lôcut một có 3 alen là A 1, A2, A3; lôcut hai có 2 alen là B và b. Cả hai lôcut đều nằm trên đoạn không tương đồng của nhiễm sắc thể giới tính X và các alen của hai lôcut này liên kết không hoàn toàn. Biết rằng không xảy ra đột biến, tính theo lí thuyết, số kiểu gen tối đa về hai lôcut trên trong quần thể này là bao nhiêu? (Đáp số: 27) 1.3.3. Bài 3 Ở một quần thể ngẫu phối, xét 4 gen: gen thứ nhất và gen thứ hai đều có 2 alen, nằm trên đoạn không tương đồng của nhiễm sắc thể giới tính X; gen thứ ba có 4 alen nằm trên nhiễm sắc thể thường; gen thứ tư có 3 alen nằm trên đoạn tương đồng của nhiễm sắc thể giới tính X và Y. Trong trường hợp không xảy ra đột biến, số loại kiểu gen tối đa về cả bốn gen trên có thể được tạo ra trong quần thể này là bao nhiêu? (Đáp số: 1140)

N

= 570 kiểu gen

57

19 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

3 3 aa cho F2: aa 6 6 + Cấu trúc quần thể ở F2 là: 1 3 2 3 3 7 2 15 ( + )AA + Aa + ( + )aa = AA : Aa : aa 6 24 24 6 24 24 24 24 TỪ VÍ DỤ TRÊN VIẾT LẠI BÀI TOÁN TỔNG QUÁT: Cho quần thể ban đầu có dạng: xAA : yAa : zaa Quần thể nói trên nội phối qua n thế hệ. Hỏi cấu trúc quần thể ở thế hệ thứ n như thế nào?

Cách giải +Theo bài ra, cấu trúc quần thể ở P là: xAA : yAa : zaa + Khi nội phối qua n thế hệ, cấu trúc quần thể ở Fn: - P: xAA cho F2: xAA

N

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

B

y 2n

10 00

y-

+ Cấu trúc quần thể ở Fn là: ( x +

2

) AA +

y Aa + (z+ 2n

y 2n

y2

) aa

y 2n

y2

y Aa 2n

AA

y 2n

y2

aa

-Như vậy, nếu quần thể ban đầu có dạng: xAA : yAa : zaa thì sau nội phối thành phần kiểu gen ở các thế hệ thứ n là:

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

TỔNG QUÁT: - Nếu ở P quần thể có xAA thì sau nội phối ở các thế hệ F1, F2,... Fn thu được xAA. - Nếu ở P quần thể có zaa thì sau nội phối ở các thế hệ F1, F2,... Fn thu được zaa.

- Nếu ở P quần thể có yAa thì sau nội phối thành phần kiểu gen ở thế hệ thứ n được tạo ra từ yAa là:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

cho F2: zaa

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

- P: zaa

G

cho F2:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

y Aa 2n y y y- n y- n 2 2 AA = aa 2 2

- P: yAa

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

- P:

y 2n

yx+

2

AA

y Aa 2n

y 2n

yz+

2

aa

20 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

Thế hệ P F1 F2 F3

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

-H

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

- F2: 82 aa cho F3: 328 aa Số lượng các thể thuộc mỗi loại kiểu gen ở F3 là: ( 200 + 12 ) AA + 24 Aa + ( 328 + 12 ) aa = 212AA + 24Aa + 340 aa TÓM TẮT LẠI VÍ DỤ TRÊN NHƯ SAU: Quần thể ban đầu có dạng: 2AA + 3Aa + 4aa.

Số lượng cá thể trong quần thể ứng với mỗi loại kiểu gen ở các thế hệ F1, F2, F3 là:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

24 Aa 12 AA = 12 aa

A

cho F3:

Ó

- F2: 12Aa

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

1.1.2. Xác định số lượng cá thể mang các kiểu gen trong quần thể nội phối.

Ví dụ: Cho cấu trúc quần thể ban đầu có dạng: 2AA + 3Aa +4aa. Khi quần thể nội phối hãy xác định số lượng cá thể trong quần thể ứng với mỗi loại kiểu gen ở các thế hệ F1, F2, F3?

Bài giải Số lượng cá thể thuộc mỗi loại kiểu gen ở các thế hệ F1, F2, F3: + Khi nội phối qua 1 thế hệ, ta có: - P: 2AA cho F1: 8AA - P: 3Aa cho F1: 6Aa 3AA = 3aa - P: 4 aa cho F1: 16aa Số lượng các thể thuộc mỗi loại kiểu gen ở F1 là: ( 8 + 3 ) AA + 6 Aa + ( 16 + 3 ) aa = 11AA + 6Aa + 19 aa + Khi nội phối qua 2 thế hệ, ta có: - F1: 11AA cho F2: 44AA - F1: 6Aa cho F2: 12Aa 6 AA = 6 aa - F1: 19 aa cho F2: 76 aa Số lượng các thể thuộc mỗi loại kiểu gen ở F2 là: ( 44 + 6 ) AA + 12 Aa + ( 76 + 6 ) aa = 50AA + 12Aa + 82 aa + Khi nội phối qua 3 thế hệ, ta có: - F2: 50AA cho F3: 200AA

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

Số lượng cá thể mang các kiểu gen AA 2 AA 11 AA 50 AA 212 AA

Aa 3 Aa 6 Aa 12 Aa 24 Aa

aa 4 aa 19 aa 82 aa 340 aa

21 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

MÀ: Số lượng cá thể mang các kiểu gen

N

H

6 = 3 .21

Y

12 = 3 .22

y .2

10 00

Fn

n

aa z 4n - 2n z .4 + y.

2 n

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

2.2. Giải bài tập mẫu 2.2.1. Bài 1 Quần thể ban đầu có 100% cá thế có kiểu gen dị hợp. Sau 3 thế hệ tự thụ phấn, thành phần kiểu gen của quần thể như thế nào?

Bài giải Sau 3 thế hệ tự thụ phấn, thành phần kiểu gen ở F3: - Theo bài ra, cấu trúc quần thể ở P là: 0AA + 1Aa + 0aa - Áp dụng công thức xác định cấu trúc quần thể nội phối, ta có thành phần kiểu gen ở F3 là: y y y- n y- n 2 2 y (x+ ) AA + n Aa + (z+ ) aa 2 2 2 1 1 1- 3 1- 3 2 2 1 = (0+ ) AA + 3 Aa + ( 0 + ) aa 2 2 2 7 2 7 = AA + Aa + aa 16 16 16

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

P

Aa y

TR ẦN

AA x 4n - 2n n x .4 + y.

2

H Ư

Số lượng cá thể mang các kiểu gen

Thế hệ

B

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TỪ VÍ DỤ TRÊN VIẾT LẠI BÀI TOÁN TỔNG QUÁT: Quần thể ban đầu có dạng: xAA + yAa + zaa.

Số lượng cá thể trong quần thể ứng với mỗi loại kiểu gen ở các thế hệ Fn là:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

24 = 3.23

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

F3

4 = 4 .40 + 3 .

U

F2

40 - 20 2 1 4 - 21 19 = 4 .41 + 3.

2 42 - 22 82 = 4 .42 + 3.

2 3 4 - 23 3 340 = 4 .4 + 3.

2

3 = 3 .20

TP

F1

aa

N

40 - 20 2 1 4 - 21 11 = 2 .41 + 3.

2 42 - 22 50 = 2 .42 + 3.

2 3 4 - 23 3 212 = 2 .4 + 3.

2 2 = 2 .40 + 3 .

P

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Aa

Ơ

AA

.Q

Thế hệ

22 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

ÁN

-L

Số lượng cá thể mang các kiểu gen AA 0AA 1AA 2 4 - 22 (0 .42 + 1. )AA = 6AA 2 43 - 23 (0 .43 + 1. )AA = 28AA 2

TO

Thế hệ

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

2.2.3. Bài 3 Quần thể ban đầu có 100% cá thế có kiểu gen dị hợp. Khi quần thể nội phối hãy xác định số lượng cá thể trong quần thể ứng với mỗi loại kiểu gen ở các thế hệ F1, F2, F3?

Bài giải: Áp dụng công thức xác định số lượng cá thể trong quần thể ứng với mỗi loại kiểu gen ở các thế hệ F1, F2, F3 như sau:

IỄ N

Đ

ÀN

P F1 F2 F3

Aa 1Aa 2Aa

aa 0aa 1aa 2 4 - 22 (1 .22)Aa = 4Aa (0 .42 + 1. )aa = 6aa 2 43 - 23 (1.23)Aa = 8Aa (0 .43 + 1. )aa = 28aa 2

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

N

TR ẦN

=

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

) aa 2 2 2 2 20 20 2 2 2 - 3 - 3 2 20 2 5 20 13 20 ( + ) AA + 3 Aa + ( + ) aa 20 2 2 20 2 47 2 111 = AA + Aa + aa 160 160 160

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

y Aa + (z+ 2n

y 2n

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

) AA +

y-

G

(x+

y 2n

TP

y-

Đ ẠO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

2.2.2. Bài 2 Quần thể ban đầu có cấu trúc: 35AA + 14Aa + 91aa Các cá thể trong quần thể tự phối bắt buộc qua 3 thế hệ. Tìm cấu trúc của quần thể qua 3 thế hệ?

Cách giải - Theo bài ra, cấu trúc quần thể ở P là: 35 14 91 5 2 13 AA + Aa + aa = AA + Aa + aa 35+14+91 35+14+91 35+14+91 20 20 20 - Áp dụng công thức xác định cấu trúc quần thể nội phối, ta có cấu trúc quần thể ở F3 là:

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

2.3. Bài tập tự giải 2.3.1. Bài 1

23 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

B

10 00

A

Ó

-H

Ý

-L

ÁN

IỄ N

Đ

ÀN

TO

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

3. GIẢI BÀI TẬP DI TRUYỀN QUẦN THỂ NGẪU PHỐI 3.1. Xác định công thức 3.1.1. Xác định cấu trúc quần thể ngẫu phối ở các thế hệ (khi quần thể không chịu tác động của chọn lọc tự nhiên) 7 2 15 Ví dụ: Cho quần thể ban đầu có dạng: AA : Aa : aa 24 24 24 Quần thể nói trên ngẫu phối qua 2 thế hệ. Hỏi cấu trúc quần thể ở thế hệ F2 như thế nào?

Cách giải + Khi quần thể ngẫu phối, ta có: 2 7 24 1 - Tần số alen A = ( + )A = A 24 2 3 2 24 15 2 - Tần số alen a = ( + )a = a 24 2 3 Cấu trúc quần thể ở thế hệ F1 là: 1 2 1 2 1 4 4 ( A + a) . ( A + a) = AA : Aa : aa (*) 3 3 3 3 9 9 9 + Tiếp tục ngẫu phối F1: Theo Định luật Hacđi – Vanbec, khi quần thể giao phối, tần số tương đối của các alen và thành phần kiểu gen có xu hướng duy trì không đổi qua các thế hệ.

Do đó khi F1 tiếp tục ngẫu phối, ta có: 1 - Tần số alen A = A 3

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Quần thể tự thụ phấn có thành phần kiểu gen ở thế hệ P là 0,8Bb + 0,2bb =1. Sau 3 thế 7 2 11 hệ tự thụ phấn, cấu trúc quần thể như thế nào? (Đáp án: AA + Aa + aa ) 20 20 20 2.3.2. Bài 2 Ở một loài thực vật, xét một gen có 2 alen. Alen A quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với alen a quy định hoa trắng. Thế hệ xuất phát (P) của một quần thể thuộc loài này có tỉ lệ kiểu hình 9 cây hoa đỏ: 1 cây hoa trắng. Sau 3 thế hệ tự thụ phấn, ở F 3 cây có kiểu gen dị hợp chiểm tỉ lệ 7,5%. Theo lí thuyết, cấu trúc di truyền của quần thể này ở thế hệ P như thế nào? (Đáp án: 0,3AA + 0,6Aa + 0,1aa ) 2.3.3. Bài 3 Ở một quần thể sau khi trải qua 3 thế hệ tự phối, tỉ lệ của thể dị hợp trong quần thể bằng 8%. Biết rằng ở thế hệ xuất phát, quần thể có 20% số cá thể đồng hợp trội và cánh dài là tính trội hoàn toàn so với cánh ngắn. Hãy cho biết trước khi xảy ra quá trình tự phối, tỉ lệ kiểu hình nào sau đây là của quần thể trên? ( Đáp án: 84% cánh dài + 16% cánh ngắn)

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

24 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

2 a 3 Cấu trúc quần thể ở thế hệ F2 là: 1 4 4 AA : Aa : aa giống (*) 9 9 9 TỪ VÍ DỤ TRÊN CÓ THỂ VIẾT LẠI BÀI TOÁN TỔNG QUÁT: Cho quần thể ban đầu có dạng: xAA : yAa : zaa Quần thể nói trên ngẫu phối qua n thế hệ. Hỏi cấu trúc quần thể ở thế hệ Fn như thế nào?

Cách giải Khi quần thể ngẫu phối, ta có: y + Tần số alen A = ( x + ) A = pA 2 y + Tần số alen a = ( z + ) a = qa 2 Cấu trúc quần thể ở thế hệ F1 là: ( p A + q a) ( p A + q a) = p2 AA + 2pq Aa + q2 aa

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

Quần thể nói trên ngẫu phối qua n thế hệ. Cấu trúc quần thể ở thế hệ Fn là: p2 AA + 2pq Aa + q2 aa 1.1.3. Xác định cấu trúc quần thể ngẫu phối ở các thế hệ (khi quần thể chịu tác động của chọn lọc tự nhiên) Trong một quần thể ngẫu phối ban đầu có tần số alen A là p, tần số alen a là q. Cho biết quần thể chịu tác động của chọn lọc tự nhiên loại bỏ hoàn toàn kiểu gen đồng hợp lặn ra khỏi quần thể (các cá thể mang kiểu gen đồng hợp lặn aa đều chết ở giai đoạn phôi). Hãy xác định thành phần kiểu gen qua các thế hệ F1, F2, F3.

Cách giải Xác định thành phần kiểu gen qua các thế hệ: Khi ngẫu phối ở P, ta có thành phần kiểu gen F1: p2 AA + 2 pqAa + q2aa + Vì các cá thể mang kiểu gen aa chết ở giai đoạn phôi nên tỉ lệ kiểu gen F1 là: p2 2pq AA + 2 Aa 2 p + 2pq p + 2pq Khi đó, tần số alen ở F1 là: 2pq 2 p + 2pq pq q - Tần số alen a = ( )a = ( 2 )a = ( )a 2 p + 2pq 1+q

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

- Tần số alen a =

- Tần số alen A = (1 -

q 1 )A = ( )A 1+q 1+q

(1) Suy ra thành phần kiểu gen ở F2:

25 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

1 2 1 q q 2 ) AA : ( 2. . ) Aa : ( ) aa 1+q 1+q 1+q 1+q + Vì các cá thể mang kiểu gen aa chết ở giai đoạn phôi nên tỉ lệ kiểu gen F2 là: 1 2 1 q ( ) 2. .

1+q 1+q 1+q AA + Aa 1 2 1 q 1 2 1 q ( ) + ( 2. . ) ( ) + ( 2. . ) 1+q 1+q 1+q 1+q 1+q 1+q 1 2q = AA : Aa 1 + 2q 1 +2q Khi đó, tần số alen ở F2 là: 2q 1 +2q q - Tần số alen a = ( )a = ( )a 2 1 + 2q

IỄ N

Đ

ÀN - Tần số alen A = (1 -

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

+ Vì các cá thể mang kiểu gen aa chết ở giai đoạn phôi nên tỉ lệ kiểu gen F3 là: 1+q 2 1+q q ( ) 2. .

1 + 2q 1 + 2q 1 + 2q AA + Aa 1+q 2 1+q q 1+q 2 1+q q ( ) + ( 2. . ) ( ) + ( 2. . ) 1 + 2q 1 + 2q 1 + 2q 1 + 2q 1 + 2q 1 + 2q 1+q 2q = AA : Aa 1 + 3q 1 + 3q Khi đó, tần số alen ở F3 là: 2q 1 + 3q q - Tần số alen a = ( )a = ( )a 2 1 + 3q

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

H Ư

TR ẦN

1+q 2 1+q q q ) AA : ( 2. . ) Aa : ( )2 aa 1 + 2q 1 + 2q 1 + 2q 1 + 2q

B

(

N

(2) Suy ra thành phần kiểu gen ở F3:

http://daykemquynhon.ucoz.com

D

q 1+q )A = ( )A 1 + 2q 1 + 2q

G

- Tần số alen A = (1 -

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

(

q 1 + 2q )A = ( )A 1 + 3q 1 + 3q

(3) TỪ (1), (2), (3) SUY RA BÀI TOÁN TỔNG QUÁT: Trong một quần thể ngẫu phối ban đầu có tần số alen A là p, tần số alen a là q.

Cho biết quần thể chịu tác động của chọn lọc tự nhiên loại bỏ hoàn toàn kiểu gen đồng

26 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

Vậy cấu trúc di truyền của quần thể nói trên không ở trạng thái cân bằng. b. Điều kiện để quần thể đạt trạng thái cân bằng di truyền là: Khi quá trình ngẫu phối diễn ra thì ngay ở thế hệ tiếp theo quần thể đã đat trạng thái cân bằng di truyền. c. Cấu trúc di truyền của quần thể khi đạt trạng thái cân bằng: Khi quá trình ngẫu phối diễn ra trong quần thể ta có: 0.58 7 Tần số alen A là: ( 0.41 + )A = A 2 10 0.58 3 Tần số alen a là: ( 0.01 + )a = a 2 10

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

hợp lặn ra khỏi quần thể (các cá thể mang kiểu gen đồng hợp lặn aa đều chết ở giai đoạn phôi). Tần số các alen ở thế hệ thứ n là: q Tần số alen a = 1 + nq 1+ ( n - 1)q Tần số alen A = 1 + nq 1.1.4. Xác định cấu trúc quần thể khi quần thể đạt trạng thái cân bằng Ví dụ : Ở gà, cho biết các kiểu gen: AA qui định lông đen, Aa qui định lông đốm, aa qui định lông trắng. Một quần thể gà có 410 con lông đen, 580 con lông đốm, 10 con lông trắng. a. Cấu trúc di truyền của quần thể nói trên có ở trạng thái cân bằng không? b. Quần thể đạt trạng thái cân bằng với điều kiện nào? c. Xác định cấu trúc di truyền của quần thể khi đạt trạng thái cân bằng?

Cách giải: a. Cấu trúc di truyền của quần thể được xác định dựa vào tỉ lệ của các kiểu gen: Tổng số cá thể của quần thể: 410 + 580 + 10 =1000 410 Tỉ lệ thể đồng hợp trội AA: = 0,41 1000 580 Tỉ lệ thể dị hợp Aa: = 0,58 1000 10 Tỉ lệ thể đồng hợp lặn aa: = 0,01 1000 Cấu trúc di truyền của quần thể là: 0,41 AA + 0,58Aa + 0,01aa Theo lí thuyết, quần thể đạt trạng thái cân bằng khi quần thể có dạng: p2 AA + 2 pqAa + q2aa = 1 Ta thấy:

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

27 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Vậy cấu trúc quần thể ở thế hệ sau là: 7 3 7 3 ( A+ a).( A+ a ) = 0,49AA + 0,42Aa + 0,09aa 10 10 10 10 Với cấu trúc trên quần thể đạt trạng thái cân bằng vì thoả mãn: 0,49AA + 0,42Aa + 0,09aa = (0,7)2 AA + (2. 0,7. 0,3) Aa + (0,3)2 aa TỔNG QUÁT: + Từ số lượng kiểu hình đã cho có thể xác định tỉ lệ các loại kiểu gen trong quần thể: Số lượng cá thể có kiểu gen đồng hợp trội Tỷ lệ kiểu gen đồng hợp trội = Tổng số cá thể của quần thể Số lượng cá thể có kiểu gen dị hợp Tỷ lệ kiểu gen dị hợp = Tổng số cá thể của quần thể Số lượng cá thể có kiểu gen đồng hợp lặn Tỷ lệ kiểu gen đồng hợp lặn = Tổng số cá thể của quần thể + Giả sử tỷ lệ kiểu gen đồng hợp trội, tỷ lệ kiểu gen dị hợp, tỷ lệ kiểu gen đồng hợp lặn có giá trị lần lượt là x, y, z thì cấu trúc di truyền của quần thể là : xAA + yAa + zaa = 1 + Nếu xAA + yAa + zaa = 1 có thể viết dưới dạng : p2 AA + 2 pqAa + q2aa = 1 Thì quần thể đang ở trạng thái cân bằng di truyền. + Nếu xAA + yAa + zaa = 1 không thể viết dưới dạng : p2 AA + 2 pqAa + q2aa = 1 Thì quần thể không cân bằng di truyền. + Quần thể không cân bằng di truyền có thể chuyển đổi thành quần thể cân bằng di truyền bằng cách ngẫu phối như ở mục 3.1.1 1.1.5. Xác định cấu trúc quần thể ngẫu phối khi biết tỉ lệ kiểu hình trội (hoặc lặn) Cách giải như sau : Gọi : p là tần số tương đối của alen A, q là tần số tương đối của alen a Bước 1 : Xác định tỉ lệ kiểu hình đồng hợp lặn. Nghĩa là xác định giá trị của q2 2 Bước 2 : q = p= 1- 2 Bước 3 : Viết cấu trúc di truyền quần thể có dạng : p2 AA + 2 pqAa + q2aa 3.2. Giải bài tập mẫu 3.2.1. Bài 1 (Câu 40, Mã đề thi 159, Đề thi Đại học 2015) Ở một quần thể động vật ngẫu phối, xét một gen nằm trên nhiễm sắc thể thường gồm 2 alen, alen A trội hoàn toàn so với alen a. Dưới tác động của chọn lọc tự nhiên, những cá thể có kiểu hình lặn bị đào thải hoàn toàn ngay sau khi sinh ra. Thế hệ xuất phát (P) của quần thể này có cấu trúc di truyền là 0,6AA : 0,4Aa. Cho rằng, không có sự tác động của các nhân tố tiến hóa khác. Theo lí thuyết, thế hệ F3 của quần thể này có tần số alen a là bao nhiêu?

Giải - Ở P, ta có:

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

28 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

0.4 a = 0.2 a 2

Ở thế hệ F3 của quần thể này có tần số alen a là: Áp dụng công thức tính tần số alen a khi quần thể chịu tác động của chọn lọc tự nhiên như sau: q 0.2 1 Tần số alen a = = = a 1 + nq 1 + 3.0.2 8

0

2

0

1

3

0

0

4

0,2

G

U .Q 0 1 0,3

1

0

1 + 2.

0

-L ÁN

1

0

0

0

0 + 2.

0

2.

ÀN

TO

2

0 + 2.

1

2.

Đ IỄ N

4

+0=1

2.

Ý

1

-H

Ó

A

10 00

B

Bài giải Sử dụng điều kiện để quần thể đạt trạng thái cân bằnglà: p2 AA + 2 pqAa + q2aa = 1 Ta có: Tần số Tần số Tần số Quần kiểu gen kiểu kiểu gen p2 AA + 2 pqAa + q2aa KẾT LUẬN thể AA gen Aa aa

3

D

N

H Ư 0,5

0

0,2

0,5

0,3

0.22 + 2.

2.

=0 +0#1 #1 +1=1 =0 + 0.32 # 1 # 0.5

Quần thể cân bằng Quần thể không cân bằng

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

1

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

1

Tần số kiểu gen aa MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Tần số kiểu gen Aa

TP

Tần số kiểu gen AA

Đ ẠO

Quần thể

TR ẦN

http://daykemquynhon.ucoz.com

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

3.2.2. Bài 2 (trang 74 SGK Sinh học 12 cơ bản) Quần thể nào trong các quần thể dưới đây đạt trạng thái cần bằng?

Y

N

H

Ơ

-

N

Tần số alen a =

Quần thể cân bằng Quần thể không cân bằng

3.2.3. Bài 3 (Câu 35, Mã đề thi 253, Đề thi Đại học 2008)

29 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

.Q

-L

ÁN

4. BÀI TẬP LIÊN QUAN ĐẾN XÁC SUẤT 4.1. Xác định công thức

TO

1 . Giả sử quần thể này cân 10000 bằng (biết bệnh bạch tạng do gen lặn nằm trên nhiễm sắc thể thường quy định). a. Tính tần số các alen? b. Tính xác suất để 2 người bình thường trong quần thể lấy nhau sinh ra người con đầu lòng bị bệnh bạch tạng?

Cách Giải a. Tính tần số các alen:  Quy ước: gen A quy định người bình thường (không bạch tạng)

D

IỄ N

Đ

ÀN

Ví dụ: Quần thể người có tần số người bị bạch tạng

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

3.3. Bài tập tự giải 3.3.1. Bài 1 Một quần thể bao gồm 120 cá thể có kiểu gen AA, 400 cá thể có kiểu gen Aa và 680 cá thể có kiểu gen aa. Hãy tính tần số của các alen A và a trong quần thể và cho biết quần thể có cân bằng về thành phần kiểu gen hay không? ( Đáp án: 0,1AA + 0,3Aa + 0,6aa = 1 không cân bằng di truyền) 3.3.2. Bài 2 Quần thể ngẫu phối có thành phần kiểu gen đạt trạng thái cân bằng với 2 loại kiểu hình là hoa đỏ (do gen A trội hoàn toàn quy định) và hoa trắng(do a quy định). Tỷ lệ hoa đỏ chiếm 84%. Xác định cấu trúc di truyền của quần thể? ( Đáp án : 0,36AA : 0,48Aa : 0,16aa ) 3.3.3. Bài 3 (Câu 13, Mã đề thi 253, Đề thi Đại học 2008) Một quần thể giao phối ở trạng thái cân bằng di truyền, xét một gen có 2 alen (A và a), người ta thấy số cá thể đồng hợp trội nhiều gấp 9 lần số cá thể đồng hợp lặn . Tỉ lệ phần trăm số cá thể dị hợp trong quần thể này là bào nhiêu? ( Đáp án: 37,5 %)

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

Suy ra

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

U

Y

N

H

Ơ

Ở một loài thực vật, gen trội A quy định quả đỏ, gen lặn a quy định quả vàng. Một quần thể của loài trên ở trạng thái cân bằng di truyền có 75% số cây quả đỏ và 25% số cây quả vàng. Tần số tương đối của các alen A và a trong quần thể là?

Bài giải: Tần số tương đối của các alen A và a trong quần thể: + Gọi p là tần số tương đối của alen A + Gọi q là tần số tương đối của alen a Theo bài ra: % hoa trắng aa = 25% = q2

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

30 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

Ó -H Ý -L TO

ÁN

2pq p + 2pq 2pq - Mẹ dị hợp (Aa) có xác suất: 2 p + 2pq - Bố dị hợp (Aa) có xác suất:

2

D

IỄ N

Đ

ÀN

4.2. Giải bài tập mẫu 4.2.1. Bài 1 Khả năng cuộn lưỡi ở người do gen trội trên NST thường qui định, alen lặn quy định người bình thường. Một người đàn ông có khả năng cuộn lưỡi lấy người phụ nữ không có khả năng này, biết xác suất gặp người cuộn lưỡi trong quần thể người là 64%. Xác suất sinh đứa con trai bị cuộn lưỡi là bao nhiêu?

Cách Giải: + Gọi: p là tần số tương đối của alen A q là tần số tương đối của alen a

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

2pq 2pq 1 . 2 . = 0,00495 p + 2pq p + 2pq 4 2

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

Ta có:

A

Với

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

gen a quy định người bị bệnh bạch tạng  Gọi: p là tần số tương đối của alen A q là tần số tương đối của alen a 1 Theo bài ra: người bị bệnh bạch tạng aa = = q2 10000 Suy ra: q= 2 = 0,01; p = 1 - 0,01 = 0,99 b. Xác suất để 2 người bình thường trong quần thể lấy nhau sinh ra người con đầu lòng bị bạch tạng: - Quần thể cân bằng nên có dạng: p2 AA + 2 pqAa + q2aa - Để bố mẹ bình thường sinh được con bị bệnh bạch tạng thì bắt buộc bố mẹ phải có kiểu gen dị hợp.

2pq - Bố dị hợp (Aa) có xác suất: 2 p + 2pq 2pq - Mẹ dị hợp (Aa) có xác suất: 2 p + 2pq 1 1 1 - Xác suất con bị bệnh bạch tạng aa là: ( a ). ( a ) = aa 2 2 4 Vậy xác suất để 2 người bình thường trong quần thể lấy nhau sinh ra người con đầu lòng bị bạch tạng là: 2pq 2pq 1 . 2 .

2 p + 2pq p + 2pq 4

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

31 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

TO

ÁN

Suy ra + Cấu trúc quần thể là: (0,4)2AA + (2. 0,6. 0,4)Aa + (0,6)2aa = 0,16AA: 0,48Aa : 0,36aa + Trong số các hạt nảy mầm, tỉ lệ hạt có kiểu gen đồng hợp tính theo lý thuyết là: p2 = 25% p2 + 2pq 4.2.3. Bài 3 (Câu 49, Mã đề thi 147, Đề thi Đại học 2016) Ở một loài động vật, alen A quy định lông đen trội hoàn toàn so với alen a quy định lông trắng. Gen này nằm trên nhiễm sắc thể thường. Một quần thể của loài này ở thế hệ xuất phát (P) có cấu trúc di truyền 0,6AA : 0,3Aa : 0,1aa. Giả sử ở quần thể này, những cá thể có cùng màu lông chỉ giao phối ngẫu nhiên với nhau mà không giao phối

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

suy ra Vậy cấu trúc di truyền của quần thể là: 0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa + Người vợ không cuộn lưỡi chỉ có kiểu gen aa suy ra tần số alen a: fa = 1 (1) 0.16 0.48 + Người chồng bị cuộn lưỡi có 1 trong 2 kiểu gen : AA và Aa 0.64 0.64 0.48 0.16 0.64 Suy ra Tần số alen A là : fA = + = 0,625 (2) 0.64 2 + Khả năng sinh con bị cuộn lưỡi là: (1) x (2) = 1 x 0,625 = 0,625 1 + Vậy xác suất sinh con trai bị cuộn lưỡi là: 0,625 x = 0,3125 2 4.2.2. Bài 2 (Câu 29, Mã đề thi 297, Đề thi Đại học 2009) Ở một loài thực vật, gen A quy định hạt có khả năng nảy mầm trên đất bị nhiễm mặn, alen a quy định hạt không có khả năng này. Từ một quần thể đang ở trạng thái cân bằng di truyền thu được tổng số 10000 hạt. Đem gieo các hạt này trên một vùng đất bị nhiễm mặn thì thấy có 6400 hạt nảy mầm. Trong số các hạt nảy mầm, tỉ lệ hạt có kiểu gen đồng hợp tính theo lý thuyết là bao nhiêu?

Giải + Gọi: p là tần số tương đối của alen A, q là tần số tương đối của alen a + Quần thể cân bằng nên có dạng: p2 AA + 2 pqAa + q2aa = 1 10000 - 6400 + Ta có: q2 = = 0,36 suy ra q = = 0,6 10000

N

+ Cấu trúc di truyền tổng quát của quần thể có dạng: p2AA + 2pqAa + q2aa + Theo gỉa thiết ta có: q2 = 1 - 64% = 36%

32 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

với các cá thể có màu lông khác và quần thể không chịu tác động của các nhân tố tiến hóa khác. Theo lí thuyết, tí lệ cá thể lông trắng ở F1 là bao nhiêu?

Giải Xác định tỉ lệ cá thể lông trắng ở F1 khi trong quần thể chỉ có các cá thể cùng màu lông giao phối ngẫu nhiên với nhau: + (P) có cấu trúc di truyền: 0,6AA : 0,3Aa : 0,1aa tương ứng với (P): 0,9 lông đen : 0,1 lông trắng + Ở P, tỉ lệ các cá thể lông đen là: 0.6 0.3 2 1 AA + Aa = AA + Aa 0.6 + 0.3 0.6 + 0.3 3 3 + Các cá thể cùng màu lông giao phối với nhau: 1 1 1 1 1 - Aa cho F1: ( . . ) aa = aa 3 3 3 4 36 - 0,1aa cho F1: 0,1aa 1 1 + Vậy tí lệ cá thể lông trắng ở F1 là: 0,9 × + 0,1 = 36 8 4.3. Bài tập tự giải 4.3.1. Bài 1 Ở người A - phân biệt được mùi vị trội hoàn toàn so với a không phân biệt được mùi vị. Nếu trong 1 cộng đồng Tần số alen a = 0,4 thì xác suất của một cặp vợ chồng đều phân biệt được mùi vị có thể sinh ra 3 con trong đó 2 con trai phân biệt được mùi vị và 1 con gái ko phân biệt được mùi vị là bao nhiêu? ( Đáp án: 1,72%) 4.3.2. Bài 2 Một gen có 2 alen nằm trên NST giới tính X ở đoạn không tương đồng với Y, alen lặn quy định tính trạng bệnh, alen trội quy định tính trạng bình thường. Tỉ lệ người bị bệnh trong quần thể người là 0,0208. Hai người bình thường không có quan hệ họ hàng kết hôn với nhau, cho rằng quần thể có sự cân bằng di truyền về tính trạng trên.

Xác suất sinh con bị bệnh của cặp vợ chồng là bao nhiêu? ( Đáp án: 1,92%) 4.3.3. Bài 3 Trong một hòn đảo biệt lập có 5800 người sống, trong đó có 2800 nam giới. Trong số này có 196 nam bị mù màu xanh đỏ. Kiểu mù màu này do 1 alen lặn m nằm trên NST giới tính X. Kiểu mù màu này không ảnh hưởng đến sự thích nghi của cá thể.

Khả năng có ít nhất 1 phụ nữ của hòn đảo này bị mù màu xanh đỏ là bao nhiêu? ( Đáp số: 1 – 0,99513000 )

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

5. BÀI TẬP TỔNG HỢP 5.1. Xác định công thức Vận dụng linh hoạt các công thức tính ở 4 dạng trên kết hợp với kiến thức toán học.

5.2. Giải bài tập mẫu

33 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

Vậy ở thế hệ F5 lấy ngẫu nhiên một cá thể mang kiểu gen dị hợp Aa có xác 4 suất là: 15 5.2.2. Bài 2 Cho quần thề ban đầu P có dạng: 0,5AA + 0,4Aa +0,1aa. Cho biết các cá thể mang kiểu gen đồng hợp lặn aa không có khả năng sinh sản. Ở thế hệ F3 người ta lấy ngẫu nhiên 2 cá thể, hỏi xác suất thu 1 cá thể dị hợp là bao nhiêu?

Cách giải 0.4 0.4 + Theo bài ra, ta có tần số các alen ở P là: (0.5 + )A = 0.7A và (0.1 + )a = 0.3 2 2 + Do các cá thể mang kiểu gen đồng hợp lặn aa không có khả năng sinh sản nên ta có tần số các alen ở F2 là: Áp dụng công thức tính tần số alen khi quần thể chịu tác động của chọn lọc tự nhiên như sau:

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

5.2.1. Bài 1 Cho quần thể ban đầu có dạng: 0,2AA + 0,8Aa =1. Cho biết tất cả các cá thể mang kiểu gen đồng hợp lặn đều chết ở giai đoạn phôi do chọn lọc tự nhiên. Ở thế hệ F 5 người ta lấy ngẫu nhiên một cá thể. Hỏi cá thể đó có xác suất mang kiểu gen dị hợp Aa bằng bao nhiêu?

Cách giải - Ở P, ta có: 0.8 Tần số alen a = a = 0.4 a 2 - Theo giả thiết, qua ngẫu phối tần số alen ở F4 là: Áp dụng công thức tính tần số alen khi quần thể chịu tác động của chọn lọc tự nhiên như sau: q 0.4 2 Tần số alen a = = = 1+nq 1 + 4.0.4 13 2 11 Tần số alen a = 1 = 13 13 Suy ra thành phần kiểu gen ở F5: 11 11 2 2 121 44 4 ( )2 AA + (2. . ) Aa + ( )2 aa = AA : Aa : aa 13 13 13 13 169 169 169 - Do tất cả các cá thể mang kiểu gen đồng hợp lặn đều chết ở giai đoạn phôi nên tỉ lệ kiểu gen ở F5 là: 121 44 169 169 11 4 AA + Aa = AA : Aa 121 44 121 44 15 15 + + 169 169 169 169

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

34 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

q 0.3 3 = = 1+nq 1 + 2.0.3 16 3 13 Tần số alen A = 1 = 16 16 Suy ra thành phần kiểu gen ở F3: 13 3 13 3 169 78 9 ( )2 AA + (2. . ) Aa + ( )2 aa = AA : Aa : aa 16 16 16 16 256 256 256 Ở thế hệ F3 có: 78 Tỉ lệ kiểu gen dị hợp là: 256 78 178 Tỉ lệ kiểu gen đồng hợp là: 1= 256 256

D

IỄ N

Đ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

- Vậy F3 lấy ngẫu nhiên 2 cá thể, xác suất thu 1 cá thể dị hợp là: 78 178 C . . = 0,4237 256 256 5.2.3. Bài 3 Hai quần thể chuột đồng (I và II) và có kích thước lớn sống cách biệt nhau. Tần số alen A quy định chiều dài lông ở quần thể I là 0,7 và quần thể II là 0,4. Một nhóm cá thể từ quần thể I di cư sang quần thể II. Sau vài thế hệ giao phối, người ta khảo sát thấy tần số alen A ở quần thể II là 0,415. Hỏi số cá thể di cư của quần thể I chiếm bao nhiêu phần trăm so với quần thể II? Cách giải + Gọi N là số cá thể của quần thể II C là số cá thể ở quần thể I di cư sang quần thể II + Theo giả thiết, tần số alen A ở quần thể II sau khi nhận thêm các cá thể di cư là: 2N × 0.4 + 2C × 0.7 0,415 = 2(N + C)  0,415( N + C ) = 0,4N + 0,7C  (0,415 – 0,4)N = (0,7 - 0,415)C C 0.415 – 0.4  = = 0.052 = 5,26 % N 0.7 - 0.415 + Vậy số cá thể di cư của quần thể I chiếm bao nhiêu phần trăm so với quần thể II là: 5,26 % TỔNG QUÁT: + Gọi N là số cá thể của quần thể nhận C là số cá thể di cư từ quần thể cho sang quần thể nhận + Khi đó tỉ lệ phần trăm giữa số cá thể di cư của quần thể cho so với quần thể nhận là: C phỗn - pnhận = N pcho - phỗn

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

N

Tần số alen a =

35 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

Trong đó: Phỗn là tần số alen A(hoặc a) của quần thể hỗn hợp sau khi có nhập cư Pnhận là tần số alen A(hoặc a)của quần thể nhận Pcho là tần số alen A(hoặc a)của quần thể cho C là tỉ lệ phần trăm giữa số cá thể di cư của quần thể cho so với quần thể N nhận 5.3. Bài tập tự giải 5.3.1. Bài 1 Trong một quần thể gồm 900 con bướm, tần số alen quy định cấu tử chuyển động nhanh của 1 enzyme (p) bằng 0,7, và tần số alen quy định cấu tử chuyển động chậm (q) là 0,3. 90 con bướm từ quần thể này nhập cư đến quần thể có q=0,8. Tính tần số alen của quần thể mới. ( Đáp số : q = 0.75; p = 0.25) 5.3.2. Bài 2 Quần thể bướm bạch dương ban đầu có pB = 0,01 và qb = 0,99, với B là alen đột biến gây ra màu đen, còn b màu trắng. Do ô nhiễm bụi than thân cây mà loài bướm này đậu bị nhuộm đen, nên kiểu hình trội ưu thế hơn kiểu hình lặn (chim ăn sâu khó nhìn thấy bướm màu đen trên nền môi trường màu đen). Nếu trung bình 20% bướm đen sống sót được cho đến khi sinh sản, trong khi bướm trắng chỉ sống sót đến sinh sản 10%, thì sau một thế hệ tần số alen là bao nhiêu?

5.3.3. Bài 3 1 Ở 1 lôcut trên NST thường có n+1 alen. Tần số của 1 alen là , trong khi tần số 2 1 mỗi alen còn lại là là . Giả sử quần thể ở trạng thái cân bằng Hardy-Weinberg. Xác 2n 3n-1 định tần số các cá thể dị hợp tử? ( Đáp số: ) 4n

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

36 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

1. KẾT LUẬN Quá trình nghiên cứu khóa luận đã đạt được một số kết quả sau: - Xây dựng được hệ thống lí thuyết cơ bản phần di truyền học quần thể trong chương trình sinh học 12.

- Xây dựng được 13 công thức áp dụng giải cho 5 loại bài tập phần di truyền học quần thể.

- Đã hướng dẫn giải được 15 bài tập mẫu bằng các công thức đã xây dựng được.

- Đã sưu tầm được 15 bài tập phần di truyền học quần thể cho học sinh tự áp dụng công thức để giải.

2. KIẾN NGHỊ Do điều kiện thời gian còn hạn hẹp nên đề tài chưa có điều kiện để thực nghiệm.

Kiến nghị, trong thời gian tới sẽ tổ chức thực nghiệm để đánh giá hiệu quả của đề tai.

N

PHẦN III

37 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

10 00

B

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

Ơ

1. Lê Đình Trung, Trịnh Nguyên Giao (2005), Giới thiệu đề thi tuyển sinh vào Đại học – Cao đẳng toàn quốc môn Sinh học, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội.

2. Lê Đình Trung, Trịnh Nguyên Giao (2006), Cẩm nang ôn luyện Sinh học, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội.

3. Lê Khắc Diễn (2007), Bài giảng Di truyền học.

4. Lê Khắc Diễn (2016), Giới thiệu đề thi tuyển sinh Đại học – Cao đẳng toàn quốc môn Sinh học.

5. Trần Thị Hoa Phương (2008), Phương pháp giải các dạng bài tập Sinh học có logic toán, Nhà xuất bản Đại học sư phạm.

6. Vũ Văn Vụ, Nguyễn Như Hiền, Vũ Đức Lưu, Trịnh Đình Đạt, Chu Văn Mẫn, Vũ Trung Tạng (2007), Sinh học 12 Nâng cao, Nhà xuất bản Giáo dục. *Một số trang web: 7. https://text.xemtailieu.com/tai-lieu/chuyen-de-phuong-phap-giai-bai-tap-ditruyen-quan-the-doc-127819.html 8. http://sogddt.vinhphuc.gov.vn/newsdetail.aspx?ID=2921&CatId=572ef4f6c196-4abe-abce-3e29600590e5 9. https://sites.google.com/site/sinhhoc101112/nckhspud/baitapditruyenquanthequanthetuphoi 10. http://www.quangvanhai.net/2016/04/bai-tap-quan-ngau-phoi-hay-va-kho.html 11. http://www.blogsinhhoc.com/2012/11/quan-ngau-phoi.html 12. http://sinhhoc247.com/phuong-phap-giai-cac-bai-tap-di-truyen-quan-the-coban--a703.html

N

Tài liệu tham khảo

38 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU

Ơ

N

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Thư ký:

B

Ủy viên phản biện 1:

10 00

Ủy viên phản biện 2:

QUẢNG BÌNH, 2018

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

Ủy viên Hội đồng:

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

TR ẦN

Chủ tịch:

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

H Ư

Hội đồng nghiệm thu

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

N

http://daykemquynhon.ucoz.com

G

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

N

H

(Mẫu trang cuối của luận văn sau khi hoàn thiện với bìa cứng)

39 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn

www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG BÌNH

N

H

Ơ

N

KHOA NÔNG - LÂM - NGƯ

10 00

PHẦN DI TRUYỀN HỌC QUẦN THỂ TRONG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

D

IỄ N

Đ

ÀN

TO

ÁN

-L

Ý

-H

Ó

A

CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC 12

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

B

XÂY DỰNG CÔNG THỨC GIẢI MỘT SỐ LOẠI BÀI TẬP

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

TR ẦN

H Ư

http://daykemquynhon.ucoz.com

N

G

TRẦN THỊ THANH HẰNG

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Đ ẠO

TP

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

.Q

U

Y

(Mẫu trang bìa)

QUẢNG BÌNH, 2018

40 Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial

IỄ N

D

ÀN

Đ

http://daykemquynhon.ucoz.com

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú

A

Ó

-H B

10 00 TR ẦN G

N

H Ư

Đ ẠO

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)

Ý

-L

TP

Y

U

.Q

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN

ÁN

TO

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định

N

Ơ

H

N

https://twitter.com/daykemquynhon plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn www.facebook.com/daykem.quynhon https://daykemquynhon.blogspot.com

41

www.facebook.com/daykemquynhonofficial www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial